Instelling. Onderwerp. Datum

Instelling Cel voor Financiële Informatieverwerking

Onderwerp Toelichtingsnota bestemd voor advocaten

Datum 24 maart 2004

Copyright and disclaimer Gelieve er nota van te nemen dat de inhoud van dit document onderworpen kan zijn aan rechten van intellectuele eigendom, die toebehoren aan bepaalde betrokkenen, en dat er u geen recht wordt verleend op die desbetreffende rechten. M&D Seminars wil u met dit document de nodige informatie verstrekken, zonder dat de in dit document vervatte informatie bedoeld kan worden als een advies. Bijgevolg geeft M & D Seminars geen garanties dat de informatie die dit document bevat, foutloos is, zodat u dit document en de inhoud ervan op eigen risico gebruikt. M&D Seminars, noch enige van haar directieleden, aandeelhouders of bedienden zijn aansprakelijk voor bijzondere, indirecte, bijkomstige, afgeleide of bestraffende schade, noch voor enig ander nadeel van welke aard ook betreffende het gebruik van dit document en van haar inhoud.

© M&D Seminars mei 2004

M&D CONSULT BVBA HUBERT-FRERE-ORBANLAAN 47 – 9000 GENT TEL 09/224 31 46 – FAX 09/225 32 17 – E-mail: [email protected] – www.mdseminars.be

CEL VOOR FINANCIELE INFORMATIEVERWERKING Gulden Vlieslaan 55 bus 1 - 1060 BRUSSEL Tel.: 02/533 72 11 Fax: 02/533 72 00 E-mail: [email protected]

Mevrouw Geneviève BOLIAU Stafhouder/Voorzitter Raad van Bestuur Orde van Vlaamse Balies Koningsstraat 148 1000 BRUSSEL Brussel, 24 maart 2004 T60000L – A.4.1

Geachte Mevrouw Boliau,

Als hoofd van de Belgische delegatie bij de Financiële Actiegroep tegen het witwassen van geld (FAG), heb ik de eer de Orde van Vlaamse Balies, op de hoogte te brengen van de door de advocaten te nemen maatregelen ten aanzien van de landen en de gebieden die door de FAG als niet-meewerkend worden beschouwd in de strijd tegen het witwassen van geld. Sinds 1999 heeft de FAG grondig onderzoek verricht naar de problemen gesteld door landen en gebieden die niet meewerken aan de witwasbestrijding. De bedoeling van deze werkzaamheden is vooral op wereldvlak een betere bescherming van het financiële stelsel te waarborgen door te voorkomen dat de tijdens de laatste tien jaren uitgevaardigde antiwitwasmaatregelen omzeild worden. Op 14 februari 2000, op 22 juni 2000, op 22 juni 2001, op 21 juni 2002 en op 20 juni 2003 heeft de FAG belangrijke documenten aangenomen met betrekking tot de landen en gebieden die niet meewerken aan de witwasbestrijding. Deze documenten zijn beschikbaar op de webstek van de Cel voor financiële informatieverwerking (http://www.ctif-cfi.be) en op de webstek van de FAG (http: //www.fatf-gafi.org). 1. Lijst van de niet-meewerkende landen en gebieden Dit initiatief, dat er vooral op gericht is deze landen en gebieden aan te zetten tot de eerbiediging van de internationale normen ter zake, heeft de FAG ertoe gebracht aan de hand van nauwkeurige criteria een lijst op te stellen van landen en gebieden die niet meewerken aan de witwasbestrijding. Deze lijst van landen en gebieden die ernstige tekortkomingen vertonen heeft het voorwerp uitgemaakt van periodieke herzieningen, waarvan de laatste dateert van 27 februari 2004. De geactualiseerde lijst ziet er sinds 27 februari 2004 als volgt uit:

1. 2. 3. 4.

