vordering.book Page iii Friday, May 9, 2003 9:22 AM
iii
In hou dstafel Bibliotheek Sociaal Recht Larcier . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . i
Inleiding . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1
TITEL I Onderscheid tussen vordering ex contractu en ex delicto Hoofdstuk 1.
Vordering ex contractu. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5
Afdeling 1.
Begrippen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5
Afdeling 2. Grondslag . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 7 § 1. Benoemde arbeidsovereenkomst . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 7 I. De geschreven arbeidsovereenkomst . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 7 II. Mondeling aangegane arbeidsovereenkomsten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 11 § 2. Niet-benoemde arbeidsovereenkomsten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 15 I. Algemene kenmerken . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 15 II. Herkwalificatie door de partijen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 17 III. Herkwalificatie door de rechtbank . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 18 § 3. Inhoud van de verbintenissen krachtens een Arbeidsovereenkomst . . . . . . . 22 I. Inhoud van het arbeidsrecht . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 22 II. De verbintenissen gestoeld op de Arbeidsovereenkomstenwet . . . . . . . . 24 III. De verbintenissen op grond van andere wetten dan de Arbeidsovereenkomstenwet . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 34 IV. Collectieve Arbeidsovereenkomsten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 41 Afdeling 3. Instellen van de vordering . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 1. Algemene schets. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 2. Bevoegdheid van de rechtbank. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . I. Materieel bevoegde rechtbank. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . II. Territoriaal bevoegde rechtbank . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 3. Verjaring van de vordering . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . I. Schets van de problematiek . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . II. Duur van de verjaring . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . III. Tijdstip van de verjaring . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . IV. Verstrijken van de verjaringstermijn . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . V. Stuiting en schorsing van de termijn . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . VI. Aard van de termijn (verval-)termijn . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . VII. Appreciatiebevoegdheid van de rechter . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
larcier
43 43 44 44 48 49 49 50 51 53 53 56 57
vordering.book Page iv Friday, May 9, 2003 9:22 AM
iv Hoofdstuk 2.
Inhoudstafel
Vordering ex delicto . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 59
Afdeling 1. Inleidende begrippen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 59 § 1. Definitie. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 59 § 2. Situering in het maatschappelijk bestel. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 59 Afdeling 2. Grondslag . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 1. Misdrijf . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . I. Begrip . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . II. Bestanddelen van het misdrijf . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . III. Soort misdrijf . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 2. Op grond van de overeenkomst . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . I. Vraagstelling . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . II. Wijziging van het voorwerp van de vordering . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . III. Kwalificatie van de feiten aangevoerd in de dagvaarding . . . . . . . . . . .
60 60 60 61 67 72 72 73 75
Afdeling 3. Instellen van de burgerlijke vordering ex delicto. . . . . . . . . . . . . . . . § 1. De bevoegde rechtscolleges . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . I. Principe. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . II. Voor de Strafrechter . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . III. Voor de burgerlijke rechtbank . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 2. Verjaring van de vordering . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . I. Verjaringstermijn . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . II. Aanvang van de verjaringstermijn . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . III. Verstrijken van de termijn. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . IV. Aard van de termijn . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . V. Stuiting en schorsing van de termijn . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . VI. Appreciatiebevoegdheid van de rechtbank . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
77 77 77 78 82 85 85 87 91 91 91 92
TITEL II Belang van het onderscheid Hoofdstuk 1.
Over het voorwerp van de vordering . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 95
Afdeling 1. Op grond van een overeenkomst . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 95 § 1. Bestanddelen van de vordering. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 95 I. Principe. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 95 II. Mogelijkheid tot uitvoering van de verbintenis . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 95 § 2. Intresten. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 97 I. Aard . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 97 II. Intresten op looncomponenten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 98 III. Intresten op andere bedragen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 98 IV. Gemeenschappelijke kenmerken . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 99 § 3. Sociaal- en fiscaalrechtelijke implicaties . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 99 I. Situering . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 99 II. De bepaling van rechten op de sociale zekerheid . . . . . . . . . . . . . . . . . 100
larcier
vordering.book Page v Friday, May 9, 2003 9:22 AM
v
Inhoudstafel
III. De betaling van social zekerheidsbijdragen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . IV. De verschuldigde bedrijfsvoorheffing . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 4. Sociale documenten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . I. Onderscheid . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . II. Sociale documenten strictu senso . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . III. Sociale bescheiden. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . IV. Mogelijkheid tot het opleggen van een dwangsom . . . . . . . . . . . . . . .
