IT-Infrastructuur anno 2011

Uitgave juni 2011

H e t I T- m a g a z i n e v a n R i t t a l

IT-Infrastructuur anno 2011 Inspirerend veelzijdig en kostenbesparend De tijd is rijp om te investeren in een energiebesparende, prestatie- en beschikbaarheidverhogende IT-infrastructuur. Steeds meer organisaties kiezen dan ook bewust voor duurzaamheid en investeringszekerheid. Op de CeBIT 2011, de grootste technologiebeurs van Europa, die in het teken stond van cloud computing en groene IT, trokken de schaalbare en energiebesparende IT-oplossingen van Rittal veel internationale belangstelling. Zij bieden zowel grote als kleine ondernemingen alle nodige vrijheid om optimaal in te spelen op actuele trends in de informatietechnologie.

Ook in Nederland onderkennen steeds meer vooraanstaande organisaties de financiële en functionele voordelen van Rittal IT-systeemproducten. Bedrijven als KPN, Espria en SNS Reaal kiezen bewust voor Rittal en profiteren elke dag en jaar na jaar van oplopende kostenbesparingen en compromisloze betrouwbaarheid. Naast een reeks nieuwe producten en diensten presenteert Rittal in deze IT-Insider concrete praktijkervaringen van IT-professionals die net als u altijd op zoek zijn naar maatgerichte oplossingen voor uiteenlopende IT-vraagstukken. Met deze IT-Insider hopen wij ook ú te mogen inspireren.

2

CeBIT 2011

Rittal toont visie en innovatie op internationaal podium De grootste technologiebeurs van Europa stond dit jaar in het teken van cloud computing, mobiele apps en duurzame informatietechnologie. Rittal pakte groot uit, met meer dan tweeduizend vierkante meter beursvloer vol innovatieve producten. Vanuit Zevenaar reisde dagelijks een Rittal touringcar naar Hannover, waar de gasten van Rittal na een diner met hotelovernachting deelnamen aan een rondleiding over het uitgestrekte Rittal paviljoen. Daarna verspreidden de technologiefans zich over de vele hallen van de immense beurs. CeBIT 2011 in Hannover werd traditiegetrouw geopend door bondskanselier Angela Merkel. Zij verwelkomde het nieuw toegetreden land Turkije in de internationale familie en onderstreepte de verbindende kracht van innovatie. Publiekstrekkers waren dit jaar de supercomputer Watson van IBM (die onlangs een glansrijke rol speelde in de Amerikaanse televisiequiz Jeopardy), de nieuwe Apple iPad 2 en een reeks kostenverlagende producten van Rittal die de flexibiliteit, betrouwbaarheid en beschikbaarheid van IT-systemen verhogen. De CeBIT trok dit jaar 340.000 bezoekers. Rittal Power-Solutions

3

Editorial Dit vonden de gasten van Rittal van CeBIT 2011: Vertrouwen in de zomer Dick van den Berg (Avensus) -links op de foto“Prima verzorgde reis. De Rittal stand werd druk bezocht door bezoekers uit alle werelddelen. Als consultant blijf ik graag op de hoogte van de nieuwste technologische ontwikkelingen, maar buiten de Rittal stands heb ik dit jaar weinig vernieuwende producten gezien. Met name in de hallen met Aziatische aanbieders zag je veel van hetzelfde. Opvallend was ook de afwezigheid van de concurrenten van Rittal.”

André Blok (X-ICT) -boven rechts op de foto“Wederom een positieve beurservaring en Rittal had er ook dit jaar alles aan gedaan om de reis tot een succes te maken: een goed hotel, uitstekende catering en een bijzonder informatieve rondleiding langs innovatieve producten. Rittal stelde ons in de gelegenheid om eigen klanten uit te nodigen, zodat ook zij de nieuwste producten met elkaar konden vergelijken.”

Arno Tollens (Hoppenbrouwers elektrotechniek B.V.) “De reis verliep vlekkeloos en zelfs toen we op de terugreis in de file belandden wisten de medewerkers van Rittal de stemming erin te houden. Op de Rittal stand kregen we een goede rondleiding, waarbij het gebruik van de draadloze hoofdtelefoons een slimme vondst was. Vanuit mijn vakgebied ben ik met name geïnteresseerd in energiezuinige UPS-systemen en efficiënte koeloplossingen. Die waren op de Rittal stand volop aanwezig. Ook werden alle vragen vakkundig beantwoord.”

Gerard van Zadelhoff -bovenstaande foto links(Kadaster) “De presentatie van Rittal was professioneel en informatief. Bij het Kadaster zijn we in de eerste plaats geïnteresseerd in betrouwbare datacenteroplossingen, maar het was ook leerzaam om te zien dat rack-based koeling zulke grote energiebesparingen oplevert. Het Live Datacenter van Rittal maakte de praktijkvoordelen van de Rittal producten direct inzichtelijk.”

Remco van ’t Hooft (Fondel Commodoties) “Als internationale onderneming met uiteenlopende activiteiten in de metaalsector zijn we een intensieve eindgebruiker van IT-systemen. Daarvoor zijn we op zoek naar economisch interessante duurzame producten die wereldwijd verkrijgbaar zijn. Op de Rittal stand ging mijn aandacht uit naar Rittal CooledRack™ en RimatriX5. De medewerkers van Rittal hebben me uitgebreid geïnformeerd over deze schaalbare en energie-zuinige IT-oplossingen.”

Het is lente. Eindelijk. De natuur komt tot leven, buiten spelen weer kinderen op straat. De zomertijd is ingegaan. Nog even, dan komen de lange warme zomerdagen. De winter kende perioden van stagnatie: in de natuur en in de economie. Bij Rittal ging het werk gewoon door en ook in gezinsverband werd hier veel nieuws ontdekt. Mijn kinderen zetten hun eerste stapjes in de wondere wereld van het internet - ze speelden voor het eerst online computerspelletjes en vinden al hun eigen weg op de informatiesnelweg. Mijn vrouw en ik laten onze kinderen daarin tot op zekere hoogte vrij. De kinderen gebruiken de mogelijkheden van het web op een positieve manier - en gelijk hebben ze, want hun dagelijkse computertijd is beperkt. Ook uw tijd is kostbaar. Daarom presenteren wij in deze Rittal IT-Insider uitsluitend technologische ontwikkelingen die concrete bijdragen leveren aan uw bedrijfsresultaat. Op de volgende pagina’s tonen wij u onder andere de hoogtepunten van de Cebit 2011 in Hannover, waar Rittal nieuwe producten demonstreerde die tijd, geld en mankracht besparen. De praktijkverhalen in deze Rittal IT-Insider spreken voor zich. Het zijn stuk voor stuk oprechte ervaringen van klanten zoals u, die voor het realiseren van hun technologische doelen bewust voor Rittal kozen. Samen behalen wij ook in economisch uitdagende tijden mooie resultaten. Daarom wil ik u bedanken voor uw blijvende vertrouwen en wens ik alle lezers bijzonder veel lees- en kijkplezier.

