INHOUDSOPGAVE JAARSTUKKEN

Jaarstukken 2014 Gemeente Leeuwarden mei 2015

INHOUDSOPGAVE JAARSTUKKEN Samenstelling bestuur Leeswijzer

3 4

Hoofdstuk 1

Inleiding

6

Hoofdstuk 2

Beleidsverantwoording

9

Hoofdstuk 3

2.1 Thema’s 2.1.1 Culturele Hoofdstad 2018 2.1.2 Transformatie sociaal domein 2.1.3 Werkgelegenheidsaanpak 2.2 Programma’s 2.2.1 Sociaal 2.2.2 Fysiek 2.2.3 Veilig 2.2.4 Bestuur en middelen 2.3 Paragrafen 2.3.1 Lokale heffingen 2.3.2 Weerstandsvermogen en risicobeheersing 2.3.3 Onderhoud kapitaalgoederen 2.3.4 Financiering 2.3.5 Bedrijfsvoering 2.3.6 Verbonden partijen 2.3.7 Grondbeleid 2.3.8 Strategisch investerings- en ontwikkelingsfonds

10 10 13 16 19 19 45 79 86 99 99 101 108 113 115 119 134 138

Financiële rekening en balans

140

Grondslagen voor waardering en resultaatbepaling 3.1 Financieel resultaat 3.1.1 Financieel resultaat 2014 op hoofdlijnen 3.1.2 Toelichting op de vooren nadelen 3.1.3 Toelichting verschillen tussen rekening en Turap 3.1.4 Reserve budgetoverheveling 3.1.5 Financiële overzichten 3.1.6 Begrotingsrechtmatigheid 3.2 Balans

140 144 144 146 149 151 156 157 159

3.2.1 Gecorrigeerde balans per 1-1-2014 3.2.2 Balans per 31-12-2014 3.2.3 Toelichting op de balans Controleverklaring

159 162 164 192

1

Bijlagen

A. Informatieraster

195

B. Verloop reserves en voorzieningen

243

C. Overzicht gewaarborgde geldleningen

251

D. Overzicht personele sterkte, personeelslasten en Wet normering bezoldiging topfunctionarissen E. Stand van zaken bezuinigingen

257

F. Overzicht verstrekte subsidies

275

G. Overzicht incidentele lasten en baten H. Verantwoordingsinformatie Specifieke Uitkeringen (SiSa)

281 287

2

261

SAMENSTELLING VAN HET BESTUUR

V.l.n.r. Gemeentesecretaris Hoek, wethouder Ekhart, wethouder Diks, wethouder Feitsma, burgemeester Crone, wethouder Deinum, wethouder Koster, wethouder van der Molen.

Burgemeester dhr. Drs. F.J.M. Crone Verantwoordelijk voor: x Veiligheid, openbare orde en handhaving x Europese/internationale zaken x Grote stedenbeleid x Gemeentelijke herindeling x Public affairs Leeuwarden-Fryslân 2018

Wethouder dhr. H. van der Molen Portefeuilles: x Wijken en dorpen x Beheer openbare ruimte x Armoedebeleid x Jeugdwerkeloosheid x Publieke dienstverlening x Bedrijfsvoering

Wethouder mw. Drs. T. Koster Portefeuilles: x Onderwijs x Jeugdbeleid x Kennis en innovatie x Gezondheidszorg x Verkeer en Vervoer

Wethouder dhr. S. Feitsma Portefeuilles: x Financiën x Cultuur/Leeuwarden-Fryslân 2018 x Historisch centrum Leeuwarden x Stads- en regiomarketing x Samenwerkingsagenda provincie Fryslângemeente

Wethouder dhr. H. S. Deinum Portefeuilles: x Economische zaken x Economie en innovatie x Watertechnologie x Ruimtelijke ordening x Samenwerking met regiogemeenten

Wethouder mw. I. Diks MA Portefeuilles: x Duurzame ontwikkeling x Recreatie en toerisme x Natuur en landbouw x Wonen en stedelijke vernieuwing x Monumentenzorg

Wethouder dhr. A. Ekhart Portefeuilles: x Zorg en opvang x Integratie x Vluchtelingen x Werk en inkomen x Sport

Gemeentesecretaris dhr. mr. R.J. Hoek Verantwoordelijk voor: x De gemeentelijke organisatie

3

LEESWIJZER Achtergrond In het voorjaar 2014 is besloten tot een aantal maatregelen ter verbetering van het p&cinstrumentarium. Dit was een natuurlijk moment dat volgde op de gemeenteraadsverkiezingen in november 2013. Het nieuwe college stelde een collegeprogramma vast, dat nu de grondslag vormt voor de raadsperiode 2014-2017. Omdat de begroting 2014 daarvoor al was vastgesteld, is het collegeprogramma vervolgens middels begrotingswijzigingen (financieel) vertaald in de (meerjaren)begroting 2014-2017. Als natuurlijke tegenhanger van de begroting, zijn nu ook de jaarstukken aan de nieuwe situatie aangepast. Wijziging In vergelijking met voorgaande jaren is hoofdstuk 2. Beleidsverantwoording iets anders ingedeeld. Er is een aantal verschuivingen doorgevoerd tussen programma’s en er is een aantal programma’s samengevoegd of opgeheven. De opzet van de programma’s is vereenvoudigd en de paragraaf Verbonden partijen is verbeterd. De focus is gericht op het bereiken van de in het collegeprogramma gestelde doelen voor 2017/2018 en of er beleidsinhoudelijke of financiële afwijkingen zijn of dreigen. De opzet van hoofdstuk 3 (Jaarrekening) is hetzelfde als voorgaande jaren. Op 24 november 2014 is de nieuwe opzet door de raad met een begrotingswijziging vastgesteld. Dit heeft verder geen gevolg voor het begrotingsresultaat of het per beleidsterrein beschikbare budget. Ook in de nieuwe Financiële verordening zijn de wijzigingen vastgelegd. Structuur jaarstukken 2014 De opbouw van de jaarstukken wordt in belangrijke mate voorgeschreven in het Besluit begroting en verantwoording provincies en gemeenten (BBV) en is als volgt: Figuur 1 Hoofdstructuur Jaarstukken Jaarstukken

Jaarverslag

Thema’s

Programma’s

Jaarrekening

Overzicht baten en lasten

Paragrafen

Balans

Bijlagen

Toelichting op de structuur In hoofdstuk 2 staat de beleidsverantwoording, ook wel jaarverslag genoemd. Het jaarverslag bevat: 1. Drie grote (financiële) opgaven in deze raadsperiode vervat in de thema’s: Culturele Hoofdstad 2018, transformatie sociaal domein en de werkgelegenheidsaanpak. 2. Vier programma’s, die zijn afgeleid van het collegeprogramma en de organisatieopzet: Sociaal, Fysiek, Veilig en Bestuur en middelen. Ieder programma bevat: x Een puntsgewijze samenvatting met eindconclusie. x Een tekstuele toelichting op de realisatie en voortgang van de in de begroting 2014 benoemde speerpunten. 4

x

x

Een tekstuele toelichting op wat we hebben gedaan om de in de begroting 2014 genoemde doelen te bereiken. Toegelicht wordt of doelstellingen zijn gerealiseerd, of dat het beter kan. Onderbouwd met onder andere activiteiten, diverse prestaties, indicatoren, kengetallen en statistieken. De rekening van baten en lasten op beleidsproducten niveau.

3. In afzonderlijke paragrafen staat de beleidsverantwoording met betrekking tot relevante beheersmatige aspecten en de lokale heffingen. Iedere paragraaf is een dwarsdoorsnede van de voorgaande programma’s op het gebied van: x lokale heffingen; x weerstandsvermogen; x onderhoud kapitaalgoederen; x financiering; x bedrijfsvoering; x verbonden partijen (aangepast); x grondbeleid; x Strategisch investeringsfonds (SIOF). Verschillende effecten van beleid zijn in grafieken bij de tekst in de programma’s (Sociaal, Fysiek, Veilig en Bestuur en middelen) opgenomen. Aanvullend staat in bijlage A een overzicht met trends en ontwikkelingen per programma. De stand van zaken met voorgenomen en gerealiseerde bezuinigingen is te vinden in bijlage E. In hoofdstuk 3 staat de financiële begroting met daarop een toelichting. Het overzicht van baten en lasten staat in paragraaf 3.1. De balans staat in paragraaf 3.2. De in de jaarstukken genoemde bedragen zijn opgenomen in euro's, tenzij anders is vermeld.

5

1. INLEIDING Waar staan we 2014 markeert de start van een nieuwe bestuursperiode. Sinds 1 januari 2014 is de nieuwe gemeente Leeuwarden een feit. Het gemeentelijk grondgebied is bijna verdubbeld en omvat ook meren, watersportdorpen en karakteristiek platteland. De kwaliteiten van stad en regio versterken elkaar. De samenwerking binnen de regio en Noord-Nederland is in 2014 aanmerkelijk uitgebreid en verstevigd. Ook zijn de voorbereidingen gestart voor de samenvoeging met Leeuwarderadeel en delen van Littenseradiel per 2018. De rol van de overheid verandert, we trekken ons op sommige gebieden terug en laten meer over aan de samenleving. Onder het motto ‘Iedereen is Leeuwarden, Ljouwert is eltsenien’ is het afgelopen jaar samen met wijkpanels, dorpsbelangen, schoolbesturen, ondernemers, maatschappelijke organisaties gewerkt aan een krachtiger en vitaler Leeuwarden. Dat blijkt zeker uit de vele mooie initiatieven die in deze jaarstukken worden genoemd, zoals het wijkbedrijf Bilgaard, experimenten met groenonderhoud in Wytgaard of de ontwikkeling van het nieuwe sportaccommodatiebeleid. De gemeente faciliteert en verbindt partijen door communicatie, netwerken en co-creatie. Bij de begroting 2014 is voor een goede balans tussen waardevolle investeringen en noodzakelijke bezuinigingen gekozen. De voorgenomen bezuinigingen zijn reëel en haalbaar geweest. Er is goed geanticipeerd op de Rijksbezuinigingen. Dit solide financiële beleid komt ook tot uitdrukking in enkele bijzondere posten van de jaarrekening. Een aantal voorzieningen is op peil gebracht en de waardering van het belang in een tweetal verbonden partijen is naar een reële waarde teruggebracht. Hierdoor is ons risicoprofiel flink verbeterd. Daarmee behoudt de gemeente dan ook een gezonde financiële positie.

Financieel resultaat Het rekeningresultaat van de gemeente Leeuwarden is uitgekomen op een overschot van € 3,6 mln. In totaal is € 11,2 mln toegevoegd aan de reserve budgetoverheveling. Dit zijn niet bestede incidentele budgetten voor een specifiek doel, die beschikbaar blijven voor besteding in 2015 en niet vrij vallen in het rekeningresultaat. Tabel 1 Financieel resultaat Begroting 2014 A. Resultaat voor mutaties reserve B. Mutaties bestemmingsreserves C. Storting in/onttrekking aan Algemene Reserve in verband met verwacht voordelig begrotingsresultaat D. Resultaat na mutaties reserves

6

Rekening 2014

Resultaat 2014

2.839 -3.296 457

Begroting 2014 na wijziging -17.313 25.187 -7.874

-11.977 23.449 -7.874

5.336 -1.738 0

0

0

3.598

3.598

Figuur 2 Lasten totaal € 438,3 mln

Figuur 3 Baten totaal € 441,9 mln

7

Zichtbare resultaten In 2014 is er heel veel gedaan en gerealiseerd. Er is waardering voor de ruime keuze aan voorzieningen in Leeuwarden. Mensen voelen zich hier veelal veilig. Het is gelukt om op 1 januari 2015 klaar te zijn voor de invoering van de drie decentralisaties Wmo/AWBZ, Jeugdhulp en Participatie. Het Koersdocument hervorming sociaal domein, de financiële kaders en de lokale regelgeving zijn vastgesteld. De sociale wijkteams functioneren en de Coöperatie Amaryllis is opgericht. Leeuwarden loopt met de sociale wijkteams en de Coöperatie voorop in Nederland. Het verduurzamen van woningen verloopt naar tevredenheid. De uitvoering van de meeste Infrastructurele projecten ligt op schema. De voorbereidingen voor Leeuwarden-Fryslân Culturele Hoofdstad van Europa 2018 zijn in volle gang. Ondanks voorzichtig economisch herstel bleven verschillende problemen actueel en moeilijk te keren. De overlast van jongeren nam toe. Het percentage Leeuwarder huishoudens dat moeilijk kan rondkomen (circa 20%) steeg. Evenals het aantal mensen in de bijstand. De mensen die het betreft steunen we op verschillende manieren om hun situatie te verbeteren. Met goed resultaat investeerden we bijvoorbeeld extra in schuldhulpverlening en het voorkomen van vroegtijdig schoolverlaten. Meer banen en het bestrijden van jeugdwerkeloosheid blijven voorlopig topprioriteit. Veel ging er goed, maar er waren ook dingen die beter konden. Hieronder wordt een aantal in het oog springende voorbeelden genoemd. Top 10 van wat goed ging 1. Het proces om een aantal culturele partijen te concentreren in het Harmoniekwartier. 2. Het kindpakket ondersteunt kinderen in gezinnen met lage inkomens. 3. De ontwikkeling van integrale kindcentra gaat sneller dan verwacht. 4. Het aantal woninginbraken is gedaald door een geïntensiveerde aanpak. 5. De georganiseerde criminaliteit is verminderd. 6. Evenementen en wedstrijden betaald voetbal verliepen veilig. 7. Het binnenhalen van het lectoraat Circular Plastics bij de NHL. 8. De nieuwbouw Watercampus is gereed. 9. De Haak om Leeuwarden is volgens planning opgeleverd. 10. De bestuurlijke en ambtelijke samenwerking binnen provincie en stadsregio is versterkt. Top 10 van wat beter kan 1. Het ‘Leeuwarder model’ van integrale zorg doorontwikkelen, dat de zorg beter, goedkoper en efficiënter maakt. 2. Het aanbod aan zorg, ondersteuning en hulpverlening verder vernieuwen. 3. De effecten van veranderingen in het sociaal domein goed in beeld brengen en in de gaten houden. 4. De toegenomen overlast door jongeren en ‘gestoorde’ personen nadere analyseren. 5. De binnenstad veiliger maken. 6. Beschikbare fietsenstallingen in de St. Jacobsstraat en het Zaailand beter benutten. 7. Maatregelen nemen om te voldoen aan de landelijke ambitie voor afvalscheiding. 8. Inwoners meer betrekken bij politieke besluitvorming. 9. Sturen op wat we belangrijk vinden en ruimte geven; transformatie naar de Leeuwarder variant van de Andere Overheid. 10. Betrekken bedrijven en onderwijsinstellingen bij F4 en NG4 samenwerking.

8

Jaarstukken gemeente Leeuwarden 2014

jaarverslag

2. BELEIDSVERANTWOORDING Figuur 4 Structuur Beleidsverantwoording

Jaarverslag

Thema’s: 1. Culturele Hoofdstad 2018, 2. Transformatie sociaal domein en 3. Werkgelegenheidsaanpak

Sociaal

Fysiek

Veilig

Cultuur

Economie en toerisme

Jeugd en onderwijs

Wonen en milieu

Sociaal maatschappelijke ontwikkeling

Infrastructuur en mobiliteit

Werk en inkomen

Ruimtelijke ordening

Sport

Beheer leefomgeving

Veiligheid

Bestuur en middelen

Bestuur

Algemene baten en lasten

Paragrafen: conform Besluit begroting en verantwoording provincies en gemeenten (BBV)

9


jaarverslag

2.1 Thema’s 2.1.1 Culturele Hoofdstad 2018 Uitdaging Op vrijdag 6 september 2013 werd Leeuwarden verkozen tot Culturele Hoofdstad van Europa 2018 (Leeuwarden-Fryslân 2018). De ontwikkelingen die we voorstaan met Leeuwarden-Fryslân 2018 en de daaronder liggende samenwerkingsagenda Leeuwarden-Fryslân 2013-2025, moeten bijdragen aan de sociale en economische ontwikkeling van een duurzame samenleving. Investeringen moeten duurzame resultaten en effecten leveren. Projecten en programma’s moeten het verschil maken en zorgen voor structuurversterking op de lange termijn. In 2014 is gewerkt aan het implementeren van uitvoeringsorganisaties voor Leeuwarden-Fryslân 2018, het faciliteren van Leeuwarden-Fryslân 2018 en de samenwerkingsagenda. De eerste resultaten daarvan staan hieronder vermeld. Medio 2015 zal de eerste nulmeting verschijnen, waarin de stand van zaken van de 32 geformuleerde doelstellingen wordt aangegeven. Aanpak en aandeel gemeente Drie typen inhoudelijke opgaven zijn in 2014 door gemeente, provincie én de stichting in gezamenlijkheid en in nauwe samenhang uitgevoerd: a. Programma Culturele Hoofdstad 2018 (stichting) De Stichting Kulturele Haadstêd 2018 heeft duidelijk omschreven taken ten aanzien van het organiseren van de in het Bidbook van LWD2018 genoemde 41 events met bijbehorende activiteiten (bijvoorbeeld Floating Islands en Eleven Fountains). Provincie Fryslân en gemeente Leeuwarden geven opdracht aan de stichting en monitoren de voortgang. De Raad van toezicht, directie en personeel, voor zover nu noodzakelijk, is benoemd. De producers zijn aan het werk gegaan om de 41 events verder uit te werken tot een businessplan, zodat in 2015 een totale planning en begroting per event en voor het geheel beschikbaar kan worden gesteld. Nieuwe communicatie over de uitvoering van het project is gestart, waarbij de focus eerst ligt op Leeuwarden/Fryslân en daarna Nederland/Europa. b. Faciliterend Programma Culturele Hoofdstad 2018 (gemeente/provincie) Het faciliterend programma verzorgt alle activiteiten/projecten die normaliter een overheidstaak zijn, een doorwerking hebben na 2018 of qua competentie beter passen bij de overheden en bijdragen aan het succesvol maken van Leeuwarden-Fryslân 2018. Het faciliterend programma bestaat uit interne communicatie, openbare orde en veiligheid, monitoring en evaluatie, bereikbaarheid, mobiliteit, hospitality. Voor al deze projecten zijn projectgroepen geformeerd tussen gemeente en provincie, opdrachten gemaakt en projectplannen geschreven, zodat in 2015 in samenwerking met de planning van de stichting een overall planning en uitvoering kan starten. Voor monitoring en evaluatie wordt medio 2015 de eerste nulmeting gepresenteerd. Vele gesprekken zijn gevoerd met samenwerkingspartners op deze onderdelen die in 2015 moeten leiden tot concrete afspraken. c. Programma Samenwerkingsagenda (gemeente/provincie) Dit programma is gericht op het bereiken van lange termijn doelstellingen in 2025 (participatie, onderwijs en werkgelegenheid); doelen die gebaseerd zijn op de urgenties achter de kandidatuur voor Leeuwarden-Fryslân 2018. Dit door middel van een gezamenlijk vastgesteld programma dat is vastgelegd in de samenwerkingsagenda. In samenspraak met de provincie is hierin focus aangebracht door 4 inhoudelijke lijnen/leidende thema’s te benoemen: duurzaam inkomen, kansen voor kinderen, onderwijs en arbeidsmarkt en behind the frontdoor. Het energieneutraal maken van woningen koppelen wij aan wijken en bewoners, die het financiële zetje in de rug van een lagere energierekening goed kunnen gebruiken. Duurzaam 10


jaarverslag

inkomen krijgt hiermee een extra dimensie. Inzetten op de toekomst is inzetten op kansen voor kinderen. Via onder andere het kindpakket.nl en cultuureducatie faciliteren wij de deelname aan een sportvereniging, culturele evenementen (van Leeuwarden-Fryslân 2018) of bijvoorbeeld schoolspullen. Iedereen in Fryslân moet zijn of haar talenten optimaal kunnen ontplooien. Als overheden sturen wij, waar nodig, aan op een nauwe samenwerking tussen onderwijsinstellingen en het bedrijfsleven, zodat ieders talent een plek vindt binnen de arbeidsmarkt. Op alle niveaus. Daarnaast zetten we in op burgerparticipatie en willen we weten wat er bij mensen speelt behind the frontdoor. Onder andere door de inzet van de sociale wijkteams en het gelijknamige bidbookproject verbinden wij mensen in de wijken met elkaar en komen tot meer “samenredzaamheid”. Onderscheid wordt gemaakt tussen lopende projecten als Watercampus en Dairy Campus, projecten voor de periode 2014-2018 (bijvoorbeeld School als Werkplaats, verduurzaming gebouwde omgeving) en projecten voor de periode 2018-2025 (bijvoorbeeld herstructurering, koplopersproject). In 2014 zijn 30 projecten in gezamenlijkheid gestart vanuit de verantwoordelijke afdelingen van de provincie en gemeente. Geconcludeerd kan worden dat we eind 2014 op planning lagen t.a.v. de drie opgaven. Financiën Voor de periode 2014 t/m 2019 is voor Leeuwarden-Fryslân 2018 een bedrag beschikbaar van ruim € 5 mln, welke in jaarschijven wordt uitgezet aan de stichting. In 2014 is hiervan € 1.250.000 gebruikt voor de ombouwfase van de stichting Kulturele Haadstêd 2018 van kandidaats- naar uitvoeringsorganisatie en het opstarten van de events. Daarnaast is er voor de aansturing van de drie bovengenoemde opgaven Samenwerkingsagenda, Leeuwarden-Fryslân 2018 en faciliterend programma, een bedrag van € 320.000 per jaar beschikbaar in de periode 2014 t/m 2018. In 2014 is € 278.000 besteed aan het inrichten van de samenwerkingsorganisatie met de provincie, het begeleiden van de stichting en het opstarten van het faciliterende programma. Relatie met andere programma’s Welhaast alle programma’s en programmaonderdelen uit de begroting leveren een bijdrage aan het thema Culturele Hoofdstad 2018. Het accent ligt bij Sociaal: Cultuur, Jeugd en onderwijs, Sociaal maatschappelijke ontwikkeling, Werk en inkomen en Fysiek: Economie en toerisme, Wonen en milieu, Infrastructuur en mobiliteit, Ruimtelijke ordening en Beheer leefomgeving.

11


jaarverslag

Figuur 5 Samenwerkingsagenda Leeuwarden - Fryslân

12


jaarverslag

2.1.2 Transformatie sociaal domein Op veel terreinen vindt een transformatie plaats van de oude werkwijzen naar de werkwijzen op basis van de andere overheid. De rol van de overheid verandert, we trekken ons op sommige gebieden terug en laten meer over aan de maatschappij. We doen meer dan voorheen een beroep op de eigen burgerkracht. Waar nodig faciliteren wij het proces om de burgerkracht te versterken. En waar burgers het tijdelijk niet zelf redden bieden we ondersteuning; we houden een vangnetfunctie. De geschetste beweging komt in het sociale domein het meest prominent naar voren via de transformatie die we in het kader van de drie decentralisaties realiseren. Besluitvorming De gemeenteraad heeft op 28 mei 2014 het Koersdocument ’hervorming sociaal domein’ vastgesteld, met daarin de onderdelen Zorg voor Jeugd, Wmo en Participatie. Met het Koersdocument is ook het ‘nieuwe’ Leeuwarder model geïntroduceerd. Deze aanpak heeft geleid tot een verdere uitrol van een dekkend aantal (acht) sociale wijkteams over stad en dorp. Op 1 mei 2014 zijn twee Jeugd en Gezinsteams gestart. De teams staan in nauwe verbinding met het basis- en voortgezet onderwijs. In de Financiële kaders drie decentralisaties en Amaryllis, door de raad vastgesteld op 30 juni 2014, is de lijn uitgestippeld hoe de Rijkskortingen op de nieuwe taken worden opgevangen. Bij de uitvoering van de drie decentralisaties wordt uitgegaan van de eigen kracht van de mensen en de mate van ondersteuning die ze nodig hebben. Die ondersteuning wordt zo dicht mogelijk bij de inwoners, wijkgericht, georganiseerd. De sociale wijkteams spelen daar een belangrijke rol in. Deze werkwijze hebben we het Leeuwarder model genoemd. Hierin zijn drie sporen benoemd: zelfen samenredzaamheid, basisondersteuning en aanvullende ondersteuning.

Zelf- en samenredzaamheid

Basisondersteuning

Aanvullende ondersteuning

Hoe de concrete uitvoering handen en voeten moet worden gegeven is in verordeningen en beleidsregels Wmo, Jeugdhulp en Participatiewet vastgelegd. Deze zijn in december 2014 door raad en college vastgesteld. Ketensamenwerking In het Leeuwarder model staan de sociale wijkteams centraal. Deze teams zijn ondergebracht in de Coöperatie Amaryllis Leeuwarden. De sociale wijkteams bepalen samen met de inwoner de benodigde ondersteuning. De coöperatie wordt gesubsidieerd om de hulp, ondersteuning en activering die de wijkteams bieden (wijken vindplaatsgericht) te organiseren. De rol van de gemeente is die van opdrachtgever en regisseur. Bij acute of zeer complexe problemen wordt door het wijkteam opgeschaald naar de aanvullende, gespecialiseerde hulp en ondersteuning. De gemeente heeft de uitvoering van de gespecialiseerde hulp en ondersteuning ingekocht bij aanbieders. De sociale wijkteams kunnen deze aanbieders inschakelen. Is de aanvullende ondersteuning niet meer nodig, dan pakt het wijkteam de (basis)ondersteuning weer op. Is de inwoner in staat zich zelf weer te redden, dan is ook de inzet 13


jaarverslag

van het sociale wijkteam niet meer nodig en keert de burger terug in het spoor van zelfen samenredzaamheid. Organisatie van de basisondersteuning (eerste lijn) De sociale wijkteams vervullen een belangrijke rol in de aanpak van de nieuwe gedecentraliseerde taken. Om een juridische basis te geven voor het personeel van de sociale wijkteams en om alle recht te doen aan de gestarte experimenten is gezocht naar een vorm van eerstelijnsorganisatie waar de sociale wijkteams onder kunnen vallen. Gekozen is voor de rechtsvorm van een coöperatie. Een drietal belanghebbende instellingen (Welzijn Centraal, Stichting Mienskipssoarch en Zienn) heeft het initiatief genomen om de Coöperatie Amaryllis op te richten. Op 28 mei 2014 is de Coöperatie Amaryllis Leeuwarden formeel opgericht en vanaf 1 september 2014 operationeel. Na twee jaar (september 2016) wordt gekeken of dit de juiste rechtsvorm is. Aanbesteding aanvullende ondersteuning (tweede lijn) De gemeente heeft in 2014 verschillende aanbestedingen gedaan om aan de aanvullende ondersteuning uitvoering te geven. De focus van de aanbestedingstrajecten in 2014 lag op het continueren van zorg voor bestaande ondersteuning die onder de oude wetgeving (o.a. AWBZ, Wet op de Jeugdzorg) viel. Daarmee is voor 2015 zekerheid gegeven aan inwoners en instellingen. Bij de inkoop heeft de gemeente de ruimte benut om nieuwe aanbieders binnen te halen (bijna tachtig in plaats van veertig) en om over te gaan op lumpsumfinanciering. Met deze vorm van financiering is het gelukt om een grote taakstelling te realiseren binnen het overgangsregime (25% op begeleiding en 5% op beschermd wonen). Door de gevolgde wijze van inkoop ontvangen mensen dezelfde ondersteuning voor minder geld en kan men al kiezen voor een vernieuwd aanbod. Informatievoorziening en communicatie Er is gekozen voor één communicatie-aanpak voor alle drie decentralisaties onder de noemer: LWDvoorelkaar. De website www.LWDvoorelkaar.nl is met ingang van september 2014 online gegaan. Op deze site staan foto’s en interviews met actieve en betrokken inwoners van de gemeente die veel voor anderen doen. Op de site worden ongeveer 3.000 vragen rondom werk, jeugd en zorg beantwoord. Naast de website zijn communicatiemiddelen voor inwoners van de gemeente en professionals (sociale wijkteams en zorgorganisaties) ingezet zoals: buitenreclame, LWD voor elkaar krant, rubriek in huis aan huis, flyers, posters, een bijeenkomst voor de sociale wijkteams, wijkbijeenkomsten 3D’s, persoonlijke brieven, social media, instructiefilmpje, infographics met betrekking tot de toegang en bijeenkomsten voor professionals zoals een congres en een sociale markt. Het eerste contact over een zorgvraag verloopt bij voorkeur via 14058 of het contactformulier. Het Klant Contact Centrum (KCC) van de gemeente beantwoordt zoveel mogelijk eenvoudige vragen voor de wijkteams, zodat de wijkteammedewerker zich op zijn kerntaak kan richten. Tussen de Coöperatie Amaryllis en het KCC zijn afspraken gemaakt over de beantwoording van eenvoudige zorgvragen en de juiste doorverwijzing bij urgente en complexe vragen. Daarnaast kunnen mensen met een zorgvraag ook terecht bij de huisarts, Veilig Thuis, de sociale wijkteams, de jeugd- en gezinsteams, team Werk en Buro Wmo. Regiotaken Jeugd De 24 Friese gemeenten hebben in 2014 intensief samengewerkt bij de voorbereiding op de decentralisatie van de Jeugdzorgtaken. De voorbereiding kende vele facetten en was erop gericht 14


jaarverslag

de regionale ambities, zoals vastgelegd in het regionale visiedocument “Het kompas zorg voor jeugd Friesland”, het Regionaal Transitie Arrangement en het Omvormingsplan Zorg voor Jeugd, te realiseren. Een van de facetten van de samenwerking was het uitvoeren van een gezamenlijke inkoop- en subsidieprocedure voor een groot deel van de gedecentraliseerde taken. Regionaal Werkbedrijf De regionale werkgeversbenadering die sinds tweeënhalf jaar met succes in de arbeidsmarktregio actief is, vormt de basis voor het Werkbedrijf. Het Werkbedrijf komt voort uit het sociaal akkoord en wordt het voertuig waarmee prioritaire doelgroepen met achterstand tot de arbeidsmarkt naar de markt worden gebracht. Voor Fryslân gaat dit voor de komende twee jaar om 730 personen. Het Werkbedrijf is een samenwerking tussen gemeenten, SW bedrijven, UWV en de sociale partners. De gemeente Leeuwarden trekt als centrumgemeente het proces om tot vorming van het Werkbedrijf Fryslân Werkt! te komen. Centrumregeling samenwerking sociaal domein Op 8 december 2014 heeft de gemeenteraad besloten een Centrumregeling samenwerking sociaal domein Friese gemeenten aan te gaan, waarbij de gemeente Leeuwarden optreedt als centrumgemeente voor alle 24 Friese gemeenten. De doelstelling van deze centrumregeling is een regionale serviceorganisatie te vormen op het terrein van arbeidsmarktbeleid (Werkbedrijf), Algemeen Meldpunt Huiselijk geweld en Kindermishandeling (AMHK), Jeugdwet, maatschappelijke opvang, vrouwen opvang en beschermd wonen. Op een aantal onderdelen werken de gemeenten nu al samen. De gemeenten willen deze samenwerking voor een aantal taken niet beperken tot voorbereidingswerkzaamheden en zetten daarom gezamenlijk een organisatie voor onder andere de inkoop op: de regionale organisatie Sociaal Domein Friesland. Door het bundelen van de krachten kunnen gemeenten hierdoor effectiever en efficiënter optreden. Financiering project Invoering drie decentralisaties en doorontwikkeling Amaryllis Bij het vaststellen van het projectbudget Invoering drie decentralisaties en doorontwikkeling Amaryllis heeft het college toegezegd de raad periodiek te informeren over de voortgang van het project. Voor 2014 hebben twee rapportages plaatsgevonden met als peildatum 1 september en 31 december 2014. De afsluitende rapportage vindt plaats na het eindigen van het project medio 2015. De stand van het project per 31 december 2014 is weergegeven in tabel 2. Verdere details over het project zijn vermeld in de projectrapportage die begin 2015 door het college wordt vastgesteld. De projectrapportage geeft de actuele stand per 31 december 2014 weer en er wordt een korte vooruitblik voor de komende periode gegeven. Tabel 2 Dekkingsbronnen Rekeningresultaat 2013

€ 2.950.000

Programma Sociaal: Jeugd en Onderwijs, Sociaal Maatschappelijke ontwikkeling en Werk en Inkomen van de begroting 2014 Resultaatbestemming Jaarrekening 2013 Totaal

€ 1.748.300 € 1.932.000 € 6.630.300

Besteding Besteed per 31-12-2014 Minimaal lopende verplichtingen 2015 Verwachte besteding per 01-07-2015 Bestedingsruimte t/m juni 2015

€ 3.801.900 € 2.303.366 € 6.105.300 € 525.000

15


jaarverslag

2.1.3 Werkgelegenheidsaanpak “We zetten in op minimaal duizend nieuwe banen. Daarom stellen we opnieuw incidentele middelen beschikbaar voor economisch beleid. We faciliteren bestaande bedrijven en halen via actieve acquisitie nieuwe bedrijven naar Leeuwarden. De gemeentelijke dienstverlening aan ondernemers moet optimaal zijn, met zo weinig mogelijk regels” (collegeprogramma 2014-2018). 1.000 banenplan In 2014 is het 1.000 Banenplan voorbereid. Figuur 6

De programmering van het 1.000 Banenplan wordt opgehangen aan bestaande en in ontwikkeling zijnde programma’s en instrumenten die de Leeuwarder beroepsbevolking naar werk leiden en het aanbod van werk vergroten. Vraag en aanbod worden bij elkaar gebracht.

16


jaarverslag

Resultaten 2014

C

D

ESF Fryslân Werkt en Actieplan Jeugdwerkloosheid

110

Groen werkt* Team Werk/jongeren inclusief Baanbrekend Fryslân Acquisitie en relatiebeheer Leeuwarden-Fryslân 2018

72

G

55

220

750

600

805

820

H 80

p.m. 567

166

377

p.m. 24

Talent Centrum Fryslân Social return Totaal

F

Stage en Deelnemer plaatsen

Onbetaald Werk

B

Betaald werk met ondersteuning

Tijdelijk werk**

A

Opleiding Terug naar school TCF

Fte’s behoud

Programma’s en instrumenten

Fte’s nieuw

Tabel 3 Resultaten 2014

302 238

377

1.003

80

* betreft een jaargemiddelde ** incl. regionaal geplaatste vacatures

Toelichting programma’s en instrumenten Het Pact van het Noorden is een gezamenlijk initiatief van de vier grootste gemeenten, drie provincies en de sociale partners om Noord Nederland verder te ontwikkelen als vitale regio. Het Pact bevat een pakket maatregelen ter waarde van € 52 mln om de werkeloosheid te laten dalen. De gemeente Leeuwarden is trekker. Het Pact wordt momenteel uitgewerkt. Voor Leeuwarden worden de eerste resultaten op zijn vroegst verwacht in voorjaar 2016. Het Europees Sociaal Fonds (ESF) biedt subsidie voor het terugdringen van jeugdwerkloosheid en de arbeidsinpassing van mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt. De doelgroep bestaat uit: - mensen met een uitkering langer dan 6 maanden; - mensen met een arbeidsbeperking; - werkloze 55-plussers; - jongeren; - niet-uitkeringsontvangers (nuggers); - (ex-)leerlingen van praktijkonderwijs of voortgezet speciaal onderwijs. Op dit moment zet de gemeente drie ESF regelingen in voor de participatie-dienstverlening voor de WWB-ers en niet-uitkeringsgerechtigden. Dit zijn: 1. Binnen het project Fryslân Werkt heeft Leeuwarden (‘Leeuwarden Werkt’) voor de doelgroep ESF Arbeidsbelemmerden de doelstelling per mei 2015 voor 200 deelnemers de dossiers ESFproof te maken. 2. Het Actieplan Jeugdwerkloosheid is een gerichte aanpak als antwoord op de oplopende jeugdwerkloosheid. Er is een toename van het aantal jongeren dat zich meldt voor een uitkering. Dit zijn ook steeds meer jongeren met een afgeronde opleiding en die geen werk kunnen vinden. De gemeente Leeuwarden zet in op 179 deelnemers aan trajecten gericht op 17


jaarverslag

school en werk. Onlangs heeft het Rijk besloten dat het budget wordt opgehoogd en de einddatum wordt verlengd tot en met 30 oktober 2015. Dit biedt meer mogelijkheden, zoals het inzetten van voucherregelingen en maatwerktrajecten gericht op school en werk. 3. Voor de nieuwe ESF aanvraag Brug naar Werk 2014-2016 worden 625 trajecten ingezet gericht op school, werk of participatie. De uitgangspunten voor deze ESF aanvraag van de gemeente Leeuwarden vinden hun grondslag in de participatieverordening en beleidsregels participatie. Dit is tot uitdrukking gebracht in het bestedingsplan participatiebudget 2015. De hierin opgenomen kritische prestatie indicatoren (kpi’s) zijn de leidraad voor deze ESF aanvraag. Binnen deze ESF aanvraag is er inzet op een sluitende aanpak met het onderwijs voor leerlingen van PRO en VSO scholen (30% van deze ESF aanvraag). Het programma Arbeidsmarkt, onderwijs en ondernemerschap beoogt de wisselwerking tussen arbeidsmarkt, onderwijs en economie in Leeuwarden te verbeteren, vooral gericht op toetreders tot de arbeidsmarkt tot 27 jaar. Het kent 3 speerpunten: Leren en werken in groeisectoren stimuleren; Jongeren helpen bij het behalen van een diploma/startkwalificatie; Ondernemerschap stimuleren. Het programma is najaar 2014 gestart met minimaal 5 projecten. Eind 2015 zal de tussenevaluatie plaatsvinden, op het moment dat meer dan de helft van de middelen is vastgelegd. Groen werkt is een samenwerkingsprogramma van gemeente Leeuwarden en Provincie Fryslân op het gebied van Water, Energie en Duurzaamheid. Er is een nieuw programma in voorbereiding voor de jaren 2015–2017. In 2014 zijn 72 nieuwe fte’s gerealiseerd. Het Werkbedrijf verbindt werkzoekenden, partners en werkgevers in projecten richting betaald werk. Bij de gemeente is een team van professionals dagelijks bezig om klanten met een WWBuitkering een plek op de arbeidsmarkt te geven. In 2014 zijn 580 betaalde arbeidsplaatsen ingevuld. Acquisitie en relatiebeheer is beïnvloeding van bedrijven om zich in Leeuwarden te vestigen, uit te breiden, c.q. niet te vertrekken. Ook het aantrekken van investeringen en werk worden hieronder begrepen. Acquisitie kent als speerpunten water(technologie), zuivel/agrifood, financieel zakelijke dienstverlening en detailhandel en horeca (binnenstad). Ruim 160 arbeidsplaatsen zijn binnengehaald in 2014, bijna 400 arbeidsplaatsen zijn door acquisitie en relatiebeheer behouden. Talent Centrum Fryslân is een project van de gemeente Leeuwarden. Bij het Talent Centrum Fryslân (TCF) wordt uitkeringsgerechtigden, die nog niet aan de slag kunnen in een reguliere baan, een blijvende verrijking geboden. In 2014 zijn 750 werkstages ingevuld en 600 plaatsingen in het onderwijs. Social Return (SR) betekent letterlijk: ‘iets teruggeven aan de samenleving’ en is net als duurzaam inkopen onderdeel van maatschappelijk verantwoord ondernemen. In de praktijk betekent dit dat de overheid van haar opdrachtnemers of leveranciers eist dat zij een deel van de opdrachtwaarde investeert in het creëren van extra werk/leer(ervarings)plaatsen voor mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt. Via SR zijn in 2014 66 betaalde arbeidsplaatsen tot stand gebracht. Financiën De hiervoor geschetste aanpak is in 2014 opgestart en wordt in 2015 echt operationeel. De via het collegeprogramma beschikbaar gestelde incidentele middelen zijn namelijk ook grotendeels met ingang van 2015 beschikbaar gesteld. Dit neemt niet weg dat ook in 2014 goede resultaten zijn geboekt met voornamelijk bestaande middelen. Daarnaast zijn natuurlijk de ruim 300 tijdelijke banen in het kader van Social Return gerealiseerd middels de beschikbaar gestelde investeringskredieten.

18


jaarverslag

2.2 Programma’s 2.2.1 Programma Sociaal Verantwoordelijke portefeuillehouders: Andries Ekhart, Thea Koster, Sjoerd Feitsma en Harry van der Molen

Strategisch algemeen doel Iedereen doet naar vermogen mee. Bewoners, jong en oud. Gemeente. Ondernemers. Maatschappelijke organisaties. Mensen die maatschappelijk actief zijn, hebben meer binding met de samenleving en hebben bovendien minder zorgvoorzieningen nodig.

Successen 1. De ontwikkeling van Integrale Kindcentra (IKC’s) gebeurt in een hoger tempo dan was voorzien. De schoolbesturen primair onderwijs waren aan zet: gezamenlijk met kinderopvangorganisaties zijn zij gekomen tot een definitie van IKC’s en een dekkend plan van IKC’s over de hele gemeente. 2. De afgelopen periode is een intensief proces doorlopen met de projectpartners Friesland College, Poppodium Romein en Podium Asteriks om te komen tot een vernieuwing in de stad op cultureel gebied. Het resultaat is een concentratie van culturele partijen in het Harmoniekwartier. 3. In Leeuwarden groeien in 2014 meer dan 3.000 kinderen (in de leeftijd van 0 – 18 jaar) op in een huishouden met een laag inkomen. Kinderen en jongeren moeten zich optimaal kunnen ontwikkelen. Daarom heeft de gemeente op 1 juli 2014 samen met Stichting Leergeld, Jeugdsportfonds, Jeugdcultuurfonds en de sociale wijkteams het Kindpakket geïntroduceerd. 4. Bij de voorbereiding van het sportaccommodatiebeleid zijn naast de betrokken gemeentelijke onderdelen ook de bv SPORT en gebruikers (leden van sportverenigingen) ingeschakeld. Deze zogenaamde “meedenkgroep” is inmiddels aan het werk. De gemeente zit dus veel meer in een faciliterende rol en denkt samen met de stakeholders na over een oplossing voor de accommodaties. Sportverenigingen pakken zelf hun rol in dit proces.

Verbeterpunten 1. Door ontwikkelen van het instrument om maatschappelijke effecten van de transformatie sociaal domein te monitoren. 2. Verder door ontwikkelen van het ‘Leeuwarder model’. 3. Verder innoveren ten behoeve van de transformatie sociaal domein en de financiële besparingen daarin.

Wat heeft het in totaal gekost? x € 1.000 Programma Sociaal 2014 Cultuur Jeugd en onderwijs Sociaal maatschappelijke ontwikkeling Werk en inkomen Sport Totaal

Begroting Begroting Begroting lasten 11.736 25.452 46.769 137.924 6.655 228.536

baten 564 4.147 3.110 105.939 145 113.905

19

saldo -11.172 -21.305 -43.659 -31.985 -6.510 -114.631

Rekening

Rekening

Rekening

lasten 11.672 25.367 45.159 138.061 6.490 226.749

baten 786 4.190 6.651 108.974 130 120.731

saldo -10.886 -21.177 -38.508 -29.087 -6.360 -106.018


jaarverslag

Impuls Sociale Investeringen ISI Startbudget + overheveling Collegeprogramma (structureel) * Motie bij de Jaarstukken 2013 (Grantstelling) Voedselbank Zakgeldproject Aftelfeest Garantstelling Resto van Harte (Garantstelling) Stichting Present Graffitiproject (Garantstelling) Dress for Success Fair Trade Regenboogpad Kinderraad Straatpastoraat Sportveld Reduzum Sportcomplex Nijlân Resteert

x € 1.000 2014 190.0 50.0 75.0 -20.0 -50.0 -25.0 -5.0 -15.0 -20.0 -10.0 -25.0 -5.0 -7.5

132.5

2015 132.5

2016

2017

2018

-15.0

-15.0 -40.0 -38.0 24.5

0

0

0

* In het collegeprogramma is vanaf 2014 € 50.000 beschikbaar gesteld voor de Voedselbank (€ 15.000), Stichting Present (€ 10.000), Resto van Harte (€ 5.000) en het graffitiproject (€ 20.000). Deze budgetten zijn met ingang van 2015 in de begroting verwerkt.

Eindconclusie Het sociaal domein is volop in beweging en er worden mooie resultaten geboekt! Ondanks de Rijkskortingen op de drie decentralisaties maakt onze aanpak ‘Het Leeuwarder model’ dat wij goed voorbereid waren om de nieuwe taken met ingang van 1 januari 2015 op te pakken. In het financieel kader 3D’s is de lijn uitgestippeld hoe we de Rijkskortingen opvangen. Door grote tekorten op de Wmo in het verleden en een Rijkskorting op de Wmo-budgetten, is in 2009 de Veranderagenda Wmo 2010-2014 vastgesteld. In vijf jaar tijd is een groot aantal maatregelen genomen om de kosten te verlagen en de inkomsten te verhogen. Naast de veranderagenda is met het oog op de decentralisaties al voorgesorteerd op de kortingen op de budgetten vanaf 2015 en is een sober beleid gevoerd. Het resultaat van deze bezuinigingsronde is dat het jaar 2014 is afgesloten met een positief resultaat van € 4,8 mln. Daarnaast zijn de regionale en lokale aanpak van de (jeugd)werkloosheid en de armoede, en de voorbereidingen voor het poppodium in het Harmoniekwartier en Leeuwarden-Fryslân Culturele Hoofdstad van Europa 2018 voortvarend opgepakt.

20


jaarverslag

Cultuur Realisatie en voortgang speerpunten x

Culturele Hoofdstad 2018: cultuur projecten In samenspraak met de provincie is binnen de cultuurprojecten in de Samenwerkingsagenda een prioritering aangebracht. Speciale aandacht gaat uit naar de uitrol van cultuureducatie, versterking van het festival en evenementenprogramma, een fablab voor Fryslân en een gezamenlijke aanpak met betrekking tot advisering en subsidiëring van activiteiten in het kader van Leeuwarden-Fryslân Culturele Hoofdstad van Europa 2018.

x

Cultuureducatie Alle kinderen in Leeuwarden ontvangen cultuureducatie. De Coöperatie Kunstkade speelt daar een belangrijke rol in. Alle basisscholen doen mee en hebben een meerjarige overeenkomst getekend. Kunstkade heeft drie labels benoemd (Schoolkade, Kunstkade en Uitkade) die samen de gehele cultuureducatie en cultuurparticipatie dekken. De Coöperatie Kunstkade heeft inmiddels ruim 100 leden en er zijn veel activiteiten en nieuwe initiatieven ontwikkeld.

x

Subsidieregelingen Cultuur Omdat we samen met de provincie Fryslân een gezamenlijk subsidieloket ontwikkelen, waar de gehele afhandeling van (incidentele) cultuursubsidies zal plaatsvinden, is het aanpassen van de gemeentelijke subsidieregelingen opgeschort tot in 2015.

x

Actualisering van het programma beeldende kunst en vormgeving Op 20 mei 2014 heeft het college de Uitvoeringsnotitie beeldende kunst en vormgeving 20142017 vastgesteld. Ook de beeldende kunst en vormgeving staat in het teken van LeeuwardenFryslân Culturele Hoofdstad van Europa 2018. In 2014 zijn in dit kader in de vaar- en fietsonderdoorgang Techum en in de fietstunnel Werpsterdyk Leeuwarden kunstwerken verschenen van Maarten de Reus.

x

Uitwerking visie bibliotheek van de toekomst In 2014 is de nieuwe functie en rol van de toekomstige bibliotheek uitgewerkt tot een definitief plan. Belangrijke uitgangspunten bij de planvorming waren: - het realiseren van een centrale vestiging, waarbij functies als leren en lezen overeind blijven en waar beleving, kennisdeling en ontmoeting belangrijke aspecten zijn; - kinderen van 0-12 jaar zijn een belangrijke doelgroep. Zij mogen niet afhankelijk zijn van de centrale vestiging alleen; - de wijze waarop ouderen en mensen die minder mobiel zijn bereikt kunnen worden. Het visiedocument ‘Naar een toekomstbestendige bibliotheek - meer connectie minder collectie’ is op 18 november 2014 vastgesteld door het college en begin 2015 aan de raad ter vaststelling voorgelegd.

21


jaarverslag

Wat wilden we bereiken en wat hebben we daarvoor gedaan? 1. Het cultureel bewustzijn van burgers is sterk ontwikkeld, het publieksbereik en de actieve participatie in kunst en cultuur, vooral bij jongeren, zijn merkbaar gegroeid. Cultuureducatie en Kunstmenu Alle vijftig scholen in de gemeente Leeuwarden (inclusief de scholen in voormalig Boarnsterhim) hebben een cultuurcoach. De elf coaches geven les en coachen kinderen, team en directie. Op deze manier worden alle 9.253 leerlingen en hun leerkrachten bereikt. Ruim 9.000 leerlingen volgen het Kunstmenu en Kunstmenu-Plus. Bijna alle vijftig scholen doen hieraan mee. Elk kind krijgt twee activiteiten vanuit het Kunstmenu en de school kiest uit twee activiteiten van het Kunstmenu-Plus.

2. Meer verbinding tussen amateur- en professionele kunst en cultuur Samenwerking amateurs en professionals De gemeente subsidieert vaak incidentele cultuuractiviteiten waarbij sprake is van samenwerking tussen amateurs en professionals. Het betreft dan bijvoorbeeld een amateurkoor of orkest met professionele solisten, amateur toneelspelers die onder leiding van professionals een productie maken en amateurdichters die met ondersteuning van professionele dichters een poëzie project realiseren. Subsidie-informatiepunt Stipe 2018 Vanaf september is het informatiepunt Stipe 2018 ‘in de lucht’. Stipe staat voor Subsidie-, Tref- en Informatie Punt Europa 2018. Stipe 2018 is een gezamenlijk initiatief van gemeente, provincie en Stichting Kulturele Haadstêd 2018. Geïnteresseerden kunnen bij Stipe terecht voor vragen over subsidiemogelijkheden, samenwerkingsverbanden en cultuuruitingen.

3. Een breed geschakeerd aanbod van culturele activiteiten met bovenlokale betekenis, waaronder spraakmakende festivals en evenementen Poppodium De afgelopen periode is een intensief proces doorlopen met de projectpartners Friesland College, Poppodium Romein en Podium Asteriks om te komen tot een vernieuwing in de stad op cultureel gebied. Het resultaat is een concentratie van culturele partijen in het Harmoniekwartier. Door deze vernieuwing krijgt de stad een flinke culturele impuls. De besluitvorming rond Poppodium en Harmoniekwartier is een mooi voorbeeld van een integrale aanpak (cultuur, onderwijs, ontwikkeling/vernieuwing van de stad) tussen het sociale en fysieke domein van de gemeente en externe partijen. (Inter-)nationale culturele evenementen Stichting Media-Art Friesland heeft in 2014 samen met het Noordelijk Film Festival een programma gemaakt met filmkunst uit Europese landen. De stichting is met Deense, Duitse en Nederlandse muzikanten, kunstenaars en dansers een bijzonder experiment aangegaan met als titel ‘The Origin of Stillness – Dansen in het Wad’. In het Fries Museum presenteerde Media-Art de installatie ‘Toki ori ori nasu’ van de Japanse kunstenaar van Ei Wada, mede mogelijk gemaakt door het EU-Japan Fest Committee. De Popfabryk participeert in het Europese netwerk Exite, waarbij Friese bands in de gelegenheid worden gesteld om op Europese festivals te spelen. Onder de vlag van de stichting wordt Explore

22


jaarverslag

the North georganiseerd. Het programma is deels internationaal en deels lokaal of een combinatie van beide. Festivals De festivalagenda was goed gevuld met onder meer het Fries Straatfestival, Welcome to the Village, Explore the North, City Proms, het Noordelijk Filmfestival, Liet, Freeze en het Befrijdingsfestival Fryslân. De weersomstandigheden hebben invloed op het aantal bezoekers van de openlucht festivals. Percentage (volwassen) Leeuwarders dat naar aantal grotere festivals/ evenementen in de Binnenstad van Leeuwarden is geweest, 2009 - 2014

(2014ex zijn cijfers voor oude indeling gemeente Leeuwarden, 2014incl: met de nieuwe dorpen erbij) Bron: Wijk- en gemeente-enquêtes; bewerking gemeente Leeuwarden 2015

4. Cultureel erfgoed dat gekoesterd wordt en vitaliteit behoudt Bezoekcijfer HCL, Pier Pander Tempel en Oldehove In 2013 zijn er in totaal 41.926 bezoekers geweest bij het HCL, de Pier Pander Tempel en de Oldehove. Door een toename van het aantal bezoekers aan de Oldehove (met 4.000) is dit cijfer in 2014 opgetrokken naar 45.330.

5. Een inspirerend klimaat voor cultureel en creatief ondernemerschap met ruimte voor experimenten Projecten talentontwikkeling / innovatie / experiment Jong theatertalent uit heel Friesland krijgt bij ‘n Meeuw scholing in het theatervak. In 2014 produceerde ’n Meeuw de theatervoorstelling ‘Zeeverhalen’ met twaalf jonge acteurs van de Jeugdtheaterschool. Onder de regie van de jonge Friese regisseur Janneke de Haan kwam de lunchvoorstelling ‘Don Giovanni’ tot stand met studenten van conservatoria uit Amsterdam, Den Haag en Zwolle. Kunstinitiatief VHDG liet videokunstenaar Teun Vonk reizen door Friesland met een tot atelier omgebouwde SRV-wagen. Op de plekken die hij aandeed dook hij als tijdelijke buurtbewoner het lokale leven in. De bloeiende verenigingen en de mensen die hij ontmoette werden onderwerp van korte, luchtige videoprojecten.

23


jaarverslag

J.J.Starterprijs Tijdens UIT! is de J.J. Starterprijs voor podiumkunsten uitgereikt aan Marten Winters voor zijn project ‘De Boot en de Lading’. Toename werkgelegenheid in de creatieve industrie Aantal vestigingen in de creatieve industrie in Leeuwarden 2005 - 2014:

Bron: Werkgelegenheidsregister

24


jaarverslag

Wat heeft het gekost? Resultaat 2014 Cultuur

Lasten

Baten

x € 1.000 Saldo

A. Begroting 2014 primitief B. Begroting 2014 na wijziging

10.852 11.736

211 564

-10.641 -11.172

C. Rekening 2014

11.672

786

-10.886

64

222

286

Resultaat lasten 78 -14

Resultaat baten 145 77

64

222

286

Totaal

Totaal

x € 1.000 Saldo

lasten

baten

Resultaat (B-C)

Resultaat 2014 Beleidsproducten Cultuur Kunst en cultuur Historisch Centrum Leeuwarden Totaal

Analyse van het resultaat:

x € 1.000 Saldo 223 63

Theater en filmpodia

114

114

Niet relevante posten:

-50

222

172

Totaal

64

222

286

Theater- en Filmpodia De Harmonie (voordeel € 114.000) De Harmonie kampt al enige jaren met een tekort. Op basis van artikel 17 lid 2 van de statuten van De Harmonie komt dit tekort voor rekening van de gemeente. In 2013 was het tekort gecalculeerd op € 250.000 en de gemeente heeft vanuit de jaarrekening 2013 voor dit bedrag een reservering gedaan. Maar uit de jaarrekening 2013 van De Harmonie blijkt een lager bedrag. De opbrengsten uit verhuur- en horeca-activiteiten waren hoger dan eerder verwacht. Het bedrag dat de gemeente heeft gereserveerd voor het exploitatietekort in 2013 is dus niet helemaal nodig geweest. Hierdoor is een incidenteel voordeel van € 114.000 ontstaan.

25


jaarverslag

Jeugd en onderwijs Realisatie en voortgang speerpunten x

Doorontwikkeling brede scholen/kindcentra/onderwijshuisvesting in nieuwe tijden De ontwikkeling van Integrale Kindcentra (IKC’s) en daarmee het onderwijshuisvestingsbeleid (Onderwijshuisvesting in nieuwe tijden) hebben een impuls gekregen. Resultaat is dat de ontwikkeling van IKC’s gebeurt in een hoger tempo dan was voorzien. De schoolbesturen waren aan zet. Een verantwoordelijkheid en wijziging die nieuw is en die de nodige inspanning heeft gevraagd van betrokkenen. Voor de te ontwikkelen IKC’s worden, op basis van het spreidingsplan, realisatieovereenkomsten tussen onderwijsbesturen en gemeente gesloten. Daarmee is een grote koerswijziging in het onderwijskwaliteits- en huisvestingsbeleid ingezet.

x

Aansluiting onderwijs – arbeidsmarkt Om de kans op werk voor jongeren te vergroten is een goede aansluiting tussen arbeidsmarkt en onderwijs van essentieel belang. Dit doen we door jongeren op te leiden voor de arbeidsmarkt van de toekomst. Samen met de onderwijssector en opdrachtgevers willen we ondernemerschap stimuleren en het werken en leren in groeisectoren bevorderen. Het jaar 2014 is besteed aan analyse en planontwikkeling. In het Aanvalsplan Arbeidsmarkt & Onderwijs & Ondernemerschap zijn de visie, ambities en doelstellingen beschreven op het gebied van arbeidsmarkt/ ondernemerschap en onderwijs in regionaal perspectief. Dit Aanvalsplan wordt in 2015 vastgesteld. Op basis van dit Aanvalsplan worden jaarlijkse Uitvoeringsprogramma’s gebaseerd, eveneens aansluitend bij het Programma ESF 2014-2020.

26


jaarverslag

Wat wilden we bereiken en wat hebben we daarvoor gedaan? 1. Ieder kind/jongere krijgt passend en zo stimulerende mogelijk onderwijs Startkwalificaties De laatste jaren kenmerken zich door een steeds verder dalend aantal voortijdig schoolverlaters zonder startkwalificatie (2012: 275; 2013: 230; 2014: 226). Dat gaat niet elk jaar in hetzelfde tempo maar de trend is ontegenzeggelijk. Projecten als School als Vindplaats (SAV) en School als Werkplaats (SAW) dragen daaraan ook zeker bij. Aantal jongeren (18 tot en met 23 jaar) zonder startkwalificatie per oktober 2014 per wijk als percentage 18-23 jarigen

Bron: Gemeente Leeuwarden, Key2Jongerenmonitor

27


jaarverslag

Met ingang van het schooljaar 2014-2015 is de Wet Passend Onderwijs ingevoerd. De Samenwerkingsverbanden primair onderwijs en voortgezet onderwijs hebben met gemeenten afspraken gemaakt over het zogenoemde ondersteuningsplan voor de zorg van de jeugd. Opsplitsing van BOBOB – fusie Proloog In de heringedeelde gemeente Leeuwarden is succesvol de fusie tussen vijf basisscholen openbaar onderwijs van het schoolbestuur BOBOB (Bestuur Openbaar Onderwijs Boarnsterhim) en Proloog tot stand gekomen. De fusie is voor 1 augustus 2014 gerealiseerd. De gemeenteraad heeft aangegeven in Leeuwarden één schoolbestuur voor openbaar basisonderwijs te willen. Proloog heeft na de fusie meer financiële slagkracht. University Campus Fryslân De University Campus Fryslân (UCF) is er in de onafhankelijke tussenevaluatie zeer positief uitgekomen. UCF wordt verder geprofessionaliseerd. Samenwerking tussen UCF, Tresoar, de Stichting Leeuwarden Studiestad en de gemeente heeft geleid tot gezamenlijke plannen voor de verbetering van Leeuwarden als studie- en studentenstad door activiteiten voor en door studenten.

2. Ieder kind/jongere kan zich optimaal ontwikkelen Jongeren De collectieve jongerenactiviteiten in de wijken en dorpen worden zo veel mogelijk uitgevoerd door de jongeren zelf, door studenten en waar mogelijk door vrijwilligers. De jongerenwerkers werken outreachend op verschillende plekken in de wijk, op straat, tijdens activiteiten en op school (volgens de methode van School Als Vindplaats/School Als Werkplaats) en hebben een taak in het vroegsignaleren en het begeleiden van jongeren bij het opgroeien (ook als dit niet vanzelf gaat). In 2014 zijn de voorbereidingen gestart om in 2015 een stedelijk inlooppunt volgens het Jimmy’s Manifest te realiseren. Een Jimmy is een organisatie waar jongeren fysiek en online terecht kunnen met al hun vragen en ideeën. Waar ze kunnen samenwerken en uitgedaagd worden hun talenten te ontdekken en verder te ontwikkelen. Een Jimmy wordt van 'onderop georganiseerd' in een coproductie van jongeren en professionals en maakt onderdeel uit van het landelijk netwerk van Jimmy’sNL. De gemeente faciliteert de initiatiefnemers. Alcohol en drugs Doel van het in december 2014 door de raad vastgestelde Preventie- en Handhavingsplan Jeugd, Alcohol, Tabak en Drugs 2014-2017 is het voorkomen en terugdringen van schadelijk alcohol-, tabaken drugsgebruik onder jongeren in Leeuwarden. De GGD onderzoekt periodiek de resultaten van de aanpak. Speelruimte Speelruimte heeft een impuls gekregen met het voltooien van de zogenoemde speellinten in de stad en de start van het experiment met groene schoolpleinen.

3. Ieder kind/jongere krijgt zo nodig passende zorg en ondersteuning Ontwikkelingen Centrum voor Jeugd en Gezin (CJG) De elf CJG netwerken zijn vervlochten met en geborgd in de sociale wijkteams en de jeugd- en gezinsteams. Om dit proces te begeleiden zijn randvoorwaarden in de opdracht aan de Coöperatie Amaryllis opgenomen: de sociaal werkers zijn zichtbaar aanwezig op bijvoorbeeld scholen en kinderopvang en er is een blijvend aanbod van deskundigheidsbevordering op het gebied van opvoeden en opgroeien. 28


jaarverslag

Daarnaast is er een zogenoemde Opvoedkade in ontwikkeling waar ouders terecht kunnen voor informatie en advies op het gebied van opvoedingsondersteuning voor alle ouders en kinderen tot 18 jaar.

4. Overig Culturele Hoofdstad 2018: projecten jeugd en onderwijs Met de Provincie Fryslân is voortvarend gewerkt aan planvorming in het kader van LeeuwardenFryslân Culturele Hoofdstad van Europa 2018 en de Samenwerkingsagenda. Onderwerpen die aan de orde komen: aansluiting arbeidsmarkt-onderwijs-ondernemerschap, IKC-ontwikkeling, (kind)talentcentrum, ouderbetrokkenheid en meertaligheid.

29


jaarverslag

Wat heeft het gekost? Resultaat 2014 Jeugd en onderwijs

Lasten

Baten

x € 1.000 Saldo


24.631 25.452

3.439 4.147

-21.192 -21.305

C. Rekening 2014

25.367

4.190

-21.177

85

43

128

Resultaat lasten 146 -57 234 -271 -31 63

Resultaat baten -149 1 -72 247 0 15

85

43

128

Totaal

Totaal

x € 1.000 Saldo

lasten

baten

Resultaat (B-C)

Resultaat 2014 Beleidsproducten Jeugd en onderwijs Hoger onderwijs Kinderopvang Leerlingenzorg Onderwijsachterstandbestrijding Volwasseneneducatie Zorg voor de Jeugd Totaal


x € 1.000 Saldo -3 -56 162 -24 -31 78


85

43

128

Totaal

85

43

128

Niet relevante posten Onder de niet relevante posten staat een tweetal uitgaven waar baten tot eenzelfde bedrag tegenover staan, zoals ontvangen Rijksmiddelen voor onderwijsachterstandenbeleid en een bijdrage uit het SIOF ten behoeve van de University Campus Fryslân. Verder zijn er een aantal kleinere voordelen op leerlingenzorg (bijv. lagere kapitaallasten, onderhouds- , energie- en advieskosten).

30


jaarverslag

Sociaal maatschappelijke ontwikkeling Realisatie en voortgang speerpunten x

Start uitvoering en implementatie decentralisatie AWBZ naar Wmo De gemeente is er in geslaagd om alle voorbereidingen te treffen om de nieuwe taken op het gebied van de Wmo (begeleiding, dagbesteding, persoonlijke verzorging en beschermd wonen) per 1 januari 2015 uit te kunnen voeren. Daarnaast is de uitvoering van de “oude” Wmo taken aangepast aan de nieuwe Wet maatschappelijke ondersteuning 2015.

x

Regiovisie huiselijk geweld en kindermishandeling; Veilig Thuis in Fryslân In de, op 24 november 2014 door de raad vastgestelde, Regiovisie huiselijk geweld en kindermishandeling 'Veilig thuis in Fryslân' hebben de 24 Friese gemeenten gezamenlijk de inhoudelijke koers voor de komende jaren in Fryslân geformuleerd. Het doel van het beleid is het voorkomen van geweld en het realiseren van een duurzame veilige situatie voor het gehele gezinssysteem: kinderen en volwassenen, slachtoffers en daders. Als er dan toch geweld optreedt, moet dit zo vroeg mogelijk worden gesignaleerd en gestopt. In vervolg op de Regiovisie is in samenwerking met de Fries gemeenten in 2014 een start gemaakt met het bovenlokale Uitvoeringsplan Regiovisie. Tevens wordt gewerkt aan de gemeentelijke uitvoeringsplannen.

x

Faciliteren en stimuleren van wijkondernemerschap (sociaal domein) 2014 is het tweede jaar van de pilot wijkondernemerschap. In de vijf pilotwijken zijn experimenten gestart, voortgezet of vernieuwd. De vijf wijken en hun projecten zijn: - Achter de Hoven met een zorgcoöperatie in oprichting, een kennis- en informatiepunt waar de wijk gebruik van kan maken en ook met als doel het uitwisselen van kennis en informatie tussen vijf coöperaties die er in de wijk zijn. - Wielenpôlle en Schepenbuurt richten zich op kinderen, jongeren, en volwassenen. Er zijn opvoedcursussen afgerond en de eerste bewoners zijn weer naar school of aan het werk. - Aldlân richt zich op jongeren en het verbinden van activiteiten en groepen in de hele wijk. - Bilgaard is het project Junior Up gestart om niet alleen de jongeren te activeren, maar ook te laten instromen in het vrijwilligerswerk voor de wijkvereniging. Daarnaast is de wijkvereniging een belangrijke partner in het Wijkbedrijf Bilgaard dat in 2014 is opgestart en verzorgt en ondersteunt de vrijwilligers die zijn geactiveerd en klusjes doen in de wijk. De pilots lopen door in 2015 en worden begin 2016 geëvalueerd.

31


jaarverslag

Wat wilden we bereiken en wat hebben we daarvoor gedaan? 1. Voor mensen zonder zelfstandige huisvesting is tijdelijke opvang beschikbaar, zo lang als nodig, maar niet langer dan, noodzakelijk Verblijfsduur in opvangvoorzieningen Binnen de opvang worden burgers opgevangen zo lang als mogelijk, maar niet langer dan noodzakelijk. De gemiddelde verblijfsduur van cliënten in de opvangvoorzieningen wijkt in 2014 niet af van de gemaakte afspraken hierover. Met uitzondering van de verblijfsduur in het Huis voor Jongeren. Met Zienn zijn hierover nieuwe afspraken gemaakt, die verband houden met de vaak complexe problematiek van de jongeren en de langere begeleiding die daarbij nodig is. Pilot Housing First In 2014 is gestart met de Pilot Housing First. Deze pilot heeft tot doel om cliënten eerst te huisvesten voordat gewerkt wordt aan de overige problematiek van de cliënt. De gedachte hierachter is om vanuit een stabiele, veilige woonomgeving rust te creëren voor aanpak van de overige problematiek. Het project wordt uitgevoerd door Limor (in samenwerking met Zienn) en het Veiligheidshuis Fryslân. Nieuwe locaties nachtopvang en opvang dak- en thuislozen Er is definitief een nieuwe locatie voor de nachtopvang. Het proces van de locatiekeuze was er een met veel spanningen, zowel wat de bezwaren van omwonenden betreft als politiek. Toch is het gelukt om het tot een goed einde te brengen. Eind 2014 is de nachtopvang verhuisd van het gebouw naast De Terp naar de Wirdumerpoort aan de Oostergoweg. Ook heeft Zienn een nieuwe zorgopvang gerealiseerd op de plek van de voormalige Buitenschool. Deze zorgopvang is sinds september 2014 in gebruik en is bestemd voor dak- en thuisloze ouderen. Door de verhuizing van de nachtopvang en de zorgopvang kan De Terp worden gesloten en wordt de vangnetfunctie in nieuwe gebouwen ondergebracht.