de Cook-eilanden Guatemala Indonesië Myanmar

5. Nauru 6. Nigeria 7. de Filippijnen

Tegelijkertijd heeft de FAG ten aanzien van de landen en gebieden die niet meewerken aan de witwasbestrijding de toepassing gehandhaafd van haar Aanbeveling 21 die bepaalt dat financiële instellingen hun relaties met cliënten, gevestigd in landen die niet of onvoldoende haar veertig Aanbevelingen toepassen, nauwkeurig moeten opvolgen. Wanneer die verrichtingen geen duidelijk economisch of wettig motief hebben, moeten hun achtergrond en bedoeling worden onderzocht. Op grond daarvan verzoekt de Cel voor financiële informatieverwerking, de Orde van Vlaamse Balies aan de advocaten te vragen, wanneer deze handelen binnen het toepassingsgebied van artikel 2ter van de wet van 11 januari 1993 tot voorkoming van het gebruik van het financiële stelsel voor het witwassen van geld en de financiering van terrorisme, om met toepassing van artikel 8, eerste lid, van de wet van 11 januari 1993 bijzondere aandacht te besteden aan de verrichtingen waarin natuurlijke en rechtspersonen, financiële instellingen inbegrepen, zijn betrokken die in de 7 voornoemde landen of gebieden zijn gevestigd. Ter herinnering: voornoemd artikel 8, eerste lid, bepaalt dat de advocaten met bijzondere aandacht elke verrichting onderzoeken, die ze, uit hun aard of door hun ongebruikelijk karakter gelet op de activiteiten van de cliënt, de begeleidende omstandigheden of de hoedanigheid van de betrokken personen, bijzonder vatbaar achten voor het witwassen van geld of voor de financiering van terrorisme. Zodra de advocaat, bij de uitoefening van de in artikel 2ter van de wet van 11 januari 1993 opgesomde activiteiten, feiten vaststelt waarvan hij weet of vermoed dat ze verband houden met het witwassen van geld of met de financiering van terrorisme, is hij verplicht met toepassing van artikel 14bis, § 3, van de wet van 11 januari 1993 hiervan onmiddellijk de stafhouder van de Orde waartoe hij behoort op de hoogte te brengen. Ter herinnering, voornoemd artikel 14bis, § 3, bepaalt dat de advocaten die, bij de uitoefening van de in artikel 2ter opgesomde activiteiten, feiten vaststellen waarvan zij weten of vermoeden dat ze verband houden met het witwassen van geld of met de financiering van terrorisme, daarvan de stafhouder van de Orde waartoe zij behoren, onmiddellijk op de hoogte brengen. De advocaten delen die informatie echter niet mee wanneer zij deze van één van hun cliënten ontvangen of over één van hun cliënten verkrijgen wanneer zij de rechtspositie van hun cliënt bepalen, dan wel in of in verband met een rechtsgeding verdedigen of vertegenwoordigen, met inbegrip van advies over het instellen of vermijden van een rechtsgeding, ongeacht of dergelijke informatie vóór, gedurende of na een dergelijk geding wordt ontvangen of verkregen. De stafhouder controleert of de voorwaarden waarvan sprake in artikel 2ter en in artikel 14, § 3, tweede lid, zijn nageleefd. Indien deze voorwaarden zijn nageleefd, bezorgt hij de informatie onmiddellijk aan de Cel voor financiële informatieverwerking. Ook in de toekomst zal de door de FAG vastgestelde lijst met landen en gebieden die niet meewerken aan de witwasbestrijding periodiek worden geactualiseerd. Het spreekt voor zich dat ik U zal inlichten over eventuele wijzigingen in de lijst.

2. Toepassing van tegenmaatregelen tegen Nauru en Myanmar Het optreden van de FAG – met de formele steun van de G7 en de Raad van Europese Unie – tegen landen en gebieden die niet meewerken aan de witwasbestrijding heeft in de meeste gevallen zeer goede resultaten opgeleverd. Toch diende de FAG enkele landen en gebieden aan te manen de vastgestelde ernstige leemten aan te vullen en zelfs tegenmaatregelen in het vooruitzicht te stellen indien zij geen gevolg zouden geven aan die aanmaning. 2

