Inhoudsopgave Kerngegevens 4 Verslagen 6 Verslag van de Raad van Commissarissen 8 Samenstelling Raad van Commissarissen 10 Directieverslag 11 Jaarrekening 23 Balans per 30-09-2014 (voor winstbestemming) 24 Winst- en verliesrekening over de periode 01-10-2013 / 30-09-2014 25 Kasstroomoverzicht over de periode 01-10-2013 / 30-09-2014 26 Toelichtingen 27 Algemene toelichting 28 Toelichting op de balans per 30-09-2014 35 Toelichting op de winst- en verliesrekening over de periode 40 01-10-2013 / 30-09-2014 Overige gegevens 45 Controleverklaring van de onafhankelijke accountant
48
Overige informatie
53
MIDLIN | JA A R VER S L A G 2013-2014
3
Kerngegevens Het boekjaar 2013/2014 van Midlin in één oogopslag, met kerngegevens, het resultaat per aandeel, historisch koersverloop en de portefeuilleverdeling.
Kerngegevens Bedragen in euro’s
Aantal uitstaande aandelen Intrinsieke waarde per aandeel
2013/2014
2012/2013
2011/2012
2010/2011
2009/2010
381.897
319.282
309.114
271.470
234.551
133,70
123,89
95,76
90,62
94,27
3,00
1,50
1,40
1,40
0,00
Uitgekeerd dividend c.q. agio per aandeel Totaal rendement
10,34%
30,94%
7,22%
–2,39 %
17,72%
Lopende kosten factor exclusief winstparticipatie*
1,49%
1,59%
1,66%
1,71%
1,74%
Lopende kosten factor inclusief winstparticipatie*
2,09%
2,83%
1,66%
3,30%
2,13%
Eigen vermogen (x € 1.000)
51.060
39.555
29.600
24.600
22.112
2013/2014
2012/2013
2011/2012
2010/2011
2009/2010
1,65
2,22
2,20
2,62
3,00
11,38
29,95
6,82
–3,15
13,31
0,21
0,09
0,15
0,10
0,05
13,24
32,26
9,17
–0,43
16,36
–2,76
–3,22
–1,56
–3,55
–2,14
10,48
29,04
7,61
–3,98
14,22
* zie toelichting op bladzijde 44
Resultaat per aandeel Bedragen in euro’s
Opbrengsten uit beleggingen Waardeveranderingen van beleggingen Overige opbrengsten Bruto resultaat per aandeel
Kosten Netto resultaat per aandeel Voorstel uit te keren dividend: € 3,50 per aandeel.
4
MIDLIN | J A A RVERSLA G 2013-2014
Totaal rendement Midlin vanaf mei 2006 (oprichting) 160 140 120 100 80 60 40 2006
2007
2008
2009
2010
2011
2012
2013
2014
Portefeuilleverdeling
Arseus
7%
Nedap
6%
Brunel
7%
Ordina
8%
CENTROTEC
8%
Sligro
7%
First Sensor Gerresheimer
7%
Technotrans
5%
8%
TOM TAILOR
9%
Grontmij
9%
zooplus
9%
Jenoptik
7%
Kas & overigen 3%
MIDLIN | JA A R VER S L A G 2013-2014
5
6
MIDLIN | J A A RVERSLA G 2013-2014
Verslagen
MIDLIN | JA A R VER S L A G 2013-2014
7
Verslag van de Raad van Commissarissen Geachte aandeelhouder
datum. Midlin sloot het boekjaar af met een koersstijging van ruim 10% (inclusief het in januari 2014
Hierbij bieden wij u de door de directie opge-
uitgekeerde dividend van € 3,00 per aandeel).
maakte jaarrekening 2013/2014 van Midlin NV aan. In deze jaarrekening wordt verslag ge-
De jaarrekening is gecontroleerd door KPMG
daan over het boekjaar dat werd afgesloten op
Accountants NV en door hen van een goedkeu-
30 september 2014.
rende verklaring voorzien. De accountant heeft zijn bevindingen vastgelegd in een verslag dat in
De performance van de ondernemingen in
onze Raad aan de orde is geweest. De accoun-
portefeuille was over het algemeen goed en dit
tant had geen bevindingen die zouden leiden
resulteerde in gestaag stijgende beurskoersen.
tot een aanpassing van de intrinsieke waarde.
Er was echter ook een aantal, met name Duitse,
Verder bevatte het verslag geen punten die
ondernemingen met tegenvallende resultaten.
bijzondere aandacht behoeven. Conform het
In tegenstelling tot de uitstekende performance
voorstel van de directie is de jaarrekening door
gedurende het voorgaande boekjaar, waarin
onze Raad goedgekeurd.
het rendement ruim 30% was, kende het boekjaar 2013/2014 meer volatiliteit.
De Raad heeft in het boekjaar 2013/2014 vier keer formeel met de directie en het fonds
De onrust in Oekraïne eerder dit jaar en meer
management vergaderd. Na balansdatum heeft
recentelijk de tegenvallende Europese macro
de Raad tevens telefonisch separaat vergaderd
cijfers veroorzaakten met name in de laatste
inzake de ontwikkelingen bij Ordina. Tijdens de
maanden van het boekjaar een negatieve
reguliere vergaderingen is uitvoerig stilgestaan
stemming op de beurs. Hierdoor ontstond een
bij de opbouw en samenstelling van de porte-
vlucht in ‘risicoloze’ obligaties, waardoor de
feuille, de informatieverstrekking aan de Raad,
rente op Nederlandse staatsobligaties tot onder
het gevoerde beleggingsbeleid en de rol van
de 1% daalde en de aandelenkoersen onder
de Raad hierin. Ook is aandacht besteed aan
druk kwamen te staan.
de gang van zaken bij de beleggingen, de ratio achter de gemaakte en te maken keuzes, de
8
Kort voor het einde van het boekjaar kwamen
communicatie met en toegankelijkheid van het
er negatieve berichten over Ordina, die bij deze
management van betreffende ondernemingen
onderneming een scherpe koersdaling veroor-
en aan de risico’s die verbonden zijn aan het
zaakten, met name in de periode na balans
beleggen in effecten. Verder heeft de Raad een
MIDLIN | J A A RVERSLA G 2013-2014
aantal keer informeel overlegd met zowel de
Gedurende het boekjaar hebben de inspan-
directie als met de fondsmanager. Ook heeft
ningen geleid tot een toename van het aantal
de Raad eenmaal vergaderd in afwezigheid van
uitstaande participaties met ruim 19%. In com-
de directie en het fondsmanagement om haar
binatie met het mooie beleggingsrendement
eigen functioneren en dat van de directie en het
van de afgelopen jaren bedraagt de omvang
fondsmanagement te evalueren.
van het fonds per 30 september 2014 inmiddels € 51 miljoen.
In de Algemene Vergadering van Aandeel houders van 29 januari 2014 heeft de fonds
Met de benoeming van de heer Rogier van
manager, Rombout Houben, een uitgebreide
Beek tijdens de Algemene Vergadering van
toelichting gegeven op de gang van zaken en de
Aandeelhouders is de Raad van Commissaris-
vooruitzichten bij de bedrijven in de portefeuille.
sen uitgebreid en bestaat nu uit drie commis-
Tevens werden de mutaties in de portefeuille
sarissen.
nader toegelicht en werden de werkwijze en filosofie van Midlin besproken: gedisciplineerd
Het voorstel van de directie om € 3,50 per aan-
beleggen gebaseerd op een fundamentele
deel uit te betalen heeft onze instemming.
analyse gecombineerd met actief en betrokken aandeelhouderschap. Het bedrijf Ordina
Wij stellen u voor de directie te déchargeren
gaf aansluitend een informatieve en boeiende
voor het in het boekjaar 2013/2014 gevoerde
presentatie.
bestuur en de leden van de Raad van Commissarissen voor het toezicht daarop.
Beheerder Teslin, en daarmee Midlin, staat onder toezicht van de Autoriteit Financiële Markten (‘AFM’). Op 22 juli 2013 is de AIFM-richtlijn in
Maarsbergen, 8 januari 2015
werking getreden. Per 22 juli 2014 is de vergunning waaronder Teslin opereerde omgezet
De Raad van Commissarissen
in een AIFM-vergunning. De bedrijfsvoering van zowel Teslin als Midlin is waar nodig aangepast
Peter Jan Rubingh
om aan de nieuwe vergunningseisen te voldoen.
Dirk Lindenbergh Rogier van Beek
Tijdens de vergaderingen met de directie is ook het commerciële beleid regelmatig aan de orde geweest. Een ieder is zich bewust dat een grotere omvang van het fonds alle belang hebbenden voordelen biedt. De relatief beperkte omvang weerhoudt grotere en professionele beleggers vooralsnog van deelname. Veel vergelijkbare fondsen kennen dezelfde proble matiek. De directie en het fondsmanagement blijven zich in hoge mate inspannen om dit ‘kip & ei’ probleem op te lossen door veel gesprekken te voeren, presentaties te geven, bedrijfsbezoeken te organiseren en een uitstekende informatieverstrekking te verzorgen. Vanzelfsprekend kunnen ook de aandeelhouders van Midlin hier een positieve bijdrage aan leveren.
MIDLIN | JA A R VER S L A G 2013-2014
9
Samenstelling Raad van Commissarissen Midlin NV De heer P.J.P. Rubingh (1956), voorzitter sinds 2006 Belangrijkste functies: • lid Advisory Board 747 Capital en 747 Stuyvesant IV • lid Advisory Board Hummingbird Ventures I en II • lid Investment Committee 5square Fund III • lid Investor Advisory Committee Delta Lloyd Mezzanine Fund • lid Raad van Advies Guardian Fund • lid Raad van Commissarissen Greenfield Capital Fund III De heer D. Lindenbergh (1949), lid sinds 2007 Belangrijkste functies: • lid Raad van Advies Guardian Fund • lid Raad van Commissarissen Astor Participaties BV • lid Raad van Commissarissen BE Semiconductor Industries NV • lid Raad van Commissarissen DOCDATA NV • lid Raad van Commissarissen HubHub BV • lid Raad van Commissarissen Tie Kinetix NV De heer R.W. van Beek (1974), lid sinds 2014 Belangrijkste functie: • CFO en lid Raad van Bestuur TMC Group BV
10
MIDLIN | J A A RVERSLA G 2013-2014
Directieverslag Midlin boekjaar 2013/2014
Beste mede-aandeelhouder
markten. Europa kwam opnieuw in het middelpunt van de aandacht te staan als gevolg van de
Boekjaar 2013/2014 had als beleggingsjaar
bezetting door Rusland van delen van Oekraïne.
twee gezichten; een sterke eerste helft en een
Maar ook de lage economische groei in Europa
zwakkere tweede jaarhelft. Voor het uiteinde-
en de aanhoudend hoge begrotingstekorten
lijke resultaat hoeven we ons niet te schamen,
van een aantal landen speelden opnieuw op.
maar tevreden zijn we zeker niet. Belangrijkste
Politici hebben betrekkelijk weinig gedaan aan
reden voor de terugval in de tweede jaarhelft is
structurele hervormingen. Belangrijkste voor-
dat een aantal bedrijven in de Midlin-portefeuille
beeld hiervan is Frankrijk dat zich uit de crisis wil
geen winstgroei zal realiseren in 2014. De winst
investeren ten koste van begrotingsdiscipline.
blijft hier waarschijnlijk gelijk aan die van 2013. De
Kiezers stuurden de meer hervormingsgezinde
hiccup in de groei zegt niet per se iets over het
Sarkozy weg en kozen voor socialist François
langetermijnpotentieel van deze bedrijven. Maar
Hollande die bedrijven en vermogende mensen
u mag van ons verwachten dat we hier natuur-
het land uit joeg met zijn belastingverhogingen.
lijk wel uitgebreid bij stilstaan en hierover spreken
Aan het hervormen van de arbeidsmarkt doet hij
met directies en Raden van Commissarissen van
weinig. De Franse nieuwbouw wist hij met een
deze bedrijven. Want wij willen overtuigd blijven
huurplafond regelrecht in recessie te k rijgen. De
dat goede bedrijven goed blijven.
Franse opstelling dreigt de rest van Europa in een nieuwe eurocrisis te storten.
Om onze belofte van betrokken aandeel houderschap
aandelenselectie
Ook de Duitse groeimotor begon in 2014 te
kracht bij te zetten, heeft Teslin in 2014 verder
en
goede
haperen. Voor 2015 wordt hier nog slechts
geïnvesteerd in de uitbreiding van de capaci-
een economische groei voorzien van 1%. Voor
teit en de organisatie van het analistenteam.
de Duitse economie zou het goed zijn als de
Dit biedt de ervaren analisten de mogelijkheid
overheid haar investeringen opvoert, want het
zich te verdiepen in een specifieke sector,
bedrijfsleven zag het in de loop van 2014 steeds
waarbij ze ondersteund worden door nieuwe
somberder in. Het budgetoverschot van de
junior analisten. De sectorspecialist kan op zijn
Duitse regering moet extra uitgaven mogelijk
beurt de fondsmanagers beter ondersteunen
maken. Het is met name de industrie waar de
bij de zoektocht naar nieuwe beursparels en
economische teruggang zich vooralsnog het
het beheer van bestaande investeringen.
sterkste aftekent. Het producentenvertrouwen, de fabrieksorders en de industriële productie
Groei Duitse economie valt terug
wijzen alle op krimp. Daartegenover staat dat
Ook afgelopen boekjaar beheerste de politiek
de Duitse werkloosheid met 6,7% in meer dan
in grote mate de stemming op de financiële
twintig jaar niet zo laag is geweest. Mede door
MIDLIN | JA A R VER S L A G 2013-2014
11
de lage werkloosheid en de stijgende lonen is
ECB bedrijfsleningen van banken over om hen
het consumentenvertrouwen afgelopen jaar
in staat te stellen nieuwe kredieten uit te zetten.
juist verder toegenomen. Dat leidt overigens niet
Het opkopen van nieuwe staatsleningen, zoals
tot een veel hoger consumptiepatroon, want de
de Amerikaanse, Britse en Japanse c entrale
Duitsers zijn een spaarzaam volkje.
banken doen, blijft vooralsnog taboe. De onconventionele extra maatregelen van de ECB
De Russische bezetting van een deel van
droegen er aan bij dat de euro in de tweede
Oekraïne gaf een deuk in het consumenten
helft van 2014 verzwakte ten opzichte van
vertrouwen. Voor veel Duitsers ligt een
meerdere belangrijke valuta en de toch al lage
Russische bezetting nog vers in het geheugen.
rente nog verder daalde.
De sancties die de Europese Unie instelde tegen Rusland treffen het Duitse bedrijfsleven
De Nederlandse, Duitse en Belgische beurzen
ook relatief hard. Het afgelopen decennium
stegen in de periode september 2013 tot
hebben veel exporterende Duitse bedrijven
april 2014 als gevolg van optimisme over de
goede zaken in Rusland kunnen doen of open-
economische groei. In de loop van 2014 werd
den er zelfs vestigingen en fabrieken. Voor de
echter duidelijk dat de groei veel lager zou
Nederlandse economie lijkt de directe impact
uitvallen en dat met name de Duitse economie,
van de handelssancties zich alsnog te beperken
die afgelopen jaren de Europese kar trok, een
tot de tuinbouwsector. De Nederlandse indu
flinke groeivertraging doormaakte. Vooral de
strie had een goed jaar, al lijkt er wel de klad in te
Duitse beurs leverde daardoor een deel van
komen door de afkoeling in Duitsland.
haar koerswinsten weer in en presteerde duidelijk minder dan andere Europese beurzen.