2. Cliëntondersteuning op maat Binnen de opvang kennen we twee soorten voorzieningen. Algemene voorzieningen, die voor iedereen toegankelijk zijn en individuele maatwerkvoorzieningen. Deze laatste voorzieningen worden ingezet voor iedereen die tot de doelgroep dak- en thuislozen behoort. Er is echter altijd een groep die wel tot de doelgroep behoort, maar reguliere zorg mijdt (zorgmijders). Een deel van deze groep is in beeld bij GGZ Friesland en een deel bij Verslavingszorg Noord Nederland (VNN). Extra inzet in 2014 heeft ertoe geleid dat GGZ Friesland 31% van deze zorgmijders door heeft kunnen geleiden naar reguliere zorg. VNN heeft in 2014 met haar extra inzet 49% zorgmijders door kunnen geleiden naar zorg. Fier Fryslân heeft in 2014 extra inzet gepleegd om het aantal herhalingsmeldingen van huiselijk geweld terug te brengen. Waar eerder nog sprake was van 90% herhalingsmeldingen, heeft Fier Fryslân dit terug kunnen brengen naar 70%. Klanttevredenheid maatwerkvoorzieningen Wmo Naast cliëntondersteuning op maat in de opvang is er binnen de Wmo sprake van cliëntondersteuning op maat als het gaat om hulpmiddelen en diensten (zoals huishoudelijke hulp, collectief taxivervoer). Deze maatwerkvoorzieningen worden verstrekt door Bureau Wmo. Onder bewoners die gebruik maken van maatwerkvoorzieningen Wmo is onderzoek gedaan naar de klanttevredenheid. Hieruit blijkt dat ongeveer 78% tevreden tot zeer tevreden is over de maatwerkvoorzieningen. In het onderzoek is gevraagd naar onder andere de wachttijd tussen 32


jaarverslag

aanmelding en verkrijging, de kwaliteit, de inzet van de dienstverlening en het personeel dat gerelateerd is aan de dienstverlening.

3. Voor alle burgers is er ruimte voor ontmoeting en participatie Stimuleren burgerinitiatieven via het Mienskipsfonds In juni 2014 is een besluit genomen over het instellen van het Mienskipsfonds. Bewoners(groepen) kunnen een aanvraag indienen voor dit fonds. Aanvragen worden behandeld door de "Tafel van 8". De Tafel van 8 bestaat uit vier professionals en vier bewoners uit onze gemeente. In december 2014 heeft de Tafel van 8 de eerste aanvragen behandeld. In het voorjaar van 2015 geeft de Tafel van 8 een advies aan het college over hoe het fonds in te richten in de jaren 2015, 2016 en 2017. Buurt- en wijkhuizen In Leeuwarden vervullen buurten wijkcentra een belangrijke rol als het gaat om ontmoeting en participatie. Het streven is om voorzieningen in de wijk te verbinden (buurt-/wijkcentra, brede school, sportvoorzieningen) om een integrale aanpak voor ontmoeting en participatie te bewerkstelligen. Op dit moment zijn acht buurt-/wijkcentra verbonden aan andere wijkvoorzieningen. In het collegeprogramma 2014 -2018 is het accommodatiebeheer geregeld voor een vijftal wijkcentra die tot dat moment een beheerder hadden die gefinancierd werd uit incidentele middelen. Daarnaast is er budget beschikbaar gekomen om de dorpshuizen van voormalig Boarnsterhim te kunnen subsidiëren. Vrijwilligerswerk Bewoners kunnen ook participeren in de maatschappij door vrijwilligerswerk te gaan doen. Zeker in een samenleving waarin meer van bewoners zelf verwacht wordt (zelfen samenredzaamheid) vervult een vrijwilliger een belangrijke rol. Het Vrijwilligersservicepunt (onderdeel Welzijn Centraal) brengt voor de gemeente Leeuwarden vraag en aanbod bij elkaar. In 2014 heeft zij 610 burgers succesvol gematcht. In onderstaande grafiek wordt weergegeven in welke segmenten van de samenleving vrijwilligerswerk wordt verricht. Percentage actief in vrijwilligerswerk in 2014 naar soort instelling en mensen die (meer) actief willen worden

Bron: Wijkenquête 2014; bewerking gemeente Leeuwarden 2015

33


jaarverslag

Wat heeft het gekost? Resultaat 2014 Sociaal maatschappelijke ontwikkeling

Lasten

Baten

x € 1.000 Saldo


44.825 46.769

3.014 3.110

-41.811 -43.659

C. Rekening 2014

45.159

6.651

-38.508

Resultaat (B-C)

1.610

3.541

5.151

Resultaat lasten -2.462 4.072

Resultaat baten 2.792 748

1.610

3.541

5.151

Resultaat 2014 Beleidsproducten Sociaal maatschappelijke ontwikkeling Opvang en zorgverlening Ouderen- en gehandicaptenzorg Totaal

x € 1.000 Saldo 330 4.820


Totaal

Totaal

x € 1.000 Saldo

1. Wmo

lasten 4.025

baten 748

4.773

2. Niet relevante posten:

-2.415

2.793

378

Totaal

1.610

3.541

5.151

1. Resultaat Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo) (voordeel € 4.773.000) De doelstelling van de Veranderagenda 2010-2014 is de uitvoering van de Wmo-voorzieningen uit te voeren binnen de beschikbare budgetten. In vijf jaar tijd is een groot aantal maatregelen genomen om de kosten te verlagen en de inkomsten te verhogen. Naast de Veranderagenda is met het oog op de decentralisaties al voorgesorteerd op de kortingen op de budgetten vanaf 2015 en is een sober beleid gevoerd. Dit leidt tot een voordeel van circa € 3,6 mln. Het overige resultaat van circa € 1,2 mln komt tot stand door incidentele voordelen uit onder andere de verkoop van hulpmiddelen aan AWBZ-instellingen, de eigen bijdrage voor de huishoudelijke hulp en terugbetaling van pgb’s. 2. Niet relevante posten De hoogte van de baten en de lasten onder niet relevante posten heeft te maken met de Rijksmiddelen voor begeleiding Wmo die in 2014 zijn ontvangen, maar in 2015 moeten worden ingezet. Zie voor een verdere toelichting paragraaf 3.1.4 Reserve budgetoverheveling.

34


jaarverslag

Werk en inkomen Realisatie en voortgang speerpunten x Start uitvoering en implementatie decentralisatie Participatiewet en andere wetgevingstrajecten Met de Participatiewet is de gemeente verantwoordelijk geworden voor een grotere groep mensen aan de onderkant van de arbeidsmarkt. Bovendien bepaalt de Participatiewet dat het aanwezige arbeidsvermogen binnen de doelgroep moet worden ontsloten ten behoeve van de regionale arbeidsmarkt. Hiervoor zijn instrumenten als loonkostensubsidie en beschut werk beschikbaar. Om dit voor elkaar te krijgen moet er, naast de oprichting van het regionale Werkbedrijf, veel verbouwd en vernieuwd worden op het terrein van werk en inkomen. Er is daarom naast correcte implementatie van weten regelgeving ook vooral aan deze vernieuwingsopdracht gewerkt. x

Doorontwikkeling en innovatie dienstverlening werkzoekenden en werkgevers De regionale werkgeversdienstverlening in de arbeidsmarktregio Fryslân maakt een stevige ontwikkeling door. Met de komst van de Participatiewet is in de tweede helft van 2014 fors ingezet op de regionale beleidssamenwerking. Deze samenwerking is gericht op het effectiever acteren in de arbeidsmarktregio. We zien hier mogelijkheden om het beleid meer te specificeren op regionaal niveau. Vanuit het regionale Werkbedrijf wordt deze regionale samenhang verwacht. Dit richt zich vooral op werk en participatie. Eén van de belangrijkste opgaven hierin is om mensen richting de arbeidsmarkt te bewegen door vraag en aanbod (op regionaal niveau) bij elkaar te brengen. Er is meer gezamenlijke focus op arrangementen met werkgevers, het regionaal opschalen van vacatures en het matchen van kandidaten. Gemeenten zijn erg tevreden met de rol van Leeuwarden in deze ontwikkelingen.

x

Visie Armoede De armoedeproblematiek in Leeuwarden is een relatief groot en hardnekkig probleem. De samenstelling van de groep, veel WWB-ers en de toenemende groep werkende armen, is hier debet aan. Op 10 november 2014 is de nieuwe armoedeaanpak gemeente Leeuwarden: De Kunst van het Rondkomen vastgesteld. Hierin is de keuze gemaakt voor vijf speerpunten. Werk & Participatie, Gezondheid & Sport, Onderwijs & Kinderen, Duurzaamheid & Wonen en Netwerk & Fondsen. Kunt u rondkomen met het inkomen van uw huishouden?

Bron: Wijkenquête 35


jaarverslag

Werk is de belangrijkste weg uit de armoede. Daarom wordt ingezet op het realiseren van meer banen en het vergroten van de baankansen van mensen met een laag inkomen. Door inwoners fit en gezond te houden, verlagen we de kosten op andere terreinen als bijvoorbeeld zorg. Een belangrijke doelgroep van het armoedebeleid is kinderen van ouders met een laag inkomen. Met onder andere het Kindpakket wordt er voor gezorgd dat deze kinderen dezelfde ontwikkelkansen hebben als andere kinderen. Door samen met de provincie, wooncorporaties en bouwbedrijven te werken aan verduurzaming van woningen, willen we de woonlasten verlagen van mensen met een laag inkomen (zie ook Programma Fysiek: Wonen en milieu). x

Evaluatie schuldhulpverlening Zoals aangegeven in de nota ‘De Kunst van het Rondkomen’ vormen de wijkteams per 1 januari 2015 de toegang tot de schuldhulpverlening en voeren de wijkteams de eerstelijnstaken op het gebied van schuldhulpverlening uit. Vroegtijdig hulp en advies vragen bij financiële vragen en problemen voorkomt problematische schulden. Conform het Leeuwarder model wordt er samengewerkt met de vrijwilligersorganisaties en de buurtservicepunten. De samenwerking verloopt goed maar kan intensiever.

36


jaarverslag

Wat wilden we bereiken en wat hebben we daarvoor gedaan?

1. Zoveel mogelijk mensen kunnen in hun eigen levensonderhoud voorzien WWB, IOAW, IOAZ, Elders verzorgden en Bbz: samen de Wet BUIG Het streefgetal was gemiddeld 5.330 huishoudens in de bijstand, gerealiseerd is 5.308. De ontwikkeling van het volume bestand BUIG over 2014 ziet er als volgt uit:

Bron: Br B ron:

Bron: Gemeente Leeuwarden

In de begroting voor 2014 is vanwege de verslechterende economische ontwikkeling en de daaraan gekoppelde verwachting van de toename van het aantal WWB’ers extra ingezet op volumereductie. Hiertoe is onder andere ingezet op uitstroom naar werk, strak inrichten van de toegangspoort en hoogwaardig handhaven. Meerjarige Aanvullende Uitkering (MAU) Voor de jaren 2013 t/m 2015 heeft de gemeente Leeuwarden een Meerjarige Aanvullende Uitkering (MAU) toegekend gekregen. De gemeente heeft daarbij een eigen risico van 5% van de Rijksbijdrage op het Inkomensdeel. Dankzij het door de gemeenteraad vastgestelde Verbeterplan MAU 2013-2015 heeft de gemeente de tekorten fors terug kunnen brengen. Een belangrijk onderdeel uit de MAUambitie is de realisatie van een poortwachtersquote van 30%. Deze ambitie is ruim gehaald. Door deze acties uit het Verbeterplan MAU hoeft het Rijk geen MAU uit te keren over 2014. Wet Sociale Werkvoorziening (WSW) Door de nieuwe Participatiewet moet de omvang van de doelgroep op termijn worden teruggebracht tot ongeveer 1/3 van de huidige omvang. De Participatiewet vervangt de Wet Sociale Werkvoorziening (WSW) vanaf 1 januari 2015. Er kunnen dan geen nieuwe mensen meer instromen in de WSW. Dit betekent dat de Gemeenschappelijke Regeling SW Fryslân voor een uitdaging staat om de komende jaren een afbouw tot stand te brengen. Na jaren is het de deelnemende gemeenten in de Gemeenschappelijke Regeling SW Fryslân gelukt overeenstemming te krijgen over de vereiste afbouw. ESF Actieplan Jeugdwerkloosheid Er is in juli 2014 een analyse gemaakt van de doelgroep WWB-jongeren en daaruit is gebleken dat het aantal WWB-jongeren zonder een startkwalificatie percentueel daalt. Het percentage is gedaald 37


jaarverslag

van 75% naar 69 %. Het klantenbestand van de jongeren in de WWB in absolute zin is gestegen naar 660 jongeren (in 2013 was dit: 596). Dit heeft mogelijk al te maken met de instroom van Wajongers. Er is nog steeds sprake van veel meervoudige problematiek bij jongeren (zoals schulden). Vanuit de middelen van het Actieplan Jeugdwerkeloosheid was het mogelijk om in 2014 nog extra trajecten in te zetten. Dit heeft geresulteerd in vijftig trajecten bij diverse aanbieders gericht op zorgjongeren. De resultaten van deze trajecten zijn begin 2015 bekend.

2. Meer mensen doen maatschappelijk nuttig werk Talentcentrum Friesland In 2014 zijn meer dan 1.200 klanten op nieuwe trajecten geplaatst of aangemeld voor het Talentcentrum Fryslân. Hiermee is de doelstelling van 600 plaatsingen voor het hele jaar ruimschoots gehaald. Per 1 april 2014 is gestart met een specifiek analyseprogramma voor jongeren en hebben 58 jongeren dit programma gevolgd. Het doel is om een beter beeld te hebben van de mogelijkheden van de jongere om een sluitende aanpak te maken met een traject naar school of werk. Participatie op wijkniveau De participatie op wijkniveau is verder vorm gegeven. Hier draaien de projecten De Boost en De Kracht. Tot de opbrengst van de projecten geldt de activering van inwoners in de breedste zin van het woord. De activering kan leiden tot collectieve bezuinigingen op voorzieningen breed (gezondheidszorg, hulpverlening, zorg). Daarnaast wordt tevens partiële of volledige uitstroom uit de WWB gerekend tot de opbrengsten. Uiteindelijk is het doel van de projecten dat de deelnemers er op meerdere facetten beter van worden en minder afhankelijk zijn van de overheid op het gebied van inkomen en zorg en meer steun en kansen ontdekken in hun omgeving. 3. Minder mensen in financiële en sociaal maatschappelijke armoede Gebruik regelingen Voor het verbeteren van de financiële positie van kwetsbare bewoners vormen de minimaregelingen een belangrijk instrument. In welke mate de minimaregelingen effectief zijn wordt deels bepaald door de communicatie daarover. Ondanks de diverse voorlichtingsacties blijkt het gebruik van de regelingen laag. Mede naar aanleiding van de nota ‘De Kunst van het Rondkomen’ is besloten om een plan van aanpak ‘Tegengaan niet-gebruik minimaregelingen’ op te stellen. Kindpakket Het Kindpakket is op 1 juli 2014 ingevoerd. Het Kindpakket is een eerste uitwerking van de armoedeaanpak waarbij de focus op kinderen gericht is. Stichting Leergeld, Jeugdsportfonds, Jeugdcultuurfonds en de sociale wijkteams zijn belast met de uitvoering en verzorgen de ondersteuning bij meedoen op school, sport/cultuur en in de thuissituatie. Het streven is erop gericht om jaarlijks minimaal 1.750 kinderen te bereiken. In 2014 zijn door de drie fondsen 1.199 kinderen bereikt. Sinds 1 oktober draait de website www.kindpakket.nl. In twee maanden tijd zijn 127 aanvragen via de website gedaan. Het Kindpakket is onderdeel van de lijn Kansen voor kinderen uit de Samenwerkingsagenda. Schuldhulpverlening Per 1 december 2014 bedroeg de instroom bij de Kredietbank Nederland (KBNL) 351 klanten. Hiermee loopt KBNL ruim binnen de pas met het begrote aantal klanten (650 klanten). De lagere instroom in de schuldregelingstrajecten komt doordat in de sociale wijkteams een passend aanbod wordt gedaan en sommige klanten een langere toeleiding naar een schuldregelingstraject nodig hebben. Daarnaast had een aantal wijkteams in 2014 een wachtlijst.

38


jaarverslag

Dit heeft ook effect op de doorstroming van klanten naar KBNL gehad. Een deel van deze klanten zullen in 2015 alsnog doorstromen naar de KBNL. In 2014 is 4 % (18) van de klanten van Ping (totaal: 446) doorverwezen naar de KBNL. In de meeste gevallen was doorverwijzing naar de curatieve schuldhulpverlening niet nodig en kon Ping de klant verder op weg helpen. Beschermingsbewind Mensen die in financiële problemen verkeren kunnen door de rechter een bewindvoerder toegewezen krijgen. Voor de kosten van deze bewindvoerders kan een beroep worden gedaan op de bijzondere bijstand. Door de groei van de rechtelijke uitspraken om iemand onder bewind te plaatsen neemt ook het beroep op de bijzondere bijstand toe: 2012: € 300.000 2013: € 800.000 2014: € 1.400.000.

39


jaarverslag

Wat heeft het gekost? Lasten

Baten

x € 1.000 Saldo


138.064 137.924

110.837 105.939

-27.227 -31.985

C. Rekening 2014

138.061

108.974

-29.087

-137

3.035

2.898

Resultaat 2014 Werk en inkomen

Resultaat (B-C)

Resultaat 2014 Beleidsproducten Werk en inkomen Arbeidsmarkt en sociale integratie Sociale integratie achterst. groepen Inkomensvoorziening Armoedebestrijding Lijkbezorging Totaal

Analyse van het resultaat: 1. Gemeentelijke middelen W-deel 2. Participatiebudget 3. Jeugdwerkloosheid

x € 1.000 Saldo

Resultaat lasten 379 -78 -433 8 -13

Resultaat baten 2.734 13 289 0 -2

-137

3.035

2.898

Totaal

Totaal

x € 1.000 Saldo

lasten

baten

-19 -724 850

921 2.575 -562

3.113 -65 -144 8 -15

902 1.851 288


-244

102

-142

Totaal

-137

3.035

2.898

1. Gemeentelijke middelen W-deel (voordeel € 902.000) Er is door de gemeente met succes bezwaar aangetekend tegen de vaststellingsbeschikking van het Rijk voor de WWB 2007 en WWB 2008. Het bezwaarschrift ging over een verschil van inzicht over de rechtmatigheid van jaar overschrijdende betaalde voorschotten. Het bezwaarschrift is grotendeels gegrond verklaard. Een jarenlange procedure is hiermee afgerond met een voor de gemeente gunstige uitkomst. Het ministerie heeft de gemeente ruim € 902.000 terugbetaald. 2. Participatiebudget (voordeel € 1.851.000) Binnen het P-budget is ruim € 1,8 mln gereserveerd ten behoeve van de reserve Sociaal domein. Dit budget van € 1,8 mln valt eerst vrij ten gunste van het rekeningresultaat. 3. Jeugdwerkloosheid (voordeel € 288.000) Leeuwarden heeft voor 2012 en 2013 subsidie toegekend gekregen uit het Europees Sociaal Fonds (ESF) voor de uitvoering van het Regionaal Actieplan Jeugdwerkloosheid. Leeuwarden is namens de arbeidsmarktregio Friesland coördinator en penvoerder voor dit project. De hoogte van de definitieve subsidie is afhankelijk van de werkelijk gemaakte kosten en deze kosten moeten aan de bestedingsvoorwaarden voldoen. Gedurende de subsidieperiode is het uiteindelijke subsidiebedrag daarom onzeker. Het risico bestaat dat gemaakte kosten door ESF niet worden gesubsidieerd. De projectkosten van het Actieplan Jeugdwerkloosheid zijn in het realisatiejaar daarom afgewikkeld binnen de bestaande budgetten. De subsidie is onlangs door het Ministerie van SZW vastgesteld. De afrekening valt hoger uit dan waar rekening mee was gehouden.

40


jaarverslag

Sport Realisatie en voortgang speerpunten x

Samenwerking sportverenigingen/omnivereniging Sportwijk Nijlân is een mooi voorbeeld van een sterke samenwerking tussen acht sportverenigingen (stichting) met de gemeente, bv SPORT (buurtsportcoach), het wijkpanel/de wijkvereniging, het CIOS en het sociaal wijkteam. Sportwijk Nijlân heeft daarvoor ook een bijdrage ontvangen van Sportstimulans en van de gemeente Leeuwarden (motie van de raad). Hun streven is: over twee jaar 15% inactieve bewoners zijn actief; 15% actieve inwoners zijn meer actief; 15% meer leden van sportverenigingen en minimaal acht keer een nieuw, duurzaam en aantrekkelijk sporten beweegaanbod. Ook LAC Frisia heeft haar maatschappelijke verantwoordelijkheid genomen om ook voor andere groepen dan de leden van de sportvereniging van betekenis te zijn. Zij zijn gestart met een project voor vroegtijdig schoolverlaters. De drie voetbalverenigingen op Kalverdijkje Zuid (Nicator, Lions en Flamingo) hebben de intentie uitgesproken om nauwer samen te gaan werken. In de dorpen van voormalig Boarnsterhim is al langer sprake van samenwerking tussen de verschillende verenigingen: in ieder dorp werken zij samen in een sportstichting.

x

Uitbreiden en verbreden van de combinatiefuncties Percentage personen dat lid is van een sportvereniging

Bron: Wijkenquête 41


jaarverslag

In 2014 is er een verbreding geweest van de combinatiefunctionaris naar de buurtsportcoach. De buurtsportcoach blijft actief op scholen en in de naschoolse opvang in de aandachtswijken. Dat dit nodig is blijkt ook uit de vorige afbeelding waar duidelijk wordt dat in de aandachtswijken de minste mensen lid zijn van een sportvereniging. Daarnaast is elke buurtsportcoach actief in een wijk. Aan elk sociaal wijkteam is een buurtsportcoach gekoppeld. Zij gaan activiteiten voor buurtbewoners organiseren in het kader van participatie/meedoen. x

Herontwikkeling Kalverdijkje De herontwikkeling van sportconcentratiegebied Kalverdijkje is in 2014 afgerond. In het noordelijk deel is de nieuwe accommodatie (kunstgrasvelden, natuurgrasveld, wasen kleedruimtes, clubgebouw) van SC Leovardia in gebruik genomen. In het zuidelijk deel zijn de drie nieuwe hockeyvelden van MHCL opgeleverd. De grasvoetbalvelden, die gebruikt worden door VV Nicator, HSC Lions’66 en SC Flamingo worden gerenoveerd. Dit is/wordt in 2014, 2015 en 2016 gefaseerd aangepakt, zodat de verenigingen zo weinig mogelijk hoeven uit te wijken naar andere locaties. Nicator en Lions hebben hun wasen kleedruimtes van de gemeente overgenomen en in eigen beheer gerenoveerd. Wielervereniging De Friesche Leeuw heeft het voormalige clubgebouw van Flamingo en de bijbehorende kleed- en opslagruimte in gebruik genomen als wielerhonk en is daarmee afdoende gefaciliteerd. Als uitvloeisel van de besluitvorming rond Kalverdijkje is besloten dat rugbyvereniging Greate Pier op zijn huidige locatie aan de Langdeelstraat blijft; daar wordt in 2015 een nieuw wedstrijdveld gerealiseerd en het trainingsveld gerenoveerd. Greate Pier neemt in 2015 de wasen kleedaccommodatie over van de gemeente en renoveert dat in eigen beheer.

x

Beleidsnota Sportaccommodaties De beleidsnota is in voorbereiding en wordt voorjaar 2015 aan de raad voorgelegd. In 2014 is er nauw overleg geweest met vertegenwoordigers van sportverenigingen en met bv SPORT. Het Mulierinstituut heeft een onderzoek afgerond naar de toekomstige behoefte aan sportaccommodaties in de gemeente Leeuwarden (nu tot 2030).

42


jaarverslag

Wat wilden we bereiken en wat hebben we daarvoor gedaan? 1. Burgers zijn en blijven gemotiveerd om te bewegen en te (top)sporten Uit de wijkenquête van de gemeente Leeuwarden blijkt dat er in 2014 55% van de inwoners van onze gemeente twee of meer keer per week sporten. In 2012 was dit net iets hoger met 57%. Subsidieverlening Door de toepassing van het tendersysteem in de regeling subsidie Top- en Breedtesportevenementen hebben ook in 2014 meer sportevenementen plaats kunnen vinden. Deze regeling zorgt jaarlijks voor veel beweging in de gemeente. Er wordt een groot beroep gedaan op de regeling. Omdat het budget voor topsportevenementen met ingang van 2015 wordt beëindigd, moet er voor deze topsportevenementen, zoals Loop Leeuwarden en het Europees korfbaltoernooi onder 19 jaar, een beroep worden gedaan op de middelen voor breedtesportevenementen. Dit betekent dat er voor de breedtesportevenementen minder budget beschikbaar is en voor de topsportevenementen een veel lagere subsidie. De regeling subsidie Top- en Breedtesportevenementen is in 2014 hier op aangepast.

2. Burgers participeren in wijken en dorpen Buurtsportcoaches In de tweede helft van 2014 is er een buurtsportcoach gelinkt aan elk sociaal wijkteam. Omdat de sociale wijkteams toen volop in ontwikkeling waren, zijn er in 2014 geen bewegingsprogramma’s gestart. Wel is er kennisgemaakt, is er informatie over elkaars rollen uitgewisseld en zijn de eerste plannen gemaakt. Vrijwilligers In de gemeente-enquête 2014 is de vraag ‘Heeft u de afgelopen 12 maanden vrijwilligerswerk verricht?’ meegenomen. Van het totaal aantal respondenten geeft 60% aan vrijwilligerswerk gedaan te hebben. Twaalf procent (van de 60%) heeft dat gedaan bij culturele activiteiten, gevolgd door 9% (van de 60%) bij een sportvereniging.

3. De infrastructuur ondersteunt bewegen en (top)sport Sportaccommodaties In het kader van het nieuwe sportaccommodatiebeleid heeft het Mulierinstituut een onderzoek gedaan naar de bezettingsgraden van de sporthallen en gymzalen. De gemiddelde bezettingsraad voor sporthallen is 68% (82% voor onderwijsgebruik en 57% verenigingsgebruik). De gemiddelde bezettingsgraad van gymzalen is 50% voor onderwijs en 17 procent voor verenigingen. Het Mulierinstituut concludeert dat de hallen en gymzalen overwegend goed benut worden. Deze cijfers zijn op een andere wijze berekend dan in de begroting 2014 staat vermeld.

43


jaarverslag


Baten

x € 1.000 Saldo


6.525 6.655

15 145

-6.510 -6.510

C. Rekening 2014

6.490

130

-6.360

165

-15

150

Resultaat lasten 165

Resultaat baten -15

165

-15

150

Totaal

Totaal

x € 1.000 Saldo

lasten

baten

Resultaat 2014 Sport

Resultaat (B-C)

Resultaat 2014 Beleidsproducten Sport Sport en ontspanning Totaal

Analyse van het resultaat: Transitiekosten sportaccommodaties

100

Niet relevante posten: Totaal

x € 1.000 Saldo 150

100

65

-15

50

165

-15

150

Transitiekosten sportaccommodaties (voordeel € 100.000) In het collegeprogramma 2014-2018 is een taakstelling opgenomen op de exploitatiekosten van sportaccommodaties. Vanaf 2014 is per jaar € 100.000 beschikbaar gesteld voor transitiekosten. De fasering van de taakstelling is gewijzigd, waardoor het zwaartepunt van de invulling in het laatste jaar (2018) ligt. In 2014 is geen beroep gedaan op het budget voor transitiekosten. Hierdoor kan een bedrag van € 100.000 vrijvallen ten gunste van het rekeningresultaat.

44


jaarverslag

2.2.2 Programma Fysiek Verantwoordelijke portefeuillehouder(s): Henk Deinum, Harry van der Molen, Thea Koster en Isabelle Diks

Strategisch algemeen doel Een krachtig en aantrekkelijk Leeuwarden en een klimaat dat stad, regio én mensen in beweging brengt.

Successen 1. SLIM-aanpak: versnelling en opschaling in de verduurzaming van de bestaande woningvoorraad door verbinding met landelijke programma’s en samenwerking met de (noordelijke) provincie(s). 2. Het binnenhalen van het lectoraat Circular Plastics (innovatieve toepassingen van kunststof verpakkingsafval) bij de NHL. 3. De nieuwbouw Watercampus is gereed en het gebouw van 6.500 m² is volledig gevuld met het Technologisch Topinstituut Wetsus en met diverse internationale bedrijven. Daarmee is het economische speerpunt Watertechnologie nog meer zichtbaar in de internationale markt gezet. De Watercampus betekent een succesvolle impuls aan de ondersteuning van het bedrijfsleven, mede als voorwaarde voor doorgroei van de sector. 4. De Haak om Leeuwarden en de daarop aansluitende infrastructuur is volgens planning opgeleverd en er is een meetsysteem ingericht op basis waarvan de doorstroming van het verkeer gestuurd kan worden naar andere routes met meer afwikkelingscapaciteit. 5. Een goede en enthousiaste samenwerking tussen bewoners en andere partijen. De gemeente faciliteert en verbindt partijen door communicatie, netwerken en co-creatie bij diverse bewonersinitiatieven. 6. Aankoop Blokhuispoort. De Blokhuispoort zal de komende jaren verder worden ontwikkeld tot hoofdkwartier van Leeuwarden-Fryslân Culturele Hoofdstad van Europa 2018 en creatieve hub.

Verbeterpunten 1. Leeuwarden heeft een relatief hoog afvalscheidingspercentage. De landelijke ambitie voor afvalscheiding is echter bijgesteld van 60-65% in 2015 naar 75% in 2020. O.a. de nog aanwezige hoeveelheid gft in het restafval biedt potentie om deze ambitie te realiseren. In 2015 evalueren we het afvalbeleid en worden nieuwe maatregelen voorgesteld. 2. Het gebruik van de beschikbare fietsenstallingen St. Jacobsstraat en het Zaailand is niet optimaal. De toekomstige inzet van maatregelen zal gericht zijn op het beter benutten van deze beschikbare fietsenstallingen. 3. Het meer stimuleren en communiceren over het verstrekken van duurzaamheidsleningen.

Wat heeft het in totaal gekost? x € 1.000 Programma Fysiek 2014 Economie en toerisme Wonen en milieu Infrastructuur en mobiliteit Ruimtelijke ordening Beheer leefomgeving Totaal

Begroting Begroting Begroting lasten 45.489 27.077 7.891 2.053 42.574 125.084

baten 38.233 18.424 5.447 86 18.132 80.322

45

saldo -7.256 -8.653 -2.444 -1.967 -24.442 -44.762

Rekening

Rekening

Rekening

lasten 44.971 26.584 7.671 2.018 42.767 124.011

baten 37.379 18.668 5.378 164 18.223 79.812

saldo -7.592 -7.916 -2.293 -1.854 -24.544 -44.199


jaarverslag

Eindconclusie Financieel gezien is sprake van een voordeel van € 563.000. Dit bestaat uit een voordeel op de lasten van € 1.073.000 (0,9%) en een nadeel op de baten van € 510.000 (0,6%). Procentueel gezien gaat het om geringe afwijkingen. Het voordeel op de lasten is in hoofdzaak het gevolg van lagere apparaatskosten. Enerzijds omdat met het oog op de gemeentebrede taakstelling bedrijfsvoering behoudend is omgegaan met het structureel invullen van vacatures. Anderzijds door fors lagere inhuur flexibele schil, vooral voor de afhandeling van bouwleges. Het nadeel op de baten is in hoofdzaak veroorzaakt door de lagere opbrengsten bouwleges van in totaal € 545.000. Met de realisatie van de Watercampus is een belangrijke doelstelling gerealiseerd voor de Capital of Watertechnology. De deelname in economische innovatieve projecten loopt. Het aandeel zonnestroomprojecten groeit. In 2014 zijn er weer veel evenementen geïnitieerd en ondersteund. Het aantal bezoekers blijft op peil en dankzij investeringen in de openbare ruimte stijgt de waardering voor voorzieningen in de binnenstad. Het verduurzamen van woningen verloopt naar tevredenheid en we zijn trots op de SLIM-aanpak. Nu de eerste tekenen van economisch herstel op de woningmarkt zichtbaar zijn, is de verwachting dat het aantal energierenovaties de komende jaren verder zal toenemen. We zetten in op het verder uitbouwen van Slim (meer bedrijven sluiten zich aan), initiëren en faciliteren van specifieke acties (zoals isolatieveilingen) door het ondersteunen van bewoners- en wijkinitiatieven. Zodat ook het aantal energierenovaties in de aandachstwijken zal toenemen. De woningvoorraad is met 540 toegenomen en hiermee is voorzien in de vraag naar woonruimte als gevolg van het groeiend aantal inwoners. Door bijsturing van het planaanbod en het mede mogelijk maken van de transformatie van verschillende bestaande kantooren winkelpanden is adequaat gereageerd op de veranderde vraag naar woonruimte voor de kleine huishoudens (studenten en ouderen). De aandacht is nu vooral gericht op voldoende kwaliteit en het voorkomen van overaanbod in het koopsegment. Op het gebied van bodem behoren we landelijk gezien tot de koplopers, met onze aanpak van de spoedlocaties, ook na uitbreiding met voormalig Boarnsterhim. Met de uitvoering van een aantal projecten uit het programma Leeuwarden Vrij-Baan is een belangrijke stap gezet naar een betere bereikbaarheid van Leeuwarden. Stedenbouwkundige kaders voor deelgebieden zijn op orde, maar er is nog niet gestart met een gemeentebrede nieuwe gebiedsvisie. De integratie van het beheer van de openbare ruimte van voormalig Boarnsterhim is goed verlopen. Op veel onderdelen is inzichtelijk hoe de onderhoudstoestand van de kapitaalgoederen is. Ook het achterstallig onderhoud in voormalig Boarnsterhim is in beeld. Er is een eerste aanvang gemaakt met risicogestuurd beheer/assetmanagement, waarmee een balans wordt gezocht tussen inspanning en effect dan wel risico in het onderhoud. Daarnaast is in 2014 veel aandacht besteed aan de betrokkenheid van bewoners bij hun leefomgeving. Het faciliteren en stimuleren van wijkondernemerschap krijgt na de start in 2014 nog meer accent in de komende jaren.

46


jaarverslag

Economie en toerisme Realisatie en voortgang speerpunten x

Slim omgaan met water en energie (werkgelegenheid) De nieuwbouw Watercampus was eind 2014 klaar voor oplevering door BAM; technologisch Topinstituut Wetsus huurt een fors deel. In 2014 is veel tijd besteed aan projectontwikkeling en samenwerking met watertechnologiebedrijven en partijen op de Watercampus. Mede hierdoor hebben zich meerdere partijen (8) op de Watercampus gevestigd. Naast Wetsus zitten in de nieuwbouw twee internationale bedrijven. Ook is een aantal bedrijven doorgegroeid. De eerste werkgelegenheidscijfers laten rond het Watercampus-cluster en watertechnologie ook groei zien. Uit statistische cijfers blijkt dat de werkgelegenheidsgroei op de watercampus doorzet (zie bijlage A Informatieraster).

x

Fysieke realisatie m² aan voorzieningen Er is in 2014 meer dan 6.000 m² aan extra ruimte voor watertechnologie gerealiseerd. Deze wordt inmiddels volledig benut.

x

Verkoop van strategische (school)locaties In 2014 zijn de locaties Nieuwe Schrans en J.H. Knoopstraat overgedragen aan de ontwikkelaar. Op de locatie Nieuwe Schrans zijn door de ontwikkelaar 11 woningen gebouwd. Op de locatie J.H. Knoopstraat zijn door Zienn zorgwoningen gebouwd (3.700 m² bruto vloer oppervlakte) ter vervanging van de locatie De Terp.

47


jaarverslag

Wat wilden we bereiken en wat hebben we daarvoor gedaan? 1. Ontwikkeling naar een kennisintensieve en innovatieve stadseconomie Innovating city In 2014 hebben we de status gekregen van innovating city in het Verenigde Naties programma Global Cities. Gezamenlijk met de Watercampuspartijen en de provincie pakken we projecten op. Met de provincie voeren we het uitvoeringskader watertechnologie uit. Faciliteren van projecten Ook in 2014 heeft de gemeente kennisinstellingen, bewoners en bedrijven geholpen bij de realisatie van innovatieve ‘groene’ projecten. De gemeente heeft ondersteund bij het vinden van coalitiepartners, het bieden van financiële ondersteuning (participatiefonds/transitiefonds), als launching customer1 en als opdrachtgever. Enkele voorbeelden zijn: x het hydrowashr-project x de realisatie van recreatiewoningen door het consortium Achterbosch Zantman in Liyang x ondersteuning geven aan de zonnebootrace 2014 x ondersteuning van de ‘water and energy challenges’ bij scholen x afname van slimme watermeters x de realisatie van de Watercampus als BREEAM2 excellent (zeer duurzaam gebouw) In 2014 zijn meer dan 20 projecten ondersteund. Projecten duurzame energie Ook ten aanzien van duurzame energie is een aantal projecten gestart. Voorbeelden zijn: een haalbaarheidsstudie voor de realisatie van een zonnestroomfabriek, het verkennen van kansen voor zonneweiden en activiteiten in de gebouwde omgeving (Bilgaard, de Enerzjy Kooperaasje Fryslân, Slim wonen met energie en het EU-project Refurb3). Masterplan Leeuwwarmte Met het masterplan Leeuwwarmte is een vertrekpunt ontstaan voor de concrete ontwikkeling van projecten. De kans op levering van restwarmte vanuit de industrie blijft aanwezig en ook zijn er kansen op afname. De marktpartij ENnatuurlijk breidt op dit moment het warmtenet dat ze zelf in bezit hebben uit. De levering van restwarmte is nog steeds een kans, maar de keuze tot daadwerkelijke levering is door de industrie nog niet gemaakt. Dit betekent dat er nu nog geen stappen gezet kunnen worden. Op het moment dat de markt verder wil, gaat de gemeente dit mogelijk verder faciliteren.

1

Een mogelijk instrument dat de overheid kan inzetten bij het stimuleren van afzetmarkten voor innovatieve producten en

diensten is het zogenaamde “launching customership”. De overheid neemt als launching customer innovatieve producten, diensten of processen af om een kwalitatief beter of maatschappelijk wenselijker resultaat te verkrijgen. De overheid treedt daarbij zelf op als vragende partij door bijvoorbeeld haar inkoop- en aanbestedingsbeleid. Hierdoor creëert ze een afzetmarkt voor bepaalde producten en diensten en vervult zij tegelijkertijd een voorbeeldfunctie voor andere partijen. Vervolgens kan dit private partijen aansporen om het desbetreffende product of dienst in te kopen. 2

BREEAM: BRE Environmental Assessment Method. BREEAM is een beoordelingsmethode om de duurzaamheid van gebouwen

te bepalen. Het bevat een standaard voor een duurzaam gebouw en het geeft aan welk prestatieniveau een gebouw heeft. BREEAM maakt gebruik van een kwalitatieve weging; als totaalscore krijgt een gebouw een waardering als pass, good, very good, excellent of outstanding. 3

Refurb is een Horizon 2020 project, waarbij informatie gedeeld wordt over energiebesparingsprojecten in de gebouwde

omgeving.

48


jaarverslag

2. Stad en regio meer in de schijnwerpers Leeuwarden aantrekkelijke stad voor bezoekers en toeristen Het college van b&w heeft in september 2014 een besluit genomen over de VVV nieuwe stijl waarin de VVV minder gemeentelijke middelen ontvangt, meer focus op Leeuwarden-Fryslân Culturele Hoofdstad van Europa 2018 legt, en naast de fysieke ontvangst vooral de digitale ontvangst van toeristen de komende jaren verbeterd voor een efficiënt en gastvrij onthaal. Samen met de Provincie Fryslân en CH18 is een marketingaanpak Leeuwarden opgesteld en uitgevoerd. In het marketingplan zijn wederzijdse doelstellingen opgenomen die in synergie met elkaar worden uitgevoerd. De focus ligt op Leeuwarden-Fryslân 2018, op evenementen professionaliseren en ondersteunen (zoals Hoofdstad van de Smaak en Maria Louise jaar) en op digitale vindbaarheid en actieve digitale benadering van doelgroepen samen met de markt. Gastvrij Grou Na de gemeentelijke herindeling per 1-1-2014 is een Projectplan Gastvrij Grou opgesteld en uitgevoerd voor en door ondernemers met arrangementen, evenementen en kwaliteitsverbetering in de fysieke ontvangst van toeristen. Vanwege het succes krijgt het plan een vervolg voor de komende jaren, daarbij is een nauwe samenhang met het brede investeringsprogramma voor Grou, zoals apart in het collegeprogramma opgenomen. Ontwikkeling Nationaal Park De Âlde Feanen Voor het Nationaal Park De Âlde Feanen is een ontwikkelplan opgesteld met alle partijen in het gebied. De pijlers marketing, toerisme en beheer worden via werkgroepen concreet uitgewerkt met acties, bijvoorbeeld de toeristische poorten naar het gebied (zoals Grou) krijgen een belangrijke positie hierin. Aantal bezoekers constant en waardering stijgt Mede door de gerichte inzet op evenementen, de marketing op o.a. koopzondagen en fysieke investeringen in de openbare ruimte, zijn ook in 2014 weer goede resultaten bereikt. Het valt op dat ondanks de concurrentie van internetwinkelen ook in 2014 het aantal passanten in de binnenstad op weekbasis vanaf 2009 op een constant niveau gehandhaafd kon worden (ca. 163.000 in sept 2014). Interessant zijn ook de cijfers van waardering voor voorzieningen in de binnenstad (enquêtes). De cijfers lopen altijd 1 jaar achter op de begroting, maar laten een duidelijk stijgende lijn zien, vooral in 2013. Belangrijke aspecten van invloed op de passantenstromen zijn bijvoorbeeld: parkeren, aankleding, veiligheid, netheid en cultureel aanbod. Deze zijn alle gestegen in waardering. De waardering voor het winkelaanbod stabiliseert.

3. Herontwikkeling van strategische locaties in de stad Oldegalileën In Oldegalileën is het oostelijk deel van het plan in 2014 overgedragen aan de ontwikkelaar; hier zijn door de ontwikkelaar 22 grondgebonden woningen gebouwd. Aan het eind van het jaar is met de ontwikkelaar overeengekomen dat deze het westelijk deel in 2015 gaat afnemen en daar 31 grondgebonden woningen gaat bouwen. Philipslocatie/WTC Op de voormalige Philipslocatie is in 2014 gestart met de bouw van de nieuwe Elfstedenhal. Begin 2015 zal nog ca. 10.000 m² worden verkocht aan het Wetterskip. Op de locatie resteert dan nog een strook langs de Harlingertrekvaart waar ontwikkeling als kantoorlocatie mogelijk is.

49


jaarverslag

Wat heeft het gekost? Resultaat 2014 Economie en toerisme

Lasten

Baten

x € 1.000 Saldo


38.135 45.489

34.784 38.233

-3.351 -7.256

C. Rekening 2014

44.971

37.379

-7.592

518

-854

-336

Resultaat lasten 242 -271 655 -108

Resultaat baten -190 56 -720 1

518

-854

-336

Totaal

Totaal

x € 1.000 Saldo

lasten

baten

-190 700 -85

0 -700

-190 0 -85

93

-154

-61

518

-854

-336

Resultaat (B-C)

Resultaat 2014 Beleidsproducten Economie en toerisme Economisch beleid Vastgoedbeheer Grondzaken Toerisme Totaal

Analyse van het resultaat: 1. Vastgoedbeheer 2. Grondzaken – Grondbedrijf 3. Toerisme Niet relevante posten: Totaal

x € 1.000 Saldo 52 -215 -65 -107

1. Vastgoedbeheer (nadeel € 190.000) Zoals in de Turap 2014 al aangegeven, is een nadeel ontstaan van € 190.000 in verband met de asbestsanering in het voormalig HCL-pand Kerkstraat 27/29. Het pand zal in 2015 worden overgedragen aan een ontwikkelaar die in het pand een zevental huurappartementen gaat realiseren. De asbestsanering wordt in 2015 door de ontwikkelaar bij de verbouwing meegenomen. 2. Grondbedrijf De raming 2014 van de lasten en baten met betrekking tot de bouwgrond-exploitatie is gebaseerd op de hercalculaties per 1-1-2014, zoals vastgesteld in de raadsvergadering van 6 oktober 2014. Hierbij werd een inschatting gemaakt van de verwachte aan- en verkopen, alsmede de overige lasten en baten in 2014. De lasten waren begroot op € 23,2 mln en de baten op € 16,8 mln. Het verschil van € 6,4 mln betreft de zgn. voorraadmutatie en gaat via de baten naar de balans als toename van de grondvoorraad. Voor de exploitatie zijn hiermee de lasten en baten in evenwicht. De werkelijke lasten over 2014 bedragen € 22,5 mln en de werkelijke baten € 11,4 mln. Het verschil van € 11,1 mln betreft de zgn. voorraadmutatie en is via de baten naar de balans gegaan als toename van de grondvoorraad.

50


jaarverslag

Dit geeft de volgende overzichten: Lasten/baten Omschrijving Lasten Baten Bijdrage balans Saldo exploitatie Balans (Grondvoorraad) Omschrijving Boekwaarde Af: verliesvoorziening Netto boekwaarde

Begroot 23,2 16,8 6,4

Werkelijk 22,5 11,4 11,1

Verschil 0,7 5,4 4,7

0,0

0,0

0,0

x € 1000 V/N Voordeel Nadeel Toename

x € 1000 Mutatie

1-1-2014

31-12-2014

146,6

157,7

+ 11,1

-3,4

-6,7

- 3,3

143,2

151,0

+ 7,8

De boekwaarde van de grondcomplexen is in 2014 met € 11,1 mln toegenomen van € 146,6 mln naar € 157,7 mln. Vooral door het verwachte nadelige resultaat op de complexen Grut Palma (€ 1,6 mln) en Frisia (€ 1,5 mln) is de verliesvoorziening met € 3,3 mln verhoogd van € 3,4 naar € 6,7 mln. Hierdoor is de netto boekwaarde per saldo met € 7,8 mln toegenomen. Zie voor een nadere toelichting paragraaf 2.3.7 Grondbeleid. 3. Toerisme De overschrijding van de apparaatskosten voor de coördinatie van de evenementen bedroeg € 60.000. Vooral de extra benodigde inzet van de evenementencoördinator en de ondersteuning vanuit het secretariaat van het Projectenbureau zijn hiervan de oorzaak. Op dit product is met ingang van 2014 een structurele taakstelling opgelegd van € 40.000. Hiervan kon in 2014 € 15.000 worden ingevuld waardoor een nadeel is ontstaan van € 25.000. De taakstelling is met ingang van 2015 volledig ingevuld.

51


jaarverslag

Wonen en milieu Realisatie en voortgang speerpunten x

Versterken van leefbaarheid en vergroten kwaliteit woningvoorraad Via de wijkenaanpak en de prestatieafspraken met de corporaties is geïnvesteerd in de fysieke en sociale kwaliteit van de wijken en in verduurzaming van de sociale woningvoorraad. De vele kleinere activiteiten en plannen uit de wijkactieplannen, zowel op sociaal als fysiek gebied, zijn grotendeels uitgevoerd of worden uitgevoerd. Omdat de meeste van deze wijken nog steeds erg kwetsbaar zijn, wordt een tweede reeks wijkactieplannen voor 5 wijken voorbereid die zal lopen tot eind 2017. Zodra de lopende projecten in Nijlân zijn afgerond, is deze wijk qua wijkenaanpak gereed en krijgt de wijk geen vervolg in de genoemde tweede reeks. Wat betreft de grotere plannen ligt de uitvoering van de herstructurering in de West-Indische buurt in Nijlân op schema. Er is verder voortgang te signaleren in de planvorming van de herstructurering in de Oost-Indische buurt in de Vlietzone, het vijvergebied in Nijlân en de integrale kindcentra in het Valeriuskwartier en de Tjerk-Hiddesbuurt. De bestaande afspraken4 voor Heechterp-Schieringen lopen tot en met 2017. De aanpak wordt vooral gefinancierd uit corporatieve middelen. De renovatie van de galerijen van de Eikenflats in het noorden van Heechterp zijn in 2014 afgerond. Daarnaast is gestart met de sloop van de Hellingbaanflats rondom het Hagedoornplein in Schieringen Zuid. Elkien is voornemens om in 3 fasen totaal 150 sociale huurwoningen te realiseren. De eerste fase, de bouw van 58 grondgebonden rijwoningen, rondom het Hagedoornplein wordt in 2015 voorzien. De bouw van de 92 appartementen langs het Vliet wordt in 2 fasen gerealiseerd in 2016 en 2017. Doordat zowel de gemeentelijke als corporatieve middelen voor de aanpak van stedelijke vernieuwing eindig zijn, is aanpassing van de inzet nodig. In 2014 is het wijkbedrijf Bilgaard 5 opgestart. Het wijkbedrijf zet zich op een duurzame manier in voor de economie en samenleving en is daarom beloond met de Herman Wijffels Innovatieprijs.

x

Bijdragen aan efficiënte en effectieve FUMO De FUMO, die begin 2014 daadwerkelijk van start is gegaan, verricht voor ca. 166 van de ca. 4.325 Leeuwarder bedrijven wettelijke milieutaken op het gebied van vergunningverlening, toezicht en handhaving. Het bevoegd gezag ligt bij de gemeente. Op ons verzoek is een opdrachtgeversoverleg ingesteld en vindt periodiek financieel overleg plaats. Er is een concept-DVO (Dienstverleningsovereenkomst) ontwikkeld en er zijn werkafspraken gemaakt. Zoals bekend is het takenpakket, als gevolg van economische ontwikkelingen en de normendiscussie (die geleid heeft tot bijstelling/aanscherping van de normen), structureel kleiner dan in het bedrijfsplan 2012 is aangenomen, waardoor de robuustheid enigszins onder druk is komen te staan. De FUMO zal een nieuw geactualiseerd bedrijfsplan voor de komende jaren opstellen om door te ontwikkelen tot een zo efficiënt en effectief mogelijke organisatie.

4

Gebaseerd op het kabinetsprogramma ‘Van probleemwijk naar prachtwijk’.

5

Het Wijkbedrijf Bilgaard is een samenwerkingsverband (‘consortium’) van bedrijven en bewoners. De betrokken bedrijven zijn: Bouwgroep Dijkstra Draisma, KuuB, KAW en Ekwadraat.

52


jaarverslag

De MAD (Milieu Advies Dienst) is op adequate wijze opgeheven. Formeel fungeert de gemeente Leeuwarden nu als zorggemeente voor zaken die zich na opheffing zouden kunnen aandienen. In theorie zou dit kunnen gaan om een belastingcontrole. x

Realiseren en faciliteren van energiebesparing in de particuliere woningvoorraad Het energieloket Slim wonen in Leeuwarden stimuleert en activeert op eigentijdse en innovatieve wijze in heel Leeuwarden de bewoner-eigenaar om energiebesparende maatregelen in woningen aan te brengen. Het afgelopen jaar is in ruim 700 particuliere woningen geïnvesteerd en is het gemiddeld energieverbruik in aandachtswijken aanzienlijk gedaald (t.o.v. 2008 ligt het gemiddeld energieverbruik ca. 12% lager). Extra inzet is verricht om energiebesparing in de particuliere woningvoorraad in Oud Oost te stimuleren. Zo heeft EBS Friesland (samenwerkingsverband van Friese bouwbedrijven die de SLIM-aanpak ondersteunen) een informatie-unit gehad in de Bloemenbuurt, hebben we 8 relatief standaard woningtypen opgenomen (energie en onderhoud) die het komend jaar samen met de Slim consortia vermarkt worden en hebben we VVE (Vereniging van Huiseigenaren) Tjerk-Hiddes geholpen met het maken van een meerjaren-onderhoudsplan. De trend van toenemende hoeveelheden betere labels (A en B) begint zichtbaar te worden en het aantal lagere labels neemt af. In onderstaande grafiek wordt de trend van de energielabels van de woningen in Leeuwarden weergegeven. Leeuwarden heeft per 2014 20.500 gelabelde woningen. Daarvan hebben er 8.800 een label dat valt in de categorie A++ tot en met C en 11.700 een label vallend in de categorie D tot en met G. In 2013 waren er nog 7.700 woningen met een label A++ tot en met C en 11.800 met een label D tot en met label G. Het aandeel woningen met een beter label is gestegen. Ontwikkeling energielabels woningen gemeente Leeuwarden, 2010-2014

Bron: Klimaatmonitor; bewerking Statistiek & Onderzoek gemeente Leeuwarden 2015

Mede dankzij de zonnekaart op het digitale energieloket is het aantal zonnepanelen binnen de gemeentegrenzen in 2014 met 70% toegenomen. Het aantal m² zonnepanelen en collectoren is nu ca. 45.000 (2013: 27.000 m²). Ons SLIM loket fungeert ook als centrale ingang voor provinciale en landelijke subsidies en financiële faciliteiten. We hebben een Europees project, Horizon 2020 Refurb 2.0, binnengehaald om met andere Europese steden verder te werken aan de energiebesparing in de 53


jaarverslag

particuliere woningbouw, waarvoor € 2,1 mln Europese subsidie beschikbaar is gesteld. Daarnaast is Leeuwarden budgethouder en penvoerder voor de Energieregio Fryslân, een VNG project ter stimulering van energiebesparing en duurzame energieopwekking. Dit project loopt tot en met 2016 en hiervoor is € 491.000 beschikbaar. x

Bijdragen aan schoon oppervlaktewater binnen de gemeentegrenzen In 2014 is het project Kleine Wielen dat een bijdrage levert aan de doelstellingen van de Kader Richtlijn Water (KRW) afgerond. In dit project is nauw samengewerkt met Wetterskip Fryslân. Daarnaast zijn bij het programma Vrij Baan/Bereikbaarheid Leeuwarden en in het uitbreidingsgebied De Zuidlanden (infrastructurele) projecten uitgevoerd, waarbij het hemelwater op een duurzame wijze op het oppervlaktewater wordt geloosd. Deze maatregelen dragen bij aan de KRW-doelstellingen.

x

Verder implementeren maatregelen optimalisatie afvalscheiding Voor 2014 was de ambitie een afvalscheidingspercentage van 57%. We zitten met 61% daar ruim boven, mede dankzij ons stevige afvalbeleid. De landelijke ambitie is aangescherpt naar 75% in 2020. Door middel van proeven en acties streven we continue naar verbetering van ons afvalscheidingspercentage. De afvalinzamelproef in Zuiderburen, die in 2014 is verlengd, heeft als effect dat er meer afval aan de bron wordt gescheiden, waardoor er meer grondstoffen hergebruikt kunnen worden. De hoeveelheid restafval in deze wijk is met 17% gedaald. Kunststof Daarnaast is de hoeveelheid nagescheiden kunststoffen wederom toegenomen en dit heeft een positief effect op het scheidingspercentage. In de loop der jaren is daardoor het effect op het afvalscheidingspercentage eveneens toegenomen en draagt nu voor 6% bij aan het huidige afvalscheidingspercentage van 61%. De ontwikkeling van het scheidingspercentage in de afgelopen jaren is als volgt:

Bron: Gemeente Leeuwarden, Wonen en Milieu

Het scheidingspercentage huishoudelijk afval beschrijft het aandeel gescheiden ingezameld (of gebracht) huishoudelijk afval (inclusief nascheiding), ten opzichte van het totale huishoudelijk afval in de gemeente Leeuwarden. Het effect van nascheiding van kunststoffen op het totale scheidingspercentage is duidelijk zichtbaar. Vanaf 2010 is het scheidingspercentage sterk toegenomen.

54


jaarverslag

Kleine elektrische apparaten De volledig gesubsidieerde proef met inzameling van kleine elektrische apparaten onder brievenbussen is in december 2014 in goed overleg met PostNL en Wecycle beëindigd. Ondanks de bekendheid en het gebruiksgemak heeft het niet geleid tot een afname van het aandeel kleine elektrische apparaten in het restafval. Er is vooral sprake van substitutie (inleveren via bakken i.p.v. naar milieustraat of leveranciers). Gescheiden inzameling van deze elektrische apparaten vindt plaats via de geëigende kanalen.

55


jaarverslag

Wat wilden we bereiken en wat hebben we daarvoor gedaan? 1. Evenwicht aan de onderkant van de woningmarkt Verstrekken van duurzaamheidsleningen In 2014 zijn in totaal 26 duurzaamheidsleningen verstrekt. De ambitie was 100. Ten tijde van het opstellen van de jaarstukken wordt gewerkt aan een voorstel om de condities van de duurzaamheidslening te wijzigen, waardoor de lening wordt geharmoniseerd met provinciale regelingen en meer mensen gebruik kunnen maken van deze goedkope lening.

2. Bescherming en duurzaam beheer van cultureel erfgoed met breed draagvlak voor instandhouding Belangstelling voor onze monumenten is groeiende Voor bescherming en duurzaam beheer van cultureel erfgoed worden verschillende instrumenten ingezet. De Open Monumentendag gericht op het nieuwe grondgebied van Leeuwarden, de opgravingen bij het Sint Anthony Gasthuis aan het Schoenmakersperk en in het Harmoniekwartier trokken veel belangstellenden. Deze activiteiten hebben geleid tot een grotere publicitaire aandacht. Mede op basis van het aantal bezoekers van de artikelen ‘monumenten in Leeuwarden’ kan gesteld worden dat de belangstelling voor onze monumenten groeiende is. Cultuurhistorische informatie voormalig Boarnsterhim Om de cultuurhistorische informatie op het vroegere grondgebied van voormalig Boarnsterhim op kwalitatief gelijkwaardig niveau te brengen als dat van het ‘oude Leeuwarden’ is in 2014 samen met de provincie een begin gemaakt met de verdiepingsslag van de archeologische waardenkaart op basis van de provinciale FAMKE ( Friese Archeologische Monumenten Kaart Extra). Bescherming onroerend erfgoed Leeuwarder binnenstad Met het binnenhalen van provinciale subsidies voor restauraties en herbestemmingen van beeldbepalend onroerend erfgoed in de Leeuwarder binnenstad wordt een belangrijke bijdrage geleverd aan de bescherming ervan. Het betreft de volgende panden: Eijsingahuis en voormalig Fries Museum, herbestemming HCL-panden tot 8 woningen, 5 woningen in het voormalig Leger des Heils, woningbouw in AFI incassobureau, hergebruik van voormalig postkantoor als hotel en 2 woningen aan de Sacramentsstraat.

3. Stimuleren gedifferentieerde en evenwichtige woningvoorraad Woningbouwproductie Specificatie van de woningbouwproductie in 2014

Begroting Werkelijk 2014 2014 Verschil 83 295 212 28 22 -6 41 2 -39 96 35 -61 54 33 -21 28 6 -22 320 320 330 713 383

Sociale huur Geliberaliseerde huur Koop goedkoop < € 160.000 Koop midden < € 230.000 Koop duur < € 340.000 Koop exclusief > € 340.000 Wonen en zorg en kamerverhuur Totaal

Bron: BAG 56


jaarverslag

Het bruto aantal toegevoegde woonruimten bedraagt 713. Dit aantal bevat o.a. 319 eenheden voor wonen en zorg, en 1 complex voor kamerverhuur (bestaande uit 36 onzelfstandige wooneenheden). In totaal werden er 173 woningen gesloopt, waardoor de woningvoorraad met 540 woningen is gegroeid. Hiermee werd ruimschoots voorzien in de groei van het aantal huishoudens (488). Het verloop van het aantal toevoegingen aan de woningvoorraad in de loop der jaren, wordt weergegeven in onderstaande grafiek. Saldo toevoeging woningen aan woningvoorraad (toevoeging min onttrekking), 2005-2014

Bron: gemeente Leeuwarden, Wonen en milieu; bewerking Statistiek & Onderzoek gemeente Leeuwarden 2015

Naast de toevoegingen van zorgwoningen bij Nieuw Erasmushiem bestond de productie vooral uit appartementen in het sociale huur segment (in de binnenstad, rondom kennisinstellingen en transformatie van kantoorruimte). De toegevoegde productie in 2014 is het resultaat van bijsturing als gevolg van het groeiend aantal eenpersoonshuishoudens en studenten. De productie van koopwoningen blijft achter bij de ambitie en zal ook vanaf 2015 een aandachtspunt zijn in het streven naar een evenwichtige woningvoorraad. We zien dat de woningmarkt zich aan het herstellen is, dat er nog wel verliezen genomen moeten worden vooral aan de bovenkant van de markt, maar dat de vooruitzichten door een positieve aantrekkingskracht van de stad Leeuwarden goed zijn. Zowel het aantal aanvragen als de daarmee gemoeide bouwsommen zijn 25-30% hoger dan in 2013. De inschatting is dat deze toename voor ca. 10% samenhangt met de uitbreiding van het grondgebied, en dat de toename ook duidt op het begin van economisch herstel. Faciliteren woonbehoefte kleine huishoudens Bijzondere aandacht is gegeven aan de woningvraag van kleine huishoudens, de doelgroep die het sterkst groeit. We hebben daarvoor in 2014 de transformatie van verschillende bestaande kantooren winkelpanden mede mogelijk gemaakt, met als resultaat ca. 100 wooneenheden (o.a. de Julianaschool aan de Tweebaksmarkt, de oude winkelpanden aan de Sint Jacobsstraat en aan de Voorstreek). De zorg van de gemeente is verder of de kwaliteit voldoende hoog is en of er geen overaanbod in het goedkope huursegment (studio’s/appartementen) komt. Om de verkoop in het goedkopere segment te stimuleren, is geparticipeerd in het woonoffensief van de provincie Fryslân.

57


jaarverslag

3. Waarborgen eisen voor bouwwerken en ruimtelijke kwaliteit Kadernota Handhaving geactualiseerd Op 31 maart 2014 is de Kadernota Handhaving, fysieke leefomgeving en veiligheid vastgesteld en deze vervangt daarmee de kadernota uit 2009. De nota is aangepast op actuele wetgeving en is korter en eenvoudiger van opzet en daarmee gebruiksvriendelijker. Deze nieuwe kadernota is de aanleiding geweest om voortaan te werken met één integraal uitvoeringsprogramma (HUP) voor alle fysieke handhavingsdisciplines. Tevens is een nieuwe risicoanalyse opgezet. Deze zal jaarlijks worden beoordeeld op actualiteit, zodat beter ingespeeld kan worden op ontwikkelingen. Het HUP beschrijft ook de aanpak bij meerdaagse evenementen. Controles brandveiligheid uitgevoerd in voormalig Boarnsterhim De controles in het kader van het project ‘slag om de brandcompartimentering’ voor de gebouwen met een hoog risico in voormalig Boarnsterhim, zijn uitgevoerd. Beleid geluid bij evenementen aangepast De op 1 juli 2014 vastgestelde beleidsregel ‘geluid bij evenementen’ is onderwerp geweest van het politiek forum. Tijdens de besluitvormingsronde heeft een aantal partijen over deze beleidsregel moties ingediend. Naar aanleiding hiervan is de beleidsregel op een aantal punten aangepast.

4. De energievraag binnen de gemeentegrenzen wordt gedekt door fossielvrije/duurzame energie Gemiddeld energieverbruik in aandachtswijken Het energieverbruik in de ISV wijken is gemiddeld 49,08 GJ per woning en ligt daarmee ruim onder het streefgetal van 55,9 GJ. Aantal energierenovaties in aandachtswijken Het aantal energierenovaties in aandachtswijken is ca. 300 (begroot was 500). Door middel van specifieke acties wordt getracht hier verder verbetering in te krijgen, o.a. met behulp van isolatie veilingen.

5. Efficiënte afvalinzameling en verwerking van huishoudelijk afval en stimuleren van maximaal hergebruik, alsook zorg voor stedelijk afvalwater Tarief afvalstoffenheffing (één- en meerpersoonshuishouden) In 2014 zijn de tarieven van de afvalstoffenheffing voor de één– en meerpersoonshuishoudens, inclusief voormalig Boarnsterhim, wederom met bijna 5% gedaald. De tarieven voor 2015 daarentegen zijn na een lange periode met een dalende trend voor het eerst licht gestegen. Dit is het gevolg van de invoer van de wettelijk opgelegde belasting op het verbranden van restafval.

58


jaarverslag

Afvalstoffenheffing gemeente Leeuwarden per huishouden in euro’s, 2006-2014

Bron: Gemeente Leeuwarden, Wonen en Milieu

Lectoraat Circular Plastics In 2014 is met de NHL overeengekomen om samen met het verpakkend bedrijfsleven en Omrin in 2015 het lectoraat ‘Circular Plastics’ te starten, gericht op de ontwikkeling van kennis over de toepassingsmogelijkheden van kunststof verpakkingsafval. Met als doel het sluiten van de recyclingketen van afval naar grondstof op weg naar een 100% circulaire economie.

6. De juiste milieu hygiënische condities scheppen voor ruimtelijke ontwikkelingen Aanpak spoedlocaties bodemverontreiniging voormalig Boarnsterhim Na de gemeentelijke herindeling is Leeuwarden niet alleen de bodemadviestaken van voormalig Boarnsterhim gaan uitvoeren, maar zijn ook de bevoegd gezag taken voor de Wet bodembescherming van de provincie Fryslân overgenomen. Hierdoor heeft de herindeling zowel een effect op het aantal spoedlocaties als op de totale regievoering. De aanpak van spoedlocaties loopt voorspoedig en focust zich vooral op voormalig Boarnsterhim. De spoedlijst bevat eind 2014 vijf locaties waar sanering nodig is of al gesaneerd wordt. Daarnaast is er sprake van zeker 5 locaties waar nog onderzoek nodig is, waardoor het aantal spoedlocaties nog kan toenemen. Een enorme vooruitgang is geboekt bij de locatie De Saiter nabij Warten. Deze locatie hadden we al bij de voorbereiding van de taakoverdracht in 2013 gedetecteerd en aangemerkt als potentieel risico voor de gemeente. We hebben in 2014 goede afspraken gemaakt met de eigenaren. Zowel de provincie Fryslân als It Fryske Gea nemen hun verantwoordelijkheid ten aanzien van deze locatie en starten op korte termijn met de miljoenen kostende bodemsanering en gaan dit ook bekostigen. Het resterend risico voor de gemeente is hierdoor vooralsnog vrijwel nihil. Naast spoedlocaties gaat het bodemconvenant ook in op het verbreden van de bodemthema’s. Vanuit de verbreding is uitgebreid gereageerd op de provinciale veenweidevisie en is gewerkt aan geothermie en (duurzaam) gebruik van de ondergrond.

