Inhoudsopgave. Pagina. Missie en Profiel 3. Algemene informatie 4. Vijf jaar kerncijfers Bericht van de Raad van Commissarissen 6

Inhoudsopgave Pagina Missie en Profiel

3

Algemene informatie

4

Vijf jaar kerncijfers 2005 - 2001

5

Bericht van de Raad van Commissarissen

6

Verslag van de directie

7

Jaarrekening - Geconsolideerde balans per 31 december 2005

16

- Geconsolideerde winsten verliesrekening over 2005

18

- Geconsolideerd kasstroomoverzicht

19

- Toelichting algemeen

20

- Toelichting op de geconsolideerde balans

22

- Toelichting op de geconsolideerde winsten verliesrekening

25

- Vennootschappelijke balans per 31 december 2005

26

- Vennootschappelijke winsten verliesrekening over 2005

28

- Toelichting op de vennootschappelijke balans

29

- Toelichting op de vennootschappelijke winsten verliesrekening

34

Overige gegevens

2

- Accountantsverklaring

36

- English version

37

Jaarverslag / Annual Report 2005

Missie FATUM biedt zekerheid aan personen en bedrijven. Door de financiële gevolgen van de alledaagse risico’s aan ons over te dragen, kunnen onze klanten ondernemen, wonen, werken, leven en zich ontwikkelen. Wij zijn ondernemend, integer en gericht op samenwerking, waarbij wij ons rekenschap geven van de maatschappelijke omgeving waarin wij wonen.

Profiel FATUM is een dynamische financiële dienstverlener met een ruim pakket aan verzekeringsproducten voor de Surinaamse markt. De middelen die uit de onderneming worden gegenereerd, worden voornamelijk geïnvesteerd in de lokale economie. Wij zijn als oudste verzekeringsmaatschappij in Suriname een stabiele factor en een vertrouwde partner. Met de enthousiaste inzet van onze deskundige medewerkers en tussenpersonen willen we uitblinken door een excellente kwaliteit van dienstverlening. Ons handelen wordt bepaald door drie bedrijfsprincipes:

Ondernemend

Integer

Teamwork

Vroegtijdig kansen of mogelijke problemen signaleren en op grond hiervan adequaat handelen.

Hanteren van sociale en ethische normen die algemeen aanvaard zijn. FATUM onderschrijft de tien principes van ‘The Global Compact’.

Gebruik maken van elkaars kennis en van die van partners om een optimaal resultaat voor de klant te bereiken.

Maatwerk leveren, samen met onze tussenpersonen, is onze kracht !


3

Algemene informatie

Raad van Commissarissen Mr. Ch. A.Calor Prof. Dr. R. Lai A Fat J.Westerhuis R.A.

Directie N.W.Lalbiharie - Directeur

Sectorleiders en daaraan gelijkgestelden Mw. Mr. A. Akkal-Ramautar G. Laigsingh Mw. Mr. R.E.F. Parsan-Lalbiharie M.V. Parsan Mr. M.M. Pitti D.P. Sakiman

Accountants Ernst & Young Accountants

Medisch adviseur Drs. F.C. Chan Pin Jin

Juridisch adviseur Mr. S. Mangroelal

4 Jaarverslag / Annual Report 2005

Vijf jaar kerncijfers 2005 - 2001 Bedragen in duizenden Surinaamse dollars

Balans

2005*

2004*

2003*

2002*

2001

Balanstotaal Beleggingen Verzekeringstechnische en overige voorzieningen Eigen vermogen

74.495 65.579

57.272 52.045

45.745 38.649

36.033 30.462

24.258 12.741

23.018 28.898

23.425 21.597

19.035 18.525

15.594 16.949

11.703 10.898

17.367 893 6.031 24.291

16.417 628 7.923 24.968

15.663 260 2.667 18.590

11.964 31 2.825 14.820

14.408 1.399 15.807

4.827 726 9.131 4.855 19.539

3.064 853 11.138 4.600 19.655

2.816 200 9.554 4.813 17.383

2.480 994 8.844 2.045 14.363

1.847 3.346 4.945 4.369 14.507

4.752 44 (56) 4.740 4.615 125

5.313 164 (56) 5.421 5.321 100

1.207 36 (38) 1.205 1.160 45

457 784 (15) 1.226 1.199 27

1.300 (436) (16) 848 820 28

23,70 0,63 144,49

27,10 0,50 107,98

6,02 0,23 92,63

6,13 0,14 84,74

Resultaten Omzet Premie inkomen schade Premie inkomen leven Opbrengst beleggingen Bedrijfslasten Herverzekeringspremies Toevoeging premiereserve Netto geleden schade Provisie en kosten

Winst en winstverdeling Resultaat vóór belastingen Resultaat deelneming Andere baten/lasten Belastingen Nettowinst te verdelen -In bedrijf gehouden -Dividend Cijfers per aandeel van nominaal SRD 0,025 Nettowinst Dividend Eigen vermogen

10,60 0,35** 136,22

* De vergelijkende cijfers vanaf 2002 hebben betrekking op de geconsolideerde jaarrekening, terwijl de cijfers van 2001 betrekking hebben op de vennootschappelijke jaarrekening. ** inclusief stock dividend van SRD 0,05


Bericht van de Raad van Commissarissen

Aan de Algemene Vergadering van Aandeelhouders van FATUM Schadeverzekering N.V. Ter voldoening aan het bepaalde in artikel 29 lid 4 van de statuten doet het ons genoegen u terzake van de jaarrekening van FATUM Schadeverzekering N.V. het volgende te berichten: Wij hebben de balans per 31 december 2005 en de winsten verliesrekening over het boekjaar 2005, alsmede de daarbij behorende toelichting, doen onderzoeken en geven u in overweging de onderhavige jaarrekening, zoals deze tezamen met de verklaring van Ernst & Young Accountants, door de directie ter behandeling is aangeboden, vast te stellen. Deze vaststelling strekt tot décharge van de directie voor het bestuur en beheer van de Raad voor het gehouden toezicht. Met het voorstel van de directie om van de uit de jaarrekening blijkende winst een bedrag van SRD 4.615.306,-- te reserveren en het restant ten bedrage van SRD 125.000,-- in de vorm van dividend in contanten uit te keren, hebben wij ons kunnen verenigen. Wij spreken onze waardering uit voor de wijze waarop de directie en medewerkers de vennootschap vorm blijven geven.

Paramaribo, juni 2006

Raad van Commissarissen

Mr. Ch. A. Calor Prof. Dr. R. Lai A Fat J. Westerhuis R. A.


Verslag van de directie

Bericht van de Directeur Het verslagjaar 2005 kan het best beschreven worden in termen van de resultaten van 2006. Het verslagjaar was namelijk vooral een voorbereidingsjaar, niet alleen op 2006 overigens, maar ook op de jaren daarna. In de voorafgaande periode was het duidel ij k geworden dat de nationale ontwikkeling een ingrijpende wending zou nemen, gekenmerkt door 3 fundamentele ontwikkelingen: Ten e erste de internationalisering van het bedrijfsgebeuren waaronder de invoering van ‘business principles’ alom. Het openbaar bestuur staat meer dan ooit onder druk van internationale eisen van behoorlijk bestuur. Maar zo ook het bedrijfsleven, dat naast de standaarden van ‘corporate governance’ ook in toenemende mate beoordeeld wordt naar haar sociale verantwoordelijkheid. Bedrijven en de totale samenleving moeten zich optrekken naar deze internationale standaarden en codes. De internationale concurrentie maakt dat bedrijven die hierin niet meegaan een zeer on ze kere toekomst tegemoet gaan. Ten tweede moet de samenleving zich instellen op een beginnende vergrijzing van de bevolking, met steeds meer mensen die naar manieren zoeken om hun financiële positie na pensionering veilig te stell en . Er leeft onder een groeiend deel van de bevolking het verlangen naar sociale zekerheid, en bij het uitblijven van een nationaal sociaal zekerheidsstelsel wordt gezocht naar individuele zekerheden in deze. Ten derde, in nauw verband hiermee overigens, staat de samenleving onder druk om voorzieningen te treffen die meer recht doen aan de sociaaleconomische noden van het land, het best weergegeven in de ‘millennium development goals’ aan de realisering waarvan ook de Surinaamse regering zich gecommitteerd heeft. Het verslagjaar was eigenlijk geen gunstig jaar voor een gedegen voorbereiding op ingrijpende veranderingen. De nationale verkiezingen gingen gepaard met veel onzekerheden, waarbij de uitslag van de verkiezingen zelf een nieuwe regering opleverde die

een kwetsbare positie inneemt van minder politieke stabiliteit dan de vorige regering. Dat belooft minder gunstige perspectieven voor de onmiddellijke toekomst. Tegen de achtergrond daarvan heeft FATUM Schadeverzekering N.V. nieuwe lijnen uitgezet, onder meer met nieuwe producten, waarmee het bedrijf de stap genomen heeft om verder te gaan dan alleen het aanbieden van verzekeringen. Het bedrijf heeft daarmee zijn basis verbreed, waarbij als uitgangspunt gesteld wordt dat het bedrijf op zijn oude fundament van zekerheid, betrouwbaar en klantvriendelijkheid gevestigd blijft. De nieuwe producten die in 2006 aan de gemeenschap worden aangeboden hebben enerzijds een sterk investeri n gs component in de on t wi k keling van de nationale economie, zoals met het beleggingsfonds van het bedrijf; anderzijds een sterk sociaal zekerheidsaspect voor bepaalde doelgroepen zoals met zekerheidsproducten voor de oude dag. Het is een gezonde ontwikkeling om als bedrijf in deze overgang naar een meer internationaal georiënteerde samenleving initiatieven te ondernemen waarmee nieuwe wegen worden ingeslagen, zonder afbreuk te doen aan de oude fundamenten. Elk nieuw initiatief, elk nieuw product van FATUM Schadeverzekering N.V. zal altijd getoetst zijn aan zekerheid en betrouwbaarheid. Er worden geen paden ingeslagen waarvan de uitkomsten onzeker zijn. Ik kijk dan ook met genoegen terug op 2005. Niet direct vanwege de gebruikelijke bedrijfsresultaten, maar omwille van de creatie ve momenten, die vaak onder zware druk van de zorgen van alledag, de paden effenden waarop het bedrijf met een gerust hart het nieuwe jaar, maar in zekere zin: een nieuwe periode, binnentrad.

Maatschappelijke omgeving Economische situatie van het land Het jaar 2005 zal herinnerd blijven als een overgangsjaar. Het was het jaar van de algemene vrije en


geheime verkiezingen, waarbij na een vrij lange formatieperiode van meer dan 3 maanden op 1 september 2005 een nieuwe regering aantrad. Het hele jaar was de politiek meer met zichzelf bezig dan met het be s tu ren van het land, vanaf de aanloop tot de verkiezingen - reeds sinds november 2004 - tot aan de verdeling van posten en posities tot in 2006 toe. Weinig politieke aandacht dan ook voor de grote economische vraagstukken van het land, maar toch een stabiele economische ontwikkeling, waarvoor de regering zelfs complimenten kreeg van het Internationale Monetaire Fonds, in haar rapport van november 2005, voor haar succesvol macro-economisch beleid en voor de toename van de consumentenbestedingen. De laatste begonnen overigens juist aan het eind van het jaar af te nemen door de sterke prijsverhoging van brandstof, mede waardoor de inflatie voor dat jaar, 15,9%, ook hoger uit viel dan eerst werd verwacht. De economie voer deels op het stabiele mac ro economische beleid van voorafgaande jaren van de regering (betere begrotings- en betalingsdiscipline, minder voorschotten aan de regering, vrij stabiele wisselkoersen en een meer effectieve structurering van de aflossing van de staatsschuld), deels door de gunstige on t wi k kelingen van de belangrijkste exportsectoren van het land (bauxiet, aardolie, goud) en deels ook door de min of meer autonome uitvoering van projecten gefinancierd door buitenlandse instanties (Interamerikaanse Ontwikkelingsbank, Europese Unie, UNDP en andere VN-organisaties, en Nederlandse gemeenten). Het over ga n gs k a ra k ter van 2005 heeft daarbij vooral te maken met het volgende jaar, 2006, als het jaar van de economische ordening. Suriname zal toetreden tot de Caribbean Single Market, monopolistische bedrijven als Telesur, Surinam Airways en EBS N.V. zullen zich moeten meten aan concurrenten op de vrije markt, en er zal ingegrepen worden in de gebruikelijke ongebreidelde uitgave van vergunningen, zoals met betrekking tot de kustvisserij, de kleinhandel tot aan de straatventers toe. De toenemende regionale integratie vergt dat er diverse instituten in het leven geroepen zullen worden om deze ordening te bekrachtigen, instituten als de Sociaal Economische Raad, Standaardenbureau, Na ti onaal Onderhandelings- of Coördinatie Team, Nationale Mededingingsraad, e.d. Het doet ook een beroep op de andere economische partners om het eigen functioneren af te zetten tegen de nieuwe regionale en mondiale situatie van verhoogde concurrentie. Het vergt productiviteitsverhoging van sectoren en bedrijven,

