GOUDAV™ J a a r v e r s l a g 2007
Profiel en bestuurlijke gegevens
3
Grafieken kerngegevens
4
Kerngegevens
5
Bericht van de Raad van Commissarissen
7
Remuneratiebeleid
10
Verslag van de directie over het jaar 2007
11
Geconsolideerde winst- en verliesrekening over 2007
21
Geconsolideerde balans per 31 december 2007
22
Geconsolideerd mutatie-overzicht van het eigen vermogen
24
Geconsolideerd kasstroomoverzicht over 2007
24
Toelichting op de geconsolideerde jaarrekening
26
Vennootschappelijke balans per 31 december 2007
69
Vennootschappelijke winst- en verliesrekening over 2007
69
Toelichting op vennootschappelijke balans
70
Statutaire regeling omtrent de bestemming van de winst
72
Bestemming van het resultaat
73
Bijzondere statutaire rechten inzake de zeggenschap in de vennootschap
73
74 76 Cor
78 86
PROFIEL
Gouda Vuurvast is actief in de productie, verkoop en installatie van vuurvaste materialen voor industriële toepassingen. Zij richt zich daarbij vanuit haar drie Industrie Groepen: Non-Ferro, Petrochemie en Milieu & Energie, voornamelijk op de internationale markten. Kwaliteit en service worden gewaarborgd en versterkt door een voortdurende, nauwe samenspraak met de individuele opdrachtgevers en de eindgebruikers over de voor hen beste vuurvast oplossing. De productie van vuurvaste stenen is geconcentreerd in de fabriek in Gouda, die van vuurvaste beton in Geldermalsen. De uitvoering en installatie activiteiten geschieden vanuit Gouda (NL), Wijnegem (B) en Klötze (D). Bij grotere projecten en bij projecten buiten de drie genoemde landen waar in de regel met eigen mensen gewerkt wordt, wordt vaak gebruik gemaakt van onderaanneming bij de uitvoering en de installatie.
Raad van commissarissen l.G.l 1. van den Bovenkamp, voorzitter Mr. R. van der Vlist Drs. J.E.M, van der Burg Ir. A.C.J. Havermans Drs. W. Waleson
Directie Mr. Th.J.M. Lenders, Algemeen Directeur
Gouda Vuurvast Holding N.V. Kantooradres
Postadres
Goudkade 16 2802 AA Gouda
Postbus 56 2800 AB Gouda
Teiefoon 0182-591400 Telefax 0182-583959 E-mail infü(a)güudavuurvast.nl Internet www.goudavuurvast.nl
GRAFIEKEN KERNGEGEVENS
|«,5| l"3'l
[ÏÏS]
^ffih
a m
f
i1
•
90
•
I
"I
N m i gn •< | <\m B M H
i
2003 Dutch GAAP
2004
2005
2006
2007
IFRS
I tiJM | 2003 I BtdrjIsfMultMI
:
/
Dutch GAAP
Nwowlmt / veflws
T 20O4
E-E 2005
2006
2007
IFRS
•
o r-j
c o --J
C\
o c
I Contant dMdend per aandwl
Q.
Nettowinst p«r aand**!
I
< C
c <
2003 Dutch GAAP
2004
2005
2006
2007
IFRS
:s r I
QJ
I-M9! 2002
2003
Dutch GAAP
2004 IFRS
200;
2006
2007
KERNGEGEVENS
Cijfers Cijfers op basis op basis van IFRS Dutch Gaap
(x€i.ooo)
2007
2006
2005
2004
2003
63.208
Resultaat Netto omzet aan derden
90.532
88.529
65.191
71.055
Bedrijfsresultaat
(2.897)
4.647
3.440
6.017
(5-5^7)
EBITDA
(1.224)
6.393
4.988
Resultaat na belasdng
(2.614)
2.722
2.214
7-571 2.772
(3-779) (4-3o8)
1.664
1.746
1.548
1-554
1.676
9
-
-
-
72
Afschrijvingen Materiële vaste activa Immateriële vaste activa
Netto kasstroom Investeringen Materiële vaste activa Immateriële vaste activa Vermogen Balanstotaal Eigen vermogen
(731)
729
2.439
2.915
752
989
(509)
2.137 —
1.195
1.720 —
• •
50.110
46.348
42.251
43-394
33-569
15.191
18.961
17.046
15-523
13-593
•
. w
Medewerkers
••
Aantal werknemers in vast dienstverband Salarissen en sociale lasten
408
382
371
367
367
19.886
18.664
16.924
16.173
17.860
.' ; : : M
Verhoudingsgetallen Bedrijfsresultaat in % netto omzet Resultaat na belasting in % eigen vermogen
(1772)
14.4
Eigen vermogen in % balanstotaal
30,3
40,9
(3,2)
5.2
8,5
(8,7)
13,0
17.9
(31.7)
40,3
35.8
40.5
5.3
: c
o o c Q.
2007
2006
2005
2004
2003
< QJ
Cijfers in euro's per aandeel Eigen vermogen Netto kasstroom Resultaat na belastingen Contant dividend Aantal gewone aandelen
1*
12,14
13,62
12,41
(0,41)
0,96
0,00 (3.44)
0,87
1.77 0,70
2,22 0.55
-
1.251.190
1.251.190
1.251.190
1.251.190
(0,58)
15.15 0,58
(2,09)
2,18
— 1.251.190
10,86
^
JAARVERSLAG
2 0 0 7 Gouda V u u r v a s t
B E R I C H T VAN DE RAAD VAN C O M M I S S A R I S S E N
OUDERS VAl
T HOLDING N.V.
Overeenkomstig artikel 25, lid 2 van de statuten bieden wij u hierbij de door de Directie opgemaakte en aan ons voorgelegde jaarrekening 2007 aan, die vergezeld gaat van de overige, daaraan krachtens de wet toe te voegen gegevens en het door de Directie opgemaakte jaarvcrsl.i);,
1H' jaarrekening 2007 vast te stellen overeenkomstig de aangeboden stukken; • De Directeur te dechargeren voor het door hem gevoerde beheer in 2007; • De Commissarissen te dechargeren voor het door hen gehouden toezicht in 2007; • Af te zien van dividenduitkering over het jaar 2007.
7 In de op 16 mei 2007 gehouden Algemene Vergadering van Aandeelhouders werd de heer R. van der Vlist herbenoemd als commissaris.
>_
> po Voorts werd de heer W. Waleson benoemd als commissaris ter invulling van de vacature die was ontstaan met het vertrek van de heer J. van der Wielen, die in mei 2007 is teruggetreden. De heer Waleson zal dc rol van vertrouwenscommissaris voor de werknemers vervullen.
^
r In de Algemene Vergadering van Aandeelhouders van 16 mei 2007 werd meegedeeld dat de heer J. van den Bovenkamp volgens rooster zal aftreden als commissaris in 2008. Onder verwijzing naar de uitleg onder Best practice III.2.1 en III.3.5 doet het de Raad genoegen de heer Van den Bovenkamp bereid te hebben gevonden om een eventuele herbenoeming tot commissaris te aanvaarden en de Raad draagt hem dan ook gaarne ter herbenoeming aan u voor. De Raad van Commissarissen vergaderde in het verslagjaar acht keer, waarvan een keer met het voltallige Directie Team en twee keer gedeeltelijk buiten aanwezigheid van de Directie. Ook buiten dc vergaderingen om heeft veelvuldig contact plaatsgevonden. Tijdens deze vergaderingen is onder meer gesproken over de doelstellingen en de strategie, het beleid, dc marktontwikkelingen, de ontwikkelingen van de resultaten en de positie en de risico's verbonden aan de onderneming, alsmede het functioneren van de Directie cn dc Raad van Commissarissen. Tevens is corporate govemance nadrukkelijk aan de orde geweest. Bespreking van de jaarrekening en het jaarverslag vond plaats in aanwezigheid van de externe accountant. In het verslagjaar vergaderde de Remuneratie Commissie, bestaande uit de heren Van der Wielen (tot 16 mei - lid en voorzitter), Havermans (vanaf 16 mei - lid en voorzitter). Van den Bovenkamp en Waleson, twee maal. De Audit Commissie, bestaande uit de heren Van der Burg (voorzitter) en Van der Vlist. vergaderde drie maal, waarvan twee maal in aanwezigheid van de externe accountant. De Audit Commissie vergaderde steeds in aanwezigheid van dc Algemeen Directeur cn de Adjunct Directeur F&A, dc heer P.J. Loef.
^ Q) .,
financiële
O ^ ^ 0) ^ C ï~ < v/>
De onderneming kent geen aparte Selectie- en benoemingscommissie. Deze taak wordt door dc Raad als geheel uitgeoefend, waarbij voorbereidende werkzaamheden kunnen worden gelegd bij dc Remuneratie Commissie.
De Remuneratie Commissie heeft tot taak om de personele bezetting en de beloningsstructuur van dc Directie bij Gouda Vuurvast periodiek tc beoordelen cn om aanbevelingen tc doen aan de Raad van Commissarissen ter zake van het beleid op dit punt en de bezoldiging van de Directie. De samenstelling van het Management Team van dc Grocp wijzigde in die zin dat de functie van Adjunct Directeur Project Services (grotere nieuwbouw) vacant is geraakt. Er is in december 2007 een consultant aangesteld, die ad interim verantwoordelijk is voor Project Services.
DIT COMMISSIE De Audit Commissie staat dc Raad van Commissarissen bij ten behoeve van zijn toezichthoudende taken ten aanzien van de financiële rapportage, dc interne controle, het risicobeheer en het beoordelen van de activiteiten cn het functioneren van de externe accountants. In haar vergaderingen in 2007 zijn al deze onderwerpen uitgebreid aan dc orde gesteld. RING Gaarne spreken wij tot slot onze waardering uit voor de inzet van het management en van alle medewerkers tijdens het afgelopen jaar. Namens de Raad van Commissarissen J.G.H, van den Bovenkamp 29 april 2008
O O c Q. Üi
< C
c < QJ
Raad van Commissarissen Eerste benoeming:
Rooster van aftreden:
J.G.H, van den Bovenkamp (1938)
1987
2008
Drs. J.E.M, van der Burg (1949)
2002
2010
Mr. R. van der Vlist (1944)
1987
2011
Drs. W. Waleson (1951)
2007
2011
Ir. A.C.I. Havermans (1943)
2005
2009
De heer Van den Bovenkamp is president directeur van Gibbons International SA, Parijs. Dc heer Van der Burg is zelfstandig financieel adviseur. Hij is tevens lid van de Raad van Bestuur van GIMV N.V. De heer Van der Vlist is voormalig senior bedrijfsjurist bij Shell Intemational B.V. De heer Havermans is gepensioneerd. Hij heeft diverse managcmentfiinctics bekleed binnen de glasindustrie. Tot 2003 was hij adviseur bij BSN Glasspack
9
(voorheen: Vereenigde Glasfabrieken), waar hij tot 2002 Algemeen Directeur was. De heer Waleson is zelfstandig adviseur. Hij bekleedt commissarisfuncties bij Afvalzorg Noord-Holland en Diolen Europe B.V. Alle commissarissen bezitten dc Nederlandse nationaliteit.
ja
O
o c Q. Q)
< C
c < Q)
REMUNERATIEBELEID
De Raad van Commissarissen stelt het remuneratiebeleid op voor het Bestuur op advies van de Remuneratie Commissie. Binnen het kader van dat beleid wordt op dezelfde wijze de remuneratie vastgesteld van de Algemeen Directeur, tevens enige bestuurder. Het bezoldigingbeleid is het afgelopen jaar systematisch op dezelfde wijze toegepast als in voorgaande jaren. Het is het voornemen dit in de komende jaren te continueren op basis van de uitgangspunten zoals die hieronder zijn verwoord.
10
Met het remuneratiebeleid wordt beoogd om tot een beloningstructuur te komen die uitdagend is voor de Algemeen Directeur en die tegelijkertijd concurrerend is met die welke binnen ondernemingen van soortgelijke signatuur gebruikelijk is. Het remuneratiepakket omvat het vaste jaarsalaris, deelname aan de pensioenregeling, een variabel deel ('short term incentive'), secundaire arbeidsvoorwaarden en een ontslagvergoeding
>—,
bij tussentijdse beëindiging van het dienstverband. Tevens is er een éénmalige vergoeding in geval van 'change of control'.
^
De Algemeen Directeur heeft een vast basissalaris cn een prestatieafhankelijke bonus als variabel deel. De bonus is gekoppeld aan drie parameters: het netto resultaat; de omzet en het werkkapitaal. Hiermee is er binnen het prestatieafhankelijke deel van de remuneratie aandacht voor rendement, groei en efficiency. Toetsing van realisatie aan de gestelde normen vindt jaarlijks plaats aan de hand van de jaarrekening. Het bonussysteem is agressief taakstellend, gaat uit van een basis target van 40% van het bruto vaste inkomen en werkt progressief met een maximale uitloop tot 140% van dat inkomen bij uitmuntende resultaten. De hoogte van de parameters wordt per verslagjaar vastgesteld. Dit is gebeurd voor 2008. De geformuleerde winstdoelstelling in het kader van de bonusberekening is de netto winst na aftrek van de te behalen bonus.
O
Voorts kan de Raad van Commissarissen bijzondere, aan de persoon van de Algemeen Directeur toe te rekenen prestaties, in positieve zin meewegen bij de bepaling van de bonus.
r. Q_ Q)
Het variabele deel van de bezoldiging is uitsluitend afhankelijk van korte termijn doelen. Een 'long term incentive'-plan is onderwerp van overleg tussen Raad van Commissarissen en Bestuurder. Er werd een 'change of control'-bonus overeengekomen ter grootte van twee bruto
^
jaarsalarissen. De pensioenregeling en de secundaire arbeidsvoorwaarden sluiten aan bij die
C C <
welke gebruikelijk zijn in de onderneming. Daarenboven is een bestuurdersaansprakelijkheidsverzekering afgesloten. De aansprakelijkheidsdekking werd overeenkomstig hetgeen gebruikelijk is bij andere Nederlandse (beurs-)vennootschappen uitgebreid tot risico's, inclusief
^ r *
mogelijke proceskosten, die niet onder de verzekering gedekt worden. Dit laatste geldt ook voor Commissarissen. De Algemeen Directeur is benoemd voor een periode van vier jaar. Indien het contract tussentijds door de onderneming wordt beëindigd, zal de ontslagvergoeding één jaarsalaris bedragen. Indien dit ontslag kennelijk onredelijk is en plaatsvindt in de eerste benoemingstermijn geldt een ontslagvergoeding van maximaal tweemaal het jaarsalaris. Alle commissarissen genieten een vaste jaarlijkse remuneratie die niet afhankelijk is van de resultaten in enig jaar.
V E R S L A G VAN D E D I R E C T I E O V E R H E T JAAR 2 0 0 7
2007 was een teleurstellend jaar voor Gouda Vuurvast.
Thomas Lenders ii een Directeur
De omzet steeg licht van € 88,5 miljoen in 2006 naar € 90,5 miljoen in 2007. Het bedrijfsresultaat daalde van € 4#6 miljoen naar - € 2,9 miljoen. Het verlies na belastingen in 2007 was € 2,6 miljoen waar 2006 een nettowinst liet zien van € 2,7 miljoen. Het negatieve resultaat van 2007 Iaat zich als volgt verklaren:
11 ^—•
• Op één van de werken is een grote, materiële schade ontstaan. Dit heeft tot een zeer kostbare reparatie geleid, waarbij pas gaandeweg dc omvang van de schade duidelijk werd en feitelijk het gehele werk, na sloop, opnieuw gedaan moest worden. Zowel bij de opdrachtgever als bij één van de onderaannemers zijn na onderhandeling compensaties bewerkstelligd, waarmee dc totale schade voor Gouda Vuurvast uitkwam op € 5,3 miljoen. Wat rest is een claim op verzekeraars onder de CAR verzekering van Gouda Vuurvast. ' Binnen Project Services waren er nog enkele nieuwbouw projecten waarop een aanzienlijk
^
verlies genomen moest worden. • In Duitsland stonden de marges zwaar onder dmk.
^
• In de tweede helft van 2007 trad in de markt een vertraging o p in de besluitvorming over een aantal grotere investeringen op dc voor Gouda Vuurvast belangrijke markt van de Non-Ferro. Dit heeft ertoe geleid dat de fabriek in Gouda een deel van haar productie tijdelijk moest stilleggen omdat vraag en aanbod in de tijd gezien niet voldoende op elkaar aansloten. Hoewel de productie begin 2008 eerder dan verwacht weer kon worden opgestart na het
CS ^
winnen van een leveringscontract voor Argentinië, had de stillegging in 2007 een negatief
r%
effect op het resultaat van circa € 0,3 miljoen.
ÜJ
Van de situatie werd gebmik gemaakt om noodzakelijk groot onderhoud aan de betreffende tunneloven te plegen.
Binnen dc kostensfeer is een aantal stijgingen waarneembaar. De lonen, salarissen en
^ C C <
pensioenkosten stegen met € 1,2 miljoen. Naast de normale, jaarlijkse verhogingen was cr sprake van uitbreiding van het aantal vaste medewerkers ten koste van inleenkrachten, vooral in Duitsland. In verband met dc aanhoudende personeelskrapte op de markt hebben wij ook in 2007 weer op een aantal plaatsen gebruik moeten maken van inhuur en detachering voor de tijdelijke invulling van vacatures. Hiermee zijn extra kosten gemoeid. Voor een aantal organisatievraagstukken is gebmik gemaakt van externe adviseurs.
•••
De afschrijvingen zijn in 2007 licht gedaald ten opzichte van 2006. De verwachting is dat de afschrijvingen in de komende jaren verder zullen stijgen, onder meer door de afschrijvingen op het nieuwe ERP systeem. In 2007 werd de investering in het nieuwe ERP systeem afgerond in Nederland. In december is het systeem live gegaan in Nederland. De conversie van het oude naar het nieuwe systeem is goed verlopen. De belastingdruk is gedaald van 35% in 2006 naar 21% in 2007. Dit Iaat zich vooral verklaren door de verlaging van de belastingtarieven in Nederland en Duitsland en door het niet volledig opnemen van de belastingvordering over de verliezen in Duitsland. Het werkkapitaal ultimo 2007 is met € 2,7 miljoen gedaald tot € 17,0 miljoen. Deze daling is geflatteerd door een nog te betalen schuld in het kader van de reparaticschadc. Zonder deze schuld is het werkkapitaal gestegen met € 1,3 miljoen. De voorraad gereed product is toegenomen, doordat eindproduct deels voomit geproduceerd werd of nog niet werd afgenomen en betaald door de klant. Voor 2008 is een daling van het werkkapitaal voorzien. Het eigen vermogen bedraagt ultimo 2007 € 15,2 miljoen, hetgeen 30,3% van het balanstotaal vertegenwoordigt. Bij de berekening van het eigen vermogen is ervan uitgegaan dat over 2007 geen dividend wordt uitgekeerd. Van de totale omzet werd 41% gerealiseerd in de Industrie Groep Non-Ferro (2006: 37%). De Industrie Groep Petrochemie daalde tot 25% (2006: 32%). Milieu & Energie steeg naar 27% (2006: 21%), terwijl 7% van de omzet overige activiteiten betrof (2006:10%).
PRODUCTIE De productie van de afdeling stenen was in 2007 niet vol bezet door de stillegging van één van de tunnelovens vanaf half november. De verkoop daalde in tonnage met 9,5% in vergelijking met 2006, maar was licht hoger (1%) dan de productie in 2007. De productie van vuurvaste beton steeg met 5% als gevolg van de investering in 2006, / •
die begin 2007 werd afgerond. De verkoop steeg eveneens met 5%. De kleine productieafdeling in Gouda werd overgebracht naar de fabriek in Geldermalsen. De omzet van eigen gefabriceerde producten was stabiel in vergelijking met 2006. De marge
..
is sterk verbeterd.
C^
Constmction & Services is onder te verdelen in Maintenance (onderhoud) en Project Services (grotere nieuwbouw).
o n
De Maintenance acüviteiten worden gedaan vanuit Nederland, België en Duitsland. Nederland
ÜJ
presteerde iets onder budget, terwijl België een uitstekend resultaat liet zien. Duitsland groeide
^
in omzet maar bleef achter op de geplande marge.
C ^ < *•*
Project Services realiseerde niet de voorziene omzet. Bovendien moest een aantal nieuwbouwprojecten met verlies worden afgesloten, met als negatieve uitschieter het eerder genoemde werk waaraan een grote reparatie verricht moest worden. In november 2006 werd een nieuwe aanpak en een aangepaste organisatie van Project Services gepresenteerd. De vertaling hiervan in een concreet plan is in eerste instantie uitgebleven. Inmiddels is op basis van de uitgangspunten uit 2006 een plan uitgewerkt en in uitvoering genomen met externe ondersteuning.
1
•
De afdeling Research & Development richt zich op de ontwikkeling van nieuwe en de verbetering van bestaande steenkwaliteiten cn ongevormde producten in nauwe samenwerking met onze engineering en montageafdelingen en afnemers. Er wordt veel samengewerkt met technische kennisinstituten en Gouda Vuurvast is licentiehouder van een internationaal opererende vuurvast betonproducent met wie regelmatig kennisuitwisseling plaatsvindt.
In totaal werd er in 2007 voor € 3,2 miljoen geïnvesteerd, waarvan € 0,8 miljoen in het nieuwe ERP systeem. Dc investering ten behoeve van de betonproductie in Geldermalsen werd deels uitgevoerd in het verslagjaar. Voorts werd in het verslagjaar de koop van een belendende loods cn bijbehorend terrein afgerond. In 2008 en 2009 zal geïnvesteerd worden in twee rookgasreinigers ten behoeve van onze tunnelovens, gericht op de vermindering van fluomitstoot. Hiermee is in totaal een bedrag van naar verwachting € 0,7 miljoen gemoeid. De aanpassingen in het huurpand in Gouda waar het grootste deel van het kantoorpersoneel gehuisvest wordt, zal in 2008 een investering van € 0,5 miljoen vergen.
Ook in 2007 is de aanpak van 'continu verbeteren' ten aanzien van dc veiligheid voortgezet. In 2008 krijgt dit een vervolg met speciale aandacht voor een vermindering van het aantal incidenten cn het voorkomen daarvan. In het verslagjaar werd de herziene milieuvergunning verleend. Tegelijk zijn concrete afspraken gemaakt over de installatie van twee rookgasreinigers.
o C
a o; <
c < o;
ATIE Gouda Vuurvast onderscheidt zich van veel concurrenten doordat zij niet alleen producent is van twee soorten vuurvaste materialen: stenen èn beton, maar daarnaast ook zelfhet ontwerp, de supervisie bij de uitvoering en de installatie verzorgt, zowel van nieuwbouw als van onderhoud. Eerder werd bewust gekozen voor een model waarbij een integraal pakket van materialen en diensten als een totaal oplossing voor de vuurvast problematiek van de klant aan deze kan worden aangeboden ('one-stop-shop'). Er wordt nadrukkelijk onderscheid gemaakt tussen nieuwbouwprojecten en onderhoud. De afdelingen Sales & Marketing en Project Services (uitvoering) zijn gezamenlijk verantwoordelijk voor nieuwbouwprojecten. Maintenance is verantwoordelijk voor onderhoud en kleine, locale nieuwbouwprojecten. Maintenance vestigingen kent Gouda Vuurvast in Nederland, België en Duitsland. In 2008 zullen de Maintenance activiteiten in Nederland naar model van België en Duitsland in een aparte vennootschap worden ondergebracht. De implementatie van de projectgerichte aanpak 'nieuwe stijl' die eind 2006 werd geïntroduceerd vergt zoals hiervoor vermeld meer tijd dan verwacht. Het thema is met voortvarendheid opgepakt om in 2008 een inhaalslag te kunnen maken. Het totaal aantal medewerkers in vaste dienst in Nederland bedroeg ultimo 2007 242. De bezetting in België steeg van 28 naar 29. De bezetting in Duitsland groeide met 23 medewerkers tot 137. Er werden daarnaast op fiill time basis circa 74 mensen ingeleend op de locaties Gouda en Geldermalsen. Daarmee zijn er in 2007 circa 482 mensen werkzaam geweest voor Gouda Vuurvast, waarvan 408 in vast dienstverband.