59


jaarverslag

Wat heeft het gekost? Resultaat 2014 Wonen en milieu

Lasten

Baten

x € 1.000 Saldo


26.290 27.077

16.204 18.424

-10.086 -8.653

C. Rekening 2014

26.584

18.668

-7.916

493

244

737

Resultaat lasten 89 168 24 75 41 587 -25 -743 -93 369 10 -10

Resultaat baten 26 -53 1 0 8 -528 44 740 0 -2 0 10

493

244

737


Totaal

Totaal

x € 1.000 Saldo

1. 2. 3. 4. 5.

lasten 89 529 115 7 367

baten 26 -545

Resultaat (B-C)

Resultaat 2014 Beleidsproducten Wonen en milieu Cultuurhistorisch beheer Woningmarktbeleid Overige huisvesting Beleid ISV Bouw- en milieutoezicht Omgevingsvergunning (Wabo) Handhaving omgevingsrecht Inzameling afval Milieubeleid Bodem en geluid Kwaliteit gebouwde omgeving Stadsvernieuwing Totaal

Cultuurhistorisch beheer Omgevingsvergunning – bouwen Woningmarktbeleid Inzameling afval Bodem en geluid

Verrekening met reserves: 1. Inzameling afval

-3

-7

x € 1.000 Saldo 115 115 25 75 49 59 19 -3 -93 367 10 0

115 -16 115 4 367

-7


-607

766

159

Totaal

493

244

737

1. Cultuurhistorisch beheer Het voordeel op de lasten van € 89.000 is voor € 62.000 veroorzaakt door vacatureruimte en voor € 27.000 vanwege het niet volledig besteden van beschikbare budgetten voor diverse opdrachten en onderzoeken. De bespaarde rente over de reserve Revolving Fund was ruim € 26.000 hoger dan geraamd omdat de afroming van deze reserve ad € 1.250.000 pas in de loop van 2014 heeft plaatsgevonden. 2. Omgevingsvergunning – bouwen (nadeel € 16.000) Bij het opstellen van de begroting 2014 is aan bouwleges een opbrengst geraamd van € 2.567.000. De werkelijke opbrengsten bedroegen € 2.022.000. Een nadeel derhalve van € 545.000. De aantallen ingediende aanvragen weken niet veel af van de verwachte aantallen, maar het betrof veel 60


jaarverslag

aanvragen met een geringe bouwsom. Vooral de grote bouwprojecten, die verhoudingsgewijs een groot deel van de opbrengsten bepalen bleven achter bij de verwachting. Om te anticiperen op de lagere bouwleges wordt gedurende het jaar alles gedaan om op een verantwoorde wijze de kosten zo laat mogelijk te houden. Hiervoor wordt onder ander gewerkt met een flexibele schil, wat inhoudt dat een aantal vacatures pas wordt ingevuld met inhuur als de werkzaamheden daar om vragen. Hierdoor was het mogelijk om in 2014 een voordeel op apparaatskosten te realiseren van € 529.000. Per saldo is derhalve sprake van een nadeel van € 16.000. 3. Woningmarktbeleid Vanwege vacatureruimte en de gedeeltelijke detachering van een medewerker voor het project Wijkaanpak – particuliere woningverbetering is een voordeel op de apparaatskosten ontstaan van € 93.000. Het resterende voordeel van € 22.000 is ontstaan door het niet volledig benutten van het budget voor woningmarktonderzoek. 4. Inzameling afval Het resultaat op inzameling afval wordt, met uitzondering van de post onvoorzien Fryslân Miljeu, verrekend met de reserve Egalisatie heffingen. Het nadeel op het budget onvoorzien Fryslân Miljeu bedraagt € 3.000 en is daarmee ook het nadeel op het product inzameling afval. Op de overige onderdelen van het product is per saldo een voordeel behaald van € 7.000 dat is toegevoegd aan de reserve Egalisatie heffingen. Dit voordeel is in hoofdlijnen als volgt tot stand gekomen: Inzameling en verwerking huishoudelijk afval (voordeel € 63.000) x Doordat het werkelijke inzameltarief voor huishoudelijk rest- en GFT afval in voormalig Boarnsterhim lager ligt dan in Leeuwarden, op basis waarvan deze kosten zijn begroot, zijn deze kosten per saldo € 63.000 lager. Inzameling en verwerking glas (nadeel € 45.000) x Vanwege de plaatsing van extra ondergrondse containers zijn ook de kosten voor het ledigen toegenomen, nadeel € 45.000. Inzameling en verwerking oud papier (nadeel € 87.000) x In verband met de samenvoeging met het noordelijk deel van Boarnsterhim is ook het papiercontract uitgebreid. De hiermee gepaard gaande kosten van € 72.000 waren niet opgenomen in de primitieve begroting. x Per saldo is ongeveer 200 ton minder papier ingezameld dan begroot (6.800 ton). Bij een marktprijs van rond de € 75 / ton lagen de opbrengsten € 15.000 lager dan begroot. Afvalstoffenheffing (nadeel € 51.000) x In de begroting 2014 is een opbrengst geraamd van € 10.603.000. De werkelijke opbrengst over 2014 bedraagt € 10.552.000. Per saldo een nadeel derhalve van € 51.000 ofwel 0,5%. Kwijtschelding (€ 73.000 voordeel) x In 2014 is voor te verlenen kwijtschelding een bedrag van € 1.121.000 geraamd, terwijl uiteindelijk € 1.048.000 is verleend. Hierdoor bedraagt het voordeel € 73.000. Ten opzichte van 2013 (kwijtschelding € 1.257.000) zijn 250 kwijtscheldingsverzoeken minder gehonoreerd.

61


jaarverslag

Dividend Omrin (€ 63.000 voordeel) x Het dividend van Omrin over het boekjaar 2013 was € 63.000 hoger dan begroot en is vooral ontstaan door de positieve resultaatontwikkeling bij Fryslân Miljeu. De efficiencyverbeteringen in de inzamelprocessen en de uitbreiding van het takenpakket van Omrin heeft tot een hoger resultaat opgeleverd. Diverse vooren nadelen (€ 9.000 nadeel) x Voor het overige nog diverse vooren nadelen van per saldo € 9.000 voordeel. Stand reserve per 31-12-2014 De stand van de reserve Egalisatie heffingen bedraagt per 31 december 2014 voor het onderdeel afvalstoffenheffing € 2.125.000. Op basis van het raadsbesluit van 19 december 2011 wordt maximaal 2,5% van de begrote opbrengst uit het voorgaand jaar ingezet ter egalisatie van de tarieven (ca. € 265.000). Bij het opstellen van de begroting 2015 is, gezien de stand van de reserve, een onttrekking geraamd van € 552.000. Het surplus in de reserve bedraagt derhalve € 1.573.000. 5. Bodem en geluid Het hier ontstane voordeel van € 367.000 heeft betrekking op de apparaatskosten en wordt vooral veroorzaakt door vacatureruimte. Dit is deels nog niet vervulde vacatureruimte in verband met de overgang van Boarnsterhim met de achterliggende gedachte om eerst goed te inventariseren hoe de werkzaamheden structureel ingevuld moeten worden mede in relatie tot de werkzaamheden die door de FUMO uitgevoerd worden. De knelpunten zijn in kaart gebracht en de vacatureruimte wordt in 2015 gericht ingevuld. Daarnaast zijn een aantal werkzaamheden op projectmatige wijze ingevuld (o.a. De Haak) zodat een verschuiving heeft plaatsgevonden.

62


jaarverslag

Infrastructuur en mobiliteit Realisatie en voortgang speerpunten x

Reconstructie Stadsring De planologische procedure t.b.v. de realisatie van het Europaplein loopt. Het bestemmingsplan is in 2014 in procedure gegaan. Ook de omgevingsvergunning is aangevraagd. Het project loopt volgens planning, zodat uitvoering in 2016 kan starten. De vergunningprocedures voor de reconstructie van de Valeriusstraat lopen. De planning is afgestemd op die van het Europaplein. Dat wil zeggen dat er in 2016 zowel aan de Valeriusstraat als aan het Europaplein wordt gewerkt, waardoor de duur van de overlast verkort kan worden. Voor wat betreft de Julianalaan zijn de benodigde procedures in 2014 doorlopen en de kabels en leidingen zijn verlegd. De uitvoering loopt van april t/m november 2015.

x

Maatregelen om de stad bereikbaar te houden (mobiliteits- en verkeersmanagement) Mobiliteitsmanagement Het aantal partners is in totaal gegroeid naar meer dan 50, in totaal met zo’n 25.000 werknemers (zo’n 45% van het totaal aantal werknemers). De fietsstimuleringscampagne “Rij 2op5” is in 2014 voor de 4e keer succesvol van start gegaan en de voor fietskluizen bij het Park en Bike terrein Goutum zijn alle 50 passen verstrekt en alle 30 kluizen in gebruik. In oktober 2014 zijn er 17 kluizen bijgeplaatst. Leeuwarden is dankzij de plannen van Werk Slim, Reis Slim (WSRS) onderdeel van het landelijke programma van Beter Benutten van het Ministerie Infrastructuur en Milieu. In 2014 zijn naast de uitvoering van de plannen Beter Benutten 1, de plannen voor Beter Benutten 2 (BB2) opgesteld met een verwachte afronding hiervan in april 2015. Verkeersmanagement Met de openstelling van de Haak om Leeuwarden en de daarop aansluitende infrastructuur, zoals de Overijsselselaan, Noordwestelijke Invalsweg en Westelijke Invalsweg fase 1 is een aantal grote Vrij-Baan projecten volgens planning opgeleverd. Daarnaast is een meetsysteem ingericht op basis waarvan de doorstroming van het verkeer gestuurd wordt (door informatiepanelen langs bepaalde wegen) naar andere routes met meer afwikkelingscapaciteit. Op die manier wordt de beschikbare capaciteit zoveel mogelijk benut en wordt overbelasting van bepaalde routes voorkomen gedurende de tijdelijke periode vanaf 2014, waarbij onderdelen voor een goed functionerend verkeerssysteem nog niet op orde zijn (zoals het Europaplein en de aansluiting van het Stephensonviaduct op de Westelijke Invalsweg).

x

Uitvoering en aanpassing fietsroute Tesselschadestraat/Harlingertrekweg De hoofdfietsroute via de Tesselschadestraat is in 2014 opgeleverd en in gebruik genomen. De Tesselschadestraat heeft nu aan weerszijden een vrijliggend fietspad met rood asfalt. Inmiddels is gestart met de herinrichting van de Harlingertrekweg en daarmee ook de fietsroute via de Harlingertrekweg.

x

Bevorderen verkeersveiligheid Optimalisatie van verkeersluwe gebieden In 2014 is de Esdoornstraat voorzien van een bussluis. Hierdoor is de hoeveelheid (doorgaand) verkeer door de Esdoornstraat afgenomen en de verkeersveiligheid toegenomen.

63


jaarverslag

Er is een aantal varianten ontwikkeld voor maatregelen in de Beatrixstraat. In 2015 zal een variant verder worden uitgewerkt en uitgevoerd. Voor de Wiardaplantage is een voorlopig ontwerp gemaakt dat begin 2015 verder zal worden gecommuniceerd en uitgewerkt. De uitvoering zal worden afgestemd met de bouw van het aquaduct in de Drachtsterweg. Voor wat betreft de maatregelen in de Insulindestraat is besloten de voorbereidingen te koppelen met de plannen in de directe omgeving. Daarvoor is nog geen planning bekend. Manifest Verkeersveiligheid Fryslân 2011 - 2025 De doelstelling uit het manifest, te komen tot een jaarlijks uitvoeringsprogramma verkeerseducatie, is in 2014 opgepakt. In overleg met de provinciale accountmanager verkeerseducatie en verkeersgedrag is er een jaarplan uitgevoerd. De hoofdinsteek voor 2014 was de jeugd (verkeersmarkten en verkeerslessen). Van het totale budget (50% provinciale subsidie en 50% eigen geld) voor een periode van 5 jaar, is in 2014 een evenredig deel besteed.

64


jaarverslag

Wat wilden we bereiken en wat hebben we daarvoor gedaan? 1. Goede doorstroming van het gemotoriseerde verkeer en fietsverkeer op het hoofdwegennet Autoverkeer In de ochtendspits voldoen de snelheden aan de norm (gemiddeld 25 km/u). In onderstaande tabel staan de gemeten snelheden in de avondspits. Tabel 4 Snelheden op gedeelten van de stadsring (eisen ‘Rondje Stad’ en werkelijke snelheden)

1 2

Anne Vondelingweg – Aldlânsdyk Aldlânsdyk – Henri Dunantweg

Eisen van ‘Rondje Stad’ 45 km/u 22 km/u

Werkelijk avondspits 2014 56 km/u 18 km/u

3 4 5

Henri Dunantweg – Stephensonsviaduct Stephensonsviaduct – Valeriusstraat Valeriusstraat – Dammelaan

20 km/u 19 km/u 20 km/u

30 km/u 16 km/u 25 km/u

6 7

Dammelaan – Groningerstraatweg Groningerstraatweg - Anne Vondelingweg

21 km/u 46 km/u

23 km/u 52 km/u

Bron: Gemeentelijk document ‘Rondje Stad’ en analyse indicatoren GVVP Leeuwarden (door Anteagroep, nov. 2014)

Tussen Aldlânsdyk–Henri Dunantweg en Stephensonviaduct–Valeriusstraat ligt de gemeten gemiddelde rijsnelheid in de avondspits lager dan de norm. De vertraging wordt veroorzaakt door onderdelen op de stadsring die nog niet op orde zijn voor een goed functionerend verkeerssysteem, zoals het Europaplein en de beperkte afwikkelingscapaciteit op de Drachtsterbrug (1 rijstrook staduit) die zijn weerslag heeft op de verkeersafwikkeling op het Drachtsterplein. In 2014 (voor de openstelling van de Haak om Leeuwarden) is de vertraging op de invalswegen beperkt door onder andere eerder genoemde maatregelen (mobiliteits- en verkeersmanagement). De maximale vertraging op de invalswegen mag maximaal 10 minuten bedragen. Op geen van de invalswegen is een vertraging van meer dan 10 minuten gemeten. Fietsverkeer De meest recente en actuele gegevens6 over het aandeel fietsverkeer betreft de periode 2010-2013. Over die periode blijkt dat fietsen met een aandeel van 44% de meest gebruikte vervoerwijze is bij verplaatsingen tot 7,5 km. Het aandeel is groter dan gemiddeld in de middelgrote gemeenten met 35%. In het volgende plaatje is de verdeling per vervoerwijze in Leeuwarden weergegeven tot 7,5 km.

6

Bron: CBS (Centraal Bureau voor de Statistiek)

65


jaarverslag

Modal split (verdeling over de vervoerswijzen) Leeuwarden tot 7,5 km

Bron: CBS (Centraal Bureau voor de Statistiek)

In 2014 zijn diverse projecten voorbereid en uitgevoerd die hebben bijgedragen aan een betere doorstroming van het fietsverkeer. Het betreft de volgende projecten: Wijzigen voorrangssituatie rotondes Goutum uitgesteld De voorrangspositie van de fietsers en voetgangers op de rotondes in de Jonkersleane en de twee rotondes bij de entree van Goutum (rotonde Tearnserdyk/Ublingaplantage/Jonkersleane en de rotonde Wergeasterdyk/Jonkersleane/De Trije) worden aangepast. Door werk aan de Drachtsterweg – waarbij er een omleidingsroute voor fietsers was ingesteld via de Ublingaplantage - en omwille van de doorstroming en verkeersveiligheid, was uitvoering van dit project niet gelijktijdig mogelijk. De uitvoering is doorgeschoven naar 2015. Fietsvriendelijke maatregelen bij verkeerslichten De werkzaamheden aan de verkeerslichten Zuiderplein, Valeriusplein zijn uitgesteld i.v.m. werkzaamheden na 2014 (zoals Stadsring en Stationsgebied). In het kader van een pilot zijn wachttijdvoorspellers aangebracht bij de vervanging van de verkeersregelautomaat Borniastraat/Oostergoweg. Werkzaamheden voor het aanbrengen van wachttijdvoorspellers op de kruispunten Groningerstaatweg/Anne Vondelingweg en Henri Dunantweg/Aldlânsdyk/Rietgras zijn doorgeschoven naar 2015, vanwege een langer benodigde voorbereidingstijd. De wachttijdvoorspellers kunnen dan worden gecombineerd met alle fietsvriendelijke maatregelen en de vervanging van de verkeersregelautomaten. De evaluatie van het pilotproject wachttijdvoorspellers zal eind 2015 plaatsvinden. Fietspad Oostergoweg fase 1 Dit project is in 2014 voorbereid. Ook voor dit project geldt dat de uitvoering is doorgeschoven naar 2015. Dit omdat de (afstemmings-)overleggen met o.a. Medisch Centrum Leeuwarden (MCL) meer tijd vergden dan was voorzien. Fietspad Leechlân fase 1 Het betreft hier het fietspad langs het Leechlân tussen de Hôflanwei (bij Grou) en de Greatte Kritewei als eerste fase van het volledige fietspad tussen Grou en Warten. In 2014 zijn de provincie Fryslân en de gemeente Leeuwarden overeengekomen dat de gemeente de projectleiding van het fietspad op zich neemt. In april 2014 is het Definitief Ontwerp (DO) vastgesteld. Voor dit project moet grondverwerving plaatsvinden. Deze verwerving heeft in 2014 veel voorbereidingstijd gevergd. Hierdoor is de uitvoering van het fietspad doorgeschoven naar 2015. De aanbesteding van het fietspad staat gepland in 2015.

66


jaarverslag

2. Bevorderen van een goede parkeerbalans voor zowel het auto parkeren als het fiets parkeren Auto parkeren in en om de binnenstad op piekmomenten De bezettingsgraad van de autoparkeerplaatsen in de binnenstad overschrijdt zelden de 80% bezetting. Daarmee is er evenwicht tussen vraag en aanbod. In 2014 is de Parkeergarage Oosterstraat in gebruik genomen. De aanbesteding van de parkeergarage Reviusstraat is afgebroken, omdat realisatie binnen de gestelde (financiële) randvoorwaarden niet mogelijk bleek. In 2014 is gestart met het herijken van de uitgangspunten m.b.t. de parkeergarage Reviusstraat. Hierover vindt in 2015 besluitvorming plaats. Fiets parkeren in de binnenstad In de binnenstad zijn (inclusief de overdekte stallingen St. Jacobsstraat en Zaailand) circa 2.310 stallingsplaatsen voor fietsen. Op piekmomenten (op zaterdagmiddagen rond 14.00 uur) worden daarvan circa 1.250 benut, terwijl op die momenten ca. 900 fietsen buiten de beschikbare stallingsplaatsen staan gestald. Er is dus voldoende stallingsruimte aanwezig in het kernwinkelgebied, ook voor de piekmomenten. De beschikbare stallingsplaatsen worden echter op de piekmomenten onvoldoende benut. In 2014 is het zogenaamde barcodesysteem ingevoerd als toegangscontrole in de fietsenstallingen St. Jacobsstraat en Zaailand. Hiermee is onder andere een verbeterde toegangscontrole en meer inzicht (registratie) in het gebruik van de stalling. Uit de evaluatie van stallingen in een aantal steden, waar de barcodes naast de toegangscontrole ook voor een beloningssysteem worden gebruikt, blijkt dat fietsers ‘gemak’ en ‘veiligheid’ (= bescherming tegen diefstal en vandalisme) veel belangrijker vinden dan beloond te worden door bijvoorbeeld een kans op een prijs. Bovendien bleek dat het beloningssysteem niet of nauwelijks heeft geleid tot een toename van het gebruik van de stallingen. Ook bleek dat het voor gemeenten lastig en tijdrovend is om voldoende prijzen te organiseren voor de loterij. De hoop was dat de lokale middenstand de loterij zou adopteren, maar dat blijkt in de praktijk tegen te vallen. Vanwege de hierboven genoemde redenen is er vooralsnog voor gekozen om in Leeuwarden een beloningssysteem op dit moment niet te koppelen aan het toegangssysteem. Fiets parkeren in het Stationsgebied op piekmomenten Het doel is een halvering van het aantal gestalde fietsen buiten de daarvoor bedoelde rekken in het openbaar gebied op maaiveld in 2020 ten opzichte van de nulmeting in 2012. Deze doelstelling komt voor het programma vanaf 2016 te vervallen in verband met de geplande uitbreiding van de ondergrondse fietsenstalling in combinatie met het gratis maken van het stallen van fietsen gedurende de eerste 24 uur. In 2014 stonden er op de zaterdagmiddag circa 400 fietsen buiten de rekken. Dit aantal past binnen de hierboven genoemde doelstellinglijn naar 2020. Verder blijkt uit de tellingen dat er ook buiten de piekmomenten fietsen buiten de rekken gestald worden, omdat de aanwezige rekken bezet zijn. Op nagenoeg al die momenten is er voldoende stallingsruimte in de bewaakte stalling aan de voorzijde van het station. Het komt incidenteel voor (soms op zaterdagmiddag) dat het aantal fietsen op het voorplein dat buiten de rekken staat gestald, niet opgevangen kan worden in de bewaakte stalling, omdat die op dat moment nagenoeg volledig bezet is. In 2014 zijn gesprekken gestart tussen de gemeente, het Rijk, de provincie en NS over de toekomstige exploitatie van de bewaakte fietsenstalling met de intentie om het stallen in Leeuwarden de eerste 24 uur gratis te maken. Gestreefd wordt naar een zo spoedig mogelijke invoering (naar verwachting eind 2015), zodat de huidige bewaakte stalling beter benut gaat worden. Dit vooruitlopend op de uitbreiding van de ondergrondse stalling in het kader van de ontwikkeling van het Stationsgebied.

67


jaarverslag


Baten

x € 1.000 Saldo


7.874 7.891

5.447 5.447

-2.427 -2.444

C. Rekening 2014

7.671

5.378

-2.293

220

-69

151

Resultaat lasten -22 -22 110 155

Resultaat baten 18 23 -109 0

220

-69

151

Totaal

Totaal

x € 1.000 Saldo

lasten

baten

110 155

-515 0

-405 155

0

405

405

Resultaat 2014 Infrastructuur en mobiliteit

Resultaat (B-C)

Resultaat 2014 Beleidsproducten Infrastructuur en mobiliteit Openbaar vervoer Verkeer en vervoer Parkeren Grond-, wegen waterbouwk. werken Totaal

Analyse van het resultaat: 1. Parkeren 2. Grond-, wegen waterbouwkundige werken Verrekening met reserves: 1. Parkeren Niet relevante posten: Totaal

x € 1.000 Saldo -4 1 1 155

-45

41

-4

220

-69

151

1. Parkeren Omdat het resultaat van het product Parkeren wordt verrekend met de reserve parkeren, heeft dit onderdeel geen invloed op het resultaat. Bij het opstellen van de begroting 2014 is er vanuit gegaan dat € 370.000 aan de reserve zou worden onttrokken. In werkelijkheid is € 775.000 aan de reserve onttrokken. Per saldo is in 2014 daarom een nadeel ontstaan van € 405.000. Dit kan als volgt worden verklaard: Resultaat CV parkeren (nadeel € 332.000) Bij het opstellen van de begroting 2014 was uitgegaan van een positief resultaat bij de CV Parkeergarages van € 648.000. Op basis van de tussentijdse rapportage van de CV Parkeergarages wordt over 2014 een voordeel verwacht van € 220.000. Per saldo een nadeel over 2014 van € 428.000. Het verschil wordt hoofdzakelijk veroorzaakt doordat de opbrengsten van parkeergarages Hoeksterend en Klanderij achter blijven bij de verwachting. De parkeergarage Oosterstraat is eind 2014 in gebruik genomen en heeft een opbrengst van € 68.000 gegenereerd. Daarnaast is in 2014 is de definitieve verrekening van het resultaat CV over 2013 geboekt van € 28.000. Baten (nadeel € 234.000) Op de inkomsten uit meters en automaten is een nadeel van € 99.000 gerealiseerd. In de raming waren de inkomsten uit parkeermeters aan de Harlingertrekweg al meegenomen. Deze

68


jaarverslag

inkomsten worden pas in 2015 verwacht. De inkomsten uit de Mulderboetes (parkeerovertredingen) en parkeerbelasting (overschrijding parkeertijd) zijn per saldo € 194.000 lager dan geraamd. Vanwege de onderbezetting bij de handhavers en het nog niet volledig in gebruik genomen nieuwe handhavingssysteem blijven de boetes achter bij de raming. De opbrengsten op het verlenen van parkeervergunningen en -ontheffingen heeft een voordeel van € 59.000 opgeleverd. Overige verschillen (voordeel € 161.000) Vanwege de bouw van de parkeergarage aan de Oosterstraat welke eind 2014 in gebruik is genomen, is er onderuitputting op de kapitaallasten ontstaan van € 257.000 (voordeel). De kosten voor de fietsenstalling in de binnenstad bedragen in totaal € 127.000. Hier staan geen opbrengsten tegenover. Op diverse overige posten is een voordeel van € 31.000 ontstaan. De stand van de reserve parkeren bedraagt per 31 december 2014 afgerond € 415.000. 2. Grond-, wegen waterbouwkundige werken (voordeel € 155.000) Op de kapitaallasten wegen, straten en pleinen is een voordeel ontstaan van € 155.000. De investeringen in de bereikbaarheid van de stad hebben een looptijd van een aantal jaren. Totdat deze investeringen in gebruik worden genomen ontstaat er onderuitputting. Bij het opstellen van de begroting wordt hiervan altijd al een groot deel ingeboekt als onderuitputting, maar op realisatiebasis was de werkelijke onderuitputting € 155.000 hoger dan geraamd.

69


jaarverslag

Ruimtelijke ordening Realisatie en voortgang speerpunten x

Voorbereiden invoering nieuwe Omgevingswet Via bestuurlijke vertegenwoordiging bij de VNG en G32 is in het voortraject aangehaakt bij de ontwikkeling van de wet. Er is een stappenplan gemaakt voor 2015-2018 t.b.v. de implementatie. Er is een standaard opgesteld voor nieuwe bestemmingsplannen, zodat deze eenvoudiger kunnen opgaan in een toekomstig omgevingsplan.

x

Intensiveren gebruik binnenstad door realisatie uitvoeringsprojecten manifestatie Kloppend Hart In 2014 is de locatie Noorderweg gerealiseerd. Voor Schaaf City (Speelmanskwartier) is een visie aan de raad voorgelegd. De locaties Doelestraat, KPN-gebouw en Achter de Hoven zijn wel verder uitgewerkt, maar nog niet in realisatiefase. De hoek Zuidergrachtswal/Achter de hoven krijgt een experimentele tijdelijke invulling, in de vorm van een verplaatsbare logies-unit. Daarnaast zijn er nieuwe projecten volgens de ’Kloppend Hart-methodiek’ opgepakt of tot uitvoering gebracht, zoals café Benthem op de Voorstreek, de voormalige saunalocatie aan de Grote Kerkstraat en de Klanderij aan de Zuidergrachtswal.

x

Verkenning gemeentebrede structuurvisie Dit onderwerp wordt opgepakt als onderdeel van de voorbereiding van de Omgevingswet in 2015.

70


jaarverslag

Wat wilden we bereiken en wat hebben we daarvoor gedaan? 1. Gewenste dynamiek is bestuurlijk vastgelegd Er zijn stedenbouwkundige kaders vastgesteld voor de locaties St. Anthoniegasthuis, Parkhove & Achter de Hoven, Sporthal Comenius Bilgaard en Speelmanskwartier. Voor de dorpen is er nog niet een geactualiseerd beleidskader opgesteld.

2. Huidig beleid is vastgelegd in bestemmingsplannen De voor 2014 geplande plannen zijn volgens planning opgepakt. Twee van de plannen liggen inmiddels als ontwerp ter inzage (“Tussen Ee en Vliet” en “Tussen Harlingerstraatweg en mr. P.J. Troelstraweg”), “Rengerspark en omgeving” ligt als voorontwerp ter inzage en met “Wergea” is gestart. Daarnaast is in 2014 nog het plan Buitengebied afgerond en zijn er 5 postzegelplannen opgesteld voor locatie gebonden ontwikkelingen.

3. De binnenstad versterken Subsidieregelingen Het project Binnenstad Boppe is verlengd tot 31 december 2014. De lopende subsidieregelingen zijn met uitzondering van de investeringsregeling tot die tijd voortgezet. Er is nog steeds belangstelling voor de regelingen (zoals wonen boven winkels, verven voorgevel en aanpassen puien), want er zijn in totaal over de 5 soorten regelingen 52 aanvragen geweest in 2014, waarvan 29 toegekend en 13 nog in behandeling. De eindbalans wordt in 2015 opgemaakt. Beste Binnenstad In 2015 gaat de gemeente Leeuwarden meedoen aan de verkiezing tot Beste Binnenstad. De titel en nominatie leveren landelijke erkenning en publiciteit op. Naast het positieve effect op bewoners van Leeuwarden (trots zijn op de aantrekkelijke stad), heeft de verkiezing een positief effect op het aantal bezoekers aan de stad. In 2014 zijn voor de verkiezing o.a. de volgende acties uitgevoerd: aanleg wifi (afronding) in de binnenstad, vierde ster voor veilig ondernemen bereikt, voetgangersbewegwijzering aangebracht, bloemen aan de pijpen en bruggen in de binnenstad, vervanging sfeerverlichting in bomen, intensivering handhaving gevelreclame en opzet citylab (samenwerkingsverband hoge scholen ter ondersteuning van winkeliers). Ook zijn er ondernemersbijeenkomsten georganiseerd met diverse thema’s en profielen (kansenkaarten) vastgesteld voor de Kleine Kerkstraat en het Gouverneurskwartier. De acties worden in samenwerking met de ondernemers in de binnenstad, het binnenstadsmanagement en het Leeuwarder Ondernemersfonds (LOF) opgepakt. Harmoniekwartier Nadat het definitieve ontwerp van het Harmoniekwartier in het voorjaar van 2014 is vastgesteld, is de aanbesteding opgestart. In juni 2014 is de bouw gegund aan Hegeman Plus BV uit Nijverdal. Vervolgens zijn zij gestart met de uitwerking van het technisch ontwerp en in oktober is de bouw van start gegaan. De opening van het poppodium staat gepland voor september 2015. Naast de start van de bouw is ook de Stichting Harmoniekwartier opgericht, de toekomstige beheersorganisatie van het poppodium. Er is een nieuw bestuur aangetreden en de directeur voor het poppodium is aangenomen. Zij zijn vervolgens aan de slag gegaan met het opzetten van de organisatie, exploitatie en inrichting van het gebouw in nauwe samenwerking met het Friesland College.

71


jaarverslag

Blokhuispoort In 2014 is besloten de Blokhuispoort voor 1 euro van het Rijk over te nemen en het gebouw vervolgens over te doen aan BOEi die het complex voor eigen rekening en risico exploiteert. De Blokhuispoort zal de komende jaren verder worden ontwikkeld tot hoofdkwartier van LeeuwardenFryslân Culturele Hoofdstad van Europa 2018 en creatieve hub, waarbij de creatieve sector een belangrijke rol krijgt in de herontwikkeling. Ook zal de openbare ruimte worden aangepakt, zodat het complex beter wordt aangesloten op de omgeving. Mogelijke andere functies voor het complex zijn de centrale bibliotheek en mogelijk een (jeugd)hotel.

4. Gebiedsontwikkeling nieuwe stijl In het kader van gebiedsontwikkeling nieuwe stijl zijn c.q. worden tot nu toe beperkt middelen gebruikt voor gebiedsontwikkeling Cambuur, bedrijventerrein Newtonpark en wordt er onderzoek gedaan naar het eventueel ondergronds brengen van hoogspanningskabels ten zuiden van Leeuwarden.

72


jaarverslag


Baten

x € 1.000 Saldo


1.949 2.053

86 86

-1.863 -1.967

C. Rekening 2014

2.018

164

-1.854

35

78

113

Resultaat lasten 25 9


35

78

113

Totaal

Totaal

x € 1.000 Saldo

lasten

baten

52

43

95


-17

35

18

Totaal

35

78

113

Resultaat 2014 Ruimtelijke ordening

Resultaat (B-C)

Resultaat 2014 Beleidsproducten Ruimtelijke ordening Ruimtelijke ordening Geometriebeheer Totaal

Analyse van het resultaat: Beleidsadviezen ruimtelijke ordening

x € 1.000 Saldo 79 33

Beleidsadviezen ruimtelijke ordening (voordeel € 95.000) De inzet van capaciteit voor supervisie en adviezen kan steeds vaker worden toegerekend aan de betreffende projecten, waar de uren voor worden gemaakt. Dit leidt tot een voordeel op de apparaatskosten van € 52.000. De baten ad € 43.000 zijn gerealiseerd door het in rekening brengen van de gemaakte kosten voor planontwikkelingen bij de aanvrager. Deze baten waren niet begroot.

73


jaarverslag

Beheer leefomgeving Realisatie en voortgang speerpunten x

Aanpak openbare ruimte voormalig Boarnsterhim inclusief harmonisatie beleid Voor het aanpakken van achterstallig onderhoud aan kapitaalgoederen in voormalig Boarnsterhim zijn extra incidentele middelen beschikbaar gesteld (2014: € 1 mln en 2015: € 1 mln). Achterstanden worden zoveel mogelijk weggewerkt en in 2014 zijn daarvoor een aantal werken afgerond, voorbereid of in uitvoering genomen: o.a. de voorbereidingen voor onderhoud bruggen en de voorbereiding van de aanpak van het Wilhelminapark in Grou, concreet de vervanging van de brug Rjochte Grou, de plaatsing van de damwand Nijpaed in Warten, de plaatsing van 2 urnenmuren (Reduzum en Warten) en diverse werkzaamheden aan verhardingen van wegen zijn uitgevoerd. De harmonisatie van het beleid is gefaseerd aangepakt en ligt op schema. In 2015 volgt nog de harmonisatie van een aantal beleidsonderdelen, zoals: ligplaatsen, reclame, standplaatsen/ markten, begraafplaatsen en kwaliteitsniveau openbare ruimte.

x

Faciliteren en stimuleren van wijkondernemerschap (fysiek domein) De experimenten in Wytgaard en Heechterp-Schieringen zijn voor het tweede jaar uitgevoerd. Dit zijn kleinschalige initiatieven waarbij een deel van het groenonderhoud door bewoners wordt uitgevoerd. In 2014 is een inventarisatie gedaan van interesse in wijken en dorpen op het gebied van groenonderhoud. Een aantal wijken heeft interesse getoond. Met in eerste instantie Bilgaard en Heechterp-Schieringen zijn er besprekingen geweest om enkele grotere pilots op te zetten, waarbij het schoffelwerk en het opruimen van zwerfvuil wordt opgepakt door de bewonersbedrijven/-verenigingen. Naar verwachting zal dit begin 2015 van start gaan. Met deze kleine en grotere pilots wordt ervaring opgedaan met het uitbesteden van onderhoudswerk van de openbare ruimte aan wijken.

x

Besparen energieverbruik door uitvoeringsplan ‘Het donker belicht’ Als onderdeel van het uitvoeringsplan is in 2013 het aantal lichtmasten in Leeuwarden met circa 440 verminderd in een vijftal wijken. In 2014 is teruggekeken naar de eerste fase van de uitvoering en is een alternatieve aanpak voor de vervolgfasen gemaakt en gecommuniceerd met de raad. Eind 2014 is gestart om dit plan verder uit te werken. Daarnaast zijn er in 2014 op diverse plaatsen noodzakelijke vervangingen aan de openbare verlichting doorgevoerd, waarbij we tegelijkertijd rekening houden met de doelstelling voor energiebesparing. Vooral in de wijken Camminghaburen, Nijlân en Westeinde zijn maatregelen uitgevoerd, respectievelijk in uitvoering of in voorbereiding genomen.

x

Ontwikkelen van nieuw/toekomstbestendig wijken dorpenbeleid inclusief dorpen Boarnsterhim Noord In 2014 is gestart met de ontwikkeling van het verbeterplan voor gebiedsgericht werken. Dit om te komen tot een toekomstbestendig wijken dorpenbeleid in samenhang met de voornemens van het college op het gebied van de Andere Overheid. In 2014 is door de wijken en dorpen in diverse bijeenkomsten input hiervoor geleverd. Met deze input wordt het nieuwe ‘Wijk- en dorpen programma’ vastgesteld. Hierin wordt een toekomstbestendig systeem voor de budgetten meegenomen. In 2015 volgt de besluitvorming.

74


jaarverslag

Wat wilden we bereiken en wat hebben we daarvoor gedaan? 1. Openbare ruimte: schoon, heel en veilig Voor het technisch beheer van de openbare ruimte wordt verwezen naar paragraaf 2.3.3 Onderhoud kapitaalgoederen. In 2014 is een eerste aanvang gemaakt met het onderzoeken van assetmanagement voor het beheer van de kapitaalgoederen. We kijken hierbij meer naar het effect en resultaat van de onderhoudsmaatregelen in plaats van naar de inspanningsverplichting zelf. De te leveren prestatie richting de gebruiker staat hierin meer centraal. Begrippen als risico gestuurd beheer en TCO (Total Cost of Ownership) staan hierbij centraal, waarmee we een optimale balans maken tussen de (financiële) inspanningen en de maatschappelijke risico’s die daar een gevolg van zijn. Verzorgend onderhoud In 2014 is het verzorgingsniveau van de openbare ruimte weer gemeten. Net zoals in 2013 zijn er 2 schouwrondes geweest: in het voorjaar en in de herfst. Het algemene beeld geeft aan dat het niveau ‘basis’ overal is gehaald. Het niveau ‘hoog’ is gemiddeld genomen net niet overal gehaald. Wel hebben de kantorenhaak bij de voorjaarsronde en de parken bij de herfstronde het niveau ‘hoog’ goed gehaald. De nieuwe werkwijze na de aanpassing van de organisatie in 2011 en de steeds meer integrale aanpak van het verzorgend onderhoud heeft zijn vruchten afgeworpen. Het grootste deel van de openbare ruimte, de wijken en de dorpen, scoort voldoende. De afstemming tussen de verschillende partijen verloopt steeds beter, waardoor het totale beeld er beter uit komt te zien. Onkruidbestrijding Op basis van het collegeprogramma is al invulling gegeven aan een ombuiging op het gebied van onkruidbestrijding op verhardingen en ombouw van groen. In 2014 is door het college besloten om de overeenkomst met Fryslân Miljeu in eerste instantie met een jaar te verlengen en de heetwatermethode ook in voormalig Boarnsterhim toe te passen. Stormschade Door de storm in het najaar van 2013 werd de gemeente Leeuwarden geconfronteerd met een enorme schadepost in de vorm van omgewaaide en beschadigde bomen. Er kon al snel worden geconcludeerd dat de eigen capaciteit onvoldoende was om alle schade op te ruimen. Op basis van een uitgevoerde inventarisatie is in totaal € 400.000 beschikbaar gesteld om alle schade op te ruimen. In de loop van 2014 zijn hiervoor ruim 900 bomen en stobben opgeruimd. Hiervan zijn nog 280 ernstig beschadigde bomen gekapt. De meeste schade aan de verharding door de omgewaaide bomen is hersteld. Een deel van de omgewaaide bomen is gebruikt c.q. toegepast in initiatieven uit de samenleving in de vorm van kunst, speel- of zitobjecten. Ook zijn in de stad op een aantal plekken stobben verwerkt in de openbare ruimte om de biodiversiteit en ecologie te bevorderen.

2. Actieve betrokkenheid van bewoners bij hun leefomgeving Ondersteuning bewonersinitiatieven In 2014 zijn bewoners actief betrokken bij hun leefomgeving in de vorm van een diversiteit aan bewonersinitiatieven. Initiatieven in 2014 waren onder andere: de aanleg van 80 geveltuintjes; 170 nieuwe boomspiegels die worden onderhouden door bewoners; 18 eetbare en/of groene initiatieven; gezamenlijke aanpak Wilhelminapark in Grou.

75


jaarverslag

Ondersteuning bewonersorganisaties (wijkpanels en dorpsbelangen) Wijk- en dorpsbudgetten worden actief ingezet door de wijkpanels en dorpsbelangen; 95% van de beschikbaar gestelde budgetten is besteed. Het kleine deel dat niet besteed is, is vrijgevallen. Voorbeelden aan welke activiteiten, naast de reguliere activiteiten, de budgetten in 2014 zijn besteed: - diverse groenprojecten van bloembakken tot aan subsidies voor groene erfafscheidingen in de wijk Aldlân; - drakenbootrace in Warten; - opvoering van de Passion in Camminghaburen; - graffiti-projecten op nutskastjes; - verkeersproject met de school ‘KBO De Sprong’; - nostalgische straatverlichting in Goutum.

76


jaarverslag

Wat heeft het gekost? Resultaat 2014 Beheer leefomgeving

Lasten

Baten

x € 1.000 Saldo


41.932 42.574

17.973 18.132

-23.959 -24.442

C. Rekening 2014

42.767

18.223

-24.544

-193

91

-102

Resultaat lasten 17 -231 -141 -99 15 -36 15 881 -63 -26 120 -70 -585 -12 -36 1 -29 24 28 -25 59

Resultaat baten 0 207 153 124 2 156 0 -881 63 -5 -142 31 390 -10 19 -18 20 32 -52 20 -18

-193

91

-102 x € 1.000 Saldo

Resultaat (B-C)

Resultaat 2014 Beleidsproducten Beheer leefomgeving Spoorlijnen Waterwerken Verhardingen Kunstwerken Verkeersmaatregelen Wijkaanpak IJswegen Riolering Begraafplaatsen Voorzieningen honden Straatverlichting Reiniging verhardingen Openbaar groen Zwerfvuilbestrijding Markten Standplaatsen Recreatiegebieden Recreatievaart Kermissen Speelplaatsen Buitenreclame Totaal


Totaal

Totaal

1. Wijkaanpak 2. Riolering 3. Openbaar Groen

lasten 93 88 -195

baten 27 -548

Verrekening met reserves: 1. Riolering – resultaat

x € 1.000 Saldo 17 -24 12 25 17 120 15 0 0 -31 -22 -39 -195 -22 -17 -17 -9 56 -24 -5 41

120 -460 -195

460

460


-179

152

-27

Totaal

-193

91

-102

1. Wijkaanpak Het voordeel op de lasten van € 93.000 is ontstaan door een voordeel op de apparaatskosten van € 27.000 doordat de medewerkers van Wijkmanagement zijn ingezet voor diverse projectwerkzaamheden waarop de uren zijn verantwoord. Daarnaast is van de algemeen 77


jaarverslag

beschikbare middelen voor wijkmanagementgelden € 25.000 niet besteed. Van de incidentele middelen (€ 100.000) voor de herstructurering van de ombouw van Wijkmanagement naar aanleiding van de gemeentelijke herindeling per 1-1-2014 kon € 20.000 vrijvallen. Tot slot nog voordelen op diverse posten van in totaal € € 21.000. Het voordeel op de baten ten bedrage van € 27.000 betreft de vrijval van de voorziening Wijkbudgetten. Binnen de voorziening kunnen wijkpanels als het ware sparen voor grotere bestedingen. Indien het specifieke bestedingsdoel is vervallen of het bestedingsdoel is gerealiseerd met minder middelen, dan vallen deze middelen vrij ten gunste van het resultaat. De stand van de voorziening Wijkbudgetten bedraagt per 31 december 2014 € 741.000. 2. Riolering Het resultaat van het product wordt verrekend met de reserve Egalisatie heffingen en heeft derhalve geen invloed op het resultaat. In het dienstjaar 2014 is een nadelig resultaat gerealiseerd van € 460.000. De bevindingen over 2014 met betrekking tot het verloop van de lasten en baten zijn als input gehanteerd voor het in december 2014 in de gemeenteraad vastgestelde GRP 2015-2018. Het resultaat is in hoofdzaak veroorzaakt door een nadeel op de rioolheffing van € 179.000. Belangrijkste oorzaak hiervan is het op peil brengen van de voorziening dubieuze debiteuren. Daarnaast was verzuimd om bij het opstellen van de begroting 2014 de bespaarde rente over de voorziening riolering op te nemen. De bespaarde rente over 2014 bedraagt € 240.000, hetgeen op rekeningbasis tot een nadeel leidt. Voor het overige nog een aantal vooren nadelen van per saldo € 41.000 nadeel De stand van het onderdeel rioolheffing binnen de reserve Egalisatie heffingen bedraagt per 31 december 2014 € 3.073.000. Een groot deel van dit saldo wordt op basis van het GRP 2015-2018 de komende jaren ingezet voor egalisatie van de tarieven rioolheffing. De stand van de voorziening riolering bedraagt per 31 december 2014 € 6.783.000 en wordt aangewend voor de vervanging van de riolering. 3. Openbaar groen (nadeel € 195.000) Bij de Turap 2014 was voor openbaar groen al een nadeel voorzien van € 200.000. Het uiteindelijke nadeel bedraagt € 195.000. Zoals bij de Turap al aangegeven, was de ontvlechting/verdeling van de primitieve begroting Boarnsterhim 2013 met betrekking tot de onderhoudsbudgetten voor openbaar groen gebaseerd op een verdeelpercentage met aandacht voor specifieke onderdelen per grondgebied. Zo is het budget voor de uit te voeren groenwerkzaamheden in Grou door Empatec gedeeltelijk opgevoerd in plaats van volledig (nadeel € 70.000). Daarnaast zijn een aantal groenwerkzaamheden in voormalig Boarnsterhim voor 2014 opnieuw aanbesteed, waaruit naar voren kwam dat de beschikbare onderhoudsbudgetten ontoereikend waren om de kosten te dekken (nadeel € 125.000). Per saldo is hierdoor het nadeel van € 195.000 ontstaan. In het kader van uitzettingen en inkrimpingen zal bij het opstellen van de programmabegroting 2016 en de aanpassing van de jaarschijf 2015 rekening worden gehouden met deze bedragen.

78


jaarverslag

2.2.3 Programma Veilig Verantwoordelijke portefeuillehouder(s): burgemeester Ferd Crone

Strategisch algemeen doel In Leeuwarden weet en voelt iedereen zich veilig. Criminaliteit, overlast, (georganiseerde) misdaad en veiligheidsrisico’s worden aangepakt. De openbare orde en veiligheid wordt gehandhaafd en op naleving van vigerende regelgeving wordt toezicht gehouden.

Successen 1. Door de geïntensiveerde aanpak daalde het aantal woninginbraken. 2. Door de bestuurlijke aanpak kon de georganiseerde criminaliteit worden teruggedrongen. 3. Door goede samenwerking met betrokken partijen verliepen evenementen en wedstrijden betaald voetbal veilig.

Verbeterpunten 1. De aantallen overlast gevende gestoorde personen en jeugd stegen. De oorzaak daarvan wordt nader onderzocht. 2. De veiligheid in de binnenstad moet verbeterd.

Wat heeft het in totaal gekost? x € 1.000 Programma Veilig 2014 Veiligheid Totaal

Begroting Begroting Begroting lasten 10.983 10.983

baten 298 298

saldo -10.685 -10.685

Rekening

Rekening

Rekening

lasten 11.927 11.927

baten 957 957

saldo -10.970 -10.970

Eindconclusie De veiligheidssituatie is Leeuwarden is stabiel. Wel zien we positieve en negatieve uitschieters. Het is gelukt de grote stijging aan woninginbraken te doen dalen met een stevige inzet van politie en gemeente. Een stevige inzet van verschillende partners en het Veiligheidshuis Fryslân op de jeugdoverlast heeft echter nog niet geleid tot de gewenste vermindering van overlast. Deels veroorzaakt door hardnekkige problemen met jeugdgroepen, deels nog onverklaarbaar. Ook zijn de woonoverlast en overlastincidenten veroorzaakt door gestoorde personen afgelopen jaar weer toegenomen. Vastgelopen casuïstiek moet vaak met bestuurlijke interventies en inzet van de driehoek tot een doorbraak leiden. In 2015 heeft de hierboven geschetste problematiek volop onze aandacht. We maken in onze aanpak van criminaliteit en overlast gebruik van toezicht en handhaving en passen altijd bestuursrechtelijke maatregelen toe als de situatie dit vereist. Dit is van belang in de drang- en dwangaanpak die bij sommige groepen en personen helaas noodzakelijk is. De aanpak vereist goede dossiers en gedegen juridische expertise. Leeuwarden is een evenementenstad, met een betaald voetbalorganisatie op het hoogste niveau. We blikken tevreden terug op 2014, mooie evenementen en goed voetbal die in gezellige en veilige sfeer zijn verlopen.

79


jaarverslag

Veiligheid Realisatie en voortgang speerpunten x

Aanpak jeugdcriminaliteit en -overlast De jeugdoverlast is, na enkele jaren van stabilisatie, in 2014 fors gestegen. De stijging is veroorzaakt door hardnekkige problemen (overlast, pesten en klierig gedrag) met enkele jeugdgroepen. 7 In 2014 kende Leeuwarden 8 hinderlijke jeugdgroepen en 1 overlastgevende: 6 hinderlijke en 1 overlastgevende in de stad en 2 hinderlijke groepen in het voormalige Boarnsterhim. Het afgelopen jaar is veel geïnvesteerd in de aanpak van jeugdoverlast. Er wordt gewerkt met een stappenplan waarbij de ouders en jeugdigen betrokken worden. Naast zorg en hulp wordt drang en dwang toegepast. Ook worden jongeren besproken in een maatwerkoverleg van het Veiligheidshuis Fryslân. De intensieve aanpak heeft ertoe geleid dat thans (2015) de jeugdoverlast weer terugloopt. Het is wel een kwestie van een “lange adem”. Er kan zo weer een nieuwe groep opstaan. De opmerkelijke stijging wordt nog nader geanalyseerd. De jeugdcriminaliteitscijfers over 2014 laten een daling zien: Misdrijven: 658 (2013) en 522 (2014) Overtredingen: 137 (2013) en 106 (2014)

x

7

Bron: Politiecijfers

De meest in het oog springende cijfers jeugdoverlast per wijk/dorp.

wbs: ALDLAN wbs: BEDRIJVENTERREIN-WEST wbs: BILGAARD & HAVANKPARK wbs: BINNENSTAD wbs: CAMMINGHABUREN wbs: HEECHTERP wbs: HUIZUM-OOST wbs: HUIZUM-WEST wbs: NIJLAN wbs: OLDEGALILEEN & BLOEMENBRT wbs: ORANJEWIJK & TULPENBURG wbs: SCHEPENBUURT wbs: SCHIERINGEN & DE CENTRALE wbs: T VLIET wbs: TJ HIDDES & CAMBUURSTERHK wbs: TRANSVAALWK & RENGERSPARK wbs: VOSSEPARKWIJK & HELICON

Incidenten 2014 2013 87 21 35 74 93 18 51 46 19 35 19 10 15 43 97 16 48 28 11 34 21 45 9 2

45 5 16 44 70 12 32 31 6 23 10 1 9 31 73 10 32

Afname voetbaloverlast wbs: VRIJHEIDSWIJK 16 In 2014 hebben zich rondom de wbs: WIELENPOLLE 7 thuiswedstrijden van SC Cambuur vrijwel wbs: ZUIDERBUREN 17 geen incidenten voorgedaan. Een groot wbs: GOUTUM 9 incident voltrok zich buiten de wedstrijden wbs: GROU 37 om toen de voormalige trainer van wbs: WARTEN 18 7 Cambuur ernstig belaagd werd. Dit incident wbs: WERGEA vond plaats tijdens een doordeweekse training. De daders zijn inmiddels fors gestraft door de rechter en tegen hen heeft de burgemeester eveneens bestuursrechtelijke maatregelen (stadiongebiedsverboden) opgelegd. We hanteren een integrale sluitende aanpak met fysieke maatregelen (gebied rondom stadion en parkeerfaciliteiten gasten), preventieve maatregelen (fancoaches) en repressieve maatregelen, forse sancties vanuit SC Cambuur en OM (in samenwerking met politie). Dit heeft erin geresulteerd dat de voetbal gerelateerde overlast is afgenomen. De stijging van de jeugdoverlastcijfers is in geheel Noord Nederland geconstateerd. 80


jaarverslag

x

Effectieve aanpak georganiseerde criminaliteit (hennep, vastgoed, mensenhandel) De bestrijding van georganiseerde criminaliteit is een voortdurend en intensief proces waarin gemeente acteert met politie, OM, de Belastingdienst en het RIEC. Door nieuwe weten regelgeving zijn we in staat om de georganiseerde criminaliteit effectiever aan te pakken. In 2014 heeft politie 77 hennep plantages geruimd. De burgemeester heeft geen waarschuwingen uit kunnen delen omdat de informatie-uitwisseling van deze gegevens in 2014 gehinderd is. In 2015 is de informatie-uitwisseling gerepareerd. Er zijn 2 panden gesloten vanwege drugshandel in het kader van artikel 13b Opiumwet. Er zijn 3 adviezen in het kader van de Wet BIBOB gevraagd en diverse (horeca)vergunningen zijn geweigerd c.q. ingetrokken. In 2014 zijn in totaal 28 geregistreerde kamerverhuurpanden gecontroleerd. Voorts zijn twee bestuurlijke maatregelen opgelegd tegen Outlaw Motor Gangs die zich hier wilden vestigen c.q. op Tweede Pinksterdag de openbare weg oneigenlijk hebben gebruikt. Daarnaast zijn in samenwerking met het RIEC zaken in onderzoek genomen. Deze onderzoeken lopen nog. In 2014 zijn 36 signalen van mensenhandel aan het licht gekomen en adequaat opgepakt.

x

Aantal woninginbraken gedaald In 2014 is het aantal woninginbraken fors gedaald. De aanpak van woninginbraken is afgelopen jaar met cofinanciering van de Rijksoverheid geïntensiveerd. Het effect is duidelijk merkbaar. In samenwerking met de politie is een integraal plan van aanpak woninginbraken en helingbestrijding vastgesteld, op gebied van preventie en repressie. De realtisatie van buurtpreventie op brede schaal is een succes.

x

Rampen- en crisisorganisatie op orde In 2014 is de nazorgfase voor betrokkenen bij de brand op de Kelders gecontinueerd. Daarnaast is het evaluatierapport van de inspectie van V&J afgerond. Hierbij is geconcludeerd dat de gemeentelijke processen in de crisisorganisatie snel en effectief op gang zijn gekomen en de activiteiten goed zijn uitgevoerd.

Bron: Politiecijfers

Vanaf 2014 werkt de gemeente Leeuwarden samen met de zogenaamde bijstandsgemeenten uit het cluster Noordwest Fryslân. Afgelopen jaar is geïnvesteerd in de samenwerking en hebben de medewerkers van zowel Leeuwarden als de bijstandsgemeenten gezamenlijk deelgenomen aan de rampen- en crisisoefeningen. Hierbij is samengewerkt met Veiligheidsregio Fryslân. De Veiligheidsregio’s zijn op basis van de Wet Veiligheidsregio’s verplicht om onder waarneming van de inspectie van V&J jaarlijks een systeemtest te houden. Dit is een realistische praktijktest, waarbij alle onderdelen van de crisisorganisatie aan voornoemde wet worden getoetst. In 2014 heeft deze test in Leeuwarden plaatsgevonden. In 2015 wordt het evaluatieverslag opgesteld.

81


jaarverslag

Wat wilden we bereiken en wat hebben we daarvoor gedaan? 1. Terugdringen criminaliteit en overlast en aanpak openbare orde problematiek Algemeen Het veiligheidsbeeld Leeuwarden toont een stabilisatie op een ruime voldoende, 7,32. Wel is een wijk van code blauw naar code geel gedaald (‘t Vliet). In het buitengebied evenals de randwijken van Leeuwarden ervaren de bewoners de veiligheid als goed. Binnenstad Het is niet gelukt de veiligheid in de binnenstad te verbeteren. Het rapportcijfer in de Veiligheidsprestatie index (VPI) is vrijwel hetzelfde als in 2013 nl. 4,43. Deze lage score wordt vooral veroorzaakt door de drugshandel, overlast en geweld; ook diefstal en jeugdoverlast bepalen de score. Daarom heeft de burgemeester dit gebied als veiligheidsrisicogebied aangewezen. In heel Leeuwarden vinden openbare ordeverstoringen plaats. We zien echter een concentratie in de Binnenstad. Die wordt mede veroorzaakt door alcohol- en drugsgebruik, overlast door zwervers c.q. verwarde personen. De samenwerking tussen politie, JVZ, Stadstoezicht, straatcoaches en (particuliere winkel-) beveiligingsorganisaties is stevig geborgd en richt zich op de binnenstad. Aandachtspunten zijn onder meer winkeldiefstal, fietsdiefstal, overlast en drugsen prostitutie gerelateerde activiteiten. In totaal hebben de stadstoezichthouders hieraan 3.480 uur besteed in 2014. In 2014 was de vernieuwde APV van kracht met daarin opgenomen speciale (gebieds)verboden voor de binnenstad en stadiongebiedsverboden. In totaal zijn 36 gebiedsverboden opgelegd, waarvan 4 dealerverblijfsverboden. De forse stijging van de stadiongebiedsverboden is veroorzaakt door de verboden die zijn opgelegd aan de groep hooligans die in april 2014 het stadion binnendrongen en de voormalige trainer hebben belaagd. Naast de bestuursrechtelijke maatregelen is intensief toezicht en handhaving gerealiseerd, cameratoezicht en heeft politie diverse interventies op de Weaze uitgevoerd. Hiermee gaan we onverminderd voort.

Bron: Belevings-cijfers inwoners in combinatie met politiecijfers

Bron: Politie-cijfers

82


jaarverslag

Wijken en dorpen In veel wijken is een stijging van de drugs-, jeugd-, woonoverlast en overlast van “gestoorde personen” geconstateerd. Mede door bezuinigingen op en ambulantisering van de zorg is de (landelijk) trend van de laatstgenoemde stijging ook in Leeuwarden zichtbaar. Binnen het algemeen toezicht vinden bijvoorbeeld horecacontrole, toezicht tijdens nachtelijke uren en toezicht op naleving van verblijfsverboden plaats, in totaal hebben de toezichthouders hieraan 3.560 uur besteed. Bron: Politiecijfers

De woonoverlast in de wijken wordt in eerste instantie door het sociaal wijkteam opgepakt in samenwerking met het meldpunt overlast en bij ernstige langdurige overlast opgeschaald naar het Veiligheidshuis Fryslân (VHF) en de gemeente. Vooral de toename van het aantal incidenten in de categorie “gestoorde” personen is zorgelijk. Deze problematiek wordt nader geanalyseerd. In 2014 zijn meerdere dossiers onder de aandacht gebracht van de burgemeester, waarin de hulpverlening onvoldoende of niet snel genoeg van de grond kwam. Daardoor werd Bron: Meldpunt overlast meer overlast veroorzaakt. Er is sprake van complexere problematiek, waardoor de afhandeling langer duurt. Er zijn (nog ) geen exacte cijfers bekend, maar diverse partijen bevestigen dit beeld. In het kader van de persoons- en groepsgerichte aanpak zijn in het VHF 255 Leeuwarders besproken, hetzij in een maatwerkoverleg, hetzij in een casusoverleg. Voor deze personen is een plan van aanpak opgesteld bestaande uit zorg in combinatie met drang en dwang. Vanuit de gemeente worden, in samenwerking met externe partijen, vaker dan voorheen gesprekken gevoerd met bewoners die voor ernstige overlast zorgen en dan ook een waarschuwing krijgen in het kader van een bestuursrechtelijk traject. In totaal zijn er 10 “stevige” gesprekken gevoerd. Dergelijke gesprekken worden gevoerd met bewoners waar buurtbemiddeling niet (meer) toegepast wordt of als er geen sprake is van een strafrechtelijk traject, het zogenaamde grijze gebied. De aanpak op deze personen heeft gewerkt. Er is ook positief nieuws. Naast de al genoemde daling van het aantal woninginbraken is ook een daling zichtbaar van het aantal incidenten diefstal uit motorvoertuigen, vernieling, overvallen en bedreiging en straatroof.

2. Waarborgen veiligheid bij evenementen De evenementen in 2014 zijn veilig verlopen. Slechts kleine incidenten die horen bij samenkomst van grote publieksstromen hebben plaats gevonden. Elk (groot) evenement wordt multidisciplinair uitgebreid getoetst en voorbereid voor een ordelijk en veilig verloop. Bij de middelgrote en grote (risicovolle) evenementen is altijd een multidisciplinair veiligheidsteam aanwezig. In het najaar van 2014 is het ambtelijk apparaat getraind in crowd risk 83


jaarverslag

analysis. Met deze nieuw verworven expertise wordt het evenementengebied en de directe omgeving geanalyseerd op veilige publieksstromen. Dit is van belang voor een onverwacht grote toestroom van publiek. Deze inzichten worden meegenomen bij de evenementen in 2015 en in het nieuwe Evenementenbeleid 2015.

84


jaarverslag

Wat heeft het gekost? Resultaat 2014 Veiligheid

Lasten

Baten

x € 1.000 Saldo


10.796 10.983

250 298

-10.546 -10.685

C. Rekening 2014

11.927

957

-10.970

-944

659

-285

Resultaat lasten -844 -34 -66

Resultaat baten 584 0 75

-944

659

Totaal

Totaal

x € 1.000 Saldo

lasten -287

baten 0

-287

-78 -503

0 503

-78 0

23

0

23

Resultaat (B-C)

Resultaat 2014 Beleidsproducten Veiligheid Integraal veiligheidsbeleid Brandweer Rampenbestrijding Totaal

Analyse van het resultaat: 1. Apparaatskosten toezicht en handhaving 2. Voorschotten nadelig saldo Veiligheidsregio Fryslân inzake Brandweer 3. Niet begrote lasten en baten VHF Verrekening met reserves: 1. Verrekening met reserve frictiemiddelen Niet relevante posten: Totaal

x € 1.000 Saldo -260 -34 9 -285

-99

156

57

-944

659

-285

1. Apparaatskosten toezicht en handhaving De dekking voor de gerealiseerde uren voor handhaving en toezicht op het gebied van drank en horeca staat in het programma Bestuur en middelen: Algemene baten en lasten (zie punt 10, Saldi kostenplaatsen/apparaatskosten; deze dekking maakt onderdeel uit van het totale voordeel van € 0,6 mln door met name meer productieve uren). Hierdoor ontstaat in het programma Veilig een nadeel van € 287.000. 2. Voorschot nadelig saldo Veiligheidsregio Fryslân inzake Brandweer De gemeentelijke bijdragen aan de Veiligheidsregio Fryslân voor de jeugdgezondheidszorg (programma Sociaal: Jeugd en onderwijs) en voor de openbare gezondheidszorg (programma Sociaal: Sociaal maatschappelijke ontwikkeling) vallen in totaal € 144.000 lager uit. Daarentegen viel de bijdrage inzake crisisbeheersing en de brandweer hoger uit, namelijk € 78.000. Per saldo viel de gemeentelijke bijdrage € 66.000 lager uit dan was begroot. 3. Niet begrote lasten en baten VHF Tegenover niet begrote uitgaven stonden even zo grote ontvangen bijdragen. Verrekening met reserves Er werd voor de personeelskosten een knelpunt verwacht als gevolg van de gemeentelijke herindeling per 1-1-2014. Hiervoor was ten laste van de reserve frictiemiddelen een bijdrage beschikbaar gesteld. In de praktijk bleek het niet nodig deze middelen aan te spreken. 85


jaarverslag

2.2.4 Programma Bestuur en middelen Betrokken portefeuillehouder(s): Ferd Crone, Harry van der Molen en Sjoerd Feitsma

Strategisch algemeen doel Het bestuur van Leeuwarden is transparant, effectief en kenmerkt zich door overtuigend optreden en enthousiaste samenwerking.

Successen 1. Het Politiek Podium draagt bij aan de betrokkenheid en transparantie van het politiek proces en daarmee neemt naar verwachting de kennis over de lokale politiek onder bewoners toe. 2. Door intensief overleg met gemeenten in Friesland zijn verschillende centrumregelingen tot stand gekomen. Door deze bundeling van krachten kunnen gemeenten effectiever en efficiënter optreden. 3. Door hernieuwde vaststelling van een groot deel van de gemeentelijke regelingen, hebben we vlak na herindeling bewoners duidelijkheid en rechtszekerheid geboden.

Verbeterpunten 1. Sturen op wat we belangrijk vinden en ruimte geven (transformatie naar de Leeuwarder variant van de andere overheid). 2. Betrekken andere partners bij F4 en NG4 samenwerking (triple helix).

Wat heeft het in totaal gekost? x € 1.000 Programma Bestuur en middelen 2014 Bestuur Algemene baten en lasten Totaal

Begroting Begroting Begroting lasten 8.515 44.787 53.302

baten 330 223.051 223.381

saldo -8.185 178.264 170.079

Rekening

Rekening

Rekening

lasten 9.327 66.293 75.620

baten 411 236.397 236.808

saldo -8.916 170.104 161.188

Eindconclusie Een sterke lokale democratie is de basis voor een dynamische samenleving. In 2014 zijn we onze inwoners op een vernieuwende manier bij lokale politieke besluitvorming gaan betrekken. Het is nog te vroeg om iets over het effect daarvan te zeggen. De andere overheid krijgt steeds meer vorm in de manier waarop de gemeente zichzelf organiseert en haar medewerkers inzet. We stimuleren mensen, buurtinitiatieven, organisaties, bedrijven en samenwerkingsverbanden daarvan om hun eigen leefomgeving vorm te geven. Dat is voor alle partijen nog wel een zoektocht. Op bestuurlijk niveau is de samenwerking binnen de regio aanzienlijk versterkt en uitgebreid. De samenvoeging met Leeuwarderadeel en delen van Littenseradiel per 2018 is in voorbereiding. Leeuwarden is voor meerdere onderwerpen centrumgemeente. We gaan ervan uit dat de gezamenlijke aanpak van economische en maatschappelijke vraagstukken in de toekomst zijn vruchten gaat afwerpen. De eerste tekenen daartoe zijn gunstig. Het programma Bestuur en middelen sluit af met een lager batig saldo dan begroot. Dit komt vooral door enkele afwaarderingen en het op peil brengen van voorzieningen.

