nr. 14 • oktober 2006
1
Introductie Welkom! Welkom op de veertiende SOFIA-nieuwsbrief boordevol weetjes en interessante artikels over vrouw en management. Deze nieuwsbrief wordt verstuurd naar al onze netwerkleden, deelnemers van onze programma’s en geïnteresseerden die zich hebben ingeschreven. Voor opmerkingen, reacties en bijdragen kan je terecht op
[email protected]. Meer info en het SOFIA-nieuws archief vind je op: www.vrouwenmanagement.uhasselt.be.
2
Vrouw en Management
Opvallende conclusies uit het onderzoek van Catalyst: - Bedrijven die hoger geplaatst zijn op de ‘Fortune 500’ lijst (en dus succesvoller zijn) beschikken over relatief meer vrouwelijke managers. - Er zijn meer vrouwen in bestuursrollen te vinden bij bedrijven waar vrouwen meer dan 49% van het totale personeelsbestand uitmaken, zoals in de financiële dienstverlening, verzekeringen, makelaardij, kleinhandel en zakelijke dienstverlening.
Vrouwen lopen veertig jaar achter op mannen Het studiebureau ‘Catalyst Women’ heeft recent onderzoek uitgevoerd onder vrouwelijke managers bij de 500 grootste bedrijven in de Verenigde Staten. Hieruit blijkt dat het zeker nog 40 jaar zal duren voordat er evenveel vrouwen aan de top staan als mannen. Het tempo waarin vrouwen in de VS oprukken naar de top, zou de laatste jaren zelfs iets afgenomen zijn. De gemiddelde ‘Fortune 500’ onderneming telde in 2005 21.8 bestuursleden, waarvan slechts 3.6 vrouwen. Meer dan de helft van de onderzochte bedrijven had minder dan 3 vrouwelijke bestuursleden. Slechts 8 werden geleid door een vrouw en geen van deze bedrijven bevond zich in de ‘Fortune 100’. Vrouwen bezetten in 2005 9.4% van de topposities (hoger dan onderdirecteur), een kleine stijging ten opzichte van de 7.9% in 2002. De oorzaak voor dit verschil lijkt niet te liggen in gebrek aan opleiding, ervaring of ambitie. Daarover beschikken de Amerikaanse vrouwen voldoende. Het zijn de bedrijven die volgens het onderzoek een slecht diversiteitbeleid voeren of niet weten hoe ze vrouwelijke leidinggevenden aan zich moeten binden. DeMetro 02/08/06-03/08/06, www.catalystwomen.org
SOFIAnieuws – nr. 14 – oktober 2006
1
3
Opmerkelijk
Belgische werknemers blijven het langst Omdat vertrekkend personeel een werkgever veel kost, trachten bedrijven werknemers aan zich te binden. Trainingen en carrièremogelijkheden zijn de meest populaire instrumenten. Ook worden medewerkers betrokken bij bedrijfsbeslissingen. Opvallend is dat het hebben van extra verlofdagen volgens bedrijfsmanagement niet motiverend werkt. Bij de Belgische bedrijven blijven de werknemers het langst: liefst 34% van de managers geeft aan dat medewerkers hier langer dan 15 jaar bij dezelfde firma blijven werken. Het onderzoek werd uitgevoerd door het Amerikaanse bureau Robert Half Management Resources. De Metro, juli 2006
4
Vrouw en Financiën
Werk en gezin steeds minder aantrekkelijk Jongeren zijn steeds minder gemotiveerd om aan kinderen te beginnen. Ze maken zich zorgen dat ze meer moeten werken voor minder geld en dat zwangerschapsverlof en kinderopvang onbetaalbaar worden. “Uitstel van het eerste kind heeft serieuze gevolgen op het geheel van kinderen dat iemand kan krijgen” waarschuwt Hubert Krieger, de auteur van de recente studie over demografische gevolgen in Europa. De Metro, juli 2006
Seksistische opmerking doet vrouwen harder werken Als ze worden geconfronteerd met vooroordelen, gaan vrouwen harder werken om het tegendeel te bewijzen. Managers zouden vrouwen daarom af en toe een beetje moeten prikkelen. Dit concludeert sociaal psycholoog Laura Kray op basis van onderzoek aan de Haas School of Business in het Amerikaanse Berkeley. Kray deed een experiment met een groep studenten aan de universiteit. Ze discussieerden over de uitspraken van Harvard hoogleraar Larry Summers die beweerde dat mannen slimmer zijn dan vrouwen. De discussie lokte een onderbewuste reactie uit bij vrouwen die in een volgend experiment waarin een onderhandeling werd nagespeeld, agressiever en meer 'mannelijk' te werk gingen. Maar het meer mannelijke gedrag van de dames heeft ook nadelen stelt Kray. Zo hebben zij in onderhandelingen ineens geen oog meer voor de overeenkomsten tussen de gesprekspartners en richten zij zich enkel op het behalen van de eigen doelen. Beter dan vrouwen enkel provoceren is het daarom om hen bewust te maken van de kracht van hun vrouwelijke, soms stereotiepe, kwaliteiten. www.zibb.nl 28/08/2006