14
Daarenboven werd vooral voor (de duur van) grotere projecten in het buitenland veel gebruik gemaakt van onderaanneming of uitbesteding. Maandelijks vond overleg met de Ondememingsraad plaats, waarbij onder meer strategie, de eerder genoemde organisatorische wijzigingen en resultaatontwikkeling aan de orde kwamen. Er was ook veel aandacht voor nieuwe wettelijke regelingen en de consequenties daarvan binnen de onderneming. Naast de behandeling van formele adviesaanvragen speelde de Ondernemingsraad ook in het verslagjaar weer een belangrijke rol als aanspreekpunt voor de medewerkers en als klankbord voor het management.
r-
> C 10
O
o Het ziekteverzuim kende een kleine stijging van 5,9% naar 6,4% (Nederland).
o
o c
Q. Oi
< c c < QJ IA
A Het in 2006 gekozen ERP systeem ter vervanging van het verouderde, extern niet meer ondersteunde systeem, werd in december 2007 geïmplementeerd. Finetuning en gewenning zal in de eerste helft van 2008 nog de nodige aandacht vragen. Met invoering in Duitsland en België wordt gewacht totdat een zekere routine in Nederland is bereikt.
FINANCIËLE DOELSTELLINGEN Ten aanzien van de middellange termijndoelstellingen blijft de onderneming zich richten op beheerste groei, duurzaam rendement en efficiënt kapitaalgebmik. Daardoor wordt meerwaarde voor de aandeelhouders gecreëerd, aan de werknemers een langdurig arbeidsen carrièreperspectief geboden en kan Gouda Vuurvast zich in haar markten als een betrouwbare toeleverancier en partner voor de lange termijn manifesteren. Met het oog op het bovenstaande zijn tussen Directie en Raad van Commissarissen heldere doelstellingen geformuleerd met betrekking tot de duurzame groei van winst en omzet en een goede beheersing van het werkkapitaal. Gezien de ontwikkelingen in 2007 zal voor 2008 de nadruk gelegd worden op herstel van het rendement en het terugdringen van het werkkapitaal. selen var De kredietlijnen bij de bank zijn in 2007 verhoogd en kennen een niveau van € 26 miljoen, exclusief een langlopende lening van circa € 4 miljoen. Binnen de kredietfaciliteit is ten behoeve van bankgaranties een bedrag voorzien van € 7,5 miljoen. De uitbreiding van de financiering heeft te maken met piekbehoeften van de normale activiteiten die hiermee voor 2008 toereikend zou moeten zijn. Daarnaast is voor de eerder genoemde reparatieschade een aanvullende, tijdelijke lening afgesloten. Aan de financiering zijn voorwaarden verbonden in de vorm van ratio's garantievermogen/ balanstotaal en total net debt/ebitda. Ultimo 2007 voldeed Gouda Vuurvast niet aan de total net debt/cbitda ratio. De kredietverleners hebben hiervoor een waiver afgegeven.
15 De treasury activiteiten van Gouda Vuurvast worden gecoördineerd vanuit het hoofdkantoor in Gouda. Het beleid is gericht op het creëren en in stand houden van optimale financiële randvoorwaarden voor de ontwikkeling van de operationele activiteiten van Gouda Vuurvast. De belangrijkste financiële instmmenten (buiten derivaten) omvatten bankleningen en bankkredieten ten behoeve van de financiering van de bedrijfsactiviteiten.
> >
Dc belangrijkste risico's die voortvloeien uit de financiële instrumenten van Gouda Vuurvast zijn rente-, liquiditeits-, valuta- en kredietrisico's. De Directie beoordeelt en geeft haar goedkeuring voor het beleid voor de beheersing van deze risico's. De waarderingsgrondslagen voor derivaten zijn uiteengezet onder de grondslagen van consolidatie en financiële verslaglegging.
m :; :/, : • : ::
•
10
Gouda Vuurvast maakt gebruik van de afgeleide financiële instmmenten (derivaten) om de valuta- en renterisico's af te dekken die voortvloeien uit bedrijfs- en financieringsactiviteiten. In overeenstemming met het treasurybeleid houdt Gouda Vuurvast geen derivaten aan voor handelsdoeleinden en geeft deze ook niet uit.
IN
o o ••-I
C\
o c o. QJ
Naar de markt wordt opgetreden vanuit drie Industrie Groepen: Non-Ferro, Petrochemie en Milieu & Energie (Vuilverbranding). Daarmee beweegt Gouda Vuurvast zich op een aantal niche markten, die om specialistische en technische kennis vragen waarover de onderneming in ruime mate beschikt. Binnen de staal- en cementindustrie, alsmede binnen de keramische industrie en enkele andere toepassingen, kent Gouda Vuurvast een beperkt aantal klanten dat onder overige activiteiten gerubriceerd wordt.
< C
c < QJ 1/1
Non-Ferro Gouda Vuurvast is een belangrijke toeleverancier voor de Non-Ferro industrie. Het grootste deel van de activiteiten in deze Industrie Groep is gericht op de aluminium industrie, zowel in primaire toepassingen (smeltovens en anode bakovens), als in de talloze secundaire toepassingen (verwerking van aluminium tot half- en eindproducten). Een belangrijk deel van de productie van stenen wordt aangewend voor nieuw te bouwen anode bakovens en het (groot) onderhoud daarvan. Gouda Vuurvast heeft een eigen concept ontwikkeld voor het groot onderhoud van anode bakovens: 'refurbishing on the mn'. Daarbij vindt de noodzakelijke sloop en wederopbouw van vuurvast materiaal steeds plaats in slechts een deel van de oven, terwijl de rest van de productie normaal doorgang kan vinden. De installatiewerkzaamheden schuiven vervolgens door, waarmee een volledige stillegging niet nodig is, hetgeen voor de klant tot aanzienlijke besparingen leidt als gevolg van minder productieverliezen. De markt van de Non-Ferro is zeer internationaal gespreid en de primaire aluminium markt wordt beheerst door een beperkt aantal spelers. De activiteiten van Gouda Vuurvast strekken zich uit van Zuid-Afrika tot (het noorden van) Noorwegen en van Canada en Zuid-Amerika tot het Midden-Oosten, Rusland en Australië. De primaire aluminiummarkt (smelters, anode bakovens) blijft groeien met een aantal grotere projecten in het verschiet. Wel moet bedacht worden dat zulke projecten (van € 500 miljoen tot € 1,5 miljard en meer) een moeilijk te voorspellen doorlooptijd hebben tot aan defmitieve beslissing en timing. In 2007 is Gouda Vuurvast hiermee in negatieve zin geconfronteerd en heeft dit geleid tot een tijdelijke stillegging van één van de ovens.
N_^
Non-Ferro maakte in 2007 € 37,6 miljoen (41%) van de totale omzet uit. Daarmee bleef Non-Ferro de grootste activiteit binnen de Groep. De omzet is gestegen met 14% ten opzichte van 2006.
^
De gerealiseerde marges op de leveringen van stenen zijn in 2007 sterk verbeterd ten opzichte van 2006, maar enkele verlieslatende nieuwbouwprojecten hebben daar tegenover een negatief effect gehad.
pa Petrochemie Q
De vuurvast toepassingen binnen de petrochemische industrie zijn zeer divers en sterk geconcentreerd op nieuwbouw of grotere revisies. De onderneming richt zich binnen deze
..
activiteit op raffinaderijen, gasfabrieken en de chemische industrie. Naast engineering en uitvoering is er wat materialen betreft meer sprake van gebmik van (hoogwaardig) beton dan van stenen. Mede door de uitbreiding van de productiecapaciteit in Geldermalsen kon aan de groeiende vraag worden voldaan. Daarnaast werden ook betonnen
O ^ o
ingekocht bij derden. De belangrijkste geografische markten binnen de Industrie Groep Petrochemie bleven West-Europa en het Midden-Oosten.
üi ^
In laatstgenoemde regio zet de groei in Petrochemie en in Non-Ferro door en heeft Gouda
C
Vuurvast in deze sectoren een goede naam opgebouwd. De toename van de omzet bij
C
Petrochemie is voor het grootste deel toe te schrijven aan projecten in het Midden-Oosten.
< QJ
In Europa bleven Nederland, België en Duitsland de belangrijkste landen, met groeikansen in de omringende landen en in de nieuwe lidstaten. De Industrie Groep Petrochemie was met € 22,3 miljoen verantwoordelijk voor 25% van de omzet. Het bedrijfsresultaat daalde met bijna € 0,7 miljoen bij een vermindering in omzet van € 5,8 miljoen. Deze daling is te verklaren doordat 2006 door enkele grotere projecten een extreem hoge omzet kende.
17 Milieu & Energie De vuilverbrandingsindustrie is in West-Europa relatief sterk ontwikkeld. Nederland en Duitsland nemen een vooraanstaande plaats in. Het betreft een groeimarkt met expansiemogelijkheden naar alle landen binnen Europa. De industrie ontwikkelt zich van een locale, (semi-)overheidsactiviteit (verwerking van huisvuil) tot een geprivatiseerde, nationale en steeds meer internationaal opererende industrie, die zich bezig houdt met milieu en energie ('waste to energy'). De Industrie Groep Milieu & Energie is evenals Petrochemie relatief sterk gericht op uitvoering. Ten behoeve van deze activiteiten wordt dan ook ingezet op een verdere bekwaming in uitvoeringstechnieken, zoals het aanbrengen van beton door middel van shot-creting en het drogen van de oven direct na installatie, werkzaamheden die nu nog vaak worden uitbesteed. In 2007 gaf de Industrie Groep Milieu & Energie een omzet te zien van € 24,3 miljoen, ofwel 27% van de totale omzet. In de kosten zijn opgenomen de reparatiekosten ter hoogte van € 5,3 miljoen van eerder genoemd werk. Dit is ook de belangrijkste verklaring van het zwaar negatieve bedrijfsresultaat van deze Industrie Groep.
•
•
•
•
: M •V
C
o c Q. QJ
< Locale aanwezigheid en expertise is bij deze onderhoudsintensieve industrie geboden. Gouda Vuurvast kan hier goed op inspelen met haar vestigingen in Nederland, België en Duitsland.
C C
De groeidoelstellingen worden vanuit die landen verder verwezenlijkt richting Engeland,
Bl
Frankrijk, Oost-Europa en Rusland. Bij voldoende omvang zal op termijn overwogen worden om in de genoemde landen vestigingen te openen, die tevens ondersteuning zullen kunnen leveren aan de activiteiten van de andere Industrie Groepen.
<
OVERIGE ACTIVITEITEN De omzet van de overige activiteiten was met € 6,3 miljoen goed voor 7% van het geheel, met een bedrijfsresultaat van € 1,2 miljoen. Ook in 2007 is het (relatieve) belang van de overige activiteiten afgenomen, terwijl het resultaat toenam.
Shared Service Center Het dekkingsresultaat en het bezettingsresultaat van productie en uitvoering, alsmede de algemene kosten worden niet direct toegerekend aan de Industrie Groepen en zijn opgenomen onder Shared Service Center. Dat resulteerde in een last van € 4,2 miljoen (2006: € 4,8 miljoen).
Risico's en onzekerheden Hiervoor wordt verwezen naar hetgeen vermeld is in het hoofdstuk Corporate Govemance.
De marktvoomitzichten voor 2008 zijn goed. De timing van grote orders blijft een zeker risico wat inherent is aan het projectmatige karakter van onze activiteiten. Ook in de vuurvast sector worden wij geconfronteerd met stijgende grondstofprijzen. In 2007 werd overeenkomstig plan een onderneming opgericht in het Midden Oosten. Voorzien wordt dat dc marktgroei zich daar boven proportioneel zal voortzetten en dat Gouda Vuurvast goede kaarten heeft om daar duurzaam van te profiteren. In 2008 zullen de eerste levercontracten in die regio door Gouda Refractories Middle East worden afgesloten.
18 s_
Gouda Vuurvast zal zich meer concentreren op verbetering van de marges. Dit kan gaan ten koste van de omzet. In dezelfde opzet is de onderneming in 2007 maar ten dele geslaagd. Naast de strijd tegen faalkosten zal 2008 ook op dit punt een jaar van herstel moeten worden. De Directie heeft het vertrouwen dat hier stappen in de goede richting gemaakt zullen worden.
< fri
Q
Het traject naar een goed gestmctureerde, projectmatige aanpak is weliswaar later dan voorzien, maar met enthousiasme ter hand genomen. Met externe ondersteuning moeten de eerste resultaten op termijn van enkele maanden zichtbaar worden. Een goede samenwerking tussen de verschillende afdelingen en tussen de individuele medewerkers blijft intussen essentieel. In bovengenoemde aanpak zal hier dan ook veel aandacht voor zijn.
NJ
De personele bezetting zal zich naar verwachting op het niveau van 2007 handhaven.
O O O
c
In de fabriek in Gouda wordt in het tweede kwartaal een zogenaamde quickscan door een externe consultant uitgevoerd met als doel vast te stellen waar en op welke wijze mogelijk efficiency voordelen te behalen zijn. Dit kan leiden tot maatregelen die extra kosten oproepen alvorens die voordelen zichtbaar worden.
QJ
^
De verhuizing naar de nieuwe kantoorlocatie in Gouda zal vóór de zomervakantie plaatsvinden.
C C
onderneming in en voor de regio.
Het zal een nieuwe impuls geven aan de uitstraling van Gouda Vuurvast als een belangrijke
< OJ Vfl
Graag spreek ik mijn bijzondere erkentelijkheid uit jegens alle medewerksters en medewerkers, die in een heel moeiüjk jaar met veel inzet en overtuiging zich bleven inzetten voor Gouda Vuurvast. Thomas Lenders Algemeen Directeur
-/^
JAARVERSLAG
2 0 0 7 Gouda V u u r v a s t
JAARVERSLAG
2007 Gouda Vuurvast
GECONSOLIDEERDE WINST-
E N VERLIESREKENING OVER 2007
2007
(x€i.ooo)
200É
Netto omzet
6
90.532
Wijziging voorraad gereed product
7
(1.258)
Overige baten
6
(286)
Kosten van grond- en hulpstoffen
8
16.463
8
42.390
32.141
9
19.886
18.664
88.529 2.055
16.918
Kosten uitbesteed werk en andere externe kosten Lonen, salarissen en sociale lasten Afschrijvingen
10
1.673
I.746
Overige bedrijfskosten
II
14.561
12.358
Som der bedrijfslasten
93.429
83.882
Bedrijfsresultaat
(2.897)
4.647
Financieringsopbrengsten
12
Financieringskosten
12
ÏS?
169
(576)
(606)
21
Resultaat uit voortgezette activiteiten voor belastingen
Belasting
(3-320)
n
706
4.210
(I.488) •
Resultaat na belasting
(2.614)
2.722
1.251
1,251
(2,09)
2,18
r > O
Gewogen gemiddelde aantal uitstaande aandelen (x 1.000) Gewone winst per aandeel toe te rekenen aan aandeelhouders moedermaatschappij
14
CS O
c
Q. QJ
< c < QJ Vfl
G E C O N S O L I D E E R D E BALANS P E R
31
DECEMBER
2007
Activa (x € 1.000)
2006
2007
Vaste activa Immateriële vaste activa
'5
1.810
1.067
Materiële vaste activa
[6
11.038
10.347
Overige deelnemingen
'7
6
6
Latente belastingvordering
18
265
-
Vlottende activa Voorraden Grond en hulpstoffen Gereed product en handelsgoederen
22
Vorderingen Te factureren aan opdrachtgevers inzake onderhanden projecten Handelsvorderingen Derivaten Overige vorderingen
'9 20
21
3.907 9.045
22
553 20.096
Winstbelasting
^5 23 2 5
247 1.278 1.154
Geldmiddelen en kasequivalcnten
24
7"
3.107 7-374
2.396 18.851 269 1.489
50 1.442 36.991
34.928
50.110
46.348
::
Totaal activa
O O C CL QJ
< C C
-^ < QJ Ifl
Passiva 2007
(x € i.ooo)
G roepsvermogen
2
2006
S
Geplaatst kapitaal Agio Ingehouden winst
1.251
1.251
845 15.709
14.075
845
-
Cash flow hedge reserve
68
(2.614)
Resultaat boekjaar
2.722 15.191
18.961
Langlopende verplichtingen Pensioen en vervroegde uittreding
26
Jubileumuitkeringen
2
7
129
116
Uitgestelde belastingverplichtingen
28
Garanties cn claims
29
1? 1.194
329 1.279
Rentedragende leningen
30
4.119
2.581
2-423
4.636 8.036
8.783
23 Kortlopende verplichtingen Schulden aan kredietinstellingen
JO
3.446
-
Kortlopend deel langlopende schulden
JO
766
832
Voomitgefacturcerd aan opdrachtgevers inzake onderhanden projecten
21
2.275
302
Handelsschulden
Jl
14-355
n.808
Winstbelasting
^2
201
570 •
Overige belastingen en premies •
sociale verzekeringen
52
1.403
670
Overlopende passiva
J3
4-437
4.422 26.883
18.604
50.110
46.348
•
Totaal passiva
CD O
c Q. Q)
< Q» Vfl
GECONSOLIDEERD MUTATIE-OVERZICHT VAN HET EIGEN VERMOGEN
Cash (x € i.ooo) Stand per 31 december 2005
kapitaal
Agio
1.251
845
Netto resultaat over de periode Reële waarde mutatie Cash flow hedge
reserve
boekjaar
Ingehouden winsten 14.950
2.722
-
Totaal resultaat
-
68
_
68
Totaal 17.046 2.722 68
2.722
2.790
-
-
1.251
845
68
2.722
-
-
-
(1.088)
-
(1.634)
1.634
—
-
-
(2.722)
1.634
(1.088)
(2.614)
-
(2.614)
-
(68)
(2.614)
-
(2.682)
(2.614)
15-709
15-191
Dividend Stand per 31 december 2006
flow
hedge Resultaat
Aandelen
Dividend 2006 Resultaatbestemming 2006
(875)
Netto resultaat over de periode
14.075
(875) 18.961
(1.088)
-
Reële waarde mutatie Cash flow hedge
(68)
Totaal resultaat
(68)
Stand per 31 december 2007
1.251
845
•
i
Ci O
GECONSOLIDEERD KASSTROOMOVERZICHT
c
Q. QJ
< C C
<
(x € 1.000)
2006
2007
Kasstroom uit operationele activiteiten Bedrijfsresultaat
(2.897)
4.647
QJ Vfl
Aanpassingen voor: Afschrijvingen Boekwinst materiële vaste activa Mutatie voorzieningen Kasstroom voor mutaties in werkkapitaal
1.67a
1.74.6
-
(286) 86
184 1-473
1.930
(1.424)
6-577
GECONSOLIDEERD KASSTROOMOVERZICHT
(x € i.ooo)
2006
2007
Mutatie te factureren/voomitgefactureerd aan opdrachtgevers Mutatie overige vorderingen en overlopende activa Mutatie overige schulden en overlopende passiva Mutatie handelsvorderingen en overige vorderingen Mutatie voorraden Mutatie handelscrediteuren Mutaties in uierkkapitaal Ontvangen financiële baten Betaalde financiële lasten Betaalde winstbelasting
3.815
(467)
22
(594)
1.820
788
(2.l88)
(2.480)
(2.471)
2.283 4.297
2.546
3.827
3-544 2.120
10.404 21
'2? (501)
(657) (942)
(1.427) (1.805)
Kasstroom uit operationele activiteiten Kasstroom uit investeringsactiviteiten Investeringen in immateriële vaste activa Investeringen in materiële vaste activa Desinvesteringen en overige mutaties materiële vaste activa
(752)
(989) (2.915)
37'
25
"3
(2.820)
(3-781)
financieringsactiviteiten
Mutatie schulden aan kredietinstellingen Opgenomen leningen Aflossing van leningen Betaald dividend
Kasstroom uit
8.826
(2-439)
Kasstroom uit investeringsactiviteiten Kasstroom uit
(1.578)
3»5
-
(519)
:
(875) (4-316)
1-774
Netto kasstroom
i-
5.000
(517) (1.088)
financieringsactiviteiten
( x € 1.000)
(7-922)
3-379
(7ïi)
729
Q) Vfl
Mutatie geldmiddelen Stand per 1 januari Mutatie geldmiddelen en kasequivalcnten Stand per 31 december
c aQ)
< c <
2006
2007
Ci O
1.442
(731)
7"
713 729 1.442
T O E L I C H T I N G OP DE GECONSOLIDEERDE JAARREKENING
E I N Z A K E DE V E N N O O T S C H A P De geconsolideerde jaarrekening van Gouda Vuurvast Holding N.V. (de Vennootschap) per 31 december 2007 is goedgekeurd voor publicatie ingevolge het besluit van de Directie van 29 april 2008. De geconsolideerde jaarrekening is op 29 april 2008 door de Raad van Commissarissen goedgekeurd. Een persbericht is op 26 maart 2008 (nabeurs) verstuurd. De geconsolideerde jaarrekening zal op 29 mei 2008 ter goedkeuring aan de Algemene Vergadering van Aandeelhouders worden voorgelegd.
26
Gouda Vuurvast Holding N.V. is een in Nederland opgerichte vennootschap waarvan de aandelen openbaar worden verhandeld. Gouda Vuurvast is statutair gevestigd te Gouda. Gouda Vuurvast is binnen haar drie Industrie Groepen actiefin de productie voor, en de installatie van vuurvaste materialen (stenen, betonnen) ten behoeve van de Non-Ferro industrie, de Petrochemie en de Vuilverbrandingsindustrie (Milieu 8t Energie).
OLIDATIEGRO
Algemeen
r SJ
Ci
o c
Q. QJ
< C C
< QJ vfl
De jaarrekening is opgesteld op basis van historische kosten, met dien verstande dat de afgeleide financiële instrumenten en overige deelnemingen zijn gewaardeerd tegen reële waarde (zie noot 36). Dc jaarrekening wordt gepresenteerd in euro's afgerond op het dichtstbijzijnde duizendtal, tenzij anders is vermeld. De in deze jaarrekening uiteengezette grondslagen voor financiële verslaggeving zijn door de tot Gouda Vuurvast behorende entiteiten consistent toegepast voor alle gepresenteerde perioden in deze geconsolideerde jaarrekening. Ten aanzien van de vennootschappelijke winst- en verliesrekening van Gouda Vuurvast is gebruik gemaakt van de vrijstelling ingevolge artikel 2:402 Boek 2 BW.
Overeenstemmingsverklaring De geconsolideerde jaarrekening is opgesteld in overeenstemming met International Financial Reporting Standards (IFRS), zoals aanvaard binnen de Europese Unie, en de interpretaties daarvan die door de Accounting Standards Board (IASB) zijn vastgesteld.
Consoiidatiegrondsiagen ln de geconsolideerde jaarrekening worden, volgens de integrale consolidatiemethode, begrepen de cijfers van de vennootschappelijke jaarrekening van Gouda Vuurvast Holding N.V. en de vennootschappen waarin zij direct of indirect meer dan dc helft van het stemgerechtigde aandelenkapitaal bezit (dochtermaatschappijen).
Geassocieerde deelnemingen en joint ventures waarin een belang van 50% of minder wordt gehouden, worden niet in de consolidatie meegenomen wanneer beleidsbepalende invloed ontbreekt. De resultaten van overgenomen deelnemingen worden in dc geconsolideerde winst- cn verliesrekening verantwoord vanaf de datum waarop feitelijke zeggenschap over dc overgenomen partij wordt verworven en worden voortgezet tot het moment dat de feitelijke zeggenschap ophoudt te bestaan. Waar nodig zijn aanpassingen verwerkt op de lokale jaarrekeningen van dochtcrondememingen om de waarderingsgrondslagen in lijn met die van Gouda Vuurvast Holding N.V. te brengen. De jaarrekeningen van dc dochtermaatschappijen zijn opgesteld voor hetzelfde verslagjaar als dat van dc moedermaatschappij. Intragroepssaldi en eventuele niet-gerealiseerde winsten cn verliezen op transacties binnen de grocp of baten en lasten uit dergelijke transacties worden bij de opstelling van de geconsolideerde jaarrekening geëlimineerd.
