MILIEU MARKT MARKT
Kennis
Staat van Utrecht 2014
Innovatiepotentieel Vraag Wat is de index van het innovatiepotentieel van de provincie Utrecht?
Toelichting Met innovatie creëren bedrijven en instellingen efficiëntie en onderscheidend vermogen. In een meer dynamische economie wordt dit steeds belangrijker. Op nationaal en regionaal niveau versterkt innovatie de economische basis. De toegevoegde waarde die het oplevert, vormt een bron van nieuwe werkgelegenheid en groei en verdient daarom de aandacht. Uitgangspunten voor het bepalen van de regionale innovatie-potentie zijn het profiel van de werkzame bevolking, ondernemerschap en innovatieve bedrijvigheid als ‘enablers’ van innovatie. Om de vergelijking te maken is gekeken naar vijf indicatoren: 1. het aantal hoger opgeleiden, 2. het aantal kenniswerkers, 3. het aantal innovatieve banen 4. de gemiddelde groei van het aantal innovatieve starters en 5. het percentage zelfstandigen. Bron: ING Economisch Bureau, 2014
Ambitie
Er is een kennisintensieve en innovatieve (diensten) economie
indicator Huidige waarde
De index bedraagt 115 (Nederland = 100)
Uitsplitsing tussen provincies (Index Innovatiepotentieel, Nederland = 100) Innovatiepotentieel
totaal innovatie potentie
% hoger opgeleiden
% kenniswerkers
Innovatie banen
Groei inn. Starters
% zelfstandigen
Utrecht
115
128
130
112
75
111
Noord-Holland
110,0
117
114
108
95
114
Flevoland
101,0
86
94
116
125
87
Zuid-Holland
101,0
101
103
95
115
88
Overijssel
98,0
89
91
99
125
99
Noord-Brabant
97,0
96
92
111
85
99
Gelderland
97,0
94
95
96
105
119
Groningen
94,0
104
97
76
95
106
Friesland
89,0
82
83
80
105
119
Limburg
85,0
83
85
89
75
93
Zeeland
82,0
68
77
82
105
95
Drenthe
82,0
76
80
81
85
96
MILIEU MARKT MARKT
Kennis
Staat van Utrecht 2014
Aandeel hoog opgeleiden Vraag Hoeveel procent van de totale beroepsbevolking is hoogopgeleid?
Toelichting Een stijging van het opleidingsniveau van de (beroeps)bevolking is een belangrijke maatschappelijke ontwikkeling. Het aandeel hoogopgeleide mensen in de beroepsbevolking geeft aan hoe kennisintensief de in de regio aanwezige productiefactor arbeid is. Een hoog opgeleide beroepsbevolking heeft als voordeel dat de factor arbeid in een regio beter in staat zal zijn aan de steeds hogere eisen van de werkgevers te voldoen in vergelijking met regio’s met een laag geschoolde beroepsbevolking. Kennisintensieve arbeid levert in het algemeen een hogere arbeidsproductiviteit op. Bron: CBS, 2012
indicator
Huidige waarde
44,4% is hoog opgeleid
Vergelijking in de tijd (Aandeel hoogopgeleiden) hoog opgeleiden in procenten)
Nederland
44,4% 50
Utrecht
44 38 32 26 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 Vergelijking tussen provincies (Aandeel hoog opgeleiden) opgeleiden in procenten)
Utrecht
44,4%
Noord-Holland
39,5% 36,1%
Zuid-Holland
35,1%
Groningen
34,1%
Gelderland Noord-Brabant
33,4%
Overijssel
31,5%
Flevoland
29,3%
Limburg
28,7%
Friesland
28,5% 27,7%
Drenthe Zeeland
25,3%
-
Nederland 35% Vergelijking tussen gemeenten gemeenten (Aandeel (Aandeel hoog hoog opgeleiden) opgeleiden in procenten)
Ambitie
Er is een kennisintensieve en innovatieve (diensten) economie
A. Utrecht B. De Bilt C. Zeist D. Bunnik E. Houten F. Amersfoort G. Bunschoten H. Eemnes I. Oudewater J. Renswoude K. Baarn L. Utrechtse Heuvelr. M. Soest N. Leusden O. Stichtse Vecht P. IJsselstein Q. Woerden R. Rhenen S. De Ronde Venen T. Woudenberg U. Vianen V. Nieuwegein
60,9 54,9 49,8 49,4 46,7 44,7 44,0 44,0 44,0 44,0 38,9 38,6 38,5 37,8 35,2 35,1 34,9 34,4 32,7 32,1 31,8 31,5
W. Wijk bij Duurstede X. Veenendaal Y. Montfoort Z. Lopik
31,0 28,8 25,4 21,1
Gemeenten Provincie Utrecht Utrecht Hoe donkerder de gemeente hoe hoe groter groter de XX. het aandeel hoog opgeleiden.
