CULTUURBELEIDSPLAN 2011-2013
cultuurbeleidsplan Diepenbeek 2011-2013
Inhoudstafel 1. Voorwoord
2
2. De maatschappelijke context
3-9
2.1 Geografisch en demografisch 2.2 Sociaal-economisch 2.3 Gemeente: bestuur en diensten 3. De culturele context 3.1 Infrastructuur 3.2 Het cultuurbeleid en het culturele veld 3.3 Financiële ondersteuning van het culturele werk door de gemeente 3.4 Stakeholders (belangrijke actoren)
3 5 9 10-17 10 11 16 17
4. SWOT (sterkte/zwakte)- analyse
18-19
5. Missie en visie
20-21
6. Doelstellingen
22-30
6.1 Diepenbeek heeft een eigen (socio-)culturele voetafdruk 6.2 Talent van eigen bodem krijgt groeikansen in Diepenbeek 6.3 Cultuureducatie voor jongeren uitbreiden 6.4 Culturele infrastructuur onderhouden, uitbreiden en moderniseren 6.5 De cultuurraad fungeert als hefboom voor inspraak en participatie 6.6 Samenwerking organiseren inzake erfgoed 7. Inspraak en participatie 7.1 Voorbereidingsfase 7.2 Uitvoeringsfase 8. Bijlagen
22 26 27 27 28 29 31-32 31 32 33
1
cultuurbeleidsplan Diepenbeek 2011-2013
Beste cultuurliefhebber, beste Diepenbekenaar 2010 was een bewogen jaar in cultureel Diepenbeek. Hiertoe rekenen we met name de opmaak van 1 een eerste cultuurbeleidsplan , de daartoe vereiste indiensttreding van een cultuurbeleidscoördinator en het tekenen van het contract voor de Servaassite. Dit laatste houdt in dat er vanaf 2011 wordt gestart met de bouw van een nieuw gemeenschapscentrum, buitenplein en literair café die samen met de huidige bibliotheek een belangrijke ontmoetingplaats in het centrum van Diepenbeek zullen vormen. Met enige trots stellen wij u dit eerste cultuurbeleidsplan voor de gemeente Diepenbeek voor. Gezien Diepenbeek de afgelopen jaren op cultureel vlak goed bezig was, vormt dit plan geen keerpunt maar kan het eerder worden beschouwd als een verderzetting. We behouden, optimaliseren en leggen nieuwe accenten. Volgende speerpunten worden hierbij vooropgesteld: het cultureel aanbod, de verenigingen, de culturele infrastructuur, erfgoed, kunstenbeleid, samenwerking en afstemming Dit plan vormt inzake lokaal cultuurbeleid een startpunt waardoor bepaalde onderdelen onvoldoende uitgewerkt zijn. Wel maken we ons sterk dat het een ambitieus en realistisch plan is, met oog voor de huidige socio-economische situatie en de daaraan gekoppelde middelen inzake budget en personeel. Volgende beleidsplannen zullen bovenstaande speerpunten verder in de diepte uitwerken en koppelen aan nieuwe aandachtspunten. Zo focust dit beleidsplan zich inzake samenwerking met andere diensten in de eerste plaats op de vrijetijdsdiensten binnen de eigen gemeente en komen andere sectoren en gemeenten in mindere mate of niet aan bod. Desalniettemin zijn andere sectoren in dit beleidsplan duidelijk aanwezig en geschiedt kruisbestuiving. Een volgend beleidsplan moet verder het pad effenen naar de uitbouw van een dienstoverstijgende, integrale aanpak enerzijds en intergemeentelijke samenwerking anderzijds. Tot slot bedanken we de kerngroepleden voor hun onvoorwaardelijke en onvermoeibare inzet, de adviesraden, de leden van de leesgroep, het gemeentebestuur en talrijke personen, instellingen, verenigingen en diensten die bijdroegen tot de opmaak van dit plan. Tevens bedanken we jullie bij voorbaat voor jullie deelname aan en inzet bij de verwezenlijking van dit plan.
Pierre Leuraers schepen van cultuur
Karsten Reyntjens cultuurbeleidscoördinator
1
Overeenkomstig het decreet lokaal cultuurbeleid geldt een cultuurbeleidsplan voor een periode van zes jaar die, met een jaar vertraging, gelijk loopt met een legislatuur. Gezien Diepenbeek in 2011 in bovenstaand decreet instapt, is de duur van het eerste beleidsplan drie jaar. Met dit eerste cultuurbeleidsplan vervoegt Diepenbeek 35 andere Limburgse gemeenten. Bron: Cijferboek Lokaal cultuurbeleid 2008 – 2010 van de vlaamse overheid, p. 35 en het Agentschap Sociaal-Cultureel Werk voor Jeugd en Volwassenen, afdeling VOLC.
2
cultuurbeleidsplan Diepenbeek 2011-2013
2. De maatschappelijke context 2 2.1 Geografisch en demografisch Diepenbeek 3 - telt 18282 inwoners - heeft een oppervlakte van 41,2 km² - grenst aan Bilzen (> 30.000 inwoners), Genk (> 60.000), Hasselt (> 70.000), Hoeselt (< 10.000) en Kortessem (< 10.000). - ligt in het Demerdal - ligt in de overgangszone tussen het Kempisch plateau en 4 Vochtig Haspengouw - telt geen deelgemeenten, wel drie parochies: centrum, Lutselus en Rooierheide. - behoort tot het arrondissement Hasselt. 2.1.1
Bevolkingspiramide
5
Diepenbeek telt 18282 inwoners, 9085 vrouwen en 9197 mannen. Het percentage inwoners: - jonger dan 20 jaar bedraagt 21,34% (3902 inwoners) - van 20 tot 40 jaar: 25,06% (4582 inwoners) - van 40 tot 60 jaar: 31,41% (5743 inwoners) - ouder dan 60 jaar: 22,18% (4055 inwoners) Bijna een derde van de inwoners is tussen 40 en 60 jaar. Toch bedraagt de gemiddelde leeftijd 40.5 jaar, dit is te danken aan een grote groep min 40 jarigen (bijna de helft van de bevolking). Het percentage niet-Belgen, tot slot, bedraagt 3,42% (626 inwoners). 350 300
Bevolkingsaantal
250 200 150 100 50 0 0
10
20
30
40
50
60
70
80
90
100
Leeftijd Totale bevolking
2
Als bijlage gevoegd, welzijnsmonitor Limburg (editie 2009): gemeente Diepenbeek Bevolkingsregister van Diepenbeek, 18/11/2010. De laatste jaren profileert Diepenbeek zich, met name via de toetreding tot toerisme Haspengouw, als onderdeel van Haspengouw. 5 Als bijlage gevoegd een bevolkingspiramide per parochie en per leeftijd. 3 4
3
cultuurbeleidsplan Diepenbeek 2011-2013
200
Bevolkingsaantal
150
100
50
0 0
10
20
30
40
50
60
70
80
90
100
Leeftijd Totale bevolking mannen
2.1.2
Totale bevolking vrouwen
Bevolkingsgroei
Bevolkingsaantal
De Diepenbeekse bevolking is de afgelopen 15 jaar toegenomen met 1557 inwoners. Een stijging van iets meer dan 100 inwoners per jaar. Diepenbeek wil de volgende jaren evolueren naar 20 000 inwoners, als het kan tegen 2020. Met name hierdoor koos de gemeente in 2009 voor volgende slogan: “Diepenbeek de passie, de groei“. 18500 18400 18300 18200 18100 18000 17900 17800 17700 17600 17500 17400 17300 17200 17100 17000 16900 16800 16700 16600 16500 1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 Jaartal
4
cultuurbeleidsplan Diepenbeek 2011-2013
2.1.3
Vergelijking op provinciaal niveau
6
7
Volgende gemeenten hebben een gelijkaardig inwonersaantal: Neerpelt, Peer, Riemst (alle drie +16000), Tessenderlo +- 17000, Dilsen-Stokkem +- 19000 en Zonhoven +- 20000. Inzake bevolkingsdichtheid staat Diepenbeek op plaats 8. Tevens wordt de gemeente gekenmerkt door een heel laag sterftecijfer per 1000 inwoners (plaats 2) en een gemiddelde grootte van de huishoudens. Het percentage in- en uitwijkingen ligt hoger dan het Limburgse gemiddelde, met een licht overgewicht van inwijkingen. 2.2 Sociaal-economisch 8
2.2.1 Half verstedelijkte buitengebiedkenmerken en halflandelijke stedelijke kenmerken 9
Diepenbeek wordt in een onderzoek gerekend tot de ´landelijke gemeenten of verstedelijkte plattelandsgemeenten met sterke demografische groei’. Tot deze groep worden in Limburg onder andere gerekend Herk-de-Stad, Zutendaal, As, Maaseik, Zonhoven, Ham, Bocholt, Kinrooi, Lommel, Neerpelt, Peer, Hechtel-Eksel, Meeuwen-Gruitrode, Dilsen-Stokkem, Bilzen, Hoeselt, Kortessem, Lanaken en Wellen. Dit zijn gemeenten (uitgezonderd Diepenbeek, Maaseik en Lanaken) met een lage centrumfunctie, een lage vergrijzing en een sterke demografische evolutie. Deze gemeenten worden bijgevolg geconfronteerd met een aanzienlijke groei van de bebouwde oppervlakte en van het aantal woningen. 2.2.2 (On)bebouwde gronden
Bestemming gewestplan
oppervlakteenheid (ha)
% totale oppervlakte
woongebieden woongebieden met landelijk karakter woonuitbreidingsgebieden
486,3 307,2 206,0
11,7% 7,4% 5,0%
totaal woongebieden recreatiegebieden gebieden voor dagrecreatie
999,5 0,1 30,9
24,1% 0,05% 0,7%
totaal recreatiegebieden parkgebieden bufferzone groengebied natuurgebieden bosgebieden
31 193,0 33,2 2,7 171,6 101,6
0,75% 4,7% 0,8% 0,1% 4,1% 2,4%
totaal groengebieden agrarische gebieden landschappelijk waardevolle agrarische gebieden agrarische gebieden met ecologisch belang
593,9 1231,7 696,6 28
14,3% 29,7% 16,8% 0,7%
totaal agrarische gebieden
1956,3
47,2%
6
De provincie Limburg telt 44 gemeenten. Tot +- 2.000 inwoners meer of minder. 8 In het ruimtelijk structuurplan Diepenbeek (2006), richtinggevend deel, p. 5 geldt volgende omschrijving „De gemeente heeft op haar grondgebied veel half verstedelijkte buitengebiedkenmerken maar ook veel halflandelijke stedelijke kenmerken.“ 9 Studie Dexia Bank: “Nieuwe sociaal-economische typologie van de gemeenten” (2007), p. 22-23, 59 http://www.dexia.be/Nl/smallsites/research/PublicFinance/typo/ geraadpleegd op 18-11-2010. 7
