Jaaroverzicht 2000
Inhoudsopgave Profiel
2
Kerncijfers
3
Aandeelhoudersinformatie
4
Bericht aan de aandeelhouders
6
Financiële informatie
10
Overzicht activiteiten
12
Verslag Executive Committee
14
- Verzekeringsbedrijf Nederland
22
- Verzekeringsbedrijf België
24
- Verzekeringsbedrijf Verenigde Staten
26
- Verzekeringsbedrijf Internationaal
31
- Network Banking
33
- Merchant Banking
35
- Private Banking en Asset Management
40
- Verantwoord ondernemen
42
- Risicobeheer
46
Verslag Audit Committee
58
Accountantsmededeling
58
Corporate governance
59
Samenstelling Raad van Bestuur, Executive Committee en International Advisory Council
63
Gegevens van de leden van de bestuursorganen
64
Algemene informatie
68
Profiel
Profiel Profiel Fortis is een internationale financiële dienstverlener op het terrein van verzekeren, bankieren en beleggen. Met een marktkapitalisatie van EUR 44,7 miljard en circa 70.000 medewerkers behoort zij tot de vijftien grootste financiële instellingen van Europa. In haar thuismarkt, de Benelux, neemt Fortis een toonaangevende positie in met een breed pakket financiële diensten voor particulieren, bedrijven, institutionele beleggers en de publieke sector. Buiten haar thuismarkt richt Fortis zich op geselecteerde marktsegmenten. Duurzame economische groei en oog voor de kwaliteit van milieu en maatschappij zijn belangrijke randvoorwaarden voor de wijze waarop Fortis opereert. Door haar betrokkenheid bij het welzijn van haar miljoenen klanten is Fortis stevig geworteld in de lokale samenleving. Door kennis en ervaring te combineren met mondiale kracht is Fortis in staat om haar klanten wereldwijd te ondersteunen in een permanent proces van persoonlijke, maatschappelijke en commerciële groei.
Missie - Opbouwen, beheren en beschermen van het financiële vermogen van onze klanten - Klanten beter en sneller bedienen - Maatschappelijk verantwoord ondernemen - Creëren van duurzame aandeelhouderswaarde
Strategie - Consolideren positie in de Benelux - Creëren groeiplatforms in Europa, de Verenigde Staten en Azië - Multi-channel distributie - Optimaliseren kapitaalbeslag - Vergroten operationele efficiëntie kernactiviteiten
Financiële doelstellingen - Groei van het netto operationeel resultaat per aandeel minimaal 12% - Rendement op eigen vermogen ten minste 15%
2
Kerncijfers
in miljoenen EUR 2000
Verschil
1999
Verschil
in %
1998
in %
Winst- en verliesrekening Groep Resultaat vóór belastingen
4.135
22
3.392
30
2.607
Nettowinst
2.768
19
2.316
40
1.660
Rendement eigen vermogen in % Payout ratio in %
20,0
18,7
16,4
41
40
41
1)
Verzekeringsbedrijf Resultaat vóór belastingen
2.029
25
1.624
80
904
Nettowinst
1.484
15
1.289
78
724
Resultaat vóór belastingen
2.332
20
1.942
2
1.906
Nettowinst
1.506
27
1.185
8
1.102
3,0
Bankbedrijf
2,5
2,0 Balans Groep Eigen vermogen
15.197
13
13.508
20
11.265
Totaal activa
438.083
8
406.109
19
340.262
Totaal beheerd vermogen
313.846
13
278.207
15
242.055
1,5
1,0 Overige Winst per aandeel (in EUR) Na volledige conversie
2)
Beurskapitalisatie Fortis
2,28
13
2,02
32
1,53
2,23
13
1,98
31
1,51
44,7
42,2
37,6
1)
0,5
0
98 99 00
(in miljarden EUR) Nettowinst Fortis 1998-2000 Medewerkers (gemiddeld aantal FTE’s)
62.881
3
61.109
3
59.481
in miljarden EUR
Ter indicatie koersen per 31 december 2000: 1 EUR = BEF 40,34 = NLG 2,20 = USD 0,93 = GBP 0,62
Vanwege de wijzigingen in presentatie en de waarderingsgrondslagen worden in dit jaaroverzicht de kerncijfers 1998 aangepast weergegeven. Het Statistical review bevat een overzicht met de cijfers van Fortis vanaf 1991.
1)
Exclusief buitengewoon resultaat
2)
Na volledige uitoefening van de warrants, de optierechten en de volledige conversie van de converteerbare obligatielening
3
Aandeelhoudersinformatie
Aandeelhoudersinformatie Fortis (B) Beursnoteringen Brussel, Londen en Luxemburg
Belangrijke aandeelhouders per 21 maart 2001 Generale maatschappij van België
19,66%
Mutuelle Solvay
1,42%
Fortales
4,90%
Asahi
0,46%
Swiss Reinsurance Company
1,86%
Immoran
0,42%
Caixa Holding SA
1,49%
Kerncijfers per aandeel (in EUR)
2000
1)
Verschil
1999
in % Nettowinst
13
2,02
32
1,53
2,23
13
1,98
31
1,51
0,88
16
0,76
25
0,61
11,78
3
11,46
14
10,09
11,74
3
11,41
14
10,05
3)
Dividend Eigen vermogen Na volledige conversie
3)
1998
in %
2,28
2)
Na volledige conversie
Verschil
Aantal uitstaande aandelen x 1.000 - Ultimo jaar
736.548
718.049
716.164
- Jaargemiddelde
730.342
716.957
715.817
25,5
25,7
24,5
Gegevens Brusselse effectenbeurs (in EUR)
1)
Hoogste koers
36,82
38,25
34,64
Laagste koers
24,71
27,50
19,39
Koers ultimo jaar
34,60
35,82
34,22
Omzet (in miljoenen EUR)
9.961
8.870
7.227
Belgische aandelen in %
21,0
17,4
14,2
Koers/winstverhouding
15,2
17,7
22,4
Koers/eigen vermogen
2,9
3,1
3,4
Beurskapitalisatie Fortis (B) (in miljarden EUR)
Omzet/totale beursomzet in
Koersontwikkeling aandeel Fortis (B), Brussel (in EUR) Vergeleken met BEL-20 en Dow Jones EURO STOXX 50
40 35 30 25 20 15 10 Fortis (B) Bel 20 Stoxx 50
5 0
4
96
97
98
99
1)
1998 gecorrigeerd in verband met kapitaalwijzigingen en na aandelensplitsing per 4 januari 1999
2)
Op basis van het gemiddeld aantal aandelen
3)
Na volledige uitoefening van de warrants
00
Aandeelhoudersinformatie Fortis (NL) Beursnoteringen Amsterdam, Londen, Luxemburg en een gesponsord ADR-programma in de Verenigde Staten
Belangrijke aandeelhouders per 21 maart 2001 Stichting VSB Fonds ING Groep
13,11%
1)
Münchener Rückversicherungs-Gesellschaft
2)
Stichting VSB Fonds Den Haag e.o.
Kerncijfers per aandeel (in EUR)
Stichting VSB Fonds Barneveld e.o. Stichting VSB Fonds Bolsward/Dronrijp
0,10%
5,30%
Stichting VSB Fonds Woerden
0,10%
3,50%
Stichting VSB Fonds Westland
0,01%
2000
3)
Verschil
1999
in % Nettowinst
4)
Na volledige conversie
5)
Totaal dividend
Na volledige conversie
Verschil
2,28
13
2,02
32
1,53
2,23
13
1,98
31
1,51
0,88
16
0,76
25
1/37
5)
1998
in %
of: in aandelen Eigen vermogen
0,11%
6,71%
0,61 1/51
11,78
3
11,46
14
10,09
11,74
3
11,41
14
10,05
Aantal uitstaande aandelen x 1.000 - Ultimo jaar
553.803
460.208
400.146
- Jaargemiddelde
484.622
430.242
369.657
19,2
16,5
13,1
35,67
Beurskapitalisatie Fortis (NL) (in miljarden EUR)
Gegevens Amsterdamse effectenbeurs (in EUR)
3)
Hoogste koers
37,00
39,20
Laagste koers
24,60
26,80
18,60
Koers ultimo jaar
34,60
35,75
35,30
35.291
11.988
8.804
2,4
2,7
2,4
Koers/winstverhouding
15,2
17,7
24,2
Koers/eigen vermogen
2,9
3,1
3,8
Omzet (in miljoenen EUR)
6)
Omzet/totale beursomzet in Nederlandse aandelen in %
Koersontwikkeling aandeel Fortis (NL), Amsterdam (in EUR) Vergeleken met AEX-index en Dow Jones EURO STOXX 50
40 35 30 25 20 15 10 Fortis (NL) AEX Stoxx 50
5 0
96
97
98
99
00
1)
WMZ-melding 16 oktober 2000
2)
WMZ-melding 19 december 2000
3)
1998 gecorrigeerd in verband met kapitaalwijzigingen en na aandelensplitsing per 11 januari 1999
4)
Op basis van het gemiddeld aantal aandelen
5)
Na volledige uitoefening van de optierechten en volledige conversie van de converteerbare obligatielening
6)
Zonder dubbeltellingen bij aan- en verkoop op Euronext Amsterdam
5
Bericht aan de aandeelhouders
Een succesvol jaar Hierbij hebben wij het genoegen het jaarverslag over 2000 aan te bieden. Het afgelopen jaar steeg de nettowinst met 19% van EUR 2.316 miljoen tot EUR 2.768 miljoen. Zowel de bank- als de verzekeringsactiviteiten droegen bij aan de uitstekende resultaten. De autonome groei bedroeg 11% en leverde daarmee een krachtige impuls aan de groei. Het beheerd vermogen nam toe met 13% tot EUR 314 miljard. Het rendement op eigen vermogen bedroeg 20%. Aan de aandeelhouders van Fortis (B) en Fortis (NL) wordt een dividend voorgesteld van EUR 0,88.
Bericht aan de aandeelhouders Fortis blijft streven naar de verbetering van de kwaliteit en duurzaamheid van haar resultaten. Om een beter inzicht te kunnen geven in de ontwikkeling van de resultaten zal voortaan het netto operationeel resultaat als maatstaf gelden. In 2000 steeg het netto operationeel resultaat met 20% tot EUR 2.355 miljoen. Het netto operationeel resultaat per aandeel nam toe met 13%. Hans Bartelds
6
Maurice Lippens
Anton van Rossum
Zoals eerder aangekondigd zou Fortis nieuwe financiële doelstellingen bekend maken bij de publicatie van de jaarcijfers. De nieuwe groeidoelstelling voor het netto operationeel resultaat per aandeel bedraagt minimaal 12%. Voor het rendement op eigen vermogen hanteert Fortis voortaan een doelstelling van minimaal 15%.
Slagvaardige organisatie Het jaar 2000 markeerde voor Fortis de afronding van de eerste tien jaar van haar bestaan. Daarin heeft onze onderneming zich ontwikkeld tot een financieel krachtige en slagvaardige organisatie. Fortis behoort nu tot de top-vijftien van de financiële dienstverleners in Europa en telt circa 70.000 medewerkers. De verdere versterking van de fundamenten van Fortis kreeg in 2000 invulling door gerichte overnames, voortdurende integratie en een nieuwe, nog meer klantgerichte, organisatiestructuur. Kernpunt van de integratie was de samenvoeging van drie bankmerken onder één familienaam, Fortis Bank. Maar ook op andere fronten verloopt het samenbrengen en -werken van de bank- en verzekeringscomponenten voorspoedig. In onze thuismarkt, de Benelux, hebben we ons belangrijk versterkt met de overname van de Nederlandse verzekeringsgroep ASR. Hierdoor is Fortis nu de grootste verzekeraar in de Benelux en de op één na grootste verzekeraar voor het intermediair in Nederland. Tevens is geïnvesteerd in de uitbreiding van de activiteiten door de volledige inlijving van Banque Générale du Luxembourg (BGL). Buiten Europa is onze aanwezigheid in de markt belangrijk toegenomen door de acquisitie van American Memorial Life Insurance Company en de alliantie met State Farm in de Verenigde Staten.
In het verslagjaar is de bestuursstructuur verder vereenvoudigd en is de onderneming georganiseerd rond specifieke, klantgerichte businesses. Het aantal leden van de Raad van Bestuur is teruggebracht tot 15. Beide raden kennen nu een identieke samenstelling en opereren als één enkele Raad van Bestuur. Wij danken de betrokken leden voor hun vroegere en huidige bijdrage en steun aan de ontwikkeling van Fortis. Voor het eerst in de geschiedenis van Fortis is er één Chief Executive Officer (CEO) benoemd, Anton van Rossum, die verantwoordelijk is voor het dagelijks bestuur. De CEO is het enige executive lid van de Raad van Bestuur en zit tevens het Executive Committee voor, waarvan de leden rechtstreeks de businesses aansturen. De businesses bundelen expertise en delen Fortis op in product/marktcombinaties, waardoor de kwaliteit van de dienstverlening wordt vergroot. De autonomie die de businesses krijgen, geeft aan Fortis als geheel de noodzakelijke flexibiliteit op een snel evoluerende markt. Al deze stappen passen in de voorbereiding naar een volgende fase waarin de aandacht is gericht op verdere uitbouw van de meest kansrijke activiteiten.
Drie bankmerken gaan verder onder de naam Fortis Bank
Betere en snellere dienstverlening De optimale behartiging van de belangen van onze klanten is het uitgangspunt voor onze verdere ontwikkeling. Daarvoor zijn alerte reacties nodig op de evoluties in de maatschappij.
7
Bericht aan de aandeelhouders
Producten en diensten worden meer en meer als commodity gezien en zijn ook makkelijker kopieerbaar. De klant heeft bovendien de keuze uit vele aanbieders en is moeilijker te binden. Al deze factoren zorgen ervoor dat de marge op geleverde financiële diensten vooral wordt bepaald door het serviceniveau, de kwaliteit van advisering en bovenal de binding met de klant. Flexibiliteit is daarbij een voorwaarde sine qua non: het productenen dienstengamma moet via diverse kanalen op elk gewenst moment bereikbaar zijn voor de klant. Gebruiksvriendelijkheid en gemak zijn daarbij belangrijke elementen: door investeringen in informatiesystemen en e-commerce willen wij onze klanten op alle uren van de dag kunnen bedienen met een breed assortiment van financiële diensten. De digitale dienstverlening gaf in 2000 een krachtige impuls aan zowel de consumentgerichte als de professionele dienstverlening.
Innovaties en synergievoordelen zullen leiden tot een snellere en betere dienstverlening
8
Met een sterk klantgerichte focus ontwikkelt iedere business producten en diensten specifiek voor haar publiek: in Network Banking biedt de multi-channel strategie en het brede productengamma onze klant een optimale keuze en vrijheid en het bankverzekeringsconcept, dat al jaren succesvol is in België, zal ook in Nederland en Luxemburg verder worden uitgebouwd. In Merchant Banking hanteert Fortis een one-stop-bankconcept en in Private Banking heeft Fortis speciale concepten ontwikkeld op het gebied van wealth management en financiële structurering.
In het verzekeringsbedrijf bouwt Fortis aan sterke relaties met het intermediair, onder andere door zijn dienstverlening te ondersteunen met adequate ICT-systemen. Parallel aan het verbeteren van de klantgerichtheid staat het efficiënter gebruik van de geïnvesteerde middelen. Fortis zal in de toekomst niet alle producten die zij haar klanten aanbiedt ook zelf produceren. Omgekeerd zullen wij distributiekanalen van derden gebruiken om Fortis-producten ook toegankelijk te maken voor andere klantengroepen.
Autonome groei heeft prioriteit In de laatste maanden van 2000 hebben we de strategie voor de komende jaren aangescherpt. Winstgevende autonome groei heeft daarbij onze prioriteit. De kansen op verdere expansie worden voor elke activiteit en elk marktgebied zorgvuldig gewogen. Alle worden geëvalueerd op groeiperspectief, kapitaalbeslag en hun bijdrage aan het resultaat. In de Benelux zal Fortis een breed assortiment blijven aanbieden en via haar distributienetwerk toegankelijk maken voor een brede cliëntengroep. Dankzij innovaties en synergievoordelen zullen diensten sneller en kwalitatief beter worden geleverd. De beloofde synergievoordelen binnen het bankbedrijf in de Benelux zullen tegen het eind van 2003 worden gerealiseerd. Ook de integratie van BGL en ASR met verwante Fortis-bedrijven zal belangrijke synergievoordelen opleveren.
Vanuit haar solide positie in de Benelux wil Fortis haar activiteiten in kansrijke sectoren van de Europese bank- en verzekeringsmarkt uitbreiden. Uitgangspunt is dat deze activiteiten de potentie moeten hebben op marktleiderschap in Europa. Private banking, vermogensbeheer, employee benefits en bancassurance bieden een aantrekkelijk groeipotentieel.
Een nieuw managementinformatiesysteem, dat is gebaseerd op Return on Risk-Adjusted Capital (RoRAC), maakt het mogelijk om de prestaties van de gehele Fortis-organisatie op gelijke voet te volgen en waar nodig te corrigeren. De prestaties van iedere business met het haar toebedeelde kapitaal worden met het nieuwe systeem toegankelijker gemaakt.