Kasstroomoverzicht Het kasstroomoverzicht is opgesteld volgens de indirecte methode. Bij het opstellen van het overzicht van kasstromen wordt uitgegaan van een vergelijking van beginbalans en eindbalans. Dc geldmiddelen in het kasstroomoverzicht bestaan uit dc kasequivalcnten. Ontvangsten cn uitgaven uit hoofde van interest, ontvangen dividenden cn winstbelastingen zijn opgenomen onder de kasstroom uit operationele activiteiten. Betaalde dividenden zijn opgenomen onder de kasstroom uit financieringsactiviteiten.
27
Grondslagen voor valuta omrekening De geconsolideerde jaarrekening luidt in euro's, die tevens dc functionele en rapportcringsvaluta is.
•
Transacties in vreemde valuta en monetaire activa en verplichtingen worden verantwoord tegen de koers van de functionele valuta per balansdatum. Eventuele verschillen tussen transactiekoers cn koers op balansdatum worden ten latte van de winst- en verliesrekening gebracht. Dc functionele valuta van dc buitenlandse activiteiten in België cn Duitsland is dc Euro. De functionele valuta van Gouda Refractories UK Ltd. in Engeland is GBP. Dc ftinctioncle valuta van Gouda Refractories Cypms Ltd. in Cypms is CYP (Cypriotische pond). De activa cn externe verplichtingen van Gouda Refractories UK en van Gouda Refractories
•
Cypms Ltd. zijn nihil.
Jaarrekeningen van buitenlandse activiteiten De activa cn verplichtingen van buitenlandse activiteiten worden in euro's omgerekend tegen de koersen die gelden op balansdatum. De omzet en kosten van buitenlandse activiteiten worden in euro's omgerekend tegen dc koersen die de wisselkoers benaderen die golden op de datum van dc transactie. Valutatranslatieverschillen worden rechtstreeks ten gunste often laste van het eigen vermogen gebracht cn worden in dc reserve omrekeningsverschillen gepresenteerd. Ultimo 2007 waren deze verschillen nihil.
o c
Q. QJ
< C C
< QJ
Vfl
Hetplaai
NDER; De toegepaste waarderingsgrondslagen zijn consistent met die van voorgaande jaren met uitzondering van het volgende:
::
o s|
O
o c
Q. QJ
< C C
< QJ Vfl
Gouda Vuurvast heeft de volgende IFRS standaarden en IFRIC interpretaties in 2007 voor het eerst toegepast: IFRS 7 'financiële instmmenten: informatieverschaffing' Toepassing van deze standaard heeft geleid tot het opnemen van nadere toelichtingen om de gebmiker van deze jaarrekening in staat te stellen zich een oordeel te vormen omtrent de omvang en het gebruik van financiële instrumenten door Gouda Vuurvast alsmede de aard en de omvang van de risico's die met het toepassen van deze financiële instmmenten gepaard gaan. Het toepassen van deze standaard heeft geen invloed op het resultaat van Gouda Vuurvast gehad. • IAS 1 'Presentatie van de jaarrekening' De wijziging van deze standaard heeft geleid tot het opnemen van nadere toelichting op de jaarrekening met betrekking tot het beleid van Gouda Vuurvast ten aanzien van het kapitaalbeheer. • IFRIC 8 'Reikwijdte van IFRS 2' Deze interpretatie verlangt dat IFRS 2 wordt toegepast op alle regelingen in het kader waar van eigen-vermogensinstrumenten worden uitgegeven als een vergoeding die lager dan de reële waarde blijkt te zijn. Toepassing van deze interpretatie heeft geen invloed op de financiële positie van Gouda Vuurvast gehad. • IFRIC 9 'Herbeoordeling van in contracten besloten derivaten' Deze interpretatie bepaalt dat de datum waarop het bestaan van een in een contract besloten afgeleid financieel instmment gelijk wordt gesteld aan de datum waarop Gouda Vuurvast partij wordt in het contract. Latere herbeoordeling is alleen dan toegestaan wanneer zich een verandering voordoet die tot een materiële aanpassing in de cash flow leidt. Toepassing van deze interpretatie heeft geen gevolgen gehad voor Gouda Vuurvast. IFRIC 10 'Tussentijdse berichtgeving en bijzondere waardeverminderingen' Deze interpretatie bepaalt dat een entiteit een in een eerdere tussentijdse periode doorgevoerde en gerapporteerde bijzondere waardevermindering voor goodwill niet mag terugnemen. Toepassing van deze richtlijn heeft geen gevolgen gehad voor Gouda Vuurvast.
Een aantal nieuwe standaarden, wijzigingen op standaarden en interpretaties zijn in 2007 nog niet van kracht en zijn niet vervroegd door Gouda Vuurvast toegepast. Het betreft: • IFRS 8 Operationele segmenten • IAS 23 (Gewijzigd) Financieringskosten IFRIC n/IFRS 2 Transacties in groepsaandelen en ingekochte eigen aandelen IFRIC 13 Klantgetrouwheidsprogramma's IFRIC 14/IAS 19 Beperking van dc activa uit hoofde van toegezegd pensioenregelingen, minimale financicringsverplichtingcn en dc interactie daartussen Toepassing van deze standaarden, plus toepassing van de eind 2007 / begin 2008 uitgegeven en gewijzigde standaarden IFRS 2, IFRS 3/IAS 27, IAS 1 en IAS 32/IAS 1 zal plaatsvinden in de jaarrekening 2008 of 2009 cn zal naar verwachting geen invloed op dc resultaten van Gouda Vuurvast hebben. Wel zal toepassing van deze standaarden, wijzigingen op standaarden en interpretaties tot aanvullende toelichtingen op de jaarrekening kunnen leiden.
De belangrijkste veronderstellingen omtrent de toekomst cn overige belangrijke bronnen van schattingsonzekerheden per balansdatum die een aanmerkelijk risico in zich dragen van een belangrijke aanpassing van de boekwaarde van activa en verplichtingen in de volgende boekjaren worden hierna uiteengezet.
Veronderstellingen ten aanzien van pensioenen Gouda Vuurvast heeft voor dc berekening van de pensioenvoorziening een aantal aannames gedaan. Deze staan verwoord bij noot 26. Zo zullen bij een daling van de lange termijn marktrente (en dus ook de disconteringsvoet) de verplichtingen toenemen en daarmee ook de niet opgenomen actuariële resultaten. Hierdoor ontstaat het risico dat de niet opgenomen actuariële resultaten in 2008 buiten de bandbreedte zouden vallen. In dat geval wordt het deel buiten dc bandbreedte vanaf 2009 over de verwachte gemiddelde resterende diensttijd geamortiseerd in de pensioenlast
N_
Veronderstellingen ten aanzien van materiële vaste activa Gouda Vuurvast hanteert per type activa verschillende levensduren. De daadwerkelijke levensduur kan afwijken van dc geschatte levensduur. Indien de levensduur korter is dan verwacht, zal dit tot extra afschrijvingslasten leiden. Indien de ontmantclingskosten van een activa hoger zijn dan de restwaarde zal dit tot een aanvullende last leiden.
Veronderstellingen ten aanzien van verplichtingen inzake garanties en claims De verplichting bestaat uit feitelijk nog niet afgewikkelde claims alsmede een raming van
O
nog te ontvangen claims. De daadwerkelijke claims kunnen afwijken van de opgenomen
®
verplichting.
Q^ fl) ^
Gouda Vuurvast heeft in 2007 claims ontvangen ter zake van (vermeend) ondeugdelijk uitgevoerde werken. Op basis van de voorhanden zijnde documentatie is geconcludeerd dat voor een aantal claims onduidelijk is of de afwikkeling van de (eventuele) verplichting tot ccn uitstroom van middelen zal leiden en er tevens geen betrouwbare inschatting kan worden gemaakt van de omvang van de verplichting. Voor deze claims is in de balans 2007 geen voorziening gevormd. Voor claims waarbij het waarschijnlijk is dat dc verplichting tot een uitstroom van middelen zal leiden en er tevens een betrouwbare inschatting van de omvang van de verplichting kan worden gemaakt, is voor dit bedrag een voorziening gevormd.
C C
< ^ '••
Veronderstellingen ten aanzien van voorraden Voor incourante voorraden wordt een voorziening genomen. Dc daadwerkelijke afboekingen kunnen afwijken van deze voorziening.
Veronderstellingen ten aanzien van uitgestelde belastingvorderingen Gouda Vuurvast heeft voor fiscaal compensabele verliezen bij twee van haar dochtermaatschappijen een uitgestelde belastingvordering opgenomen. Deze vordering is opgenomen voor zover het waarschijnlijk is dat in de toekomst belastbare winsten beschikbaar zullen zijn die voor de actiefpost kunnen worden aangewend. Ter bepaling van deze toekomstig belastbare winsten heeft een schatting van het waarschijnlijke tijdstip en niveau van de toekomstige belastbare winsten van de betreffende dochters plaatsgevonden, gebaseerd op de meerjarenbegroting. Indien blijkt dat de realisatie afwijkt van de eerdere verwachtingen dan wel de activering betwist wordt, leidt dit mogelijk tot een aanpassing van de actiefpost. Voor een nadere toelichting wordt verwezen naar noot 18. 5
Goodwill Goodwill betreft het bedrag van de koopprijs verminderd met dc reële waarde van de verkregen activa en passiva. Goodwill wordt toegerekend aan kasstroomgenererende eenheden die naar verwachting zullen profiteren van de synergie van dc bedrijfscombinatie. Goodwill wordt met ingang van i januari 2004 niet langer geamortiseerd. In plaats daarvan wordt jaarlijks getoetst of sprake is van bijzondere waardevermindering.
Software
:'
Overige door Gouda Vuurvast verworven en ontwikkelde immateriële activa zijn gewaardeerd tegen kostprijs verminderd met gecumuleerde amortisatie en impairmentvcrliezen. Amortisatie vindt plaats over de verwachte gebruiksduur die geraamd is op acht jaar cn wordt lineair ten laste van de winst- en verliesrekening gebracht vanaf het moment van ingebmikname. Activering vindt uitsluitend plaats tot het bedrag waarvan het waarschijnlijk is dat toekomstige economische voordelen aan Gouda Vuurvast zullen toekomen. De geactiveerde bedragen bestaan uit direct geleverde arbeid cn een toerekenbaar deel van de indirecte kosten.
Materiële vaste activa Alle materiële vaste activa worden tegen kostprijs opgenomen, exclusief dc kosten van dagelijks onderhoud, onder aftrek van dc cumulatieve afschrijvingen en de cumulatieve bijzondere waardeverminderingen.
O
c
QQJ
Dc kostprijs bevat tevens dc kosten van het vervangen van onderdelen van deze activa indien die kosten voldoen aan de voorwaarden voor opname in de balans. Afschrijving wordt liiu-nr berekend op basis van de gebruiksduur van de betreffende activa en de restwaarde.
<
C C
< QJ
(fl
Dc boekwaarde van machines en installaties wordt getoetst op bijzondere waardevermindering indien gebeurtenissen of veranderingen in de omstandigheden erop wijzen dat de boekwaarde mogelijk niet realiseerbaar is.
Een materieel vast actief wordt niet meer op de balans opgenomen in geval van afstoting of indien cr geen toekomstige economische voordelen van het gebmik worden verwacht. Een eventuele opbrengst of verlies voortvloeiend uit de verwijdering van het actief op de balans (hetgeen wordt berekend als het verschil tussen de netto-opbrengst bij afstoting en de boekwaarde van het actief) wordt opgenomen in de winst- cn verliesrekening gedurende het jaar waarin het actief wordt verwijderd van de balans. Dc restwaarde, de gebmiksduur en de waarderingsmethode van de activa worden, mits significant, jaarlijks beoordeeld en zonodig aangepast. Zodra groot onderhoud is uitgevoerd worden de kosten hiervan opgenomen in dc boekwaarde van dc gebouwen, machines cn installaties als een vervanging, indien aan de voorwaarden voor opname is voldaan. De geraamde gemiddelde gebruiksduur per categorie is: Grond en terreinen Gebouwen Dakbedekking Kantoorinrichting en invenuris Machines 8c installaties
Geen afschrijving 33 jaar 15 jaar xojaar 5 tot 8 jaar
Hardware
3 jaar
Vervoermiddelen
3 jaar
31 Overige deelnemingen
>_,
Bij dc eerste opname worden deze opgenomen tegen reële waarde vermeerderd met de daaraan direct toe te rekenen transactiekosten. Vervolgens wordt elk jaar opnieuw de reële waarde vastgesteld. Daar waar dc reële waarde niet betrouwbaar kan worden vastgesteld wordt de verkrijgingsprijs aangehouden.
Bijzondere waardevermindering van niet financiële vaste acdva Gouda Vuurvast beoordeelt per verslagdatum of er aanwijzingen zijn voor ccn mogelijke bijzondere waardevermindering van een actief. Als die aanwijzingen cr zijn of wanneer jaarlijkse toetsing op bijzondere waardevermindering van een actief vereist is, maakt Gouda Vuurvast een
"j, ^
schatting van de realiseerbare waarde van het actief. De realiseerbare waarde van een actief is de reële waarde minus de verkoopkosten van ccn actief dan wel dc kasstroomgenererende eenheid, of indien hoger, de bedrijfswaarde ervan. Dc realiseerbare waarde wordt voor een afzonderlijk actief bepaald, tenzij het actief geen inkomende kasstromen genereert die grotendeels onafhankelijk zijn van die van andere activa of groepen activa. Indien dc boekwaarde van een actief hoger is dan dc realiseerbare waarde, wordt het actief geacht een bijzondere waardevermindering te hebben ondergaan en wordt het afgewaardeerd tot de realiseerbare waarde.
ui ^ rt fl)
< Bij de bepaling van de bedrijfswaarde worden dc geschatte toekomstige kasstromen contant gemaakt waarbij dc disconteringsvoet voor belasting wordt toegepast die rekening houdt met dc huidige marktbcoordclingen van de tijdswaarde van geld en de specifieke risico's van het actief.
C C
Verliezen uit hoofde van bijzondere waardeverminderingen van voortgezette bedrijfsactiviteiten
< fl) ..
worden in de winst- en verliesrekening verantwoord in die kostencategorieën die passen bij dc
"^
functie van het actief dat de bijzondere waardevermindering heeft ondergaan.
Bijzondere waardeverminderingsverliezen worden eerst in mindering gebracht op de boekwaarde van de aan de kasstroomgenererende eenheden toegerekende goodwill en vervolgens naar rato in mindering gebracht op dc boekwaarde van de overige activa van de eenheid. Voor activa exclusief goodwill wordt per verslagdatum beoordeeld of er aanwijzingen zijn dat eerder verantwoorde verliezen wegens bijzondere waardeverminderingen wellicht niet meer bestaan of zijn afgenomen. Als die aanwijzingen er zijn maakt Gouda Vuurvast een schatting van de realiseerbare waarde. Een eerder verantwoorde bijzondere waardevermindering wordt alleen dan temggenomen als sinds de opname van de laatste waardevermindering een wijziging is opgetreden in de schattingen die Gouda Vuurvast gebruikt bij de bepaling van dc realiseerbare waarde. Indien dit het geval is wordt dc boekwaarde van het actief naar de realiseerbare waarde verhoogd. Dit verhoogde bedrag kan niet hoger zijn dan de boekwaarde die zou zijn bepaald indien in eerdere jaren geen waardevermindering zou zijn opgenomen, rekening houdend met afschrijvingen. Een dergelijke temgncming wordt verantwoord in dc winst- en verliesrekening.
Voorraden De voorraden grond- en hulpstoffen worden gewaardeerd tegen de aankoopprijs op basis van first in first out. De voorraden gereed product worden gewaardeerd tegen kostprijs of de netto opbrengstwaarde indien deze lager is. 32
De
kostprijs bestaat uit dc aanschaffingskosten van dc verbruikte grond- cn hulpstoffen en de
directe productiekosten, vermeerderd met een opslag voor indirecte fabricagekosten, exclusief <^
de rente op vreemd vermogen.
> De netto opbrengstwaarde is de verkoopprijs in het kader van dc normale bedrijfsvoering •
verminderd met de kostprijs en de geschatte kosten ten behoeve van de afwikkeling van de verkoop. Voor incourante voorraden wordt een voorziening getroffen.
Financiële activa Financiële activa worden ingevolge IAS 39 aangemerkt als een financieel actief tegen reële waarde met verwerking van waardeveranderingen in dc winst- cn verliesrekening, als leningen j.
cn vorderingen, of als voor verkoop beschikbare financiële activa. Bij eerste opname van financiële activa worden deze opgenomen tegen reële waarde, vermeerderd met de direct daaraan toe te rekenen transactiekosten.
ui
Gouda Vuurvast bepaalt de mbriccring van dc financiële activa op het moment van de eerste
jf
verantwoording. Alle reguliere aankopen cn verkopen van financiële activa worden opgenomen
Q_
per transactiedatum, zijnde dc datum waarop Gouda Vuurvast dc verplichting aangaat het
fl)
activum te kopen. Reguliere aan- en verkopen zijn aan- en verkopen van financiële activa
^ C
waarvoor activa moeten worden geleverd binnen een periode die over het algemeen wordt bepaald door regels of gebmiken in dc markt.
C •1
< QJ
Vfl
Reële waarde De reële waarde van financiële insmimenten die actief verhandeld worden op financiële markten wordt bepaald aan de hand van marktnoteringen per balansdatum. Wanneer er geen sprake is van een actieve markt wordt de waarde bepaald door waarderingstechnieken die zijn gebaseerd op at-arms-length pricing, discounted cash flow analyses en overige waarderingsmodellen.
Te factureren/vooruitgefactureerd aan opdrachtgevers inzake onderhanden projecten De vorderingen op opdrachtgevers in het kader van lopende projecten worden gewaardeerd tegen kostprijs plus tot dan toe opgenomen winst, verminderd met een voorziening voor voorzienbare verliezen cn verminderd met gefactureerde termijnen. De mate van gereedheid van een project wordt berekend door de gemaakte kosten te delen door de geschatte kosten voor het gehele project. Op basis van dc mate van gereedheid van een project wordt een pro rata deel van de geschatte winst in de resultatenrekening opgenomen. Indien blijkt dat een project verliesgevend is wordt voor het gehele verlies een voorziening getroffen. De kostprijs omvat alle kosten die rechtstreeks verband houden met specifieke projecten en een toerekening van de gemaakte indirecte kosten op basis van de normale capaciteit.
Handelsvorderingen en overige vorderingen Handelsvorderingen met over het algemeen ccn betaaltermijn van 30 tot 90 dagen worden opgenomen tegen de reële waarde van de tegenprestatie minus een voorziening voor oninbare bedragen, rekening houdend met indicaties omtrent insolventie, betalingsachterstanden en krcdictvcrzckering. Dubieuze vorderingen worden afgeschreven zodra dc oninbaarheid is vastgesteld.
>_<
> Geldmiddelen en kasequivalcnten Geldmiddelen en kasequivalcnten in de balans bestaan uit banktegoeden en kasgeld en kortctermijndeposito's met een oorspronkelijke looptijd van drie maanden of minder.
r Ten behoeve van het geconsolideerde kasstroomoverzicht bestaan de geldmiddelen en kasequivalcnten uit de liquide middelen zoals hierboven gedefinieerd.
Rentedragende leningen Alle leningen worden bij de eerste opname opgenomen tegen de reële waarde van de ontvangen tegenprestatie minus de direct toerekenbare transactiekosten.
Cl Na deze eerste opname worden de rentedragende leningen vervolgens gewaardeerd tegen de geamortiseerde kostprijs op basis van de effectieve-rentemethode.
® n fl)
Winsten en verliezen worden opgenomen in het nettoresultaat zodra de schulden niet langer op de balans worden opgenomen, alsmede via het amortisatieproces.
^ C
Onder dc langlopende schulden worden schulden opgenomen met een resterende looptijd van
<
langer dan één jaar. De kortlopende schulden hebben een verwachte looptijd van maximaal een
:T
jaar. De binnen een jaar vervallende aflossingsverplichtingen op langlopende schulden worden
•••
opgenomen onder de kortlopende schulden.
Bijzondere waardeverminderingen van financiële activa De boekwaarde van dc financiële activa van Gouda Vuurvast wordt per iedere balansdatum opnieuw bezien om te bepalen of er aanwijzingen zijn voor bijzondere waardeverminderingen. Indien dergelijke aanwijzingen bestaan wordt een schatting gemaakt van de realiseerbare waarde van het actief.
Voorzieningen Een voorziening wordt opgenomen indien: • Gouda Vuurvast een huidige (contractuele of feitelijke) verplichting heeft als gevolg van ccn gebeurtenis in het verleden; • het waarschijnlijk is dat een uitstroom van middelen die economische voordelen in zich bergen, vereist zal zijn om dc verplichting af tc wikkelen, cn een betrouwbare schatting gemaakt kan worden van het bedrag van de verplichting. Het is voor Gouda Vuurvast praktisch niet haalbaar een indicatie te geven over het tijdstip en de omvang van de uitgaande kasstromen, waarvoor een verplichting is opgenomen.
34
Indien Gouda Vuurvast verwacht dat een (deel van dc) voorziening wordt vergoed, bijvoorbeeld ingevolge een verzekeringscontract, wordt de vergoeding alleen opgenomen als een afzonderlijk actief indien ontvangst van de vergoeding vrijwel zeker is. De last die met een voorziening samenhangt, wordt opgenomen in de winst- en verliesrekening na aftrek van een eventuele vergoeding. Indien het effect van de tijdwaarde van geld materieel is, worden dc voorzieningen contant gemaakt tegen een disconteringsvoet vóór belasting die, indien noodzakelijk, met de specifieke risico's van de verplichting rekening houdt. Indien gedisconteerd wordt, wordt de toename in de voorziening wegens het verstrijken van de tijd verantwoord als financicringskosten.
Verplichtingen inzake garanties en claims Garantieverplichtingen zijn gevormd voor in rechte afdwingbare of feitelijke verplichtingen als gevolg van orders uit het verleden die waarschijnlijk tot uitgaven zullen leiden. Dc verM
plichtingen bestaan uit feitelijk nog niet afgewikkelde claims op balansdatum alsmede een raming voor nog te ontvangen claims gebaseerd op de claimhistorie van dc voorgaande drie boekjaren.
Verplichtingen voor pensioen en vervroegde uittreding Toegezegde bijdrageregeling Premies voor toegezegde bijdrageregelingen worden in de winst- cn verliesrekening verantwoord in het jaar dat dc premies verschuldigd worden. Ci Z, ^ fl)
Toegezegd pensioenregeling De kosten van dc toegezegd pensioenregeling voor de overige medewerkers wordt op actuariële wijze afzonderlijk voor iedere regeling bepaald aan de hand van de 'Projected Unit Credit' methode.
< C C <
De nettoverplichting van Gouda Vuurvast uit hoofde van toegezegd pensioenregelingen wordt berekend door een schatting te maken van de pensioenaanspraken die werknemers hebben opgebouwd in mil voor hun diensten in de verslagperiode en voorgaande perioden. Deze pen-
j.
sioenaanspraken worden verdisconteerd om de contante waarde te bepalen, en de reële waarde
*•
van de beleggingen wordt hierop in mindering gebracht. De disconteringsvoet is gebaseerd op het rendement per balansdatum van obligaties met een waardering van de kredietwaardigheid van AA waarvan de looptijd de termijn van de toegezegde-pensioenverplichtingen benadert.