Gender loonkloof pas binnen 150 jaar gedicht De gender loonkloof bedraagt voor vrouwen rond de dertig jaar zo een 20%. Als de vrouwelijke en mannelijke lonen tegen de huidige snelheid naar elkaar toe evolueren, duurt het 150 jaar voor het verschil verdwijnt, zo berekende het Centre for Economic Performance van de London School of Economics. Iedere generatie vrouwen doet het financieel beter dan de vorige maar nu vertraagt het tempo waarin de lonen van vrouwen en mannen naar elkaar toe neigen. De generatie die werd geboren tussen 1975 en 1984 heeft een gender loonkloof die slechts 2% lager ligt dan de vorige generatie die tussen 1965 en 1974 werd geboren. Terwijl de loonkloof van die laatste generatie nog 8% lager lag dan die waarmee vrouwen met een geboortejaar tussen 1955 en 1964 hadden af te rekenen. Meestal wordt de ‘foute’ vooropleiding die naar een minder betalende sector leidt als verklarende factor geduid, naast het feit dat heel wat vrouwen nog steeds de loopbaan onderbreken en deeltijds werken. Volgens de auteur van het rapport, Allan Manning, is vooral dat laatste het geval. Dat leidt hij af uit het feit dat de loonkloof aan het begin van de loopbaan klein is en verwijdt als vrouwen gezinsbezigheden krijgen. Wat niet belet dat zelfs vrouwen die full time werken en een volledige carrière neerzetten toch nog een 12% minder dan hun mannelijke collega’s in dezelfde jobs verdienen. 6minutes woman matters nr. 129
SOFIAnieuws – nr. 14 – oktober 2006
2
5
Telewerken
In cijfers Momenteel zijn er 76.066 telewerkers die thuis werken en 16.247 telewerkers die opereren vanuit satellietkantoren en telewerkcentra. Een verdubbeling betekent dus dat meer dan 90.000 mensen extra moeten telewerken. Gemiddeld doet de telewerker 1,6 dagen per week aan telewerk. www.comeva.be
Baan vrij voor/door e-werken Wanneer het aantal mensen dat aan telewerk doet, verdubbelt en dit 3 dagen per week doet, kan jaarlijks 3 miljard euro bespaard worden. Dat is één van de resultaten uit het VUB-onderzoek naar telewerken dat Vlaams minister van Mobiliteit Kathleen Van Brempt bekend maakte. Ze deed dit op de conferentie ‘Baan vrij voor/door e-werken!’ in het Vlaams Parlement. Dankzij de studie heeft Vlaanderen voor de eerste keer een zicht op wat telewerken kan betekenen voor mobiliteit. De voordelen zijn legio: de werknemer moet minder pendelen en krijgt zo meer tijd voor zijn gezin. Hij kan thuis geconcentreerder werken en wordt minder gestoord wat voor een ontspannen en productievere sfeer zorgt. Telewerken is bovendien goedkoper dan werken op kantoor. Niet alleen moet er minder kantoorruimte worden gehuurd, ook de transportkosten liggen fors lager. Minister Van Brempt zal met de federale overheid overleg plegen om na te gaan of er voor bedrijven die telewerk implementeren fiscale stimuleringsmaatregelen mogelijk zijn. Op 1 juli 2006 ging een nieuwe CAO over telewerk van kracht. Uit onderzoek vorig jaar bleek dat een meerderheid van de telewerkprojecten informeel georganiseerd werden, zonder concrete afspraken omtrent rechten en plichten van de betrokken partijen. Voortaan bestaat dus een juridisch kader voor e-werken. www.comeva.be
6
Vrouw en Macht
Wanneer ben je machtig? Wat zijn Forbes criteria om deze vrouwen machtig te noemen? Hun visibiliteit, gemeten naar de frequentie waarmee ze in de pers worden behandeld, en hun economische impact. Natuurlijk is het decor waartegen ze zich bewegen belangrijk (een groot rijk land geeft meer prestige dan een klein ontwikkelingsgebied). Forbes verheugt zich over het toenemend aantal vrouwen in belangrijke posities over de hele wereld en bekrachtigt hen via de ranking. In werkelijkheid meet Forbes macht vooral volgens de reputatiemethode: de vrouwen hebben een grote bekendheid en bekleden een formele positie waarvan verondersteld wordt dat die ‘macht’ impliceert. 6 minutes woman matters nr. 131