Buiten Europa worden de groeikansen per regio zorgvuldig gewogen. Een beslissend criterium is of ondernemingen binnen de gekozen niches een leidende positie kunnen innemen. Wanneer de distributie via kanalen van een andere marktpartij schaalvoordeel oplevert, zal Fortis een alliantie overwegen. Een voorbeeld daarvan is de joint venture met Maybank in Maleisië, waarbij de know-how van Fortis op het gebied van verzekeren ingezet wordt om de bancassurance-activiteiten uit te bouwen.
2000 was in veel opzichten een inspirerend jaar, dat volop kansen bracht voor Fortis als geheel en haar medewerkers. Hun motivatie en kennis zijn beslissend voor het realiseren van de mogelijkheden die onze veelzijdige onderneming biedt. De sterke rendements- en vermogenspositie van Fortis geeft ons volop vertrouwen in de toekomst. Dat geldt ook voor de ontwikkeling van de organisatie.
Voortdurende beoordeling van onze activiteiten Een voortdurende beoordeling van al onze activiteiten is noodzakelijk om snel op marktomstandigheden te reageren. Daar waar Fortis zich niet kan onderscheiden door marktleiderschap, aanwezigheid in een groeisector of een sterke nichepositie, zullen we desinvestering overwegen.
Op volle kracht vooruit
Met de klant scherp in het vizier bouwen we op verschillende markten aan een gevarieerd dienstenpakket voor een grote verscheidenheid aan consumenten. Het proces van vernieuwing is nooit voltooid: de financiële sector blijft sterk in beweging en ook nieuwe technologie plaatst ons voor interessante uitdagingen. We zijn goed voorbereid op de ingrijpende veranderingen die de financiële dienstverlening staan te wachten. Met steun van onze medewerkers, die wij danken voor de geweldige inzet die zij in 2000 hebben getoond, zal Fortis er ook in 2001 in slagen om toegevoegde waarde te creëren voor klanten en aandeelhouders. Namens de Raad van Bestuur,
Hans Bartelds
Maurice Lippens
Anton van Rossum
9
Financiële informatie
Financiële informatie Geconsolideerde balans voor winstbestemming in miljoenen EUR 31-12-2000
31-12-1999
31-12-1998
3.675
Activa Kasmiddelen Handelsportefeuille effecten Beleggingen Leningen aan kredietinstellingen
6.110
3.660
13.363
9.899
7.112
134.203
127.382
115.096
62.383
81.970
58.098
162.093
139.422
122.213
Aandeel herverzekeraars in technische voorzieningen
4.944
4.232
2.107
Overlopende acquisitiekosten
3.298
2.081
1.333
Overlopende activa
17.038
13.157
10.883
Beleggingen voor rekening en risico van polishouders
22.013
16.210
11.201
Overige activa
12.638
8.096
8.544
Totaal activa
438.083
406.109
340.262
Leningen aan klanten
Passiva, aandeel van derden en eigen vermogen Passiva: - Schulden aan kredietinstellingen
94.174
116.992
81.114
145.752
134.963
125.164
- Schuldbewijzen
43.761
35.943
36.456
- Technische voorzieningen
56.130
44.613
37.055
10.913
- Schulden aan klanten
- Technische voorzieningen voor beleggingen 21.690
15.824
- Overlopende passiva
voor rekening en risico van polishouders
15.824
12.236
9.783
- Overige passiva
31.865
19.524
18.805
- Converteerbare obligatieleningen
1.257
1.256
681
- Achtergestelde schulden
8.231
6.906
6.294
418.684
388.257
326.265
Fonds voor algemene bankrisico's
2.043
1.861
1.706
Aandeel van derden
2.159
2.483
1.026
Totaal passiva
Eigen vermogen: - Kapitaal - Uitgifte premie (Agioreserve) - Meerwaarden (Herwaarderingsreserve)
428
398
366
16.599
13.100
11.557
2.794
3.933
3.331
- 15.834
- 13.035
- 11.107
- Overige reserves
11.210
9.112
7.118
Totaal eigen vermogen
15.197
13.508
11.265
Groepsvermogen
17.356
15.991
12.291
438.083
406.109
340.262
- Consolidatieverschillen (Goodwill)
Totaal passiva, aandeel derden en
10
eigen vermogen
Geconsolideerde winst- en verliesrekening in miljoenen EUR 2000
1999
1998
Verzekeringspremies
15.784
12.527
9.981
Rentebaten
25.713
20.822
19.747
Commissies
2.164
1.832
1.660
738
3.085
2.789
3.029
2.665
1.943
Totale baten
47.428
40.931
36.120
Rentelasten
- 19.403
- 14.706
- 13.944
28.025
26.225
22.176
- 13.464
- 13.797
- 10.834
- 462
- 547
- 872
Nettobaten
14.099
11.881
10.470
Bedrijfskosten
- 9.964
- 8.489
- 7.863
Baten
Resultaat uit financiële transacties Overige baten
Totale baten, na aftrek van rentelasten
Verzekeringstechnische lasten Waardecorrecties
Resultaat vóór belastingen Belastingen
Groepswinst Aandeel van derden
Nettowinst excl. buitengewoon resultaat
4.135
3.392
2.607
- 1.150
- 893
- 778
2.985
2.499
1.829
217
183
169
2.768
2.316
1.660
Buitengewoon nettoresultaat
Nettowinst
202
2.768
2.316
1.862
11
Overzicht activiteiten
Business
Activiteiten
Klantfocus
Verzekeringsbedrijf Nederland
- Levens- en
- Onafhankelijk intermediair
schadeverzekeringen
Entiteiten/Geografisch
- ASR Verzekeringsgroep - Fortis Corporate Insurance
- Employee benefits
Verzekeringsbedrijf België
- Levens- en
- Onafhankelijk intermediair
schadeverzekeringen
- Fortis AG - Fortis Corporate Insurance
- Employee benefits
Verzekeringsbedrijf Verenigde Staten
- Kredietgerelateerde verzekeringsproducten en
- (Financiële) instituten met grote klantdatabases
- Assurant Group - Fortis Family
-diensten, verlengde
- Begrafenisondernemers
- Fortis Health
garantieverzekeringen en
- Individuen, kleine en
- Fortis Benefits
membership activiteiten
middelgrote ondernemingen
- Natura-uitvaartverzekeringen - Zorgverzekeringen - Employee benefits
Verzekeringsbedrijf Internationaal
- Levens- en schadeverzekeringen
- Intermediair en/of bankverzekeren
- Spanje - Luxemburg - Frankrijk - Verenigd Koninkrijk - Australië - Azië
Network Banking
- Retail bankieren - Commercial Banking - Specialized finance - Leasing - Factoring
- Retailklanten, d.w.z.
- Benelux
particulieren, professionelen
- Frankrijk
en kleine bedrijven
- Verenigd Koninkrijk
- Middelgrote en grote bedrijven
- Polen - Hongkong - Singapore - Verenigde Staten
Merchant Banking
- Investment Banking - Financial Markets - Information Banking
- Institutionele en professionele cliënten - Grote bedrijven
- Toonaangevende internationale financiële markten, met focus op de Benelux
- Private Equity
Private Banking en Asset Management
- Vermogensbeheer en -advies - Financial structuring - Ontwikkeling en beheer Fortis-fondsen
12
- Particulieren
- Benelux
- Institutionele beleggers
- Zwitserland
- Instellingen
- Spanje - Verenigde Staten - Frankrijk - Hongkong
Kwaliteiten
Operationele strategie
Ontwikkelingen
• Economisch kapitaal (in miljarden EUR)
• RoRAC - Op één na grootste verzekeraar voor het intermediair - Geïntegreerde producten
- Versterken marktpositie
- Acquisitie ASR Verzekeringsgroep
• 1,2
- Optimale ondersteuning van
- Beleggingshypotheek
• 30%
het intermediair
- Basic-life
(exclusief ASR)
- Sterk in hypotheken
- Marktleider
- Behouden marktleiderspositie
- Sterk in unit-linked
- Optimale ondersteuning van
en employee benefits
- Assurant Group en Fortis Family: marktleider
- Rebranding van AG 1824 tot Fortis AG
• 1,6 • 14%
het intermediair
- Opbouwen leiderschap in specifieke segmenten
binnen hun niche
- Acquisitie American Memorial Life Insurance Company
• 0,6 • 46%
- Alliantie State Farm
- Assurant Group: klantfocus,
- Verkoop Fortis Financial Group
geen productfocus
(2001)
(sterke servicing) - Fortis Health en Fortis Benefits ‘leading position’
- Actief in geselecteerde markten
- Focus op specifieke
- Ontwikkelen groeiplatforms - Schaalgrootte binnen niches
- Joint venture Maybank, Maleisië (2001)
• 0,6 • 18%
- Klant beter en sneller bedienen
- Happy Days
• 11,6
sectoren en vaardigheden in
- Multi-channel distributie
- ebanking.com
• 8%
het zakelijk segment
- Uitbouwen van het
- MINE.be
- Compleet productengamma - Integrale advisering
Europese netwerk - Bankverzekeren
- beurstour.nl (2001) - fortisbusiness.com (2001) - Securitization/equity consumption
- Toonaangevend in de Benelux in de hele value chain: nieuwe uitgiften, corporate
- Versterken relatie middelgrote en grote ondernemingen
- Beursintroductie Interbrew
• 1,2
- Click and Deal
• 43%
- One-stop-bankconcept
finance, research en sales - Integrale analyse - Online services - Specialismen
- Nummer 2 onshore private bank - Top 10 vermogensbeheer Europa
- Verder opbouwen en versterken leiderschapspositie Europa - Distributie fondsen via derden
- Verwerving resterend belang Banque Générale du Luxembourg - Verwerving resterend belang Beta Capital (Spanje)
• 0,1 • 140% (Private Banking) • 0,1 • 120% (Asset Management)
13
Verslag Executive Committee
Van boven naar beneden en van links naar rechts: Joop Feilzer Herman Verwilst Jozef De Mey Gilbert Mittler Anton van Rossum Karel De Boeck Filip Dierckx Carlo de Swart
14
Fortis heeft opnieuw een uitstekend jaar achter de rug. De nettowinst nam met 19% toe tot EUR 2,768 miljard. De autonome winstgroei (exclusief acquisities, desinvesteringen en valutakoerseffecten) bedroeg 11%. In 2000 steeg het netto operationeel resultaat met 20% tot EUR 2,355 miljard (inclusief recurrente meerwaarden van EUR 639 miljoen en exclusief EUR 413 miljoen aan niet-operationele baten). Het rendement op eigen vermogen bedroeg 20%.
Verslag Executive Committee De resultaten van Fortis over het jaar 2000 ontwikkelden zich in alle activiteiten voorspoedig. De nettowinst in het bank- en verzekeringsbedrijf steeg met respectievelijk 27% en 15%. De effecten van het succesvolle integratieproces in zowel het bank- als het verzekeringsbedrijf droegen bij aan deze groei. De opbrengstensynergieën lagen boven verwachting, terwijl de kostensynergieën geheel volgens de planning verliepen.
Vooruitzichten Het jaar 2000 was een mijlpaal in de tienjarige geschiedenis van Fortis. In de afgelopen tien jaar groeide het vermogen van EUR 3,1 miljard tot EUR 15,2 miljard, waarmee Fortis is uitgegroeid tot een van de grote financiële spelers van Europa.
Fortis blijft er naar streven de kwaliteit en duurzaamheid van haar resultaten te verbeteren. Om een beter inzicht te kunnen geven in de ontwikkeling van de resultaten zal voortaan het netto operationeel resultaat als maatstaf gelden. Het netto operationeel resultaat is gelijk aan de nettowinst inclusief recurrente meerwaarden gecorrigeerd voor niet-operationele elementen. De nieuwe groeidoelstelling voor het netto operationeel resultaat per aandeel bedraagt minimaal 12%. Voor het rendement op eigen vermogen hanteert Fortis voortaan een doelstelling van minimaal 15%. Onder het voorbehoud van een niet verder verslechterend economisch klimaat zal Fortis in 2001 haar nieuwe financiële doelstellingen behalen. In 2001 zal het bedrag aan nietoperationele baten het niveau van 2000 kunnen benaderen.
15
Verslag Executive Committee
Resultaten verzekeringsbedrijf Het verzekeringsbedrijf kende over de gehele linie een commercieel goed jaar. Zowel de afzet via tussenpersonen als die via het bankkanaal (bancassurance) nam verder toe. Het premie-inkomen groeide met 26% tot EUR 15.784 miljoen. Het resultaat vóór belastingen liep op tot EUR 2.029 miljoen (+25%), waarvan 72% (EUR 1.454 miljoen) door leven werd gerealiseerd. Het netto operationeel resultaat van het verzekeringsbedrijf steeg van EUR 936 miljoen tot EUR 1.265 miljoen, een groei van 35%, vooral dankzij een verbetering van het technisch resultaat bij zowel leven als niet-leven. American Bankers Insurance (ABI) werd voor het eerst het gehele jaar geconsolideerd (vorig verslagjaar vijf maanden). ABI is inmiddels opgegaan in de Amerikaanse Fortis dochter Assurant Group. De bedrijven van Fortis, Inc. lieten ondanks de verslechterende Amerikaanse economie ieder kwartaal een stijging zien van de operationele resultaten. Het resultaat van het verzekeringsbedrijf werd tevens positief beïnvloed door de vrijval van de millenniumvoorzieningen ter waarde van EUR 111 miljoen.
Kerncijfers verzekeringsbedrijf (in miljoenen EUR) 2000
1999
15.784
12.527
26
Resultaat vóór belastingen
2.029
1.624
25
Nettowinst
1.484
1.289
15
219
353
1.265
936
Premie-inkomen
Niet-operationele baten Netto operationeel resultaat
16
Stijging in %
35
Tegenover een stijging van het premieinkomen van 26% stond een toename van de kosten met 28% hoofdzakelijk als gevolg van de retrocessies van commissies bij Assurant, die als kosten worden verantwoord. Autonoom was er sprake van een kostendaling van 3%. Strategisch zette Fortis een belangrijke stap in haar thuismarkt met de acquisitie van ASR Verzekeringsgroep. Hierdoor is Fortis thans de grootste verzekeraar in de Benelux en de op één na grootste verzekeraar voor het intermediair in Nederland. ASR is wel in de balans van 2000 opgenomen, maar niet in de resultatenrekening. Voor de komende jaren verwacht Fortis aanzienlijke kostensynergieën te behalen door zowel de integratie van activiteiten bij Assurant als door de fusie van AMEV en ASR. Leven
Het levenbedrijf realiseerde sterke resultaten. Het bruto premie-inkomen leven nam toe met 31% tot EUR 9.733 miljoen. De autonome groei van premies leven bedroeg 22%. Beleggingsgerelateerde producten winnen nog steeds sterk aan populariteit en waren goed voor 50% van het bruto premie-inkomen. Steeds meer Europese overheden benadrukken de noodzakelijkheid van individuele aanvullende pensioenvoorzieningen. Fortis is goed gepositioneerd om haar aanbod verzekeringsproducten uit te bouwen om in de groeiende particuliere behoefte te voozien. De invoering van het nieuwe Nederlandse belastingstelsel op 1 januari 2001 had in 2000 een neerwaarts effect op de vraag naar sommige levenproducten.
Daar staat tegenover dat AMEV met innovatieve producten als beleggingshypotheken goed kon inspelen op de nieuwe fiscale regels. Ook toonden de klanten een grotere behoefte aan geïntegreerd financieel advies/personal financial planning. Niet-leven
Het bruto premie-inkomen niet-leven steeg in 2000 met 37% tot EUR 9.693 miljoen. Deze stijging kwam voor 70% voor rekening van Assurant. De autonome groei van niet-leven premies bedroeg 3%. Het resultaat vóór belastingen nam fors toe, met EUR 253 miljoen tot EUR 575 miljoen (+79%), voornamelijk door een verbetering van de technische resultaten (+ EUR 177 miljoen). De technische resultaten waren in alle branches positief. Het grootste deel van de resultaatsverbetering (+ EUR 152 miljoen) werd gerealiseerd in de sector ‘overige branches’ doordat ABI voor twaalf in plaats van vijf maanden in de boeken is opgenomen. Bij Ongevallen en ziekte nam het technisch resultaat met EUR 9 miljoen toe tot EUR 79 miljoen. Uiteenlopende regionale ontwikkelingen mondden bij Motor per saldo uit in een resultaatsverbetering tot EUR 13 miljoen (+ EUR 10 miljoen). In het Verenigd Koninkrijk werd een gunstig resultaat bereikt (+ EUR 29 miljoen), maar in België/ Nederland zag Fortis Corporate Insurance zich geconfronteerd met een daling van haar technisch resultaat met EUR 16 miljoen.