86


jaarverslag

Bestuur Realisatie en voortgang speerpunten x

Betere (her)kenbaarheid van de raad Sinds september 2014 vergadert de gemeenteraad in een wekelijks Politiek Podium (PP). Deze nieuwe werkmethode heeft onder andere ten doel om de drempel naar de politiek te verlagen en het politiek leiderschap van de raad te versterken. De verwachting is dat met deze werkwijze de gemeenteraad beter in staat is om aan de voorkant van het politieke proces te sturen. Voor bewoners wordt het transparant en herkenbaar op welke wijze besluitvorming tot stand komt en hoe argumenten en omstandigheden hierin afgewogen worden. Of deze doelstelling met de ingezette vernieuwing ook bereikt wordt, is na 4 maanden nog niet in een zorgvuldige beoordeling te zeggen. Wel is er vanaf het begin gemonitord en is er een tussenevaluatie verricht door bureau Domenie & Kerstens. Uit de enquête onder de bezoekers aan het PP, komt een positief beeld naar voren. Van degenen die al vaker een raadsvergadering hebben bijgewoond, vindt 80% het PP een verbetering. 77% Van alle bezoekers in de periode dat er gemonitord is, geeft aan het PP vaker te willen bezoeken. Uit de toelichtingen blijkt dat bezoekers vooral de betrokkenheid, openheid en uitnodiging als een verbetering ervaren. Vooralsnog lijkt de conclusie gerechtvaardigd dat het PP bijdraagt aan betrokkenheid en transparantie van het politiek proces en daarmee zal de kennis over de lokale politiek toenemen onder bewoners.

x

Inwerken en professionaliseren van de raad De huidige gemeenteraadsleden zijn op 2 januari 2014 geïnstalleerd. Het introductieprogramma voor de nieuwe raad was zeer divers, zowel inhoudelijk als gerelateerd aan doelgroepen, nieuwe en ervaren raadsleden. Het functioneren van de P&C cyclus en de bijbehorende documenten, de financiële huishouding van de gemeente, debatteren, snellezen zijn zo wat onderwerpen die de revue zijn gepasseerd. Daarnaast is er aandacht besteed aan belangrijke dossiers, zoals de transformatie sociaal domein, een complex onderwerp waar deskundigheidsbevordering veel aandacht vereiste.

x

Transformeren naar de Leeuwarder variant van de Andere Overheid In 2014 is op twee sporen gewerkt aan de transformatie naar een Andere Overheid: 1. de manier waarop de gemeente denkt, zichzelf organiseert en haar medewerkers inzet; 2. de uitstraling en de feitelijke contacten met de buitenwereld. Veel acties in eigen huis waren gericht op het versterken van de onderlinge samenwerking in de organisatie en tussen organisatie, college van b&w en raad. Concrete voorbeelden zijn: inzet van het HR-instrumentarium met focus op persoonlijk leiderschap en samenwerken; het traject “DOEN” om personeel bewust te maken van en in te laten spelen op vragen vanuit de samenleving. Naar buiten toe betrof het bijvoorbeeld: de intensieve samenwerking met provinciale organisatie en stichting Kulturele Haadstêd 2018; inzet gemeente bij o.a.: x initiatieven op het terrein van groen en eetbaar x pilots op het terrein van wijkondernemerschap x initiatieven op het terrein van energie x vernieuwend aanbesteden (IJshal) x ruimte voor zelfbeheer bewoners in de openbare ruimte De transformatie moet de komende jaren verder vorm krijgen.

87


jaarverslag

Wat wilden we bereiken en wat hebben we daarvoor gedaan? 1. Goede volksvertegenwoordiging Werkbezoeken en informatiebijeenkomsten Er zijn diverse werkbezoeken afgelegd en informatiebijeenkomsten georganiseerd in 2014. Vooral in het kader van de transformatie sociaal domein. In het voorjaar zijn er ontmoetingen georganiseerd tussen zorgaanbieders, zorgvragers en raadsleden. De persoonlijke ontmoeting en kennisneming van de ervaringen van de aanwezigen stonden hierin centraal: Wat is belangrijk in de praktijk van alle dag? Welke concrete uitdagingen worden er ondervonden en wat kan de gemeente in de beleidskeuzes hierin betekenen? Raadscommunicatie Het raadscommunicatieplan is nog niet geactualiseerd. De invoering van het Politiek Podium heeft veel capaciteit gevraagd en had prioriteit. Onderdeel van de raadscommunicatie was het programma ‘DagTV’ via de lokale tv. Dit programma is gestopt in augustus door de beëindiging van Mercurius. De nieuwe lokale omroep Leo is onlangs bij wijze van proef weer gestart met de uitzending van een wekelijks Pauzeprogramma Politiek Podium, waarin politici en anderen worden geïnterviewd over een onderwerp dat op de agenda staat. Rekenkameronderzoek Met ingang van 6 januari 2014 heeft de gemeenteraad besloten de voormalige rekenkamercommissie van de gemeente Leeuwarden op te heffen en door te gaan met een rekenkamer zoals voorzien in artikel 81a van de Gemeentewet. In 2014 heeft de Rekenkamer de volgende onderzoeksrapportages opgeleverd: x Rekenkamerbrief Hervorming sociaal domein: een analyse van het koersdocument ‘hervorming sociaal domein’. x Geen beleid zonder risico’s, geen risico’s zonder beleid: een onderzoek naar het risicomanagement van de gemeente Leeuwarden. x Overdracht van raadsbevoegdheden: een onderzoek naar het overdragen van bestuursbevoegdheden van de raad. In 2014 is de Rekenkamer de volgende onderzoeken gestart: x Evaluatie gemeentelijke herindeling per 1-1-2014. x Risico’s grondposities en vastgoed van de gemeente Leeuwarden.

2. Helder en consistent beleid Iedereen is Leeuwarden, Ljouwert is eltsenien Met de start van de nieuwe bestuursperiode 2014-2018 is er een collegeprogramma met als titel “Iedereen is Leeuwarden, Ljouwert is eltsenien” opgesteld. In het collegeprogramma zijn de speerpunten voor de komende collegeperiode op een heldere en begrijpelijke wijze opgenomen. Het collegeprogramma is vertaald in de (meerjaren) begroting en in de Langetermijn-agenda voor de raad. In het kader van gemeenteraad 3.0 is bekeken hoe op enkele belangrijke dossiers (transformatie sociaal domein en bibliotheek) de kaderstellende rol van de raad invulling en ondersteuning gegeven kan worden. Harmonisatie beleid Leeuwarden en voormalig Boarnsterhim Een gevolg van de herindeling was dat alle regelgeving en beleid opnieuw moest worden vastgesteld, al dan niet na een harmonisatie. Begin 2014 is volgens planning bij hamerslag een groot deel van de verordeningen, beleidsregels en beleidskaders opnieuw door college en gemeenteraad 88


jaarverslag

voor het hele grondgebied vastgesteld. De harmonisatie-operatie is benut om op hoofdlijnen de noodzaak van de regelgeving te beoordelen en waar mogelijk een kwaliteitsslag door te voeren. Gelijktijdig met de vaststelling van de regelingen, zijn de betreffende oude regelingen steeds vervallen verklaard. E.e.a. ging steeds gepaard met gerichte (doelgroep)communicatie.

3. Versterking positie Leeuwarden Samenwerking binnen de provincie De samenwerking met andere gemeenten binnen de provincie Fryslân is in 2014 aanmerkelijk uitgebreid en verstevigd. Op het niveau van de bedrijfsvoering wordt er met steeds meer gemeenten samengewerkt. Leeuwarden heeft hiertoe het Shared Servicecentrum (per 1-1-2015) ingesteld. Met de F4 (Heerenveen, Súdwest-Fryslân, Smallingerland, Leeuwarden) is daarnaast een economische uitvoeringsagenda opgesteld. Deze agenda wordt ondersteund door de provincie. Stadsregionale samenwerking In stadsregionaal verband wordt op projectniveau samengewerkt waarbij er daar waar mogelijk gezamenlijk wordt opgetrokken met de Streekagenda noord west Fryslân. Het afgelopen jaar zijn er verkenningen gedaan naar verbreding van de stadsregionale samenwerking naar het noordoosten van de provincie. Dit heeft geresulteerd in een programma waarin de relatie stad-platteland centraal staat. Allereerst staat in dit programma het uitwisselen van kennis en informatie centraal om vandaaruit tot gezamenlijke projecten te komen. Samenwerking op noordelijke schaal Binnen SNN is de positie van Assen, Emmen, Groningen en Leeuwarden (NG4) verstevigd. De steden bereiden binnen het SNN verband de citydeals voor Agenda Stad voor. De Agenda Stad gaat over het versterken van groei, innovatie en leefbaarheid van Nederlandse steden. Met Agenda Stad wil het kabinet bevorderen dat het potentieel van Nederlandse steden zo goed mogelijk wordt benut. Daarnaast wordt ook de onderlinge samenwerking tussen de NG4 verder uitgebouwd. Een van de doelstellingen van de NG4 is het noordelijk MKB beter gebruik te laten maken van Europese financieringsmogelijkheden voor innovatieve projecten. Er is daarom een projectenverwerver aangesteld die hiertussen een brug moet zien te slaan. Deelname G32 en VNG Sinds september 2014 is burgemeester Crone voorzitter van de G32. Daarmee is Leeuwarden het gezicht van de samenwerking van de middelgrote steden in Nederland en aanspreekpunt voor het Rijk, VNG, IPO en Europese gremia. Naast het voorzitterschap zijn de andere collegeleden in diverse pijlers en themagroepen van zowel de G32 als de VNG actief. Centrumregelingen Zoals al eerder aangegeven, hebben de 24 Friese gemeenten besloten om voor een aantal taken op het sociaal domein, WMO/AWBZ, Jeugd en Participatie, de samenwerking te intensiveren. Voor een aantal taken is samenwerking tussen gemeenten verplicht geworden per 1 januari 2015 en bovendien blijven sommige geldstromen nog enkele jaren via Leeuwarden als centrumgemeente lopen. Voorts speelde de wens om voor een aantal taken op vooral het terrein van de Jeugdwet op provinciaal niveau te blijven organiseren. Om de samenwerking goed te borgen en af te bakenen is er een centrumregeling samenwerking sociaal domein ontworpen. Afgelopen jaar zijn er door intensief overleg met gemeenten in Friesland ook nog centrumregelingen tot stand gekomen met Menameradiel, Franekeradeel en het Bildt, en om de ambtelijke samenwerking met Leeuwarderadeel te regelen ter voorbereiding van de komende herindeling.

89


jaarverslag

Herindeling 2018 In 2014 is de nieuwe gemeente Leeuwarden na vele jaren van voorbereiding van start gegaan na de herindeling met een deel van Boarnsterhim. Het gemeentelijk grondgebied is bijna verdubbeld en omvat ook meren, watersportdorpen en karakteristiek platteland. Het jaar 2014 heeft in het teken gestaan van de kennismaking met deze nieuwe delen van de gemeente. In 2014 zijn ook de voorbereidingen gestart voor de herindeling met Leeuwarderadeel en Littenseradiel per 2018. De gemeenteraad heeft besloten om in principe akkoord te gaan met een herindeling met de gemeente Leeuwarderadeel en met een deel van de gemeente Littenseradiel per 1 januari 2018. Er wordt nu ingezet op de opstelling van een gezamenlijk herindelingsontwerp om op basis hiervan tot een definitief besluit te komen. Bij het vaststellen van het herindelingsontwerp start de formele ARHI procedure tot de gemeentelijke herindelingen.

90


jaarverslag


Baten

x € 1.000 Saldo


8.267 8.515

368 330

-7.899 -8.185

C. Rekening 2014

9.327

411

-8.916

-812

81

-731

Resultaat lasten -6 -806


-812

81

-731

Totaal

Totaal

x € 1.000 Saldo

lasten

baten

Resultaat 2014 Bestuur

Resultaat (B-C)

Resultaat 2014 Beleidsproducten Bestuur Gemeenteraad College van B&W Totaal


Storting in voorziening pensioen vm. bestuurders

-982


x € 1.000 Saldo -6 -725

-982

170

81

251

-812

81

-731

Storting in voorziening pensioenen vm. bestuurders Eind 2014 is een aanvullende storting van € 0,98 mln gedaan in de voorziening arbeidskosten gerelateerde verplichtingen in verband met mogelijke pensioenverplichtingen vm. Bestuurders. Het betreft hier ondermeer pensionverplichtingen in verband met het partnerpensioen. Tot nu toe werd bij de jaarlijkse berekening van de hoogte van de voorziening hier geen rekening mee gehouden.

Resultaat 2014 Algemene baten en lasten

Lasten

Baten

x € 1.000 Saldo


28.502 44.787

196.014 223.051

167.512 178.264

C. Rekening 2014

66.293

236.397

170.104

-21.506

13.346

-8.160

Resultaat lasten -472 -1.552 1.906 11 -21 -21.366 -91 79

Resultaat baten 3.144 1.407 -276 40 -53 6.806 2.276 0

-21.506

13.346

Resultaat (B-C)

Resultaat 2014 Beleidsproducten Algemene baten en lasten Werken voor derden Financieringen en beleggingen Stelposten c.a. Burgerzaken Algemene belastingen Algemene baten en lasten Gemeentefonds Onvoorzien Totaal

91

x € 1.000 Saldo 2.672 -145 1.630 51 -74 -14.560 2.185 79 -8.160


jaarverslag

Analyse van het resultaat: 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10.

Afwaardering deelneming Aandelenkapitaal Attero Renteresultaat Algemene uitkering uit gemeentefonds Onvoorzien Zorg voormalig personeel Afwaardering geldlening Vrijval diverse personeelsbudgetten Werken voor derden Saldi kostenplaatsen

Totaal

Totaal

lasten

baten

-631 -7 -896 79 -7.621 -1.100 124 -472 4.319

Verrekening met reserves: 1. Algemene reserve 2. Reserve SIOF 3. Reserve budgetoverheveling 4. Reserve frictiemiddelen 5. Reserve kunst in de openbare ruimte 6. Reserve egalisatie heffingen 7. Reserve bovenwijkse voorzieningen 8. Reserve parkeren 9. Reserve ISV III 10. Reserve afschrijvingen 11. Rentebijschrijving reserves 12. Mutaties diverse kleinere reserves 13. Rekeningresultaat 2014

-1.353 -6.605 -92 -212

x € 1.000 Saldo

139 927 2.277 5

3.144 -1.323

289 3.581 -180 -391 5.375 2.484 -1.000 1.342 89

-179 -6

14. Storting in voorziening Bovenwijkse voorzieningen 15. Storting in voorziening Egalisatie heffingen

-30 -3.598

-2.484 -5.315


-631 132 31 2.277 79 -7.616 -1.100 124 2.672 2.996

-1.064 3.581 -6.785 -483 -212 5.375 2.484 -1.000 1.342 89 -179 -36 -3.598 -2.484 -5.315

945

216

1.161

-21.506

13.346

-8.161

1. Afwaardering deelneming Op basis van de huidige economische omstandigheden en inzichten is de waardering van een deelneming verlaagd met € 631.000 naar een bedrag van € 0,5 mln. 2. Aandelenkapitaal Attero Als gevolg van de verkoop van de aandelen Attero is een netto-verkoopopbrengst gerealiseerd van € 132.000. In dit bedrag is al rekening gehouden met het aandeel van de Fryske Marren en Súdwest Fryslân. 3. Renteresultaat Voor de investeringen die door de gemeente worden gedaan trekt de gemeente leningen aan of worden de reserves en voorzieningen gebruikt. In beide gevallen brengt dit rentekosten met zich mee: te betalen rente aan derden en gederfde rente van reserves en voorzieningen. Deze rentekosten worden toegerekend aan de investeringen door middel van de omslagrente en zo ten laste gebracht van de diverse programma’s waar die investeringen zijn ondergebracht. Op begrotingsbasis worden in principe de totale geraamde rentelasten in precies de juiste omvang 92


jaarverslag

toegerekend aan de investeringen. Na de toerekening van de rente via de methodiek van de renteomslag aan de programma’s ontstaat nagenoeg altijd een saldo (= renteresultaat): er wordt in de realisatie ten opzichte van de begroting meer of minder rente toegerekend aan de investeringen en de werkelijke rentelasten wijken meestal ook af van de geraamde. Dit renteresultaat komt tot uitdrukking op dit product en komt over 2014 uit op een bedrag van € 660.000 negatief ten opzichte van de begroting. Er werd in de begroting uitgegaan van een voordeel van € 83.000, terwijl er in werkelijkheid sprake is van een nadeel van € 577.000. Een negatief verschil dus van € 660.000. Dit nadeel van € 660.000; afgerond € 0,7 mln. kan als volgt worden verklaard: x Door minder investeringen dan voorzien hoefde er minder te worden geleend. Tevens kon goedkoper worden geleend dan begroot. Dit resulteert in een voordeel op de betaalde rente van € 2,2 mln. x Minder investeren dan voorgenomen betekent ook dat er minder rentelasten doorberekend kunnen worden. Dit levert dat een nadeel op van € 1,9 mln. x Aan de reserves en voorzieningen wordt rente toegevoegd en dat moet gezien worden als het betalen van rente. Doordat de standen van de reserves en voorzieningen in werkelijkheid hoger waren dan begroot, is er bijna € 1,5 mln meer rente toegevoegd dan begroot. Dit is een nadeel. x Verder waren er niet begrote renteopbrengsten; met name heffingsrente van de Belastingdienst en een renteontvangst van de herindelingspartners wegens de overname van de splitsingsbalans Boarnsterhim. Dit levert een voordeel op de renteopbrengsten op van € 0,5 mln. Afgerond dus per saldo een nadeel van: € 2,2 - € 1,9 - € 1,5 + € 0,5 = -€ 0,7 mln. Het nadeel van € 0,7 bestaat dus uit meerdere componenten en twee daarvan behoeven een nadere toelichting in relatie met het totale rekeningresultaat. Ten eerste het nadeel van € 1,9 als gevolg van het minder kunnen doorberekenen van rentelasten omdat er minder is geïnvesteerd dan was voorzien. In de begroting waren de (rente)lasten van die investeringen wel geraamd. Door de lagere investeringen valt een deel van die raming dus vrij: een voordeel dus ten opzichte van de begroting. Ofwel: het nadeel op de kostenplaats wordt voor dit bedrag deels opgeheven door een voordeel op de plek waar de investeringen staan: de programma’s. Ten tweede de hogere last i.v.m. de hogere toegerekende rente aan voorzieningen. Die hogere rentevergoeding over voorzieningen komt voor een deel ten gunste van de exploitatie en wordt niet toegevoegd aan de voorzieningen. Dat is dus een voordeel voor de exploitatie; het nadeel op de kostenplaats wordt aldus weer gecompenseerd. En dat effect is zichtbaar op dit programma Bestuur en Middelen op de regel Renteresultaat: het negatief resultaat kostenplaats kapitaallasten van € 660.000 minus het voordeel voor de exploitatie i.v.m. een hogere rentevergoeding over voorzieningen van € 690.000 resulteert per saldo in een positief resultaat van € 30.000. Tabel 5 Overzicht kapitaallasten

(€ ) rekening

begroting

rekening

2013

2014

2014

rente leningen langlopend en kortlopend

12.913.378

16.366.609

14.133.303

toegerekende rente over eigen vermogen

3.745.744

2.586.756

4.064.110

Omschrijving Lasten

afschrijvingen

20.882.736

13.993.468

11.144.728

Totaal lasten

37.541.858

32.946.833

29.342.141

doorbelaste rente

17.462.116

19.036.779

17.165.520

doorbelaste afschrijvingen

20.882.736

13.993.468

11.144.728

Baten doorbelaste rente en afschrijvingen aan investeringen

rente verstrekte leningen en overige ontvangen rente

93.748 93

455.131


jaarverslag

rekening

begroting

rekening

Omschrijving

2013

2014

2014

Totaal baten

38.438.600

33.030.247

28.765.379

896.742

83.414

-576.762

Resultaat kostenplaats kapitaallasten

In tabel 5 worden de lagere afschrijvingen in de rekening 2014 t.o.v. de rekening 2013 met name veroorzaakt doordat de brandweerkazerne is overgenomen door de Veiligheidsregio Fryslân (VRF). 4. Algemene uitkering uit gemeentefonds In totaal is over 2014 sprake van een voordeel op de algemene uitkering van € 2.277.000. Decentralisatie-uitkeringen Hiervan heeft een bedrag van € 110.000 betrekking op taakmutaties en decentralisatie-uitkeringen. Dit bedrag is pas via de decembercirculaire door het Rijk beschikbaar gesteld en kon in 2014 niet meer worden besteed. Dit bedrag is daarom in de reserve budgetoverheveling gestort. Diverse maatstaven Een voordeel van € 878.000 wordt veroorzaakt door een hogere bijdrage in 2014. Positieve effecten op de maatstaven bijstand ( € 782.000); minderheden (€ 53.000); uitkeringsontvangers (€ 36.000); eenpersoonshuishoudens (€ 34.000) en een hogere uitkeringsfactor (86.000) liggen aan dit voordeel ten grondslag. Op de OZB capaciteit is sprake van een nadeel van € 124.000. Daarnaast zijn er over 2012 en 2013 op een aantal verdeelmaatstaven van de algemene uitkering positieve en negatieve afwikkelingsverschillen, met name op de maatstaf lage inkomens. Verder is in 2013 ook sprake van een hogere uitkeringsfactor. Al deze verschillen leiden per saldo tot een positief resultaat van € 692.000. Verrekening herindelingsbijdrage voormalig Boarnsterhim Tot slot heeft in 2014 tussen de betrokken gemeenten de verrekening plaatsgevonden van de herindelingsbijdrage van de voormalige gemeente Boarnsterhim. Hierover is de gemeenteraad bij brief van 17 december 2014 geïnformeerd. Doordat op efficiënte wijze met de ontvangen Rijksmiddelen is omgegaan is een voordeel ontstaan. Het aandeel van de gemeente Leeuwarden in dit voordeel bedraagt in totaliteit € 766.000, waarvan een bedrag van € 596.000 ten gunste van de post algemene uitkering komt. Het resterende bedrag van € 170.000 is geboekt als vrijval uit de reserve budgetoverheveling. 5. Onvoorzien In de begroting 2014 was voor onvoorzien een bedrag geraamd van € 104.000. Gedurende het jaar 2014 zijn (via begrotingswijziging) een tweetal posten ten laste van deze post onvoorzien gebracht te weten: Programma Fysiek: Economie en toerisme (3): - Kosten aftelfeest € 20.000 Programma Bestuur en middelen: Algemene baten en lasten (15): - Uitvoeringskosten Uitvoeringsregeling Compensatie gemeentelijke heffingen € 5.000 De begrote kosten voor beide genoemde posten zijn in 2014 ook daadwerkelijk besteed. Per saldo resteert op de post onvoorzien een nog niet besteed bedrag van € 79.000. 6. Zorg voormalig personeel Het nadeel van € 7.616.000 op de post Zorg voormalig personeel wordt vooral veroorzaakt door aanvullende stortingen in de voorziening arbeidskosten gerelateerde verplichtingen. Hiervan heeft 94


jaarverslag

een bedrag circa € 6,4 mln betrekking op verplichtingen FLO (Functioneel Leeftijdsontslag) overgangsrecht personeel brandweer en een bedrag van circa € 1,2 mln op bovenwettelijke WW verplichtingen voormalig ambtelijk personeel van de gemeente Leeuwarden. In het kader van het FLO overgangsrecht heeft de gemeente Leeuwarden nog verplichtingen ten aanzien van het brandweerpersoneel dat voor 1 januari 2006 al in dienst was van de gemeente. Op basis van een reële inschatting van de kans dat deze verplichtingen ook daadwerkelijk tot uitbetaling zullen komen, is berekend dat een extra storting van € 6,5 mln. in de voorziening arbeidskosten gerelateerde verplichtingen moet worden gedaan. Daarvan kan € 0,1 mln. worden gedekt uit een al bestaande begrotingspost. Door de storting in de voorziening komt deze begrotingspost voor een deel te vervallen. Dit zal worden gemeld bij de mee- en tegenvallers voor de begroting 2016. Het bovenstaande staat los van de regionalisering van de brandweer en heeft te maken met gewijzigde financiële verslaggevingsinzichten. Ook zonder regionalisering zou de gemeente een aanvullende storting van € 6,5 mln. in een voorziening hebben moeten doen. De aanvullende storting van € 1,2 mln wegens bovenwettelijke WW verplichtingen voormalig gemeentelijk personeel wordt veroorzaakt doordat: 1. een herberekening heeft plaatsgevonden van de WW-uitkeringen per 1 januari 2015 en verder; 2. een beoordeling heeft plaatsgevonden van de boventalligen per 01-01-2015voor wat betreft de kans van herplaatsing in een andere functie; 3. met ingang van 15 juli 2014 de leeftijdsbepaling (62 jaar en 9 maanden) in lid 3 van artikel 10d:33 CAR is vervangen door “AOW-gerechtigde leeftijd”. Dit betekent dat een aantal voormalige ambtenaren met een WW-uitkering aanspraak kunnen maken op een langere uitkeringsduur. 7. Afwaardering geldlening Op basis van de huidige economische omstandigheden en inzichten is de waarde van een geldlening verlaagd met € 1,1 mln. 8. Vrijval diverse personeelsbudgetten Doordat op een aantal personeelsbudgetten zoals budgetten voor arbeidsmaatregelen en beloningsbeleid geen volledig beroep is gedaan, valt in totaal een bedrag van € 124.000 vrij ten gunste van het resultaat. 9. Werken voor derden In 2014 hebben zich enkele calamiteiten voorgedaan, waarbij door de gemeente kosten zijn gemaakt die ten dele nog wachten op de afwikkeling van verzekeringskwesties. Definitieve afronding van deze verzekeringskwesties kunnen mogelijk incidentele meevallers in 2015 opleveren. Daarnaast zijn door medewerkers van de gemeente werkzaamheden uitgevoerd ten behoeve van de gemeente Vlieland onder andere op het gebied van belastingen en het financieel systeem CODA. De betreffende apparaatskosten overstijgen vaak de overeengekomen vergoeding. Tot slot moeten juristen op begrotingsbasis een groot deel van hun inzet toerekenen aan (zgn.) rendabele projecten. Hun inzet vindt echter in de regel plaats in de voorfase van een project, op het moment dat kredieten nog niet beschikbaar zijn gesteld. Ook hierdoor ontstaat een nadeel. Als gevolg van bovenstaande redenen is er in totaal een nadeel ontstaan van € 206.000. De raad heeft op 26 mei 2014 voor de invoering van de 3 decentralisaties en de doorontwikkeling van Amaryllis een projectbudget vastgesteld van € 6.630.000. Per ultimo 2014 is van dit projectbudget nog een bedrag beschikbaar van € 2.878.000 dat ten gunste van de exploitatie is gebracht. Voorgesteld wordt dit bedrag te storten in de reserve budgetoverheveling. 95


jaarverslag

10. Saldi kostenplaatsen Op de kostenplaatsen is sprake van een voordeel van € 2.996.000. Dit voordeel is als volgt ontstaan: x € 1.000 Voordelen: - personeelskosten

2.070

- afwikkeling IAU Boarnsterhim

600

- betaalde belastingen en overige kosten dienstverlening

98

- kapitaallasten

263

- kapitaallasten ICT-projecten

388

- apparaatskosten/interne doorbelastingen

386 3.805

Nadeel: - voorziening dubieuze debiteuren

-920 -920

- overige mee- en tegenvallers

111

Totaal voordeel saldi kostenplaatsen

2.996

Kosten personeel (voordeel € 2.070.000) Op de kostenplaatsen is op de personeelslasten sprake van een voordeel van € 2.070.000. Dit voordeel wordt enerzijds veroorzaakt door lagere salariskosten (€ 7,8 mln) voor het vaste personeel (met name vacatures) en anderzijds door hogere kosten (5,7 mln) wegens inhuur van extern personeel. Dit betreft bijvoorbeeld inhuur in verband met ziekte, vacatures, maar ook inhuur van specifieke deskundigheid of om een flexibele schil in stand te houden. Door deze zogenaamde flexibele schil kan snel worden ingespeeld op taakstellingen en kan projectmatig worden gewerkt. Met het oog op de gemeentebrede taakstelling bedrijfsvoering wordt behoedzaam omgegaan met het structureel invullen van vacatureruimte. Daarnaast heeft de inflatiecorrectie het resultaat op de personeelskosten gunstig beïnvloed doordat de uitbetaalde cao verhoging volgens het principeakkoord van juli 2014 eerst in oktober is uitbetaald. Nabetaling IAU voormalig Boarnsterhim (voordeel € 600.000) Als rechtsopvolger van de voormalige gemeente Boarnsterhim handelt Leeuwarden alle financiële zaken af. Per saldo levert deze afwikkeling over 2014 een voordeel op van € 600.000. Dit voordeel wordt voor een bedrag van circa € 600.000 veroorzaakt door een nabetaling van de zogenaamde Incidentele Aanvullende Uitkering (IAU) over 2013 in het kader van Wet Werk en Bijstand (WWB). Totale nabetaling van de IAU 2013 bedroeg € 1,1 mln. In het kader van de zogenaamde splitsingsbalans van Boarnsterhim was met de herindelingspartners al afgesproken dat deze nabetaling naar evenredigheid over de betreffende gemeenten verdeeld zou worden. Dit ging om een bedrag van € 0,5 mln, zodat per saldo voor Leeuwarden een voordeel van € 0,6 mln resteert. Betaalde belastingen en overige kosten dienstverlening (voordeel € 98.000) Afwikkeling van een aantal salariskosten en afrekeningen met de fiscus uit voorgaande jaren veroorzaken een incidentele tegenvaller van € 185.000. Aanzienlijk minder verzuimbegeleiding en daarnaast ook minder poortwachtersactiviteiten geven een voordelig resultaat te zien van € 171.000. Diverse overige begrotingsposten geven per saldo een voordeel te zien van € 112.000.

96


jaarverslag

Lagere kapitaallasten (voordeel € 263.000) Door vertraging in de aanschaf op tractie vallen de kapitaallasten met € 174.000 aanmerkelijk lager uit. Op de overige kapitaallasten is sprake van een voordelig resultaat van € 89.000. Kapitaallasten ICT-projecten (voordeel € 388.000) Het voordeel op de ICT-projecten over 2014 komt uit op een bedrag van € 388.000. Dit komt enerzijds door de hogere onderuitputting op de kapitaallasten en een te optimistische raming van een aantal projecten en anderzijds door een efficiëntere uitvoering van de automatiseringsprojecten, waardoor incidentele kostenbudgetten niet behoefden te worden aangesproken. Het bruto resultaat op ICT-projecten bedroeg in 2014 € 688.000, waarvan € 300.000 is toegevoegd aan het project Leeuwarden – Digitaal. Doorbelaste apparaatskosten/overige interne doorbelastingen (voordeel € 386.000) Vanuit de kostenplaatsen zijn per saldo meer kosten (apparaatskosten/overige interne doorbelaste kosten) doorbelast naar programma’s dan begroot. Op de apparaatskosten is per saldo sprake van een voordeel van € 0,6 mln. voornamelijk doordat er in 2014 meer productieve uren gemaakt zijn dan begroot. Net als in voorgaande jaren is ook in 2014 meer personeel ingehuurd dan begroot. Dit wordt mede veroorzaakt door extra werkzaamheden rondom de drie Decentralisaties. Van inhuur personeel is in het algemeen bekend dat deze meer productieve uren maken omdat deze groep minder bij overleg is betrokken. Bovendien is in veel gevallen het inhuurtarief hoger dan van het vaste personeel. Op de overige interne doorbelastingen is per saldo sprake van een nadeel van ongeveer € 0,2 mln. Voorziening dubieuze debiteuren (nadeel € 920.000) Dit jaar is extra kritisch gekeken naar de toereikendheid van de voorziening voor dubieuze debiteuren. Vooral de afboeking van een aantal grotere vorderingen heeft er toe geleid dat een aanvullende dotatie in de voorziening van € 920.000 noodzakelijk was. Toelichting Verrekening met reserves In de toelichting op de balans worden de stortingen en onttrekkingen aan reserves nader gespecificeerd. Voor de mutaties in de reserve budgetoverheveling wordt verwezen naar paragraaf 3.1.4 Reserve budgetoverheveling. Hier wordt volstaan met het benoemen van een aantal aandachtspunten: Reserve Budgetoverheveling (3): Onder de onttrekking aan de reserve budgetoverheveling is een bedrag opgenomen van € 245.000. Het betreft de vrijval van de herindelingsbijdrage Boarnsterhim. Na aftrek van de bijdrage aan de gemeente Heerenveen (€ 75.000) resteert per saldo een bedrag van € 170.000 dat ten gunste komt van de gemeente Leeuwarden. Het totale voordeel op de herindelingsbijdrage is daarmee € 596.000 (zie onder algemene uitkering) plus € 170.000 = € 766.000 (zie ook paragraaf 3.1.1) Reserve Bovenwijkse Voorzieningen (7): Aan de reserve Bovenwijkse Voorzieningen is een bedrag onttrokken van € 2,5 mln. Dit bedrag is in een voorziening Bovenwijkse Voorzieningen gestort. Reserve Afschrijvingen (10): De boekwaarden van een aantal activa (digitale parkeerbewijzen; bijdragen MFC’s Camminghaburen en Westeinde) staan ultimo 2014 op nul. De voor deze activa opgenomen bedragen in de reserve afschrijvingen kunnen daarom vrijvallen. In totaal gaat het om een bedrag van € 89.000.

97


jaarverslag

Storting in voorziening egalisatie Heffingen (15):

Als gevolg van een stelselwijziging in het BBV is het niet langer toegestaan om de egalisatie van kostendekkende tarieven, zoals de rioolheffing, de afvalstoffenheffing en de hondenbelasting via een egalisatiereserve te laten verlopen, maar moeten deze bedragen worden verrekend via een voorziening egalisatie heffingen.

98


jaarverslag

2.3 Paragrafen 2.3.1 Lokale heffingen Deze paragraaf gaat over de verantwoording van de gerealiseerde opbrengsten van de gemeentelijke belastingen en de uitvoering van het kwijtscheldingsbeleid. 2.3.1a Algemeen Belastingen hebben in 2014 gezorgd voor circa 13,5 % van de totale gemeentelijke inkomsten. In tabel 6 wordt inzicht gegeven in de gerealiseerde opbrengst per belastingsoort. Tabel 6 Opbrengsten van de diverse lokale heffingen Omschrijving heffing

x € 1.000 Rekening

Begroting

Rekening

2013

2014

2014

23.388

26.302

26.096

344

376

374

23.732

26.678

26.470

9.776

10.603

10.552

Algemene heffingen (programma Bestuur en middelen) OZB Precariobelasting Subtotaal Bestemmingsheffingen (overige programma’s) Afvalstoffenheffing Hondenbelasting

446

472

467

Leges Burgerzaken

1.528

1.780

1.820

Parkeerbelastingen

2.587

3.013

2.752

169

171

186

Marktgelden Leges omgevingsvergunning

1.920

2.761

2.182

10.724

11.891

11.772

Begraafrechten

573

772

749

Overige heffingen (m.n. leges)

626

386

582

Subtotaal

28.349

33.149

31.062

Totaal

52.081

58.527

57.532

Rioolheffingen

De eventuele verschillen tussen de geraamde opbrengst en de werkelijke opbrengst worden toegelicht bij de betreffende programma’s. 2.3.1b Kwijtscheldingsbeleid Tabel 7 Kwijtgescholden belastingbedragen per belastingsoort per jaar Belastingsoort OZB Rioolheffingen Afvalstoffenheffing Hondenbelasting

(€)

Rekening

Begroting

Rekening

2013

2014

2014

24.703

15.000

26.313

455.183

459.344

397.592

1.257.371

1.121.870

1.048.432

1.561

Totaal

1.738.818

99

613 1.596.214

1.472.950


jaarverslag

Uit tabel 7 blijkt dat er in 2014 ruim € 123.000 minder aan belastingen is kwijtgescholden dan bij begroting is geraamd. Dit is voornamelijk toe te schrijven aan het doorzetten van de dalende trend in het aantal kwijtscheldingsaanvragen. Daarnaast is het verwachte aantal kwijtscheldingsverzoeken uit voormalig Boarnsterhim lager geweest. 2.3.1c Uitvoering Wet waardering onroerende zaken (Wet WOZ) Waardeontwikkeling In 2014 zijn de waarden van de woningen en niet-woningen naar de waarde peildatum 1 januari 2013 gewaardeerd op grond van de uitvoeringsrichtlijnen Wet WOZ. In vergelijking met het belastingjaar 2013 zijn de vastgestelde waarden van de woningen in onze gemeente gemiddeld met 5,7% gedaald. Landelijk gezien was de daling 5,4%. Bezwaar en beroep woningen Tegen de waarde vaststelling van ongeveer 1.200 woningen is bezwaar gemaakt. Dit komt neer op bijna 2,2% van het woningenbestand. Bij 58% was een gemachtigde betrokken waaronder de ‘no cure, no pay’-bureaus. Uiteindelijk heeft dit geresulteerd in een waarde verlaging bij 27% van de afgehandelde bezwaren. Dit betekent dat 99,4% van de waarde van woningen ongewijzigd is gebleven. In 2014 zijn er slechts 25 beroepsprocedures ingediend, waarvan 10 door een gemachtigde. Bij de afhandeling van de bezwaren worden de woningen veelal inpandig opgenomen. Deze werkwijze draagt eraan bij dat het aantal beroepszaken gering is. Bezwaar en beroep niet-woningen Er zijn 249 bezwaren ingediend gericht tegen de waarde vaststelling van 467 niet-woningen. Op het totaal aantal van 7.200, is dat 6,5%. Bij 40% van de bezwaren trad namens de belanghebbende een gemachtigde op. Circa 30% van de bezwaren op niet-woningen heeft uiteindelijk geresulteerd in de aanpassing van de waarde. Dit betekent dat 98,1% van de waarde van niet-woningen ongewijzigd is gebleven. Proces- en gerechtskostenvergoeding De kosten voor vergoeding van de proceskosten aan rechtsbijstandverleners en ‘no cure, no pay’bureaus is ten opzichte van 2013 sterk gedaald. In 2013 bedroegen de kosten bijna € 123.000, in 2014 was dat teruggelopen tot € 42.500. De daling van de proceskosten is voor het merendeel te verklaren door afname van procedures door de ‘no cure, no pay’-bureaus en een daling van het aantal toekenningen. Oordeel uitvoering Wet WOZ De Waarderingskamer heeft na een periodiek onderzoek in 2014 geconcludeerd dat de uitvoering van de Wet waardering onroerende zaken bij de gemeente Leeuwarden naar behoren is geborgd door de interne beheersingsmaatregelen. Dat betekent dat de WOZ-taxaties van voldoende kwaliteit zijn en dat de belangrijkste WOZ-processen op orde zijn. De aanbevelingen die zijn gedaan voor verdere verbetering zijn opgepakt. 2.3.1d Algemeen In 2014 is veel inzet en energie gestoken in de verbetering van de vastlegging van de WOZ-objecten en objectkenmerken uit voormalig Boarnsterhim. Feitelijk heeft er een initiële herwaardering plaatsgevonden. Bij naar schatting 90% van de objecten heeft dat geresulteerd in aanpassing van de delen en/of de kenmerken. In 2014 is gestart met het verzorgen van de belastingheffing en –inning voor de gemeente Vlieland. Vlieland heeft aangegeven zeer tevreden te zijn over de verleende diensten. 100


jaarverslag

2.3.2 Weerstandsvermogen en risicobeheersing In deze paragraaf staat in welke mate de gemeente in staat is om onverwachte gebeurtenissen (risico’s) met een financiële impact op te vangen (met de weerstandscapaciteit). 2.3.2a Aanleiding en achtergrond Net als in de afgelopen jaren wordt ook in deze jaarrekening het risicoprofiel weer opnieuw bekeken. Ook dit jaar is er sprake van een aanzienlijke wijziging in het profiel ten opzichte van de laatste, die uit de begroting 2015. Die wijziging wordt veroorzaakt doordat ten laste van het jaarrekeningresultaat 2014 een aantal risico’s genomen zijn. Dat is uiteraard via het rekeningresultaat van negatieve invloed op de omvang van de Algemene Reserve, maar de risico’s verdwijnen ook of worden aanzienlijk kleiner. Per saldo verbetert voorlopig de verhouding tussen de risico’s en de daarvoor beschikbare weerstandscapaciteit. Het is een voorlopige verbetering omdat de stand van de Algemene Reserve niet integraal is herberekend; dat wordt volgens de geldende P&C-cyclus weer bij de voorbereiding voor de begroting 2016 gedaan. Nu is uitgegaan van de stand van Algemene Reserve uit de begroting 2015 met een kleine correctie van € 100.000 positief in verband rekeningresultaat 2014. In deze paragraaf komen verder niet de risico’s, weerstandscapaciteit en weerstandsvermogen van de grondexploitaties aan de orde; die worden toegelicht in paragraaf 2.3.7 Grondbeleid. 2.3.2b Resultaten risicoanalyse In het onderstaande overzicht staan de risicogebieden en de bijbehorende weerstandscapaciteit weergegeven inclusief de bedragen die uit de risicosimulatie zijn gerold en de beschikbare weerstandscapaciteit: Figuur 7 Totale risico positie

Risico’s Grondexploitaties Risico’s Zuidlanden

Algemene risico’s

Risico’s 3 decentralisaties

Risico overige Grondexploitaties

Korte termijn risico Zuidlanden

€ 1,46 mln

€ 7,62 mln

€ 2,86 mln

€ 2,89 mln

Lange termijn risico Zuidlanden € 9,57 mln

Algemene Reserve

Reserve Sociaal domein

€ 9,20 mln

€ 9,00 mln

Reserve Grondbeleid € 9,15 mln

Totale Weerstandscapaciteit

101

Resultaat & Onvoorzien Grondexploitatie Zuidlanden € 18,92 mln


jaarverslag

De Algemene Risico’s zijn ten opzichte van de begroting 2015 aanzienlijk gedaald van € 5,47 mln naar € 1,50 mln. Deze daling is gevolg van het feit dat ten laste van het rekeningresultaat een aantal risico’s is verwerkt of aanzienlijk kleiner zijn geworden. Het gaat dan om de volgende risico’s: a. FLO-rechten van voormalig gemeentelijk brandweerpersoneel. Hier is ten laste van het rekeningresultaat een voorziening voor getroffen waardoor niet meer gesproken kan worden van een risico. b. Leningen verstrekt aan privaatrechtelijke organisaties. Een aantal van deze leningen is afgewaardeerd omdat terugbetaling met aan zekerheid grenzende waarschijnlijkheid niet meer zal plaatsvinden. Daardoor is het risico verdwenen. c. Deelnemingen. De waarde van deelnemingen is in verband met economische omstandigheden ten laste van het rekeningresultaat teruggebracht. Naast deze ontwikkelingen, is ook het risico op budgetoverschrijding bij de bijstandsuitkeringen fors kleiner geworden dan in de begroting 2015 nog werd aangenomen. Dit komt doordat de Rijksbijdrage 2015 hoger is dan in de begroting 2015 werd aangenomen. De oorzaak hiervan is dat Leeuwarden in 2015 gunstiger in het BUIG-verdeelmodel zit. Tegelijkertijd lukt het de gemeente om het aantal uitkeringsgerechtigden minder te laten stijgen dan de landelijke trend. Verder zijn er maatregelen getroffen om er voor te zorgen dat de feitelijk te betalen rentekosten ook kunnen worden doorberekend aan producten die deze kosten moeten dragen. Er hoeft om die reden geen apart renterisico meer opgenomen te worden. De stand van de Algemene Reserve die tegenover deze algemene risico’s als weerstandscapaciteit staat is voor deze jaarrekening bepaald op € 9,20 mln. Dat is de stand van Algemene Reserve zoals hiervoor is aangegeven, uit de begroting 2015 vermeerderd € 100.000 als gevolg van het resultaat van de jaarrekening 2014. Benadrukt moet worden dat een volledige herberekening van de Algemene Reserve eerst plaatsvindt voor de bepaling van de financiële positie voor de begroting 2016 e.v. De hier genoemde stand van de Algemene Reserve is niet resultaat van een integrale herberekening. Bij de risico-inventarisatie is nog geen rekening gehouden met het feit dat gemeenten onder de vennootschapsbelastingplicht gaan vallen. Er moet ernstig rekening mee gehouden worden dat dit ook voor de gemeente Leeuwarden nadelige gevolgen kan gaan krijgen. Het is echter op dit moment nog onduidelijk om hier een bedrag aan te koppelen. In tabel 8 staan de Algemene Risico’s die voor de jaarrekening zijn geïnventariseerd en zijn ingevoerd in de risicosimulatie NARIS.

102

Deelnemingen

Leegstand

Juridische procedures en schadeclaims

Niet realiseren geraamde inkomsten OZB

2 (3)

3 (5)

4 (-)

5 (7)

5%

40%

40%

40%

Tabel 8 Overzicht algemene risico’s Nr. Gebeurtenis Kans 1 Leningen 40% (2)

€ 1.300.000

€ 300.000

€ 450.000

€ 500.000

Max € € 1.307.500


103

Er wordt een uitgebreid en verfijnd calculatiemiddel gehanteerd t.b.v. de raming van de OZB-inkomsten. Toch zullen er altijd verschillen zijn tussen de raming en de OZB-opbrengsten. Dit is een beperkt risico (5% van de totale OZB-opbrengst van 39 mln.)

Geschil met een re-integratiebedrijf inzake interpretatie van het contract en de uitvoering daarvan. Er ligt een claim bij de gemeente.

Van de oorspronkelijke waarde van de deelneming ad. € 2,2 mln is al eerder € 1,7 mln voorzien. Het maximale risico betreft nu dan € 0,5 mln. De gemeente verhuurt een aantal objecten. Zodra een object voor langere tijd niet meer wordt verhuurd ontstaat een risico. Veelal wordt gewerkt met langjarige contracten waarmee het risico beperkt blijft. Indien de situatie van langdurige leegstand oploopt dan loopt ook de boekwaarde op waardoor er een grotere druk op de exploitatie komt.

Opmerking De gemeente heeft voornamelijk in het kader van economisch beleid een aantal leningen verstrekt aan privaatrechtelijke rechtspersonen. Indien deze personen niet aan de verplichtingen voldoen, dan loopt de gemeente risico.

4,86%

8,64%

13,17%

14,54%

Invloed 38,08%

De raming wordt op basis van nacalculaties 2 keer in het jaar, bij de TURAP en jaarrekening bijgesteld.

De korte termijn vooruitzichten qua woningbouw-productie zijn onveranderd ten opzichte van 2014 en niet verbeterd. Indien er sprake is van langdurige leegstand wordt eerst gekeken of het probleem binnen de totale vastgoedportfolio kan worden opgelost, of dat de lasten tijdelijk kunnen worden verlaagd door de inzet van vastgoedprotectie. Indien deze maatregelen niet voldoende soelaas bieden ontstaat een risico dat de vastgoedportfolio overstijgt. Er is een advocaat ingeschakeld om de claim te weerspreken.

Maatregel Het risico ontstaat zodra een privaatrechtelijke rechtspersoon niet meer kan bijsturen en dien ten gevolge ook niet meer aan de verplichtingen tegenover gemeente kan voldoen. Bij tijdig bericht kan de gemeente over het algemeen gaan meesturen en nader onheil voorkomen. Als tegenmaatregel bezoeken accounthouders nu frequenter de rechtspersonen aan wie de lening is verstrekt met als doel de meest actuele informatie te krijgen.

jaarverslag

Gebeurtenis

Overschrijding budget bijstandsuitkeringen 2015

Niet verzekerde objecten of onvoldoende verzekerd tegen schade van eigendommen

Juridische procedures en schadeclaim; WMO-vervoerder

Garantstellingen

Nr.

6 (4)

7 (6)

8 (-)

9 (8)

15%

15%

5%

10%

Kans

€ 353.985

€ 600.000

€ 1.250.000

€ 650.000

Max €


Invloed

104

Geschil met een aanbieder van voorzieningen vallend onder de Wmo over de te vergoeden prijs. De aanbieder claimt met de contractprijs niet uit te komen en heeft een claim ingediend. De gemeente heeft voornamelijk in het kader van economisch beleid een aantal garantstellingen verstrekt aan privaatrechtelijke rechtspersonen. Indien deze personen niet aan de verplichtingen voldoen, dan loopt de gemeente risico. Onderstaand een overzicht van garantstellingen per product met een risico inschatting. Dit samen leidt tot een gewogen gemiddelde van de garantstellingen.

3,88%

4,43%

Bij de vaststelling van de begroting 2013 is het budget 4,67% voor bijstandsuitkeringen structureel opgeplust met € 1.500.000. Bij de vaststelling van de begroting 2014 is het budget voor bijstandsuitkeringen incidenteel voor de jaren 2013 t/m 2015 opgeplust met € 1.500.000. Voor 2015 is dus € 3.000.000 afgedekt. Op basis van de actuele Rijksbeschikking op het budget voor Leeuwarden heeft de gemeente een 'eigen risico' van € 3,65 mln. Er is een gerede kans op een tekort met een bandbreedte (inclusief het opgepluste bedrag) van 0 tot € 650.000. Hoewel zeer klein, bestaat de kans dat gemeentelijke 4,49% eigendommen niet voldoende zijn verzekerd dan wel dat ondanks een verzekering de verzekeringsmaatschappij niet tot uitkering overgaat. De inschatting is gebaseerd op een percentage van het totale bestand. De laatste jaren lijkt dit door aangescherpte controles en groter bewustzijn prima te gaan en is het de laatste 4 jaar niet voorgekomen.

Opmerking

Het risico ontstaat zodra een privaatrechtelijke persoon niet meer kan bijsturen en dan ook niet meer aan de verplichtingen kan voldoen. Bij tijdig bericht kan de gemeente over het algemeen gaan meesturen en nader onheil voorkomen. Als tegenmaatregel bezoeken accounthouders nu frequenter de rechtspersonen aan wie de garantstelling is verstrekt met als doel de

Er is een externe advocaat ingeschakeld om de claim te weerspreken.

Conform de richtlijnen worden jaarlijks de verzekerde waarden van de objecten geïndexeerd (CBS). Daarnaast is in de verzekeringspolis een clausule opgenomen voor ‘vergeten objecten’ waardoor er geen risico wordt gelopen dat achteraf een object onverzekerd is geweest.

Leeuwarden heeft een MAU 2013-2015 en de eerste rapportage MAU 2013-2015 over 2013 is in juni door het college vastgesteld. Leeuwarden ligt op koers om te voldoen aan de ambitie zoals in het MAU-verbeterplan is geformuleerd.

Maatregel

jaarverslag

Verslechterende 10% verhouding tussen kosten en opbrengsten bouwleges

11 (10)

5%

Misbruik, diefstal, vernietiging en vernieling van apparatuur, informatie en documenten

10 (9)

Kans

Gebeurtenis

Nr.

€ 200.000

€ 500.000

Max €


Bedrag garantstelling € 450.000 € 2.042.000 € 17.900 € 2.509.900

105

De legesopbrengsten zijn op peil. Dit wordt veroorzaakt enerzijds door een correctie op de legestarieven en ten tweede doordat een groot aantal majeure projecten een omgevingsvergunning hebben aangevraagd. Middels het sturen op kosten (flexibele schil) beweegt dit product goed mee met de markt.

Ondanks alle beveiligingsmaatregelen bestaat er een kleine kans op misbruik, diefstal, vernietiging en vernieling van apparatuur, informatie en documenten waardoor financiële schade kan ontstaan.

Naam Cambuur Hegie Vastgoed Ien en Mien TOTAAL

Opmerking

1,45%

1,80%

Invloed

De kosten worden door gebruik te maken van de flexibele schil zo laag als mogelijk gehouden. Exogene factoren zoals minder bouwaanvragen is niet op te sturen, je kan er slechts op reageren door minder personeel in te zetten. In 2015 zijn een aantal civiele projecten gepland. De verwachting is dat de legesopbrengsten binnen de begroting zullen bewegen.

Generieke IT controls waaronder de back-up & recoveryprocedures, uitwijkprocedures en fysieke beveiliging (pasreaders en beveiligingspersoneel in de Stadshal). In 2012 zijn extra maatregelen getroffen waaronder een nieuw camerasysteem (preventief) en extra pasreaders in de Stadshal ter verscherping van de beveiliging (de rest van de ruimte is al afgesloten). Bij diefstal wordt direct een melding gemaakt waarna onderzoek volgt. Verder zijn user-controls aanwezig, bv. Inloggen met gebruikersnaam en wachtwoord dat periodiek gewijzigd wordt. Ondanks al deze beheersmaatregelen bestaan er restrisico's.

meest actuele informatie te krijgen.

Maatregel

jaarverslag


Jaarverslag

Naast de algemene risico’s zijn ook de Risico’s 3 decentralisaties opnieuw beoordeeld. Ten opzichte van de risico’s die in de begroting 2015 zijn opgenomen zijn er geen nieuwe risico’s bij gekomen. Veranderingen doen zich vooral voor in de inschatting van de kans dat het risico zich voordoet, het maximale schadebedrag en de verdere verbetering van de omschrijving van de risico’s. Er zijn daarbij o.a. risico’s samengevoegd maar ook gesplitst. In tabel 9 wordt een overzicht gegeven van de risico’s 3 decentralisaties waarbij tussen haakjes is aangegeven wat in de risico-inventarisatie in de begroting 2015 is opgenomen. Tabel 9 Overzicht risico’s decentralisatie Nr. Risico

Kans Max €

1

Onzekerheid van kostenraming 2015 (overgangseffect). De onzekerheid ontstaat (1,2) door onder andere: * mogelijk aanzuigende werking van het dekkend netwerk aan wijkteams * verborgen vraag die (onder andere) zichtbaar wordt in het herindicatietraject * Poortwachter in opbouw bij de wijkteams. * Preventieve maatregelen hebben niet het gewenste effect. * Minder eigen kracht burgers dan verwacht. * Afname van doorverwijzing naar tweede lijn gaat minder snel dan verwacht

70%

€ 7.000.000

(80%)

(€ 5.000.000 +

2

Inkoopcontracten/verordeningen/beleidsregels geven juridisch risico: Het risico is de nawerking jurisprudentie van het oude stelsel. Inkleuring en inkadering van het nieuwe stelsel wordt o.a. door jurisprudentie gedaan. Dat is vaak ook op basis van oude rechtspraak, gebaseerd op het oude stelsel. Het leidt tot risico's dat cliënten die vanwege onze visie geen of minder hulp ontvangen, ineens wel het recht erop krijgen via een voor de gemeente nadelige uitspraak.

30%

Capaciteitsproblemen personeel. Gemeente heeft onvoldoende expertise en/of capaciteit.

50%

De gemeente slaagt er niet in om goede automatiseringssystemen in 2015 in te voeren. Gevolg is overschrijden leveren doorlooptijden. De informatiebehoefte verschilt zo van de huidige omgeving dat deze niet tijdig is te leveren. Er draaien (te)veel verschillende systemen. De ICT kost meer dan voorzien. De beschikbaarheid van gegevens is van onvoldoende kwaliteit.

50%

€ 400.000

(90%)

(€ 500.000)

Professionals kunnen hun werk niet optimaal doen. Dit heeft te maken met teveel protocollering, onvoldoende medewerkers met de gewenste capaciteiten. Verlies aan expertise verlies door leegloop bij zorgverleners (door onzekerheid).

50%

€ 300.000

(80%)

(€ 500.000)

(-)

3 (-)

4 (4)

5 (5)

€ 5.000.000)

(-)

(-)

€ 2.000.000 (-)

€ 500.000 (-)

Uit de risicosimulatie die vervolgens met deze risico’s is uitgevoerd is gebleken dat met 90% zekerheid gesteld kan worden dat een weerstandscapaciteit van € 7,6 mln toereikend is. De omvang van de reserve Sociaal domein bedraagt € 9 mln en is dus voldoende. 2.3.2c Weerstandsvermogen De actuele risicopositie is in totaal € 1,46 mln. Die risico’s moeten opgevangen kunnen worden door de aanwezige weerstandscapaciteit, voornamelijk in de vorm van de AR. Alvorens in te gaan op de gewenste omvang van de AR in relatie tot de risicopositie, is het nuttig om alle functies van de AR in herinnering te roepen: a. De AR is bedoeld voor het afdekken van algemene risico’s. Door het aanhouden van een reserve voor dit doel wordt voorkomen dat het beleid (drastisch) moet worden aangepast als één of meer risico’s zich in de werkelijkheid voordoen. Aldus wordt de stabiliteit en rust in het uitvoeren van beleid gecreëerd. De AR is dus een risicoreserve. b. De AR is bedoeld voor het verwerken van de jaarlijkse begrotingsresultaten. De gemeente Leeuwarden is gehouden om een structureel sluitende meerjarenbegroting vast te stellen. Dit betekent dat de structurele uitgaven en inkomsten in de laatste jaarschijf van de meerjarenraming minimaal aan elkaar gelijk moeten zijn. Begrotingstekorten en overschotten in de jaarschijven daaraan voorafgaand worden verrekend met de AR. Ook dit zorgt voor rust 106


c.

Jaarverslag

en stabiliteit omdat hierdoor geen bezuinigingen behoeven te worden doorgevoerd mocht in enige jaarschijf voorafgaand aan de laatste een begrotingstekort ontstaan. De AR is dus ook een egalisatiereserve. De AR dient bovendien als buffer voor het opvangen van diverse onvoorziene kosten die niet als een risico kunnen worden bestempeld of simpelweg niet als zodanig zijn herkend. Als er bijvoorbeeld iets voorgefinancierd moet worden of een bepaalde uitgave in tijd naar voren of naar achteren schuift. De AR fungeert dan in een begrotingsjaar als smeermiddel.

Als beleidsuitgangspunt geldt dat de verhouding tussen de risico’s en de weerstandscapaciteit 1,5 zou moeten zijn. Ofwel dat de AR 1,5 keer zo groot moet zijn als de uitkomst van de risicosimulatie. Toepassing van deze norm betekent, dat weerstandscapaciteit € 2,19 mln zou moeten bedragen. Het werken met een ‘overdekking’, moet gezien worden als een extra veiligheidsklep. Hierdoor zal het weerstandsvermogen, ook wanneer daar een fors beroep op wordt gedaan, minder snel c.q. in mindere mate onder het absolute minimum dalen. Daardoor ontstaat wat meer rust en ruimte om het weerstandsvermogen weer op het gewenste niveau te krijgen. Met absoluut minimum wordt bedoeld het berekende minimaal benodigde weerstandsvermogen voor het eerstvolgende jaar, afgezien van de overdekking. Het werken met een norm voor het weerstandsvermogen die hoger ligt dan de uitkomst van de risicoanalyse werkt dus in zekere zin stabiliserend. In de praktijk van het risicomanagement wordt de volgende classificatie gebruikt als het gaat om de beoordeling van de ratio tussen de aanwezige weerstandscapaciteit (beschikbare reserves) en de uitkomst risicoanalyse: Ratio >2.0 1.4-2.0 1.0-1.4 0.8-1.0 0.6-0.8 <0.6

Betekenis uitstekend ruim voldoende voldoende matig onvoldoende ruim onvoldoende

De ratio van 1,5 bevindt zich dus aan de onderkant van de klasse die als ruim voldoende wordt aangemerkt en lijkt daarmee een evenwichtige norm (niet te krap, niet te ruim). De actuele risicopositie van € 1,5 mln moet dus om te beginnen worden afgezet tegen de meest actuele prognose van de AR. Voor de begroting 2015 wordt de stand van de AR voor de periode 2015-2016 geraamd op € 9,1 mln. In de begroting is nog een post Onvoorzien opgenomen van € 0,1 mln die ook aangemerkt kan worden als weerstandscapaciteit. Het totaal van deze twee (AR € 9,1 mln + post Onvoorzien € 0,1 mln) bedraagt € 9,2 mln. Deze begrotingsstand moet zoals eerder aangegeven gecorrigeerd worden voor een storting van € 100.000 in verband met resultaat van de jaarrekening 2014. De weerstandscapaciteit bedraagt dan na verwerking hiervan € 9,3 mln. Daarmee komt de zeer voorlopig berekende beschikbare weerstandscapaciteit ruim hoger uit dan het gewenste niveau van 1,5 maal de actuele risicopositie. Hierbij moet echter nogmaals aangetekend worden dat de mogelijke negatieve gevolgen van de invoering van de vpb-plicht voor gemeenten hierin nog niet zijn meegenomen.

107


Jaarverslag

2.3.3 Onderhoud kapitaalgoederen Deze paragraaf geeft inzicht in de uitvoering en kosten van het technisch onderhoud van de gemeentelijke kapitaalgoederen (gebouwen, wegen, riolering, etc.). 2.3.3a Omvang van het te onderhouden areaal In tabel 10 wordt de omvang van het te onderhouden areaal aangegeven met de bijbehorende financiële middelen, zodat inzicht wordt geboden in de onderhoudsopgave van de gemeente. Tabel 10

Te onderhouden areaal in 2014 Onderhoud wegen - onderhoud van ca. 652 ha verharding Riolering - onderhoud van ca. 540 km riool - onderhoud van ca. 12.100 inspectieputten - schoonmaken van ca. 49.250 straatkolken - reinigen van ca. 100 km riool - vervangen van ca. 8 km riool Kunstwerken - 37 beweegbare bruggen (110.000 passages schepen) - 485 vaste bruggen, tunnels, viaducten en steigers Water - 13,6 km walmuren - 27,6 km zware walbeschoeiing - 55,1 km lichte walbeschoeiing - 460 ha wateroppervlak (meren, kanalen en vaarten) - 215 km (berm)sloot Groen - Groene Ster (ca. 400 ha), Froskepôlle (ca. 13 ha), Lwd. Bos (ca. 110 ha), Hempenser Bos (110 ha) - diverse locaties bos vm Boarnsterhim (ca. 5 ha) - gras ca. 227 ha - gazons ca. 163 ha - beplanting ca. 117 ha - bomen ca. 48.000 Reiniging verhardingen - schoonhouden wegen en pleinen - onkruidbestrijding op 258 ha Zwerfvuilbestrijding - zwerfvuilbestrijding op 356 ha

x €1.000

Begroting 2014 na wijziging 8.237

Jaarrekening 2014 8.054

Resultaat 2014 183

12.694

12.272

422

2.625

2.601

24

1.710

1.733

-23

10.089

10.299

-210

1.577

1.616

-39

99

122

-23

Per 1 januari 2014 maakt het noordelijke deel van voormalig Boarnsterhim deel uit van het grondgebied van de gemeente Leeuwarden. Voor de kapitaalgoederen in het (oude) Leeuwarder deel zijn eerder voorzieningen in de begroting opgenomen voor de onderdelen: kunstwerken, openbare verlichting en verhardingen. Met ingang van 2014 zijn voor dit grondgebied ook voorzieningen ingesteld voor de producten: waterlopen (baggeren) en speelvoorzieningen. Daarnaast zijn er voorzieningen overgekomen vanuit voormalig Boarnsterhim voor baggeren, bruggen, wegen, oevers, gebouwen en sportvelden. Alle onderhoudsvoorzieningen in Boarnsterhim 108


Jaarverslag

zijn grotendeels gevuld met verkregen middelen uit het artikel 12-traject en zijn ingesteld om een inhaalslag achterstallig onderhoud te plegen. Na de gemeentelijke herindeling per 1-1-2014 is het areaal fors toegenomen. In mei 2014 is duidelijkheid ontstaan over de middelen die eenmalig beschikbaar zijn voor het wegwerken van achterstanden in het gebied van voormalig Boarnsterhim: in 2014 en 2015 beide € 1.000.000 incidenteel en voor 2016 en 2017 twee keer een structurele uitzetting van € 300.000. Samen met de beschikbare middelen in de begroting (reguliere onderhoudsmiddelen) was daarmee de omvang aan beschikbare middelen voor onderhoud in voormalig Boarnsterhim in beeld. De diverse onderdelen van de openbare ruimte zijn onderhouden in overeenstemming met de vastgestelde kwaliteitsniveaus volgens Beheer Openbare Ruimte (BOR) in Beeld. In voormalig Boarnsterhim is vooralsnog voor de gehele openbare ruimte het kwaliteitsniveau ‘basis’ afgesproken. 2.3.3b Wegen Op basis van beschikbare kwantiteits- en kwaliteitsgegevens is een meerjarenplanning opgemaakt voor verhardingen. De voorbereiding en/of uitvoering is opgepakt. Voor voormalig Boarnsterhim is na een nadere analyse een planning opgemaakt en gedeeltelijk in voorbereiding/uitvoering genomen. In enkele gevallen – zoals in Grou – werd de onderhoudsplanning aangepast om rekening te houden met grootschalige ontwikkelingen. De bouw van een supermarkt, de vervolmaking van het Waterfront Grou en het herstel/renovatie van verzakkende woningen aan de Noorderdwarsstraat, vroegen om (enig) uitstel van herstel van verhardingen en/of rioolvervanging. Dit leidt op onderdelen tot vertraging van noodzakelijk herstel, maar is uit oogpunt van doelmatigheid verstandig. Naast het reguliere onderhoudsbudget voor wegen is er jaarlijks ook een investeringsbedrag beschikbaar voor een omvangrijk infrastructuurprogramma van reconstructies. Jaarlijks vindt ook vervanging van een deel van de riolering plaats, op basis van het Gemeentelijk Riolerings Plan (GRP). Met het vervangen van de riolering wordt ook de bovenliggende verharding opnieuw gelegd of vervangen. Het streefdoel is om de staat van de verhardingen gemiddeld op kwaliteitsniveau ‘basis’ te onderhouden. Gemiddeld is binnen (oud) Leeuwarden het niveau ‘basis’ gerealiseerd. Dit betekent wel dat er ook wegvakken lager scoren dan ‘basis’. Voor voormalig Boarnsterhim is op onderdelen sprake van achterstanden in onderhoud, vooral bij klinkerverhardingen. Ten laste van het onderhoudsbudget zijn in 2014 onder andere werkzaamheden uitgevoerd aan de J.J. Hofleane, Vierhuisterweg, Púndyk, Achter de Hoven, Franklinstraat (fietsen voetpad), Grote Hoogstraat, Molenpad, Jacob Marisstraat, Sierksmastraat en diverse voeten fietspaden. 2.3.3c Riolering en water Riolering De rioleringswerkzaamheden (vervanging en verbetering) worden uitgevoerd op basis van het gemeentelijk rioleringsplan (GRP). In 2014 is gewerkt aan het opstellen van een nieuw GRP dat eind 2014 is vastgesteld door de gemeenteraad. Dit ‘GRP 2015-2018’ is van kracht voor het gehele grondgebied van de gemeente waarmee tevens sprake is van harmonisatie van beleid. In het GRP is de basis gelegd voor het duurzaam omgaan met de afvoer van hemel- en afvalwater en de gemeentelijke taken betreffende de grondwaterproblematiek. Daarnaast is in het GRP de in gezamenlijkheid bepaalde opgaaf tot doelmatigheidswinst en daarmee kostenbesparing voor de burger, zoals opgenomen in het Nationaal Bestuursakkoord Water (NBW) en het Fries Bestuursakkoord WaterKeten (FBWK), vertaald.