Met vriendelijke groet, André Hiddink Product Manager IT- Infrastructuur

4

Rittal Director International Sales Export West-Europe, Marcus Fischbach:

“Rittal-The System: de beste garantie voor duurzaam succes”

Marcus Fischbach, Rittal GmbH

“CeBIT 2011 was voor Rittal een bijzonder feestelijke gebeurtenis. We vierden ons vijftigjarige jubileum en met een groot aantal innovaties toonden we aan dat Rittal ook in de toekomst de aangewezen technologiepartner is voor kwaliteit, energie-efficiëntie, investeringszekerheid en betrouwbaarheid. Als een van de grondleggers van de Hannover Messe en de CeBIT kon Rittal beschikken over meer dan 2000 vierkante meter beursvloer, met onder andere een functioneel ingericht datacenter waarin de voordelen van onze producten in een realistische praktijksituatie werden gedemonstreerd. Rittal - The System

Ook de nieuwe producten van Rittal zijn uiteraard weer volledig compatibel met ons allesomvattende productassortiment (Rittal - The System). Bij Rittal blijven we altijd trouw aan onze heldere ontwikkelfilosofie, waardoor u als klant verzekerd bent van maximale compatibiliteit en systeemvoordelen.

infrastructuur, waarna het systeem modulair kan worden uitgebreid. Bij Rittal bent u verzekerd van een duurzame, betrouwbare en schaalbare basis voor uw huidige én toekomstige IT-behoefte. Daarmee helpt Rittal u om overal ter wereld sneller, beter, duurzamer en succesvoller te ondernemen. Faster

Net als in de automobielindustrie kiezen ook wij voor gestandaardiseerde fabricage die mogelijkheden openlaat om onze producten aan het einde van het productieproces op de wensen van onze klanten af te stemmen. Zoals een Audi en een Volkswagen Passat beide gebruikmaken van hetzelfde chassis, zo is elk Rittal product gebaseerd op hetzelfde behuizingplatform. Daardoor hoeft u als klant van Rittal slechts eenmalig te investeren in een basis-

Rittal produceert de belangrijke producten in eigen fabrieken, van mechanische systeemcomponenten tot stroomverdeling-, koeling- en monitoringsystemen. Elk onderdeel is nauwkeurig getest door onafhankelijke testlaboratoria, waarin extreme omgevingscondities worden nagebootst. Intelligente webpagina’s en configuratietools zorgen ervoor dat u snel vindt wat u zoekt en u bent altijd en overal verzekerd van een snelle levering.

Better

Rittal is al decennialang marktleider dankzij een consistente keuze voor kwaliteit. De basis van het systeem wordt gevormd door het bekende Rittal TS8 rack, dat is berekend op een draagkracht van 1000 kilo en waarmee complete industriële en IT-infrastructuren kunnen worden samengesteld. Ook zijn steeds meer Rittal producten zowel geschikt voor low- als mid- en high-density toepassingen. Worldwide

Onze producten zijn wereldwijd beschikbaar en bieden klanten daardoor de mogelijkheid om internationaal te standaardiseren. Rittal staat ervoor garant dat al uw producten aan de meest recente nationale en internationale normeringen voldoen. Daarnaast kunt u beschikken over een wereldwijde service. Dus waar u ook onderneemt, wij hopen ook u binnenkort te ontmoeten en te overtuigen van de voordelen van Rittal - The System.” Met vriendelijke groet, Marcus Fischbach Rittal Director International Sales Export West-Europe

5

Wim Jansen, Datacenterbeheerder SNS REAAL

Datacenters van SNS REAAL

Geruststellend betrouwbare informatietechnologie Het gaat goed met de SNS REAAL Groep. De bankverzekeraar met wortels in het volksspaarbank- en verzekeringswezen heeft sinds het samengaan van de SNS Groep en de REAAL Groep toonaangevende merken overgenomen, waaronder Regiobank, ASN Bank, AXA Verzekeringen en Zwitserleven. Door de kennis van deze merken te bundelen creëerde SNS REAAL een stevig fundament voor een breed productaanbod. Ook de divisie Datacenter Beheer van SNS REAAL heeft een aanzienlijke groeispurt doorgemaakt. Datacenterbeheerder Wim Jansen: “Onze datacenters weerspiegelen de organisatorische en technologische ontwikkelingen van de afgelopen jaren. Daarbij hebben wij heldere keuzes gemaakt, want informatietechnologie vormt het hart van deze onderneming. Onze datacenters faciliteren de IT-diensten voor alle banken en verzekeraars van de SNS REAAL Groep. Denk aan pensioen-, betaling-, hypotheek-, verzekering- en effectensystemen.

In het hedendaagse bankverkeer kun je een datacenter beschouwen als een grote virtuele kluis. Honderden servers herbergen miljarden euro’s aan spaartegoeden en al het nationale en internationale betalingsverkeer van onze klanten wordt hier razendsnel verwerkt. Daarnaast draaien hier veel programma’s voor lokale administratieve handelingen die overal in kantoren en franchisebanken in het land plaatsvinden. Waar de bankvestigingen vroeger nog over afzonderlijke computersystemen beschikten, daar voorzien tegenwoordig Thin Clients met decentrale besturingssystemen elke collega in het land van een functiegebonden desktop.“ Geld slaapt niet

Een datacenter van deze omvang verbruikt grote hoeveelheden stroom, maar door slim te virtualiseren, de beschikbare capaciteit van de servers optimaal te benutten en gebruik te maken van energiebesparende koelsystemen weet SNS REAAL het energieverbruik te beperken. Jansen: “We zijn voortdurend bezig om de energie-efficiëntie van onze informatietechnologie te optimaliseren. Daarbij staat de betrouwbaarheid van de systemen voorop. Wij realiseren al jaren een beschikbaarheid van 100% en dat is niet voor niets: geld slaapt niet. Een duurzaam betrouwbare IT-infrastructuur is onmisbaar voor een accurate afhandeling van miljoenen financiële transacties.” Solide en toekomstvast