Brand kende een verbetering van het resultaat met EUR 5 miljoen, tot EUR 23 miljoen. Dit was voornamelijk te danken aan de ontwikkeling in België. Claims als gevolg van de vuurwerkramp in Enschede drukten het resultaat in Nederland met EUR 6 miljoen. Vanwege de geringe vooruitzichten op een leidende positie in de markt werden in het eerste kwartaal van 2000 Fortis Long Term Care en het belang in California State Insurance Agencies, Inc. afgestoten. Om dezelfde reden werd in lijn met de strategie in januari 2001 de beslissing genomen om Fortis Financial Group te verkopen. Bancassurance
De technische resultaten waren in alle branches positief
De verkoop van verzekeringsproducten via het netwerk van Fortis Bank heeft na een moeilijk eerste kwartaal wederom een goed jaar achter de rug. In het vierde kwartaal werd alleen in België al voor EUR 1 miljard aan premies ontvangen. Ook bij CAIFOR, de Spaanse joint venture met ”la Caixa”, was sprake van een sterke toename van het premie-inkomen, met name in beleggingsgerelateerde verzekeringsproducten. Fortis heeft in februari 2001 een overeenkomst gesloten met Maybank voor het ontwikkelen van bankverzekeringsactiviteiten in Maleisië. Maybank is de grootste financiële dienstverlener in Maleisië. Fortis heeft een aandeel van 30% in het verzekeringsbedrijf van Maybank verworven, dat verder gaat onder de naam Mayban Fortis Holdings Berhad.
17
Verslag Executive Committee
Resultaten bankbedrijf Het resultaat vóór belastingen in het bankbedrijf nam in 2000 toe tot EUR 2.332 miljoen (+20%). Het netto operationeel resultaat van het bankbedrijf nam in 2000 toe met 11% van EUR 1.185 miljoen tot EUR 1.312 miljoen. Ondanks een verslechterd renteklimaat bleven de netto rentebaten met EUR 4.156 miljoen vrijwel gelijk aan die van 1999. De toename van de totale baten na aftrek van rentelasten met 10% zijn voornamelijk het gevolg van de hogere commissie-inkomsten en opbrengsten uit financiële transacties. De commissieinkomsten stegen in 2000 met 18% tot EUR 2.164 miljoen. Een groot deel van deze groei kwam voor rekening van het vermogensbeheer, waar de provisiebaten toenamen met 29% tot EUR 650 miljoen. Hogere inkomsten werden verder vooral gerealiseerd in het effectenbedrijf en het betalingsverkeer. Commissie-inkomsten bedragen thans 27% van de inkomsten van de bank. De resultaten uit financiële transacties stegen met 60% tot EUR 1.124 miljoen. De handel in valuta en effecten leverde samen EUR 455 miljoen op.
Kerncijfers bankbedrijf (in miljoenen EUR) 2000
1999
Totale baten, na aftrek van rentelasten
8.122
7.389
10
Resultaat vóór belastingen
2.332
1.942
20
Nettowinst
1.506
1.185
27
194
0
1.312
1.185
Niet-operationele baten Netto operationeel resultaat
18
Stijging in %
11
Op de verkoop van beleggingen werden in totaal meerwaarden gerealiseerd van EUR 595 miljoen (+36%). Meerwaarden op obligaties liepen terug (met 24% tot EUR 208 miljoen). Daar staan hogere meerwaarden op participaties tegenover (EUR 158 miljoen, waaronder niet-operationele baten van EUR 98 miljoen door de omwisseling van de aandelen in Euronext). Daarnaast beliepen de opbrengsten uit venture capital EUR 121 miljoen (+116%). De kosten-batenverhouding verbeterde wederom met een daling van 66,3% tot 65,6%. De toename van de totale baten na aftrek van rentelasten met 10% was hoger dan de stijging van de operationele kosten, die 9% bedroeg. Autonoom (exclusief de invloed van acquisities, desinvesteringen en wisselkoersontwikkelingen) was sprake van een kostenstijging van 7%. Van de totale kostenstijging van EUR 428 miljoen werd EUR 282 miljoen veroorzaakt door toegenomen personeelskosten als gevolg van hogere resultaatafhankelijke beloningen en nieuwe cao’s. In 1998 heeft Fortis Bank aangekondigd dat tegen het einde van 2003 de kosten-batenverhouding zal zijn teruggebracht tot 55% en dat zij met ingang van 2003 jaarlijks EUR 675 miljoen aan kosten- en opbrengstensynergieën zal realiseren als gevolg van het integratieproces binnen het bankbedrijf. Het is dan ook verheugend dat de tot dusverre behaalde synergieën aan de opbrengstenkant hoger zijn dan gepland en dat de realisatie van kostensynergieën volgens schema verloopt.
Door enkele nieuwe activiteiten met een hogere kosten-batenverhouding, een verslechterend economisch klimaat en een hogere looninflatie dan verondersteld ten tijde van het formuleren van de doelstelling, is de kosten-batenverhouding minder snel gedaald dan beoogd. Fortis Bank blijft echter overtuigd van de haalbaarheid van deze doelstelling en heeft daartoe dan ook nieuwe initiatieven ontwikkeld. In lijn met de in december 2000 aangekondigde strategie zal de activiteitenmix versneld in evenwicht worden gebracht en worden de bestaande plannen in hoger tempo uitgevoerd.
Beheerd vermogen Het totaal beheerd vermogen nam in 2000 toe met EUR 35,6 miljard tot EUR 313,8 miljard (+13%). Vooral de beleggingen voor derden lieten een sterke stijging zien, met EUR 23 miljard tot EUR 157,6 miljard (+17%). Dit werd grotendeels veroorzaakt door de instroom van nieuwe middelen ter waarde van EUR 16,2 miljard. Door de acquisities van Beta Capital en ASR liep het voor derden belegd vermogen op met EUR 7,6 miljard. Marktwaarde veranderingen hadden een daling tot gevolg van EUR 0,8 miljard. Het succes van beleggingsgerelateerde verzekeringsproducten komt tot uitdrukking in de stijging van het voor risico van polishouders belegde vermogen (+36%). Van deze stijging van EUR 5,8 miljard is EUR 2 miljard toe te rekenen aan de acquisitie van ASR.
Solvabiliteit Fortis heeft ten aanzien van haar solvabiliteitspositie doelstellingen geformuleerd, die bestaan uit een minimumniveau en een maximumniveau. Het minimumniveau eind 2000 bedroeg EUR 16,1 miljard en het maximumniveau EUR 20,4 miljard. De feitelijke solvabiliteit bedroeg EUR 19,4 miljard.
Vergroting transparantie Zoals eerder werd aangekondigd zou Fortis ten tijde van het verschijnen van de jaarresultaten meer inzicht verschaffen in het gebruik van het vermogen en de rentabiliteit van de verschillende bedrijfsonderdelen. Ook zullen de nieuwe financiële doelstellingen in het komende jaar verder verfijnd worden per onderdeel. Dit jaar geeft Fortis voor het eerst inzicht in voor risico gecorrigeerde vermogen en resultaat per onderdeel.
Je kookt goed. Je krijgt lovende recensies en zit dus elke avond vol. Alle reden om 't groter aan te pakken. Opeens zit je met je neus in
de boeken. En dat zijn niet meer alleen kookboeken. Maar wil je wel doorgroeien? Het handwerk uit handen geven? Nou, ik wel.
Verzekeringsbedrijf Nederland
In het laatste kwartaal van 2000 heeft Fortis haar positie in de Nederlandse verzekeringsmarkt verder versterkt met de overname van ASR Verzekeringsgroep N.V. De nieuwe groep, AMEV Stad Rotterdam Verzekeringsgroep N.V. (ASR), is goed voor zo’n 12% van de Nederlandse verzekeringsmarkt (leven en niet-leven) en is de op één na grootste verzekeraar voor het intermediair.
Verzekeringsbedrijf Nederland Door de overname van ASR is Fortis nu de op één na grootste verzekeraar voor het intermediair in Nederland
22
ASR biedt een compleet pakket leven-, nietleven-, zorg- en spaarproducten aan professionele tussenpersonen. ‘Centres of Excellence’ worden ingezet om de productontwikkeling binnen de nieuwe groep te coördineren. De samenvoeging van stafafdelingen en de bundeling van commerciële en technische expertise zal naar verwachting leiden tot een toename van de commerciële slagkracht, terwijl in de komende drie jaar synergie-effecten op kostengebied zichtbaar zullen worden.
Eén van de belangrijkste kostenbesparingen betreft de informatie- en communicatietechnologie. ASR stelt zich ten doel om een uniforme infrastructuur en een standaard multi-label applicatie per groepsmaatschappij te installeren voor elke product-marktcombinatie. Ook zullen de administratieve procedures gestroomlijnd worden, zodat doublures in de administratie van de tussenpersonen en van de verzekeraars zoveel mogelijk worden voorkomen.
Leven Doordat consumenten anticipeerden op de belastinghervorming, die vanaf 2001 veranderingen meebrengt voor bepaalde levensverzekeringsproducten, liep de Nederlandse markt voor levensverzekeringen in 2000 terug. Ondanks deze ontwikkeling wist AMEV haar marktaandeel uit te breiden door de introductie van innovatieve producten. Combinaties van levensverzekeringen en beleggingsproducten die tegen het einde van het jaar werden aangeboden, zorgden voor nieuwe klanten. De verwachting is dat het nieuwe belastingstelsel voor het intermediair grote mogelijkheden schept op het gebied van geïntegreerde adviesdiensten. Inspelend op dit marktpotentieel heeft AMEV vijf beleggingsportefeuilles geïntroduceerd die aan een spaarrekening zijn gekoppeld. Ondanks de dalende trend, stabiliseerde de verkoop van pensioengerelateerde levensverzekeringen dankzij de verbeterde dienstverlening en nieuwe toegevoegde waarde. De meerderheid van de bestaande individuele levensverzekeringsproducten is samengevoegd in het nieuwe concept Levenslijn, waardoor de dienstverlening en de voorwaarden overzichtelijker zijn geworden. In 2000 heeft AMEV haar aandeel in de hypotheekmarkt vergroot. Nieuwe producten die de hypothecaire lening combineren met een verzekering en persoonlijke financiering vielen in goede aarde bij de tussenpersonen en hun klanten. Specifieke doelgroepen zijn met succes benaderd voor ABC spaar- en pensioenregelingen.
2,5
2,0
1,5
1,0
0,5
0
98 99 00
Bruto verzekeringspremies Nederland 1998-2000 in miljarden EUR Leven Niet-leven
Niet-leven De resultaten werden in 2000 gedrukt door de vuurwerkramp in Enschede en enkele andere grote brandschadeclaims. De claims in verband met het millenniumprobleem waren onbetekenend en zijn meteen afgehandeld. AMEV breidde de faciliteiten op het succesvolle Cockpit extranet verder uit, waardoor tussenpersonen elektronisch hun lopende rekeningen bij AMEV kunnen beheren. Doordat intermediairs meer bevoegdheden kregen om zelf schades te regelen, werd het afhandelingsproces aanzienlijk versneld. Deze flexibele benadering bevalt zowel de tussenpersonen als de klanten uitstekend. Onafhankelijk marktonderzoek heeft uitgewezen dat AMEV marktleider is zowel in serviceverlening aan tussenpersonen als in acceptatie.
23
Verzekeringsbedrijf België
Producten en diensten van Fortis AG worden voornamelijk op de markt gebracht door het intermediair. Zij houden de wensen van de klant nauwlettend in de gaten en stimuleren Fortis AG voortdurend om de dienstverlening en de condities te vernieuwen en te verbeteren. Op haar beurt biedt Fortis AG de tussenpersonen volledige steun via cursussen over de allernieuwste ontwikkelingen en op internet gebaseerde software voor de uitvoering van hun werk. Zo kunnen zij hun dienstenaanbod aanpassen aan de nieuwste producten en ontwikkelingen en hun klanten optimaal van dienst zijn.
De groeiende populariteit van
Verzekeringsbedrijf België
beleggingsgerelateerde verzekeringsproducten was in leven opnieuw de motor van de groei
Fortis AG liep als grootste verzekeraar van België voorop bij de ontwikkeling en implementatie van een full-serviceconcept voor het intermediair. Via internet verzendbare administratieve formulieren leidden tot een snellere en kwalitatief betere polisadministratie. Nieuwe adviesmodules stelden tussenpersonen in staat hun positie als onafhankelijk expert te versterken. Implementatie van het concept behelsde ook intensieve consultancy en training.
24
Employee Benefits is met succes gereorganiseerd, waardoor de dienstverlening aan zowel grotere intermediairs en consultants als aan grote zakelijke klanten kwantitatief en kwalitatief is verbeterd. Met het full-serviceconcept wordt de belofte van topkwaliteit en maatwerk die in het Fortis-merk verankerd is in de praktijk waargemaakt. Eind februari 2000 is het meerendeel van onder de naam AG bekendstaande producten en activiteiten omgedoopt tot Fortis AG.
Leven De toenemende populariteit van beleggingsgerelateerde verzekeringsproducten was opnieuw de motor van de groei bij Fortis AG. Nieuwe levensverzekeringsproducten zijn met succes geïntroduceerd. Met persoonlijke financiële planning voor huishoudens versterkte Fortis haar positie op het gebied van dienstverlening aan particulieren. In 2000 werd een complete reeks nieuwe en flexibele producten op het gebied van employee benefits op de markt gebracht. Uitbreiding volgt in 2001. Fortis AG heeft haar marktaandeel bij employee benefits vergroot en begint ook in de publieke sector terrein te winnen. Overheids- en semi-overheidsinstellingen zijn begonnen met het afdekken van hun pensioenverplichtingen. Hierdoor ontstaan kansen om pensioenvoorzieningen en daaraan gerelateerde producten en diensten aan te bieden.
6,0
5,0
4,0
3,0
Niet-leven De marktgroei bij niet-leven was opnieuw bescheiden. Fortis AG behaalde bij autoverzekeringen uitstekende resultaten, maar bij woonhuisverzekeringen viel het omzetvolume tegen. Om het tij te keren werd er bij de woonhuisverzekeringen aanvullende dekking geboden en werden de marketinginspanningen opgevoerd. Daarnaast is het succesvolle schadereparatiebeleid bij autoverzekeringen nu ook bij woonhuisverzekeringen ingevoerd. Verder werd de verkoop en distributie door internet ondersteund en is de automatische schaderegeling in het online beschikbare dienstenpakket opgenomen. Nieuwe voorwaarden en een betere segmentatie zullen bijdragen tot een meer accurate premiebepaling en acceptatiebeleid.
2,0
1,0
0
98
99
00
Bruto verzekeringspremies België 1998-2000 in miljarden EUR Leven Niet-leven
Fortis Corporate Insurance biedt industriële verzekeringen aan grote en middelgrote ondernemingen. In alle bedrijfstakken binnen de Benelux is de onderneming marktleider. Verliezen op de verzekeringen van onroerend goed en wagenparken hebben de resultaten in 2000 enigszins gedrukt. Fortis Corporate Insurance introduceerde met succes een nieuw medisch-aansprakelijkheidsproduct. Tevens is er nieuwe dekking aangeboden in de Belgische markt voor transportaansprakelijkheid en bouwmachines.
25
Verzekeringsbedrijf Verenigde Staten
Fortis heeft in de Verenigde Staten gekozen voor het opbouwen en beheren van een selecte portefeuille van gespecialiseerde activiteiten die op hun respectievelijke markten een toonaangevende rol spelen. Assurant Group, Fortis Health, Fortis Benefits en Fortis Family zijn actief in marktsegmenten met veelbelovende mogelijkheden voor verdergaande en winstgevende groei.
Verzekeringsbedrijf Verenigde Staten Assurant Group Assurant Group, Fortis Health, Fortis Benefits en Fortis Family zijn actief in marktsegmenten met veelbelovende mogelijkheden voor winstgevende groei
26
In 2000 leverden verzekeringsproducten en daaraan gerelateerde diensten in de Verenigde Staten een substantiële bijdrage aan het resultaat van Fortis als geheel. Het bedrijfsvolume en het nettobedrijfsresultaat overtroffen in alle business units de in 1999 behaalde resultaten. De baten van Assurant Group namen aanzienlijk toe doordat American Bankers Insurance Group, Inc. (ABI) het gehele jaar bijdroeg. Overeenkomstig de strategie verkocht Fortis in het eerste kwartaal van 2000 Fortis Long Term Care en het daarmee verbonden Associated California State Insurance Agencies, Inc., aangezien het voor deze activiteiten moeilijk bleek op middellange termijn een leidende positie te veroveren.
Assurant Group is de grootste business unit van Fortis in de VS en genereert circa 45% van het nettobedrijfsresultaat van Fortis, Inc. Assurant is tot stand gekomen in 1999, na de acquisitie van ABI en de daaropvolgende integratie van dit bedrijf met American Security Group. Er is goede voortgang geboekt met de integratie van de systemen. Deze integratie zal de komende jaren niet alleen inkomstensynergieën opleveren, maar zal ook tot structureel lagere kosten leiden. Assurant is gepositioneerd als een zogenaamde ‘affinity marketing company’. Dit houdt in dat haar relaties de technologie en verwerkings- en marketingcapaciteiten van Assurant gebruiken om producten en diensten te verkopen. Assurant is gespecialiseerd in verzekeringsproducten, daaraan gerelateerde diensten, het verlengen van garantieperiodes en vaste klantenprogramma’s. Deze producten worden voornamelijk verkocht via financiële instellingen, winkelketens, nutsbedrijven, leveranciers van prefab-woningen en autodealers.
