JAARRAPPORTAGE 2003
Energieconvenant Groningen
Jaarrapportage 2003
Inleiding Het eerste jaar van het Energieconvenant Groningen zit erop. De partijen in het Energieconvenant Groningen hebben in dit jaar een start gemaakt met het samenwerken in de vorm van dit convenant. De eerste resultaten zijn behaald, verschillende projecten staan stevig in de steigers en in een aantal gevallen is additioneel geld voor projecten binnengehaald. De plannen voor 2004 en daarna staan in hoofdlijnen op papier. Ook wordt er gesproken met mogelijke nieuwe toetreders. Deze jaarrapportage gaat over het Energieconvenantjaar 2003, lopend van maart 2003 tot maart 2004. Eerst zal kort het Energieconvenant worden toegelicht (hoofdstuk 1), vervolgens de projecten en resultaten van 2004 (hoofdstuk 2), daarna komen de financiën aan bod (hoofdstuk 3) en tot slot wordt er een vooruitblik naar 2004 - 2007 gegeven (hoofdstuk 4).
Desmond de Vries 30 maart 2004
pagina 2 van 15
Energieconvenant Groningen
Jaarrapportage 2003
Titel Energieconvenant Groningen, Jaarrapportage 2003 (maart 2003 - maart 2004) Auteur D.I. de Vries, projectcoördinator Energieconvenant Groningen Datum 30 maart 2004
Inhoudsopgave
Inleiding ........................................................................................................................................2 Inhoudsopgave ..............................................................................................................................3 Samenvatting ................................................................................................................................4 1. Energieconvenant Groningen ......................................................................................................5 2. ECG-projecten 2003 ...................................................................................................................6 2.1 Projecten die goed op de rails staan of zijn gerealiseerd..........................................................6 2.2 Projecten die in 2004 nader ingevuld worden ..........................................................................9 2.3 Projecten waar (tijdelijk) geen actie op wordt ondernomen..................................................... 11 3. Financiën................................................................................................................................. 11 3.1 Resultatenrekening ............................................................................................................. 11 3.2 Aanvullende gelden en subsidies ......................................................................................... 12 4. Doorkijk naar 2004 ................................................................................................................... 13 4.1 Lopende en nieuwe projecten .............................................................................................. 13 4.2 Nieuwe partners .................................................................................................................. 14 4.3 Samenwerking .................................................................................................................... 15 4.4 Reserve projecten............................................................................................................... 15
pagina 3 van 15
Energieconvenant Groningen
Jaarrapportage 2003
Samenvatting Het Energieconvenant Groningen is op 6 maart 2003 gestart met als deelnemers provincie Groningen, gemeente Groningen, Nuon, Gasunie en Shell Solar. Het doel van het Energieconvenant Groningen is het gezamenlijk realiseren van resultaten op het gebied van duurzame energie en energiebesparing. Na een jaar zijn de eerste resultaten behaald. Een aantal projecten is in volle gang of staat stevig in de steigers. Daarnaast zijn er ook veel nieuwe kansen geïdentificeerd en worden de contouren voor de komende jaren duidelijk. Hieronder volgen kort de resultaten van een jaar Energieconvenant Groningen. Projecten De volgende projecten zijn gerealiseerd of worden uitgevoerd: - PV dak Gasunie (gerealiseerd) - PV Biologische winkel (wordt geplaatst) - PV Zeemanshuis (wordt gebouwd/ geplaatst) - Gravenburg (wordt gebouwd) - WZI programma 2003 (is grotendeels uitgevoerd) - Kleinschalige windenergie (staat goed op de rails) - Kleinschalige biomassavergasser (loopt volgens schema) - Meerstad/ Energy Valley (staat stevig in de steigers) De volgende projecten worden doorgeschoven worden naar 2004: - Bespaar me! Deze worden waarschijnlijk tot een project - Eigenheimers samengevoegd - P v-Privé Hier wordt verder naar gekeken wanneer de nieuwe EPRregeling duidelijk is. Het project 'Tender inkoop energie' is komen te vervallen. Het leeuwendeel van de bovenstaande projecten kan in 2004 terugkomen in het uitvoeringsprogramma. Dit zijn o.a. waterzijdig inregelen (Noordelijk opgeschaald), Gravenburg en het windenergie -en biomassaproject. Het project Meerstad zal de komende Energieconvenant-jaren een belangrijk project blijven. Daarnaast zal ook het onderdeel woningbouw (nieuwbouw en bestaande voorraad) veel aandacht krijgen. Financiën Van het Energieconvenant-budget was 185.000 Euro begroot voor de diverse projecten en ruim 38.000 Euro in reserve voor het jaar 2003. Het resultaat na 1 jaar is dat er 201.428 Euro is uitgegeven (of op zeer korte termijn wordt uitgegeven) aan de diverse projecten en er nog 22.017 in reserve staat. Dit bedrag kan mee worden genomen naar het budget voor 2004. Voor de projecten kleinschalige windenergie en kleinschalige biomassavergasser is in totaal 606.494 Euro aan subsidies en bijdragen van derden gerealiseerd. Doorkijk naar 2004 1. Nieuwe projecten voor 2004 Kansrijke projecten om in 2004 in het uitvoeringsprogramma te worden opgenomen zijn: - Grootschalig PV project - Rijden op aardgas - DZH-centrum Lauwersoog - Energiebesparing bij huishoudens
- Energie/dubohuis - Noorderpoort - Europapark - Energiebesparing bij het MKB
pagina 4 van 15
Energieconvenant Groningen
- Duurzaam renoveren
Jaarrapportage 2003
- Energie uit asfalt ringweg Groningen West
1. Energieconvenant Groningen Het Energieconvenant Groningen is op 6 maart 2003 afgesloten met de volgende partijen: - Provincie Groningen - Nuon - Gemeente Groningen - Shell Solar - Gasunie Het Energieconvenant Groningen is als volgt georganiseerd: er is een Stuurgroep die besluiten neemt, een werkgroep die toeziet op de (operationele) voortgang en projectteams die verantwoordelijk zijn voor de uitvoering van de diverse projecten. Er is een projectcoördinator aangesteld die secretaris is van de Stuurgroep, voorzitter van de werkgroep en de schakel is tussen projectteams, de werkgroep en de stuurgroep.
Stuurgroep
Werkgroep
Projectcoördinator
Projectteams
Het doel van het Energieconvenant Groningen is: 'het gezamenlijk realiseren van resultaten op het gebied van duurzame energie en energiebesparing.' Hiervoor is een uitvoeringsprogramma op gesteld met projecten. Bij ieder project is een projecttrekker benoemd en aan een aantal projecten is financiële middelen gehangen. In het eerste jaar is direct gebleken dat de lijst met projecten aan verandering onderhevig is. Nieuwe projecten dienen zich aan, andere worden in de ijskast gezet en soms worden projecten op een andere wijze ingevuld. Doordat naast de Stuurgroep een werkgroep in het leven is geroepen die met grote regelmaat bij elkaar komt kan hier effectief mee worden om gegaan. De (nieuwe) projecten uit het Energieconvenant Groningen worden beoordeeld op een vijftal criteria: - het absolute energierendement - het relatieve energierendement - het indirect effect/ rebound effect - de voorbeeldfunctie - het maatschappelijke rendement Daarnaast zijn er drie criteria waar ook naar gekeken wordt, hoewel deze niet doorslaggevend zijn. Dit zijn: (1) werkgelegenheid, (2) of het project past binnen bestaand beleid/ regelgeving en of er (3) voldoende commitment is bij de partijen uit het Energieconvenant.
pagina 5 van 15
Energieconvenant Groningen
Jaarrapportage 2003
Op de volgende pagina's worden de projecten uitgewerkt, zowel de initiële projecten als de later aan het uitvoeringsprogramma 2003 toegevoegde projecten.