Indien de actuariële resultaten die ontstaan bij het berekenen van de verplichting van Gouda Vuurvast uit hoofde van de pensioenregeling meer bedragen dan 10% van de contante waarde van dc bmto verplichting uit hoofde van de toegezegd pensioenregeling, dan wel de reële waarde van de beleggingen indien deze hoger is, wordt dat gedeelte als bate of last in de resultatenrekening opgenomen over de verwachte gemiddelde resterende diensttijd van de werknemers die aan de regeling deelnemen. De waardering van de verplichtingen uit hoofde van de regelingen voor pensioenen wordt uitgevoerd door erkende actuarissen.
Overlopende activa en passiva De overlopende activa en passiva hebben een verwachte looptijd van maximaal een jaar.
Leaseovereenkomsten De bepaling of een regeling een leaseovereenkomst vormt of deze bevat, is gebaseerd op de inhoud van de overeenkomst en vereist een beoordeling of de uitvoering van de overeenkomst afhankelijk is van het gebruik van een bepaald actief of bepaalde activa en of de overeenkomst het recht toekent om het actief te gebmiken. Een financiële lease waaronder aan Gouda Vuurvast vrijwel alle aan de eigendom van een actief verbonden risico's en voordelen worden overgedragen, wordt geactiveerd vanaf het momenl van aanvang van de lease tegen de reële waarde van het geleasde object of, indien lager, de contante waarde van de minimale leasebetalingen. De leasebetalingen worden verdeeld in financieringskosten en verlaging van de leaseverplichting, waarmee een constante rentevoet wordt bereikt
3 5
voor het restant van de verplichting. De financieringskosten worden direct ten laste van het resultaat gebracht.
—.
> Geactiveerde geleasde activa worden afgeschreven over de geschatte gebmiksduur van het actief of de kortere leasetermijn, indien er geen redelijke zekerheid is dat Gouda Vuurvast het eigendom zal verkrijgen aan het einde van de leaseperiode. Operationele leasebetalingen worden gedurende de leaseperiode lineair opgenomen als last in de winst- en verliesrekening.
Grondslagen voor de resultaatbepaling
^
Netto omzet Onder de netto omzet worden opbrengsten verantwoord waarvan het waarschijnlijk is, dat de economische voordelen ten goede zullen komen aan Gouda Vuurvast en de opbrengsten betrouwbaar kunnen worden bepaald. Aan de volgende specifieke verantwoordingscriteria
C\
dient voldaan te zijn alvorens opbrengsten worden verantwoord:
^ Q. fl)
Opbrengsten worden verantwoord indien de belangrijke risico's en voordelen van eigendom van de goederen zijn overgedragen aan de koper.
ln de netto omzet worden de gemaakte projectkosten en het pro rato deel van de verwachte winst verantwoord.
^ C C
Vfl
Bedrijfslasten De aan de productie bestede kosten en de overige met de exploitatie verband houdende kosten, die ten grondslag liggen aan de bedrijfsopbrengsten, worden als bedrijfslasten verantwoord. De hierin begrepen afschrijvingskosten worden lineair berekend op basis van verkrijgingsprijs en economische gebmiksduur. Verliezen worden genomen zodra deze voorzienbaar zijn. Financieringsopbrengsten en -kosten De financieringsopbrengsten en -kosten worden verantwoord op basis van de effectieve renteopbrengsten respectievelijk -lasten, inclusief toegerekende transactiekosten. Belastingen Verschuldigde en verrekenbare belastingvorderingen en -verplichtingen voor lopende en voorgaande jaren worden gewaardeerd op het bedrag dat naar verwachting zal worden teruggevorderd van of betaald aan de belastingdienst. Het belastingbedrag wordt berekend op basis van de bij wet vastgestelde belastingtarieven en geldende belastingwetgeving. ingen Voor uitgestelde belastingverplichtingen wordt een verplichting opgenomen op basis van de tijdelijke verschillen per balansdatum tussen de fiscale boekwaarde van activa en passiva en hun in deze jaarrekening opgenomen boekwaarde. Met de volgende tijdelijke verschillen wordt geen rekening gehouden: fiscaal niet aftrekbare goodwill, de eerste opname van activa of verplichtingen die noch de commerciële noch de w«
fiscale winst beïnvloeden, en verschillen die verband houden met investeringen in dochterondernemingen voor zover ze in de afzienbare toekomst niet worden afgewikkeld. Uitgestelde belastingvorderingen worden opgenomen voor alle verrekenbare tijdelijke verschillen en fiscaal compensabele verliezen, voor zover het waarschijnlijk is dat er fiscale winsten beschikbaar zijn waarmee het verrekenbare tijdelijke verschil en de compensabele verliezen kunnen worden verrekend.
.,
De boekwaarde van de uitgestelde belastingvorderingen wordt per balansdatum beoordeeld en verlaagd voor zover het niet waarschijnlijk is dat voldoende fiscale winst beschikbaar zal zijn waarmee het tijdelijke verschil geheel of gedeeltelijk kan worden verrekend. Niet opgenomen uitgestelde belastingvorderingen worden per balansdatum herbeoordeeld en opgenomen voor zover het waarschijnlijk is dat in de toekomst fiscale winst aanwezig zal zijn waarmee deze uitgestelde vordering kan worden verrekend.
Cl ^ r* fl) ^
C C < fl) Vfl
Uitgestelde belastingvorderingen en -verplichtingen worden gewaardeerd tegen de belastingtarieven die naar verwachting van toepassing zullen zijn op de periode waarin de vordering wordt gerealiseerd of de verplichting wordt afgewikkeld, op basis van de bij wet vastgestelde belastingtarieven en de geldende belastingwetten. De belasting over posten die direct in het eigen vermogen zijn verwerkt, worden direct in het eigen vermogen verwerkt in plaats van in de winst- en verliesrekening.
Uitgestelde belastingvorderingen en -verplichtingen worden gesaldeerd indien er een in rechte afdwingbaar recht bestaat om belastingvorderingen te salderen met belastingverplichtingen en de uitgestelde belastingen verband houden met dezelfde belastbare entiteit en dezelfde belastingautorileit.
Opbrengsten, kosten en activa worden opgenomen na aftrek van de omzetbelasting behalve indien de op de aankoop van activa of diensten betreffende omzetbelasting niet temggevorderd kan worden van de belastingdienst in welk geval de omzetbelasting wordt opgenomen als onderdeel van de kosten van de verwerving van het actief of als onderdeel van de kostenpost. Het netto bedrag van de omzetbelasting die kan worden teruggevorderd van, of betaalbaar is aan de belastingdienst wordt opgenomen op de balans. Afgeleide financiële instmmenten en afdekking van risico's Gouda Vuurvast maakt gebmik van afgeleide financiële instmmenten zoals valutatermijncontracten en renteswaps ter afdekking van de gelopen risico's voor wat betreft de renteen valutaschommelingen. In overeenstemming met het beleid inzake financiële risico's van de groep worden geen afgeleide financiële instmmenten voor handelsdoeleinden aangehouden danwei uitgegeven. De afgeleide financiële insmimenten worden bij de eerste opname verantwoord tegen de reële waarde per de datum waarop het contract is aangegaan en vervolgens wordt hun reële waarde per balansdatum opnieuw bepaald. Eventuele verliezen en winsten voortvloeiend uil de bepaling van de reële waarde worden direct in de resultatenrekening opgenomen, tenzij deze in aanmerking komen voor hedge accounting conform de IFRS bepalingen. De reële waarde van derivaten wordt bepaald op basis van de huidige termijnkoersen voor contracten met gelijke looptijdprofielen. De reële waarde van renteswap contracten wordt bepaald op basis van de marktwaarde van soortgelijke instrumenten.
37 •
Derivaten worden opgenomen als activa indien de reële waarde positiefis en als verplichting als deze negatiefis. Kasstroomafdekking Het effectieve gedeelte van veranderingen in de reële waarde van afgeleide financiële instmmenten die bestemd zijn als kasstroomafdekking en ook als zodanig zijn geclassificeerd, wordl verwerkt in hei eigen vermogen. De winsl of het verlies uit het niet-effectieve gedeelte wordl direct verwerkt in de winst- en verliesrekening als financiële baten en lasten. In het eigen vermogen verwerkte bedragen worden ten gunste often laste van het resultaat gebracht (als financiële baten of lasten) op het momenl dal de afgedekte positie de winsten verliesrekening beïnvloedt (bijvoorbeeld als de afgedekte, verwachte verkoop van de positie plaatsvindt). Indien een afdekkingsinstmment afloopt of wordt verkocht, of indien een instmment niet langer als afdekkingsinstmment aangemerkt kan worden, blijven de cumulatieve winsten en verliezen in het eigen vermogen totdat de verwachte toekomstige transactie uiteindelijk wordl opgenomen in de winsl- en verliesrekening. Als de verwachte toekomstige transactie niet langer waarschijnlijk is, wordl hel cumulatieve resultaat direct overgebracht vanuil het eigen vermogen naar de winst- en verliesrekening onder de overige financiële balen en lasten.
•
o C OQJ
< < Q) Vfl
SEGA
PPORTA
Er wordt gesegmenteerde informatie verstrekt inzake de marktsegmenten (Industrie Groepen) en geografische segmenten van de groep. De primaire segmentatiebasis, segmentatie per Industrie Groep, is gebaseerd op het rendements- en risicoprofiel van Gouda Vuurvast. De geografische segmentatie is secundair. De interne organisatie van Gouda Vuurvast is afgestemd op de segmentatie naar Industrie Groepen. Segmentenresullaten beslaan uil items, die direct aan het desbetreffende segment toewijsbaar zijn. Niel gealloceerde resullalen beslaan uil gemeenschappelijke uitgaven. Het segmentatieoverzicht is ingedeeld naar Industrie Groepen. Het shared service center levert goederen en diensten tegen kostprijs aan de Industrie Groepen. Hierbij is geen sprake van formele levering en facturatie. De kostprijs is gebaseerd op een normale bezetting. Het resultaat bij het shared service center is de resultante van budgetresultaten, dekkingsresultaten en de algemene holding koslen. Tussen de verschillende Industrie Groepen vinden geen verkopen plaats. De activa worden niet nader gesegmenteerd aangezien de verschillende Industrie Groepen gezamenlijk gebruik maken van de activa. Een verdeling zou arbitrair zijn. De financiële balen en lasten zijn niet aan de segmenten gealloceerd omdat de treasury activiteiten op groepsbasis worden uitgevoerd (zie noot 35). Om dezelfde reden is geen gesegmenteerd kasstroomoverzicht opgesteld. De verplichtingen worden gealloceerd aan het shared service center.
38 2007 Industrie Groep (x € 1.000)
C
Non Ferro
Petrochemie
Milieu
Overige
Shared Service Center
Netto omzet
37.574
22.326
24.320
6.312
-
90-532
Som der bedrijfslasten
35.711
18.612
29.837
5.080
4.189
93-429
Bedrijfsresultaat
1.863
3-7I4
(5-5'7)
1-232
(4-189)
(2.897)
Bedrijfsresultaat in % van netto omzet
5,0%
16,6%
(22,7%)
19,5%
O O C Q. QJ
2006
<
Industrie Groep
C C
(x € 1.000)
<
Netto omzet
32.826
28.160
18.295
9.248
-
88.529
Som der bedrijfslasten
30.660
23.673
16.698
8.005
4.842
83.882
Bedrijfsresultaat
2.166
4.483
1.597
1.243
(4-842)
4-647
Bedrijfsresultaat in % van netto omzet
6,6%
15,9%
8,7%
13,4%
Non Ferro
Petrochemie
Milieu
Overige
Shared Service Center
QJ Vfl
In 2007 zijn de herstelwerkzaamheden aan een van de in 2006 uitgevoerde nieuwbouwprojecten voltooid. De kosten van deze herstelwerkzaamheden hebben ertoe geleid dal het resultaat in de Industrie Groep Milieu 8c Energie incidenteel met € 5,3 miljoen is afgenomen.
(x €1.000)
Bedrijfsresuitaat Financieringsopbrengsten en -kosten
2007
2006
(2.897)
4-647
(423)
(437)
(3.320)
4.210
Resultaat uit gewone bedrijfsuitoefening voor belasting
Belasting
706
(1.488)
Resultaat uit gewone bedrijfsuitoefening na belasting
(2.614)
2.722
Resultaat na belasting
(2.614)
2.722
Niet-toegerekende activa
50.110
46.348
Resultaat deelnemingen Aandeel van derden in het groepsresultaat
> Totaal activa
50.110
46.348
Niet-toegerekende verplichtingen
34-919
27.387
Totaal verplichtingen
34-919
27.387
2.439 752 (1.664) (9)
2.915 989 (1-746) -
(254)
20 (360)
Investeringen: Materiële vaste activa Immateriële vaste activa Afschrijvingen op materiële vaste activa Afschrijvingen op immateriële vaste activa Bijzonder waardeverminderingsverlies opgenomen in winsl- en verliesrekening Garantie voorziening
^
C) £. O fl)
< C C
Non-Ferro Gouda Vuurvast is een belangrijke toeleverancier voor de Non-Ferro industrie. Het grootste deel van de activiteiten in deze Industrie Groep is gericht op de aluminium industrie, zowel in primaire toepassingen (smeltovens en anode bakovens), als in de talloze secundaire toepassingen (verwerking van aluminium lot half- en eindproducten). Een belangrijk deel van de productie van stenen wordt aangewend voor nieuw te bouwen anode bakovens en het (groot) onderhoud daarvan.
< fl) j . *"•
Petrochemie Gouda Vuurvast richt zich met de industriegroep Petrochemie op raffinaderijen, gasfabrieken en de chemische industrie. De vuurvast toepassingen binnen de petrochemische industrie zijn zeer divers en slerk geconcentreerd op nieuwbouw of grotere revisies. De belangrijkste geografische marklen liggen in West Europa en in hel Midden Oosten.
Milieu & Energie De vuilverbrandingsindustrie is in West Europa relatief slerk ontwikkeld. De industrie ontwikkelt zich van een locale, (semi-) overheidsactiviteit (verwerking van huisvuil) tot een geprivatiseerde, nationale en steeds meer internationaal opererende industrie, die zich bezig houdl met milieu en energie ('waste to energy'). In de industriegroep Milieu 8c Energie nemen Nederland en Duitsland een vooraanstaande plaats in. De markt voor Milieu & Energie is een groeimarkt met expansiemogelijkheden naar Oosl Europa en Rusland.
Overige Activiteiten De Overige Activiteiten zijn onder le verdelen in drie categorieën: enkele grotere klanten waaraan van oudsher wordl geleverd en voor wie ook installatie werkzaamheden worden verrichl, meer speciaal in de slaal industrie; kleinere, lokale klanten waar bijzondere toepassingen gevraagd worden, zoals gras- en kippenmestdrogerijen; nieuwe klanten met een potentie lot verdere groei, bijvoorbeeld in de keramische industrie.
Geografische spreiding omzet Van de netto omzet kan de volgende geografische indeling worden gegeven:
(x€ i.ooo)
2007
2006
Nederland Overige Europa Builen Europa
25-532
22.358
38.284
34.200
26.716
31.971
Totaal
90.532
5-529
2007
2006
Aciiva Nederland Activa overige Europa
35-359 '4-75'
32.109 14.239
Totaal
50.110
46-348
Geografische spreiding activa Van de activa kan de volgende geografische spreiding worden gegeven:
O O c Q-
(x € 1.000)
QJ
< C
c < QJ Vfl
Overige baten Onder de overige baten is de boekwinst behaald bij verkoop van een woonhuis verantwoord.
Geografische spreiding investeringen De investeringen in immateriële vaste activa vinden geheel in Nederland plaats. Van de investeringen in materiële vaste activa kan de volgende geografische spreiding worden gegeven:
(x € i.ooo)
2007
2006
Nederland Overige Europa
1.911 528
2,249 666
Totaal
7
2.439
2
-9 I 5
WIJZIGING VOC' In 2007 zijn ten opzichte van 2006 meer orders voomilgeproduceerd. Dit heeft lot een stijging van de voorraad gereed product geleid.
8 UITi
i^WERK
41
Onder de kosten van grond- en hulpstoffen worden de grondstofkosten van de eigen productie gerubriceerd.
> Onder de koslen uitbesteed werk en andere externe kosten worden de volgende kosten gembriceerd: kostprijs verkopen, kosten vracht en emballage, kosten onderaanneming, directe verkoopkosten en onderhoudskosten.
> O (x €1.000)
Lonen en salarissen Pensioenlasten inclusief pre-pensioen Overige sociale lasten
2007
2006
15-544 1-777 2.565
14.860 I -497 2.307
1.
O
O Totaal
19.886
18.664
Q. fl)
< C C
< QJ Vfl
Aantal medewerkers in vast dienstverband gesplitst naar hoofdactiviteit, per land:
Nederland Productie
Totaal
Tolaal
Duitsland
België
2007
2006
120
110
189
382
120
Construction 8c Services
72
104
19
Algemeen
SO
33
10
'95 93
242
137
29
408
Totaal
83
Voor een nader toelichting op de pensioenlasten wordl verwezen naar noot 25.
Bezoldiging bestuurders en commissarissen De ten laste van hel geconsolideerde resultaat gebrachte bezoldiging van bestuurders en commissarissen bedraagt € 305.000 (2006: € 573.000).
( x € 1.000)
2007
2006
215
483 30
Mr Th.J.M. Lenders (Algemeen Directeur), (Salaris 175, Bonus o. Pensioenpremie 40) (2006: Salaris 170, Bonus 238, Pensioenpremie 75) J.G.H, van den Bovenkamp (Commissaris) Mr R. van der Vlist (Commissaris) Ir. J.C.T. van der Wielen (Commissaris)
«5 7
Drs. J.E.M, van der Burg (Commissaris)
•5
Ir. A. Havermans (Commissaris) Drs. W. Waleson (Commissaris)
'5 8
15
305
573
Totaal
::
30
15 15 '5 —
SJ
1
De heer Van der Wielen is op 16 mei 2007 afgetreden, de heer Waleson heeft de heer Van der Wielen per deze dalum opgevolgd.
O
c Q. QJ
< C
c < Q) vfl
Het aandelenbezit van de commissarissen in Gouda Vuurvast Holding N.V. bedraagt 18,1% (2006:18,1%) van het aantal uitstaande aandelen. In 2007 heeft de heer J.G.H, van den Bovenkamp reis- en verblijfkosten vergoedingen ontvangen ten bedrage van € 12.000 (2006: € 26.000). Daarbuiten is er geen sprake van enige zakelijke relatie tussen de vennootschap en de commissarissen. Er zijn geen leningen, voorschotten, garanties, aandelen of opties verstrekt aan de bestuurders en leden van de Raad van Commissarissen. De bezoldiging van de commissarissen is niet afhankelijk van de resultaten van de vennootschap.
Beloning sleutelfunclionarissen van Gouda Vuurvast
(x € x.ooo)
2007
2006
Korte termijn personeelsbeloningen Pensioenregelingen
704 85
876 146
Tolaal
789
1.022
De sleutelfunctionarissen bestaan uit de niet-statutaire directieleden en de landenmanagers van België en Duitsland. De beloning van de statutair bestuurder is opgenomen bij de bezoldiging van bestuurders en commissarissen. Er zijn geen leningen, voorschotten, garanties, aandelen of opties verstrekt aan de sleutelfunctionarissen. 10
Afschrijving op materiële vaste activa
(x € 1.000) Bedrijfsgebouwen Machines en installaties Andere vaste bedrijfsmiddelen
2007
2006
43
265
242
076 976
811
423
693
>
1.664
1.746 1-746
W
< pa 00
n > Afschrijving op immateriële vaste activa M (x € 1.000)
2007
2006
^1 Software
9
-
^
O Tolaal
9
-
^ fl)
< C C Onder de overige bedrijfskosten zijn onder meer begrepen inhuur van personeel en overige personeelskosten, reis-, verblijf-, representatie- en autokosten, huisvestingskosten, kantoorkosten en diensten van derden. In deze kosten zijn de directe kosten voor het laboratorium en R8cD opgenomen voor € 0,6 mln. (2006: € 0,5 mln.).
< fl) ^ **
12
FINANC
I:N F I N A N C
(x€i.ooo)
2007
2006
Financieringsopbrengsten Rentederivaten (tegen fair value) Rekening courant financiële instellingen
'43
'47
10
22
Tolaal
'53
169
2007
2006
218
186
78 272
35 380
8
5
576
606
(x €1.000)
Financieringskosten Langlopende leningen Koersverschillen Rekening courant financiële instellingen Overige rentelasten Totaal
£.
'
o C Q. Qi
< C
c < QJ Vfl
N
13 De bedrijfsactiviteiten van Gouda Vuurvast zijn naast de Nederlandse belastingwetten onderworpen aan verschillende buitenlandse belastingwetten met belastingtarieven die variëren en onder andere de oorzaak zijn van het verschil tussen het gewogen gemiddelde tarief en het weltelijke winstbelastingtarief in Nederland van 25,5% (2006: 29,6%). Onderstaand wordl de relatie weergegeven lussen het nominale belastingtarief in Nederland en de effectieve belastingdruk op het groepsresultaat voor belastingen (in procenten).
2007
2006
Nominaal tarief Nederland Belastingeffect van: Niet gewaardeerde verliezen deelnemingen buitenland Afwijkende tarieven buitenland Effecten tariefswijzigingen Overige effecten
(25,5)
29,6
4.5 4.9 (4,9)
0,0
(0,3)
(0,1)
Effectieve belastingdruk
(21,3)
35.3
5.8 0,0
Een nadere specificatie van de belastinglast luidt als volgt:
(x€i.ooo)
2007
2006
Afle dragen (te vorderen) vennooischapsbelasting
(32) (510)
1.526
Effecten tariefswijzigingen
(71)
35
Overige (inclusief verschillen oude jaren)
(93)
Muutie latente belastingverplichting
Belastinglast (-bate)
(706)
(73)
1.488
Voor de rechtstreeks in het vermogen verwerkte termijniransaclie was in 2006 ccn uitgestelde belastingclaim van € 28.000 opgenomen. 14 De gewone winst per aandeel is berekend door de nettowinst toe te rekenen aan de houders van gewone aandelen van de moedermaatschappij te delen door hel gewogen gemiddeld aantal gewone uilstaande aandelen gedurende hel jaar.
45
Gewogen gemiddelde aantal uitstaande aandelen (x 1.000)
2007
2006
1.251
1.251
(2,09)
2,18
Gewogen winst per aandeel toe lc rekenen aan aandeelhouders moedermaatschappij
C
o c
BL. QJ
< C
< QJ
Vfl
;LE VASTE A C T I V A
(x€i.ooo) Goodwill Software en overige immateriële vaste activa
2007
2006
78
78
1-732
989
1.810
1.067
2007
2006
78
78
78
78
Goodwill
(x € 1.000)
Stand per 1 januari Overige mutaties Stand per 31 december
De goodwill is ontslaan bij de acquisitie van Industrie Service Klötze GmbH. Gezien het geringe belang heeft geen uitgebreide impairmenltest plaatsgevonden en is er geen aanleiding om tot
'
een bijzondere waardevermindering over te gaan.
Software en overige immateriële vaste activa 7J
(x € 1.000)
2007
2006
O j.
