IVN afdeling Alphen aan den Rijn

Jaargang 36 – nummer 3 – 2015

BONT ALLERLEI IVN afdeling Alphen aan den Rijn

IVN Instituut voor natuureducatie en duurzaamheid Secretariaat: Zuiderkeerkring 399 2408 HT Alphen aan den Rijn

Op gezonde toer, voor échte zuivel naar de boer!!

Steenwijk Specialiteit: streekproducten Melk Eieren Div. Yoghurt IJs (taarten) Boerenkaas Bio sappen Honing Kado-art.

Karnemelk Div. vla Roomboter Slagroom Div. kwark Chocolademelk Bavaroise Vlees Soezie meel Bakproducten Jam Mosterd Streekwijnen Broodmachines Geitenmelkproducten

Zie ook : www.landwinkel.nl www.zuivelboerderij.info of mail ons op: [email protected] Tevens Paardenpension

Ook kunt U bij ons terecht voor kinderpartijtjes, bedrijfsuitjes, familiefeesten, Boerenlunches, en mooie Cadeaumanden (weer eens wat anders!)

Jaargang 36 – nummer 3 - 2015

BONT ALLERLEI Uitgave van het IVN afdeling Alphen aan den Rijn

Opruimen

Opgericht in 1975 Redactie Henk Jan Habermehl - Jan Bal Caroline Piek – Jolanda Zwaan

Opruimen. Dat ga ik het volgende nummer doen. Te veel heb ik dit jaar moeten laten liggen, artikelen van eigen en andermans hand. Aan alle daarbij als schrijver of geïnterviewde betrokkenen betuig ik door deze mijn spijt. In nummer 4 komen jullie aan bod. Jij dus ook Liesbeth Bos, met een nieuwe rubriek Opmerkelijke waarnemingen. Waarmee ik weer meer leden mede het blad wil laten bepalen. Nou mezelf nog leren intomen…

Eindredactie Ria van Ofwegen - Jan Uitzetter Redactie adres: Loevestein 171 2403 JH Alphen aan den Rijn tel.: 0172 416306 e-mail: [email protected]

INHOUD

KOPIJ vóór 23 oktober 2015 inleveren op het redactieadres. OVERNAME van artikelen is toegestaan met bronvermelding. Uitlatingen in dit blad gedaan, geven niet noodzakelijk de standpunten weer van de redactie of het afdelingsbestuur. Secretariaat: Grada Hooijmans e-mail: [email protected] Postadres: Zuiderkeerkring 399 2408 HT Alphen aan den Rijn Internet: www.ivn.nl/alphenaandenrijn Lidmaatschap: Contributie leden € 23,00 per jaar Huisgenootleden € 10,00 per jaar Donateurschap v.a. € 11,50 per jaar Rabobanknummer: NL85 RABO 0301 6899 62 Contributieberekening loopt per kalenderjaar. Opzeggingen 3 maanden voor afloop van het kalenderjaar. Verdere gegevens of adressen van bestuur en coördinatoren van werkgroepen vindt u op pagina 2. Druk: Reproset+, Waddinxveen

Opruimen ........................................................................................................ 1 Adressen .......................................................................................................... 2 Uit het bestuur ................................................................................................. 3 Fietsen voor herkenbaarheid ........................................................................... 3 Gonzende Vlinder ........................................................................................... 4 Geslaagd IVN Jubileumfeest ........................................................................... 5 IVN ziet af van zienswijze Scala-bomen ........................................................ 6 Scala-kastanjeboom leeft voort als kunstproject dankzij Ineke Tesselaar ....... 7 IVN beducht voor meer reuring in Zegerslootgebied ...................................... 8 Groen doet goed .............................................................................................. 9 Koninklijk lintje Joost van Beek ................................................................... 10 Gidsencursus verder met een afvaller ........................................................... 10 Activiteiten Fladderaars en Vlinders ............................................................. 11 Emelie ........................................................................................................... 13 Jan de Rijk in gedachten................................................................................ 15 Bambi in de duinen ....................................................................................... 15 Schapen scheren ............................................................................................ 16 ‘Beheer natuureiland speeltuin voor IVN’ .................................................... 17 Agenda van Activiteiten ................................................................................ 18 Ledenoverzicht .............................................................................................. 20 Het natuurgevoel van… ................................................................................ 21 Vogelreis Estland kan als topreis de boeken in ............................................. 22 Hans van Dam op zijn praatstoel ................................................................... 24 Wijktuin Alphense Wetering echt open ........................................................ 25 Veluwe nieuws .............................................................................................. 26 Zomerstorm ................................................................................................... 26 Opening kanosteiger schans Altelaat ............................................................ 27 Van de Natuurkiekers .................................................................................... 28

Foto voor- en achterblad: Peter Maris

Het IVN laat je leren van de natuur en verrijkt daarmee je leven. Het laat je nadenken over je gedrag en motiveert tot milieubewust handelen.

Bont Allerlei

IVN afdeling Alphen aan den Rijn

Adressen van bestuur, coördinatoren, leden van de werkgroepen en regiocontactpersonen BESTUUR

Penningmeester en ledenadministratie: Bart van Loon tel: 0172 515553 e-mail: [email protected] e-mail: [email protected] Contactpersoon: VLB, natuurtuin Koudekerk, materieelbeheer

Voorzitter: Dominique de Roo tel: 071 5353482 e-mail: [email protected] Contactpersoon: externe contacten, planologie en milieu

Lid: Corry Dierdorp tel: 0172 471550 e-mail: [email protected] Contactpersoon: Communicatie (BA, PR, Soc.Media en Webbeheer) Theo Schiere tel: 0172 477964 e-mail: [email protected] Contactpersoon: Fotografie, Jeugdwerkgroep, Junis/BSO gidsen, Excursies

Secretaris: Grada Hooijmans tel: 0172 577663 e-mail: [email protected] Contactpersoon: Lezingen, exposities, vogelwerkgroep en Vrienden van het Heempark

COÖRDINATOREN EN LEDEN VAN DE WERKGROEPEN Vrienden van het Heempad Hans van Dam Leden: Jenny en Jack Heemskerk Wil Zandvliet e-mail: [email protected]

Lezingen: Loes Leeuwenburg tel: 0172 445246 e-mail: [email protected] Leden: Maria Chardon Hansje Herfst Monique Smulders Dick Warmerdam

Fotografie ‘’Natuurkiekers” Chris Groesser Hans Pet e-mail: [email protected]

Excursies: Dick Warmerdam tel: 0172 518480 e-mail: [email protected] Communicatie: (BA, PR, Soc. Media, Webbeheer) Corry Dierdorp tel: 0172 471550 e-mail: [email protected] PR: Corry Dierdorp e-mail: [email protected] Lid: Lydia Beekhuis

Natuurtuin Koudekerk: Tineke van Rijn e-mail: [email protected] Bert v.d Zwaan

Vogelwerkgroep: Stef Strik tel: 0172 472748 e-mail: [email protected] Leden: Maikell Verkade Dick Warmerdam Martijn de Jong Wim Kok

Vrijwillig landschapsbeheer: Vacature e-mail: [email protected] Lid: Wim Dieho

nummer 3 – 2015

tel: 0172 588450

Exposities: Pieter Verkade tel: 0172 445249 e-mail: [email protected] Leden: Peter van de Werken Pieter Janssen Marjan Dorsman

Facebook: Mirjam Derkse e-mail: [email protected]

MATERIAALBEHEER Lydia Beekhuis e-mail: [email protected]

tel: 0172 518267

Planologie en Milieu: e-mail: [email protected] Leden: Joost van Beek Hans Krüse

Webmaster: Dick de Graaf tel: 0172 422092 e-mail: [email protected]

VERENIGINGSGEBOUW De Vlinder Burg. Bruinsslotsingel 15, 2403 NC Alphen aan den Rijn

tel: 06 51746780 tel: 06 14985101

Vlinders en Fladderaars: Gerda Bonninga tel: 06 53403123 e-mail: [email protected] Leden: Elly Slagter Jenny Heemskerk Annemiek van Eeuwen

tel: 0172 471550

Bont Allerlei: Jan Uitzetter tel: 0172 416306 e-mail: [email protected] Leden: Henk Jan Habermehl Jan Bal Caroline Piek Ria van Ofwegen Jolanda Zwaan

REGIO CONTACTPERSOON Boskoop Margriet Mutsaers e-mail: [email protected] Kaag en Braassem Dick Warmerdam e-mail: [email protected]

tel: 0172 214775

Webmaster, Facebook en Twitter Vervanger: Adriaan Breukel – webface2@ivn-alphenaandenrijn

Koudekerk aan den Rijn Jan Bal e-mail: [email protected] Hazerswoude Jan Kuijt e-mail: [email protected]

tel: 0172 216623

tel: 0172 518480

tel: 071 3412168

tel: 071 3412597

Openingstijden De Vlinder: tel: 0172 533296

woensdag, zaterdag en zondag; 1 april tot 31 oktober: 14.00 tot 17.00 uur; 1 november tot 31 maart: 13.30 tot 16.30 uur

tel: 06 48753604

-2-

Bont Allerlei

IVN afdeling Alphen aan den Rijn den Rijn. Uiteraard ben ik ook lid geworden van de “Natuurkiekers”. Een werkgroep die zich actief richt op de natuur in al zijn facetten en deze – na een uitgebreide training - digitaal vastlegt.

Uit het bestuur De eerste maanden

En wat is de wereld klein: Veel mensen die ik binnen IVN Alphen aan den Rijn tegenkom, blijken oude bekenden uit andere verenigingen of werkgroepen waar ik lid van ben of was.

Theo Schiere Terug van een goede vakantie sta ik nu voor de schone taak mijn eerste bijdrage voor Bont Allerlei te schrijven. Eén A4tje is mij gevraagd; dat lijkt niet veel, maar hangt toch erg af van de lettergrootte die je gebruikt. Nu, dan, mijn eerste poging.

Mijn vakantie zit er dus op en mijn eerste echte verenigingsjaar bij IVN Alphen aan den Rijn begint. Ik heb er zin in.

Genietend van je vrijheid, maar met de wil iets nuttigs te doen waar je zelf ook plezier aan beleeft. Je kunt natuurlijk alles tegelijk willen, maar dan zie je onverwacht een oproep voor vrijwilligers van IVN Alphen aan den Rijn.

Fietsen voor herkenbaarheid Corry Dierdorp Lekker fietsen en je club een leuk extraatje bezorgen, dat is het doel van de jaarlijkse sponsorfietstocht van de Rabobank, dit jaar gehouden op zondag 28 juni. Door een aantal IVN'ers en IVN-vrienden is deze keer 69 euro bij elkaar gesprokkeld. Geen gigabedrag, maar wel genoeg voor het opgegeven doel: ‘vergroten van de herkenbaarheid van onze gidsen’. Nu denkt menigeen: ,,Wie is die man of vrouw met die groep geïnteresseerde toehoorders in het groen?’’ Voor buitenstaanders is dat vaak niet duidelijk en - heel jammer - soms ook niet voor de deelnemers. Daarom kozen we het doel om de herkenbaarheid te vergroten én omdat IVN Nederland al even geleden een nieuwe huisstijl ingevoerd heeft. Mooie appeltjesgroene weer- en waterbestendige badges mét dito keycords zijn het resultaat. Die zijn over alle soorten kleding en bij elk weertype te dragen. Met het 'RABO-geld' schaften we voor alle IVN-gidsen zo'n setje aan. Vanaf nu is 'anoniem gidsen' er dus niet meer bij...

Een reactie was snel geschreven en een prettig kennismakingsgesprek met de penningmeester volgde snel. En niet alleen dat, maar alles ging daarna snel en na enkele bestuursvergaderingen te hebben bijgewoond - om een idee te krijgen van de gang van zaken - werd ik in het voorjaar tijdens de Algemene Ledenvergadering benoemd tot bestuurslid van de afdeling.

Beste fietsers, van harte bedankt voor jullie sportieve prestatie!

Ik nam de plaats in van Chris Groesser, die de fotowerkgroep – de “Natuurkiekers” - vorm ging geven. Het werk kwam vanzelf op mij af en begon met het doornemen van circa achthonderd e-mails die Chris nog op zijn account had staan. Je komt er op die manier wel in en krijgt een beeld van wat er speelt.

PS Ter voorkoming van misverstanden: Als je meefietst, hoef je zelf géén sponsoren te zoeken, de RABO bank sponsort je!

Vervolgens echt aan de slag binnen een klein, maar zeer actief bestuur. Zo actief, dat de bestuursvergaderingen in de zomer gewoon doorgaan en de vakanties daaromheen gepland worden. Mijn taak is vooralsnog algemeen en ik neem daarnaast voorlopig enkele werkgroepen van Chris over. Vele en totaal verschillende onderwerpen kwamen er de voor mij eerste maanden aan de orde. Een steeds weerkerend onderwerp was uiteraard het jubileum van IVN Alphen aan nummer 3 – 2015

-3-

Bont Allerlei

IVN afdeling Alphen aan den Rijn

ze in het weekend met Vlinders en Fladderaars en elke donderdag met kinderen van kinderopvang Junis in de tuin werkt, maar waar ze ook heerlijk zoete aardbeitjes plukken of bloemen, of slakken weghalen bij de verse groenten. Kinderopvang Junis zorgt ook voor een toepasselijke verrassing voor het jarige IVN, een flink appelboompje waar zelfs al kleine appeltjes aanhangen!

Gonzende Vlinder Corry Dierdorp

Wel eens een gonzende Vlinder gezien of gehoord? Zondag 21 juni kan je het meemaken als IVN Alphen aan den Rijn in de Vlinder viert dat het 40 jaar jong is. Er is van alles te beleven en het gonst niet alleen van de bezoekers maar ook van de bijen. Die zitten veilig in een demonstratiekast achter glas zodat iedereen ze kan zien. En imker Jan Blok vertelt nieuwsgierige kinderen en volwassenen wat je ziet gebeuren in het binnenste van zo’n bijenkast.

Maken we het rondje af, komen we op het voorplein, waar Dick Warmerdam elk half uur met een groepje vertrekt voor een mini-excursie in de buurt van de Vlinder. En binnen? Daar zijn standjes met informatie over IVN en over het prachtige Heempad, de Bloemenroute en De Veenmol, allemaal in Boskoop. Hans van Dam, de grote motor achter deze wilde bloemenpracht, kan zijn enthousiasme bijna niet de baas… Je kunt binnen ook de comfortabele IVNsoftshelljassen passen en kopen als je wilt, of de lentegroene T-shirtjes, polo’s en vesten. En je verwondert je hoe fantastisch vogelveertjes eruit zien onder een microscoop. Je ziet ook welke lezingen er na de zomer op het programma staan. Wil je er een of meer bijwonen, dan teken je er alvast voor in, is dat maar geregeld.

Tegelijk zoemt het ook bij het grote insectenhotel van wilde, solitaire bijen en andere ‘zoemers’ die op zoek zijn naar een geschikt holletje om eitjes te leggen. Daaruit komt volgend voorjaar hun nageslacht tevoorschijn. Speciaal voor het jubileum heeft jeugdcoördinator Gerda Bonninga het hotel open gemaakt. Ieder kan nu door de doorzichtige buisjes zien hoe bijen en wespen de larfjes, die volgend voorjaar uit de eitjes komen, alvast eten meegegeven hebben voor na hun geboorte. Elk kraamkamertje is zorgvuldig dichtgemetseld, waardoor de eitjes veilig en droog blijven. Totdat de lente aanbreekt en het warm genoeg is om uit te komen, het metselwerk af te breken en uit te vliegen.

Tussendoor is er koffie, thee, sap, wijn en verwenhapjes, die maar blijven rondgaan. Als het lijkt dat ze op zijn, is het vier uur en ebt het publiek langzaam weg. En de andere lekkere zelfgemaakte snackjes? Die zijn voor alle medewerkers die zo hard geholpen hebben om de middag tot een succes te maken. Neergeploft op de bank of leunend bij een statafel met een wijntje of biertje in de hand, kijken we terug op een super geslaagde verjaardag!