Het N ederlandse consumentenvertrouwen herstelde vanaf een historisch laag niveau, maar
D(e)utch Disease
is nog verre van uitbundig. De licht gedaalde
Vorig jaar spraken wij al over de incidenten op de
werkloosheid, het prille herstel op de huizen-
Nederlandse beurs, zoals de fraude en boek-
markt en het e inde van de koopkrachtdaling
houdmanipulatie bij technisch dienstverlener
(btw-verhoging, pensioenkortingen) droegen
Imtech, de nationalisatie van SNS Bank en het
hier aan bij. In de loop van 2014 stegen ook de
mismanagement bij KPN. Ook afgelopen jaar
consumentenbestedingen en dat tekende zich
werd de Nederlandse beurs weer opgeschrikt
af in een groei van de winkelverkopen. Na drie
door de koersval van een aantal beursfondsen.
jaar van sparen en (hypotheek)schulden aflos-
De aanhoudende crisis in de bouwsector zorgt
sen gingen we met zijn allen voorzichtig weer
niet alleen voor dalende opdrachtportefeuilles
meer uitgeven.
van de bouwers zoals BAM, Heijmans en B allast Nedam. Het komt nu ook nog eens aan het licht
12
Het prille en zwakke Nederlandse economi-
dat ze in het recente verleden uit wanhoop ver-
sche herstel is een heel klein lichtpuntje in een
liesgevende projecten hebben aan genomen.
Europese Unie waar de economische groei
De verliezen die dat nu oplevert zorgen voor
(te) laag is en er deflatie is in een aantal landen.
een reeks van onheilsberichten. Ook de olie-
De Europese Centrale Bank (‘ECB’) m aakte
gerelateerde fondsen hebben het moeilijk. De
zich hier zorgen om en kwam met nieuwe
scherp gedaalde olieprijs leidt tot verminderde
onconventionele stimuleringsmaatregelen. Zo
investeringen vanuit de grote oliemaatschap-
moeten banken tegenwoordig betalen om geld
pijen. Dienstverleners zoals Fugro zien de in-
veilig bij de ECB te stallen, waar ze voorheen
komsten plots dalen en de winst verdampen.
een rentevergoeding kregen. Ook neemt de
De koers van deze voormalige beurslieveling
MIDLIN | J A A RVERSLA G 2013-2014
Totaal rendement Midlin vanaf mei 2006 (oprichting) 160 140 120 100 80 60 40 2006
2007
2008
2009
2010
2011
2012
2013
2014
nam een duikvlucht die pas gestopt werd toen
(webshop) en Rocket Internet (internetinves
Boskalis te hulp schoot. En dan zijn er nog de
teerder) naar de beurs en in België Ontex
bedrijven waarvan de integriteit in de media in
(luiers). De leegloop van de Nederlandse beurs
twijfel wordt getrokken zoals SBM Offshore en
gaat echter ook onverkort door. Zowel op soft-
Ordina. Zij zouden zich in het verleden schul-
warebedrijf Exact als op diervoedingsbedrijf
dig gemaakt hebben aan omkoping en fraude
Nutreco is een bod uitgebracht. En haven
bij overheidsaanbestedingen. Over Ordina, dat
dienstverlener HES Beheer en softwarebedrijf
deel uitmaakt van onze portefeuille, later meer.
UNIT4 zijn inmiddels van de beurs gehaald door private equity investeerders.
Overigens zijn de beursincidenten niet alleen voorbehouden aan de Nederlandse beurs.
Lager dan verwacht
Ook de Duitse beurs kent zo haar schandalen.
Het rendement van Midlin viel ons behoorlijk
Zo ging een Duitse lantarenpalenproducent
tegen afgelopen boekjaar, vooral ook omdat de
binnen twaalf maanden na de beursgang failliet,
intrinsieke waarde halverwege het jaar een flink
toen bleek dat er met de cijfers was gesjoe-
stuk hoger was. Over het algemeen waren door
meld. Bij een schoenproducent met fabrieken
de koersstijgingen in 2013 de verwachtingen
in China verdween € 100 miljoen dat in contan-
van beleggers voor winstgroei in 2014 hoog
ten zou zijn opgenomen door de inmiddels ont
gespannen. Een aantal bedrijven kon deze
slagen CEO.
hoge verwachtingen niet inlossen en leverde in 2014 de koersstijging weer in. Op 30 september
Er op en er af
2014 sloot Midlin het boekjaar af op een intrin
2014 was ook het jaar dat er weer meer b edrijven
sieke waarde van € 133,70. Het rendement,
naar de beurs kwamen. In Amsterdam kregen
inclusief het in januari uitgekeerde dividend van
IMCD (chemische distributie), N ationale Neder-
€ 3,00 per aandeel, komt daarmee voor het
landen (verzekeraar) en Euronext (beursbedrijf)
boekjaar uit op 10,3%. Hoewel dit rendement
een eerste notering. In Duitsland gingen Zalando
hoger was dan van de Duitse small en mid cap
MIDLIN | JA A R VER S L A G 2013-2014
13
indices, bleef het achter bij dat van de relevante
geen noemenswaardige rendementsbijdrage
Amsterdamse graadmeters. De tegenvallende
optekenen. Meest opvallende stijger was
waardestijging van de Midlin-portefeuille is
farmaconcern Arseus (87%) dat zich ontdeed
het gevolg van het uitblijven van winstgroei bij
van haar slecht renderende groothandels
onder meer CENTROTEC, Brunel en Jenoptik.
activiteiten en de opbrengst herinvesteerde in
Het zijn alle drie goede, winstgevende en
de succes volle farmaceutische divisie Fagron.
dividendbetalende bedrijven, maar het lukt ze
Ordina (52%) steeg in het boekjaar fors omdat
in 2014 niet een hoger resultaat te boeken.
het bedrijf de winstgevendheid g estaag o pvoert.
Redenen hiervoor zijn zowel de conjunctu-
Kort na het boekjaar werd deze koerswinst weer
rele afkoeling als bedrijfsspecifieke redenen.
ingeleverd na de negatieve berichtgeving in het
Zo drukken bij CENTROTEC afvloeiingskosten
onderzoeksjournalistieke programma ZEMBLA.
van voormalig CEO Huisman op de resultaten.
Niet onvermeld mag blijven de koersstijging van
Jenoptik had last van een vertraagd defensie-
softwarehuis UNIT4 (+34%) dat afgelopen jaar
project en bij Brunel leidde de invoering van een
met een premie van de beurs werd gehaald
nieuw IT-systeem voor de commerciële dienst
door een private equity investeerder. Tot de
in Duitsland tot veel interne onrust en te weinig
dalers behoren i ndustrieel concern Jenoptik
aandacht voor de klant. Dit kostte uiteindelijk
(-21%) dat de beloofde winststijging niet kon
COO Ekkel, die hiervoor verantwoordelijk was,
leveren. Ook kledingretailer TOM TAILOR (-18%)
de kop.
rapporteerde tegenvallende winstcijfers. De ingezette revitalisatie van winkelformule BONITA
Negen van de dertien bedrijven in portefeuille
duurt hier langer dan verwacht.
stegen het afgelopen boekjaar en vier daalden in waarde. De nieuwe aankopen lieten nog
Investeringen en desinvesteringen Ook als betrokken aandeelhouder die in principe voor de lange termijn belegt, blijven we op zoek naar nieuwe, interessante beleggingskansen in
Sectorverdeling
de Benelux en Duitsland. Een heel groot aantal veranderingen in de samenstelling van de portefeuille hoeft u van ons niet te verwachten, want dat zou niet passen bij onze filosofie. Aandeelhouders mogen wel van ons verwachten dat we inspelen op mooie kansen en afscheid nemen van bedrijven waar bijvoorbeeld onze investeringscasus niet langer opgaat. Beleggen is nu eenmaal keuzes maken. Ondanks onze grondige selectieprocedure en intensieve gesprekken met directies zijn er soms ontwikkelingen bij bedrijven die ons hogelijk verbazen. Daarover gaan wij natuurlijk in gesprek met het bestuur van het betreffende bedrijf om
Industrie
41%
Dienstverlening
31%
Consument 25% Kas & overigen 3%
14
MIDLIN | J A A RVERSLA G 2013-2014
ons een goed beeld te vormen van de gevolgen ervan op onze investeringscasus. Soms kan dat ertoe leiden dat we vrijwillig a fscheid nemen van een investering. Maar regelmatig is
een afscheid min of meer gedwongen, als we
Beter Bed bij een 10% lagere omzet een 43%
bijvoorbeeld worden geconfronteerd met een
lagere nettowinst. In het dividend werd daarom
bieding op een van onze bedrijven. Ook afgelo-
ook flink gesnoeid. Redenen voor de winst
pen jaar was dat weer het geval.
daling waren het lage consumentenvertrouwen en dito bestedingen in met name Nederland.
Bij de selectie van nieuwe beleggingen be-
Maar ook in Duitsland stonden de resultaten
perken we ons tot de Nederlandse, Belgische
vreemd genoeg onder druk, terwijl de consu-
en Duitse beurzen. Het universum van Midlin
ment daar in jaren niet zo positief was. Hoewel
bestaat uit ruim 200 bedrijven met een beurs-
een duidelijke verklaring uitbleef, vermoedden
waarde tot circa € 1 miljard. Genoeg keuze
wij dat toegenomen concurrentie zowel offline
dus, maar ook weer niet zoveel dat we door de
als online de verklaring hiervoor kan zijn. De
bomen het bos niet meer zien. De begrenzing
directie van Beter Bed zit overigens niet stil en
van de mogelijkheden brengt focus aan in onze
past het assortiment aan en frist de formules
activiteiten en geeft ruimte voor verdieping.
op. In onze verkoopkoers van € 16,51 vinden wij
Daar waar de Nederlandse beurs gedomineerd
dat winstherstel al deels is ingeprijsd. Wij koch-
wordt door dienstverleners en retailers, kent de
ten onze eerste aandelen Beter Bed in maart
Duitse beurs juist veel industriële en technolo-
2009 op een koers van € 7,14 en o ntvingen
giebedrijven. En zijn er op de beurs van Brussel
de afgelopen vier jaar € 4,34 per aandeel aan
bedrijven te vinden in de voeding, gezondheids-
dividend. Ook belangrijk is dat wij een bedrijf
zorg en ICT. Dat zijn allemaal sectoren die wij
zagen dat een goed alternatief is voor Beter Bed
begrijpen en waar we veel van weten.
in onze portefeuille. De verkoopopbrengst herinvesteerden we in zooplus AG. Dit is een
We begonnen het boekjaar met belangen in
Duitse onderneming die in 24 Europese landen
veertien bedrijven. Vorig boekjaar v erkochten
huisdiervoeding en -accessoires alleen via het
wij al een groot deel van ons belang in
internet verkoopt. In 2014 zal het bedrijf meer
Vet’Affaires. De verkoop van het resterende
dan € 550 miljoen omzetten bij circa 3 miljoen
belang in de Franse kledingdiscounter rondden
actieve klanten. Daarmee is ze met afstand
we eind 2013 af. Het bedrijf is al jaren zoekende
de grootste in Europa op het internet. Alleen
naar een antwoord op de ontwikkelingen in
de winkelketens Fressnapf (Duitsland) en
de Franse kledingbranche, waar het geduchte
Pets at Home (Engeland) zijn nog groter. Met
concurrentie ondervindt van goedkope, maar
een omzetgroei van 20% tot 30% per jaar zal
meer modieuze ketens als Primark, H&M
het nog slechts enkele jaren duren voordat
en Zara. We verkochten ons hele belang in
zoo plus de grootste verkoper van huisdier
Beter Bed en herinvesteerden dat geld in
voeding van Europa is. Nu al vinden de produ-
zooplus.
van
centen van huisdiervoer zooplus een interes-
software huis UNIT4 kochten we het Duitse
sant internetplatform om acties en promoties
First Sensor. Hierdoor eindigden we het boek-
op te doen. De lage prijzen, het bedrijf is 20%
jaar met dertien belangen.
tot 40% goedkoper dan de dierenspeciaal-
Van
de
verkoopopbrengst
zaak, het g rote assortiment en het gemak van Beter Bed verkocht en
zware zakken honden- en kattenvoer die thuis
zooplus gekocht
bezorgd worden, zijn de belangrijkste factoren
In maart 2014 namen we afscheid van onze
achter de snelle groei van zooplus. Dit levert een
hele positie in Beter Bed. De beurskoers was in
groeiend aantal loyale klanten op die periodiek
het voorgaande jaar met circa 50% gestegen in
hun huisdiervoer bestellen. De Europese markt
anticipatie op betere tijden. In 2013 realiseerde
voor diervoeding en met name die voor honden
MIDLIN | JA A R VER S L A G 2013-2014
15
en katten is groot en groeit jaarlijks met enkele
die daardoor zelfstandig beslissingen k unnen
procenten. Pas 4% à 5% wordt online verkocht
nemen. De sensormarkt kent een hoge jaar-
en wij verwachten dat dit percentage nog flink
lijkse groei. De producten van First Sensor
kan stijgen als steeds meer mensen het genot
worden onder andere in medische appara-
van de lage prijzen en het gemak van thuis
tuur, machines en auto’s gebruikt. Het Berlijnse
bezorging ontdekken. Naarmate het bedrijf
bedrijf heeft veeleisende klanten zoals Siemens,
groter wordt zal het ook in staat moeten zijn de
Fresenius, Roche, VW en BMW. De nieuw aan-
winstgevendheid langzaam te verhogen door
getrokken directie heeft het in zichzelf gekeer-
schaalvoordelen.
de bedrijf binnen een jaar al flink opgeschud. De focus ligt op de commercie, internationa
UNIT4 verkocht na bod
lisatie en margeverbetering. Waarom slaagt het
en First Sensor gekocht
bedrijf er niet in de First Sensor-technologie die
Kort na het begin van het boekjaar kwam soft-
aan toonaangevende Duitse bedrijven verkocht
warebedrijf UNIT4 met het bericht dat er door
wordt in de Verenigde Staten te verkopen, terwijl
een investeringsmaatschappij een indicatieve
het bedrijf daar al jaren een lokale vestiging
bieding op het bedrijf was gedaan van € 35 per
heeft? Een aansturingsprobleem, oordeelde
aandeel. Ook meldde het bedrijf dat er andere
de nieuwe CEO. Hij verving een aantal inge-
investeringsmaatschappijen concrete interesse
dutte managers, breidde de verkoopstaf flink
hadden getoond in een overname, waar-
uit en gaat nu wereldwijd sector oplossingen
door mogelijk een biedingsstrijd kon ontstaan.
verkopen. De grenzen tussen individuele werk-
Het moment van interesse verbaasde ons niet.
maatschappijen vervagen en er wordt volop
UNIT4 realiseerde in 2013 bij een omzetgroei
samengewerkt. De groei die dat oplevert werd
van 4% een fraaie stijging van de winstmarges.
in de loop van 2014 al enigszins zichtbaar met
Na jaren van investeren was de abonnements
een versnelling van de omzetgroei en order
omzet inmiddels zodanig groot dat het niet
intake (beide +12%). Op een termijn van drie
langer de winstgevendheid drukte. Voor ons
jaar moeten de winstmarges flink kunnen stij-
waren de mogelijke biedingsstrijd en de g oede
gen. Dat dit geen onlogische gedachte is blijkt
resultaten aanleiding om ons belang nog wat te
uit de analyse van concurrenten die soms wel
vergroten. In november 2014 kwam het f ormele
een twee maal hogere marge rapporteren. Dat
bod van € 38,75 van private equity investeer-
het bij het b edrijf de goede kant opgaat, vindt
der Advent. De biedprijs is ten opzichte van de
ook een investeringsmaatschappij die 29% van
huidige winstgevendheid heel behoorlijk. We
de aandelen houdt. Zij bracht een bod uit op de
vinden het alleen jammer dat we niet meer
onderneming omdat ze haar belang tot boven
kunnen meeprofiteren van het potentieel dat
de 30%-grens wil kunnen brengen. Vrijwel
UNIT4 in zich heeft. Uiteindelijk hebben we maar
niemand ging op dit bod in, wij ook niet.
twee jaar in deze beursparel geïnvesteerd, maar dat leverde ons wel een totaalrendement
Nieuw geld in Grontmij
van ruim 100% op.