Stand per 1 januari
989
-
Invesieringen in hel boekjaar
752
989
Afschrijving
(9)
Ci
o c
Stand per 31 december
1.732
989
D. QJ
< C ^ < Dl Vfl
Dc geactiveerde koslen inzake software en overige immateriële vaste activa betreffen de uilgaven in het kader van het ERP project. Oplevering in Nederland heeft in december 2007 plaatsgevonden. Vanaf de datum van ingebmikname is gestart met afschrijving. De afschrijving wordl berekend over de verwachte gebruiksduur van 8 jaar.
i6
MATERIEL)
ACTIVA
Bedrijfs-
2007 ( x € 1.000)
Verkrijgingsprijs Afschrijvingen Boekwaarde per 1-1-2007
Andere
gebouwen
Machines
vaste
en
en
bedrijfs-
terreinen
installaties
middelen
Totaal
8.628
n.618
5.561
25.807
(3-002)
(7-898)
(4-561)
(15-461)
5.626
3-720
1.000
10.347
665
1.019
755
2-439
-
-
Mutatie in de boekwaarde: Investeringen Desinvesteringen
(84)
(84)
(423) 292
(1.664)
540
691
Afschrijvingen ten laste van het resultaat
(265)
(976)
Herrubricering
(291)
(1)
-
Verkrijgingsprijs
9.054
12.721
5.351
27.126
Afschrijvingen
(3.319)
(8.959)
(3-8")
(16.089)
Boekwaarde per 31-12-2007
5-735
3-762
1.540
11.038
47 •
Andere
Bedrijfsgebouwen 2006
Machines
•
vaste
en
en
bedrijfs-
terreinen
installaties
middelen
••
(x € 1.000)
Totaal •
Verkrijgingsprijs Afschrijvingen Boekwaarde per 1-1 -2006
7.422
10.558
5.150
23.130
(2.740)
(7-087)
(4.003)
(13-830)
4.682
3-471
1.147
9.301
vi
Mutatie in de boekwaarde: Invesieringen Desinvesteringen
I.206
-
1.064
645
2.915
(4)
(99)
(103)
(811)
(693)
(1.746)
Afschrijvingen ten laste van het resultaat
;
(242)
Ci
o c
Q. QJ
Bijzondere waardevermindering
(20)
-
(147)
(20) 1.046
944
249
8.628
11.618
5.561
25.807
(3.002)
(7-898)
(4-56l)
(15.461)
5.626
3.720
1.000
10.347
< Verkrijgingsprijs Afschrijvingen
Boekwaarde per 31 12-2006
QJ Vfl
In 2007 heeft bij de implementatie van het nieuwe ERP-systeem een toetsing van de juiste rubricering van de materiële vaste activa plaatsgevonden. Dil heeft geresulteerd in een verschuiving van enkele activa van de bedrijfsgebouwen en machines en installaties naar de andere vaste bedrijfsmiddelen. De boekwaarde van deze verschuiving is per saldo opgenomen op de regel hermbricering. De geraamde gemiddelde gebruiksduur per categorie is: Grond en terreinen Gebouwen
Geen afschrijving 33 jaar
Dakbedekking
15 jaar
Kantoorinrichting en inventaris
10 jaar
Machines 8c installaties Hardware Vervoermiddelen
5 tol 8 jaar 3 jaar 3 jaar
Alle materiële vaste activa zijn volledig in eigendom. Bij de machines en installaties wordl niel uitgegaan van een restwaarde. Eind 2007 is besloten in verband met de omvang van de toenmalige orderportefeuille een van de ovens tijdelijk stil le leggen. Tevens is van de gelegenheid gebruik gemaakt groot onderhoud aan de betreffende oven uil le voeren. De oven is op 1 febmari 2008 weer in gebruik genomen. Interne berekening heeft aangetoond dat een versnelde afschrijving wegens waardevermindering niet noodzakelijk is. De reguliere afschrijving is gedurende deze periode voortgezet.
48
De bijzondere waardevermindering in 2006 heeft betrekking op dc afwaardering van de restwaarde van een houten loods met asbest dakbedekking en de geschatte sloopkostcn.
< Per 31 december 2006 en 2007 waren er geen terreinen en gebouwen bezwaard met een hypolheek als zekerheid voor bankleningen. Zonder voorafgaande toestemming van onze kredietverlener mag Gouda Vuurvast niet overgaan tot vervreemden en bezwaren van alle onroerende zaken. Onder bepaalde voorwaarden zal de kredietverlener overgaan tot hel vestigen van een kredielhypotheek. Voor de details van deze voorwaarden wordt verwezen naar noot 30.
j.
O 17 Onder de post investering in geassocieerde deelneming is een 18% belang opgenomen in Gouda Refractories Auslralia Ply Ltd, Chatswood, Australië. De waardering is ongewijzigd ten opzichte van vorige boekjaren. Er is geen sprake van een bijzondere waardevermindering. De verkopen van Gouda Vuurvast aan Gouda Refractories Australia bedragen in 2007 € 81.000 (2006 : € 244.000). Gouda Refractories Auslralia is geen leverancier voor Gouda Vuurvast. Per 31 december 2007 heeft Gouda Vuurvast geen vorderingen op Gouda Refractories Australia (2006: nihil).
C\ ^ p fl) ^ C
C < fl) vfl
18 Onder deze post is de uitgestelde belastingvordering uit hoofde van voorwaartse verliescompensatie opgenomen. Deze vordering is gesaldeerd met de uitgestelde belastingverplichtingen die belrekking hebben op de fiscale eenheid in Nederland en met de uitgestelde belastingverplichtingen van Gouda Feuerfest (Deutschland) GmbH.
In onderstaande label staat een uitsplitsing van de uitgestelde belastingvorderingen en uitgestelde belastingverplichtingen:
2007 (x € 1.000)
Actief
2006 Passief
Actief
Passief
Compensabele verliezen Duitsland
167
-
-
-
Compensabele verliezen Nederland
848
_
_
_
1.015
-
-
-
-
-
(80) (224)
20
-
(750)
(13)
-
(329)
265
(13)
Uitgestelde belastingvorderingen Financiële instmmenten Materiële vaste activa Voorraden
(250)
(20)
(120)
Vorderingen en overlopende activa Winstneming projecten Voorziening VUT en (pre)pensioen Voorziening jubileumuitkeringen
(40) (103) 146
-
Egalisatiereserve onderhoud Voorziening garanties en claims Uitgestelde belastingverplichtingen
(7) (376)
-
(13)
-
(53) (50) (107) 182 14 (no) (1)
49 Totaal
(329)
> > Bij de berekening van de uitgestelde belastingvorderingen en -verplichtingen is uitgegaan van de volgende belastingtarieven:
r 2007
2006
Nederland
25,5%
25,5%
België
34,0%
34,0%
Duitsland
27,2%
36,4%
IJ»
vj
Ci De Nederlandse fiscale eenheid Gouda Vuurvast Holding N.V. heeft fiscaal compensabele verliezen die zijn ontstaan bij de Nederlandse ondememingen voor een bedrag van € 3,6 miljoen (2006: nihil).
o c
Q. Qj
< C
c < Q) Vfl
Na achterwaartse verliesverrekening is een bedrag van € 3,3 miljoen negen jaar voorwaarts compensabel met fiscale winsten. Dit compensabel verlies representeert een latente belastingvordering van € 0,8 miljoen (2006: nihil). Hiervan is een bedrag van € 0,8 miljoen (2006: nihil) als latente belastingvordering opgenomen in de balans ultimo 2007. Bij een Duitse dochteronderneming zijn compensabele verliezen ontstaan voor een bedrag van € 1,6 miljoen (2006: nihil). Dit bedrag is vanaf 2007 onbeperkt verrekenbaar. Dit compensabel verlies representeert een latente belastingvordering van € 0,4 miljoen (2006: nihil). Hiervan is een bedrag van € 167.000 (2006: nihil) als latente belastingvordering opgenomen in de balans ultimo 2007. In de post Financiële instrumenten is in 2006 een bedrag ad € 28.000 begrepen wegens rechtstreeks in hel vermogen verwerkte reële waarde mutaties van een cash flow hedge. 19
(x€ 1.000) Grond-en hulpstoffen
2007
2006
3-907
3.107
Deze voorraad bestaat uit grondstoffen, emballage en hulpstoffen (met name slaal). N-H
20
> > ^
(x € 1.000)
2007
2006
9-045
7-374
m Gereed product en handelsgoederen on
r > O ».
ui
Voor de voorraad gereed product en handelsgoederen is een voorziening voor incourantheid getroffen van € 0,9 mln. (2006: € 1,1 mln.). De voorziening is met name gevormd voor ouderdom en voor voorraden die retour zijn gekomen van werken. De onttrekkingen van en de dotatie aan de voorziening voor incourantheid wordt in de winst- en verliesrekening verantwoord onder de kosten uitbesteed werk en andere externe kosten.
O
e üi
< C ^
(x € 1.000)
2007
2006
553
2.396
< j.
Te vorderen van opdrachtgevers
'"•
Verplichtingen aan opdrachtgevers (vooruitgefactureerd)
(2.275) (1.722)
(302) 2.094
Contracten waarbij het saldo van gemaakte kosten en gerealiseerde winst de gefactureerde termijnen overschrijdt worden in dc balans opgenomen als le vorderen van opdrachtgevers. Contracten waarbij het saldo van gemaakte kosten en gerealiseerde winsl lager is dan dc gefactureerde termijnen worden in de balans opgenomen als verplichtingen aan opdrachtgevers. De kosten van projecten die zich nog in het offertestadium bevinden en de kosten van projecten die nog niel zijn aangevangen worden niet geactiveerd. De daling van het onderhanden werk wordl verklaard doordat ultimo 2007 meer is vooruitgefactureerd op onderhanden leveringsprojectcn. Dc samenstelling van het onderhanden werk aan de debctzijde van de balans is als volgt:
( x € 1.000)
Kosten werken Af: Voorziening voor verliesgevende projecten
2007
2006
1.562
2.807
(1.009)
553
(4") 2.396
22
51 ( x € 1.000)
2007
2006
20.178
19.149
(82)
(298)
: Bmto waarde Af: Voorziening voor oninbare vorderingen
•
: 20.096
18.851 •
Handelsvorderingen worden gepresenteerd onder aftrek van bijzondere waardeverminderingsverliezen en getroffen voorzieningen die individueel zijn bepaald. Dotatie aan dc voorziening dubieuze debiteuren is in de resultatenrekening opgenomen onder de verkoopkosten. Handelsvorderingen zijn niet rentedragend en hebben over het algemeen een betalingstermijn van 30-60 dagen.
I 1 •
!
o c
De mutatie in dc voorziening voor oninbare vorderingen luidt als volgt:
Q. QJ
< (x€ 1.000) Stand per 1 januari Bij: Dotaties gedurende het boekjaar Af: Vrijval wegens geïncasseerde vorderingen
2007
2006
C
298
655
<
11
12
(224)
Af: Afgeboekt wegens oninbaarheid
(3)
Stand per 31 december
82
(369)
298
QJ
Vfl
Een specificatie naar ouderdom na verwerking van de voorziening voor oninbare vorderingen luidt als volgt:
(x € 1.000)
Totaal
Niel
< 30
30-60
60-90
90-120
vervallen
dagen
dagen
dagen
dagen
dagen
> 120
2007
20.096
12.492
6.331
465
119
497
192
2006
18.851
II-527
4-404
2.642
105
121
52
o (x €1.000) Voorschotten personeel Voomitbetaalde belastingen en sociale lasten
2007
2006
62
49 380
932 284
1.060
1.278
1.489
(x € 1.000)
2007
2006
Winstbelasting
i-'54
_
Voomitbetaalde kosten / te vorderen derden (overig) Totaal
W C/5 De stijging van de post winstbelasting wordt veroorzaakt door een stijging van de temg te vorderen voorschotten vennootschapsbelasting over de jaren 2006 en 2007. NJ 24 O
C\
(x€ x.ooo)
2007
2006
Kasmiddelen Banktegoeden
17 694
17 1-425
Totaal
711
x.442
O rt fl)
< C
e < tu Vfl I-t-
Op de banktegoeden wordt rente vergoed tegen een variabele rente conform de standaardtarieven van de desbetreffende bank.
25
Aandelenkapitaal Het maatschappelijke aandelenkapitaal bestaat uil:
Gewone aandelen van € i per aandeel Priorileitsaandeel van € x per aandeel
x.251.190 1 1.251.191
In 2006 en 2007 zijn geen aandelen uitgegeven of ingenomen.
Prioriteitsaandelen Van dc winsl ontvangen de houders van prioriteitsaandelen eerst zo mogelijk een percentage over hel nominale bedrag van hun prioriteitsaandelen gelijk aan het gemiddelde van dc Euro-basisrente zoals toegepast door dc ABN AMRO Bank N.V. gewogen naar het aantal dagen waarvoor dit percentage gold gedurende het boekjaar waarover dc uitkering geschiedt, verhoogd met 2%. Hetgeen daarna van de winst resteert staat ter beschikking van dc Algemene Vergadering van Aandeelhouders.
Reserve omrekeningsverschillen De reserve omrekeningsverschillen omval alle valutaverschillen op vreemde valuta, die ontslaan door de omrekening van de jaarrekening van deelnemingen builen hel euro gebied. Herwaarderingen van dit zogenaamde translatierisico worden geboekt via het eigen vermogen. De deelneming Gouda Refractories UK Ltd. is in de jaarrekeningen van 2006 en 2007 verwerkt tegen een waarde nihil. De deelneming Gouda Refractories Cypms Ltd. Limassol, Cypms is in de jaarrekeningen 2006 en 2007 eveneens verwerkt legen een waarde nihil. Hierdoor zijn geen translatiecorrecties ontstaan.
Cash flow hedge reserve De herwaarderingsreserve is in 2006 ontstaan door hel toepassen van hedge accounting bij het verwerken van een termijniransaclie. In 2007 is deze termijniransaclie afgewikkeld.
Dividend Na de balansdatum is door de Raad van Commissarissen voorgesteld om afle zien van dividenduitkering (2006: €0,87 per aandeel, lotaal € 1.088.536).
o C
26
Q. üi
•
Gouda Vuurvast heeft de volgende pensioenregelingen: toegezegde bijdrage regelingen in België en Duitsland pensioenregeling in bedrijfstakpensioenfondsen
<
toegezegd pensioenregelingen voor de overige medewerkers in Nederland ondergebracht bij een pensioenverzekeringsmaatschappij.
<
Toegezegde bijdrageregelingen Premies voor toegezegde bijdrageregelingen worden in de winst- en verliesrekening verantwoord in hel jaar dal de premies verschuldigd worden.
QJ Vfl
Pensioenregelingen in bedrijfstakpensioenfondsen Een deel van hel personeel (37 FTE; 2006: 39 FTE) is ondergebracht bij BPF Metaal 8c Techniek en BPF Bouw. Gouda Vuurvast heeft om nadere informatie gevraagd ten behoeve van de op le slellen IFRS jaarrekening. Deze informatie kan volgens de bedrijfstakpensioenfondsen niel verstrekt worden. Naar het oordeel van beide bedrijfstakpensioenfondsen kwalificeren de regelingen zich als een toegezegde bijdrageregeling en zijn de aangesloten ondernemingen slechts verplichl een vooraf bepaalde premie te betalen en is er geen verplichting eventuele tekorten aan te vullen, noch bestaat er een aanspraak op evenluele opgebouwde buffers. Met ingang van 2006 dienen ondernemingen die niet aan de hoofdregel kunnen voldoen hun aandeel in hel evenlueel overschot of tekort van de pensioenfondsen op de balans op te nemen. Uil nader onderzoek door Gouda Vuurvast naar de financiële positie van de beide pensioenfondsen is niet gebleken dat sprake zou zijn van een tekort waarvoor een voorziening zou moeten worden gevormd.
Toegezegd pensioenregeling voor overige medewerkers
BI
54
De toegezegd pensioenregeling is een regeling op basis van middelloon. Tot 1 januari 2005 was er sprake van een eindloonregeling. Tol x januari 2006 was er een prepensioenregeling en een VUT-overgangsregeling voor personeelsleden, die in dienst waren voor 1 juli 1998. Deze regeling is met ingang van x januari 2006 omgezet in de pensioenregeling door het verhogen van de premiebijdrage en hel verlagen van de franchise. De VUT-overgangsregeling wordt uiterlijk na 15 jaar overgedragen aan de pensioenverzekeringsmaatschappij Voor de detailberekeningen van de toegezegd pensioenregeling wordl verwezen naar onderstaande labellen:
Verplichting (x € 1.000)
< m :D
2007
2006
Verplichtingen
22.831
Beleggingen
21.220
24.352 21.582
'j
:'
Tekort
(1.611)
(2.770)
Corridor (netto actuariële resullalen) Uitbreiding pensioenregeling
d.216)
86 261
Verplichting op de balans
(2.581)
:
O
o c
Q. QJ
< C
c < QJ
vfl
246
(2.423)
Verplichting (x € i.ooo) Stand begin boekjaar Rentekosten Aan het dienstjaar toegerekende koslen Uitgekeerde bedragen Werknemersbijdrage
2007
2006
24-352 1.125
22.569
1.204
1.000
(1.260)
(1.278)
92
920
8x
Actuarieel verlies (winst) op verplichtingen
(2.682)
1.060
Eindstand verplichtingen
22.831
24-352
Beleggingen (x € 1.000)
2007
2006
Stand begin boekjaar
21.582
Verwacht rendemenl Bijdrage werkgever
965
803
18.960
«•447
1.307
Koslen Uitgekeerde bedragen
(134) (1.260)
(x.278)
Actuarieel resultaat op beleggingen
(1.380)
1.927
Eindstand beleggingen
21.220
21.582
2007
2006
(86) 2.682
(953) (1.060)
(1.380)
1.927
(137)
55
Verloop corridor (x € 1.000) Stand begin boekjaar Actuarieel resultaat op verplichtingen Actuarieel resullaal op beleggingen Stand einde boekjaar
1.216
(86)
Ci Resultatenrekening (x € 1.000)
2007
2006
o c Q.
Aan het dienstjaar toegerekende koslen Rentekosten verplichtingen Verwacht rendemenl Koslen Afschrijving uitbreiding pensioenregeling Werknemersbijdrage
1.204
1.000
1.125
920
QJ
<
(965)
(803)
C C
134
«37
<
•5
'5
(95)
(80)
QJ
Netto kosten van de regeling Koslen toegezegde bijdrage regeling
1.418
1.189
359
308
Totaal pensioenkosten
«-777
1.497
Vfl
Een specificatie van het belegde vermogen naar soort belegging luidt als volgt:
Vastrentende fondsen Zakelijke waarden Overige beleggingen Liquide middelen Totaal
2007
2006
80%
76%
22%
22%
0%
2%
(2%)
0%
IOO%
IOO%
Beleggingen in vastrentende fondsen vinden plaats in hoogwaardige portefeuilles met een verwacht rendement van 4,8%. De risicopremie op aandelen is gesteld op 3%, zodat hel verwachte rendemenl op de zakelijke waarde op 7,8% is gesteld. Hel gemiddelde rendement bedraagt derhalve 5,4%. Er zijn geen beleggingen in eigen aandelen of in door Gouda Vuurvast gebmikt onroerend goed. Hei rendement van de portefeuille bedroeg in 2007 -2,5% (2006: 0,4%). De ontwikkeling van hei verwacht rendemenl op beleggingen heeft ertoe geleid dat een lichte verschuiving naar vastrentende fondsen heeft plaatsgevonden.
56 Bij de berekeningen is uitgegaan van de volgende aannames:
2007
2006
5,40%
4,50%
5,40% Overlevingstafel
4.50% Overlevingstafel
Collectief 2003 NN-i
Collectief 2003 NN-i Overlevingstafel Collectief 2003 NN-2
Disconteringsvoet Rendemenl op belegde vermogen (basis) Gebmikte sterftetabel (Man)
r
c o
Gebmikte sterftetabel (Vrouw)
Overlevingstafel Collectief 2003 NN-2
Geschatte percentage voor inflatie en carrierestijging gezamenlijk Geschatte indexatie van de verplichtingen Geschatte percentage voor stijging AOW
2,75% 1,75%
2.75%
2,25%
2.25%
1.20%
c Q. Q>
< C C
<
De indexatie wordt jaarlijks geschat en bestaat uil indexatie uit toekomstige overrente en indexatie uit de indexatiepot. De toekomstige overrente is gelijk aan de verwachte beleggingsopbrengst verminderd met de contractuele rekenrente van circa 3,85%
QJ Vfl
2006
2007
Arbeidsongeschiktheidskansen Leeftijdsgroep 25-34 iaar 35-44 jaar 45 "54 jaar 55-62 jaar 63-64 jaar
Man
Vrouw
Man
Vrouw
0,15
0,27
0,70
1.70
0,28
0,46
1,10
2,10
0,49
0,71
1,80
2,90
0,78
1,04
3.20
4.30
0,00
0,00
0,00
0,00
In 2007 heeft een nieuwe inschatting op basis van gewijzigde inzichten van de arbeidsongeschiktheidskansen plaatsgevonden. Dit heeft geresulteerd in een daling van de arbeidsongeschiktheidskansen. Voor dc afgelopen 3 boekjaren zijn dc bedragen ultimo boekjaar als volgt:
(x € 1.000) Toegezegd pensioenverplichting Fondsbeleggingen Financicringsstatus belegging(/verpliihi 111 j;i
2007
2006
2005
22.831
24-352
22.569
21.220
21.582
18.960
(1.611)
(2.770)
(3-609)
I.380
(1-927)
Ervaringsaanpassingen fondsbeleggingen Actuarieel resultaat Als percenuge van de beleggingen
_
7%
(9%)
(90)
279
48
0%
1%
0%
(2.592)
781
510
{n%)
3%
2%
0%
Ervaringsaanpassingen pensioenverplichtingen Actuarieel resultaat Als percentage van de verplichtingen Aannameaanpassing Pensioenverplichtingen Als percentage van de verplichtingen
De crvaringsverplichtingen van dc jaren voor 2005 zijn niet berekend wegens het ontbreken van een aantal relevante basisdata.
Samenvatting van bovenstaande tabellen Het verwachte rendement op belegd vermogen is gebaseerd op dc marktwaarde van de beleggingen per balansdatum. Door verbeterde verwachtingen ten aanzien van de markt in 2007 is het percenuge toegenomen van 4,5% naar 5,4%. Door dc omzetting van dc voorwaardelijke VUT cn prepensioen in een onvoorwaardelijke pensioenvoorziening is cr in 2005 een extra voorziening gevormd van € 276.000 (tabel verplichtingen, overige resultaten). Deze voorziening wordl in 19 jaar ten laste van de winsl- en verliesrekening gebracht. Ultimo 2007 bedraagt de verplichting € 246.000. Ondermeer door de stijging van dc disconteringsvoet met 1,1% is er een winsl ontslaan v.in bijna € 1,3 mln. (2006: € 0,9 mln.) (zie tabel verplichting, regel corridor). Deze bate is ten gunste van de corridor gebracht zodat deze thans € 1,2 mln. positief bedraagt. Dc stijging van hel actuarieel resultaat op verplichtingen met € 3,7 mln. tol € 2,7 mln. wordt ondermeer veroorzaakt door dc verhoging van de disconteringsvoet met 1,1% lot 5,4%. Deze verhoging is in tegenstelling tot 2006 hoger dan de stijging van de indexatie van de pensioenen. Deze stijging bedraagt 0,55%. De getoonde indexatie van de verplichtingen (1,75% en 1,20%) is gekoppeld aan hel rendemenl op het belegde vermogen. Tevens heeft aanpassing van dc arbeidsongeschiktheidskansen in 2007 ccn positief effect op het actuarieel resullaal op verplichting van circa € 1,0 min. gehad. 1 u afname van het actuarieel resultaat op beleggingen ad € 1,4 mln. wordt veroorzaakt door een stijging van de marktrente. Gouda Vuurvast heeft relatief veel beleggingen in vastrentende waarden waardoor bij een stijging van dc marktrente een lager belcggingsresultaat wordl gerealiseerd.
c o C QQJ
< C C
<
QJ
Vfl
De stijging van dc pensioenlasten met € 0,2 mln. (aan het dienstjaar toegerekende kosten) wordl met name verklaard door hel gecombineerde effect van hogere indexatie cn een stijging van de disconteringsvoet. Gouda Vuurvast verwacht in 2008 € 1,3 mln. bij le dragen aan de toegezegd pensioenregeling. 2
7 Onder de langlopende verplichtingen is een voorziening opgenomen voor jubileumuitkeringen in Nederland. ledere werknemer met 25 dienstjaren heeft rechl op één extra maandsalaris. Voor de detailberekeningen van de jubileumuitkeringen wordt verwezen naar onderstaande tabellen:
Voorziening (x € 1.000)
2007
2006
Stand 1 januari Rentekosten Aan hel boekjaar toegerekende kosten Uitgekeerde bedragen Actuarieel verlies (winsl) op verplichtingen
116
107
5 9 5 (6)
5 8 0
Stand 31 december
129
116
2007
2006
9 5 (6)
8 5 (4)
8
9
Resultatenrekening (x € x.ooo) Aan het boekjaar toegerekende kosten Rentekosten verplichtingen Actuarieel verlies (winsl) op verplichtingen Netto kosten van de regeling
28
o
(4)
VERPLK De verplichtingen inzake uitgestelde belastingen die betrekking hebben op de fiscale eenheid in Nederland en op de belastingverplichtingen van Gouda Feuerfest (Deutschland) GmbH zijn gesaldeerd met de uitgestelde belastingvorderingen uil hoofde van verliescompensatie in de betreffende landen. Hierdoor treed een daling op van de uitgestelde belastingverplichtingen.
c
Q. QJ
< C C
-^ < QJ Vfl
Voor een uitgebreide toelichting en een uilsplitsing van de uitgestelde belasting verplichtingen wordl verwezen naar noot x8.
