IPA Conventie 2014 Istanbul ‘Access to play’. Van 20 mei tot en met 23 mei hield the International Play Association, of IPA, zijn 19de conventie. Dit jaar met als hoofdthema ‘Acces to Play’ of de toegang tot spel. Omdat Vivès vzw het recht op spel en vrije tijd hoog in het vaandel draagt vonden we het erg belangrijk om deel uit te maken van deze conventie. Vier dagen lang hebben we, samen met wereldwijde organisaties die dit recht even belangrijk vinden, de verschillende dimensies van het thema verkend. We zijn naar huis gegaan met een volle bagage (maar niet meer dan 20 kilo want die mag mee op het vliegtuig) aan rijke ervaringen, leuke herinneringen en nieuwe vrienden. We werden onthaald op de technische universiteit van Istanbul, op campus Taşkişla. Een prachtig gerestaureerd gebouw waar onder andere de studenten landschapsarchitectuur, architectuur, stedenbouw, mode, kunst,… onder gebracht zijn.
Maçka Demokrasi park België
Campus Taşkişla Taksim plein Bosporus
Istanbul
Europa
Azië
Dinsdag 20 mei 2014 De conventie startte dinsdagmorgen met verschillende openingsspeechen van onder andere mevrouw Theresa Casey, president van de IPA en meneer Nabi Avci, minister van onderwijs van Turkije. Na een korte pauze zetten de keynote speakers, Funda Kocabiyik minster van nationale educatie, Keith Towler en Prof. Dr. Ahmet Yildizci, de morgen verder. Zij hadden het onder meer over hoe spel geïntegreerd wordt in het Turkse onderwijssysteem en over het historisch proces van de omvorming van speelpleinen. Na deze lezingen was het tijd voor een lunch met Turkse specialiteiten zoals hummus (een dip op basis van kikkererwten) en köfte (stevig gekruide balletjes van lamsgehakt). 1
IPA Conventie 2014 - Istanbul
In de namiddag werden drie blokken voorzien met allerlei lezingen, workshops, discussiegroepen of filmvoorstellingen, per blok was er de mogelijkheid om uit 9 thema’s te kiezen. Ik koos voor een filmvoorstelling van twee speelprojecten. Een eerste was een uiteenzetting van de transformatie van een schoolspeelplaats in Tsjechië en een tweede was een film over het ‘Halabja Community Play Project’ (zie foto’s), de ontwikkeling van een avontuurlijke speelzone in Irak (meer info: www.halabjaplay.org). Halabja is een stad in Irak met een afschuwelijke geschiedenis van oorlog en leed. De mensen die dit project uit de grond gestampt hebben zijn er met succes in geslaagd om de allereerste avontuurlijke speelzone in Irak te realiseren. Later op de week kreeg dit project ook een verdiende IPA-award voor de impact die deze speelzone op het spel van veel kinderen en jongeren in Halabja heeft gehad.
Erna volgde ik een lezing van Malgorzata Biedron, doctor aan de Universiteit van Wroclaw, Polen, over het project EcKoKids.pl. Dit project is vooral gericht naar ouders om hun kinderen milieu gerelateerde thema’s via een speelse manier aan te leren. De ouders worden bereikt via een website waarop allerlei spelletjes staan die de kinderen een andere kijk op natuur en milieu moeten geven, maar waar ook erg veel tips staan om thuis op een meer eco-vriendelijke manier te leven. Als laatste koos ik ervoor om een ‘Risky Walk’ te doen samen met Martin Van Rooijen. Martin werkt voor het Instituut voor Sport en Spel van Utrecht, Nederland. Tijdens deze wandeling gingen we in de buurt van de universiteit op zoek naar spannende en uitdagende plekken waar kinderen riskant spel kunnen ervaren. Het is belangrijk om bewust te zijn van dit soort plekken zodat je kinderen kan stimuleren om buiten te spelen en hen de kansen kan geven om deze plekken te ontdekken en te onderzoeken. Maar het is ook interessant om te weten hoe je je als volwassene, die toezicht moet houden, moet gedragen als kinderen risico’s nemen. 2
IPA Conventie 2014 - Istanbul
Deze wandeling was vooral interessant omdat we met onze neus op de feiten gedrukt werden: volwassenen zijn zo gewoon om paden te volgen, de trap op een normale manier af te lopen en niet over parkinfrastructuur te wandelen, terwijl kinderen uitdaging zien in de kleinste hoekjes van de stad. Het is aan ons om ze de vrijheid te geven om deze uitdagingen te onderzoeken en risico’s te nemen. Na de eerste dag werden alle deelnemers van de conventie nog onthaald om een welkom-cocktail te drinken en andere deelnemers te ontmoeten.
