Jaarplannen 2016 IVN Alphen aan den Rijn

Instituut voor Natuureducatie en Duurzaamheid

Jaarplannen 2016 IVN Alphen aan den Rijn Dit jaar hebben we geen vast jaarthema, maar het gegeven: “Natuur is overal” zal als inspiratie dienen om de verschillende activiteiten vorm te geven.

Bestuur Als bestuur van een vereniging waar ‘groen’ de verbindende factor is, zullen we ons ook komend jaar blijven inzetten om de verschillende soorten activiteiten in en rondom de natuur mogelijk te maken. Kennis óver, respect vóór en verbinding mét de natuur zijn daarbij de pijlers. We willen er voor zorgen dat we een actieve ‘natuurclub’ van vrijwilligers blijven, die algemeen bekend is onder de bewoners van de gemeente Alphen aan den Rijn en waarvan het bestuur nauw betrokken is bij werkgroepen en gidsen zonder dat dit als inmenging wordt ervaren. Duurzaamheid, het bewust zijn van wat de natuur je levert en de daaruit volgende logische noodzaak om haar goed te behouden, is een thema waar we meer aandacht aan willen gaan besteden. Het onderwerp komt ook aan bod in de Natuurgidsencursus die komend jaar wordt afgerond. Een ander onderwerp in 2016 is het onderzoek naar de mogelijkheid en meerwaarde van een intensievere samenwerking met Stichting Bezoekerscentrum ‘De Veenweiden’. Een goed contact met het gemeentebestuur en in een vroeg stadium op de hoogte zijn van planologische ontwikkelingen waarbij de natuur mogelijk in het gedrang komt, hebben een hoge prioriteit.

1

Communicatiewerkgroep

(Public Relations, Website, Social Media, Bont Allerlei)

Public Relations In 2016 zullen we hoofdzakelijk doorgaan met in 2015 ingezette activiteiten, d.w.z: 1. Ruim 300 leden/donateurs proberen te behouden of uit te breiden. 2. Het aantal leden/donateurs uit omliggende kernen proberen te verhogen. 3. Zichtbaarheid/bekendheid in omliggende kernen behouden of vergroten (Boskoop, Koudekerk, Hazerswoude, Woubrugge, Bodegraven en evt. Ter Aar/Aarlanderveen). Verder zal de PR-commissie doorgaan met: Uitbreiding werkgroep proberen te realiseren Agenda van Activiteiten voor Bont Allerlei samenstellen Maandelijks digitale Activiteitenmails maken voor leden/donateurs Kramen verzorgen Trends signaleren uit deelnemersaantallen, leeftijden, woonplaatsen Proberen de afdeling te verjongen Folders samenstellen en verspreiden Informatie verstrekken Nieuwe leden verwelkomen Persberichten excursiewerkgroep maken en verspreiden Persberichten cursuswerkgroep maken en verspreiden Geïnteresseerde niet-IVN’ers in excursies en lezingen activiteitenmails sturen Meewerken aan speciale (geld)acties indien die er zijn Kerstgroeten verzorgen Deelnemen aan provinciaal PR-platform Zo nodig helpen speciale activiteiten of manifestaties te organiseren

Website Zoals gebruikelijk doorgaan op de ingeslagen weg. Veel groepen weten het e-mailadres van de website via nieuws@ivn-alphenaandenrijn te vinden, dus is er gelukkig ook steeds meer aanlevering. Sommige teksten verdienen aanpassing. Afgesproken is, dat deze teksten daarom eerst zullen worden aangepast alvorens ze op de website te plaatsen. Maar er is nog niet genoeg aanlevering, daarom toch weer een oproep voor nieuws, verslagen en foto's. Social Media (facebook en twitter) Jammer genoeg heeft onze perfecte facebookster Mirjam Derkse het besluit moeten nemen om te stoppen met het verzorgen van de IVN-facebookpagina. Gelukkig wil Chris Groesser tijdelijk vervangen. Maar Mirjam zou Mirjam niet zijn als ze niet een leuke enthousiaste oproep op facebook zou plaatsen voor een permanente nieuwe facebooker of facebookster. We hopen per 2016 iemand gevonden te hebben. Zoeken jullie mee? Of ben je er zelf een? [email protected] Bont Allerlei Jan Uitzetter wil zijn toekomstige opvolger (nog niet bekend) niet voor de voeten lopen en heeft daarom voor 2016 geen jaarplan opgesteld.

Excursiewerkgroep

De IVN excursiewerkgroep en de gidsen hebben een excursieprogramma 2016 samengesteld. Bij het opstellen is rekening gehouden met de uitkomsten van de enquête over het excursieaanbod die is gehouden onder onze leden. Er zijn nieuwe excursies geprogrammeerd zoals een Volle maan wandeling, Earth hour , Nacht van de Nacht, Bentwoud, IPSE De Brugge, en Compierekade.