5
cultuurbeleidsplan Diepenbeek 2011-2013
industriegebied 13,1 zone voor ambachtelijk bedrijven - kmo's 30,2 gebieden voor gemeenschapsvoorziening en openbaar nut 428,3 bestaande autosnelwegen 11,6 bestaande waterwegen 63,2 algemeen totaal 4141,4
0,32% 1,73% 10,4% 0,3% 1,5% 100%
2.2.3 Een groene gemeente Diepenbeek telt mooie natuurgebieden (de Maten, de Dauteweyers, de Dorpsbemden - Pomperik, Nietelbroeken, de Dijken, Park Rooierheide, Broekbosvijvers, Keizelboomgaard, …) en tal van waterlopen. Voor het project ‘Gemeenten adopteren Limburgse soorten’ adopteerde de gemeente Diepenbeek enkele jaren geleden de boomkikker. Er werd een actieplan uitgewerkt om de bestaande boomkikkerpopulatie veilig te stellen en te versterken. Bovenstaande troeven worden zowel door verenigingen (bijvoorbeeld W.S.V. De Schoverik en Natuurpunt Diepenbeek) als de gemeente gepromoot. De verschillende rustplaatsen, fiets- en wandelroutes die de afgelopen jaren tot stand zijn gekomen promoten het zacht toerisme in eigen gemeente. In dit verband verdienen de ‘Kapellekesbaan’ (fietsroutes langs de voornaamste kapellen), de ‘Beeldenroute’ (route langs acht standbeelden) en ‘Wandelen onder de toren’ (van een toenmalige natuurvereniging, de Heemkundige Kring en Diep’Arte) een speciale vermelding. Tot slot telt onze gemeente enkele verenigingen aangesloten bij de gemeentelijke adviesraad voor milieu en natuur: Natuurpunt Diepenbeek, vzw Kilowat?uur en de Nationale Boomgaardenstichting. De eerste twee zetelen eveneens in de cultuurraad. 2.2.4 Handel en lokale economie -
-
10
Koopattractie : Diepenbeek trekt op commercieel vlak (anno 2006) voornamelijk inwoners uit omliggende gemeenten (Kortessem, Bilzen en Hoeselt) aan, daarenboven betreft het vooral woonwijken (respectievelijk Vliermaalroot, Beverst en wijk Nederstraat) uit deze gemeenten die bij Diepenbeek grenzen. Diepenbeek kan, met name omwille van haar ligging en structuur, geen bovenlokale rol (zoals bijvoorbeeld Bilzen) nastreven en dient zich te richten tot het bestendigen van dit lokale niveau. 11 Koopbinding : De Diepenbekenaren kochten in de periode 1996-2006 in ongeveer 90 procent van de gevallen ‘convenience’ artikelen (o.a. eet- en drankwaren) in hun gemeente. Het inkomen is licht gestegen in deze periode, een kleiner deel van het budget per gezin wordt besteed aan kleinhandel, tegen een stijging van o.m. vervoer, communicatie, gezondheid, cultuur en vrije tijd.
De bedrijvigheid in de gemeente situeert zich in het centrum (KMO- en industriezone Muggenberg, KMO-zone centrum en de KMO zone Dorpsveld) en in Rooierheide (Bewel). Verspreid over de gemeente, buiten deze zones, bevinden zich actueel een 70- tal bedrijven. In de openbare nutszone in het westen, ligt het wetenschapspark. Deze zone is bestemd voor lichte nijverheid met research12 doeleinden. Tot slot werken de dienst cultuur, bedrijven en handelaren in het kader van lokatievoorstellingen samen. Deze samenwerking wenst de gemeente in de toekomst verder te ontwikkelen. 10
Adviesbureau voor Marketing & Onderzoek (2007), Opmaak ontwikkelingsvisie en perspectief handelsaanbod in het centrum van Diepenbeek, p. 13-17 Ibidem, p. 11-12, 15-17 12 Ruimtelijk structuurplan Diepenbeek (2006), informatief deel, p. 20 11
6
cultuurbeleidsplan Diepenbeek 2011-2013
2.2.5 Mobiliteit De gemeente wordt opgedeeld door een noord-zuidelijke as (de gewestweg N76) en verschillende 13 oost-west-geöriënteerde assen : - In het noorden het Albertkanaal en de Boudewijnlaan (N 702) - In het midden de spoorlijn Antwerpen-Luik en de N2, die parallel aan de Demer verlopen. - In het zuiden de autosnelweg Antwerpen-Luik (E313). Diepenbeek ondernam de afgelopen jaren diverse pogingen om de N2, die de dorpskern doormidden snijdt, binnen de bebouwde kom verkeersarm te maken. Het betreft hier een moeilijk evenwicht tussen de plaatselijke handelaars en de leefkwaliteit van de inwoners. Het mobiliteitsplan ontwikkelt een langetermijnvisie met als doel: het verbeteren van de verkeersveiligheid en -leefbaarheid, versterken van de verkeersinfrastructuur, wijzigen van de vervoerskeuze in het voordeel van het openbaar vervoer en de zachte weggebruikers. Tot slot stelt de dienst mobiliteit het 'verbreden en verdiepen' van volgende thema´s voorop: nieuwe ruimtelijke ontwikkelingen, het snelheidsplan, zwaar verkeer in het centrum, het parkeerbeleid in het centrum en de ontwikkeling van sneltramknooppunten. Wat dit laatste betreft leidt de komst van Spartacus enerzijds tot weerstand en biedt anderzijds nieuwe mogelijkheden. Gezien de eerder vermelde mobiliteitsthema´s verbonden zijn met gemeenschapsvorming, vertonen het mobiliteits- en cultuurbeleidsplan raakvlakken. Openbaar vervoer 14 De Diepenbekenaar beschikt in eigen gemeente over een treinstation, talrijke busverbindingen en 15 een belbus . Daarenboven betaalt, wie met de (bel)bus van De Lijn, in eigen gemeente reist slechts een halve euro per rit. Carpoolparking Aan de oprit van de autosnelweg E-313, aan het punt N76 / A13 (E313) - uitrit 30 in Diepenbeek bevindt zich een carpoolparking. De carpoolparking aan de oprit van de autosnelweg heeft een capaciteit van 100 parkeerplaatsen voor wagens. Ook een overdekte fietsenberging voor 48 fietsen is aanwezig. Op de parking bevinden zich een praatpaal en een wachthuisje. De lokale politie houdt regelmatig toezicht op de parking. 2.2.6 Levenslang leren Diepenbeek beschikt over een zeer uitgebreid onderwijsaanbod waarin alle onderwijsnetten vertegenwoordigd zijn. - Vijf kleuter- en basisscholen • Gemeenschapsonderwijs Papillon • Gemeentelijke basisschool • Vrije lagere & vrije kleuterschool Het Paleis centrum, Basisscholen Lutselus en Rooierheide - Secundair • Provinciale Middenschool • Provinciale Secundaire School
13
Ruimtelijk structuurplan Diepenbeek (2006), informatief deel, p. 18-19 De Lijn bus nummer 11, 20a (4 varianten), 36 (2 varianten), 45 (2 varianten), 104 en 453 15 De Lijn belbus 714 Diepenbeek 14
7
cultuurbeleidsplan Diepenbeek 2011-2013
- Hoger • Katholieke Hogeschool Limburg • Provinciale Hogeschool Limburg • Xios Hogeschool - Campus Diepenbeek, Universiteit Hasselt - Volwassenonderwijs - Buitengewoon onderwijs 16 • Sint-Gerardusscholen : Kleuter-, lagere- en secundair onderwijs 2.2.7 Tandem vzw en Sint-Gerardus dienstencentrum Tandem vzw en Sint-Gerardus diensten bereiken (zoals bovenstaande scholen) een omvangrijke doelgroep en vormen een belangrijke werkgever in Diepenbeek. Daarenboven leggen deze twee instellingen zich, naast hun initiële doelstelling, toe op een aanvullende doelstelling. De gasten van beide instellingen vervaardigen binnen diverse ateliers (kunst)artikelen uit klei, keramiek, hout, kaars, zeefdruk,… die verkocht worden. - Tandem vzw biedt opvang voor mensen (≥18j) met een mentale handicap, met oog op begeleiding in hun ontplooiing naar hun zelfstandigheid en integratie in de samenleving. Tandem vzw bestaat uit een dagcentrum, tehuis voor niet-werkenden en een afdeling Beschermd Wonen. - Het dienstencentrum Sint-Gerardus begeleidt individuen met een motorische, neuromotorische of meervoudige handicap. Het gaat om: • medische en therapeutische begeleiding (kinesitherapie, logopedie en ergotherapie), • begeleiding en assistentie door opvoeders • ondersteunende diensten: medische, psycho-pedagogische en sociale dienst 2.2.8 Sint-Vincentius Sint-Vincentiusvereniging ondersteunt, zowel materieel (voedselinzameling, voedselbedeling en het schenken van kleding) als moreel (huisbezoeken), minderbedeelden in Diepenbeek. 2.2.9 Gastvrij Diepenbeek Gastvrij Diepenbeek vzw organiseert drie keer per week Nederlandse les voor asielzoekers. Recent startte Gastvrij Diepenbeek een project ‘vriendENtaal’ i.s.m. het Provinciaal Integratiecentrum. Tot slot organiseert Gastvrij Diepenbeek jaarlijks een ‘vluchtelingenfeest’ ter bevordering van de integratie. 2.2.10 Vergelijking op provinciaal niveau Tewerkstelling Diepenbeek heeft, in functie van haar totale bevolking, een hoog percentage loontrekkenden en staat hiermee op plaats 4 in de provincie. Het percentage zelfstandigen (6,2%) en (brug)gepensioneerden (15,9%) is daarentegen aan de lage kant. De werkloosheid (6%) ligt rond het provinciaal gemiddelde.
16
De kleuter-, lagere en secundaire Sint-Gerardusscholen (type 4) werken nauw samen met het dienstencentrum voor de kinderen en jongeren van het centrum, en begeleiden leerlingen met een motorische handicap in het gewoon onderwijs (GON). Ter info: De gemeente koos ervoor om alle zorgfaciliteiten onder te brengen op een zelfde locatie. Zo liggen Sint-Gerardus, Tandem vzw en De Visserij op hetzelfde terrein.