Lopen we ietsje door, komen we bij de steiger waar andere jeugdbegeleiders met kinderen waterbeestjes vangen. De kinderen zijn vol spanning wat er uit hun schepnetjes komt. Ze verzamelen hun vangsten in witte bakken en zijn trots op wat er allemaal zwemt, drijft en kruipt. Van grote zwarte torren tot posthoornslakjes en kleine kruipertjes, ze kunnen het allemaal terugvinden op de speciale kinderwaterzoekkaartjes van IVN Scharrelkids.

Jubileumfeest vooral vrolijk Het jubileumfeest op zaterdag 21 en zondag 22 juni was vooral vrolijk. Helaas waren er bij de amusante en leerzame filmvoorstelling ‘Dansen met gehoornde dames’ in het Parkfilmhuis te veel lege plekken in de zaal. Dat liet zich wel verklaren; er was geen rekening gehouden met het gegeven dat de genodigde hoofdsponsors en hun personeel uit het bedrijfsleven het vooral op de zaterdag moeten verdienen. IVN-leden en toevallige voorbijgangers konden zich de dag erop goed vermaken in en rondom de Vlinder. Hierbij het verslag daarvan van Jolanda Zwaan en een impressie van Corry Dierdorp.

Nog iets verder staat de grote halfronde bank, ‘amfitheater’ genoemd. Arjen Siebel, bekend verteller én IVN’er, boeit een grote groep kinderen en volwassenen met zijn verhaal over ‘de woordenfabriek’ waar je woorden moet kopen waarmee je leert praten. Kijk, (foto boven) daar zitten ze met z’n allen onder de grote groene treurwilg bij het water en luisteren….. Jammer, het verhaal is klaar, dan maar een paar stappen verder naar de kindertuin. Daar vertelt Jenny Heemskerk hoe nummer 3 – 2015

-4-

Bont Allerlei

IVN afdeling Alphen aan den Rijn over het vrijwillig landschapsbeheer. Met dank voor al zijn werk krijgt hij een fles wijn en een bon. Ook Corry Dierdorp wordt bedankt voor haar niet aflatende inzet voor het IVN. Wij mogen zeker trots zijn op onze afdeling, want Alphen aan den Rijn is actief op veel verschillende gebieden zoals jeugdwerk, landschapsbeheer, maar ook op de sociale media Facebook en Twitter zijn we actief. Ook wordt het kort geleden overleden lid Jan de Rijk herdacht; in de gang ligt een boek waarin iedereen wat mag schrijven over zijn of haar herinneringen aan Jan.

Geslaagd IVN Jubileumfeest Jolanda Zwaan Vandaag, zondag 21 juni, wordt het 40-jarig bestaan van het IVN Alphen aan den Rijn gevierd. Hoewel het vanmorgen regenachtig was, is het weer nu aardig opgeknapt. Als ik naar het bezoekerscentrum de Vlinder loop, zie ik dat een aantal mannen bezig is een partytent op te zetten. Dit verloopt echter niet erg vlot. Ik word ontvangen door secretaris Grada Hooijmans die het dagprogramma uitdeelt. Binnen is het een drukte van belang. Loes Broer is druk bezig met koffie en thee zetten. Dominique de Roo – onze voorzitter – heeft voor iets lekkers bij de koffie gezorgd en voor de hapjes. Als ik naar buiten kijk, is een aantal vrijwilligers bezig vlaggetjes op te hangen. Nog steeds wil het opzetten van de partytent niet vlotten. Inmiddels zijn ook de fotografen gearriveerd.

Nu het officiële gedeelte achter de rug is, is het tijd voor de demonstraties. Dick Warmerdam staat geduldig bij de deur te wachten op wandelaars die met hem mee willen gaan op “ontdekkingstocht” door de omgeving van de Vlinder. Intussen loop ik naar de imker en luister naar zijn uitleg en bewonder de zelfgemaakte kaarsen van bijenwas. Plotseling komt er een jongen aanlopen met een bij in een kijkglas. ,,Meneer, wat is dit voor bij”? ,,Dat is een hommel”, antwoordt de imker. ,,Ja, maar wat voor soort hommel”, zegt de jongen. Waarop de imkersdochter droog opmerkt: ,,Zolang het maar geen kloothommel is”.

In de zaal naast de expositieruimte staan diverse kraampjes van het IVN, ook Hans van Dam heeft een kraam waar hij informatie geeft over de nieuwe werkgroep Vrienden van het Heempad en reclame maakt voor diverse wandelingen in Boskoop, Loes Leeuwenburg promoot workshops en je kan door microscopen kijken naar onder andere veertjes, een stukje boomschors en dergelijke. Er is zelfs aan gedacht om truien, shirts, petjes en rugzakken met het logo van het IVN (met de bekende groene kleur) te verkopen; de keuken van de BSO is omgebouwd tot paskamer. Gerda Bonninga met ‘haar’ bijen

Lachend komt Corry Dierdorp op mij aflopen. ,,De partytent staat eindelijk, maar toen ze klaar waren vonden ze pas de beschrijving”. Onder de partytent staat een kraam waar een imker een bijenkast heeft staan om mensen uitleg te geven en te laten zien hoe een bijenkast er van binnenuit ziet. De koningin heeft een gele stip gekregen, zodat je haar beter kunt herkennen. De dochter van de imker, zelf ook imker trouwens, verkoopt kaarsen, gemaakt van bijenwas en honing.

Ik loop verder naar het insectenhotel waar jeugdcoördinator Gerda Bonninga uitleg geeft over metsel- en behangersbijen. Ze vertelt hoe een metselbij (een solitair levende bij) zo'n buisje in het insectenhotel vult met stuifmeel. Ze moet daarvoor wel veertien keer heen en weer vliegen met stuifmeel voordat het buisje is gevuld, daarna draait ze zich om, legt een eitje en sluit het buisje af met een dekseltje gemaakt van modder en water.

Inmiddels is het tijd voor de inhuldiging en de prijsuitreiking. Dominique opent de middag en heet iedereen welkom. Twee nieuwe werkgroepen worden aan ons voorgesteld: natuurfotografie, coördinator Chris Groesser en Hans van Dam met de Vrienden van het Heempad. Het IVN Alphen heeft de magische grens van driehonderd leden overschreden en we heten de laatst bijgekomen leden Loes Broer, Brenda Smeele en Ingrid van Rijen, die zich op dezelfde dag hebben aangemeld, van harte welkom. Zij krijgen een welkomstcadeau.

Dan is het tijd voor Arjen Siebel, de verhalenverteller, veel mensen zitten al op hem te wachten in het amfitheater. Waarop Arjen opmerkt dat zijn publiek meestal jonger is, maar het jongere publiek is nu even bezig met het slootjesonderzoek. Dick Warmerdam komt ook aanlopen en roept uit: ,,Oh, hier zitten dus mijn wandelaars”, en komt er gezellig bijzitten. Na het leuke verhaal ga ik nog even bij het slootjesonderzoek kijken, waar ze een salamander in larvestadium hebben gevangen. Je kunt zijn kieuwen goed zien, ze lijken volgens mij het meest op veertjes. De middag loopt inmiddels ten einde, waarna er nog een gezellige borrel is. Op naar de volgende 40 jaar!

Daarna wordt Henk Jan Habermehl gehuldigd. Hij stopt als coördinator van het vrijwillig landschapsbeheer, dat hij al doet sinds 1979. Nu blijkt dat Henk Jan Habermehl een geboren verteller is en hij vertelt ons een aantal anekdotes nummer 3 – 2015

-5-

Bont Allerlei

IVN afdeling Alphen aan den Rijn Dominique: ,,Groot was de gemeentelijke verbazing toen wij via onze zienswijze lieten weten dat we bezwaar aantekenden tegen de bouwplannen. Ze probeerden ons informeel op andere gedachten te brengen, maar toen we voet bij stuk hielden, kwam er dan eindelijk die uitnodiging om te komen praten. Dat dus nadat we al vanaf december vorig jaar een- en andermaal hadden laten weten dat er met ons over de plannen te praten viel.’’ In juni vond dat gesprek plaats; aan tafel wethouder Tseard Hoekstra en groenambtenaar Niek van ’t Woud namens de gemeente, aan IVN-kant Dominique en Hans Krüse van de werkgroep planologie en milieu.

IVN ziet af van zienswijze Scala-bomen Jan Uitzetter IVN Alphen aan den Rijn ziet af van zijn zienswijze in de kwestie van de bomenkap bij het voormalige Scala-college in het centrum van Alphen aan den Rijn. Dat is de officiële formulering die het de gemeente mogelijk maakt om de bomen te kappen en te kunnen beginnen met de realisering van het appartementencomplex op het terrein. Die formulering is zuiver ambtelijk, want natuurlijk staat IVN Alphen aan den Rijn nog altijd op het principiële standpunt dat beschermwaardige bomen als de bomen bij het Scala ook daadwerkelijk beschermd worden, dat wil zeggen dat in voorkomende gevallen er alles aan moet worden gedaan om zulke bomen op te nemen in nieuwe plannen.

Dominique en Hans spreken beiden van ,,een merkwaardig verlopend gesprek. De wethouder begon enthousiast te vertellen over het nieuwe bomenplan van de gemeente. Bij hun nieuwe beleid op dit gebied zouden we voortaan in een eerder stadium zeggenschap krijgen. Ook bleek de gemeente mee te willen gaan in onze compensatieplannen voor de Scala-bomen al moest nog wel de hobbel worden genomen over de gelijkwaardigheid van de vervanging. De bomen in kwestie zijn immers niet te compenseren met een gelijk aantal kleine bomen. Daarvan moeten er toch al gauw tweehonderd komen, hadden we gesteld in ons bezwaar. Ook over een compensatie in het gebied Goudse Schouw, waar door de aanleg van een ongelijkvloerse kruising N11 (Leiden-Bodegraven) en Rietveldsepad een geheel nieuwe situatie is ontstaan, viel te praten’’, aldus Dominique.

De hele heisa rond de Scala-bomen, waarbij tot ontevredenheid van de toekomstige bewoners de bouw van de appartementen vertraging opliep, zou als het aan IVN had gelegen, niet zijn voorgevallen. Dat zegt voorzitter Dominique de Roo in een terugblik. ,,Al in december vorig jaar lieten we weten dat de plannen ons niet zinden. We hebben toen duidelijk een hand uitgestoken om met ons te komen praten, maar tot onze verbazing ging de gemeente zonder ons echt te horen, gewoon door met de plannen. Na twee inspraakrondes in de gemeenteraad waarbij we ons bezwaar duidelijk kenbaar maakten, liet de raad weten dat de plannen wat haar betreft konden doorgaan. Voor het gemeentebestuur was daarmee de kous af.’’

Het merkwaardige van het gesprek zat in de gemeentelijke voorwaarde. ,,De wethouder wilde ons op de terreinen van compensatie en plaats van die compensatie tegemoet komen, maar hij wilde dat absoluut niet gekoppeld zien als voorwaarde die het ons mogelijk maakt om af te zien van onze zienswijze betreffende het Scala-complex.’’ Dominique schouderophalend daarover: ,,Als de gemeente daaraan zo sterk hecht, mag ze dat wat mij betreft. Wij zagen en zien die zaken niet los van elkaar, maar maken er verder geen halszaak van. We hebben nu een positief resultaat binnen en zullen elkaar in de toekomst zeker nog tegenkomen gezien de belofte van eerdere zeggenschap.’’ Dominique denkt in dat verband dat ook de signaalfunctie van de Scalabomenkwestie in de toekomst zijn vruchten zal afwerpen.

Er restte IVN weinig anders dan officieel bezwaar te maken. Het slot van de brief aan de gemeente waarin bezwaar werd gemaakt tegen bouwplan Burg. Visserpark 19: ,,Wij constateren dat niet het behoud van beschermwaardige bomen uitgangspunt is geweest voor het ontwikkelen van deze locatie, maar woongenot en lichtinval (en een hoge opbrengst). De ruimtelijke onderbouwing schiet tekort, omdat de noodzaak van de kap van beschermwaardige bomen om dit bouwplan te realiseren niet is aangetoond.’’

Hans kan het daarmee wel eens zijn, maar kijkt niet bepaald met vreugde terug op de kwestie. ,,Als je me diep in mijn hart kijkt, zeg ik dat ik wel eens had willen zien hoe de zaak zou zijn afgelopen als we waren doorgegaan tot in hoogste instantie.’’

,,Los hiervan is de omvang van de voorgestelde compensatie volstrekt onvoldoende. Loskoppeling van de kap van bomen van dit bouwplan is in onze ogen niet mogelijk, omdat er geen nader onderzoek naar vleermuisverblijfplaatsen in de te kappen beschermwaardige bomen heeft plaatsgevonden. Het kan niet worden uitgesloten, dat de beschermwaardige bomen een functie vervullen voor vleermuizen.’’ De conclusie luidde: ,,IVN Alphen aan den Rijn maakt daarom bezwaar tegen de omgevingsvergunning voor dit bouwplan en wil dat het plan zodanig wordt aangepast dat de beschermwaardige bomen worden gespaard’’.

nummer 3 – 2015

Tot slot nog de toekomstige bewoners. Een van hen liet IVN Alphen aan den Rijn in een uitvoerige e-mail weten zeer ontstemd te zijn over de halsstarrige houding van het IVN. Dominique: ,,In een brief over het uitstel van de bouwplannen had de gemeente de beschuldigende vinger naar ons uitgestoken. Zonder daarbij te wijzen op de eigen rol en die van de projectontwikkelaar. Daar hebben we op gereageerd en in ons antwoord hebben we duidelijk gemaakt hoe de vork echt in de steel zat. Waarbij we gelijk konden laten weten dat we onze zienswijze hadden ingetrokken waarmee de kwestie dus uit de wereld was. Daar hebben ze positief op gereageerd’’, aldus Dominique

-6-

Bont Allerlei

IVN afdeling Alphen aan den Rijn

Scala-kastanjeboom leeft voort als kunstproject dankzij Ineke Tesselaar Jan Uitzetter Dankzij de Alphense beeldend kunstenaar Ineke Tesselaar (1951) zullen de verdwijnende Scala-kastanjebomen als kunstproject voort leven. Zeker één boom zal dat doen in de tuin van de bewoners van een appartement dat komt op de plaats waar Ineke in het Scala haar tijdelijke atelier had. Een van de ‘overlevers’ hoopt het IVN Alphen aan den Rijn te mogen planten in het compensatiegebied voor de om te kappen bomen. Eén staat in een grote pot in Ineke’s eigen tuin. Waar de andere vijftien door haar groot gebrachte kastanjes verder door het leven zullen gaan, ligt nog in de schoot van de toekomst verborgen. In 2011 neemt Ineke haar intrek in een van de lokalen van het Scala. Tijdelijk, want er komt op zeker moment een appartementencomplex te staan op de plaats van de vroegere gemeentelijke scholengemeenschap. ,,Elke dag liep ik over die vroegere speelplaats met die prachtige bomen eromheen. Je zag hoe in het voorjaar de blaadjes weer tevoorschijn kwamen, de bloesems en je hoorde de bomen ruisen. In het najaar zag je de kastanjes dan vallen. Zo mooi om te volgen, dat natuurlijk proces’’, zegt ze met veel enthousiasme in haar huidige tijdelijke atelier in de oude Bonifatiusschool.

Dan dient zich ook de volgende fase aan. De kastanjes moeten uit de pot in de volle grond, zegt Willem. ,,Een probleem, want hoe kom ik aan zoveel grond.’’ Ze doet via secretaris Grada Hooijmans een oproep aan de IVNcoördinatoren. ,,Een heeft er gereageerd, maar die had geen plaats voor alle overgebleven boompjes. Dan zouden ze over meerdere plaatsen verspreid worden, dat zou het moeilijker maken om er voor te zorgen.’’ Die zorg houdt trouwens niet in dat je ze elke dag water moet geven. ,,Dan verwen je ze te veel, worden ze lui, wortelen ze niet goed’’, leert Ineke van Willem. Maar het betekent wel besprenkelen met heermoes, zo leert ze ook, als op de bladeren witte vlekken komen.

