Instelling Client Memo Labour & Employment Liedekerke Wolters Waelbroeck Kirkpatrick www.liedekerke.com
Onderwerp Opzeggingsvergoeding bij ontslag tijdens een periode van verminderde arbeidsprestaties: einde discussie?
Datum December 2011
Copyright and disclaimer De inhoud van dit document kan onderworpen zijn aan rechten van intellectuele eigendom van bepaalde betrokkenen, Er wordt u geen recht verleend op deze rechten. M&D Seminars geeft u via dit document informatie, maar verstrekt geen advies. M&D Seminars garandeert niet dat de informatie in dit document foutloos is. U gebruikt de inhoud van dit document op eigen risico. M&D Seminars, noch een van haar directieleden, aandeelhouders of bedienden zijn aansprakelijk voor bijzondere, indirecte, bijkomstige, afgeleide of bestraffende schade, noch voor enig ander nadeel van welke aard ook bij het gebruik van dit document en van de inhoud van dit document. © M&D Seminars – 2011
M&D SEMINARS Eikelstraat 38 | 9840 De Pinte | T 09 224 31 46 | F 09 225 32 17 |
[email protected] | www.mdseminars.be
CLIENT MEMO Labour & Employment December 2011
Opzeggingsvergoeding bij ontslag tijdens een periode van verminderde arbeidsprestaties: einde discussie?
Ondernemingen tellen door de band heel wat werknemers met verminderde arbeidsprestaties. Naast de werknemers die deeltijds werken of die het werk deeltijds hervatten na een periode van arbeidsongeschiktheid, zijn er steeds meer werknemers die tijdelijk hun arbeidsprestaties verminderen in het kader van tijdskrediet of thematische verloven1. In schril contrast met de populariteit van deze maatregelen, staat echter de onzekerheid over de vraag welk loon de werkgever in aanmerking moet nemen voor de berekening van de opzeggingsvergoeding wanneer hij de arbeidsovereenkomst van een werknemer met verminderde arbeidsprestaties verbreekt2. Is dit het werkelijke deeltijdse loon van het ogenblik van ontslag, of het hypothetische voltijdse loon van vóór de vermindering van de arbeidsprestaties dat de werknemer eventueel zal terugkrijgen na de periode van vermindering? In deze Client Memo vindt u een stand van zaken.
Wat deeltijdse arbeid en deeltijdse werkhervatting na arbeidsongeschiktheid betreft, is de onzekerheid al langere tijd weggenomen. Het is vaste rechtspraak geworden dat voor deeltijdse arbeid logischerwijs het werkelijke deeltijdse loon in aanmerking dient genomen te worden, terwijl voor werkhervatting na arbeidsongeschiktheid het hypothetische voltijdse loon van tel is. Het Grondwettelijk Hof besliste reeds in 2009 dat de andersluidende conclusie in het laatste geval discriminerend zou zijn, omdat de hervattende deeltijdse werknemer niet vrij voor deeltijdse prestaties gekozen heeft, maar hiertoe gebracht werd door zijn gezondheidstoestand. 1De
regimes binnen het tijdskrediet die deze vermindering toelaten, zijn het recht op tijdskrediet in strikte zin (en meer bepaald de 1/2de vermindering), het recht op 1/5de loopbaanvermindering en het recht voor 50plussers op 1/2de of 1/5de vermindering van arbeidsprestaties, zoals geregeld in CAO77bis. Onder thematische verloven vallen het ouderschapsverlof, het palliatief verlof en het verlof met het oog op medische bijstand van een zwaar ziek gezins- of familielid. 2 We merken op dat in diverse gevallen van (deeltijdse) vermindering van arbeidsprestaties een zekere ontslagbescherming geldt. Een werkgever die de arbeidsovereenkomst van een werknemer met verminderde arbeidsprestaties opzegt of verbreekt, zal hier rekening mee moeten houden.
www.liedekerke.com
1
Wat de verminderde arbeidsprestaties betreft in het kader van tijdskrediet of thematische verloven, bleef niettemin grote onzekerheid bestaan, waarbij de ene rechtbank het werkelijke deeltijdse loon voorstond, terwijl de andere het hypothetische voltijdse loon in aanmerking nam. Het Hof van Cassatie volgde in een arrest van 11 december 2006 alvast de eerste strekking, en besliste dat de opzeggingsvergoeding ingeval van verminderde arbeidsprestaties onder het stelsel van tijdskrediet berekend moet worden in functie van het lopende loon zoals het bestond op het ogenblik van de beëindiging van de arbeidsovereenkomst, dus het werkelijke deeltijdse loon. Maar daarmee was de onzekerheid nog niet beëindigd. Het Europees Hof van Justitie besliste immers in een arrest van 22 oktober 2009 dat ingeval van vermindering van arbeidsprestaties in het kader van ouderschapsverlof, het loon van vóór de vermindering in acht genomen moet worden, dus het hypothetische voltijdse loon.