8
cultuurbeleidsplan Diepenbeek 2011-2013
Inkomen Diepenbeek heeft een hoog gemiddeld belastbaar inkomen per inwoner (plaats 4 in Limburg) en mediaaninkomen van alle inkomensaangiften (plaats 2, na Zutendaal). Onderwijs en scholing de de - Maar liefst 48,3% van de Diepenbeekse jongeren volgt in de 2 en 3 graad ASO. Diepenbeek volgt Hasselt hierbij op de tweede plaats. Anderzijds zijn Diepenbeekse jongeren sterk ondervertegenwoordigd in het TSO en BSO en scoren matig goed in het KSO. - Diepenbeek bekleedt de eerste plaats in de provincie inzake doorstroming naar het hoger onderwijs: maar liefst 77% van de schoolgaande jongeren. 2.3 Gemeente: bestuur en diensten Diepenbeek wordt bestuurd door een coalitie van Sp.a, Open VLD en Groen! Burgemeester Schepen van cultuur & bibliotheek Gemeentesecretaris Ontvanger (financieel beheerder) Diensthoofd vrije tijd Cultuurbeleidscoördinator
Etienne Steegmans (CD&V.plus) Pierre Leuraers (Open VLD) Omer Jouck Monique Aerts Iene Mesotten Karsten Reyntjens
De gemeentelijke administratie telt 209 personeelsleden en bestaat uit de diensten grondgebiedzaken, financiën & automatisatie, interne zaken, vrije tijd en de technische dienst. Aan het managementteam worden gevoegd: een stafmedewerker, de ontvanger, de secretaris en de burgemeester. De dienst vrije tijd telt 29.2 VTE en bestaat uit de diensten jeugd, senioren & welzijn, cultuur, sport, logistiek, zalenbeheer en de bibliotheek.
9
cultuurbeleidsplan Diepenbeek 2011-2013
3. De culturele context 3.1 Infrastructuur De culturele infrastructuur van de gemeente bestaat uit volgende vijf locaties: - Cultuurhuis, Gildenzalen & Theaterzaal, Varkensmarkt 19 - OCL Ontmoetingscentrum Lutselus, Pastorijstraat 7 - OCR Ontmoetingscentrum Rooierheide, Rooierheidestraat 100 - Buurthuis De Kei, Keistraat 26 - Buurthuis Terlogt, Helstraat 22 Al deze gebouwen beschikken in hun polyvalente zaal over een geluid- en lichtinstallatie en, met uitzondering van beide buurthuizen, eveneens over een vast podium. Voor de culturele programmatie (van de dienst vrije tijd of de verenigingen) wordt naast de theaterzaal (147 zitplaatsen) ook gekozen voor OCR, buurthuis De Kei en OCL. In een zaal als OCR kunnen tot 300 zitplaatsen worden opgesteld. Tot slot kiest de dienst cultuur eveneens voor minder voor de hand liggende locaties zoals de Rooiermolen. 3.1.1 Beheer Bij drie van de vijf gebouwen ligt het beheer bij de gemeentelijke diensten en een conciërge per zaal. OCR en buurthuis Terlogt worden beheerd door een vzw. Beide zaalcomités werken in nauw overleg met de gemeentelijke diensten. De vijf locaties vallen onder een zelfde huur- en gebruikersreglement. De administratieve afhandeling van reservaties (contracten, facturatie,...) gebeurt door de gemeente. De reservatie van de eerste drie zalen gebeurt uitsluitend via de dienst cultuur. Voor OCR en buurthuis Terlogt kunnen reservaties via de zaalcomités of de dienst cultuur gedaan worden. De feitelijke reservatie gebeurt via de medewerkers van de zaalcomités die de reservaties vastleggen in een boek. Dit laatste heeft tot gevolg dat het online boekingssysteem (sinds anderhalf jaar operationeel) niet naar behoren functioneert en dat de dienst cultuur voor beide zalen geen reservatie kan aannemen zonder overleg met de medewerkers van de zaalcomité´s over de effectieve beschikbaarheid van de zalen. In het voorjaar 2011 treedt een nieuwe reservatieregeling in voege (zie infra). Tot slot is de technische dienst verantwoordelijk voor de staat en het onderhoud van de gebouwen en wordt het poetsen gedaan door de conciërges, poetsvrouwen en poetsfirma´s. 3.1.2 Personeel
-
-
Vrijwilligers van beide zaalcomités Drie conciërges Twee halftijdse poetsvrouwen (regelmatig aangevuld met medewerkers van een poetsfirma) Klusjesman (tijdelijk vacant) Dienst cultuur: • Voltijdse medewerker: reservaties e.a. • Cultuurbeleidscoördinator: eindverantwoordelijke zaalbeheer Dienst financiën: • Halftijdse medewerker: financiële afhandeling • Deeltijdse deskundige
10
cultuurbeleidsplan Diepenbeek 2011-2013
3.1.3 Tarieven
17
De tarieven zijn, in vergelijking met omliggende gemeenten, zeer laag. Dit is een bewuste keuze van het bestuur. Er worden drie tarieven gehanteerd: tarief 2 is bedoeld voor verenigingen niet aangesloten bij een adviesraad en particulieren woonachtig in Diepenbeek, tarief 3 voor particulieren buiten Diepenbeek woonachtig of commerciële organisatoren. Ondanks het prijsverschil tussen tarief 1 en 2 en een nog veel groter verschil tussen tarief 2 en 3 komen particulieren in Dilsen-Stokkem, Genk, Hasselt,… woonachtig in Diepenbeek een zaal huren. 3.1.4 Een volwaardig gemeenschapscentrum op 1 locatie 18
De bouw van een nieuw gemeenschapscentrum in PPS verband (privaat-publieke samenwerking ) zal in twee fasen verlopen. De eerste fase (2011-2012) omvat de creatie van een literair café, drie vergaderlokalen (via een schuifwand tot een lokaal om te vormen), de renovatie van de theaterzaal en de afbraak van het cultuurhuis. Eveneens omvat deze eerste fase de aanleg van een nieuw plein met buitenpodium. Op dit ogenblik wordt onderzocht hoe de ingang van de bibliotheek (die eveneens aan dit plein grenst) kan worden verplaatst om zodoende op dit plein uit te geven. Wanneer de tweede fase van start zal gaan is op dit ogenblik niet bekend. De tweede fase omvat de bouw van twee polyvalente zalen (via een schuifwand tot een zaal om te vormen), tentoonstellingsruimte, drie atelierruimten en de afbraak van de gildenzalen. Dit nieuw gemeenschapscentrum, het plein (verkeersvrije zone), literair café, buitenpodium en de bibliotheek krijgen een belangrijke ontmoetingsfunctie en worden het cultureel hart van de gemeente. 3.1.5 Duurzaamheid promoten De gebruikers van de culturele infrastructuur worden aangemoedigd om afval te sorteren. Hiervoor wordt de afvalinzameling doorgelicht en waar nodig aangepast. Concreet betekent dit de aankoop van sorteermodules, het plaatsen van een papiercontainer, sensibilisering van de gebruikers en het opnemen van bepalingen over afval in de gebruikersreglementen. 3.2 Het cultuurbeleid en het culturele veld 3.2.1 Instellingen Bibliotheek De openbare bibliotheek beheert een ruime collectie (boeken, cd's, dvd's, strips en tijdschriften) voor volwassenen en kinderen, beschikt over een zit- en vergaderruimte, computers met internetaansluiting en werd eind 2010 van zelfscanbalies voorzien. De hoofdbibliotheek is sinds 2006 gehuisvest in een mooi en modern gebouw aan het marktplein. De gemeente koos ervoor het fililaal Lutselus en de uitleenpost Rooierheide om te bouwen tot schoolbibliotheken. De collecties en openingsuren staan volledig in functie van de nabijgelegen lagere scholen. Deze schoolbibliotheken vormen inzake lokale verankering een belangrijke meerwaarde binnen de respectievelijke parochies. De bibliotheek tracht met haar collectie, diensten en tal van uitbreidingsactiviteiten te voldoen aan de opdrachten die het decreet haar oplegt: vrije en drempelloze toegang bieden tot kennis en cultuur, cultuur- en kennisparticipatie stimuleren, levenslang en levensbreed leren ondersteunen en het gemeenschapsleven helpen versterken door te fungeren als ontmoetingsplaats. 17 18
Huur- en tarievenreglement als bijlage gevoegd De private partner realiseert in de eerste fase eveneens de bouw van 61 privé-woningen en ondergrondse parking.