In het najaar van 2014, kort nadat de kastanjes weer zijn gevallen, ziet ze een busje stoppen bij de voormalige school. Eruit komen mannen die de bomen gaan opmeten. ,,Ik dacht, o je, het is kennelijk zo ver. Ik heb toen kastanjes geraapt, zestig had ik er. En als je dan zo’n kastanje in je hand hebt waarvan je weet dat die de potentie in zich heeft om uit te groeien tot net zo’n machtige boom, dan doet dat wat me je, met je verbeelding. Die verwondering, die verbeelding, is net als kunst. Hier ga ik een kunstproject van maken, flitste door mijn gedachten. Hoe? Dat wist ik op dat moment nog niet. ,,Ik ben kunstenaar, geen hovenier. Ik weet niet zo heel veel van planten.’’

Grond vinden dus en weer is er een helpende hand. Ineke: ,,Ik heb zoveel hulp en adviezen gekregen. Hartverwarmend.’’ Ook met de grond dus. Oud-voorzitter Jan Hanselaar van het volktuincomplex Spoorzicht bij het Rietveldse Pad laat Ineke weten dat hij geen grond voor haar heeft, maar wel zijn best voor haar gaat doen. ,,Een week later komt hij met een hoekje, ergens in Kerk en Zanen bij het spoor is nog wel plek voor zeventien mini-kastanjes, laat hij weten.’’

Internet biedt in eerste instantie uitkomst, ook al is de informatie niet eenduidig. ,,De kastanjes moeten in de koelkast. Een maand, zegt een bron, anderen reppen van twee maanden.’’ Ineke besluit de zestig kastanjes voor twee maanden in de koelkast te leggen. ,,Dan moet er toch wel iets van lukken, dacht ik.’’ In het vervolg komt het verder goed uit dat een van haar vier zonen getrouwd is met de dochter van hovenier Willem Derendorp in Moordrecht. Die weet te vertellen dat ze de kastanjes na die koelkastperiode het best in kleine potjes kan zetten en dan halverwege het jaar overplanten in grotere potten. Dat doet ze en tot haar verbazing zijn alle zestig kastanjes opgekomen.

nummer 3 – 2015

Zeventien, het waren er toch zestig? ,,Ja, maar ik ben van zestig naar 48 gegaan en vervolgens naar achttien. Met heel veel pijn in het hart, het doet je wel wat. Maar de afvallers groeiden echt te krom of waren toch te petieterig, te zwak.’’ Samen met Jan plant ze zeventien overblijvers, de achttiende staat zoals gezegd in een pot in haar eigen tuin (en hierbij met Ineke op de foto in haar atelier).

-7-

Bont Allerlei

IVN afdeling Alphen aan den Rijn waarin de plas centraal ligt en het gebied voor de buitensportverenigingen. ,,De plas ligt in het midden van het recreatieve gedeelte en biedt ruimte om levendigheid en recreatie te intensiveren’’, zo staat in het memo. Dat wordt dan uitgewerkt in vijf thema’s: ‘levendigheid en recreatie op de plas, meer reuring, geen kermis, initiatieven die aan een breed publiek vrijetijdsmogelijkheden bieden en betere verbinding met het water.’

Beeldend kunstenaar Ineke Tesselaar 42 jaar is ze al, vier zonen heeft ze met haar echtgenoot Gerard. Ze heeft al wat langer tekenles, op aanraden van bevriend kunstenaar Han Verhagen beijvert haar tekenleraar zich dat Ineke Tesselaar de avond-kunstacademie mag volgen. Terwijl haar echtgenoot zorgt dat de kinderen op tijd naar bed gaan, bekwaamt Ineke zich in de beeldende kunsten. Met succes.

IVN-voorzitter Dominique de Roo over het memo: ,,In 2004 hebben we aangegeven wat onze punten zijn en in ons standpunt van toen is geen verandering gekomen. We blijven hameren op handhaving van de natuurwaarden in het gebied. De kenmerken ervan, natuur enerzijds en lichte recreatie anderzijds, moeten blijven zoals ze zijn. Dat benadrukken we nogmaals omdat in de ontwikkelambitie Zegersloot van de gemeente ideeën van toen lijken terug te keren met onder andere een boathouse, twee horecavoorzieningen erbij en toegankelijkheid van de plas voor kruisertjes en sloepen.’’

Schilderen, maar ook collages maken van snippers krantenpapier. ,,Dat kan nu nog, over tien jaar zijn de kranten verdwenen’’, sombert ze. Maar ook kunst maken van en met materialen die voorhanden zijn als de gebruikelijke middelen op zijn. ,,Dan begint voor mij de uitdaging’’, lacht ze, terwijl ze een stuk behangpapier omhoog houdt met daarop in breed bruin plakband een Noors dorpsgezicht. Verzin het maar…

Dominique vervolgt: ,,Er is weer heel erg gekeken naar de economische kant. Er moet meer reuring komen, de natuur lijkt weer het ondergeschoven kindje en alle partijen in de gemeenteraad lijken het wel goed te vinden. Maar wij vragen ons af wat de direct omwonenden van de plas vinden van al die plannen. Wij vinden, en dat hebben we ook geschreven in een brief aan de gemeente, dat de aanwezige natuurwaarden én rust voor mens en dier niet verloren mogen gaan door de plannen.’’ Ze wijst erop dat we als IVN ook in 2004 voor het toen te ontwerpen bestemmingsplan dat standpunt hebben ingenomen. ,,Na de protesten van veel inwoners is er besloten om geen boathouse aan te leggen en de aanwezige flora en fauna te beschermen’’, brengt IVN in de brief aan de gemeente in herinnering.

Voorlopig is in Alphen geen werk van haar te bewonderen. In het najaar is ze wel te zien in het Haagse Pulchri als daar werken komen van studenten met wie ze op de academie zat en die zich hebben verenigd in het kunstenaarsinitiatief ArtCoalitie2014. In 2007 is ze een maand lang voor iedere Alphenaar zichtbaar als de molen de Eendracht maalt. Ineke heeft de zeilen op de wieken beschilderd met een islamitisch bloempatroon. ’t Toppunt heet dat werk. Wie weet is over honderd jaar een van haar achttien kastanjes een nieuw toppunt in haar oeuvre.

IVN beducht voor meer reuring in Zegerslootgebied Jan Uitzetter IVN Alphen aan den Rijn is beducht voor meer ‘reuring’ in het Zegerslootgebied. Om die reden is IVN geen lid geworden van de vereniging Vrienden Park Zegersloot. Deze vereniging van bedrijven en organisaties in het Zegerslootgebied wil de recreatieve functie van het gebied graag versterkt zien. Ze heeft daarvoor ook gehoor gevonden bij de gemeente. Zo stemde de gemeenteraad in januari al in met de ontwikkelambitie Zegersloot op voorwaarde dat de wethouder nog zou komen met een nadere uitwerking. Die is nu verwoord in een ‘memo inkleuring kaders park Zegersloot’.

De brief besluit met: ,,Een plek om je verbonden te voelen met de natuur waar eenieder deel vanuit maakt, en je gedachten op een rijtje te kunnen zetten is een groot goed in een hectische samenleving. Het Zegerslootgebied biedt de mogelijkheid daartoe, duidelijke kaders zijn nodig zodat er geen investeringen in initiatieven worden gedaan die dan nagenoeg niet meer teruggedraaid kunnen worden.’’ Met als slot daaraan toegevoegd de bekende uitspraak van Lucebert, ‘Alles van waarde is weerloos’.

In het memo wordt onderscheid gemaakt in drie zones: het natuurgedeelte langs de Kromme Aar, een recreatief gebied nummer 3 – 2015

-8-

Bont Allerlei

IVN afdeling Alphen aan den Rijn

Groen doet goed

(Boerderij de Vooruitgang), Proeftuin van Holland, Jeu de Boer, Lena’s Hoeve, Camping Polderflora, Agrarische Natuurvereniging De Hollandse Venen, Jongeren op gezond gewicht (JOGG), Ecopark en Hoogheemraadschap van Rijnland.

Jan Uitzetter Groen doet goed. Een kreet waarin iedereen zich zeer waarschijnlijk wel kan vinden. Toch is de praktijk weerbarstiger dan je zo denkt. Gerda Bonninga, jeugdcoördinator van IVN Alphen aan den Rijn, wijst ons op de diverse websites over het project Groen doet goed. Daarop lezen we onder andere dat IVN, werkend aan een duurzame samenleving, gelooft dat betrokkenheid bij natuur, landschap en milieu leidt tot duurzaam handelen. Daarbij maakt IVN zich zorgen over kinderen in grote steden. Bijna 60 procent van de Zuid-Hollandse kinderen woont in de stad. Steden worden steeds compacter en de natuur is voor kinderen steeds moeilijker te bereiken. Daarnaast brengen kinderen steeds meer tijd door op de computer, i-Pad en mobiele telefoon. Met andere woorden, nog nooit eerder in de geschiedenis van de mens groeiden zo veel kinderen op zo ver weg van de natuur. Gerda daarover: ,,Zo ontdekten we als IVN twee meisjes in Den Haag die nog nooit de zee hadden gezien. In Den Haag, en dan nog nooit de zee hebben gezien..! Daarop hebben we als IVN alarm geslagen. Daar heeft de provincie ZuidHolland op gereageerd en is het ruimhartig door de provincie gesubsidieerde project Groen doet goed opgezet.’’ Groen doet goed is op initiatief van IVN een samenwerkingsverband tussen tien Zuid-Hollandse gemeenten en alle terreinbeherende organisaties in Zuid-Holland. Samen zorgen ze ervoor dat kinderen tussen 4 en 12 in de grote steden de natuur binnen en buiten de stad vaker gaan beleven. Ook andere organisaties uit de betreffende steden werken mee.

Voor de grote vakantie beten als eerste school de Rehobothschool en de gemeente zelf (ambtenaren van de afdeling economie en ruimtelijke ordening) het spits af. ,,Na de vakantie moet het project echt gaan lopen’’, zegt Gerda. ,,We hebben al twee aanvragen liggen. De bedoeling is dat er nog vijftig tot zestig klassen volgen.’’ Voor elke deelnemende leerling krijgt het IVN Alphen aan den Rijn een bijdrage. Een leuk onderdeel van het project Groen doet goed is de ‘50 dingenlijst’ van de Alpha Rangers, Helden van de natuur. Dat is een lijst met vijftig natuurdingen die een kind tussen 4 en 13 jaar moet hebben gedaan. Saai? Om de drommel niet al zullen ouderen bij heel wat punten zeggen, ‘maar dat is toch niks bijzonders, dat deden we vroeger toch gewoon’. Ja, dat was vroeger, maar dingen als een armbandje maken van wilgentakjes (of madeliefjes), over een sloot springen, op blote voeten door het gras lopen, in een boom klimmen, een steentje over het water ketsen (om maar wat voorbeelden te noemen) zijn in deze tijd helemaal niet meer zo vanzelfsprekend .

Alphen aan den Rijn is een van de deelnemende steden en uiteraard is IVN Alphen aan den Rijn een van de participanten. De andere betrokken partners zijn: NME Avifauna, Serasoft BV, Natuurmonumenten, Staatsbosbeheer, Scouting Alphen, Natuurlijk Meer! nummer 3 – 2015

Alle basisscholleerlingen in Alphen aan den Rijn, kinderen van 4 tot en met 12 jaar, kunnen een keer gratis deelnemen aan een door de betrokken organisaties aangeboden activiteit. IVN Alphen aan den Rijn ontwikkelde een leskist met daarin vijf activiteiten waaruit de deelnemende schoolklas er afhankelijk van bijvoorbeeld het weer en de tijd van het jaar er twee of drie kan kiezen. De onderdelen zijn: ‘slootjesonderzoek’, ‘takkenwerk’, ‘camouflage’, ‘kriebelbeestjes’ en ‘vang de wind’. Tonneke Hoetink (natuurgids in opleiding), Diny Coppens, Annemiek van Eeuwen, Jenny Heemskerk en Gerda maakten de opdrachten.

Kijk voor meer informatie ook op www.groendoetgoed.com.

-9-

Bont Allerlei

IVN afdeling Alphen aan den Rijn

Koninklijk lintje Joost van Beek

Gidsencursus verder met een afvaller

Joost G. van Beek, prominent lid van IVN Alphen aan den Rijn is ter gelegenheid van Koningsdag benoemd tot lid in de Orde van Oranje Nassau. Joost (63) kreeg de onderscheiding uit handen van burgemeester Liesbeth Spies in de raadzaal van het gemeentehuis in Alphen aan den Rijn. De gemeente-lijke website omschrijft de verdiensten van Joost als volgt:

De natuurgidsencursus van de IVN-afdelingen Alphen aan den Rijn en Nieuwkoop, die in januari dit jaar is begonnen, gaat na de vakantie verder met slechts een afvaller. Noodgedwongen door zijn verhuizing neemt Bart van Loon, penningmeester van IVN Alphen aan den Rijn, afscheid van de cursus. Voor hem geldt mogelijk dat drie keer scheepsrecht is. De eerste keer kwam hij als IVN’er net te laat bij de Alphense afdeling om mee te kunnen doen aan de vorige cursus. Nu haakt hij dus noodgedwongen af, maar vanuit zijn nieuwe woonplaats Hillegom kan hij wellicht deelnemen aan de in januuari bij de IVN-afdeling ZuidKennemerland in Haarlem startende natuurgidsencursus. Eind goed al goed hopen we voor Bart.

,,De heer Van Beek zet zich met hart en ziel in ten behoeve van natuur en milieu. Vanaf 1980 is hij betrokken bij het Vrijwillig Landschaps Beheer. Daarnaast is hij vanaf 1994 in diverse (bestuurs)functies bij het IVN betrokken. Van 2004 tot 2009 bij de totstandkoming van het Bezoekerscentrum De Veenweiden en vanaf 2006 bij de oprichting. Ook is hij actief als bestuurslid van de Stichting Landschapsfonds Alphen aan den Rijn en omstreken.

Los van de genoemde functies staat de heer Van Beek bekend als aanjager, initiator, vraagbaak en - ook vanuit zijn hoofdfunctie - als deskundige op het gebied van wetgeving, regels en subsidiëring van overheidswege. Als er iets speelt op het terrein van alternatieve energiewinning (bijvoorbeeld als het gaat om plannen voor het plaatsen van windmolens) is decorandus van de partij en brengt zijn deskundigheid in. Instanties en betrokkenen op het terrein van natuurbeheer, behoud en -educatie profiteren van de kennis, het enthousiasme en de inzet van decorandus.

Gerda Bonninga, die samen met Nieuwkoper Hans Oostwouder en Ter Aarse Vera van der Hoorn het kernteam vormt, ging op 12 januari dit jaar met 31 cursisten van start en gaat dus nu met nog dertig enthousiaste cursisten verder naar het slot op 18 juni van het volgend jaar. ,,Of ze allemaal opgaan voor het diploma weet ik niet, maar ik hoop ze er wel allemaal bij te houden. Want ook als ze om wat voor reden dan ook opzien tegen het eindexamen, beter gezegd de presentatie van een natuurgebiedje of een ander onderwerp, of een optreden als natuurgids, kunnen ze toch veel plezier beleven aan het vervolg van de cursus. Dan wacht ook hen nog een groot aantal boeiende lezingen en praktijkdagen. Je moet niet vergeten dat ze allemaal een flink bedrag hebben betaald om mee te kunnen doen. Krijgen ze dus, diploma of niet, toch waar voor hun geld.’’ ,,Het schiet nu echt heel hard op’’, meent Gerda. ,,We hebben het programma voor het tweede deel van de cursus inmiddels helemaal klaar. Van eind augustus tot 14 december gaan we dan in een strak tempo door en na de kerst en de jaarwisseling is het mei voor je het weet. Dan zijn de eerste presentaties van de natuurgebiedjes die de cursisten zelf gedurende een jaar intensief hebben gevolgd of van een ander natuuronderwerp.’’ Het enthousiasme van de deelnemers is nog steeds heel groot, zegt Gerda. ,,Ik heb niet echt geëvalueerd, ik kijk liever vooruit, maar ik heb het idee dat iedereen het erg naar zijn of haar zin heeft. Dat blijkt ook wel uit de hoge opkomst, het gemiddelde is 26 mensen per bijeenkomst.’’