Ook deden we afgelopen jaar mee in de aan delen emissie die ingenieursbureau Grontmij
16
De verkoopopbrengst gebruikten we om een
uitschreef. Het bedrijf ging met de pet rond bij
belang in het Duitse First Sensor op te bouwen.
haar grootaandeelhouders omdat het resultaat
Dit bedrijf ontwerpt en produceert technolo-
herstel langer op zich liet wachten door de
gisch hoogwaardige klantspecifieke sensoren
zwakke Europese bouwsector. Ook genereer-
voor ruim 4.000 klanten. Sensoren zijn steeds
den de Franse ingenieursactiviteiten meer ver
vaker de zintuigen van machines en apparaten
liezen dan voorzien en leverde de verkoop van
MIDLIN | J A A RVERSLA G 2013-2014
de Franse monitoring & testing a ctiviteiten
Portefeuilleverdeling
minder op dan verwacht. Kortom, de nood was aan de man want verdere afslanking van het bedrijf was vereist en de banken vroegen woekerrentes. Gezamenlijk staken de groot aandeel houders € 40 miljoen nieuw geld in het bedrijf. Zo kwam er geld beschikbaar om reorganisaties te betalen en hoge bankkosten te verminderen. Wij participeerden naar rato mee, want we hebben vertrouwen in het manage ment en haar plannen. Het bestuur doet zijn best om de resterende verliesgevende Franse activiteiten nog in 2014 te verkopen en de kernprocessen van het ingenieurs bureau worden verbeterd. Met name dit laatste punt geeft ons het vertrouwen dat Grontmij de
Arseus
komende jaren de stap kan zetten van een
Brunel
7%
doorsnee ingenieursbureau naar de top.
CENTROTEC
8%
First Sensor Gerresheimer
8%
Grontmij
9%
Betrokken aandeelhouderschap Belangrijk in onze filosofie is onze opstelling als betrokken aandeelhouder. Dat past bij het lange termijnaandeelhouderschap dat wij nastreven. Dat betekent onder meer dat wij lastige onder-
7%
7%
Jenoptik
7%
Nedap
6%
Ordina
8%
Sligro
7%
werpen of vragen niet uit de weg gaan, maar
Technotrans
5%
juist bespreekbaar maken. De onder werpen
TOM TAILOR
9%
zijn divers. In ieder geval stellen wij altijd die
zooplus
9%
zaken aan de orde waar wij als aandeelhouder
Kas & overigen 3%
ook formeel iets van mogen vinden. Het bezoeken van aandeelhoudersvergaderingen en het laten horen van onze stem is daarom belangrijk voor ons. Meer informatie over ons stembeleid vindt u bij punt 4 in de algemene
Ons belangrijkste succes als actief en betrok-
toelichting van de jaarrekening (Stembeleid).
ken aandeelhouder boekten we afgelopen
De meerwaarde van het bespreken van lastige
jaar bij automatiseerder Ordina. Samen met
onderwerpen is niet alleen dat wij onze rechten
zusterfonds Todlin pleitten we hier al een a antal
en langetermijnbelang verdedigen; het levert
jaren voor het hervormen van de c orporate
ons ook waardevolle (beleggings)informatie op
governance binnen dit bedrijf. De Stichting
en verbreedt de discussie. Sommige directeu-
Prioriteit Ordina Groep (‘de Prioriteit’) had in de
ren vinden onze vragen kritisch of lastig, a ndere
oude s ituatie bevoegdheden die normaal bij
erkennen de interesse die in de vragen ver-
de Raad van Commissarissen of de Raad van
borgen ligt. De antwoorden van directieleden
Bestuur behoren te liggen, zoals de voordracht
en commissarissen zijn soms veelzeggend en
van nieuwe commissarissen. Het stichtings-
kleuren het beeld en vertrouwen dat wij in hen
bestuur bestond uit de algemeen directeur
stellen in belangrijke mate.
en twee commissarissen. Hierdoor besliste
MIDLIN | JA A R VER S L A G 2013-2014
17
de directievoorzitter officieel mee over wie als
directeuren niet langer bij het bedrijf b etrokken.
commissaris op hem toezicht hield. Wonderlijk.
Het is zaak dat Arseus alle bestuurs organen
Afgelopen jaar vormde Ordina de Prioriteit om
weer versterkt met capabele mensen en tevens
tot een tijdelijke beschermingsconstructie die
voldoet aan de Belgische wet die vanaf 2016
eventueel ingezet kan worden bij een vijande
een quorum van minimaal 1/3 vrouwen voor-
lijke overnamepoging. Veel bevoegdheden van
schrijft in de Raad van Bestuur.
de Prioriteit gingen over naar de gremia waar ze horen. Het stichtingsbestuur bestaat nu vol-
Het dividendbeleid van een onderneming is een
ledig uit onafhankelijke bestuurders. De aanpas-
onderwerp dat ons veel bezighoudt. Sommige
sing leverde Ordina de complimenten op van
bedrijven zijn wat ons betreft te spaarzaam en
Eumedion, de organisatie die namens institutio-
keren te weinig dividend uit. Het behouden van
nele beleggers streeft naar een goede corporate
financiële flexibiliteit voor eventuele overnames
governance bij Nederlandse beursgenoteerde
en een onafhankelijkere positie ten opzichte
bedrijven.
van banken zijn doorgaans de aangevoerde argumenten. Natuurlijk ondersteunen wij als
Bij Arseus vroegen we onder andere aandacht
aandeelhouder iedere goede investering, liefst
voor de samenstelling van de Raad van B estuur
in autonome groei, maar ook selectieve over-
en het directiecomité. Door de verkoop van
names kunnen een bedrijf verder brengen. Met
bedrijfsonderdelen en de veranderingen in de
kralen rijgen is op zich niets mis. Bedrijven die
aandeelhoudersstructuur is een groot a antal
veel waarde creëren en mogelijkheden zien om
uitvoerende en niet-uitvoerende bestuurders én
de winst waardecreërend aan het werk te zetten, steunen wij graag. In sommige gevallen blijven de investeringen in groei echter lang uit en blijft het verdiende geld onproductief langs de lijn staan. Dan werkt oppotten waardedrukkend,
Landenverdeling
menen wij. Dit kan eenvoudig opgelost worden door jaarlijks een groter deel van de winst als dividend uit te keren (hogere pay-out). Dit prefereren wij verreweg boven een zogenaamd eenmalig superdividend. In deze tijden van extreem lage rentes zijn veel beleggers op zoek naar aandelen met een hoog dividendrendement. Bij een keuze voor een hogere pay-out behoudt een bedrijf met een sterke balans overigens vaak nog de middelen om in- of externe groeikansen te financieren. Dit boekjaar voerden we de dividenddiscussie met een drietal bedrijven in onze p ortefeuille die een sterke balans hebben en een naar onze zin te karig dividendbeleid. Het gaat om Brunel,
18
Duitsland
52%
Ordina en CENTROTEC. Bij Brunel lijken de
Nederland
38%
geesten langzaam rijp te worden voor een
België 7% Kas & overigen 3%
ruimer dividendbeleid. Dat maken we op uit
MIDLIN | J A A RVERSLA G 2013-2014
onze gesprekken met de CEO en CFO van het
bedrijf. De kaspositie van het bedrijf, dat sinds
Balans en resultaten
1997 geen schulden heeft, is opgelopen tot
De jaarrekening is opgesteld voor resultaat
circa € 100 miljoen. Jaarlijks verdient het bedrijf
bestemming. Met name door de g erealiseerde
€ 50 miljoen en hiervan werd tot dusverre
waardeveranderingen van € 2.301.399 kwam
slechts de helft uitgekeerd. Dat betekent dat
het resultaat van het boekjaar uit op € 4.001.480.
het bedrijf over vier jaar € 200 miljoen in kas
Aan dividend werd € 629.768 ontvangen. Het
heeft bij o ngewijzigd beleid. Met de huidige
totaal van de overige reserves en het onverdeeld
kaspositie kan het bedrijf volgens ons prima
resultaat is € 10.886.995. Wij doen het voor-
uit de voeten om haar groei te financieren. De
stel om per aandeel € 3,50 aan dividend uit te
volledige jaarwinst zou dan ook wat ons be-
betalen (2012/2013: € 3,00). Op bladzijde 45
treft als dividend uitgekeerd kunnen worden.
in de overige gegevens is dit voorstel nader
Wij zullen ook richting de commissarissen van
toegelicht. Uiteraard is het aan de Algemene
Brunel ons standpunt en argumenten duidelijk
Vergadering van Aandeelhouders om hierover
maken, want zij lijken nog wat bedenkingen te
te beslissen.
hebben op dit vlak. In het boekjaar hebben we in totaal 91.446 Bij Ordina leidde de discussie met het bestuur
nieuwe
al tot een concreet resultaat. Ordina gaat voor
€ 12.528.326 aan kapitaal is gestort. Een aan-
aandelen
uitgegeven,
waarop
taan 40% in plaats van 25% van de nettowinst
tal aandeelhouders besloot om verschillende
als dividend uitkeren. Een goede eerste stap
redenen aandelen Midlin aan te bieden. In
lijkt ons. Het bedrijf sprak de verwachting uit
totaal kochten wij 28.831 aandelen in voor een
om eind 2014 schuldenvrij te zijn en dividend
bedrag van € 3.985.102. Per saldo groeide het
betalingen te hervatten.
aantal uitstaande certificaten het afgelopen jaar met ruim 16% naar 381.897. Daarmee zet
De discussie met CENTROTEC over een ruimer
de gestage groei van het vermogen van Midlin
dividendbeleid voeren we al meerdere jaren.
verder door en werd de grens van € 50 miljoen
Afgelopen jaar ging de pay-out van 10% naar
ruim overschreden.
15% van de jaarwinst. Ons pleidooi wordt daarmee niet omarmd, op zijn zachtst gezegd.
In 2013/2014 ontving Midlin € 629.768 aan
Maar we houden vol. Het bedrijf kent een buy-
dividend. In boekjaar 2012/2013 was dat nog
and-build strategie, maar heeft al twee jaar
€ 711.202. De gerealiseerde waardeveranderin-
geen overname meer gedaan en al acht jaar
gen van € 2.301.399 (2012/2013: € 2.449.829)
geen grote overname. Het heeft een sterke
is een optelsom van de resultaten op de hele of
kasstroom en een solide balans met een
gedeeltelijke verkoop van een aantal belangen.
beperkte hoeveelheid schuld. CENTROTEC
Op de verkoop van het belang in UNIT4 reali-
ontbeert hierdoor zowel een groei- als een
seerden we een forse winst. Ook de gedeelte-
waardeprofiel, met als gevolg een te lage waar-
lijke verkoop van de belangen Arseus, Brunel
dering. Wij zijn van mening dat een ruimer di-
en Ordina droegen positief bij aan het r esultaat.
vidend de waardering ten goede zal komen.
Op bladzijde 40 zijn de bedragen gespecifi-
Een hogere waardering maakt een overname
ceerd. De managementvergoeding bedroeg
strategie weer eenvoudiger en beter verdedig-
€ 573.057 (2012/2013: € 416.898). Als ge-
baar. In de huidige situatie zal een overname
volg van de toegenomen intrinsieke waarde
multiple namelijk al snel hoger zijn dan de eigen
per aandeel is over boekjaar 2013/2014 een
waar dering, wat leidt tot waardevernietiging.
winstparticipatie verschuldigd van € 285.059
En dat kan niet de bedoeling zijn.
(2013/2014: € 431.032). De intrinsieke waarde
MIDLIN | JA A R VER S L A G 2013-2014
19
van Midlin steeg gedurende het boekjaar tot
brokers. Ook kennen zowel Midlin als Teslin een
boven de high watermark vermeerderd met
eigen Raad van Commissarissen die toezicht
5%. De overige kosten waren met € 120.430
houdt. Jaarlijks legt de directie van Midlin ver-
nagenoeg gelijk aan vorig boekjaar (€ 118.715).
antwoording af in de Algemene Vergadering
Het nettoresultaat kwam uit op € 4.001.480
van Aandeelhouders over het gevoerde beleid.
(2012/2013: € 9.271.865).
Het fondsmanagement van Midlin geeft een toelichting op het fondsrendement, de porte-
Risico’s
feuille en de mutaties daarin en beantwoordt
In de jaarrekening is een risicoparagraaf opgeno-
vragen van aandeelhouders. Na afloop van de
men. Bekend mag zijn dat beleggen in effecten,
vergadering presenteert een van de bedrijven
wat de beleggingen in onze portefeuille en daar-
uit de Midlin-portefeuille zich aan u. Ook met dit
mee in Midlin zijn, risico’s met zich meebrengt.
jaarverslag streven we maximale transparantie
De risico’s, die beschreven staan bij punt 5 van
na, zodat u weet waarin u belegd.
de algemene toelichting van de jaarrekening (Risico’s en risicomanagement), hangen deels
Bedrijfsvoering
samen met de bedrijfsactiviteiten van de onderne-
Teslin
mingen waarin Midlin een belang houdt. Hoewel
over een beschrijving van de bedrijfsvoering
een groot aantal risico’s genoemd wordt, hebben
(‘Beschrijving’) die voldoet aan de eisen van
wij niet de illusie volledig te zijn. De financiële crises
de Wet op het financieel toezicht (‘Wft’) en
hebben aan getoond dat juist het onverwachte
het B esluit gedragstoezicht financiële onder
en niet als risico onderkende, grote gevolgen
nemingen (‘Bgfo’). De Beschrijving kan geen
kan hebben. Bij de samenstelling van de Midlin-
zekerheid bieden dat zich nooit afwijkingen
portefeuille streven we door de weging en selec-
zullen voordoen, maar is ontworpen om een
tie van bedrijven naar een spreiding over posities,
redelijke mate van zekerheid te verkrijgen over
sectoren en landen. In verband met het open-end
de effectiviteit van de interne beheersings
karakter van Midlin is een substantieel deel van de
maatregelen aangaande de risico’s gerelateerd
portefeuille belegd in meer liquide small caps.
aan de activiteiten van Midlin. Gedurende het
beschikt
als
beheerder
van
Midlin
boekjaar zijn verschillende aspecten van de
20
Eigen governance
bedrijfsvoering beoordeeld en geactualiseerd.
Goede governance vragen we van de bedrijven
Bij deze werkzaamheden zijn geen constate-
waarin we investeren omdat we geloven dat
ringen gedaan op grond waarvan zou moeten
dat risico’s op uitglijders verminderd. Bij ons zelf
worden geconcludeerd dat de Beschrijving en
is het niet anders, denken wij. Goede functie
de opzet van de bedrijfsvoering als bedoeld
scheiding en ‘checks and balances’ zijn hier-
in artikel 121 van het Bgfo niet voldoen aan de
voor belangrijk. In de algemene toelichting op
vereisten zoals opgenomen in de Wft en
de jaarrekening bij punt 3 (Corporate governan-
daaraan gerelateerde regelgeving. Op grond
ce) wordt de corporate governance van Midlin
hiervan verklaart Teslin als beheerder van Midlin
meer in detail toegelicht. Voor de a dministratie
te b eschikken over een Beschrijving als bedoeld
en het bewaren van de effecten van Midlin
in artikel 121 Bgfo, die voldoet aan de eisen
gebruiken we gerenommeerde, onafhankelijke
van het Bgfo. In het boekjaar 2013/2014 is niet
partijen. Hetzelfde geldt voor adviseurs op
geconstateerd dat de bedrijfsvoering niet effec
fiscaal gebied en de accountant van de jaar-
tief en niet overeenkomstig de Beschrijving
rekening. Voor transacties in effecten maken
functioneert. Derhalve verklaart Teslin met een
we gebruik van voor Midlin en beheerder Teslin
redelijke mate van zekerheid dat de bedrijfs-
Capital Management BV (‘Teslin’) o nafhankelijke
voering gedurende het verslagjaar 2013/2014
MIDLIN | J A A RVERSLA G 2013-2014
effectief en overeenkomstig de Beschrijving
steeds dichterbij te komen. In 2014 leidde het
heeft gefunctioneerd.