109


Jaarverslag

Verharding- en rioleringswerkzaamheden vonden voor zover mogelijk tegelijkertijd plaats in verband met efficiëntere uitvoering en het verminderen van de overlast voor omwonenden en weggebruikers. Ten laste van het budget 2014 is circa 5 km riool vervangen of in uitvoering. Rioleringswerken zijn of worden uitgevoerd in onder andere de wijken Aldlân, de Hemrik, Nylân/Julianalaan en in de Ferdinand Bolstraat/Borneastraat/Verlengde Schrans. Water Ook in 2014 zijn er (reguliere) hekkel-werkzaamheden aan de in gemeentelijk beheer zijnde waterlopen uitgevoerd. Er is circa 160 kilometer sloot gehekkeld. Daarnaast zijn er baggerwerkzaamheden uitgevoerd in o.a. de wijken Heechterp-Schieringen en Westeinde. Voor voormalig Boarnsterhim is sprake van een grote baggeropgave die door de Provincie in uitvoering is genomen in het kader van het Friese Merenproject. Het schoon houden van het oppervlaktewater (drijfvuil) is aan twee partijen uitbesteed. In 2014 heeft de overdracht van de kleinere recreatieve vaarwegen naar het Wetterskip en de grotere recreatieve vaarwegen en beroepsvaarwegen naar de Provincie zijn beslag gekregen. Met een eenmalige bijdrage voor overdracht is het achterstallig onderhoud afgekocht. Daarnaast is in 2014 een principeovereenkomst bereikt om te komen tot een overdracht van stedelijk water van de gemeente naar het Wetterskip Fryslân. 2.3.3d Kunstwerken Beweegbare-, vaste bruggen, viaducten en tunnels In 2014 is een projectplan vormgegeven voor het wegwerken van de onderhoudsachterstanden in voormalig Boarnsterhim. Een deel van de werkzaamheden die hierin zijn opgenomen is in voorbereiding en/of uitvoering genomen in 2014. Daarnaast zijn er werkzaamheden afgerond, die eerder waren gestart (zoals de vervanging van de brug Rjochte Grou). Om inzicht te krijgen in de onderhoudscondities zijn (technische) inspecties uitgevoerd aan alle kunstwerken/walkeringen. Mede in het licht van harmonisatie en de huidige budgetten voor beheer en onderhoud zullen in 2015 nadere keuzes moeten worden gemaakt voor een doelmatige inzet van middelen. Behoudens bij enkele bruggen (in slechte staat) in voormalig Boarnsterhim zijn onderhoudsmiddelen terughoudend ingezet, in afwachting van een duurzaam en doelmatig totaalbeleid. Openbare verlichting De openbare verlichting (ca. 21.000 masten en armaturen) is in eigendom van de gemeente Leeuwarden. Deels vindt beheer en onderhoud (en vervanging) rechtstreeks plaats in opdracht van de gemeente Leeuwarden. Een klein deel (ca. 2.500 lichtpunten) is ondergebracht binnen de Stichting openbare verlichting Fryslân. Dit laatste geldt vooral voor de lichtpunten in voormalig Boarnsterhim. Op basis van het beleidsplan Openbare verlichting ’Het donker belicht’ wordt uitvoering gegeven aan de aanleg, instandhouding en verwijdering van verlichting. Vooral het komen tot verwijdering van lichtmasten is een intensief project en vraagt veel afstemming en communicatie met de omgeving. In 2014 is de raad geïnformeerd over een gewijzigde aanpak voor het terugbrengen van het aantal lichtmasten. Hierbij wordt zoveel mogelijk verwijdering en vervanging (ouderdom en/of energiebesparingsdoeleinden) gecombineerd. Verkeersvoorzieningen De ruim 14.000 objecten, zoals verkeersborden en ANWB-bewegwijzeringsinstallaties, zijn opgenomen in een beheerapplicatie. De gemeente geeft veelal uitvoering aan het reguliere onderhoud/vervanging, dit naast de inzet van marktpartijen. In 2014 is besloten een overeenkomst aan te gaan met de Nationale Bewegwijzeringsdienst; voorheen de ANWB. Het plan voor aanpassing

110


Jaarverslag

van de fietsbewegwijzering is in 2014 uitgevoerd. Daarnaast zijn er diverse aanpassingen gedaan in het kader van de projecten van Vrijbaan. 2.3.3e Groen Aan het beheer van het openbaar groen wordt gewerkt volgens de systematiek ‘BOR in Beeld’, waarbij een relatie is gelegd tussen de kosten en het gewenste kwaliteitsniveau van de openbare ruimte. Voor de binnenstad, de parken en de kantorenhaak geldt het kwaliteitsniveau ‘hoog’. Voor de overige locaties geldt het niveau ‘basis’. Ook in 2014 zijn er twee schouwrondes gedaan ten aanzien van de verzorgingsgraad (juni en september). Het basisniveau is in 2014 nagenoeg overal gehaald, het niveau hoog niet overal. Naast de normale groeiomstandigheden zijn zaken als weersomstandigheden, stormschade, vernielingen en specifieke gebruikerswensen van invloed op de beheer- en onderhoudsactiviteiten. In verschillende wijken zijn delen van verouderd openbaar groen omgebouwd, waarbij een beter aanzicht én goedkoper beheer wordt nagestreefd. Waar mogelijk wordt overgestapt van intensief naar extensief beheer. In 2014 zijn naast de verschillende kleinschalige groenbeheeractiviteiten ook groenprojecten uitgevoerd. Genoemd kunnen worden: bij de vervanging van riolering in de Ferdinand Bolstraat zijn nieuwe bomen aangeplant, in het Leeuwarder Bos zijn naast de werkzaamheden als gevolg van eerdere stormschade ook onderhoud/beheer werkzaamheden gedaan. De herplant volgt in 2015. Voor het beheer van verschillende grasstroken is een compacte maaizuig-combinatie ingezet. Hiermee kunnen vooral de netheidsstroken langs verhardingen efficiënter worden beheerd. De gevolgen van de stormen (eind 2013) zijn in 2014 in beeld gebracht. Verwezen wordt naar het programma Fysiek: Beheer leefomgeving. In 2014 is de lijst met waardevolle en monumentale bomen geactualiseerd en opnieuw vastgesteld door het College. In juni is de gemeenteraad daarover geïnformeerd. Tevens is de evaluatie van het bomenbeleid ‘Meer openbaar groen, minder regels’ opgesteld en bestuurlijk aangeboden. 2.3.3f Gebouwen De gemeente beheert ultimo 2014 ca. 122 objecten (exclusief onderwijsgebouwen en boerderijen in de Zuidlanden) met een totaalvloeroppervlakte van ca. 130.000 m². Hiervan is ongeveer 26.000 m² voor eigen gebruik (Stadhuis, Stadskantoor, HCL pand Groeneweg 3). Voor eigen gebruik wordt bovendien nog ca. 4.500 m² van derden gehuurd (huisvesting buitendienst) en 1.200 m² voor het Talentcentrum. In 2014 zijn verschillende panden in het Harmoniekwartier gesloopt om ruimte te maken voor de nieuwbouw van “De Neushoorn” en zijn panden gesloopt om ruimte te maken voor de nieuwbouw van de parkeergarage in de Oosterstraat. Daarnaast zijn 2 wasen kleedruimtes op sportpark Kalverdijkje overgedragen aan de sportverenigingen (Nicator en Lions), zijn er twee objecten gesloopt om ruimte te maken voor de nieuwbouw van de bv Sport, is de voormalige schoollocatie aan de Schrans 11a overgedragen en gesloopt, en tot slot zijn de brandweerkazerne (verkocht aan de veiligheidsregio Fryslân) en het pand Edisonstraat 12 verkocht. Naast deze objecten beheert de gemeente ca. 90 kunstobjecten die in de openbare ruimte zijn opgesteld. Dagelijks onderhoud Voor het dagelijks onderhoud was in 2014 € 830.000 beschikbaar. Aan dagelijks onderhoud is in 2014 € 923.000 besteed. Bij het pand Grote Kerkstraat 27-29 is asbest aangetroffen. Op grond van regelgeving moet deze verontreinigingen worden verwijderd. Dit leidt tot een extra uitgave van € 190.000. Het pand wordt begin 2015 verkocht en de asbest sanering zal door de koper bij de verbouwing van het pand worden meegenomen.

111


Jaarverslag

Planmatig onderhoud De totale uitgaven voor planmatig onderhoud bedroegen in 2014 € 1.641.000. Deze kosten zijn ten laste van de onderhoudsvoorziening gebracht. De reguliere storting voor het toekomstig groot onderhoud was in 2014 € 1.525.000. In 2014 is € 310.000 extra in het onderhoudsfonds gestort. In 2014 is € 30.000 van het Rijk ontvangen voor onderhoudswerkzaamheden aan Rijksmonumenten. Uitgaven hiervoor zijn ten laste van de onderhoudsvoorziening gebracht. Bij zwembad de Blauwe Golf voldoen de vloeren niet aan de stroefheidseisen. Herstel hiervan zal begin 2015 plaatsvinden, de kosten van deze maatregelen bedragen ca. € 30.000. In het Stadskantoor zijn vervangingsinvesteringen uitgesteld in afwachting van definitieve keuzes ten aanzien van de huisvesting. De hierdoor opgetreden onderuitputting is aanvullend gestort in de onderhoudsvoorziening ter dekking van daarbij optredende incidentele kosten. Ultimo 2014 bedraagt de stand van de voorziening Onderhoud vastgoed € 3.051.000. De voorziening is daarmee toereikend om het planmatig onderhoud voor de komende 10 jaar uit te voeren.

112


Jaarverslag

2.3.4 Financiering In deze paragraaf is het financieringsbeleid van de gemeente en het daaraan gerelateerde risicobeheer verantwoord. 2.3.4a Renteontwikkeling De rentestand heeft zich gunstig ontwikkeld voor de gemeente. Het percentage voor het opnemen van kort geld (leningen korter dan een jaar) is over 2014 uitgekomen op gemiddeld 0,3%, terwijl 2,0% was begroot. Voor het lange geld (opgenomen leningen langer dan een jaar) hebben wij een lening tegen 1,785 % aangetrokken over 2014, terwijl 3,5% begroot was. De omslagrente die wordt gehanteerd voor de toerekening van rente aan de investeringen en de bespaarde rente op reserves en voorzieningen was begroot op 3,25%. In werkelijkheid is de omslagrente in 2014 uitgekomen op 3,0 %. 2.3.4b Treasurybeheer algemeen Belangrijke basis van het treasurybeheer is een goede liquiditeitsplanning. Op jaarbasis bedroeg de afwijking tussen begroting en rekening van de geldstromen (totaal ca. € 751 mln) uiteindelijk per saldo € 24,3 mln (minder financieringsbehoefte dan geraamd). Renterisicobeheer Het renterisicobeheer omvat het beperken van de invloed van rentewijzigingen (stijgingen vooral) op de financiële resultaten van de gemeente. Dit renterisico kan worden beperkt door de aflossing van leningen zoveel mogelijk te spreiden over de tijd. De Wet financiering decentrale overheden (Wet FIDO) bepaalt het maximale bedrag dat in een jaar mag worden afgelost op 20% van het begrotingsvolume, de zogenaamde renterisiconorm. Het werkelijke renterisico was in 2014 6,3% (€ 22,7 mln) en blijft dus ruimschoots onder het wettelijk maximum van 20%. Naast de renterisiconorm schrijft de Wet FIDO ook nog een zogenaamde kasgeldlimiet voor. Dit is het bedrag dat de gemeente maximaal met kort geld (looptijd korter dan 1 jaar) mag lenen. De kasgeldlimiet voor Leeuwarden bedroeg in 2014 € 33,0 mln en is niet overschreden. Kredietrisicobeheer op verstrekte gelden Het gaat hier hoofdzakelijk om het beheer van door de gemeente verstrekte geldleningen aan derden, zoals onder anderen woningcorporaties, deelnemingen en overige verbonden partijen. Een specificatie van deze leningen is opgenomen in paragraaf 3.2.3 Toelichting op de balans. Korte termijn financiering De werkelijke netto vlottende schuld heeft de kasgeldlimiet niet overschreden. Tabel 11 Bedragen per kwartaal 2014 1e

kwartaal

Kasgeldlimiet Werkelijke netto vlottende schuld

-33,0 -26,6

113

2e

kwartaal -33,0 -8,1

3e

kwartaal -33,0 -0,4

x € 1 mln kwartaal

4e

-33,0 -14,1


Jaarverslag

Lange termijn financiering Het overzicht in tabel 12 geeft de ontwikkeling van de lange termijn financiering in 2014 weer. Tabel 12 Mutaties leningenportefeuille werkelijk 2014 Omschrijving Bedrag in € Stand per 1 januari 2014 370,5 Nieuwe leningen 26,0 Reguliere aflossingen -28,9 Vervroegde aflossingen 0,0 Rente aanpassing (oud percentage) 0,0 Rente aanpassing (nieuw percentage) 0,0 Stand per 31 december 2014 367,6

Gemiddelde rente 3,47% 1,71% 3,47% 0,00% 0,00% 0,00% 3,34%

x € 1 mln Invloed op rente -0,12% -0,01% -0,00% -0,00% 0,00% -0,13%

Administratieve organisatie Conform de richtlijnen is het beleid van de gemeente om correct te betalen en actief in te vorderen. Facturen kleiner dan € 7.500 worden direct betaald. Facturen groter dan € 7.500 worden precies op 30 dagen na factuurdatum betaald. Werd in 2013 80,5% van de binnengekomen facturen op tijd door de gemeente betaald, in 2014 is dit verslechterd naar 77,9%. De verwachting is dat door verdere automatisering en vereenvoudiging van de inkoopprocedure het betaalgedrag in 2015 weer verder verbeterd kan worden. Daarnaast is in 2014 SEPA ingevoerd. Dit betreft allerlei aanpassingen in het kader van een verdergaande standaardisering van het Europese betalingsverkeer (invoering nieuwe bankrekeningnummers, verdwijnen acceptgiro’s, etc.). 2.2.4.g Schatkistbankieren Met ingang van 2014 is het zogenaamde schatkistbankieren ingevoerd. Gemeenten, provincies en waterschappen zijn verplicht hun tegoeden bij het Rijk onder te brengen. De tegoeden van de lagere overheden komen op de staatsbalans te staan en mogen van de staatsschuld worden afgetrokken, waardoor het financieringstekort van het Rijk lager wordt. Voor onze gemeente heeft dit nauwelijks effect op de rentelasten. De drempel van schatkistbankieren voor onze gemeente bedraagt € 2.914.826; dit is 0,075% van € 388,6 mln (=begrotingsvolume). Is ons saldo positief meer dan deze drempel, dan wordt automatisch het saldo overgeboekt naar het ministerie van Financiën. Zodra het positieve saldo omslaat in een negatieve stand wordt intern opdracht gegeven om het saldo weer terug te boeken naar onze eigen bankrekening. In 2014 is er een 7-tal keren automatisch een bedrag overgeboekt naar schatkistbankieren. 2.2.4.h Wet Houdbare Overheidsfinanciën (Wet HOF) Per 1 januari 2014 is de Wet Houdbare Overheidsfinanciën (Wet HOF) in werking. De Wet HOF regelt onder meer dat de Rijksoverheid en de decentrale overheden een gelijkwaardige inspanning leveren om het overheidstekort binnen de grenzen van de Europese doelstellingen te brengen en te houden. Het aandeel van elke gemeente in het overheidstekort wordt uitgedrukt in het zogenaamde EMUsaldo. De gemeente heeft administratieve maatregelen genomen om dit EMU-saldo op eenvoudige wijze te kunnen volgen. Vooralsnog zijn er geen sancties verbonden aan het overschrijden van het maximaal toegestane EMU-saldo door een individuele gemeente.

114


Jaarverslag

2.3.5 Bedrijfsvoering Deze paragraaf geeft inzicht in de bedrijfsvoering van de gemeente Leeuwarden. 2.3.5a Uitgangspunten bedrijfsvoering Belangrijke uitgangspunten voor de relatie met burgers, bedrijven en instellingen, zijn onverkort van toepassing op onze organisatie en de bedrijfsvoering: à samenwerken, niet alleen binnen de organisatie, maar ook met inwoners en hun vertegenwoordigers zoals wijkpanels en dorpsbelangen, instellingen, bedrijven en medeoverheden; à ondernemerschap, staat voor een organisatiecultuur waarin professionals verantwoordelijkheid nemen en verantwoording afleggen over hun activiteiten en prestaties; à vertrouwen, levert niet alleen een goede en inspirerende werksfeer op waarin professionals zich gewaardeerd weten en beter presteren, het levert ook een bijdrage aan de zo noodzakelijk vermindering van regelen controledruk. Zonder vertrouwen, is ondernemerschap onmogelijk. Daarnaast levert de gemeentelijke organisatie (opnieuw) een bijdrage aan de taakstellingen die nodig zijn om de gemeentelijke financiën op orde te houden. 2.3.5b Wat wilden we bereiken en wat hebben we daarvoor gedaan? In 2014 werd verder gebouwd aan een slanke en lenige organisatie, waarin mensen het beste uit zichzelf kunnen en willen halen om de ambities uit het collegeprogramma te helpen realiseren. Daarnaast stond de bedrijfsvoering gedurende 2014 in het teken van het treffen van alle noodzakelijke voorbereidingen voor aantal grote veranderingen vanaf 2015, zoals LeeuwardenFryslân Culturele Hoofdstad van Europa 2018, de drie decentralisaties en het Shared Servicecentrum Leeuwarden (SSL). Een aantal van deze voorbereidingen zijn gezamenlijk met de andere gemeenten en de provincie Fryslân opgepakt. De regionale samenwerking op de verschillende terreinen wordt ook steeds meer gevonden en wordt intensiever. 2.3.5c De belangrijkste prestaties die de bedrijfsvoering hebben verbeterd Organisatieontwikkeling Personeelsbeleid Organisatiebreed is een gesprekscyclus geïmplementeerd waarbij de koppeling tussen de kwaliteiten en resultaten van medewerkers en de doelstelling van de gemeente centraal staat. Het opleidingsbeleid is verder in lijn gebracht met het strategisch organisatieontwikkelingstraject en de Van-Werk-Naar-Werk-begeleiding is succesvol gebleken. Daarnaast zijn meer mogelijkheden gecreëerd voor jong talent, door tweemaal zo veel stageplaatsen aan te bieden dan gemiddelde vergelijkbare gemeenten en een traineeprogramma te starten. Doorontwikkeling organisatie In het afgelopen jaar zijn er een aantal besluiten genomen die het organisatiemodel van de ambtelijke organisatie verder vorm hebben gegeven. Zo zijn de organisatie-inrichtingsplannen van het Shared Servicecentrum Leeuwarden, de Concernstaf ‘nieuwe stijl’ en de sector Gebiedszaken, Economie & Bedrijfsvoering vastgesteld en geïmplementeerd. Deze organisatieaanpassingen kenmerken zich door het streven naar minder management en meer ruimte te geven aan de gemeentelijke professionals. Gemeentelijke herindeling Na de herindeling van de voormalige gemeenten Boarnsterhim en Leeuwarden, is afgelopen jaar gestart met de voorbereidingen voor de herindeling met Leeuwarderadeel en Littenseradiel. Na de zomer is de raad in principe akkoord gegaan met deze herindelingen en heeft de raad opdracht 115


Jaarverslag

gegeven voor het opstellen van een herindelingsontwerp voor de herindeling met Leeuwarderadeel en een deel van Littenseradiel per 1 januari 2018. Overheveling Rijkstaken In aanloop naar de overdracht Rijkstaken naar de gemeenten per 1 januari 2015 zijn door de organisatie alle voorbereidingen getroffen om nieuwe taken op het gebied van zorg, werk en jeugd uit te voeren. Acht sociale wijkteams zijn ondergebracht in de coöperatie Amaryllis en vormen de spil in de verdere transformatie in het sociale domein. Daarnaast is er samen met alle Friese gemeenten gewerkt aan de ‘centrumregeling samenwerking sociaal domein Friese gemeenten’, waarbij de gemeente Leeuwarden als centrumgemeente de beleidsvoorbereiding, inkoop, contractering en het financieel beheer vanaf 2015 uitvoert. Blijven presteren met minder middelen Vermindering overhead De ambtelijke organisatie waaraan afgelopen jaar is gebouwd wordt steeds compacter en leniger. Met de doorgevoerde organisatiewijzigingen is een bijdrage geleverd aan het terugdringen over de overhead. Zo is het aantal leidinggevenden teruggebracht van ongeveer 58 fte in 2012 naar 54 fte. Personele krimp De verschillende bezuinigingstaakstellingen worden niet alleen gemonitord op realisatie in geld (zie bijlage E Stand van zaken bezuinigingen), maar worden ook gevolgd op de daarbij behorende formatie reductie en personele effecten (boventalligheid). Tabel 13 geeft inzicht in de stand van zaken per 31-12-2014 van diverse krimp-opgaven die op de ambtelijke formatie rusten en de hiermee verband houdende boventalligheid. Tabel 13 Krimp-opgaven 2010 tot 2017 Gerealiseerde krimp per 31-12 Generieke efficiencytaakstelling ''doorpakken in nieuwe tijden"

70

(fte's) verwachte krimp 2015- boventalligheid 2017 per peildatum 10

2,67

12

1

Omvorming cultuureducatie, sluiting Parnas

8

Personeelsreductie sociale zaken-werkplein Taakstelling organisatieontwikkeling (pakket A overheadreductie)

38

Herinrichting bestuurlijke advisering (pakket B)

0

1

Outsourcing/samenwerking (pakket B)

0

pm

Stroomlijnen processen publieke dienstverlening

0

6

Efficiencytaakstelling belastingen

-

3

Onderhoud openbare ruimte

0

pm

1

1,67

Overige/disfunctioneren Totaal

117

32

5,34

In kolom 2 staat de gerealiseerde verlaging van de formatie bij de verschillende bezuinigingsopgaven. In kolom 3 staat nog te verwachten daling van het aantal formatieplaatsen over de periode 2015-2017. Bij een tweetal bezuinigingsopgaven staat bij de bijbehorende formatie reductie pm aangegeven. Deze bezuinigingsopgaven zitten nog in de planvorming, waarbij op dit moment nog niet duidelijk is wat de formatiereductie is. Aangezien de feitelijke personele bezetting niet volledig in het zelfde tempo van reductie van de structurele formatie kan worden teruggebracht is het onvermijdelijk dat er (tijdelijke) boventalligheid ontstaat. Dit is weergegeven in de laatste kolom (4). Voor deze personeelsleden 116


Jaarverslag

wordt, met inzet van beschikbare frictiemiddelen, alles in het werk gesteld om deze situatie op te lossen. Onderstaande tabel geeft inzicht in het gebruik en het verloop van de frictiemiddelen. Tabel 14 Bestedingsoverzicht reserve frictiemiddelen 2014 Beginstand 2014 Toegekende frictiemiddelen op basis van opgelegde taakstellingen Inflatie en knelpuntenbudget Toevoeging in verband met vroegtijdige bezuinigingen Afroming op basis van bezuinigingspakket begroting 2014 (pakket A)

(€) realisatie 1.139.026 1.360.000 35.978 795.000 -67.609 3.262.395

Frictie AZ Frictie DSOB Frictie Welzijn Algemene ondersteuning Frictie herindeling

-560.000 0 -100.000 -23.500 -390.546 -1.074.046

Eindstand 2014

2.188.349

Nieuw controlemodel Conform de aanbevelingen van de accountant zijn afgelopen jaar stappen gezet voor een verdere uniforme (concern brede) werkwijze voor de uitvoering van de interne controle 2.3.5d Kengetallen personeel en formatie De formatie op peildatum 31-12-2014 bedraagt 1.090,89 fte. Ten opzichte van de begrote formatie is dit 4,41 fte hoger. De omvang van de totale formatie is daarentegen 15,6 fte lager dan de formatie ultimo 2013. Deze daling van 15,6 fte wordt veroorzaakt door de daling van de structurele formatie met 18,75 fte en een stijging van de tijdelijke formatie met 3,13 fte. Ondanks dat de formatie hoger was dan geraamd, zijn de totale personeelslasten ongeveer € 2,5 mln lager uitgevallen, nl.: € 72,0 mln tegen € 74,4 mln geraamd. Dit heeft verschillende oorzaken: meer vergoedingen voor personeel, geraamde cao-verhoging viel lager uit, het niet invullen van vacatures en het werken met een flexibele schil. De kosten van vast personeel zijn lager uitgevallen dan geraamd, nl. € 59,5 mln tegen € 68,0 mln geraamd. De kosten van inhuur personeel daarentegen zijn hoger namelijk € 17,6 mln tegen € 7,1 mln geraamd. Tegenover de kosten van inhuur personeel staan hogere vergoedingen voor personeel dan geraamd, namelijk € 4.4 mln. Deze vergoedingen voor personeel zijn tijdelijke budgetten die ontvangen worden van het Rijk en verkregen door externe dienstverlening. Met deze budgetten wordt tijdelijke personeel ingehuurd. De verschuiving in de personeelskosten, daling kosten vast personeel en stijging kosten inhuur personeel, in combinatie met de daling van de structurele formatie is het gevolg van de ingezette organisatieontwikkeling: het realiseren van een kleinere, vaste kernformatie aangevuld met een flexibele tijdelijke formatie voor projecten en tijdelijke activiteiten. Ziekteverzuim Het ziekteverzuim (excl. zwangerschapsverlof) bedroeg 4,5%. Dit is gelijk aan het percentage in 2013. Landelijke cijfers van vergelijkbare gemeenten over 2014 zijn nog niet beschikbaar. Over 2013 bedroeg het verzuimpercentage van alle gemeenten van de 100.000+ gemeenten (excl. G4) gemiddeld 4,6%.

117


Jaarverslag

Leeftijdsopbouw De gemiddelde leeftijd van de medewerkers was eind 2014 48 jaar en 2 maanden. Dit is hoger dan in 2013 (47 jaar en 9 maanden). Het aantal 60 plussers is fors gestegen van 118 eind 2013 naar 161 per 31 december 2014. Het aantal 60 plussers bedraagt 16% van het totale personeelsbestand. Verhouding vrouwen/mannen De vrouw/man ratio (het aantal vrouwen gedeeld door het aantal mannen) per 31 december 2014 was 0,75. Deze is hoger dan in 2013 (0,68). Sinds het begin van de registratie op deze wijze in 2000 (0,49) is er sprake van een geleidelijke stijging. Stages De verdeling stageplaatsen etc. bedroeg: MBO stagiaires 30 HBO stagiaires 42 WO stagiaires 3 Werkervaringsplaatsen 26 Trainees 16 Totaal 117 Het totaal aantal stageplaatsen en werkervaringsplaatsen over 2013 bedroeg 96. Over 2012 en 2011 bedroeg dit aantal 72 respectievelijk 71. Integriteit In het kader van de klokkenluiderregeling zijn in 2014 geen meldingen ontvangen. Informatiebeveiliging Mede naar aanleiding van de motie Informatieveiligheid van de Christen Unie, is in 2014 een start gemaakt met de invoering van de Baseline Informatiebeveiliging Nederlandse gemeenten (BIG). Er is een risico en GAP analyse uitgevoerd. Op grond van deze analyse is de conclusie getrokken dat de gemeente Leeuwarden op hoofdlijnen voldoet aan het vereiste niveau van beveiliging, zoals door BIG is gedefinieerd. Deze conclusie vormen, samen met de dagelijkse operationele taken en de uitvoering van audits en zelfevaluaties, de basis voor het informatiebeveiligingsjaarplan 2015. WNT verantwoording De Wet normering bezoldiging topfunctionarissen publieke en semipublieke sector (WNT) verplicht ook gemeenten verantwoording af te leggen over het totaal aan betalingen aan een werknemer in enig jaar dat uitgaat boven het toetsloon. In 2014 was de algemene norm: 130% van het ministersalaris, wat neerkomt op € 230.474 incl. belaste onkostenvergoedingen en pensioenbijdrage. In de gemeente Leeuwarden was in 2014 geen sprake van een dergelijke situatie. Vanaf 2013 is de gemeente ingevolge art. 4 van die Wet ook verplicht de financiële arbeidsvoorwaarden van de gemeentesecretaris en de raadsgriffier te publiceren. Daarbij wordt de regeling gehanteerd van de Minister van BZK van 27 februari 2014 (inclusief de wijziging van 12 maart 2014) betreffende de onderscheiden bezoldigingscomponenten die geacht worden te vallen onder deze publicatieplicht. Voor de gemeentesecretaris (de heer R.H. Hoek) komt het totaal van de bezoldigingscomponenten op een bedrag van € 151.621. Voor de griffier (de heer F. van Beek) luidt dit totaalbedrag € 102.838. De gemeente herkent de door de Minister van BZK in zijn kamerbrief d.d. 27 februari 2014 onderkende uitvoeringsproblemen met betrekking tot externe niet-topfunctionarissen, en heeft deze categorie in lijn met de door de minister voorgestelde gedragslijn niet in de WNT verantwoording betrokken. Zie voor de overzichten met personele sterkte, personeelslasten en WNT verantwoording bijlage D. 118


Jaarverslag

2.3.6 Verbonden partijen Deze paragraaf gaat over de verbonden partijen. In deze paragraaf wordt inzicht verschaft in, en informatie verstrekt over, alle partijen waar de gemeente bestuurlijke en financiële banden mee onderhoudt. Instellingen waarmee alleen een subsidierelatie is aangegaan vallen buiten de definitie van verbonden partij. 2.3.6a Definitie verbonden partijen Van een verbonden partij is sprake als het gaat om een privaatrechtelijke of publiekrechtelijke organisatie waarin de gemeenten zowel een bestuurlijk als een financieel belang heeft. Van een bestuurlijk belang is sprake wanneer de gemeente zeggenschap heeft door een vertegenwoordiging in het bestuur of door stemrecht. Het financiële belang betreft het bedrag dat de gemeente aan de verbonden partij ter beschikking heeft gesteld en dat zij kwijt is in geval van een faillissement van de verbonden partij, respectievelijk het bedrag waarvoor de gemeente aansprakelijk kan worden gesteld als de verbonden partij haar verplichtingen niet nakomt. Instellingen waarmee alleen een subsidierelatie is aangegaan zonder dat het hiervoor beschreven bestuurlijk en financieel belang aanwezig is, vallen buiten de definitie van verbonden partij. 2.3.6b Kadernota Visie en beleid met betrekking tot de verbonden partijen van de gemeente Leeuwarden zijn vastgelegd in de Kadernota Verbonden Partijen (2007). In de nota wordt een aantal richtinggevende uitgangspunten geformuleerd voor beleid, beheer en toezicht. Daarnaast geeft de kadernota een afwegingskader voor het aangaan, volgen en beëindigen van deelnemingen. De basisfilosofie voor de keuze van de gemeente Leeuwarden om zich bestuurlijk en financieel tegenover een derde te verbinden luidt: x in een verbonden partij wordt alleen deelgenomen als daarmee de uitvoering van het gemeentelijk beleid is gediend; x deelname in een privaatrechtelijke rechtsvorm geschiedt alleen als onderzocht en gemotiveerd is dat de uitvoering van beleidsvoornemens beter gediend is met ene publiekrechtelijke rechtsvorm dan met een publiekrechtelijke rechtsvorm. 2.3.6c Beleidsvoornemens inzake herijking eigen governance De gemeente Leeuwarden heeft met de kadernota en een aantal uitvoeringsdocumenten haar eigen governance-instrumentarium opgebouwd. Door het toegenomen maatschappelijk belang van good governance is het wenselijk dit eigen instrumentarium zo nu en dan kritisch tegen het licht te houden. Daarom wordt momenteel de huidige kadernota geactualiseerd. De nieuwe kadernota wordt medio 2015 aan de raad aangeboden. Daarbij zal de nadruk liggen op de vraag in hoeverre de bestuurlijke toegevoegde waarde, de beheersing en de risico’s van elke verbonden partij nog met elkaar in evenwicht zijn evenals een jaarlijkse toets hierop bij een selecte groep van verbonden partijen met een aanzienlijk bestuurlijk en financieel belang en/of een hoog risicoprofiel. Het toekennen van een risico- en beheersprofiel per verbonden partij met een daarbij een toezichtarrangement op maat speelt dus een belangrijke rol. Datzelfde geldt ook voor de kwaliteit van governance van de verbonden partij zelf. Regelmatig contact met de counterpart binnen de verbonden partij of met een vertegenwoordiger van het toezichthoudend orgaan wordt daarom steeds belangrijker. 2.3.6d Informatie eisen volgens Besluit Begroting en Verantwoording (BBV) Volgens artikel 15 lid 1 van het BBV bevat de paragraaf verbonden partijen tenminste: x de visie op verbonden partijen in relatie tot de realisatie van de doelstellingen die zijn opgenomen in de begroting; x de beleidsvoornemens betreffende verbonden partijen; x de lijst van verbonden partijen. 119


Jaarverslag

Paragraaf 2.3.6f een lijst met overzicht van alle verbonden partijen. Per verbonden partij worden de gegevens vermeldt die de BBV voor deze lijst voorschrijft. 2.3.6e Bijzonderheden met betrekking tot de verbonden partijen met een hoog risicoprofiel Er wordt onderscheid gemaakt tussen partijen op basis van het risicoprofiel. Hieronder staat informatie over partijen met een hoog risicoprofiel. Die informatie gaat verder dan wat voorgeschreven is voor de lijst van verbonden partijen. Al naar gelang de ontwikkelingen die zich hebben voorgedaan in 2014 wordt gerapporteerd over mogelijke wijzigingen in visie en beleid van de gemeente ten aanzien van de verbonden partij, de uitkomsten van de periodieke herbeoordelingen, wijzigingen in toezichtarrangementen, wijzigingen in bestaande risico’s of het optreden van nieuwe risico’s. x Bijzonderheden in 2014 m.b.t. Stichting Cultureel Centrum De Harmonie Gemeente Leeuwarden is op basis van de statuten gehouden om eventuele exploitatietekorten van De Harmonie te dekken. De afgelopen jaren heeft de gemeente jaarlijks tekorten moeten dekken. De schouwburg is zeer gevoelig gebleken voor de effecten van de economische crisis. Op basis van het collegeprogramma ‘Iedereen is Leeuwarden’ ontvangt de stadsschouwburg voor de jaren 2014 t/m 2017 € 300.000 extra subsidie. Deze incidentele uitzetting van de subsidie dient te leiden tot een sluitende exploitatie over deze jaren en bij te dragen aan een structurele verbetering van de exploitatie van de schouwburg. Voor de komende jaren maakt deze extra subsidie het mogelijk dat de schouwburg een programma kan blijven bieden dat de positie van Leeuwarden als culturele hoofdstad van Fryslân ondersteunt. De afgelopen jaren heeft De Harmonie kritisch de kosten van de bedrijfsvoering aangepakt. Nu de economie enigszins aantrekt is De Harmonie in staat om binnen de financiële kaders te blijven. Gezien het voorzichtige economische herstel en de gevoeligheid van De Harmonie voor de conjunctuur blijft het risicoprofiel hoog. x Bijzonderheden in 2014 m.b.t. Stichting Proloog De financiële positie van Proloog is nog steeds zwak. Dat, en het belang van een kwalitatief goed openbaar basisonderwijs in de gemeente, is de reden van het hoge risicoprofiel. Vanaf 2011 heeft de raad verscherpt toezicht op Proloog ingesteld en is een tijdelijk overbruggingskrediet verstrekt van € 1,5 mln. Proloog heeft met ingang van 2011 een verbeterplan doorgevoerd. Proloog is er in geslaagd om per 2012 weer positieve rekeningresultaten te boeken en heeft in maart 2015 het overbruggingskrediet volledig afgelost. Toch blijven liquiditeit en vermogenspositie een aandachtspunt. Als onderdeel van het verscherpte toezicht heeft de gemeente tijdelijk een toezichthouder gehad in het bestuur van Proloog. De gemeenteraad heeft het college verzocht om naar aanleiding van de voorzichtige begroting 2015 met Proloog in gesprek te gaan om te komen tot het opnieuw instellen van een toezichthouder. Het college heeft met het bestuur van Proloog hierover gesprekken gevoerd. De gemeenteraad is begin 2015 door Proloog geïnformeerd over de huidige werkwijze en financiële positie. Gezamenlijk met het college heeft Proloog voorstellen ontwikkeld om te komen tot een raad van Toezicht-model met daarin governance-afspraken die gelijk zijn aan het huidige verscherpte toezicht. Een voorstel daartoe is in maart 2015 door de gemeenteraad vastgesteld. In 2014 is als gevolg van de gemeentelijke herindeling per 1-1-2014 de fusie tussen Proloog en BoBob (Bestuur Openbaar Onderwijs Boarnsterhim) afgerond. Vijf openbare basisscholen zijn daarmee aan de stichting Proloog toegevoegd. x Bijzonderheden in 2014 m.b.t. WTC Beheer BV Sinds enkele jaren is de situatie rond het WTC Expo zorgelijk. Het beursklimaat viel tegen en de operationele resultaten zijn nog niet voldoende om de financierslast af te dekken. Om goed vinger aan de pols te houden is maandelijks overleg met het WTC Expo en de Rabobank. Ook worden maandelijks de cijfers verstrekt. Naast de gesprekken over de operationele activiteiten wordt ook 120


Jaarverslag

intensief met de bank gesproken op welke wijze het WTC Expo duurzaam financieel gezond kan exploiteren. In dit proces zien zowel de Raad van Commissarissen als de aandeelhouder mee. Randvoorwaardelijk voor het bestendigen van de exploitatie is dat de bank wel ieder jaar een seizoenskrediet verstrekt om exploitatie mogelijk te maken. x

Bijzonderheden in 2014 m.b.t. Caparis NV en Sociale Werkvoorziening Fryslân

Caparis In de herstructurering van Caparis NV koersen we af op een afbouwscenario waarbij - op termijn – er een uitvoeringsorganisatie staat die vooral is toegerust voor mensen die echt alleen maar in een beschermde omgeving kunnen werken. Kort gezegd: een ‘smalle’ gespecialiseerde voorziening. De uitvoering van het instrument ‘beschut werken’ wordt niet exclusief bij Caparis belegd. Sociale Werkvoorziening Fryslân Met de besluitvorming over de herstructurering van Caparis is ook vastgesteld dat de GR geen gezamenlijk participatiebeleid zal ontwikkelen of daaraan sturing zal gaan geven. De GR is en blijft exclusief voor gezamenlijke uitvoering van de WSW. x Bijzonderheden in 2014 m.b.t. deelneming Blitsaerd De kavelverkoop in Blitsaerd is in 2014 vrijwel stilgevallen. Ook de jaren daarvoor is door de economische recessie zeer beperkt verkocht. Deze beperkte kasstromen nopen deze partij tot het zoeken van maatregelen. In 2014 is door de directie van de Wind Groep gewerkt aan scenario’s die Blitsaerd weer vlot moeten trekken. Tijdens dit proces houdt de gemeente een vinger aan de pols door zich maandelijks te laten informeren, zowel inhoudelijk als financieel. Een belangrijke factor in het proces om Blitsaerd weer vlot te trekken is de financiering die in het verleden door de bank is verleend. Verwacht wordt dat in 2015 de voorziene maatregelen hun beslag gaan krijgen en er meer perspectief voor Blitsaerd komt. x Bijzonderheden in 2014 m.b.t. Fryske Utfieringstsjinst Miljeu en Omjouwing (FUMO) De FUMO is begin 2014 daadwerkelijk van start gegaan. Vanwege de opbouwfase waren productie en kwaliteit van de geleverde diensten in het eerste jaar nog niet volledig op het afgesproken niveau. De FUMO werkt hard aan verdere verbetering van de bedrijfsvoering en komt voorjaar 2015 met een geactualiseerd bedrijfsplan, dat tevens door Deloitte zal worden beoordeeld. Ook zal een voorstel voor gedifferentieerde tarieven worden voorgelegd. Deze nieuwe tariefstelling wordt meegenomen in de ontwerpbegroting 2016, die dit najaar ter besluitvorming wordt voorgelegd. De afrekening over 2014 wordt in maart 2015 vastgesteld. De FUMO baseert deze op de begrote bijdragen van de deelnemers en heeft aangegeven aan hen een resultaatanalyse voor te leggen. 2.3.6f Lijst van de verbonden partijen 8 Stichtingen en verenigingen

Programma Sociaal: Cultuur

Stichting Cultureel Centrum De Harmonie te Leeuwarden Risicoprofiel (hoog of laag)

Hoog

Openbaar belang (doel verbonden partij)

De stichting De Harmonie beheert en exploiteert de gemeentelijke schouwburg in de stad Leeuwarden. Zij programmeert en distribueert een gevarieerd aanbod aan theater- en muziekvoorstellingen. Tevens ondersteunt de stichting een aantal

8

Een aantal verbonden partijen dat nog wel in de vorige jaarrekening was opgenomen ontbreekt in deze jaarrekening in de

lijst verbonden partijen, omdat ze zich in een fase van liquidatie bevinden of al ontboden zijn en tevens vanuit risicoperspectief niet meer relevant zijn. Deze partijen zijn: 3 plus BV, Kenniscampus Leeuwarden BC/CV, de Milieuadviesdienst en de OLAF (= Openbaar Lichaam Afvalverwijdering Friesland; deze organisatie verkeert momenteel in slapende toestand).

121


Jaarverslag

Stichtingen en verenigingen

Programma Sociaal: Cultuur

Stichting Cultureel Centrum De Harmonie te Leeuwarden festivals en speciale culturele projecten en verhuurt zij zaalruimten aan uiteenlopende organisaties en instellingen. Gemeentelijk belang Met haar activiteiten levert de stichting De Harmonie een bijdrage aan (activiteiten en prestaties begrotingsdoelen die in het programma Cultuur zijn opgenomen. Dit betreft verbonden partij in bijvoorbeeld het ontwikkelen van het cultureel bewustzijn van bewoners, het relatie tot de eigen zorgen van een sterke culturele basisinfrastructuur en het aanbieden van een begrotingsdoelstellingen) breed geschakeerd cultureel aanbod. en de gemeentelijke visie De visie van de gemeente ten aanzien van deze verbonden partij is dat op deze wijze de uitvoering van de hiermee verbonden taken zo goed als mogelijk is hierop gediend. Bestuurlijk belang Het bestuur van de stichting wordt benoemd door de gemeente. Bestuursbesluiten met belangrijke financiële gevolgen hebben de goedkeuring nodig van het college. Financieel belang

De gemeente is op basis van de statuten gehouden eventuele exploitatietekorten aan te vullen.

Financiële kerngegevens

Stand 1 januari jaar

eigen vermogen

2013 2014 jaar 2013

Stand 31 december

vreemd vermogen

€ 255.732 € 13.938

eigen vermogen

vreemd vermogen

€ 2.492.193 € 13.938 € 1.919.428 € 1.919.428 nog niet bekend nog niet bekend

jaarresultaat verbonden partij € 0 (na gemeentelijke bijdrage van € 136.661)

Naam directeur

2014 nog niet bekend A. Oostvogel

Naam voorzitter bestuur

S. Jansen


Programma Sociaal: Werk en inkomen

Stichting Kredietbank Nederland (KBNL) te Leeuwarden Risicoprofiel (hoog of laag)

Laag


De stichting Kredietbank Nederland is een kredietbank die mensen met financiële problemen helpt. De belangrijkste diensten die de bank in dit verband aanbiedt zijn o.a.: sociale kredietverlening, schuldhulpverlening, inkomensbeheer, preventie en beschermingsbewind. Een ander openbaar belang dat gediend wordt is de uitoefening van het toezicht op de bank door de gemeente op basis van de Wet op het Financieel Toezicht.

Gemeentelijk belang (activiteiten en prestaties verbonden partij in relatie tot de eigen begrotingsdoelstellingen) en de gemeentelijke visie hierop Bestuurlijk belang

Voorkoming en bestrijding van armoede is ook in het belang van de gemeente. Om die reden participeert de gemeente in de kredietbank. Daarnaast voert de kredietbank in het kader van het gemeentelijk minimabeleid de schuldhulpverlening uit op basis van de gemeentelijke visie dat de positie en taken van de toenmalige gemeenschappelijke kredietbank Friesland versterkt diende te worden.

Financieel belang

Veel gemeenten waar de kredietbank actief is financieren de kredietbank met langlopende leningen. De gemeente heeft € 1,313 mln uitgeleend. Dit bedrag heeft de bank weer uitgeleend aan de inwoners van de gemeente Leeuwarden.

De gemeente heeft de bevoegdheid om 2 leden in de Raad van Toezicht te benoemen. Verder dient de gemeente de begroting en de jaarrekening goed te keuren van de kredietbank.



eigen vermogen

vreemd vermogen

122

Stand 31 december eigen vermogen

vreemd vermogen


Jaarverslag



Stichting Kredietbank Nederland (KBNL) te Leeuwarden 2013

naam directeur naam voorzitter RvT

€ 1.686.662

€ 26.076.319

€ 1.906.625

€ 22.999.831

2014 jaar

€ 1.906.628 € 22.999.831 jaarresultaat verbonden partij

nog niet bekend

nog niet bekend

2013 2014

€ 219.963 € -313.351 (voorlopig resultaat, jaarrekening is nog niet afgerond)

G. Jaarsma T. van Mourik


Programma Sociaal: Jeugd en onderwijs

Stichting Proloog te Leeuwarden Risicoprofiel (hoog of laag) Openbaar belang (doel verbonden partij) Gemeentelijk belang (activiteiten en prestaties verbonden partij in relatie tot de eigen begrotingsdoelstellingen) en de gemeentelijke visie hierop

Hoog

Bestuurlijk belang

Vanwege de slechte financiële situatie bij Proloog is er vanaf juni 2011 een verscherpt toezicht vanuit de gemeente op Proloog. Daarnaast heeft de gemeente tijdelijk een toezichthouder gehad in het bestuur van Proloog. Een voorstel om te komen tot een raad van Toezicht-model met daarin governance-afspraken die gelijk zijn aan het huidige verscherpte toezicht liggen begin 2015 aan de gemeenteraad ter vaststelling voor.

Financieel belang

De gemeente heeft een tijdelijk overbruggingskrediet verstrekt aan de stichting van € 1,5 mln.

De instandhouding van het openbaar basisonderwijs. Volgens de onderwijswetgeving is de gemeenteraad verantwoordelijk voor het doen geven van kwalitatief goed openbaar primair onderwijs in de gemeente.



eigen vermogen

2013 2014 jaar 2013

Stand 31 december

vreemd vermogen

€ 374.672 € 1.430.776

eigen vermogen

vreemd vermogen

€ 3.997.255 € 1.430.776 € 3.914.227 € 3.914.227 nog niet bekend nog niet bekend

jaarresultaat verbonden partij € 1.056.095 (hiervan is € 688.000 het gevolg van een incidentele bate)

Naam directeur

2014 nog niet bekend A. Helder


K. Hoftijser

Vennootschappen

Programma Fysiek: Economie en toerisme

WTC Beheer BV te Leeuwarden Risicoprofiel (hoog of laag)

Hoog


Het stimuleren van de economie en werkgelegenheid door middel van het organiseren en faciliteren van beurzen en congressen.

Gemeentelijk belang Het WTC draagt bij aan de economische profilering van de gemeente Leeuwarden. (activiteiten en prestaties Verder draagt het WTC indirect bij aan het creëren van werkgelegenheid.

123


Jaarverslag

Vennootschappen

Programma Fysiek: Economie en toerisme

WTC Beheer BV te Leeuwarden verbonden partij in relatie tot de eigen begrotingsdoelstellingen) en de gemeentelijke visie hierop Bestuurlijk belang Financieel belang

De gemeente neemt niet bestuurlijk deel. Wel heeft zij statutair instemmingsrecht bij belangrijke bestuursbesluiten. De gemeente heeft een lening van € 3.049.000 en een vordering van € 815.000 als gevolg van opgeschorte betalingen (o.a. voor rente en aflossing).


Stand 1 juni jaar

eigen vermogen

2012/13 2013/14

Stand 31 mei vreemd vermogen eigen vermogen

€ 1.748.268 € 318.425

€ 22.159.990 € 22.512.408

vreemd vermogen

€ 318.425 € -11.305.961

€ 22.512.408 € 23.060.566

jaar jaarresultaat verbonden partij 2012/13 € - 1.430.023 Naam directeur Naam voorzitter RvC

2013/14 € -11.624.206 J. Spoelstra (interim tot medio 2015) W. Sierksma

Vennootschappen

Programma Fysiek: Economie en toerisme, Infrastructuur en mobiliteit

a. Ontwikkelingsmaatschappij Westergo BV te Harlingen b. Ontwikkelingsmaatschappij Westergo CV te Harlingen Risicoprofiel (hoog of Laag laag) Openbaar belang Duurzame economische ontwikkeling van de industrie en zeehaven in Harlingen (doel verbonden partij) onder meer door het verwerven van daartoe bestemde gronden. Voorts het initiëren en intensiveren van de samenwerking van de provincie met gemeenten en bedrijven in de Westergozone (gemeenten Leeuwarden, Menaldumadeel, Franekeradeel en Harlingen). Gemeentelijk belang Economische profilering van stad en regio. (activiteiten en prestaties In 2012 heeft GS van Fryslân besloten uit te stappen uit de regeling, daarmee is ontbinding aanstaande. verbonden partij in relatie tot de eigen Het college heeft 16 december 2014 besloten om uit te treden en het begrotingsdoelstellingen) aandelenkapitaal voor een € 1 over te dragen. en de gemeentelijke visie hierop Bestuurlijk belang BV

Zeggenschap 10%

Bestuurlijk belang CV

Zeggenschap 5,85%

Financieel belang BV Financieel belang CV

Aandelenkapitaal € 3.630 Commanditair kapitaal € 226.890 (boekwaarde is niet geactiveerd)

Financiële kerngegevens BV

jaar

eigen vermogen

vreemd vermogen

eigen vermogen

vreemd vermogen

2013 2014

n.v.t. n.v.t

n.v.t n.v.t

n.v.t n.v.t

n.v.t n.v.t

jaar 2013

jaarresultaat verbonden partij n.v.t

2014

n.v.t


Stand 1 januari

Stand 1 januari

124

Stand 31 december

Stand 31 december


Vennootschappen

Jaarverslag


a. Ontwikkelingsmaatschappij Westergo BV te Harlingen b. Ontwikkelingsmaatschappij Westergo CV te Harlingen CV

jaar

eigen vermogen

vreemd vermogen

eigen vermogen

vreemd vermogen

2013

n.v.t.

n.v.t

n.v.t

n.v.t

2014 jaar

n.v.t n.v.t jaarresultaat verbonden partij

n.v.t

n.v.t

2013 2014

n.v.t n.v.t

Vennootschappen

Programma Fysiek: Infrastructuur en mobiliteit

Parkeergarages Leeuwarden CV te Leeuwarden Risicoprofiel (hoog of laag) Openbaar belang (doel verbonden partij)

Laag Het in eigendom verwerven, behouden, beheren en exploiteren van parkeergarages in Leeuwarden en in het bijzonder de parkeergarages Klanderij, Oldehoofsterkerkhof, Hoeksterend en Zaailand. In de nabije toekomst wordt daar de parkeergarage aan de Oosterstraat aan toegevoegd.


Voorzien in een adequate hoeveelheid toegankelijke overdekte parkeervoorzieningen, primair voor de binnenstadsbezoekers. Hierbij is een (financieel evenwicht) tussen parkeergarages aan de rand van de binnenstad en het hart van de binnenstad. Dit evenwicht helpt om aanloopverliezen van nieuwe garages op te vangen met bestaande garages. Tevens voorzien de parkeergarages in reductie van ongeoorloofd parkeren in de openbare ruimte. Zeggenschap bedraagt 50%

Financieel belang

Het resultaat van de parkeergarages CV wordt conform statuten verrekend met de het commanditair kapitaal van de gemeente in de CV. Het commanditaire kapitaal van de gemeente bedraagt op 31 december 2014 € 2.141.000. Ter financiering van de parkeergarage Zaailand heeft de gemeente een lening verstrekt aan de Parkeergarages Leeuwarden BV waarvan het restant op 31 december 2014 € 5,0 mln bedraagt.



2013 2014

eigen vermogen

Stand 31 december

vreemd vermogen eigen vermogen

€ 2.693.000 € 2.596.000

vreemd vermogen


jaar 2013

jaarresultaat verbonden partij € -97.000

2014

Nog niet bekend

Vennootschappen

Programma Fysiek: Ruimtelijke ordening

Afvalsturing Friesland NV te Leeuwarden (handelsnaam Omrin) Risicoprofiel (hoog of laag)

Laag


Afvalsturing Friesland richt zich op de nascheiding van herbruikbare materialen uit huishoudelijk afval. Daarvoor ontvangt zij afvalstromen van ondermeer de gemeente Leeuwarden.

Gemeentelijk belang De gemeente heeft een verantwoordelijkheid als het gaat om het verwerken van (activiteiten en prestaties huishoudelijk afval op een efficiënte en milieuvriendelijke manier. verbonden partij in Tevens is de doelstelling van de gemeente om met een goede afvalscheiding (ook 125


Jaarverslag

Vennootschappen


Afvalsturing Friesland NV te Leeuwarden (handelsnaam Omrin) relatie tot de eigen begrotingsdoelstellingen) en de gemeentelijke visie hierop

bij de bron) de verwerkingskosten laag te houden Om deze doelstellingen te bereiken wordt de uitvoering door Afvalsturing Friesland NV uitgevoerd. De Reststoffen Energiecentrale (REC) die door Afvalsturing in 2011 is gestart beschikt over een grote capaciteit die – naast de scheiding van afvalstromen – zorgt voor acceptabele verwerkingskosten. Dit gewenste effect wordt teruggezien in de lokale heffingen.

Bestuurlijk belang

De zeggenschap bedraagt 14%

Financieel belang

Aandelenkapitaal € 193.311



2013 2014

eigen vermogen

Stand 31 december


€ 41.634.000 € 43.794.000

€ 204.858.000 € 196.330.000

jaar 2013

jaarresultaat verbonden partij € 2.255.000

2014

Nog niet bekend

Vennootschappen

vreemd vermogen

€ 43.794.000 € 196.330.000 nog niet bekend nog niet bekend


NV Fryslân Miljeu te Leeuwarden (handelsnaam Omrin) Risicoprofiel (hoog of laag)

Laag

Openbaar belang (doel verbonden partij) Gemeentelijk belang (activiteiten en prestaties verbonden partij in relatie tot de eigen begrotingsdoelstellingen) en de gemeentelijke visie hierop

Inzameling van (huishoudelijk) afval

Bestuurlijk belang

De zeggenschap bedraagt 50%

Financieel belang Financiële kerngegevens

Aandelenkapitaal € 261.079 Stand 1 januari

De gemeente heeft een wettelijke taak om huishoudelijk afval in te zamelen. Dit in de breedste zin van het woord. De operationele taak van deze inzameling wordt gedaan door Fryslân Miljeu. Het gemeentelijk belang is om op deze manier, naast adequate afvalinzameling, ook het daarbij behorende tarief dat wordt doorbelast aan bewoners onder controle te houden.

jaar

2013

eigen vermogen

Stand 31 december


€ 4.537.000

€ 13.991.000

€ 4.953.000

2014 jaar

€ 4.953.000 € 19.071.000 nog niet bekend jaarresultaat verbonden partij

2013 2014

€ 661.000 Nog niet bekend

Vennootschappen: BV Sport te Leeuwarden

vreemd vermogen

€ 19.071.000 nog niet bekend

Programma Sociaal: Jeugd en onderwijs, Sport

Risicoprofiel (hoog of laag)

Laag

Openbaar belang (doel verbonden partij) Gemeentelijk belang

Uitvoering van het gemeentelijk sportbeleid met als strategisch doel: een sportieve, gezonde en leefbare samenleving. De BV Sport beheert en exploiteert de gemeentelijke sportaccommodaties en voert 126


Jaarverslag

Vennootschappen: BV Sport te Leeuwarden

Programma Sociaal: Jeugd en onderwijs, Sport

(activiteiten en prestaties een breed scala aan activiteiten uit om de doelstellingen van het gemeentelijk verbonden partij in sportbeleid te realiseren. relatie tot de eigen begrotingsdoelstellingen) en de gemeentelijke visie hierop Bestuurlijk belang

Zeggenschap als aandeelhouder

Financieel belang

De gemeente Leeuwarden is enig aandeelhouder van de BV Sport. Het geplaatst aandelenkapitaal bedraagt € 45.378.



eigen vermogen

2013 2014

Stand 31 december

vreemd vermogen

€ 1.895.897 € 2.035.003

eigen vermogen

vreemd vermogen


jaar 2013

jaarresultaat verbonden partij € 139.106

2014

nog niet bekend

Vennootschappen Caparis NV te Drachten

Programma Sociaal: Werk en Inkomen


Hoog


Caparis NV is het bedrijf waar mensen met een WSW-indicatie werken. Caparis NV werkt in opdracht van de GR SW Fryslân.


Bij Caparis NV werken mensen met een WSW-indicatie. Caparis heeft de opdracht om de (arbeids)mogelijkheden van WSW-ers te ontwikkelen en zo goed mogelijk te benutten. Als moet binnen het eigen bedrijf maar als kan daarbuiten. Deze opdracht moet bovendien binnen de financiële kaders van de WSW uitgevoerd worden.

Financieel belang

De gemeente Leeuwarden bezit 9.954 aandelen ofwel een belang van 22,12%. Het geplaatst aandelenkapitaal bedraagt € 45.000. Het financieel belang bedraagt dientengevolge € 9.954. Stand 1 januari Stand 31 december



jaar

eigen vermogen

2013

Naam directeur Naam voorzitter RvC

€

vreemd vermogen

60.000

eigen vermogen

vreemd vermogen

€ 23.761.000

€ 1.341.000

€ 18.711.000

2014 jaar


€ 5.669.000

€ 15.008.000

2013 2014

€ 1.281.000 € 4.328.000 (voorlopig resultaat obv 4e kwartaalrapportage 2014)

P. Glas R. Veenstra

127


Jaarverslag

Vennootschappen

Programma Bestuur en middelen: Algemene baten en lasten

NV Bank Nederlandse Gemeenten te Den Haag Risicoprofiel (hoog of laag) Openbaar belang (doel verbonden partij)

Laag

Bestuurlijk belang


Financieel belang

De gemeente Leeuwarden bezit 133.044 aandelen (geplaatst en volgestort aandelenkapitaal van de BNG bedraagt 55.690.720 aandelen). Het dividend over 2014 bedraagt € 0,57 per aandeel. Stand 1 januari Stand 31 december

De BNG is de bankier van en voor overheden evenals instellingen voor het maatschappelijk belang. De bank draagt duurzaam bij aan het laag houden van de kosten van maatschappelijke voorzieningen voor de bewoners. Gemeentelijk belang De BNG is de huisbankier van de gemeente. Daarnaast deelt de gemeente mee in (activiteiten en prestaties een eventuele dividenduitkering op grond van de aandelen die de gemeente in de BNG bezit. verbonden partij in relatie tot de eigen begrotingsdoelstellingen) en de gemeentelijke visie hierop


jaar

eigen vermogen

2013

€

139.476 mln €

3.430 mln €

127.753 mln

2014 jaar

€ 3.430 mln € 127.753 mln € jaarresultaat verbonden partij

3.582 mln €

149.923 mln

2013 2014

€ 283 mln € 126 mln

Vennootschappen:

vreemd vermogen

2.752 mln €

eigen vermogen

vreemd vermogen


Attero BV (voorheen Essent Milieu Holding NV) te Den Bosch Risicoprofiel (hoog of laag) Openbaar belang (doel verbonden partij)

Laag

Bestuurlijk belang

Zeggenschap als aandeelhouder (0,11 % op basis van de aandelenverhouding)

Financieel belang

Op 27 mei 2014 zijn alle aandelen in het kapitaal van Attero gekocht door een private equity fund. In verband met deze verkoop ontvangt de gemeente voor haar deel van de aandelen in Attero een bedrag van € 183.314. Niet opgenomen wegens het ontbreken van relevantie gezien het geringe financiële en bestuurlijke belang.

Attero richt zich op afvalverwijdering en afvalverwerking. Daartoe vallen o.a. activiteiten zoals het recyclen van afval in energie en herbruikbare grondstoffen, het composteren van organisch afval, exploiteren van stortplaatsen en logistieke activiteiten. Attero beschikt over een eigen nascheidingsintallatie en afvalenergiecentrale. Verder neemt de BV deel in vennootschappen die op dit vlak actief zijn. Gemeentelijk belang Attero is het voormalig milieubedrijf van Essent. (activiteiten en prestaties Bij de verkoop van de aandelen Essent NV is het milieubedrijf afgesplitst en is de gemeente medeaandeelhouder geworden van dit bedrijf. Er is geen directe relatie verbonden partij in tussen de activiteiten van de verbonden partij en de gemeentelijke relatie tot de eigen begrotingsdoelstellingen) begrotingsdoelstellingen. en de gemeentelijke visie hierop


128


Vennootschappen: Enexis Holding NV te Rosmalen

Jaarverslag


Risicoprofiel (hoog of laag) Openbaar belang (doel verbonden partij)

Laag


Enexis is het voormalige netwerkbedrijf van Essent. Bij de verkoop van de aandelen Essent NV is het netwerkbedrijf afgesplitst en is de gemeente medeaandeelhouder geworden van dit bedrijf. Met haar stemrecht als aandeelhouder kan de gemeente een (geringe) invloed uitoefenen op de dienstverlening en tarieven. Daarnaast deelt de gemeente als aandeelhouder mee in een eventuele dividenduitkering. Er is geen directe relatie tussen de activiteiten van de verbonden partij en de gemeentelijke begrotingsdoelstellingen. Zeggenschap als aandeelhouder (0,14 % op basis van de aandelenverhouding).

Financieel belang



Niet opgenomen wegens het ontbreken van relevante gezien het geringe financiële en bestuurlijke belang.

Enexis is als onafhankelijk netwerkbeheerder verantwoordelijk voor aanleg, onderhoud, beheer en ontwikkeling van transport- en distributienetten voor elektriciteit en gas in Noord-, Oost- en Zuid Nederland. In deze context voert zij taken op grond van de Elektriciteitswet en de Gaswet.

Vennootschappen:


Publiek Belang Elektriciteitsproductie BV te Den Bosch Risicoprofiel (hoog of laag)

Laag


Bij de verkoop van Essent aan RWE heeft de rechter verboden dat Essent het 50% belang van Essent in de Elektriciteitsproductiemaatschappij Zuid-Nederland (EPZ) mee te vervreemden. (EPZ is een groot energieproductiebedrijf waar ook de kerncentrale van Borssele toebehoort). Het belang van Essent is daarna verzelfstandigd en de aandelen van dit belang worden sindsdien gehouden door deze BV waarvan de aandelen op hun beurt weer gehouden worden door de voormalige publieke aandeelhouders van Essent. De vennootschap heeft als special purpose vehicle ten doel alle financiële transacties rondom de verkoop van Essent verder af te handelen.

Gemeentelijk belang Er is geen directe relatie tussen de activiteiten van de verbonden partij en de (activiteiten en prestaties gemeentelijke begrotingsdoelstellingen. verbonden partij in relatie tot de eigen begrotingsdoelstellingen) en de gemeentelijke visie hierop Bestuurlijk belang Zeggenschap als aandeelhouder (0,11 % op basis van de aandelenverhouding) Financieel belang

Aantal aandelen 187.083 stuks


Niet opgenomen wegens het ontbreken van relevante gezien het geringe financiële en bestuurlijke belang.

129


Vennootschappen a. b.

Jaarverslag

Programma Fysiek: Wonen en milieu, Ruimtelijke ordening

Blitsaerd Beheer BV te Drachten CV Blitsaerd te Drachten


Hoog


Woningbouw in het hogere segment.

Gemeentelijk belang (activiteiten en prestaties verbonden partij in relatie tot de eigen begrotingsdoelstellingen) en de gemeentelijke visie hierop Bestuurlijk belang BV

Voor een evenwichtige woningvoorraad heeft de gemeenteraad in 2003 (en 2005) besloten tot het aangaan van een PPS waarmee marktpartijen het hogere segment bedienen. Hierbij zijn kaders vastgesteld voor een maximum van 400 woningen. De gemeente is alleen commanditaire vennoot in de CV en aandeelhouder van de BV.

Bestuurlijk belang CV

Zeggenschap als commanditair of stille vennoot (49%)

Financieel belang BV


Financieel belang CV

Commanditair kapitaal € 2.262.094. De cijfers per 31 december 2013 zijn in concept en nog niet vastgesteld in de AVA.

Financiële kerngegevens BV

Zeggenschap als aandeelhouder (50%)


eigen vermogen

2013 2014

Financiële kerngegevens CV

vreemd vermogen

€ - 37.582 € -49.445

eigen vermogen

vreemd vermogen

€ 18.697 € -49.445 € 52.583 € 52.583 Nog niet bekend Nog niet bekend

jaar 2013


2014

Nog niet bekend Stand 1 januari

jaar

eigen vermogen

2013

Naam directeur

Stand 31 december

Stand 31 december

vreemd vermogen

€ 1.915.553

€ 17.960.007

2014 jaar


2013 2014

€ -583.296 nog niet bekend

eigen vermogen

vreemd vermogen



H. Wind

Gemeenschappelijke regelingen


De Marrekrite te Leeuwarden Risicoprofiel (hoog of laag)

Laag


Aanleg en onderhoud aanlegvoorzieningen watersport, onderhoud fietsknooppunten.


De gemeente Leeuwarden heeft tot doel de voorzieningen op het gebied van watersport en het onderhoud van fietsknooppunten op een goed niveau te houden. Hieronder valt ook het verwijderen van afval op de recreatieplaatsen. Een beleidsvoornemen dat vele andere gemeenten en ook de provincie hebben. Om dit beleid uniform gestalte te geven nemen deze partijen deel in de gemeenschappelijke Marrekrite die uitvoerend is voor de beleidsvoornemens. Vertegenwoordiging in algemeen bestuur door de wethouder (stemverhouding: 1 / 20) 130


Jaarverslag



De Marrekrite te Leeuwarden Financieel belang Financiële kerngegevens

Jaarlijkse bijdrage Stand 1 januari jaar

eigen vermogen

2013

Stand 31 december

vreemd vermogen

€ 4.413.260

€ 253.962

Bestuurlijk belang Financieel belang

vreemd vermogen

€ 4.456.497

2014 jaar

€ 4.456.497 € 410.197 nog niet bekend jaarresultaat verbonden partij

2013 2014

€ 43.237

Gemeenschappelijke regelingen Hûs en Hiem te Leeuwarden Risicoprofiel (hoog of laag) Openbaar belang (doel verbonden partij) Gemeentelijk belang (activiteiten en prestaties verbonden partij in relatie tot de eigen begrotingsdoelstellingen) en de gemeentelijke visie hierop

eigen vermogen

€ 410.197 nog niet bekend

Programma Fysiek: Wonen en milieu

Laag Het objectief en onafhankelijk laten toetsen van bouwvoornemens. De gemeente heeft tot doel kritisch te zijn op bouwvoornemens die effect hebben op het aanzien van de stad. Om die reden neemt de gemeente deel in een onafhankelijk toetsing- en beoordelingsorgaan die bouwvoornemens toetst op architectonische waarde en inpassing in de omgeving. Sinds kort is de ‘kan bepaling’ van toepassing waarmee de Rijksoverheid beoogt dat gemeenten zelfstandig (dus niet via een extern orgaan) mogen toetsen. Hiervan zijn beschermde stads- en dorpsgezichten uitgezonderd. De gemeente heeft zich vooralsnog niet uitgesproken of de KAN bepaling actief zal worden toegepast. Vertegenwoordiging in zowel het dagelijks als algemeen bestuur Elke gemeente in Friesland heeft 1 stem (stemverhouding: 1 / 24) Verrekening resultaat naar rato inwoneraantal


Stand 1 januari

Stand 31 december

jaar

eigen vermogen

2013 2014

€ €

jaar 2013


- 15.779 € -109.132 €

Naam directeur

2014 Nog niet bekend Marc Visser


Veenstra, F.


vreemd vermogen

eigen vermogen

vreemd vermogen

120.983 € -109.132 € 218.278 218.278 nog niet bekend nog niet bekend

Programma Sociaal: Sociaal maatschappelijke ontwikkeling Programma Veilig

Veiligheidsregio Fryslân te Leeuwarden Risicoprofiel (hoog of laag) Openbaar belang (doel verbonden partij)

Laag

Gemeentelijk belang

Uitvoering van wettelijke taken, zoals bepaald in de Wet Publieke gezondheid

De Veiligheidsregio Fryslân, bestaande uit de GGD, Geneeskundige Hulpverlening bij Ongevallen en Rampen (GHOR) en de Brandweer Fryslân, is een gemeenschappelijke regeling van alle Friese gemeenten en verzorgt de wettelijke taken op het gebied van veiligheid en gezondheid voor alle inwoners van Fryslân.