2. ECG-projecten 2003 2.1 Projecten die goed op de rails staan of zijn gerealiseerd 1 PV-projecten (zonne-energie) 1A. PV-dak op Gasunie Research 1B. PV biologische winkel 'De nieuwe weg' 1C. PV 'Zeemanshuis' TYPE PROJECT Absoluut energierendement Relatief energierendement Voorbeeldfunctie Maatschappelijk rendement Indirect effect
Concrete resultaten middel middel hoog hoog middel
Projectteam ECG:
Shell Solar, Provincie, Gasunie, Nuon en externe partijen
Budget
Korting van Shell Solar op PV-panelen
Resultaten PV-projecten 2003 In het eerste jaar zijn een aantal PV - projecten gerealiseerd. Bij de officiële start van het Energieconvenant Groningen is het dak van Gasunie Research met PV bedekt. Hierbij zijn bijna 250 PV-cellen geplaatst, met daarbij het idee voor een project op het gebied van waterstof/ aardgas en PV. Dit was een samenwerking van Gasunie, Nuon en Shell Solar. Daarnaast spelen nog twee wat kleinschaliger PV-projecten: (1) biologische winkel 'De nieuwe weg' en (2) Zeemanshuis. Voor deze projecten geldt dat de PV-cellen zijn besteld, maar nog geplaatst moeten worden. Dit zal medio 2004 plaatsvi nden. In beide projecten heeft de provincie een bijdrage geleverd en heeft Shell Solar PV-panelen met korting aangeboden.
2. Waterzijdig inregelen 2003 TYPE PROJECT Absoluut energierendement Relatief energierendement Voorbeeldfunctie Maatschappelijk rendement Indirect effect
Concrete resultaten middel à kan hoog worden met WZI-Noord hoog à blijft hoog (WZI-Noord) laag à kan hoog worden met WZI-Noord laag à kan hoog worden met WZI-Noord middel
Projectteam ECG:
Provincie en Gemeente
Budget
40.000 Euro
Resultaten Waterzijdig Inregelen 2003 In het eerste convenantjaar heeft het waterzijdig inregelen een grote groei doorgemaakt. Naast de resultaten uit het (qua omvang bescheiden) project uit het ECG zijn er gesprekken op gang gekomen met de branche-organisatie en later ook met provincie Drenthe en Friesland. Er is naast het ECG-
pagina 6 van 15
Energieconvenant Groningen
Jaarrapportage 2003
project een nieuw project ontstaan: WZI-Noord. Op de volgende pagina staan de resultaten van beide projecten: (A) WZI - ECG Waterzijdig Inregelen vanuit het convenant behelst 5 deelprojecten die worden uitgevoerd door de Milieufederatie Groningen in op dracht van de Provincie. Het deelproject WZI-gemeenten loopt volgens planning, het deelproject huishoudens wordt onderdeel van het zonne-energieproject van de gemeente, follow-up en monitoring vindt plaats volgens planning en communicatie en organisatieontwikkeling krijgt zijn plek in het grotere project WZI-Noord. Het enige deelproject dat nog niet loopt is WZI-Middag-Humsterland. Dit zal in het stookseizoen 2004-2005 ingevuld worden, de planning hiervoor is in de maak. (B) WZI-Noord Naast het waterzijdig inregelen bij scholen en huishoudens is er vanuit het ECG overleg gestart met de branche-organisatie. Dit heeft uiteindelijk geleid tot een Noordelijke projectgroep (Provincies, Milieufederaties, ECG, Uneto-VNI en OTIB) die op dit moment een kompasaanvraag aan het voorbereiden is. In deze kompasaanvraag zal met name worden ingezet op promotie van waterzijdig inregelen (aan zowel aanbod - als de vraagkant), het opleiden van installateurs en het borgen/ certificeren van de kwaliteit van waterzijdig inregelen. (C) Masterclass Om waterzijdig inregelen meer bekendheid te geven en tevens het project WZI-Noord een formeel startschot te geven is er op 5 februari 2004 door het Energiekompas i.s.m. WZI-Noord een masterclass georganiseerd. Deze masterclass is druk bezocht door de diverse doelgroepen: overheid, gebouwenbeheerders en woningcorporaties. Vervolg - Voor het jaar 2004 zal de Milieufederatie een vervolgproject indienen voor het WZI-ECG. Dit project zal in opdracht van de provincie worden uitgevoerd. - De projectgroep WZI-Noord dient een kompasaanvraag. Het ECG is hier een van de deelnemers.