Zijn vrijwillige inzet dateert van 1980 tot heden. Gedurende twee raadsperioden heeft de heer Van Beek, voor het CDA, zitting gehad in de gemeenteraad van Alphen aan den Rijn. Na de gemeenteraadsverkiezingen in 2013 is hij niet meer teruggekeerd in de raad, maar hij is tot heden nog steeds actief als commissielid.’’ Tot zover de gemeentelijke site. Graag hadden we met Joost gesproken over zijn wederwaardigheden als IVN’er, maar door vakanties en een overvolle agenda kwam het er nog niet van. In het volgende nummer een interview met hem.

nummer 3 – 2015

- 10 -

Bont Allerlei

IVN afdeling Alphen aan den Rijn

Activiteiten Fladderaars en Vlinders IVN blijft in trek bij jeugd IVN Alphen aan den Rijn blijft onverminderd in trek bij de jeugd. Coördinator Gerda Bonninga over het komende seizoen dat na de grote vakantie begint: ,,We zitten weer barstensvol. Voor de Fladderaars (7 tot en met 12 jaar) hadden we een wachtlijst van vijftien kinderen die we zo goed als weg hebben kunnen werken. Maar we zitten nu al weer aan veertig kinderen. Het maximum dus. Dat betekent dat we er geen kinderen meer bij kunnen hebben tenzij zich iemand aanmeldt die samen met mij de jeugdgroepen wil coördineren. Helaas hebben we nog niemand kunnen vinden.’’ De namenlijst van de Vlinders, de jongste jeugd van 4 tot en met 7 jaar, is opgeschoond. Van die lijst bestaande uit 75 namen zijn er tien geschrapt. ,,Dat is onze e-maillijst van (groot)ouders die we elke keer voor de maandelijkse activiteit op zondag uitnodigen om te komen met hun (klein)kind, waarbij geldt die het eerst komt die het eerst maalt. Bij 25 kinderen zitten we vol. De tien mensen die we hebben geschrapt, hebben het afgelopen seizoen niet één keer van zich laten horen. We gaan er vanuit dat ze toch geen interesse hebben.’’ Geen zorg overigens, want net als bij de Fladderaars is er ook bij de Vlinders bijna elke maand een maximale opkomst. Erg succesvol was afgelopen seizoen het slootjesonderzoek in juni. ,,Dat liep echt storm, maar zoals gezegd ook bij de andere activiteiten hadden we niet te klagen over gebrek aan belangstelling. Integendeel.’’ Voor komend seizoen ziet Gerda wel wat vrijwilligers vertrekken. Ook daarover maakt ze zich geen zorgen. ,,Dat vult zich vanzelf weer aan’’, is ze optimistisch.

Een kalfje wordt geboren De ene helft van de Fladderaars is zaterdag 11 april op bezoek bij Boer Ben van de Brentano Boerderij aan de Ridderbuurt. Als wij aankomen, loopt Boer Ben naar ons toe, om te zeggen dat er een kalfje op punt staat om geboren te worden. Alle aanwezige kinderen maken deze bijzondere geboorte van dit kalfje mee. Zelfs de koeien die op stal staan, zijn stil en kijken toe.

Kort na haar geboorte weet het kalfje zich omringd door nieuwsgierige Fladderaars

Na een minuut of vijf valt het vrouwelijke kalfje met een flinke plof op de grond. Gelukkig ligt er een flink pak stro op de grond. Het kalf wordt ook nog aan het schrikken gemaakt met een flinke plens water, zodat zij nummer 3 – 2015

snel haar longen goed gaat gebruiken. Boer Ben haalt het kalfje snel bij de moeder weg. Hij brengt het naar de kalverenstal om daar bij te komen van de bevalling. Het wordt in een kruiwagen gelegd. Pas op haar eigen plekje gaat zij voorzichtig staan. Ole, een van de Fladderaars, mag haar droogwrijven met stro. Het kalf wordt zelfs naar hem vernoemd. Wat een eer. Daarna gaan wij, ter bescherming van de weidevogels, nesten zoeken op het land. We vinden er vier, van eenden en kieviten. Bijna niet te zien, zo mooi in schutkleuren. Ook spotten we een haasje: heel stil en de oren plat. Ook heel mooi gecamoufleerd. De andere helft van de Fladderaars is op de kinderboerderij Zegersloot. Daar staan zij letterlijk in de stront. De kinderen moeten daar hard aan het werk om alle hokken van de dieren schoon te maken. Ook hier is er een bijzondere geboorte: een kuiken kan het vlies van het ei niet kapot krijgen. Het vlies zit te strak en dan kan het kuiken stikken. Marja Dieho helpt het kuiken door het ei "te doppen", waarbij het kuiken gelukkig gezond het levenslicht ziet. Achtendertig Fladderaars zijn bij deze activiteiten aanwezig.

- 11 -

Staafwants, waterspinnen, en twee takkelingen Voor de eindactiviteit van de Fladderaars verzamelen 37 kinderen zich op zaterdag 13 juni bij Natuurmonumenten voor een vaar- en ontdektocht op de Nieuwkoopse Plassen. En wat deoen de kinderen een ontdekkingen tijdens de vaartocht. Een kokmeeuw heeft geen zwarte kop maar een chocolade bruine kop. En in de winter heeft hij alleen maar twee bruine ‘oorwarmers’ op zijn kop en de rest is dan wit.

Slootjesonderzoek, altijd leuk

Takkelingen zijn jonge buizerds, die bijna het nest uitvliegen. Ze zijn te groot geworden voor het nest en gaan dan op de takken rondom het nest zitten. Op die takken doen zij vliegoefeningen.

Bont Allerlei Onderweg stoppen wij voor een slootjesonderzoek midden op de plassen. Daar vangen wij een salamander, een waterschorpioen, waterspinnen en zelfs een staafwants. En nog veel meer diertjes worden er gevangen. De Fladderaars zijn nu ware slootdiertjesexperts. Met de kijker zien wij ook nog een kiekendief, een visdiefje in de lucht, maar ook futen, nijlganzen en aalscholvers. Vandaag nemen, om verschillende redenen, negen kinderen afscheid van de Fladderaars om plaats te maken voor kinderen van de wachtlijst.

Vlinders als piraten De Vlinders vermommen zich vandaag, zondag 12 april, als heuse piraten. Piraten, die op zoek gaan naar schatten uit de natuur. Achtentwintig kinderen in de leeftijd van 4-8 jaar gaan samen met hun ouders op pad. Na eerst een verhaal over Piet Piraat gehoord te hebben, gaan de kinderen naar het grote veld om daar een eierloopwedstrijd te houden. Hoe moeilijk is het om te rennen met een ei op een lepel. Het is veel moeilijker dan je denkt om het ei op de lepel te houden terwijl je rent.

IVN afdeling Alphen aan den Rijn heerlijke confettiboter. In de heemtuin hebben de kinderen veel eetbare planten geplukt, geproefd, gevoeld (ze prikken) en geroken: daslook, paardenbloemen, rode klaver, madeliefjes, vergeet-mij-nietjes, brandnetel, dovenetel, hondsdraf. Weegbree kan je niet alleen eten, maar ook gebruiken als je je geprikt hebt aan de brandnetels. Ook hebben wij de namen van de planten geoefend. Ruben, 5 jaar oud, zegt heel slim als een quizmaster, dat hij de namen allemaal wel kent, maar dat hij wil weten of de begeleiders de namen wel weten. Heel geconcentreerd worden vervolgens de blaadjes en bloemen geknipt of gesneden, door de roomboeter geprakt. En natuurlijk geproefd... Om je vingers bij af te likken, zo lekker. Daarna in een doosje gedaan en voorzien van een mooi zacht stofje. Samen met Annemiek maken de kinderen nog een pestomengsel van noten, planten en tomaat, wat olie en zout. Aan het einde van de middag hebben we deze pesto op stokbrood gedaan en onder een stralende zon met zijn allen opgegeten op ons mooie amfitheater.

Slootjesdagen

Daarna krijgen de kinderen een heuse schatkaart. Met elkaar moeten ze ontdekken welke route zij moeten lopen. Met een bonte verzameling stokken, bloemen, elzenpropjes en steentjes komen de kinderen weer terug bij het bezoekerscentrum de Vlinder van de Stichting Bezoekerscentrum De Veenweiden. Na wat drinken en eten maken de kinderen een schatkist met de materialen, die zij veroverd hebben. En van stokken worden pistolen, zwaarden, dieren en poppen gemaakt.

Confettiboter voor Moederdag Als verrassing voor de moeders maken de Vlinders van het IVN, kinderen in de leeftijd van 4-8 jaar, zondag 10 een nummer 3 – 2015

In juni timmert het IVN in het hele land aan de weg met slootjesdagen. Vanzelfsprekend doen ook de Vlinders en de Fladderaars daar aan mee. Voor de Fladderaars staat bovendien de slotactiviteit op het programma en die is gepland op de Nieuwkoopse Plassen en in dat gebied is aan slootjes geen gebrek!

Salamanders, een snoek, kikkers! Vol spanning en met een schepnet, emmer en een loep gaan in juni meer dan tachtig kinderen op zoek in de sloten rondom het bezoekerscentrum de Vlinder van de Stichting Bezoekerscentrum De Veenweiden. Het landelijk IVN heeft het weekeinde van 13 en 14 juni uitgeroepen als ‘de slootjesdagen’. - 12 -

Het is altijd een hele ervaring om je net in de sloot te houden, maar nog spannender is het om te zien wat er inzit. En het beweegt en kriebelt op je hand. Maar alle kinderen leren toch hoe ze een slootdiertje heel voorzichtig kunnen bekijken op hun hand of in hun potje.

Het is dan ook een drukte van jewelste rondom het bezoekerscentrum. Achter en op het amfitheater, op de steiger, op de vlonder, aan de overkant van de sloot, op het voorplein. Overal zijn er kinderen op zoek naar waterdiertjes: juffers en libellen, wantsen in diverse soorten en maten, tubifex, poel- en posthoornslakken. En natuurlijk ook de kikkervisjes met en zonder pootjes en ook de hele jonge kikkertjes. De kinderen genieten van al deze ontdekkingen. Zelfs kleine salamandertjes worden er gevangen en in de loeppotjes bekeken. Naast het slootjesonderzoek worden er ook nog bootjes gemaakt van rietbladeren met een echte botenrace tot slot. En om de energie een beetje kwijt te raken nog even een spel waarbij de reiger allerlei dieren vangt (tikt), die hij lekker vindt. Zo leren de kinderen op een speelse manier ook nog wat een reiger allemaal eet. Vanuit het publiek zijn er ongeveer 125 deelnemers geweest van wie 62 volwassenen en 63 kinderen. De Fladderaars zijn op zaterdag 13 juni met 37 kinderen en acht begeleiders present. De Vlinders komen op zondag 14 juni met dertig kinderen en acht begeleiders. Dus totaal 78 volwassenen en 130.kinderen, aldus Dick Warmerdam coördinator van de cursuswerkgroep. ,,Een mooi aantal’’, zegt hij er zelf van en dat mag je zonder overdrijving gerust een ‘understatement’ noemen!

Bont Allerlei

IVN afdeling Alphen aan den Rijn

Emelie Vlinders en insecten op Munse Heide Hallo allemaal, Het is al weer een poosje geleden dat ik een stukje voor Bont Allerlei heb geschreven. Ik had het een beetje druk met school en andere bezigheden. Het fotograferen heb ik maar weer opgepakt omdat ik het zo leuk vind. Helaas hadden we in de vakantie maar weinig dagen met goed weer om te kunnen fotograferen. Ik ben met mijn vader naar de Munse Heide (ten zuiden van Oss, red) gefietst, dat is een van mijn lievelingsplekken omdat het er zo rustig is en er van alles te zien is. Elke keer dat ik daar heen ga, kom ik wel iets bijzonders of leuks tegen. Ik heb vaste plekken waar ik ga kijken. Er is een groot nest met rode mieren, die ik vaak eten geef om te kijken wat ze ermee doen. Vorig jaar zat er achter het mierennest een wespspin waar ik deze vakantie ook naar op zoek was. Na een tijdje zoeken zagen we er een tussen het gras in zijn web hangen, hij was wel een stuk kleiner dan de ander.

Mesembrina

Er staan wat bankjes waar je kunt zitten. Een bankje staat op een luwe plek waar het heel warm wordt als de zon er op staat. Er groeien daar verschillende soorten planten waar insecten gek op zijn. Er waren veel vlinders van verschillende soorten. Ik zag bijvoorbeeld: het landkaartje, het hooibeestje, de citroenvlinder, de atalanta, het bonte zandoogje, meerdere soorten koolwitjes en ook een vlinder die ik niet herkende. Thuis heb ik gezocht op internet. Waarschijnlijk was het een groene weide-uil. Graag hoor ik van deskundige vlinderaars of dit zo is! (Zie hiernaast).

Groene weide-uil?

We fietsten nog wat verder naar de drinkplaats waar vaak vogels zitten en soms de koeien. In het begin was er niet veel te zien, maar na een tijdje kwamen de tapuiten en verschillende soorten mezen toch opdagen. Opeens zagen we de koeien achter in het bos staan en we gingen naar ze toe. Omdat dit een grote wegblokkade was, moesten we omrijden, het is namelijk verboden om tussen de Hooglanders door te fietsen. Langs het fietspad staat altijd veel sint-Jacobs kruiskruid. Er zitten veel geel-zwarte rupsen van de sint-Jacobs vlinder op. Sommige planten zijn kaalgevreten en dus hebben de rupsen niks meer te eten. In mijn fietstas heb ik altijd bakjes mee waar ik ze in stop en over verse planten verdeel zodat ze weer te eten hebben.

Ook waren er veel zweefvliegen die op hommels leken, er was zelfs een mesembrina. Dat is de grootste vlieg die in Nederland voorkomt. Terwijl ik hem fotografeerde, klonk er opeens een luid gezoem. We keken op en zagen een hoornaar vliegen. Hij was aan het jagen op insecten en ging dus niet zitten. Dat vond ik jammer, want ik wilde hem graag op de foto zetten. Toen de hoornaar uit het zicht verdween, ging ik weer op zoek naar de vlinders en zweefvliegen. Ik heb de vlinders en zweefvliegen gefotografeerd met de Nikon D300 en de Micro Nikkor 60mm. Het was soms best lastig omdat de vlinders soms tussen de distels zaten en je je camera lastig stil kan houden met die stekende bladeren. We zijn nu ik dit schrijf, begin augustus, één weekje thuis en gaan dan weer twee weken naar de camping, hopelijk nu met beter weer.

