Inhoudsopgave – Table des matières Voorwoord – Préface Koen Geens
7
Inleiding – Avant-propos Veerle Colaert - Arnaud Lecocq
9
DEEL I INFORMATIE OVER FINANCIËLE PRODUCTEN PARTIE I L’INFORMATION SUR LES PRODUITS FINANCIERS La réglementation des produits financiers complexes : de l’exemple belge à l’initiative européenne Laurent Vercauteren Matthieu Duplat I. Introduction II. III.
IV.
15
15
Le moratoire sur la commercialisation des produits structurés particulièrement complexes
16
Proposition de règlement européen sur les documents d’informations clés relatifs aux produits d’investissement A. Genèse de la réforme B. La Proposition de Règlement du 3 juillet 2012 C. Les modifications proposées par le Parlement D. Les étapes suivantes
18 18 19 26 34
Conclusion
34
Hervorming van de spaarboekjes May Bollaert Tjeerd Wichers
37
I. Inleiding
37
II.
37 37 38
larcier
CYVIPROBA-BAT.indd 249
Basisbeginselen van de gereglementeerde spaarrekening A. Wat is een gereglementeerde spaarrekening? B. Wat is de basisrente van een gereglementeerde spaarrekening? C. Wat is de getrouwheidspremie van een gereglementeerde spaarrekening?
39
249
14/08/14 10:03
Inhoudsopgave
III.
Wat houdt de hervorming concreet in? A. Nieuwe regels van het KB Spaarfiscaliteit B. Nieuwe regels van het KB Spaarpubliciteit C. Termsheet maximaal aantal rekeningen D. Termsheet ‘calculator’ E. Simulator
39 42 45 47 47 50
IV.
De thematische volkslening A. Inleiding B. Algemene kenmerken van de thematische volkslening C. Verplichtingen van de bank
51 51 51 52
Beleggersbescherming door informatieverstrekking: post-crisistendensen in de regulering en de (civiele) handhaving 57 Michel Tison I.
Beleggersbescherming door informatieverplichtingen
57
II.
Handhaving van de beleggersbeschermende regulering
62
DEEL II ADVIES EN DISTRIBUTIE PARTIE II CONSEILS ET DISTRIBUTION Een praktische kijk op de MiFID zorgplicht 69 Els Verhoyen I.
Inleiding
69
II.
De zorgplicht bij het aangaan van de relatie met de cliënt-belegger A. Concepten B. Vermogensbeheer en beleggingsadvies op basis van de geschiktheidstest (eerste type) C. Andere beleggingsdiensten (tweede type) D. Evaluatie: suitability voor iedereen en in alle omstandigheden? E. Nieuwe bepalingen in de Draft MiFID II
70 70
III.
CYVIPROBA-BAT.indd 250
Het Product Approval (and Review) Process (PARP) A. Inleiding B. Product Approval (and Review) Process bij lancering van een financieel instrument C. Het belang van duidelijke informatie over het product D. Opvolging E. Nieuw in MiFID II
250
71 72 73 76 77 77 78 78 79 80
larcier
14/08/14 10:00
Table des matières
IV.
V.
De transparantieverplichtingen in het kader van het verkrijgen van voordelen (“inducements”) A. Huidige wetgeving B. Draft MiFID II C. Anticipering op MiFID II in het Verenigd Koninkrijk en Nederland Conclusie
80 80 81 83 84
Capita selecta inzake advies en distributie 85 Inez De Meuleneere I.
Onderzoek naar verkoop van rentederivaten aan ondernemingen A. Verloop van de onderzoeken B. Niet-professionele ondernemingen C. Rentederivaten D. De na te leven gedragsregels E. De vastgestelde inbreuken F. Algemene lessen te trekken uit deze onderzoeken:
85 85 87 88 89 90 93
II.
Zorgplicht bij financiering van kmo’s – nieuwe Belgische wet A. Scope van de wet B. Zorgvuldigheids- en informatieplicht C. De sancties bij niet-naleving van deze gedragsregels
93 93 94 96
Advies en distributie van verzekeringsproducten na Twin Peaks Aandachtspunten vanuit verzekeringsperspectief 99 Kurt Termote I.
Inleiding
99
II.
Kadering
101
III.
Toepassingsgebied A. Wie valt onder het toepassingsgebied? B. Welke verzekeringsdiensten worden door de Twin Peaks II-wetgeving geviseerd? C. Wanneer treden deze maatregelen in werking?
103 104
IV.
Gedragsregels A. Notie “advies” B. Advies als onderdeel van gedragsregels C. Advies in spaar- en beleggingsverzekeringen D. Praktische overwegingen
110 110 111 111 114
V.
Slotbeschouwingen
115
larcier
CYVIPROBA-BAT.indd 251
107 109
251
14/08/14 10:00
Inhoudsopgave
Naar een veralgemeend zorgplichtmodel 117 Hein Lannoy I.
Van distributiemodel naar servicemodel
117
II.
Naar een verruiming van de zorgplicht onder Twin Peaks II A. De vereiste inzake productkennis B. De burgerlijke sanctie C. De uitbreiding van de zorgplicht naar de verzekeringssector
119 120 120 121
III.
De verdere uitbouw van de zorgplicht onder MiFID II A. Onafhankelijk advies B. Geschiktheidsverslagen C. Periodieke geschiktheidsbeoordeling
121 122 122 122
IV.