2

We houden excursies in de hele gemeente Alphen aan den Rijn. te weten; De Krakeelwandeling in polder Vierambacht (bij Rijnsaterwoude), kanoën in Aarlanderveen en Nieuwkoopse plassen, Een wandeling in het Bentwoud en over de Compierekade. Naast de bestaande zijn er ook nieuwe activiteiten in Boskoop opgenomen zoals een Vleermuis excursie. Nieuw is ook dat er meer wandelingen gepland zijn in het Zaanse Rietveld. De goedlopende excursies blijven in het programma zoals Rondje kromme Aar, Veenmol/ Zwarte pad, Paddenstoelen, Windakkers enz. Getracht is om excursies op zaterdag en zondag te plannen.

Het aanbod is gericht op meerdere doelgroepen daarom organiseren we o.a. een stiltewandeling, polderwandeling, varen en excursies met veel informatie zoals de Veenmol/Zwartepad en Kromme Aar Er zijn dit jaar 39 excursies geprogrammeerd. Vorig jaar waren het er 33 We hopen een aantrekkelijk programma te hebben samengesteld voor onze leden en niet leden. Bij het samenstellen is gekeken naar het programma van de lezingen werkgroep. Ook worden bij het nieuwe programma 3 gidsen in opleiding van de NGC ingezet om als 2e gids mee te gaan. In 2016 zullen er excursies op aanvraag uitgevoerd worden. Dit zullen excursies zijn op verzoek van de Stichting De Veenweiden en rechtstreekse aanvragen van scholen en particulieren. In het kader van het Provinciaal project “Bewegen in het Groen” hebben IVN Zuid-Holland, GGD Hollands Midden en de Oogvereniging de handen ineen geslagen om mensen met een visuele beperking aan te zetten om te gaan bewegen in het groen. Dit om het sociale isolement te doorbreken en een bijdrage te leveren aan een gezondere levensstijl. Daarvoor is het project Biowalking in het leven geroepen. Aan IVN Alphen aan den Rijn is gevraagd deel te nemen aan dit project. Daar is positief op gereageerd en ca. 15 gidsen willen dit project gaan dragen. De voorbereidingen zijn in 2015. De uitvoering is in 2016 Duurzaamheid staat sinds een paar jaar in het logo van IVN. Aan duurzaamheid moet meer handen en voeten gegeven worden zodat onze gidsen dat in hun excursies kunnen inbedden. Dat moet op een natuurlijke manier verlopen. Daarom willen IVN Alphen en IVN Nieuwkoop een training starten voor hun gidsen. De uitvoering is door leden van het natuurgidsencursusteam.

3

Expositiewerkgroep Op dit moment is er de expositie: “Hoe groen ben jij” bestaande uit werkstukken van pupillen van Adfund Begeleid Wonen. Deze expositie blijft hangen tot begin Januari 2016. Er staan drie exposities op de nominatie voor volgend jaar: 1. Natuur in je eigen tuin / Tuinieren met Kids. 2. Expo ingericht door de werkgroep Fotografie: (Thema nog niet bekend).

3. Natuur onder water in het Zegerslootgebied.

Fotowerkgroep ‘Natuurkiekers De Natuurkiekers hebben voor 2016 de volgende plannen: Wij komen, nu gepland, 9 maal bijeen in de Vlinder. Tijdens deze bijeenkomsten komen de volgende items aan de orde: ◦ Beoordeling van de door de leden gemaakte foto's. Criteria zijn oa: belichting, compositie, scherpte en scherptediepte. Er geldt voor deze beoordeling een limiet van 5 foto's per lid. Deze foto's kunnen op de beeldbank van de Natuurkiekers worden geplaatst als er aan de criteria is voldaan.

◦ Presentatie van het natuurgebied voor de komende maand. ◦ Vaststellen van het thema voor de komende maand. ◦ Workshop fotobewerkingsprogramma RawTherapee. Gegeven door 1 van de leden. ◦ Andere onderwerpen die zowel gepland als ongepland ter sprake komen. Wij gaan, nu gepland, als groep 9 maal op stap naar het natuurgebied zoals op de bijeenkomsten in De Vlinder worden besproken. Hier helpen de leden elkaar met het maken van foto's. Hierbij valt te denken aan instellingen van de camera en het wel of niet gebruiken van o.a. een statief. De (reis)kosten worden door de leden gedragen. Er kan een fotografie workshop worden georganiseerd voor de leden van de werkgroep die zal worden verzorgd door een externe fotograaf. De kosten hiervoor worden volledig door de leden gedragen. Het onderwerp zal in het begin van 2016 worden bepaald.