Eén van de kernactiviteiten van Assurant is insourcing van back-office activiteiten die verband houden met marketing en dienstverlening ten behoeve van diverse producten. Doordat cliëntgegevens uit verschillende bronnen worden verwerkt, heeft Assurant een voordeel bij direct marketing en cross selling van producten aan de cliënten van klanten. Dankzij haar unieke positie in de waardeketen is Assurant in staat om verzekeringsproducten en speciale producten te ontwikkelen waarmee bedrijven de waarde van hun belangrijkste activa – de portefeuilles van hun klanten – kunnen maximaliseren. Assurant is steeds bezig innovatieve oplossingen aan te bieden die beantwoorden aan de veranderende behoeften van cliënten in een dynamische markt. Zo heeft Assurant een systeem ontwikkeld waarmee voor grote hypotheekbanken automatisch gecontroleerd kan worden of voor onroerend goed met een hypotheek een opstalverzekering is afgesloten. Als marktleider op het gebied van de verwerking van opstalverzekeringen, houdt Assurant toezicht op circa zestien miljoen hypotheekcontracten.
De afzetmogelijkheden zijn sterk verbeterd dankzij de alliantie met State Farm in juli. Deze onderneming is in de VS de grootste aanbieder van individuele verzekeringen voor brand, ongevallen en andere risico’s. State Farm verkoopt individuele producten van Fortis Health via haar netwerk van ruim 16.000 exclusieve tussenpersonen.
Fortis Benefits Fortis Benefits genereerde circa 12% van het nettobedrijfsresultaat in de VS en levert employee benefits voor kleine en middelgrote bedrijven via onafhankelijke makelaars. Klanten van Fortis Benefits zijn CEO’s, directievoorzitters en specialisten op het gebied van employee benefits bij bedrijven die hun medewerkers niet-medische verzekeringen willen aanbieden die op hun specifieke behoeften zijn afgestemd.
Fortis Health Fortis Health, goed voor circa 14% van het nettobedrijfsresultaat van Fortis, Inc., levert ziektekostenverzekeringen aan particulieren en kleine bedrijven in de vorm van individuele contracten en kleinschalige collectieve contracten. Dankzij een sterke stijging van de premies en een verbeterd risicobeheer hebben de financiële resultaten zich in de laatste twee kwartalen van 2000 hersteld. De kostenratio verbeterde, voornamelijk dankzij de succesvolle integratie van John Alden; de productiviteit nam fors toe. Wanneer in 2002 de conversie voltooid is, zal de integratie van systemen naar verwachting aanzienlijke kostenbesparingen opleveren.
Om dit pand te kunnen kopen, moesten we bij de bank aankloppen. Maar omdat we alleen de buitenkant
konden laten financieren, moeten we de binnenkant eigenhandig doen. Gelukkig klussen we allebei graag. Dat kost wat tijd, maar het wordt zo wel compleet je eigen huis.
Verzekeringsbedrijf Verenigde Staten
10,0
8,0
6,0
4,0
2,0
0
98
99 00
Bruto verzekeringspremies Verenigde Staten 1998-2000 in miljarden EUR Leven Niet-leven
Contracten voor collectieve levensverzekeringen, arbeidsongeschiktheids- en tandartsverzekeringen worden afgestemd op de behoeften van de klant. Dankzij de relatief lage penetratiegraad van deze producten in dit marktsegment bestaan er uiterst aantrekkelijke groeimogelijkheden. De activiteiten op het gebied van arbeidsongeschiktheidsverzekeringen ontwikkelden zich volgens verwachting, terwijl collectieve levensverzekeringen en tandartsverzekeringen een beter resultaat toonden dan verwacht; zowel het afzetvolume als de winst liet een verbetering zien. Doordat makelaars minder aandacht besteden aan de kleinere bedrijven, onderzoekt Fortis Benefits mogelijkheden om op efficiëntere wijze toegang te krijgen tot dit segment.
Fortis Family Fortis Family, goed voor circa 10% van het nettobedrijfsresultaat van Fortis, Inc., toonde een verdere verbetering van het operationele resultaat en de winstgevendheid. Fortis Family houdt zich bezig met naturauitvaartverzekeringen, in de vorm van zowel verzekeringen als lijfrentes, en regelt de organisatie en de betaling van het gewenste soort begrafenis zonder dat de nabestaanden hiermee worden belast. Dergelijke dienstverlening wordt steeds belangrijker in de Verenigde Staten als gevolg van de vergrijzing van de bevolking. Fortis Family heeft op assertieve wijze op deze kans ingespeeld en zich ontwikkeld tot één van de belangrijkste partijen in de groeiende markt voor natura-uitvaartverzekeringen. Fortis heeft in het vierde kwartaal van 2000 American Memorial Life Insurance Company (AMLIC) overgenomen.
30
De twee organisaties zullen afzonderlijk blijven opereren, omdat de bedrijfsmodellen en de marktbenadering sterk verschillen. Fortis Family blijft zich richten op haar bestaande distributiepartners, terwijl AMLIC uitsluitend via Service Corporation International blijft werken. Fortis zal de expertise van de beide organisaties benutten om natura-uitvaartverzekeringen aan nieuwe klanten te verkopen. Bij de marketing van natura-uitvaartverzekeringen werkt Fortis Family nauw samen met onafhankelijke begrafenisondernemers op talloze locaties in de hele VS. Deze aanpak heeft als voordeel dat Fortis de marktpenetratie kan vergroten, terwijl de begrafenisondernemer de beschikking krijgt over een product dat hij zijn klanten kan aanbieden.
Fortis Financial Group Fortis Financial Group (FFG), goed voor circa 19% van het nettobedrijfsresultaat van Fortis, Inc., verkoopt vermogensopbouwproducten, waaronder variabele levensverzekeringspolissen met een spaarelement, variabele lijfrentes, beleggingsfondsen en traditionele levensverzekeringen. Hoewel FFG een stevige groei en rentabiliteit vertoonde, bezit zij een gering marktaandeel in elk van deze producten. Overeenkomstig de strategie van Fortis, Inc. om een portefeuille van gespecialiseerde activiteiten op te bouwen met een leidende positie binnen hun markt, heeft Fortis in januari 2001 aangekondigd dat FFG wordt verkocht.
Fortis concentreert zich op geselecteerde marktsegmenten waarin ze een leidende rol kan spelen en winstgevende groei kan realiseren. Begin 2001 werd een belangrijke stap gezet in Azië door de joint venture met Maybank, de grootste financiële dienstverlener van Maleisië.
Verzekeringsbedrijf Internationaal Leven Maybank heeft een sterke positie op het gebied van bankdiensten voor particulieren en streeft ernaar om verzekeringen te integreren binnen deze bankdiensten. Dit maakt Maybank tot de ideale partner voor de introductie van de kennis en de ervaring van Fortis op deze veelbelovende markt.
In Spanje is Fortis actief via Seguros BILBAO en CAIFOR, de joint venture met ”la Caixa”, de grootste bank van Spanje. VidaCaixa, het levenbedrijf van CAIFOR, is marktleider op het gebied van individuele levensverzekeringen. Het bedrijf biedt lijfrentes, beleggingsgerelateerde verzekeringsproducten, pensioenplannen en kredietgerelateerde levensverzekeringen aan.
Opnieuw flinke stijging premie-inkomsten in Spanje door beleggingsgerelateerde verzekeringsproducten
31
Verzekeringsbedrijf Internationaal
Beleggingsgerelateerde verzekeringsproducten zorgden wederom voor een flinke stijging van de premie-inkomsten. Seguros BILBAO verkoopt via tussenpersonen levensverzekeringen aan particulieren en het midden- en kleinbedrijf. De groei van de premieinkomsten werd ook hier mede gestimuleerd door het succes van de beleggingsgerelateerde verzekeringsproducten.
3,0
2,5
2,0
1,5
1,0
0,5
0
98
99 00
Bruto verzekeringspremies Internationaal 1998-2000 in miljarden EUR Leven Niet-leven
In Frankrijk leidde de verkoop van levensverzekeringen door Fortis Assurances tot een hogere productie. De premie-inkomsten namen met 21% toe, dankzij de sterke groei van beleggingsgerelateerde verzekeringsproducten. De direct-marketingcampagne om de binding met Franse intermediairs te vergroten was een succes. Het extranet van Fortis biedt tussenpersonen 24 uur per dag online informatie. Fortis Luxembourg Vie ontwikkelde haar levenbedrijf verder, waarbij zij zich concentreerde op uitbreiding van de activiteiten op het gebied van beleggingsgerelateerde producten.
Niet-leven In het Verenigd Koninkrijk rondde Fortis Insurance Ltd. de integratie van Northern Star met succes af. De omvang van de activiteiten en de commerciële slagkracht namen hierdoor toe. Het gefuseerde bedrijf is sterk in auto- en woonhuisverzekeringen. De Britse portefeuille deed het erg goed dankzij een verbeterde claimsratio. De kosten bleven op het traditioneel lage niveau. SegurCaixa – het niet-levenbedrijf van het Spaanse CAIFOR – liet een opmerkelijke groei van de activiteiten zien en ontwikkelt zich tot marktleider op het gebied van gezinsverzekeringen. Nieuwe ongevallenverzekeringsproducten zijn op de markt gebracht om het aanbod, van oudsher vooral sterk in gezinsverzekeringen, te verbreden. Seguros BILBAO behield haar sterke positie op de Spaanse niet-levenmarkt. Fortis Australia verkoopt niet-levenproducten via autodealers en financiële instellingen, en bedrijfsverzekeringen via eigen agenten. Ondanks premieverhogingen bij autoverzekeringen waren de resultaten van de commerciële activiteiten teleurstellend. Fortis Luxembourg IARD wist in een stabiele markt een bescheiden groei te realiseren.
32
Network Banking biedt retailklanten en ondernemingen een uitgebreide keuze in financiële oplossingen. Door zich te richten op specifieke doelgroepen kan Fortis de klant beter en sneller van dienst zijn.
Network Banking Retailklanten, dat wil zeggen particulieren, vrijeberoepsbeoefenaren en kleine ondernemingen, krijgen een volledig pakket aan financiële producten en diensten aangeboden via meerdere distributiekanalen. Network Banking opereert hoofdzakelijk in de Benelux, maar is ook actief in Frankrijk, Polen en Hongkong. In het kader van de overgang van een productgerichte naar een klantgerichte benadering heeft de bank het klantenbestand in een aantal segmenten verdeeld. De benadering per segment varieert van standaard financiële producten en diensten tot maatwerk. Campagnes als Global Club en Happy Days hebben op een zeer positieve wijze de klantenbinding bevorderd. Naast het brede productaanbod kunnen retailklanten ook kiezen uit verschillende distributiekanalen, te weten het kantorennetwerk, telefonisch bankieren, zelfbankieren en elektronisch bankieren. Zo kunnen zij op ieder moment en vanuit iedere gewenste locatie overboekingen regelen en informatie aanvragen. Deze multi-channel strategie vormt samen met de geïntegreerde managementsystemen de basis voor sterke relaties met de klanten op het gebied van verzekeren, bankieren en beleggen.
Met deze gedifferentieerde en proactieve benadering biedt Network Banking haar klanten toegevoegde waarde. Bovendien oogst Fortis nog steeds veel succes met de integratie van de huidige expertise op het gebied van verzekeren, bankieren en beleggen. De vraag naar koopsompolissen en naar geïntegreerde levens- en schadeverzekeringen is sterk toegenomen. Vooral het Easy Fund Plan bleek zeer populair. Network Banking streeft er daarom naar om haar vooraanstaande positie in bankverzekeren in de Benelux verder te versterken en met name het gebruik te bevorderen van dit in België al jaren succesvolle model. Buiten de Benelux volgt Network Banking een nichestrategie gericht op vermogende particulieren, die op persoonlijke wijze benaderd worden.
Network Banking: van standaard financiële producten en diensten tot individueel maatwerk
In maart 2000 werd de naam Fortis Bank ingevoerd. Kantoren in Nederland, België, Frankrijk, Polen en Hongkong zijn voorzien van een nieuw logo en uiterlijk. Daarnaast wordt het uitgebreide netwerk van reeds bestaande bankfilialen geherstructureerd.
33
Network Banking
Door de volledige integratie van de ITsystemen, die in september 2001 wordt afgerond, zullen alle klanten gemakkelijk toegang krijgen tot de verbeterde diensten van Fortis. Door deze maatregelen kan Network Banking voor ultimo 2004 de deuren sluiten van rond de duizend filialen in de Benelux. Tevens heeft Network Banking in 2000 veel aandacht besteed aan de voorbereiding van elektronische dienstverlening. ‘www.ebanking.com’ biedt een extra kanaal voor transactieverwerking, cash management en beleggen. Na het succes in Luxemburg is ‘e-banking’ ook in Frankrijk geïntroduceerd. Binnenkort kunnen alle klanten van Fortis van deze dienst gebruik maken. Fortis biedt middelgrote ondernemingen in Europa een samenhangend pakket financiële diensten voor hun grensoverschrijdende activiteiten
34
Voor middelgrote ondernemingen vertegenwoordigt de uniforme Europese benadering van de dienstverlening toegevoegde waarde. De ondernemingen krijgen ondersteuning van accountmanagers die opereren vanuit een Europees netwerk van honderd Business Centres in de Benelux, Frankrijk, het Verenigd Koninkrijk, Spanje, Portugal, Italië, Duitsland en Polen. Middelgrote ondernemingen in heel Europa krijgen een samenhangend pakket financiële diensten aangeboden dat hun grensoverschrijdende activiteiten vergemakkelijkt. Een voorbeeld hiervan is de Fortis Bank International Credit Facility, een flexibele en unieke dienst voor kortlopende en langlopende leningen aan Europese concerns. Business Centres in Hongkong, Guangzhou en Taipei bieden ondersteuning aan klanten in het Verre Oosten. Grote ondernemingen worden ter zijde gestaan door corporate officers, die opereren vanuit een wereldwijd netwerk met meer dan veertig steunpunten.
De toegevoegde waarde komt voort uit het feit dat Network Banking zich toespitst op sectoren waarin Fortis is gespecialiseerd, onder andere energie, goederenhandel, chemie, diensten, scheepvaart en distributie. In 2000 namen kredietvolume en commissies bij de business line grote ondernemingen aanzienlijk toe. Dit hield mede verband met een aantal innovatieve transacties. Euromoney Trade Finance heeft Network Banking tot ‘Best Commodity Bank’ in 2000 uitgeroepen. Projectfinanciering en Cash Management kregen eveneens lovende recensies van Europese experts. Network Banking biedt verder zowel aan middelgrote als aan grote Europese ondernemingen specifieke financiële diensten, onder andere export- en projectfinanciering, acquisitiefinanciering, cash management, structured finance, leasing en factoring. Fortis heeft met succes in 2000 de integratie afgerond van alle activiteiten op het gebied van factoring. Hiermee is het de op vier na grootste factoringmaatschappij van Europa. Online bankieren en daarmee samenhangende internetvoorzieningen zijn cruciaal voor de kwaliteit van de dienstverlening van de bank. Network Banking biedt traditionele financiële producten en diensten, afgestemd op de behoeften van de hedendaagse bedrijfsvoering, aan alle ondernemingen via de ‘fortisbusiness.com’-portal. Het Sales Management System, waarmee accountmanagers informatie over klanten wereldwijd via internet kunnen raadplegen, staat garant voor een snelle en complete dienstverlening.
Fortis bedient institutionele en professionele cliënten via haar business Merchant Banking. Diensten op het gebied van Financial Markets, Investment Banking en Information Banking worden aangeboden op basis van het zogenaamde one-stop principe. Klanten vragen in toenemende mate om onderling verbonden concepten. Merchant Banking speelt hierop in door geavanceerde en kwalitatief hoogwaardige maatwerk diensten aan te bieden.
Merchant Banking Financial Markets is een belangrijke Europese speler met een leidende positie in de Benelux. Ook Investment Banking heeft een sterke positie op de thuismarkt. Information Banking is uitgegroeid tot een vooraanstaande partij op mondiaal niveau. Door de aanwezige expertise te combineren is Merchant Banking in staat om alerter en flexibeler te opereren in de uiterst concurrerende financiële markten.
Financial Markets Financial Markets biedt diensten aan institutionele beleggers en aan grote en middelgrote ondernemingen. De activiteiten zijn onderverdeeld in drie gespecialiseerde segmenten: geldmarkten, vastrentende waarden en derivaten. De dienstverlening verloopt via drie front offices: trading, sales en research. In 2000 is het nieuwe handelssysteem ‘Click and Deal’ ingevoerd. Hiermee krijgen klanten rechtstreeks toegang tot de dealing room.
Financial Markets treedt tevens op als adviseur en executeur voor het Asset & Liability Management ten behoeve van Fortis. Samen met Information Banking levert Financial Markets geavanceerdere diensten aan institutionele beleggers. De sterkere gerichtheid op voor risico gecorrigeerde rendementen komt tot uiting in de hoge kwaliteit van de geleverde informatie, adviezen en oplossingen op maat.
Als je onderneming het goed doet, weten ze je te vinden. Zojuist een geweldige opdracht binnen
gehaald! Dat had op geen beter moment kunnen gebeuren. Nu kunnen we de nodige groei realiseren. Sneller dan we dachten zelfs.
Merchant Banking
De handel in vastrentende waarden leverde een aanzienlijke bijdrage aan de totale winst. Ook emissies zorgden voor een forse omzetgroei. De resultaten van de valutahandel herstelden zich in de loop van het jaar, wat compensatie bood voor het eerdere wegvallen van de interne Europese valutamarkten. Het volatiele verloop van de wisselkoers tussen de Amerikaanse dollar en de euro leidde tot een toename van de kapitaalbewegingen en een herstel van het handelsvolume. De resultaten van de geldmarktactiviteiten werden echter gedrukt door de stijging van de korte rente. Financial Markets verstevigde tijdens het verslagjaar haar reputatie als eersteklas partner op de primaire obligatiemarkt en ontwikkelde zich tot een van de belangrijkste partijen op de euro-obligatiemarkt.