samenbundeling en het aangaan van strategische relaties in binnen- en buitenland. De huidige concurrentie die bedrijven elkaar soms aandoen, ook in de ver ze keri n gs wereld, geven nog onvoldoende uiting aan de noodzaak van nationale en regionale bundeling om mondiale concurrentie succesvol te weerstaan en om deze om te zetten in groei en ontwikkeling. Sectoren De succesvolle sectoren van de nationale economie werden in het verslagjaar weer gekenmerkt door een lange termijn, stabiele ontwikkeling. Dat geldt vooral bauxiet, aardolie en goud. In 2006 zullen de huidige bauxietmijnen van Coermotibo en Lelydorp III uitgemijnd zijn; er zal dan overgegaan worden op het mijnen van Kaaimangrasie en Klaverbl ad , waartoe de infrastructuur op tijd gereed is gekomen. Het vooruitzicht van commercieel exploiteerbare voorkomens van bauxiet in West-Suriname geeft goede verwachtingen voor bauxietwinning na 2010. Intussen werd in 2005 het project voltooid van de verhoging van de capaciteit van de aluinaarde winning met 250.000 ton per jaar. De goede productie-ontwikkelingen liepen samen met de gunstige prij s on t wi k kelingen van aluinaarde op de wereldmarkt. Eenzelfde situatie betreft de aardolieproductie van Staatsolie Maatschappij Suriname N.V. Het bedrijf vierde haar 25 jarig bestaan, en kon wijzen op een voorspoedige ontwikkeling, op de enorme prijsstijging van aardolie internationaal, op investeringen van meer dan $ 350 miljoen over e en p eriode van 5 jaar, op een derde internationale partner bij het onderzoek van exploiteerbare gebieden off-shore van Suriname en op de oplevering in 2006- als onderdeel van het investeringsprogramma- van een energiecentrale met een capaciteit van 15 MW. Voor goud geldt eenzelfde analyse: de internationale goudprijs bereikte ongekende hoogten, onderzoek naar goudvoorkomens leverde grotere voorraden op dan eerst aangenomen, terwijl de verwerkingskosten voor goud uit onze bodem de laagste bleken te zijn van het Canadese goudbedrijf Cambior dat in verschillende landen goud wint. In augustus kwam de Stichting Bosbeheer en Bosexploitatie met een Nationaal Bosbeleidsplan uit waaruit bleek dat Suriname een potentie heeft van duurzame bosexploitatie van 2 miljoen m3 per jaar, wat schril afsteekt tegen de huidige omzet van 160.000 m3 per jaar. Op energie gebied werden in 2005 ook belangrijke


vorderingen gemaakt. De opwekkingscapaciteit van de EBS N.V. bedraagt 110-135 MW, waarvan 80 MW afkomstig is van Suralco. De EBS N.V. voldoet onvoldoende aan de vraag van vooral het bedrijfsleven naar energie. Het bedrijf breidde zijn opwekkingscapaciteit uit door de aanschaf van 3 MANN-generatoren van elk 8 MW, en komt tot verdere uitbreiding middels de voltooiing van de transmissielijn Paranam - Paramaribo, en tot de operationalisering van de nieuwe energiecentrale van Staatsolie. Diverse andere sectoren tonen ontwikkelingspotentie, zoals toerisme,drinkwaterproductie,aquacultuur, visserij, tuinbouw, kaolien alsook landbouw. Financieel-economische prognoses laten een stijging van het nationaal inkomen van de huidige $1,1 miljard tot een van $3 miljard in 2010 zien. Diezelfde prognoses geven Suriname Wereldland status in 2020, maar dan tegen de achtergrond van een volle benutting van het economisch potentieel van het land, wat vooral te maken heeft met een aanzienlijke groei van het midden- en kleinbedrijf en met een toename van het vertrouwen in de economie en de ontwikkeling van het land. Bevolking In november 2005 kwam het Algemeen Bureau van de Statistiek uit met de gegevens van de laatste Volkstelling, waaruit bleek dat de bevolking 492.829 zielen telt, bijna 500.000. Uit deze en andere gegevens blijkt verder dat ruim tweederde van de bevolking onder de armoedegrens leeft, die voor een gezin van 4 personen op SRD 1.021,70 ligt. Op verschillende internationale economische en sociaal-economische schalen scoort Suriname helaas niet hoog. Op de Human Developm en t Index van het UNDP schoof Suriname van de 67ste naar de 86ste positie, op de schaal van Corruption Perception Index van Transparency International gleed het land van de 49ste naar de 78ste plaats en op de schaal van de Index van Economic Freedom van The Heritage Foundation naar de 129ste plaats. Naar het inkomen per hoofd van de bevolking staat ons land op de 86ste van de in totaal 171 landen in het Wereldbank onderzoek hiernaar. Op de Standard & Poor’s rating schaal schoof Suriname in het verslagjaar van SD naar B-stabiel. Het jaar 2005 staat te boek als een groei jaar; het Internationale Monetaire Fonds waardeert het vrij stabiele karakter van de economie gekenmerkt door een omzichtig fiscaal en budgettair beleid met een begrotingstekort dat daalde tot 2,4% van het BNP. De positieve verwachtingen moeten terug te vinden zijn in het Meerjaren Ontwikkelingsprogramma, waarbij vanuit deze gunstige situatie de aanzet

gegeven kan worden tot verdere groei en optrekken van de nationale economie. Hiertoe zijn de instrumenten gereed, zoals de verschillende sectorplannen, als van huisvesting, agrarische sector en gezondheidszorg; de voorbereiding in gezamenlijk overleg met de overige CARICOM-partners van de Economic Partnership Agreement met de Europese Unie, die de relatie met de Europese Unie vanaf 1 januari 2008 zal bepalen; en diverse bilaterale verhoudingen, zoals met Brazilië, met China en India. Het Meerjaren Ontwikkelingsplan zal alle potentie van de economie en het volk van Suriname daadwerkelijk moeten helpen omzetten in duurzame groei en ontwikkeling van het land.

De Verzekeringsbranche Tijdens het verslagjaar was duidelijk merkbaar dat de competitie tussen de verzekeringsmaatschappijen heeft geleid tot stijgende concurrentie. Om de indivi du ele marktpositie te verbeteren was er sprake van een algemeen felle concurren ti e . Alle verzekeraars zijn gebaat bij gezonde concurrentieverhoudingen en tevreden consumenten. Zij zijn vertrouwd met het principe van eerl ij ke concurrentie. Soms waren er in het verslagjaar echter activiteiten te bespeuren die indruisen tegen dit principe. Met name de schademarkt is steeds meer een verdringingsmarkt geworden waarin sommige partijen met onverantwoorde prijsstellingen werken. Wij vinden het noodzakelijk er hierbij op te wijzen dat onder alle omstandigheden de beroepsethiek hoog gehouden moet worden, daar er anders een situatie kan ontstaan die de gehele bedrijfstak in gevaar kan brengen. Voor de klant werd het ook steeds moeilijker om een vergelijking tussen producten en aanbieders te maken. Het bleek dat verzekerden daardoor meer en meer behoefte hadden aan advies. Gesteld kan worden dat de gemiddelde klant kritischer aan het worden is en meer service eist. Het belang van indivi du ele advisering nam dan ook toe. Het bl ee k daarbij dat er steeds meer consumenten zijn die de objectieve en deskundige inbreng van een tussenpersoon waarderen. Helaas bleek in het verslagjaar echter ook, dat er nog veel mensen zijn die geen adequate voorzieningen daartoe hebben getroffen. Meer voorlichting vooral gericht op de groep van onverzekerden, is derhalve nodig, waarbij ook een belangrijke taak voor de tussenpersoon en de SURVAM is weggelegd. De Surinaamse Vereniging van Assurantiemaatschappijen (SURVAM) is bij besprekingen en overleg met de Overheid en andere relevante groepen


als een goed platform naar voren gekomen. Getracht werd te komen tot aanpassing van de Surinaamse Ongeva ll en Regeling (SOR), daar gebleken is dat er grote discrepantie bestaat tussen het werkelijk verloond bedrag en het vastgestelde (minimum) dagloon.Gelet hierop en het feit dat de medische kosten zijn gestegen, waardoor het premie-inkomen niet meer toereikend is om de gevallen schade en de uitvoeringskosten te dekken, heeft de SURVAM de Minister van ATM verzocht om de premiegrondslag gefaseerd aan te passen, om de SOR ook in volgende jaren uitvoerbaar te houden. Een beslissing op dit verzoek kon tijdens het verslagjaar niet meer worden genomen. De SURVAM is ook in overleg getreden met de directie Belastingen om de afbouw van de egalisatiereserve aan te kaarten. Ook de wederinvoer van de voertuigenbelasting werd in de SURVAM behandeld, leidend tot de aantekening van bezwaar daartegen.

Het bedrijf Gevolgde strategie in 2005 In 2005 zijn we in vergelijking met 2004 een nieuwe strategische richting opgegaan. Een aantal zaken hebben in het verslagjaar centraal gestaan: • De bouwstenen zijn gelegd voor de ontwikkeling en introductie van een aantal nieuwe producten; • Er is hard gewerkt aan het verbeteren van de bestaande producten met name betreffende de branche Varia; • De eerste stappen zijn gezet voor het vergroten van klanttevredenheid. Productontwikkeling Door de uitbreiding van ons product-assortiment wordt de basis van het bedrijf verbreed, tegelijkertijd wordt daarmee de concurrentiepositie van het bedrijf verbeterd. In 2006 zal FATUM met nieuwe producten op de markt komen. Het eerste product is een product van de nieuwe beleggingsmaatschappij, FATUM Investments N.V. genaamd het FATUM Suriname Fund. Daarnaast is het de bedoeling om in de eerste helft van 2006 een reisverzekering met werelddekking te introduceren. Ten tijde van het schrijven van dit verslag zijn deze producten reeds op de markt geïntroduceerd. Productverbetering De condities (dekking en premie) van de bestaande Varia producten zijn verbeterd. Leidmotief voor de aanpassingen en verbeteringen is het belang van de klant bij een verzekering met een adequate dekking.

Vergroting van klanttevredenheid Wij hechten veel belang aan uitstekende dienstverlening aan onze klanten. De punten productontwikkeling en productverbetering zijn onlosmakelijk verbonden met de vergroting van klanttevredenheid. Uiteindelijk zullen deze activiteiten ertoe moeten bijdragen dat klanttevredenheid wordt vergroot. Omdat wij de mening van onze klanten op prijs stellen is in 2005 gestart met een onderzoek naar de tevredenheid van de klanten van ons bedrijf. Hierbij is ook de rol van de tussenpersoon meegenomen in het onderzoek. Met de resultaten van dit onderzoek zal in 2006 worden gewerkt aan de verdere verbetering van de dienstverlening. Branche Motorrijtuigen Gelet op het feit dat er al enige tijd geen uitbreiding van het wegennet he eft plaatsgevonden en dat het aantal motorrijtuigen blijft toenemen, is het zonder meer te verklaren dat het aantal aanrijdingen, mede vanwege het rijgedrag van de bestuurders, stijgt. De hoogte van de schade uitkeringen neemt daarbij toe vanwege de verjonging van het wagenpark. Van overheidswege zijn in 2005 enkele rotondes aangelegd. Het is opgevallen dat deze de verkeersongevallen bij deze lokaties drastisch hebben doen afnemen. Daarnaast is het opvallend dat vanwege de gerecond i ti on eerde status van diverse wegen men met hogere snelheden deelneemt aan het verkeer. Er is tevens een stijgende trend te bespeuren bij bestuurders om zonder een rijbewijs aan het verkeer deel te nemen. Grafiek 1: Aantal verkeersdoden afgelopen 5 jaren

Aantal verkeersdoden

Deze situaties kan een halt worden toegeroepen, althans ze kunnen worden geminimaliseerd als


politieagenten meer zichtbaar aanwezig zijn op de wegen en als er frequ en te verkeersacties worden gehouden. Daarnaast kunnen er camera’s op de wegen worden geplaatst om het rijgedrag, althans de snelheid, van weggebruikers te beïnvloeden.

huizen. Het is zaak om eigenaren van woonhuizen en bedrijven bewuster te maken omtrent de rampzalige gevolgen van branden, waarbij het niet alleen om materiele schade gaat, meer nog om de immateriële schade die plaatsvindt.

In vergelijking met 2004 is het aantal schadegeva ll en ongewijzigd gebleven, echter zoals eerder vermeld is de hoogte van de schadeuitkeringen gestegen vanwege de verjonging van het wagenpark. Dit is een onrustbarende ontwikkeling aangezien de schadelast hierdoor alleen maar toeneemt. Ook het aantal verkeersdoden is wederom gestegen in vergelijking met 2004 en voorgaande jaren.

Aandacht besteden aan de branden die hebben plaatsgevonden en met name trachten die te voorkomen is zeer belangrijk. Er is dan ook een complete analyse verricht van de schaden van de afgelopen jaren, aan de hand waarvan het acceptatiebeleid is aangepast. Wij hopen hiermede effectief de brandschaden te kunnen beperken en een betere verhouding tussen premie-opbrengsten en schade te creëren.