H
S
K O
Q I
M
B A
Y P V Z
G F N
C E U
T
D
L W
J X R
MILIEU MARKT MARKT
Kennis
Staat van Utrecht 2014
Capaciteit WO en HBO Vraag Welk aandeel in procenten hebben de WO en HBO leerlingen op de totale bevolking?
Toelichting
indicator Huidige waarde
4,8% volgt voltijd of deeltijd een WO of HBO studie
Vergelijking in de tijd (Capaciteit WO en HBO) HBO in procenten)
De indicator beoogt de verspreiding van de kennis weer te geven. De totale scholingscapaciteit in WO en HBO per provincie wordt uitgedrukt als het aantal voltijd en deeltijdstudenten in dit type onderwijs als aandeel op de totale bevolking per provincie. Voor een onderneming zijn het opleidingsniveau en de vaardigheden van de beroepsbevolking zeer belangrijk. Voor een goed ontwikkeld bedrijfsleven is toegang tot hoogwaardige kennis en gekwalificeerd personeel essentieel. Het wetenschappelijk en technologisch arbeidspotentieel van een land zorgt voor het merendeel van de innovaties. Dit wordt hier uitgedrukt in arbeidspotentieel dat een opleiding heeft op HBOof academisch niveau. Bron: CBS, 2012
Nederland
4,8%
Utrecht
5,0 4,5 4,0 3,5 3,0
2001
2002
2003
2004
2005
2006
2007
2008
2009 2010
2011
2012
Vergelijking tussen provincies (Capaciteit WO WO en en HBO) HBO in procenten) 7,3%
Groningen Utrecht
4,8%
Noord-Holland
4,1%
Zuid-Holland
4,0%
Gelderland
3,6%
Overijssel
3,6%
Noord-Brabant
3,6%
Limburg
3,4%
Friesland
3,2%
Flevoland
2,9% 2,1%
Drenthe Zeeland
-
1,8%
Vergelijking tussen gemeenten (Capaciteit WO en HBO HBO)in procenten)
Ambitie
Er is een kennisintensieve en innovatieve (diensten) economie
A. Utrecht B. Zeist C. Houten D. Bunnik E. De Bilt F. Amersfoort G. Nieuwegein H. Woerden I. IJsselstein J. De Ronde Venen K. Veenendaal L. Woudenberg M. Montfoort N. Leusden O. Lopik P. Wijk bij Duurstede Q. Stichtse Vecht R. Soest S. Baarn T. Oudewater U. Bunschoten V. Vianen
10,2 3,8 3,7 3,6 3,4 3,2 3,1 3,1 3,0 3,0 3,0 2,8 2,8 2,8 2,6 2,6 2,6 2,5 2,5 2,4 2,4 2,4
W. Eemnes X. Utrechtse Heuvelr. Y. Renswoude Z. Rhenen
2,4 2,3 2,2 2,0
Gemeenten Gemeenten Provincie Provincie Utrecht Utrecht Hoe Hoe donkerder donkerder de de gemeente gemeente hoe hoe groter groter de WO en HBO. de capaciteit XX.
W U
J
S Q
H T
R
E A
M I O
F N
B
G
C V
L
D
X P
Y K Z
MILIEU MARKT MARKT
Kennis
Staat van Utrecht 2014
R&D intensiteit Vraag Hoeveel procent van het Bruto Binnenlands Product wordt aan R&D uitgegeven?