Zo bleek Nauru en Myanmar na afloop van de toegekende termijn niet het nodige te hebben gedaan om aan de bijzonder ernstige leemten te verhelpen die tijdens het onderzoek aan het licht waren gekomen. De FAG heeft beslist om, in aanvulling op de reeds genomen maatregelen met toepassing van haar Aanbeveling 21, tegenmaatregelen te nemen tegen Nauru en Myanmar. Tijdens de gezamenlijke vergadering van de ECOFIN/JBZ-Raad op 16 oktober 2001 hebben de lidstaten van de Europese Unie zich ertoe verbonden om in onderling overleg, gelijktijdig en onverwijld de tegenmaatregelen waartoe de FAG heeft beslist, ten uitvoer te leggen en, in voorkomend geval, hun wetgeving aan te passen. Aldus is het, wat betreft de zakenrelaties van de advocaten met natuurlijke- of rechtspersonen, financiële instellingen inbegrepen, gedomicilieerd, geregistreerd of gevestigd in Nauru of in Myanmar, aanbevolen de vereenzelvigingsregels voor de cliënten en voor de economische begunstigden zo strikt mogelijk na te leven (artikels 4 en 5 van de wet van 11/1/1993 tot voorkoming van het gebruik van het financiële stelsel voor het witwassen van geld en de financiering van terrorisme). Bovendien heeft de wet van 3 mei 20021 in dit kader het preventief antiwitwassysteem aangepast en artikel 14ter toegevoegd in de wet van 11 januari 1993. Artikel 14ter van de wet van 11 januari 1993 bepaalt dat: "Na advies van de Cel voor financiële informatieverwerking, kan de Koning de in artikelen 12 tot 14bis bedoelde plicht tot kennisgeving uitbreiden tot verrichtingen en feiten waarin natuurlijke of rechtspersonen zijn betrokken die gedomicilieerd, geregistreerd of gevestigd zijn in een Staat of een gebied waarvan de wetgeving als ontoereikend wordt erkend door de bevoegde internationale instantie voor het overleg en de coördinatie, of waarvan door deze instantie wordt aangenomen dat hun gebruiken een hinderpaal vormen in de strijd tegen het witwassen van geld. De Koning kan het type van de beoogde verrichtingen en feiten, alsook hun minimumbedrag, bepalen." In uitvoering van artikel 14ter van de wet van 11 januari 1993 bepaalt artikel 1 van het koninklijk besluit van 10 juni 20022 enerzijds de landen en gebieden waarvoor de verruimde plicht tot kennisgeving toepasselijk is, en anderzijds de beoogde feiten en financiële verrichtingen. Artikel 1 van het Koninklijk besluit van 10 juni 2002 bepaalt dat de meldingsplicht bedoeld in de artikelen 12 tot 14bis van de wet van 11 januari 1993 tot voorkoming van het gebruik van het financiële stelsel voor het witwassen van geld wordt uitgebreid tot alle financiële verrichtingen en feiten waarin natuurlijke of rechtspersonen zijn betrokken die gedomicilieerd, geregistreerd of gevestigd zijn in Nauru of in Myanmar. Wegens de ernstige tekortkomingen die door de FAG werden vastgesteld in de wetgeving van Nauru en Myanmar, wordt de plicht tot kennisgeving beoogd in artikel 14bis van de wet van 11 januari 1993 bijgevolg uitgebreid tot alle financiële verrichtingen en feiten waarin natuurlijke of

1

Wet van 3 mei 2002 tot wijziging van de wet van 11 januari 1993 tot voorkoming van het gebruik van het financiële stelsel voor het witwassen van geld en tot wijziging van de wet van 6 april 1995 inzake de secundaire markten, het statuut van en het toezicht op de beleggingsondernemingen, de bemiddelaars en beleggingsadviseurs (Belgisch Staatsblad, 29 juni 2002, blz. 29453). 2 Koninklijk besluit van 10 juni 2002 tot uitvoering van artikel 14ter van de wet van 11 januari 1993 tot voorkoming van het gebruik van het financiële stelsel voor het witwassen van geld en tot wijziging van het koninklijk besluit van 27 december betreffende de wisselkantoren en de valutahandel (Belgisch Staatsblad, 29 juni 2002, blz. 29458), en gewijzigd bij Koninklijk besluit van 15 december 2003 tot wijziging van het Koninklijk besluit van 10 juni 2002 tot uitvoering van artikel 14ter van de wet van 11 januari 1993 tot voorkoming van het gebruik van het financiële stelsel voor het witwassen van geld en tot wijziging van het koninklijk besluit van 27 december bet reffende de wisselkantoren en de valutahandel (Belgisch Staatsblad, 30 december 2003, blz. 62014).

3

rechtspersonen zijn betrokken die gedomicilieerd, geregistreerd of gevestigd zijn in Nauru of in Myanmar.

Conform artikel 9 van de wet van 11 januari 1993 verzoekt de Cel voor financiële informatieverwerking dat de advocaten passende maatregelen zouden nemen om hun medewerkers en hun vertegenwoordigers voor te lichten en vertrouwd te maken met deze problematiek.

Mag ik U vriendelijk verzoeken de advocaten zo snel mogelijk in te lichten over deze verplichtingen. Een elektronische versie van dit schrijven wordt u ook overgemaakt via e-mail.

Met gans bijzondere hoogachting,

De Voorzitter,

Jean SPREUTELS

4