De activiteiten op het gebied van fusies en overnames lieten opnieuw een krachtige groei zien
38
In samenwerking met het ratinginstituut Moody’s is Merchant Banking bezig met de ontwikkeling van een Europees referentiemodel voor niet-beursgenoteerde ondernemingen. In 2001 gaat er voorts een ratingadviesdesk van start die ondernemingen zal adviseren bij onderhandelingen met ratinginstituten, waardoor deze ondernemingen nieuwe bronnen van financiering kunnen aanboren. Daarnaast zal de toepassing van geavanceerde ratinginstrumenten voor institutionele beleggers een uitbreiding van het aantal beleggingsmogelijkheden opleveren.
Investment Banking Investment Banking verzorgt alle markttransacties in aandelenproducten voor belangrijke institutionele beleggers en grote ondernemingen. Dankzij de toegenomen omvang en positie van alle Fortis-activiteiten kon Investment Banking een volumegroei realiseren in haar thuismarkt, de Benelux. De primaire marktactiviteiten in Europa lieten een opmerkelijke groei zien ten opzichte van 1999, vooral in de eerste helft van het jaar. Investment Banking wil een positie veroveren in de top-vijf in alle belangrijke Europese markten. Met dat doel zijn de activiteiten in Spanje en Frankrijk uitgebreid en worden er in 2001 ‘greenfield’-activiteiten gestart in Duitsland en Italië. In 2000 lanceerde Investment Banking het ‘Globe’-project om een eenvoudige en directe afhandeling van alle beurstransacties te kunnen garanderen. Corporate Finance & Capital Markets legt zich toe op fusies en overnames, beursintroducties, herplaatsing van aandelen, structurering en financiële advisering met betrekking tot kapitaalmarkten. De activiteiten van de bank op het gebied van fusies en overnames lieten in 2000 opnieuw een krachtige groei zien. Gegeven de harmonisering van de markten in de eurozone zal de huidige concentratietendens in de industrie en de dienstverlening zich in 2001 naar verwachting voortzetten.
Binnen Investment Banking nam zowel het aantal transacties als de toegevoegde waarde van de adviesactiviteiten toe. De bank trad op als syndicaatleider bij de beursintroductie van verscheidene ondernemingen, waaronder Arinso en SNT. Een transactie die veel aandacht kreeg, was de introductie van Interbrew op de beurs van Brussel. Dit was de grootste beursintroductie uit de Belgische geschiedenis. Als verschaffer van venture capital belegde Fortis in veelbelovende nieuwe bedrijven, waarbij werd gestreefd naar het waarborgen van de stabiliteit en groei van de beleggingsportefeuille. In 2000 werd een aanzienlijke hoeveelheid vermogen belegd in snelgroeiende bedrijven.
Information Banking Information Banking legt zich toe op clearing, custody, in- en uitleen en financiering van effecten, administratie voor offshorebeleggingsfondsen en daaraan gerelateerde activiteiten. De business line is inmiddels een erkend specialist binnen de markt voor investor services en levert diensten aan externe professionele partijen op de financiële markten. De rentebaten en commissies zijn sterk gestegen dankzij het toegenomen transactievolume, waarvoor zowel nieuwe als bestaande klanten op de financiële markten verantwoordelijk waren.
Het marktaandeel van de clearingactiviteiten in Europa is aanzienlijk toegenomen. De acquisitie van een clearinginstelling in de VS bracht de verwezenlijking van het streven om marktpartijen en financiële instellingen wereldwijd te kunnen bedienen dichterbij. Dit doel komt mede binnen bereik dankzij de sterke positie die Fortis in Europa heeft op het gebied van stock lending, repo-/swaptransacties en effectenfinanciering. Information Banking staat hoog aangeschreven vanwege de kwaliteit van de geleverde custodydiensten. De business line houdt in totaal circa EUR 500 miljard aan effecten in bewaring, voornamelijk voor middelgrote Europese institutionele beleggers die behoefte hebben aan dienstverlening op maat. Information Banking treedt tevens op als depotinstelling voor activa van Fortis als geheel. Door de toepassing van de allernieuwste informatiesystemen, gebaseerd op een uniek geïntegreerd platform, heeft Information Banking een permanente verbinding met verschillende handels-, clearing- en settlementsystemen en met de belangrijkste financiële markten. Ook kunnen cliënten op verschillende manieren een verbinding tot stand brengen met hun eigen systeem. De communicatie- en leveringssystemen worden op dit moment geschikt gemaakt voor internet. In 2000 heeft Information Banking verscheidene onderscheidingen ontvangen voor haar custody- en offshore diensten.
Information Banking heeft verscheidene onderscheidingen ontvangen
39
Private Banking en Asset Management
Private Banking en Asset Management zijn verenigd binnen één business om te kunnen profiteren van de gecombineerde kennis en vaardigheden op het gebied van beleggen en structureren. Beide activiteiten bieden aantrekkelijke rendementsprofielen en bovengemiddelde groeikansen. Private Banking en Asset Management zullen de activiteiten op het gebied van vermogensbeheer, asset allocation en productontwikkeling steeds sterker coördineren.
Private Banking en Asset Management Private Banking
Dienstenpakket Private Banking uitgebreid met het ‘Global Private Wealth Management’-concept
Private Banking is marktleider in de Benelux, is een belangrijke speler binnen Europa en richt zich op vermogende particulieren, stichtingen en niet-overheidsinstellingen. Behalve met vermogensbeheer houdt Private Banking zich bezig met financial planning, structurering en advisering aan cliënten in de meeste financiële centra van de wereld. Het dienstenpakket van Private Banking is in 2000 uitgebreid met het ‘Global Private Wealth Management’-concept. Nieuwe instrumenten zijn ontwikkeld, waardoor uitgebreide mogelijkheden zijn gecreëerd om een portefeuille exact af te stemmen op de voorkeur van de cliënt. De totale waarde van het beheerd vermogen voor particulieren nam in 2000 toe tot EUR 68 miljard. Fortis verwacht dat het beheerd vermogen in Europa een snelle groei zal laten zien, waardoor de vraag naar dienstverlening op maat en persoonlijk advies zal toenemen.
40
Alle activiteiten zullen in 2001 verder worden gestroomlijnd en onder één managementstructuur worden gebracht. Bij de activiteiten van Private Banking in Nederland en België nam het aantal cliënten en het vermogen onder beheer sterk toe. In 2001 zullen er innovatieve beleggingsdiensten worden gelanceerd om nog beter tegemoet te komen aan de behoeften van niet-overheidsinstellingen en liefdadigheidsorganisaties. De samenwerking met andere bedrijfsonderdelen van Fortis zal worden geïntensiveerd om nieuwe particuliere klanten te bereiken. Er zijn informele netwerken, zogenaamde affiniteitsgroepen, gestart om beleggers met nieuwe ondernemingsinitiatieven in contact te brengen en om tegemoet te komen aan de toegenomen vraag naar private beleggingsmogelijkheden. Na de volledige integratie van Banque Générale du Luxembourg zijn alle internationale private banking activiteiten geïntegreerd binnen de Fortis-bedrijfsstructuur.
Ondanks ingrijpende reorganisaties en moeilijke omstandigheden op de financiële markten hebben de private banking activiteiten in Luxemburg hun doelstellingen behaald. Tijdens de vergadering van de Europese Raad in november accepteerde Luxemburg, in overeenstemming met de algehele belastinghervorming en de introductie van soortgelijke belastingsystemen in niet-lidstaten, een minimum bronbelasting op spaargelden van niet-ingezetenen. Luxemburg zal zijn positie van internationaal financieel centrum in het hart van Europa behouden. Mede dankzij een uitstekend beleggingsklimaat in Zwitserland bereikten het bedrijfsvolume en de baten van Private Banking een recordhoogte. De organisatie slaagde erin om de hierdoor noodzakelijk geworden personeelsuitbreiding te verwezenlijken ondanks de krappe markt voor in private banking gespecialiseerd personeel. In Spanje verwierf Fortis in mei 2000 de resterende 70% van Beta Capital, wat de weg vrijmaakt voor de volledige integratie van deze Spaanse private bank. In andere delen van de wereld richtte Private Banking zich op het verbeteren van de efficiency van de activiteiten.
Asset Management Fortis Investment Management (FIM) beheert vermogen voor institutionele beleggers en verschaft diensten aan vermogensbeheerders, retailnetwerken en particuliere beleggers. Daarnaast beheert FIM het grootste deel van de activa van de verzekeringsgroep van Fortis. Wereldwijd wordt een steeds groter deel van de spaargelden ondergebracht in beleggingsfondsen. Deze ontwikkeling zorgt ervoor dat het beleggingsvolume en het tempo van productvernieuwing toenemen.
FIM behoort tot de tien grootste vermogensbeheerders van Europa en heeft kantoren in Brussel, Utrecht, Parijs, Boston en Hongkong. In november 2000 hebben de Chinese autoriteiten Fortis een vergunning verleend om vermogensbeheerdiensten aan te bieden op de Chinese markt. Het was de eerste keer dat een dergelijke vergunning werd verleend aan een Europese financiële instelling.
34 43
23 Voor klanten beheerd vermogen naar type klant in % Fondsen Particulieren Institutionele klanten
De totale waarde van het door FIM beheerd vermogen nam in 2000 toe tot EUR 114 miljard, vergeleken met EUR 97 miljard eind 1999. Van het totale vermogen wordt ruwweg EUR 40 miljard beheerd voor beleggingsfondsen. EUR 30 miljard wordt beheerd op basis van contracten met institutionele partijen en EUR 40 miljard bestaat uit de activa van het verzekeringsbedrijf van Fortis. De portefeuillegroei was vooral te danken aan de toestroom van nieuw kapitaal naar Fortisfondsen en de toename van het voor institutionele klanten beheerd vermogen. Retailklanten toonden veel belangstelling voor beleggingsfondsen doordat de Europese overheden particulieren aansporen hun pensioenvoorziening te verbeteren. 50
FIM heeft het scala van beleggingsfondsen verder gestroomlijnd en aangepast. Er zijn nieuwe segmenten toegevoegd, zodat klanten hun beleggingen meer kunnen spreiden en het risicoprofiel van hun beleggingen aan hun specifieke wensen kunnen aanpassen. De samenvoeging van de Franse, Belgische en Nederlandse effectenbeurzen tot Euronext betekent een belangrijke stap op weg naar een gemeenschappelijke Europese beleggingsmarkt zonder drempels en zal leiden tot een toename van de vraag naar sectorgerelateerde fondsen.
50
Voor klanten beheerd vermogen naar type belegging in % Aandelen Vastrentende waarden
41
Verantwoord ondernemen
Fortis maakt deel uit van de samenleving en wil zich dan ook tegenover haar klanten, haar medewerkers en de maatschappij gedragen als een verantwoord ondernemer. De uitgangspunten hiervoor worden vastgelegd in een ondernemingsbrede ‘code of conduct’, die de gedragsregels van de verschillende Fortis-bedrijven integreert. Basis vormen de kernwaarden van Fortis: solide, begripvol, innovatief en direct.
Verantwoord ondernemen De mensen bij Fortis Kennismanagement: een belangrijke voorwaarde voor duurzaam succes
In 2000 is op het gebied van human resources veel gebeurd. Na de integratie van de banken in onder andere Nederland en België en van American Security Group en American Bankers Insurance Group in de Verenigde Staten in 1999, stond 2000 vooral in het teken van de harmonisatie van de arbeidsvoorwaarden, het aanscherpen van vaardigheden en teambuilding. Het komende jaar zal de integratie van ASR en AMEV en de verdere integratie van Fortis Bank de nodige aandacht vragen. Uitgangspunt van het HR-beleid van Fortis is dat medewerkers oog hebben voor wat hun toegevoegde waarde is voor de onderneming en hoe ze zich persoonlijk kunnen ontwikkelen binnen een zakelijke context. De kennis van medewerkers, hun vakmanschap en vermogen om zichzelf voortdurend te vernieuwen zijn essentiële voorwaarden voor een duurzaam succes van Fortis.
42
Kennismanagement speelt dan ook een belangrijke rol. Daarbij gaat de aandacht vooral uit naar de manier waarop medewerkers hun kennis toepassen in een zakelijke omgeving en nieuwe kennis creëren. Bijvoorbeeld op het gebied van risicoanalyse, transacties en processen en diensten met toegevoegde waarde. De ontwikkeling van medewerkers en ontwikkeling van diensten voor de klant gaan bij Fortis hand in hand. Het in 1999 gestarte programma Accelerated Learning for Fortis Advantage (ALFA) heeft duidelijk aangetoond dat uitwisseling van expertise onder andere leidt tot wereldwijde netwerken die bijdragen aan de eenheid van Fortis. In 2000 zijn meerdere internationale ALFA-conferenties georganiseerd over respectievelijk ‘IT en strategie’ en ‘marketing’. Deze conferenties voor senior Fortismanagers uit het bank- en verzekeringsbedrijf worden ondersteund door verschillende internet- en intranettoepassingen, waardoor zogenoemde ‘Communities of Practice’ zijn ontstaan.
In het verslagjaar is een vernieuwd competentiemodel voor executives ontwikkeld. Dit model biedt een uniform raamwerk om executives, maar ook senior managers en high potentials te identificeren en in hun ontwikkeling te volgen. In aansluiting daarop is voor managers op sleutelposities een prestatiemanagementsysteem opgesteld dat uitgaat van het Fortis-beleid om de klant sneller en beter te bedienen. Dit beoordelingsmodel, waaraan een beloningssysteem is gekoppeld, zal uiteindelijk als model voor de hele organisatie gelden en daarmee de klantgerichtheid van Fortis verder versterken.
Community relations Fortis is een organisatie van mensen, van wie velen maatschappelijk actief zijn. Fortis stimuleert die activiteiten van harte en faciliteert ze vaak via eigen organisaties. In Nederland hebben in 2000 bijvoorbeeld vele Fortis-vrijwilligers meegedaan aan het Stimulans-programma ‘Maatschappelijk teambuilden’, waarbij activiteiten zijn georganiseerd voor speciale doelgroepen of kluswerkzaamheden zijn verricht voor verenigingen en instellingen. Soortgelijke programma’s vinden ook plaats in de Verenigde Staten. In dit kader past tevens de financiële steun die Fortis geeft aan het door de Verenigde Naties uitgeroepen Internationaal Jaar van Vrijwilligers. Medewerkers van Fortis in vele landen zullen in 2001 aan dit initiatief via tal van activiteiten een bijdrage leveren. Ten slotte draagt Fortis al meer dan dertig jaar financieel bij aan medisch onderzoek en steunt Fortis Foundation Belgium projecten die tot doel hebben de positie van kansarme kinderen en jongeren te verbeteren en de solidariteit tussen de generaties te bevorderen.
Investeren in duurzaamheid In 2000 heeft MeesPierson, de private bank van Fortis, als voortvloeisel van een ALFAconferentie uit 1999, het initiatief genomen om maatschappelijke betrokkenheid als één van de criteria te hanteren bij haar beleggingsbeleid. Wereldwijd selecteert de bank voor haar relaties beleggingsfondsen die investeren op basis van duurzaamheid. Daarbij wordt onder meer gekeken naar wat bedrijven doen om de leefwereld van kinderen te verbeteren, hun omgang met natuur en milieu en ecoefficiëntie. De bank ziet duurzaam beleggen als een fundamentele ontwikkeling, waarmee ze op een open en directe wijze wil omgaan, zowel in de eigen organisatie als in de kring van haar relaties. Daartoe zal MeesPierson een platform creëren voor mensen en organisaties die met elkaar over duurzaamheid van gedachten willen wisselen. De internetsite van de bank speelt hierbij een belangrijke rol.
Er gaat echt een wereld voor je open als je zelf gaat verdienen. Met een vast
salaris kun je je nu eenmaal meer veroorloven. Mijn eerste grote aankoop is deze auto. Op krediet, dat wel. Maar voor mij staat dit wagentje voor kunnen doen en laten wat ik wil!
Risicobeheer
Risicobeheer Risicobeleid Als financiële instelling is Fortis zich er terdege van bewust dat klanten vooral degelijkheid en betrouwbaarheid van een verschaffer van financiële diensten verwachten. Dit inzicht vormt de basis voor het risicobeleid van Fortis. Op een terrein dat zo bepalend is voor het vertrouwen van cliënten en dat zo’n essentieel element is van het bankieren en verzekeren, wil Fortis in het voorste gelid lopen. Fortis heeft inmiddels al veel bereikt op dit gebied: zowel binnen het bank- als het verzekeringsbedrijf zijn in de loop der jaren kwalitatief hoogwaardige en zeer betrouwbare methodieken voor het beheersen van risico’s ontwikkeld. Hiermee wordt de lokale en tactische besluitvorming op efficiënte wijze ondersteund. De groep heeft zich echter ten doel gesteld geharmoniseerde structuren voor risicorapportage en -beheer te ontwikkelen die voor de gehele groep moeten gaan gelden. De opzet is dat hiermee niet alleen de methodieken die op het individuele bank- en vezekeringsniveau al aanwezig zijn worden geïntegreerd, maar dat de algehele benadering naar een hoger niveau wordt getild, doordat hierin de allernieuwste kwantitatieve technieken worden opgenomen.