4

Foto van de maand; Dit om de onderlinge competitie te vergroten en als doel om betere foto's te krijgen. In welke vorm (een jury?) dit gegoten gaat worden moet worden uitgewerkt. Verder nog: Op toerbeurt een artikel aanleveren voor BA. Versturen van een, maandelijkse, nieuwsbrief. Zorgen voor naamsbekendheid zowel binnen alsook buiten IVN d.m.v. Social media. We willen in het laatste kwartaal van 2016 een tentoonstelling, i.s.m. de expositiewerkgroep, organiseren. Het thema zal in overleg tussen de Natuurkiekers en de expositiewerkgroep worden vastgesteld. Later kan deze tentoonstelling naar publieke ruimtes zoals het stadhuis, de bibliotheek enz. Er zal, voor de Natuurkiekers, een fotosafari buiten het groene hart worden georganiseerd. Waarschijnlijk zal dit in het najaar plaatsvinden. De kosten worden door de leden gedragen. Op dit moment is er een 'harde' kern van 8 personen. Een groei naar maximaal 12 leden kan maar is niet noodzakelijk. De beeldbank is op dit moment toegankelijk voor PR leden(bont allerlei, website, social media, persberichten). Dit zal worden uitgebreid naar een toegang voor alle werkgroepen. Het aantal categorieën in de beeldbank zal worden uitgebreid en gevuld met fotomateriaal al naar gelang de wensen van de diverse werkgroepen. Bij een excursie of externe activiteit kan er een beroep worden gedaan op onze fotografen om een impressie te maken van deze excursie of externe activiteit. Kennis van de fotografen uitbreiden zodat er workshops voor leden en niet leden georganiseerd kunnen worden. Dit zal voor het eerst in 2017 plaats kunnen vinden.

Jeugdwerkgroep De activiteiten hebben de volgende onderwerpen voor de maandelijkse activiteiten t/m juni: De Fladderaars (8-12 jaar) Zintuigen, Weer/wolken/ donder en bliksem, bomenspeurtocht, langharig tuig , eten uit de natuur, eindactiviteit De Vlinders (4-7 jaar) Feestmaal, weer of geen weer, valentijn, nesten zoeken, zes potige kriebeldiertjes, langharig tuig, trek de natuur aan.

Coördinatie: gidsen Junis Buitenschoolse opvang Junis blijft komend jaar drie dagen per week De Vlinder huren, evenals voorgaande jaren wordt er een schema opgesteld om elke week een natuuractiviteit te verzorgen. Daarvoor zijn er extra natuurbegeleiders welkom.

5

Lezingenwerkgroep Het is de leden van de lezingenwerkgroep weer gelukt een prachtig programma samen te stellen voor alle natuurliefhebbers in Alphen aan den Rijn. “Waarom ruikt een vlinder met zijn poten en andere merkwaardige verschijnselen in de natuur” is een uitdagende titel van één van de lezingen. In deze lezing komt allerlei verbazingwekkends over geur en kleur in de natuur aan de orde. Twee enthousiaste vlinder-experts willen dolgraag hun kennis over vlinders met anderen delen, ondersteund met prachtige foto’s van vlinders die in Alphen aan den Rijn kunnen worden waargenomen. Om het bezoekersaantal bij de lezingen te stimuleren is gekozen voor een arrangement van tweemaal vier lezingen, nl. één over vogels en één over herfstverschijnselen, die tegen gereduceerd tarief worden aangeboden. Het vogelarrangement bestaat uit lezingen over uilen- waarbij ook gelegenheid is om uilenballen te pluizen- kraanvogels, diverse soorten zwaluwen en trekvogels. De eerste drie vinden plaats in de eerste drie maanden van het jaar en de laatste in september. Omdat deze vogels niet in onze omgeving zijn waar te nemen, zijn hier geen excursies aan verbonden. Het herfstarrangement bestaat uit een lezing/workshop over vruchten en zaden, waarbij de deelnemers eerst, samen met de inleiders, in het Kromme Aargebied op zoek gaan naar zaden en vruchten. Vervolgens worden deze in De Vlinder op naam gebracht en worden er wetenswaardigheden over verteld.

In oktober zal het seksuele gedrag van herten aan de orde komen in een lezing over de bronst en zoogdiersporen van hert, ree, das, bever en otter, met een bronstexcursie in de Amsterdamse Waterleidingduinen. Uiteraard mogen paddenstoelen in dit arrangement niet ontbreken. Deze zullen dan ook uitgebreid aan de orde komen in een lezing en een excursie. Bij het laatste onderdeel van het herfstarrangement duiken we in de fascinerende wereld van mossen en korstmossen, waarbij de deelnemers zelf materiaal mogen meebrengen om dit onder de microscoop te bekijken. Al met al, een gevarieerd aanbod van lezingen, workshops en excursies.