Naar een zorgplichtparadox?
123
DEEL III BELANG VAN HET WETBOEK ECONOMISCH RECHT VOOR DE FINANCIËLE SECTOR PARTIE III IMPORTANCE DU CODE DE DROIT ÉCONOMIQUE POUR LE SECTEUR FINANCIER De toepassing van Boek VI van het Wetboek Economisch Recht op de financiële sector 127 Veerle Colaert I.
Inleiding A. Consumentenwetgeving en de financiële sector B. Het WMPC-regime C. Het regime van Boek VI – een overzicht
127 127 128 129
II.
Toepassingsgebied van “bijzondere regels” A. Omschrijving B. Begrippenkader
130 130 131
III.
Bijzondere regels voor de financiële sector A. Homogene diensten B. Prijsvermelding in euro C. Promoties inzake prijzen D. Onrechtmatige bedingen
135 136 138 139 140
IV.
Toepassing van de overige bepalingen van Boek VI op de financiële sector A. Voor de financiële sector “zinloze” bepalingen B. Samentoepassing van Boek VI met sectorale financieelrechtelijke regels?
CYVIPROBA-BAT.indd 252
252
144 145 147
larcier
14/08/14 10:00
Table des matières
C. Toepassing van Boek VI op de financiële sector – capita selecta 153 V.
Besluit
159
Compétences d’enquête et de sanction de la FSMA et de la DGCM dans le contexte du nouveau livre VI du Code de droit économique 163 Philippe Lambrecht Arnaud Lecocq I.
Introduction
164
II.
Livre VI – La loi sur les pratiques du marché et la protection des consommateurs
165
III.
Les compétences particulières en matière de recherche et constatation des infractions au livre VI 166 A. Compétence rationae personae 167 B. Compétence rationae materiae 169 C. Outils de recherche et de constatation propre à la DGCM 169 D. Outils de recherche et de constatation propre à la FSMA 171
IV.
Sanctions
171
V.
Conclusion
173
L’articulation entre la réglementation des pratiques du marché et le droit financier – la compétence de la FSMA en matière de pratiques du marché 177 Clarisse Lewalle I.
L’extension de la réglementation des pratiques du marché aux instruments financiers
178
Le Code de droit économique : un socle de protection du consommateur de “services financiers”
181
III.
La compétence de la FSMA en matière de pratiques du marché
183
IV.
Après le Code de droit économique, une réforme de l’arrêté royal du 30 novembre 1939 relatif au colportage des valeurs mobilières et au démarchage sur valeurs mobilières et sur marchandises et denrées ?
185
II.
larcier
CYVIPROBA-BAT.indd 253
253
14/08/14 10:00
Inhoudsopgave
DEEL IV ASPECTEN VAN BURGERLIJK RECHT EN PROCEDURE PARTIE IV ASPECTS CIVILS ET DE PROCÉDURE Twin Peaks II – Sanctions Civiles 189 Xavier Dieux I.
Sanctions administratives, sanctions pénales et sanctions civiles
189
II.
Caractères généraux du système nouveau
190
III.
Violation de certaines “règles de conduite” (Art. 30ter nouveau de la loi du 2 août 2002)
192
Opérations réalisées avec une entreprise non agréée (Art. 86ter nouveau de la loi du 2 août 2002)
196
Art. 68ter de la loi du 16 janvier 2006 - Article 285bis de la loi du du 3 août 2012
197
IV. V.
La class action belge ou l’action de groupe en droit bancaire et financier 199 Grégory Renier I.
Limitation aux litiges de consommation A. Litiges entre des consommateurs et une entreprise B. Limitation quant à la violation invoquée
202 203 204
II.
Qui peut agir? Pour représenter qui? A. Représentation du groupe B. Composition du groupe
207 207 209
III.
Cours et tribunaux de Bruxelles A. Compétence territoriale B. Compétence matérielle
211 211 212
IV.
Procédure A. Généralités B. Recevabilité de l’action C. Négociation d’un accord D. Homologation de l’accord E. Éventuelle décision au fond F. Exécution de l’accord ou de la décision G. Degré d’appel
213 213 213 215 217 218 219 220
V.
Mesures de publicité A. Mesures particulières de publicité B. Mesures additionnelles de publicité
220 220 221
CYVIPROBA-BAT.indd 254
254
larcier
14/08/14 10:00
Table des matières
VI. À qui profite le jugement ? A. Principe B. Exception
221 221 222
VII. Interactions avec d’autres procédures A. Interactions avec l’action individuelle B. Interactions avec l’action pénale C. Interactions avec le règlement extrajudiciaire des litiges D. Interactions avec l’action en cessation
222 222 223 224 225
Collectieve acties in België: een reflectie uit een buurland 231 Ianika N. Tzankova I.
Hoofdlijnen van de Belgische regeling
231
II.
Focus van deze bijdrage
233
III.
Achtergronden: de Opkomst en Ondergang van Vie d’Or
235
IV.
De Stichting Vie d’Or en de Collectieve Afwikkeling
237
V.
Lessen uit Vie d’Or en elders A. Vie d’Or B. Elders
241 241 242
Aspects civils et de procédure : une réponse 245 Françoise Sweerts I.
Réforme du régime des sanctions civiles
245
II.
L’action en réparation collective
246
255
larcier
CYVIPROBA-BAT.indd 255
14/08/14 10:00