Toelichting
indicator Huidige waarde
2,24% van het BBP wordt uitgegeven aan R&D
Vergelijking in de tijd (Uitgaven R&D in procenten BBP)
Investeringen in R&D (Research en Development) zijn van groot belang voor de moderne, kennisintensieve economie. R&D draagt immers bij aan het niveau en de benutting van kennis, die op hun beurt weer cruciaal zijn voor het vermogen van bedrijven om producten en productiemethoden te innoveren. Technologische vooruitgang wordt bereikt door de ontwikkeling, verspreiding en toepassing van kennis en R&D. Dit kan dus worden gezien als één van de kennispijlers
Nederland
2,24%
Utrecht
2,2 2,0 1,8 1,6 2001
2002
2003
2004
2005
2006
2007
2008
2009 2010 2011
2012
Vergelijking tussen provincies (Uitgaven R&D in procenten BBP) Gelderland
Bron: CBS, 2011
2,4
2,58%
Overijssel
2,29%
Flevoland
2,26%
Utrecht
2,24%
Zuid-Holland
2,12%
Noord-Holland
2,09%
Noord-Brabant
2,01%
Limburg
1,81% 1,77%
Groningen 1,28%
Drenthe
1,01%
Friesland Zeeland
0,72%
-
Nederland 2,03
Vergelijking tussen provincies (Uitgaven in R&D in % BBP naar bedrijven,overheid, hoger onderwijs) Gelderland
Ambitie
Er is een kennisintensieve en innovatieve (diensten) economie
2,58%
Overijssel
2,29%
Flevoland
2,26%
Utrecht
2,24%
Zuid-Holland
2,12%
Noord-Holland
2,09%
Noord-Brabant
2,01%
Limburg
1,81%
Groningen
1,77% 1,28%
Drenthe
1,01%
Friesland Zeeland
0,72%
Bedrijven
Overheid
Nederland 2,03% Hoger onderwijs
MILIEU MARKT MARKT
Kennis
Staat van Utrecht 2014
Life sciences Vraag Welk aandeel (percentage) heeft de werkgelegenheid in life sciences ten opzichte van de totale werkgelegenheid?
Toelichting De sector life science is een belangrijk onderdeel van de bedrijvigheid in de provincie Utrecht en daardoor van belang voor de doelstelling die de provincie zich heeft gesteld m.b.t. het groen, gezond en slim zijn van de Utrechtse economie. Life sciences bevat alles wat te maken heeft met farmaceutische industrie, medische techniek en onderzoek. Bron: LISA 2013 (provincies), PAR (tijd en gemeenten)
indicator Huidige waarde
Er is 2,7% werkgelegenheid in life sciences. Dit betreft 18.000 arbeidsplaatsen. Vergelijking in de tijd (Life Sciences werkgelegenheid × 1000) 2,7%
2,7%
2,7%
2,7%
2,6%
2,6%
2,6%
2,7%
2,6%
2,6%
2,7%
20 19
18,0
2004 2005
17 16
Utrecht 2003
18
2006
2007
2008
2009
2010
2011
2012
2013
Vergelijking tussen provincies (Lifesciences in procenten) 5,3%
Groningen Utrecht
2,7%
Limburg
2,1%
Noord-Holland
1,8%
Zuid-Holland
1,8%
Gelderland
1,6%
Noord-Brabant
1,5%
Flevoland
1,4% 1,1%
Drenthe Overijssel
0,7% 0,6%
Friesland Zeeland
-
0,2%
Vergelijking tussen gemeenten (Lifesciences in procenten)
Ambitie
Er is een kennisintensieve en innovatieve (diensten) economie
A. De Bilt B. Utrecht C. De Ronde Venen D. Zeist E. Woerden F. Veenendaal G. Houten H. Stichtse Vecht I. Soest J. IJsselstein K. Nieuwegein L. Amersfoort M. Vianen N. Eemnes O. Leusden P. Montfoort Q. Baarn R. Woudenberg S. Oudewater T. Bunnik U. Utrechtse Heuvelr. V. Bunschoten
11,8 4,5 2,7 2,4 2,3 1,7 1,6 1,5 1,4 1,3 1,2 1,1 1,1 0,9 0,9 0,9 0,8 0,8 0,8 0,5 0,5 0,4
W. Wijk bij Duurstede X. Lopik Y. Rhenen Z. Renswoude
0,4 0,3 0,3 0,2
Gemeenten Provincie Utrecht Hoe donkerder de gemeente hoe groter XX. de werkgelegenheid in lifesciences.