29
\ N T I E S EN < De verplichting voor claims en garantiewerkzaamheden bestaat uit een verplichting voor nog niei afgewikkelde bekende claims en een raming van nog le onivangen claims op basis van ervaringscijfers. Het verloop luidt als volgt:
(x € i.ooo)
2007
2006
Stand x januari Onttrekkingen
1.279 (254)
'-147 (360)
169
492
Dotaties Stand 31 december
1.194
I
-279
De dotaties hebben betrekking op reserveringen voor ingediende claims waarvan de afwikkeling in 2008 zal plaatsvinden. Dotaties en onttrekkingen aan de verplichtingen inzake garanties en claims worden in de winsten verliesrekening verantwoord onder de koslen uitbesteed werk en andere externe kosten.
30
59 Langlopend
^
Op 4 januari 2006 is een tienjarige roll-over lening opgenomen van € 5 min. De restsom per 31 december 2007 bedroeg € 4.250.000. De rente is variabel en beslaat uil de driemaands Euribor met een opslag. Voor 2007 bedroeg deze renle gemiddeld 5,00% (2006: 3,87%). Het renterisico van deze io jaarslening is volledig afgedekt met een swap met een vaste rente van 3,22% en de eerdergenoemde opslag. C/2
r Daarnaast hebben de dochterondernemingen in Duitsland een aantal leningen ten behoeve van de financiering van het wagenpark. De restsom bedraagt hiervan ultimo 2007 € 634.000. Het kortlopend deel bedraagt € 317.000. De rente bedroeg voor 2007 gemiddeld 4,9%
».
(2006: 4,4%).
De langlopende lening 1 betreft een vijfjarige lening afgesloten per 1 januari 2003 (einddatum 31 december 2007) met een hoofdsom van € 700.000 en een restsom per 31 december 2007 van nihil. De rente bedroeg voor 2007 gemiddeld 5,35% (2006:4,89%). De rente is variabel en bestaat uit de driemaands Euribor met een opslag van 0,7% tol 1,1% (2006: 0,7% tot 1,1%).
O ^ Q. fl) ^
c De langlopende lening 2 betreft een lening bij de dochteronderneming in Duitsland voor een investering in 2005. De lening is afgelost in april 2007. De gemiddelde renle bedroeg 5,5% (2006:5,5%).
< fl) ^
(x € x.ooo)
Aflossing binnen:
Per 31 december 2007
Totaal 1 jaar
1-2jaar 2 - 3 jaar
3-4jaar
4-5jaar
>5 jaar
1-5 jaar
Totaal
Roll-over lening
500
500
500
500
500
1.750
2.000
4-250
Overige verplichtingen
266
224
144
-
-
-
368
634
Totaal
766
724
644
500
500
1.750
2.368
ijaar
i-2jaar
2-3jaar
3-4Jaar
4-5jaar
>5Jaar
1-5 jaar
-
-
-
140
500
500
500
2.250
2.000
4-750
386
562
4.636
5.468
Per 31 december 2006
4.J
Totaal
Langlopende lening x
X40
Roll-over lening
500
500
Langlopende lening 2
x6
-
Overige verplichtingen
176
386
Totaal
832
886
Totaal
16
500
500
500
2.250
Kortlopend Eind 2007 heeft de vennootschap een nieuw rekening courant en obligokrediet afgesloten van maximaal € 26 mln. (2006: € 12 mln.). De hoogte van het krediet varieert met de onderliggende zekerheden (borrowing base). Het krediet kan als volgt worden ingedeeld:
(x € 1.000)
::, - . j
c o C Q. QJ
Rekening courant op basis van borrowing base maximaal Vaste rekening courant faciliteit
2007 13.000 500
Additionele kortlopende faciliteit voor garantieclaim
5.000
Faciliteit voor bankgaranties
7.500
Stand 31 december
16.OOO
< C C
-^ < QJ Vfl
De rente voor het rekening-courant krediet beslaat uit de som van de éénmaands Euribor en een individuele opslag variërend van 0,70% tot 1,10%. De hoogte van de opslag is afhankelijk van de total net debt/ebitda ratio van het voorgaande (half) jaar. Tegenover het rekening courant krediet zijn twee caps afgesloten van € 1 mln. met een contractrente van 3,25%. De individuele opslag van 0,70% tot x,xo% zal bovenop deze contractrente verschuldigd blijven.
Zekerheden Als zekerheden zijn verstrekt: • Hoofdelijke aansprakelijkheid van Gouda Vuurvast Holding N.V, N.V. Gouda Vuurvast, Gouda Feuerfest (Deutschland) GmbH, Gouda Feuerfest Holding (Deutschland) GmbH. Industrie Service Klötze GmbH., Gouda Vuurvast Belgium N.V; Pandrecht voorraden; • Pandrecht machines en bedrijfsinventaris; • Pandrecht vorderingen (inclusief intercompany vorderingen); • Pandrecht voor alle waardepapieren en effecten die de bank onder zich heeft. Voor de additionele kortlopende faciliteit heeft de kredietverlener als extra zekerheid een hypolheek gevraagd.
Ratio's De huidige financiering wordl twee keer per jaar beoordeeld met de ratio's garantievermogen/balanstotaal en total debt/ebitda. De norm en realisatie ten aanzien van de total debt/ebitda ratio bedraagt per:
Total debt/ebitda ratio Norm
Datum 31 december 2007 31 december 2008
< 6,0
30 juni 2009
<3.5
31 december 2009
<3.o
< 4.0
Ultimo 2007 voldoet Gouda Vuurvast niel aan de total net debt/ebitda ratio. De kredietverleners hebben hiervoor een waiver afgegeven. Bij de jaarcijfers over 2008 en volgende boekjaren moet aan de ratio's worden voldaan. Op basis van de vastgestelde begroting en een analyse van de benodigde liquiditeiten verwacht Gouda Vuurvast aan deze voorwaarde te voldoen.
;
'
•
De norm en realisatie ten aanzien van de garantievermogen/balanstotaal ratio bedraagt:
2007
2006
Norm
29,9%
41,5%
29%
Ci Garantievermogen / balanstotaal
o
Met de kredietverleners is overeenstemming bereikt dal de ratio's medio 2008 niet worden getoetst.
C Oüi
< c< QJ
Vfl
jl
H
HULDEN
(x€ i.ooo) Handelsschulden
2007
2006
14.355
"-808
Handelsschulden zijn niel-rentedragend en worden normaliter betaald binnen de door de leveranciers gestelde betalingstermijnen die gemiddeld 40 dagen bedragen. Onder de handelsschulden is ultimo 2007 een verplichting in verband met de reparatieschade van € 3,9 mln. opgenomen. 32
ELASTINGEN, OVERIG De belastingen betreffen omzetbelastingen, loonbelasting en vennootschapsbelasting. De omzet- en loonbelasting en de sociale lasten worden normaliter binnen één maand betaald. De winstbelastingen en overige belastingen hebben een verwachte looptijd van maximaal één jaar. De overige belastingen en sociale premies zijn niet rente dragend.
33
(x€ x.ooo)
2007
2006
Vakantiegeld en -dagen Te betalen provisies Nog te betalen kosten
1.061
1.15a
338 3.038
3.059
Totaal
4-437
4-422
211
De overlopende passiva zijn niet rentedragend en hebben een verwachte looptijd van maximaal een jaar.
O O c Q. QJ
< C C
< QJ Vfl
34 De verkopen van Gouda Vuurvast aan Gouda Refractories Auslralia bedragen in 2007 € 81.000 (2006: € 244.000). Gouda Refractories Australia is geen leverancier voor Gouda Vuurvast. Per 31 december 2007 heeft Gouda Vuurvast geen vorderingen op Gouda Refractories Australia (2006: nihil). De verkopen aan verbonden partijen vinden plaats tegen normale marktprijzen. Openstaande saldi per ultimo boekjaar zijn niet door zakelijke zekerheden gedekt, zijn niet rentedragend en worden afgewikkeld in geld. Er zijn geen garanties verstrekt of onivangen voor de vorderingen of de schulden aan de verbonden partijen. Er zijn geen voorzieningen voor de vorderingen op verbonden partijen getroffen. Deze beoordeling wordl elk boekjaar uitgevoerd door middel van een onderzoek naar de fmanciële positie van de verbonden partij en de markt waarin deze opereert.
Dochterondernemingen De geconsolideerde jaarrekening beval de jaarrekening van Gouda Vuurvast Holding N.V. en de hieronder gespecificeerde dochterondernemingen
% Belang Land van vestiging
2007
2006
Duitsland
100%
100%
Duitsland Duitsland
100%
100%
100%
100%
Groot Brittannië
100%
100%
België
100%
100%
NV Gouda Vuurvast
Nederland
100%
100%
Keramidon BV
Nederland
100%
100%
Chamotte Gibbons Continental BV Gouda Refractories Cypms Ltd.
Nederland Cypms
100%
100%
100%
xoo%
Gouda Feuerfest Holding (Deutschland) GmbH Gouda Feuerfest (Deutschland) GmbH ISKGmbH Gouda Refractories UK Gouda Vuurvast Belgium NV
Overige verbonden partijen De heer E.C. van den Bovenkamp sr., grootaandeelhouder, voormalig directeur en voormalig commissaris, heeft tol zijn overlijden in 2007 een betaald adviseurschap verricht ten behoeve van de Raad van Commissarissen. Aan de weduwe van de heer Van den Bovenkamp is in
63
2007 een ex gratia vergoeding ad € 37.000 over het jaar uitgekeerd. Er zijn geen leningen verstrekt aan bestuurders, sleutelfunctionarissen en leden van de Raad van Commissarissen.
35 Algemeen De ireasury activiteiien van Gouda Vuurvast worden gecoördineerd vanuit hel hoofdkantoor in Gouda. Het beleid is gericht op hel creëren en in stand houden van optimale financiële randvoorwaarden voor de ontwikkeling van de operationele activiteiten van Gouda Vuurvast. De belangrijkste financiële instmmenten (builen derivaten) omvatten bankleningen en bankkredieten ten behoeve van de financiering van de bedrijfsactiviteiten. De belangrijkste risico's die voortvloeien uil de financiële instmmenten van Gouda Vuurvast zijn rente-, liquiditeits-, valuta- en kredietrisico's. De Directie beoordeelt en geeft haar goedkeuring voor hei beleid voor de beheersing van deze risico's. De waarderingsgrondslagen voor derivaten zijn uiteengezel onder de grondslagen van consolidatie en financiële verslaglegging.
Ci
o
c CL QJ
Renterisico Het renterisico betreft hel door Gouda Vuurvast gelopen risico van fluctuaties in de marktrente. Gouda Vuurvast streeft emaar de risico's inzake deze fluctuaties te beheersen door een mix van vaste en variabele rentetarieven te hanteren. Gouda Vuurvast heeft hiertoe een aantal rente swaps en caps afgesloten.
< C C
-^ < QJ tfl
Renterisico tabel Onderstaande tabel geeft de gevoeligheid van het resullaal voor belastingen aan bij mogelijke renteschommelingen, bij gelijkblijvende andere variabelen en rekening houdend met derivaten:
2007
Toename Afname
2006
Toename
Effect op
Toename
(afname)
het resultaat
(afname)
in basis punten
voor belastingen
in basis punten
100
176
100
(176)
(xoo)
(100)
Effecl op
het resoltaai voor belastingen 321 (321)
Valutarisico Bij het beheer van de valutarisico's streeft Gouda Vuurvast emaar de invloed van valutaschommelingen op het groepsresultaat te beperken. Het effecl van valutaschommelingen is echter beperkt aangezien circa xo% van de inkopen van grondstoffen en circa 5% van de verkopen voor normale projecten uit gewone bedrijfsuitvoering in andere valuta's plaats vindl. Hel valutarisicobeleid is gericht op kasstromen die voortkomen uil de gewone bedrijfsuitvoering waarbij valuta-instrumenten in principe worden toegepast op basis van onderliggende posities. De investeringen in groepsmaatschappijen worden niet afgedekt met financiële instrumenten. Valutarisico's voortvloeiend uit grotere projecten worden separaat met afgeleide financiële instmmenten afgedekt. Onderstaande tabel geeft de gevoeligheid van een mogelijke wijziging in de Euro/ US Dollar koers en de Euro/Britse ponden koers weer, waarbij alle overige variabelen constant zijn gehouden.
2007
2006
Effect op Toename (afname) in % USD
10%
(48)
10%
(46)
USD
(«0%)
59
(10%)
57
GBP GBP
10%
(20)
10%
(10%)
25
(xo%)
::
:: sl
Effecl op
het resullaal voor belastingen
Toename
het resultaat
(afname) in %
voor belastingen
Ci
o c a
5 (7)
QJ
Kredietrisico
< QJ Vfl
Gouda Vuurvast voert een actief beleid om kredietrisico's te minimaliseren. Dit wordt onder meer bereikt door het aantrekken en opleiden van credit medewerkers, het gebruik maken van credit management informatiesystemen, interne richtlijnen, het raadplegen van externe bronnen, het stellen van betaalzekerheden en het afsluiten van kredietrisicoverzekeringen. Op grond van de huidige debileurenportefeuille kan gesteld worden dat sprake is van een spreiding van het kredietrisico over de verschillende bedrijfstakken en geografische segmenten. Er is geen sprake van grote concentraties van vorderingen op een beperkt aantal afnemers.
Liquiditeitsrisico Gouda Vuurvast heeft zich ten doel gesteld een balans le bewaren lussen financieringscontinuïteit en financieringsflexibiliteit door gebmik van bankkredieten en -leningen. Onderstaande tabel is een overzicht van de vervaldata van de niel contant gemaakie financiële verplichtingen van Gouda Vuurvast per 31 december 2007 op basis van contractuele verplichtingen. Hierbij zijn de vooruitgefactureerde bedragen aan opdrachtgevers inzake onderhanden projecten builen beschouwing gelalen.
Minder 31 d e c e m b e r 2 0 0 7 ( x € 1.000)
dan
I lUUJIlii
j maanden
Handelsschulden Leaseverplichtingen Overige verplichtingen
3 tot 12
Langer 1 toe 5 jaar d.m 5 j.ur
_
Bankkredieten Rentedragende leningen
Minder
dan
3.446
191
191
384
7-177
5-742
47 802
93 2.121
1-435 419
8.217
8.147
Totaa
3.446
2-369
I.750
4.885
-
-
'4-355 1.482
3.119
923 800
1.000
7-841
5-357
7-538
2-750
32.009
In bovenstaande label is geen rekening gehouden met ontvangsten van handelsvorderingen. De huidige kredietfaciliteit heeft een looptijd tot 5 jaar. Indien niel voldaan wordl aan de voor-
55
waarden heeft de financier het recht om de faciliteiten per direct op te zeggen. In bovenstaande label is de going concern gedachte gehanteerd.
>—*
Cash management Gouda Vuurvast heeft haar liquiditeitenbeheer in Nederland, België en Duitsland gecentraliseerd. Hiertoe zijn voor iedere werkmaatschappij bankrekeningen geopend bij de huisbankier in cashpool-arrangementen. De maximale kredietmimle per werkmaatschappij wordt centraal bepaald. 36
Afgeleide financiële instrumenten
^
Gouda Vuurvast maakt gebmik van afgeleide financiële instmmenten (derivaten) om de valuta- en renterisico's afle dekken die voortvloeien uil bedrijfs- en financieringsactiviteiten. In overeenstemming met hel treasurybeleid houdt Gouda Vuurvast geen derivaten aan voor handelsdoeleinden en geeft deze ook niet uit.
CS
O Afgeleide financiële instmmenten worden bij eerste opname en op balansdatum gewaardeerd tegen reële waarde. De reële waarde van valulalermijneontracten en rente swaps en caps is de genoteerde marktprijs per balansdatum. De winsl of hel verlies uil aanpassing naar reële waarde wordl rechtstreeks in de resultatenrekening opgenomen ten laste van often gunste aan de financiële baten en lasten.
^ fl) ^ C
< Renteswaps en rentecaps In september 2005 is een renteswap afgesloten met een hoofdsom van € 5 min. De renteswap loopl door tot 1 april 2016 en heeft een vaste renle van 3,22% en een opslag van 0,85%. De hoofdsom van de renteswap daalt na iedere contractueel overeengekomen aflossing en bedraagt ultimo 2007 € 4.250.000.
Q» Vfl
In september 2005 zijn twee rentecaps afgesloten met ieder een hoofdsom van € x mln. De rentecaps lopen tot oktober 20x0 en hebben een contractrente van 3,25% en een opslag variërend van 0,70% tol x,io%. De premie voor de rentecaps wordt gespreid over de looptijd betaald. Deze financiële instrumenten worden gewaardeerd tegen fair value, evenluele waardemutaties lopen via de winst- en verliesrekening. Onderstaande tabel biedt een overzicht van financiële derivaten onderverdeeld naar type en doel, zoals opgenomen onder de vlottende activa:
Boekwaarde (x € x.ooo) Rente swaps en caps Valuta swaps Tolaal derivaten in relatie tot opgenomen leningen Cash flow hedge
Reële waarde
2007
2006
2007
2006
247
185 (12)
247
185 (12)
247
«73
247
173
-
96
-
96
-
96
-
96
247
269
247
269
-
—
Tolaal derivaten in relatie lot toekomstige kassiromen Stand per 31 december
Hedge accounting ••"•
Wanneer een afgeleid financieel instrument wordt aangewezen als zijnde een hedge voor de veranderlijkheid van kassiromen voortvloeiend uil een in de balans verantwoord actief of passief of een verwachte transactie die zeer waarschijnlijk zal plaatsvinden, dan wordl het effectieve deel van winst of verlies op het afgeleid financieel instmment rechtstreeks in het eigen vermogen verwerkt, onder aftrek van een latente belasting verplichting.
:
Wanneer de hedge van een verwachte transactie uiteindelijk resulteert in de verantwoording van een monetair actief of passief dan worden de samenhangende cumulatieve winsten of verliezen uit het eigen vermogen verwijderd en in de winst- en verliesrekening verantwoord in dezelfde periode als het actief of passief winsl of verlies genereert. Hel ineffectieve deel wordt rechtstreeks ten gunste dan wel ten laste van de winsl- en verliesrekening gebracht.
Cs O
In 2007 is geen van de derivaten als hedge aangemerkt.
c Q. QJ
<
C C
< QJ Vfl
37 De primaire doelstelling van Gouda Vuurvast is een stabiele en gezonde verhouding lussen het eigen en vreemd vermogen te handhaven teneinde een gezond rendement op de verschillende bedrijfsactiviteiten te realiseren. Gouda Vuurvast beoordeelt deze verhouding door bewaking van de ratio garantievermogen / balanstotaal. Hel beleid is erop gericht de garantie vermogen / balanstotaal ratio boven de 40% te houden.
Een berekening van deze ratio luidt als volgt, waarbij de immateriële vaste activa bestaat uit goodwill:
(x € x.ooo)
2007
2006
i5-«9«
18.961
Garantie vermogen Eigen vermogen Latente belastingverplichtingen Latente belastingvorderingen Immateriële vaste activa
«3 (265)
329
(78)
(78)
0
Vorderingen op groepsmaatschappijen, aandeelhouders, directie Garantie vermogen
14.861
19.2x2
Gecorrigeerde balans Balans Immateriële vaste activa
50.110
46.348 (78)
Latente belastingvorderingen
(78) (265)
-
Gecorrigeerde balans
49-767
46.270
Ratio
29,9%
41.5%
67 38 Geschillen en rechtsgedingen In één van de in 2006 gerealiseerde nieuwbouwprojecten, in Engeland, is een brand ontstaan tijdens de uitvoering van het werk. Een flinke schade was het gevolg. Gouda Vuurvast werd door haar opdrachtgever verantwoordelijk gehouden en deze heeft daartoe een claim kenbaar gemaakt, zij het onder voorbehoud van uitkeringen door verzekeraars van de opdrachtgever. De maximale claim beliep £ 7,3 miljoen. In november 2007 is met de opdrachtgever een finale overeenkomst gesloten waarbij alle claims zijn vervallen en de ultimo 2006 openstaande vordering ad £ 1,1 miljoen is ontvangen.
..
De totale schade van de reparatie op een van de werken is geclaimd bij de verzekeraar. Deze heeft de dekking echter afgewezen. Derhalve is geen vordering uit dien hoofde opgenomen in de balans ultimo 2007.
Garantiestellingen
C\
O Q_
Ten behoeve van leveranties aan derden zijn bankgaranties afgegeven lot een bedrag van
fl)
€ 6.005.000 (ultimo 2006 € 3.168.000). De bankgaranties betreffen zekerheden aan klanten voor vooruitbetalingen of garantie.
^ C C
Gouda Vuurvast Holding N.V. heeft toegezegd aan haar dochter Gouda Feuerfest (Deutschland) GmbH een achtergestelde lening te verstrekken ter grootte van het negatief eigen vermogen. Gouda Vuurvast Holding N.V. heeft zekerheden gesteld aan dochtermaatschappijen voor lokale financieringen. Zodra de financieringen zijn afgebouwd vervallen de verplichtingen.
Financiële leaseverplichtingen Uit hoofde van afgesloten operationele lease-contracten bestaan verplichtingen lot een bedrag van € 1.442.000 (2006: € 1.7x8.000). De vennootschap least bepaalde machines en overige materiële vaste activa op basis van verschillende contracten. Deze variëren gewoonlijk van x tot 5 jaar.
< j .
De per 31 december 2007 aangegane verplichtingen uit hoofde van operationele leasehuur contracten met een looptijd langer dan x jaar zijn als volgt:
Operationele Leasecon traden (x € x.ooo) 2007 2008 2009
2007
2006
-
550
558
471 369
20x0
447 3«2
20x1
«50
233 95
20x2
«5
-
1.482
1.7x8
Tolaal
Gouda Vuurvast is commerciële leasecontracten aangegaan voor bepaalde motorvoertuigen en bepaalde machines waarbij er geen mogelijkheid tot verlenging is opgenomen in de contracten. Er zijn geen beperkingen opgelegd bij het aangaan van deze leasecontracten. In 2007 bedroegen de leasekosten € 6x3.000 (2006: € 536.000).
68
Investeringsverplichtingen Per 31 december is Gouda Vuurvast voor € o,x mln. aan investeringsverplichtingen aangegaan. Deze investeringen hebben voornamelijk betrekking op hel ERP systeem en op computerapparatuur.
Fiscale eenheid De ondernemingen van Gouda Vuurvast in Nederland vallen binnen een fiscale eenheid voor de vennootschapsbelasting. Uit dien hoofde is ieder van de vennootschappen hoofdelijk aansprakelijk voor de belastingschulden van de overige groepsmaatschappijen van de fiscale eenheid. Gouda Vuurvast Holding N.V. heeft zekerheden gesteld aan dochtermaatschappijen
z
voor locale financieringen. Zodra de locale financieringen zijn afgebouwd, vervallen deze verplichtingen.