Woensdag 21 mei 2014 De tweede dag van de conventie werd terug ingezet met twee keynote speakers: Prof. Dr. Belma Tuğrul en Prof. Dr. Artin Göncü. Belma Tuğrul combineert al jaren haar werk als onderzoeker aan de universiteit van Hacettepe, Turkije met de praktijk in het kleuteronderwijs waar ze les geeft, haar presentatie was dan ook erg interactief en bracht ons innerlijk kind naar boven. Na de pauze hadden we terug de keuze om de rest van de dag verschillende workshops of lezingen bij te wonen. Ik koos in de voormiddag voor de workshop ‘Nature Play, Everyday’, enthousiast geleid door de Australische Narelle Debenham. Zij zag als moeder dat haar zoon minder en minder buiten speelde en vroeg hem waarom, waarop hij antwoorde dat hij het te gevaarlijk vond en hij al meerdere keren door buren ontmoedigd werd om op straat te spelen. Samen met andere kinderen uit de straat zijn ze een actie gestart om een verkeersbord te maken die automobilisten aantoont dat kinderen op straat spelen en dat ze dus hun snelheid moeten aanpassen. Als directeur van Natured Kids Australia (meer info: www.naturedkids.com) geeft ze kinderen en hun ouders de mogelijkheid om wekelijks samen in de natuur te spelen. En dat is wat ze ook met 3
IPA Conventie 2014 - Istanbul
ons gedaan heeft tijdens de workshop. Ze heeft ons mee genomen naar buiten en ons getoond welke leuke activiteiten je kunt doen in de natuur en met natuurlijke producten. Zoals een stofje kleuren met bloemen, een bloemenregenboog maken, een kunstwerk maken met vruchten, noten en blaadjes, enz. Hiermee maakt Narelle duidelijk dat kinderen niet steeds grote toestellen nodig hebben om te kunnen spelen, de natuur voorziet op zich al heel veel materiaal, dus kan het evengoed gebruikt worden om te spelen. Kinderen snappen dit snel, het is vaak moeilijker uit te leggen aan volwassenen, maar Narelle heeft zeker al enkele volwassenen kunnen overtuigen tijdens haar workshop op de IPA conventie.