Het grootste deel van de IT-componenten in het datacenter van SNS REAAL, is ondergebracht in een tweehonderdtal Rittal TS8 behuizingen. Jansen: “Onze relatie met Rittal dateert nog uit de tijd waarin onze IT-infrastructuur gedecentraliseerd was en elk lokaal kantoor beschikte over eigen IT-faciliteiten. Toen wij eenmaal besloten hadden om de betrouwbaarheid van onze systemen te optimaliseren door onze informatietechnologie te centraliseren kozen we bewust voor een robuuste oplossing en kwamen we opnieuw bij Rittal uit. De behuizingen van Rittal zijn solide, betrouwbaar en toekomstvast. De ontwikkelingen staan niet stil en over enkele jaren zullen wij de IT-componenten ongetwijfeld vervangen, maar de Rittal TS8 behuizingen blijven staan, juist omdat zij zo praktisch zijn. Deze duurzame investering heeft geresulteerd in een optimale betrouwbaarheid van onze systemen en dat is en blijft een geruststellende gedachte.” Veilige IT-omgeving bij SNS REAAL

6

IT- infrastructuur monitoring met Rittal CMC III

Meer mogelijkheden, tijd- en ruimtebesparend Op de CeBIT 2011 presenteerde Rittal een compleet vernieuwde versie van het monitoringsysteem Rittal CMC III. Rittal Product Manager IT André Hiddink legt uit waarom Rittal besloot om dit reeds populaire monitoringsysteem voor IT-infrastructuren juist nu te vernieuwen. “Het nieuwe Rittal CMC III monitoringsysteem sluit naadloos aan op de nieuwste communicatievormen, en biedt door de mogelijkheden op serieschakeling van de sensoren vele ruimte- en kostenbesparende voordelen. Rittal CMC III maakt gebruik van seriële CAN-bus technologie (Controller Area Network), waardoor de installatie en de bekabeling aanzienlijk wordt vereenvoudigd. Het gebruik van afzonderlijke I/O units voor het vertalen van de sensorinformatie naar digitale waarden is bij CMC III niet meer nodig.

De intelligente Rittal CAN-bus sensoren hoeven niet, zoals conventionele I/O sensoren, afzonderlijk op de centrale Processing Unit (PU) worden aangesloten, maar kunnen onderling in serie worden geschakeld (tot 32 sensoren). Een sensor voor de monitoring van de koudeluchttoevoer en een toegangssensor zijn standaard in CMC III geïntegreerd. De toegangssensor maakt gebruik van een infrarood-schakeling, waardoor mechanische bewerkingen aan de deur overbodig zijn geworden.” André Hiddink, Rittal bv

Minder modules, dus de kosten voor een maatgericht CMC monitoringsysteem dalen?

Hiddink: “Inderdaad. Daarnaast blijft het mogelijk om ook conventionele sensoren via een I/O unit op CMC III aan te sluiten. Ook de behuizing van de CMC III is opnieuw ontworpen. De meest eenvoudige, goedkoopste en meest compacte uitvoering van CMC III (geschikt voor maximaal vier sensoren) neemt met 1/3 HE in het IT-rack bijzonder weinig ruimte in. Het configureren van Rittal CMC III en de integratie in een netwerk verloopt eenvoudig: een laptop met een USB-aansluiting is voldoende. Voor het netwerkprotocol kan de gebruiker kiezen uit TCP/IPv4 en TCP/IPv6. In combinatie met de Rittal managementsoftware RiZone is CMC III in staat om geautomatiseerde aanpassingen uit te voeren. Gevaarlijke situaties kunnen zonder ingrijpen van systeembeheerders worden voorkomen, waarbij de aangewezen medewerkers via SMS of mailbericht worden gealarmeerd. Verder beschikt CMC III over Power over Ethernet (PoE), een redundant uitgevoerde interne stroomverzorging en een master USB aansluiting voor het snel en eenvoudig updaten van het systeem. Dankzij een groter intern geheugen (zelf uitbreidbaar via SD-geheugenkaart) biedt CMC III meer mogelijkheden voor het aansluiten van een groot aantal gebruikersgroepen en het opslaan van instellingen. Ook het bemeterde Rittal Power System Module (PSM) rail systeem is aan te sluiten op CMC III.”

7

Rittal CooledRack

TM

Wegens succes uitgebreid Het Rittal CooledRack is een groot succes, en dat is niet verwonderlijk. Het volledig afgesloten 19” rack met geïn-tegreerd koelsysteem en automatische klimaatbeheersing stemt het koelvermogen automatisch en traploos op de gewenste racktemperatuur af en kent mede daardoor vele toepassingsmogelijkheden. Het gesloten Rittal CooledRack maakt niet alleen een einde aan hotspots, maar ook aan hinderlijke geluidsoverlast en onnodige energieverspilling. In het midden- en kleinbedrijf wordt het Rittal CooledRack veelvuldig ingezet als een compacte main equipement (MER) computerruimte – in grotere organisaties vormt het Rittal CooledRack een ideale satellite equipment (SER) ruimte.

Meer mogelijkheden

Na de succesvolle introductie van het Rittal CooledRack heeft Rittal de praktische mogelijkheden nu verder uitgebreid: de standaarduitvoering met een hoogte van 2000mm is aangevuld met een 1800mm en 2200mm hoge uitvoering en het geïntegreerde koelmoduul kan nu zowel links als rechts in het rack worden gemonteerd. Dit maakt het koppelen van meerdere CooledRacks mogelijk en biedt daarnaast extra mogelijkheden om de redundantie te verhogen. U kunt bijvoorbeeld kiezen voor een combinatie van een CooledRack in linkse uitvoering met één of twee standaard serverracks, gekoppeld aan een CooledRack in rechtse uitvoering, waardoor (afhankelijk van de capaciteit en warmteontwikkeling per rack) een extra redundantie ontstaat. Ook kunnen de aansluitingen voor de koudemiddelleidingen nu zowel boven als onder in het CooledRack worden geplaatst, waardoor het Rittal CooledRack ook op een nietverhoogde vloer kan staan.

Voorbeeldconfiguratie B

Voorbeeldconfiguraties:

A) CR links met CR rechts (totaal 2 racks) B) CR links met serverrack en CR rechts (totaal 3 racks) C) CR links met twee serverracks en CR rechts (totaal 4 racks) Akoestisch bureau Peutz: CooledRack realiseert halvering geluidsniveau!