Groetjes Emelie nummer 3 – 2015

- 13 -

Bont Allerlei

IVN afdeling Alphen aan den Rijn

Nieuwe wisselexpositie ,,Hoe Groen ben jij” Van het Stichtingsbestuur Samen met een ongekend aantal van zijn familieleden, vrienden en kennissen hebben wij op donderdag 18 juni afscheid moeten nemen van onze onvermoeibare en altijd opgewekte vicevoorzitter Jan de Rijk. Menigeen is van mening dat er zonder Jan nooit een Bezoekerscentrum gekomen zou zijn. Jan zou echter de laatste zijn om dat te bevestigen. Maar samen met zijn “bende van vijf” tijdens de bouw en later in ons bestuur was hij wél degelijk de drijvende en ieder motiverende kracht om dingen voor elkaar te krijgen. Kanjers als Jan zijn onvervangbaar en eigenlijk niet te missen. Maar het gemis voor onze stichting en al die andere clubs waar Jan zich altijd maar weer voor inzette, valt in het niet bij het enorme gat dat Jan voor “zijn” Riet en kinderen achterlaat. Laten we met z’n allen klaar staan voor Riet wanneer ze dat nodig heeft, net als Jan altijd klaar stond voor ons. Al het overige nieuws bij onze stichting valt niet te vergelijken met het overlijden van Jan. Toch moeten we als stichtingsbestuur even stil staan bij een tweede afscheid in de laatste maanden uit ons bestuur. Bart van Loon heeft ten gevolge van zijn verhuizing naar de Bollenstreek afscheid moeten nemen als IVN vertegenwoordiger in ons bestuur. Meer dan een jaar heeft hij meegedacht over hoe de inrichting van de expositieruimte zich zou moeten ontwikkelen. Bart was binnen ons bestuur een fijne en betrokken collega aan wie wij veel dank verschuldigd zijn. Door zijn inbreng en inzet hadden wij inzage in zaken waarmee IVN bezig was en kon de samenwerking tussen stichting en vereniging verder verbeteren. Als stichtingsbestuur zijn we blij dat IVN-voorzitter Dominique de Roo de inbreng die Bart in ons bestuur had, wil voortzetten. Daarnaast kunnen we als praktische zaken uit de afgelopen maanden nog melden dat Chris Groesser de problemen met het trage internet opgelost heeft. Uiteraard is er ook weer stevig door onze tuinploeg en de jeugdgroepen in onze tuin gewerkt. Daardoor kunnen we genieten van een royale groenten- en fruitoogst en een tuin vol vlinders en bijen. Op zaterdag 30 augustus zullen we als afsluiting van het zomerseizoen bij Avifauna een heerlijke vrijwilligersdag voor al onze IVN- en Bezoekerscentrumvrijwilligers organiseren, met na afloop een (vegi) bbq bij ons amfitheater. En noteer alvast zondag 4 oktober. Dan staat er samen met de Kinderboerderij weer een herfsthappening op het programma. Tot dan, geniet vooral van de zomer!

Mensen die oog hebben voor de natuur hebben geleerd goed te kijken en luisteren. Wanneer je de tijd neemt om natuur op je in te laten werken, dan zie en hoor je niet alleen meer. Niet zelden ontwikkel je dan nieuwe ideeën en ook creatieve talenten. Zo ontstond al eeuwen geleden de Hollandse (schilders)school. Schilders die geïnspireerd werden door het landschap in ons veenweidegebied. In onze derde wisselexpositie van dit jaar onder het motto ‘Groen doet goed’ stellen we ons vanaf 26 september de vraag ‘Hoe groen ben jij?’ Deze expositie wordt geheel ingericht door medewerkers en begeleiders van de organisatie Adfund Begeleid Werken. Zij brengen in deze expositie hun gevoelens bij ‘Hoe groen ben Jij’ tot uitdrukking door middel van diverse werkstukken die op hun atelier zijn gemaakt. Goede kans dat ook jij daar weer nieuwe ideeën door opdoet en je de vraag stelt ‘hoe groen ben ik’? Wie weet ga je daarna de natuur en het landschap in ons veenweidegebied ook op een kunstzinnige manier ontdekken. Als altijd kun je ook deze expositie gratis bekijken tijdens de openingsuren van het Bezoekerscentrum. Open Monumentendag Met Kunst & Ambacht zal op Open Monumentendag 12 september zowel de kunst als het ambacht in en rond monumenten centraal staan. In een monument komen immers kunst en ambacht samen. Daarom volop aandacht voor de architectuur – moeder aller kunsten – van het monument zelf, maar dit keer ook voor de ambachtskant die vaak kunstzinnig als onderdeel van de architectuur is vormgegeven. Voorbeelden daarvan zijn de gebrandschilderde glas-in-lood ramen van de Oudshoornse Kerk, of de houtverbindingen van de Remonstrantse kerk in de Aardewerksteeg achter de Van Mandersloostraat, of de daklateien van de Scheepjeskerk in Hazerswoude. Minder creatief, maar minstens zo kunstzinnig als ambachtswerk zijn de houten tandwielwerken van de verschillende molens die tijdens Open Monumentendag open zijn. En dan hebben nog lang nog niet alle ambachten genoemd die we kunnen bewonderen in de monumenten die open zijn. Het programma en meer informatie vind je op www.openmonumentendag.nl. Open Monumentendag 2015 start om 10.00 uur in de Oudshoornse Kerk. Daar is uitleg over de gebrandschilderde ramen en de grafkelders.

Natuurlijk, met de groeten van Bas Wienbelt, [email protected].

nummer 3 – 2015

- 14 -

Bont Allerlei

Jan de Rijk in gedachten Pieter Verkade

Het bericht van het overlijden van Jan de Rijk was voor mij en Jeanne een behoorlijke schok. Tijdens ons bezoek van begin juni aan Jan en Riet konden wij niet vermoeden dat het verloop van zijn ziekteproces zo snel zou gaan. Jan en ik kenden elkaar al heel lang. Beiden geboren en getogen in Alphen aan den Rijn, beiden werkzaam geweest in de bouwsector net als onze vaders in vroegere jaren. Zowel Jan als ik zijn als echte Alphenaren betrokken geweest bij veel verenigingsleven en andere maatschappelijke organisaties. Nadat wij elkaar enige jaren uit het oog hadden verloren, ontmoetten wij elkaar weer via het IVN.

Archieffoto Jan de Rijk in de tuin bij het bezoekerscentrum

Er was een wens bij het IVN om te komen tot een eigen gebouw en Jan werd aangesteld als ‘bouwpastor’. Dat was hem niet vreemd gezien zijn verleden bij de vv. Alphense Boys. Om zoveel mogelijk kennis te delen, is toen vrij snel een voorlopige bouwcommissie opgericht en na een bezoek aan een aantal bezoekerscentra in den lande kwam een programma van eisen tot stand wat voldeed aan de wensen van het IVN. Nadat de eerste schetsen gereed waren, hebben wij er samen heel wat berekeningen op losgelaten om tot een acceptabel stichtingskostenmodel te komen. Hierna werd al snel de definitieve bouwcommissie samengesteld. Met elkaar was het netwerk waar wij over konden beschikken bijna eindeloos. Vanwege onze tactiek van werken werden wij “de bende van vier genoemd”. Toch werd Jan en mij al snel duidelijk dat niet alle gelden voor de bouw via sponsoring, subsidies en giften konden worden verworven en dat een eigen inbreng van IVN-leden een noodzaak was. Om een en ander gestalte te geven is toen een casco bouwmodel ontwikkeld met een hoge mate van zelfafbouw werkzaamheden,. Door medewerking van velen maar vooral nummer 3 – 2015

IVN afdeling Alphen aan den Rijn de inzet van Jan en zijn netwerk is het gelukt “de Vlinder” te bouwen. Tijdens het gehele proces van bouwvoorbereiding en uitvoering was Jan voor mij het klankbord waar ik als architect al mijn ideeën kwijt kon. Zijn stopwoord ‘het komt goed’ heeft er uiteindelijk toe geleid dat er een gebouw is ontstaan dat uniek is voor ons Veenweidegebied. Ik koester ook onze contacten die wij na de bouwperiode hadden in de activiteitencommissie en de onderhoudsgroep als een groot goed. Het overlijden van Jan heeft bij mij diepe sporen nagelaten en geeft gelijktijdig de kracht om alles wat tot stand is gebracht voor de toekomst te bewaren.

Bambi in de duinen Peter Maris Stil en onbeweeglijk lig je verscholen in het hoge gras. Je hoopt dat het grote dier op twee poten je niet ziet en verder loopt. Mama is dichtbij, maar je bent wel alleen. Zou dit door het hoofd gaan van pas geboren damhertenkalfjes? Ik vraag het me af als ik er één vind in de duinen. Behoedzaam en rustig kniel ik neer en maak ik wat foto’s van de kleine. Onverschrokken blijft ze liggen. Rustig kruip ik naar achter. Ik blijf nog even kijken en laat haar dan met rust zodat mama haar weer kan ophalen. Het is altijd een prachtig gezicht om de jonge kalfjes te zien ronddartelen in de zomer. Ze rennen rond hun moeder en spelen met andere kalfjes. Vaak maken ze dan ook al de karakteristieke prellsprung; met alle vier de benen tegelijk in de lucht springen en weer landen. Je hoort de hindes blaten en kalfjes antwoorden met hun zachte fiepjes. Je waant jezelf zo in de Disney-film Bambi. Na een draagtijd van ongeveer 230 dagen wordt het kalfje geboren. Met een gewicht van ongeveer 4,5 kilo lijkt het al heel erg op een volwassen hert. Het stippenpatroon is al aanwezig en blijft ook, terwijl het bij andere herten verdwijnt. De oren zijn eigenlijk een maatje te groot. Als echte nestvlieder kan het kalfje al vrij snel na de geboorte lopen, maar moeders bijhouden kan het niet. Het duurt meestal tot zo'n twaalf weken na de geboorte voordat de jonge herten constant met hun moeder optrekken. Herten laten de jongen in de eerste weken van hun leven voor lange periodes alleen. De hinde is altijd in de buurt en houdt haar kroost in de gaten. De hertjes zijn nog te jong om constant op de been te zijn tijdens het grazen en om te voorkomen dat ze uitgeput raken, blijven de kalfjes achter. Verstopt in het hoge gras, tussen struiken of achter boomstronken. Een kalfje blijft roerloos liggen en duwt zichzelf diep in het gras en kan de indruk wekken dat het misschien ziek of zwak is. En hoewel de gedachte goedbedoeld kan zijn, moet je een jong altijd laten liggen. Bij aanraking blijft onze geur aan het kalfje hangen en zou de moeder bij terugkomst het jong kunnen verstoten. - 15 -

Bont Allerlei

Schapen scheren Jolanda Zwaan Het schaapscheerdersfeest op de Alphense kinderboerderij wordt ieder jaar georganiseerd, maar dit jaar, op zondag 31 mei, heeft het voor mij een speciaal tintje. De dochter van een vriendin heeft het georganiseerd als examenopdracht voor haar school, het Wellant College in Gouda, in het kader van een driejarige mbo-opleiding dierenverzorging. Ondanks het druilerige weer is het gezellig druk op de kinderboerderij. Er zijn diverse kraampjes waaronder sieraden maken, kaas, zelfgemaakte jam, maar ook een kraam van de Huttenbouw en uiteraard van ons eigen IVN, ditmaal bezet door Lydia Beekhuis. Er zijn verschillende demonstraties te zien zoals natuurlijk het schapen scheren, schapen drijven, wol spinnen, uitleg van de imker en... waar ik nog nooit van heb gehoord: trainen met konijnen. Daarnaast is er een heuse prijsvraag. Raadt het juiste gewicht van het geschoren schaap en win daarmee een taart. Ook voor de kinderen zijn er diverse activiteiten zoals: ringsteken, broodjes bakken op het kampvuur, skelteren, een springkussen, geiten voeren en met de geiten op de foto gaan. Kortom, niemand hoeft zich te vervelen.

IVN afdeling Alphen aan den Rijn het hem niet snel genoeg gaat geeft hij een schaap een knauw in haar achterpoot. Gelijk gaat de herder op haar riem staan want dit mag absoluut niet. De herder gebruikt border collies voor het schapen drijven; dit ras is ontstaan in een gebied tussen Engeland en Schotland. De border collie heeft veel energie en wil graag werken, ze lopen op een dag met gemak 50 kilometer. In Engeland is dit een zeer populaire sport en wordt die ook op tv uitgezonden. Op YouTube staat een leuk filmpje over schapen drijven: “One Man and His Dog”. Ook de BBC in het programma Countryfile schenkt hier aandacht aan.Nu zijn de kinderen aan de beurt om de herder te helpen. De kinderen gaan in twee rijen tegenover elkaar staan met een flinke ruimte ertussen. De herdershond drijft nu de schapen tussen de kinderen door, waarna iedereen applaudisseert. Helaas gaat het later op de middag harder regenen dus ik houd het verder voor gezien. Tot slot: Helaas heb ik met het raden van het gewicht van het geschoren schaap geen taart gewonnen. Gelukkig is de leerlinge van het Wellant College geslaagd voor haar opdracht. Bent u geïnteresseerd in konijnen trainen ga dan naar de website www.konijnentrainen.nl

Goed plekje voor jubileumcadeau Junis Han Hendrickx en Jenny Heemskerk hebben ons cadeau van Junis geplant en Corry Dierdorp mocht watergeven. Hier is het bewijs. Het appelboompje staat tussen het bezoekerscentrum en de Kinderboerderij, richting de sloot die daartussen loopt. Het is een lekkere Granny Smith. Met in het voorjaar natuurlijk mooie bloesem. Goed voor de bijtjes uit het bijenhotel!

Aan de medewerkers, die in de kraampjes staan is ook gedacht. Voor hen worden soep en broodjes uitgedeeld. Het ruikt ook heerlijk naar versgebakken stroopwafels en popcorn. En dan is het tijd voor de demonstratie schapen drijven. Dit onderdeel is nieuw voor mij en heel leuk om te zien. Ze gebruiken hiervoor het Drents heideschaap en hebben een aantal honden bij zich met verschillende opleidingsniveaus. De honden krijgen diverse commando's maar de herder gebruikt ook een speciale fluit om signalen te geven. Verrassend genoeg mag een puppy van vier maanden ook de schapen drijven. Enthousiast gaat de pup aan de slag en als nummer 3 – 2015

- 16 -

Bont Allerlei

‘Beheer natuureiland speeltuin voor IVN’

IVN afdeling Alphen aan den Rijn wordt gemaaid in eind juli/ begin augustus, de tweede ergens in oktober, de derde na de winter half maart en de vierde strook helemaal niet. Zo bied je het hele jaar door voor insecten de best mogelijke omstandigheden. Tot in oktober zijn er nog bloeiende planten, de uitgebloeide stengels die in maart worden gemaaid, kunnen dienen als winterschuilplaats’’, geeft Hans als voorbeelden.

Jan Uitzetter ,,Het beheer van het natuureiland in Kerk en Zanen zou je kunnen zien als een soort speeltuin voor ons als IVN’ers. Niet Staatsbosbeheer of Natuurmonumenten bepalen wat er moet gebeuren en hoe, dat doen we zelf. Dat is best wel spannend’’, vertelt Hans Krüse over het beheer van het oorspronkelijk door de gemeente als compensatiegebied voor de rugstreeppad bedoelde gebiedje in de wijk. Dat eiland ligt bij de geluidswal langs de rijksweg N11 (Bodegraven-Leiden) tussen Burggooi en de sportstrook. De oorspronkelijk bedoelde functie kwam niet uit de verf, zo constateerde Hans al in 2011, het eerste jaar van het bestaan ervan. De op het verhoogde eilandje speciaal aangelegde poelen kwamen al snel droog te staan en uiteindelijk werd besloten om de sloot langs de geluidswal te voorzien van verwijdingen, zodat die wellicht wel de gewenste paddenuitwijkplaatsen zouden worden. Dat bleek het geval en het inmiddels wild begroeide eilandje transformeerde in een gebiedje dat grote aantrekkingskracht uitoefende op solitaire bijen en andere insecten. Kunnen we daar geen insecteneiland van maken, een soort reservaat voor die solitaire bijen, hommels, libellen en andere insecten? Door er het beheer op af te stemmen, dat wil vooral zeggen er een maaibeleid op los te laten dat is gericht op het creëren van zo goed mogelijke omstandigheden voor die insecten? De gemeente had er wel oren naar, helemaal als IVN het beheer op zich zou willen nemen, waarbij het eilandje via een pad ook toegankelijk moest blijven voor de buurtbewoners. De afspraken werden gemaakt, ,,maar’’, zegt Hans, ,,formeel is er nog niets geregeld. Er is nog geen contract.’’ Dat is vooral vervelend omdat daardoor toegezegde en ook gewenste en noodzakelijke gemeentelijke financiële steun uitblijft.

Hij noemt daarbij ook uitdrukkelijk de naam van Harry Ramler uit Boskoop. ,,Hij voert het maaiwerk uit, heeft ook ervaring met natuurbeheer, onder andere in het Bentwoud.’’ Dat maaiwerk verricht Harry met zijn speciale maaibalk, zie bijgaande foto, het afvoeren van het maaisel, een week later, is aan Hans en vrijwilligers. ,,Dat is nog best een heel karwei, daar heb ik echt wel andere mensen bij nodig’’, nodigt hij collega-IVN-leden uit om samen met hem dus enkele malen per jaar actief de handen uit de mouwen te steken. Gereedschap komt daarbij van de Groene Motor, zegt Hans. Hij heeft met instemming van Peter Benes al leden van diens beheergroep Zaanse Rietveld benaderd, maar andere IVN’ers zijn dus welkom en ook is Hans van plan om buurtbewoners, ook die uit de woonwagens vlakbij het eilandje, te benaderen. ,,Het is niet alleen ons eilandje, maar ook hun natuurgebiedje.’’ Waarbij niet alleen insecten worden bediend maar als het aan Hans ligt ook de oeverzwaluwen die ook al oorspronkelijk een plekje op het eiland hadden toebedeeld gekregen.