N
C
Q H
E S
I
A B
P J T K G X M
V L O
D
R U W
Z F Y
MILIEU MARKT MARKT
Kennis
Staat van Utrecht 2014
Creatieve industrie Vraag Welk aandeel in procenten heeft de werkgelegenheid in de creatieve industrie ten opzichte van de totale werkgelegenheid?
Toelichting De creatieve industrie is voor de regio van groot belang. Creatieve industrie (o.a. kunst en cultuur, media, entertainment, vormgeving, architectuur, gaming, mode, etc.) voegen waarde toe aan economie, cultuur en maatschappij. Goede culturele en creatieve voorzieningen dragen ook bij aan de aantrekkelijkheid van steden voor toeristen, bedrijven en bewoners. Hiermee wordt tevens de kennisinfrastructuur positief beïnvloed. De creatieve industrie bestaat uit 3 deelsectoren: 1. Creatieve Zakelijke Dienstverlening, waaronder architectuur, grafische sector, PR en (ruimtelijk) ontwerp 2. Kunsten: diensten voor toerisme, kunsten, cultuurinstellingen 3. Media en Entertainment: uitgeverijen, film, televisie en toeristische trekpleisters. Bron: LISA 2013 (provincies), PAR (tijd en gemeenten)
indicator Huidige waarde
Er is 3,8% werkgelegenheid in de creatieve industrie. Dit betreft 25.400 arbeidsplaatsen. Vergelijking in de tijd (Aandeel creatieve industrie) 3,0%
3,1%
3,2%
3,2%
3,3%
3,3%
3,4%
3,5%
3,7%
3,7%
30000
3,8%
27000
25.4
24000 21000 18000
Utrecht 2003
2004
2005
2006
2007
2008
2009
2010
2011
2012
2013
Vergelijking tussen provincies (Aandeel creatieve industrie in procenten) Noord-Holland
6,4%
Utrecht
3,7%
Gelderland
3,3% 3,2%
Groningen Noord-Brabant
2,9% 2,7%
Flevoland
2,6%
Drenthe Friesland
2,4%
Zuid-Holland
2,4%
Limburg
2,4% 2,1%
Overijssel Zeeland
1,9%
-
Vergelijking tussen gemeenten (Aandeel creatieve industrie in procenten)
Ambitie
Er is een kennisintensieve en innovatieve (diensten) economie
A. Eemnes B. Baarn C. Houten D. Utrecht E. Soest F. Wijk bij Duurstede G. Amersfoort H. Stichtse Vecht I. De Bilt J. De Ronde Venen K. Utrechtse Heuvelr. L. IJsselstein M. Bunnik N. Leusden O. Rhenen P. Woudenberg Q. Nieuwegein R. Oudewater S. Woerden T. Veenendaal U. Zeist V. Montfoort
7,5 6,9 5,6 4,9 4,5 4,5 4,0 3,8 3,4 3,3 2,9 2,8 2,7 2,5 2,5 2,5 2,2 2,2 2,2 2,1 2,0 1,9
W. Vianen X. Bunschoten Y. Lopik Z. Renswoude
1,9 1,8 1,4 1,1
Gemeenten Provincie Utrecht Hoe donkerder de gemeente hoe groter de creatieve industrie. XX.
A
J H S R
X
B E
I D
V L M Q C Y W
G N
U
P K F
Z T O
MILIEU MARKT MARKT
Kennis
Staat van Utrecht 2014
High- en medium tech werkgelegenheid
indicator
Vraag
Huidige waarde
Wat is het aandeel van high en medium tech werkgelegenheid in de industrie en kennisintensieve high tech diensten ten opzichte van de totale werkgelegenheid?