Branche Brand FATUM heeft met behulp van cijfers afkomstig van de Technische Opsporings- en Herkenningsdienst (TOHD) van het Korps Politie Suriname een statistisch onderzoek verricht naar de frequentie van branden in Suriname. De cijfers opgen om en in onderstaande grafiek zijn de aantallen branden vanaf het jaar 1999 die in heel Suriname met uitzondering van Nickerie hebben plaatsgevonden. Grafiek 2: Aantal branden afgelopen 7 jaren

Aantal branden (volgens TOHD)

Uit Grafiek 2 blijkt dat 2005 het jaar is geweest met het hoogste aantal branden over de afgelopen 7 jaren. Onderzoek heeft uitgewezen dat er in 2005 in totaal 76 branden zijn geweest, en dat van dit aantal 59 woningen betrof. In de maanden september en oktober alleen waren er 15 branden, waarbij er 16 woningen in de as werden gelegd. Volgens de TOHD gaat het hier om de droge maanden (de grote droge tijd) van het jaar, waarbij er dus extra voorzichtigheid moet worden betracht met lucifers en aanstekers. Dit bewijst dat er nog steeds g rote behoefte is aan goede voorlichting over brandpreventie in woon-

Branche Medische Varia In het verslagjaar is een nieuwe ziektekostenverzekering, de Standaard Ziektekostendekking (SZD) geïntroduceerd. Dit product biedt aan verzekerden een vo ll ed i ge dekking voor de medische kosten terwijl er tegelijkertijd voor wordt gezorgd dat de verhouding tussen premie en schade niet disproporti on eel kan worden. Hiermede wordt ook de continuïteit van het product gewaarborgd. In 2005 is tevens de acceptatie van de FATUM Health Insurance Plan (FHIP) verzekering volledig stopgezet en uit het assortiment gehaald. De bestaande FHIP-verzekerden kunnen de verzekeringen omzetten naar de nieuwe Standaard Ziektekostendekking. Reisverzekeringen In 2004 heeft de Europese Unie besloten dat reizigers bij aanvraag van een visum voor een van de Schengenlanden een rei s on geva ll enverzekering dienen te overleggen. Deze verzekering dient aan bepaalde specifieke voorwaarden te voldoen. Wij hebben aan onze klanten de OOM Reisongeva ll enver ze kering aangeboden, deze verzekering voldoet namelijk aan alle voorwaarden gesteld door de Europese Unie. Van onze klanten hebben we steeds vaker signalen on t va n gen dat een product met een bredere dekking gewenst is, en daarnaast ook tegen een lagere premie dan momenteel het geval is. Wij hebben daarom in het verslagjaar besloten om een nieuw reisproduct te ontwikkelen met een brede dekking en een lagere premie, die tevens aan de voorwaarden van de Europese Unie voldoet. Ten tijde van het schrijven van dit verslag is dit product reeds ingevoerd.


Beleggingen en beleggingsopbrengsten Op het gebied van beleggingen zijn er po s i ti eve ontwikkelingen te vermelden. Op 12 oktober 2005 is er een nieuwe maatschappij opgericht genaamd FATUM Investments N.V. FATUM Investments N.V. is een dochteronderneming van FATUM Schadeverzekering N.V. en stelt zich tot doel: Het beleggen van vermogen, zodanig dat risico’s worden gespreid; en te investeren in een gevarieerde portefeuille van financiële beleggingsvormen en handel op internationale beurzen. Ten tijde van het schrijven van dit verslag heeft FATUM Investments N.V. reeds haar eerste produ ct , het FATUM Suriname Fund, op de markt geïntroduceerd. Het Levenbedrijf In het verslagjaar heeft FATUM Levensverzekering N.V., evenals in 2004, een positieve ontwikkeling doorgemaakt. Wederom is het premie-inkomen substantieel toegenomen. Het is de bedoeling deze positieve trend voort te zetten. Een van de middelen hiertoe is het verbreden van de basis van het bedrijf, daarom zal in 2006 tevens aandacht worden besteed aan Research & Development van nieuwe producten. Daarnaast wordt intensief aandacht besteed aan opleiding en training van de medewerkers. Grafiek 3: Verdiende premies (bedragen in duizenden Surinaamse Dollars)

Groei FATUM Levensverzekering N.V.

Tussenpersonen De lijn die in 2004 is ingezet is in 2005 ook gevolgd. Ook dit jaar stond het persoonlijke contact met de klant centraal, en dit door middel van professionele tussenpersonen die het eerste aanspreekpunt van de klant zijn. Er is gewerkt aan het werven van nieuwe professionele tussenpers on en en het opleiden en motiveren van de bestaande tussenpersonen.

Reclame & Sponsoring Voor ons is het van belang om sociale projecten te ondersteunen en op deze manier onze bijdrage te leveren aan de Surinaamse gemeenschap. Wij hebben in 2005 wederom een groot aantal kleine en grotere projecten ondersteund, waarbij onze steun vooral uitgaat naar de jeugd, de ouderen en de sociaal zwakkeren. Zoals inmiddels traditie is geworden was ons bedrijf weer de hoofdsponsor van de Bigi Broki Waka, de wandel- en trimloop over de Drs. J. Wijdenbosch brug. Bijkantoor Nickerie In het District Nickerie is het tijdens het verslagjaar niet goed gelukt de landbouwsector die de slagader vormt van het district, gezond te maken. Diversificatie van de landbouw en een betere gezondheidszorg zijn zaken die daar een belangrijke plaats zouden moeten innemen. Zij moeten dienen als de eerste stap om de ontwikkeling van het district van de grond te krijgen. De afgelopen jaren is de bijdrage van de landbouwsector aan de nationale economie alleen maar achteruit gegaan. De landbouwproductie bedroeg 8 procent van het BNP, terwijl dat in de betere jaren boven de 14 procent uitkwam. Ook de werkgelegenheid in de sector is verminderd van 20 tot zo’n 10 procent. Het Agrarisch Sector Plan dat de on t wi k keling van de landbouwsector in de komende vier jaren richting moet geven, behoeft geld voor uitvoering, maar de nodige middelen daartoe zijn bij lange na niet aanwezig. Deze situatie maakt dat vele boeren in financiële problemen zijn geraakt. Dit alles heeft zijn weerslag op het verrichten van onze werkzaamheden te Nickerie. Er werden enorme problemen ondervonden bij de incasso van premies. Omdat er in Nickerie sprake is van een kleine samenleving die van de medewerkers van ons bijkantoor een andere aanpak vereist en daarmee qua ondern em erschap een andere wijze van slagvaardigheid behoeft, bleek dat vooral allroundheid en teamwork de sleutels tot succes waren. Gesteld kan worden dat ons marktaandeel en imago in Nickerie vrij goed zijn. De heer G. Laigsingh werd in het verslagjaar tot hoofd van het bijkantoor benoemd. Organisatie en Medewerkers Sinds 2004 heeft het bedrijf een externe consultant aangetrokken om het Human Resources management te evalueren en te herstructureren. In dit kader is er veel aandacht ge s ch on ken aan het trainen van onze medewerkers. Zo is er onder


andere een management cursus voor de stafmedewerkers georganiseerd. Ook werd een uitgebreide training verzorgd met name gericht op het verbeteren van de klantvriendelijkheid van de medewerkers. In dit verslagjaar is tevens een aanvang gemaakt met het maken van Persoon l ij ke Ontwikkelingsplannen (POP) voor de verschillende stafmedewerkers van ons bedrijf. In een later stadium zal dit project voor al onze medewerkers worden opgezet. In de POP geven de betrokken medewerkers aan hoe zij zich graag verder wi ll en ontwikkelen. De POP stimuleert de medewerker om bewust na te denken over zijn evolutie op korte en lange termijn. Jubilarissen Dit verslagjaar kenmerkte zich door een groot aantal jubilarissen. Zo herdachten wij het 35 jarig dienstverband van de dames C. Helstone en C. Nai Chung Ton, terwijl de dames M. Pawirotaroeno en N. Sanches hun 30jarig dienstverband herdachten. Mevrouw N. Soekirman-Jagroep herdacht haar 25 ja ri g d i en s t ju bi l eu m en de h eren D. Bh a t toe , S. Dewoe, H. Jaharia herdachten hun 12,5 ja ri g dienstverband. Zulk een groot aantal jaren loyaliteit en trouwe dienstverband is een vermeldenswaardige prestatie. Pensioen In de loop van het verslagjaar zijn twee van onze medewerkers met pensioen gegaan, te weten de dames J. Jawahir en C. Dawson. Wij zeggen hun dank voor de aan onze maatschappij bewezen diensten. In memoriam Wij hebben in het verslagjaar afscheid moeten nemen van onze medewerker de heer N. Kartodimedjo die ons op 15 januari 2005 kwam te ontvallen. De heer Kartodimedjo heeft jarenlang leiding gegeven aan ons filiaal in Nickerie. Resultaat Het bruto geconsolideerde premie-inkomen is in het verslagjaar toegenomen van SRD 17 miljoen in 2004 tot SRD 18 miljoen in 2005. De verdiende premies zijn nagenoeg ongewijzigd gebleven op het niveau van ca SRD 13 miljoen. De bijdrage in de totale verdiende premies van de branches brand, motorrijtuigen en medisch varia is marginaal toegenomen van ca 97% in 2004 naar ca 98% in 2005. Het premie-inkomen bij het levenbedrijf heeft voor ca 66%; (2004: 54%) betrekking op SRD polissen

en het restant op vreemde valuta posten. De premiebaten hebben voornamelijk betrekking op risicoverzekeringen. Het netto rendement op de beleggingen is als volgt samengesteld: (in duizenden SRD) 2005 2004 Bruto rendement beleggingen 6.708 8.077 Af: rentelasten financiering beleggingen 677 154 Netto rendement 6.031 7.923 De afname van het rendement he eft voornamelijk betrekking op verminderde koerswaarde mutatie van beleggingen in aandelen. Het bruto rendement, uitgedrukt in procenten van het gemiddeld belegd vermogen, is afgenomen van 22,8% in 2004 naar 14,3% in 2005. Na aftrek van het herver ze keringsaandeel en toevoeging aan het excedent schadefonds alsmede te betalen schaden en mutatie technische verplichting is het eigen aandeel in de schadelast ten opzichte van 2004 met ca 18% afgen om en . De bedrijfslasten zijn ten opzichte van 2004 toegenomen met 6%. De bedrijfswinst vóór belasting is afgenomen van SRD 5,4 miljoen in 2004 tot SRD 4,8 miljoen in 2005. Vooruitzichten De vooruitzichten voor 2006 zijn redelijk. We verwachten een voortgaande groei van omzet en resultaat uit gewone bedrijfsuitoefening te realiseren. Daartoe zullen wij voortgaan met de verbreding en verdieping van ons dienstenpakket en verdergaande investeringen. Voor verdere groei zullen goede medewerkers nodig zijn. Een van onze aandachtgebieden blijft dan ook het scheppen van een uitdagend werkklimaat waarin ieder zich maximaal kan ontplooien en dat aantrekkelijk is voor de beste professionals in de markt. Bij al deze ontwikkelingen blijven we vasthouden aan onze ambitie een klasse apart te wi ll en zijn. Dat betekent een continue uitdaging. Het besef bij de burger, dat hij een grotere verantwoordelijkheid krijgt te dragen voor ondermeer zijn oudedagsvoorziening, zal toenemen. Hem worden steeds meer mogelijkheden geboden om zelf keuzen te maken, zoals voor de mate waarin hij bepaalde risico’s zelf wil verzekeren. Teneinde het pensioengebeuren in Suriname een eigen dimensie te geven zal het nodig zijn voor het Levenbedrijf om nieuwe wegen in te slaan.


Onze verzekeringen vertegenwoordigen een grote waarde. De eindafnemers hebben een bepaald, door de jaren heen opgebouwd, beeld van FATUM. Soliditeit, betrouwbaarheid en zekerheid zijn daarin als het ware opgeslagen. Om dat beeld vitaal te houden, staan marketing-activiteiten hoog op onze agenda. Deze krijgen in diverse onderdelen hoge prioriteit. Daarnaast gaan wij door met productontwikkeling en productpromotie. Verder worden bestaande producten sneller en indringender getoetst aan de eisen van de tijd. De vraag naar advisering en producten zal naar verwachting de komende jaren sterk stijgen. In de adviesfunctie dient daartoe de SURVAM substantieel een meer prominentere rol te gaan vervullen. Benodigd is een grotere mate van verzekeringsbewustheid. Het bieden van gedegen voorlichting ter mogelijke preventie van schade dient bijvoorbeeld hierbij opgevoerd te worden. Alle branches moeten daarbij meegenomen worden. De concurrentie zal scherp bl ij ven, waardoor de noodzaak van verdere verbetering van de efficiency aanwezig blijft. Het zal noodzakelijk blijven er op te wijzen dat onverantwoorde prijsstellingen een gevaar voor de verzekeringsbranche met zich mee brengen. FATUM zoekt het onders ch eid ten opzichte van andere aanbieders op de eerste plaats door het bieden van inventieve oplossingen en een uitstekende service. Als verzekeraars en professionele risicomanagers houden wij ook de keerzijde van de medaille nauwlettend in het oog tijdens onze zoektocht naar kansen en mogelijkheden, zeker in het huidige en

wisselende klimaat. Wij hebben onze stabiliteit grotendeels te danken aan onze financiële kracht en onze kernactiviteiten hebben een hoge mate van voorspelbaarheid, een goede risicospreiding en een aantal ingebouwde verded i gi n gslinies tegen onvoorziene ontwikkelingen. Bovendien blijven wij in wezen voorzichtig in onze vooruitzichten, ons acceptatiebeleid, onze financiering, ons reserveringsbeleid en in onze rekenmethoden. Zo bl ij ven wij een evenwichtige onderneming, financieel draagkrachtig, doelgericht en daardoor goed in staat met wisselende omstandigheden om te gaan en te blijven groeien. In die zoektocht hebben wij met de financiële dienstverlening van FATUM Inve s tm ents N.V. getracht ook een nieuwe weg in te slaan, gericht op het bieden van rendementen die hoger liggen dan de rendementen van dit moment. Wij zullen voortgaan de burger mogelijkheden te bieden van een betere en meer volledige service, opdat zij mede kunnen profiteren van gunstige ontwikkelingen in Suriname en in de regionale en intern a ti on a l e economieën. Beleggen zal een bewuste keuze bl ij ven. FATUM gaat hierbij uit van het sociale karakter ervan. Wij richten ons hiertoe op beleggingsfondsen, aandelen en onroerend goed. Daarnaast wi ll en wij de spaarmogelijkheden bl ij vend verbeteren, l ei dende tot een versterking van de nationale economie. Hierbij zullen wij ook zoeken naar mogelijkheden kapitaal uit het buitenland te repatriëren.