In het vertrouwen dat het daarvoor (nood)zakelijke contract er uiteindelijk wel komt, zijn IVN’ers enthousiast aan de slag gegaan met het beheer en de monitoring van het gebiedje. Waarbij zich gelijk al een aangename verrassing voordeed. ,,We hadden op 6 juli het pad gemaaid en wilden het openstellen voor het publiek toen we een grasmus hoorden alarmeren, die òf jongen, òf een nest had. Het pad moest nog maar even gesloten blijven, oordeelden we. Dat bleek een goed besluit want wat later hoorden we ook een sprinkhaanzanger, heel opvallend dat die daar zat en een extra argument om het pad nog maar niet te openen.’’

,,Dat is echter helemaal dichtgegroeid en een eerste poging om het weer geschikt te maken voor de oeverzwaluwen is mislukt. Maar we laten het er niet bij zitten, we zullen er alles aan doen om dat ook voor elkaar te krijgen.’’ Wat al die inspanningen zullen opleveren? Terloops maakte ik hierboven al melding van monitoring van het gebiedje. Dat gebeurt door een groepje insectenkenners en –liefhebbers onder leiding van Jordan Blaauw, IVN’er en imker. Zij houden bij welke insecten voorkomen op het eilandje en hoe ze gedijen. ,,Verdere verrassingen niet uitgesloten’’, hoopt Hans.

Deze eerste verrassing wordt mogelijk nog gevolgd door andere, vandaar dat Hans het heeft over ,,een speeltuin voor ons als IVN’ers’’. Het idee is om op het eilandje een mozaïekbeheer uit te gaan voeren. Hans legt uit: ,,Daarbij verdelen we het gebiedje in vier stroken. De eerste strook

Voor wie interesse heeft en wil meehelpen: Hans Krüse, Marokkostraat 56, 2408 JH Alphen aan den Rijn, tel. 0172-493705, e-mail: [email protected].

nummer 3 – 2015

- 17 -

Bont Allerlei

IVN afdeling Alphen aan den Rijn

Agenda van Activiteiten ivn.nl/alphenaandenrijn

facebook.com/alphenaandenrijn

info@ivn-alphenaandenrijn

Data van activiteiten onder voorbehoud. Telefonische informatie vooraf gewenst.

Datum

Tijd

zo 23 aug.

19.0021.00

za 29 aug. zo 30 aug. za 12 sept.

za 12 sept.

za 12 sept.

zo 13 sept.

zo 13 sept.

zo 13 sept.

vr 18 sept. zo 20 sept.

za 26 sept. zo 4 okt. zo 4 okt.

Activiteit

Gegevens

Bijzonderheden

Avondwandeling Zegersloot Dick Warmerdam 0617718203 [email protected] de Vlinder, Bruins Slotsingel 15, Alphen Natuur als apotheek 11.0013.00 Dick Warmerdam 0617718203 Brug Zwartepad/Heempad Boskoop de Vlinder 14.0017.00 Bruins Slotsingel 15, Alphen Jam maken 09.30- Workshop ±12.00 Info Loes Leeuwenburg 0172 445246 Aanmelden [email protected] Plaats de Vlinder, Bruins Slotsingel 15, Alphen 14.00- Dubbelactiviteit Ouder&Kind: Leef je uit in de natuur Info 16.00 Dick Warmerdam 0617718203 Aanmelden [email protected] Start Dammekade-West, Voshol 2 Fladderaars (8-12 jaar) Bodemdieren 09.15- Jeugdactiviteit Info 11.45 Gerda Bonninga 06 53403123 Aanmelden [email protected] Plaats de Vlinder, Bruins Slotsingel 15, Alphen Vlinders (4-8 jaar) Natuurkijkdoos 14.00- Jeugdactiviteit Info 15.45 Gerda Bonninga 06 53403123 Aanmelden [email protected] Plaats de Vlinder, Bruins Slotsingel 15, Alphen Rondje Kromme Aar, Alphen 14.30- Excursie Info 16.30 Dick Warmerdam 0617718203 Aanmelden [email protected] Start de Vlinder, Bruins Slotsingel 15, Alphen Biesbosch 07.00- Vogelexcursie Info 15.00 Martijn de Jong [email protected] Aanmelden [email protected] Start P-plaats Kr. Aarweg 5, 2403 NB Alphen Vleermuizen Bospark, Alphen 20.00- Excursie Info 22.00 Dick Warmerdam 0617718203 Plaats Kinderboerd.Bospark Bernhardl. Alphen Varkenskade 14.00- Boerenland wandeling 17.00 Info Dick Warmerdam 0617718203 Start naast Ridderbuurt 55a, Alphen Verrassingsexcursie 11.00- Excursie Info 13.30 Dick Warmerdam 0617718203 Start Snijdelwijklaan 6, 2771 SX Boskoop Herfstmarkt 10.00- Evenement Info 16.00 Pieter Verkade 0172 445249 Plaats de Vlinder, Bruins Slotsingel 15, Alphen Bestemming n.a.v. waarnemingen.nl 08.00- Vogelexcursie Info 16.00 Maikell Verkade [email protected] Aanmelden [email protected] Start P-plaats Kr. Aarweg 5, 2403 NB Alphen

nummer 3 – 2015

Avondexcursie Info Aanmelden Start Excursie Info Plaats Gesloten

- 18 -

gratis activiteit

rolstoelers welkom gratis activiteit i.v.m. jaarlijkse vrijwilligersdag kosten IVN-lid € 4, niet-llid € 6 allen + € 2 voor materiaal inschr. sluit 4 sept. Zelf schort en overwanten meenemen. gratis activiteit

tussen Alphen en Bodegraven kosten € 14 per schooljaar e

alleen 1 keer aanmelden per keer aanmelden kosten € 2,50 incl. drinken en koekje voor ouder en kind gratis activiteit

carpoolen met kostendeling

ook geschikt voor kinderen gratis activiteit gratis activiteit

gratis activiteit

Gezellig als altijd! Nu ook met infokraam over vrijwilligerswerk/vacatures carpoolen met kostendeling

Bont Allerlei di 6 okt.

20.0022.00

wo 7 okt. za

avond

10 okt.

09.3012.30

za 10 okt.

14.00

za 10 okt.

09.1511.45

zo 11 okt.

14.0015.45

zo 11 okt.

14.30

di 13 okt.

20.0022.00

16 t/m 19 okt.

lang weekend

zo 25 okt.

14.00

za 31 okt.

11.0013.00

zo 1 nov.

08.0017.00

za 7 nov. zo 8 nov.

14.00

zo 8 nov.

14.0015.45

di 10 nov.

20.0022.00

IVN afdeling Alphen aan den Rijn Lezing Info Aanmelden Plaats Contactavond Info Grote Doe-actie Info Start Excursie Info Start Jeugdactiviteit Info Aanmelden Plaats Jeugdactiviteit Info Aanmelden Plaats Excursie Info Aanmelden Start Workshop Info Aanmelden Start Vogelexcursie Info Aanmelden Start Wandeling Info Start Excursie Info Start Vogelexcursie Info Aanmelden Start Evenement

Tuinieren voor dieren Loes Leeuwenburg 0172 445246 [email protected] de Vlinder, Bruins Slotsingel 15, Alphen Groene Golf Kenniscafé Zie t.z.t. http://www.vitalegroenestad.nl/ Zegerslootgebied opknappen Zie t.z.t. huis-aan-huis-bladen de Vlinder, Bruins Slotsingel 15, Alphen Paddenstoelen Dick Warmerdam 0617718203 Bowling, Sportlaan 3, 2406 LD Alphen Fladderaars: Achtpotige mirakels Gerda Bonninga 06 53403123 [email protected] de Vlinder, Bruins Slotsingel 15, Alphen Vlinders (4-8 jr) Spannende spinnen Gerda Bonninga 06 53403123 [email protected] de Vlinder, Bruins Slotsingel 15, Alphen Herfstwandeling Kromme Aar Dick Warmerdam 0617718203 [email protected] de Vlinder, Bruins Slotsingel 15, Alphen Inrichten van diervriendelijke tuin Loes Leeuwenburg 0172 445246 [email protected] de Vlinder, Bruins Slotsingel 15, Alphen Lang vogelweekend Texel Martijn de Jong [email protected] [email protected] P-plaats Kr. Aarweg 5, 2403 NB Alphen Stiltewandeling Grada Hooijmans de Vlinder, Bruins Slotsingel 15, Alphen Herfstwandeling Boskoop Dick Warmerdam 0617718203 Natuurtuin De Veenmol, Boskoop Oostvoornse duinen en Maasvlakte Stef Strik [email protected] [email protected] P-plaats Kr. Aarweg 5, 2403 NB Alphen Nationale Natuurwerkdag

kosten IVN-lid € 4, niet-lid € 6

Excursie Info Start Jeugdactiviteit Info Aanmelden Plaats Lezing Info Aanmelden Start

Natuur maakt zich op voor de winter Dick Warmerdam 0617718203 de Vlinder, Bruins Slotsingel 15, Alphen Vlinders (4-8 jaar) Dierenambulance Gerda Bonninga 06 53403123 [email protected] de Vlinder, Bruins Slotsingel 15, Alphen De otter Loes Leeuwenburg 0172 445246 [email protected] de Vlinder, Bruins Slotsingel 15, Alphen

gratis activiteit

Gratis activiteit Organisatie gem. Alphen bankjes en prullenbakken (ver)plaatsen, grafiti en zwerfvuil verwijderen, enz. gratis activiteit kosten € 14 per schooljaar A e

alleen 1 keer aanmelden kosten € 2,50 incl. drinken en koekje voor ouder en kind per keer aanmelden gratis activiteit

kosten IVN-lid € 4, niet-lid € 6

carpoolen met kostendeling Dutch Birding weekend

gratis activiteit [email protected] gratis activiteit bij spoorwegovergang Zijde carpoolen met kostendeling

Zie www.natuurwerkdag.nl

kosten € 2,50 incl. drinken/ en koekje voor ouder en kind per keer aanmelden kosten IVN-lid € 4, niet-lid € 6

En verder…. Symposium Heimans en Thijsse Stichting De Heimans en Thijsse Stichting organiseert voor 29 augustus in Gemeentemuseum Den Haag het symposium ‘De toekomst van de groene stad’. In het museum is t/m 30 augustus de tentoonstelling ‘Holland op z’n mooist’ te zien. Meer informatie over het seminar binnenkort op: www.heimansenthijssestichting.nl. nummer 3 – 2015

- 19 -

Bont Allerlei

IVN afdeling Alphen aan den Rijn

Niet één maar drie driehonderdste leden Loes Broer, Brenda Smeele en Ingrid van Rijen, werden op zondag 21 juni gehuldigd als het driehonderste lid van IVN Alphen aan den Rijn. Zij meldden zich alle drie op dezelfde dag aan als lid en om discussies uit de weg te gaan wie nu echt het driehonderdste lid zou zijn, werden ze dat alle drie. Voor de drie dames was er een passende attentie tijdens de jubileumviering op de eerste dag van de zomer in de Vlinder.

Ledenoverzicht Overleden: Dhr. J de Rijk

lid

19/06/2015

Tot onze spijt hebben onze vereniging verlaten: Dhr. R. Haakmeester lid Dhr. P. Leeflang donateur

per 06/05/2015 per 12/05/2015

We heten van harte welkom: Dhr. T.A.J. Schiere Dhr. J. H. Leeuwenburg Dhr. E. van Zuylen Mw. L. Broer Mw. B. Smeele Mw. I. van Rijen Dhr. S. van Zuijlen Mw. N. Groot Mw. I. Schrama Dhr. J. Geerlings Dhr. N. de Boom Mw. C. van der Hoven Mw. M. Baars

per 17/02/2015 per 07/03/2015 per 24/03/2015 per 28/04/2015 per 28/04/2015 per 28/04/2015 per 01/05/2015 per 29/05/2015 per 16/06/2015 per 25/06/2015 per 11/07/2015 per 13/07/2015 per 16/07/2015

Aantal leden Aantal huisgenootleden Aantal donateurs Totaal

nummer 3 – 2015

lid lid lid landelijk huisgenootlid huisgenootlid lid lid lid landelijk lid donateur lid donateur lid landelijk

234 34 38 306

Wijziging in je e-mailadres, telefoonnummer of huisadres? Geef het door aan de ledenadministratie via ledenadmin@ivn-alphenaanrijn of 0172 515553

- 20 -

Bont Allerlei

IVN afdeling Alphen aan den Rijn

Het natuurgevoel van… Ineke Uitzetter Wat is je favoriete natuurplek in Alphen en omgeving en waarom? Mijn favoriete natuurplek kan ik nog niet vinden in onze omgeving want ik geniet van al die mooie paden rondom en door de wijk Ridderveld, de wijk waarin wij wonen. Vooral in het voorjaar en de zomer, dan zijn ze op hun mooist. Maar ook in de herfst en de winter zijn de bomen en struiken prachtig. Ook vind ik het mooi dat alle sloten langs de verschillende voetpaden nu langgerekte vijvers zijn geworden met gevarieerde begroeiing. Het Zegerpad achter ons huis loop ik bijna dagelijks. Het Horstenpad is parkachtig mooi met geweldige grote treurwilgen, bramenstruiken, vlier en meerdere bomen en struiken waarvan ik de namen niet ken. De natuur tijdens de opeenvolgende jaargetijden beleef je intens als je elke dag even zo’n rondje van een half uur maakt. Wat is je favoriete activiteit in de natuur en waarom? Ik wandel dus graag. Een keer in de week met het wandelgroepje dat bestaat uit enthousiaste vrouwen. Al pratend wandelen we stevig door. Door het Zegerslootgebied of een rondje Ridderbuurt. Het Weteringpark en langs de Heimanswetering. Over de golfbaan of een rondje Zegerplas.

en opa’s die hun kleinkinderen bij zich hebben om op te passen of te logeren hebben. Je hebt vaak leuke gesprekken. Het zijn ook vaak mensen die zelf veel van de natuur afweten en ook willen vertellen van natuurgebieden waar zij vandaan komen of zijn opgegroeid. Van welke IVN’er wil jij het natuurgevoel weten? Van Jeanne Verkade. Ook zij is als IVN-lid gastvrouw in de Vlinder.