131


Jaarverslag


Programma Sociaal: Sociaal maatschappelijke ontwikkeling Programma Veilig

Veiligheidsregio Fryslân te Leeuwarden (activiteiten en prestaties verbonden partij in relatie tot de eigen begrotingsdoelstellingen) en de gemeentelijke visie hierop Bestuurlijk belang

(WGP) en de wet Veiligheidsregio. De beleidsvoornemens van de Veiligheidsregio Fryslân zijn vertaald in de begroting 2015 van de Veiligheidsregio, waarin met de komst van de regionale brandweer onderscheid wordt gemaakt in drie programma’s: gezondheid, crisisbeheersing en brandweer. Aansluitend hierop is de governance aangepast door het instellen van twee gelijkwaardige bestuurscommissies, te weten gezondheid en veiligheid. Elke gemeente in Friesland heeft 1 stem (stemverhouding: 1 / 24)

Financieel belang

Ongeveer € 10 mln



eigen vermogen

2013 2014

€ €

Stand 31 december

vreemd vermogen

3.030.867 € 3.413.514 €

15.763.842 13.032.761

eigen vermogen

€ €

vreemd vermogen

3.413.514 € 3.363.248 €

13.032.761 53.963.827

jaar jaarresultaat verbonden partij NB: eigen vermogen is exclusief nog te bestemmen resultaat 2013 2014

€ 94.223 € 3.225.623 (nog niet definitief vastgesteld)

Gemeenschappelijke regelingen Sociale Werkvoorziening Fryslân te Drachten



Hoog

Openbaar belang (doel verbonden partij) Gemeentelijk belang (activiteiten en prestaties verbonden partij in relatie tot de eigen begrotingsdoelstellingen) en de gemeentelijke visie hierop

Beleidsontwikkeling en –uitvoering van de Wet sociale werkvoorziening.

Bestuurlijk belang Financieel belang

In 2015 is geen sprake meer van nieuwe instroom in de Wsw en lopen naar schatting meer dan 75 tijdelijke aanstellingen van Wsw'ers uit Leeuwarden af. Voorlopig is besloten om deze tijdelijke aanstellingen niet automatisch om te zetten in aanstellingen voor onbepaalde tijd. Het college en de gemeenteraad van Leeuwarden hebben in 2011 besloten tot versnelde afbouw van de sociale werkvoorziening. Leeuwarden wil geen nieuwe, structurele activiteiten via de gemeenschappelijke regeling ontplooien die als vervanging kunnen gaan dienen voor de huidige activiteiten. Met de besluitvorming over de herstructurering van Caparis is ook vastgesteld dat de GR geen gezamenlijk participatiebeleid zal ontwikkelen of daaraan sturing zal gaan geven. De GR is en blijft exclusief voor gezamenlijke uitvoering van de WSW. Vanaf 1 januari 2008 is er sprake van vertegenwoordiging in zowel het dagelijks als algemeen bestuur (stemverhouding: 1 / 8 ) Mogelijke bijdrage ter verrekening van een nadelig resultaat



2013 2014

eigen vermogen

Stand 31 december

vreemd vermogen

€0 €0

€ 18.459.000 € 16.870.000

eigen vermogen

vreemd vermogen

€0 € 16.870.000 € 0 nog niet bekend

jaar 2013

jaarresultaat verbonden partij € 0 (eventueel saldo wordt met deelnemende gemeenten verrekend).

2014

€ 0 (eventueel saldo wordt met deelnemende gemeenten verrekend).

132


Jaarverslag


Programma Fysiek: Wonen en milieu

Fryske Utfieringstjinst Miljeu en Omjouwing (FUMO) te Leeuwarden Risicoprofiel

Hoog


Het doen uitvoeren van diverse handhavingstaken. Het betreft hier een RUD (Regionale Uitvoeringsdienst).

Gemeentelijk belang (activiteiten en prestaties verbonden partij in relatie tot de eigen begrotingsdoelstellingen) en de gemeentelijke visie hierop

Het effectief uitvoeren van vergunning en handhavingstaken door expertise in de Provincie Friesland te bundelen binnen een uitvoeringsorgaan. Het taakgebied is primair de complexere en risicovolle bedrijven, waarbij ook een bovenlokale handhavingsaanpak nodig is. Secundair kan de FUMO aanvullende taken op verzoek van de deelnemers uitvoeren. Met uitzondering van de zogenaamde OWO gemeenten, nemen alle gemeenten, de provincie en het Wetterskip in Friesland deel in de FUMO. De gemeente Leeuwarden streeft correcte handhaving en vergunningverlening na, de FUMO voert uit.

Bestuurlijk belang

Vertegenwoordiging in zowel het dagelijks als algemeen bestuur (stemverhouding: 1 / 23 ) Verrekening resultaat naar rato van de begrote afname in enig jaar (ligt rond de 5,4%) De dienst is gestart op 1 januari 2014. Daardoor zijn hier nog geen financiële cijfers opgenomen. M. van der Wal

Financieel belang Financiële kerngegevens Naam directeur

133


Jaarverslag

2.3.7 Grondbeleid Deze paragraaf gaat over het grondbeleid van de gemeente en over het opvangen van de risico’s van grondexploitaties. 2.3.7a Uitvoering van de grondbeleidskaders In de nota Grondbeleid (2012) zijn de kaders van het grondbeleid vastgelegd. Leeuwarden kent een actieve grondpolitiek. Aan de hand van een tweetal thema’s ontwikkelen en beheren, wordt het grondbeleid voor de komende jaren uitgevoerd. Daarbij bepalen de marktvraag en het woningbouwprogramma de mogelijkheden tot ontwikkeling. Locaties die vooralsnog niet in ontwikkeling worden genomen, krijgen een tijdelijke invulling, waarbij deze invulling een meerwaarde heeft voor de directe omgeving. Voor het opereren als ontwikkelbedrijf en om actief grondbeleid te kunnen voeren is een krediet voor strategische verwervingen beschikbaar. Het restant krediet voor strategische verwervingen bedraagt ultimo 2014 nog € 2,35 mln. Omdat de gemeente al veel gronden en strategische locaties in bezit heeft, is het actief grondbeleid alleen in uitzonderlijke gevallen aan de orde. Alleen bij locaties waar nog gronden nodig zijn voor een ontwikkeling die al in gang is gezet, worden nog gronden of panden verworven. 2.3.7b Uitvoering van het grondbeleid Voor 2014 geldt net als vorig jaar het uitgestippelde beleid van de nota Grondbeleid. Door de moeilijke marktomstandigheden is een andere werkwijze bij het ontwikkelen van gronden noodzakelijk. Het stellen van prioriteiten is hierbij erg belangrijk. Waar liggen de (ontwikkelings)kansen? Hierbij dienen het prijsbeleid en uitgiftevormen aan te sluiten bij de ontwikkeling. Uitgangspunt van het grondbeleid is dat het woningbouwprogramma en de marktvraag de mogelijkheden tot ontwikkeling bepalen, waarbij de opbrengst hiervan een afgeleide is. Doordat ontwikkelingen van locaties vertraging oplopen, is het beheren ervan een belangrijk thema geworden. Er moeten tijdelijke oplossingen worden gezocht voor locaties die niet direct te ontwikkelen zijn. Oplossingen zijn voor binnenstedelijke locaties anders dan bij agrarische percelen in het buitengebied. Bij binnenstedelijk locaties speelt vaak de keuze tussen sloop en tijdelijk hergebruik, waarbij altijd voorop moet staan dat er geen verloedering op deze locaties mag ontstaan. Leidend bij de keuze is de waarde-toevoeging voor de directe omgeving. Voor het buitengebied is het uitgangspunt om zoveel mogelijk langjarige pachtcontracten af te sluiten. Voorop staat echter altijd dat de keuze van een tijdelijke oplossing nooit de toekomstige ontwikkeling mag belemmeren. Woningbouw De verkoop van kavels in de Zuidlanden liep in lijn met de verwachting. Van de geraamde 70 kavels zijn in 2014 73 kavels verkocht. In deelgebied Techum is een locatie voor woonarken bouwrijp gemaakt en er zijn 5 van de 6 waterkavels verkocht. Net als vorig jaar zijn diverse straten in Techum woonrijp gemaakt. In deelgebied Jabikswoude is het bouwrijp maken van de 2 e fase gestart middels de voorbelasting ervan. Tevens is gestart met het woonrijp maken van diverse straten of gedeelten daarvan. Daarnaast is het bouwrijp maken van de 1 e fase van deelgebied Wiarda gestart middels de voorbelasting van de wegen. Zuiderburen is op een enkele buitenplaats na gereed. Voor een aantal percelen op de Súderstienplaat is opnieuw een koper gevonden. De woningen zijn door de ontwikkelaar in de verkoop gebracht, zodat de verwachting bestaat dat deze gronden binnenkort alsnog verkocht worden. In Wirdum en Wytgaard liggen net als vorig jaar de verkopen en de werkzaamheden nagenoeg stil. In zowel Wirdum als Wytgaard zijn geen kavels verkocht. Er zijn nog wat kosten gemaakt voor het bouwrijp maken van Dekenskamp, waarbij een kavel al in 2013 is verkocht. Voor de rest bestaan de werkzaamheden uit het beheer en onderhoud van de woongebieden.

134


Jaarverslag

De ontwikkeling van Grut Palma, een uitbreidingslocatie uit voormalig Boarnsterhim, verloopt al even moeizaam. Het gebied is nagenoeg geheel bouwrijp gemaakt, waardoor de renteverliezen hoog zijn. Er zijn maatregelen genomen om het tij te keren door een gedeelte af te waarderen en de verkoopprijzen meer marktconform te maken. Ook in de bestaande stad lopen de ontwikkelingen vertraging op. In Vrijheidswijk Centrum loopt de ontwikkeling van appartementen en zorgwoningen vertraging op. De corporaties willen deze ontwikkelingen voorlopig niet ter hand nemen. Wel worden hiervoor rentevergoedingen betaald. In 2014 is wederom niet gestart met de aanleg van het waterkunstwerk (watergoot en fontein). De verwachting bestaat dat dit nu in 2015 ter hand wordt genomen. Ook worden er gesprekken gevoerd met zorgverlener Pallet om de zorgwoningen zelf te ontwikkelen, nu Elkien voorlopig geen nieuwe ontwikkeling meer opstart. Ook in Vrijheidswijk Tolhuis ligt de ontwikkeling stil. Alle gronden zijn verkocht aan Elkien, maar dit leidt niet tot bouw van woningen. De corporatie tracht deze ontwikkeling onder te brengen bij een andere partij. Het woonrijp maken kan pas een aanvang nemen, zodra de woningen gebouwd zijn. De consequenties van bovengenoemde wijzigingen worden mee genomen en verwerkt in de nieuwe hercalculaties per 1-1-2015. Bedrijventerreinen In Leeuwarden Oost is het afgelopen jaar niet gestart met de aanleg van een ontsluitingsweg van de jachthaven. De verwachting is dat dit nu in 2015 zal plaatsvinden. Daarna kan dit gebied worden afgesloten. Uitbreiding van bedrijventerrein vindt plaats aan de westkant van de stad door Businesspark 4 en Newtonpark 4. Op Businesspark 4 is het afgelopen jaar 1 kavel ( 6.200 m²) verkocht. Ook in Newtonpark 4 is het afgelopen jaar een kavel verkocht (6.400 m²). In de ontwerp structuurvisie ‘Nieuw Stroomland’ is Newtonpark 3 als toekomstig bedrijventerrein bestempeld, evenals Schenkenschans. Tevens zijn voor de verdere toekomst zoekgebieden aangegeven. Ook biedt het gebied ruimte voor de ontwikkeling van de Dairycampus. Op de voormalige sportterreinen van FVC is een nieuw bedrijventerrein ontwikkeld voor wonen en werken. In 2014 is het bouwrijp maken en het aanleggen van een nieuwe ontsluitingsweg voor het gebied vanaf de Planetenlaan afgerond. In 2014 heeft een verkoop aan een garagebedrijf plaatsgevonden (ca. 7.800 m²). De consequenties van bovengenoemde wijzigingen worden meegenomen in de nieuwe hercalculaties per 1-1-2015. Second opinion De Zuidlanden Naar aanleiding van de Interimcontrole 2014 heeft de accountant gevraagd naar een second-opinion bij de jaarrekening 2014 inzake de gehanteerde uitgangspunten van met name de grondexploitatie De Zuidlanden. Deze opdracht is uitgezet bij het adviesbureau Metrum dat begin april 2015 zijn rapport heeft opgeleverd. Dit rapport geeft een oordeel over het gehanteerde Programma (volume, planning en segmentering) en de Parameters (kostenstijging, opbrengstenstijging en rente). De belangrijkste conclusies/aanbevelingen uit het rapport zijn vervolgens doorgerekend hetgeen heeft geleid tot het volgende verloop (in mln): Netto Contante Waarde 1-1-2015 x Fasering x Commercieel x Nivelleren woningbouwprogramma Gecorrigeerde NCW 1-1-2015

+11,0 -2,0 -3,5 +1,0 +6,5

De NCW van de Zuidlanden per 1-1-2014 bedroeg € 2,7 mln (zie raadsbrief vergadering 6 oktober 2014). Door een verlaging van het rentepercentage van 3,5% naar 2,75% met ingang van 2015, verwerking van de jaarschijf 2014 en het hanteren van de huidige programmering en de parameters 135


Jaarverslag

komt de NCW 1-1-2015 uit op een bedrag van afgerond € 11 mln voordelig. Deze waarde is vervolgens op basis van de drie belangrijkste conclusies/aanbevelingen uit het Metrum-rapport bijgesteld. Met betrekking tot de fasering is aangegeven dat het aan te bevelen is om de woningbouw en niet-woningbouw beter te verdelen in de tijd. En wel voor woningbouw maximaal 300 stuks per jaar vanaf 2022 waardoor de looptijd is aangepast en voor niet woningbouw maximaal 20.000 m2 per jaar vanaf 2022. Hierdoor daalt de NCW met € 2 mln. Voor wat betreft het commerciële programma is aangegeven om gezien de huidige marktomstandigheden de opbrengstenstijging te stellen op nihil. De NCW daalt daardoor met € 3,5 mln. Tot slot stelt het rapport dat de eerste jaren een versnelling in het woningbouwprogramma kan worden doorgerekend met een positieve invloed op de NCW van € 1 mln. Met deze drie aanpassingen bedraagt de NCW per 1-1-2015 € 6,5 mln. Bovenstaande gegevens/uitgangspunten zullen samen met de heroriëntatie van De Zuidlanden worden meegenomen in de hercalculatie van De Zuidlanden per 1-1-2015 en rond de zomervakantie 2015 samen met de overige hercalculaties ter vaststelling worden aangeboden aan de gemeenteraad. Naast de financiële impact zijn er nog een aantal aandachtspunten voor de gehanteerde uitgangspunten bij de calculatie van de Zuidlanden: x Per 1-1-2015 bedragen de nog te maken kosten € 153 mln en de verwachte opbrengsten € 310 mln exclusief faseringsinvloeden (boekwaarde 31-12-2014 € 134 mln). x Voor de demografische uitgangspunten is aangesloten bij de gegevens van het CBS/PBL, de provincie Fryslân en de PRIMOS-prognose. x De komende jaren wordt een sterke groei verwacht in het woningbouwprogramma waarbij aandacht zal moeten zijn voor het duurdere segment. x In de calculatie is het uitgangspunt gehanteerd dat het provinciaal beleid om de woningbouw te concentreren in de grote steden wordt gecontinueerd. x Zowel voor de kosten- als opbrengstenstijging is een percentage gehanteerd van 2% en voor het rentepercentage 2,75% met ingang van 2015. x De looptijd is verlengd t/m 2036. Overige ontwikkelingen Op het voormalige Philipscomplex is de bouw van de ijshal gestart. Dit wordt in de tweede helft van 2015 afgerond. Het restant is gereserveerd aan het Wetterskip Fryslân. Herontwikkelingsplannen van de voormalige LPF-locatie hebben nog niet tot concrete plannen geleid. Bij toekomstige planvorming wordt het gemeentelijk grondbezit (voormalige locatie Ype Kramer) in dit gebied betrokken. Het pand is gesloopt en tijdelijk ingericht als parkeerterrein voor UPC i.v.m. de bouw van de nieuwe parkeergarage. Op de voormalige Bakker Postma locatie in Oldegalileën is de 1e fase afgerond. Dit betreft de bouw van 22 huurwoningen voor Elkien. De 2 e fase betreft het terrein langs het water. Hiervoor ligt een plan van 31 grondgebonden woningen. In de Potmargezone wordt de ontwikkeling van de verschillende deelgebieden in principe niet door de gemeente zelf gedaan, aangezien het grondbezit in handen is van derden. Uitzondering hierop is de ontwikkeling van de watercampus. Het gebouw van de watercampus is eind 2014 opgeleverd. In 2015 volgen nog diverse werkzaamheden in de omgeving van het gebouw. In het Harmoniekwartier is in 2014 gestart met de bouw van een school annex poppodium. September 2015 wordt het gebouw opgeleverd. Daarna zullen nog diverse werkzaamheden in de omgeving moeten plaatsvinden.

136


Jaarverslag

2.3.7c Financiële verantwoording grondexploitaties Jaarlijks worden alle grondexploitaties volledig herzien, in 2014 zijn de hercalculaties op 6 oktober door de gemeenteraad vastgesteld. Uit de complexen Leeuwarden-Oost (€ 27.000) en Vrijheidswijk Tolhuis (€ 41.000) is tussentijds winst genomen. Hierdoor is € 68.000 aan de reserve grondexploitaties toegevoegd. De voorziening negatieve complexen bedraagt € 6,7 mln en is gevormd ter afdekking van het verwachte negatieve resultaat van Businesspark 4, Newtonpark 4, Frisia, Wytgaard en Grut Palma. Het totale resultaat op contante waarde per 31 december 2014 van de overige lopende grondexploitaties bedraagt € 4,3 mln (voordelig). De gronden in voorraad zijn allen beoordeeld op reële inbrengwaarde. De gronden die een te hoge boekwaarde hadden, zijn afgewaardeerd ten laste van de reserve grondexploitaties. 2.3.7d Reserve grondexploitaties De reserve grondexploitatie is bedoeld om de risico’s in de grondexploitatie op te vangen. Ten gunste van de reserve worden de positieve exploitatieresultaten gebracht. In de rapportage voortgang grondexploitaties 2014 was het verwachte saldo van de reserve per 31 december 2014 € 9,1 mln. Hoewel het verschil ten opzichte van de werkelijke stand per 31-12-2014 afgerond € 0,04 mln (voordelig) bedraagt zijn de verschillen op onderdelen groot. De belangrijkste nadelige afwijkingen zijn de afwaarderingen van Oldegalileën en Bagijnestraat 57 (€ 0,64 mln), het niet afsluiten van twee grondexploitaties, te weten Zuiderburen en Leeuwarden Oost (€ 0,41 mln) en een veel lagere rente opbrengst door invulling van de bezuinigingsmaatregel uit het collegeprogramma (€ 0,23 mln). Daartegenover staan winstneming uit afgesloten complexen (€ 0,85 mln), een boekwinst op cultuurgronden van € 0,27 mln en het niet afwikkelen van de onrendabele top (€ 0,14 mln) in 2014. In grote lijnen bestonden de mutaties van de reserve grondexploitaties in 2014 uit: Tabel 15 Mutaties reserve grondexploitaties Stand reserve grondexploitatie 1-1-2014 Rentebijschrijvingen 2014 Boekwinst cultuurgronden Tussentijdse winstneming Winstneming afgesloten complexen Afwaardering Bakker Postma Afwaardering strategische verwervingen Afwaardering gronden nog niet in exploitatie Newtonpark 3 Afwaardering Bagijnestraat 57 b/d Op hoogte brengen voorziening negatieve complexen Aanvulling uit Algemene Reserve Stand reserve grondexploitaties 31-12-2014 * V = Voordeel / N= Nadeel

x € 1.000 8.577 V 161 V 271 V 68 V 846 V -383 N -83 N -152 N -260 N -3.294 N 3.400 V 9.151 V

In paragraaf 2.3.2 Weerstandsvermogen en risicobeheersing is voor ontwikkelrisico’s en risico’s gronden in voorraad (inclusief De Zuidlanden) voor de korte termijn rekening gehouden met een risico van € 5,7 mln. De hoogte van de reserve grondexploitatie is daarmee toereikend om het huidige risicoprofiel af te dekken en om in de huidige economische omstandigheden eventuele onzekerheden af te dekken. Daarnaast is er voor de langere termijn voor de Zuidlanden een risico berekend van € 9,6 mln dat wordt opgevangen binnen de grondexploitatie. Concluderend kan gezegd worden dat de stand van de reserve grondexploitaties per 31 december 2014 toereikend is als benodigd weerstandsvermogen. 137


Jaarverslag

2.3.8 Strategisch investerings- en ontwikkelingsfonds In deze paragraaf wordt een toelichting gegeven op de verschuivingen in de stand van het Strategisch investerings- en ontwikkelingsfonds (SIOF). Overzicht verschuivingen ten opzichte van de laatste stand in de begroting 2015 Het verloop van het SIOF in 2014 wordt hierna vergeleken met de meest actuele raming en dat is de raming van het SIOF die is opgenomen in de begroting 2015. In die begroting werd voor 2014 een eindstand van het SIOF geraamd van € 7.849.200. De werkelijke eindstand 2014 bedraagt € 13.013.380. Deze hogere eindstand 2014 wordt nagenoeg volledig veroorzaakt doordat onttrekkingen bij nader inzien te hoog zijn geraamd en doorschuiven naar volgende budgetjaren. Er is slechts voor € 76.529 sprake van een ‘echte’ lagere eindstand. Er is voor dat bedrag minder inflatievergoeding toegevoegd aan het SIOF. De rest van het verschil in geraamde en werkelijke eindstand 2014 ad. € 5.240.709 komt door het doorschuiven van onttrekkingen naar latere jaren. Het gaat daarbij om de volgende bijdragen uit het SIOF: Tabel 16 Reserveringen in 2014 Stedelijke Economie Gebiedsontwikkeling Wielengebied University Campus Fryslân Watercampus Dairy Campus Culturele Hoofdstad 2018 Valeriusplein/Julianalaan Kalverdijkje Bijdrage Incidentele uitzettingen Collegeprogramma Totaal reserveringen 2014

geraamd -2.060.560 -497.415 -820.500 -785.000 -1.750.000 -3.200.000 -360.000 -220.000 -650.000

werkelijk -1.120.000 -405.648 -672.118 -785.000 0 -1.250.000 0 -220.000 -650.000

naar 2015 e.v. -940.560 -91.767 -148.382 0 -1.750.000 -1.950.000 -360.000 0 0

-10.343.475

-5.102.766

-5.240.709

Toelichting op de verschuivingen Stedelijke Economie Zowel voor fase 3 (aanvraag 2009) als fase 4 (aanvraag 2011) zijn middelen beschikbaar gesteld. In de jaarschijf 2014 is in totaal een bedrag van € 2.060.560 gereserveerd. Op basis van het uitgavenniveau ultimo 2014 is een bedrag van € 1.120.000 benodigd. Het restantbedrag van € 940.560 kan worden doorgeschoven naar 2015. Wielengebied Het project Wielengebied is afgerond. In januari 2015 is het restantbedrag van € 91.767 opgevraagd vanuit de reserve SIOF. University Campus Fryslân Binnen het SIOF is voor de jaren 2011 tot en met 2014 door de Raad in totaal € 2 mln beschikbaar gesteld voor de University Campus Fryslân (UCF). In 2014 is begroot dat er € 820.500 zou worden ingezet voor de UCF. Dit bedrag is onttrokken aan het SIOF. De werkelijke kosten zijn € 672.118. Deze lagere kosten worden verklaard door een minder hoog tempo waarmee de nieuwe masterstudies worden ontwikkeld. Ook de uitvoering van activiteiten in het kader van het zogenoemde academisch klimaat is minder uitvoerig geweest dan begroot. Dat heeft te maken met de kleine uitvoeringsorganisatie van de UCF en met een lager aantal studenten dan waarop gerekend is. Het restantbedrag van € 148.382 kan worden doorgeschoven naar 2015.

138


Jaarverslag

Dairy Campus De gemeenteraad heeft een totaalbedrag van € 2.500.000 beschikbaar gesteld als cofinancieringsbijdrage aan de Dairy Campus. In 2014 is er geen bijdrage vanuit het SIOF benodigd en kan het restant van € 1.750.000 worden doorgeschoven naar 2015. Culturele Hoofdstad 2018 Voor Leeuwarden-Fryslân Culturele Hoofdstad van Europa 2018 heeft de raad een bedrag van € 3,9 mln beschikbaar gesteld uit het rekeningresultaat 2012. Dit is gestort in het SIOF. Hiervan is in 2013 € 700.000 uitgekeerd en in 2014 nog eens € 1.250.000. Het restant ad € 1.950.000 kan worden doorgeschoven naar 2015. Valeriusplein/Julianalaan De geplande bijdragen uit het SIOF aan het Valeriusplein en Julianalaan zijn in combinatie met het Europaplein uitgesteld naar 2015. Eindstand SIOF Op de geraamde eindstand van SIOF, dat wil zeggen: na verwerking van alle geplande onttrekkingen, heeft dit alles nauwelijks of geen invloed. Doordat de beginstand 2015 hoger is dan geraamd, wordt in 2015 meer inflatievergoeding toegevoegd en dat compenseerd nagenoeg volledig de lagere inflatietoevoeging in 2014. Voor de volledigheid wordt hieronder de bijgewerkte raming van het verloop van de stand van het SIOF tot eind 2016 weergegeven waarbij tevens rekening is gehouden met een eventuele bijdrage aan de herinrichting van het Stationskwartier en de verwachting dat er vanuit diverse projecten middelen teruggestort zullen worden: Tabel 17 Werkelijke stand ultimo 2014

13.013.380

Voeding in 2015 Inflatie (herzien) Terugstorting diverse projecten Terugstorting bijdrage Harmoniekwartier 2012

195.201 1.500.000 400.000

Totaal voeding 2015

2.095.201

Totaal reserveringen 2015 (door de raad vastgesteld) Doorgeschoven onttrekkingen 2014 Bijdrage herinrichting Stationsgebied University campus Fryslân Bijdrage Incidentele uitzettingen Collegeprogramma Totaal reserveringen 2015

-5.240.790 -1.500.000 -1.000.000 -3.135.000 -10.875.709

Tussenstand 31 december 2015/1 januari 2016

4.232.872

Totaal reserveringen 2016 (door de raad vastgesteld) University campus Fryslân Bijdrage Incidentele uitzettingen Collegeprogramma Totaal reserveringen 2016

-2.340.233 -1.615.000 -3.955.233

Eindstand 31 december 2016

277.639

In de begroting 2015 werd als eindstand 2016 € 276.705 geraamd.

139


Jaarrekening

3. FINANCIËLE REKENING EN BALANS Grondslagen voor waardering en resultaatbepaling Deze uiteenzetting van de grondslagen van waardering en resultaatbepaling is bedoeld als leidraad voor een juiste interpretatie van de in de jaarrekening gepresenteerde financiële gegevens. De in de jaarrekening genoemde bedragen zijn opgenomen in euro's, tenzij anders is vermeld.

Balans Vaste activa Materiële vaste activa Alle investeringen met een economisch nut worden geactiveerd. Investeringen hebben een economisch nut als ze verhandelbaar zijn en/of als ze kunnen bijdragen aan het genereren van middelen. Investeringen in de openbare ruimte met een maatschappelijk nut kunnen worden geactiveerd. Aankoop en vervaardiging van activa met een meerjarig maatschappelijk nut worden bruto verantwoord. Op de investering kunnen bijdragen van derden in aftrek worden gebracht. Een duurzame waardevermindering als bedoeld in artikel 65, lid 1 BBV wordt in acht genomen als deze zich voordoet. Op grond van de financiële verordening (art. 9) worden investeringen beneden de € 10.000 bij voorkeur niet geactiveerd, maar met uitzondering van gronden en terreinen. Financiële vaste activa De financiële vaste activa worden onderscheiden in de componenten: kapitaalverstrekkingen, leningen, uitzettingen en bijdragen aan activa in eigendom van derden. Bijdragen aan activa in eigendom van derden worden geactiveerd als er sprake is van een investering door een derde, de investering bijdraagt aan de publieke taak, de derde zich heeft verplicht tot het daadwerkelijk investeren op een wijze zoals is overeengekomen en de bijdrage kan worden teruggevorderd als de derde in gebreke blijft of de gemeente anders recht kan doen gelden op de activa die samenhangen met de investering. Waardering, activeren en afschrijven Op grond van artikel 63, lid 1 BBV worden alle activa gewaardeerd op basis van de verkrijgings- of vervaardigingsprijs (de verkrijgingsprijs omvat de inkoopprijs en de bijkomende kosten; de vervaardigingsprijs omvat de aanschaffingskosten van de gebruikte gronden hulpstoffen en de overige kosten die rechtstreeks aan de vervaardiging kunnen worden toegerekend; voor in erfpacht uitgegeven gronden geldt de uitgifteprijs van eerste uitgifte als verkrijgingsprijs). Eventuele van derden verkregen specifieke investeringsbijdragen mogen in mindering worden gebracht op het geactiveerde bedrag (artikel 62, lid 2 BBV). De afschrijvingen geschieden onafhankelijk van het resultaat van het boekjaar. Er wordt afgeschreven volgens een stelsel dat is afgestemd op de verwachte toekomstige gebruiksduur. Jaarlijks worden in het kader van balanssanering activa met maatschappelijk nut zo mogelijk en wenselijk in één keer afgeschreven met behulp van eventuele overtollige middelen uit de Algemene Reserve. Naar verwachting duurzame waardeverminderingen van vaste activa worden onafhankelijk van het resultaat van het boekjaar in aanmerking genomen. Een actief dat buiten gebruik is gesteld, wordt

140


Jaarrekening

afgewaardeerd op het moment van buitengebruikstelling als de restwaarde lager is dan de boekwaarde. De investeringen met betrekking tot de vervanging van riolering worden ineens ten laste gebracht van de voorziening vervangingen riolering. Vlottende activa Voorraden De voorraden hebben betrekking op niet in exploitatie genomen bouwgronden, bouwgronden in exploitatie, onderhanden werk en overige voorraden. a. Niet in exploitatie genomen bouwgronden De waardering vindt plaats tegen verkrijgingsprijs vermeerderd met toe te rekenen kosten (o.a. rente) en verminderd met de opbrengsten wegens verkopen c.a. of lagere marktwaarde of reële inbrengwaarde voor de toekomstige exploitatie. b. Bouwgronden in exploitatie De bouwgronden in exploitatie worden gewaardeerd tegen verkrijgingsprijs vermeerderd of verminderd met de voorraadmutaties. Deze mutaties omvatten de toe te rekenen jaarlijkse baten en lasten (o.a. rente) gecorrigeerd met de gerealiseerde winsten of verliezen. De winsten en verliezen van de exploitatie worden bij realisatie ten gunste c.q. ten laste van de reserve grondexploitatie gebracht. Voor exploitaties die naar verwachting verlieslatend zijn, worden voorzieningen opgenomen. c. Onderhanden werk Onderhanden werk wordt gewaardeerd op basis van de verkrijgings- of vervaardigingsprijs. Eventuele van derden verkregen specifieke investeringsbijdragen worden in mindering gebracht op het geactiveerde bedrag. Daarnaast wordt met ingang van 1 januari 2013 aan nieuwe gestarte Projecten ook rente toegerekend. d. Overige voorraden De overige voorraden worden gewaardeerd tegen de verkrijgingsprijs. Uitzettingen met een rentetypische looptijd korter dan één jaar De uitzettingen met een rentetypische looptijd korter dan één jaar zijn gewaardeerd tegen de kostprijs. Een voorziening voor dubieuze debiteuren wegens oninbaarheid is hierop in mindering gebracht. Liquide middelen De liquide middelen zijn tegen kostprijs opgenomen. Overlopende activa De waardering van de overlopende activa vindt plaats tegen de kostprijs.

Vaste passiva Eigen vermogen Het eigen vermogen bestaat uit de reserves en het saldo van de rekening van baten en lasten over 2014. De reserves worden hierbij onderscheiden in de Algemene Reserve en bestemmingsreserves. Een bestemmingsreserve is een reserve waaraan de raad een bepaalde bestemming heeft gegeven. Reserves worden gevormd conform daartoe door de raad genomen besluiten. Ook de onttrekkingen aan deze reserves geschieden conform daartoe strekkende raadsbesluiten. 141


Jaarrekening

Als gevolg van de in november 2014 uitgebrachte notitie riolering van de commissie BBV zijn van de reserve egalisatie Heffingen de rioolheffing, de afvalstoffenheffing en de hondenbelasting overgeboekt naar de voorziening egalisatie Heffingen. Deze herziene waarderingsgrondslag heeft geen effect op het resultaat, het vermogen is hierdoor met het genoemde bedrag verlaagd. De vergelijkende cijfers zijn op basis van deze stelselwijziging aangepast. De wijzigingen hebben wij in tabel 18 nader toegelicht. Tabel 18 Omschrijving

x € 1.000 Boekwaarde

Boarnsterhim

Totaal

Boekwaarde

ultimo

ultimo

ultimo

begin

2013

2013

2013

2014

Reserve egalisatie Heffingen: - riooheffing

2.229

1.287

3.516

0

- afvalstoffenheffing

2.796

57

2.853

0

138

138

0

5.163

6.507

- hondenbelasting Totaal

Voorziening egalisatie Heffingen: - riooheffing

3.516

- afvalstoffenheffing

2.853

- hondenbelasting

138

Totaal

0

0

0

6.507

Voorzieningen Voorzieningen zijn passiefposten in de balans, die een schatting geven van de voorzienbare lasten in verband met risico's en verplichtingen, waarvan de omvang en/of het tijdstip van optreden per balansdatum min of meer onzeker zijn, en die oorzakelijk samenhangen met de periode voorafgaande aan die datum. Voorzieningen worden gevormd wegens: x verplichtingen en verliezen waarvan de omvang onzeker doch redelijkerwijs te schatten is; x

bestaande risico´s van te verwachten verplichtingen of verliezen waarvan de omvang redelijkerwijs te schatten is;

x

verplichtingen tot het maken van kosten die in een volgend boekjaar worden gemaakt, mits het maken van die kosten zijn oorsprong mede vindt in het boekjaar of in een voorafgaand boekjaar en de voorziening strekt tot gelijkmatige verdeling van lasten over een aantal boekjaren. De omvang van deze voorzieningen worden bepaald op basis van beheer- of onderhoudsplannen;

x

tot de voorzieningen behoren ook de van derden verkregen middelen - tenzij die verkrijging plaats vindt van Europese of Nederlandse overheidslichamen - die specifiek besteed moeten worden. Er worden geen voorzieningen getroffen voor aan jaarlijks terugkerende arbeidskosten gerelateerde verplichtingen van een vergelijkbaar volume.

142


Jaarrekening

Vaste schulden met een rentetypische looptijd van één jaar of langer Voor zover van toepassing worden hieronder afzonderlijk opgenomen de obligatieleningen, onderhandse leningen, door derden belegde gelden en de waarborgsommen. Waardering vindt plaats tegen kostprijs.

Vlottende passiva Netto-vlottende schulden met een rentetypische looptijd korter dan één jaar De netto-vlottende schulden kunnen bestaan uit kasgeldleningen, banken girosaldi en overige schulden. Waardering vindt plaats tegen kostprijs. Overlopende passiva De overlopende passiva zijn tegen kostprijs opgenomen.

Niet uit de balans blijkende verplichtingen Buiten de balanstelling zijn opgenomen de bedragen waartoe borgstelling of garantstellingen zijn verstrekt. Het betreft hier waarborgen van geldleningen en leasecontracten.

Grondslagen ter bepaling van het resultaat De programmarekening bevat de gerealiseerde baten en lasten per programma, het overzicht van de gerealiseerde algemene dekkingsmiddelen, het gerealiseerde resultaat voor bestemming, de werkelijke toevoegingen en onttrekkingen aan reserves en het gerealiseerde resultaat na bestemming. Daarnaast is voor genoemde onderdelen een analyse gegeven van de afwijkingen tussen de begroting ná wijziging en de programmarekening. Ter bepaling van het resultaat wordt het stelsel van baten en lasten gehanteerd. Verliezen worden verantwoord op het moment dat deze voorzienbaar zijn. Winsten worden eerst verantwoord nadat deze daadwerkelijk gerealiseerd zijn. Daarbij worden de baten en lasten opgenomen onverschillig of zij tot inkomsten of uitgaven in het jaar hebben geleid. De baten en lasten worden verantwoord tot hun brutobedrag. Onder de baten en lasten worden ook opgenomen de over het eigen vermogen bespaarde rente. De afschrijvingen worden maandelijks conform de afschrijvingsmethodiek berekend. De rentelasten worden op basis van de afgesproken percentages ten laste van de exploitatie gebracht. De lasten van de kostenplaatsen zijn op basis van voorcalculatie (begroting), dan wel op basis van tijdschrijven ten laste van de programma’s, investeringen en de grondexploitatie gebracht. Het resultaat op de kostenplaatsen komt tot uitdrukking binnen het programma Bestuur en middelen: Algemene baten en lasten. De begrotingscijfers zijn ontleend aan de door de raad vastgestelde primitieve begroting en aan de in 2014 doorgevoerde begrotingswijzigingen.

143


Jaarrekening

3.1 Financieel resultaat 3.1.1 Financieel resultaat 2014 op hoofdlijnen Ten opzichte van de gewijzigde begroting is in 2014 een voordelig resultaat behaald van € 3,6 mln. Daarbij is al rekening gehouden met een storting van € 11,2 mln in de reserve budgetoverheveling. In de Turap 2014 werd een batig resultaat verwacht van € 0,25 mln. Destijds werd rekening gehouden met een storting in de reserve budgetoverheveling van € 3,2 mln. Ten opzichte van Turap 2014 is het resultaat € 3,3 mln voordeliger. Het verschil tussen rekening en Turap 2014 kan globaal worden verklaard door: - Wet sociaal maatschappelijke ondersteuning (Wmo) (voordeel € 3,3 mln); - Vrijval meeneemregeling participatiebudget (voordeel € 1,8 mln); - algemene uitkering (voordeel € 1,7 mln); - een groter voordeel op apparaatskosten (voordeel € 1,4 mln); - hogere kosten zorg voormalig personeel/bestuurders (nadeel € 3,6 mln); - afwaarderingen (nadeel € 1,7 mln); - een storting in de voorziening dubieuze debiteuren (nadeel € 0,9 mln); - verrekening herindelingsbijdrage Boarnsterhim (voordeel € 0,8 mln); - overige posten (voordeel € 0,5 mln). In tabel 19 staan de belangrijkste mee- en tegenvallers. Ook is aangegeven in hoeverre deze posten al in Turap 2014 zijn gemeld. In tegenstelling tot de analyse bij de programma’s zijn de kapitaallasten en apparaatskosten hier afzonderlijk zichtbaar gemaakt. Tabel 19

x € 1.000

RESULTAAT OP HOOFDLIJNEN Kapitaallasten Apparaatskosten Overige verschillen:

(1) (4) (5)

SOCIAAL Cultuur Theater- en filmpodia Sociaal maatschappelijke ondersteuning Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo) Werk en inkomen Gemeentelijke middelen W - deel Jeugdwerkloosheid Vrijval Participatiebudget Minimabeleid Wet BUIG

FYSIEK Economie en toerisme Vastgoedbeheer (6) Wonen en Milieu Woonomgevingsvergunning - Wabo (14) Beheer leefomgeving Openbaar groen

Rekening

Turap

2014 1.306 V

2014 1.703 V

2.739 V

1.315 V

114 V

114 V

4.773 V

1.500 V

902 V 288 V 1.851 V 50 N 40 V

902 V

193 N 200 V

190 N

290 N

545 N

600 N

150 N

200 N

(3)

144


Jaarrekening

RESULTAAT OP HOOFDLIJNEN BESTUUR EN MIDDELEN (15) Algemene baten en lasten Afwaarderingen deelneming/geldlening Algemene uitkering uit gemeentefonds

Rekening

Turap

2014

2014

1.731 N 1.680 V

Verrekening herindelingsbijdrage Boarnsterhim Zorg voormalig personeel/bestuurders

766 V 8.598 N

5.000 N

Storting in voorziening dubieuze debiteuren Nabetaling Incidentele Aanvullende uitkering (IAU) vm. Boarnsterhim

920 N 600 V

595 V

Aandelenkapitaal Attero Diverse mee- en tegenvallers Programmaonderdelen 1 t/m 15

132 V 591 V

147 V 63 V

3.598 V

256 V

(betreft met name afwijkingen < € 250.000) Totaal * V = Voordeel / N= Nadeel

145


Jaarrekening

3.1.2 Toelichting op de vooren nadelen Kapitaallasten (voordeel € 1.306.000) De onderuitputting op de kapitaallasten van de ICT-projecten en het niet of niet volledig besteden van de vervangingskredieten (onder meer de aanschaf van de tractie, uitstel vervangingsinvesteringen Stadskantoor, het later uitvoeren van sportaccommodaties, infrastructurele werken en het Waterfront Grou) veroorzaken voor een belangrijk deel het voordeel op de kapitaallasten van € 1,3 mln. Het renteresultaat, zijnde het saldo van de netto rentelasten en de rente die wordt toegerekend aan de diverse programma’s en grondexploitaties, komt uit op een resultaat van € 30.000 positief ten opzichte van de begroting. Door vertragingen in de investeringen hoefde er minder te worden geleend. Bovendien kon goedkoper worden geleend dan begroot. Dit resulteert in een voordeel op de betaalde rente van € 2,2 mln. Als gevolg van het vertraagd uitvoeren van diverse investeringen werd er ook minder rente doorberekend aan de investeringen. Voor het renteresultaat betekent dat een nadeel van € 1,9 mln. Voor de programma’s betekent dat een zelfde voordeel. Als gevolg van hogere standen van de reserves en voorzieningen valt de bespaarde rente in totaliteit € 0,8 mln. hoger uit dan begroot. Verder waren er niet begrote renteopbrengsten van € 0,5 mln. Dit betreft vooral heffingsrente van de Belastingdienst en een renteontvangst van de herindelingspartners wegens overname van de splitsingsbalans Boarnsterhim. Apparaatskosten (voordeel € 2.739.000) Het voordeel op de apparaatskosten kent de volgende oorzaken: - Doordat er met de invulling van vacatures wordt geanticipeerd op de taakstelling op bedrijfsvoering is in 2014 een groot aantal vacatures niet ingevuld; - Verder is een voordeel ontstaan doordat meer productieve uren zijn toegerekend aan investeringen en projecten dan in de begroting is geraamd. - Tenslotte wordt een deel van de apparaatskosten gedekt door bijdragen van derden.

Sociaal 1. Cultuur Theater- en filmpodia (voordeel € 114.000) In de jaarrekening 2013 is rekening gehouden met een tekort over dat jaar bij De Harmonie van € 250.000. Uit de jaarrekening 2013 van De Harmonie blijkt dat door hogere opbrengsten uit verhuur- en horeca-activiteiten het tekort mee te vallen. Dit levert een voordeel op van € 114.000. 4. Sociaal maatschappelijke ondersteuning Wet Sociaal maatschappelijke ondersteuning (Wmo) (voordeel € 4.773.000) Op de kosten van de uitvoering van Wmo-voorzieningen is een voordeel gerealiseerd van € 3,6 mln door maatregelen ter verlaging van de kosten en verhoging van inkomsten en door het voeren van een sober beleid met het oog op de decentralisaties en daaruit voortvloeiende kortingen op de budgetten vanaf 2015. Het overige voordeel van circa € 1,2 mln komt tot stand door incidentele voordelen uit onder andere de verkoop van hulpmiddelen aan AWBZ-instellingen, de eigen bijdrage voor huishoudelijke hulp en terugbetaling van pgb’s.

146


Jaarrekening

5. Werk en inkomen Gemeentelijke middelen W-deel (voordeel € 902.000) Een door de gemeente ingediend bezwaarschrift tegen de vaststellingsbeschikking van het Rijk voor de WWB 2007 en WWB 2008 is grotendeels gegrond verklaard. Het bezwaarschrift ging over een verschil van inzicht over de rechtmatigheid van jaar overschrijdende betaalde voorschotten. Het Ministerie van SZW heeft de gemeente ruim € 902.000 terugbetaald. Jeugdwerkloosheid (voordeel € 288.000) Leeuwarden heeft voor 2012 en 2013 subsidie toegekend gekregen uit het Europees Sociaal Fonds (ESF) voor de uitvoering van het Regionaal Actieplan Jeugdwerkloosheid. Leeuwarden is namens de arbeidsmarktregio Friesland coördinator en penvoerder voor dit project. De subsidie is onlangs door het Ministerie van SZW vastgesteld. De afrekening valt hoger uit dan waar rekening mee was gehouden, zodat een voordeel ontstaat van € 288.000. Participatiebudget (voordeel € 1.851.000) Binnen het P-budget is ruim € 1,8 mln gereserveerd ten behoeve van de Reserve Sociaal Domein. Dit budget van € 1,8 mln valt eerst vrij ten gunste van het rekeningresultaat. Minimabeleid (nadeel € 50.000) Gelet op de hoogte van het bedrag niet nader toegelicht. Wet BUIG (voordeel € 40.000) Gelet op de hoogte van het bedrag niet nader toegelicht.

Fysiek 3. Economie en toerisme Vastgoedbeheer (nadeel € 190.000) In verband met de asbestsanering in het voormalig HCL-pand Kerkstraat 27/29 is een nadeel ontstaan van € 190.000. Het pand wordt in 2015 overgedragen aan een ontwikkelaar die in het pand een zevental huurappartementen gaat realiseren. De asbestsanering wordt in 2015 door de ontwikkelaar bij de verbouwing meegenomen. 6. Wonen en milieu (nadeel opbrengst bouwleges € 545.000) Woonomgevingsvergunning - Wabo De opbrengst van de bouwleges geeft een nadeel te zien van € 545.000. De aantallen ingediende aanvragen weken niet veel af van de verwachte aantallen, maar het betrof veel aanvragen met een geringe bouwsom. Vooral de grote bouwprojecten, die verhoudingsgewijs een groot deel van de opbrengsten bepalen bleven achter bij de verwachting. Om te anticiperen op de lagere bouwleges wordt gedurende het jaar alles gedaan om op een verantwoorde wijze de kosten zo laag mogelijk te houden. Tegenover het nadeel staat een voordeel op de apparaatskosten tot ongeveer hetzelfde bedrag.

147


Jaarrekening

14. Beheer leefomgeving Openbaar groen (nadeel € 150.000) Het budget voor de uit te voeren groenwerkzaamheden in Grou is bij de ontvlechting van de primitieve begroting Boarnsterhim 2013 gedeeltelijk opgevoerd in plaats van volledig. Daarnaast zijn een aantal groenwerkzaamheden in voormalig Boarnsterhim voor 2014 opnieuw aanbesteed. Daaruit kwam naar voren dat de beschikbare onderhoudsbudgetten ontoereikend waren om de kosten te dekken. Totaal leidt dit tot een tegenvaller van € 150.000.

Bestuur en middelen 15. Algemene baten en lasten Afwaarderingen deelneming/geldlening (nadeel € 1.731.000) Door de aanhoudende matige economische omstandigheden komen ook de resultaten van de gemeentelijke deelnemingen/geldleningen verder onder druk te staan. Op basis van de huidige inzichten leiden een tweetal verdere afwaarderingen tot een nadeel van € 1.731.000. Algemene uitkering uit gemeentefonds (voordeel € 1.680.000) In 2014 is sprake van een voordeel op de algemene uitkering van € 1.680.000. Een bedrag van € 110.000 heeft betrekking op taakmutaties en decentralisatie-uitkeringen. Het resterende voordeel wordt voor € 878.000 veroorzaakt door positieve effecten op een aantal maatstaven en een hogere uitkeringsfactor en voor € 692.000 als gevolg van positieve en negatieve afwikkelingsverschillen over voorgaande jaren. Verrekening herindelingsbijdrage vm. Boarnsterhim (voordeel 766.000) In 2014 heeft de verrekening plaatsgevonden tussen de betrokken gemeenten van de van het Rijk ontvangen herindelingsbijdrage ten behoeve van de gemeentelijke herindeling per 1-1-2014. Hierover is de gemeenteraad bij brief van 17 december jl. geïnformeerd. Op basis van de vastgestelde verdeling ontvangt de gemeente aanvullend op de al ontvangen Rijksbijdrage nog een bedrag van € 766.000. Zorg voormalig personeel/bestuurders (nadeel € 8.598.000) Door aanvullende stortingen in de voorziening arbeidskosten gerelateerde verplichtingen ontstaat een nadeel van € 8,6 mln. Hiervan heeft een bedrag van € 6.4 mln betrekking op verplichtingen ten aanzien van het FLO overgangsrecht personeel brandweer, een bedrag van € 1,2 mln op bovenwettelijke WW verplichtingen voormalig ambtelijk personeel en een bedrag van € 1,0 mln op pensioenverplichtingen vm. wethouders in verband met het nabestaandenpensioen. Storting in voorziening dubieuze debiteuren (nadeel € 920.000) De afboeking van een aantal grotere vorderingen heeft er toe geleid dat een aanvullende dotatie in de voorziening dubieuze debiteuren van € 920.000 noodzakelijk was. Nabetaling IOAU voormalig Boarnsterhim (voordeel € 600.000) Een nabetaling van de zogenaamde Incidentele Aanvullende Uitkering (IAU) in het kader van de Wet Werk en Bijstand (WWB) over 2013 van voormalig Boarnsterhim levert voor Leeuwarden een eenmalig voordeel op van € 600.000. Aandelenkapitaal Attero (voordeel € 132.000) De verkoop van de aandelen Attero leidt tot een netto-verkoopopbrengst op van € 132.000.

148


Jaarrekening

3.1.3 Toelichting verschillen tussen rekening en Turap Kapitaallasten Het verschil met de Turap is bijna € 0,4 mln nadeliger. Dit wordt veroorzaakt door lagere kapitaallasten (€ 0,3 mln.) en een ongunstiger renteresultaat (ruim € 0,7 mln.). De verslechtering van dit resultaat is toe te schrijven aan een aanmerkelijk lagere prognose in de Turap van de onderuitputting (€ 0,9 mln.) op de rentelasten, wat van positieve invloed zou zijn op het renteresultaat. De overige renteopbrengsten vielen € 0,2 mln. hoger uit. Apparaatskosten Het verschil van € 1,4 mln. ten opzichte van de Turap 2014 kan hoofdzakelijk worden verklaard doordat meer apparaatskosten (vooral uren) aan investeringen en projecten zijn toegerekend of konden worden gedekt ten laste van bijdragen van derden.

Sociaal 4. Sociaal en maatschappelijke ondersteuning WMO In de Turap is gemeld dat in 2014 in het sociale domein € 3 mln kan worden vrijgespeeld in plaats van de eerder gemelde € 1,5 mln. Dit komt door de positieve resultaten op de taakstellingen uit de Veranderagenda Wmo 2010-2014 en het uitstellen van de Rijkskorting vanwege de invoering van de nieuwe verdeelmodellen maatschappelijke opvang en vrouwenopvang. Dit bedrag is sindsdien nog verder verhoogd naar een voordeel van € 4,8 mln. Deze stijging is ontstaan door de voorsortering op de kortingen op de 3D-budgetten vanaf 2015 door een sober beleid te voeren, eigen bijdrage huishoudelijke hulp en door incidentele voordelen uit onder andere de verkoop van hulpmiddelen aan AWBZ-instellingen en terugbetaling van pgb’s. 5. Werk en inkomen Actieplan Jeugdwerkloosheid Leeuwarden heeft voor 2012 en 2013 subsidie toegekend gekregen uit het Europees Sociaal Fonds (ESF) voor de uitvoering van het Regionaal Actieplan Jeugdwerkloosheid. Leeuwarden is namens de arbeidsmarktregio Friesland coördinator en penvoerder voor dit project. De hoogte van de definitieve subsidie is afhankelijk van de werkelijk gemaakte kosten en deze kosten moeten aan de bestedingsvoorwaarden voldoen. Gedurende de subsidieperiode is het uiteindelijke subsidiebedrag daarom onzeker. Het risico bestaat dat gemaakte kosten door ESF niet worden gesubsidieerd. De (positieve) afwijking is niet gemeld in de Turap, omdat de subsidie pas onlangs door het Ministerie van SZW is vastgesteld. Vrijval Participatiewet Bij de Turap werd aangenomen dat het bedrag van € 2 mln via de meeneemregeling zou worden gestort in de reserve Sociaal domein. De accountant komt op dit punt tot andere inzichten en vindt dat door het vervallen van deze meeneemregeling per 1 januari 2015 het saldo van het P-budget in de rekening van 2014 moet vrijvallen. Minimabeleid Het in de Turap gemelde nadeel van € 193.000 is uiteindelijk € 143.000 lager uitgevallen door voordelen op de afrekening 2013 van de AV Frieso (€ 62.000) en op de nieuwe incidentele regeling “koopkrachttegemoetkoming 2014” ( € 33.000). Bij de Turap was laatstgenoemde regeling nog niet bekend. Ook op de overige regelingen was het nadeel iets minder groot dan voorzien.

149


Jaarrekening

Wet Bundeling van Uitkeringen Inkomensvoorziening aan Gemeenten (BUIG) Bij het opstellen van de Turap is rekening gehouden met het MAU verbeterplan waarbij het doel was het tekort fors te reduceren. Het tekort is zo fors gereduceerd dat voor 2014 geen MAU uitkering van het Rijk ontvangen wordt. Door de iets hogere toename van het klantenaantal in de laatste maanden van 2014 is het voordeel toch iets lager uitgevallen en uitgekomen op € 40.000.

Bestuur en middelen 15. Algemene baten en lasten Afwaarderingen deelneming/geldlening Eind 2014 hebben een aantal afwaarderingen plaatsgevonden. Bij het opstellen van de Turap was dit nog niet bekend. Algemene uitkering uit gemeentefonds Het voordeel op de algemene uitkering bedraagt € 1.680.000. Mee- en tegenvallers met betrekking tot de algemene uitkering worden bewust niet in de Turap gemeld omdat op dat moment de mutaties uit de september- en decembercirculaire nog niet in beeld zijn. Verrekening herindelingsbijdrage voormalig Boarnsterhim Eind 2014 heeft de verrekening plaatsgevonden met de andere betrokken gemeenten van de ontvangen Rijksbijdrage voor de herindeling van voormalig Boarnsterhim. Bij het opstellen van de Turap was nog niet bekend wat het resultaat hiervan zou zijn. Zorg voormalig personeel Voor het FLO-overgangsrecht is bij de rekening ca. € 1,4 mln meer in de voorziening gestort dan bij de Turap voorzien was. Het bedrag dat bij de Turap werd genoemd was gebaseerd op een voorlopige berekening waar nog discussie over was met de accountant. Zo werd bij de Turap er nog van uitgegaan dat een aantal onderdelen van het FLO-overgangsrecht niet voorzien hoefden te worden en via de begroting mochten blijven lopen. Door deze gewijzigde berekeningssystematiek van de voorziening is het noodzakelijk een hoger bedrag in de voorziening te storten dan bij de Turap was voorzien. De extra storting van € 1,2 mln voor het ambtelijk personeel kon ten tijde van het opstellen nog niet worden voorzien. Op dat moment was de nieuwe CAR/UWO nog niet vastgesteld. Hierin is opgenomen dat de termijn voor aanvulling van de WW is verlengd van 62 jaar en 3 maanden tot pensioendatum; dit kan nu oplopen tot 67 jarige leeftijd. Ook werd in de toelichting pas duidelijk dat deze verlengde termijn ook gaat gelden voor bestaande gevallen. Eind 2014 is nog een aanvullende storting gedaan van € 1,0 mln in de voorziening pensioenverplichtingen vm. bestuurders. Het betreft hier mogelijke pensioenverplichtingen in verband met het partnerpensioen. Tot nu toe werd bij de jaarlijkse berekening van de hoogte van de pensioenverplichtingen hier geen rekening mee gehouden. Storting in voorziening dubieuze debiteuren Eind 2014 is bij het opmaken van de jaarrekening beoordeeld in hoeverre de openstaande debiteuren ook daadwerkelijk worden ontvangen. Op basis van deze beoordeling is berekend dat een bedrag van € 920.000 in de voorziening dubieuze debiteuren moest worden gestort.

150


Jaarrekening

3.1.4 Reserve budgetoverheveling Tabel 20

x € 1.000

Stortingen in reserve budgetoverheveling

(2) (4)

(5)

SOCIAAL Jeugd en onderwijs Aanvalsplan Onderwijs en arbeidsmarkt Sociaal maatschappelijke ontwikkeling Reserve Sociaal domein Doeluitkering WMO/AWBZ begeleiding 2015 Mienskipsfonds Gezond in de stad Werk en inkomen Herstructurering Caparis

Rekening

Turap

2014

2014

409 1.500 2.800 399 142 328

(11) Sport Transitiemiddelen taakstelling sportaccommodaties FYSIEK Economie en toerisme Duurzaamheid eigen gebouwen Werkplan profilering acquisitie Slim met energie en water Huisvesting (6) Wonen en milieu Woonomgevingsvergunning - Wabo (7) Infrastructuur en mobiliteit Mobiliteitsconvenant (14) Beheer leefomgeving Inhaalslag achterstallig onderhoud Boarnsterhim Stormschade Uitvoering groenkaart

329 100

(3)

140 263 1.175 150 248 431 400 147 107

BESTUUR EN MIDDELEN (15) Algemene baten en lasten Leeuwarden Digitaal Projectbudget 3 d’s en Amaryllis Verplichtingen lopende projecten ICT Digitale dienstverlening Transitie- en ontwikkelagenda Nationaal uitvoeringsplan (NUP) Storting restant ISI budget Decentralisatie-uitkeringen

395 2.878 382 250 140 192 133 110

Totaal

11.219

151

300 250 300

3.179


Jaarrekening

Sociaal (totale storting € 4.078.000) 2. Jeugd en Onderwijs Aanvalsplan Onderwijs en Arbeidsmarkt (storting € 409.000) In het collegeprogramma 2014-2017 zijn middelen beschikbaar gesteld voor onderwijs en arbeidsmarkt. 2014 heeft in het teken gestaan van analyse en planontwikkeling. Hier zijn kosten voor gemaakt. Het bedrag van € 409.000 dat in 2014 niet is uitgegeven is toegevoegd aan de reserve budgetoverheveling. Dit bedrag is in 2015 nodig om uitvoering te kunnen geven aan het aanvalsplan. 4. Sociaal maatschappelijke ontwikkeling Doeluitkering WMO/AWBZ begeleiding 2015 (storting € 2.800.000) In het kader van de decentralisatie van AWBZ begeleiding heeft de gemeente Leeuwarden te weinig Rijksmiddelen ontvangen om de kosten voor de lokale begeleiding te kunnen dekken. Het Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS) heeft erkend dat er een fout is gemaakt en heeft Leeuwarden ter compensatie een verzameluitkering van € 2.800.000 verleend. Dit bedrag is bestemd voor de kosten van de lokale begeleiding in 2015, maar is al in 2014 ontvangen. Mienskipsfonds (storting € 399.000) In het collegeprogramma 2014-2018 is gedurende vier jaren per jaar € 400.000 beschikbaar gesteld voor het Mienskipsfonds. Op 1 juli 2014 is de nota "Aan de slag met het Mienskipsfonds" vastgesteld. In de nota is vermeld dat de in een jaar niet uitgegeven middelen worden overgeheveld naar het volgende jaar. Voor het jaar 2014 is het resterende saldo afgerond op € 399.400. Gezond in de Stad (storting € 142.000) Leeuwarden ontvangt een decentralisatie-uitkering Gezond in de stad (GIDS). Deze uitkering is bedoeld om in de periode 2014-2017 sociaal economische gezondheidsverschillen in de gemeente Leeuwarden terug te dringen. In 2014 is het budget van € 153.000 niet volledig benut. Het college heeft op 9 december 2014 besloten om dit bedrag mee ten nemen in de reserve budgetoverheveling om dit in 2015 te besteden aan GIDS-activiteiten. 5. Werk en inkomen Herstructurering Caparis (storting € 328.000) De raad heeft op 23 april 2012 besloten tot cofinanciering van de herstructurering van de Sociale Werkvoorziening naar aanleiding van de voorgenomen Wet Werken naar Vermogen (WWnV). Door het aanpassen van de WWnV en het opschorten van de Participatiewet vanwege het Sociaal Akkoord is ook de start van de herstructurering vertraagd. De door de raad beschikbaar gestelde middelen worden voor een deel in 2014 niet aangewend. De herstructurering en het daarvoor beschikbare budget van € 328.000 blijven noodzakelijk voor de periode 2015-2018. Daarom is het bedrag toegevoegd aan de reserve budgetoverheveling.

Fysiek (totale storting€ 2.661.000) 3. Economie en toerisme Duurzaamheid eigen gebouwen (storting € 140.000) Voor duurzaamheid eigen gebouwen is zowel voor de jaarschijf 2014 als 2015 een bedrag beschikbaar gesteld van € 250.000, in totaal daarom € 500.000. Van de jaarschijf 2014 is nog een bedrag van € 140.000 beschikbaar. Met de middelen van de jaarschijf 2015 zal besteding plaatsvinden in 2015. 152


Jaarrekening

Werkplan profilering/acquisitie 2013 (storting € 263.000) In het kader van dit project is krediet beschikbaar gesteld met dekking van incidentele exploitatiebudgetten. Aangezien de besteding achterloopt bij de planning, is € 263.000 toegevoegd aan de reserve budgetoverheveling. De besteding zal plaatsvinden in 2015. Slim met energie en water (storting € 1.175.000) In het kader van dit project is krediet beschikbaar gesteld met dekking van incidentele exploitatiebudgetten. Aangezien de besteding achterloopt bij de planning, is € 1.175.000 toegevoegd aan de reserve budgetoverheveling. De besteding zal plaatsvinden in 2015. Huisvesting (storting € 150.000) Voor de aanpassing van de huisvesting is in 2013 een incidenteel budget beschikbaar gesteld € 296.000. De hiermee gepaarde gaande werkzaamheden zullen in 2015 worden afgerond en de resterende middelen zijn toegevoegd aan de reserve budgetoverheveling. 6. Wonen en milieu Woonomgevingsvergunning - Wabo (storting € 248.000) In 2013 en 2014 zijn leges ontvangen voor een aantal grootschalige bouwprojecten. Een groot deel van de hieruit voortvloeiende werkzaamheden zijn echter direct gekoppeld aan de voortgang van de bouw en zullen daarom gemaakt worden in de periode 2015 t/m 2017. Ter dekking van deze kosten is een bedrag van € 248.000 toegevoegd aan de reserve. 7. Infrastructuur en mobiliteit Mobiliteitsconvenant (storting € 431.000) In het kader van de decentralisatie-uitkering “Beter benutten” heeft de gemeente in 2014 via de september-circulaire € 797.000 ontvangen voor de uitvoering van multimodale benuttingsmaatregelen. Hiervan resteert nog € 430.600, dat in 2015 besteed zal worden. 14. Beheer leefomgeving Stormschade (storting € 147.000) Voor het herstellen van de stormschade en het verwijderen van boomstobben na de storm van oktober 2013 was een incidenteel budget beschikbaar gesteld van € 400.000. Hiervan resteert nog € 147.500 dat is toegevoegd aan de reserve budgetoverheveling. De resterende werkzaamheden worden in 2015 uitgevoerd. Uitvoering groenkaart (storting € 107.000) In het kader van dit project is krediet beschikbaar gesteld met dekking van incidentele exploitatiebudgetten. Aangezien de besteding achterloopt bij de planning, is € 106.600 toegevoegd aan de reserve budgetoverheveling. De besteding zal plaatsvinden in 2015.

153


Jaarrekening

Bestuur en Middelen (totale storting € 4.480.000) 15. Algemene baten en lasten Projectbudget 3 D’s en doorontwikkeling Amaryllis (storting 2.878.000) De raad heeft op 26 mei 2014 het projectbudget vastgesteld voor een bedrag van € 6.630.000 voor de invoering van de 3 decentralisaties en de doorontwikkeling Amaryllis. Het saldo van dit projectbudget bedraagt per 31 december 2014 € 2.878.000. De besteding van deze middelen vindt plaats in 2015 overeenkomstig de duur van het project dat eindigt in 2015. Daarom is dit bedrag toegevoegd aan de reserve budgetoverheveling. Leeuwarden Digitaal (storting € 395.000) Voor de uitvoering van het programma Leeuwarden Digitaal zijn eenmalige budgetten beschikbaar, waarvan de besteding over een aantal jaren plaatsvindt. Ultimo 2014 bedroeg het niet bestede bedrag € 395.000. Dit wordt de komende jaren ingezet ten behoeve van de verdere uitvoering van het programma zal beschikbaar moeten blijven voor 2015 en volgende jaren. Verplichtingen lopende ICT-projecten (storting € 382.000) In het kader van ICT-investeringen wordt de onderuitputting op kapitaallasten van automatiseringskredieten ingezet ter dekking van de incidentele uitgaven van diverse ICTprojecten. In de financiële verordening is geregeld dat dit een soort van gesloten circuit is. Onderuitputting van het budget tijdens het jaar mag besteed worden voor incidentele ICT-uitgaven; onderuitputting na afloop van het jaar mag overgeheveld worden naar het volgende jaar, onder voorwaarde dat hier concrete verplichtingen tegenover staan. De uitvoering van de diverse ICT-projecten loopt lang niet altijd parallel met het dienstjaar, omdat projecten dikwijls een aanvang nemen in de loop van het jaar. De (deels) niet bestede incidentele middelen voor de uitvoering van de nog lopende ICT-projecten bedragen over 2014 € 382.000. Dit bedrag is daarom toegevoegd aan de reserve budgetoverheveling ten behoeve van de uitvoering in 2015. Digitale dienstverlening (storting € 250.000) In het nieuwe collegeprogramma 2014-2018 zijn incidentele middelen beschikbaar gesteld (2 x € 250.000 in 2014 en 2015) om verder te investeren in de digitale dienstverlening. Dit moet leiden tot efficiëntere procesuitvoering (ketenoptimalisatie) en aansluitend tot een structurele besparing in 2017 van € 300.000. In 2014 lag de focus op de uitvoering van lopende projecten (zoals aansluiting op de overheidsberichtenbox) en op de voorbereiding van verdere digitalisering van producten burgerzaken. Hierdoor is er nog geen beroep gedaan op het budget voor digitale dienstverlening. Het bedrag van € 250.000 is toegevoegd aan de reserve budgetoverheveling om alsnog in 2015 te kunnen besteden aan digitale dienstverlening. Transitie- en ontwikkelagenda (storting € 140.000) Voor de transitie- en ontwikkelagenda was uit voorgaande jaren een incidenteel budget beschikbaar van € 393.000 (zie storting reserve budgetoverboeking jaarrekening 2012). In 2013 is dit budget slechts gedeeltelijk besteed. Het resterende bedrag van € 140.000 wordt toegevoegd aan de reserve budgetoverheveling. Nationaal Uitvoerings Plan (NUP) (storting € 192.000) Via de Algemene uitkering uit het Gemeentefonds zijn middelen ontvangen voor het Nationaal Uitvoerings- Programma (NUP). Rijk en medeoverheden willen de kwaliteit van dienstverlening aan burgers, bedrijven en instellingen handhaven en waar mogelijk verbeteren. Gebruik van de eoverheid is hiervoor randvoorwaardelijk. Landelijk wordt hiervoor een bedrag van €104 mln beschikbaar gesteld over de periode 2011 tot en met 2014. Omdat het om voorfinanciering gaat 154


Jaarrekening

moeten de gemeenten in 2015 de over de jaren 2011 tot en met 2014 ontvangen bijdragen weer terug betalen. Om in 2015 het bedrag weer te kunnen terugbetalen wordt het in 2013 ontvangen bedrag van € 192.000 toegevoegd aan de reserve budgetoverheveling. Storting restant ISI budget (storting € 132.500) Bij de begrotingsbehandeling op 10 november 2014 is door het college toegezegd dat de aan het eind van het jaar resterende ISI-middelen voortaan via de reserve budgetoverheveling naar een volgend jaar worden doorgeschoven. In 2014 resteert een bedrag van € 132.500. Decentralisatie-uitkeringen (storting € 110.000) Uit de decembercirculaire blijkt dat over 2014 nog via een tweetal decentralisatie-uitkeringen middelen beschikbaar worden gesteld die dat jaar niet meer besteed kunnen worden. Het betreft: A. Implementatie Particpatiewet (storting € 100.000) In de decembercirculaire is in het kader van de implementatie Participatiewet voor de periode 2014 – 2016 totaal € 35 mln beschikbaar gesteld voor de 35 centrumgemeenten van de arbeidsregio’s. De centrumgemeenten worden op deze manier in staat gesteld in samenwerking met UWV en werkgevers, de regionale werkbedrijven in te richten. Voor Leeuwarden als centrumgemeente gaat het om € 100.000 in 2014, € 500.000 in 2015 en € 400.000 in 2016. Totaal daarom € 1,0 mln. Deze middelen worden door Leeuwarden in de periode 2015 t/m 2016 ingezet voor de inrichting van het regionaal werkbedrijf. De middelen voor 2014 zijn daarom toegevoegd aan de reserve budgetoverheveling. B. LHBT emancipatiebeleid (storting € 10.000) In de decembercirculaire is voor het LHBT-emancipatiebeleid (Lesbische vrouwen, Homoseksuele mannen, Biseksuelen en Transgenderpersonen) € 10.000 beschikbaar gesteld voor de start en uitrol in 2015. Ook in 2016 als in 2017 ontvangt de gemeente € 20.000. De gemeente wil zich inzetten voor de gezamenlijke doelstelling ‘de veiligheid, weerbaarheid en sociale acceptatie van LHBT verder te bevorderen’. Het beschikbare budget van € 10.000 is toegevoegd aan de reserve budgetoverheveling.