Adviesbureau Peutz, gespecialiseerd op het gebied van akoestiek en lawaaibeheersing, vergeleek de geluidsniveaus van serverracks die waren voorzien van Rittal koeloplossingen (LCP Plus systeem, LCP Smart systeem en het CooledRack systeem) met serverracks die via een verhoogde vloerkoeling en ventilatie worden gekoeld. Het onderzoeksresultaat: Rittal CooledRacks en Rittal serverracks die zijn voorzien van Rittal LCP’s produceren minimaal 13 dB(A) minder geluid dan conventioneel gekoelde serverracks. In een serverruimte die is voorzien van Rittal koeloplossingen ervaart de gebruiker een halvering van het geluidsniveau van conventioneel gekoelde serverruimten. Daardoor zijn bouwkundige aanpassingen om het geluid te dempen niet meer nodig en kunnen serverracks zonder problemen in een reguliere kantooromgeving worden geplaatst. Dankzij de stille Rittal IT oplossingen kunt u bovendien extra werkplekken in of aanpalend aan uw bestaande serverruimte realiseren.

Alle voordelen van het Rittal CooledRack op een rij: Keuze uit drie koelvermogens per CooledRack (5, 8 of 12 kW).

Buitenunit van 12kW nu ook in 400 Volt 3-fase uitvoering Drie hoogtematen: 1800mm, 2000mm en 2200mm. Zeer geluidsarme rack koeling [ca. 13dB(A)] Beschermklasse: IP55 Linkse- en rechtse geïntegreerde koelmoduul uitvoering (meer redundantie) Koudemiddelleiding zowel via boven- als onderkant aan te sluiten.

8

De nieuwe “Blue E” generatie LCP Eén systeem voor ultieme veelzijdigheid

LCP Plus EC

LCP Extend

Op de CeBIT 2011 introduceerde Rittal een complete productreeks met koeloplossingen op basis van Rittal Liquid Cooling Packages (LCP). Deze productreeks biedt een ruimere keuze aan koelvermogens, maakt het productassortiment overzichtelijker, vereenvoudigt het onderhoud en biedt onbegrensde mogelijkheden voor het uitwisselen van toebehoren. Bovendien heeft Rittal wederom de energie-efficiëntie van de producten verhoogd.

LCP Inline EC

Rittal Product Manager Elbert Raben: “De nieuwe ‘Blue E’ generatie van de Rittal LCP airconditioning producten integreert vier LCP producttypen (Rittal LCP DX, Rittal LCP Inline , Rittal LCP T3+ en Rittal LCP Extend) in één allesomvattend LCP platform. Samen bestrijken de koeloplossingen een vermogensbereik van 10 tot 60 kW per unit. Zij zijn schaalbaar in stappen van 10 kW. De 10 kW uitvoering kan worden uitgebreid naar 20 en 30 kW, de 40 kW uitvoering is schaalbaar naar 50 en 60 kW. Dit biedt elke gebruiker alle vrijheid om het koelvermogen optimaal af te stemmen op de warmtedissipatie in zijn IT-rack(s).” Topprestaties bij elke toepassing

Alle producten die deel uitmaken van het Rittal LCP platform beschikken over dezelfde afmetingen (300mm breed, 1200mm diep), identieke warmtewisselaars en onderling uitwisselbare ventilatoren. Raben: “De toegepaste hoeveelheid ventilatoren bepaalt het uiteindelijke koelvermogen van elke LCP unit. Het resultaat: optimale uitbreidingsmogelijkheden tot 60 kW per unit, lagere onderhoudskosten en altijd een perfecte balans tussen koelvermogen en koelbehoefte. Daarbij doet de standaardisatie van de units geen afbreuk aan de flexibiliteit van dit systeem. Hoe individueel productwensen ook zijn: het LCP platform biedt een passende koeloplossing voor elke situatie, van de bescheiden IT-gebruiker met racks tot complete datacenters en wetenschappelijke instellingen die vragen om maximale rekenkracht.”

9

De verschillende LCP producttypen die deel uitmaken van het Rittal LCP platform ‘Blue E’ doen op het eerste oog allemaal hetzelfde: koude lucht produceren. Maar elk type kent een eigen technische toepassing: Rittal LCP Inline: Om ook servers zonder verhoogde vloer optimaal te koelen. Dit systeem koelt hele rijen racks door de koude lucht aan de voorzijde van de racks in een koudestraat (Rittal ColdCube) te blazen. De LCP Inline kan zonder enige ingreep in de serverracks ook achteraf in rijen serverracks worden geplaatst. Door de vele monitoringmogelijkheden wordt de LCP Inline volledig geïntegreerd in de bewakingsomgeving van het datacenter. De LCP Inline is verkrijgbaar in vermogens van 30 tot 60 kW. Rittal LCP Extend: dit type heeft een vermogen van 20 kW – en dat zonder ventilatoren. De zeer energiezuinige uitvoering van het Rittal LCP platform heeft een passieve lucht/waterwarmtewisselaar die in de achterdeur van het serverrack is geplaatst. Hierdoor kunnen serverracks in bestaande datacenters en computerruimten eenvoudig voorzien worden van de meest geavanceerde bladecenters met hoge vermogensverliezen zonder dat de bestaande ruimteklimatisering (CRACS) vervolgens extra wordt belast.

Elbert Raben, Rittal bv Rittal LCP T3+

Rittal LCP DX (Direct Expansion, directe verdamping): geschikt voor kleinere toepassingen in omgevingen waar de beschikbare ruimte beperkt is. In plaats van water gebruikt dit systeem een koudemiddel als koelmedium. Hierdoor is het klimaatsysteem snel en eenvoudig te installeren. Bouwkundige aanpassingen worden zo tot een minimum beperkt omdat de leidingen naar de externe condensing-unit eenvoudig te installeren zijn. De 10kW LCP DX is beschikbaar in een op racks of rijen gebaseerde uitvoering.

LCP T3+ wordt gebruikt in datacenters waar maximale beschikbaarheid van groot belang is. Het hart van LCP T3+ wordt gevormd door een redundante warmtewisselaar met twee onafhankelijke koelcircuits. Beide circuits kunnen 100 procent van de nominale koelcapaciteit leveren. LCP T3+ kan op twee gescheiden koudwatercircuits worden aangesloten en overtreft daardoor de eisen die aan een Tier IIIclassificatie worden gesteld. Ook de stroomvoorziening wordt door twee onafhankelijke voedingen en een transferswitch gewaarborgd.

10

Internet Acces Facilities B.V.