Huurverplichting C\
o c a
Voor het nieuwe kantoorpand heeft Gouda Vuurvast een xo-jarige huurovereenkomst afgesloten.
< c c < QJ Vfl
ruM
39
Er zijn geen significante gebeurtenissen na balansdatum.
Q)
40
VASTSTELLING
'HKJAAR
De Algemene Vergadering van Aandeelhouders heeft op x6 mei 2007 de jaarrekening 2006 vastgesteld, conform de jaarrekening zoals die is opgemaakt op 13 april 2007. Overeenkomstig het daarbij opgenomen voorstel is de winst toegevoegd aan de algemene reserve en een dividend vastgesteld van € x.088.536.
V E N N O O T S C H A P P E L I J K E BALANS P E R
31
DECEMBER
2007
(voor winstbeslemming, x € i.ooo)
Activa
Vaste activa Financiële vaste activa Deelneming in groepsmaatschappijen Andere deelnemingen
Passiva
2007
2006
16.220 6
19.196 6
16.226
19.202
2007
2006
1.251
1.251
Eigen vermogen Geplaatst aandelenkapitaal
Agio Algemene reserve Resullaal boekjaar
845
845
«5-709 (2.614)
14-143 2.722
15.191
18.961
Kortlopende schulden Schulden aan groepsmaatschappijen
1.035
241
1.035
241
16.226
19.202
5»
r 1
o VENNOOTSCHAPPELIJKE WINST- EN VERLIESREKENING OVER 2007
Ci O C Ofl)
(x€ 1.000)
2007
2006
Resultaat uit deelnemingen Overige bedrijfslasten en opbrengsten
(2.614)
2.214
Resultaat na belasting
(2.614)
-
2.214
< fl) Vfl
T O E L I C H T I N G O P D E V E N N O O T S C H A P P E L I J K E BALANS
Algemeen Voor de waarderingsgrondslagen wordt verwezen naar de toelichting op de geconsolideerde jaarrekening. Onderstaand zijn alleen de posten toegelicht voor zover deze afwijken van de geconsolideerde balans.
Financiële vaste activa De deelnemingen in groepsmaatschappijen worden gemuteerd volgens de vermogensmutatiemethode en tegen netto vermogenswaarde gewaardeerd met gebmikmaking van de waarderingsgrondslagen van de geconsolideerde jaarrekening (IFRS). Het aandeel van Gouda Vuurvast Holding N.V. in het resultaat van deze vennootschappen wordt bij deze grondslag in de waarde van deze deelnemingen begrepen, onder aftrek van gedeclareerd dividend. Hel rechtstreekse of middellijke aandeel in het geplaatste kapitaal bedraagt xoo%, tenzij anders vermeld. De deelnemingen in groepsmaatschappijen betreffen: N.V. Gouda Vuurvast, Gouda; Gouda Vuurvast Belgium N.V., Wijnegem, België;
70
• Gouda Feuerfest Holding (Deutschland) GmbH, Klötze OT Nesenilz, Duitsland; Chamotte Gibbons Continental B.V, Geldermalsen; Handelmaatschappij Keramidon B.V., Geldermalsen; Gouda Refractories (UK) Limited, Liverpool, Engeland; • Gouda Refractories Cypms Ltd. Limassol, Cypms. In 2006 is de vennootschap Gouda Refractories Cypms Ltd. opgericht. In 2006 en 2007 zijn hierin nog geen activiteiten ontplooid.
'•
'
De onder de post andere deelnemingen opgenomen deelnemingen betreft een x8% belang in Gouda Refractories Auslralia Ply Ltd, Chatswood, Australië;
> C (x € x.ooo)
2007
2006
Stand per x januari
19.202
16.480
(2.614)
2.722
O
Resultaat groepsmaatschappijen Dividend
(362)
-
c a
Stand per 31 december
16.226
19.202
M
o
QJ
< c c < QJ Vfl
Eigen vermogen
Geplaatst aandelenkapitaal
2007
Gewone aandelen Priorileitsaandeel
1.251.190 1 1.251.191
Voor een uiteenzetting inzake de bijzondere rechten verbonden aan hel priorileitsaandeel wordl verwezen naar de overige gegevens.
(x € x.ooo)
2007
2006
Stand per x januari Mutatie
845 -
845 -
Stand per 31 december
845
845
2007
2006
Agio
( x € 1.000)
•
< Algemene reserve Stand begin verslagjaar Bij: Resultaatbestemming vorig boekjaar Bij (Af): Cash flow hedge reserve Af: uitgekeerd dividend Overig
14-143 2.722 (68) (1.088) -
'2.736 2.214 68 (875) -
^
O Stand per 31 december
«5-709
I4-I43 vl
o Er is geen dividendvoorstel opgenomen in het eigen vermogen (2006: € x.088.536).
^ fl)
Niet uit de balans blijkende verplichtingen
<
De ondernemingen van Gouda Vuurvast in Nederland vallen binnen een fiscale eenheid voor
C
de vennootschapsbelasting. Uil dien hoofde is ieder van de vennootschappen hoofdelijk aansprakelijk voor de belastingschulden van de overige groepsmaatschappijen van de eenheid. Gouda Vuurvast Holding N.V. heeft zekerheden gesteld aan dochtermaatschappijen voor locale financieringen. Zodra de locale financieringen zijn afgebouwd, vervallen deze verplichtingen. Gouda Vuurvast Holding N.V. heeft toegezegd aan haar dochter Gouda Feuerfest (Deutschland) GmbH een achtergestelde lening le verstrekken ter grootte van hel negatief eigen vermogen. In hel kader van artikel 403 boek 2 BW heeft de Vennootschap zich hoofdelijk aansprakelijk gesteld voor de uit de rechtshandelingen voortvloeiende schulden van de Nederlandse groepsmaatschappijen.
^ fiscale
< QJ Vfl
OVERIGE GEGEVENS
v INST Deze regeling is opgenomen in artikel 26 van de statuten.
Dit artikel luidt: 1
Van de winst, welke uit de vastgestelde jaarrekening blijkt, wordl een zodanig gedeelte aangewend voor reserveringen en voorzieningen als de directie onder goedkeuring van de Raad van Commissarissen zal vaststellen.
2
Van hetgeen daarna van de winsl resteert onivangen de houders van prioriteitsaandelen eerst zo mogelijk een percentage over het nominale bedrag van hun prioriteitsaandelen gelijk aan het gemiddelde van de Eurobasisrente zoals toegepast door ABN AMRO Bank N.V. ofhaar rechtsopvolger gewogen naar het aantal dagen waarvoor dit percentage gold gedurende het boekjaar waarover de uitkering geschiedl, verhoogd met twee procent (2%).
3
Hetgeen daarna van de winst resteert staat ter beschikking van de Algemene Vergadering van Aandeelhouders voor uitkering van dividend uitsluitend op de gewone aandelen, reservering of zodanige andere doeleinden binnen het doel der vennoolschap als die vergadering zal besluiten.
/
4
1
'' Z 1
5
Ci
o c
Q-
De vennootschap kan aan aandeelhouders en andere gerechtigden tot de voor uitkering vatbare winsl slechts uilkeringen doen voor zover het eigen vermogen groter is dan het bedrag van het geslorle en opgevraagde deel van hel kapitaal vermeerderd met de reserves die krachtens de wel moeten worden aangehouden. Op aandelen die de vennoolschap zelf houdt kan geen uilkering van winsl plaatshebben. Uilkering van winst geschiedt na de vasistelling van de jaarrekening waamit blijkt dal zij geoorloofd is.
6
De directie onder goedkeuring van de Raad van Commissarissen is, met inachtneming van het bepaalde in het vierde lid blijkende uit een tussentijdse vermogensopstelling bevoegd één of meer interim dividenden betaalbaar te slellen.
7
Tenzij de Algemene Vergadering van Aandeelhouders, dan wel ingeval van interim dividend de directie een ander tijdstip vaststelt, zijn dividenden betaalbaar veertien dagen na vaststelling.
8
Dividenden, waarover binnen vijfjaar nadal zij betaalbaar zijn geworden niet is beschikt, vervallen aan de vennoolschap.
ÜJ
< C
c < QJ Vfl
2
B Met inachtneming van artikel 26 van de statuten wordl de volgende beslemming voorgesteld:
€ Verliessaldo
(2.613.873)
Dividendvoorstel Onttrekking aan algemene reserve
(2.613.873)
Met inachtneming van de desbetreffende statutaire bepalingen, bepaalt de vergadering van prioriteitsaandelen het aantal van de directeuren en de commissarissen. Voorts is de goedkeuring van de vergadering van houders van prioriteitsaandelen vereist voor de benoeming door de Raad van Commissarissen van de voorzitter van die raad. Een besluit tot statutenwijziging of ontbinding van de vennoolschap behoeft de goedkeuring vooraf dan wel bekrachtiging achteraf door de vergadering van houders van prioriteitsaandelen. Eigenaar van het enige geplaatste priorileitsaandeel is de Stichting tot beheer prioriteitsaandelen Gouda Vuurvast Holding N.V. Hel besiuur van de Stichting bestaat uil de heren J.G.H, van den Bovenkamp, mr. C.F. Kooymans en mr. R. van der Vlist.
73
Naar het gezamenlijke oordeel van de directie van Gouda Vuurvast Holding N.V. en het besiuur van de Stichting tot beheer prioriteitsaandelen Gouda Vuurvast Holding N.V. wordt voldaan aan de ten aanzien van de onafhankelijkheid van de bestuurders van de Stichting geslelde eisen als bedoeld in artikel 9 Bijlage X bij het Algemeen Reglement Euronext Amsterdam Stock Market. •
1
•
.
e o c o. üi
<
üi Vfl
ACCOUNTANTSVERKLARING
Aan: de Altjemene Vergadering uan Aandeelhouders uan Gouda Vuuruast Holding N.V.
Wij hebben de in dit jaarverslag opgenomen jaarrekening 2007 van Gouda Vuurvast Holding N.V. te Gouda gecontroleerd. De jaarrekening omvat de geconsolideerde en de enkelvoudige jaarrekening. De geconsolideerde jaarrekening bestaat uit de geconsolideerde balans per 31 december 2007, winst- en verliesrekening, mutatieoverzicht eigen vermogen en kasstroomoverzicht over 2007 alsmede uit een overzicht van de grondslagen voor consolidatie en financiële verslaggeving en overige toelichtingen. De enkelvoudige jaarrekening bestaat uit de vennootschappelijke balans per 31 december 2007 en de vennootschappelijke winsten verliesrekening over 2007 met de toelichting.
74 Verantwoordelijkheid van hel besiuur
•o
Het besiuur van de vennoolschap is verantwoordelijk voor hel opmaken van de jaarrekening die hel vermogen en hel resultaat getrouw dient weer te geven in overeenstemming met International Financial Reporting Standards zoals aanvaard binnen de Europese Unie en met Titel 9 Boek 2 BW, alsmede voor hel opstellen van het jaarverslag in overeenstemming met Titel 9 Boek 2 BW. Deze verantwoordelijkheid omvat onder meer: het ontwerpen, invoeren en in stand houden van een intern beheersingssysteem relevant voor hel opmaken van en getrouw weergeven in de jaarrekening van vermogen en resultaat, zodanig dat deze geen afwijkingen van materieel belang als gevolg van fraude of fouien beval, het kiezen en toepassen van aanvaardbare grondslagen voor financiële verslaggeving en het maken van schattingen die onder de gegeven omstandigheden redelijk zijn. Verantwoordelijkheid van de accountant
O C QQJ
< C C
< QJ Vfl
Onze verantwoordelijkheid is het geven van een oordeel over de jaarrekening op basis van onze controle. Wij hebben onze controle verricht in overeenstemming met Nederlands recht. Dienovereenkomstig zijn wij verplicht te voldoen aan de voor ons geldende gedragsnormen en zijn wij gehouden onze controle zodanig te plannen en uit te voeren dat een redelijke mate van zekerheid wordl verkregen dat de jaarrekening geen afwijkingen van materieel belang bevat. Een controle omvat hel uilvoeren van werkzaamheden ter verkrijging van controle- informatie over de bedragen en de toelichtingen in de jaarrekening. De keuze van de uil le voeren werkzaamheden is afhankelijk van de professionele oordeelsvorming van de accountant, waaronder begrepen zijn beoordeling van de risico's van afwijkingen van materieel belang als gevolg van fraude of fouten. In die beoordeling neemt de accountant in aanmerking hel voor het opmaken van en getrouw weergeven in de jaarrekening van vermogen en resultaat relevante interne beheersingssystemen, teneinde een verantwoorde keuze le kunnen maken van de controlewerkzaamheden die onder de gegeven omstandigheden adequaat zijn maar die niet lot doel hebben een oordeel te geven over de effectiviteit van hel interne beheersingssysteem van de vennoolschap. Tevens omvat een controle onder meer een evaluatie van de aanvaardbaarheid van de toegepaste grondslagen voor financiële verslaggeving en van de redelijkheid van schattingen die het besiuur van de entiteit heeft gemaaki, alsmede een evaluatie van het algehele beeld van de jaarrekening.
Wij zijn van mening dal door ons verkregen controle-informatie voldoende en geschikt is als basis voor ons oordeel. Oordeel met betrekking tot de geconsolideerde jaarrekening. Naar ons oordeel geeft de geconsolideerde jaarrekening een getrouw beeld van de grooite en de samenstelling van het vermogen van Gouda Vuurvast Holding N.V. per 31 december 2007 en van het resultaat en de kassiromen over 2007 in overeenstemming met International Financial Reporting Standards zoals aanvaard binnen de Europese Unie en met Titel 9 Boek 2 BW. Oordeel met betrekking tot de enkelvoudige jaarrekening Naar ons oordeel geeft de enkelvoudige jaarrekening een getrouw beeld van de grooite en de samenstelling van het vermogen van Gouda Vuurvast Holding N.V. per 31 december 2007 en van hel resultaat over 2007 in overeenstemming met Titel 9 Boek 2 BW.
KIFTEN Op grond van de wettelijke verplichting ingevolge artikel 2:393 ''^ 5 onder e BW melden wij dat het jaarverslag, voor zover wij dal kunnen beoordelen, verenigbaar is met de jaarrekening zoals vereist in artikel 2:391 lid 4 BW. Rotterdam, 29 april 2008 Ernsl 8t Young Accountants, namens deze
75
w.g. Drs J.F.M. Kamphuis RA
^-^
> >
< 'J
r > : SJ • : :
C vj
O O C Qüi
< C
c < QJ Vfl
INFORMATIE OVER HET
A A N D E E L G O U D A VUURVAST
ALGEMEEN Mededelingen zoals aangegeven in het besluit van 5 april 2006 tot uilvoering van artikel xo van Richtlijn 2004/25/EG van het Europees Parlement en de Raad van de Europese Unie van 2x april 2004 betreffende het openbaar overnamebod staan voorzover van toepassing vermeld in deze paragraaf of elders in dil jaarverslag, bij de paragrafen inzake corporale govemance, bij de overige gegevens en bij de paragraaf'Bijzondere statutaire rechten inzake de zeggenschap in de vennootschap'.
\ Hel geplaatst aandelenkapitaal van Gouda Vuurvast Holding N.V. is als volgt verdeeld: Aandelen aan toonder
646.065
51,64%
Gecertificeerde aandelen
605.125
48,36%
Prioriteitsaandeel Tolaal
X
0,00%
1.251.191
100,00%
De aandelen aan toonder van Gouda Vuurvast Holding N.V. zijn genoteerd aan Euronext Amsterdam. Elk aandeel van € 1,00 nominaal geeft recht op één slem en het priorileitsaandeel van nominaal € 5,00 geeft rechl op 5 stemmen.
Ci
o
C Q-
De gecertificeerde aandelen worden allen gehouden door de familie Van den Bovenkamp, die de aandelen in de Stichting Administratiekantoor Van den Bovenkamp heeft gebundeld onder uitgifte van niet buiten de familiekring verhandelbare certificaten op naam.
QJ
Het enige geplaatste prioriteitsaandeel is niet aan de beurs genoteerd en wordt gehouden
<
door de Slichting tot beheer prioriteitsaandelen Gouda Vuurvast Holding N.V. Het bestuur
C C <
van de Stichting bestaat uit de heren J.G.H, van den Bovenkamp, mr. C.F. Kooymans en
QJ Vfl
mr. R. van der Vlist. Aan hel priorileitsaandeel zijn bijzondere rechten verbonden, zoals toegelicht bij de overige gegevens en bij de paragraaf'Bijzondere statutaire rechten inzake de zeggenschap in de vennootschap'.
De uitgifte van nieuwe aandelen geschiedl krachtens besluit van en op de voorwaarden vast te slellen door de Algemene Vergadering. De Algemene Vergadering kan hiervoor een ander orgaan aanwijzen voor een bepaalde duur van ten hoogste vijfjaar. Indien de Algemene Vergadering een ander orgaan aanwijst, wordt hierbij levens bepaald hoeveel aandelen mogen worden uitgegeven alsmede de duur van de aanwijzing. Ieder besluit tot uitgifte van gewone aandelen is onderworpen aan de voorafgaande goedkeuring van de Raad van Commissarissen, ingevolge artikel 4 lid 9 van de statuten van Gouda Vuurvast. De vennootschap mag volgestorte aandelen in haar eigen kapitaal slechts om niet verkrijgen ofindien: ' hel eigen vermogen, verminderd met de verkrijgingsprijs, niel kleiner is dan het gestorte en opgevraagde deel van het kapitaal vermeerderd met de reserves die krachtens de wel moeten worden aangehouden; en, • de nominale waarde van de aandelen die de vennoolschap verkrijgt, in pand houdt en die worden gehouden door een dochtermaatschappij, niet meer beloopt dan een/tiende van het geplaatst kapitaal. Verkrijging van eigen aandelen anders dan om niet is slechts mogelijk indien de directie daartoe door de Algemene Vergadering is gemachtigd, met inachtneming van de voorschriften zoals vermeld in artikel 6 lid 2 van de staluten van Gouda Vuurvast. MKOMSTEN
MET"CHANG1
In de kredielovereenkomst van Gouda Vuurvast met de bank is een gebmikelijke change of control clausule opgenomen. Op basis hiervan heeft de bank hel recht om bij een wijziging van zeggenschap over Gouda Vuurvast de totale faciliteit op te zeggen en alle uilstaande bedragen vervroegd op te eisen.
^
> <
\ Er is geen regeling die voorziet in een werknemers participatie in de ondememing.
{-
Er bestaat geen beperking van de uitoefening van hel stemrecht.
^
De volgende (rechtsjpersonen hebben aan de AFM een kapitaalbelang van 5% of meer in Gouda Vuurvast Holding N.V. gemeld: ^1 Stichting Administratiekantoor Van den Bovenkamp
48,36%
C\
O N. Bloemendaal M.E. Bloemendaal
10,07% 5,00%
^ fl»
S. Bloemendaal
5,00%
^
Otterbrabant Beheer B.V.
6,97%
C
Nelclar Beheer B.V. Gavanie B.V.
7.25% 5,03%
^ < fl) Vi
Tolaal (aandelen aan toonder)
39.32%
Totaal
87,68%
Onder de aanname dat aandeelhouders met een belang van 5% en meer aan te merken zijn als strategische beleggers, is minder dan 12,5% (156.000 stuks) van de aandelen van Gouda Vuurvast vrij verhandelbaar op de beurs.
^
CORPORATE GOVERNANCE
KN - B E L E I D Gouda Vuurvast streeft bij voortduring naar goed ondernemerschap, waaronder begrepen inleger en transparant handelen door hel Bestuur en goed loezicht hierop door de Raad van Commissarissen. De Vennoolschap hanteert als uitgangspunt een juiste afweging van de belangen van alle belanghebbenden en sluit zich hiermee aan bij de Nederlandse corporate govemance code (de Code). Doel van de Vennootschap en de aan haar verbonden ondernemingen is het creëren van aandeelhouderswaarde op de lange termijn. Onderkend wordt, dat de principes zoals omschreven in de Code samen met de uitwerkingen in concrete, best practice bepalingen, een moderne en breed gedragen basis vormen voor een goede corporate govemance. Tegelijk wordl vastgesteld dat afwijkingen op zich niel verwerpelijk hoeven te zijn, en juist gerechtvaardigd kunnen zijn, afhankelijk van de concrete omsiandigheden waarin de Vennoolschap zich bevindt, en van de aandeelhoudersverhoudingen. De hoofdlijnen van de corporale govemance stmctuur van Gouda Vuurvast worden hieronder uiteengezet. Waar sprake is van afwijkingen van de Code wordt daaromtrent hierna uitleg gegeven onder hel kopje 'De Code'.
Gouda Vuurvast Holding N.V. is een stmctuurvennootschap, waarop de artikelen 2:152 t/m 2:164 van het Burgerlijk Wetboek wettelijk verplicht van toepassing zijn. Dit houdl onder meer in dal de leden van het Besiuur benoemd en ontslagen worden door de Raad van Commissarissen en bepaalde besluiten van hel Bestuur de goedkeuring van de Raad van Commissarissen vereisen.
SJ Het Bestuur bestaat uil de Algemeen Directeur. De Algemeen Directeur is benoemd per 15 oktober 2004 voor een periode van vier jaar.
Ci
Hel Besiuur is belast met hel besturen van de Vennootschap, hetgeen onder meer betekent. dat hel verantwoordelijk is voor de realisatie van de doelstellingen van de Vennootschap,
o c
de strategie, het beleid en de daaruit voortvloeiende resultatenontwikkeling. Het Bestuur legt hierover verantwoording af aan de Raad van Commissarissen en aan de
Q. QJ
Algemene Vergadering van Aandeelhouders. Het Bestuur richt zich bij de vervulling van zijn
C C
daartoe de in aanmerking komende belangen van bij de Vennoolschap betrokkenen af.
<
uitoefening van de laak van de Raad van Commissarissen. Het Bestuur is verantwoordelijk voor
<
üi Vfl
laak naar het belang van de Vennoolschap en de met haar verbonden onderneming en weegt Het Bestuur verschaft de Raad van Commissarissen tijdig alle informatie die nodig is voor de de naleving van alle relevante wet- en regelgeving, hel beheersen van de risico's verbonden aan de ondernemingsactiviteiten en voor de financiering van de Vennoolschap. Het Besiuur rapporteert hierover aan en bespreekt de inteme risicobeheersing- en controlesystemen met de Raad van Commissarissen.
De Raad van Commissarissen houdt toezicht op het beleid van het Bestuur en op de algemene gang van zaken binnen de ondememing. De Raad van Commissarissen evalueert regelmatig de strategie van het Bestuur. De Raad van Commissarissen en zijn Commissies adviseren over belangrijke kwesties zoals de ontwikkeling van financiële en operationele resultaten, de risico's waarmee zakelijke activiteiien gepaard gaan, stmctuur en werking van interne risicobeheersing, controlesystemen, naleving van regels en reglementen, en de financiële positie en de vermogensstmctuur van de onderneming. Beslissingen van het Besiuur waarvoor de toestemming van de Raad van Commissarissen vereist is, slaan in de statuten van de Vennootschap vermeld. De Raad van Commissarissen legt verantwoording af aan de Algemene Vergadering van Aandeelhouders. De Raad van Commissarissen kent een Reglement Raad van Commissarissen Gouda Vuurvast Holding N.V, dat door de Raad van Commissarissen zelf is opgesteld en door hen wordt nageleefd. Dit reglement is op de websile van de Vennoolschap geplaatst. Dit geldt ook voor het profiel van de Raad van Commissarissen. Het Bestuur en de Raad van Commissarissen zijn verantwoordelijk voor de corporale govemance en de naleving van de Code. Zij leggen hierover verantwoording af aan de Algemene Vergadering van Aandeelhouders. Mede met hel oog op de hieronder gegeven uitleg van een aantal best practices onder hoofdstuk III van de Code, weet de Raad van Commissarissen zich verantwoordelijk voor de besluitvorming over de omgang met tegenstrijdige belangen bij bestuurders, commissarissen, grootaandeelhouders en de externe accountant in relatie tot de Vennoolschap.