6

Natuurtuin Koudekerk De natuurtuin staat komende jaren nog steeds in het teken van herstel na de schade die de tuin heeft opgelopen door het baggeren van de sloot door de gemeente in 2014. Elke maand (behalve de winter) wordt er weer gewerkt in de tuin waarbij de oorspronkelijke polderflora zich op natuurlijke wijze mag ontwikkelen door het verarmen van de bodem. Verder zal er gezocht worden naar nieuwe determinatoren. Planologie & Milieu De werkgroep Planologie & Milieu blijft de ontwikkelingen in en rond Alphen aan den Rijn volgen en zo mogelijk de nodige stappen ondernemen.

Vrienden van het Heempad (Boskoop)

Volgend jaar zullen we weer een uitbundig bloeiseizoen gaan beleven. Elke laatste zaterdagochtend van de maand van maart t/m oktober organiseren we natuurwandelingen.

Afhankelijk van het thema/ keuze van doelgebied zal het startpunt zijn: Natuurtuin de Veenmol: Zwarte Pad 1 of Contactweide: Snijdelwijklaan 6 Andere plannen, -Deelname Biowalking; wandeling met visueel gehandicapten. -Adviezen ecologisch beheer, contacten en afspraken voor bloeiende bermen. -Zadenbeurs, bijv. op Natuurtuin de Veenmol of plein Zwanenwater . -Aansluiten, inhaken, meedoen met andere activiteiten in Boskoop (o.a. Proeftuin van Holland). -Deelname aan voorjaars- en herfstmarkten en beurzen. -Mogelijkheden bekijken voor een jeugdgroep (plan/wens van de Veenmol), wie helpt? -Meedoen met o.a. Vaartocht Houtakkers Boskoop en activiteiten Dammekade? -IVN in de kern Boskoop versterken. Groene verbindingen leggen, netwerk uitbreiden. -Extra natuurwandelingen voor groepen op andere tijden/ data mogelijk op afspraak. -Maandelijkse uitgave van het Heempad Journaal (gratis digitale nieuwsbrief met info en weetjes uit ons doelgebied en omstreken). Opgave: [email protected]

7

Vogelwerkgroep Excursieprogramma: Bij het samenstellen van het programma wordt rekening gehouden met wensen van de deelnemers. Daarom is het langweekend Texel verplaatst naar het voorjaar 2016 i.p.v. in het najaar. Ook is er gekeken om nieuwe gebieden op te nemen mits ze in één dag te bereiken zijn en voldoende omvang hebben om er een dag te verblijven. Dit voorjaar gaan we Uilen bekijken in de Achterhoek. We zijn lang niet meer naar de nachtzwaluw wezen kijken en hebben de Veluwezoom opgenomen in de bestemmingen. In het najaar willen we naar een vogeltrek- en ringstation.

Vogeltellingen: De Wintervogeltellingen en broedvogeltellingen worden voortgezet ten behoeve van wetenschappelijke rapportages van SOVON Vogelonderzoek Nederland. Ook kolonievogels (Blauwe reiger, Visdief) en bijzondere soorten (Ooievaar, Kwak) worden in kaart gebracht. Daarnaast vinden slaapplaatstellingen plaats (Grote zilverreiger en Halsbandparkiet). Uilenwerkgroep: In 2016 zal de uilenwerkgroep nog scherper gaan inzoomen op het behoud van de Steenuil in deze streek. Er zullen nieuwe kasten worden opgehangen en biotopen worden verbeterd. Mogelijk wordt daarbij hulp ingeroepen van de Stichting Landschapsonderhoud Alphen (SLA) en Avifauna. Zwaluwenwerkgroep: In 2016 wordt – in samenwerking met VWG Teijlingen, VWG Koudekerk/Hazerswoude en VWG Nieuwkoop – de Rijnstreek in zijn geheel onderzocht op bewoonde nesten van de Huiszwaluw. Ondanks eerdere tegenslagen wordt getracht opnieuw diverse Oeverzwaluwwanden te herstellen. Daarover vindt overleg plaats met de gemeente Alphen aan den Rijn. Vrijwillig Landschapsbeheer Ook in 2016 zal het Vrijwillig Landschapsbeheer zich bezighouden met het onderhouden van diverse gebieden in en om Alphen aan den Rijn. Vorig jaar is de coördinator afgetreden en er wordt dus gezocht naar een nieuwe coördinator.

8