Full service internet provider kiest voor duurzame datacenters De geschiedenis van Internet Access Facilities B.V. (IAF) gaat terug naar de beginjaren van het internet. Al in de jaren tachtig, toen uitsluitend universitaire instellingen en grote bedrijven toegang hadden tot basale internetdiensten van Surfnet en Usenet, stelden de initiatiefnemers van de stichting Internet Access Foundation zich tot doel om internationale netwerken ook voor kleinere bedrijven toegankelijk te maken. In 1992 werd de stichting IAF opgericht die in 1994 in het Noorden van Nederland de eerste eigen hosts op het Internet kon aansluiten. Het waren de jaren van het 14K4 modem, van inbelverbindingen en bestandsoverdracht via UUCP. Intussen is IAF als besloten vennootschap onder de naam Internet Access Facilities uitgegroeid tot een van de modernste full service internet providers buiten de Randstad. In 2010 heeft IAF haar IT-infrastructuur ondergebracht in het datacentrum van zusterbedrijf Twents Datacentrum (TDC) in Enschede, dat zich onderscheidt door hoge prestaties en optimale duurzaamheid.

Twents

DataCentrum

Balans

Peter Peters, die vanaf het begin bij IAF betrokken is, benadrukt het belang van energiebesparing voor het succes van de onderneming: “Met dit nieuwe datacenter realiseren we momenteel een PUE waarde (Power Usage Effectiveness) van 1,2. Dat is een mooie score, maar het kan nog beter. Ons uitgangspunt is: wat we niet verbruiken, dat hoeven we ook niet aan onze klanten door te berekenen. Het energieverbruik vormt de grootste kosten-

post voor datacenters, dus een lager energieverbruik is goed voor onze concurrentiepositie. Voortdurend analyseren we meetgegevens over het energieverbruik en de belasting van de IT-racks en realiseren we een optimale balans tussen koelvermogen en energieverbruik. De praktijkgerichte adviezen van onze ICT-partner X-ICT en de energiebesparende producten van Rittal helpen ons daarbij. Zo maken we bewust geen gebruik van een verhoogde vloer, maar blazen we de koude lucht via Rittal LCP Inline koelsystemen direct in de volledig afgesloten koude gangen met IT-racks. Het scheiden van de koude en warme luchtstromen levert een extra energiebesparing op. Een chiller en een externe vrije koeler op het dak zorgen voor een kostenefficiënte toevoer van voldoende gekoeld water voor de LCP Inline modules in de koude straten.” Service en beheer

Bij de inrichting van dit nieuwe datacenter hebben IAF en TDC nadrukkelijk gekeken naar de beheeraspecten. Peters: “Onze klanten waarderen onze klantgerichte service. We bieden maatwerk en onze helpdesk wordt bemand door technici die vlot en zonder administratieve omwegen aanpassingen kunnen uitvoeren. De onderhoudsvriendelijke apparatuur van Rittal biedt ook hier de nodige efficiëntiewinst. Alleen wanneer je over de hele breedte optimaal inspeelt op kostenbesparende technologie kun je als klein datacenter concurrerend blijven.”

Peter Peters, IAF B.V.

De volledig afgesloten koude gang.

11

KPN kiest voor Precisieairconditioners met directe vrije koeling van Rittal Je moet stevig in je schoenen staan om de verantwoordelijkheid voor het grootste communicatienetwerk van Nederland te kunnen dragen. KPN voorziet miljoenen klanten van de meest uiteenlopende ICT- en telecommunicatiediensten, van vaste tot mobiele telefonie, van internet tot interactieve televisiediensten. Daarnaast beheert KPN een omvangrijke infrastructuur voor wereldwijde netwerkdiensten. Vanuit de kernwaarden eenvoud, persoonlijk en vertrouwen brengt KPN een actief ‘Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen’-beleid in de praktijk en streeft de onderneming naar een minimalisering van energieverbruik en een maximalisering van de klanttevredenheid.

alleen uiterst duurzaam en betrouwbaar, maar ook modulair schaalbaar en daardoor zeer veelzijdig. Van de drie uitvoeringen van deze airco’s (10, 20 en 40 kW) beschikken de 20kW en 40kW uitvoering zelfs over minimaal twee verdamper- en condensorventilatoren, twee koudemiddelcircuits en een ‘A’ en ‘B’ voeding, waardoor extra redundantie is gewaarborgd. Deze airco’s draaien nagenoeg het gehele jaar volledig of gedeeltelijk op vrije koeling (invoeren van koele buitenlucht) waardoor het totale energieverbruik wordt geminimaliseerd. Het is het beste uit twee werelden: maximale betrouwbaarheid en optimale duurzaamheid. Daarom kiest KPN met overtuiging voor Rittal.”

Toen KPN op zoek ging naar een nieuw koelsysteem voor de vele telecommunicatiecentrales in het land, ging het bedrijf niet over één nacht ijs. Ir. Rob van Unen was als senior manager Capacity Improvements nauw betrokken bij de marktverkenning en legt uit: “KPN is verantwoordelijk voor kritische communicatielijnen die onmisbaar zijn voor het functioneren van de BV Nederland. Wij kunnen ons geen risicovolle experimenten veroorloven, zeker niet waar het de koeling van onze telecom-infrastructuur betreft. Gezamenlijk schreven de afdelingen Improvements, Technical Housing Management en onze centrale inkooporganisatie een aanbestedingstraject uit voor een betrouwbare, duurzame en modulaire koeloplossing voor circa een miljoen vierkante meter geconditioneerde ruimte. Van Unen: “Uit eigen ervaring wisten we al dat Rittal producten op het gebied van beheer en onderhoud aanzienlijke kostenbesparingen opleveren (wat ook in het licht van duurzaamheid een pré is). Bovendien hadden de technici van Rittal onze functionele beschrijving goed vertaald naar een praktijkgerichte oplossing. Met slechts enkele aanpassingen aan de standaard Rittal downflow Precisie-airconditioners leek Rittal een perfecte koeloplossing te hebben ontwikkeld die aan al onze wensen kon voldoen. Maar om hier absoluut zeker van te kunnen zijn wilden we eerst testresultaten zien.” Meten is weten

De Precisie-airconditioners werden aan een uitgebreide Factory Acceptance Test onderworpen, waarbij uitsluitend gekalibreerde apparatuur is toegepast. Van Unen: “De resultaten waren overtuigend: alle afgesproken prestaties zijn binnen de vooraf aangegeven bandbreedte behaald. De Rittal units met standaard vrije koeling bleken niet

Rob van Unen, KPN bv

12

Nieuw bedrijfspand Cito in Arnhem

Instituut voor Toetsontwikkeling Cito:

Klaar voor een leerzame toekomst met Rittal RimatriX5 Cito ontwikkelt examens, toetsen en leerlingvolgsystemen voor de onderwijs- en beroepspraktijk, waaronder de bekende Cito Eindtoets. In opdracht van het ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap ontwikkelt Cito de landelijke eindexamens voor het voortgezet onderwijs. Daarnaast realiseert het bedrijf certificeringstrajecten voor uiteenlopende vakgebieden en vervult Cito een adviesrol bij examineringen en trainingen.