N.W. Lalbiharie Directeur


Jaarrekening

Geconsolideerde balans per 31 december 2005 (na winstbestemming) Bedragen in duizenden Surinaamse dollars

Activa 2005 Beleggingen Onroerende goederen Overige financiële beleggingen

2004

14.275

10.201

51.304

41.844 65.579

Vorderingen Vorderingen uit directe verzekeringen Overige vorderingen

2.454 1.396

52.045

2.111 279 3.850

Overige activa Bedrijfsmiddelen Liquide middelen

780 1.230

2.390

587 1.086 2.010

1.673

3.056

1.164

74.495

57.272

Overlopende activa Lopende rente

Totaal activa


Passiva

Groepsvermogen Aandelenkapitaal Egalisatiereserve Herwaarderingsreserve

2005

2004

5 19.788 9.105

5 14.885 6.707

Voorzieningen Technische voorzieningen

Schulden Schulden aan kredietinstellingen Te betalen schaden Schuld aan groepsmaatschappij Overige schulden

28.898

21.597

23.018

23.425

12.904 5.844 35 3.565

Overlopende passiva Totaal passiva

3.672 4.558 85 2.881 22.348

11.196

231

1.054

74.495

57.272


Geconsolideerde winsten verliesrekening over 2005 Bedragen in duizenden Surinaamse dollars

Baten Verdiende premies Opbrengst beleggingen

2005 13.433 6.031

Omzet Lasten Schadelasten Mutaties technische voorzieningen Bedrijfskosten, incl.acquisitiekosten

2004 13.981 7.923 19.464

9.131 726 4.855

21.904

11.138 853 4.600 14.712

16.591

4.752

5.313

44

164

Resultaat vóór belastingen Belastingen

4.796 56

5.477 56

Resultaat ná belastingen

4.740

5.421

Resultaat technische rekening Andere baten en lasten


Geconsolideerd Kasstroomoverzicht Bedragen in duizenden Surinaamse dollars

Kasstroom uit operationele activiteiten Resultaat vóór belastingen Belastingen over het resultaat Resultaat na belastingen Afschrijvingen Vermeerdering verzekeringstechnische voorzieningen Mutatie kortlopende schulden Mutatie vorderingen Kasstroom uit investeringsen beleggingsactiviteiten Investeringen en verstrekkingen in: Bedrijfsmiddelen Beleggingen Desinvesteringen, aflossingen en verkopen Belegde middelen Kasstroom uit financieringsactiviteiten Bankkrediet Mutatie overige bezittingen Dividend

Mutatie liquide middelen

2005

2004

4.796 56 4.740 575

5.477 56 5.421 526

881 549 -1.460 5.285

5.569 312 483 12.311

-346 -14.992 -15.338

-387 -26.830 -27.217

3.835 -11.503

10.742 -16.475

9.232 -2.745 -125 6.362

2.533 -45 -100 2.388

144

-1.776

Bovenstaand kasstroomoverzicht is opgesteld volgens de zogenoemde indirecte methode. Alleen die mutaties zijn verwerkt die een wijziging in de liquide middelen tot gevolg hebben gehad. Herwaarderingen zijn derhalve buiten beschouwing gelaten. Het effect van valutaverschillen op de saldi van liquide middelen genoteerd in vreemde valuta is als koersverschil in het resultaat verwerkt.


Toelichting algemeen Grondslagen voor consolidatie In de geconsolideerde jaarrekening zijn opgenomen FATUM Schadeverzekering N.V. en haar nagenoeg 100 % dochteronderneming FATUM Levensverzekering N.V. alsmede Fatum Inve s tm ents N.V. De laatste was ultimo 2005 nog in de aanloopfase. Vreemde valuta waarderingsgrondslagen Activa en passiva in vreemde valuta worden omgerekend tegen de gemiddelde aan en verkoopkoersen zoals geïndiceerd door de Centrale Bank van Suriname per balansdatum. Baten en lasten uit hoofde van transacties in vreemde valuta worden omgerekend tegen de koersen op transactiedatum. De verschillen verbandhoudende met wijzigingen van wisselkoersen worden afzonderlijk in de winsten verliesrekening verwerkt onder het hoofd ‘Andere baten en lasten’. De voor de omrekening in lokale valuta gebruikte koersen per balansdatum zijn als volgt:

Amerikaanse dollar Euro

2005 SRD 2,75 3,50

2004 SRD 2,75 3,50

Waarderingsgrondslagen Algemene waarderingsgrondslagen Activa en passiva worden gewaardeerd tegen nominale waarde, tenzij hierna een andere waarderingsgrondslag wordt vermeld. Waar nodig is een voorziening voor oninbaarheid in mindering gebracht.

Specifieke waarderingsgrondslagen Onroerende goederen De onder dit hoofd opgen om en onroerende goederen zijn opgenomen tegen de actuele waarde verminderd met lineaire afschrijvingen op basis van de geschatte economische levensduur. De actuele waarde van de onroerende goederen is gebaseerd op externe taxaties in USD en omgerekend in lokale valuta tegen de per balansdatum geldende koers van de USD. De nieuwe investeringen in bestaande onroerende goederen worden tot aan de eerstvolgende taxatie

tegen de verkrijgingswaarde opgen om en . Het vermogenssurplus voortvloeiende uit de vorenvermelde herwaarderingen wordt toegevoegd aan de onder het eigen vermogen opgenomen “Herwaarderingsreserve”. Over de herwaardering is geen voorziening voor latente inkomstenbelasting gevormd daar deze kan worden gecompenseerd met de actieve latentie uit hoofde van de fiscale mogelijkheid tot het vergroten van de egalisatiereserve. Bedrijfsgebouwen worden in 20 jaar lineair afgeschreven Overige financiële beleggingen De overige financiële beleggingen, met uitzondering van effecten, worden gewaardeerd tegen de nominale waarde. Effecten, zijn tegen de beurskoers ultimo van het boekjaar gewaardeerd. Overlopende rente van depositobeleggingen, dividend van aandelen en hypotheekrente zijn opgenomen onder het hoofd ‘Overlopende activa’. Vorderingen uit directe verzekeringen Vorderingen uit directe verzekeringen betrekking hebbende op tussenpersonen uit hoofde van afgesloten ver ze keringen en de van hypotheekdebiteuren nog te ontvangen bedragen uit hoofde van verstreken aflossingstermijnen zijn opgen om en tegen de nominale waarde indien noodzakel ij k verminderd met een voorziening voor oninbaarheid. Bedrijfsmiddelen De bedrijfsmiddelen worden opgen om en tegen aanschafwaarde verminderd met lineaire afschrijvingen gebaseerd op de economische levensduur van de objecten. Het afs ch rij vi n gs percentage bedraagt voor voertuigen, automatiseringsapparatuur en overige bedrijfsmiddelen respectievelijk 20%, 33 1/3% en 10% per jaar. Liquide middelen De liquide middelen betreffen kas- en direct opvraagbare banktegoeden en zijn gewaardeerd tegen de nominale waarde. De onder de liquide middelen begrepen vreemde valuta tegoeden zijn gewaardeerd tegen de per balansdatum geldende koersen zoals vermeld onder de vreemde valuta waarderingsgrondslagen. De verschillen verband-


houdende met wijzigingen van wisselkoersen worden, zoals eerder vermeld onder de vreemde valuta waarderingsgrondslagen, afzonderlijk in de winsten verliesrekening verwerkt onder het hoofd ‘Andere baten en lasten’. Egalisatiereserve De egalisatiereserve dient tot egalisatie van de aan het ver ze keringsbedrijf verbonden risico’s. De omvang van deze reserve beloopt bij het schadebedrijf niet meer dan twee maal het bedrag van de jaarlijkse netto verdiende premies, terwijl bij het levenbedrijf de e galisatiereserve tenminste 5% van de totale premiereserve na aftrek van herverzekeringen dient te bedragen.

Technische voorzieningen Premiereserve De premiereserve van het schadebedrijf betreft een voorziening voor het nog niet verdiende gedeelte van de geboekte premies van reeds aangevangen en nog niet verstreken risicotermijnen verminderd met de provisies. De voorziening wordt vastgesteld op basis van het zogeheten ‘ vi eren t wi n ti gs te systeem’.

Excedent schadefonds Hieronder is opgenomen een voorziening ter dekking van mogelijke catastroferisico’s uit hoofde van toenemende retenties en het conflagratie risico van het schadebedrijf. De dotatie aan deze voorziening is gebaseerd op de benaderende kosten van extra dekking van deze risico’s. Grondslagen van resultaatbepaling De premies, provisies, en schaden en uitkeringen zijn verantwoord onder aftrek van het aandeel van herver ze keraars en worden tezamen met de opbrengst uit beleggingen verantwoord in het boekjaar waarop zij betrekking hebben. De kosten worden bepaald met inachtneming van de hiervoor vermelde grondslagen van waardering en toegerekend aan het verslagjaar waarop zij betrekking hebben. De afschrijvingen geschieden tijdsevenredig op basis van de verwachte economische levensduur. Op aanschaffingen gedurende het jaar wordt naar tijdsgelang afgeschreven. De belastingen worden in de winsten verliesrekening opgenomen op basis van het fiscale resultaat, rekeninghoudend met fiscaal vrijgestelde posten, respectievelijk geheel of gedeeltelijk niet aftrekbare kosten.

Voorziening voor verzekeringsverplichtingen De voorziening voor ver ze keringsverp l i ch ti n gen van het levenbedrijf wordt actuariëel becijferd volgens de nettomethode, zijnde de verzekeringstechnische waarde van de toekomstige uitkeringen verminderd met de contante waarde van de toekomstige premies. De vaststelling van de voorziening heeft plaatsgehad met inach tn eming van een rekenrente van 4% en sterftetafels van mannen en vrouwen gedurende 1961-1965. De aldus berekende voorziening voor verzekeringsverplichtingen is vermeerderd met een voorziening voor administratiekosten, gebaseerd op 0,25 % van de contante waarde van het verzekerd kapitaal voor premievrije en koopsommen verzekeringen en 5% van de voorziening voor ver ze keri n gs verplichtingen tegen premiebetaling. Extra voorziening levensverzekeringsportefeuille Naast de reguliere voorziening voor technische verplichtingen, is met ingang van het lopend boekjaar een extra voorziening voor het risico van overlijden gevormd.