Er is 3,4% werkgelegenheid in de high en medium tech werkgelegenheid. Dit betreft 23.100 arbeidsplaatsen. Vergelijking in de tijd (High en medium tech werkgelegenheid × 1000)
Toelichting In de internationale concurrentie tussen ondernemingen speelt de technologie- en kenniscomponent van de producten en diensten een zeer belangrijke rol. De high- en medium tech industrie zijn afhankelijk van hoogopgeleid personeel. Er is een wisselwerking tussen de aanwezigheid van deze kennisintensieve industrieën en het opleidingsniveau van de bevolking Deze industrieën vestigen zich daar waar veel menselijk kapitaal aanwezig is, maar maakt de regio ook aantrekkelijk voor hoogopgeleiden als ze daar gevestigd is. Bron: CBS, 2012
3,81%
3,98%
3,43%
24,0
3,44%
23,5 23,0
23,1
22,5 22,0
Utrecht 2000
2004
2012
2008
Vergelijking tussen provincies (High en medium tech werkgelegenheid × 1000) 6,96
Groningen Limburg
5,32
Flevoland
3,67
Zeeland
3,54
Gelderland
3,46
Utrecht
3,44 3,32
Zuid-Holland Noord-Brabant
3,12
Drenthe
2,70
Noord-Holland
2,64 2,03
Overijssel Friesland
-
1,35
gemeenten(High (Highen enmedium mediumtech techwerkgelegenheid werkgelegenheidx×1000) 1000) Vergelijking tussen provincies
Ambitie
Er is een kennisintensieve en innovatieve (diensten) economie
A. Utrecht B. De Bilt C. Amersfoort D. Zeist E. De Ronde Venen F. Nieuwegein G. Soest H. Woerden I. Veenendaal J. Stichtse Vecht K. Houten L. IJsselstein M. Baarn N. Utrechtse Heuvelr. O. Leusden P. Vianen Q. Bunschoten R. Bunnik S. Montfoort T. Woudenberg U. Lopik V. Eemnes
11,5 2,4 1,8 1,0 1,0 0,9 0,8 0,7 0,7 0,5 0,5 0,3 0,3 0,2 0,1 0,1 0,1 0,1 – – – –
W. Oudewater X. Wijk bij Duurstede Y. Rhenen Z. Renswoude
– – – –
Gemeenten Provincie Utrecht Hoe donkerder de gemeente hoe groter de High- en medium tech werkgelegenheid.
V
E J H W
Q
M G
B A
S L F U
C O
D K P
T
R
N X
Z I Y
MILIEU MARKT MARKT
Kennis
Staat van Utrecht 2014
Gebruik innovatiesubsidies Vraag Wat is het percentage bedrijven dat een WBSO-subsidie aanvraagt?
Toelichting De mate van innovatie zegt iets over de vernieuwingskracht van het bedrijfsleven. Utrecht huisvest in 2013 (bron: Lisa) 8,7% van het totaal aantal bedrijven Nederland. Het aantal aanvragers van innovatiesubsidies blijft daarbij in verhouding achter. Het aantal Utrechtse bedrijven dat gebruik maakt van innovatiesubsidies stijgt ondanks de crisis.
indicator
Huidige waarde
2% van de bedrijven vraagt een WBSO-subsidie aan
aantal bedrijven) Vergelijking in de tijd (Ontwikkeling gebruik gebruik WBSO, WBSO, groeipercentage aantal bedrijven in procenten) 28
Nederland Utrecht
21
14
Bron: Rijksdienst voor Ondernemend Nederland, 2014
2%
7
0 2010
2011
2012
2013
loonsom) Vergelijking in de tijd (Ontwikkeling gebruik gebruik WBSO, WBSO, groeipercentage aantal bedrijven in procenten) 40
Nederland Utrecht
30
20
7%
10
0 2010
Ambitie
Er is een kennisintensieve en innovatieve (diensten) economie
2011
2012
2013