3. Kleinschalige biomassavergasser TYPE PROJECT Absoluut energierendement Relatief energierendement Voorbeeldfunctie Maatschappelijk rendement Indirect effect
Pilot en middellange termijn laag (in de pilotfase), hoog als brede toepassing ws. hoog (onderdeel v/h project is om dit te testen) laag laag nvt
Projectteam:
Gasunie, Gemeente en Provincie
Budget ECG
40.000 Euro
(150.000 totaalbudget)
Het project bestaat uit 4 fasen: (1) het in kaart brengen van biomassastromen (tot feb 2004) (2) technieken vergelijken met stromen biomassa (tot juni 2004) (3) methaniseringsstap (van biogas naar methaan) (tot augustus 2004) (4) demoproject met marktpartijen (eind 2004/ begin 2005) Resultaten Kleinschalige biomassavergasser 2003
pagina 7 van 15
Energieconvenant Groningen
Jaarrapportage 2003
Het onderzoek in samenwerking met TNO is gestart. Biomassastromen in Noord-Nederland zijn in kaart gebracht. Dit wordt verder uitgewerkt. Zowel van de kant van Gasunie als van TNO is men reeds met fase twee gestart om technieken in kaart te brengen en deze te combineren met biomassastromen. Fase drie en vier zullen later dit jaar en eventueel begin 2005 worden afgerond. Met de 40.00 Euro uit het ECG is door samenwerking met TNO/MEP een totale projectbegroting bereikt van 150.000 Euro. 4. Kleinschalige windenergie TYPE PROJECT Absoluut energierendement Relatief energierendement Voorbeeldfunctie Maatschappelijk rendement Indirect effect
Kleinschalig/ middellange termijn resultaat middel onbekend - onderdeel v/h project is om dit te testen hoog middel nvt
Projectteam:
Provincie, Gemeente en Gasunie
Budget ECG
20.000 Euro
(516.494 totaalbudget)
Resultaten Kleinschalige windenergie 2003 Er is in het project Kleinschalige windenergie in 2003 voornamelijk gewerkt aan het opzetten van de projectorganisatie en het genereren van gelden voor de begroting. Er wordt gewerkt met 6 leveranciers, 2 provincies en het Van Hall Instituut Business Center. Samen met deze partijen is een DEN-subsidie aangevraagd. Naast de 20.000 Euro uit het ECG is 40.000 Euro uit het Groningse budget MERA toegezegd en is er vanuit die DEN/EZ subsidie 205.152 Euro gehonoreerd aan dit project. De totale begroting komt inclusief een bijdrage van Drenthe en alle deelnemers hiermee op 516.494 Euro. Vanaf maart 2004 tot en eind 2006 zullen windturbines geplaatst gaan worden. Binnen dit project is er ruimte voor 22 gesubsidieerde windmolens. Als startbijeenkomst is een grote masterclassgeorganiseerd in het gebouw van de Gasunie, waar naast de leveranciers ook Wubbo Ockels een lezing heeft gegeven. De masterclass is bezocht door ongeveer 100 mensen. Tevens hebben daar de eerste geïnteresseerden een intentieverklaring ondertekend.