Toelichting op de geconsolideerde balans Bedragen in duizenden Surinaamse dollars

Beleggingen De beleggingen zijn als volgt onderverdeeld:

Onroerende goederen Bedrijfsgebouwen en terreinen Overige onroerende goederen

Overige financiële beleggingen Hypotheken Effecten Leningen op schuldbekentenissen Termijndeposito’s

Totaal beleggingen

2005

2004

11.151 3.124 14.275

7.877 2.324 10.201

26.472 16.148 2.265 6.419 51.304

21.119 13.482 1.795 5.448 41.844

65.579

52.045

Onroerende goederen Onder het hoofd ‘Overige onroerende goederen’ zijn opgenomen de onderhanden investeringen aan het recreatieoord te Saramacca alsmede de aankoop van blote percelen. Het herwaarderingssurplus uit deze hoofde van cira SRD 7,9 miljoen is als herwaarderingsreserve opgenomen onder het eigen vermogen. De actuele waarde van de onroerende goederen beloopt ultimo 2005 circa US$ 5,7 miljoen. Hypotheken De hypothecaire vorderingen zijn verstrekt onder zekerheid van eerste hypotheek en zijn opgenomen tegen nominale waarde,onder aftrek van een voorziening wegens oninbaarheid van ca. 1 %. De interestpercentages van de per balansdatum uitstaande hypothecaire vorderingen varieerden tussen 10 - 40,5% per jaar. Effecten De binnenlands fondsen zijn gewaardeerd tegen de slotkoersen ultimo van het boekjaar, zoals genoteerd door de Surinaamse Effectenbeurs, terwijl de buitenlandse fondsen zijn opgenomen tegen de door de vermogensbeheerders opgegeven beurskoersen. De toename van de beurswaarde ten opzichte van 2004 beloopt circa SRD 131 duizend en is ten gunste van de beleggingsopbrengsten verwerkt. Leningen op schuldbekentenissen Het r entepercentage van leningen op schuldbekentenissen varie erde zowel in 2005 als in 2004 van 10% tot 23%. Termijndeposito’s Voor de ultimo van het boekjaar uitstaande deposito’s geldt een rentevergoeding oplopend tot 13,75% ’s jaars. Deposito’s in vreemde valuta zijn gewaardeerd tegen de wisselkoers per balansdatum. Vorderingen uit directe verzekeringen Vorderingen uit directe verzekeringen Overige vorderingen

2005 2.454 1.396 3.850


2004 2.111 279 2.390

De vorderingen uit directe verekeningen zijn als volgt:

Agentensaldi Overige verzekeringsdebiteuren en leningen Af: voorziening voor dubieuze vorderingen Balanswaarde

2005 3.095 197 3.292 838 2.454

2004 2.800 149 2.949 838 2.111

De achterstallige vorderingen langer dan een jaar zijn geheel voorzien tot een bedrag van SRD 714 duizend alsmede is op de dubieuze vorderingen over 2005 een proportionele voorziening getroffen van ca. SRD 124 duizend. Overige vorderingen De overige vorderingen hebben voornamelijk betrekking op financieringen met betrekking tot de aankoop van de L’Hermitage Mall in 2006. Bedrijfsmiddelen In het verslagjaar werd voor circa SRD 348.000,-- geïnvesteerd in transportmiddelen, automatiseringsapparatuur en kantoorinventaris. Transportmiddelen en automatiseringsapparatuur worden respectievelijk in 5 jaar en 3 jaar lineair afgeschreven, terwijl overige bedrijfsmiddelen in 10 jaar worden afgeschreven. Liquide middelen De samenstelling van deze post ziet er als volgt uit:

Kastegoeden Banktegoeden Totaal

2005 412 818 1.230

2004 158 928 1.086

2005 5 9.105 19.788 28.898

2004 5 6.707 14.885 21.597

Groepsvermogen Het groepsvermogen is als volgt samengesteld:

Aandelenkapitaal Herwaarderingsreserve Egalisatiereserve

Voor een nadere toelichting op het aandelenkapitaal, de herwaarderings- en egalisatiereserve wordt verwezen naar de toelichting op de vennootschappelijke jaarrekening. Voorzieningen voor verzekeringstechnische verplichtingen Het verloop in de voorzieningen is als volgt:

Stand begin van het jaar Toevoeging in het jaar Stand eind van het jaar

2005 23.425 -407 23.018

2004 18.999 4.426 23.425

Naast de reguliere voorziening voor technische verplichtingen van het levenbedrijf is een extra voorziening voor het risico van vooroverl ij den gevormd tot een bedrag van SRD 203 duizend (2004: SRD 101 duizend). De toename van de voorziening heeft, naast de vermelde extra voorziening betrekking op de 23 Jaarverslag / Annual Report 2005

groei van de portefeuille. De premiereserve van het schadebedrijf heeft betrekking op de onverdiende premie van reeds aangevangen en nog niet verstreken risicotermijnen verminderd met de provisies. De toevoeging aan het excedent schadefonds houden in principe verband met het afbouwen van de bestaande contracten met herverzekeringsmaatschappijen, in welk verband extra voorzieningen worden gevormd ter dekking van de steeds toenemende retentie en het conflagratierisico voor brandschade in de binnenstad van Paramaribo. Aangezien de omvang van het excedent schadefonds ultimo van het jaar voldoende wordt geacht, is in het verslagjaar geen verdere toevoeging aan de brandschade portefeuille vereist. Daarnaast zijn door afwikkeling van scha den van overige branches de in voorgaande jaren gevormde voorziening ten gunste van het resultaat vrijgevallen. Schulden Schulden aan kredietinstelling Te betalen schaden Schuld aan groepsmaatschappij Overige schulden

2005 12.904 5.844 35 3.565 22.348

2004 3.672 4.558 85 2.881 11.196

Schulden aan kredietinstelling Betreft rekeningcourantfaciliteiten waarvoor de vennootschap zekerheden heeft verstrekt. Te betalen schaden Te betalen schaden Af: aandeel herverzekering Te betalen schaden eigen rekening

2005 6.722 878 5.844

2004 7.038 2.480 4.558

De te betalen schaden betreffen de voorziening voor de per balansdatum nog niet afgewikkelde schaden. De vaststelling is geschied hetzij post voor post, hetzij als benadering hiervan op grond van ervaringscijfers. Voorts zijn, voor zover redelijkerwijs te schatten, voorzieningen getroffen voor reeds gevallen maar nog niet bekende schaden. De toename van de te betalen schaden heeft betrekking op de branches brand en motorrijtuigen verzekering. Schuld aan groepsmaatschappij Betreft de rekeningcourantschuld aan de Stichting Pensioenfonds voor de FATUM Schadeverzekering N.V. Overige schulden Hieronder zijn opgenomen: Schulden uit verzekeringen Dividend Belastingen Overige te betalen schulden Totaal

2005 654 94 1.894 923 3.565

2004 1.086 30 1.563 202 2.881

Onder ‘Schulden uit verzekeringen’ zijn onder meer begrepen herverzekeringspremies en schadeverrekeningen en af te dragen toeslagen waarborgfonds uit hoofde van motorrijtuigenverzekering. Overlopende passiva Rente opgenomen leningen Hypotheekverstrekking Aankoop aandelen Diversen

2005 169 62 231


2004 405 513 136 1.054

Toelichting op de geconsolideerde winsten verliesrekening Bedragen in duizenden Surinaamse dollars

Verdiende premies Schadebedrijf Brutopremie Herverzekeringspremie Verdiende premies Levenbedrijf Brutopremie Herverzekeringspremie Verdiende premies

2005

2004

17.367 - 4.614 12.753

16.417 - 2.930 13.487

893 - 213 680 13.433

627 - 133 494 13.981

Uit het bovenstaand overzicht blijkt dat de verdiende premies van het schadebedrijf t.o.v. 2004 nagenoeg ongewijzigd zijn gebleven op het niveau van SRD 13 miljoen. De premie van motorrijtuigen en brandverzekeringen leveren de grootste bijdrage aan de totale premiebaten. Opbrengst beleggingen De opbrengst van beleggingen alsmede de gemiddelde rendementspercentages zijn als volgt:

Rentebaten beleggingen Af: rentelasten financiering beleggingen Netto rendement

2005 6.708 -677 6.031

2004 8.077 -154 7.923

2005 61 9.070 9.131

2004 40 11.098 11.138

2005 3.522 532 801 4.855

2004 3.616 526 458 4.600

Schadelast en uitkeringen De per saldo schadelast is als volgt samengesteld: Levenbedrijf Schadebedrijf

Provisie en kosten Personeels-en acquisitiekosten Afschrijvingen Overige bedrijfskosten

De totale personeelskosten zijn ten opzichte van 2004 toegenomen onder meer als gevolg van de jaarlijkse aanpassing van de lonen en salarissen en daaraan gerelateerde sociale lasten. Minderheidsbelang Het minderheidsbelang betreft het aandeel van derden in het resultaat van FATUM Levensverzekering N.V. Andere baten en lasten Onder andere baten en (lasten) zijn opgenomen de per saldo voordelige koersverschillen uit de waardering van de monetaire activa en passiva alsmede koersresultaten ontstaan uit afrekening van transacties tegen hogere koersen dan waartegen deze waren verwerkt.


Vennootschappelijke balans per 31 december 2005 (ná winstbestemming) (Bedragen in duizenden Surinaamse dollars)

Activa

Beleggingen Onroerende goederen Deelneming Overige financiële beleggingen

2005

2004

14.275 3.980 49.640

10.201 997 40.212 67.895

Vorderingen Vorderingen uit directe verzekeringen Overige vorderingen

2.454 218

51.410

2.112 535 2.672

Overige activa Bedrijfsmiddelen Liquide middelen

780 1.154

Overlopende activa Lopende rente Totaal activa


2.647

587 1.072 1.934

1.659

2.899

1.159

75.400

56.875

Passiva

Eigen vermogen Geplaatst en gestort aandelenkapitaal Herwaarderingsreserve Egalisatiereserve

2005

2004

5 9.105 19.788

5 6.707 14.885

Voorzieningen Technische voorzieningen Schulden Schulden aan kredietinstelling Te betalen schaden Schulden aan groepsmaatschappijen Overige schulden

28.898

21.597

22.418

23.075

12.904 5.844 1.579 3.526

Overlopende passiva Totaal passiva

3.672 4.557 85 2.834 23.853

11.148

231

1.055

75.400

56.875


Vennootschappelijke winsten verliesrekening over 2005 Bedragen in duizenden Surinaamse dollars

Bedrijfsopbrengsten Verdiende premies Opbrengst beleggingen

2005

2004

12.278 5.778

12.901 7.266 18.056 9.070 8.986

Schadelast

Bedrijfskosten Personeels-en acquisitiekosten Afschrijvingen Overige bedrijfskosten Af: doorberekend naar levenbedrijf

3.356 576 665 4.597 -380

3.502 526 397 4.425 -276 4.217 4.769 -17 44 4.796 56 4.740

Resultaat technische rekening Resultaat deelneming Andere baten (en lasten) Resultaat vóór belastingen Belasting lopend jaar Resultaat ná belastingen


20.167 11.098 9.069

4.149 4.920 393 164 5.477 56 5.421

Toelichting op de vennootschappelijke balans Bedragen in duizenden Surinaamse dollars

Algemeen De deelnemingen zijn gewaardeerd tegen de netto vermogenswaarde. De overige grondslagen van waardering en resultaatbepaling van de vennootschappelijk jaarrekening zijn gelijk aan de grondslagen die zijn vermeld in de toelichting op de geconsolideerde jaarrekening.

Balansposten Onroerende goederen Het verloop is als volgt

Afschrijvingen Eindsaldo boekwaarde

2005 10.201 1.404 3.093 14.698 -423 14.275

2004 9.575 1.036 10.611 -410 10.201

Aanschafwaarde Cumulatieve afschrijvingen Historische boekwaarde Boekwaarde herwaarderingen Eindsaldo boekwaarde

6.868 - 470 6.398 7.877 14.275

5.464 -335 5.129 5.072 10.201

2005 980 3.000 3.980

2004 997 997

Beginsaldo boekwaarde Investeringen Herwaardering

Deelnemingen FATUM Levensverzekering N.V. FATUM Investments N.V.

Het geplaatst en gestort aandelenkapitaal van FATUM Levensverzekering N.V. bedraagt SRD 5.000,--, waarin FATUM Schadeverzekering N.V. voor SRD 4.998,-- participeert. De deelneming is gewaardeerd tegen de netto-vermogenswaarde,uitkomend op ca. SRD 980 duizend; (2004: ca. SRD 997 duizend). Het proportioneel aandeel van derden, dat onder de kortlopende schulden is opgenomen, beloopt ca. SRD 500. De par ticipatie in de beleggings- en investeringsmaatschappij FATUM Investments N.V. heeft betrekking op 59.999 aand elen van de geplaatste 60.000 aandelen van SRD 50,-- nominaal. Aangezien de beleggingsmaatschappij ultimo 2005 nog in de aanloopfase verkeert, is de deelneming gewaardeerd tegen de verkrijgingswaarde.


Overige financiële beleggingen 2005 26.278 14.791 2.252 6.319 49.640

Hypothecaire leningen Effecten Leningen op schuldbekentenissen Termijndeposito’s Totaal

2004 21.118 11.851 1.795 5.448 40.212

Hypothecaire leningen De hypothecaire vorderingen zijn verstrekt onder zekerheid van eerste hypotheek en zijn opgenomen tegennominale waarde onder aftrek van een voorziening voor dubieuze vordering van ca SRD 122 duizend. De interestpercentages van de per balansdatum uitstaande hypothecaire vorderingen variëerden. Effecten De effecten zijn gewaardeerd tegen slotkoersen ultimo van het boekjaar opgegeven door de Surinaamse Effectenbeurs c.q. buitenlandse vermogensbeheerders. De toename van de beurswaarde ten opzichten van 2004 beloopt ca. SRD 64 duizend en is ten gunste van de beleggingsopbrengsten verwerkt. Leningen op schuldbekentenissen Het rentepercentage van leningen op schuldbekentenissen varieerde zowel in 2005 als in 2004 van 10 % tot 23 %. Termijndeposito’s De in lokale valuta onder dit hoofd opgenomen beleggingen in termijndeposito’s, spaarrekeningen en schatkistpapier renderen tussen de 7 % en 13,75 % per jaar. De eveneens onder dit hoofd opgenomen tegenwaarde van vreemde valuta termijndeposito’s van in totaal ca. SRD 4,3 miljoen; (2004 ca. SRD 3,6 miljoen) zijn belegd tegen rentepercentages van 2,23 % - 7,25 % per jaar; (2004: 1,94 %-7,25 % per jaar). Vorderingen uit directe verzekeringen

Af: voorziening voor dubieuze vorderingen Balanswaarde

2005 3.095 197 3.292 838 2.454

2004 2.800 150 2.950 838 2.112

Overige vorderingen

2005

2004

218

535

Agentensaldi Overige verzekeringsdebiteuren en leningen

Balanswaarde

De overige vorderingen hebben voornamelijk betrekking op de rekening-courantvordering op FATUM Levensverzekering N.V. Ultimo 2004 was onder de overige vorderingen naast de rekening-courantvordering tevens opgenomen leningen aan derden.