100 102 103 103 103 103 104
Afdeling 2. Op grond van een misdrijf . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 1. Schadevergoeding of herstel bij wijze van equivalent . . . . . . . . . . . . . . . . . I. Het voorwerp van de vordering . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . II. Voorwaarden . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . III. Herstel van de schade . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . IV. Wijze van schadeherstel . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . V. Gevolgen van de kwalificatie als schadevergoeding . . . . . . . . . . . . . . . § 2. Onderscheid met de vordering ex contractu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . I. Grondslag . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . II. Omvang van de schade . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 3. Intresten. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . I. Aard . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . II. Rentevoet . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 4. Gevolgen voor de sociale zekerheid en de fiscus . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . I. Op grond van het gevorderde . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . II. Ten aanzien van de RSZ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . III. Ten aanzien van de fiscus . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . IV. Voordelen voor het slachtoffer . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 5. Andere vorderingen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
104 104 104 105 105 106 107 107 107 108 108 108 108 109 109 110 110 110 111
Hoofdstuk 2.
Over de personen tegen wie de vordering kan worden ingesteld . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 113
Afdeling 1. Op grond van de overeenkomst . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 1. De werkgever/werknemer . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . I. Algemeen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . II. Meerdere partijen als verweerders. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . III. De werkgever-rechtspersoon . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 2. De aangestelden van de werkgever. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 3. Mogelijkheid tot solidaire veroordeling van de rechtspersoon en fysische persoon . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
113 113 113 113 114 115
Afdeling 2. Op grond van het misdrijf . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 1. De dader van het misdrijf. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 2. De werkgever-rechtspersoon . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 3. De aangestelden en/of lasthebbers van de werkgever . . . . . . . . . . . . . . . . . I. Principe. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . II. Begrippen aangestelde en lasthebber . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
116 116 116 117 117 117
larcier
115
vordering.book Page vi Friday, May 9, 2003 9:22 AM
vi
Inhoudstafel
III. De rechterlijke toerekening van de aansprakelijkheid . . . . . . . . . . . . . § 4. Mogelijkheid tot solidaire veroordeling . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . I. Principe. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . II. De gevolgen van de civielrechtelijke immuniteit . . . . . . . . . . . . . . . . . III. De aansprakelijkheidsbeperking in artikel 18 AOW . . . . . . . . . . . . . .
118 119 119 119 120
TITEL III Wijziging van het voorwerp van de vordering Hoofdstuk 1.
Juridische grondslag en voorwerp van de vordering. . . . . . . . . . . . 123
Afdeling 1. Begripsbepaling en belang . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 1. Belang van het onderscheid tussen de verschillende begrippen . . . . . . . . . . § 2. Keuzevrijheid van de eiser-benadeelde . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . I. Door de keuze van de rechtsingang . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . II. De vordering ingeleid voor de strafrechter . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . III. De vordering voor de burgerlijke rechter. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . IV. Gevolgen van de wijze van instellen van de vordering . . . . . . . . . . . . . § 3. Wijze van rechtsingang . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . I. Voor de strafrechter . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . II. Voor de burgerlijke rechter . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
123 123 124 124 124 125 125 126 126 127
Afdeling 2. Kwalificatie van het voorwerp van de vordering. . . . . . . . . . . . . . . § 1. Begrip . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 2. De juridische grondslag van de vordering na het cassatiearrest van 2 april 2001 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . I. Situering van het cassatiearrest dd. 2 april 2001 . . . . . . . . . . . . . . . . . II. Gevolgen van deze cassatierechtspraak . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 3. Taak van de partijen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . I. Principiële vrijheid . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . II. Bij het instellen van de vordering voor de arbeidsrechter. . . . . . . . . . . § 4. Aanvullen van de rechtsgrond van een vordering . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . I. Principe. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . II. Over de feiten die aan de grondslag van de vordering liggen . . . . . . . . § 5. Gevolgen voor het aspect van de verjaring . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . I. Algemeen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . II. De vordering ex contractu. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . III. De vordering ex delicto . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
128 128
Hoofdstuk 2.
128 128 129 130 130 130 132 132 132 133 133 133 134
Wijziging van het voorwerp van de vordering . . . . . . . . . . . . . . . . 139
Afdeling 1. Voorwaarden . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 1. Fundamenteel uitgangspunt . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 2. Over artikel 807 Ger.W. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 3. Het begrip ‘aangevoerde feiten’ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
larcier
139 139 139 140
vordering.book Page vii Friday, May 9, 2003 9:22 AM
vii
Inhoudstafel
Afdeling 2. Beperkingen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 1. Op het vlak van de ontvankelijkheid van de vordering . . . . . . . . . . . . . . . I. Door artikel 807 Ger.W.. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . II. Door het materieel recht (verjaring) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 2. Op het vlak van het gevorderde . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . I. De omschrijving van de gewijzigde vordering . . . . . . . . . . . . . . . . . . . II. Andere verschilpunten met de vordering ex contractu. . . . . . . . . . . . .
141 141 141 142 144 144 145
Besluit . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 149 Bibliografie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 151 A. Algemene werken . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 151 B. Tijdschriftartikelen of bijdragen in verzamelwerken . . . . . . . . . . . . . . 155 Trefwoordenlijst . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 159
larcier