Wat is je favoriete plant of dier en waarom? Mijn favoriete dieren zijn de talrijke vlinders en vogels. De vlinders geven een heerlijk zomers gevoel en ze zijn allemaal even mooi. Vooral in de winter kan ik heel blij worden van de verschillende vogels in onze tuin. De koolmezen, merels, het winterkoninkje( prachtig zoals die zingt in het voorjaar), de vinken en het roodborstje. Zelfs de Turkse tortels die altijd weer terugkomen. Wat ik ook een geweldig gezicht vind in het najaar zijn de grote groepen spreeuwen die heel spectaculair als een grote wolk komen en gaan en dan ineens een rustplaats zoeken in een boom. Mijn favoriete planten zijn de bomen. Vooral de kastanje. Prachtig zoals die het hele jaar door verandert en elk jaar groter en indrukwekkender wordt. Ook krijg je een enorme verbondenheid met de natuur als je alleen wandelt zoals ik deed in Zeeuws-Vlaanderen door de landbouwpolders afwisselend met weiden en een enkel bos. Prachtig blauwbloeiend vlas en ander bloeiende gewassen. Of fietsend langs de zee door de duinen. Wat is de laatste IVN-activiteit waaraan je hebt deelgenomen en wanneer? Ik ben gastvrouw in het bezoekerscentrum De Vlinder. Meestal op woensdagmiddag. Vaak gezellig druk met oma’s

nummer 3 – 2015

- 21 -

Bont Allerlei

IVN afdeling Alphen aan den Rijn

Vogelreis Estland kan als topreis de boeken in Caroline Grimbergen Een topreis. Zo kwalificeert deelneemster Caroline Grimbergen de jubileumreis naar Estland van de Vogelwerkgroep van IVN Alphen aan den Rijn naar Estland eind mei van dit jaar. Hieronder haar verslag van de reis waaraan behalve door Caroline werd deelgenomen door Stef Strik, Dick Warmerdam, Dinky van Berkel, Lies van der Wege en Esther Nix. We vertrokken op zaterdag 23 mei vanaf Schiphol. Na 2,5 uur vliegen zetten we voet op Estlandse bodem en werden nog vanuit het vliegtuig al de eerste vogels gespot. De toon was gezet. Nadat we de koffers hadden, konden we de auto ophalen: een super-de-luxe 9-persoonsbus, waarin we al onze spullen gemakkelijk kwijt konden. Daarna op naar de supermarkt voor de eerste inkopen: brood, beleg, koekjes, fruit, bier en wijn, vooral veel wijn. And off we go! Op naar Matsalu National Park (NP). Onderweg een korte lunchstop en verder naar Altmoisa in Tuuru. Hier staat een prachtig guesthouse waar wij het weekend zouden doorbrengen, aan het randje van Matsalu NP. Na het inchecken zijn we meteen op pad gegaan en hebben we de noordkant van het NP bezocht. Een korte wandeling langs de kust met meteen al prachtige soorten als de roodmus, geelgors, grauwe klauwier, noordse nachtegaal, wielewaal en zeearend. Da’s een mooi begin! ’s Avonds hebben we in Hapsalu gegeten, in een echt Estlands restaurantje. Heerlijk!

lunch bij het guesthouse en in de middag een aantal uitkijktorens in de buurt beklommen. In de verte zagen we een moose (eland) en edelherten. Heel gaaf! Op dag 3 wat vroeger opgestaan. Vandaag checken we uit en moeten we deze superplek helaas verlaten. We reizen via de zuidkant van het Matsula NP naar de veerpont in Virtsu. Onderweg bezoeken we nog een paar uitkijktorens en spotten een zwarte specht! Vanaf Virtsu varen we over en rijden we naar het uiterste zuidpuntje van het grootste ‘waddeneiland’ (via sms het bericht: welkom in Letland ). Hier staat wederom een prachtig huis op ons te wachten. ’s Avonds in de tuin spotten we edelherten, reeën, een vos en de nachtzwaluw. Nadat we eerder een moose (eland) langs de weg zagen. Ook hier zitten de kraanvogels dichtbij: we horen ze trompetteren. Heel bijzonder. Dag 4 is een wat druilerige dag, voor het eerst regent het. We zigzaggen over het eiland terug naar het noorden en onderweg stoppen we op verschillende mooie plekken langs de kust. We spotten grijze zeehonden en later ook ringelrobben. Hoogtepunt qua vogels: grijskopspecht en roodhalsfuut. We slapen vanavond in Uulu en gaan eten in Parnu. We zijn weer terug op het vasteland. Op dag 5 bezoeken we ’s morgens Luitemaa NP, dit ligt ten zuiden van Parnu bij Haademeeste in de buurt. Een prachtig gebied langs de kust met riet, maar ook weide. Hier wordt de citroenkwikstaart gespot! Helemaal top! Horen we voor het eerst de kwartelkoning en genieten we van de balts (en geluid daarbij) van de watersnip. Echt een unieke locatie. Na een heerlijke koffie met koek reizen we door richting Sooma NP waar we morgen de dag door zullen brengen. We logeren in het boerendorp Aratsaare en ’s avonds eten we in Vastemoise, weer een heerlijke Estlandse maaltijd.

Dag 2 begon met een heerlijk ontbijt met pannenkoeken en verse zelfgemaakte jams van aardbei en framboos. We zaten heerlijk op het terras in de zon toen er ineens kraanvogels overvlogen! Tja die zitten hier ‘gewoon’. Ongelofelijk: ontbijten met kraanvogels. Mijn dag was al goed! Na het ontbijt hebben we een wandeling gemaakt door een moerasachtig gebied, richting kust. Daar allerlei zeevogels gezien als noordse stern, zwartkopmeeuw, dwergmeeuw, maar ook eenden en ganzen. Na de wandeling een lekkere nummer 3 – 2015

De volgende morgen krijgen we ontbijt van de gastvrouw en gaan we op tijd op pad naar Sooma NP: op zoek naar bevers, beren en lynxen. Het begint al goed, want na twee meter op het pad zien we verse pootafdrukken van de lynx! Oei spannend, straks komen we hem echt tegen… We maken een prachtige wandeling bij Oordi, waar het enige meer in Sooma NP ligt. Het meer is ontstaan in de Baltische ijstijd en omgeven door hoogveen. Het is een behoorlijk nat gebied, met de vegetatie die erbij hoort, bijvoorbeeld zonnedauw.

- 22 -

Bont Allerlei Op de terugweg naar de auto hoor ik ineens gekraak in het bos. Wanneer ik opkijk zie ik een lynx! wegrennen. Hij zit er dus echt! Wow wat gaaf! We zijn er stil van.

IVN afdeling Alphen aan den Rijn Sovjetunie, waartoe Estland destijds behoorde. Lahemaa omvat een aantal schiereilanden met tussenliggende baaien en is 72.500 hectare groot.

Terug bij de auto drinken we koffie en vangt Dinky een vlinder met het vlindernet. Prachtige beesten ook! Veel citroenvlinders hier, maar ook oranjetip en koninginnenpage. We leren van Dinky wat vlinderjargon: o.a. ‘afgevlogen’, wat de rest van de vakantie goed van pas komt. Zo nu en dan, te pas en te onpas dook die term op.We maken een plan voor de middag en gaan weer op weg. We bezoeken het bezoekerscentrum van het NP. Hier is veel informatie te vinden. Ook hebben ze een kleine tentoonstelling met opgezette vogels, maar ook de inhoud van drie nesten van steenarenden werd tentoongesteld. Wat je daar al niet in vindt! Botten van kraanvogels, reebokjes, maar ook kadavers van een nerts en van gaaien. Indrukwekkend grote prooien vangen ze! Na een heerlijke lunch in de zon, lopen we de bevertrail en komen we langs een heuse beverburcht. We zien de bevers niet, maar wel hun sporen: veel afgeknaagde bomen en enorme stammen in het water. De bevers zitten er echt, te zien aan de verse glijsporen aan de oevers en vers afgeknaagde bomen. Na de trail gaan we naar een uitkijktoren waar de kwartelkoning (Crex crex) in het veld zit. Ook die zien we niet, maar het geluid is opwindend genoeg! Dag 7, vrijdag. Een autodag, want we reizen van het zuiden naar het noorden. Onderweg doen we Endla NP aan. Een gebied van ruim 100 vierkante kilometer moeras, bronnen en beekjes. De flora wordt gedomineerd door dennenstruiken en rietvelden. We maken een mooie wandeling tussen verschillende vennetjes door en als Dinky oppert om even te gaan zwemmen, dan doen we dat gewoon!

We logeren die nacht in Palmse op een heus landgoed. Heel bijzondere plek. Nadat we hebben gegeten, maken we een wandeling over het landgoed en ontdek ik bevers in het water. Het is schemerig, maar ze zijn nog heel goed te zien! Prachtig dit! En zo dichtbij. Wederom een unieke ervaring. Als het donkerder begint te worden lopen we terug naar het huis, het is inmiddels 23.30 uur maar nog steeds een beetje licht. De noordse nachtegaal zingt luidkeels en ook de Crex crex is nog wakker. Wat een unieke belevenissen allemaal.

De reis zit er bijna op, maar het boek kan nog niet dicht

In de morgen wandelen we door het oerbos waar we goudvinken en een hazelhoen spotten. We bezoeken het bezoekerscentrum en in de middag picknicken we aan zee. In de avond gaan we in het landgoedbos op zoek naar uilen, helaas vinden we er geen. Wel spotten we opnieuw de bevers. Ik blijf nog een tijdje kijken, vind ze erg fascinerend. De laatste dag is aangebroken. We pakken onze spullen, nemen afscheid van het achterland en gaan richting stad. We maken een toer door het bos en spotten bij verschillende beekjes. We spotten nog een paar mooie soorten die we niet eerder zagen: grote gele kwikstaart en waterspreeuw! Super! De reis verloopt voorspoedig en we lunchen in hartje Tallinn, maken een stadstoer, genieten van de winkeltjes en zijn op tijd op het vliegveld. Auto inleveren en alvast een beetje afscheid nemen van het land. Om 18 uur vertrekt het vliegtuig en vliegen we terug naar Nederland, terug naar de realiteit… Wat hebben wij het heerlijk gehad! Wat een prachtig land, lekker eten en bovenal een gezellige groep. Topreis!

Zaterdag, dag 8, maken we een wandeling door het oerbos in Laheema NP. Het is het oudste en grootste nationale park in Estland en ligt aan de Finse Golf. Het werd in 1971 opgericht en was daarmee het eerste nationale park in de nummer 3 – 2015

- 23 -

Bont Allerlei

IVN afdeling Alphen aan den Rijn

Hans van Dam op zijn praatstoel Ik heb een tegeltuin… Ja, ik heb een tegeltuin. Niet thuis, wel bij ons zomerhuisje in Hoek van Holland. Als groot pleiter voor de actie Steenbreek (tegels eruit, groen erin) schaam ik me ervoor. Thuis is de tuin mijn domein, dat is een oase van groen. In de Hoek ligt dat anders, daar is mijn vrouw de baas. Toen we de kans kregen de kavel uit te breiden, moest er allereerst een nieuwe schutting komen. En tegels, 40 x 60 cm. We konden gratis tegels weghalen bij een verstandig man die toen, tien jaar geleden, meer groen wilde. Die tegels moesten per kruiwagen een halve kilometer naar het huisje worden gereden. Er moest ook nog zand onder, die hoop lag nog verder weg. Dicht tegen elkaar leggen, was het advies, zodat onkruid geen kans krijgt.

Natuurlijk moet ook de tegeltuin beheerbaar blijven. Straatgras, heermoes en andere forse groeiers worden tot de orde geroepen en ingekort. En de mieren, ze zijn tevreden, ze helpen bij het wegslepen van de gemorste zaden. Als op een zwoele middag de gevleugelde mieren ten hemel stijgen, is het feest voor de vogels, gierzwaluwen en meeuwen cirkelen hoog in de lucht en zorgen voor de regulering van de populatie.

Gedwee werd het uitgevoerd, zinnend op plannen om toch zoveel mogelijk groen te behouden. Er moesten veel tegels komen want als de familie komt, moeten er minstens vijftien stoelen kunnen staan. Zoiets komt hooguit eens per vijf jaar voor. O ja, onze kleinzoon moet ook kunnen voetballen. De schutting gaat schuil achter klimop, daarvoor een rij heesters met buddleya, weigela, hibiscus en (bloeiende) liguster. Daar tussendoor klimt de welriekende lathyrus metershoog. Een keer dacht mijn dochter tijdens haar verblijf een goede daad te verrichten door het klimmende gespuis als onkruid weg te trekken. Het is me gelukt dat ze dit werk voortaan aan mij overlaat, maar het was goed bedoeld. De natuur is slimmer dan de mens en mijn liefde ervoor wordt beantwoord. De grond waarop het huisje staat is schrale droge zandgrond. De vegetatie duneaal. De kieren tussen de tegels laten hemelwater door. Het water is net genoeg voor kiemende zaden. Onder de tegels liggen enorme mierensteden en de werksters slepen met zaden en die kiemen tussen de tegels. Een inventarisatie in mijn eigen tegeltuin leverde de volgende planten op: klaproos, muskuskaasjeskruid, gehoornde klaverzuring (wat een schone woekeraar, die gele bloempjes tussen paarse blaadjes), dagkoekoeksbloem, ballote, robertskruid, akelei, moederkruid, driekleurig viooltje, heermoes, zevenblad, biggenkruid, reigersbek, brunel, vogelmuur, hoornbloem, schijnpapaver, raket, klein streepzaad, paardenbloem, bezemkruiskruid, zachte ooievaarsbek, Jakobs kruiskruid, grote- en smalle weegbree, straatgras, walstroleeuwenbek, zeepkruid, winterpostelein, robertskruid, klein kruiskruid en zandkool. Bijna genoeg om een natuurwandeling door mijn tegeltuin te maken.

Tevreden zittend in mijn tuinstoel sla ik het gade. Ik geniet van zoemende bijen en hommels. In de verte hoor ik de zang van de nachtegaal in de duinen. De vlinders dartelen rond de buddleya’s. In het topjaar van de distelvlinder telde ik er dertig op een struik. Beste lezers, dit is natuurlijk geen pleidooi voor aanleg van de tegeltuin. Het liefst zou ik met blote voeten in het zachte gras lopen. Ook stoelen kunnen in een grasveld staan. Het kost minder pleisters bij voetballende kleinkinderen. Als alles vanaf de aanleg meegerekend wordt dan is een tegeltuin werkverslindend, je moet steeds het onkruid tussen de tegels weghalen. Een keer heb ik alles opgebroken om wortelstokken van grassen te verwijderen. Een groene tuin is goedkoper bij slimme aanleg, eenvoudiger in onderhoud, milieuvriendelijker vanwege waterafvoer en dus toch een pleidooi voor de actie Steenbreek. Alleen mijn tegeltuin mag blijven, ik heb een goede afspraak met de bewoners ervan. Dit jaar geen Portugal, Spanje, Griekenland, Kroatië, maar gewoon Hoek van Holland. Is het toch weer niet gelukt om het over mijn jeugdherinneringen te hebben…

De kampioen van mijn tegeltuin is de stalkaars. Deze plant ziet kans om uit te groeien tot een kolos van ruim een meter, terwijl de versmalling tussen wortel (die onder de tegel groeit) en de plant hooguit 3 millimeter is. nummer 3 – 2015

- 24 -

Bont Allerlei

Wijktuin Alphense Wetering echt open Helco Mulder Op 18 juni hebben de wethouders Kees van Velzen en Willem-Jan Stegeman de wijktuin aan de Afrikalaan in Alphen aan den Rijn officieel geopend. (Met hulp van Helco, hieronder midden, red). De wijktuin is een initiatief van de stichting de Groene Vinger. De opening ging symbolisch door het pompen van water, daarna gaven de vijftig aanwezigen de gieter door tot aan de groentebedden.

IVN afdeling Alphen aan den Rijn Vanaf 2015 lukt het de stichting met behulp van subsidies van het Oranjefonds, de Rabobank en de Fundatie om op eigen benen te staan.

Voedselbank en oogstaandeelhouders De stichting verkoopt dit jaar als experiment een deel van de groente en fruit aan oogstaandeelhouders om niet alleen van subsidies afhankelijk te zijn. De rest van de oogst schenkt zij aan de voedselbank. De aandeelhouders betalen aan het begin van het jaar een vast bedrag, waarvoor zij van mei tot oktober wekelijks groente en fruit kunnen oogsten. Opbrengsten kunnen mee- of tegenvallen, net als bij gewone aandelen. Aandeelhouders zijn tevens vriend van de stichting. Met een vriendenbijdrage sponsoren zij ook de kosten van zaai- en pootgoed voor de voedselbank. Dit jaar is er voldoende groente voor tien aandeelhouders, dit maximum is vrijwel bereikt. Eind dit jaar gaat de stichting het experiment evalueren.