30


Bedrijfsmiddelen Het verloop van de bedrijfsmiddelen is als volgt:

Afschrijvingen Boekwaarde einde van het jaar

2005 587 346 -43 890 -110 780

2004 316 386 -11 691 -104 587

Aanschafwaarde Cumulatieve afschrijvingen Boekwaarde

1.642 -862 780

1.339 -752 587

Boekwaarde begin van het jaar Investeringen Desinvesteringen

De kantoorinventarissen en automatiseringsapparatuur zijn tegen brandschade verzekerd voor USD 0,5 miljoen. De bedrijfsvoertuigen zijn ‘all-risk’ verzekerd.

Liquide middelen

2005 1.154

2004 1.072

De hieronder opgenomen kas en banksaldi staan ter vrije beschikking van de vennootschap. Overlopende activa Hieronder is de overlopende rente en dividend opgenomen van:

Aandelen Hypotheken Leningen u/g Termijndeposito’s

2005 199 2.410 99 191 2.899


2004 115 911 133 1.159

31

Eigen vermogen Het maatschappelijk en geplaatst kapitaal bestaat uit 200.000 aandelen elk groot SRD 0,025 nominaal. Het verloop in de reserves kan als volgt worden weergegeven: Herwaarderingsreserve

Egalisatiereserve

6.707 -293 -114 3.093 -288 9.105

14.885 4.740 -125

Balanswaarde begin van het jaar Bij: - resultaat ná belastingen - dividend 2004 - gerealiseerde herwaardering deelneming - herwaardering deelneming - herwaardering beleggingen - gerealiseerde herwaardering onroerende goederen Balanswaarde eind van het jaar

288 19.788

Technische voorzieningen Het verloop in de technische voorzieningen is als volgt: Stand begin van het jaar Premiereserve Excedent schadefonds Totaal

6.500 16.575 23.075

Donaties in Stand eind het jaar van het jaar 93 -750 -657

6.593 15.825 22.418

De toevoegingen aan het excedent schadefonds houden vooral verband met het afbouwen van de bestaande contracten met herverzekeringsmaatschappijen, in welk verband extra voorzieningen worden gevormd ter dekking van de steeds toenemende retentie en het conflagratierisico voor brandschade in de binnenstad van Paramaribo. Daarnaast zijn door afwikkeling van schaden van overige branches de in voorgaande jaren gevormde voorzieningen ten gunste van het resultaat vrijgevallen.

Schulden aan kredietinstelling

2005 12.904

2004 3.672

2005 6.722 878 5.844

2004 7.037 2.480 4.557

Te betalen schaden Te betalen schaden Af: aandeel herverzekering Te betalen schaden eigen rekening


De te betalen schaden betreffen de voorziening voor de p er balansdatum nog niet afgewikkelde schaden. De vaststelling is geschied hetzij post voor post, hetzij als benadering hiervan op grond van ervaringscijfers. Voorts zijn, voor zover redelijkerwijs te schatten, voorzieningen getroffen voor reeds gevallen maar nog niet bekende schaden. De te betalen schaden hebben voornamelijk betrekking op de branches brand en motorrijtuigen verzekering.

2005 1.579

Schulden aan groepsmaatschappijen

2004 85

Betreft de rekening-courantschuld aan de Stichting Pensioenfonds voor de FATUM Schadeverzekering N.V. en de beleggingsmaatschappij FATUM Investments N.V. Overige schulden Hieronder zijn opgenomen: 2005 380 274 94 1.931 847 3.526

ING Re Schulden uit verzekeringen Dividend Belastingen Overige te betalen schulden Totaal

2004 707 379 30 1.589 129 2.834

De schuld aan ING Re heeft betrekking op herverzekeringspremies en schadeverrekeningen. Onder ‘Schulden uit verzekeringen’ is o.m. begrepen af te dragen toeslagen waarborgfonds uit hoofde van motorrijtuigenverzekeringen. Onder de belastingen is o.m. opgenomen de per saldo nog af te dragen omzetbelasting. Overlopende passiva Rente opgenomen bankkredieten en leningen Hypotheekverstrekking Aankoop aandelen Diversen

2005 169 62 231

2004 405 513 137 1.055


Toelichting op de vennootschappelijke winsten verliesrekening Bedragen in duizenden Surinaamse dollars Verdiende premies De mutaties in de premiebaten over 2005 met vergelijkende cijfers over 2004 zijn als volgt weer te geven: 2005 2004 Bruto premie-inkomen 17.367 16.417 Herverzekering 4.614 2.931 Premie eigen rekening 12.753 13.486 Mutatie premiereserve - 475 - 585 Verdiende premie 12.278 12.901

Uit dit bovenstaande overzicht blijkt dat de verdiende premie t.o.v. 2004 marginaal is afgenomen. Opbrengst beleggingen De opbrengst van beleggingen alsmede de gemiddelde rendementspercentages zijn als volgt:

Rente hypothecaire- en persoonlijke Leningen Opbrengst effecten Rente lening op schuldbekentenissen Rente deposito’s en spaargelden Af: betaalde bankrente

2005 3.392 2.310 438 314 6.454 -676 5.778

2004 4.061 2.974 156 228 7.419 -153 7.266

Ter medefinanciering van haar beleggingsportefeuille is de vennootschap een kredietarrangement aangegaan. De rente van dit bankkrediet is vanwege de financieringsrelatie met de beleggingsopbrengsten in mindering gebracht op het beleggingsresultaat.


Schadelast De per saldo schadelast is als volgt samengesteld: 2005 11.437 2.903 8.534 536 9.070

Bruto schade Herverzekeringsuitkeringen Netto schade Mutatie technische verplichtingen Schadelast

2004 6.831 416 6.415 4.683 11.098

De toename van de bruto schade-uitkeringen ten opzichte van 2004 met ca.67% heeft voornamelijk betrekking op brandschade. Na aftrek van het herverzekeringsaandeel en mutaties aan het excedent schadefonds alsmede te betalen schaden(mutatie technische verplichting) is het eigen aandeel in de schadelast t.o.v.2004 met ca. 18% afgenomen. Overige bedrijfskosten De bedrijfskosten zijn als volgt samengesteld: 2005 3.356 576 232 117 199 459 -342 4.597 -380 4.217

2004 3.502 526 168 152 284 315 -522 4.425 -276 4.149

Resultaat FATUM Levensverzekering N.V. Af: minderheidsbelang van derden Resultaat deelneming

2005 -17 -17

2004 393 393

Andere baten en lasten

2005 SRD 44

2004 SRD 164

Personeels- en acquisitiekosten Afschrijvingen Diensten van derden Huisvestingskosten Kantoorbehoeften Produktiekosten Overige algemene kosten Af: doorbelast aan het levenbedrijf Netto Resultaat deelneming

Onder andere bat en en (lasten) zijn opgenomen de per saldo voordelige koersverschillen uit de waardering van de monetaire activa en passiva alsmede koersresultaten ontstaan uit afrekening van transacties tegen hogere koersen dan waartegen deze waren verwerkt. Het voordelig saldo in 2005 is voornamelijk het gevolg van het koersverloop gedurende het tweede halfjaar van de transacties in Euro’s.


Overige gegevens Accountantsverklaring Opdracht Wij hebben de jaarrekening 2005 van FATUM Schadeverzekering N.V. te Paramaribo gecontroleerd. De jaarrekening is opgesteld ond er verantwoordelijkheid van de leiding van de vennootschap. Het is onze verantwoordelijkheid een accountantsverklaring inzake de jaarrekening te verstrekken. Werkzaamheden Onze controle is verricht overeenkomstig algemeen aanvaarde richtlijnen met betrekking tot controleopdrachten. Volgens deze richtlijnen dient onze controle zodanig te worden gepland en uitgevoerd, dat een redelijke mate van zekerheid wordt verkregen dat deze jaarrekening geen onjuistheden van materieel belang bevat. Een controle omvat onder meer een onderzoek door middel van deelwaarnemingen van informatie ter onderbouwing van de bedragen en de toelichtingen in de jaarrekening. Tevens omvat een controle een beoordeling van de grondslagen voor financiële verslaggeving die bij het opmaken van de jaarrekening zijn toegepast en van belangrijke schattingen die de leiding van de vennootschap daar bij heeft gemaakt, alsmede een evaluatie van het algehele beeld van de jaarrekening. Wij zijn van mening dat onze controle een deugdelijke grondslag vormt voor ons oordeel. Oordeel Wij zijn van oordeel dat de jaarrekening een getrouw beeld geeft van de grootte en de samenstelling van het vermogen op 31 december 2005 en van het resultaat over 2005 in overeenstemming met algemeen aanvaarde grondslagen voor financiële verslaggeving. Paramaribo, mei 2006

Ernst & Young Accountants


Annual Report 2005

FATUM Schadeverzekering N.V. FATUM Levensverzekering N.V.

Mission Statement FATUM offers security to persons and companies. By ceding the financial consequences of everyday risks to us,our clients can engage in business, and work, live and develop themse lves. We are entrepreneurial, trustworthy and are focused on collaborating, taking into account the social context within which we operate.

Company Profile FATUM Schadeverzekering N.V. and its subsidiary FATUM Levensverzekering N.V. are dynamic financial services providers with a broad range of insurance products for the Surinamese market. The means generated from the company are invested in the local economy. As the oldest insurance company in Suriname we are a stable factor and a trusted par tner. Through the enthusiastic efforts of our p rofessional staff and agents w e want to excel by providing quality of service. Our acts are determined by three company principles: Entrepreneurship

Honesty

Teamwork

Signal opportunities or possible problems early, and act adequately on basis thereof.

Apply social and ethical standards which are generally accepted. FATUM endorses the ten principles of ‘the Global Compact’.

Using each other’s and our partners knowledge to achieve an optimal result for our clients.

Delivering custom-made products, together with our agents, is our strength!.


FATUM, Five Year Financial Highlights 2005 - 2001 Surinamese Dollars in thousands

Balance sheet Total assets Investments Insurance provisions Shareholder's equity Profit and loss account Revenue Gross premiums Result investments & other activities Total revenue

2005 74.495 65.579 23.018 28.898

2004 57.272 52.045 23.425 21.597

2003 45.745 38.649 19.035 18.525

2002 36.033 30.462 15.594 16.949

2001 24.258 12.741 11.703 10.898

18.260

17.045

15.923

11.995

14.408

6.031 24.291

7.923 24.968

2.667 18.590

2.825 14.820

1.399 15.807

Expenditure Reinsurance premiums Insurance provisions Claims incurred Commissions and Expenses Total expenditure

4.827 726 9.131

3.064 853 11.138

2.816 200 9.554

2.480 994 8.844

1.847 3.346 4.945

4.855 19.539

4.600 19.655

4.813 17.383

2.045 14.363

4.369 14.507

Profit and distribution Operating profit Other income Profit before taxation Taxation

4.752 44 4.796 - 56

5.313 164 5.477 - 56

1.207 36 1.243 - 38

457 784 1.241 - 15

1.300 - 436 864 - 16

Profit after Taxation

4.740

5.421

1.205

1.226

848


Management Report The 2005 financial year can best be looked at in terms of the results for 2006, as it was primarily a year of preparation, not only for 2006, but also for future years. It had previously become clear that Suriname was on the brink of substantial change, primarily as a result of three fundamental developments. Firstly, the internationalisation of the business sector, including the widespread acceptance of ‘business p rinciples’. More than ever, the country’s public administration is coming under pressure to comply with international standards of good governance. So, too, is the business sector, which as well as being judged on its standards of corporate governance is also increasingly being evaluated from a perspective of social responsibility. Businesses and society as a whole have to improve their performance in order to comply with these international standards and codes of practice. And international competition is such that businesses failing to respond effectively to these changes face a very uncertain future. Secondly, Suriname is having to adjust to the first signs of an ageing population, with increasing numbers of people looking for ways to secure their income in old age. More and more of the p opulation would like to see some form of social security, while the absence of a state social security system means people are looking for individual solutions. A third issue, and one closely related to the other two developments, is that society is coming under increasing pressure to introduce provisions more closely reflecting the country’s socio-economic needs. These are best summed up in the ‘Millennium Development Goals’, which the government of Suriname has committed itself to achieving.

path for the future by, for example, launching a series of new products that will enable it to do more than just provide insurance. In this way, the group has broadened the scope of its operations, which continue to be underpinned by its traditional base of certainty, reliability and customerfriendliness. On the one hand, the new products being launched in 2006 involve a significant element of investment in the development of the country’s economy in the form, for example, of the inve s tm ent fund, while on the other hand they provide a strong element of social security for certain target groups in, for example, products de s i gn ed to provide income on retirement. It is healthy for a business in this phase of transition towards a more internationally ori en ted society to undertake activities that take it into new areas, while still allowing it to remain close to its traditional base. We will check every new FATUM Schadeverzekering N.V. initiative and product to ensure it meets our standards of certainty and reliability and we will not be moving into any areas where the outlook is uncertain. All in all, therefore, I can look back on 2005 with a feeling of satisfaction. Not so much because of the operating results themselves, but rather because of the creative moments, which were often under heavy pressure from day-to-day concerns, that were able to smooth the path for the business and enable us to start the new year and, in a certain sense, a new period with a feeling of confidence and satisfaction.