Oekraïne-conflict tot handelssancties en protectionisme. Daarmee lijkt er een einde te zijn
Per 22 juli 2014 beschikt Teslin over een AIFMD-
gekomen aan decennia van alsmaar stijgende
vergunning en is de AIFM-richtlijn van toepas-
wereldhandel.
sing op het beheer van Midlin. Artikel 22 van de AIFM-richtlijn bevat specifieke eisen waaraan de
Het nieuwe boekjaar 2014/2015 is behoorlijk
jaarverslaglegging moet voldoen. Hoewel Teslin
stormachtig van start gegaan. Een aantal be-
strikt genomen eerst per boekjaar 2014/2015
drijven in portefeuille meldt dat een stijging van
verplicht is om ten aanzien van Midlin aan de
de vraag uitblijft. Daarmee weerspiegelen hun
eisen aan de jaarverslaglegging uit de AIFM-
resultaten de sombere macro-economische
richtlijn te voldoen, heeft zij ervoor gekozen om
berichten over de (Duitse) industrie. Natuurlijk
het jaarverslag over boekjaar 2013/2014 reeds
reageerden beleggers negatief op de berichten
daarmee in lijn te brengen.
over een stagnerende winstgroei van Jenoptik, CENTROTEC, Nedap en Brunel met dalende
Voorstel resultaatbestemming
koersen als gevolg. Teleurstellend, maar voor
De uitdelingsverplichting voor dit boekjaar is
ons geen reden voor paniek. Het betreft hier
door de belastingadviseur berekend op nihil.
sterke, winstgevende bedrijven die prima in
Desalniettemin stellen wij, met goedkeuring van
staat zijn hun eigen agenda vorm te geven.
de Raad van Commissarissen, voor om een
Zo versterkte Jenoptik haar v erkeerscontrole-
dividend uit te keren van € 3,50 (2012/2013:
tak (onder meer flitspalen en trajectcontrole-
€ 3,00) per aandeel. Het dividend wordt binnen
systemen) met kleine overnames in India,
een week na de Algemene Vergadering van
Neder land en het Verenigd Koninkrijk. Ook
Aandeelhouders betaalbaar gesteld.
CENTROTEC bestudeert overnamedossiers om haar (Zuid-)Europese marktpositie uit te
Vooruitzichten
bouwen. En Nedap en Brunel investeren veel in
Politiek risico zal ook in 2015 het sentiment op
respectievelijk productontwikkeling en de eigen
de financiële markten beheersen, zoals het
ICT-systemen.
dat ook de afgelopen jaren deed. Want begrotingsperikelen in de eurozone blijven veelal on
Een grote tegenvaller in het pas begonnen
opgelost mede door de zwakke economische
boekjaar 2014/2015 was de waardedaling van
groei. Daar waar afgelopen jaren besparen
automatiseerder Ordina na een uitzending
het devies was bij overheden lijkt nu de roep
van het televisieprogramma ZEMBLA begin
om stimuleringsbeleid steeds meer gehoor te
oktober. Daarin wordt het bedrijf beschuldigd
vinden. Ook bij centrale banken moeten keuzes
van fraude en omkoping bij overheidsaanbe-
gemaakt worden. De Amerikanen bouwen het
stedingen in de periode 2005 tot 2010. Zeer
monetaire stimuleringsbeleid af, terwijl de Euro
ernstige aantijgingen natuurlijk waar we flink van
pese en Japanse centrale banken nog volop
schrokken. De beurskoers kelderde daarop
nieuwe maatregelen inzetten. Het monetaire
met circa 40%. Het Openbaar Ministerie (‘OM’)
beleid kan veel invloed hebben op valutakoer-
en de Autoriteit Consument en Markt (‘ACM’)
sen en rentestanden en daarmee ook op aan-
zijn oriënterende (voor)onderzoeken gestart
delenbeleggingen. Helaas leerde 2014 ook dat
en een aandeelhouder wil dat de Onder
politiek risico steeds vaker gaat over oorlog en
nemingskamer een onderzoek naar wanbeleid
vrede. Het aantal gewapende conflicten in de
instelt. Als Ordina veroordeeld wordt, kan dat
wereld lijkt alsmaar te groeien en bovendien
ernstige gevolgen voor het bedrijf hebben. De
MIDLIN | JA A R VER S L A G 2013-2014
21
directie laat zelf ook een onderzoek uitvoeren
De bedrijven in onze portefeuille kijken met
door advocatenbureau De Brauw. Uit de eer-
gepast optimisme naar de toekomst. De markt
ste bevindingen blijkt dat er geen structurele
omstandigheden zijn weliswaar nog steeds
onregelmatigheden (lees strafbare feiten) zijn
‘uitdagend’ maar dat biedt vaak ook kansen
geconstateerd, maar wel ongepast gedrag
voor goede bedrijven. Bedrijven die blijvend
(mogelijk contractbreuk) van een beperkt aan-
investeren in research & ontwikkeling, in (inter
tal personen. Drie betrokkenen werken nog bij
nationale) expansie en selectief zijn met over-
Ordina en daar zijn disciplinaire maatregelen
names. Geholpen door een lage rente en lage
tegen genomen. In december 2014 of uiterlijk in
eurokoers moeten bedrijfswinsten ook in een
het eerste kwartaal van 2015 verwacht O rdina
klimaat van lage economische groei kunnen
het interne onderzoek af te ronden. De huidige
groeien. Bovendien zijn de waarderingen op
Raad van Bestuur was overigens niet werk-
de Europese beurzen door de koersdaling
zaam bij het bedrijf in de bewuste periode en
in de tweede jaarhelft van 2014 aantrekkelijk.
wijst het gedrag van betrokken medewerkers
Dat stemt ons alles bij elkaar positief over de
af. Er wordt een integriteitsprogramma voor
rendementskansen de komende jaren.
alle medewerkers ingevoerd te beginnen bij de commerciële staf. Wij hebben er vertrouwen in dat de huidige directie het bedrijf integer
Maarsbergen, 8 januari 2015
bestuurt, maar wij houden Ordina goed in de gaten en blijven in gesprek.
Rombout Houben, fondsmanager Midlin NV
Ook dit boekjaar zullen wij weer veel contact
Teslin Capital Management BV
hebben met de directies en commissarissen
Frederik van Beuningen
van de bedrijven in portefeuille. We bespreken
Maarten Hartog
met hen onder meer de strategie en het beleid,
Aleid Kruize
maar ook onverwachte ontwikkelingen, zoals die bij Ordina. Hoewel we beleggen voor de lange termijn betekent dat niet dat we onze bestaande posities niet heroverwegen. In de afgelopen jaren hebben we jaarlijks enkele nieuwe posities genomen en enkele andere afgebouwd. Dat zullen we ook dit jaar weer doen. Daartoe leggen we beurs- en bedrijfsbezoeken af en spreken met concurrenten en klanten. We zoeken naar bedrijven met sterke marktposities in nichemarkten. Bedrijven met een betrouwbare en deskundige directie met begrip voor de belangen van alle bij het bedrijf betrokkenen, waaronder de aandeelhouders. Bedrijven die financieel gezond zijn en in staat om hun groei en dividend uit de cash flow te financieren. Bedrijven die waarde creëren en goed omgaan met alle stakeholders. Bedrijven die van belang zijn voor hun klanten.
22
MIDLIN | J A A RVERSLA G 2013-2014
Jaarrekening
MIDLIN | JA A R VER S L A G 2013-2014
23
Jaarrekening 2013/2014 Balans
Balans per 30 september 2014 (voor winstbestemming) Bedragen in euro’s
6
Vorderingen Overige vorderingen
7
Overige activa Liquide middelen
8
Kortlopende schulden
9
36.879.773 404.423
1.537.769
2.888.078
-921.297
-617.667
Uitkomst van activa min kortlopende schulden
1.431.342
2.674.834
51.059.754
39.554.607
10 381.897
319.282
39.790.862
31.310.253
Overige reserves
6.885.515
-1.346.793
Onverdeeld resultaat
4.001.480
9.271.865
Agioreserve
Nettovermogenswaarde
24
49.628.412 814.870
Uitkomst van vorderingen en overige activa min kortlopende schulden
Geplaatst kapitaal
30-09-2013
Toelichting
Beleggingen Aandelen
Eigen vermogen
30-09-2014
MIDLIN | J A A RVERSLA G 2013-2014
51.059.754
39.554.607
Winst en verlies
Winst- en verliesrekening over de periode 01-10-2013/30-09-2014 Bedragen in euro’s
2013/2014
2012/2013
Toelichting
Opbrengsten uit beleggingen
11
Dividenden
11.1
Interest
Gerealiseerde waardeveranderingen
11.2
Niet-gerealiseerde waardeveranderingen
11.3
Overige opbrengsten Op- en afslag
12
629.768
711.202
-1.212
-1.197 628.556
710.005
2.301.399
2.449.829
2.044.854
7.112.362
82.230
27.673
5.057.039
10.299.869
Kosten
13
Managementvergoeding
13.1
573.057
416.898
Winstparticipatie
13.1
285.059
431.032
Commissarissenbeloning
13.2
20.250
15.782
Overige kosten
13.3
120.430
118.715
Aan- en verkoopkosten beleggingen
13.4
Resultaat vóór belastingen Vennootschapsbelasting Nettoresultaat na belastingen
13.5
-998.796
-982.427
-56.763
-45.577
4.001.480
9.271.865
0
0
4.001.480
9.271.865
MIDLIN | JA A R VER S L A G 2013-2014
25
Kasstroomoverzicht
2013/2014
Kasstroomoverzicht over de periode 01-10-2013/30-09-2014 Bedragen in euro’s
2012/2013
Kasstroom uit beleggingsactiviteiten Contant ontvangen d ividenden
517.336
591.184
Terug ontvangen bronbelasting/verrekend
167.160
83.277
-968
-33
Aankoop beleggingen
-20.322.079
-12.225.739
Verkoop beleggingen
11.869.543
11.728.721
-56.763
-45.566
-1.124.726
-526.334
Ontvangen/betaalde interest
Aan- en verkoopkosten beleggingen Overige betalingen*
-8.950.497
-394.490
Kasstroom uit financieringsactiviteiten Ontvangen bij plaatsing aandelen
12.563.953
4.026.740
Betaald bij inkoop aandelen
-4.006.438
-2.198.572
82.230
30.862
-1.039.557
-464.619
Op- en afslag Betaald dividend
7.600.188
1.394.411
Saldo uit kasstromen
-1.350.309
999.921
Bankstand begin boekjaar
2.888.078
1.888.157
1.537.769
2.888.078
Bankstand einde boekjaar
* In de overige betalingen zijn de managementvergoeding, winstparticipatie en overige kosten opgenomen.
26
MIDLIN | J A A RVERSLA G 2013-2014
Toelichtingen
MIDLIN | JA A R VER S L A G 2013-2014
27
ALGEMENE TOELICHTING
1. Algemeen Midlin is opgericht op 26 april 2006 en is een open-end beleggingsinstelling. Indien de omstandigheden zich voordoen als genoemd in (hoofdstuk 6 van) het prospectus kan Midlin ( tijdelijk) worden gesloten. Statutair is de vennootschap gevestigd te Utrecht. Midlin heeft een gebroken boekjaar dat eindigt op 30 september. Midlin heeft als doelstelling het opbouwen van een gespreide portefeuille van beleggingen in aan Europese beurzen genoteerde ondernemingen teneinde de certificaathouders in de opbrengst te doen delen. De jaarrekening 2013/2014 is opgemaakt in overeenstemming met in Nederland algemeen aanvaarde grondslagen voor financiële verslaggeving, de Wet op het financieel toezicht (‘Wft’) en het Besluit Gedragstoezicht financiële ondernemingen Wft (‘Bgfo’) en voldoet aan de wettelijke bepalingen inzake de jaarrekening zoals opgenomen in Titel 9 Boek 2 van het Burgerlijk Wetboek (‘BW’) en de Richtlijnen voor de jaarverslaggeving. Midlin heeft de status van fiscale beleggingsinstelling in de zin van artikel 28 van de Wet op de vennootschapsbelasting 1969 en is onder gewone voorwaarden belastingplichtig voor de vennootschapsbelasting. Teslin (als beheerder en directie) wordt aangemerkt als verbonden partij als bedoeld in artikel 381 lid 3 van boek 2 BW respectievelijk gelieerde partij als bedoeld in het Bgfo. Van een gelieerde partij is sprake wanneer een partij rechten kan uitoefenen waardoor invloed van betekenis kan worden uitgeoefend op het zakelijk of financieel beleid van – voor zover hier relevant – een beheerder van een beleggingsinstelling. Per 22 juli 2014 beschikt Teslin over een A IFMD-vergunning en is de AIFM-richtlijn van toepassing op het beheer van Midlin. Artikel 22 van de AIFM-richtlijn bevat specifieke eisen waaraan de jaarverslaglegging moet voldoen. Hoewel Teslin strikt genomen eerst per boekjaar 2014/2015 verplicht is om ten aanzien van Midlin aan de eisen aan de jaarverslaglegging uit de AIFM-richtlijn te voldoen, heeft zij ervoor gekozen om het jaarverslag over boekjaar 2013/2014 reeds daarmee in lijn te brengen. Voorgaande geldt tevens ten aanzien van de eisen die de AIFMD aan het beloningsbeleid van Teslin stelt. Teslin past deze ook voor Midlin over boekjaar 2013/2014 toe. Een samenvatting van het beloningsbeleid is te raadplegen op de website van Teslin (www.teslin.nl). De managementvergoeding die door Midlin aan Teslin wordt uitgekeerd, wordt (ex artikel 107 van de A IFMDverordening) verantwoord op bladzijde 41 van dit jaarverslag. In het afgelopen boekjaar hebben, naast de hierboven vermelde managementvergoeding, geen andere transacties plaatsgevonden tussen Midlin en de met haar verbonden partijen in de zin van artikel 381 lid van Boek 2 BW. Voor wat betreft de door gelieerde partijen gehouden belangen in Midlin verwijzen wij naar bladzijde 45 van dit jaarverslag. 2. Grondslagen van waardering en bepaling van het resultaat De gehanteerde grondslagen van waardering en bepaling van het resultaat zijn ongewijzigd ten opzichte van het boekjaar 2012/2013. De jaarrekening is opgesteld in euro’s.