Wisselteelt en groenbemesters In de wijktuin werken de vrijwilligers zo biologisch mogelijk. Dat wil zeggen alleen met gebruik van natuurlijke stoffen en hulpmiddelen. Distels worden bijvoorbeeld gemaaid of met de hand uitgetrokken. Luizen op de tuinbonen zijn bestreden met brandnetelgier. Het merendeel van de vrijwilligers heeft nog weinig ervaring als tuinder. Daarom is besloten om met wisselteelt te werken. Wisselteelt heeft als voordeel dat het verschil tussen teelt en onkruid makkelijk te maken is. Verder heeft wisselteelt als voordeel de grond niet uit te putten en ze voorkomt ziekten en plagen. Groenbemesters in het najaar dienen als compost voor het volgende jaar en om de grond zoveel mogelijk bedekt te houden tegen onkruid. Voor dit najaar zijn al serradella, phacelia en boekweit gezaaid. Bij de wisselteelt (methode VELT) is de gekozen volgorde van gewassen: kool, blad, vrucht, wortel, aardappel en peul. Ieder jaar schuiven de groenten een bed op. Met de keuze van de groenbemesters is rekening gehouden met de volgorde van de wisselteelt. Vele buurtbewoners, vrijwilligers, ambtenaren, pers en overige belangstellenden waren bij de opening aanwezig. Piet Werk, voorzitter van de stichting, sprak over de lange weg van de buurtbewoners om het gebied tussen de Afrikaen Renaissancelaan vrij van bebouwing te houden. Verder dankte hij het gemeentebestuur, ambtenaren, omwonenden en vrijwilligers voor de grote inzet om de tuin tot stand te brengen. Helco Mulder, vrijwilliger en beheerder van de tuin, ging in op de start van de aanleg. Het eerste halfjaar was ploeteren met weinig geld en middelen. Gelukkig stak de gemeente de helpende hand toe met een graafmachine, materialen, fruitbomen en struiken. Voorwaarde voor de hulp was levering van groente aan de voedselbank. Aan deze afspraak heeft de stichting zich gehouden.

nummer 3 – 2015

Groente en fruit De aanleg van de tuin is gebaseerd op een ontwerp van Pieter Janssen. Langs de randen staan fruitstruiken, appelen perenbomen. De struiken bestaan uit allerlei soorten bessen, frambozen, hazelaars en bramen. Middenin de tuin liggen de groentebedden. De meest voorkomende groenten zijn sla, aardappelen, wortels, uien, bieten, andijvie, erwten, bonen, tomaten, paprika’s, snijbiet en prei. Deels is gekozen voor stevige groenten met het oog op levering aan de voedselbank, deels is geëxperimenteerd met vergeten groenten voor de voedselaandeelhouders. Als je meer wilt weten wat we telen, kom dan langs op de woensdagmiddag van 14.30 – 16.30 uur, of bezoek onze website: http://www.groenalphen.com/. Steun ons als vriend (10 euro per jaar).

- 25 -

Bont Allerlei

Veluwe nieuws Fladderende vlinders

IVN afdeling Alphen aan den Rijn vlinderroute voor de Vlinderstichting op de akker voor de uitkijkpost van Oud Reemst. Hhelaas is de akker zover verschraald dat er veel jonge opslag van berken staat maar te weinig akkerviooltjes, distels en hengel. Wel zijn ze vorig jaar gezien op de akkertjes waar we nu inventariseren, dus we hebben goede hoop er dit jaar weer enkele waar te nemen.

Ellen Roest Ja eindelijk, de zomer is aangebroken, heeft u er ook zo naar verlangd? Ik wel in ieder geval, de inventarisatie is weer begonnen van de oude landbouwenclave en gelukkig zitten daar ook veel vlinders. Nu is er iemand in onze groep die heel veel weet van vlinders en dan word je daar ook enthousiast van. Het zien van fladderende vlinders roept bij mij herinneringen op aan mijn jeugd, lekker vrij en onbekommerd buiten spelen op warme dagen, met blote voeten op het gras, madeliefjes plukken, rupsen zoeken en die prachtige vlinders proberen te vangen zodat je ze goed kon bekijken in het oude aquarium van pa. Dan wilde je dat je een vlinder was om hoog te vliegen in de lucht, vrij zijn , niets moeten, doen waar je zin in had. Later het gevoel van vlinders in je buik als je verliefd was, een kriebelig maar toch niet naar gevoel, ik denk dat we het allemaal kennen.

De grote parelmoervlinder is een prachtige grote vlinder met aan de onderkant, die geelbruin is met een olijfgroene zweem, grote parelmoer vlekken. De roodbruine bovenkant is zwart-omrand, waarop vanaf de rand naar binnen toe zwarte halve maanvlekken, ronde stippen en grillige lijnen te zien zijn. De grote parelmoervlinder leeft op schrale graslanden, open plekken in het bos en open duinen. De vliegtijd is van begin juni tot begin augustus in een generatie. Het vrouwtje legt kegelvormige eieren een voor een op de bladeren en stengels van viooltjes die op zonnige plekken staan. Ze overwinteren als rups na de eerste vervelling in de strooisellaag. Ook de rups is prachtig om te zien. Ik wens u een fladderrijke zomer toe.

Zomerstorm Henk Jan Habermehl

Grote parelmoervlinde, foto van Dick van Houwelingen een mede lid van IVN Ede

Het is leuk om nu tijdens de inventarisaties die we doen zoveel mooie vlinders te bekijken. In de randen van de akkers die we lopen, zijn veel wilde bloemen, zoals klaproos, korenbloem, kamille maar ook akkerviooltjes, hengel, en diverse soorten distels. Om de akkers loopt een brede greppel (1,5 meter) en een raster en dan nog een groenstrook met diverse bomen maar ook bramen, vlierbessen en brandnetels zodat het wild niet op de doorgaande weg uitkomt. Als het winderig is, kun je veel vlinders spotten in de greppel. Als ik dit schrijf, hebben we al weer drie inventarisaties gedaan en al redelijk wat vlinders gezien zoals; kleine vos, citroenvlinder, boomblauwtje, kleine vuurvlinder, klein koolwitje, klein geaderd witje, dagpauwoog en de bruine vuurvlinder. Ook gaan we dit jaar weer op zoek naar de grote parelmoervlinder, we lopen daarvoor een speciale nummer 3 – 2015

Op zaterdag 25 juli 2015 heeft er een zomerstorm gewoed, de zwaarste in de zomer, althans sinds het KNMI zulke zaken bijhield vanaf 1901. Een storm is een natuurverschijnsel, zoals ook bomen natuurverschijnsels zijn, ook mensen, en zelfs omwaaiende bomen . Wat mij het meest frappeerde was de commotie over dit alles. In ons zeer georganiseerde land hebben we voor alles een eigen plek: bij ons is door ons de ruimte geordend. Er zijn aparte rijstroken voor vrachtauto’s, en straks misschien voor vrouwelijke chauffeurs; op de fietspaden is het nog een rommeltje, daar rijden gewone tweewielers, racefietsen zonder bel en zonder wit achterspatbord, en scooters met een gekleurd nummerbordje en met een onheilspellende ongelimiteerde snelheid. In onze woonwijken zijn in de voetpaden bomen geplant, nauwgezet volgens een rechte lijn. Vaak zijn ze aangekondigd als wijkers en blijvers. Maar o wee, als na twintig of vijfentwintig jaar die wijkers moeten wijken. Dan worden ze beklommen en bezet door slecht geklede buurvrouwen die hartstochtelijk hun ‘kindje’- populier verdedigen tegen die domme kaalslagbeesten van de gemeente, met pamfletten in de buurt, in de pers, met bezwaarschriften voor colleges en de rechter. Maar ach, wanneer die boom dan door een echte herfststorm over hun gezinsauto valt, dan wordt de financiële claim nog feller verdedigd: ‘Ik heb niet voor niets jaren rechten gedaan en bij LSV Minerva gezeten, ik ken rechters die nog gaan blozen als ze me zien!’.

- 26 -

Bont Allerlei Een andere oorzaak van het omwaaien, is het opkronen van bomen. Zo’n volle kroon vangt zoveel windkracht dat die stam die druk nooit kan weerstaan. Bomen houden zich nog steeds niet aan de wensen van planologen en wijkarchitecten. De meisjes en jongens in Wageningen zullen echt moeten doorgaan met muteren en enten totdat zij een boom hebben ontwikkeld die zichzelf opkroont zonder dat de stam het begeeft in een stormpje. De politiek zal intussen moeten zorgen voor bestemmingsplannen met locaties waarin bomen ook mogen omwaaien en mogen blijven liggen. Niets mooier dan het opnemen in de natuur van een omgewaaide boom. Die storm zorgde wel ervoor dat de journalisten die pagina’s hadden volgeplakt en getypt met artikelen over de Cucumis sativus* –onze vijftig jaar oude Griekse landschildpad met verblijfsvergunning was er gek op, hij holde zelfs voor zijn doen er heen- die verhalen konden doorschuiven naar de volgende weekeindkrant. Een ander drama is de zaak van het zwanendriften. We hebben allemaal romantische ideeën bij de Zwaanridder, maar het zwanendriften is middeleeuws als oud recht en als vorm van dieren houden. Tot onze spijt moeten we erkennen dat er te veel ganzen gekomen zijn, vooral door ons toedoen; overigens ben ik van mening dat er ook te veel auto’s zijn. Zou het een oplossing zijn om iedere bruid die een trouwjurk

Opening kanosteiger schans Altelaat Nelly Gooijer Op woensdag 13 mei vond de feestelijke opening plaats van een kanosteiger aan de Ziende nabij Zwammerdam. Deze aanlegsteiger is gerealiseerd op een mooie en historisch bijzondere locatie met prachtig uitzicht op de Bodegraafse Hornpolder. Met de fiets is deze plaats ook prima bereikbaar en een bezoek zeker waard.

IVN afdeling Alphen aan den Rijn koopt nu eens twee zwanen in een kinderbadje te geven. Dat badje komt later nog van pas; hoewel er ook stellen zijn die pas trouwen als de kinderen als bruidsjonker en bruidsmeisje aanwezig kunnen zijn, ‘dan heb ze er ook wat aan’. Zwanen als romantisch cadeau is beter dan die droevige toestand van het loslaten van duiven, die na het wegrijden van de stoet droevig en verlopen in een boom bleven kniezen. Maar als oppepper: loop eens door de eigen omgeving, ons eigen echte platteland, vermijd het blote bruine strand en kanalen en meren vol met de witte vloten, en verwonder u over de overvloed aan groen: riet meer dan menshoog, gras en kruiden die doorbuigen en hun voedselrijke bodem kussen, het gewemel van jonge dieren die nog onwetend zijn van de eerste winter. P.S. Dat dorre hout dat overblijft van die afgewaaide takken mag straks alleen gesprokkeld worden in de week voor Kerstmis door oude vrouwtjes die dan tijdens een eerste sneeuwbui hun terugkerende ontaarde zoon ontmoeten; hij was zich in een verre stad met vreemde vrouwen te buiten gegaan of had gewoon in een afkickkliniek gezeten. Dan komen ze bij het knappend haardvuur van die dorre takken weer tot elkaar en is de cirkelgang weer hersteld. (*Cucumis sativus is komkommer)

opdracht gaf tot ondermeer de bouw van forten en schansen, opdat zo’n ramp niet meer zou kunnen voorkomen. Schans Altelaat was er daar een van. In zijn openingswoord gaf wethouder Kees van Velzen van Alphen aan den Rijn het belang aan van het verbinden van de parels in het Groene Hart om zo het gebied toeristisch toegankelijker te maken. Chris Kalden, voorzitter van Stichting Groene Hart, zet zich hiervoor van harte in. De nieuwe kanosteiger verbindt punten in de nog te openen Rampjaarroute en heeft daarbij een dubbele functie. Als rustpunt voor kanovaarders die van de natuur in het Groene Hart genieten, maar eveneens als mogelijkheid om de geschiedenis rond het rampjaar 1672 ter plaatse te ervaren. Tijdens een korte stadswandeling vertelde “de prins” enkele geschiedkundige wetenswaardigheden over Zwammerdam. Zo bleek dat de naam niets met gezwam te maken heeft, ook al heet het plaatselijke café zo. Maar is het een verbastering van Zwanenburchter dam. Er staat dan ook een zwaan in het wapen. Die dam vormde een belangrijke schakel in de route van Utrecht naar Leiden en lange tijd is Zwammerdam daardoor een welvarend dorp geweest. Totdat de Fransen het (op een huis na) voor hun terugtocht platbrandden.

Belangstellenden werden in café Het Gezwam in Zwammerdam welkom geheten door “Prins Willem III” terwijl enkele troubadours voor de muzikale omlijsting zorgden. Uit de tekst van een speciaal voor deze gelegenheid gecomponeerd lied werd het verband duidelijk tussen Prins Willem III en de oude schans Altelaat. Nadat het Franse leger zich plunderend en brandstichtend uit Zwammerdam had teruggetrokken, was het namelijk deze prins die nummer 3 – 2015

Het informatiepaneel bij de kanosteiger geeft duidelijke informatie over de gebeurtenissen rond het rampjaar ter plaatse. U kunt schans Altelaat vinden aan de Ziende, in de eerste bocht vanuit Zwammerdam richting Nieuwkoop. Mocht u in de buurt komen, het is de moeite waard om even een stop te maken. Niet alleen omdat dit een prachtig plekje is in het Groene Hart, maar ook om een idee te krijgen van de boeiende geschiedenis ter plaatse.

- 27 -

Bont Allerlei

IVN afdeling Alphen aan den Rijn

Van de Natuurkiekers Voortaan reserveren we de laatste pagina van Bont Allerlei voor de fotowerkgroep De Natuurkiekers. Onder het motto: eind goed, al goed. Interesse in wat de fotowerkgroep allemaal doet? Neem contact op via e-mailadres [email protected]

korenbloem, paars leeuwenbekje, melkdistel, stalkaars, waterlelie en vele andere bloeiende planten. Na een wandeling van meer dan een uur en heel veel informatie met bijbehorende foto's gaat een ieder voldaan naar huis. Ondertussen vangt Hans van Dam zijn eerste wandelaars voor de excursie van 11 uur op. Hans, dank namens de Natuurkiekers.

Foto sessie in het Zaans Rietveld

De leden van de Natuurkiekers zelf op de kiek in het amfitheater bij de Vlinder

Foto sessie in de 'Tuinen van Hans van Dam'

We hebben een afspraak voor zaterdag 25 juli en besluiten om naar het Zaans Rietveld te gaan. Er wordt die dag gewaarschuwd voor een zomerstorm en dat is achteraf de zwaarste sinds de start van de metingen in 1901. Onze sessie hebben we dan ook maar gehouden op de zaterdag erna en, met gezien de vakantieperiode, grote opkomst. Vier fotografen met camera’s hebben veel moois vast weten te leggen. De bruine kiekendief en torenvalk, waar we op hoopten, hebben zich niet laten zien. Maar wel een aantal ooievaars in hun mooie zweefvlucht. Een dag met heel veel vlinders zoals atalanta, klein geaderd witje, dagpauwoog, kleine vos en andere soorten.

Zaterdag 27 juni hadden we een afspraak met Hans van Dam in Boskoop om onder zijn deskundige leiding foto's te gaan maken van de mooiste bloemen op zijn 'Zwarte Pad' en de natuurlijke oevers die hij met veel passie beheert. De afspraak was om om 9 uur te beginnen maar dat liep wat uit... Het adres Contactweide 6 in Boskoop blijkt voor een aantal routeplanners een probleem te zijn. Met veel zin om mooie foto's te maken gingen Brenda, Jan Henk, Hans (Pet), Stef en Chris ongeveer 20 minuten later dan gepland op stap.

Blauwe reiger

Korenbloem

De Schotse Hooglanders die daar in oktober 2013 zijn uitgezet, hebben zich teruggetrokken aan de andere zijde van de vogelplas en zijn niet van plan voor ons te poseren. De daar ook grazende 'Nederlandse' runderen denken daar heel anders over door dominant in ons blikveld te gaan staan op het moment dat we met een heel ander doel in de vogelkijkhut staan. Maar dat is op zich niet erg. Juist een uitdaging om ze op een mooie manier vast te leggen. Het wordt uiteindelijk een sessie met veel foto's en veel proberen met onze camera’s.

Hans van Dam vertelt met enthousiasme over onder andere blaassilene, brunel, gele klaver, gele maskerbloem, grote teunisbloem, hazenstaartje, knoopkruid, komkommerkruid, nummer 3 – 2015

- 28 -

Fotografie Peter Maris (www.petermaris.com)