Social climate The year under review was not actually a good year in which to make proper preparations for fundamental change. The country’s general electi on s were surrounded by considerable uncertainty and produced a new government that is in a vulnerable position and offers less political stability than its predecessor. This points to a somewhat less favourable outlook for the immediate future. It was against this background that FATUM Schadeverzekering N.V. set about paving a new

Economic situation of Suriname The year 2005 will be remembered as a year of transition. It was a year in which we saw free and secret general elections, followed by the appointment of a new government on 1 September 2005 after a relatively long formation period of over three months. Throughout the year, the focus of the political world was more on itself than on running the country, from the start of the election period back in November 2004 right up until 2006 and the


appointments to the various offices and positions. Although there was consequently little political attention f or the major economic questions facing the country, the development of the economy was stable and the International Monetary Fund’s report of November 2005 actually complimented the government on its successful macro-e conomic policy and the increase in consumer spending. Towards the end of the year, however, the latter started declining as a result of the substantial increase in fuel prices, and this was one of the reasons why inflation for the year came out at a higher than originally forecast level of 15.9%. The driving force behind the economy was to some extent the government's stable macro-economic policy of recent years. In other words, the improved budgetary and payment discipline, the lower levels of expenses paid to government members, the relatively stable exchange rate and the more effective structuring of the government’s debt repayment commitments. Other significant factors were the favourable trends in the country's main export sectors (i.e. bauxite, oil and gold) and the more or less autonomous performance of projects funded by foreign organisations such as the Inter-American Development Bank, European Union, United Nations Development Programme and other UN organisations and Dutch municipalities. The most important aspect of 2005 was its role as a year paving the way for 2006, when Suriname will progress towards greater economic order. The country will be joining the Caribbean Single Market in 2006, while monopolistic companies such as Telesur, Suriname Airways and EBS NV will have to measure their performance against that of their competitors in the free market and action will be taken to counter the usual uncontrolled issuing of permits and licences in areas such as coastal fishing and the retail sector and even among street traders. The increasing regional integra ti on is resulting in various institutes being set up to support the changes. These include the Social and Economic Council, the Standards Agency, the National Negotiation and Coordination Team and the National Competition Board. Other partners in the economy are also being forced to assess their performance against the background of the increased regional and international competition. Various sectors and businesses are having to increase their productivity levels and to combine forces and enter into new alliances, both at home and abroad. The competi ti on that businesses currently impose on each other, both in the insurance market and elsewhere, does not properly

reflect the extent of the need for national and regional coopera ti on so that businesses can successfully compete in the world market and convert their efforts into growth and development. Sectors During the year under review, the most successful sectors in the national economy, specifically the bauxite, oil and gold sectors, continued their trend of long-term, stable development. The Coermotibo and Lelydorp III bauxite mines will become exhausted in 2006 and operations will then switch to the Kaaimansgrasie and Klaverblad mines, for which the infrastructure has been put in place in good time. The prospect of finding commercially viable deposits of bauxite in West Suriname points to a good future for bauxite mining after 2010. The project de s i gn ed to increase alumina extraction capacity by 250,000 tonnes a year was completed in 2005, with this increase in capacity being matched by favourable developments in alumina prices on the world market. The state oil company Staatsolie Maatschappij Suriname NV is in a similar position. As well as celebrating its 25th anniversary during the year, it can also look back on a year of favo u ra ble developments in its sector, with huge rises in international oil prices, inve s tm ents of over USD 350 million over a period of five years, a third international partner becoming involved in exploring viable Surinamese off-shore areas and the planned completion in 2006 of a power station with capacity of 15 MW (part of the inve s tm en t programme). The situation in respect of gold is broadly similar : intern a ti onal gold prices reached record levels during the year, while explorations identified more extensive gold deposits than originally forecast and the Canadian gold mining company Cambior, which operates gold mines in various countries, confirmed that the cost of processing gold from Surinamese deposits was lower than in any of its similar activities. Stichting Bosbeheer en Bosexploitatie,a foundation set up to promote forestry management and operations, published a National Forestry Policy Plan in August 2005. According to this plan, Suriname has potential for sustainable forestry opera ti ons covering 2,000,000m3 a year, which contrasts sharply with the 160,000m3 in current use. Significant progress was also achieved in the energy sector in 2005. EBS NV now has generating capacity of 110-135 MW, 80 MW of which derives


from Suralco. EBS NV has been unable to meet the total demand for energy, primarily from the business sector. It has now, however, increased its generating capacity by purchasing three MANN generators (each of 8 MW), while further capacity will become available on completion of the Paranam-Paramaribo transmission line and once the new Staatsolie power station becomes operational. Various other sectors are showing potential for development, including tourism, drinking water producti on , aquaculture, fishing, horticulture, kaolin and agriculture. Economic forecasts show GDP rising from its current level of USD 1.1 billion to USD 3 billion by 2010. The same forecasts indicate that Suriname will achieve world country status by 2020, assuming it makes full use of its economic potential. A considerable element of this growth will be attributable to growth in the small and medium-sized enterprise sector and the increasing levels of confidence in the country's economy and development. Population In November 2005, the General Office of Statistics published the data from the most recent census, which showed the population was now close to 500,000 at 492,829. According to the census and other statistical information, over two thirds of the population lives below the poverty line, which is deemed to be SRD 1021.70 in the case of 4-person families. Suriname unfortunately scores poorly on various international economic and socio-economic indexes. On the UNDP's Human Development Index, for example, the country fell from 67th to 86th position, while it fell from 49th to 78th position on Transparency International's Corruption Perception Index and is in 129th position on the Index of Economic Freedom published by The Heritage Foundation. In terms of income per capita, the country is 86th in the total list of 171 countries included in the World Bank's survey, while Standard & Poor's has increased its ra ti n g from SD (‘selective default’) to B-stable. The year 2005 can be regarded as a year of growth; the International Monetary Fund expressed its appreciation of the relatively stable economy, as evidenced in the prudent fiscal and budgetary policies and the fall in the budget deficit to 2.4% of GDP. The positive outlook should be reflected in the Multi-Year Development Programme, while this favourable position should serve to boost the

n a ti onal economy and promote further growth. The required tools are already in place. These include the various sector plans and the plans for housing, agriculture and healthcare, together with the prep a ra ti ons being made in liaison with the other CARICOM partners for the Economic Partnership Agreement with the European Union, which will determine our rel a ti onship with the European Union from 1 January 2008, and the various bilateral relationships with countries such as Brazil, China and India. The Multi-Year Development Programme should help to exploit all the potential of the economy and the people of Suriname and to convert this potential into sustainable growth and development of the country. Insurance sector It became clear during the year that competition between insurance companies was increasing. All companies sought to improve their individual positions in the market, and this resulted in wi de ranging and fierce competi ti on . All insurers certainly benefit from healthy competi ti on and satisfied con su m ers and are indeed happy to operate in a market characterised by fair competition. On some occasions during the reporting year, however, signs of activities conflicting with this principle became evident. This was particularly so in the non-life market, which is being increasingly squeezed by some parties’ readiness to use the price mechanism irresponsibly. We feel it important to emphasise the need to respect our professional ethics at all times because failure to do so could put the whole sector at risk. It has also become increasingly difficult for customers to make a proper comparison between different products and providers. This in turn has resulted in more and more policyholders needing advice. The average customer is now becoming more critical and demanding a greater level of servi ce , and the importance of providing advice tailored to customers’ individual requirements has also increased. In our experience, more and more consumers now appreciate the benefits of receiving objective and expert advice from an intermediary. During the year, however, many people were found to have made too little provision for themselves in this respect. More information, primarily for those who are currently uninsured, is consequently needed, and this in turn means an important role for intermediaries and the Suriname Association of Insurance Companies (‘SURVAM’). SURVAM has proven to be an effective platform for discussions and consultations with the government and other relevant groups. Efforts started during


the year to amend the Surinamese Accident Compensation Scheme (‘SOR’) because of the substantial discrepancy found to exist between actual amounts paid out and the fixed (minimum) daily wage. In view of this and the rise in healthcare costs, which has resulted in insurance companies’ income from premiums being insufficient to cover claims and the cost of administering them ,S U RVAM has asked the Minister of Labour, Technology and Environment gradually to adjust the basis of the premiums calculation so that the Accident Compensation Scheme can remain viable in the future. It was not, however, possible to complete the processing of this request during the year under review. During the year, SURVAM entered into discussions with the tax authorities on the subject of gradually reducing equalisation reserves. It also raised the su bj ect of the re-introduction of vehicle tax, to which it subsequently filed an objection.

Business activities during the year Strategy in 2005 The year 2005 saw a move in a new strategic direction, with the focus being on: • Laying the foundations for developing and launching a series of new products; • Making substantial efforts to improve our existing products, specifically in our Miscellaneous Risks business; • Taking the initial steps to increase client satisfaction levels.

Improved client satisfaction We are firmly committed to providing excell en t services to our clients. Product development and product improvements are inextricably linked to levels of client satisfaction and must ultimately re sult in high er levels of s a ti s f acti on . As we believe it very important to know what our clients think, we initiated a client satisfaction survey in 2005, which also looked at the role of intermediaries. We will be using the results of this survey as a basis for continuing our efforts to improve our services in 2006. Vehicle insurance Given that the road network in Suriname has not been expanded for quite some time, while the number of vehicles has continued to increase, it is no surprise, in view also of many people's driving style, that the number of accidents has been rising. The level of claims is also increasing as a result of the lower average age of vehicles. The government had a number of roundabouts built in 2005, and these have resulted in a clear and dramatic decrease in the numbers of traffic accidents at these locations. Another noticeable aspect is that the reconditioning of various roads has resulted in many drivers now driving at higher speeds than previously. We have also seen a rising trend of drivers driving without a licence. Diagram 1: Road traffic deaths over the past 5 years

Product development Expanding our product range means broadening our operating base and at the same time improving our competitive position. FATUM will be launching a series of new products in 2006, with the first of these being the FATUM Suriname Fund, the product operated by the new investment company FATUM Investments N.V. We are also planning to introduce travel insurance providing worldwide cover in the first half of 2006. By the time of our writing this report, the above-mentioned products have been launched in the market. Product improvements We have improved the conditions (both the cover and premiums) of our existing Miscellaneous Risks products, primarily in order to guarantee that clients continue to be provided with adequate cover.

Number of traffic accidents

It would be possible to put an end to or even minimise the above p roblems if the police were to be visibly present in greater numbers on the roads and if traffic campaigns were to be held more frequently. Police cameras could also be installed on the roads in order to improve driving, or at least reduce driving speeds.


Although the number of claims we received in 2005 was the same as in 2004, the average amount paid out on each claim was higher as a result of the more modern vehicle fleet. This is a disturbing development since it automatically results in higher overall claims. The number of road traffic deaths also rose again from the levels recorded in 2004 and previous years. Fire insurance FATUM has used figures obtained from the Surinamese police’s Technical Inve s ti ga ti ons and Records Section (‘TOHD’) for a statistical examination of the frequency of fires in the country. The figures in the following diagram show the number of fires throughout Suriname, with the exception of the Nickerie area, in the years from 1999 onwards. Diagram 2: Number of fires in past 7 years

carried out a comprehensive analysis of the claims received in recent years, and this has resulted in changes to our acceptance policy. We hope that these will prove effective in limiting the level of firerelated claims and achieving a better balance between our premium income and our claims. Health insurance – miscellaneous During the year, we introduced a new health insurance policy – the Standard Health Insurance policy – that offers cover for all medical expenses, while at the same time ensuring that the balance between premiums and claims cannot become disproportionate. This in turn will ensure continuity of the product. During 2005 we also stopped accepting new clients for the FATUM Health Insurance Plan (FHIP) and removed the product from our range. Existing FHIP clients can convert their insurance to the new Standard Health Insurance policy. Travel insurance The European Union decided in 2004 that when applying for a visa for a Schengen country, travellers would have to show evidence of having travel insurance covering them in the event of an accident. This insu ra n ce would also have to meet certain specific EU requirements. We consequently offered clients our OOM travel insurance policy, which meets all the European Union's requirements.

Number of fires (according to TOHD)

The figures show that 2005 was the year with the highest number of fires over the past seven years. Records show a total of 76 fires in 2005, of which 59 were in residential properties. In September and October alone there were 15 fires, which resulted in a total of 16 residential properties burning down. According to the police, the fires were mainly in the driest months of the year, when people have to be extra careful when using matches and lighters. These statistics prove that there is still a great need for proper information about preventing fires in the home. Property owners and businesses need to be made more aware of the disastrous consequences of fire and to understand that fire does not only result in material damage, but can also result in other forms of loss. It is very important to examine why fires have happened in the past and particularly to try to prevent them in the future. We have consequently

In response, however, to requests from clients for a product offering broader-ranging cover and lower premiums, we decided during the reporting year to develop a new form of travel insurance. This policy offers broader cover and has lower premiums, while also continuing to meet the requirements of the European Union. By the time of our writing this report, this product has been launched in the market. Investments and investment returns The year 2005 saw various positive developments in the field of investments, with the establishment on 12 October 2005 of the new investment company FATUM Investments N.V. This company is a subsidiary of FATUM Schadeverzekering N.V. and will seek to ensure a diversified spread of risks by investing in a wide range of inve s tm ents and trading on international stock exchanges. By the time of writing this report, FATUM Investments N.V. had launched its first produ ct , the FATUM Suriname Fund.


