Instelling My Lawyer Info Monard D’Hulst www.monard-dhulst.be
Onderwerp Hoe kan ik mijn positie als investeerder versterken?
Datum 8 november 2011
Copyright and disclaimer De inhoud van dit document kan onderworpen zijn aan rechten van intellectuele eigendom van bepaalde betrokkenen, Er wordt u geen recht verleend op deze rechten. M&D Seminars geeft u via dit document informatie, maar verstrekt geen advies. M&D Seminars garandeert niet dat de informatie in dit document foutloos is. U gebruikt de inhoud van dit document op eigen risico. M&D Seminars, noch een van haar directieleden, aandeelhouders of bedienden zijn aansprakelijk voor bijzondere, indirecte, bijkomstige, afgeleide of bestraffende schade, noch voor enig ander nadeel van welke aard ook bij het gebruik van dit document en van de inhoud van dit document. © M&D Seminars – 2011
M&D SEMINARS Eikelstraat 38 | 9840 De Pinte | T 09 224 31 46 | F 09 225 32 17 |
[email protected] | www.mdseminars.be
My Lawyer Info
door Monard – D’Hulst
HOE KAN IK MIJN POSITIE ALS INVESTEERDER VERSTERKEN? Als u als investeerder een minderheidsparticipatie verwerft in het kapitaal van een vennootschap, zal u in principe de wil van de meerderheid moeten ondergaan. Toch zijn er tal van mogelijkheden om uw positie als minderheidsinvesteerder op een efficiënte manier te versterken. Hierna volgt een korte checklist van mogelijkheden die uw positie als minderheidsinvesteerder aanzienlijk kunnen verbeteren en uw zeggenschapsrechten kunnen maximaliseren. Wij bespreken hier enkel de juridische situatie binnen de naamloze vennootschap. Gelijkaardige beschermingsconstructies kunnen uiteraard uitgewerkt worden voor andere vennootschapsvormen, waarbij telkens rekening dient gehouden te worden met de specifieke kenmerken van de gekozen vennootschapsvorm en de toepasselijke wettelijke bepalingen.
Inspraak en controle m.b.t. het beleid van de vennootschap In de eerste plaats zal u als minderheidsaandeelhouder voldoende controle en inspraak wensen te hebben m.b.t. het beleid van de vennootschap waarin u participeert. Dit kan door het recht te verwerven om één of meer bestuurders te laten benoemen. Deze bestuurder kan dan deelnemen aan de raden van bestuur en kan op die manier invloed uitoefenen op het beleid. De benoeming van de minderheidsaandeelhouder als bestuurder bij de intrede in de vennootschap is evenwel onvoldoende. De meerderheid kan de minderheidsbestuurder immers steeds ontslaan. U zal als vooruitziend investeerder dan ook de garantie wensen dat u zolang u aandeelhouder bent, steeds het recht heeft om minstens één bestuurder te benoemen. Dit kan juridisch correct vertaald worden in de statuten door het creëren van categorieën van aandelen waarbij iedere categorie van aandelen het recht heeft om een aantal bestuurders voor te dragen, waaruit de algemene vergadering de raad van bestuur moet kiezen. Indien een bestuurder van een bepaalde categorie ontslaan zou worden, zal een nieuwe bestuurder benoemd moeten worden die voorgedragen werd door deze categorie van aandeelhouders.
Brussel - Tel. 02/234 67 10
Gent - Tel. 09/224 44 28
Hasselt - Tel. 011/28 15 00
Kortrijk - Tel. 056/26 83 83
1
My Lawyer Info
door Monard – D’Hulst
Vetorecht Daarnaast zal u, als minderheidsaandeelhouder, niet enkel willen deelnemen aan de raden van bestuur, maar zal u eveneens invloed willen uitoefenen bij het nemen van belangrijke beslissingen. In de mate dat partijen niets overeenkomen, zullen alle beslissingen binnen de raad van bestuur bij meerderheid worden genomen, hetgeen tot gevolg heeft dat de meerderheidsaandeelhouders het beleid van de vennootschap zullen bepalen. Dit laat de meerderheidsaandeelhouders m.a.w. toe om zeer ingrijpende beslissingen te nemen zonder goedkeuring van de minderheidsaandeelhouders (bv. de verkoop van vastgoed, het verwerven van participaties in andere vennootschappen of het vervreemden van belangrijke activa). In dat opzicht is het aangewezen om te voorzien dat een reeks van limitatief opgesomde beslissingen uitsluitend genomen kunnen worden d.m.v. een unanieme goedkeuring van alle bestuurders. Door de combinatie van de gegarandeerde vertegenwoordiging binnen de raad van bestuur (via de categorieën van aandelen) enerzijds en het gecreëerde vetorecht m.b.t. de belangrijkste beslissingen anderzijds, beschikt u als minderheidsaandeelhouder over zeer efficiënte controlemechanismen.
Versterkte meerderheden Uw positie als minderheidsaandeelhouder kan eveneens versterkt worden op het niveau van de algemene vergadering. Dit gebeurt veelal door te bepalen dat beslissingen die normaliter met een gewone meerderheid (50 % + 1 stem) of met een 3/4de meerderheid (+ 1 stem) genomen dienen te worden, verstrengd worden zodoende dat uw instemming als minderheidsaandeelhouder steeds noodzakelijk is. Op deze manier kan de facto andermaal een vetorecht gecreëerd worden op het niveau van de algemene vergadering.