Met dit doel voor ogen is gedurende het afgelopen boekjaar een aantal belangrijke structuren geïmplementeerd. Op het niveau van de Raad van Bestuur van Fortis zal het nieuwe Capital Committee het voorwerk doen voor de besluitvorming door de Raad van Bestuur over de vermogensallocatie, waarbij rekening wordt gehouden met het voor risico gecorrigeerde rendement van de businesses. Op groepsniveau is een centrale Risicobeheerfunctie gecreëerd, die rechtstreeks aan de CFO van Fortis rapporteert. Daarnaast is er op groepsniveau een centrale Asset & Liability Management (ALM) rapportagefunctie, waarmee een geconsolideerd overzicht van het ALM van de groep wordt gewaarborgd. De verdere ontwikkeling en implementatie van een volledige en gestroomlijnde risicobeheerstructuur, die op adequate en efficiënte wijze alle risicoaspecten van de gehele groep dekt, zal in 2001 een belangrijk aandachtspunt zijn voor het management.
Organisatie Hoewel er in januari 2000 op centraal niveau risicobewakings- en risicobeheerfuncties zijn gecreëerd, zijn de verantwoordelijkheden nog steeds grotendeels gedecentraliseerd. Voor de verzekeringsactiviteiten berust de verantwoordelijkheid voor het risicobeheer bij de individuele werkmaatschappijen, aangezien deze zich het dichtst bij de bron van de verschillende risico’s bevinden.
46
Het verzekeringsbedrijf is bezig gemeenschappelijke grondslagen, procedures en maatstaven te ontwikkelen teneinde inzicht te krijgen in de wereldwijde risico-exposure van de verzekeringsgroep. De risicogegevens worden vervolgens op een hoger niveau van de groep geconsolideerd. Het risicobeleid van Fortis Bank wordt bepaald door haar Raad van Bestuur. Zij stelt doelstellingen en globale richtlijnen vast voor het risicobeheer en bepaalt onder meer welke mate van risico aanvaardbaar is. Het Directiecomité is verantwoordelijk voor de implementatie van het risicobeheer. Het comité kan, met behoud van de eigen verantwoordelijkheid, bepaalde taken en bevoegdheden delegeren aan de Risk Acceptance Committees, waarvan het zelf de leden benoemt. Fortis Bank heeft de volgende Risk Acceptance Committees: - het Asset and Liability Committee (ALCO), dat de hoofdlijnen uitzet voor het balansbeheer; - het Central Credit Committee (CCC), dat het individuele tegenpartijrisico goedkeurt, inclusief landenlimieten en bankpositielimieten.
Naast de genoemde Risk Acceptance Committees heeft het Directiecomité een onafhankelijke afdeling voor risicobeheer Central Risk Management (CRM) - opdracht gegeven ondersteuning te bieden bij de controle op en de bewaking en evaluatie van de risico’s die de businesses nemen. Het doel hiervan is ervoor te zorgen dat het beheer van deze risico’s in overeenstemming is met de algehele strategische doelstellingen. Het risicobeheer bij de dochterondernemingen van Fortis Bank wordt grotendeels bepaald door de lokale risicomanagers. Zij rapporteren aan het centrale ALCO (en functioneel ook aan CRM). De rapportage en controle met betrekking tot het risicobeheer zijn gescheiden van de commerciële bedrijfsonderdelen.
RISICO
Operationeel risico
Beleggingsrisico
Zakelijk risico
Event risico
• Veranderingen in handelsvolume • Veranderingen in marges en kosten
• Proces- en controlestoringen • Fraude • Systeemstoringen • Gerechtelijke procedures en strafvergoedingen • Niet-naleving van de voorschriften
Kredietrisico • Kredieten • Overheidsobligaties • Tegenpartijen in derivatentransacties • Tegenpartijen in herverzekeringstransacties • Transfer-risico
Aansprakelijkheidsrisico
Marktrisico • Mismatch tussen activa en passiva door veranderingen in aandelen, rentestand, etc. • Handelsverliezen door veranderingen in koersen van obligatie, aandelen, etc.
BOAR-risico • Volatiliteit van schaden en ontwikkeling van het reserverisico • Verliezen als gevolg van calamiteiten/ natuurrampen (bijv. aardbevingen, orkanen, overstromingen, etc.)
Leven- en ziektekostenrisico • Sterfte • Ziektetafel • Risico van nieteconomische terugval
47
Risicobeheer
Instrumenten voor risicobeheer op groepsniveau Met betrekking tot de risicorapportage is een aantal projecten gelijktijdig van start gegaan. Het doel hiervan is om binnen de gehele onderneming snel een ‘state-of-the-art’ managementrapportagesysteem te kunnen implementeren dat voor alle businesses een uniform referentiekader biedt voor een besluitvorming die is gericht op het optimaliseren van de aandeelhouderswaarde. De twee belangrijkste projecten, Fortis Capital Adequacy Project (ForCap) en ‘PerForM’-project, zijn in feite de vertaling van de visie van het management dat aandeelhouderswaarde het best kan worden gecreëerd door (a) het optimaliseren van de kapitaalniveaus en (b) het op zo efficiënt mogelijke wijze aanwenden van het beschikbare kapitaal. Voor beide benaderingen is het essentieel dat gekwantificeerde en zeer geavanceerde risico-meetinstrumenten worden ontwikkeld en dat in de managementrapportages ook aandacht besteed wordt aan risico-aspecten, waarbij de nadruk ligt op het toevoegen van waarde.
Hoewel de ForCap en PerForM projecten op dit moment nog steeds gaande zijn, aarzelt het management van Fortis niet om nu al in te spelen op de conclusies die deze projecten opleveren als deze voldoende solide blijken te zijn. Zo worden bijvoorbeeld activiteiten die binnen de Fortis constellatie onder de maat presteren afgestoten, worden tarieven zodanig aangepast dat ze een adequate afspiegeling vormen van de risico’s zoals die door de nieuwe meetsystemen worden aangegeven en worden er producten ontworpen die een beter risico/rendementsprofiel opleveren. Het Fortis Capital Adequacy project
Het ForCap-project heeft tot doel om voor de gehele onderneming een consistente methodologie te ontwikkelen waarmee de exposure van Fortis aan verschillende soorten risico kan worden gekwantificeerd. Een eerste elementair, maar essentieel, succes dat ForCap in 2000 heeft opgeleverd, is de vaststelling van een gemeenschappelijke terminologie en risicoclassificatie. Hierdoor wordt gewaarborgd dat alle risico’s op adequate wijze worden geïdentificeerd en wordt bereikt dat alle betrokken partijen dezelfde taal spreken.
48
Vervolgens is het relatieve belang van iedere gedefinieerde risicosoort vastgesteld op een hoog aggregatieniveau. Dit heeft geresulteerd in een eerste schatting van het ‘economisch kapitaal’, dat wil zeggen het kapitaal dat, met een waarschijnlijkheidsgraad van 99.97%, vereist is om de kredietwaardigheid van Fortis te verzekeren op grond van haar risicoprofiel. Het ForCap project is tevens een eerste, maar belangrijke stap op weg naar het vaststellen van het risico gecorrigeerde rendement (RoRAC) van elke business. Return on RiskAdjusted Capital (RoRAC) is een prestatiemaatstaf die risico’s en opbrengsten van de activiteiten op een consistente manier met elkaar in verband brengt. RoRAC wordt berekend door de Risk-Adjusted Return te delen door het economisch kapitaal. Voor het berekenen van de risico’s gecorrigeerde opbrengsten baseerden wij ons op het netto operationeel resultaat waarbij de voorzieningen voor kredietrisico vervangen werden door conjunctuurongevoelige voorzieningen. De berekening van economisch kapitaal is gebaseerd op een methode die is ontwikkeld binnen Fortis. Deze methode wordt voortdurend herijkt en verfijnd. Omdat dit de eerste cijfers zijn met betrekking tot economisch kapitaal en RoRAC die Fortis extern publiceert, moeten deze worden geïnterpreteerd meer als een indicatie van trends dan in absolute termen.
Return on Risk-Adjusted Capital Economisch kapitaal (in miljarden EUR)
RoRAC in % (na belasting)
Verzekeringsbedrijf Nederland
1,2
Verzekeringsbedrijf België
1,6
14
Verzekeringsbedrijf Verenigde Staten
0,6
46
0,6
18
Verzekeringsbedrijf Internationaal
30
Network Banking
11,6
8
Merchant Banking
1,2
43
Private Banking
0,1
140
Asset Management
0,1
120
17,0
15
Totaal Fortis
Het PerForM project
Een ander belangrijk project, PerForM, levert voor de gehele groep een raamwerk voor een consistente benadering tot financiële planning en rapportage, waarbij de aandeelhouderswaarde centraal staat. Tevens zorgt het ervoor dat bij de besluitvorming binnen elke business de aandacht is geconcentreerd op de mogelijkheden voor het creëren van waarde op korte en lange termijn, op de omzet- en winstontwikkeling en op de belangrijkste bronnen van waarde. Met betrekking tot de mogelijkheden voor het creëren van waarde wordt een onderscheid gemaakt tussen efficiencymaatregelen en maatregelen die zijn gericht op het realiseren van omzetgroei. Efficiencyverbetering wordt nagestreefd in de vorm van een grotere operationele efficiency of een efficiëntere aanwending van kapitaal, waarbij onder kapitaal wordt verstaan het economisch kapitaal zoals gedefinieerd binnen ForCap. Voor wat betreft de omzetgroei wordt bekeken in welke mate een activiteit, hetzij autonoom hetzij door fusies en overnames, nieuwe bronnen van groei kan aanboren.
49
Risicobeheer
De PerForM-benadering resulteert in een strikt op waardecreatie gericht proces voor het formuleren en bewaken van doelstellingen en levert waardevolle input ten behoeve van de strategie-ontwikkeling. Voor elk van de businesses worden de belangrijkste terreinen die ruimte bieden voor verbetering zichtbaar gemaakt in de vorm van een evenwichtige, hoogwaardige financiële scorelijst. Deze scorelijst bestaat uit een verzameling Fortisindicatoren die voor alle bedrijfsonderdelen gelijk zijn, een verzameling bedrijfsindicatoren die betrekking hebben op de specifieke kenmerken van de activiteit en een vergelijking met branchegenoten mogelijk maken en een verzameling tactische indicatoren die zorgen voor de uiteindelijke koppeling met de belangrijkste te ondernemen acties. Deze indicatoren zijn belangrijke elementen binnen het waarderingsmodel en maken het mogelijk de waardecreatie te meten en vast te stellen hoe gevoelig die is voor veranderingen in die indicatoren.
Risicoprofiel en risicobeheer Het marktrisico binnen het verzekeringsbedrijf
Het marktrisico is het risico dat er een verlies ontstaat door ongunstige marktbewegingen, voorkomend uit het feit dat er wordt gehandeld of posities worden aangehouden in financiële instrumenten. De meest voorkomende variant is het risico van een daling van de waarde van een obligatie als gevolg van een verandering van de rentestand. Binnen het verzekeringsbedrijf heeft het marktrisico specifiek betrekking op de gevolgen van financiële veranderingen voor structurele posities.
50
Potentiële negatieve gevolgen van marktfluctuaties worden gereduceerd door bij de keuze van beleggingen de verwachte uitkeringen aan polishouders zorgvuldig in overweging te nemen. Voor veel levensverzekeringsproducten met een spaarelement houdt dit in dat moet worden bepaald welke invloed veranderingen op de financiële markten hebben op de uitkeringen aan polishouders. Binnen Fortis werken de actuariële, beleggings- en ALM-afdelingen met elkaar samen om (tegelijkertijd) de invloed van de marktomstandigheden op zowel beleggingen als verzekeringsproducten te modelleren, teneinde de optimale beleggingsstrategie te kunnen kiezen. Het instrumentarium dat Fortis gebruikt om het marktrisico te bewaken, omvat simulatiemodellen, scenario-analyses en stresstesting. De potentiële invloed van veranderingen in rentetarieven, aandelenkoersen en onroerendgoedprijzen op de solvabiliteit, winst en embedded value wordt regelmatig berekend. Fortis maakt gebruik van derivaten om het marktrisico te beperken en tegelijkertijd transactiekosten en belastingverplichtingen te minimaliseren. Fortis heeft de gevoeligheid van het resultaat voor belasting onderzocht voor parallelle verschuivingen in de rentestructuur van 100 basispunten naar boven of beneden. De gevoeligheidsanalyse laat zien dat het effect hiervan voor 2001 verwaarloosbaar is.
Wat betreft de gevoeligheid van de sector verzekeringen voor veranderingen in de prijzen van aandelen en onroerend goed laat de analyse het volgende zien: als de koersen van de aandelen in de beleggingsportefeuille van de sector verzekeringen met 40% dalen, dan daalt het eigen vermogen van de sector met 42%. Een daling van 10% van de onroerendgoedprijzen doet het netto eigen vermogen van de sector verzekeringen met 1% afnemen. Het marktrisico binnen het bankbedrijf
De voornaamste marktrisico’s waarmee Fortis Bank te maken heeft, zijn het rente-, het valuta- en het koersrisico. Deze risico’s kunnen verder worden onderverdeeld in risico’s die van invloed zijn op de structurele posities (ALM-risico), risico’s die voortkomen uit handelsposities (handelsrisico) en het liquiditeitsrisico. Structurele positie (ALM risico)
Fortis Bank staat met betrekking tot haar niethandelsportefeuille bloot aan het rente- en koersrisico. Evenals bij de handelsportefeuille vormt het renterisico hierbij het voornaamste marktrisico. Fortis Bank bewaakt en beheerst dit risico met behulp van risico-indicatoren die zijn gebaseerd op waardeberekeningen en met risico-indicatoren die zijn gebaseerd op winstberekeningen. Tot de eerstgenoemde indicatoren behoren de basispuntgevoeligheid, de Value-at-Risk (VaR) en de duration van het eigen vermogen. De basispuntgevoeligheid geeft aan hoe sterk de marktwaarde van alle activa en passiva verandert wanneer elk punt op de renteswapcurve afzonderlijk één basispunt wordt verhoogd of verlaagd.
Kerncijfers op grond waarvan het marktrisico op de structurele positie binnen het bankbedrijf wordt geëvalueerd
1)
Per 31-12-2000 Gemiddelde VaR (in miljoenen EUR) Duration eigen vermogen (in jaren) Basispuntwaarde (in miljoenen EUR)
Per 31-12-1999
767
726
9,2
10,8
16,0
16,5
5,4
7,2
Earnings-at-risk (in % t.o.v. centraal scenario)
1)
Tussen december 1999 en december 2000 is de reikwijdte als volgt gewijzigd:
Met het VaR-model voor de structurele positie van de bank berekent men de potentiële verandering van de marktwaarde als gevolg van een wijziging in de rentetarieven, op basis van de historische volatiliteit van de rentetarieven, een holding period van twee maanden en een betrouwbaarheidsinterval van 95%. De duration van het eigen vermogen is een algemene maatstaf voor het renterisico. De duration en reële waarde van alle producten wordt berekend op basis van de kasstroom (aflossing en rente). De duration van het eigen vermogen is zodanig dat de duration van de som van de activa gelijk is aan de duration van de som van de passiva, inclusief het eigen vermogen.
In december 1999 had het risicobeeld betrekking op de moedermaatschappij Fortis Bank België en Fortis Bank Nederland (alleen euro valuta’s). In december 2000 had het risicobeeld betrekking op de moedermaatschappij Fortis Bank België, Fortis Bank Nederland, Fortis Bank Frankrijk, Bank van de Post en BGL (alle valuta’s)
Vrijetijdsbesteding? Daar weet ik alles van. We hebben nogal opgekeken tegen gepensioneerd zijn. Niet om het geld
overigens. Dat was goed geregeld. Nee, al die vrije tijd opeens. Nou, dat viel best mee. Samen met de dingen die we al deden en de dingen die we altijd al hadden willen doen, komen we inmiddels bijna tijd te kort.
Risicobeheer
Bij de risico-indicator gebaseerd op winstberekening wordt het effect gesimuleerd dat een verandering in de rentetarieven heeft op toekomstige winst. Met behulp van een centraal rentescenario en vier andere standaardrentescenario’s (evenwijdige verschuiving + 100 bp, evenwijdige verschuiving - 100 bp, steilere yield curve: kort - 100bp/lang + 100bp of een vlakkere yield curve: kort + 100 bp/lang - 100 bp) wordt het renteresultaat (inclusief volume-effecten) voor elk scenario voor de komende drie jaar berekend. De gevoeligheid van de winst voor veranderingen in de rentestand bestaat uit het verschil tussen het beste en het slechtste aldus berekende renteresultaat ten opzichte van het renteresultaat volgens het centrale scenario (= Earnings at Risk). Marktrisico uit hoofde van handelsactiviteiten
Voor het bewaken van deze risico’s maakt Fortis Bank, behalve van kwalitatieve controles, intensief gebruik van kwantitatieve modellen die gebaseerd zijn op gevoeligheids- en waarschijnlijkheidsanalyses. Er vinden dagelijks VaR-rapportages plaats, op basis van een aangepaste vorm van twee methodieken: het variantie/covariantiemodel en het historische simulatiemodel. Voor de VaR-rapportage wordt uitgegaan van een holding period van 1 dag en een waarschijnlijkheid van 99% bij 1 jaar aan onderliggende gegevens. Er worden dagelijks backtests uitgevoerd voor de gebruikte VaR-methodiek, aangevuld met stresstests. In 2000 bedroeg de gemiddelde VaR van de handelsportefeuille van Fortis Bank EUR 13,4 miljoen, vergeleken met EUR 15 miljoen in 1999. De efficiency ratio (de verhouding tussen de ex-post volatiliteit en de ex-ante VaR) voor 2000 wordt geschat op 97%.