11
cultuurbeleidsplan Diepenbeek 2011-2013
Academie Diepenbeek is een filiaal van de Academie voor Muziek, Woord & Dans Genk. In Diepenbeek kunnen lessen voor muziek & woord gevolgd worden in het centrum (Gemeentelijke basisschool) en Algemene Muzikale Vorming (A.M.V.) in Lutselus (OCL) en Rooierheide (Vrije Basisschool). Wekkermuseum van de Heemkundige Kring In ons land enig in zijn soort. Een verzameling met honderden antieke wekkers te bezichtigen in de de kelderverdieping van het gemeentehuis, elke 3 zondag van de maand. De Heemkundige Kring bewaart eveneens oud landbouwalaam. Wegens plaatsgebrek wordt dit bij de leden ondergebracht. Foto's, teksten, boeken, documenten, prenten, mondelinge overleveringen,…. worden tot slot onder de vorm van een origineel document, een kopie of een scan bewaard. De gegevens worden verwerkt in een tijdschriftartikel of boek. De kring publiceerde afgelopen jaar (voor het tweede jaar op rij) eveneens een kalender en nam tot op heden jaarlijks deel aan de organisatie van Open Monumentendag. De Heemkundige Kring promoot tot slot streekproducten en verleent beleidsadviezen. 3.2.2 Raakvlakken met andere diensten Jeugd De jeugdconsulent en de jeugdraad bouwden de afgelopen jaren een stevige werking uit. Op vlak van cultuur organiseren voornoemde jaarlijks Fiësta del Plaza en afwisselend DJ-contest en Onderrock. De jeugdraad en jeugddienst brengen, in samenspraak met de dienst cultuur, eveneens een alternatief filmaanbod. De Heizoe, tot slot, is een gemeentelijke jongerenontmoetingsplaats waar zowel jeugdwerk als nietgeorganiseerde jongeren elkaar kunnen ontmoeten en activiteiten kunnen organiseren. Senioren 19 De sterke seniorenwerking en ’t Fonteintje (ontmoetingshuis voor 50-plussers) vormen een belangrijke troef van de gemeente. De dienst senioren organiseert jaarlijks het tweedaags festival `Nazomeren` (met muziek, dans, theater,...) voor 75 plussers. Daarenboven organiseert deze dienst in samenwerking met de seniorenraad een concertnamiddag en i.s.m. ‘t Fonteintje een filmvoorstelling. Ook het vormingsaanbod is bijzonder uitgebreid; schilderen (via kunstkring Diep’Arte) en tekenen, bloemschikken, borduren, breicafé, bezoek aan bibliotheek, computerlessen… Tot slot organiseert deze dienst uitstappen (TVL, bibliotheek, universiteit, EDM,…) en stadsbezoeken (inclusief gidswandeling). Dienst Noord-Zuid De dienst Noord-Zuid tracht een gemeentelijk beleid rond ontwikkelingssamenwerking uit te bouwen. Hiervoor wordt ze ondersteund door de convenant gemeentelijke ontwikkelingssamenwerking met het Vlaams Agentschap voor Internationale Samenwerking (VAIS) voor de periode 2009-2011. De nadruk ligt op sensibilisatie rond Noord-Zuidthema’s, het ondersteunen van NGO’s ( 11.11.11, Broederlijk Delen, Amnesty International,…), het ondersteunen van de Diepenbeekse vierde pijler, ondersteunen van mondiale vorming in de scholen en de FairTradegemeentecampagne. De dienst Noord-Zuid wordt bijgestaan door een adviesraad: de werkgroep Noord-Zuid. De werkgroep adviseert het beleid en de schepen voor ontwikkelingssamenwerking, ze bedenkt en organiseert activiteiten die informeren of sensibiliseren rond de Noord-Zuidproblematiek. Tot slot heeft de werkgroep een adviserende functie bij aanvragen voor projectbetoelagingen en noodhulp. Voor de 19
Gemeentelijke instelling, open elke weekdag
12
cultuurbeleidsplan Diepenbeek 2011-2013
organisatie van Noord-Zuidactiviteiten wordt er zoveel mogelijk samengewerkt met andere diensten afhankelijk van de doelgroep en de aard van de activiteit. Toerisme Diepenbeek wordt gepromoot via een toeristische folder, postkaarten, gebruiksvoorwerpen met het logo van de gemeente, streekproducten, wandel- en fietsroutes (Limburgs Fietsroutenetwerk – regio Haspengouw). De eerder vermelde wandelroutes werden de afgelopen jaren door de dienst Toerisme verrijkt met een beeldenroute en, i.s.m. de Heemkundige Kring, een “Kappelekesbaan” (zie supra). Streekspecialiteiten zijn “De Aonjaoger” (ambachtelijk speciaalbiertje), het "Piepelke" (kwaliteitslikeur), “Ne Stroese” (jenever) en “Keizelsap” (appelsap). Tot slot telt Diepenbeek diverse overnachtingsmogelijkheden (hotels, B&B en gastenkamers). Vrijetijdsloket Het loket vormt het eerste aanspreekpunt binnen de dienst vrije tijd. De medewerker is op de hoogte van het reilen en zeilen binnen de afzonderlijke diensten, houdt zich tevens ook bezig met de tickets (reservering en verkoop), inschrijving voor cursussen en activiteiten van de jeugd-, sportdienst en toerisme. De medewerker van het vrijetijdsloket kreeg de afgelopen jaren enkele bijkomende taken. Zo is deze medewerker eveneens verantwoordelijk voor de vrijwilligersverzekering en ambtenaar buurtwerking. Wijk- en buurtwerkingen Het is niet de bedoeling en niet haalbaar een sluitende definitie te geven voor de begrippen wijk & buurt. Van Dale omschrijft een ‘buurt’ als een deel van een wijk en een ‘wijk’ als een deel van een stad of groot dorp... Maar een wijk kan ook een geografisch dusdanig klein gebied omvatten dat het begrip buurt hier zeker ook gepast is. We willen ons in dit beleidsplan niet begrenzen door een scheiding op te stellen tussen werkingen binnen beide entiteiten. Onderstaande indeling is dan ook louter indicatief. Onderstaande buurtwerkingen richten zich in de eerste plaats op een (deel van de) eigen straat. Wel willen we in dit beleidsplan beide soorten werkingen ondersteunen en tot samenwerking aanmoedigen. Wijkwerkingen Hiermee wordt bedoeld, verenigingen of instellingen die in hun wijk of buurt een bepaalde dynamiek teweeg brengen. Binnen de parochies was oorspronkelijk de parochiale werking toonaangevend en bindend voor het gebeuren in de wijken. De dalende slagkracht van de parochiale werkingen werd in Rooierheide opgevangen door het verenigingsleven. Met name ‘Levend Rooierheide’ neemt in haar wijk het voortouw en bundelt samen met andere verenigingen en de school de krachten in het kader van projecten of activiteiten zoals de Breughelavond, school- en parochiefeest, Week van de Smaak of andere. In Lutselus en het centrum blijft de wijkwerking grotendeels gekoppeld aan de parochiale werking. In andere wijken of buurten werden en worden werkingen geconfronteerd met een gebrek aan nieuwe vrijwilligers. In het Reitje ontstond naast het Wijkcomité Reitje twee losstaande nieuwe spelers: @RD Actief Reitje (richt zich op jonge gezinnen) en VKG (Vriendenkring gepensioneerden). In het Crijt vervult ‘Vriendenkring Crijt’ een functie vergelijkbaar -op kleinere schaal- met die van ‘Levend Rooierheide’. Jaarlijks weerkerende activiteiten zijn: Crijtfeesten, Meiboomplanting, Sinterklaas en Kerstmis. Tot slot telt Diepenbeek volgende twee niet-gemeentelijke zalen: ’t Bergheem en De Steenberg. Het bestuur van deze zorgt ook voor een bepaalde dynamiek in de betreffende wijken of buurten via het organiseren van activiteiten, feesten, cursussen of andere.
13
cultuurbeleidsplan Diepenbeek 2011-2013
Buurtwerkingen In 2007 werd de buurtraad ter ondersteuning en bevordering van buurtwerkingen en wijkinitiatieven in het leven geroepen. Deze wordt minstens één keer per jaar samen geroepen. Een delegatie van twee personen per buurt maakt samen met de buurtambtenaar en de bevoegde schepen deel uit van de 20 gemeentelijke buurtraad. Buurtwerkingen die toetreden tot de buurtraad ontvangen een buurtcheque ter waarde van € 250,00 uitsluitend bedoeld voor het huren van materiaal bij de gemeentelijke uitleendienst. Daarenboven genieten deze van gunsttarieven voor het gebruik van de culturele infrastructuur. Zoals andere verenigingen hebben ook zij recht op een gratis collectieve verzekering voor vrijwilligers. De gemeente telt intussen een vijftigtal buurtcomités. Het merendeel (+- 40) organiseert voornamelijk een jaarlijkse straatbarbecue. Dit wordt steeds zeer gesmaakt door de bewoners en verstevigt het gemeenschapsgevoel in de buurt. De eerste twee jaren werd een vergadering belegd om na te gaan in welke mate en op welke wijze de gemeente de buurtwerkingen kan ondersteunen. De behoeften en noden bevonden zich toen bijna uitsluitend op het niveau van het uitleenmateriaal. Vorig jaar organiseerde de gemeente ‘Buurt 2009’, een verkiezing door de buurtwerkingen van de meest dynamische werking. Aan de ‘Dag van de Buren’, tot slot, namen in 2009 vier werkingen deel. Informatie en communicatie Het gemeentelijk informatieblad (in 2007 omgedoopt tot ‘Teng’) verschijnt elf keer per jaar. Dit blad biedt informatie over lopende projecten, werken, subsidies, evenementen e.a. Elke Teng heeft een luik cultuur, bibliotheek, senioren, jeugd, welzijn, sport, milieu en verenigingen. Naast de elf vermelde edities verscheen de afgelopen jaren een beleidsTeng, Teng infogids, Spartacus Teng en enkele extra-Tengs. In 2009 koos de gemeente voor de slogan “Diepenbeek: de passie, de groei” (zie supra) en werd de gemeentelijke website vernieuwd. De informatieambtenaar bezorgt persberichten aan radio VRD, radio 2, TV-Limburg en alle krantencorrespondenten (in de eerste plaats “Het Belang van Limburg”). Daarenboven onderhouden deze ambtenaar en de leden van het college van burgemeester en schepenen regelmatig telefonisch contact met bovenvermelde perscontacten. Tweewekelijks verschijnt op TV-Publiek de ‘Diepenbeek Special’. Op maandag net voor het TVLnieuws van 18u30 en 24u, de dag nadien om 7u en 12u en tot slot de daaropvolgende zaterdag. Deze uitzendingen kunnen ook op de gemeentelijke website worden bekeken. Promotie cultureel aanbod: - Teng - Brochure cultureel aanbod - Gemeentelijke website - Affiches - Panelen invalswegen - TV-Publiek - VRD - Wanatoe (Het Belang van Limburg), Cultuurnet Vlaanderen,…
20
Erkenningvoorwaarden: minimum 3 gezinnen zijn verantwoordelijk voor het organiseren van activiteiten en de ‘buurt’ bestaat uit minstens 5 gezinnen.