Sinds januari 2011 beschikt Cito over een nieuw bedrijfspand in Arnhem. Het transparante gebouw, dat op 30 maart door koningin Beatrix feestelijk werd geopend, telt 450 flexibele werkplekken en tientallen multifunctionele vergaderfaciliteiten. Aan de basis staat een schaalbare IT-infrastructuur waarmee Cito tijdig kan inspelen op de nieuwste ontwikkelingen in onderwijsland. Willem Zegers, hoofd ICT Beheer Cito: “Met het oog op de verhuizing hebben we een pakket van eisen opgesteld waaraan de nieuwe IT-infrastructuur moest voldoen. Naast een maximale betrouwbaarheid streefden we naar een schaalbare totaaloplossing die recht zou doen aan de functionaliteit van dit pand. De bekende Cito Eindtoets (meer dan 500.000 toetsformulieren) en de landelijke eindexamens generen grote hoeveelheden dataverkeer. Bovendien neemt het gebruik van videomateriaal bij examens en toetsen toe, waardoor steeds hogere eisen aan de prestaties van onze informatietechnologie worden gesteld.” RimatriX5

Willem Zegers (links) en Jan de Groot, Cito bv

In de eerste fase van de aanbesteding vroeg Cito aan diverse leveranciers om offertes te maken voor de IT-infrastructuur, de hardware, de netwerk- en de telefoonfaciliteiten in het gebouw. Ook brachten de medewerkers van de afdeling ICT een bezoek aan het Rittal technologiecenter in Reeuwijk. Senior Systeembeheerder Jan de Groot: “We waren met name geïnteresseerd in de schaalbaarheid van het RimatriX5 systeem. Een nieuw pand, een nieuwe manier van werken met flexibele werkplekken, een toenemend gebruik van de IT-infrastructuur dat alles vroeg

om een flexibel systeem met uitbreidingsmogelijkheden. De modulaire Rittal systeemproducten bieden ons alle vrijheid om tijdig in te spelen op toekomstige ontwikkelingen en houden mogelijkheden open om ons IT-systeem verder te perfectioneren. Verder spraken de energiebesparingmogelijkheden van het watergekoelde Rittal LCP koelsysteem ons aan.” Toekomst

Cito streeft naar een volledig redundante IT-opstelling, met twee main equipment rooms (MER) en twee satellite equipment rooms (SER) die samen garant staan voor een compromisloze betrouwbaarheid en een optimale veiligheid van de systemen. Ook aan het koelsysteem stelt Cito hoge eisen. De Groot: “Onze ICT-apparatuur is ondergebracht in Rittal TS8 behuizingen. De vergaande miniaturisering van de hardware heeft een toegenomen warmteontwikkeling per rack tot gevolg, maar elk TS8 rack wordt op rackniveau door watergekoelde Rittal LCP-modules naar exact de juiste temperatuur afgekoeld. Naast de TS8 racks en het LCP-systeem maakt ook een modulaire UPS deel uit van het Rittal RimatriX5 systeem. De UPS is opvallend stil omdat deze is ondergebracht in een afgesloten behuizing en wordt samen met de batterijen gekoeld met de LCP modules tussen de TS8 racks. Zowel de LCP modules als de UPS maken voor het koelwater gebruik van dezelfde drycooler op het dak van ons gebouw. Dat levert aanzienlijke energiebesparingen op.” Zegers: “Met het Rittal RimatriX5 systeem is Cito klaar voor een leerzame toekomst.”

13

Individuele behandeling en optimale bedrijfszekerheid

With a gentle touch of Moba Bij de distributie van kakelverse eieren van kip tot winkelschap draait alles om efficiëntie, hygiëne en traceerbaarheid - én om een gerichte aandacht voor elk productdetail. Veruit de meeste eieren ter wereld doorlopen de sorteer- en verpakkingsmachines van wereldmarktleider Moba. De machines die deze producent in Barneveld ontwikkelt en samenstelt controleren de kwaliteit, herkomst en omvang van miljoenen eieren per dag. Daarbij wordt er aandachtig naar elk ei geluisterd! Pardon?

“Onze automatische sorteermachines kunnen de eieren controleren op haarscheuren en maken daarbij gebruik van geluidsgolven”, verklaart het Hoofd Technische Dienst bij Moba Geurt van de Beek: “Elke eierschaal wordt twaalf keer in “trilling” gebracht door onze crack detector. Het geluid van de vibraties wordt opgenomen en geanalyseerd. In hetzelfde razendsnelle tempo kunnen onze machines de eieren wegen, opmeten en van productcodes voorzien. Zo wordt optimaal aan kwaliteitseisen voldaan en komt elk ei in het juiste doosje terecht.” Sinds de oprichting in 1947 ontwikkelde de machinefabrikant uit Barneveld vele innovatieve technieken om aan de oplopende eisen van klanten en (intern)nationale wet- en regelgeving te voldoen. De machines worden gebruikt door pluimveehouders en grote distributiecentra (ook wel pakstations genoemd) die in korte tijd grote aantallen eieren sorteren en verpakken (de grotere machines van Moba sorteren tot wel 180.000 eieren per uur). Daarbij blijft Moba trouw aan een van de technische principes van de individuele eibehandeling: elk ei moet van de consument tot aan de bron traceerbaar zijn.