5. Meerstad / Energy Valley TYPE PROJECT Absoluut energierendement Relatief energierendement Voorbeeldfunctie Maatschappelijk rendement Indirect effect
Pilot en middellange termijn (diverse projecten, niet eenduidig te scoren) hoog groot potentieel hoog groot potentieel groot potentieel
Projectteam:
Alle partners, trekker gemeente Groningen
Budget
45.000 Euro
Resultaten Meerstad 2003 Het project Meerstad heeft de potentie om het belangrijkste project van het ECG te worden. Om vanuit het ECG een rol te kunnen spelen in het grootschalige project Meerstad is gekozen om de Meerstad organisatie (overheid/ marktpartijen) een energieadvies aan te bieden. Hiervoor is in maart een tweedaagse bijeenkomst gehouden, waarin de convenantspartijen, Energy Valley en andere deskundigen de kansen van Meerstad hebben verbonden aan de kwaliteiten van de ECG-partners. Hierbij is o.a. kaartmateriaal gemaakt met de meest kansrijke opties en zijn vervolgstappen
pagina 8 van 15
Energieconvenant Groningen
Jaarrapportage 2003
uitgewerkt. Daarna is een NOVEM/ EZ subsidieaanvraag gedaan in het kader van transitie-coalities, voor een bedrag van 50.000 Euro. Hiermee kunnen onderdelen van een haalbaarheidsstudie worden uitgewerkt met het idee van het Noorden als proeftuin voor besparing en duurzame energie in het achterhoofd (Gedachte Energy Valley). Op 30 maart zal aan de Meerstad-organisatie de in kaart gebrachte mogelijkheden worden gepresenteerd en zal met hen worden gekeken nar de beste mogelijkheden om hier vervolg aan te geven. 6. Gravenburg TYPE PROJECT Absoluut energierendement Relatief energierendement Voorbeeldfunctie Maatschappelijk rendement Indirect effect Projectteam:
concrete resultaten - innovatief demoproject middel hoog hoog middel middel/ hoog (door schoolgaande kinderen) Gemeente Groningen
Budget
40.000 Euro (totaal budget school is 4,6 miljoen waarvan 260.000 Euro extra energiemaatregelen) Aan de rand van de nieuwbouwwijk Gravenburg bouwt de gemeente een gebouw waarin 2 basisscholen, een sporthal en een kinderdagverblijf gehuisvest worden. Het project is binnen de gemeente Groningen aangewezen als voorbeeldproject voor energiezuinig en duurzaam bouwen. De thema’s en maatregelen waarop extra wordt ingezet zijn het binnenmilieu en de trias energetica (begin met de energievraag te beperken, vervolgens gebruik maken van duurzame bronnen en als laatste eindige bronnen efficiënt inzetten). Resultaten Gravenburg 2003 De school wordt in 2004 gebouwd. Er wordt het volgende pakket aan maatregelen toegepast: - betonkernactivering i.c.m. een warmtepomp en warmte/koude opslag in de bodem; - warmteterugwinning via ventilatie; - een “lichtplank” waarmee zonwering en daglichttoetreding worden gecombineerd. De EPC zal 0,93 worden (wettelijk is 1,4 verplicht)
2.2 Projecten die in 2004 nader ingevuld worden Naast deze eerste zes projecten die goed op de rails staan dan wel reeds is uitgevoerd, zijn er een viertal projecten dat met name in 2004 en daarna geconcretiseerd moet worden. Dit zijn micro-wk, Gedifferentieerde gasprijs (energieprijs), en de woningbouwprojecten van de gemeente Groningen: Bespaar me! en Eigenheimers. 1. Micro-warmtekracht (micro-wk) TYPE PROJECT Absoluut energierendement Relatief energierendement Voorbeeldfunctie Maatschappelijk rendement Indirect effect
Pilot en concrete resultaten laag (in de pilotfase), hoog als het brede toepassing ws. hoog (onderdeel v/h project is om dit te testen) middel onbekend laag
pagina 9 van 15
Energieconvenant Groningen
Jaarrapportage 2003
Projectteam:
Gasunie, Provincie en Gemeente
Budget
Geen
Gasunie Research heeft in 2003 veel aandacht besteedt aan het marktrijp maken van micro-wk. Tot op heden is er nog geen separaat project gestart vanuit het Energieconvenant. Er zijn gesprekken gaande met gemeenten voor een eerste pilot. Dit zal in 2004 verder worden ingevuld, met name in het stookseizoen 2004 - 2005. Daarnaast kijkt Gasunie naar de grootschalige inzet van micro-wk in projecten als Meerstad en Europapark. 2. Gedifferentieerde gasprijs TYPE PROJECT Absoluut energierendement Relatief energierendement Voorbeeldfunctie Maatschappelijk rendement Indirect effect
Pilot en innovatieve regeling middel hoog middel middel/ hoog middel
Projectteam:
Gasunie, Nuon, Shell, Gemeente
Budget
15.000 euro (uit 2003)
Gasunie is in gesprek met Nuon over dit concept van verrekening van een aankoop in een flexibele of gedifferentieerde gasprijs. Dit project heeft gevolgen voor de partij (bv. EDB) die in de uitvoering de financiële afhandeling voor zijn rekening neemt. In 2004 wordt de 'GO/ NO GO- beslissing' van dit project wordt in 2004 genomen. Daarna kan het project (al dan niet) van start gaan.