Na de lunch pauze volgde ik een lezing met als thema ‘Street Play’. Er werden twee projecten voorgesteld, één uit Turkije en één uit Londen, die de voordelen van spelen op straat onderstrepen maar die ook de problemen hieromtrent naar voor brengen. In Turkije waren het vooral buurtbewoners die zich fel verzetten tegen kinderen op straat, daarom hebben ze geopteerd om de kinderen een vaste speelzone te geven op een braakliggend stukje grond. In Londen werkt vooral het systeem tegen het organiseren van speelstraten. De wetgeving is per district van Londen anders, dus is de administratieve barrière erg groot. Toch houdt dit Paul Hocker van ‘London Play’ (meer info: www.londonplay.org.uk) niet tegen om straten open te stellen voor spelende kinderen. Naast deze administratieve brug spendeert hij ook erg veel tijd aan het overtuigen van ouders. Hij merkt dat het vooral de ouders zijn die kinderen tegen houden om buiten te spelen. Ze zijn bang voor onbekenden, vinden de verkeerssituaties onveilig, zeggen geen controle te hebben over hun kinderen als ze buiten spelen. Maar hij haalt ook de macht van de media aan in dit verhaal. De verhalen van ontvoerde kinderen maken ouders bang, terwijl er dagelijks kinderen op straat spelen en er niets gebeurd. Uiteraard is dat geen nieuws en daarmee worden geen kranten verkocht. 4
IPA Conventie 2014 - Istanbul
Als laatste workshop van de dag koos ik de lezingen binnen het thema ‘vergelijking van speelzones’. Hier kwamen sprekers van Australië en Turkije aan het woord en werden schoolspeelpleinen in Australië en Turkije vergeleken met elkaar. Ze zoomden in op zowel de fysieke als de sociale sfeer op een schoolspeelplaats aan de hand van een uitgebreide enquête. De dag werd afgesloten met de IPA General Meeting en een receptie voor IPA leden. Donderdag 22 mei 2014 Dag drie van de IPA conventie is niet zoals de andere, de dag wordt wel terug gestart met twee keynote speakers, erna was er de keuze tussen enkele lezingen en workshops maar in de namiddag wordt iedereen uitgenodigd om deel te nemen aan het Play Fest. De keynote speakers waren Theresa Casey, president van IPA en Andras Besterczey en ze hadden het beiden over het recht van kinderen op spel. Na de pauze nam ik deel aan de workshop over een multidisciplinaire benadering voor het ontwerpen van speelzones. Het Australisch team van ‘Nature Play Solutions’ (meer info: www.natureplaysolutions.com.au) vaardigde Kerry Logan, Wendy Seymour en Emma Lawrence af om ons te vertellen over hun manier van werken bij de (her)aanleg van speelzones. In het bedrijf Nature Play Solutions werken landschapsarchitecten, risico-analisten, therapeuten, klusjesmannen, enz. samen om avontuurlijke en natuurlijke speelzones te verwezenlijken. Ze lijsten de voordelen op van deze multidisciplinaire aanpak en tonen ons een fotoreportage van inspirerende voorbeelden uit Australië.
Over de middag kregen we een lunchpakketje mee om te verorberen in het park waar in de namiddag het Play Fest door ging, het Maçka Demokrasi park, dat langs de campus van de universiteit ligt waar de conventie door ging. In de namiddag konden we profiteren van het mooie weer en de speelse sfeer in het park. 5
IPA Conventie 2014 - Istanbul
Studenten van de campus konden tijdens dit event hun ontwerpen voorstellen aan bezoekers. Deze studenten maakten een ontwerp voor een speelzone in Istanbul en dingen mee naar de hoofdprijs die de dag erna uitgereikt werd. Ook verwelkomde het Play Fest de mensen van ‘Let’s Find a Game’. Dit project draagt bij aan de verspreiding van het recht van kinderen op spel en vrije tijd en schakelt kinderen in bij het ontwerpen van hun eigen spelen en spelmaterialen. Zo komen ze in contact met verschillende types van spellen en kunnen ze die verspreiden onder hun vrienden. Kinderen van 39 districten van Istanbul vormden werkgroepjes van minimum vier. De groepjes ontwikkelden hun eigen spel en maakten video’s van hoe zij het spel speelden. Nu is het aan de kinderen om ons hun spelletjes te leren en te tonen hoe wij ze moeten spelen.