IT-Room geintegreerd in productieomgeving Een veilige IT-omgeving

Al decennialang ontwikkelt en vervaardigt Moba innovatieve en betrouwbare industriële machines. Dat is alleen mogelijk dankzij de inzet van echte professionals: industriële ontwerpers, elektrotechnische ingenieurs, administratie- en servicemedewerkers. Iedereen bij Moba werkt klantgericht en maakt daarbij gebruik van moderne computersystemen. Ook het aansturen van de machinefabriek vraagt om een storingsvrije IT-infrastructuur. Moba Systeembeheerder Kees van Oostrum: “Onze oude computerruimte was te klein en onvoldoende beveiligd tegen calamiteiten. Onze werktekeningen en technische databases staan op deze servers en ook de internetverbindingen met onze internationale verkoopkantoren verlopen via deze IT-infrastructuur. Toen we besloten in een nieuwe IT-ruimte te investeren waren er bij Moba verbouwingsplannen waarvoor het dak tijdelijk zou worden verwijderd. Ik zag het al voor me: een nieuwe computerruimte, maar dan zonder dak. De Rittal outdoor container leek me een veilige oplossing, want dan was de veiligheid van ons IT-systeem niet alleen bij brand, maar ook bij regen en storm gegarandeerd. Uiteindelijk gingen de bouwplannen niet door en kozen we voor een achttien vierkante meter grote Rittal Security Room, een room-in-room oplossing waarbij de veiligheid van de IT-componenten zelfs bij een felle brand lange tijd gewaarborgd blijft. In die nieuwe ruimte staan nu twee Rittal CooledRacks, die onafhankelijk van elkaar worden gekoeld en die beide beschikken over interne blussystemen. Een Rittal PMC 40 UPS zorgt voor de stroomverzorging. We hebben de ruimtekoeling die we in de oude computerruimte gebruikten opnieuw ingezet en als extra veiligheidsmaatregel zijn de Rittal CooledRacks™ van automatische deuropeningen voorzien. Met de Rittal CooledRacks™ in de Security Room is de bedrijfszekerheid van Moba gegarandeerd en dat geeft ons een tevreden en gerustgesteld gevoel.” Geurt van de Beek (l) en Kees van Oostrum, Moba B.V.

14

Marco Alink, Datacenterbeheerder Previder

TS8 behuizingen vormen het hart van datacenter PDC2

Previder Datacenters

Cloud Computing in Rittal Cold Cubes De modernste datacenters van Nederland staan niet alleen in Amsterdam of in Rotterdam, maar ook in Hengelo. In dit overstromingsveilige deel van Overijssel bouwde het datacenterbedrijf Previder twee datacenters die zich onderscheiden door een innovatief en efficiënt gebruik van energieen rekencapaciteit. Rittal leverde de benodigde IT-behuizingen en de koelinstallaties.

Wie het hoog omheinde complex van datacenter PDC2 wil bezichtigen moet een reeks hindernissen nemen, van stalen toegangspoorten tot elektrisch vergrendelde deuren en strenge identiteitscontroles. Het blijkt de moeite waard wanneer zich achter de elektronisch blindeerbare ramen van de ontvangstruimte een fraai uitzicht op een futuristische hal met informatietechnologie ontvouwt. Verdeeld over vier zalen staan 850 zwarte Rittal TS8 behuizingen strak in het gelid: dit is het hart van PDC2. Een blik op het vloerplan maakt duidelijk dat elke vierkante meter in dit datacenter optimaal wordt benut. Datacenterbeheerder Marco Alink, die onder andere verantwoordelijk was voor het elektrotechnische ontwerp: “Alles wat je hier ziet is overeenkomstig de richtlijnen van de Telecommunications Infrastructure Standard for Data Centers (TIA 942) ontworpen. PDC2 staat dan ook volledig in het teken van betrouwbaarheid en efficiëntie - van de bouwtechnische aspecten tot de routering van de warme en koude luchtstromen, van de noodstroomgenerator tot de stroomverdeling in de behuizingen.” Cloud Computing & Cold Cube

Rittal Cold Cube

Bij moderne datacenters draait alles om de juiste balans tussen standaardisatie, maatwerk, efficiëntie en flexibiliteit. De schaalgrootte van moderne datacenters biedt nieuwe mogelijkheden voor efficiënt beheer en duurzaamheid. Daarnaast bieden intelligente virtualisatietechnieken en cloud computing mogelijkheden om een groot aantal eindgebruikers te voorzien van maatgerichte informatietechnologische diensten. Alink: “Bij cloud computing

hoeft de eindgebruiker zelf geen eigenaar meer te zijn van de gebruikte hard- en software en is hij zelf ook niet meer verantwoordelijk voor het onderhoud. Onze datacenters bieden automatiseringspartners, softwarebouwers en Internet Service Providers de mogelijkheid om hun klanten van een breed dienstenpakket te voorzien. De partners plaatsen virtuele servers op onze cloud servers of huren een afgemeten hoeveelheid rack space (die kan variëren van een enkele hoogte-eenheid tot een serie compleet ingerichte IT-racks). Van fysiek tot virtueel – niets is onmogelijk. De eindgebruiker profiteert van optimale beschikbaarheid en van aanzienlijke kostenbesparingen.” Concurrerend en vernieuwend

Previder past diverse technieken toe om het energieverbruik te minimaliseren, zonder afbreuk te doen aan de betrouwbaarheid van hun IT-systemen. Zo koos het datacenterbedrijf onder andere voor een Rittal Cold Cube opstelling waardoor de IT-componenten in de Rittal TS8 behuizingen optimaal gebruikmaken van het beschikbare koelvermogen. Alink: “Door de warme en koude lucht fysiek van elkaar te scheiden kunnen de ventilatoren voor de aanvoer van de koude lucht op een lager toerental draaien. Daarnaast maken we gebruik van vrije koeling, waarbij warmtewisselaars op het dak van het gebouw optimaal gebruikmaken van de buitentemperatuur. Zo hebben we het totale stroomverbruik met 40% kunnen reduceren. Al met al bieden de producten van Rittal ons de mogelijkheid om concurrerend en vernieuwend te blijven ondernemen.”

15

Espria combineert Rittal Precisieairconditioners met Liquid Cooling Package Modulaire groei

Dankzij voortdurende downsizing van hardware bleef de benodigde rackspace van de ICT-ruimte van Espria ook na diverse fusies onveranderd. Wel zijn diverse open kasten vervangen door gesloten Rittal TS8 behuizingen. Ensink: “In de toekomst willen we met ICT nog meer proactief optreden, zodat nieuwe hard- en software naadloos in de bestaande infrastructuur kan worden opgenomen. In 2010 zijn de oude DX compressie downflow units vervangen door Rittal chilled water (CW) downflow Precisieairconditioners met EC-ventilatoren die voor een extra efficiënte luchtverdeling zorgen. Mede dankzij de projectbegeleiding, planning en inzet van X-ICT is de hele operatie zonder een enkele seconde downtime gerealiseerd.” Running Redundancy

Jeroen Ensink, Espria

Erwin van ’t Ende, X-ICT B.V.