Machtige vrouwen In de top 100 van machtige vrouwen staan maar liefst 53 Amerikaanse dames. Maar de eerste plaats is weggelegd voor een Europese: Angela Merkel is volgens het zakenblad Forbes de machtigste vrouw in de wereld. Twee andere politica prijken in de top drie: V.S. Staatssecretaris voor Buitenlandse Zaken Condoleeza Rice (51) staat op 2, gevolgd door Wu Yi (67), Chinees vice-premier die begaan is met het zoeken van afzetmarkten voor de voortrazende economie van haar land. Na hen volgen negen zakenvrouwen: op 4 staat Indra Nooyi, de Indische dame die onlangs werd aangewezen als CEO van Pepsico. “Als vrouw en vreemdeling moet je beter zijn dan ieder ander’’, commentarieert ze haar positie. Op 12 staat Melinda Gates, stichtster van de Bill & Melinda Gates stichting. De 13de aan tafel is Sonia Gandhi, voorzitster van de Indische congrespartij. Zij wordt gevolgd door de ster van de tv shows en mediafenomeen Oprah Winfrey, 12 andere mediavrouwen zijn over de top 100 verspreid. De volledige ranking vind je op: www.forbes.com. 6 minutes woman matters nr. 131
SOFIAnieuws – nr. 14 – oktober 2006
3
7
Vrouw en Media
Financiële reclame wekt ergernis bij vrouwen Vrouwen zijn voor financiële adverteerders een heel belangrijke doelgroep. Toch vindt bijna de helft van de vrouwen dat financiële dienstverleners zich te veel op mannen richten. Dat blijkt uit het onderzoek ‘Vrouwen en Financiën’ van Sanoma Uitgevers. Vrouwen willen financiële reclame die eerlijk is, emotie heeft en waarin ze zich kunnen herkennen. Slechts 3% van de vrouwen voelt zich aangesproken door de huidige financiële reclame. 7 op de 10 vrouwen vindt de uitingen niet eerlijk genoeg. Als conclusie van het onderzoek geldt dat financiële adverteerders vrouwen niet zozeer moeten overtuigen van nut, belang of voordelen van hun producten, maar ze meer op de juiste toon aanspreken. De reclame moet de juiste mix hebben van verstand en gevoel, zo concludeert het onderzoek. www.zibb.nl/marketingsales
SOFIA in de pers! SOFIA krijgt regelmatig aanvragen uit de mediawereld om mee te werken aan reportages. Eén van die aanvragen kwam onlangs van Lichtpunt (Vrijzinnige omroep). Zij hebben een reportage gemaakt met als thema ‘Vrouwen en Netwerken’. In deze uitzending vraagt men zich af waarom er nog steeds meer mannen doorstromen naar topposities dan vrouwen. Hoe komt het dat vrouwen nog steeds te maken krijgen met het ‘glazen plafond’? Wat is het probleem? En hoe geraken ze eruit? Het antwoord is: netwerken. We leven in een netwerkmaatschappij. Iedereen is verbonden met elkaar via internet, computer, e-mail. Wereldwijd kan men vrienden maken; het virtuele netwerk wordt een sociaal netwerk. En we komen ook terug buiten om elkaar face-to-face te ontmoeten. Netwerken heeft altijd bestaan; het is een soort communicatie die noodzakelijk is. Het nieuwe eraan is dat je ‘bewust’ moet gaan deelnemen aan netwerking, anders dreig je uit de boot te vallen. En het is net hierin dat vrouwen nog vaak tekort schieten. In de reportage worden enkele vrouwen (maar ook mannen) gevolgd die bewust netwerken, o.a.: Frieda Dils (zaakvoerder De Sneldrukker, mentor SOFIA Kempen), Trui Moerkerke (hoofdredacteur Knack Weekend, lid SOFIA Leuven), e.a. Ook het SOFIA programma bij Janssen Pharmaceutica komt aan bod. Andere netwerkinitiatieven zoals Ecademy (Women’s place) en M4M worden tevens belicht in de reportage. Zeker kijken dus op zondag 5 november 2006 omstreeks 10u00 op Eén; herhaling omstreeks 23u30 op Canvas (de exacte uren kunnen nog wijzigen afhankelijk van de VRT). www.lichtpunt.be
8
Kort, kort, kort