28
MIDLIN | J A A RVERSLA G 2013-2014
Waardering beleggingen De waardering van de beleggingen vindt plaats in euro’s op basis van de volgende belangrijkste criteria: • beursgenoteerde financiële instrumenten die regelmatig worden verhandeld worden gewaardeerd tegen de laatste slotkoers; • op dagen waarop een of meerdere effectenbeurzen of markten waarop een substantieel gedeelte van de onderliggende beleggingen wordt verhandeld om g ebruikelijke redenen is of zijn gesloten, kunnen beursgenoteerde beleggingen worden gewaardeerd op basis van een taxatie van de directie met inachtneming van de maatstaven die de vermogensbeheerder voor de waardering van zodanige beleggingen raadzaam acht; • niet- of onregelmatig verhandelde beursgenoteerde effecten worden naar het inzicht van de directie gewaardeerd op een (benaderde) marktwaarde met inacht neming van de maatstaven die de vermogensbeheerder voor de waardering van zodanige beleggingen raadzaam acht; • de aan- en verkoopkosten beleggingen (uitsluitend beursgenoteerd) betreffen de kosten met betrekking tot beleggingstransacties. Deze worden rechtsreeks ten laste van het resultaat gebracht. Mocht zich een geval voordoen dat er sprake is van een niet-beursgenoteerde belegging, dan kunnen in overeenstemming met verslagleggingsvereisten voor dat geval de aankoopkosten van de belegging worden opgenomen in de kostprijs en worden mee geactiveerd en als gevolg van de waardering tegen reële waarde verwerkt in de koersresultaten. Eventuele verkoopkosten worden in dat geval in mindering gebracht op de opbrengsten en komen eveneens tot uitdrukking in de koersresultaten; en • alle overige beleggingen (waaronder eventuele beleggingen in ondernemingen die op het moment van investeren genoteerd waren, maar waarbij een ‘delisting’ heeft plaatsgevonden waarin Midlin heeft geparticipeerd) worden gewaardeerd op basis van in het maatschappelijk verkeer aanvaardbaar geachte waarderingsgrondslagen. Transactiedatum en afwikkelingsdatum Alle aan- en verkopen van financiële activa en passiva die moeten worden afgewikkeld binnen het tijdsbestek dat door regelgeving of een marktconventie is vastgesteld, worden verantwoord op basis van de transactiedatum, de d atum waarop Midlin als partij betrokken wordt bij de contractuele bepalingen van het instrument. Omrekening vreemde valuta Transacties in vreemde valuta worden omgerekend naar euro’s tegen de wisselkoers op de transactie datum. Activa en passiva luidend in vreemde valuta worden omgerekend naar euro’s tegen de wisselkoers per de datum van de waardering. Koersverschillen die optreden bij de afwikkeling van transacties worden omgerekend naar euro’s tegen de wisselkoers per transactiedatum. Waardering liquide middelen, vorderingen en kortlopende schulden De liquide middelen worden gewaardeerd op nominale waarde en bestaan uit kas, banktegoeden en direct opeisbare deposito’s met een looptijd korter dan 12 maanden. De debetsaldi van rekeningen-courant aangehouden bij de depotbank maken integraal deel uit van het cashmanagement van het fonds. De vorderingen en de kortlopende schulden worden opgenomen tegen nominale waarde.
MIDLIN | JA A R VER S L A G 2013-2014
29
Schattingen Bij toepassing van de grondslagen en regels voor het opstellen van de jaarrekening vormt de directie van Midlin zich verschillende oordelen en maakt schattingen die essentieel kunnen zijn voor de in de jaarrekening opgenomen bedragen. Indien het voor het geven van het in artikel 2:362 lid 1 BW vereiste inzicht noodzakelijk is, is de aard van deze oordelen en schattingen inclusief de bijbehorende veronderstellingen opgenomen bij de toelichting op de betreffende jaarrekeningposten. Resultaatbepaling Het resultaat van Midlin wordt bepaald door de opbrengsten uit beleggingen, gerealiseerde en niet-gerealiseerde waardeveranderingen van beleggingen en overige bedrijfsopbrengsten te verminderen met de daarop betrekking hebbende kosten. In het algemeen geldt dat baten en lasten worden toegerekend aan de periode waartoe zij behoren. 3. Corporate governance Midlin De directie over Midlin wordt gevoerd door Teslin, een onafhankelijke beheerder. De aandelen van Teslin worden gehouden door het management (82%) en een gelieerde familieparticipatiemaatschappij (18%). Naast het beheren van beleggingsinstellingen beheert Teslin een individueel vermogen op grond van een daartoe aan haar verstrekt mandaat. Teslin beschikt over een vergunning als beheerder van beleggingsinstellingen op grond van artikel 2:65 van de Wft en is als zodanig geregistreerd in het register van de Autoriteit Financiële Markten. Aandelen worden alleen aan Stichting Administratiekantoor Midlin (‘SAK Midlin’) uitgegeven, dat voor elk aandeel één certificaat toekent. SAK Midlin zal voorafgaand aan elke Algemene Vergadering van Aandeelhouders aan iedere certificaathouder een onherroepelijke volmacht verlenen om het stemrecht uit te oefenen op de aandelen waarvan de certificaathouder certificaten houdt. Hierdoor hebben certificaathouders zoveel mogelijk dezelfde rechten als normaliter een aandeelhouder zouden toekomen. De Algemene Vergadering van Aandeelhouders van Midlin heeft het recht om Teslin als directie te ontslaan. De administratie is uitbesteed aan KAS BANK NV. De effectenportefeuille wordt al vanaf oprichting bewaard bij KAS BANK NV. Transacties in effecten geschieden via van Midlin en Teslin onafhankelijke brokers. In verband met de inwerkingtreding van de AIFM-richtlijn is Teslin verplicht bij elk van de door haar beheerde fondsen een AIFMD-bewaarder (ook wel depositary genaamd) aan te stellen. Achterliggende gedachte van de Europese wetgever hierbij is geweest een aanvullende en onafhankelijke controlefunctie in het belang van de aandeelhouders te introduceren. De AIFMD-bewaarder dient in het belang van de beleggers toe te zien op de wijze waarop de Beheerder zijn taken uitvoert. De Beheerder heeft KAS Trust & Depositary Services BV (‘KAS Trust’) per 22 juli 2014 als AIFMD-bewaarder aangesteld. De belangrijkste taken van KAS Trust zijn: • het controleren van de kasstromen van Midlin; • vaststellen dat het beleggingsbeleid op juiste wijze wordt uitgevoerd; • het verifiëren van de eigendomsverkrijging van de activa door het fonds; • nagaan of de intrinsieke waarde van het fonds wordt berekend volgens de juiste procedures; en • vaststellen of de inkomsten van het fonds een bestemming krijgen die strookt met de wet, het prospectus en de statuten.
30
MIDLIN | J A A RVERSLA G 2013-2014
De structuur van zowel Midlin als Teslin is transparant. Beide vennootschappen hebben een eigen Raad van Commissarissen die onafhankelijk van elkaar opereren. De ‘checks and balances’ zijn daarmee bij zowel Midlin als Teslin gewaarborgd. De Raad van Commissarissen van Teslin houdt toezicht op de gang van zaken bij Teslin, de Raad van Commis sarissen van Midlin houdt op haar beurt toezicht op de wijze waarop Teslin de belangen van de certificaat houders in Midlin behartigt. De leden van de Raad van Commissarissen en de accountant van Midlin worden door de certificaathouders benoemd. Mocht een certificaathouder de Algemene Vergadering van Aandeel houders niet kunnen bijwonen, dan kan deze zich laten vertegenwoordigen of bij volmacht stemmen. Teslin legt jaarlijks verantwoording af aan de Raad van Commissarissen van Midlin en de A lgemene Vergadering van Aandeelhouders over het bij Midlin gevoerde beleid en de samenstelling van de in het betreffende boekjaar ten laste van de winst- en verliesrekening komende managementvergoeding. Teneinde mogelijke belangenconflicten te voorkomen is met goedkeuring van de Raad van Commissarissen van Teslin en de verschillende fondsen die door Teslin worden beheerd een tradingreglement opgesteld. Nederlandse Corporate Governance Code Als institutionele belegger leeft Teslin bij de uitvoering van haar fondsbeheeractiviteiten de Nederlandse Corporate Governance Code na. Teslin legt op haar website verantwoording af over de wijze waarop zij deze naleving in praktijk brengt en/of daarvan afwijkt. Eumedion best practices Teslin is actief deelnemer van Eumedion, het orgaan dat de belangen van de bij haar aangesloten institutionele beleggers op het gebied van corporate governance en duurzaamheid behartigt. Teslin onderschrijft in dat kader de Eumedion best practices waarin de beginselen van betrokken aandeelhouderschap zijn vervat. Teslin handelt bij de uitvoering van haar beheerwerkzaamheden in overeenstemming met de best practices. Teslin legt op haar website verantwoording af over haar invulling bij de naleving van deze best practices. Principles of Fund Governance Bij wege van zelfregulering heeft Dutch Fund and Asset Management Association (‘DUFAS’) de Principles of Fund Governance en de DUFAS Code Vermogensbeheerders opgesteld. De minister van Financiën heeft (met steun van de Tweede Kamer) deze DUFAS Principles onderschreven als een adequate oplossing voor de wettelijk vereiste implementatie van een governancebeleid door fondsbeheerders. T eslin streeft er naar deze regels na te leven. Op de website van Teslin is de Fund Governance Regeling van Teslin opgenomen. DUFAS Code Vermogensbeheerders Teslin onderschrijft voorts de DUFAS Code Vermogensbeheerders als een gedragscode waarin is verwoord wat klanten van haar mogen verwachten. Teslin zal (een link naar) deze code op haar website publiceren. Deze Code is tot stand gekomen na afsluiting van het boekjaar. Teslin zal komend boekjaar (2014/2015) in haar jaarverslag op basis van comply-and-explain verantwoording afleggen over de naleving van de DUFAS Code Vermogensbeheerders. 4. Stembeleid Midlin hecht aan zeggenschap en het uitoefenen van zeggenschapsrechten en neemt dan ook (fysiek dan wel bij volmacht) deel aan de (bijzondere) aandeelhoudersvergaderingen van vennootschappen waarin zij belegt.
MIDLIN | JA A R VER S L A G 2013-2014
31
Waar mogelijk oefent Midlin haar stemrecht uit. In het geval Midlin verhinderd is een vergadering bij te wonen, v erleent
De stemverantwoording van Midlin is te lezen op de website www.midlin.nl.
Midlin een volmacht aan een derde met een een duidige steminstructie conform het stembeleid van Midlin. In de oordeelsvorming omtrent de onderwerpen waarover op de aandeelhoudersvergaderingen gestemd wordt, maakt Midlin onder meer gebruik van interne analyses, overleg met andere (groot)aandeelhouders, alsmede van haar visie op corporate governance. De visie van Midlin op corporate governance is gebaseerd op de Nederlandse situatie. Corporate g overnance is in een aantal Europese landen (nog) niet op dezelfde wijze ontwikkeld als in Nederland. Bij beleggingen buiten Nederland zal Midlin, met inachtneming van de in het betreffende land toepasselijke wet- en regelgeving, trachten op een met Nederland vergelijkbare w ijze invulling te geven aan de rol van betrokken aandeelhouder. 5. Risico’s en risicomanagement Aan een belegging in Midlin zijn financiële kansen, maar ook financiële risico’s verbonden die in het algemeen gepaard gaan met het beleggen in effecten. De waarde van een b elegging in Midlin kan zowel stijgen als dalen en een certificaathouder kan daardoor minder terugkrijgen dan de certificaathouder heeft ingelegd. Het is ook mogelijk dat een belegging in het fonds weinig tot geen inkomsten zal genereren en dat de inleg bij een ongunstig koersverloop geheel of ten dele verloren gaat. In het verleden behaalde resultaten bieden geen garantie voor de toekomst. Bij beleggen in M idlin dient een aantal risico’s te worden onderscheiden. In hoofdstuk 3 van het op de website g epubliceerde prospectus is een niet-limitatieve opsomming opgenomen van risico’s die zich voor kunnen doen bij het beleggen in Midlin. Bij beleggen in aandelen dient rekening te worden gehouden met de gebruikelijke risico’s die verbonden zijn aan het beleggen in effecten, waaronder: • afwikkelingsrisico
• inflatierisico
• marktrisico
• koersrisico
• risico’s op fiscaal en juridisch gebied
• marktverstoringsrisico
• reputatierisico
• renterisico
• liquiditeitsrisico
• verhandelbaarheids- en liquiditeitsrisico
• valutarisico
van de certificaten
• politiek risico
• risico van beleggen met geleend geld
• bewaarrisico
• operationeel risico
• concentratie- en tegenpartijrisico Risicomanagement Bekend is dat beleggen in effecten risico’s met zich meebrengt. Voor het aanvaarden van die risico’s kan een belegger, mits hij de risico’s goed inschat en goed beheerst, een aantrekkelijk rendement krijgen. In theorie geldt: hoe groter het risico dat wordt aanvaard, hoe h oger het potentiële rendement. Teslin is van mening dat een goed rendement behaald kan w orden door het beheersen van risico’s. Maar hoe schat je de te beheersen risico’s in en hoe beperk je de impact van desondanks gematerialiseerde risico’s? De beheerder bewaakt de risico’s onder meer door zich voortdurend te laten informeren over de gang van zaken bij de bedrijven waarin belegd wordt en de markten waarin zij opereren. Verder wordt in een wekelijks investeringsoverleg over de portefeuilles van de door Teslin beheerde fondsen, waaronder Midlin, gesproken. Daarnaast worden aan de hand van de bedrijfsvoering per kwartaal rapportages opgesteld over de naleving
32
MIDLIN | J A A RVERSLA G 2013-2014
van de procedures (zie ook ‘in control’-verklaring op bladzijden 20 en 21). Tevens wordt de wekelijkse berekening van de intrinsieke waarde en andere door de f inanciëleadministratie vervaardigde documenten gecontroleerd en gefiatteerd. Met de aanstelling van de AIFMD-bewaarder is daar in het belang van de investeerder nog een waarborg aan toegevoegd. In het voorbije boekjaar heeft zich een aantal risico’s gematerialiseerd. Hieronder beschrijven we enkele en daarbij ook op welke wijze Midlin risicomanagement ten aanzien van de meest relevant geachte gematerialiseerde risico’s voert. Tevens beschrijven we onze benadering van het reputatierisico dat zich in de afgelopen jaren steeds vaker als een reëel risico voor beleggen op de financiële markten manifesteert. Concentratierisico Midlin belegt in effecten van een beperkt aantal kleine en middelgrote aan Europese beurzen genoteerde ondernemingen. Deze ondernemingen kunnen door hun omvang kwetsbaar zijn, waardoor hun risicoprofiel relatief groot is. Door het selecteren mede op de kracht van het management en de organisatie, de markt positie en de groei van cashflow en winst tracht de directie het risico te beperken, maar dit is geen garantie voor een positieve waardeontwikkeling. Risicobeheersing zit naar de mening van de beheerder niet in diversificatie van de portefeuille. Het beperken van risico vindt onder andere plaats doordat de beheerder goed weet waarin Midlin investeert. Daarom heeft Midlin tien tot vijftien bedrijven in de portefeuille. De beheerder gelooft meer in focus met kennis dan in spreiding. Volgens de beheerder levert spreiding geen risicobeperking, maar enkel risicoversnippering op. Door veel verschillende beleggingen aan te houden wordt het aantal relevante risicofactoren vergroot. Dat zijn er al snel meer dan waar effectief zicht op kan worden gehouden en dus ook meer dan daadwerkelijk beheerst kunnen worden. Het beleid van de beheerder is er mede op gericht door zorgvuldige selecties het eventuele negatieve effect van koersfluctuaties op de nettovermogenswaarde van het fonds zoveel mogelijk te beperken. Kennis, gecombineerd met actief en betrokken aandeelhouderschap ziet de beheerder als de effectieve vorm van risicobeheersing. Door nauw betrokken te zijn bij de beleggingen en de markt van de onderneming waarin wordt geïnvesteerd in de gaten te houden, is de beheerder op de hoogte van de dynamiek waarmee Midlin te maken kan krijgen. Door goed en intensief contact met de bestuurders van de beleggingen te onderhouden, kan de kans verkleind worden dat men voor negatieve verrassingen komt te staan. Sterker nog, bij een grondige aanpak kan de beheerder invloed verkrijgen op het voorkomen van negatieve scenario’s, bijvoorbeeld door kritische vragen te blijven stellen aan de bestuurders van een onderneming waarin geïnvesteerd wordt. Dat doet de beheerder dan ook steeds wanneer zij dit nodig acht. Ook gedurende dit boekjaar heeft het concentratierisico zich verwezenlijkt. De verschillen in koersrendementen tussen de bedrijven in de Midlin-portefeuille waren groot afgelopen boekjaar. Arseus steeg bijvoorbeeld met 87% (inclusief dividend), terwijl Jenoptik 21% (inclusief dividend) in waarde daalde. Vanwege het beperkte aantal bedrijven in de Midlin-portefeuille, hebben deze individuele koersmutaties relatief veel invloed op het fondsrendement. Kort na het einde van het boekjaar werd automatiseerder Ordina geconfronteerd met fraudebeschuldigingen bij het verkrijgen van overheidsopdrachten door het televisieprogramma ZEMBLA. Uit angst voor het verlies van overheidsopdrachten verkochten beleggers hun aandelen Ordina en dat resulteerde in korte tijd in een waardeverlies van circa 40%.