Espria is een van de grootste maatschappelijke organisaties van Nederland en biedt professionele diensten op het gebied van zorg, welzijn, wonen en maatschappelijke dienstverlening: van kinderopvang tot jeugdgezondheidszorg en van kraam- tot ouderenzorg. Een snelle groei en een reeks fusies met de nodige organisatorische veranderingen deden een beroep op de flexibiliteit van de ICT-afdeling van Espria. In samenwerking met technologiepartner X-ICT en Rittal slaagde Espria erin om een betrouwbare en flexibele IT-omgeving te creëren die geschikt is voor de meest uiteenlopende zorgapplicaties.

Doordat alle apparatuur redundant is uitgevoerd, profiteert Espria optimaal van de betrouwbaarheid- en energievoordelen van running redundancy. Ensink: “We houden alle beschikbare apparatuur doorlopend in bedrijf, waardoor elke afzonderlijke unit op een lager vermogen draait. Daardoor wordt het totale energieverbruik teruggedrongen en weten we zeker dat ook de redundante apparatuur operationeel is. In de huidige situatie ontstaat een extra energievoordeel doordat we voor zowel de LCP koelunits (voor de koeling van de gesloten racks) als voor de Rittal Precisie-airconditioners (voor de koeling van de open racks) hetzelfde koude water gebruiken. In totaal realiseren we zo een jaarlijkse besparing van circa € 25.000 op onze energiekosten.”

Technisch specialist en datacenterbeheerder Jeroen Ensink van Espria: “Hier komen alle noodoproepen binnen van cliënten die thuis gebruikmaken van bijvoorbeeld hartbewaking- en monitoringsystemen. Onze noodcentrale moet daar binnen enkele seconden op kunnen reageren. Een maximale beschikbaarheid van ons ICTsysteem is dus van levensbelang. Toen we in 2004 van conventionele rack servers naar high density blade servers omschakelden zochten we een betrouwbare en modulair uitbreidbare IT-infrastructuur die voldoende flexibiliteit biedt voor groei en aanpassingen. We kozen voor het schaalbare RimatriX5 systeem van Rittal, met onder andere redundant uitgevoerde Liquid Cooling Package (LCP) racks en een modulair UPS PMC 120 systeem. Ook waren wij één van de eerste organisaties in Nederland met een rack based koelsysteem en een vrije koeling op het dak van ons gebouw. Op advies van X-ICT hebben we de koelgroep op het dak vervangen door een redundante schaalbare koelgroep die al bij 10 ºC inzetbaar is (dit in tegenstelling tot de eerder geïnstalleerde versie, die vrije koeling pas bij een buitentemperatuur van 0 ºC mogelijk maakte). Daardoor profiteren we nog eens 4000 extra uren per jaar van de koele buitenlucht, wat een aanzienlijke energiebesparing oplevert.” De nieuwe- en bestaande IT racks

IT-infrastructuren

RimatriX5 praktijkseminars

Nieuwe IT-brochure

Rittal organiseert samen met RimatriX5 partner All IT Rooms in het najaar een aantal praktijkseminars over de RimatriX5 infrastructuur. Verzeker u vandaag van een plaats en schrijf u direct in (een telefoontje naar Cito Benelux Education is: 0182-39 74 97 of een mailtje naar education@ citobenelux.nl) is voldoende. Uiteraard zorgt Rittal zoals altijd voor de nodige versnaperingen en de juiste antwoorden op al uw vragen.

Kunt u niet wachten tot de volgende beurs en wilt u snel meer weten over de nieuwste Rittal-IT producten? Bestel dan de nieuwe IT-Infrastructuren brochure. De 78 full colour pagina’s geven u een goed beeld van de nieuwste ontwikkelingen op IT-gebied, van stroomvoorziening en -verdeling via slimme koeloplossingen tot beveiliging, monitoring en optimalisatie van IT-systemen. Bestellen kan telefonisch (+31 (0) 316 59 16 60) of via e-mail ([email protected])

Beurzen in 2011 Heeft u de CeBIT dit jaar gemist en wilt u de producten uit deze Rittal IT-Insider van dichtbij bekijken, aanraken en beoordelen? Dat kan, want in de komende maanden presenteren wij de nieuwste Rittal systeemproducten op deze beurzen:

Rittal Service Team Wist u dat periodiek onderhoud de kans op storingen van uw IT-infrastructuur minimaliseert? Een Rittal serviceovereenkomst is dan ook de beste investering in een optimale beschikbaarheid van uw IT-systeem. Het is geruststellend om te weten dat eventuele storingen snel en adequaat worden verholpen (afhankelijk van het type overeenkomst binnen een etmaal of enkele uren). Door een optimale balans tussen onderhouds- en vervangingsinvesteringen, minimale energie- en onderhoudskosten en een verlenging van de levensduur van uw installatie verdient u de jaarlijkse kosten voor het serviceovereenkomst snel en ruimschoots terug. Meer gemoedsrust en bedrijfszekerheid, minder kosten – het kan met het Rittal Service Team. Heeft u nog geen serviceovereenkomst? Vraag dan nu een vrijblijvende offerte aan: een telefoontje naar +31 (0) 316 – 59 16 92 of een mailtje naar [email protected] voldoet. Het Rittal Service Team staat 24 uur per dag en 365 dagen per jaar voor u klaar.

13 t/m 15 september INSTALLATIE VAKBEURS Evenementenhal Hardenberg 3 t/m 7 oktober ELEKTROTECHNIEK Jaarbeurs Utrecht 9 november FHI IT ROOM INFRA De Kuip in Rotterdam 6 t/m 8 december ELEKTRO VAKBEURS Evenementenhal Hardenberg

Het Rittal Service Team zorgt voor:

conform onderhoudscontract. • Een praktisch antwoord op uw vragen en technische

problemen (helpdesk-functie). • Correcte planning (juiste monteur op de juiste tijd op de juiste plaats). • Uitvoeren van expertises aan uw apparatuur. • Reparaties (indien gewenst op basis van een vooraf uitgevoerde expertise).

Colofon Uitgever: RITTAL BV Redactie: René Bourgonje André Hiddink Chantal van Koesveld Elbert Raben Tekst: Grote Wereld, Rob Groot, Amersfoort Opmaak en druk: Coers en Roest, ontwerpers bno | drukkers, Arnhem

RITTAL BV · Postbus 246 · 6900 AE Zevenaar Telefoon (0316) 59 16 40 · Telefax (0316) 59 16 46 · e-mail: [email protected] · www.rittal.nl

06/11

• Preventief onderhoud en inspectie aan uw installatie