Alcohol is goed voor je carrière Alcohol drinken is goed voor de carrière. Dat concludeert het Amerikaanse Journal of Labor Research uit een onderzoek naar de salarissen van alcoholdrinkers en personen die geen alcohol drinken. Mannelijke drinkers verdienen volgens de studie 10% meer dan personen die nooit alcohol drinken. Drinkende vrouwen verdienen zelfs 14% meer dan vrouwelijke geheelonthouders. "Mensen die drinken bouwen een sociaal netwerk op en hebben meer kennissen. Dat vertaalt zich in hogere salarissen," zei Edward Stringham, professor economie en co-auteur van de studie. Drinkers onderhouden een groter netwerk van kennissen en dit leidt tot meer professionele kansen. "Het drinken van alcohol laat individuen toe om menselijke, professionele en sociale kwaliteiten te ontwikkelen," zeggen de onderzoekers. www.managersonline.nl
Spanje pakt machismo in bestuurskamers aan In Spanje moet het laatste bastion van het machismo eraan geloven. Als het van de regering-Zapatero afhangt, worden bedrijven binnenkort verplicht om uiterlijk tegen 2014 minstens 40% van het aantal zitjes in hun directiecomité voor te behouden aan vrouwen. Op dit ogenblik is amper 4% van de directieleden in het Spaande bedrijfsleven een vrouw. Bankgouverneur Miguel Angel Fernandez Ordonez, gaf vorige week alvast het goede voorbeeld door met Ana Sanchez Trujillo voor de allereerste keer een vrouw te benoemen in het directiecomité van de centrale bank. “De bank maakt hiermee een begin met het uitroeien van het vooroordeel van de mannelijke superioriteit , dat zo diepgeworteld is in de Spaande samenleving”, zei Ordonez. Metro, juli 2006
Lijstduwers en –trekkers zijn vooral mannelijk Hoewel de kandidaatlijsten voor de verkiezingen voor het eerst uit evenveel mannen als vrouwen moeten bestaan, zijn de lijsttrekkers toch opnieuw vooral mannelijk (80.6%), zegt de Vlaamse Vereniging van Steden en Gemeenten. Mannen bekleden in totaal 64.3% van de topplaatsen op de lijsten, de top-drie, én de plaats van lijstduwer-die ook overwegend mannelijk is. Op de tweede en derde plaats is er bijna een volledig evenwicht tussen beide geslachten. De metro 13/09/2006
SOFIAnieuws – nr. 14 – oktober 2006
4
Newsflash!
9
Wist-je-dat…? 9
9
De nieuwe versie van het spel ‘Stratego’. Als je goed kijkt, zie je ze staan.. De persoon uiterst links is een vrouw!
8
9
Het openstellen van de krijgsmacht voor vrouwen is ook doorgedrongen tot spelletjesfabrikant Jumbo. Het leger van het spel ‘Stratego’ krijgt voor het eerst een vrouwelijk personage. Jumbo voegt een spionne toe aan de poppetjes die tot nu toe uitsluitend uit mannen bestonden. De Standaard online 01/08/2006, www.jumbo.nl Naarmate een werkende vrouw meer verdient, stijgt de kans dat ze gaat scheiden. Dat blijkt uit een onderzoek van de universiteit van Arkansas. Het fenomeen heeft niet alleen te maken met financiële zelfstandigheid, maar ook met het feit dat ze succesvoller is dan haar echtgenoot. Hoe hoger haar inkomen, hoe sterker het gevoel dat ze het op eigen kracht wel zal redden. Bovendien heeft haar mannelijke wederhelft het vaak moeilijk met haar succes. De Metro, 23/08/06-24/08/06 Mannen rond de 40 krijgen wel eens last van een midlifecrisis, maar nu blijkt dat vrouwen rond die leeftijd hun leven ook drastisch omgooien. Ze willen een nieuwe carrière, waardoor meer vrouwen rond de 40 een eigen zaak beginnen. Dat treft niet uitsluitend vrouwen die al een loopbaan hebben opgebouwd. Ook huisvrouwen kiezen opeens voor een andere wending in hun leven. De Metro, 23/08/06-24/08/06
Redactie
SOFIA nieuws is een publicatie van SOFIA/SEIN Universiteit Hasselt Agoralaan Gebouw D B-3590 Diepenbeek Tel : 0032-11-268674 Fax : 0032-11-268731 Redactie : Anne Latour,
[email protected] Janneke Jellema,
[email protected] Ilse Gilops,
[email protected]
Laat het ons weten !.. wanneer je een studiedag, workshop of andere interessante activiteit organiseert, wanneer je op zoek bent naar iets of iemand:
[email protected]
Dit project wordt uitgevoerd met steun van de Vlaamse Overheid.
Eindredactie: Prof.dr. Mieke Van Haegendoren,
[email protected] © Fontana identity & design
SOFIAnieuws – nr. 14 – oktober 2006
5