ALGl
79
Jaarlijks wordt tenminste één Algemene Vergadering van Aandeelhouders (AVA) gehouden, waarop aan de aandeelhouders volgens wet en statuten bepaalde onderwerpen worden voorgelegd ter behandeling en besluitvorming. ledere aandeelhouder en certificaathouder is gerechtigd om de AVA bij le wonen en daarin hel woord le voeren. Aandeelhouders zijn
>—<
voorts gerechtigd om het stemrecht in persoon of bij schriftelijke gemachtigde uit te oefenen. Besluiten worden genomen bij volstrekte meerderheid van stemmen behoudens indien de wet anders bepaalt, dan wel het een besluit betreft tot statutenwijziging of ontbinding van de Vennootschap. Elk gewoon aandeel van € 1,00 nominaal geeft rechl op één slem en hel priorileitsaandeel van nominaal € 5,00 geeft recht op 5 stemmen. Van het aandelenkapitaal bestaat 51,5% uit aandelen aan toonder. Deze aandelen zijn ter beurze genoteerd op Euronext Amsterdam en aldaar verhandelbaar.
^, .,
De familie Van den Bovenkamp bezit 48,5% van het uitstaande aandelenkapitaal van de Vennoolschap. De familie heeft haar aandelenbezit in een eigen administratiekantoor gebundeld onder uitgifte van niel builen de familiekring verhandelbare certificaten op naam.
ui
Eigenaar van het enige uitstaande priorileitsaandeel is de Stichting lol beheer priorileilsaandelen Gouda Vuurvast Holding N.V. Aan dat aandeel is een aantal statutaire rechten inzake de zeggenschap in de Vennootschap verbonden. Voor een beschrijving van die rechten wordt
^f O fl)
verwezen naar de bij de jaarrekening gevoegde Overige Gegevens, elders in dit Jaarverslag. Behoudens het bovenstaande kent de Vennootschap geen uitslaande of potentieel inzetbare beschermingsmaatregelen tegen een overname van zeggenschap over de Vennootschap.
<• C C
< QJ Vfl
DL De onderneming kent een gedragscode zoals bedoeld in Best practice II.I.3 sub b) die op de website van de Vennootschap le vinden is. Binnen de onderneming wordt met regelmaat aandacht besteed aan de gedragscode; deze is ook in dmk beschikbaar. De gedragscode wordl voorts uitdrukkelijk onder de aandacht van andere partijen gebracht, zoals uitzendbureaus en onderaannemers waar mee gewerkt wordt. Dit is inmiddels standaardprocedure. De onderneming kent ook een klokkenluidersregeling zoals bedoeld in Best practice II.1.6, die eveneens op de website van de Vennootschap te vinden is. In 2007 werd geen beroep gedaan op de klokkenluidersregeling Gouda Vuurvast voldoet aan de Code, behoudens de afwijkingen die hieronder zijn vermeld en waaromtrent ook een uitleg is opgenomen. Principe II.2 - Het variabele deel van de bezoldiging is uitsluitend afhankelijk van korte termijn doelen. Een 'long term incentive'-plan is onderwerp van overleg tussen Raad van Comissarissen en Bestuurder. Er werd er een 'change of control'-bonus overeengekomen ter grootte van twee bmto jaarsalarissen". Best practice II.2.6 - Een reglement ten aanzien van het bezit van en transacties in effecten anders dan die uitgegeven door de 'eigen' Vennootschap is niet vastgesteld. Gezien aard en omvang van de onderneming acht de Raad van Commissarissen een dergelijk reglement een buitenproportionele inbreuk op de privacy. Daarbij dient in aanmerking te worden genomen dat er geen met de Vennootschap concurrerende ondernemingen in Nederland beursgenoleerd zijn. Best practice III.2.1 - De Vennootschap, oorspronkelijk een familieonderneming, is voor iels minder dan 50% in familiebezit. Op grond hiervan kent de Raad van Commissarissen sinds jaar en dag twee, in de zin van de Code niet-onafhankelijke commissarissen, waarvan er één de voorzitter is. Dit grole minderheidsbelang is voor de Raad van Commissarissen reden om deze situatie te handhaven. Echter, met het oog op de onafhankelijkheid van de Raad van Commissarissen als geheel, beslaat de Raad uit vijf commissarissen waarvan er drie onafhankelijk zijn. De Raad besluit met meerderheid van stemmen. Best practice III.3.5 - In verband met de uitleg onder Best practice III 2.1, is er sprake van twee niet-onafhankelijke commissarissen, die langer dan drie maal voor een periode van vierjaar zitting hebben in de Raad van Commissarissen. Onder verwijzing naar die uitleg is de in 2008 volgens rooster aftredende niet-onafhankelijke commissaris voor herbenoeming voorgedragen. Ci
o C
Q. QJ
< C C -T
< QJ vfl
Best practice III.5.13 - In verband met haar omvang kent de Vennoolschap geen aparte Selectieen benoemingscommissie. Deze laak wordt door de Raad als geheel uitgeoefend, waarbij voorbereidende werkzaamheden kunnen worden gelegd bij de Remuneratie Commissie. Best practice 111.7.3 - Een reglement ten aanzien van het bezit van en transacties in effecten anders dan die uitgegeven doorde 'eigen' Vennootschap is niet vastgesteld. Gezien aard en omvang van de onderneming acht de Raad van Commissarissen een dergelijk reglement een buitenproportionele inbreuk op de privacy. Daarbij dient in aanmerking te worden genomen dat er geen met de Vennootschap concurrerende ondernemingen in Nederland beursgenoleerd zijn. Het gestelde in de Best practices II 3.2 - II 3.4 en III 6.1 - III 6.3 is nageleefd.
ING Ondernemen is risico's nemen. Aan de uitvoering van elke ondernemingsstrategie zijn derhalve risico's verbonden, zo ook bij Gouda Vuurvast. De ondernemingsdoelstellingen, en het tempo waarin die doelstellingen bereikt worden, kunnen zowel door interne als door externe factoren bemoeilijkt worden. De interne risicobeheersing- en controlesystemen zijn een voortdurend punt van aandacht met hoge prioriteit. De risicobeheersing- en controlesystemen en hun werking zijn terugkerende onderwerpen van gesprek tussen de Algemeen Directeur en de Adjunct Directeur F8cA, de Audit Commissie en de Raad van Commissarissen, terwijl daarbij ook externe deskundigen betrokken zijn. Hel is het beleid van Gouda Vuurvast om de aan haar bedrijfsdoelstellingen verbonden risico's tijdig te onderkennen, deze zoveel als redelijkerwijze mogelijk te beperken en te beheersen. Een lijst van alle voor Gouda Vuurvast mogelijk relevante risico's is niet te geven. Wel kan er een aantal genoemd worden dat specifiek voor Gouda Vuurvast van belang is, zonder overigens ook daarbij compleel te kunnen zijn, noch in getal, noch in de uitwerking. Beheersmaatregelen van algemene aard zijn de interne bedrijfsprocedures en regels. Voorbeelden hiervan zijn de interne richtlijnen voor de inrichting van de financiële verslaggeving, de budgeiteringssystematiek alsmede de maandelijkse managementrapportages. Daarnaast heeft de onderneming zorgsystemen geïmplementeerd op het gebied van kwaliteit, arbo en milieu, die grotendeels en periodiek door daartoe geaccrediteerde certificerende instituten worden beoordeeld en gecertificeerd op basis van daarvoor geldende normen en standaarden. Beheersmaatregelen van bijzondere aard richten zich op specifieke bedrijfsrisico's. Enkele voorbeelden daarvan zijn hieronder beschreven in directe relatie tot die specifieke Personeel - In eerdere directieverslagen werd al gerefereerd aan hel risico van het niet
risico's.
^-,
> >
beschikken overvoldoende ervaren en goed opgeleid personeel. De groei in en de kwaliteit van projecten zijn er sterk van afhankelijk. Indien voor de uitvoering en installatie van werken onvoldoende uitvoerders, projectleiders of projectmanagers beschikbaar zijn en kwaliteit of efficiency niel gegarandeerd kunnen worden, moet een opdracht worden geweigerd. Gouda Vuurvast voert een actief wervingsbeleid en daaraan gekoppeld een opleidingsprogramma vanuit de praktijk. Soms kan voor een bepaald project gewerkt worden met ervaren, ingeleend personeel. Er wordt steeds jong potentieel gezocht, ook boven de korte termijn behoefte en ter compensatie van de uitstroom van ervaren medewerkers in de komende jaren. De aantrekkende markt maakt het al enkele jaren moeilijk om aan personeel te komen. Daarmee is dit risico toegenomen en verdient het (nog) meer prioriteit.
^
O
c
Q. QJ
<
üi Vfl
Projectrisico's - Voor elk project en de daaraan verbonden risico's is een uitdrukkelijke goedkeuringsprocedure opgesteld. Voorts wordl er gewerkt met een procuratieregeling. Tevens zijn regels gesteld waaraan projecten moeten voldoen. Daarbij geldl in beginsel steeds het vier-ogen principe, terwijl afhankelijk van de omstandigheden ook verplicht bepaalde afdelingen bij een beoordeling belrokken worden. In beginsel wordt voor elk project een risico analyse gemaakt. De eisen hiervoor nemen loe naarmate een project groter is ofindien grotere risico's worden onderkend. Er is een Tender Audil Commissie op Directie Team niveau actief die grotere aanbiedingen onder meer beoordeelt op de daaraan mogelijk verbonden risico's. Bij de uitvoering worden projectrisico's voorts zoveel mogelijk uilgesloten door een goede werkvoorbereiding en controle, c.q. een gedegen supervisie tijdens de uitvoering. Tussentijds worden zo nodig en in samenspraak met de opdrachtgever maatregelen genomen om onverwacht opkomende situaties het hoofd le bieden, zodat ook niet voorziene risico's zo snel mogelijk onder controle zijn. Er vindt een strenge contractopvolging plaats. Ter ondersteuning hiervan werd op holding niveau een project controller aangesteld. Projectverantwoordelijken zien toe op een correcte uilvoering cn een tijdige oplevering. Voor- en nacalculatie worden vergeleken en verschillen worden geanalyseerd en zo nodig als benchmark gebmikt voor verbeteringen in andere projecten. Alle vestigingen van Gouda Vuurvast zijn VCA** gecertificeerd, terwijl van haar onderaannemers ook standaard VCA certificering geëist wordt. De financiële resullalen worden gecontroleerd en verwerkt door de financiële afdelingen in Nederland, België en Duitsland. Financieringsrisico - Met name als gevolg van haar activiteiien in de uitvoering (Project Services en Maintenance) wordl een aanzienlijk deel van de financieringsmimte ingenomen door bankgaranties en projectfinanciering. De looptijd van bankgaranties is gekoppeld aan een garantietermijn. Hiermee doet zich een financieringsrisico voor. Door maandelijks een financieringsprognose op te stellen en de overeengekomen termijnen en het tijdig retour onivangen van bankgaranties zeer nauwkeurig op te volgen, wordt dit risico beperkt en beheerst. Contractueel wordl gezocht naar aanvaardbare alternatieven voor onze opdrachtgevers, waardoor het kapitaalbeslag zo klein mogelijk gehouden wordt. Met de bank vindl overleg plaats om tol een zo optimaal mogelijke financiering te komen, afgestemd op het karakter
I,.
van de activiteiten. Claims - Bij opdrachtgevers is steeds vaker sprake van een zekere claimcultuur. Hel economisch belang van een opdrachtgever is ook erg grool wanneer voor hem het kwade risico van produc-
C) ~J o fl) ^ C
tieverlies
als gevolg van ongewenste 'shut-downs' zich voltrekt. Daar staat tegenover dat de waarde van een uit te voeren werk voor Gouda Vuurvast relatief klein is ten opzichte van het mogelijke risico. Bovendien kunnen de oorzaken van zo'n risico velerlei zijn. Naast de hierboven omschreven werkwijze en een adequate verzekering voor datgene wat
<
verzekerbaar is, wordt daarom bij voortduring gewerkt aan een verbeterd contractmanagement, onder meer door scholing van de betrokken medewerkers. Daarbij worden concerncriteria gesteld en wordl in de contractonderhandelingen specifiek aandacht gegeven aan een goede
^
balans in risico's en verantwoordelijkheden tussen Gouda Vuurvast en haar opdrachtgevers.
Logistieke risico's - Zowel door de beperkte ruimte in Gouda als door het internationale en projectmatige karakter van de activiteiten is logistiek een onderwerp van blijvende aandacht. Voor haar grondstoffen is de onderneming afhankelijk van toelevering uit verschillende continenten, soms met langere levertijden. De afdeling inkoop ziet in samenspraak met de afdeling productieplanning loe op tijdige bestelling. Door te werken met jaarlijks overeen le komen afroepcontracten wordl dit risico ingeperkt. Het risico van vervoer over zee kan worden gelegd bij de leverancier van grondstoffen door aflevering franco werk overeen te komen. Binnen Gouda Vuurvast is de verantwoordelijkheid voor de logistiek ondergebracht bij de Logistiek Coördinator. De interne logistiek van gereed product op order kan onder dmk komen le staan bij grote projecten die in één keer uitgeleverd moeten worden en bij het voomit produceren van orders, door gebrek aan opslagmimte. Tijdelijke opslag bij derden biedl uilkomst. Ook wordl met opdrachtgevers wel afgesproken dat (deel)orders eerder dan voorzien worden uitgeleverd. Omdat er vaak een groter tijdsverloop is lussen het moment van overeenstemming over de prijs van een order en de feitelijke uillevering beslaat het risico van prijsverhogingen op het gebied van vervoer. Praktisch gesproken is dit risico beperkt omdat meestal F.O.B. Rotterdam geleverd wordt. Milieurisico's - De onderneming is opgericht in 1901. Zoals bij veel lang gevestigde industrieën is ook de omgeving waar de productieactiviteiten van Gouda Vuurvast plaatsvinden in de loop der tijden sterk gewijzigd. Woonomgeving en andere economische activiteiten zijn langzaam maar zeker dichterbij gekomen. Gouda Vuurvast probeert met deze situatie die als een 'fact-of-life' onderkend wordt zorgvuldig en verantwoord om te gaan. Daarbij wordt zo goed als redelijkerwijze verlangd kan worden met de belangen van alle betrokken partijen rekening gehouden. Een belangrijk thema is (fluor)emissie. In de komende periode wordl in dit verband geïnves-
^
teerd in twee rookgasreinigers.
m Het stoffenbeleid krijgt in de politiek en ook in het economische verkeer steeds meer aandacht. In haar productieproces gebmikt Gouda Vuurvast in beperkte mate grondstoffen die van nature een laag gehalte aan ioniserende straling bevatten. Hoewel het altijd gaal om hoeveelheden die onder de huidig geslelde normen vallen, leidt dit tot een steeds zwaardere administratieve
^
inspanning. Het is moeilijk voorspelbaar hoe in de toekomst binnen de politiek met de normering van stoffen wordt omgegaan. Voor zowel douane als voor verwerkers worden zogenaamde Maierial Safety Dala Sheets afgegeven. Gouda Vuurvast sluit in de praktijk slerk aan bij hetgeen de milieunorm ISO 14001 voorschrijft. Valutarisico - Gouda Vuurvast levert een belangrijk deel van haar export in dollargebicden. De euro/dollar verhouding legt een extra dmk op de marges omdat Gouda Vuurvast moet concurreren op een wereldmarkt. Dit nadeel wordl deels opgeheven doordal grondstoffen in dollars worden ingekocht. Bij grote contracten die worden afgesloten in dollars vindt afdekking van hel valutarisico plaats.
O ^ Q. fl) ^ C ^ < fl) Vfl
Grondstoffen - Op de wereldmarkt is een tendens waarneembaar van steeds beperktere beschikbaarheid van grondstoffen. Ook de vuurvastindustrie heeft hier mee te maken. Door jaarafspraken met toeleveranciers te maken en een alert inkoopbeleid wordt dit risico zo veel mogelijk ingeperkt. Afhankelijkheid van enkele marklen - Gouda Vuurvast opereert vanuit haar drie Industrie Groepen voornamelijk in de markten van Non-Ferro, Petrochemie en Milieu 8t Energie. Zij is voor een groot deel van haar omzet afhankelijk van de Non-Ferro markt, meer specifiek van de markt voor primaire aluminium. Dit brengt bepaalde risico's met zich mee. Deze risico's worden deels geëlimineerd door een geografisch mondiale spreiding van deze activiteiien, ondersteund door een netwerk van agenten. Voorts geniet Gouda Vuurvast in haar specifieke markten een zodanige naamsbekendheid, dal de onderneming in veel gevallen direel benaderd wordl en de kans krijgt om aan le bieden. Nadrukkelijker en bewuster dan voorheen wordt gekeken naar kansen op de markten van de andere Industrie Groepen, waarbij een betere risicospreiding in de overwegingen betrokken wordl. Concurrentie uit 'goedkope landen' - Dit is een situatie waarmee Gouda Vuurvast steeds meer geconfronteerd wordt. In de thuismarkten Nederland, Duitsland en België gaat het voornamelijk om nieuwe EU lidstaten en andere Oost-Europese landen. Vanuil onze vestiging in Duitsland (Klötze) niet ver van Wolfsburg bestaat een goede voeling met deze ontwikkelingen. Daarmee is de onderneming ook in staal om deze situatie juist ten eigen nutte te gebruiken door inzet vanuit bedoelde landen via onderaanneming. Door de gunstige ligging van de fabriek ten opzichte van de haven van Rotterdam is er zelfs over grote afstanden ook vaak een relatief voordeel ten opzichte van concurrenten dat het productiekosten nadeel gedeeltelijk compenseert.
7.
De concurrentie beperkt zich vaak tot eenvoudige, uilvoerende werkzaamheden, terwijl de kennis, ervaring en goede reputatie die Gouda Vuurvast te bieden heeft ook bij het oplossen van problemen vaak van doorslaggevende betekenis is. Productielocaties - Gouda Vuurvast heeft één productielocatie voor stenen en één voor beton-
^ ..
nen. Hierbij beslaat het risico dat er bij een grotere calamiteit tijdelijk geen alternatieven zijn om te kunnen produceren en le leveren. Economisch is bedrijfsschade en winstderving gedekt door een verzekering. Voorts is Gouda Vuurvast ISO-9001 gecertificeerd en wordl er gewerkt volgens interne kwaliteiten veiligheidssystemen.
O
Daarenboven heeft veilig en verantwoord werken grote prioriteil binnen de hele onderneming. Nadmk is steeds meer komen le liggen op preventieve maatregelen en op verantwoordel ij k-
^ r^ fl) ^
heidsbesef bij alle medewerkers. Met bovenstaande aanpak wordt hel risico van een grotere calamiteit zo goed mogelijk beperkt.Aansprakelijkheid - Voor de Bestuurder en de leden van de Raad van Commissarissen beslaat een aansprakelijkheidsverzekering. In de huidige tijd is het wenselijk en noodzakelijk om daarenboven te voorzien in een vrijwaring van genoemde functio-
C
narissen door de Vennootschap in zoverre de verzekering ontoereikend zou blijken te zijn. In de statuten is een vrijwaringclausule voor directeuren en commissarissen opgenomen.
C
< QJ Vfl
KING I De Raad van Bestuur is eindverantwoordelijk voor het beheersen van de aan de operationele en strategische doelstellingen van de onderneming verbonden risico's, de betrouwbaarheid van de in- en externe (financiële) rapportages, de juiste financiering van de onderneming en naleving door de onderneming van alle relevante wet- en regelgeving. Rekening houdend met de hieronder genoemde beperkingen, die noodzakelijkerwijs verbonden zijn aan alle interne risicobeheersings- en controlesystemen, zijn wij van mening dal wij met een redelijke mate van zekerheid kunnen slellen dat wij op de hoogte zijn van de male waarin doelstellingen van onze onderneming worden gerealiseerd, de in- en externe rapportages betrouwbaar zijn en de organisatie zich houdl aan de van loepassing zijnde wetten en regels. Op basis van de beoordeling van de interne risicobeheersings- en controlesystemen van de onderneming verklaren wij ten aanzien van onze externe financiële verslaggeving bovendien dat: de interne risicobeheersings- en controlesystemen een redelijke mate van zekerheid verschaffen dal onze exteme financiële verslaggeving geen onjuistheden of omissies van materieel belang bevat; tijdens het verslagjaar de interne risicobeheersings- en controlesystemen naar behoren hebben gefunctioneerd; er geen aanwijzingen zijn dal de inteme risicobeheersings- en controlesystemen niet naar behoren zullen functioneren in het lopende boekjaar. In 2007 is een traject gestart gericht op de aanscherping van de risicobeheersingsprocedure voor projecten. Om de projectbeheersing te verbeteren, is op hoofdlijnen een plan van aanpak opgesteld. Een speciale werkgroep zal worden ingesteld die verantwoordelijk zal zijn voor de coördinatie en het monitoren van de implementatie van de verbetermaatregelen.
85
Het geheel van onze werkzaamheden met betrekking tot de inteme risicobeheersings- en controlesystemen en de daamit voortgekomen bevindingen worden regelmatig besproken met de Raad van Commissarissen. •
1 Hoe goed de interne risicobeheersings- en controlesystemen ook zijn opgezet, zij kunnen nooit de absolute zekerheid bieden dat onze doelstellingen op het gebied van strategie, operatie, verslaggeving en naleving van wel- en regelgeving altijd zullen worden bereikt. De werkelijkheid leert ons dal bij het nemen van beslissingen beoordelingsfouten kunnen optreden; dal er steeds kosten/baten-afwegingen worden gemaaki bij het aanvaarden van risico's en het treffen van beheersingsmaatregelen; dal zelfs simpele fouien of vergissingen grote gevolgen kunnen hebben; dal samenspanning van functionarissen kan leiden tot het omzeilen van interne controlemaatregelen en dat hel lokale management de gemaakie afspraken kan negeren. Voor wal betreft de inhoud van een 'redelijke mate van zekerheid' dient uitgegaan te worden van wal als zodanig geldl voor een zorgvuldig handelend bestuurder in de gegeven omstandigheden.
: O O c o. QJ
Gouda, 29 april 2008
< De directie
QJ Vfl
G O U D A VUURVAST H O L D I N G EN HAAR
N.V.
BELANGRIJKSTE
DEELNEMINGEN
Gouda Vuurvast Holding N.V.
Gouda Feuerfest (Deutschland) GmbH
Goudkade x6 Poslbus 56
Dorfstrasse 4 D-38486 Klötze OT Nesenilz
2800 AB Gouda Nederland
Deutschland Telefoon
+49 3909 47300
Fax
+49 3909 473020
Telefoon
+31182 591400
Fax
+31182 672302
Industrie Service Klötze GmbH N.V. G o u d a Vuurvast
^ ^ ^ ^ ^ ^
86
>
D-38486 Klötze OT Nesenilz
Poslbus 56 2800 AB Gouda
Deutschland Telefoon
+49 3909 510122
Nederland
Fax
+49 3909 510x23
Telefoon
+31182 591400
Fax
+3x 182 583959
•
Industriepark Vosveld Bijkhoevelaan xo 2x10 Wijnegem
België
0 KJ
Gouda Refractories (UK) Limited 30-36 King Streel,
G o u d a Vuurvast Belgium N.V.
C/3
Dorfstrasse 4
Goudkade 16
Telefoon Fax
Maidenhead Berkshire SL6 xSL United Kingdom
Gouda Refractories Australia pty Ltd. +32 3 326 5700 +32 3 326 6490
Poslbus 695 Chatswood, NSW, 2057 Australia
Vl
o c o. Q)
<
c
c < fl) Vfl
WWW.GOUDAVUURVAST.NL