155


Jaarrekening

3.1.5 Financiële overzichten In de begroting 2014 is sprake van een begroot nadeel van € 17.313.000 zonder rekening te houden met bijdragen van en stortingen in reserves. Door onttrekking van een bedrag van € 25.187.000 aan reserves is er in totaliteit een begrotingsoverschot van € 7.874.000. Dit begrotingsoverschot is toegevoegd aan de Algemene Reserve. In onderstaand overzicht is weergegeven hoe het resultaat na mutaties reserves zich ontwikkeld heeft. Tabel 21 Rekening 2014

2.839 -3.296 457

Begroting 2014 na wijziging -17.313 25.187 -7.874

x € 1.000 Resultaat 2014

-11.977 23.449 -7.874

5.336 -1.738 0

0

0

3.598

3.598

Begroting 2014 A. Resultaat voor mutaties reserve B. Mutaties bestemmingsreserves C. Storting in/onttrekking aan Algemene Reserve in verband met verwacht voordelig begrotingsresultaat D. Resultaat na mutaties reserves Tabel 22 Programma’s

SOCIAAL (1) Cultuur (2) Jeugd en onderwijs (4) Sociaal maatschapp. ontwikkeling (5) Werk en inkomen (11) Sport FYSIEK (3) Economie en toerisme (6) Wonen en milieu (7) Infrastructuur en mobiliteit (12) Ruimtelijke ordening (14) Beheer leefomgeving VEILIG (10) Veiligheid BESTUUR EN MIDDELEN (9) Bestuur (15) Algemene baten en lasten A. Totaal voor mutaties reserves Saldo voor mutaties reserves Tabel 23 Programma’s

A. Totaal voor resultaatbestemming B. Totaal mutaties bestemmingsreserves Totaal A + B C. Mutatie Algemene Reserve in verband C. met begrotingsjaar Totaal na resultaatbestemming Voordelig resultaat

Begroting 2014

Begroting 2014 na wijziging Lasten Baten

Lasten

Baten

10.852 24.631 44.825 138.064 6.525

60 3.439 3.014 110.837 15

11.736 25.452 46.769 137.924 6.655

37.558 23.422 7.874 1.949 41.863

34.163 15.303 5.077 86 17.952

10.796 8.267 19.659 376.285 2.837

x € 1.000 Rekening 2014 Lasten

Baten

392 3.327 3.110 105.939 45

11.672 24.958 41.817 137.733 6.490

641 3.518 6.651 108.974 30

41.012 24.208 7.891 2.053 42.505

34.259 15.303 5.077 86 17.902

39.332 23.460 7.671 2.018 42.550

33.090 15.588 4.603 164 17.680

250

10.983

250

11.927

932

368 188.558 379.122

8.515 31.124 396.827 -17.312

330 193.495 379.515

9.327 44.184 403.139 -11.976

411 198.881 391.163

Begroting 2014 primitief Lasten Baten

Begroting 2014 na wijziging Lasten Baten

x € 1.000 Resultaat 2014 Lasten

Baten

376.285 8.349 384.633 4.010

379.123 5.053 384.176 4.467

396.828 13.204 410.032 7.874

379.515 38.391 417.906 0

403.139 27.295 430.434 7.874

391.162 50.744 441.906 0

388.643

388.643

417.906

417.906

438.308

441.906 3.598

156


Jaarrekening

3.1.6 Begrotingsrechtmatigheid Begrotingsafwijkingen- en overschrijdingen (beleidsmatig en/of financieel) behoeven autorisatie door de raad. Daarom zijn hieronder de begrotingsoverschrijdingen 2014 toegelicht op hoofdlijnen (programmaniveau) o.b.v. een interne concernbrede verschillenanalyse. Indien het saldo van de afwijking van de baten en lasten van de desbetreffende programma van de rekening t.o.v. begroting (na wijziging) negatief is, zijn hieronder de oorzaken en de achtergronden van de afwijking toegelicht. Deze afwijkingen zijn rood gemarkeerd in de tabel 24 en 25. Toelichting geconstateerde afwijkingen: 1. Programma Veilig: Veiligheid (10): De afwijking van het saldo baten en lasten bedraag € 285.000 negatief. Dit wordt veroorzaakt omdat er ten onrechte geen uren begroot waren voor handhaving en toezicht op het gebied van drank en horeca. 2. Programma Fysiek: Beheer leefomgeving (14): De afwijking van het saldo baten en lasten bedraag € 102.000 negatief. Na de aanbesteding van aantal groenwerkzaamheden in voormalig Boarnsterhim, kwam naar voren dat de beschikbare onderhoudsbudgetten ontoereikend waren om de kosten te dekken. 3. Programma Bestuur en middelen: Algemene baten en lasten (15): De afwijking van het saldo baten en lasten bedraagt € 8.160.000 negatief. Deze afwijking wordt veroorzaakt door de afwaarderingen deelneming/geldlening, aanvullende stortingen in de voorziening arbeidskosten gerelateerde verplichtingen, aanvullende storting in de voorziening dubieuze debiteuren in verband met afboeking vorderingen, voordeel algemene uitkering uit gemeentefonds en verrekening herindelingsbijdrage voormalig Boarnsterhim. Tabel 24 Programma’s Lasten 2014 SOCIAAL

Begroting primitief

Begroting na wijziging

Rekening

x € 1.000 Resultaat

10.852 24.631 44.825 138.064 6.525

11.736 25.452 46.769 137.924 6.655

11.672 25.367 45.159 138.061 6.490

64 85 1.610 -137 165

FYSIEK (3) Economie en toerisme (6) Wonen en milieu (7) Infrastructuur en mobiliteit (12) Ruimtelijke ordening (14) Beheer leefomgeving

38.135 26.290 7.874 1.949 41.932

45.489 27.077 7.891 2.053 42.574

44.971 26.584 7.671 2.018 42.767

518 493 220 35 -193

VEILIG (10) Veiligheid

10.796

10.983

11.927

-944

BESTUUR EN MIDDELEN (9) Bestuur (15) Algemene baten en lasten

8.267 28.502

8.515 44.787

9.327 66.293

-812 -21.506

388.642

417.905

438.307

-20.402

(1) Cultuur (2) Jeugd en onderwijs (4) Sociaal maatschapp. ontwikkeling (5) Werk en inkomen (11) Sport

Totaal lasten 2014

157


Tabel 25 Programma’s Baten 2014 SOCIAAL

Jaarrekening

Begroting primitief

Begroting na wijziging

Rekening

x € 1.000 Resultaat

211 3.439 3.014 110.837 15

564 4.147 3.110 105.939 145

786 4.190 6.651 108.974 130

-222 -43 -3.541 -3.035 15

34.784 16.204 5.447 86 17.973

38.233 18.424 5.447 86 18.132

37.379 18.668 5.378 164 18.223

854 -244 69 -78 -91

250

298

957

-659

368 196.014

330 223.051

411 236.397

-81 -13.346

388.642

417.906

438.308

-20.402

(1) Cultuur (2 ) Jeugd en onderwijs (4) Sociaal maatschapp. ontwikkeling (5) Werk en inkomen (11) Sport FYSIEK (3 ) Economie en toerisme (6) Wonen en milieu (7) Infrastructuur en mobiliteit (12) Ruimtelijke ordening (14) Beheer leefomgeving VEILIG (10) Veiligheid BESTUUR EN MIDDELEN (9) Bestuur (15) Algemene baten en lasten Totaal baten 2014

158


Jaarrekening

3.2 Balans 3.2.1 Gecorrigeerde balans per 1-1-2014 Tabel 26 Stand Consolidatie 31-12-2013 Boarnsterhim

x € 1.000 Stand 01-01-2014

VASTE ACTIVA Materiële vaste activa

277.560

27.695

305.255

Investeringen met een economisch nut

237.375

24.912

262.287

Gronden

18.713

1.188

19.901

Erfpachtterreinen

6.195

0

6.195

Cultuurgronden

2.064

0

2.064

99

18

117

10.355

1.170

11.525

2.265

0

2.265

162.461

15.884

178.345

39.011

7.616

46.627

Gronden/terreinen m. waardevermindering Overige gronden Woonruimten Bedrijfsgebouwen Grond-, weg en waterb. werken EN (m.n. rioleringen) Vervoermiddelen

1.609

142

1.751

12.401

66

12.467

Computers en software

4.533

41

4.574

Overige machines en installaties (EN)

7.868

25

7.893

915

16

931

40.185

2.783

42.968

38.196

2.783

40.979

1.398

0

1.398

591

0

591

28.037

1.195

29.232

Kapitaalverstrekkingen aan:

4.304

92

4.396

- deelnemingen

4.141

92

4.233

163

0

163

Leningen aan:

9.471

126

9.597

- woningbouwcorporaties

2.037

0

2.037

934

113

1.047

6.500

13

6.513

Overige machines en installaties EN

Overige materiële vaste activa Totaal investeringen in de openbare ruimte met maatschappelijk nut Grond-, weg en waterb. werken MN (m.n. voorz. verkeer en water) Overige machines en installaties MN (m.n. verkeersregelinstallaties) Overige materiële vaste activa MN Financiële vaste activa

- gemeenschappelijke regelingen

- deelnemingen - overige verbonden partijen Overige langlopende leningen Overige uitzettingen met een rentetypische looptijd >= 1 jaar Bijdragen aan activa in eigendom van derden Totaal vaste activa

159

1.600

425

2.025

12.637

552

13.189

25

0

25

305.597

28.890

334.487


Jaarrekening

Stand Consolidatie 31-12-2013 Boarnsterhim

Stand 01-01-2014

VLOTTENDE ACTIVA Voorraden

140.069

7.246

147.315

123.390

3.544

126.934

Gronden bedrijfslocaties

4.330

1.712

6.042

Niet in exploitatie genomen bouwgronden Onderhanden werk

9.388 2.955

870 1.120

10.258 4.075

6

0

6

45.424

8.647

54.071

Vorderingen op openbare lichamen

30.841

7.901

38.742

Overige vorderingen

18.716

1.092

19.808

Af voorziening voor overige vorderingen

-4.408

-346

-4.754

275

0

275

22 22

0 0

22 22

18.531

8.148

26.679

17.764

8.148

25.912

Overige transitorische posten

226

0

226

Vooruitbetaalde bedragen

541

0

541

Totaal vlottende activa

204.046

24.041

228.087

Totaal-generaal

509.643

52.931

562.574


x € 1.000 Stand 01-01-2014

Gronden woningbouw

Overige voorraden Uitzettingen met een rentetypische looptijd < dan 1 jaar

Rekening-courant niet financiële instellingen Liquide middelen Kassaldo Overlopende activa Nog te ontvangen bedragen

Tabel 27

VASTE PASSIVA 76.075

4.421

80.496

Algemene Reserve

16.453

1.209

17.662

Overige bestemmingsreserves

54.608

2.740

57.348

Resultaat na mutaties reserves

5.014

472

5.486

Voorzieningen

31.210

12.466

43.676

Voorzieningen

31.210

12.466

43.676

341.873

28.679

370.552

336.892 4.979

28.270 406

365.162 5.385

2

3

5

449.158

45.566

494.724

Eigen vermogen Reserves

Vaste schulden Onderhandse leningen van: - binnenlandse banken en overige financiële instellingen - overige binnenlandse sectoren Waarborgsommen Totaal vaste passiva 160


Jaarrekening


Stand 01-01-2014

VLOTTENDE PASSIVA Netto-vlottende schulden met rentetypische looptijd < 1 jaar

34.747

5.715

40.462

Crediteuren

21.505

2.555

24.060

Banksaldo BNG

13.142

3.160

16.302

0

0

0

100

0

100

25.738

1.650

27.388

18.285

1.583

19.868

Vooruit ontvangen bedragen

3.590

67

3.657


3.863

0

3.863

Kasgeldleningen Overige schulden Overlopende passiva Nog te betalen bedragen

Totaal vlottende passiva Totaal-generaal

60.485

7.365

67.850

509.643

52.931

562.574

Gewaarborgde geldleningen

883.863

107.231

991.094

Garanties hypotheken

576.500

53.075

629.575

Waarborgfonds Sociale Woningbouw

279.352

47.654

327.006

28.011

6.502

34.513

Overige waaronder Zorggroep Noorderbreedte

161


Jaarrekening

3.2.2 Balans per 31-12-204 Tabel 28

x € 1.000 Stand 31-12-2014

Stand 1-1-2014 VASTE ACTIVA Materiële vaste activa

305.252

333.050

256.090

275.729

6.195

6.245

262.285

281.974

Totaal investeringen in de openbare ruimte met maatschappelijk nut

42.967

51.076

Financiële vaste activa

29.233

26.636

Kapitaalverstrekkingen aan:

4.396

3.749

- deelnemingen

4.233

3.586

163

163

Leningen aan:

9.597

8.824

- woningbouwcorporaties

2.037

1.464

- deelnemingen

1.047

1.047

- overige verbonden partijen

6.513

6.313

Investeringen met een economisch nut Materiële vaste activa welke in erfpacht zijn uitgegeven Totaal materiële vaste activa met een economisch nut

- gemeenschappelijke regelingen

Overige langlopende leningen Overige uitzettingen met een rentetypische looptijd >= 1 jaar Bijdragen aan activa in eigendom van derden Totaal vaste activa

2.025

1.996

13.190

12.046

25

21

334.485

359.686

147.316

157.376

10.258

10.002

VLOTTENDE ACTIVA Voorraden Niet in exploitatie genomen bouwgronden Bouwgronden in exploitatie

132.977

141.014

Onderhanden werk

4.075

6.354

Overige voorraden

6

6

Uitzettingen met een rentetypische looptijd < dan 1 jaar

54.070

48.115

Vorderingen op openbare lichamen

38.742

34.675

Overige vorderingen

15.053

13.614

275

-174

Liquide middelen

22

21

Kassaldo

22

21

26.679

10.376

25.912

8.957

226

221

Rekening-courant niet financiële instellingen

Overlopende activa Nog te ontvangen bedragen Overige transitorische posten 162


Jaarrekening

Stand 1-1-2014 Vooruitbetaalde bedragen

Stand 31-12-2014

541

1.198

Totaal vlottende activa

228.087

215.888

Totaal-generaal

562.572

575.574

Tabel 29

x € 1.000 Stand 31-12-2014

Stand 1-1-2014 VASTE PASSIVA Eigen vermogen

80.496

75.025

Algemene Reserve

17.661

15.060

Overige bestemmingsreserves

57.349

56.367

Resultaat na mutaties reserves

5.486

3.598

Voorzieningen

43.678

51.930

Voorzieningen

43.678

51.930

370.551

367.689

365.161

362.764

5.385

4.910

5

15

494.725

494.644

40.463

59.910

Crediteuren

24.061

26.781

Banksaldo BNG

16.302

33.029

0

0

100

100

27.384

21.020

19.865

16.278

Vooruit ontvangen bedragen

3.656

476


3.863

4.266

67.847

80.930

562.572

575.574

991.094

1.012.873

333

227

Reserves

Vaste schulden Onderhandse leningen van: - binnenlandse banken en overige financiële instellingen - overige binnenlandse sectoren Waarborgsommen Totaal vaste passiva VLOTTENDE PASSIVA Netto-vlottende schulden met rentetypische looptijd < 1 jaar

Kasgeldleningen Overige schulden Overlopende passiva Nog te betalen bedragen

Totaal vlottende passiva Totaal-generaal

Gewaarborgde geldleningen Leaseverplichtingen 163


Jaarrekening

3.2.3 Toelichting op de balans Vaste activa De boekwaarden van de vaste activa zijn per balansdatum als volgt te specificeren: Tabel 30 Specificatie vaste activa

x € 1.000 Boek-

Boek-

waarde

waarde

1-1-2014

31-12-2014

Materiële vaste activa

305.252

333.050

Financiële vaste activa

29.233

26.636

334.485

359.686

Totaal vaste activa

Materiële vaste activa Bij de materiële vaste activa wordt onderscheid gemaakt tussen investeringen: - met een economisch nut; - in de openbare ruimte met een maatschappelijk nut. Tabel 31 Overzicht materiële vaste activa

x € 1.000

Omschrijving

Boek-

Boek-

waarde

waarde

1-1-2014

31-12-2014

256.090

275.729

6.195

6.245

262.285

281.974

42.967

51.076

305.252

333.050

- Materiële vaste activa met economisch nut - Materiële vaste activa welke in erfpacht zijn uitgegeven Totaal materiële vaste activa met economisch nut Materiële vaste activa met maatschappelijk nut Totaal materiële vaste activa

Tabel 32 Specificatie materiële vaste activa met een economisch nut (incl. erfpachtgronden) Omschrijving

Boek-

Inves-

Desinves-

Afschrij-

x € 1.000 Boek-

waarde

teringen

teringen

vingen

waarde

1-1-2014

2014

2014

2014

31-12-2014

Erfpachtterreinen

6.195

228

178

Cultuurgronden

2.064

131

145

Gronden:

Gronden/terreinen m. waardevermindering

117

Overige gronden

11.525

5.559

Totaal gronden

19.901

5.918

323

Aankoop/Verkoop gronden: - Herclassificatie: van gebouwen

2.959

- Grond Watercampus

2.600

- Diverse erfpachtsterreinen

228

- Cultuurgrond Lekkum

178 145

- Cultuurgrond Frisia

95 164

6.245 2.050 16

101

25

17.059

41

25.455


Omschrijving

Jaarrekening

Boek-

Inves-

Desinves-

Afschrij-

Boek-

waarde

teringen

teringen

vingen

waarde

1-1-2014

2014

2014

2014

31-12-2014

- Overige

36

Totaal in(des)vesteringen gronden

5.918

323

In het Collegeprogramma 2014 - 2018 is afgesproken de waarde van gronden, voorzover deze zijn begrepen in de boekwaarden van gebouwen, als gronden, te gaan administreren en daar niet op af te schrijven. Dit heeft in 2014 geleid tot de volgende verschuiving in boekwaarden: - Gronden - Gebouwen

2.959 -2.959

Omschrijving

BW 1/1

Invest.

2.265

-843

Desinvest.

Afschr.

BW 31/12

Woonruimten Totaal woonruimten

1.422

Investering woonruimten: - Huisvesting Watercampus

-793

- Woning Kalverdijkje

-50

Totaal investering woonruimten Omschrijving

-843 BW 1/1

Invest.

- Onderwijsgebouwen

96.843

- Stadskantoor incl. verbouw

Desinvest.

Afschr.

BW 31/12

5.800

3.856

98.787

20.947

-530

389

20.028

- Parkeergarages

16.991

6.659

365

23.285

- Overige gemeentelijke panden

23.095

-712

55

22.328

- Sportvoorzieningen

20.468

8.757

677

28.548

178.344

19.974

5.342

192.976

Bedrijfsgebouwen

Totaal bedrijfsgebouwen Investeringen bedrijfsgebouwen: - Parkeergarage Tweebaksmarkt

6.430

- IJshal

5.146

- Bogerman nieubouw Nylân

2.292

- Watercampus

1.700

- RENN4 herhuisv. C. Trooststr.

1.368

- MFC Vrijheidswijk

1.000

- Upgrade sporthal KD gebouw

847

- Nieuwbouw OBS Twamester Wergea

787

- IHP Piter Jelles - aanp. J.Botkeweg

600

- Waterfront Grou

550

- Was- en kleedaccom. Kalverdijkje Noord

392

- De Sprong Wale aanp.gymlok. en IKC

354

- Kunstgrasveld MHCL

335

- Aanpassing Wiardaschool tot IKC

301

- Vervanging kunstgrasveld MHCL

285 165


Jaarrekening

Omschrijving

Boek-

Inves-

Desinves-

Afschrij-

Boek-

waarde

teringen

teringen

vingen

waarde

1-1-2014

2014

2014

2014

31-12-2014

- Was- en kleedaccom. Zuid voetbal

263

- Parkeergarage Reviusstraat

229

- Installaties sporthal Kalverdijkje

155

- Immaterieel actief

113

- Infra Kalverdijkje Zuid

104

- Bouwkosten Sporthal Kalverdijkje

90

- Kunstgrasvelden Leovardia

82

- Herinrichting velden Kalverdijkje Zuid

75

- IHP Comenius - aanp. Esdoornstraat

71

- Tribunes sporthal Kalverdijkje

60

- Infra Kalverdijkje Noord

50

- Nieuwbouw HCL

-150

- Gem. muziekinstituut k.vorm.verb hv

-765

- Herclassificatie: naar gronden

-2.959

- Overige

169

Totaal investeringen bedrijfsgebouwen

19.974

Nieuwbouw HCL en gemeentelijk muziekinstituut betreffen duurzame waardeverminderingen. Omschrijving

BW 1/1

Invest.

44.489

1.523

Desinvest.

Afschr.

BW 31/12

784

45.228

78

670

Grond-, weg en waterb. werken EN: Rioleringen Parkeerhavens- en terreinen Overige Totaal Grond weg- waterb. werk. (EN)

748 1.389

85

18

1.456

46.626

1.608

880

47.354

Afschr.

BW 31/12

442

1.635

Afschr.

BW 31/12

Investeringen grond-, weg en waterb. werken EN: - Rioolvervangingen vm Boarnsterhim

1.508

- Riolering park.garage Tweebaksmarkt

85

- Overige

15

Tot. invest. grond-, weg en waterb. EN: Omschrijving

1.608 BW 1/1

Invest.

1.751

326

Desinvest.

Vervoermiddelen Totaal vervoermiddelen Investering in vervoermiddelen - 4 x Pick-up truck

98

- Overige

228

Totale investering in vervoermiddelen

326

Omschrijving

BW 1/1

Overige machines en installaties EN: 166

Invest.

Desinvest.


Jaarrekening

Omschrijving

Boek-

Inves-

Desinves-

Afschrij-

Boek-

waarde

teringen

teringen

vingen

waarde

1-1-2014

2014

2014

2014

31-12-2014

Computers en software

4.574

1.348

1.308

4.614

Overige machines en installaties (EN)

7.893

562

718

7.737

Totaal ov. machines en installaties

12.467

1.910

2.026

12.351

Afschr.

BW 31/12

210

781

8.941

281.974

Invest. overige machines en installaties EN: - Diverse investeringen computers en software

1.348

- Overige (des)investeringen machines en installaties

268

- Fietsenstalling Zuidzijde Station

143

- Vervanging verkeersborden

151

Totaal (des)investeringen ov. mach. en installaties Omschrijving

1.910 BW 1/1

Invest.

931

60

262.285

28.953

Desinvest.

Overige materiële vaste activa EN: Totaal ov. materiële vaste activa Totaal materiële vaste activa EN

323

Tabel 33 Specificatie van investeringen in de openbare ruimte met een maatschappelijk nut Omschrijving

Boek-

x € 1.000

Inves-

Desinves-

Afschrij-

Boek-

waarde teringen

teringen

vingen

waarde

2014

2014

31-12-2014

1-1-2014

2014

35.901

9.942

1.436

44.407

Sportvoorzieningen

4.009

-80

300

3.629

Overige

1.068

-8

69

991

40.978

9.854

1.805

49.027

Grond-, weg en waterb. werken MN: Voorzieningen verkeer en water

Totaal grond- weg waterb. werken MN Invest. Grond-, weg en waterb. werken MN: - Haak om Leeuwarden

6.810

- Watercampus

771

- Mobiliteit en verkeersmanagement

589

- A. de Hoven/W.Lodewijkstraat

390

- Brug Eagum/Sytema

324

- Tesselscadestraat/Harlingertrekweg

299

- Stadsring

282

- Fietspad aquaduct Langdeel

250

- Binnenstad Harlingervaart

200

- Diverse kleine infrastruct. aanpassingen

60

- Openbare ruimte Blokhuispoort (bijdrage 3-en)

-80

- Drainage Tijnjedyk (bijdrage v.exploitatie)

-98

- Kenniscampus OV en busstation (bijdrage 3-en)

-245

- Overige

302

Totaal grond, wegen waterb. werken MN

9.854 167

0


Jaarrekening

Omschrijving

Boek-

Inves-

Desinves-

Afschrij-

Boek-

waarde teringen

teringen

vingen

waarde

2014

2014

31-12-2014

109

1.296

34

230

143

1.526

Afschr.

BW 31/12

251

523

2.199

51.076

1-1-2014

2014

1.134

271

Overige machines en installaties MN: Verkeersregelinstallaties Overige machines en installaties

264

Totaal ov. machines en installaties MN

1.398

271

Investeringen: - Borniastrat VRI

168

- Oostergoplein VRI

77

- Overige

26

Totaal overige machines en installaties MN Omschrijving

271 BW 1/1

Invest.

591

183

42.967

10.308

Desinvest.

Overige materiële vaste activa MN: Totaal Totaal materiële vaste activa MN

0

Financiële vaste activa De financiële vaste activa hebben betrekking op kapitaalverstrekkingen, verstrekte geldleningen door de gemeente, uitzettingen met een rentetypische looptijd van langer dan een jaar en bijdragen aan activa in eigendom van derden. Tabel 34 Specificatie van de financiële vaste activa

x € 1.000 Boekwaard e

Boekwaarde

1-1-2014

31-12-2014

Kapitaalverstrekkingen door gemeente

4.396

3.749

Verstrekte geldleningen door gemeente

9.597

8.824

Overige langlopende leningen

2.025

1.996

Uitzettingen in Rijk's schatkist met rentetyp. looptijd > 1 jaar

0

0

Uitzetting in vorm Nederlands schuldpapier met rentetypische

0

0

13.190

12.046

25

21

29.233

26.636

Omschrijving van het actief

looptijd > 1 jaar Overige uitzettingen met rentetypische looptijd > 1 jaar Bijdragen aan activa in eigendom van derden Totaal financiële vaste activa Tabel 35 Specificatie van de kapitaalverstrekkingen door de gemeente Omschrijving van het actief


Boekwaarde

1-1-2014

31-12-2014

Aandelenkapitaal CV Blitsaerd

2.262

2.262

CV Parkeergarages

2.141

2.141

487

487

Deelnemingen:

Deelname Escrow, CBL en ASA 168


Jaarrekening

Omschrijving van het actief

Boekwaarde

Boekwaarde

1-1-2014

31-12-2014

Aandelenkapitaal Bank Nederlandsche Gemeenten

332

332

Aandelenkapitaal NV Fryslân Miljeu

261

261

Aandelenkapitaal Afvalsturing Friesland NV

193

193

Deelname BV Sport Leeuwarden

136

136

Aandelenkapitaal Enexis Holding

105

105

Aandelenkapitaal PBE BV

35

35

Aandelenkapitaal Zuidlanden Beheer BV

15

15

Deelname Escrow Attero

14

Aandelenkapitaal Caparis

10

10

Aandelenkapitaal Blitsaerd BV

9

9

Aandelenkapitaal 3 Plus BV

8

8

Aandelenkapitaal NV/CV Haven van Harlingen

4

4

-1.618

-2.263

Waardecorrectie deelnemingen Aandelenkapitaal Attero

16

Totaal kapitaalverstrekkingen door gemeente

4.396

3.749

De aandelen Attero zijn verkocht. Voor afwikkelrisico’s zijn reserveringen ten laste van de verkoopsom gebracht en ondergebracht in een nieuwe vennootschap. Van deze vennootschap is de gemeente Leeuwarden eigenaar geworden. Door de aanhoudende matige economische situatie komen de resultaten van de gemeentelijke deelnemingen verder onder druk te staan. Voorzichtigheidshalve is een aanvullende waardecorrectie doorgevoerd van € 645.000. Tabel 36 Overzicht verloop van verstrekte geldleningen door de gemeente Omschrijving

x € 1.000

Boek-

Verstrekte

Af-

Buiten-

Boek-

waarde

leningen

lossingen

gewone

waarde

1-1-2014

2014

2014

2014

31-12-2014

Openbare lichamen als bedoeld in art.1 onderdeel A, Wet Fido Leningen aan openb. lich. Wet Fido

0

0

Woningbouwcorporaties: Leningen aan woningbouwcorporaties

2.037

573

1.464

Deelnemingen: Geldlening Enexis tranche A t/m D

883

883

Overige geldleningen

164

164

Totaal leningen aan deelnemingen

1.047

0

0

0

1.047

Overige verbonden partijen: Lening St. Parkeergarage Nieuw Zaailand

5.200

Geldlening KBNL (werkkapitaal) Totaal leningen aan ov. verbonden partijen

1.313 6.513

0

200

0

6.313

Totaal verstrekte geldleningen

9.597

0

773

0

8.824

In 2014 zijn geen nieuwe leningen verstrekt.

169

200

5.000 1.313


Jaarrekening

Tabel 37 Overzicht van het verloop overige langlopende leningen Omschrijving

x € 1.000

Boek-

Verstrekte

Af-

Buiten-

Boek-

waarde

leningen

lossingen

gewone

waarde

1-1-2014

2014

2014

2014

31-12-2014

Overige langlopende leningen: Rekening-courant Stichting Proloog

1.500

1.500

Lening beheerstichting OSG Sevenwolden

425

4

421

Geldlening SPL/VVV

100

25

75

Totaal ov. langlopende leningen

2.025

0

29

0

Tabel 38 Specificatie overige uitzettingen met looptijd >= 1 jaar Omschrijving

1.996 x € 1.000

Boek-

Verstrekte

Af-

Buiten-

Boek-

waarde

leningen

lossingen

gewone

waarde

2014

31-12-2014

1-1-2014

2014

2014

Leenbijstand

8.460

1.615

2.068

8.007

Geldleningen aan Frieslandia

3.187

138

3.049

Leeuwarder restauratiefonds bij NRF

600

650

Krediethypotheken Bijstand

842

103

Duurzaamheidslening Stadsvernieuwing

300

Greenesco duurzaamheid stud.huisvesting

300

20

280

Stichting Energiek Hemrik

295

15

280

WTC lening licenties Personeelsl. e-bikes/zonnepanelen/ ISO privé

250

Biotrack

100

330

Metal Membranes

10

Pasture B.V. finance lease

71

Waarborgsommen TPG/bedrijfsrestaurant

37

Empower People MBA Water

1.250 22

923 300

250 63

189

204 100

40

50 28

43 37

30

30

Vereniging Eigen Kracht Wijzer

28

28

Sustainable winners natuurw. install.

13

13

Stichting Energy Challenges Groningen

65

Voorziening leenbijstand Waardecorrectie geldleningen Totaal overige uitzettingen > 1 jr

65

0

-398

-398

-1.300

-1.100

13.190

1.401

-2.400 2.545

0

Tabel 39 Specificatie bijdrage aan activa in eigendom van derden Omschrijving

12.046 x € 1.000

Boek-

Inves-

Desinves-

Afschrij-

Boek-

waarde

teringen

teringen

vingen

waarde

1-1-2014

2014

2014

2014

31-12-2014

4

21

4

21

Vervangen sportvloer de Golle

25

Totaal bijdrage activa eigend.derd.

25

170

0

0


Jaarrekening

Vlottende activa Tot de vlottende activa behoren voorraden, uitzettingen met een rentetypische looptijd korter dan één jaar, liquide middelen en de overlopende activa. Tabel 40 Specificatie vlottende activa:

x € 1.000

Omschrijving van het actief Voorraden Uitzettingen met rentetypische looptijd < 1 jaar Liquide middelen Overlopende activa Totaal vlottende activa

Boekwaar de

Boekwaarde

1-1-2014

31-12-2014

147.316

157.376

54.071

48.115

22

21

26.679

10.376

228.088

215.887

Voorraden Tabel 41 Specificatie van de voorraden

x € 1.000 Boekwaar de

Boekwaarde

1-1-2014

31-12-2014

126.934

136.637

6.043

4.376

10.258

10.002

143.235

151.016

Onderhanden werk

4.075

6.354

Overige voorraden

6

6

Totaal voorraden

147.316

157.376

Omschrijving voorraden Grondvoorraden: - Gronden woningbouw - Gronden bedrijfslocaties - Niet in exploitatie genomen bouwgronden Totaal grondvoorraden Overige voorraden:

Gronden woningbouw Tabel 42 Verloop voorraad gronden woningbouw Omschrijving

x € 1.000

Boek-

Niet in

waarde

exploitatie

1-1-2014

gen. grond

BoekBij

Af

waarde 31-12-2014

Grondbank Zuidlanden

81.855

2.847

-531

84.171

Zuidlanden plankosten

29.668

8.268

-391

37.545

Wiarda (Zuidlanden)

6.442

2.192

-22

8.612

Grut Palma

3.544

183

-36

3.691

Techum (Zuidlanden)

3.029

1.249

-1.368

2.910

Wirdum Hekkemieden

1.557

123

1.680

772

45

817

1.978

1.507

-2.690

795

226

156

-331

52

Wijtgaard Jabikswoude (Zuidlanden) Zuiderburen

171


Omschrijving

Vrijheidswijk Tolhuis Vrijheidswijk Centrum Verliesvoorziening Totaal gronden woningbouw

Jaarrekening

Boek-

Niet in

waarde

exploitatie

1-1-2014

gen. grond

BoekBij

-551

62 -10

-155 0

waarde 31-12-2014

-1.431

126.934

Af

16.623

-489 -30

-1.471

-1.520

-1.675

-6.919

136.637

Mutatie boekwaarde De toename van de boekwaarde van afgerond € 16,6 mln wordt met name veroorzaakt door bijschrijving van rente (€ 4,33 mln), bouwen woonrijpmaken (€ 8,75 mln) en € 1,95 mln voor plankosten in met name de Zuidlanden. Daarnaast is voor € 1,74 mln uitgegeven voor grondverwervingen en tot slot € 0,12 mln voor exploitatie en beheer. Tevens is er voor € 0,51 mln aan grond onttrokken uit de grondbank en naar de deelgebieden Techum en Jabikswoude overgeboekt i.v.m. een correctie van grenzen. De afname van de boekwaarde bedraagt ca. € 6,9 mln en is voornamelijk tot stand gekomen door verkopen van € 4,8 mln en bijdragen van ca. € 0,5 mln. Verliesvoorziening gronden woningbouw Voor grondexploitaties die een nadelig resultaat laten zien is het treffen van een voorziening verplicht. Dit gebeurt door een waardecorrectie op de boekwaarde van gronden in exploitatie. Bij de complexen Grut Palma en Wytgaard uitbreiding wordt een nadeel verwacht van in totaal € 1,68 mln (2013: € 0,16 mln). Deze aanvulling is onttrokken aan de reserve grondexploitatie. Contante waarde De contante waarde van de resultaten van de complexen woningbouw bedraagt € 4,3 mln voordelig. Second opinion De Zuidlanden Voor de beoordeling van de calculatie van de Zuidlanden is een second-opinion uitgevoerd door adviesbureau Metrum. De uitkomst hiervan is opgenomen in paragraaf 2.3.7 Grondbeleid. Gronden bedrijfslocaties Tabel 43 Verloop voorraad gronden bedrijfslocaties Omschrijving

x € 1.000

Boek-

van

waarde

niet in

1-1-2014

exploitatie

BoekBij

Af

waarde 31-12-2014

Newtonpark 4

5.261

940

-334

5.867

Businesspark fase 4

2.277

122

-521

1.878

Frisia

1.712

82

-95

1.700

618

192

-306

504

-583

28

0

-555

-1.774

-5.016

-3.030

4.376

Sportvelden Hemrik Leeuwarden-Oost Verliesvoorziening

-3.242

Totaal gronden bedrijven

6.043

0

1.364

Mutatie boekwaarde De toename van de boekwaarde ten bedrage van ca. € 1,36 mln is met name ontstaan door kosten bouwen woonrijpmaken van Newtonpark 4 voor ca. € 0,64 mln voor de aanleg van een persleiding 172


Jaarrekening

en Sportvelden Hemrik voor ca. € 0,15 mln. Daarnaast bestaat de toename uit rentebijschrijving van ca. € 0,31 mln, kosten tijdelijk beheer van € 0,09 mln en exploitatiekosten van € 0,09 mln. De afname van de boekwaarde bestaat voornamelijk uit grondverkopen (€ 1,06 mln) in Businesspark 4, Sportvelden Hemrik en Newtonpark 4. Daarnaast heeft er een afwaardering plaatsgevonden in Frisia van ca. € 0,1 mln. Ook is er een bijdrage in de ontsluitingsweg van de Planetenlaan naar Sportvelden Hemrik van € 0,09 mln ontvangen. Verliesvoorziening gronden bedrijfslocaties Voor grondexploitaties die een nadelig resultaat laten zien is het treffen van een voorziening verplicht. Dit gebeurt door een waardecorrectie op de boekwaarde van gronden in exploitatie. Bij de complexen Newtonpark 4, Businesspark 4 en Frisia wordt een nadeel verwacht van in totaal € 5,02 mln (2013: € 3,24 mln). De aanvulling voor Newtonpark 4, Businesspark 4 en Frisia met €1,78 mln is onttrokken aan de reserve grondexploitatie. Tussentijdse winstneming Overeenkomstig het raadsbesluit van 6 oktober 2014 is voor een bedrag van € 0,07 mln tussentijds winst genomen. Het betrof de complexen Leeuwarden Oost (€ 27.000), en Vrijheidswijk Tolhuis (€ 41.000). Contante waarde De contante waarde van de complexen bedrijfslocaties bedraagt € 32.000 voordelig. Gronden niet in exploitatie Tabel 44 Verloop voorraad bouwgronden niet in exploitatie Omschrijving

x € 1.000

Boek-

Naar

waarde

gronden

1-1-2014

in exploit.

BoekBij

Af

waarde 31-12-2014

Newtonpark 3

4.615

217

-403

4.429

Watercampus

1.031

-2.556

3.804

2.278

Afgesl. complexen woningb.

1.455

813

-520

1.748

Afgesl. complexen bedrijven

768

550

-5

1.313

Ontwikkeling schoollocaties Omgeving WTC/EXPO Bonifatiuspark

-112

1.711

-1.059

539

3.808

249

-4.036

21

8

15

-23

0

Nieuw Zaailand

-676

1.088

-412

0

Hergebruik grond

-174

53

0

-121

Leeuwarden west

-464

260

-2

-206

2.399

-2.655

10.002

Totaal gronden NIEG

10.258

0

De afname van de boekwaarde bedraagt per saldo €0,26 mln. Mutatie boekwaarde De mutaties van Bonifatiuspark bestaan uit plankosten i.v.m. de ontwikkeling van dit plangebied en een vergoeding van de ontwikkelaar voor deze plankosten. Ontwikkeling schoollocaties is met € 1,71 mln toegenomen, wat veroorzaakt wordt door een afdracht aan de Algemene Reserve van € 0,2 mln voor Cornelis Trooststraat 27, een overdracht aan 173


Jaarrekening

de dienst Welzijn van een uitkering voor brandschade aan de Brandemeer 31 ad. € 1,15 mln en kosten bouw-en woonrijpmaken (€ 0,13 mln) ten behoeve van de ontwikkeling op locatie van de Buitenschool en de Michaelschool. Daarnaast zijn er nog kosten geboekt voor tijdelijk beheer (€ 0,21 mln). Door o.a. verkopen van bouwterrein van de locatie Buitenschool en Michaelschool (€ 0,9 mln), uitkering van een brandverzekering van Brandemeer 156 (€ 0,11 mln) en diverse bijdragen van leegstandsbeheer is de ontwikkeling van schoollocaties afgenomen met ca. € 1,06 mln. Het verzamelcomplex afgesloten complexen Woningbouw is met € 0,81 mln toegenomen door met name diverse verwervingen (€ 0,09 mln) en bouwrijpmaken (€ 0,19 mln). Door o.a. de sloop van het Philipsgebouw en het aanleggen van een parkeerterrein zijn de kosten bouwrijp maken omgeving WTC/EXPO toegenomen met € 0,11 mln. Daarnaast zijn de rentekosten van € 0,13 mln voor een belangrijk deel verantwoordelijk voor de toename. In 2014 is voor € 0,18 mln winst gerealiseerd op grondtransacties en is € 0,08 gestort in de reserve afschrijvingen (betreft grondverkopen Nesserdyk in Grou). In 2014 is het project Nieuw Zaailand ook financieel afgerond. In 2014 is de laatste uitbetaling van de Birk subsidie ontvangen (€ 0,41 mln) De uitgaven ad € 1,09 mln betreffen de doorstorting van de resterende subsidiebijdragen aan het Project Nieuw Zaailand. De grond van de Watercampus is voor € 2,6 mln overgeboekt naar het project evenals een aantal plankosten. Daarnaast zijn er wat rentekosten (€ 0,03) geboekt. Daartegenover staan diverse subsidies (€ 3,8 mln) die ook over zijn gegaan naar het project Watercampus. De toename van de boekwaarde van Newtonpark 3 wordt grotendeels veroorzaakt door de geboekte rentekosten ad. € 0,15 mln. Daarnaast zijn er nog wat kosten bouwrijpmaken geboekt in verband met het realiseren van een persleiding (€ 0,05 mln) en wat plankosten. Door de overboeking van een woning (€ 0,25 mln) en de afwaardering van de rentelasten (€ 0,15 mln) is de boekwaarde weer met € 0,4 mln afgenomen. Afwaardering In Newtonpark 3 is de rentebijschrijving (€ 0,15 mln) ten laste van de reserve grondexploitatie gebracht. Gronden totaal De totale boekwaarde van de gronden is met € 7,8 mln toegenomen van € 143,2 mln naar € 151,0 mln.

174


Jaarrekening

Tabel 45 Voorraad grond totaal

x € 1.000

Boekwaarde per 1 januari 2014

143.235

Bij: Planontwikkeling

1.935

Aankopen grond

-362

Bouw- en woonrijpmaken grond

9.938

Rentebijschrijvingen

4.969

Exploitatie/tijdelijk beheer

523

Uitnames/gerealiseerde winsten

620

Storting in voorziening afgesloten complexen Overige kosten

109 17.731

Af : Verkopen grond

-11.683

Subsidies/bijdragen

5.026

Voorziening verliesgevende complexen

-3.294 -9.950

Mutatie boekwaarde

7.781

Boekwaarde voorraad grond per 31 december 2014

151.016

Onderhanden werk Tabel 46 Overzicht van het verloop onderhanden werk Omschrijving

Watercampus Strategische Bereikbaarheid Lwd Harmoniekwartier (Binnenstad plus)

x € 1.000

Boek-

Inves-

Desinves-

Afschrij-

Boek-

waarde

teringen

teringen

vingen

waarde

1-1-2014

2014

2014

2014

31-12-2014

2.420

12.706

9.993

5.133

-1.122

10.898

7.700

2.076

3.063

2.691

4.076

1.678

374

493

Oldegalileën (Bakker Postma)

867

Bagijnestraat 57

776

Herstructurering Grou, Prinsessenbuurt

869

Harlingertrekweg 47

397

Waterfront Grou Werk voor externe partijen

776 2.600

2.799

423

364

590

197

-62

358

477

-181

-149

29 69

276

-207

Bestemmingsplannen

-322

175

70

-217

Full Sustainable City Stimuleringsreg. reg. Stedelijke woonkwaliteit

-474

1.102

915

-287

-480

85

Impuls economie Binnenstad

-631

199

20

-452

-1.020

594

139

-565

Fiber to Home Zwerfafval Verpakkingsconvenant

Heechterp-Schieringen

175

670 397

-120

-395


Jaarrekening

Omschrijving

Boek-

Inves-

Desinves-

Afschrij-

Boek-

waarde

teringen

teringen

vingen

waarde

1-1-2014

2014

2014

2014

31-12-2014

Fietspad Leechlân

-1.181

290

3D en Amaryllis

6.680

0

701

47.167

49.619

-1.751

4.075

86.007

83.728

Diverse projecten < € 200.000 Totaal onderhanden werk

-891

6.680

0

6.354

Uitzettingen met een rentetypische looptijd korter dan één jaar Tabel 47 Vorderingen met rentetypische looptijd korter dan één jaar

a. Vorderingen op openbare lichamen

x € 1.000

Boekwaarde

Boekwaarde

1-1-2014

31-12-2014

38.742

34.675

275

-174

b. Verstr. kasgeldleningen openbare lichamen art. 1a wet FIDO c. Overige verstrekte kasgeldleningen d. Uitzett. in Rijks schatkist met rentetypische looptijd < 1 jaar e. Rekening-courantverhouding met het Rijk f. Rekening-courant niet financiële instellingen g. Uitzett. in vorm Ned. Schuldpapier rentetyp. looptijd < 1 jaar h. Overige vorderingen: -

vorderingen bijstandsverlening

9.868

9.656

-

vorderingen op derden

6.212

6.284

-

belastingvorderingen

4.144

4.141

Totaal uitzettingen rentetypische looptijd < 1 jaar

20.224

20.081

Af voorziening voor : - debiteuren bijstandsverlening

3.231

3.231

- overige

961

1.914

- belastingdebiteuren

979

1.322

i. Overige uitzettingen Totaal vorderingen met rentetypische looptijd < 1 jaar

5.171

6.467

1

0

54.071

48.115

Drempelbedrag schatkistbankieren Door de invoering van het schatkistbankieren zijn openbare lichamen verplicht om hun overtollige middelen aan te houden in 's Rijks schatkist, voorzover deze een bepaald drempelbedrag overschrijden. Bij een totale begrotingsstand € 418 mln per 31 december 2014 is in 2014 sprake van een drempelbedrag van € 3.134.000. Per kwartaal zijn de volgende bedragen buiten 's-Rijks schatkist aangehouden: Bedragen buiten schatkist (gemiddeld per dag) 1e kwartaal 2e kwartaal 3e kwartaal 4e kwartaal

x € 1.000 0 175 527 8 176


Jaarrekening

Vorderingen op derden Onder de post overige vorderingen zijn ondermeer vorderingen opgenomen op: - Sport Leeuwarden e.o. € - Parkeergarages Leeuwarden € - WTC Beheer BV € - CV Blitsaerd €

1,3 1,2 0,8 0,5

mln mln mln mln

De vorderingen op openbare lichamen betreffen hoofdzakelijk vorderingen op de: - Belastingdienst € 20,1 mln - Provincie Fryslân € 5,0 mln - Sociale zaken en Werkgelegenheid € 4,2 mln - Samenwerkingsverband Noord Nederland € 3,1 mln - Diverse gemeenten € 1,7 mln Tabel 48 Ouderdomsanalyse debiteuren

x € 1.000

< 3 maanden oud

Boekwaarde

Boekwaarde

1-1-2014

31-12-2014

42.804

32.623

3 tot 6 maanden oud

352

237

6 maanden tot 1 jaar

2.984

7.911

ouder dan 1 jaar

2.959

4.329

49.099

45.100

9.868

9.656

58.967

54.756

5.171

6.467

Ouderdomsanalyse excl. bijstandsdebiteuren Bijstandsdebiteuren Totaal debiteuren Voorzieningen voor dubieuze debiteuren Rekeningcourant verhouding niet financiële instellingen Totaal uitzettingen < 1 jaar

275

-174

54.071

48.115

Debiteuren ouder dan 6 maanden Het bedrag aan debiteuren per 31 december 2014 ouder dan 6 maanden bestaat voornamelijk uit: - Belastingdebiteuren € 3,6 mln - Provincie Fryslân € 0,5 mln Rekening-courantverhoudingen niet financiële instellingen De rekening-courantverhouding met stadsschouwburg De Harmonie geeft ultimo 2014 een creditsaldo aan van € 0,2 mln.

Liquide middelen Tabel 49 Specificatie liquide middelen

x € 1.000

Omschrijving liquide middelen

Boekwaarde

Boekwaarde

1-1-2014

31-12-2014

Kasgelden

22

21

Totaal liquide middelen

22

21

177


Jaarrekening

Overlopende activa Onder de overlopende activa worden onder andere opgenomen: Tabel 50 Specificatie overlopende activa

x € 1.000

Omschrijving van het actief Nog te ontvangen bedragen

Boekwaarde

Boekwaarde

1-1-2014

31-12-2014

25.912

8.957


226

221

Vooruitbetaalde bedragen

541

1.198

26.679

10.376

Totaal overlopende activa Tabel 51 Specificatie nog te ontvangen bedragen

x € 1.000

Omschrijving Actieplan Jeugdwerkloosheid (ESF) Fryslân Werkt

Boekwaarde

Boekwaarde

1-1-2014

31-12-2014

976

2.608

2.318

2.064

Afwikkeling IAU 2013 Boarnsterhim

1.083

Afvalscheiding en preventie

806

619

Balanssaldi hulprekeningen Sociale Zaken

801

483

Verkoop grondpercelen

283

Inkomsten uit parkeerbelasting

287

239

Dividenden: BNG en Enexis/Attero

201

229

Resultaat CV parkeren

220

Halteplan toegankelijkheid

156

Rentevergoeding CV

124

Onroerende zaakbelastingen eigenaren

113

Eigen bijdrage W.M.O.

350

Loon naar werken

214

106

Onroerende zaakbelasting (eigenaren)

194

105

Budget inkomensdeel

8.417

Heerenveen splitsingsbalans Boarnsterhim

5.457

Restitutie BTW re-integratietaken participatiebudget

1.385

SWF splitsingsbalans Boarnsterhim

1.184

Voorschotbedragen programmakosten Wmo

1.002

TOR IAU 2012 Ministerie Sociale Zaken

859

Eenmalige teruggave basispremie WAO/WIA

256

Ministerie van Financiën (Algemene uitkering)

245

TOR extra werkzaamheden t.b.v. herindeling

182

Exploitatie gymnastieklokalen OBO

177

TOR kunststof 2e halfjaar 2013

148

Rente kapitaalverstrekking CV Parkeergarages

121

Gemeente Vlieland

105

Stadsconvenant MFC's/WSZ

92

Overige nog te ontvangen bedragen

485

175

Totaal nog te ontvangen bedragen

25.912

8.957

178


Jaarrekening

Tabel 52 Specificatie overige transitorische posten

x € 1.000

Omschrijving overige transitorische posten

Boekwaarde

Boekwaarde

1-1-2014

31-12-2014

Overlopende rente leningen u/g

226

221

Totaal overige transitorische posten

226

221

179


Jaarrekening

Passiva Eigen vermogen Het eigen vermogen bedraagt eind 2014 in totaal € 75 mln. Dit bedrag kan als volgt worden gespecificeerd: Tabel 53 Eigen vermogen

x € 1.000

Omschrijving reserve

Boekwaarde

Boekwaarde

1-1-2014

31-12-2014

Algemene Reserve

17.661

15.060

Overige bestemmingsreserves Resultaat na mutaties aan/uit reserves

57.349

56.367

Totaal reserves

5.486

3.598

80.496

75.025

Tabel 54 Overzicht verloop van de Algemene Reserve

x € 1.000

Stand Algemene Reserve per 1 januari 2014

17.661

Stortingen : Reguliere storting

681

Rentetoevoegingen

1.409

Rekeningresultaat 2013: - Leeuwarden

57

- vm Boarnsterhim

472

Winst op verkoop onroerend goed

529 316

Reclassificatie voorziening onderhoud verhardingen B'him

1.159

Structureel begrotingsresultaat

7.874 11.968

Onttrekkingen : Incidentele begrotingsmutaties

10.881

Reclassificatie voorziening onderhoud verhardingen B'him

288

Naar reserve grondexploitatie

3.400 14.569

Nettomutatie 2014

-2.601

Stand Algemene Reserve per 31 december 2014

15.060

Tabel 55 Overzicht en verloop van de overige bestemmingsreserves Omschrijving bestemmingsreserve

x € 1.000

Begin-

Storting-

Onttrek-

Eind-

stand 2014

en

kingen

stand 2014

SIOF (Besl. 7-6-2014) Doel: Realisatie van strategische lange termijn doelen in hoofd, economische en woningmarktversterkende en sociale infrastructuur Mutaties: Reguliere storting/inflatie

782

Culturele Hoofdstad 2018

1.250

Stedelijke economie

1.120

Watercampus

785

180


Jaarrekening

Omschrijving bestemmingsreserve

Begin-

Storting-

Onttrek-

Eind-

stand 2014

en

kingen

stand 2014

Culturele universiteitscampus

672

Wielengebied/verbouw sporthal Kalverdijkje

426

Dekking mutaties collegeprogramma

650

Totaal reserve SIOF

17.134

782

4.903

13.013

Budgetoverheveling (Besl. 15-12-2010) Doel: Het overhevelen van budgetten naar het volgende begrotingsjaar mits wordt voldaan aan de bepalingen van artikel 11 lid 3 van de financiële verordening van de gemeente Leeuwarden. Totaal reserve budgetoverheveling

8.256

11.219

7.648

11.827

(voor een specificatie zie paragraaf 3.1.4) ISV III (Besl. 7-6-2004) Doel: Financiering stadsvernieuwingsprojecten Mutaties: Reguliere storting/inflatie

2.968

Bijdrage wijkaanpak ISV-3

969

Herinrichting Binnenstad

244

Bodemprojecten

129

Totaal reserve ISV III

9.476

2.968

1.341

11.103

Grondexploitatie (Besl. 7-6-2004) Doel: Dekking nadelige saldi en risico's grondplannen Mutaties: Reguliere storting/inflatie

49

Storting uit Algemene Reserve

3.400

Vrijval voorzieningen en complexen GR 97/99

846

Boekwinst weiland Lekkum

271

Rente complexen

112

Tussentijdse winst 2014

68

Diverse afwaarderingen Aanvulling voorz. negatieve complexen

878 3.294

Totaal reserve Grondexploitatie

8.577

4.746

4.172

9.151

Egalisatie heffingen (Besl. 26-11-2012) In verband met reclassificatie opgenomen onder de voorzieningen Bovenwijkse voorzieningen (Besl. 7-6-2004) Doel: Egalisatie bovenwijkse voorzieningen Mutaties: Reguliere storting/inflatie

79

Naar voorziening Bovenwijkse voorzieningen

2.484

Totaal Bovenwijkse voorzieningen

2.405

181

79

2.484

0


Jaarrekening


Begin-

Storting-

Onttrek-

Eind-

stand 2014

en

kingen

stand 2014

Parkeren (Besl. 10-10-1994) Doel: Financiering en vervanging/uitbreiding parkeervoorzieningen en flankerend beleid Mutaties: Reguliere storting/inflatie

12

Corr. bijdr parkeergar. Tesselschadestraat

-1.000

Resultaat 2014

775

Totaal reserve parkeren

178

12

-225

415

Revolving Fund Monumenten (Besl. 10-10-1994) Doel: Het afdekken van kapitaallasten van uitgezette geldleningen bij het Nat. Restauratie Fonds Mutaties: Afroming reserve (collegeprogramma)

1.250

Totaal res. Revolving Fund Monumenten

1.950

0

1.250

700

Frictiemiddelen (Besl. 7-6-2004) Doel: Dekken v. frictiekosten a.g.v. invullen taakst. Mutaties: (Extra) Storting/inflatie

1.396

Fasering vroegtijdige besparingen

795

510

Inpassing frictie Boarnsterhim

390

Gewijzigde fasering taakstellingen

220

Diversen

91

Totaal reserve Frictiemiddelen

1.139

2.191

1.211

2.119

BWS Volkshuisvesting (Besl. 11-10-2004) Doel: Het afdekken van renterisico's jaarlijkse bijdragen sociale huur- en koopwoningen Mutaties: Afroming conform collegeprogramma

550

Subsidie Nieuwe Schrans

100

Diverse stortingen/onttrekkingen Totaal reserve BWS Volkshuisvesting

8

10

858

8

660

908

439

1.629

52

206

Economische participatie (Besl. 19-12-2011) Doel: Economische participatie Mutaties: Inflatie/storting

1.347

Bijdrage subsidie Filmhuis (Besl. 31-3-2009) Doel: Jaarlijkse subsidie Centrum v. Film in Friesland Mutaties: inflatie/subsidie

182

101

1.580


Jaarrekening

Omschrijving

Begin-

Storting-

Onttrek-

Eind-

stand 2014

en

kingen

stand 2014

1.100

36

10

1.126

659

2

2

659

Inflatie/storting en onttrekking vlgns. begroting

645

562

afroming reserves en rente ijzeren voorraad (Pakket A)

-27

bestemmingsreserve Duurzaamheidslening (Besl. 25-3-2013) Doel: Verduurzamen particuliere woningvoorraad Mutaties: Stimulering werkgelegenheid (Besl. 7-6-2004) Doel: Inflatieverstrekking gesubs. instellingen Mutaties: Loon-Prijsontw. Gesubs. Instell. (Besl. 7-6-2004) Doel: Inflatieverstrekking gesubs. Instellingen Mutaties:

Res. Loon- en prijsontw. gesub. Inst.

607

618

562

663

Kunst in de openbare ruimte (Besl. 21-5-2007) Doel: Het loskoppelen van middelen die voortkomen uit de nieuwe 'percentageregeling kunst in de openbare ruimte' van de projectlocatie (bouwwerk) Mutaties: Inflatie/bijdr. uit projecten % regeling

214

Onttrekking conform besteding BKV beleid

23

Afroming reserve conform pakket A

21

Totaal reserve kunst openb. ruimte

363

214

206

-4

44

533

Reserve Stadsvernieuwing (Besl. 7-6-2004) Doel: Financiering stadsvernieuwingsprojecten Mutaties:

202

Stedelijke vernieuwing (Besl. 7-6-2004) Doel: Realisering stedelijke vernieuwing Mutaties:

196

196

Garantie financiering PWVB (Besl. 7-6-2004) Doel: Afdekken van risico's i.v.m. verstrekte gemeentegaranties bij part. woningverbetering Mutaties:

180

180

Afschrijvingen (Besl. 21-5-2007) Doel: Egal. v. kapitaallasten activa econ. nut Mutaties:

1.305

79

204

1.180

117

136

175

78

Egalisatie Verkiezingen (Besl. 7-6-2004) Doel: Egalisatie fluct. begrotingspost verkiezingen Mutaties:

183


Jaarrekening


Begin-

Storting-

Onttrek-

Eind-

stand 2014

en

kingen

stand 2014

Gemeentelijke samenwerking (Besl. 24-11-2008) Doel: Het egaliseren van kosten en opbrengsten i.v.m. samenwerking van gemeenten Mutaties:

86

3

89

Egalisatiebijdr. VRF (FLO) (26-5-2014) Doel: Het egaliseren van kosten FLO overgangsrecht voorm. personeel gemeente en brandweer Mutaties:

20

Totaal bestemmingsreserves

57.349

23.580

20

0

24.562

56.367

Tabel 56 Resultaat rekening na mutaties aan/uit reserves

x € 1.000

Resultaat rekening na mutaties aan/uit reserves

Boekwaarde

Boekwaarde

1-1-2014

31-12-2014

5.486

3.598

Het jaar 2014 is afgesloten met een voordelig resultaat van € 3,6 mln ten opzichte van de begroting. Voor een nadere analyse van het rekeningresultaat wordt verwezen naar de toelichting per programmaonderdeel en de toelichting op het resultaat in de jaarrekening.

Voorzieningen Tabel 57 Overzicht en verloop van de voorzieningen 2014 Omschrijving van de voorziening

x € 1.000 Begin-

Stor-

Onttrek-

Eind-

stand 2014

tingen

kingen

stand 2014

6.701

4.663

4.582

6.782

Riolering (Besl. 11-10-2004) Doel: Realiseren Gemeentelijk Rioleringsplan (GRP) Mutaties: Groot onderhoud vastgoed (Besl. 7-6-2004) Doel: Egalisatie (grote) onderhoudskosten Mutaties: Begrote storting 2014

1.545

Storting onderuitputting Stadskantoor

250

Groot onderhoud 2014

1.386

Upgrading sporthal Kalverdijkje

220

Diversen Totaal voorziening groot onderhoud vastgoed

2.751

146

35

1.941

1.641

249

158

249

574

3.051

Bodemsanering (Besl. 7-6-2004) Doel: Het voldoen a. verplichtingen bodemsanering Mutaties: Storting 2014 en onttrekkingen bodemprojecten Bijdrage Binnenstad Plus

416

Totaal voorziening bodemsanering

1.053 184

728


Jaarrekening

Omschrijving van de voorziening

Begin-

Stor-

Onttrek-

Eind-

stand 2014

tingen

kingen

stand 2014

83

0

Specifieke risico's (Besl. 7-6-2004) Doel: Opvangen risico’s nog lopende procedures Mutaties:

83

Voorziening ISV-1 (Besl. 11-10-2004) Doel: Opvangen verschillen in kasstromen tussen geoormerkte Rijksbijdr. en bijdr. aan projecten Mutaties: Afroming ISV

969

200

769

Div. voorzieningen afgesloten complexen (Besl. vaststelling div. jaarrekeningen) Doel: Middelen voor planschade en voor afrondende werkzaamheden na afsluiting grondexploitatie Mutaties: Bijdrage aan parkeergarage Tesselschadestraat

750

Div. stortingen en onttrekkingen Totaal voorziening afgesloten complexen

1.621

62

325

62

1.075

608

BDU Soc. integr.& veiligh. GSB-III (Besl. 7-11-05) Doel: Opvangen verschillen in kasstromen tussen geoormerkte Rijksbijdr. en bijdr. aan projecten Mutaties: Afroming ISV-2

173

Bijdrage energiebesparing

209

Totaal voorz. BDU Soc. Int. &veiligh. GSB-III

477

0

382

95

677

272

208

741

494

15

19

490

Wijkbudgetten (Besl. 31-10-2005) Doel: Toekomst. Verplicht. Wijkpanelbudgetten Mutaties: Zadelfonds monum.zorg (Besl. 13-3-1995) Doel: Finan. kleinschalige proj. Monumentenzorg Mutaties: Openbaar vervoer (Besl. 7-6-2004) Doel: Verbeteren infrastructuur openbaar vervoer Mutaties: Afrek. provinciale bijdr. OV doeleinden

153

Bijdrage aan halteplan

60

Bijdrage beheerssysteem bussluizen

55

Diversen Voorziening openbaar vervoer

148

185

16

34

169

149

168


Jaarrekening


Begin-

Stor-

Onttrek-

Eind-

stand 2014

tingen

kingen

stand 2014

Egalisatie heffingen (Besl. 26-11-2012) In verband met reclassificatie overgeheveld van bestemmingsreserves Doel: Egal. opbrengsten kostendekkende tarieven Mutaties: Rioolheffing

3.516

76

520

3.073

Afvalstoffenheffing

2.853

12

740

2.125

21

117

Hondenbelasting

138

Totaal Voorziening Egalisatie heffingen:

6.507

88

1.281

5.315

395

57

172

280

94

73

157

10

6.647

138

6.509

Arbeidsgerelateerde kosten (Besl. 26-5-2014) Wachtgeld vm bestuurders FPU versterkt ouderdomspensioen brandweer Voormalig ambtelijk personeel

3.385

1.207

673

3.919

Overgeboekt van pensioen vm. bestuurders

5.244

1.427

306

6.365

Totaal voorz. arbeidsgerelateerde kosten

9.118

9.411

1.446

17.083

339

23

24

338

60

267

Onderh. graven fam. Zadel (Besl. 13-3-1995) Doel: Dekk. kosten onderh. grafbedekk. fam. Zadel Mutaties: Expl./onderh. gymlokalen (Besl. 14-12-1998) Doel: Egal. van (grote) onderhoudskosten over jaren Mutaties: Div. stortingen en onttrekkingen Extra storting

357

Incid. storting t.b.v. gymlokalen vm.Boarnsterhim

210

Totaal exploit/onderhoud gymlokalen

705

627

267

1.065

Onderh. geb. onderwijs (Besl. 14-12-1998) Doel: Egal. v. (grote) onderhoudskosten over jaren Mutaties: Storting conform begroting

335

Aanvragen onderh. conf. vastgestelde programma's

179

Totaal onderhoud gebouwen onderwijs

208

335

464

47

179

364

Afk.sommen onderh. graven (Besl. 16-12-2002) Doel: Dekken kosten onderhoud grafbedekkingen Mutaties:

511

Compensatie groen (Besl. 26-9-2011) Doel: Compens.plicht bij kappen 10 of meer bomen middels herplantplicht of fin. compens (bedrag p. boom) Mutaties: Compensatie groen

158 186

20


Jaarrekening


Begin-

Stor-

Onttrek-

Eind-

stand 2014

tingen

kingen

stand 2014

19

436

Compensatie omgevingsvergunning

111

Totaal voorziening openbaar groen

186

269

Onderh. verhardingen (Besl. 6-11-2012) Doel: In goede staat hebben/houden v. verhardingen Mutaties: Storting conform begroting

2.559

Onderhoud asfalt verharding

300

grootschalig onderhoud wegen

2.903

Totaal onderhoud verhardingen

961

2.859

2.903

917

27

254

17

264

632

833

623

842

233

201

32

2.484

10

2.474

Onderh. Openb. verlichting (Besl. 6-11-2012) Doel: In goede staat hebben/houden v. openb. verl. Mutaties: Onderh. civiele kunstwerken (Besl. 6-11-2012) Doel: In goede staat hebben/houden v. civ. Kunstw. Mutaties: Speelvoorzieningen Mutaties: Bovenwijkse voorzieningen Doel: Het realiseren van bovenwijkse voorzieningen Mutaties: v. res. bovenwijkse voorzieningen Voorziening waterwegen baggeren Doel: Onderhoud waterwegen/baggerwerkz. 2014-2016 Mutaties: Vaste storting

409

Afwikkeling baggerprogramma 2008-2013

541

Baggerprogramma 2014

203

Totaal voorziening waterwegen baggeren

950

203

747

Recreatieve voorzieningen Sylsbrêge Doel: Bevordering recreatie en toerisme in Jirnsum door verhoging van de Sylsbrêge Mutaties:

175

175

Herstructurering Grou Doel: woonomgeving en sociale huurwoningen sluiten aan bij geldende wensen en verlangens Mutaties:

141

187

233

374

0


Jaarrekening


Begin-

Stor-

Onttrek-

Eind-

stand 2014

tingen

kingen

stand 2014

Bijdrage huurwoningen (BH) Doel: Subs. verstrekken op moment realis. woningen die i.h.k.v. herstructurering zijn toegekend Mutaties:

524

524

Div. onderhoudsvoorzieningen vm Boarnsterhim Doel: Uit een geactualiseerd beheersplan blijkt sprake te zijn van achterstallig onderhoud, waarvoor i.h.k.v. art 12 een aanvullende bijdrage is ontvangen v/h Rijk Mutaties: 1. Baggeren Boarnsterhim

6.049

193

1.041

5.201

2. Achterstallig onderhoud verhardingen - Achterstallig onderhoud wegen

1.032

- Wegen nabij MFC 2 Grou

174

- Diverse stortingen en onttrekkingen 3. Onderhoud oevers en steigers 4. Onderhoud bruggen Totaal voorzieningen

59

56

394

13

13

394

2.274

74

532

1.816

43.678

26.297

18.046

51.930

Voorziening Arbeidsgerelateerde kosten In 2014 is een extra storting gedaan van € 8,6 mln in de voorziening Arbeidsgerelateerde kosten. Het betreft verplichtingen van de gemeente ten aanzien van het FLO overgangsrecht van voormalig personeel van de brandweer € 6,4 mln, WW verplichtingen van het gemeentelijk personeel € 1,2 mln en € 1 mln op pensioenverplichtingen vm. wethouders. Tabel 58 Overzicht van het verloop van opgenomen geldleningen door de gemeente Omschrijving

Boek-

Opge-

Af-

x € 1.000 Buiten-

Boek-

waarde

nomen

lossingen

gewone

waarde

1-1-2014

leningen

2014

aflossing

31-12-2014

365.161

25.011

27.408

362.764

5.385

1.163

1.638

4.910

5

10

370.551

26.184

Onderhandse leningen van: - binnenl. banken en ov. instellingen - openbare lichamen art. 1a Wet FIDO - overige binnenlandse sectoren - waarborgsommen Totaal verstrekte geldleningen

0 15 29.046

0

In 2014 is een geldlening aangetrokken van € 25 mln tegen een rentepercentage van 1,785%. In de begroting werd uitgegaan van een rentepercentage van 3,5% voor nieuwe geldleningen.