14
cultuurbeleidsplan Diepenbeek 2011-2013
Participatie en inspraak Het gemeentebestuur belegt in het kader van grote projecten bijeenkomsten voor bewoners en/of belanghebbenden (windmolens, Servaassite, Demerstrand,…). Ook wordt de bevolking geïnformeerd en om feedback gevraagd over wegenwerken of andere verbouwingen. Dit laatste gebeurt veelal via de Tengbox (genaamd naar analogie met het informatieblad), een soort brievenbus geplaatst op wisselende locaties waar straatbewoners bedenkingen, vragen of andere kunnen in deponeren. Deze Teng-box wordt eveneens aangewend in het kader van een algemene bevraging. De tevredenheid over cultuur in Diepenbeek behaalt gemiddeld een score van 8 op 10. 3.2.3
Cultureel aanbod dienst cultuur
De dienst cultuur brengt elk seizoen in de theaterzaal, andere gemeentelijke zalen en zelf af en toe op verrassende locaties een mix van voorstellingen (theater, muziek, cabaret, poëzie, film, familie- en schoolvoorstelling,...). Jaarlijks weerkerende evenementen zijn “Winteren rond de Kiosk” (kerstmarkt met vertellingen, i.s.m Tandem vzw en de Diepenbeekse verenigingen), het nieuwjaarsconcert, de mijnwerkershulde, het muziekfestival “Torenlawijt” (in 2010 tiende editie met 3000 bezoekers), kermiskroegentocht met muziek en vuurwerk, de nieuwjaarsborrel met muziek,… De dienst cultuur organiseert eveneens tentoonstellingen in het gemeentehuis en in de bibliotheek. Jaarlijks organiseert de cultuurraad in samenwerking met de dienst cultuur de “Vereniging in de kijker” en de deelname aan volgende bovenlokale initiatieven “Week van de Amateurkunsten”, “Week van de Smaak” en “Open Monumentendag” (eveneens i.s.m. de Heemkundige Kring). De afgelopen jaren werkte de dienst cultuur samen met de diensten jeugd en senioren in het kader van “Night of the Proms”. Daarenboven werkte de dienst cultuur met de jeugddienst een kader uit voor het filmaanbod, met de dienst senioren voor het seniorenaanbod (zie supra). 3.2.4
Verenigingen
Diepenbeek heeft een rijk verenigingsleven, dit blijkt met name uit een hoog aantal leden binnen de 21 jeugd- en cultuurraad . Verenigingen met een cultureel aanbod voor breder publiek zijn: -
-
21
Toneel • • •
“Klimop” “De Royerheikes” Jeugdtoneelgroep “Jota”
• • • • • • • • • •
“Koninklijke Harmonie De Stroobanders” “Gemengd Koor Crescendo”, “Gemengd Koor Royerheide”, “Sint-Cecilia Zangkoor” “Limburgs Kamerorkest” “Academie Muziek & Woord, filiaal Diepenbeek” “Accordiola+” “The Dream Country Dancers” “De Vrolijke Muzikanten” “Vzw Blues Adventure” organiseert jaarlijks het festival Hookrock en – indoor. Jeugdkoor “Anhaï” “Eat my tank” (niet aangesloten bij een raad): techno
Muziek
Als bijlage gevoegd de lijst met de leden van de cultuurraad
15
cultuurbeleidsplan Diepenbeek 2011-2013
-
Dans • • • • •
-
-
-
“Dansclub Victory” en “Veleta”: salondans “The Eagle Country Dancers” organiseert eveneens jaarlijks een Line Dance festival “Volksdansgroep Bossanova” “Cadans” (niet aangesloten bij een raad): moderne en klassieke dans Geen optredens: “Salsa en Boogie Friends”, “Dans je Vrij”, “De Sjraveleers”, “Dansclub Kixx”, “Dansclub Truma”. Beeldende kunsten (schilderkunst, tekenkunst, textielkunst, grafiek) en beeldhouwkunst • “Kunstkring Diep´Arte” • “Ultramarijn Aquarelclub” • “Diepenbeerke” Moderne media of multimedia: Fotografie, audiovisuele installaties, digitale media • “Radio VRD” • “Cineastenclub Diepenbeek CCD Videofilmers” • “Fotokring Diepenbeek” • “Diepenbeek Info” Woord • “Het genootschap ter bevordering van de voordrachtkunst en vertelkunst” • “Academie Muziek & Woord, filiaal Diepenbeek”
Ook volgende verenigingen en instellingen zijn lid van de cultuurraad en organiseren al dan niet activiteiten opengesteld voor een breder publiek: de Heemkundige kring, Markant, Gezinsbond, Davidsfonds, Curieus, Linx+, Willemsfonds, KWB Rooierheide, KWB Lutselus, KWB Diepenbeek Centrum, Bonsaiclub EDA-UCHI-KAI, Levend Rooierheide, L.O.C.C.C., OTRA, Ruilclub de Mangeleer, VABS, Orchideën Vereniging Vlaanderen vzw Regio Limburg, De Pruvers, De Alverkes, Mozaiek, V.A.W. Wijnmakersgilde 'De Boogaerd', Pioen, Vlaamse Kampeertoeristen Maasrovers, VKT Midden Limburg, 't Bergheem vzw, V.E.L.T., Limburgse Keverclub vzw, Vriendenkring Crijt, Fiets en hobbyclub "de Aônjaôgers", Bieëntelersbond Diepenbeek en omstreken, Vriendenkring Gemeentepersoneel, Aviornis International vzw, @RD Actief Reitje Diepenbeek, ABS, PASAR Diepenbeek, Wijkcomité Reitje en omgeving, Parochieraad Lutselus, Tandem vzw, Zaal Terlogt, Vrienden van Lourdes, St. Vincentiusvereniging - Conferentie St Servaas, Parochieraad Rooierheide, Evangelische kerk, vzw Teutonische Ridders, ACW Diepenbeek, ACV Diepenbeek, Parochie St. Servaas centrum Diepenbeek, vzw Kilowat?uur, Oudervereniging Paleis, Natuurpunt Diepenbeek, KVG, DiaDiep Diepenbeekse Diabetes Vereniging, Ziekenzorg CM Rooierheide, Ziekenzorg CM Lutselus, Ziekenzorg CM Centrum, Rode Kruis Vlaanderen afd. Diepenbeek, Vriendenkring Oudercomité Gemeenteschool, The Friendship Force of Limburg, KAV Lutselus, KAV Rooierheide, KVLV. 22
3.3 Financiële ondersteuning van het culturele werk door de gemeente 3.3.1 Cultuur
- Subsidies (€ 26.640,00) • Werkingssubsidies en projectsubsidies verenigingen, lid van de cultuurraad € 16.000,00 • Subsidies aan instellingen € 7.640,00 • Huur en huurlasten van gehuurde onroerende goederen Harmonie € 3.000,00
22
Budgetten cultuur en bibliotheek 2011 als bijlage gevoegd. Niet opgenomen in deze financiële ondersteuning zijn de infrastructurele kosten (voor cultuur met name de Servaassite).
16
cultuurbeleidsplan Diepenbeek 2011-2013
- Werkingskosten (€ 71.410,00) 23 • Deelname aan bovenlokale initiatieven € 5000,00 • Werkingsmiddelen cultuurraad € 1.500,00 • Werkingsmiddelen denktank erfgoedcel € 1.500,00 24 • Werkingsmiddelen dienst cultuur € 63.410,00 - Academie Muziek & Woord (€ 107.536,00) - Personeelskosten (€ 105.918,00) • Twee administratieve medewerkers • Cultuurbeleidscoördinator 3.3.2 Bibliotheek - Werkingskosten (€ 96.050,00) - Personeelskosten (€ 346.665,00) 3.4 Stakeholders (belangrijke actoren) -
23 24
Adviesraden AGBD Buurtwerking De gemeenteraad Denktank erfgoedcel Diensten en instellingen (OCMW, Tandem vzw, Sint-Gerardus, Bibliotheek, jeugd, senioren, scholen, universiteit…) Diepenbekenaar Gebruikers infrastructuur Heemkundige kring Het college van burgemeester en schepenen Horeca Kinderopvang Leveranciers Medewerkers vrije tijd: o.a. bibliotheek, jeugd, senioren, welzijn en toerisme Middenstand Onderwijs Oudercomité Sponsoren Vaste klanten culturele programmatie Verenigingen Wijken Zaalcomités
Week van de Smaak, erfgoeddag, dag van de vrijwilliger, Week van de Amateurkunsten Met name: programmatie, vorming, publicatie, technische benodigdheden, materiaal,…
17
cultuurbeleidsplan Diepenbeek 2011-2013
4. SWOT (sterkte/zwakte)- analyse 4.1 Sterkte -
-
Het bestaan van en de mogelijkheid tot samenwerking tussen bovenvermelde instellingen en diensten, waaronder met name: Bibliotheek en twee schoolbibliotheken Scholen Filiaal van de Academie voor Muziek, Woord & Dans van Genk Tandem vzw Sint-Gerardusscholen en diensten De Heizoe Ontmoetingshuis ’t Fonteintje Vrijetijdsdiensten Cultureel aanbod van de vrijetijdsdiensten (al dan niet i.s.m. de adviesraden) Centrale ligging van de dienst cultuur en andere vrijetijdsdiensten. Evenementen (zie 3.2) Het rijk verenigingsleven en hun cultureel aanbod De adviesraden Culturele infrastructuur Informatie en communicatie: site, deelsites in ontwikkeling, Teng, Tengbox, informatieborden,… Straat- en buurtwerking: straatbarbecues, garageverkoop, wijkcomités,… Carnaval, georganiseerd door de Teutonische Ridders.