Winstuitkering Als minderheidsaandeelhouder kan u er eveneens belang bij hebben om statutair te voorzien dat de vennootschap (binnen de wettelijke grenzen) zal overgaan tot winstuitkering van de beschikbare reserves, behoudens indien de algemene vergadering op unanieme wijze anders zou beslissen. Op deze manier wordt u als minderheidsaandeelhouder beschermd tegen buitenmatige reservering van winsten.
Brussel - Tel. 02/234 67 10
Gent - Tel. 09/224 44 28
Hasselt - Tel. 011/28 15 00
Kortrijk - Tel. 056/26 83 83
2
My Lawyer Info
door Monard – D’Hulst
Beschermingsmechanismes bij verkoop van aandelen Het spreekt voor zich dat het voor u eveneens belangrijk is dat u van een bepaalde bescherming kan genieten bij een overdracht van de aandelen door de meerderheidsaandeelhouder. Indien partijen niets bepalen, is het mogelijk dat de meerderheidsaandeelhouder zijn aandelen zou verkopen aan een derde, zodoende dat u geconfronteerd kan worden met een nieuwe aandeelhouder met een geheel andere visie of belang. Dit kan vermeden worden door een voorkooprecht dat bepaalt dat indien één van de aandeelhouders zijn aandelen wenst over te dragen, de andere aandeelhouder eerst het recht moet krijgen om deze aandelen aan te kopen aan de prijs die door derde geboden worden. Naast het voorkooprecht is het aangewezen om te bedingen dat u over een zgn. volgrecht beschikt. Dit houdt in dat indien de meerderheidsaandeelhouder zijn aandelen wenst te verkopen aan een derde (en u geen gebruik heeft gemaakt van uw voorkooprecht) de meerderheidsaandeelhouder zijn aandelen enkel en alleen kan verkopen indien de kandidaat-koper er zich toe verbindt om uw aandelen aan dezelfde prijs over te nemen.
Exitregeling Tot slot zal u, als voorzichtig minderheidsaandeelhouder, een verkoopoptie bedingen die u toelaat uw aandelen te verkopen aan een objectief vastgestelde waarde indien zich welbepaalde omstandigheden voordoen. Zo zal een investeerder zijn aandelen bv. willen verkopen indien een einde gemaakt wordt aan de samenwerking met de minderheidsaandeelhouder als manager of als leverancier. Andere voorbeelden zijn: het niet behalen van de vooropgestelde resultaten, het bereiken van de pensioenleeftijd of een fysieke of mentale onbekwaamheid. Het voordeel van een dergelijke verkoopoptie (putoptie) is dat een op maat gemaakte oplossing kan uitgewerkt worden voor iedere situatie waarbij partijen kunnen overeenkomen onder welke concrete omstandigheden (mits naleving van een aantal dwingende regels) de investeerder dit recht zal hebben en hoe de waarde van de aandelen zal worden berekend. Ook kan een investeerder op basis van een optieregeling het recht verwerven om zijn participatie aan een bepaalde minimumwaarde te verkopen. Veelal wordt overeengekomen dat de marktwaarde op het ogenblik van het uitoefenen van de optie vastgesteld wordt door een onafhankelijke derde indien partijen niet tot een akkoord kunnen komen. Deze
Brussel - Tel. 02/234 67 10
Gent - Tel. 09/224 44 28
Hasselt - Tel. 011/28 15 00
Kortrijk - Tel. 056/26 83 83
3
My Lawyer Info
door Monard – D’Hulst
verkoopoptie laat u als minderheidsaandeelhouder m.a.w. toe om vlot uit de vennootschap te treden en dit aan een objectieve waarde, zonder dat er procedures noodzakelijk zijn. Deze aandachtspunten moeten u als minderheidsaandeelhouder in staat stellen om uw positie als minderheidsaandeelhouder te verstevigen, zodoende dat u kan toezien op de maximalisering van de waarde van uw investering. Deze principes dienen uiteraard in de statuten en/of een aandeelhoudersovereenkomst juridisch geconcretiseerd te worden tot een op maat gemaakte oplossing. ____________________ Monard-D'Hulst
Antwerpen - Brussel - Gent - Hasselt - Kortrijk Jeroen Raskin +32 11 28 15 00
[email protected] on the net: www.monard-dhulst.be Berchemstadionstraat 78 bus1
Tervurenlaan 270
Baarledorpstraat 93
Gouverneur Roppesingel 131
Doorniksewijk 66
2600 Antwerpen
1150 Brussel
9031 Gent
Tel. +32 3 286 79 40
Tel. + 32 2 234 67 10
Tel. + 32 9 224 44 28
Tel. +32 11 28 15 00
3500 Hasselt
8500 Kortrijk Tel. +32 56 26 83 83
Fax.+32 3 286 79 41
Fax: + 32 2 280 47 79 Fax. + 32 9 224 18 70
Fax. +32 11 28 15 05
Fax. +32 56 22 54 10
08/11/2011- copyright © 2011 Monard- D'Hulst
Brussel - Tel. 02/234 67 10
Gent - Tel. 09/224 44 28
Hasselt - Tel. 011/28 15 00
Kortrijk - Tel. 056/26 83 83
4