MIDLIN | JA A R VER S L A G 2013-2014
33
Politiek risico Gedurende het boekjaar verslechterden de vooruitzichten voor de Duitse economie. Het Duitse producenten vertrouwen, de industriële productie en de fabrieksorders namen af. De Duitse regering verlaagde de economische groeiverwachtingen voor 2014 en 2015. De plotselinge omslag in het Duitse sentiment wordt deels verklaard door de crisis in Oekraïne en de handelsrestricties die er uit voortkwamen. De Duitse regering herzag haar exportbeleid voor de defensie-industrie en dat beperkte de exportmogelijkheden van bijvoorbeeld Jenoptik. Brunel, TOM TAILOR en CENTROTEC hebben activiteiten in Rusland, maar deze vallen niet onder het exportverbod. Wel merken zij de verminderde vraag uit Rusland en Oost-Europese landen waar de geopolitieke spanningen het consumentenvertrouwen ondermijnen. Marktrisico/valutarisico Gedurende het boekjaar nam periodiek de volatiliteit op de beurzen toe. Net als voorgaande jaren speelden zorgen over de houdbaarheid van overheidsbegrotingen, geopolitieke spanningen en het monetaire beleid op. In E uropa hebben niet alle landen de afgelopen twee jaar van rust op het rentefront gebruikt om structurele hervormingen door te voeren. Met name in Frankrijk en Italië is door kiezers voor een andere koers gekozen. Onduidelijk is of de financiële markten vertrouwen houden in deze koers. De Europese Centrale Bank (‘ECB’) en de Amerikaanse centrale bank (‘de Fed’) lijken alles al gedaan te hebben dat in hun macht of mandaat ligt. Zij hebben de rente verlaagd en het banksysteem van liquiditeit voorzien. De afbouw van de monetaire stimulering zoals in de Verenigde Staten reeds in gang is, zorgt periodiek voor volatiliteit in beurskoersen, rentestanden en valutakoersen. In Europa zorgt de voortdurende discussie over de grenzen van het mandaat van de ECB voor onzekerheid. Geopolitieke spanningen zorgen ook periodiek voor onzekerheid. Het aantal brandhaarden wereldwijd lijkt toe te nemen. Handelssancties vormen vaak onderdeel van de strijdmiddelen. Voor een vrije wereldhandel is dat geen goede ontwikkeling. Liquiditeitsrisico De mate van verhandelbaarheid van de effecten waarin belegd wordt kan van invloed zijn op de hoogte van de feitelijke aan- en verkoopkoersen. De liquiditeit van aan Europese beurzen genoteerde small caps kan (relatief) beperkt zijn, waardoor het afbouwen van een positie meer tijd kan vergen, of een waardedrukkend effect hebben. De liquiditeit van een niet-beursgenoteerde onderneming is de facto beperkt. In het afgelopen boekjaar had Midlin wederom geen private bedrijven in portefeuille. Teslin is ruim vijfentwintig jaar actief in beleggen in small caps en heeft dus ruime ervaring met de beperktere liquiditeit. De beheerder is van mening dat een aantal ondernemingen dat zich ‘onder de radar van de banken’ bevindt en mede daardoor minder liquide is, ondergewaardeerd is. Dat maakt deze ondernemingen interessant om in te investeren, zeker op de langere termijn. Het liquiditeitsrisico wordt met name ten tijde van eventuele aan- of verkopen ge monitord door inzicht te hebben in de koersontwikkelingen van de betreffende bedrijven, alsmede inzicht in de zogenaamde ‘spread’ op dat moment. Midlin dient als open-end fonds over liquiditeiten te (kunnen) beschikken in het geval zij tot inkoop van certifi caten Midlin dient over te gaan. Als dit zich voordoet, zullen mogelijk effecten verkocht moeten worden. De fondsbeheerder streeft in dit kader naar ten minste één belegging die meer liquiditeit biedt om zo het liquiditeitsrisico te beperken. Reputatierisico Reputatierisico kan zich bij Teslin als beheerder alsook bij de ondernemingen waarin Midlin investeert ver wezenlijken.
34
MIDLIN | J A A RVERSLA G 2013-2014
Reputatierisico Teslin Teslin is een beheerder met een sterke overtuiging over fatsoenlijke waardecreatie. Dat schept verplichtingen om daar dan ook zelf steeds bewust invulling aan te geven. De reputatie van Teslin en daarmee van Midlin op dat gebied is van eminent belang. Teslin geeft invulling aan haar overtuiging door zich als langetermijninvesteerder fatsoenlijk en met grote betrokkenheid op te stellen tegenover de ondernemingen waarin zij investeert. Teslin verwacht dit ook van haar samenwerkingspartners en selecteert deze dan ook zeer zorgvuldig. Reputatierisico ondernemingen waarin Midlin investeert Het reputatierisico kan zich tevens verwezenlijken bij de ondernemingen waarin Midlin investeert. Publicaties over (vermeende) fraude of malversaties leiden vaak in korte tijd tot sterk negatieve reacties van de markt, waardoor de koers en daarmee de beurswaarde van de investering in korte tijd afneemt. Vervolgens kost het vaak veel tijd om het vertrouwen van de markt te herwinnen. Midlin stelt zich ten doel om door intensieve, langdurige betrokkenheid en een kritische opstelling jegens directies van geïnvesteerde ondernemingen te voorkomen dat zij verrast wordt door negatieve berichtgeving. Mocht het desondanks voorkomen dat de reputatie van een geïnvesteerde onderneming geschaad wordt, dan zal Midlin steeds een eigen afweging maken ten aanzien van de vraag of de problemen van structurele, dan wel incidentele aard zijn. Gelet op de langetermijn visie zal Midlin niet snel geneigd zijn mee te gaan in primaire (en mogelijk voorbarige) reacties van de markt.
TOELICHTING OP DE BALANS PER 30-09-2014 6. Beleggingen In het boekjaar 2013/2014 zijn belangen uitgebreid alsook teruggebracht. Veranderingen in de posities vonden plaats in vrijwel alle belangen in de portefeuille. De posities in Vet’Affaires SA, UNIT4 NV en Beter Bed Holding NV werden volledig verkocht. Voor het eerst werden posities in zooplus AG en First Sensor AG genomen. Het aantal belangen in de portefeuille daalde hierdoor van veertien naar dertien. Het verloop van de beleggingen in het boekjaar is als volgt: Beleggingen
2013/2014
2012/2013
36.879.773
26.825.824
Aankopen
20.767.908
12.225.739
Verkopen
-12.365.522
-11.733.981
Gerealiseerde waardeveranderingen
2.301.399
2.449.829
Niet-gerealiseerde waardeveranderingen
2.044.854
7.112.362
49.628.412
36.879.773
Beginstand
Eindstand
MIDLIN | JA A R VER S L A G 2013-2014
35
De beleggingen laten zich als volgt specificeren:
Aantal
30-09-2014 Beurswaarde
Aantal
30-09-2013 Beurswaarde
89.695
3.442.494
6,74
170.003
3.563.263
9,00
0
0
0
112.754
1.879.609
4,75
Brunel International NV
202.369
3.670.974
7,19
147.644*
2.934.425
7,42
CENTROTEC Sustainable AG
252.361
3.845.982
7,53
201.050
2.996.650
7,58
First Sensor AG
352.134
3.838.261
7,52
0
0
0
80.000
4.113.600
8,05
60.000
2.656.800
6,72
Grontmij NV
1.200.392
4.809.971
9,42
818.392
2.789.898
7,05
Jenoptik AG
400.057
3.562.507
6,98
258.511
2.988.387
7,56
110.019
3.245.560
6,36
100.019
2.950.561
7,46
2.002.049
3.859.950
7,56
2.042.425
2.593.880
6,56
121.335
3.707.391
7,26
93.191
2.815.300
7,12
Technotrans AG
322.256
2.546.467
4,99
215.613
1.951.298
4,93
TOM TAILOR Holding AG
330.661
4.579.655
8,97
200.661
3.384.148
8,56
UNIT4 NV
0
0
0
95.563
2.766.548
6,99
Vet'Affaires SA
0
0
0
44.453
609.006
1,54
80.000
4.405.600
8,63
0
0
0
49.628.412
97,20
36.879.773
93,24
1.431.342
2,80
2.674.834
6,76
51.059.754
100,00
39.554.607
100,00
Arseus NV Beter Bed Holding NV
Gerresheimer AG
NV Nederlandsche Apparatenfabriek Nedap Ordina NV Sligro Food Group NV
zooplus AG
Kas en overigen Totaal netto vermogenswaarde
* Brunel International NV voerde in 2014 een aandelensplitsing door 2:1.
36
MIDLIN | J A A RVERSLA G 2013-2014
Weging(%)
Weging(%)
7. Vorderingen Overige vorderingen De specificatie van de overige vorderingen is als volgt:
Vorderingen
30-09-2014
30-09-2013
501.228
5.534
0
35.450
Terug te vorderen dividendbelasting
308.456
363.439
Vooruitbetaalde verzekeringspremie
5.186
0
814.870
404.423
Vorderingen uit hoofde van effectentransacties Vorderingen uit hoofde van toetredingen
De vorderingen uit hoofde van effectentransacties betreffen de te vorderen verkoopprijs van aandelen waarvan betaling kort na boekjaareinde heeft plaatsgevonden. De post terug te vorderen dividendbelasting bestaat uit terug te vorderen dividendbelasting met een voornamelijk kortlopend karakter en uit te verrekenen dividendbelasting met deels een kortlopend en deels een langlopend karakter. Van de terug te vorderen dividendbelasting is een bedrag van € 257.800 (2012/2013: € 328.523) te verrekenen met toekomstige door Midlin verschuldigde dividendbelasting. 8. Overige activa Liquide middelen Ingevolge art. 3:63 Wft dient Midlin 10% van het fondsvermogen als liquiditeit aan te houden. Onder liquiditeiten in de zin van de Wft worden onder andere verstaan direct opeisbare tegoeden aangehouden bij financiële instellingen alsmede aandelen die genoteerd zijn aan de gereglementeerde markten ex art. 112 Bpr Wft. De liquide middelen bestaan uit een debet- en creditsaldo in rekeningen-courant bij KAS BANK NV. Liquide middelen worden in euro’s aangehouden. Van valutarisico op liquide middelen is derhalve geen sprake.
MIDLIN | JA A R VER S L A G 2013-2014
37
9. Kortlopende schulden Kortlopende schulden De specificatie van de kortlopende schulden is als volgt:
Kortlopende schulden Schulden uit hoofde van effectentransacties Managementvergoeding Schulden uit hoofde van uittredingen Overige kosten
30-09-2014
30-09-2013
445.830
0
151.712
119.954
0
21.443
323.755
476.270
921.297
617.667
De schulden uit hoofde van effectentransacties betreffen de te betalen aankoopprijs van a andelen waarvan betaling kort na boekjaareinde heeft plaatsgevonden. De looptijd van de kortlopende schulden is korter dan één jaar. In de overige kosten is € 285.059 (2012/2013: € 431.032) aan winstparticipatie opgenomen. De vennootschap beschikt over een kredietfaciliteit van maximaal 10% van het fondsvermogen. De debetrente wordt berekend op grond van het Euribor eendagstarief, ofwel Eonia,vermeerderd met 1,75%. Voor het boekjaar 2013/2014 varieerde de debetrente tussen 1,83 en 2,21%. Voor de kredietfaciliteit zijn zekerheden gesteld in de vorm van een pandrecht op de activa.
38
MIDLIN | J A A RVERSLA G 2013-2014
10. Eigen vermogen Geplaatst kapitaal Het maatschappelijk kapitaal van de vennootschap bestaat per 30 september 2014 uit 500.000 aandelen van nominaal € 1,00. Hiervan zijn 381.897 aandelen geplaatst en volgestort, waarvoor SAK Midlin een gelijk aantal certificaten heeft uitgegeven. De heer P.J.P. Rubingh is bestuurder van SAK Midlin. De ontwikkeling in de diverse componenten van het eigen vermogen kan als volgt nader worden toegelicht:
Eigen vermogen
Geplaatst kapitaal
Agioreserve
Beginstand
319.282
31.310.253
Uitgifte van certificaten
91.446
Inkoop van certificaten
-28.831
Overige reserves
Onverdeeld resultaat
Totaal 2013/2014
9.271.865
39.554.607
29.599.957
12.436.880
12.528.326
3.367.420
-3.956.271
-3.985.102
-2.220.016
-8.232.308
0
0
-1.039.557
-1.039.557
-464.619
4.001.480
4.001.480
9.271.865
4.001.480
51.059.754
39.554.607
-1.346.793
Toevoeging aan overige reserves
8.232.308
Dividenduitkering Resultaat boekjaar Eindstand
381.897
39.790.862
6.885.515
Totaal 2012/2013
In de overige reserves en het onverdeeld resultaat is in totaal € 8.723.834 opgenomen aan niet-gerealiseerde waardeveranderingen.
Meerjarenoverzicht eigen vermogen
2013/2014
2012/2013
2011/2012
2010/2011
2009/2010
Eigen vermogen (x € 1.000)
51.060
39.555
29.600
24.600
22.112
Aantal uitstaande aandelen
381.897
319.282
309.114
271.470
234.551
133,70
123,89
95,76
90,62
94,27
3,00
1,50
1,40
1,40
0,00
Intrinsieke waarde per aandeel Uitgekeerd dividend c.q. agio per aandeel
MIDLIN | JA A R VER S L A G 2013-2014
39
TOELICHTING OP DE WINST- EN VERLIESREKENING 01-10-2013 / 30-09-2014
11. Opbrengsten 11.1 Dividenden 2013/2014
2012/2013
629.768
711.202
In resultaat 2013/2014
Al in resultaat verantwoord
T.o.v. gemiddelde kostprijs
982.531
714.342
1.696.873
Beter Bed Holding NV
-16.821
303.468
286.647
Brunel International NV
155.914
319.818
475.732
Ordina NV
183.799
53.967
237.766
UNIT4 NV
1.101.038
943.253
2.044.291
Vet’ Affaires SA
-105.062
-171.828
-276.890
2.301.399
2.163.020
4.464.419
Ontvangen dividenden
11.2 Gerealiseerde waardeveranderingen De gerealiseerde waardeveranderingen laten zich als volgt specificeren:
Arseus NV
De gerealiseerde waardeveranderingen betreffen het nog niet eerder in de winst- en verliesrekening verantwoorde gedeelte van het verschil tussen de aan- en verkoopprijs van de verkochte aandelen. 11.3 Niet-gerealiseerde waardeveranderingen De niet-gerealiseerde waardeveranderingen van € 2.044.854 betreffen het verschil tussen de beurswaarde van de beleggingen per 30 september 2013, dan wel de gedurende het boekjaar betaalde kostprijs van de beleggingen en de beurswaarde per 30 september 2014. Een overzicht van de niet-gerealiseerde waardeveranderingen is opgenomen onder de overige gegevens op bladzijde 46.