3. Bespaar me!/ Eigenheimers TYPE PROJECT Absoluut energierendement Relatief energierendement Voorbeeldfunctie Maatschappelijk rendement Indirect effect
Concrete resultaten/ middellange termijn middel middel hoog hoog middel
Projectteam:
Gemeente. Nuon en Provincie
Budget
Dit was 2 X 20.000 Euro, maar is in 2003 ingezet voor het project Gravenburg. In 2004 wordt mogelijk nieuw budget aangewend voor woningbouwprojecten.
De gemeente Groningen heeft twee woningbouwprojecten op de lijst staan. Beide zijn nog niet van de grond gekomen. Dit had vooral te maken met het feit dat de gemeente eerst een inventarisatie heeft gemaakt welke wijken het meest zinvol zijn om vanuit de gemeente actief mee aan de slag te gaan. Daarnaast is er ook een relatie met het voorgaande project (Gedifferentieerde gasprijs). De gemeente wil de burger ook graag iets te bieden hebben door middel van inzet van efficiënte financiële constructies. In 2004 zullen beide projecten waarschijnlijk als één nieuw project terugkomen.
pagina 10 van 15
Energieconvenant Groningen
Jaarrapportage 2003
2.3 Projecten waar (tijdelijk) geen actie op wordt ondernomen 1. PV-privé Er is op dit moment één project waar niet aan wordt gewerkt. Dit is 'PV-privé'. Dit project staat in de ijskast, vanwege de onzekerheid rond de energiepremies. Mocht er wel weer een Energiepremie(regeling) worden opengesteld voor de doelgroep, dan gaan de betrokken partijen aan de slag en zorgen voor een effectieve invulling van dit project. Het project 'Tender inkoop energie' is komen te vervallen omdat dit project in de praktijk niet haalbaar is gebleken. De gemeente en provincie konden binnen de uitgebreide aanbesteding geen aanvullen eisen opnemen.
3. Financiën 3.1 Resultatenrekening - Inbreng provincie Groningen: 113.445 Euro (excl. kosten projectcoördinator) - Inbreng gemeente Groningen: 60.000 Euro - Inbreng Gasunie: 50.000 Euro -----------------223.445 Euro - Inbreng Shell Solar is in gedaan door gunstige verkoopprijs PV - panelen of het verkopen van PVpanelen met een visuele afwijking. Dit is gebeurd in projecten Gasunie Research, biologische winkel en zeemanshuis. - Inbreng Nuon is in het eerste jaar vooral geweest op het gebied van kennis en uren (plus 8 PVcellen) Projecten
Begroot
Uitgegeven tot april 2004
Tekort/overschot
Opmerkingen
PV privé
15.000
------------------
15.000
Project PV Privé staat in de ijskast
WZI
40.000
40.000
Biomassa
30.000
40.000
Gravenburg duurzame school
2 X 20.000 van de woningbouwprojecten
40.000
Meerstad & Energy Valley
45.000
45.000
Gedifferentieerde gasprijs/
15.000
15.000
pagina 11 van 15
- 10.000 Dit project is in plaats van 'Eigenheimers' en "Bespaar me!' gekomen. De projecten Meerstad en Energy Valley zijn samenge-voegd, de invulling van finan-ciën worden zsm besloten. Hier wordt op 16-04-04 over besloten.
Energieconvenant Groningen
Jaarrapportage 2003
energieprijs Kleine windmolens
------------------
Externe onderhandelaar ECG
------------------
Totaal begroot/ uitgegeven
185.000
Reserve
38.445
TOTAAL
223.445
20.000
- 20.000
Dit geld is voorafgaand aan het ECG uitgegeven om de onderhandelingen te voeren.
1.428
- 1.428
201.428
- 16.428
Dit wordt gedekt uit de reserve
22.017 --------
-------------------à
Komt bij budget 2004
223.445
3.2 Aanvullende gelden en subsidies Voor een aantal projecten zijn additionele gelden binnengehaald. Hieronder wordt dat kort toegelicht.