54
Liquiditeitsrisico binnen het verzekerings- en het bankbedrijf
Gezien het belang van de kapitaalmarkten als potentiële financieringsbron, is het liquiditeitsrisico nauw verbonden met de solvabiliteit en met het vertrouwen dat de crediteuren hebben in het vermogen van Fortis om haar verplichtingen na te komen. Fortis bewaakt de solvabiliteit van de verzekeringssector door middel van stresstests en andere ’what if ’-analyses. Overeenkomstig beheerst Fortis Bank het liquiditeitsrisico zodanig dat zij zelfs onder ongunstige marktomstandigheden kan voldoen aan de vraag van klanten, aan aflossingsverplichtingen en aan kapitaalvereisten. Het kredietrisico binnen het verzekeringsbedrijf
Binnen het verzekeringsbedrijf bestaat het kredietrisico voornamelijk uit het tegenpartijrisico met betrekking tot beleggingsportefeuilles. Fortis beperkt dit type risico door strenge kredietwaardigheidseisen te hanteren voor beleggingen van Fortis in de overheidssector en de private sector, door beperking van het bedrag dat in één en dezelfde onderneming mag worden belegd en door de beleggingen te spreiden over geografische gebieden en verschillende sectoren. In de Benelux belegt Fortis een groot deel van de verzekeringsportefeuille in vastrentende waarden die direct of indirect worden gegarandeerd door een soevereine staat.
Het kredietrisico binnen het bankbedrijf
Het kredietrisico binnen het bankbedrijf komt in wezen voort uit drie mogelijke bronnen: (a) het risico dat een tegenpartij zijn verplichtingen niet kan nakomen, (b) het transferrisico en (c) het settlementrisico. Binnen het bankbedrijf is de beheersing van het kredietrisico gebaseerd op de van oudsher toegepaste strenge controleprocedures binnen het - volledig onafhankelijke - kredietgoedkeuringsproces en op een kredietbeleid dat in essentie is gericht op het spreiden van risico’s over verschillende sectoren, landen en markten. Daarnaast zijn er sinds 1999 in hoog tempo nieuwe statistische methodes voor de beheersing van het kredietrisico geïmplementeerd. Momenteel wordt er gewerkt aan de invoering van een intern ratingsysteem dat is gebaseerd op statistische analyses en op verwachte wanbetalingsfrequenties (EDF, ofwel Expected Default Frequency). Dit systeem, dat zal worden toegepast voor de totale kredietportefeuille, maakt het mogelijk over te gaan tot risico-gecorrigeerde tarifering voor afzonderlijke kredieten en levert bovendien het soort getotaliseerde informatie dat noodzakelijk is om het economisch kapitaal en de voor risico gecorrigeerde rendementen te kunnen berekenen. Het systeem vormt derhalve een belangrijk onderdeel van het ForCap project.
Spreiding kredietrisico – algemeen Per 31-12-2000
Per 31-12-1999 in miljarden EUR
Balansrisico
1)
Kredietrisico m.b.t. de private sector
168,1
149,3
Kredietrisico m.b.t. de overheidssector
63,2
63,3
Kredietrisico op banken
76,0
90,0
30,4
33,0
Buiten de balans
Spreiding kredietrisico – private sector per klantsegment Per 31-12-2000
Per 31-12-1999 in miljarden EUR
MKB
32,2
30,4
Ondernemingen
32,8
32,9
Particulieren
65,4
40,3
Overig
37,7
45,7
Totaal
168,1
149,3
Spreiding kredietrisico – private sector per bedrijfstak Per 31-12-2000
Per 31-12-1999 in miljarden EUR
Land- en bosbouw, visserij
1,2
1,4
Energie en water
2,2
4,3
Mijnbouw en mineralen
3,0
1,8
Chemie en plastic
1,7
3,0
Metaalbewerking
1,0
3,1
Overige industrie
7,5
7,9
Bouw en machinebouw
3,2
4,8
Handel, hotels en catering
12,7
13,2
Transport en communicatie
6,7
5,7
Onroerend goed
4,9
2,8
29,8
22,7
Financiële diensten en verzekeringen Overige dienstverlening Niet-gerubriceerd
2)
Totaal
1)
40,1
36,5
52,2
42,1
168,1
149,3
Deze post omvat voorwaardelijke verplichtingen zoals gerapporteerd in de jaarrekening van Fortis Bank, minus voorzieningen en activa die als zekerheid zijn verschaft aan derden. Hieronder zijn geen financiële instrumenten begrepen
2)
Bestaat voornamelijk uit consumptieve kredieten
55
Risicobeheer
Sinds 2000 streeft Fortis bank actief naar een verbetering van het risico/rendementsprofiel van de kredietactiviteiten en naar een vermindering van de risico-exposure. Dit gebeurt onder meer door het gebruik van buiten de balanstelling vallende fundinginstrumenten te stimuleren. Een voorbeeld hiervan zijn assetbacked securities. Tegenpartijrisico
De tabellen op de vorige pagina geven een indruk van de spreiding van de kredietportefeuille van Fortis Bank. Derivaten posities Per 31-12-2000
Per 31-12-1999 in miljarden EUR
Valutatransacties Valutatermijntransacties
72,9
90,5
Valuta- en renteswaps
11,0
11,0
Valutaopties Totaal Overige financiële instrumenten
4,7
11,1
88,6
112,6
326,0
348,2
Rentefutures Rentetermijncontracten
5,1
6,6
53,9
80,3
Rente-opties
253,4
83,6
Totaal
638,4
518,7
Overige aan- en verkopen op termijn Totaal
2)
25,8
35,1
752,8
666,4
Spreiding landenrisico Per 31-12-2000
Per 31-12-1999 in miljarden EUR
Benelux
18,0
16,4
Europese Unie (exclusief Benelux)
78,7
85,0
Overig West-Europa
6,5
3,8
28,3
19,6
Oost-Europa
0,7
0,8
Latijns-Amerika
2,1
1,8
Azië (exclusief Japan)
4,8
3,5
Overig
3,4
1,7
Totaal
142,5
132,6
Overige geïndustrialiseerde landen
Notional reference amounts
2)
Overeengekomen aan-/verkoopprijzen
56
Er wordt met name aandacht besteed aan het kredietrisico dat voortkomt uit derivatenactiviteiten, kapitaalmarktoperaties en transacties met financiële instellingen. Deze risico’s worden voor zover mogelijk beperkt door netting agreements af te sluiten en door zekerheden te verlangen ter dekking van verplichtingen van klanten. De resulterende nettoposities worden bewaakt via een online Risk Exposure Management systeem. Fortis neemt deel aan verschillende soorten derivatentransacties, hetzij als verschaffer van risicobeheerdiensten voor klanten, hetzij om het balansrisico dat voortkomt uit de eigen activiteiten van de bank te dekken of te beperken. Hiernaast is de derivatenpositie van Fortis Bank per 31 december 1999 en 2000 uitgesplitst naar het soort contract.
1)
Renteswaps
1)
Portefeuillerisico derivaten
Landenrisico
Fortis Bank beheert het landenrisico vanuit zowel commercieel als geografisch oogpunt. De commerciële exposure naar een bepaald land betreft alle transacties die de bank in het desbetreffende land heeft afgesloten met een lokale tegenpartij waarvan de moeder eveneens een lokale entiteit is of een buitenlandse entiteit met een lokale entiteit als moeder. De geografische exposure naar een bepaald land heeft betrekking op alle transacties die in dat land zijn afgesloten met een lokale tegenpartij, ongeacht of de moeder een lokale of een buitenlandse entiteit is, door maatschappijen die deel uitmaken van Fortis Bank en niet gevestigd zijn in dat land. Het Directiecomité stelt de maximale commerciële en geografische exposure vast die is toegestaan met betrekking tot afzonderlijke landen.
Hiernaast is per 31 december 1999 en 2000 de boekwaarde op consolidatiebasis weergegeven van het landenrisico van Fortis Bank op grond van de geografische benadering. Verzekeringstechnische risico’s
De actuariële afdelingen van Fortis beoordelen regelmatig de toereikendheid van de tarieven en de technische voorzieningen. Fortis sluit ook herverzekeringscontracten af om het verzekeringstechnische risico te verminderen. Dit is vooral het geval bij schadeverzekeringen. De selectie van herverzekeringsmaatschappijen vindt plaats op grond van criteria die betrekking hebben op solvabiliteit en betrouwbaarheid. Om de voordelen van spreiding over bedrijfstakken en geografische regio’s op het niveau van de gehele groep te realiseren, coördineert het onlangs opgerichte Fortis Reinsurance de uitgaande herverzekering. Operationele risico’s binnen het verzekerings- en bankbedrijf
Het operationele risico wordt grotendeels op gedecentraliseerde wijze beheerst door middel van methodologieën, regelgeving en aanbevelingen. Daarnaast ziet de interne audit afdeling toe op het juiste functioneren van deze interne controlemaatregelen. De verschillende rechtspersonen binnen het verzekeringsbedrijf en de diverse businesses en landen binnen het bankbedrijf blijven verantwoordelijk voor de beheersing van de eigen operationele risico’s. Voor het bankbedrijf is er een afzonderlijke afdeling Central Risk Management die de wijze waarop de verschillende bedrijven het operationele risicobeheer benaderen coördineert en zich bezighoudt met risico’s die zich uitstrekken over meerdere businesses.
Het doel op langere termijn is om alle operationele risico’s in economisch opzicht op een gelijkwaardige manier te behandelen. De prioriteit ligt echter bij het onderzoeken van de continuïteitsplannen van alle onderdelen van de groep wereldwijd. De bank heeft tegelijkertijd de bestaande verzekeringsprogramma’s voor eigen risico aangepast. Er wordt tevens specifiek aandacht besteed aan operationele risico’s op het gebied van e-commerce. Juridisch risico
De juridische afdelingen van Fortis zijn sterk gedecentraliseerd en hebben als hoofdtaak het beoordelen van contracten en het volgen van de ontwikkelingen op het gebied van de weten regelgeving. Door middel van strenge procedures wordt gewaarborgd dat transacties op de juiste wijze goedgekeurd worden en dat nieuwe of ongebruikelijke transacties ter beoordeling worden voorgelegd aan juridische adviseurs van Fortis. Om toe te zien op de risico’s die zijn gerelateerd aan de naleving van wet en regelgeving, heeft iedere Fortis unit een compliance functie. Jaarlijks wordt een geconsolideerd compliance rapport opgesteld en overlegd met het Audit Committee.
57
Verslag Audit Committe
Verslag Audit Committee Het Audit Committee is in 2000 viermaal bijeengekomen, waarbij de volgende onderwerpen aan de orde kwamen: - beoordeling van de kwartaal- en jaarcijfers van de bedrijven, waarbij met het management en de accountants inhoudelijk werd gediscussieerd over de zaken die betrekking hebben op de grondslagen en methoden van administratieve verantwoording en verslaggeving en de beslissingen die daarbij zijn genomen; - beoordeling van de kwaliteit bij de bedrijven van de interne controle en het financiële verslaggevingsproces, waarbij met het management en de accountants werd gediscussieerd over het toezicht, het opvolgen van bij de controle gemaakte aanbevelingen en de maatregelen die het management in reactie hierop al dan niet heeft getroffen;
- beoordeling van de naleving door de bedrijven van de voor hen relevante wetten en regels, waarbij de aanbevelingen van de compliance officer met het management werden besproken. Het Audit Committee heeft haar taken uitgevoerd op basis van de bevindingen van de onafhankelijke externe accountants en Fortis Audit Services. Het Audit Committee heeft zich vergewist van de onafhankelijkheid van voornoemde accountants en van het accountantscontroleplan, onder van toepassing zijnde richtlijnen voor de accountantscontrole. Op basis hiervan heeft het Audit Committee de Raad van Bestuur aanbevolen de gecontroleerde jaarcijfers in de jaarrekeningen op te nemen.
Accountantsmededeling De financiële informatie, opgenomen op de pagina’s 10 en 11 van dit Jaaroverzicht, is ontleend aan de Jaarrekeningen 2000 van respectievelijk Fortis, Fortis (B) en Fortis (NL) waarbij wij goedkeurende verklaringen hebben afgegeven.
58
Voor Fortis en Fortis (B) Brussel, 22 maart 2001 PricewaterhouseCoopers Bedrijfsrevisoren B.C.V. vertegenwoordigd door Ph. Barbier
Voor Fortis en Fortis (NL) Utrecht, 22 maart 2001 KPMG Accountants N.V.
Fortis maakt in haar bedrijfsvoering een zorgvuldige afweging van de belangen van haar aandeelhouders, cliënten, medewerkers en de maatschappelijke omgeving waarin ze opereert. Hierbij toetst de onderneming zich aan de internationale aanbevelingen op het gebied van corporate governance. In aansluiting op de in 1999 doorgevoerde vereenvoudiging van de organisatie- en managementstructuur blijft Fortis streven naar toenemende transparantie.
Corporate governance In het verslagjaar is een aantal verdergaande maatregelen doorgevoerd. Ten eerste is het aantal leden van de Raad van Bestuur teruggebracht naar vijftien en bestaan de Raden van Bestuur van Fortis (B) en Fortis (NL) voortaan uit dezelfde leden. Ten tweede maakt het Executive Committee geen deel meer uit van de Raad van Bestuur, met uitzondering van de Chief Executive Officer (CEO). Door de benoeming van een CEO is de rol van voorzitter en CEO gescheiden. Voorts is het uitgangspunt van de BelgischNederlandse pariteit binnen het Executive Committee verlaten.
59
Corporate governance
Raad van Bestuur De Raad van Bestuur van Fortis bestaat uit veertien non-executive leden en één executive lid, de CEO. De Raad van Bestuur is verantwoordelijk voor de algemene gang van zaken van de groep en voor het toezicht en de controle op de financiële gang van zaken. De Raad van Bestuur vergadert tien maal per jaar volgens een vastgesteld schema en daarnaast wanneer het belang van de groep dit vereist. De werkwijze van de Raad van Bestuur, de vergaderingen en het besluitvormingsproces zijn vastgelegd in een reglement. In het verslagjaar heeft de Raad van Bestuur onder andere gesproken over de benoeming van een CEO, de aansturing van de organisatie naar klantgroepen, de hieruit voortvloeiende aanpassing van het management, de acquisitie van ASR Verzekeringsgroep, de uitgifte van aandelen in verband met de verwerving van het resterende belang in Banque Générale du Luxembourg en de verkoop van Fortis Financial Group. De CEO is verantwoordelijk voor het dagelijks bestuur van Fortis en het formuleren van de strategische plannen voor de verdere ontwikkeling van Fortis; deze plannen worden ter besluitvorming voorgelegd aan de Raad van Bestuur. De CEO is voorzitter van en wordt bijgestaan door het Executive Committee.
60
Binnen de Raad van Bestuur zijn vier commissies ingesteld: een Compensation and Nominating Committee, een Audit Committee, een Capital Committee en een Chairmen’s Committee. De samenstelling en de taak van de commissies zijn in het reglement vastgelegd. Elke commissie wordt voorgezeten door beide voorzitters van de Raad van Bestuur. - Het Compensation and Nominating Committee adviseert de Raad van Bestuur over het belonings- en benoemingenbeleid voor de leden van de Raad van Bestuur en het Executive Committee. - Het Audit Committee ondersteunt de Raad van Bestuur bij haar verantwoordelijkheid voor de kwaliteit van de financiële informatie en de managementinformatie, de kwaliteit van de interne controle en het toezicht op de informatievoorziening aan aandeelhouders, bestuursorganen en externe toezichthouders. De CEO is geen lid van deze commissie. - Het Capital Committee adviseert de Raad van Bestuur inzake beschikbaar vermogen en vermogensallocatie. - Het Chairmen’s Committee is verantwoordelijk voor de voorbereiding van de vergaderingen van de Raad van Bestuur.
Executive Committee Het Executive Committee bestaat uit de CEO, de Deputy CEO en zes leden. Met uitzondering van de CEO, de Deputy CEO en de Chief Financial Officer zijn de leden elk verantwoordelijk voor specifieke businesses. Het Executive Committee is verantwoordelijk voor het voorstellen en de implementatie van de groepsstrategie, voorstellen voor overnames en desinvesteringen, vermogensallocatie en het formuleren van doelstellingen. Tevens houdt het Executive Committee toezicht op de resultaten van de verschillende businesses waaruit Fortis bestaat.
International Advisory Council Begin 2001 heeft Fortis een International Advisory Council in het leven geroepen. De International Advisory Council is samengesteld uit personen met een verscheidenheid aan achtergronden, afkomstig uit de verschillende geografische gebieden waar Fortis werkzaam is. Het is een algemeen adviesorgaan voor de Raad van Bestuur.