4.2 Kansen -
-
-
-
-
Intergemeentelijke samenwerking: Diepenbeek ligt tussen de gemeenten Kortessem, Hoeselt, Bilzen en bij uitbreiding Alken, As, Zutendaal. Deze kleine spelers kunnen hun krachten bundelen en van een schaalvergroting dankbaar gebruik maken. De samenwerking tussen voornoemde gemeenten kan op diverse al dan niet structurele manieren gebeuren (bvb. op vlak van communicatie, organisatorisch, logistiek,…). De gemeente wordt versnipperd door tal van grote verkeerswegen (N76, N2, N702, E313), de spoorweg en het kanaal. Welke rol is hier weggelegd voor cultuurspreiding, wijkoverstijgende projecten,…? De cultuurraad: de huidige voorzitter heeft al aardig wat werk verricht om diverse werkpunten aan te pakken. Er blijven nog belangrijke structurele uitdagingen. Goede weergave van de bevolking, interactieve en dynamische algemene vergadering, werkgroepen,… De link tussen de campus Diepenbeek en de gemeente. Nieuw gemeenschapscentrum Voorstellingen op alternatieve locaties. Diverse gebouwen in Diepenbeek die in privé-bezit zijn en waar over afzienbare tijd een nieuwe bestemming aan kan worden gegeven: Bouquetwinning, Klooster Zusters v.h. H. Hart van Maria, Sapitelmolen, het klooster van de Zusters Ursulinen,… Meer podiumkansen creëren, met name wat betreft toneel en beeldende kunsten Patersbos: globale visie voor diverse doelgroepen Ook jongeren hebben het recht om in de publieke ruimte te vertoeven Nieuwe inwoners (dag van de nieuwkomer) Erfgoed
18
cultuurbeleidsplan Diepenbeek 2011-2013
4.3 Zwakte -
Diepenbeek tussen de steden (en de culturele centra van) Hasselt, Tongeren en Genk Geen academie voor beeldende kunsten Het parkeerbeleid in het centrum van Diepenbeek schiet tekort. Zo beschikken vele inwoners in het centrum over een parkeerruimte maar verkiezen hun voertuig op straat te parkeren. Bewegwijzering culturele infrastructuur Het ontbreken van een activiteitenbrochure van de gemeentelijke diensten en de verenigingen samen Personeelstekort administratie
4.4 Bedreiging -
Traditionele versus professionele vrijwilligers Economische crisis en weerslag op beleid en sponsoren Verregaand controlesysteem plaatselijke administratie
19
cultuurbeleidsplan Diepenbeek 2011-2013
5. Missie & visie 5.1 Missie “Diepenbeek de passie, de groei“ Met respect voor het verleden ontwikkelt Diepenbeek zich binnen de hedendaagse context. Gezien cultuur bijzonder veel facetten van de samenleving raakt, is voor het lokaal cultuurbeleid een belangrijke rol weggelegd om deze identiteit mee vorm te geven. Diepenbeek ontwikkelt een actieve en passieve kunst- en cultuurbeleving met oog voor ontmoeting, kwaliteit, verenigingen, individuen, spreiding, culturele infrastructuur, traditioneel moeilijker bereikbare doelgroepen, communicatie, afstemming en samenwerking. De gemeente stelt zich hierbij op als bindende en ondersteunende actor, facilitator en creator. 5.2 Visie Het lokaal cultuurbeleid plaatsen we binnen de gemeentelijke beleidsvisie en het decreet lokaal 25 cultuurbeleid. Dit decreet legt sterk de nadruk op ‘gemeenschapsvorming’. Een nota van 2006 omschrijft het als volgt: “de gemeenschapsvormende functie van cultuur is veel breder dan het stimuleren van mensen om deel te nemen aan ‘de’ cultuur. Cultuur moet ook hefbomen bieden om op een positieve manier mee de gemeenschap of het samen leven te vormen. Het gaat over het activeren van mensen in de maatschappij door hen te betrekken in het culturele productiesysteem. Hiertoe worden ruwweg drie invalshoeken onderkend: - het stimuleren van ontmoeting en betrokkenheid. - publieksverbreding, het beter bereiken van traditioneel moeilijker doelgroepen. - de identiteit van culturele gemeenschappen.” Voor het cultuurbeleid in Diepenbeek stellen we volgende speerpunten voorop: het cultureel aanbod, de verenigingen, de culturele infrastructuur, erfgoed, kunstenbeleid, samenwerking en afstemming. De culturele programmatie wordt behouden en stapsgewijs uitgebreid. Hierbij dienen gemeentelijke diensten door het beleid te worden gesterkt in de overtuiging dat de activiteit niet ondergeschikt is aan het aantal deelnemers. De dienst cultuur dient in dit verband voldoende ruimte te krijgen om een groeiend publiek uit te bouwen. Drempels om deel te nemen en te hebben aan cultuur worden verlaagd. De toegankelijkheid wordt enerzijds vergroot via locatieprojecten en het uitbreiden van voorstellingen in samenwerkingsverband. Anderzijds via het uitwerken van instrumenten (abonnement, prijsdifferentiatie, mailing, nieuwsbrief, …) op maat. Inzake culturele programmatie gaat specifieke aandacht naar groepen (al dan niet maatschappelijk kwetsbaar) die vandaag in mindere mate worden bereikt. Lokaal blijven de verenigingen en het vrijwilligerswerk voorname pijlers van het culturele leven. Bijgevolg verdienen en kunnen de verenigingen blijven rekenen op een krachtige ondersteuning in natura (infrastructureel, logistiek, promotioneel, uitleencheques), financieel (werking- en projectsubsidie) en structureel (via de cultuurraad). Ook andere beleidsdomeinen blijven het vrijwilligersinitiatief, een belangrijke hefboom inzake samenleven en gemeenschapsvorming, ondersteunen. De culturele infrastructuur heeft een belangrijke ontmoetingsfunctie binnen de respectievelijke wijken en buurten. Het toekomstig gemeenschapscentrum op één locatie wordt samen met de
25
Trendnota gemeenschapsvorming_oktober 2006, Hilde De Brandt publicatiedatum 15/12/2008
20
cultuurbeleidsplan Diepenbeek 2011-2013
bibliotheek, het buitenplein en het literair café een belangrijke ontmoetingsplaats in het centrum. Het ter beschikking stellen van de (culturele) infrastructuur aan redelijke tarieven blijft een prioriteit. Tevens worden inzake zalenbeheer nieuwe systemen (online boeken, badgesysteem,…) geïmplementeerd die, indien deze naar behoren functioneren, leiden tot een grotere soepelheid en efficiëntie. Net om dit functioneren en bij uitbreiding het zalenbeheer te optimaliseren dient volgende doelstelling uit het gemeentelijk beleidsplan als randvoorwaarde te worden vervuld: “optimaal inzetten en functioneren personeel”. Het gemeentelijk beleidsplan stelt inzake erfgoed volgende doelstellingen voorop: - een erfgoedplan voor het (im)materieel en (on)roerend erfgoed opstellen - het cultureel erfgoed bewaken Op dit ogenblik beschikt de gemeente over een denktank erfgoedcel om deze doelstellingen te verwezenlijken. Jammer genoeg ontbreken de middelen inzake personeel. Het welslagen van bovenstaande doelstellingen is de komende twee à drie jaren dan ook sterk afhankelijk van de 26 samenwerking met betreffende verenigingen en individuen. Het in kaart brengen van erfgoed is een werk van lange adem waarbij gebouwen binnen het cultureel erfgoed een startpunt kunnen vormen. Tijdens de uitvoering van dit cultuurbeleidsplan wordt tevens onderzocht of een medewerker van de administratie, in het kader van deze opdracht, voor 25% kan worden vrijgesteld. Deze persoon zou de oprichting van een erfgoedcel mee dragen en vervolgens er de ondersteunende ambtenaar van zijn. Inzake kunstenbeleid werden tot op heden stappen ondernomen (beeldenroute, tentoonstellingsmogelijkheden, cultuurraad, denktank erfgoedcel,…). De komende twee jaren wordt dit kunstenbeleid, in overleg met de betrokken actoren (erfgoedcel, verenigingen, kunstenaars e.a.), verder uitgewerkt. Natuurgebieden, stilte en rust vormen belangrijke troeven van Diepenbeek, ook in de verdere uitbouw van het zacht toerisme in Diepenbeek. Dit laatste is een opdracht voor de dienst Toerisme. De uitbouw van een dienstoverstijgende en integrale aanpak blijft een belangrijk aandachtspunt. Tot slot dient Diepenbeek samen te werken met vergelijkbare omliggende gemeenten.
26
Monumenten (of delen ervan), objecten, archiefstukken, dialect, landschappen, gebruiken, volkssport, gebruiken,…
21
cultuurbeleidsplan Diepenbeek 2011-2013
6. Doelstellingen 6.1 Diepenbeek heeft een eigen (socio-)culturele voetafdruk 6.1.1
De volgende drie jaren wil de dienst cultuur, in samenwerking met andere diensten en instellingen, een uitgebreider en meer divers cultureel aanbod brengen. Er wordt hierbij gestreefd naar een aanbod met bekende en minder bekende artiesten.
WAT IS & BLIJFT WAT KOMT vanaf 2011 1 Mix van voorstellingen (theater, muziek, cabaret, Het aanbod uitbreiden met o.a. dans-, muziek- (doelgroep -35 jarigen) en theatervoorstellingen. poëzie, familie- en schoolvoorstelling,...). 2 Jaarlijkse familievoorstelling Op initiatief van de verenigingen kan een bijkomende familievoorstelling door de dienst cultuur mee georganiseerd worden. 3 Jaarlijks minstens één (locatie)voorstelling of activiteit, in samenwerking met en gericht op de doelgroep van één van de volgende instellingen: Sint-Gerardus, Tandem vzw, OCMW, De Visserij en Sint-Vincentius. 1
4
Jaarlijks vindt in minstens één wijk of buurt een dag gevuld met voorstellingen en/of activiteiten plaats. De dienst cultuur werkt hierbij samen met de bewoners, verengingen in de betreffende wijk of buurt en andere diensten. Bij het kiezen van de locatie wordt in de eerste plaats gekozen voor wijken of buurten waar geen culturele infrastructuur aanwezig is. In dit verband zal de dienst vrije tijd samen met de technische dienst onderzoeken of het aanbrengen van bijkomende stroomkasten op bepaalde locaties permanent gewenst is.
5 Deelname aan `Week van de Smaak´ en ´Week van Tijdens de ‘Week van de Amateurkunsten’, al dan niet in samenwerking met verenigingen en diensten, de Amateurkunsten´: enkele voorstellingen en/of activiteiten programmeren. • infrastructurele ondersteuning (gratis gebruik infrastructuur) • samenwerking tussen de cultuurraad en de dienst cultuur.
1
Activiteiten ter bevordering van gemeenschapsvorming (€ 1,00 subsidie).
22
cultuurbeleidsplan Diepenbeek 2011-2013
6
7
8
9 10 11
12 13
2
Jaarlijks minstens 1 activiteit op de campus Diepenbeek. De nieuwe agora en enkele polyvalente zalen nodigen uit om ook van deze infrastructuur gebruik te maken, hetgeen kadert binnen de ambitie van de gemeente Diepenbeek en de universiteit om de kloof tussen beide te verkleinen. Deelname aan Open Monumentendag: In 2011 deelname aan de Erfgoeddag. samenwerking tussen de cultuurraad en de dienst cultuur. De jeugd-, seniorendienst en bibliotheek brengen, al Structurele samenwerking met de jeugd-, seniorendienst en bibliotheek en het jaarlijks uitwerken van dan niet in samenwerking met de dienst cultuur, een een gezamenlijk project. cultureel aanbod. Jaarlijks een project uitwerken met de dienst noord-zuid of de milieudienst. Onderzoeken op welke wijze projectsubsidie-aanvragen aan een duurzaamheidtoets (CO2 minderen, afval, mobiliteit, water e.a.) kunnen worden onderworpen. De gemeente ondersteunt initiatieven van wijk- of Projectsubsidie voor activiteiten, georganiseerd door particulieren of verenigingen, ter buurtbewoners, instellingen en verenigingen. bevordering van gemeenschapsvorming (20% van de € 1,00 subsidie). - infrastructureel 2 - promotioneel - In functie van het project uitgebreid met logistieke en financiële (via projectsubsidies) ondersteuning. De gemeente benadrukt het belang lokale initiatieven als dusdanig te erkennen. WAT IS & BLIJFT WAT KOMT vanaf 2012 Schoolvoorstellingen voor kleuteren - Schoolvoorstellingen voor of kunstproject met graad of jaar uit kleuter- of basisonderwijs. basisonderwijs - Schoolvoorstellingen voor graad of jaar uit het secundair onderwijs. De ´Dag van de nieuwkomer´ met een filmprojectie - Nieuwkomers kennis laten maken met het vrijetijdsaanbod. en busrit door de gemeente. - De dienst cultuur onderzoekt de mogelijkheid alle nieuwkomers een waardebon (1 jaar geldig) te schenken voor gratis deelname aan een voorstelling uit het gemeentelijk cultureel aanbod.
Activiteiten ter bevordering van gemeenschapsvorming (€ 1,00 subsidie).