1. Kleinschalige windenergie Inbreng Energieconvenant 20.000 Euro Bijdrage MERA Subsidie DEN/ EZ Bijdrage deelnemers
40.000 Euro 205.152 Euro 251.342 Euro
Totale begroting 2. Kleinschalige Biomassavergasser Inbreng Energieconvenant 40.000 Euro Bijdrage TNO/MEP
110.000 Euro
Totale begroting
De totale gelden beschikbaar voor projecten vanuit het het Energieconvenant Groningen 1 komen hiermee op 223.445 Euro + 606.494 Euro = 829.939 Euro
1
Alle bijdrage/ subsidies aan de projecten kleinschalige windenergie en kleinschalige biomassavergasser minus de inbreng Energieconvenant
pagina 12 van 15
Energieconvenant Groningen
Jaarrapportage 2003
Daarnaast is er een subsidieaanvraag (Meerstad) onderweg en is er een subsidieaanvraag in voorbereiding voor het project Waterzijdig Inregelen-Noord. 1. Meerstad Voor het project Meerstad is er in maart 2004 een aanvraag verstuurd naar Novem/EZ in het kader van de regeling 'Ondersteuning Transitie-coalities'. Inhoudelijk is ingezet op de transitiepaden decentrale opwekking/ micro-wk en rest- en omgevingswarmte. Hierbij is de idee dat er een haalbaarheidsonderzoek wordt uitgevoerd naar mogelijkheden voor Meerstad voor zover deze binnen de transitiepaden vallen. Er wordt extra aandacht geschonken aan de toepassing van micro-wk en warmtewinning uit de diepe ondergrond (3 km). Voor het haalbaarheidsonderzoek is 50.000 Euro aangevraagd. 2. Waterzijdig Inregelen Grootschalig Om waterzijdig inregelen op grote schaal te introduceren hebben de drie Noordelijke provincies een plan in voorbereiding. Bij het Kompas van het Noorden wordt een zeer grootschalige (financiële) aanvraag gedaan voor de introductie, opleiding en borging van waterzijdig inregelen. Daarnaast is communicatie van de vraag én aanbodkant een belangrijk onderdeel. Het project zal ongeveer 3 jaar lopen.
4. Doorkijk naar 2004 4.1 Lopende en nieuwe projecten Voor het jaar 2004 lopen een aantal projecten door in de uitvoering. Dit zijn: 1. Waterzijdig inregelen (ECG project en WZI-Noord) 2. Kleinschalige windenergie 3. Kleinschalige biomassavergasser 4. Meerstad 5. Gravenburg (uitvoering) 6. Energiebesparing bij huishoudens door gemeente Groningen. De projecten Bespaar me! en/of Eigenheimers worden waarschijnlijk in een andere vorm voortgezet. Daarnaast zijn de volgende nieuwe projecten geïdentificeerd: 1. PV-grootschalig (Gemeente Groningen) Er zijn bij de gemeente voorbereidingen gaande voor een grootschalig PV-project. Het doel is om met efficiënte financiering PV rendabel te maken ongeacht subsidies. Wellicht kan dit onderdeel worden van het woningbouwproject van de gemeente. (zie 'Energiebesparing bij huishoudens' in de vorige lijst) 2. Rijden op aardgas (Gasunie/ gemeente Groningen) De Gasunie geeft in 2004 een stevige impuls in het 'rijden op aardgas'. Er zal bekeken worden of het lokale openbaar vervoer (deels) kan gaan rijden op aardgas. Daarnaast is men met de voorbereiding bezig van het plaatsen van een aardgaspomp. 3. Energiebesparing bij huishoudens (Provincie/ gemeente/…) De vorm van dit project is nog niet ingevuld. Gedacht wordt aan een provinciaal EPA-project worden of het inzetten van www.mijnenergieadviseur.nl of nog iets anders. Duidelijk is dat de bestaande
pagina 13 van 15
Energieconvenant Groningen
Jaarrapportage 2003