Vrijdag 23 mei 2014 De laatste dag werd zoals de andere ingezet met twee keynote speakers. Het thema van de dag was spel en media en dat werd mooi geïllustreerd door de eerste spreker John Carr. Hij vertelde ons welke nieuwe vormen van spel er ontstaan zijn door de nieuwe media en welke risico’s eraan verbonden zijn voor kinderen. Uiteraard werden de vele videogames aangehaald voor jongeren, maar ook het gebruik van nieuwe media zoals smartphones en tablets door erg jongere kinderen. Uit onderzoek bleek dat een kwart van de jonge kinderen (3-4 jaar) dagelijks in contact komt met deze media. De markt speelt daarom ook in op deze jonge doelgroep en ontwikkelt nieuwe media op kleuterformaat. Dit alles is niet zonder risico, kinderen komen op jonge leeftijd in contact met internet en daardoor met ook allerlei minder kindvriendelijke beelden. Maar ook van de lichamelijke gevolgen van nieuwe media op jonge kinderen is nog weinig bekend. Het is vooral belangrijk voor ouders, leerkrachten en jeugdwerkers dat ze bewust zijn van de risico’s en dat ze er alles aan doen om de mogelijke risico’s zo klein mogelijk te houden en de voordelen te maximaliseren. 6
IPA Conventie 2014 - Istanbul
Na een korte koffiepauze was het terug aan ons om een workshop of lezing te kiezen. Ik koos ervoor om de lezingen te volgen rond het thema ‘spelen in verschillende omgevingen’. Als eerste kwam onderzoekster Marianthi Liapi uit Griekenland aan het woord die onderzoek gedaan heeft naar de vergelijking tussen kinderen en astronauten en de effecten van spel tijdens lange ruimtereizen. Ze stelt dat astronauten enigszins goed op kinderen lijken: ze moeten ook terug hun lichaam leren gebruiken in een nieuwe omgeving, ze ontdekken een nieuwe wereld, ze zijn afhankelijk van anderen (hun mission control is net zoals de ouders van een kind), ze zijn erg nieuwsgierig en gretig om nieuwe dingen te leren, ze zijn volledig toegewijd aan die ene taak die ze willen vervullen en zijn allebei de symbolen van een optimistische toekomst. De tweede lezing van Melih Bozkurt, student aan de universiteit van Sheffield, toont ons zijn manier van het in kaart brengen van het spelgedrag van kinderen in de buurt van openbaar water. Hij wou op een zo objectief mogelijke manier hun gedragingen in kaart brengen en dit over zetten in een GIS-laag (GIS = Geografisch Informatiesysteem). Hij heeft dit gedaan aan de hand van interviews, enquêtes en observaties. Bij zijn observaties maakte hij gebruik van een zelf samen gestelde checklist waarom hij aanduidde welk weer het is, hoe laat op de dag het is, welke kinderen er in de zone spelen, welk soort spel ze spelen, waar ze spelen,… Deze tool heet hij ‘behaviour mapping’, een techniek die wij in Vlaanderen ontwikkeld hebben en die geleidelijk aan verder verspreid raakt. Voor hem waren de resultaten minder belangrijk, het hoofddoel van dit onderzoek waren de verschillende observatietechnieken te onderzoeken en uit te testen. Hij vindt de behaviour
7
IPA Conventie 2014 - Istanbul
mapping één van de beste manieren om gedrag in kaart te brengen over een bepaalde periode. Toch is zijn onderzoek niet voor niets geweest, de resultaten zullen door de gemeente van Sheffield gebruikt worden om het gebruik van openbaar water door kinderen beter te begrijpen en de toekomstige ingrepen hier beter op af te stemmen. Na een laatste Turkse lunch begon de afsluitende ceremonie. De prijzen van de ontwerpwedstrijd werden uitgereikt aan de studenten die de drie beste ontwerpen voorgesteld hebben. Ook werden er IPA-awards uitgereikt aan projecten die een groot verschil gemaakt hebben in de gemeenschap en die kinderen het recht op spel en vrije tijd gegeven hebben die ze verdienen. Om deze conventie af te sluiten werd er nog bekend gemaakt waar de 20ste verjaardag van de IPA conventie gevierd zal worden. In 2017 wordt het stadje Calgary, Alberta, Canada ingenomen door de IPA-clan. Om dit te vieren brachten twee medewerkers van de stad vlaggen en pins met een witte cowboyhoed op, het nationaal symbool van Calgary, mee. De ceremonie werd afgesloten met luid geklap, wuivende vlaggetjes en een ballonendouche. Blij dat ik dit heb mogen ervaren en
8