23
cultuurbeleidsplan Diepenbeek 2011-2013
14 Projectsubsidie voor verenigingen aangesloten bij Projectsubsidie voor activiteiten, georganiseerd door particulieren of verenigingen, ter de cultuurraad. bevordering van gemeenschapsvorming (20% van de € 1,00 subsidie).
15
Onderzoeken of projecten die reeds drie maal gesubsidieerd werden, projectsubsidiëring maar via structurele subsidiëring kunnen worden ondersteund.
6.1.2
1 2
3
niet
langer
via
Trouwe klanten in de watten leggen.
WAT IS & BLIJFT WAT KOMT vanaf 2011 - Het werken rond thema’s bij voorstellingen. Bij elke voorstelling onderzoeken welke omkaderingsmogelijkheden bestaan. - Koppelen van hapje of drankje aan een voorstelling. - Opbouw mailinglist - Uitgave digitale nieuwsbrief die twee weken voor een voorstelling of in functie van belangrijk nieuws over lopende projecten verschijnt. De dienst cultuur onderzoekt, samen met de senioren- en de jeugddienst, de wenselijkheid en haalbaarheid van een abonnement voor het cultureel aanbod van de gemeente (culturele brochure).
6.1.3
Op zoek gaan naar nieuwe klanten.
WAT IS & BLIJFT
WAT KOMT vanaf 2011 Jaarlijks vindt in minstens één Diepenbeekse wijk of buurt een dag gevuld met voorstellingen en/of activiteiten plaats (zie supra). 2 Cultuur brengen op locaties zoals de Royermolen, Cultuur brengen op locatie stimuleren (zie supra). Nieuwe actoren (vb. lokale economie) aanspreken. Jaga, Heizoe, begraafplaats, kapel,... 3 Uitwerken van een geschikte prijsdifferentiatie. Hiertoe organiseert de dienst cultuur overleg met o.a. jeugd-, seniorendienst, OCMW, Sint-Vincentius. Met het OCMW, Sint-Vincentius en het Sociaal Huis de mogelijkheid onderzoeken om per voorstelling tien 1€ zitplaatsen voor te behouden voor een maatschappelijk kwetsbare doelgroep. 1
3
3
Activiteiten ter bevordering van gemeenschapsvorming (€ 1,00 subsidie).
24
cultuurbeleidsplan Diepenbeek 2011-2013
5
Jaarlijks minstens 1 project uitwerken met als thema ´kunst en kleur in de publieke ruimte´. Volgende partners komen in aanmerking: Tandem vzw, Sint-Gerardus en andere Diepenbeekse scholen.
6 In 2010 werd op initiatief van de jeugddienst de De vrijetijdscheque wordt verder gepromoot, geëvalueerd en indien nodig bijgestuurd. 4 vrijetijdscheque ingevoerd. 7 Jaarlijks plaatsen of onderhouden van een Evaluatie door de denktank erfgoed: standbeeld. - procedure om te komen tot de keuze van een standbeeld - inspraak en participatie wijk- of buurtbewoners 8 In samenwerking met de jeugddienst een werkgroep ´jongerencultuur´ oprichten. Deze zal bestaan uit personen afkomstig van adviesraden of verenigingen, ambtenaren en externe deskundigen. De doelstellingen van deze werkgroep dienen ruimer te zijn dan de organisatie van activiteiten. 6.1.4
Werken aan een toegankelijke en publieksgerichte promotie van de activiteiten
WAT IS & BLIJFT WAT KOMT vanaf 2011 1 De gemeentelijke website werd in 2009 vernieuwd - Deelsites voor o.a. jeugd, sport, toerisme, cultuur en de bibliotheek. en heeft nu een verenigingenloket met informatie - De deelsite cultuur beschikt over een nieuw verenigingenloket. over werking, activiteiten en het aanbod van de verenigingen. 2 De deelsite cultuur wordt dynamisch (nieuwsbrief, mailinglist, videofragmenten, facebook, youtube...). 3 Affichebeleid (ook op panelen bij invalswegen) voor het cultureel aanbod wordt door de dienst cultuur, in overleg met de communicatieambtenaar en de logistieke dienst, herbekeken. Met dezelfde partners en de technische dienst evalueert de dienst cultuur de bewegwijzering van de culturele infrastructuur. 4 Voor de diensten senioren, jeugd, sport, cultuur en de bibliotheek enkele keren per jaar een overleg organiseren. Bedoeling is om te komen tot een betere werking, ondersteuning, afstemming, promotie en meer kruisbestuiving. De diensten logistiek, communicatie en de gemeenschapswacht worden indien nodig betrokken bij of gebrieft over dit overleg. 5 Gezamenlijk communiceren van het gemeentelijk aanbod en het aanbod van de verenigingen via de gemeentelijke website en het maandelijks infoblad ´Teng´. 4
In 2010 werd de vrijetijdscheque ingevoerd. De Diepenbeekse jeugd tussen 3 en 16 jaar krijgt een cheque ter waarde van 5€ waarmee ze gratis of voordeliger deel kunnen nemen aan het gemeentelijk vrijetijdsaanbod jeugd, cultuur en sport. Kinderen en jongeren van een gezin begeleid door het OCMW kunnen meerdere cheques krijgen.
25
cultuurbeleidsplan Diepenbeek 2011-2013
WAT IS & BLIJFT 6
WAT KOMT vanaf 2012 Online reservatie van een voorstelling uit de culturele brochure van de gemeente. Hiertoe organiseert de dienst cultuur overleg met het vrijetijdsloket en de dienst ICT.
6.2 Talent van eigen bodem krijgt groeikansen in Diepenbeek WAT IS & BLIJFT 1 Amateur-kunstenaars binnen verenigingen worden blijvend financieel en logistiek ondersteund. Steun in geld via werking- en projectsubsidies. Steun in natura via een uitleencheque (t.w.v. 250€), gunsttarieven voor het gebruik van de culturele infrastructuur en tentoonstellingsmogelijkheid in het gemeentehuis. 2 Faciliteiten voor toneelverenigingen, opgenomen in het huur- en tarievenregelement van de culturele infrastructuur. 3 Individuen, los van een vereniging, podiumkansen bieden zoals ´DJ-contest´ en ´Onderrock´ (initiatieven genomen door de jeugddienst en de jeugdraad.) 4 Individuele kunstenaars worden ondersteund via tentoonstellingsmogelijkheid in de bibliotheek.
WAT KOMT vanaf 2011
In overleg met de toneelverenigingen optimaliseren.
De dienst cultuur onderzoekt met de diensten jeugd en senioren of er andere disciplines zijn waar de gemeentelijke diensten individuen kunnen ondersteunen en stimuleren.
De dienst cultuur maakt i.s.m. de diensten jeugd en senioren een niet-limitatieve lijst van de lokale individuele (amateur-)kunstenaars. Vervolgens zal uit deze lijst worden geput in functie van producties, tentoonstellingen, projecten of andere.
5 Kunstwerken van leerlingen uit de SintGerardusscholen en andere scholen worden tentoongesteld in de bibliotheek. WAT IS & BLIJFT WAT KOMT vanaf 2012 6 De dienst cultuur onderzoekt met de technische en de logistieke dienst een mogelijke locatie en de kostprijs voor een repetitielokaal voor Diepenbeekse bands. 7 In de huidige theaterzaal is er ruimte voor een Ook in het toekomstig gemeenschapscentrum is er ruimte voor een receptief aanbod van verenigingen receptief aanbod van zowel verenigingen als en particulieren. particulieren. 8 Het toekomstig gemeenschapscentrum levert bijkomende vaste podia en tentoonstellingsruimte.
26
cultuurbeleidsplan Diepenbeek 2011-2013
6.3 Cultuureducatie voor jongeren uitbreiden WAT IS & BLIJFT WAT KOMT vanaf 2011 1 Verenigingen binnen de werksoorten ´actieve kunst´, ´vorming en ontwikkeling´, ´hobby en vrije tijd´ worden blijvend financieel en logistiek ondersteund. De activiteiten van deze verenigingen worden gepromoot (zie supra). 2 Uitgebreid vormingsaanbod van de seniorendienst. 3 De dienst cultuur ondersteunt Vormingplus Limburg in hun vormingsaanbod. 4 Bundeling van een gezamenlijk aanbod per werkjaar of semester. Hiertoe organiseert de dienst cultuur overleg met de betrokken verenigingen en de academie. WAT IS & BLIJFT WAT KOMT vanaf 2012 5 Diepenbeek als filiaal van de Academie Genk Met de Diepenbeekse scholen en instellingen onderzoeken of bijkomende samenwerking met een (Muziek & Woord) met lessen in Lutselus, academie (plastische kunsten of dans) gewenst is. Rooierheide en het centrum.
6.4 Culturele infrastructuur onderhouden, uitbreiden en moderniseren WAT IS & BLIJFT WAT KOMT vanaf 2011 1 Twee ontmoetingscentra, twee buurthuizen, Nieuw gemeenschapscentrum. gildenzalen, cultuurhuis en theaterzaal. 2 Start de eerste fase nieuw gemeenschapscentrum (zie supra). Het permanent gebruik van de aangrenzende culturele infrastructuur blijft gewaarborgd. 3 4
De theaterzaal wordt gerenoveerd en geïntegreerd in het nieuw gemeenschapscentrum. Het huur- en tarievenreglement wordt geoptimaliseerd. Het tarief voor vergaderlokalen en ontspanningsactiviteiten in de polyvalente zaal blijft behouden voor verengingen aangesloten bij een adviesraad.
5
Het exclusief gebruik van culturele infrastructuur wordt geëvalueerd.
27
cultuurbeleidsplan Diepenbeek 2011-2013
6
7 8
Het online boeken van een zaal wordt sterk gepromoot, de mogelijkheid om telefonisch te reserveren daarentegen wordt in 2011 weggewerkt. Parallel hiermee krijgen de respectievelijke conciërges en zaalcomité`s de mogelijkheid reservaties via het online systeem door te geven. Hiertoe beschikken alle zalen over een laptop en draadloze internetverbinding. De gebruikers van de Gildenzalen, buurthuis De Kei en OCL hebben via een badgesysteem toegang tot de betreffende infrastructuur. Aanstelling van een hoofdconciërge op proef. Deze persoon stuurt de andere conciërges en poetsvrouwen aan en krijgt enkele administratieve taken toegewezen (werk-, verlofregeling, inschakelen poetsfirma´s, bestellen materiaal,...). Deze hoofdconciërge zal door de cutuurbeleids-coördinator worden aangestuurd.