voorraad woningen veel kansen biedt op het gebied van besparing (maatregelen en gedrag). Dit komt ook terug in het klimaatbeleid van de gemeente en provincie Groningen. 4. Duurzaamheidcentrum Lauwersoog (Gasunie/…) Het duurzaamheidcentrum Lauwersoog krijgt steeds meer aandacht. Na de resultaten van de haalbaarheidsstudie wordt dit mogelijk voorgedragen als nieuw ECG-project. 5. Duurzaam renoveren (NUON/gemeente?/ provincie?) Dit is een project van NUON met als doelgroep woningcorporaties. Het doel is om energiemaatregelen en energiebesparing in het bijzonder bij renovatie/ herstructurering op gang te brengen. Dit project moet nog door NUON geconcretiseerd worden. 6. Energie/dubo-huis bij bouwmarkt of andere locatie (Nuon/ Gasunie/ Provincie en Gemeente) Er zal in 2004 ook nog gekeken worden of een dubo-huis/ expositieruimte op een plaats waar veel publiek aanwezig is, ingevuld kan worden. 7. Noorderpoort (Delfzijl/ Euroborg) (Nuon/ Gasunie/ Provincie) Het Noorderpoort college is op grote schaal bezig haar gebouwenvoorraad te renoveren en vernieuwen. Hierbij dienen zich ook een aantal grote gebouwen aan waar energiemaatregelen ingezet kunnen worden. Hier kan gedacht worden aan WZI, warmtepompen, betonkern-activering en miniwkk) 8. Europapark (Nuon/ Gasunie/ Provincie) In het Europapark zijn verschillende mogelijkheden om duurzame energie in te zetten. Er kan gedacht worden aan warmtepompen of mini-wk's of zelfs micro-wk's. De samenwerking binnen dit project zal in 2004 verder ingevuld worden. 9. Energiebesparing bij het MKB (Gasunie/ Gemeente?/ Provincie?) Gasunie (Research) kan bij de grotere MKB-bedrijven een doorlichting doen op het thema energie en dan met name gasgebruik. Hier is vaak veel energiewinst te behalen. 10. Energie uit asfalt ringweg Groningen West Er zijn mogelijkheden op het gebied van energiewinning uit asfalt uit de Westelijke ringweg. Hierbij wordt de warmte en koude gebruikt voor het Woningen of kantoren en het wegdek. Het asfalt is daarbij collector.
4.2 Nieuwe partners Er is een aantal partijen die interesse hebben getoond om zich aan te sluiten bij het Energieconvenant Groningen. Dit zijn: - Rabobank - Ernst & Young - Inalfa Ares Solutions Met Rabobank en Ernst & Young wordt op korte termijn gesproken (ECG & Gasunie).
pagina 14 van 15
Energieconvenant Groningen
Jaarrapportage 2003
De provincie Friesland en de provincie Drenthe kunnen mogelijk zorgen voor geografische opschaling. In twee projecten (waterzijdig inregelen en kleinschalige windenergie) heeft deze opschaling op natuurlijke wijze reeds plaatsgevonden. Dit kan in de toekomst mogelijk worden geformaliseerd.
4.3 Samenwerking In het halfjaarverslag 2003 is een aantal punten voor het voetlicht gebracht aangaande de samenwerking en voortgang van projecten. Hier is in de tweede helft van 2003/ begin 2004 meer aandacht voor geweest. Voor de volledigheid worden hieronder de aandachtspunten kort genoemd. Er moet bij bestaande en nieuwe projecten kritisch gekeken worden naar: - haalbaarheid van het project; - commitment van de betrokken partijen; - aanwezigheid projectplan met bijbehorende planning.
4.4 Reserve projecten Regelmatig worden nieuwe projectideeën gegenereerd. Deze worden voorbereid door de werkgroep en in sommige gevallen voorgedragen als nieuw project aan de stuurgroep. De hieronder vermelde lijst is niet uitputtend. Er wordt alleen kort met een titel aangegeven welke projecten op dit moment bekend zijn: - C-fix (op wegracecircuit) - Herstructurering Delfzijl-Noord - Energie uit asfalt bij Ringweg West - Kleincollectieve warmtepompen - Dubbel Duurzaam (PV i.p.v. asbestdaken op boerderijen)
pagina 15 van 15