40
MIDLIN | J A A RVERSLA G 2013-2014
12. Overige opbrengsten Op- en afslag Bij toe- en uittreding wordt een op- respectievelijk afslag van 0,5% in rekening gebracht om de kosten van de met de toe- en uittreding g emoeide aan- en verkoop van effecten te dekken. 13. Kosten 13.1 Managementvergoeding en winstparticipatie De vennootschap is een managementovereenkomst aangegaan met Teslin. De managementvergoeding en winstparticipatie worden als volgt berekend: • Een managementvergoeding van 1,2% per jaar, berekend over het jaarlijks gemiddeld gewogen fondsvermogen. De managementvergoeding wordt per berekening van de intrinsieke waarde gereserveerd en wordt achteraf op kwartaalbasis gedeclareerd. • Een winstparticipatie van 12,5% over de stijging van de intrinsieke waarde per aandeel ultimo boekjaar ten opzichte van de geldende high watermark. Voor de berekening van de stijging wordt de intrinsieke waarde ultimo boekjaar vermeerderd met de door Midlin in dat boekjaar aan de aandeelhouders verrichte uitkeringen en/of dividenden. Er is sprake van een eeuwigdurend high watermark die jaarlijks toeneemt met een enkelvoudige ‘hurdle’ van 5% over de laatste intrinsieke waarde ultimo boekjaar waarover is afgerekend. Als de intrinsieke waarde ultimo boekjaar vermeerderd met de door Midlin in dat boekjaar aan aandeelhouders verrichte uitkeringen en/of dividend lager is dan de geldende highwatermark is er géén winstparticipatie verschuldigd. In het geval de intrinsieke waarde ultimo boekjaar X lager is dan de high watermark, dan wordt de high watermark in boekjaar X+1 verlaagd met de door Midlin in boekjaar X aan de aandeelhouders verrichte uitkeringen en/of dividenden. Bij de berekening van de winstparticipatie wordt rekening gehouden met het gemiddeld gewogen aantal aandelen gedurende het boekjaar. De reservering voor de winstparticipatie vindt in de berekening van de intrinsieke waarde plaats. De winst participatie is betaalbaar na vaststelling van de jaarrekening van het betreffende boekjaar door de Algemene Vergadering. Voornoemde berekeningswijze kan nimmer leiden tot een vordering van Midlin op de beheerder. In het boekjaar 2013/2014 zijn de volgende bedragen ten laste van het resultaat gebracht:
2013/2014
2012/2013
Managementvergoeding
573.057
416.898
Winstparticipatie
285.059
431.032
858.116
847.930
MIDLIN | JA A R VER S L A G 2013-2014
41
13.2 Commissarissenbeloning De commissarissenbeloning is als volgt te s pecificeren:
2013/2014
2012/2013
P.J.P. Rubingh
8.319
8.522
D. Lindenbergh
7.260
7.260
R.W. van Beek
4.671
0
20.250
15.782
Alle vergoedingen zijn inclusief kosten en eventueel verschuldigde omzetbelasting en zijn ten laste van het resultaat gebracht.
13.3 Overige kosten De specificatie van de overige kosten is als volgt: 2013/2014
2012/2013
7.172
1.351
Kosten controle jaarrekening
13.500
13.502
Overige controleopdrachten
1.500
3.904
Advieskosten
17.030
9.201
Bewaar- en servicekosten custodian
13.863
17.041
Administratiekosten
35.318
40.496
Kosten verslaglegging
20.000
18.345
Diversen
12.047
14.875
120.430
118.715
Toezichtskosten
13.4 Aan- en verkoopkosten beleggingen De aan- en verkoopkosten beleggingen betreffen de kosten met betrekking tot beleggingstransacties. Deze zijn rechtstreeks ten laste van het resultaat gebracht. 13.5 Vennootschapsbelasting Midlin heeft de fiscale status van een beleggingsinstelling in de zin van artikel 28 van de Wet op de vennootschapsbelasting 1969. Als gevolg hiervan is de fiscale winst onderworpen aan een vennootschapsbelastingtarief van 0%, mits de beleggingsinstelling aan een aantal voorwaarden voldoet. Op grond van de wettelijke vereisten dient de fiscale winst binnen acht maanden na afloop van het boekjaar aan de aandeelhouders te worden uitgekeerd. De uitdelingsverplichting over het boekjaar 2013/2014 is nihil.
42
MIDLIN | J A A RVERSLA G 2013-2014
Personeel De vennootschap heeft, net als in het boekjaar 2012/2013, geen personeel in dienst. Uitbesteding taken De beheerder van het fonds, Teslin, heeft een aantal taken uitbesteed bij onafhankelijke partijen. De (financiële) administratie wordt verzorgd door KAS BANK NV. KPMG Accountants NV controleert de jaarrekening. De beleggingen van Midlin worden bewaard en geadministreerd door KAS BANK NV, een onafhankelijke effectendienstverlener. Het opstellen van de aangifte vennootschapsbelasting en andere fiscale zaken zijn uitbesteed aan EY Belastingadviseurs LLP. De beheerder heeft KAS Trust & Depositary Services BV (‘Kas Trust’) per 22 juli 2014 als AIFMD-bewaarder aangesteld. Vergelijkend overzicht Op grond van artikel 123 lid 1j van het Bgfo dient een vergelijkend overzicht van de naar soort onderscheiden volgens het prospectus te maken kosten en de daadwerkelijke kosten opgenomen te worden. In onderstaand overzicht is een vergelijking gemaakt tussen de kosten volgens het prospectus en de in de jaarrekening opgenomen kosten. De hieronder opgenomen kosten ‘geïndexeerde kosten volgens prospectus’ zijn geïndex eerd en aangepast voor een gemiddeld fondsvermogen gedurende het boekjaar van € 47,8 miljoen.
Geïndexeerde kosten op jaarbasis volgens prospectus bij gem. fondsvermogen van € 47,8 miljoen
In jaarrekening opgenomen kosten
573.057
573.057
pm
285.059
Bewaar- en servicekosten custodian
23.424
13.863
Accountantskosten
13.624
13.500
1.363
7.172
Administratiekosten
40.860
35.318
Overige kosten **
62.666
69.327
714.994
997.296
Managementvergoeding Winstparticipatie
Toezichtskosten*
***
* Deze kosten kunnen jaarlijks fluctueren. ** De overige kosten zijn inclusief commissarissenbeloning. *** Exclusief de kosten van aan- en verkoop van beleggingen van € 56.763.
In het prospectus zijn de kosten weergegeven op basis van inschattingen op moment van het verschijnen van het aangepaste prospectus van juli 2014. De managementvergoeding is variabel en afhankelijk van de omvang van het gemiddelde fondsvermogen. Daarnaast kunnen kostensoorten afhankelijk zijn van de omvang van de beleggingen.
MIDLIN | JA A R VER S L A G 2013-2014
43
Lopende kostenfactor Met betrekking tot transparantie van kosten en nauwe banden wordt onderstaand een lopende kosten factor (‘LKF’) gepresenteerd. Conform de regelgeving is een toelichting op de LKF vereist. Bij de LKF wordt het gemiddelde bepaald op basis van het afgeven van een intrinsieke waarde. Alle afgegeven intrinsieke waarden worden gedurende het jaar opgeteld en gedeeld door het aantal keer dat de intrinsieke waarde is afgegeven. De opgenomen kosten betreffen zowel kosten die in de winst- en verliesrekening zijn opgenomen als die ten laste van het eigen vermogen zijn gebracht. Onder de totale kosten worden begrepen de werkelijk betaalde bestuurskosten en de overige kosten (2013/2014: € 998.796; 2012/2013: € 982.427). Hierin zijn niet begrepen de kosten van vreemd vermogen en de aan- en verkoopkosten van aandelen. De LKF exclusief winstparticipatie is 1,49% (2012/2013: 1,59%). De winstparticipatie is in 2013/2014 € 285.059 (2012/2013: € 431.032). De LKF inclusief winstparticipatie is 2,09% (2012/2013: 2,83%). De omloopsnelheid / omloopfactor Op grond van artikel 123, lid 1 sub p van het Bgfo wordt onderstaand de omloopsnelheid van de activa gepresenteerd. De omloopsnelheid betreft de aankopen plus verkopen gecorrigeerd voor inkoop en plaatsing van eigen aandelen gerelateerd aan de gemiddelde intrinsieke waarde van de beleggingsinstelling (dit is de zogenaamde ‘double count methode’). Aankooptransacties uit hoofde van stockdividenden worden in deze berekening niet meegenomen in de aankopen. In een geconcentreerde portefeuille zoals die van Midlin hebben aan- en verkopen van beleggingen een grote invloed op de hoogte van de omloopsnelheid. In 2013/2014 is een aantal beleggingen verkocht (€ 12.365.522). De verkoopopbrengst en het gestorte kapitaal op nieuw uitgegeven aandelen is gebruikt voor de aankoop van nieuwe beleggingen. De omloopfactor bedraagt hierdoor 34,76% (2012/2013: 52,85%), op basis van de ‘single count methode’ is het de helft. De gemiddelde intrinsieke waarde is bepaald door het gemiddelde te n emen van alle afgegeven NAV’s gedurende het jaar. Toelichting op grond van het Besluit Gedragstoezicht financiële ondernemingen Wft Op grond van artikel 123, lid 6 van het Bgfo dient in één paragraaf een toelichting te worden gegeven op een aantal posten van de balans en de winst- en verliesrekening. Voor de overige kostencomponenten van artikel 123 lid 5 van het Bgfo wordt verwezen naar bladzijde 42. Maarsbergen, 8 januari 2015 De directie
De Raad van Commissarissen
Teslin Capital Management BV
P.J.P. Rubingh
F.W.H. van Beuningen
D. Lindenbergh
M. Hartog
R.W. van Beek
A.C. Kruize
44
MIDLIN | J A A RVERSLA G 2013-2014
OVERIGE GEGEVENS
Voorstel resultaatbestemming Ingevolge artikel 20 van de statuten staat de winst ter vrije beschikking van de Algemene Vergadering van Aandeelhouders. Midlin kwalificeert zich als een fiscale beleggingsinstelling onder de Wet op de vennootschaps belasting 1969. Teneinde aan de hiervoor gestelde e isen te voldoen dient Midlin onder andere de voor uitdeling beschikbare winst binnen acht maanden na het einde van het desbetreffende boekjaar uit te keren. Conform de wettelijke b epalingen worden gerealiseerde en niet-gerealiseerde waardeveranderingen niet in de uitdelingsverplichting begrepen. Voorts kan een deel van de kosten aan de reserves worden toegerekend, het zogenaamde aandeel beheerskosten. De uitdelingsverplichting over het boekjaar 2013/2014 bedraagt nihil. Desondanks stelt de directie voor een bedrag uit te keren van € 3,50 per aandeel.
Voorstel dividend 2013/2014
1.336.640
Toevoeging aan de overige reserves
2.664.840
Winst 2013/2014
4.001.480
Belangen van bestuurders en commissarissen De bestuurders van Teslin houden gezamenlijk per 30 september 2014 een rechtstreeks belang van 3,68% (2012/2013: 4,56%) en een middellijk belang van 0,06% (2012/2013: 0,07%) in Midlin. De commissarissen van Midlin houden per 30 september 2014 gezamenlijk een rechtstreeks belang in Midlin van 0,60% (2012/2013: 0,94%) en een middellijk belang van 1,84% (2012/2013: 2,19%). Via de Teslin-fondsen Darlin NV en Todlin NV houden twee bestuurders van Teslin en een commissaris van Midlin een middellijk belang in Grontmij NV, NV Nederlandsche Apparatenfabriek Nedap, Ordina NV en Sligro Food Group NV. De vermindering van de bestuurdersbelangen wordt grotendeels verklaard door het toegenomen aantal uitstaande aandelen Midlin NV. Gebeurtenissen na balansdatum Op 2 oktober 2014 meldde Ordina NV dat er een onderzoek is ingesteld naar ongepast gedrag van een aantal personen in de periode 2005 - 2010. Dit naar aanleiding van een uitzending van actualiteitenprogramma ZEMBLA over mogelijke fraude bij overheidsaanbestedingen. De Raad van Bestuur van Ordina herkent zich niet in het beeld dat er sprake zou zijn van structurele onregelmatigheden. Het Openbaar Ministerie en de Autoriteit Consument & Markt hebben aangegeven oriënterende onderzoeken te doen naar mogelijke onregelmatig heden. O rdina verwacht in december 2014 of in het eerste kwartaal 2015 haar (additionele) interne onderzoek af te kunnen ronden. De resultaten zullen openbaar worden gemaakt. De beurskoers van Ordina daalde in de periode na de uitzending met circa 40%. Dit had een daling van circa 3% van de intrinsieke waarde per aandeel Midlin tot gevolg.
MIDLIN | JA A R VER S L A G 2013-2014
45
Specificatie verloop beleggingen
Beurswaarde 30-09-2013
Aankopen
Verkopen
Arseus NV
3.563.263
185.448
-2.812.476
Beter Bed Holding NV
1.879.609
329.110
-2.191.898
Brunel International NV
2.934.425
1.938.933
-1.102.838
CENTROTEC Sustainable AG
2.996.650
950.454
0
0
3.812.548
0
Gerresheimer AG
2.656.800
927.566
0
Grontmij NV
2.789.898
1.349.924
0
Jenoptik AG
2.988.387
1.409.045
0
NV NederlandscheApparatenfabriek Nedap
2.950.561
297.000
0
Ordina NV
2.593.880
388.790
-501.300
Sligro Food Group NV
2.815.300
758.045
0
Technotrans AG
1.951.298
813.409
0
TOM TAILOR Holding AG
3.384.148
1.813.034
0
UNIT4 NV
2.766.548
1.385.480
-5.253.066
609.006
0
-503.944
0
4.409.122
0
36.879.773
20.767.908
-12.365.522
First Sensor AG
Vet'Affaires SA zooplus AG
46
MIDLIN | J A A RVERSLA G 2013-2014
Gerealiseerde waardeveranderingen
Niet-gerealiseerde waardeveranderingen
Beurswaarde 30-09-2014
Bruto-dividend
982.531
1.523.728
3.442.494
78.021
-16.821
0
0
22.551
155.914
-255.460
3.670.974
55.000
0
-101.122
3.845.982
48.042
0
25.713
3.838.261
0
0
529.234
4.113.600
56.000
0
670.149
4.809.971
0
0
-834.925
3.562.507
60.011
0
-2.001
3.245.560
121.021
183.799
1.194.781
3.859.950
0
0
134.046
3.707.391
124.671
0
-218.240
2.546.467
64.451
0
-617.527
4.579.655
0
1.101.038
0
0
0
-105.062
0
0
0
0
-3.522
4.405.600
0
2.301.399
2.044.854
49.628.412
629.768
MIDLIN | JA A R VER S L A G 2013-2014
47
Controleverklaring van de onafhankelijke accountant Aan: De aandeelhouders en Raad van Commissarissen van Midlin N.V.