Twee arresten van het Grondwettelijk Hof van 10 november 2011 lijken nu eindelijk de discussie te beslechten. Tweemaal verwerpt het Hof de redenering dat er sprake zou zijn van een discriminatie tussen werknemers die hun arbeid verminderen in het kader van ouderschapsverlof en werknemers die hun arbeid verminderen in het kader van tijdskrediet. Het Hof wijst op de specifieke Europese context van het ouderschapsverlof dat tot doel heeft de gelijkheid tussen mannen en vrouwen te bevorderen, terwijl tijdskrediet dit expliciete doel niet heeft. In het tweede arrest, dat in het bijzonder betrekking had op een 50-plusser die zijn arbeidsprestaties had verminderd onder CAO77bis, verwerpt het Hof ook dat er sprake zou zijn van een discriminatie op grond van leeftijd, omdat de regel van de berekening van de opzeggingsvergoeding op basis van het werkelijke deeltijdse loon ook voor jongere werknemers geldt wanneer zij hun arbeidsprestaties – weliswaar onder een ander stelsel van CAO77bis – zouden verminderen.
Wat de vermindering van arbeidsprestaties betreft in het kader van thematische verloven, is er op dit moment een procedure hangende voor het Grondwettelijk Hof dat betrekking heeft op het bijzondere geval van een vermindering van arbeidsprestaties omwille van bijstand aan een zwaar ziek gezins- of familielid. Het ligt in de lijn der verwachtingen dat het Hof ook in dit geval tot eenzelfde conclusie komt als in haar arresten van 10 november 2011, maar voor een definitief einde van de onzekerheid is het dus nog even wachten tot het Hof hierover uitspraak doet.
www.liedekerke.com
2
De stand van zaken in deze discussie en de verwachte uitkomst ervan, vindt u alvast hieronder schematisch weergegeven. Dit schema gaat enkel over de berekening van de opzeggingsvergoeding ingeval van vermindering van arbeidsprestaties. Er bestaat geen discussie over de regel dat de opzeggingstermijn voor bedienden met verminderde arbeidsprestaties berekend moet worden op het hypothetische voltijdse loon. Ook bestaat er geen discussie over de regel dat het hypothetische voltijdse loon in aanmerking genomen moet worden bij de berekening van de opzeggingsvergoeding ingeval van volledige schorsing van de arbeidsovereenkomst in het kader van tijdskrediet in de strikte zin of thematische verloven.
Hypothetische voltijds loon 1 2 3 4 5
Deeltijdse arbeid voor onbepaalde tijd X
arbeidsongeschiktheid Tijdskrediet in strikte zin: 1/2de
X
vermindering 1/5de loopbaanvermindering
X
Vermindering arbeidsprestaties voor 50-
X
plussers tot 1/2de of 1/5de Ouderschapsverlof
7
Palliatief verlof
8
X
Deeltijdse werkhervatting wegens/na
6
Werkelijk deeltijdse loon
X X
Verlof met het oog op bijstand van een
Nog hangende voor het Grondwettelijk Hof
zwaar ziek gezins- of familielid
* *
www.liedekerke.com
*
3
Indien u vragen zou hebben, contacteer : Vincent Busschaert
Leen Holvoet
Stefaan Bardyn
Partner T : +32 2 551 15 22 E :
[email protected]
Senior Associate T : +32 2 551 14 58 E :
[email protected]
Junior Associate T : +32 2 551 14 58 E :
[email protected]
Liedekerke Wolters Waelbroeck Kirkpatrick boulevard de l’Empereur 3 Keizerslaan B-1000 Brussels - www.liedekerke.com
Deze Client Memo werd opgesteld door Liedekerke Wolters Waelbroeck Kirkpatrick bij wijze van algemene richtlijn. Met deze Client Memos streven de practice groups van Liedekerke ernaar om u in te lichten over interessante ontwikkelingen in hun rechtsgebied. Niettegenstaande het feit dat alles in het werk werd gesteld om te verzekeren dat de geboden informatie accuraat is op de datum van publicatie, zijn de Client Memos enkel bedoeld om algemene informatie te verschaffen en vormen zij geenszins juridisch advies. Met betrekking tot een specifiek onderwerp kan u ons contacteren voor concreet advies. Liedekerke noch haar advocaten kunnen verantwoordelijk worden gesteld voor enige schade die geleden zou zijn naar aanleiding van het gebruik van de meegedeelde informatie. De Client Memos worden enkel aan bestaande cliënten van Liedekerke gestuurd. Andere geïnteresseerden kunnen Liedekerke contacteren op het adres ‘
[email protected]’.
www.liedekerke.com
4