Life insurance FATUM's life insu ra n ce activities continued to make good progress in 2005, as in 2004. Once again, income from premiums rose substantially and we expect this positive trend to continue. One of the ways in which we are seeking to do this is by broadening our operating base. We will consequently also be focusing on researching and developing new products in 2006, as well as devoting substantial efforts to staff training.

country's GDP has consistently fallen in recent years and now amounts to 8%, compared to over 14% in better years. Employment in the sector has also fallen from 20% to around 10%. Money is needed to implement the Agricultural Sector Plan, which is designed to steer the sector in the right direction over the next four years, but much of the required funding has still to be found. As a result, many farmers are currently experiencing financial problems.

Diagram3: Earned premiums (amounts x SRD 1000)

This situation in turn has had an impact on the activities of our Nickerie branch. The task of collecting premiums has become extremely difficult. Nickerie is also a small community. That means a different approach and different qualities of entrepreneurship are required from our staff, with being an all-round player and team work having proven to be the keys to success.Our market share and image in Nickerie can be described as relatively good. Mr G. Laigsingh was appointed manager of the Nickerie branch during the year.

Growth FATUM Levensverzekering N.V.

Intermediaries The direction laid down for these activities in 2004 con ti nu ed in 2005, with the focus being on ensuring personal contacts with clients and having professional intermediaries as their first point of contact. We have sought to recruit new professional intermediaries and to train and motivate our existing ones. Advertising and sponsorship It is important for us to show our support for social projects as a way of contributing to improving life in Suriname. This is why, in 2005, we once again provided support to various smaller and larger projects, with most of this support being directed towards youth, older people and various vulnerable groups in society. Once again, we continued our tradition of being the main sponsor of the Bigi Broki Waka walking and jogging event across the Drs. J. Wijdenbosch bridge. Nickerie branch Efforts during the year to revitalise the agricultural sector, which is the mainstay of the Nickerie area, proved largely unsuccessful. More efforts need to be made to diversify agriculture and achieve better healthcare, and these should be the first steps towards getting the development process going. The agricultural sector's contribution to the

Human resources We have been working with an external consultant since 2004 on evaluating and restructuring our human resources management. This has involved devoting substantial time to staff training, including arranging an extensive training course designed to improve client-friendliness among our staff. We also started introducing Personal Development Plans (PDP) for various management support staff during the year. These plans will be extended to all our staff members at a later stage. Employees are asked to explain in their PDP how they will be seeking to develop themselves over the coming peri od , with the idea being to encourage them consciously to think about their personal development over the shorter and longer term. Anniversaries A large number of staff celebrated annivers a ri e s during the year under review. Mrs C. Helstone and Mrs C. Nai Chung Ton both celebrated 35 years of working for our group during the year, while Mrs M. Pawirotaroeno and Mrs N. Sanches celebrated 30 years. Mrs N. Soekirman-Jagroep has now worked for us for 25 years, while Mr. D. Bhattoe, S. Dewoe and H. Jaharia celebrated 12.5 years of working for the company. We are very proud to have so many employees who have demonstrated such loyalty and commitment to us over the years.


Retirement Two of our employees, Mrs J. Jawahir and Mrs C. Dawson, retired during the year. We would like to thank them for their services for our company over the years. In memoriam It is with sadness that we report the death on 15 January 2005 of Mr N. Kartodimedjo, who had been the manager of our Nickerie branch for many years. Result for the year Gross consolidated premium income rose from SRD 17 million in 2004 to SRD 18 million in 2005, while earned premiums remained essentially unchanged at a level of around SRD 13 million. The contribution made to total earned premiums by fire insurance, vehicle insurance and miscellaneous health insurance rose from around 97% in 2004 to around 98% in 2005. Around 66% (2004: 54%) of the premiums from life insurance related to Standard Health In su ra n ce policies, while the remainder related to foreign currency items. Premium income relates primarily to risk insurance.

The net return on investments was as follows: (Surinamese Dollars in thousands) 2005 2004 Interest income on investments 6,708 8,077 less: interest expense on funding investments 677 154 Net return 6,031 7,923 The fall in the return is primarily attributable to the lower mar ket value of the movement in the equity investments. After deduction of the reinsurance share and the contribution to the excess of loss fund and claims payable (i.e. movement in technical liabilities), FATUM’s share of the claims came out around 18% lower than in 2004. Operating expenses were 5% higher than in 2004. Net profit before tax fell from SRD 5.4 million in 2004 to SRD 4.8 million in 2005. Outlook The outlook for 2006 is reasonable. We expect to see continuing growth in turnover and profits from ordinary activities and will continue expanding our range of services, both in breadth and depth, and making further investments to achieve this growth. Employees, which we can depend on, are an impor-

tant precondition for further growth,and so we will be seeking to create a challenging working environment in which each employee can develop optimally and which will enable us to attract the best professionals in the market. Throughout these developments we will remain true to our ambition of seeking to be a class apart. And that itself will be a continuing challenge. People will become increasingly aware that they are now being given greater responsibility for making proper provision for periods such as their old age. They will also have more and more opportunities to decide for themselves on the extent to which they are prepared to accept certain risks. Our life insurance activities will need to develop in new directions if pensions in Suriname are to become more solidly established. Our insu ra n ce policies are of substantial value. Clients have built up an image of FATUM over the years, and our policies essen ti a lly reflect the solidity, reliability and certainty that are now an inherent part of this image. Marketing activities will play an important role in maintaining that image and will be made a high priority in various parts of our business. We will also continue developing and promoting products and will submit our existing products to faster and more thorough testing to en su re they con ti nue to meet clients' changing requirements. We expect to see a significant increase over the coming years in the demand for advice and products. SURVAM will have to play a substantial and more prominent role in this respect than in the past. This will demand a higher degree of awareness of insurance, with an emphasis on the need, for example, to provide proper information on preventing losses. And this should include all segments of the insurance market. As competition will remain fierce, we will have to con ti nue improving our efficiency. We will also need to con ti nue emphasising that irresponsible prices represent a risk to the whole insu ra n ce sector. FATUM will continue to seek to differentiate itself from other providers primarily by providing inventive solutions and excellent services. As insurers and professional risk managers we also have to keep a close eye on the other side of the coin in our efforts to identify new opportunities, particularly in the current, changing environment. Our stability is primarily attributable to our finan-


cial strength, and our core businesses contain a high degree of predictability, a good spread of risks and a number of embedded forms of defence against unforeseen developments. We also remain essentially conservative in our forecasts for the future, our acceptance policy, our funding, our policy on provisioning and in our calculations. We believe this to be the best way of en su ring a balanced business, financial strength and efficiency and thus remaining able to deal with changing situations and to continue growing. As part of our efforts to extend our operating base, we have sought to move into a new area of the financial market by establishing FATUM Investments N.V. This activity is designed to achieve higher returns than those currently generated. We will con ti nue to seek ways of offering clients a better and more comprehensive service so that they, too, can benefit from the favourable developments in Suriname and the regional and international economies. Investing will also con ti nue to be a conscious choice, with FATUM focusing on the social aspects of its investments. We will be concentrating in this respect on investment funds, equities and real estate. We will also continue to look for ways to improve opportunities for savings and, therefore, to strengthen the national economy, as well as opportunities for repatriating capital from abroad.


Consolidated Balance sheet at December 31, 2005 (after appropriation of profit) Surinamese Dollars in thousands Assets Fixed Assets Tangible assets Investments

2005

2004

14.275 51.304

10.201 41.844 65.579

52.045

Current Assets Accounts receivable Cash

7.686 1.230

Total assets Liabilities Shareholder's equity Insurance and general provisions Current liabilities Total liabilities

4.141 1.086 8.916

5.227

74.495

57.272

28.898

21.597

23.018 22.579

23.425 12.250 74.495


57.272

Consolidated Profit and loss account for the year ended December 31, 2005 Surinamese Dollars in thousands

Revenues

2005

2004

Gross premium income Return on investments Total revenue

18.260 6.031 24.291

17.045 7.923 24.968

Expenditure Reinsurance premiums Claims incurred Increase insurance provisions Commissions and expenses Other income Total expenditure

4.827 9.131 726 4.855 -44 19.495

3.064 11.138 853 4.600 -164 19.491

4.796 56 4.740

5.477 56 5.421

Profit before taxation Taxation Profit after taxation


Principles for valuation and determination of the result Principles of consolidation The consolidated financial statements include the figures of FATUM Schadeverzekering N.V., its almost wholly owned subsidiary FATUM Levensverzekering N.V. and FATUM Investments N.V. The latter was still in a start-up phase at the 2005 year-end. General valuation principles Assets and liabilities are shown at face value, unless stated otherwise, less any provision deemed necessary for bad and doubtful debts. Foreign currencies Assets and liabilities in foreign currencies are converted into local currency at the Central Bank of Suriname’s average buying and selling rates at the balance sheet date. Income and expense items from transactions in foreign currency are converted at the exchange rates prevailing on the transaction date. Any differences relating to movements in exchange rates are shown separately in the profit and loss account under ‘Other income and expense’. The exchange rates used for converting amounts into local currency at the balance sheet date are as follows:

US dollar Euro

2005 SRD 2.75 3.50

2004 SRD 2.75 3.50

Specific valuation principles Real estate Real estate is shown at its market value less straightline depreciation based on its estimated economic life. The market value of real estate is based on external valuations in US dollars that are converted into local currency at the exchange rate prevailing on the balance sheet date. New inve s tm ents in existing real estate are shown at cost until their first valuation. Any surplus resulting from revaluations is taken to shareholders' equity under the heading ‘Revaluation reserve’. No provision for deferred tax is made in respect of such revaluations because this

can be of fs et by the deferred tax receivable as a result of the opportunity to increase the equalisation reserve. Business properties are su bj ect to straight-line depreciation over a period of 20 years. Other financial investments Other financial investments, with the exception of securities, are shown at face value. Listed securities are shown at their market price at the financial year-end, while other securities are shown at the bank's indicative prices. Accrued interest on deposits, dividends on equities and mortgage interest receivable are shown under ‘Prepayments and accrued income’. Receivables from direct insurance Receivables from direct insurance due from intermediaries in respect of insurance policies signed and amounts due in respect of mort ga ge repayments are shown at face value less any provision deemed necessary for bad and doubtful debts. Operating assets Operating assets are shown at cost less straight-line depreciation based on their useful economic life. The annual depreciation percentages applying in respect of vehicles, computer equipment and other operating assets are 20%, 33 1/3% and 10% respectively. Cash This item comprises cash and bank balances available on demand, which are shown at face value. Balances in foreign currencies are converted at the exchange rates applying at the balance sheet date,as explained in the principles for valuing foreign currencies. As stated above, any differences relating to movements in exchange rates are shown separately in the profit and loss account under ‘Other income and expense’. Equalisation reserve The equalisation reserve is designed to smooth out the results of risks associated with insurance activities. The reserve for the non-life activities may not exceed twice the amount of the annual net earned premiums, while the reserve for the life insurance activities must amount to at least 5% of the total premiums reserve less the deduction for reinsurance.


Technical provisions Premium reserve The premiums reserve for the non-life activities is a provision for premiums still to be earned in respect of unexpired risk periods less the commission due. It is computed using what is referred to as the ‘twenty-fourths method’. Provision for insurance liabilities The provision for liabilities in the life insurance business is calculated actu a ri a lly using the net m et h od . In other words, the insu ra n ce value of future claims to be paid less the present value of future premiums. The provision is calculated on the basis of an actuarial interest rate of 4% and the 1961 – 1965 mortality tables for men and women. The provision calculated in this way is increased by adding a provision for administration costs, based on 0.25% of the present value of the insured capital for paid-up and single-premium policies and 5% of the provision for liabilities insured in return for payment of premiums. Additional provision for life insurance portfolio In addition to the standard provision for technical liabilities, an additional provision has been established to cover the death risk with effect from the current financial year.

Excess of loss fund This is a provision designed to cover the costs of catastrophe risks resulting from increasing retentions and the fire risk in the non-life business. Amounts are transferred to this provision based on the estimated cost of providing extra cover for these risks. Principles for determination of the result Premiums, commission, losses and payments are shown after deduction of the share due to Reinsurers and are attributed, together with investment returns, to the financial year to which they relate. Costs are shown in accordance with the above valua ti on principles and attributed to the reporting period to which they relate. Depreciation and amortisation are calculated proportionally over time and reflect the asset’s forecast useful economic life. Assets purchased during the year are depreciated or amortised on a time-proportional basis. Taxes are shown in the profit and loss account on the basis of the taxable result for the year, with account being taken of any tax facilities available and any non-deductible or only partially deductible expense items. N.W. Lalbiharie Managing Director


Inhoudsopgave. Pagina. Missie en Profiel 3. Algemene informatie 4. Vijf jaar kerncijfers Bericht van de Raad van Commissarissen 6

Recommend Documents