VERKLARING OVER DE JAARREKENING VAN 30 SEPTEMBER 2014 Ons oordeel Wij hebben de jaarrekening over de periode 1 oktober 2013 tot en met 30 september 2014 van Midlin N.V. te Utrecht gecontroleerd. Naar ons oordeel geeft de jaarrekening een getrouw beeld van de grootte en samenstelling van het vermogen van Midlin N.V. op 30 september 2014 en van het resultaat over het boekjaar eindigend op 30 september 2014 in overeenstemming met Titel 9 Boek 2 BW en met de Wet op het financieel toezicht. Deze jaarrekening bestaat uit de balans per 30 september 2014 en de winst-en-verliesrekening over de periode 1 oktober 2013 tot en met 30 september 2014 met de toelichting, waarin zijn opgenomen een overzicht van de gehanteerde grondslagen voor financiële verslaggeving en andere toelichtingen. De basis voor ons oordeel Wij hebben onze controle uitgevoerd volgens het Nederlands recht, waaronder ook de Nederlandse controlestandaarden vallen. Onze verantwoordelijkheden op grond hiervan zijn beschreven in de sectie “Onze verantwoordelijkheden voor de controle van de jaarrekening”. Wij zijn onafhankelijk van Midlin N.V. zoals vereist in de Verordening inzake de onafhankelijkheid van accountants bij assurance-opdrachte (ViO) en andere voor de opdracht relevante onafhankelijkheidsregels in Nederland. Verder hebben wij voldaan aan de Verordening gedrags- en beroepsregels accountants (VGBA). Wij zijn van mening dat de door ons verkregen controle-informatie voldoende en geschikt is om een onderbouwing voor ons oordeel te bieden. Materialiteit Afwijkingen kunnen ontstaan als gevolg van fraude of fouten en zijn materieel indien redelijkerwijs kan worden verwacht dat deze, afzonderlijk of gezamenlijk, van invloed kunnen zijn op de economische
48
MIDLIN | J A A RVERSLA G 2013-2014
beslissingen die gebruikers van deze jaarrekening nemen. De materialiteit beïnvloedt de aard, timing en omvang van onze controlewerkzaamheden en de evaluatie van het effect van onderkende afwijkingen op ons oordeel. Op basis van onze professionele oordeelsvorming hebben wij de materialiteit voor de jaarrekening als geheel bepaald op EUR 480.000. De materialiteit is gebaseerd op 1% van het geschatte eigen vermogen. Het door beleggers geïnvesteerde (eigen) vermogen achten wij voor een beleggingsfonds het meest relevante uitgangspunt voor de berekening van de materialiteit. Vanwege de waardeveranderingen in de beleggingen is het resultaat inherent volatiel en daardoor geen geschikte benchmark voor de materialiteit. Wij houden ook rekening met afwijkingen en/of mogelijke afwijkingen die naar onze mening voor de gebruikers van de jaarrekening om kwalitatieve redenen materieel zijn. Wij zijn met de Raad van Commissarissen overeengekomen dat wij aan de raad tijdens onze controle geconstateerde afwijkingen boven de EUR 23.000 rapporteren alsmede kleinere afwijkingen die naar onze mening om kwalitatieve redenen relevant zijn. De kernpunten van onze controle In de kernpunten van onze controle beschrijven wij zaken die naar ons professionele oordeel het meest belangrijk waren tijdens onze controle van de jaarrekening. De kernpunten van onze controle hebben wij met de raad van commissarissen gecommuniceerd, maar vormen geen volledige weergave van alles wat is besproken. Wij hebben onze controlewerkzaamheden met betrekking tot deze kernpunten bepaald in het kader van de jaarrekeningcontrole als geheel. Onze bevindingen ten aanzien van de individuele kernpunten moeten in dat kader worden bezien en niet als afzonderlijke oordelen over deze kernpunten. Waardering van de beleggingen is wezenlijk voor het opstellen van de jaarrekening De activa van Midlin N.V. bestaan grotendeels uit beleggingen. Dien ten gevolge beschouwen we de waardering van de beleggingen als een kernpunt van onze controle. De beleggingen worden gewaardeerd op actuele waarde (“marktwaarde”). Voor zover de beleggingen regelmatig verhandeld worden, betreft dit de slotkoers op de beurs waar de belegging wordt verhandeld. Voor zover het om niet regelmatig verhandelde beleggingen gaat, wordt door de directie een marktwaarde geschat. Door het beleid van Midlin om primair te beleggen in beursgenoteerde aandelen is de verwachting dat (vrijwel) altijd de slotkoers op de beurs de basis voor de waardering zal zijn. In dat kader zijn alle beleggingen per 30 september 2014 gewaardeerd op de slotkoers op de beurs. Wij hebben de waardering van de beleggingen gecontroleerd door een verificatie met de slotkoers per 30 september 2014 en een analyse van de bied- en laatkoersen die zijn ontleend aan een onafhankelijke informatiebron (Bloomberg). Tevens hebben wij de verhandelbaarheid van de beleggingen beoordeeld met behulp van deze informatiebron. Wij hebben vastgesteld dat de beleggingen daadwerkelijk op basis van de slotkoers zijn gewaardeerd. Gebruik van externe administratieve dienstverleners is noodzakelijk voor het tot stand brengen van de financiële informatie Midlin N.V. heeft haar administratie uitbesteed aan Kas Bank N.V., voor wat betreft de financiële- en beleggingenadministratie en aan Teslin Capital Management B.V. voor wat betreft de registratie van de uitgegeven certificaten van aandelen. Aangezien Midlin N.V. afhankelijk is van een derde voor het tot
MIDLIN | JA A R VER S L A G 2013-2014
49
stand brengen van de financiële informatie die wij dienen te controleren, beschouwen we dit als een kernpunt van onze controle. Bij het opstellen van de jaarrekening wordt gebruik gemaakt van informatie die is verstrekt door respectievelijk Kas Bank N.V en Teslin Capital Management B.V. Bij onze controle steunen wij op de werkzaamheden die de externe accountant van Kas Bank N.V. uitvoert op de voor Midlin N.V. relevante interne controles en de specifiek daarvoor opgestelde rapportages. Wij hebben de in deze rapportages beschreven interne beheersingsmaatregelen, verrichte werkzaamheden ter toetsing van de effectieve werking daarvan en de uitkomsten daarvan, beoordeeld en geanalyseerd. Op basis daarvan concluderen wij dat de voor Midlin N.V. relevante interne controles binnen de processen van Kas Bank N.V. voldoende effectief waren om te kunnen worden gebruikt in onze controle van de financiële informatie van Midlin N.V. Daarnaast hebben wij bij Teslin Capital Management B.V. ter zake de in- en uitredende participanten onder andere controles uitgevoerd op de brondocumentatie en nagegaan of de totaalaansluitingen tussen het geld- en effectenverkeer en het participantenregister effectief worden uitgevoerd. Wij hebben ten aanzien van deze registratie geen bevindingen en/of afwijkingen vastgesteld die wijzen op fouten in de participantenregistratie. Verantwoordelijkheid van de directie en Raad van Commissarissen voor de jaarrekening De directie is verantwoordelijk voor het opmaken en het getrouw weergeven van de jaarrekening en voor het opstellen van het jaarverslag, beide in overeenstemming met Titel 9 Boek 2 van het in Nederland geldende Burgerlijk Wetboek (BW) en met de Wet op het financieel toezicht. In dit kader is de directie verantwoordelijk voor een zodanige interne beheersing die de directie noodzakelijk acht om het opmaken van de jaarrekening mogelijk te maken zonder afwijkingen van materieel belang als gevolg van fraude of fouten. Bij het opmaken van de jaarrekening moet het bestuur afwegen of de onderneming in staat is om haar werkzaamheden in continuïteit voort te zetten. Op grond van genoemd verslaggevingsstelsel moet het bestuur de jaarrekening opmaken op basis van de continuïteitsveronderstelling, tenzij het bestuur het voornemen heeft om de vennootschap te liquideren of de bedrijfsactiviteiten te beëindigen of als beëindiging het enige realistische alternatief is. Het bestuur moet gebeurtenissen en omstandigheden waardoor gerede twijfel zou kunnen bestaan of de onderneming haar bedrijfsactiviteiten in continuïteit kan voortzetten, toelichten in de jaarrekening. De Raad van Commissarissen is verantwoordelijk voor het uitoefenen van toezicht op het proces van financiële verslaglegging van de vennootschap. Onze verantwoordelijkheden voor de controle van de jaarrekening Onze verantwoordelijkheid is het zodanig plannen en uitvoeren van een controleopdracht dat wij daarmee voldoende en geschikte controle-informatie verkrijgen voor het door ons af te geven oordeel. Onze controle is uitgevoerd met een hoge mate maar geen absolute mate van zekerheid waardoor het mogelijk is dat wij tijdens onze controle niet alle fouten en fraude ontdekken.
50
MIDLIN | J A A RVERSLA G 2013-2014
Wij hebben deze accountantscontrole professioneel kritisch uitgevoerd en hebben waar relevant professionele oordeelsvorming toegepast in overeenstemming met de Nederlandse controlestandaarden, ethische voorschriften en de onafhankelijkheidseisen. Onze controle bestond onder andere uit: • het identificeren en inschatten van de risico’s dat de jaarrekening afwijkingen van materieel belang bevat als gevolg van fouten of fraude, het in reactie op deze risico’s bepalen en uitvoeren van controlewerkzaamheden en het verkrijgen van controle-informatie die voldoende en geschikt is als basis voor ons oordeel. Bij fraude is het risico dat een afwijking van materieel belang niet ontdekt wordt groter dan bij fouten. Bij fraude kan sprake zijn van samenspanning, valsheid in geschrifte, het opzettelijk nalaten transacties vast te leggen, het opzettelijk verkeerd voorstellen van zaken of het doorbreken van de interne beheersing; • het verkrijgen van inzicht in de interne beheersing die relevant is voor de controle met als doel controlewerkzaamheden te selecteren die passend zijn in de omstandigheden. Deze werkzaam heden hebben niet als doel om een oordeel uit te spreken over de effectiviteit van de interne beheersing van de entiteit; • het evalueren van de geschiktheid van de gebruikte grondslagen voor financiële verslaggeving, en het evalueren van de redelijkheid van schattingen door het bestuur en de toelichtingen die daarover in de jaarrekening staan; • het vaststellen dat de door het bestuur gehanteerde continuïteitsveronderstelling aanvaardbaar is. Tevens het op basis van de verkregen controle-informatie vaststellen of er gebeurtenissen en omstandigheden zijn waardoor gerede twijfel zou kunnen bestaan of de onderneming haar bedrijfsactiviteiten in continuïteit kan voortzetten. Als wij concluderen dat er een onzekerheid van materieel belang bestaat, zijn wij verplicht om aandacht in onze controleverklaring te vestigen op de relevante gerelateerde toelichtingen in de jaarrekening. Als de toelichtingen inadequaat zijn, moeten wij onze verklaring aanpassen. Onze conclusies zijn gebaseerd op de controle-informatie die verkregen is tot de datum van onze controleverklaring. Toekomstige gebeurtenissen of omstandigheden kunnen er echter toe leiden dat een onderneming haar continuïteit niet langer kan handhaven; • het evalueren van de presentatie, structuur en inhoud van de jaarrekening en de daarin opgenomen toelichtingen; en • het evalueren of de jaarrekening een getrouw beeld geeft van de onderliggende transacties en gebeurtenissen. Wij communiceren met de raad van commissarissen onder andere over de geplande reikwijdte en timing van de controle over de significante bevindingen die uit onze controle naar voren zijn gekomen, waaronder eventuele significante tekortkomingen in de interne beheersing. Wij bevestigen aan de raad van commissarissen dat wij de relevante ethische voorschriften over onafhankelijkheid hebben na geleefd. Wij communiceren ook met de raad over alle relaties en andere zaken die redelijkerwijs onze onafhankelijkheid kunnen beïnvloeden en over de daarmee verband houdende maatregelen om onze onafhankelijkheid te waarborgen. Wij bepalen de kernpunten van onze controle van de jaarrekening op basis van alle zaken die wij met de raad van commissarissen hebben besproken. Wij beschrijven deze kernpunten in onze controle verklaringen, tenzij dit is verboden door wet- of regelgeving of in buitengewoon zeldzame omstandigheden wanneer het niet vermelden in het belang van het maatschappelijk verkeer is.
MIDLIN | JA A R VER S L A G 2013-2014
51
VERKLARING BETREFFENDE OVERIGE DOOR WET- EN REGELGEVING GESTELDE VEREISTEN Verklaring betreffende het jaarverslag en de overige gegevens Wij vermelden op basis van de wettelijke verplichtingen onder Titel 9 Boek 2 BW (betreffende onze verantwoordelijkheid om te rapporteren over het jaarverslag en de overige gegevens): • dat wij geen tekortkomingen hebben geconstateerd naar aanleiding van het onderzoek of het jaarverslag, voor zover wij dat kunnen beoordelen, overeenkomstig Titel 9 Boek 2 BW is opgesteld, en of de door Titel 9 Boek 2 BW vereiste overige gegevens zijn toegevoegd; • dat het jaarverslag, voor zover wij dat kunnen beoordelen, verenigbaar is met de jaarrekening. Benoeming Wij zijn op basis van het besluit op de Vergadering van aandeelhouders van 27 januari 2010 voor het eerst benoemd als externe accountant van Midlin N.V. voor de controle van het boekjaar 2009/2010. Sinds die controle zijn wij jaarlijks herbenoemd als externe accountant.
Amstelveen, 8 januari 2015 KPMG Accountants N.V. M. Frikkee RA
52
MIDLIN | J A A RVERSLA G 2013-2014
Overige informatie De waarde van uw belegging kan fluctueren. In het verleden behaalde resultaten bieden geen garantie voor de toekomst. Voor dit product is de Essentiële Beleggersinformatie (‘EBi’) opgesteld met informatie over het product, de kosten en de risico’s. Loop geen onnodig r isico. Lees de EBi. Hierin staat beschreven dat het risico zeer groot is. Het prospectus, de EBi en de statuten van Midlin worden u op verzoek kosteloos toegezonden. Het prospectus en de EBi zijn ook te downloaden van www.midlin.nl. Algemene en actuele informatie over Midlin is op deze website te raadplegen. Midlin is ingeschreven in het Handelsregister van de Kamer van Koophandel te Utrecht onder nummer 30189154.
Directie Teslin Capital Management BV
De Raad van Commissarissen van Midlin NV bestaat uit:
De directie van Teslin Capital Management BV
De heer P.J.P. Rubingh (1956)
bestaat uit:
De heer D. Lindenbergh (1949)
De heer F.W.H. van Beuningen (1949)
De heer R.W. van Beek (1974)
De heer M. Hartog (1973) Mevrouw A.C. Kruize (1958)
Teslin Capital Management BV heeft een vergunning van de Autoriteit Financiële Markten
De fondsmanager van Midlin NV is:
als bedoeld in artikel 2:65 van de Wet op het
De heer R.J.A. Houben (1971)
financieel toezicht.
(Post)adres Midlin NV Woudenbergseweg 11
Postbus 60
3953 ME Maarsbergen
3950 AB Maarn
T +31 (0)343 - 55 44 49
[email protected]
F +31 (0)343 - 41 35 95
www.teslin.nl
Administratie
Bewaarder
KAS BANK NV
KAS Trust & Depositary Services BV
Nieuwezijds Voorburgwal 225
Nieuwezijds Voorburgwal 225
1012 RL Amsterdam
1012 RL Amsterdam
Accountant
Fiscaal adviseur
KPMG Accountants NV
EY Belastingadviseurs LLP
Laan van Langerhuize 1
Euclideslaan 1
1186 DS Amstelveen
3584 BL Utrecht
MIDLIN | JA A R VER S L A G 2013-2014
53
Colofon Uitgave: Midlin NV Tekst en redactie: Teslin, Reputations Ontwerp en realisatie: Reputations, Leusden
54
MIDLIN | J A A RVERSLA G 2013-2014