Toezicht Fortis Audit Services rapporteert aan het Audit Committee, geeft twee maal per jaar een oordeel over de interne controlesystemen binnen Fortis en presenteert één keer per jaar een rapport over legal compliance. Daarnaast worden jaarlijks, aanvullend op de terugkerende controles, specifieke thema’s onderworpen aan een audit. Een college van externe auditors, bestaande uit vertegenwoordigers van KPMG en PricewaterhouseCoopers, voert de externe controle uit.
De gecombineerde bank- en verzekeringsactiviteiten en de afzonderlijke verzekeringsoperaties van Fortis zijn onderworpen aan de Belgische en Nederlandse toezichthoudende instanties voor het bank- en verzekeringswezen. In een overeenkomst is de coördinatie van hun respectievelijke toezichthoudende bevoegdheden geregeld. De coördinerende rol komt toe aan de toezichthouder die het grootste activiteitenvolume van Fortis controleert, de Commissie voor het Bank- en Financiewezen (CBF) te Brussel. Ook heeft elk land waar Fortis gevestigd is zijn eigen nationale orgaan dat toezicht houdt op de lokale activiteiten.
Bezoldiging De non-executive leden van de Raad van Bestuur ontvangen een vaste beloning die niet afhankelijk is van de resultaten van de vennootschap. Een overzicht van de bezoldiging is opgenomen in paragraaf 18 van de Jaarrekeningen. De beloning van de CEO en de overige leden van het Executive Committee is afhankelijk van de resultaten van de vennootschap. Zij ontvangen een basissalaris, een van de resultaten afhankelijke bonus en optierechten.
61
Corporate governance
Aandelen Fortis (B) en Fortis (NL) zijn de twee beursgenoteerde vennootschappen van Fortis die samen 100% van Fortis bezitten. Door middel van een egalisatieovereenkomst zijn de economische rechten per aandeel (winst, eigen vermogen en dividend) gelijk, ongeacht of het een aandeel Fortis (B) of Fortis (NL) betreft. Hierdoor bepaalt het aantal aandelen uitgegeven door elk der vennootschappen rechtstreeks het relatieve participatiepercentage in de groep. Zowel Fortis (B) als Fortis (NL) heeft de verplichting om steeds minimaal 30% en maximaal 70% van de aandelenfinanciering te leveren. Eind 2000 bedroegen de participaties Fortis (B) en Fortis (NL) respectievelijk 57% en 43%. Op ‘fully diluted’ basis bedraagt deze verhouding 54% en 46%. Ongeacht het economische eigendom zijn zeggenschap en stemrecht van Fortis (B) en Fortis (NL) binnen Fortis gelijk verdeeld. In het kader van verdere transparantie beoogt Fortis de vervanging van de aandelen Fortis (B) en Fortis (NL) door één aandeel. Als streefdatum hiervoor geldt het einde van 2001.
62
Dividendbeleid Fortis hanteert een payout ratio tussen 40% en 45% van de winst van de groep. Dit percentage biedt voldoende ruimte voor een gezonde financiering van de groei. Op grond van de egalisatieovereenkomst moeten de brutodividenden die worden uitgekeerd door Fortis (B) en Fortis (NL) per aandeel aan elkaar gelijk zijn.
Aandelenopties Het belangrijkste doel van het Fortis optieplan is om de betrokkenheid van de medewerkers bij Fortis en haar bedrijfsresultaat te vergroten en daarmee de gezamenlijke inzet te stimuleren. In 2000 heeft Fortis haar medewerkers in de Benelux en enkele andere landen in Europa wederom een optieplan aangeboden. Het aantal opties dat een medewerker toekomt, is echter gehalveerd ten opzichte van voorgaande jaren. Het sluit daarmee beter aan op wat gebruikelijk is in de markt. Een overzicht van het aantal uitgegeven opties is opgenomen in paragraaf 13 van de Jaarrekeningen.
Samenstelling Raad van Bestuur, Executive Committee en International Advisory Council Raad van Bestuur Hans Bartelds RA 1) 2) 3) 4) Voorzitter Graaf Maurice Lippens 1) 2) 3) 4) Voorzitter Burggraaf Etienne Davignon 1) 2) Vice-voorzitter Prof. dr. Jaap Glasz 1) 2) Vice-voorzitter Drs. Anton van Rossum 1) 2) 4) CEO Baron Valère Croes 3) Henjo Hielkema 4) Baron Daniel Janssen 2) Christine Morin-Postel 4) Prof. dr. Annemieke Roobeek 2) Ir. Jan Slechte 1) 4) Philippe Speeckaert 3) Baron Piet Van Waeyenberge 1) 4) Mr. Klaas Westdijk 3) Ir. Gerrit Wilmink 3) * Mr. Jan-Michiel Hessels ** Dr. Johann Martin Schröder ** * Treedt af per 30 mei 2001 ** Voordracht tot benoeming in de jaarlijkse Algemene Vergadering van Aandeelhouders op 30 mei 2001 1)
Lid Chairmen’s Committee
2)
Lid Compensation and Nominating Committee
3)
Lid Audit Committee
4)
Lid Capital Committee
Executive Committee Drs. Anton van Rossum (CEO) Herman Verwilst (Deputy CEO) Gilbert Mittler (CFO) Karel De Boeck Jozef De Mey Filip Dierckx Joop Feilzer Mr. Carlo de Swart
International Advisory Council Burggraaf Etienne Davignon (voorzitter) Vice-voorzitter Fortis Prof. dr. Jaap Glasz (voorzitter) Vice-voorzitter Fortis Ambassador Diana Lady Dougan Senior Advisor Center for Strategic and International Studies (Washington DC) Prof. Hans van Ginkel Rector van de United Nations University (Tokio) Lord Simon of Highbury Lid van de Advisory Boards van Morgan Stanley Dean Witter, LEK en Unilever Dr. Paul Janssen Honorair Voorzitter Janssen Pharmaceutica Rudolf Kellenberger Vice Chief Executive Officer Swiss Reinsurance Company Joseph Kinsch Voorzitter Arbed Baron Alexandre Lamfalussy Voorzitter Committee of Wise Men on the Regulation of European Securities Markets Prof. dr. Luck van Leeuwen Professor in Non-monetary Financial Conglomerates, Universiteit Tilburg Dr. jur. Hans-Jürgen Schinzler Voorzitter Management Board Munich Reinsurance Company Ridder Guy de Selliers de Moranville Bestuurder Solvay S.A. José Vilarasau Voorzitter en voormalig CEO ”la Caixa”
63
Gegevens leden bestuursorganen
Gegevens van de leden van de bestuursorganen Raad van Bestuur Hans Bartelds (1946) Nederlandse nationaliteit Eerste benoeming 1987, benoemd tot 2002 Lid Raad van Toezicht St. Antonius Ziekenhuis, Lid Raad van Toezicht Stichting Partners in de Gezondheidszorg, Lid Raad van Commissarissen Heijmans N.V., Bestuurslid Koninklijke
Lid Raad van Toezicht Hogeschool van Utrecht,
Etienne Davignon (1932) Belgische nationaliteit Eerste benoeming 1989, benoemd tot 2002
Bestuurslid Stichting Prioriteit Fortis.
Vice-voorzitter Generale Maatschappij van België,
Nederlandse Jaarbeurs, Lid Curatorium Postdoctorale Opleiding tot Controller (UvA),
Vice-voorzitter Union Minière,
Maurice Lippens (1943) Belgische nationaliteit Eerste benoeming 1981, benoemd tot 2002
Vice-voorzitter Tractebel, Vice-voorzitter Arbed, Bestuurder Solvay, Bestuurder Suez Lyonnaise des Eaux, Bestuurder Pechiney, Bestuurder BASF.
Vice-voorzitter Generale Maatschappij van België, Voorzitter Compagnie Het Zoute, Bestuurder Finasucre, Bestuurder Groupe Sucrier, Bestuurslid Stichting Prioriteit Fortis.
Jaap Glasz (1935) Nederlandse nationaliteit Eerste benoeming 1989, benoemd tot 2001 Hoogleraar Corporate Governance (UvA), Advocaat VanDoorne, Voorzitter Stichting VSB Fonds, President-commissaris Van Melle N.V., President-commissaris Woningbouwvereniging Olympus, Lid Raad van Commissarissen Glaxo B.V., Lid Raad van Commissarissen Citroën NL B.V., Lid Raad van Commissarissen Coca Cola Beverages NL B.V., Lid Raad van Commissarissen Bongrain S.A. (France).
64
Anton van Rossum (1945) Nederlandse nationaliteit Eerste benoeming 2000, benoemd tot 2004 Bestuurder American European Community Association, Lid Raad van Advies Solvay Business School.
Valère Croes (1934) Belgische nationaliteit Eerste benoeming 1987, benoemd tot 2003
Maatschappij van België, Bestuurder Tractebel,
Christine Morin-Postel (1946) Franse nationaliteit Eerste benoeming 1998, benoemd tot 2003
Bestuurder Electrabel, Bestuurder Tessenderlo
Bestuurder Generale Maatschappij van België,
Chemie, Bestuurslid Stichting Continuïteit Fortis
Bestuurder Tractebel, Bestuurder Union Minière,
(NL).
Bestuurder Suez Industries, Bestuurder The Rank
Voorzitter Sabena, Vice-voorzitter Immobiliën Vennootschap van België, Bestuurder Generale
Group PLC, Voorzitter Trigen (VS), Senior Vice-
Henjo Hielkema (1943) Nederlandse nationaliteit Eerste benoeming 1988, benoemd tot 2003
president Suez Lyonnaise des Eaux, Lid Executive
Lid Raad van Commissarissen Van Wijnen Holding, Stichting Trésor, Vice-voorzitter Universitair
Annemieke Roobeek (1958) Nederlandse nationaliteit Eerste benoeming 1994, benoemd tot 2002
Medisch Centrum Utrecht, Lid Internationale Raad
Hoogleraar Universiteit van Amsterdam en
van Advies Universiteit Nijenrode, Lid Raad van
Universiteit Nijenrode, Lid Raad van
Commissarissen Isotis N.V.
Commissarissen PCM Uitgevers N.V., Lid Raad
Penningmeester World Wildlife Fund, Voorzitter
Committee Suez Lyonnaise des Eaux.
van Commissarissen AEDES, Lid Raad van
Daniel Janssen (1936) Belgische nationaliteit Eerste benoeming 1999, benoemd tot 2002
Toezicht Academisch Ziekenhuis Vrije Universiteit
Voorzitter Solvay, Vice-voorzitter UCB, Bestuurder
The Big Picture.
Amsterdam, Lid Raad van Commissarissen SNT Holding, Lid Raad van Commissarissen
Schroders Plc London, Voorzitter Raad van Advies Solvay Business School, Lid Steering Committee Trilateral Commission, Lid Steering Committee European Round Table of Industrialists (ERT).
Jan Slechte (1937) Nederlandse nationaliteit Eerste benoeming 1996, benoemd tot 2003 Voormalig president-directeur Shell Nederland B.V, Lid Raad van Commissarissen Samas-Groep N.V., Voorzitter Raad van Toezicht TU Delft, Presidentcommissaris Delta, Deelnemingenfonds, Presidentcommissaris Alcatel B.V., Voorzitter Nederlands Instituut voor Bestuurders, Bestuurslid Stichting Continuïteit Fortis (NL).
65
Gegevens leden bestuursorganen
Philippe Speeckaert (1949) Belgische nationaliteit Eerste benoeming 1989, benoemd tot 2001 Bestuurder Immoran, Bestuurder Spontin, Bestuurder Chevron.
Piet Van Waeyenberge (1938) Belgische nationaliteit Eerste benoeming 1988, benoemd tot 2001 Voorzitter De Eik N.V., Voorzitter Fortales N.V., Bestuurder Generale Maatschappij van België, Bestuurder Janssen Pharmaceutica N.V., Bestuurder Campina Melkunie N.V., Voorzitter Stichting Prioriteit Fortis.
Klaas Westdijk (1941) Nederlandse nationaliteit Eerste benoeming 1996, benoemd tot 2003
Voordracht tot benoeming in de jaarlijkse Algemene Vergadering van Aandeelhouders op 30 mei 2001:
Voormalig voorzitter Koninklijke Pakhoed N.V.,
Jan-Michiel Hessels (1942) Nederlandse nationaliteit
President-commissaris ENECO Energie N.V., Lid
Voormalig Chief Executive Officer Royal Vendex
Raad van Commissarissen Wolters Kluwer N.V.,
KBB N.V., President-commissaris Euronext N.V.,
Lid Raad van Commissarissen Connexxion
Lid Raad van Commissaris Royal Philips
Holding, Lid Raad van Commissarissen VastNed
Electronics N.V., Lid Raad van Commissaris
Groep N.V., Bestuurslid Stichting Prioriteit Fortis.
Laurus N.V., Lid Raad van Commissaris Schiphol Groep N.V., Lid Raad van Commissaris Royal
Gerrit Wilmink (1931) Nederlandse nationaliteit Eerste benoeming 1990, benoemd tot 2001
Vopak N.V., Lid Raad van Commissaris
Voormalig directeur Hoogovens Groep, Voorzitter Raad van Toezicht Rode Kruis Ziekenhuis
Johann Martin Schröder (1931) Nederlandse nationaliteit
Beverwijk, Lid Raad van Toezicht Heliomare,
Voormalig Voorzitter en CEO Martinair Holland
Vice-voorzitter Stichting VSB Fonds.
N.V., President-commissaris SC Johnson
Barnesandnoble.com.
Euroboard, President-commissaris Royal Frans Maas Groep N.V., Lid Raad van Commissarissen HAL Holding N.V., President-commissaris Het Verre Oosten Holding N.V., Lid Raad van Commissarissen DAF Trucks N.V., Presidentcommissaris DPA Holding N.V., Lid Raad van Commissarissen Legal Flex Force B.V., Lid Raad van Commissarissen Koninklijke Nederlandse
66
Munt N.V.
Executive Committee Anton van Rossum (1945) Nederlandse nationaliteit Bestuurder American European Community Association, Lid Raad van Advies Solvay Business School.
Herman Verwilst (1947) Belgische nationaliteit Buitengewoon hoogleraar Universiteit Gent, Censor Nationale Bank van België, Bestuurder Vlaams Economisch Verbond.
Jozef De Mey (1943) Belgische nationaliteit
Gilbert Mittler (1949) Belgische nationaliteit
Lid Koninklijke Vereniging van Belgische Aktuarissen, Voorzitter Beroepsvereniging Belgische Verzekeringsondernemingen.
Karel De Boeck (1949) Belgische nationaliteit Voorzitter Directiecomité Belgische Vereniging van
Filip Dierckx (1955) Belgische nationaliteit
Banken, Lid Directiecomité Vereniging van
Bestuurder verschillende vennootschappen van
Belgische Ondernemingen, Lid Raad van Bestuur
SD VEV (Vlaams Economisch Verbond).
Vereniging van Belgische Ondernemingen, Lid en financiële instrumenten, Voorzitter Raad van
Joop Feilzer (1949) Nederlandse nationaliteit
Beheer Stichting Dirk Brossé.
Voorzitter Raad van Toezicht Stichting Gemiva-
Directiecomité Beschermingsfonds voor deposito's
SVG Groep, Bestuurder Stichting VSB Fonds.
Carlo de Swart (1941) Nederlandse nationaliteit Lid Raad van Commissarissen Stadion Feyenoord N.V., Lid Raad van Commissarissen ABZ Holding B.V., Lid Raad van Commissarissen Japhet de Jong Holding B.V., Lid Raad van Commissarissen Stad Rotterdam-Hypotheken, Bestuurslid Verbond van Verzekeraars.
67
Algemene informatie
Algemene informatie Belangrijke data in 2001 Publicatie resultaten eerste kwartaal 2001 Analistenbijeenkomst Brussel Notering aandeel Fortis (B) ex-dividend Notering aandeel Fortis (NL) ex-dividend Betaaldatum dividend Fortis (B) en Fortis (NL) Publicatie resultaten eerste halfjaar 2001 Analistenbijeenkomst Utrecht Analistenbijeenkomst Londen Publicatie resultaten eerste drie kwartalen 2001 Analistenbijeenkomst Brussel
30 mei 2001 31 mei 2001 31 mei 2001 1 juni 2001 8 juni 2001 27 augustus 2001 28 augustus 2001 29 augustus 2001 22 november 2001 23 november 2001
De presentaties voor analisten worden in het Engels gehouden en kunnen ‘live’ worden beluisterd via de Fortis-website.
Algemene Vergadering van Aandeelhouders Fortis (B) 30 mei 2001, 15.30 uur Fortis Bank Auditorium Kanselarij 1, Brussel, België
Fortis (NL) 30 mei 2001, 10.30 uur Fortis Auditorium Archimedeslaan 6, Utrecht, Nederland
Investor Relations Als u vragen heeft over Fortis, dan kunt u contact opnemen met de afdeling Investor Relations: Tel. 32 (0)2 510 53 38 / 31 (0)30 257 65 71 Fax 32 (0)2 510 56 30 / 31 (0)30 257 79 33 E-mail:
[email protected] [email protected] [email protected] [email protected]
Fortis ® is een geregistreerd merk van Fortis (B) en Fortis (NL).
68