9
De gebruikers aanmoedigen om afval te sorteren. De dienst milieu zal hiertoe de afvalinzameling doorlichten en waar nodig aanpassen. Concreet betekent dit enerzijds de aankoop van sorteermodules en het plaatsen van een papiercontainer. Anderzijds, in samenwerking met de dienst cultuur, sensibilisering van de gebruikers en het opnemen van bepalingen over afval in de gebruikersreglementen.
10
Driemaandelijks overleg tussen de dienst cultuur, een vertegenwoordiger van elk zaalcomité, de hoofdconciërge en een medewerker van de technische dienst. De mogelijkheid om fuiven te organiseren in de Het fuivenreglement wordt door de dienst cultuur, in samenwerking met de jeugddienst en de culturele infrastructuur. jeugdraad, geëvalueerd. Aankoop van een nieuwe dansvloer, bestemd voor buitenactiviteiten. Deze schoolbibliotheken vormen inzake lokale verankering een belangrijke meerwaarde binnen de respectievelijke parochies. WAT IS & BLIJFT WAT KOMT vanaf 2012 In 2012 wordt de eerste fase van het nieuw gemeenschapscentrum afgerond. De infrastructuur van het nieuw gemeenschapscentrum wordt ter beschikking gesteld van zowel verenigingen als particulieren.
11 12 13
13 14
28
cultuurbeleidsplan Diepenbeek 2011-2013
6.5 De cultuurraad fungeert als hefboom voor inspraak en participatie WAT IS & BLIJFT 1 2
3
4
5
WAT KOMT vanaf 2011 Binnen de cultuurraad een werkgroep oprichten die de statuten en het huishoudelijk reglement van de cultuurraad optimaliseert. Het budget voor de werkingssubsidies (artikel 762/331/01) en voor projectsubsidies van verenigingen aangesloten bij de cultuurraad (artikel 762/332/02) wordt in het budget samengevoegd tot één artikel 762-01/332/02. Het bedrag beschikbaar voor de werkingssubsidies blijft ook onder deze formule gewaarborgd tot minimum het bedrag opgenomen in de begroting 2010 onder artikel 762/331/01. De gemeente ondersteunt het bestuur van de De gemeente ondersteunt het volgende: cultuurraad: - Binnen de cultuurraad wordt jaarlijks minstens een werkgroep rond een bepaald thema opgericht - in de nieuw ingeslagen weg: de organisatie van die zich ertoe verbindt ten minste 1 advies te formuleren. vorming en activiteiten, het stimuleren van - De cultuurraad betrekt de bredere bevolking in het uitoefenen van haar functie. uitwisseling en samenwerkingsverbanden. - in pogingen de algemene vergadering te dynamiseren, meer interactief te laten verlopen en een meer diverse ledensamenstelling te betrachten. Verenigingen aangesloten bij de cultuurraad worden blijvend ondersteund. In natura: - gunsttarieven voor het gebruik van de culturele infrastructuur en tentoonstellingsmogelijkheid in het gemeentehuis - uitleencheque (t.w.v. 250€) - logistiek - promotie - buurtcheque Financieel: - werkingssubsidie - projectsubsidie - projectsubsidie voor activiteiten ter bevordering van gemeenschapsvorming (zie supra) Via de cultuurraad ondersteunt de gemeente het vrijwilligerswerk.
29
cultuurbeleidsplan Diepenbeek 2011-2013
6.6 Samenwerking organiseren inzake erfgoed WAT IS & BLIJFT 1 De Heemkundige Kring wordt blijvend financieel en logistiek ondersteund. Steun in geld via werking- en projectsubsidies. Steun in natura via een uitleencheque (t.w.v. 250€), gunsttarieven voor het gebruik van culturele infrastructuur en het exclusief gebruik van een lokaal. 2 3 4 5
6 7 8
WAT KOMT vanaf 2011
De dienst cultuur en de denktank erfgoed richten de komende drie jaren een erfgoedcel op. Aanzet tot de inventarisatie van gebouwen binnen het cultureel erfgoed. Jaarlijks overleg tussen de dienst cultuur, de Heemkundige Kring en de denktank erfgoed of erfgoedcel. De denktank erfgoed of erfgoedcel formuleert advies over de bestemming van met name volgende gebouwen, die in privé-bezit zijn en waar over afzienbare tijd een nieuwe bestemming aan kan worden gegeven: Bouquetwinning, het klooster van de Zusters Ursulinen,… De denktank erfgoed of erfgoedcel formuleert advies over (on)roerend erfgoed zoals het kioskplein, de begraafplaats, kapellen, bunker, elektriciteitscabine, Slottoren (privé-bezit), Patersbos, watermolens... In samenwerking met de Heemkundige Kring en de bibliotheek deelnemen aan de Erfgoeddag (zie supra). Verder promoten van streekproducten, natuurgebieden, fiets- en wandelroutes, wekkermuseum, standbeelden, kapellen,… is een opdracht voor de dienst Toerisme.
30
cultuurbeleidsplan Diepenbeek 2011-2013
7. Inspraak en participatie 7.1 Voorbereidingsfase In deze fase ging, gezien het tijdsgebrek, voldoende aandacht naar inspraak en participatie. Weliswaar dient, bij de opstelling van een volgend cultuurbeleidsplan, minstens een jaar de tijd te worden genomen. Enkel binnen een dergelijk tijdskader kan inspraak en participatie, waarvan het belang dient te worden onderstreept, ten gronde geschieden. 7.1.1 De kerngroep Er werd gekozen voor een kleine en werkbare groep van zes leden: - Blokken Yvan voorzitter cultuurraad - Christiaens Inge jeugdconsulent - Fabry Jan externe deskundige - Mesotten Iene diensthoofd vrije tijd - Reyntjens Karsten cultuurbeleidscoördinator - Santermans Karel externe deskundige De externe deskundigen vormden een belangrijke meerwaarde en brachten een frisse wind inzake methodiek en inzichten. Yvan Blokken is voorzitter van de cultuurraad, Koninklijke Harmonie De Stroobanders en verbonden aan het Diepenbeeks filiaal van de academie Genk voor Muziek & Woord. Professioneel was Yvan geruime tijd directeur van de Gemeentelijke Basisschool Diepenbeek en werkt momenteel bij de koepel van het gemeentelijk onderwijs (OVSG). De keuze voor Inge Christiaens lag voor de hand gezien het cultuurbeleidsplan dient te worden afgestemd op het jeugdwerkbeleidsplan. Jan Fabry (25) is voorzitter van de koepel van studentenraden in Vlaanderen geweest, speelt in zijn vrije tijd toneel en volgt welsprekendheid aan de academie in Genk. Beroepsmatig is Jan op dit ogenblik freelancer informatica. Iene Mesotten is sinds vijftien jaar diensthoofd vrije tijd. Karsten Reyntjens is sinds februari 2010 aangesteld als cultuurbeleidscoördinator. Karel Santermans was 15 jaar stafmedewerker vorming en educatie in het cultuurcentrum van Hasselt, 10 jaar directeur van De Velinx te Tongeren en is momenteel directeur bij de Startcentrale cvba. De kerngroep kwam bijéén op volgende data 06/07, 10/08, 08/09, 27/09, 06/10, 08/11 en 17/11/2010. 7.1.2 Stakeholders Raden - 19/05/2010: cultuurraad: algemene vergadering Zes groepen (arbitrair samengesteld) van telkens 8 à 10 personen bogen zich elk over een thema (samenwerking, communicatie, verenigingen, cultuurraad, culturele infrastructuur en geografische spreiding). Per tafel was een persoon gespreksleider en verslaggever. Nadien bracht deze persoon aan de hand van een doorschuifsysteem verslag uit bij de andere vijf groepen. - 21/10: cultuurraad: overleg werksoort actieve kunsten - 08/11: cultuurraad: overleg werksoorten vorming & ontwikkeling, instellingen, hobby & vrije tijd - 05/10: overleg met het bestuur van de jeugdraad
31
cultuurbeleidsplan Diepenbeek 2011-2013
Overleg met andere actoren - Bibliotheek: 12/02 (team van de bibliotheek) en 12/07, 05/08 en 01/10 (bibliothecaris) - Met andere al dan niet vrijetijdsdiensten gebeurde het overleg tijdens (in)formele gesprekken en teamvergaderingen. - 04/10: Guido Deflem, Tandem vzw - 19/08: Jaak Kerckhofs, Sint-Gerardus - Telefonisch contact met Luc Steegen (Academie voor Schone Kunsten, Hasselt) en Johan Cops (Academie voor plastische kunsten, Genk). - Scholen - PSSD 26/08: Linda Reweghs - Kleuter- en basisscholen - 16/09 (directie) - 09/11 (overleg opengesteld aan directie, leerkrachten of andere) - Campus 22/09: Johan Schoofs en Ines Boonen De Diepenbeekse bevolking - Oproep in de juni-editie van het infoblad “Teng” om cultuur in Diepenbeek mee vorm te geven. - Drie artikelen (februari, augustus en oktober): terugkoppeling & oproep participatie. - Via de Tengbox werd de bevolking bevraagd over cultuur in Diepenbeek (zie supra) - Op 23/11/2010 werd het ontwerp voorgelegd aan de bevolking. Wie op voorhand inschreef ontving op 19/11 het ontwerp digitaal of per post. Een vijfendertigtal mensen namen deel aan dit initiatief. Het werd een zeer boeiende en leerrijke avond. 7.2 Uitvoeringsfase
Het cultuurbeleidsplan 2011-2013 wordt gecommuniceerd aan de stakeholders, waaronder de bevolking. In 2011 en 2012 wordt, inzake lokaal cultuurbeleid, gestreefd naar overleg en afstemming met een maximum aantal stakeholders. In 2013 wordt het cultuurbeleidsplan 2011-2013 samen met minstens de actoren vermeld onder 7.1 geëvalueerd. De kerngroep komt minstens een maal per jaar samen, met name om de voorbije acties te evalueren en toekomstige acties (waaronder inspraak en participatie) te plannen.
32
cultuurbeleidsplan Diepenbeek 2011-2013
8. Bijlagen -
Bevolkingspiramide Welzijnsmonitor Limburg (editie 2009): gemeente Diepenbeek Organogram gemeentepersoneel administratie Reglement huurtarieven culturele infrastructuur Leden cultuurraad Budget cultuur 2011 Budget bibliotheek 2011
-
Organiek reglement beheersorgaan gemeenschapscentrum Samenstelling beheersorgaan bibliotheek Advies cultuurraad over het cultuurbeleidsplan: verslag algemene vergadering 24/11/2010 Advies beheersorgaan bibliotheek over het cultuurbeleidsplan: verslag vergadering 29/11/2010 Gemeenteraadsbeslissing houdende de goedkeuring van het cultuurbeleidsplan
33