188

367.689


Jaarrekening

Vlottende passiva Tot de vlottende passiva behoren de netto-vlottende schulden met een rentetypische looptijd korter dan 1 jaar en de overlopende passiva. Tabel 59 Specificatie van de netto-vlottende schulden met een looptijd korter dan 1 jaar Omschrijving soort lening - Crediteuren - Schulden aan openbare lichamen - Banksaldo BNG

x € 1.000

Boekwaarde

Boekwaarde

1-1-2014

31-12-2014

18.673

14.738

5.388

12.044

16.302

33.029

100

100

40.463

59.911

- Kasgeldleningen openbare lichamen art 1a Wet FIDO - Overige Kasgeldleningen - Overige kortlopende schulden Totaal kortlopende schulden

Overlopende passiva Tabel 60 Specificatie van de overlopende passiva

x € 1.000

Omschrijving soort lening

Boekwaarde

Boekwaarde

1-1-2014

31-12-2014

19.865

16.278

- Vooruit ontvangen bedragen

3.656

476

- Overige transitorische posten

3.863

4.266

27.384

21.020

- Nog te betalen bedragen

Totaal overlopende passiva Tabel 61 Specificatie nog te betalen bedragen

x € 1.000

Nog te betalen bedragen

Boekwaarde

Boekwaarde

1-1-2014

31-12-2014

Bruto uitkeringen ABW

2.164

2.658

Diverse DIGISUB / STRATECH subsidies

1.733

2.133

820

1.282

Diverse uitgaven WMO Actieplan jeugdwerkloosheid Fryslân Werkt Vergoeding aan PPS3+

84

1.099

1.021

721

580

580

Actieplan jeugdwerkloosheid (ESF) 2

578

Afwikkeling herindeling Boarnsterhim (m.n. IAU 2013)

495

Algemene uitkering

494

Diverse uitgaven P-budget

661

474

Afvalinzameling en verwerking

439

390

CV Parkeren

246

364

Terugvordering en verhaal ABW

344

Watercampus

336

Exploitatie gymlokalen / sporthallen

390

Kosten inhuur personeel

300 257

Car premie civiele werken

197

238

Restformatie MAD

203

203

189


Jaarrekening

Nog te betalen bedragen

Boekwaarde

Boekwaarde

1-1-2014

31-12-2014

Fietsenstallingen

201

Asbestsanering vm HCL

190

Uitgaven RMC

171

180

Kosten riolering

133

145

Kosten vrijstelling riool- en afvalstoffenheffing

318

143

Onderhoud bruggen en viaducten

130

Onderhoud walkeringen

308

125

Balanssaldi kruisposten

234

99

Openbare verlichting

135

87

Diverse uitgaven Sociale Zaken

585

48

Rijksbijdrage leenbijstand Restitutie BTW re-integratietaken participatiebudget

269

39

1.385

Af te dragen loonheffing

2.029

Af te dragen premie ABP

931

Overlopende rente Boarnsterhim

490

Inkomensafhankelijke premie ZVW

368

Af te dragen premies belastingdienst

266

Overige nog te betalen bedrag < € 0,1 mln Totaal nog te betalen bedragen

3.705

1.945

19.865

16.278

Tabel 62 Specificatie van vooruit ontvangen bedragen

x € 1.000

Boekwaarde

Storting-

Onttrek-

Boekwaarde

1-1-2014

en

kingen

31-12-2014

Vooruitontvangen bedragen

Voorschotbedragen ontvangen van Europese of Nederlandse overheidslichamen Participatiebudget

2.501

11.677

14.178

0

Actieplan Jeugdwerkloosheid (ESF) 2

494

-386

108

0

Onderwijsachterstanden

256

1.370

1.596

30

Veiligheidshuis Fryslân

195

234

285

144

Overige vooruit ontvangen bedragen

210

2.724

2.632

302

Totaal vooruit ontvangen bedragen

3.656

15.619

18.799

476

Tabel 63 Specificatie van de overige transitorische posten Overige transitorische posten Overlopende rente Toegekende budgetten BWS Totaal overige transitorische posten


Boekwaarde

1-1-2014

31-12-2014

3.860

4.264

3

2

3.863

4.266

Niet uit de balans blijkende rechten en verplichtingen Garantstellingen gemeente Leeuwarden Ultimo 2014 heeft de gemeente Leeuwarden in totaal aan geldleningen gewaarborgd een bedrag van € 1.012,9 mln. In bijlage C wordt een volledig overzicht gegeven van de gewaarborgde leningen.

190


Jaarrekening

Globaal kunnen deze leningen als volgt gerubriceerd worden: Tabel 64 Overzicht garantstellingen 2014

x € 1 mln

Omschrijving garantstelling

Garanties hypotheken Waarborgfonds Sociale Woningbouw Overige waaronder Zorggroep Noorderbreedte Totaal voorzieningen

Leningen

waarvan

Leningen

waarvan

begin

gewaar-

ultimo

gewaar-

2014

borgd

2014

borgd

1.259,2

629,6

1.333,2

666,6

654,0

327,0

623,3

311,7

34,6

34,5

34,7

34,6

1.947,8

991,1

1.991,2

1.012,9

Ultimo 2014 lopen een aantal contracten voor leaseauto's ondermeer voor het college van b&w en voor de sociale recherche. De na 2014 nog te betalen maandtermijnen zijn onder de balans opgenomen als niet uit de balans blijkende verplichtingen. In totaal gaat het om een bedrag van € 227.726. Bij de dienst Welzijn spelen enkele juridische kwesties voor een totaalbedrag van € 600.000. Deze kwesties zijn met betrekking tot kans en impact opgenomen in paragraaf 2.3.2 Weerstandsvermogen en risicobeheersing en zo verwerkt in het beslag op de weerstandscapaciteit van de gemeente. Voor beheer en onderhoud van de openbare verlichting huurt de gemeente Ziut BV in, op basis van een contract uit 1987 met haar rechtsvoorganger FRIGEM NV. De gemeente is met Ziut in gesprek over de wijze waarop de samenwerking voortgezet zal worden in de toekomst. We verwachten hierbij in alle redelijkheid tot overeenstemming te kunnen komen over de afwikkeling van de in het verleden gemaakte contractuele verplichtingen met betrekking tot eventuele schadeloosstelling en overname personeel.

Verantwoording uit hoofde van de Wet normering bezoldiging topfunctionarissen publieke en semi publiekelijke sector (WNT) Voor de verantwoording hierover wordt verwezen naar paragraaf 2.3.5. Bedrijfsvoering en bijlage D Overzicht personele sterkte, en personeelslasten en Wet normering bezoldiging topfunctionarissen.

191


Controleverklaring

CONTROLEVERKLARING

192


Controleverklaring

193


Bijlagen

.

194


Bijlagen

BIJLAGE A Informatieraster Op http://www.leeuwarden.buurtmonitor.nl staan de meest recente onderzoeksgegevens, feiten en statistieken over de gemeente. Daar vindt u cijfers over de bevolkingssamenstelling, woningen, werkgelegenheid en economie, veiligheid, toerisme, sport, cultuur en nog veel meer. Via de Sociale Index kunt u in één oogopslag in een handig kleurschema zien hoe elke wijk er sociaal voor staat: sterk, voldoende, kwetsbaar, probleem of zeer zwak. Kijk hiervoor op: http://www.socialeindex.nl/leeuwarden

195


Bijlagen

Sociaal Trends Cultuur Grafiek 1.1

Bezoekersaantallen musea, 2010 – 2014

Bron: www.leeuwarden.buurtmonitor.nl, bewerking Statistiek & Onderzoek gemeente Leeuwarden 2015

Grafiek 1.2

Rang gemeente Leeuwarden op ranglijst 50 gemeenten aantal uitvoeringen podiumkunsten per 1000 inwoners (hoe lager, hoe beter, cultureel aanbod is totaalscore van de drie items)

Bron: Atlas voor gemeenten 2010 en 2014 Toelichting: Leeuwarden was van de 50 grootste gemeenten naar inwoners de 29e gemeente (inwoneraantal van 2013 dus van voor de herindeling). Qua uitvoeringen in de pop per 1000 inwoners scoort Leeuwarden in 2014 de 13e plaats, bij theater/toneel is dat de 26e, bij klassiek de 15e. Met uitzondering van klassiek daalde Leeuwarden tussen 2010 en 2014 op de deel items, waardoor Leeuwarden op de eindscore, cultureel aanbod gezakt is van de 17e naar de 19e plaats.

196


Bijlagen

Trends Jeugd en onderwijs Grafiek 2.1

Ontwikkelingen leerlingen basis- en speciaal onderwijs, 2004 – 2014

2014ex = exclusief nieuwe dorpen Boarnsterhim, 2014incl = inclusief nieuwe dorpen Boarnsterhim Bron: bewerking Statistiek & Onderzoek gemeente Leeuwarden 2014 Toelichting: Het aantal leerlingen neemt af in het openbaar basisonderwijs en neemt toe in het bijzonder basisonderwijs. De cijfers over 2014 zijn opgenomen exclusief de nieuwe dorpen afkomstig van Boarnsterhim en inclusief. In de nieuwe dorpen zitten 5 scholen behorende tot het openbaar onderwijs en 2 tot het bijzonder onderwijs, daarom groeit het aantal leerlingen openbaar onderwijs veel sterker (zie 2014incl).

Grafiek 2.2

Ontwikkelingen t.a.v. de vroegtijdig schoolverlaters, 2005 – 2013 (%)

Bron: VSV verkenner 2015 Toelichting: Het aantal vroegtijdige schoolverlaters in de gemeente Leeuwarden daalt, maar zit nog altijd iets boven het landelijk gemiddelde (2013 staat voor schooljaar 2012/2013, cijfers zijn %). Nieuwere cijfers waren in februari 2015 nog niet beschikbaar.

197


Grafiek 2.3

Bijlagen

Geindexeeerde ontwikkeling aantal HBO studenten, 1994 – 2014, Nederland en HBO-vestigingen Leeuwarden

Bron: CBS en gemeente Leeuwarden; bewerking Statistiek & Onderzoek gemeente Leeuwarden 2015 Toelichting: De ontwikkelingen in het HBO laten een voortdurend oplopende lijn zien van een toenemend aantal HBO-studenten. Zo studeren er zo’n 60% meer studenten in Leeuwarden dan midden jaren negentig, een groei die net zo groot is als landelijk.

Grafiek 2.4

Aantal HBO, MBO en Voortgezet Onderwijs studenten/leerlingen 2005 – 2014

Bron: Statistiek & Onderzoek gemeente Leeuwarden 2015 Toelichting: De ontwikkelingen binnen de verschillende onderwijsvormen laten een voortdurend oplopend aandeel zien van HBO-studenten, terwijl het aantal leerlingen in het MBO en VO vrij stabiel is. De groei in 2014 van VO-leerlingen komt doordat OSG Sevenwolden uit Grou nu ook meetelt in de cijfers (ruim 260 leerlingen erbij).

198


Grafiek 2.5

Bijlagen

Aantal geslaagden gemeente Leeuwarden voortgezet onderwijs naar richting (als aandeel van totaal aantal geslaagden in een jaar)

Bron: CBS Toelichting: De verdeling naar richting van de gemeente Leeuwarden wijkt weinig af van de landelijke verdeling. Voor Friesland geldt een veel lager percentage Vwo geslaagden (rond de 15%) en 60% voor Vmbo, waar Leeuwarden en Nederland rond de 55% zitten.

199


Bijlagen

Trends Sociaal maatschappelijke ontwikkeling Grafiek 3.1

Rapportcijfer voor de manier waarop mensen met elkaar omgaan

Bron: bewerking Statistiek & Onderzoek gemeente Leeuwarden 2015 Toelichting: In 2010 is er een trendbreuk te zien in het rapportcijfer voor de manier waarop mensen in de buurt met elkaar omgaan. De stijgende lijn wordt in 2010 omgebogen naar een neergaande lijn; in 2012 is er weer een klein herstel te zien, dit geldt ook voor 2014, met de nieuwe dorpen erbij wordt het cijfer nog weer iets positiever.

Grafiek 3.2

Percentage deelname aan activiteiten van de buurtvereniging

Bron: bewerking Statistiek & Onderzoek gemeente Leeuwarden 2015 Toelichting: Zonder de nieuwe dorpen blijft het aandeel mensen dat deelneemt aan activiteiten van de buurtvereniging gelijk tussen 2012 en 2014, maar op een lager peil dan midden jaren negentig.

200


Grafiek 3.3

Bijlagen

Percentage ontvangen mantelzorg naar gever, 2012 en 2014 (als % van mensen met gezondheidsbeperkingen of lichamelijke beperkingen, 20% van alle inwoners heeft dat in 2014!)

Bron: Wijkenquete; bewerking Statistiek & Onderzoek gemeente Leeuwarden 2015 Toelichting: De verleende hulp bij dagelijkse handelingen door professionele organisaties is afgenomen. Het totaal aandeel Leeuwarders met gezondheidsproblemen/lichamelijke beperkingen dat geen enkele hulp ontvangt bij alledaagse handelingen is toegenomen (in deze grafiek zijn de 80% Leeuwarders zonder gezondheidsklachten/beperkingen buiten beschouwing gebleven). Van de Leeuwarder inwoners geeft 24% aan hulp van de partner te ontvangen.

Grafiek 3.4

Percentage mensen dat mantelzorg verleent, 2010, 2012 en 2014

Bron: Wijkenquete; bewerking Statistiek & Onderzoek gemeente Leeuwarden 2015 Toelichting: Door de jaren blijft het aandeel Leeuwarders dat mantelzorg (voor tenminste drie maanden, niet beroepsmatig) verleent stabiel rond de 18% (geen significante verschillen).

201


Grafiek 3.5

Bijlagen

Aan wie wordt de mantelzorg verleend: 2010, 2012 en 2014 (meerdere antwoorden mogelijk)

Bron: Wijkenquete; bewerking Statistiek & Onderzoek gemeente Leeuwarden 2015 Toelichting: De meeste mantelzorgers verlenen hulp aan familieleden en dit neemt ook toe. Dat hoeft niet te betekenen dat deze ook in de gemeente Leeuwarden wonen. Ook geven iets meer mensen hulp aan een lid van het huishouden.

Grafiek 3.6

Percentage gebruik (welzijns)instellingen/voorzieningen, 2012 en 2014

Bron: Wijkenquete; bewerking Statistiek & Onderzoek gemeente Leeuwarden 2015 Toelichting: Het gebruik van Bureau WMO-voorziening lijkt gedaald, maar dit kan ook te maken hebben met de onbekendheid van de nieuwe naam. Gebruik van de overige voorzieningen is stabiel.

202


Grafiek 3.7

Bijlagen

Percentage gebruik voorzieningen en rapportcijfer kwaliteit, 2014

Bron: Wijkenquete; bewerking Statistiek & Onderzoek gemeente Leeuwarden 2015 Toelichting: Alle genoemde voorzieningen worden positief gewaardeerd door de gebruikers.

203


Bijlagen

Trends Werk en inkomen Grafiek 4.1

Ontwikkeling aantallen in het kader van Wet Werk en Bijstand (WWB) sinds januari 2011, Nederland, Friesland, Leeuwarden, index, januari 2011=100

Bron: CBS; bewerking Statistiek & Onderzoek Leeuwarden 2015 Toelichting: De cijfers over 2014 zijn opgenomen exclusief de nieuwe dorpen afkomstig van Boarnsterhim (zie stippellijn) en inclusief.

Grafiek 4.2

Ontwikkeling WW-uitkeringen, Leeuwarden, Fryslân en Nederland, per eind van het kwartaal, eind 2009 = 100

Bron: CBS; bewerking Statistiek & Onderzoek Leeuwarden 2015 Toelichting: De cijfers over 2014 zijn opgenomen exclusief de nieuwe dorpen afkomstig van Boarnsterhim (zie stippellijn) en inclusief. 204


Grafiek 4.3

Bijlagen

Aantal bijstands-cliënten per maand, 1996 – 2014

Bron: Sociale Zaken; bewerking Statistiek & Onderzoek Leeuwarden 2015

Grafiek 4.4

Aantal bijstands-cliënten per begin van de maand, 2008 – 2014

Bron: Gemeente Leeuwarden, Sociale Zaken; bewerking Statistiek & Onderzoek Leeuwarden 2015

205


Grafiek 4.5

Bijlagen

Reden uitstroom cliënten Sociale Zaken versus uitkeringduur top 6, 2014

Bron: Gemeente Leeuwarden, Sociale Zaken

Grafiek 4.6

Openstaande fraudevorderingen (wetgeving vanaf 2013) per 100 WWB uitkeringen in een maand

Bron: CBS; bewerking Statistiek & Onderzoek Leeuwarden 2015 Toelichting/definitie: Fraudevorderingen (wetgeving vanaf 2013): Vorderingen wegens fraude. Er is aangetoond dat de inlichtingenplicht niet is nagekomen en dat de uitkerende instantie ten onrechte heeft uitbetaald. Met de vordering dient het onterecht uitgekeerde bedrag te worden terugbetaald. Het zijn fraudevorderingen krachtens de Wet aanscherping handhaving en sanctiebeleid SZW-wetgeving. Deze wet is van kracht per 1 januari 2013.

206


Grafiek 4.7

Bijlagen

Ontwikkeling openstaande vorderingen totaal in mln euro per maand, jan. 2013=100

Bron: CBS; bewerking Statistiek & Onderzoek Leeuwarden 2015 Toelichting: De cijfers over 2014 zijn opgenomen exclusief de nieuwe dorpen afkomstig van Boarnsterhim (zie stippellijn) en inclusief.

Grafiek 4.8

Openstaande verhaalvorderingen (wetgeving vanaf 2013) per 100 uitkeringsgerechtigden in een maand

Bron: CBS; bewerking Statistiek & Onderzoek Leeuwarden 2015 Toelichting: Twee soorten vorderingen vallen onder verhaal. Vorderingen in verband met verhaal op onderhoudsplichtige ten behoeve van een kind en vorderingen in verband met verhaal op onderhoudsplichtige ten behoeve van een (ex-)partner.

207


Bijlagen

Grafiek 4.9 Ontwikkeling aantal huishoudens naar netto gezamenlijke inkomensklasse, 2007-2014

Bron: diverse wijkenquêtes Toelichting: Aan bewoners is gevraagd in welke inkomensklasse het netto inkomen van hun zelf en eventuele partner ligt per maand. De cijfers van 2007 en 2010 zijn herberekend naar de inkomensklassen van 2012 en 2014. De cijfers over 2014 zijn opgenomen exclusief de nieuwe dorpen afkomstig van Boarnsterhim en inclusief.

Grafiek 4.10 Percentage van het netto (gezamenlijk) huishoudinkomen dat besteedt wordt aan maandelijkse woonlasten (huur/hypotheek en gas, water en licht)

Bron: diverse wijkenquêtes

208


Grafiek 4.11 2010 en 2014

Bijlagen

Ontwikkeling woonlasten naar eigendomssituatie, als percentage van het netto inkomen,

Bron: diverse wijkenquêtes Toelichting: cijfers 2014 exclusief de nieuwe dorpen.

Tabel 4.12

Gebruik regelingen onder lage inkomens (tot 1900 euro netto gezamenlijk inkomen per maand) op basis van wijkenquêtes

Bron: divese wijkenquêtes

209


Grafiek 4.13

Bijlagen

Instroom aantal klanten Nederlandse Kredietbank Leeuwarden, 2005 – 2013

Bron Nederlandse Kredietbank; bewerking Statistiek & Onderzoek Leeuwarden 2015

Grafiek 4.14

Uitstroom aantal klanten Nederlandse Krediet Bank Leeuwarden

Bron:Nederlandse Kredietbank; bewerking Statistiek & Onderzoek gemeente Leeuwarden 2015 Toelichting: De succesvolle uitstroom laat na een dip in 2012 weer een toename zien in 2013. Het aandeel dat nog in traject zit neemt het laatste jaar sterk af (heeft mogelijk te maken met de wijze van registeren). Het percentage niet succesvol afgerond daalt de laatste jaren gestaag. Cijfers over 2014 waren in februari 2015 nog niet beschikbaar.

210


Bijlagen

Trends Sport Grafiek 5.1

Gebruik van gemeentelijk accommodaties in uren, 2008 tot en met 2013

Bron: BV Sport

Grafiek 5.2 Gebruik van gemeentelijk accommodaties in uren, 2008 tot en met 2013

Bron: BV Sport Toelichting: De cijfers 2014 zijn per februari 2015 nog niet beschikbaar.

211


Grafiek 5.3

Bijlagen

Zwembadbezoekers, 2008 tot en met 2013

Bron: BV Sport Toelichting: De cijfers 2014 zijn per februari 2015 nog niet beschikbaar

Grafiek 5.4

Zelf sporten volgens opgave op wijkenquêtes (%), 2010-2014

Bron: Diverse wijkenquêtes Toelichting: gemiddeld sport ongeveer 1/3 van alle Leeuwarders (van 18 tot en met 79 jaar) minder dan 1x per maand en 55 tot 60% doet dat minstens 1x per week. De cijfers over 2014 zijn opgenomen exclusief de nieuwe dorpen afkomstig van Boarnsterhim en inclusief.

212


Grafiek 5.5

Bijlagen

Sporten eerste kind volgens opgave op wijkenquêtes (%), 2010-2014

Bron: Diverse wijkenquêtes Toelichting: Aan de ouders is gevraagd hoe vaak de gezinsleden sporten. Hier is een overzicht gegeven van het eerste kind. Gemiddeld sport ongeveer 1/4 van alle Leeuwarder (eerste) kinderen minder dan 1x per maand, ruim 70% doet dat minstens 1x per week. Bedacht moet worden dat hier alle kinderen meegenomen zijn, ook de kinderen van 0 of 1 jaar zitten in deze cijfers. De cijfers over 2014 zijn opgenomen exclusief de nieuwe dorpen afkomstig van Boarnsterhim en inclusief.

213


Bijlagen

Fysiek Trends Economie en toerisme Grafiek 6.1

Geindexeerde werkgelegenheidsontwikkeling Leeuwarden, Friesland en Nederland (banen werknemers 1 uur per week en meer) , voorjaar 2009 –voorjaar 2013

Bron: LISA; bewerking Statistiek & Onderzoek gemeente Leeuwarden 2015 Toelichting: De relatieve afname in banen van 1 uur per week en meer tussen voorjaar 2009 en voorjaar 2013 verliep in Leeuwarden conform de landelijke afname. In Friesland en Noord-Friesland is deze afname sterker. Nieuwere cijfers waren per februari 2015 nog niet beschikbaar.

Grafiek 6.2

Ontwikkeling totaal aantal banen Leeuwarden (banen werknemers 15 uur per week en meer), 2004- 2014, per april

Bron: Provincie Fryslân; bewerking Statistiek & Onderzoek gemeente Leeuwarden 2015 Toelichting: Cijfers van de nieuwe dorpen zitten met terugwerkende kracht tot en met 2004 in de cijfers.

214


Grafiek 6.3

Bijlagen

Aandeel Leeuwarder werkgelegenheid naar sectoren, (banen 15 uur per week en meer), 2005 - 2014, per april

Bron: Provincie Fryslân; bewerking Statistiek & Onderzoek gemeente Leeuwarden 2014 Toelichting: Zorg is/was een duidelijke groeisector sinds 2005, evenals de zakelijke dienstverlening. Industrie, Bouw en Handel zijn sinds 2005 duidelijk krimpsectoren. De krimp van de Financiele instellingen komt o.a. door het verlies van banen bij de overname van de Friesland Bank door de Rabobank.

Grafiek 6.4

Ontwikkeling totaal aantal banen en bedrijven watertechnologie in Leeuwarden (banen werknemers 15 uur per week en meer), per april, 2004- 2014

Bron: Provincie Fryslân; bewerking Statistiek & Onderzoek gemeente Leeuwarden 2015 Toelichting: Met rood aantal bedrijven met tenminste 1 werkzame persoon. Met paars aantal banen (exclusief het Wetterskip, inclusief Vitens). Inclusief het Wetterskip zijn er 800 banen. Naast bedrijven opgenomen in wgr zijn er watertechbedrijven die hier (nog niet) in staan. Het gaat per januari 2015 om tenminste 20 bedrijven met geschat zo’n 20 banen van 15 uur per week en meer.

215


Grafiek 6.5

Bijlagen

Ontwikkeling aantal bedrijfsvestigingen, Leeuwarden, Noord-Friesland, Friesland en Nederland, 2009 - 2013, per april, geindexeerd, 2009=100

Bron: LISA; bewerking Statistiek & Onderzoek gemeente Leeuwarden 2015

Grafiek 6.6

Werkzame beroepsbevolking naar opleidingsniveau, Leeuwarden en Nederland, 2000 - 2013

Bron: CBS; bewerking Statistiek & Onderzoek gemeente Leeuwarden 2015 Toelichting: Van de werkzame inwoners van de gemeente hebben steeds meer mensen een hbo- of wo opleidingsachtergrond. Ten opzichte van 2000 is deze groep met meer dan 60% toegenomen tegen Nederland nog geen 40%. Het aantal werkzame inwoners met een HAVO/VWO of MBO achtergrond is gestegen met meer dan 20%. Gebruik is gemaakt van de meest recente cijfers.

216


Grafiek 6.7

Bijlagen

Aantal in ‘winkel-‘passanten op weekbasis geteld in de binnenstad van Leeuwarden

Bron: Locatus; bewerking Statistiek & Onderzoek gemeente Leeuwarden 2015

Grafiek 6.8

Aantal vrijetijdsbezoeken gebracht aan Leeuwarden per halfjaar, eerste halfjaar 2010 tot en met eerste halfjaar 2014 (aantallen *1000)

Bron: ContinuVakantieOnderzoek Toelichting: Gemiddeld worden er sinds 2013 ruim 700 duizend vrije tijdsbezoeken aan Leeuwarden afgelegd (het gaat hier niet om bezoek in kader van werk, familie, zakelijk etc.). De eigen inwoners worden hierbij niet meegeteld. In het voorjaar van 2015 komen de cijfers over heel 2014 beschikbaar.

217


Grafiek 6.9

Bijlagen

Aantal vrijetijdsbezoeken gebracht aan Leeuwarden, Groningen en Zwolle per halfjaar, eerste halfjaar 2010 tot en met eerste halfjaar 2014 (aantallen *1000)

Bron: ContinuVakantieOnderzoek Toelichting: Het teruglopend bezoek aan steden is een algemeen verschijnsel. Ook steden als Groningen en Zwolle laten teruglopende aantallen bezoeken zien.

218


Bijlagen

Trends Wonen en milieu Grafiek 7.1

Toevoeging woningen aan woningvoorraad 2005-2014

Bron: Gemeente Leeuwarden, Wonen en Milieu; bewerking Statistiek & Onderzoek gemeente Leeuwarden 2015

Grafiek 7.2

Toevoeging woningen aan woningvoorraad, huur- en koopwoningen naar prijsklasse, 2005-2014

Bron: Gemeente Leeuwarden, Wonen en Milieu; bewerking Statistiek & Onderzoek gemeente Leeuwarden 2015

219


Grafiek 7.3

Bijlagen

Geschatte verkoopprijs woning door bewoners

Bron: diverse wijkenquêtes Toelichting: De cijfers over 2014 zijn opgenomen exclusief de nieuwe dorpen afkomstig van Boarnsterhim en inclusief.

Grafiek 7.4

Betaalde netto huur (zonder servicekosten en huursubsidie)

Bron: diverse wijkenquêtes Toelichting: De cijfers over 2014 zijn opgenomen exclusief de nieuwe dorpen afkomstig van Boarnsterhim en inclusief. 220


Grafiek 7.5

Bijlagen

Percentage huishoudens met overwaarde en restschuld 2014 (verkoopprijs min hypotheeksom), geschat door bewoners

Bron: diverse wijkenquêtes

Grafiek 7.6

Woz-waarden woningen vergeleken, Nederland, Friesland, Leeuwarden 2000-2014 (bedragen in 1000 euro, betreft gemiddelde woz-waarde, peildatum ligt eerder in de tijd)

Bron: CBS; bewerking Statistiek & Onderzoek gemeente Leeuwarden 2015

221


Grafiek 7.7

Bijlagen

Woz-waarden woningen vergeleken, Nederland, Friesland, Leeuwarden 20002014 (geindexeerd, 2000=100 betreft gemiddelde woz-waarde, peildatum ligt eerder in de tijd)


Grafiek 7.8

Ontwikkeling gemiddeld particulier Gasverbruik in m3 en Elektraverbruik in kwh (gecorrigeerd voor graaddagen)

Bron: Energie in beeld

222


Kaart 7.1

Bijlagen

Gasverbruik 2014 per m3 woninginhoud

Bron: Energie in beeld 2014 in combinatie met WOZ-gegevens 2013, bewerking: Statistiek en Onderzoek gemeente Leeuwarden

223


Grafiek 7.9

Bijlagen

Schatting aantal m² zonnepanelen en -collectoren in Leeuwarden, 2006 - 2014

Bron: LegoGis, schatting door statistiek & onderzoek op basis van luchtfoto’s, meetmoment: voorjaar Toelichting: Op basis van luchtfoto’s is het oppervlak van panelen voor elektriciteitsopwekking en boilers (warmwateropwekking) geschat. In totaal is er bij woningen en bedrijven 41.800 m² (4,18ha) aan PVoppervlak aanwezig in het voorjaar van 2014 en 3.000m² aan boileroppervlak (waarvan ruim 200m2 bij bedrijven, niet weergegeven in grafiek). Zonder de nieuwe dorpen lag het oppervlak PV op 34.800 m2.

Grafiek 7.10

Vergelijking vermogen in PV in kWpiek Leeuwarden met aantal andere gemeenten

Bron: Klimaatmonitor Agentschap NL Toelichting: De trendlijn van Leeuwarden laat tussen 2013 en 2014 wat een knik zien, gegevens via de klimaatmonitor lijken/zijn wat grilliger (te zijn) dan gegevens verkregen via luchtfoto’s, dus al te veel consequenties zijn er niet aan te verbinden. De grilligheid wordt veroorzaakt doordat burgers/bedrijven al dan niet zelf gegevens doorgeven via www.energieleveren.nl en doordat hierbij nog wel eens iets fout gaat.

224


Grafiek 7.11

Bijlagen

Vergelijking vermogen in PV in kWpiek Leeuwarden met aantal andere gemeenten per 1000 woningen

Bron: Klimaatmonitor; bewerking Statistiek & Onderzoek gemeente Leeuwarden 2015 Toelichting: De trendlijn van Leeuwarden laat tussen 2013 en 2014 wat een knik zien, gegevens via de klimaatmonitor lijken/zijn wat grilliger (te zijn) dan gegevens verkregen via luchtfoto’s, dus al te veel consequenties zijn er niet aan te verbinden. De grilligheid wordt veroorzaakt doordat burgers/bedrijven al dan niet zelf gegevens doorgeven via www.energieleveren.nl en doordat hierbij nog wel eens iets fout gaat.

Grafiek 7.12

Type en aantal duurzame voertuigen in de gemeente Leeuwarden, 2010 t/m 2014


225


Bijlagen

Trends Infrastructuur en mobiliteit Grafiek 8.1

Aantal personenauto’s in de gemeente Leeuwarden

Bron: CBS; bewerking Statistiek & Onderzoek gemeente Leeuwarden 2015 Toelichting: Door de samenvoeging met de nieuwe dorpen (van Boarnsterhim) is het aantal auto’s in de gemeente Leeuwarden met zo’n 5.000 extra toegenomen.

Grafiek 8.2

Aantal geparkeerde auto’s in de gemeente Leeuwarden in de 5 parkeergarages, totaal 1e kwartaal 2008 t/m 4e kwartaal 2014

Bron: Statistiek & Onderzoek gemeente Leeuwarden 2015

226


Grafiek 8.3

Bijlagen

Aantal geparkeerde auto’s in de gemeente Leeuwarden in de 5* parkeergarages per maand, 2008, 2012, 2013 en 2014

Bron:Statistiek & Onderzoek gemeente Leeuwarden 2015 Toelichting: In het eerste kwartaal van 2011 is parkeergarage Zaailand weer open gegaan. Zowel in het 4e kwartaal van 2008 als het 4e kwartaal van 2011 en 2012 worden tegen de 350.000 auto’s geparkeerd. In december 2013 werden bijna 15.000 meer auto’s geparkeerd dan in december het jaar ervoor (Zaailand ruim 9.000 meer). 3FM Serious Request is daarvoor de vermoedelijke verklaring. Vanaf november 2015 zit voor het eerst parkeergarage Oosterstraat in de cijfers.

Grafiek 8.4

Aantal geparkeerde (brom-)fietsen in de gemeente Leeuwarden in 3 overdekte/bewaakte fietsenstallingen per kwartaal, 1e kw 2008 – 4e kw 2014

Bron: Statistiek & Onderzoek gemeente Leeuwarden 2015 Toelichting: Er zit nog altijd een stijgende lijn in het aantal bewaakt geparkeerde (brom-)fietsen.

227


Grafiek 8.5

Bijlagen

Aantal aanrijdingen met letsel en alleen materiële schade in Leeuwarden, 2004 – 2014

Bron: Politie; bewerking Statistiek & Onderzoek gemeente Leeuwarden 2015 Toelichting: Voor het eerst in jaren stijgt volgens politiecijfers het aantal aanrijdingen met letsel en met alleen materiële schade.

228


Bijlagen

Trends Beheer en Leefomgeving Grafiek 9.1

Oordeel van bewoners van gemeente Leeuwarden, of buurt of dorp afgelopen jaren vooruit of achteruit is gegaan, 2005 – 2014 (%)

Bron: Diverse wijken gemeente-enquêtes; bewerking Statistiek & Onderzoek 2015

Grafiek 9.2

Gebruik voorzieningen bewoners van gemeente Leeuwarden 2010 – 2014 (%)

Bron: Diverse wijkenquêtes; bewerking Statistiek & Onderzoek 2015

229


Grafiek 9.3

Bijlagen

Voldoende aanwezig zijn voorzieningen bewoners van gemeente Leeuwarden, 2010 – 2014 (%)


Grafiek 9.4

Rapportcijfer kwaliteit voorzieningen bewoners van gemeente Leeuwarden, 2010 – 2014 (%)


230


Grafiek 9.5

Bijlagen

Wat is uw algemeen oordeel over de verlichting, 2010-2014:


Grafiek 9.6

Wat is uw algemeen oordeel over de verlichting in de wijk van: 2010-2014 (% mensen dat vindt dat dit te weinig aanwezig is)


231


Grafiek 9.7

Bijlagen

Binnengekomen meldingen, wensen en klachten over de leefomgeving, 2011-2014

Bron: Melddesk, bewerking Statistiek en Onderzoek 2014 Toelichting: Het aantal meldingen en klachten over afval is afgenomen in de afgelopen vier jaar. Het aantal meldingen en klachten m.b.t. wegen straatmeubilair blijft stabiel. Meldingen over groen zijn duidelijk seizoensafhankelijk, maar de jaartotalen stijgen. Dit geldt ook voor de categorie verharding en bestrating.

232


Bijlagen

Veilig Trends Veiligheid, openbare orde en handhaving Grafiek 10.1

Veiligheidsprestatie-index, ontwikkeling 2004 - 2014 Leeuwarden

Bron: Statistiek & Onderzoek gemeente Leeuwarden 2015 Toelichting: De grafiek geeft het rapportcijfer voor de veiligheid weer, gebaseerd op politiecijfers en belevingscijfers van inwoners. Sinds 2009 is sprake van enige achteruitgang. In 2014 is het nieuwe gebied Boarnsterhim-Noord meegenomen in de berekening.

Tabel 10.2

Veiligheidsprestatie-index, score per item per wijk 2014 Leeuwarden

Bron: Statistiek & Onderzoek gemeente Leeuwarden 2015 233


Bijlagen

Kaart 10.1 Ontwikkeling gemiddelde score Veiligheidsprestatieindex 2009 - 2014 naar wijk

Bron: VPI Gemeente Leeuwarden, bewerking Statistiek en Onderzoek 2015 Toelichting: De score op de index is tussen 2009 en 2014 licht gedaald in totaal van een 7,4 naar een 7,3. In een aantal wijken trad verbetering op. Achteruitgang (met meer dan een half punt) trad op in Oldegalileën & Bloemenbuurt, Vlietzone, Achter de Hoven, Schepenbuurt, Huizum-Oost, Huizum-West, Wirdum & Swichum, Vossepark & Helicon, Vogelwijk & Muziekwijk. Vooruitgang trad op in Lekkum e.o., Heechterp, en Wytgaard e.o. en Valeriuskwartier.

234


Bijlagen

Bestuur en middelen Trends Bestuur Grafiek 11.1

Schaalscore invloed uitoefenen op gemeentelijk beleid 2005 - 2014

Bron: Gemeente-enquête (2009, 2011), Wijkenquête (2005, 2007, 2010, 2012, 2014), Leefomgevingsenquête (2013) Toelichting: Aan inwoners van Leeuwarden is gevraagd om te oordelen of men vindt dat men invloed kan uitoefenen op het gemeentelijk beleid. In 2013 is men daarover veel positiever. Mogelijk komt dit (onder andere) omdat de vragenlijst vrij kort na de verkiezingen gehouden is. De hoogte van de score in 2014 wordt niet beinvloed door toevoeging van het gebied Boarnsterhim-Noord.

Grafiek 11.2

Schaalscore tijdig betrokken bij ontwikkeling van gemeentelijk beleid en plannen

Bron: Gemeente-enquête 2009, 2011 en Wijkenquête 2012, 2014 en Leefomgevingsenquete 2013 Toelichting: Aan inwoners van Leeuwarden is gevraagd om te oordelen of men op tijd wordt betrokken bij de ontwikkeling van beleid en plannen van de gemeente Leeuwarden. Hoe hoger de waarde, des te positiever is men over de tijdige betrokkenheid. In 2013 is men duidelijk positiever dan in voorgaande jaren. De hoogte van de score in 2014 wordt niet beinvloed door toevoeging van het gebied Boarnsterhim-Noord.

235


Grafiek 11.3

Bijlagen

Positie Woonaantrekkelijkheidsindex en Sociaal Economische Index, 2007 – 2014

Bron: Atlas voor Gemeenten; bewerking Statistiek & Onderzoek gemeente Leeuwarden 2014 Toelichting: In de Atlas voor Gemeenten worden de vijftig grootste gemeenten met elkaar vergeleken op veertig aspecten. Hieruit wordt onder andere de Woonaantrekkelijkheidsindex bepaald. Op positie 1 staat de gemeente met de hoogst gewaardeerde woonaantrekkelijkheid. Een lage score is dus beter dan een hoge score. Vanaf 2012 verslechterd de positie van Leeuwarden op de woonaantrekkelijkheid. Cijfer over 2014 is het cijfer zoals opgenomen is in de Atlas van 2014.

Grafiek 11.4

Samenstellende elementen positie Woonaantrekkelijkheidsindex, 2012 -2014

Bron: Atlas voor Gemeenten; bewerking Statistiek & Onderzoek gemeente Leeuwarden 2014 Toelichting: Volgens de Atlas voor Gemeenten is Leeuwarden met name qua relatieve positie op het gebied van veiligheid verslechterd (cijfers over 2012 en 2013). Atlas voor Gemeenten hanteert bij gebrek aan informatie een combinatie van registraties m.b.t. vernielingen en geweldsmisdrijven en baseert zich dus maar op een paar misdrijven en bronnen, met alle beperkingen van dien.

236


Grafiek 11.5

Bijlagen

Samenstellende elementen positie Sociale Economische index, 2012 - 2014

Bron: Atlas voor Gemeenten; bewerking Statistiek & Onderzoek gemeente Leeuwarden 2014 Toelichting: Leeuwarden scoort goed op aantal banen en aantal laagopgeleiden als percentage van de beroepsbevolking, ook telt Leeuwarden relatief veel banen in groeisectoren (door Atlas gedefinieerd als banen zakelijke en financiële dienstverlening t.o.v. totaal aantal banen). Op % bijstandsgerechtigden, werkloosheid en mensen met een inkomen tot 105% van het sociaal-minimum (armoede) scoort Leeuwarden ten opzichte van de 50 andere steden lager/slechter. De score % laagopgeleiden en als % beroepsbevolking komt doordat in Leeuwarden veel (HBO)-studenten wonen, zo scoort Groningen een eerste plaats als andere mede studentenstad.

237


Bijlagen

Trends Algemeen Grafiek 12.1

Ontwikkeling aantal inwoners gemeente Leeuwarden, 1995 t/m 2015

*met rode stippellijn ontwikkeling zonder de nieuwe dorpen Bron: Gemeente Leeuwarden; bewerking Statistiek & Onderzoek gemeente Leeuwarden 2015

Grafiek 12.2

Ontwikkeling inwoners aantal wijken waar toename woningvoorraad plaatsvond, 2000 t/m 2015

Bron: Gemeente Leeuwarden; bewerking Statistiek & Onderzoek gemeente Leeuwarden 2015

238


Grafiek 12.3

Bijlagen

Migratiesaldo Leeuwarden met aantal gebieden, 2008 t/m 2014


Grafiek 12.4

Ontwikkeling migratiesaldo naar leeftijdsgroep, 2001 t/m 2014


239


Grafiek 12.5

Bijlagen

Verhuisplannen binnen twee jaar, 2010- 2014


Grafiek 12.6

Reden Verhuisplannen binnen twee jaar, 2010- 2014


240


Grafiek 12.7

Bijlagen

Voorkeurswijk of plaats bij inwoners die concrete verhuisplannen hebben binnen 2 jaar, 2010 -2014


241


Bijlagen

242


Bijlagen

BIJLAGE B Verloop reserves en voorzieningen

243

17.133.982 8.256.302 19.885 2.405.074 8.576.708 177.661 179.813 658.980 205.765 9.476.336 1.304.855 116.513 607.273 1.139.028 858.063 1.950.000 363.210 196.146 85.623 1.629.149 907.818 1.100.000 0 57.348.184

- Overige Bestemmingsreserves SIOF Budgetoverheveling Egalisatie bijdrage VRF FLO Bovenwijkse voorzieningen Grondexploitatie Parkeren Garantie financiering PWVB Stimulering werkgelegenheid Stadsvernieuwing Reserve ISV III Reserve afschrijvingen Reserve Egalisatie Verkiezingen Loon- & Prijsontw. Gesubsidieerde Instellingen Reserve frictiemiddelen BWS Volkshuisvesting Reserve Revolving Fund Monumenten Reserve kunst in de openbare ruimte Reserve stedelijke vernieuwing Reserve gemeentelijke samenwerking Bijdrage subsidie Filmhuis Economische participatie Reserve duurzaamheidslening Reserve Stadsherstel Totaal overige bestemmingsreserves

244

17.661.175 17.661.175

171.461 0 200 79.340 49.347 12.376 -110 1.420 -4.021 107.844 0 1.447 -564 13.478 7.785 0 2.013 35 2.824 52.225 32.204 36.141 819 566.264

520.718 520.718

610.704 11.219.175 0 0 4.697.086 0 0 0 0 2.859.996 78.959 135.180 617.996 2.178.000 0 0 212.000 0 0 0 407.380 0 0 23.016.476

11.447.453 11.447.453

Bijlagen

4.902.766 13.013.381 557.250 7.648.438 11.827.039 154.065 20.085 0 649 2.484.414 0 79.340 4.172.433 9.150.708 282.933 -225.032 415.069 27.712 0 179.703 5.410 1.896 658.504 21.515 0 201.744 6.562 1.341.601 11.102.575 350.491 204.053 1.179.761 40.690 175.000 78.140 4.703 562.092 662.613 20.690 1.211.109 2.119.397 43.804 659.750 206.098 25.300 1.250.000 700.000 62.078 44.000 533.223 13.073 0 196.181 6.404 0 88.447 2.825 101.004 1.580.370 52.225 0 1.347.402 32.204 9.756 1.126.385 36.141 0 819 2.662 24.563.365 56.367.559 1.828.726

520.718 520.718

(€) Eind saldo Bespaarde 2014 rente

14.569.828 15.059.518 14.569.828 15.059.518

Begin saldo Rente Overige Verminderingen 2014 bijschrijving vermeerderingen

- Algemene Reserve Algemene Reserve Totaal Algemene Reserve

Omschrijving


Totaal reserves

- Saldo baten en lasten Saldo van rekening baten en lasten


245

80.494.917

5.485.558 1.086.982

0 34.463.929

0

3.598.034

97.188

Eind saldo Bespaarde 2014 rente

41.020.717 75.025.111 2.446.632

1.887.524


Bijlagen

-39.008 -855.305

P-budget – overige instrumenten SoZa P-budget – Klant in zicht

246

-228.200 -794.747

P-budget – Matchcare P-budget – overige instrumenten W&I

-1.808.149 -175.936

P-budget – Baanbrekend Frl (c btw) P-budget – Baanbrekend Frl (n c btw)

256.088 -638.228

-80.319 493.890

P-budget – stipejild Actieplan Jeugdwerkloosheid (ESF) 2

Onderwijsachterstanden P-budget – Power injections

-929.686 -458.441

P-budget – schuldhulpverlening P-budget - medische dienstverlening

-2.684.649 -106.680

P-budget - lw plek – begeleiding P-budget - lw plek – aanv. Dienstverl. -301.004 -507.608

-2.349.932 -2.551.548

P-budget - instr werkgeversteam P-budget - lw plek – verloning

P-budget - maatschappelijke participatie P-budget - bureau zelfstandigen

-1.231.120 -9.068.548

-1.028.022 -10.596.234

P-budget - overige instrumenten P-budget - gesubsidieerde arbeid

P-budget - contracten re-integratie P-budget – casemanagement

39.806.854 -155.061

0 445.347

23.648 77.747

0

0 0

0 0

0 0

0 0

0 0

0 0

0 0

0 0

0 0

0 0

0 0

0 0

0 0

0 0

0

0 0

0 9.690

1.367.181 0

0 0

0 -108.430

0 0

0 0

0 0

0 0

0 0

0 0

9.352.546 0

79.753 0

63.250 -22.398

25.000

49.093.959 -1.343.660

79.753 -155.000

1.070 28.347

7.655

373.092 249.395

114.300 1.554.443

1.592.523 64.172

859.551 -40.336

58.081 385.460

14 97.159

-4 151.292

-49 20

-412.100 -1.104.700

-342.500 -2.339.500

30.746 -702.400

-2.667.700 -135.600

-138.400 0

-929.700 -555.600

-301.000 -658.900

-2.684.600 -106.700

-2.349.900 -2.551.500

-20 -1.231.100 4.499.752 -13.568.300 -32 -48

Bijlagen

-8.643 -36.680

-10.546 -45.592

-5.873 -23.502

-71.987 -4.933

-3.585 1.425

-32.539 -17.372

-10.535 -18.537

-93.963 -3.734

-82.248 -89.304

-43.089 -375.921

-44.555 -391.278

1.530.009 -5.427

233 14.212

33 1.886

0


367.778 -1.395.800 1.166.066 -11.762.300

65.441 1.188.599

0 600.347

85.828 27.002

17.345


P-budget - Rijksvergoeding re-integratie P-budget - algemeen (btw comp.)

Nazorg ex-gedetineerden 2015 Wet Inburgering (part budget)

Veiligheidshuis Fryslân - Jeugd Veiligheidshuis Fryslân – Veilige publieke taak

- Vooruit ontvangen bedragen overheidslichamen V.h. Fryslân – VPT (Oud en Nieuw)

Omschrijving


0

3.351.953

247

0

0

Woninginbraken (subsidie) Totaal vooruit ontvangen bedragen overheidslichamen

0 0

0 0

0 0

-390.053 -143.152

12.077.072

64.000

0 1.246.480

0 0

15.255.979

38.524

104.200 1.246.480

25.347 56.048

Begin saldo Rente Overige Verminderingen 2014 bijschrijving vermeerderingen -629.991 0 0 308.209

P-budget – Maatwerk trajecten Actieplan Jeugdwerkloosheid (ESF)3

P-budget – Talentcentrum P-budget – Boost projecten wijkteams

P-budget – Flexwurk

Omschrijving


173.046

25.476

-104.200 0

-415.400 -199.200

103.497

0

-275 -169

5.982 -6.291

Eind saldo Bespaarde 2014 rente -938.200 -23.705

Bijlagen

248

83.216 705.145

Specifieke risico’s Exploitatie en onderhoud gymnastieklokalen

6.507.501 463.771 338.844 6.700.867 968.906 476.807 677.473 186.240 960.664 27.000 631.762 0

Onderhoud graven fam. Zadel Riolering

Voorziening ISV-1 BDU - Fysiek 2005-2009 GSB III

Voorziening wijkbudgetten Compensatie groen

Onderhoud verhardingen Onderhoud openbare verlichting

Onderhoud civiele kunstwerken Speelvoorzieningen

493.869 148.391

Egalisatie heffingen Afkoopsommen onderhoud graven

Zadelfonds monumentenzorg Openbaar vervoer

2.751.655 9.117.310

236.352 800.000

Afgesloten complex Businesspark-IIII Afgesloten complex Marnixveld

Groot Onderhoud Vastgoed Arbeidskosten gerelateerde verplichtingen

107.865 4.162

Afgesloten complex Newtonpark 2 Afgesloten complex Vrijheidswijk ZW

208.172 1.053.208

256.920 43.939

Afgesloten complex Hemrik Afgesloten complex Newtonpark 1

Onderhoud gebouwen onderwijs Bodemsanering

140.235 6.747

24.883

0 0

0 0

0 0

0 0

0 0

0 0

0 0

0 0

0 0

0 0

0 0

0 0

0 0

0 0

0

832.789 232.906

2.858.921 253.587

271.748 269.230

0 0

22.829 4.663.441

89.523 46.503

15.396 168.879

1.940.938 11.938.064

334.500 248.964

0 627.000

7.774 26.000

3.655 0

8.191 5.346

10.476 170

778

622.817 200.520

2.902.498 16.448

208.289 19.574

200.282 382.137

24.173 4.581.609

1.282.310 0

18.636 148.767

1.641.277 3.971.947

178.717 573.966

83.216 267.110

1.250 776.357

45.520 4.162

71.111 43.285

124.860 4.723

4.444


Afgesloten complex Jelsumerstraat-Dammelaan Afgesloten complex Blitsaerd

Voorzieningen Afgesloten complex Goutum Noord

Omschrijving


841.734 32.386

917.087 264.139

740.932 435.896

768.624 94.670

337.500 6.782.699

5.314.714 510.274

490.629 168.503

3.051.316 17.083.427

363.955 728.206

0 1.065.035

242.876 49.643

66.000 0

194.000 6.000

25.851 2.194

21.217

29.785 6.906

43.949 4.587

19.777 5.985

31.286 15.496

11.128 240.037

202.117 15.073

16.025 7.751

110.712 285.838

5.757 33.431

1.840 18.364

7.774 26.000

3.633 23

8.191 1.454

4.626 171

778


Bijlagen

Totaal-generaal

Totaal voorzieningen

249

127.525.509

43.678.639

2.273.700 0

0 394.200

Achterstallig onderhoud verhard. (B’him Onderhoud oevers & steigers (B’him)

Onderhoud bruggen (B’him) Bovenwijkse voorzieningen

141.021 524.400

6.048.414 175.000

1.086.982

0

0 0

0 0

0 0

0 0

75.365.484

28.824.483

73.895 2.484.414

0 12.812

233.000 0

192.745 0

73.895 0

39.077 12.812

5.712 17.043

192.745 5.688

51.930.562 1.513.981

1.815.421 2.474.307

0 394.200

0 524.400

5.200.845 175.000

Eind saldo Bespaarde 2014 rente 746.882 8.515

Bijlagen

76.849.256 127.128.719 4.064.110

20.572.560

532.174 10.107

0 12.812

374.021 0

1.040.314 0

Begin saldo Rente Overige Verminderingen 2014 bijschrijving vermeerderingen 0 0 950.009 203.127

Herstructurering Grou Bijdrage huurwoningen (B’him)

Baggeren Boarnsterhim Recreatieve voorzieningen Sylsbrêge

Waterwegen / baggeren

Omschrijving



Bijlagen

250


Bijlagen

BIJLAGE C Overzicht gewaarborgde geldleningen

251

Hegie & Hegie Vastgoed bv

Cambuur

750 liquiditeit

2.043 bouw 38 starterswoningen v.Swietenstraat 8-10

Ien en Mien

St. Aldlanstate

Elkien

Investeringen

200 Verbouw dorpshuis

4.084

Elkien

Investeringen

252

BNG

Friesland Bank

Rabo

BNYMellon (v.h. F & C AbnAmro)

BNG

BNG

2.043

550

49

568

3.500

3.000

1.622

2.043

550

49

568

3.500

3.000

1.622

759

3.105

2.208

542

62

157

74

427

112

151

136

1.588

700

2.866

2.024

7

2.043

450

18

387

3.500

3.000

340

BNG

759

3.105

6

St.Verzorgingscentrum Utingeradeel

St. Het Fries Museum

1.715 nieuwbouw Fries Museum

BNG

542

124

157

147

2.208

5

x € 1.000

Bijlagen

8

2.043

450

18

387

3.500

3.000

340

1.906

1.588

700

2.866

2.024

427

56

151

68

Door Restant gemeente lening per gewaarborgd 31 dec. bedrag lening 2014 per 31 dec. 2014

1.906

St Jeugdzorg Friesland

1.576 Omzetting garanties vml. St. L'der Buitenschool

4

Door Restant gemeente lening per gewaarborgd 1 jan. bedrag 2014 lening per 1 jan. 2014

St.Verzorgingscentrum Utingeradeel

Stichting Zorggroep Noorderbreedte

Kredietbank Nederland

603 Saneringskredieten div.personen

3.582 Ver- en nieuwbouw

Tennisclub Nylân

155 renovatie tennisbanen

Stichting Zorggroep Noorderbreedte

Friesland Bank

St. Cultuurcentrum Leeuwarden

200 aankoop dienstencentrum Dirk Boutstraat 36 Friesland Bank

Friesland Bank

3

Geldverstrekker

210 renovatie en uitbreiding clubhuis voetbalvereniging LAC Frisia 1883

2

Naam van de geldnemer

2.760 Ver- en nieuwbouw

1

Oorspronkelijk bedrag Doel van de lening van de lening


1 Diversen Diversen Diversen Diversen Diversen Diversen Diversen Diversen Diversen Diversen Diversen Diversen Diversen Diversen Diversen Diversen Diversen

Particuliere hypotheken

















3


Geborgde particuliere leningen voor start NHG

2



253

Rabo Heerenveen

Rabo Surhuisterveen

Rabobank Sneek/z.w. Friesland

PVF/Syntrus Achmea

ING bank

OHRA

Florius vh Bouwfonds Hypotheken BV

Reaal verzekeringen

Rabobank Leeuwarden

Delta Loyd Levensverzekering

SNS Bank

Westland / Utrecht

Direktbank

SPF Beheer bv

Fortis bank

Aegon

Obvion (Stichting Pensioenfonds ABP)

4

Geldverstrekker

215

87

125

201

3.784

77

500

236

2.821

58

81

294

150

9

329

1.025

2.478

5

Restant lening per 1 jan. 2014 6

215

87

125

201

3.784

77

500

236

2.821

58

81

294

150

9

329

1.025

2.478

Door gemeente gewaarborgd bedrag lening per 1 jan. 2014

-80

40

35

168

3.616

77

617

236

1.374

57

78

294

150

7

126

1.006

2.744

7

Restant lening per 31 dec. 2014 8

-80

40

35

168

3.616

77

617

236

1.374

57

78

294

150

7

126

1.006

2.744

Door gemeente gewaarborgd bedrag lening per 31 dec. 2014

Bijlagen

1

Diversen Diversen Diversen Diversen





Diversen Diversen Diversen Diversen Diversen Diversen Diversen Diversen Diversen Diversen Diversen Diversen Diversen Diversen

verstrekt in 1995

verstrekt in 1996

verstrekt in 1997

verstrekt in 1998

verstrekt in 1999

verstrekt in 2000

verstrekt in 2001

verstrekt in 2002

verstrekt in 2003

verstrekt in 2004

verstrekt in 2005

verstrekt in 2006

verstrekt in 2007

verstrekt in 2008

Nationale Hypotheek Garantie

Diversen

3



2



254

Diversen

Diversen

Diversen

Diversen

Diversen

Diversen

Diversen

Diversen

Diversen

Diversen

Diversen

Diversen

Diversen

Diversen

Rabo Eindhoven

Generali overzicht 31.12.2010

ABN AMRO

ABN AMRO

Nationale Nederlanden

4

Geldverstrekker

212

107.900

109.800

134.100

107.150

63.500

49.850

29.650

22.650

28.650

22.100

16.650

13.650

9.550

7.550

53.950

54.900

67.050

53.575

31.750

24.925

14.825

11.325

14.325

11.050

8.325

6.825

4.775

3.775

34.513

34.648

149

575

2.826

212

42

6


42

149

575

2.826

5

Restant lening per 1 jan. 2014

211

105.350

106.800

130.550

104.600

60.950

46.300

27.650

20.650

27.650

22.100

15.650

13.650

9.550

6.550

34.739

93

149

575

3.518

7

Restant lening per 31 dec. 2014

93

149

575

3.518

211

52.675

53.400

65.275

52.300

30.475

23.150

13.825

10.325

13.825

11.050

7.825

6.825

4.775

3.275

34.615

8


Bijlagen

Diversen Diversen Diversen Diversen

verstrekt in 2010

verstrekt in 2011

verstrekt in 2012

verstrekt in 2013

3

Diversen

Diversen

Diversen

Diversen

Diversen

4

Geldverstrekker

Woonzorg Nederland

13.039 Diversen

Totaal

Stichting Habion v.h.Woonpalet

Elkien

359.715 Diversen

38.815 Diversen

Stichting WoonFriesland

255

Door het WSW geborgde geldleningen met de gemeente als achtervang (indirecte borgstelling)

Diversen

verstrekt in 2009

2


266.662 Diversen

1



623.316

10.443

28.772

343.757

240.344

1.333.200

104.900

120.000

156.200

139.650

114.450

7

Restant lening per 31 dec. 2014

991.094 1.991.255

327.006

654.010 1.947.808

5.586

17.284

182.673

121.463

629.575

60.000

78.875

70.825

58.500

6


11.172

34.567

365.346

242.925

1.259.150

120.000

157.750

141.650

117.000

5

Restant lening per 1 jan. 2014

1.012.873

311.658

5.222

14.386

171.878

120.172

666.600

52.450

60.000

78.100

69.825

57.225

8


Bijlagen


Bijlagen

256


Bijlagen

BIJLAGE D Overzicht personele sterkte, personeelslasten en Wet normering bezoldiging topfunctionarissen

257


Bijlagen

Overzicht personele sterkte 2014 (in fte) Raadsleden Burgemeester en wethouders Overig gemeentepersoneel Griffie en Concernstaf Dienst Welzijn Dienst Stadsontwikkeling Dienst Algemene zaken Totaal

Formatie 1-1-2014 37 5

Formatie 31-12-2014 37 6,6

19,90 230,55 431,11 362,92

22,14 232,94 430,29 361,92

1.086,48

1.090,89 x € 1.000

Overzicht salarissen en sociale lasten huidig personeel 2014 Per dienst

Begroting

Rekening

Raadsleden

744

740

Burgemeester en wethouders

758

731

> kosten personeel

2.072

1.794

> inhuur personeel

44

28

-

-

2.116

1.823

> kosten personeel

15.900

13.317

> inhuur personeel

3.407

7.839

Huidig personeel Griffie en Concernstaf

> vergoedingen voor personeel Netto-kosten personeel Dienst Welzijn

> vergoedingen voor personeel

-68

-2.127

19.240

19.029

> kosten personeel

27.169

23.295

> inhuur personeel

1.065

5.733

-

-1.631

28.234

27.397

> kosten personeel

21.392

19.695

> inhuur personeel

2.626

4.003

Netto-kosten personeel Dienst Stadsontwikkeling

> vergoedingen voor personeel Netto-kosten personeel Dienst Algemene zaken

> vergoedingen voor personeel Netto-kosten personeel TOTAAL

258

-615

-1.411

23.403

22.287

74.495

72.006


Bijlagen

x € 1.000 Overzicht uitkeringen en sociale lasten huidig personeel Samengevat Begroting

Rekening

> kosten personeel

68.035

59.572

> inhuur personeel

7.143

17.603

-683

-5.169

74.495

72.006

> vergoedingen voor personeel TOTAAL

259


Bijlagen

Verantwoording uit hoofde van de Wet normering bezoldiging topfunctionarissen publieke en semipublieke sector (WNT) WNT-verantwoording 2014 gemeente Leeuwarden Per 1 januari 2013 is de Wet normering bezoldiging topfunctionarissen publieke en semipublieke sector (WNT) ingegaan. Deze verantwoording is opgesteld op basis van de volgende op de gemeente Leeuwarden van toepassing zijnde regelgeving: het Algemene WNT-maximum. Het bezoldigingsmaximum in 2014 voor de gemeente Leeuwarden is € 230.474. Het weergegeven toepasselijke WNT-maximum per persoon of functie is berekend naar rato van de omvang (en voor topfunctionarissen tevens de duur) van het dienstverband, waarbij voor de berekening de omvang van het dienstverband nooit groter kan zijn dan 1,0 fte. Bezoldiging topfunctionarissen Leidinggevende topfunctionarissen9

(Bedragen in €)

Functie(s) Duur dienstverband in 2014 Omvang dienstverband (in fte) Gewezen

topfunctionaris?10

(Fictieve) dienstbetrekking?11 Zo niet, langer dan 6 maanden binnen 18 maanden werkzaam?

R.J. Hoek

F.A.J.M. van Beek

Gemeentesecretaris

Griffier

1/1 - 31/12

1/1 - 31/12

1,0

1,0

nee

nee

nee

nee

ja

ja

129.944

88.345

Bezoldiging Beloning Belastbare onkostenvergoedingen

0

0

Beloningen betaalbaar op termijn

21.677

14.492

151.621

102.837

230.474

230.474

Totaal bezoldiging

151.621

102.837

Toepasselijk WNT-maximum

230.474

230.474

Totaal bezoldiging 12

Toepasselijk WNT-maximum

Motivering indien overschrijding: n.v.t.

Motivering indien overschrijding: n.v.t.

Toezichthoudende topfunctionarissen Niet van toepassing

9 Deze tabel is bedoeld voor de topfunctionarissen (en gewezen topfunctionarissen) met executieve taken, d.w.z. de leden van het hoogste uitvoerende orgaan en de daaraan ondergeschikte(n), en degene(n) belast met de dagelijkse leiding van de gehele rechtspersoon. 10 Van een gewezen topfunctionaris is sprake indien de functionaris in het verleden - maar na 1 januari 2013 een functie als topfunctionaris heeft bekleed, en bij beëindiging van deze functievervulling bij dezelfde instelling of rechtspersoon een functie als niet-topfunctionaris is gaan vervullen. Gedurende deze periode van functievervulling in de andere functie kwalificeert de functionaris als ‘gewezen topfunctionaris’. 11 Indien ‘ja’: afzonderlijke looncomponenten verplicht vermelden; indien ‘nee’: alleen totaal honorarium (excl. BTW)) vermelden bij Totaal bezoldiging (het gaat om een extern ingehuurde functionaris) 12

waarbij: x = voor instelling geldend WNT-bezoldigingsmaximum, a = deeltijdfactor (maximaal 1,0

fte) en b = functieduur in kalenderdagen

260


Bijlagen

BIJLAGE E Stand van zaken bezuinigingen

261

272

12 BALANSSANERING 2

262

26

3000

273

550

0

1.000 1.000 1.000 1.000

272

62

40

273

61

0

6.400

273

61

248

248

99

500

125

248

366

2011

26

40

273

366

248

454

39

41

99

31

1000

61

454

31

2012

62

454

500

32

2014 2015 2016 2017

1000 1.000

61

454

31

2013

GEREALISEERD

1000 1.000

Totaal

1816

1.000 1.400

2017

454

454

2016

1816

2015

39 454

500

32

2014

0 454

31

2013

41

80

80

31

2012

OORSPONKELIJKE OPGAVE

0

99

31

99

500

125

11 BALANSSANERING 1

GENERIEKE EFFICIENCY 13 TAAKSTELLING BEDRIJFSVOERING AANVULLING OP GENERIEKE TAAKSTELLING IV.M. MAATREGEL 13a 18 AANVULLING OP GENERIEKE TAAKSTELLING I.V.M. MAATREGEL 13b 33

2011

1.000 1.000

Totaal

550

STATUS

10 VERLAGEN POST ONVOORZIEN

EFFICIENCY EN OPTIMALISATIE 4 HONDENBELASTING INVOEREN ROEREND ZAAK 5 BELASTING PRECARIO WOONSCHEPEN EN OZB 6 WOONWAGENS COMPENSATIE WEGVALLEN DEEL 7 OPBRENGST RZB SCHRAPPEN STELPOST 8 TOEKOMSTIGE TEGENVALLERS VERLENGEN 9 AFSCHRIJVINGSTERMIJNEN

1 VERHOGING RIOOLBELASTING STIJGING OPBRENGST 2 GRAFRECHTEN VERHOGING 3 PARKEEROPBRENGSTEN

MAATREGEL COLLEGEPROGRAMMA DOORPAKKEN; PERIODE 20112017: PEILDATUM 31-12-2014

Monitor Doorpakken


-26

-40

3.400

0

0

0

0

0

-39

-41

80

0

0

0

0

In plaats van beëindigen stelpost onderwijs specifieke doelgroepen.

In plaats van besparing op kunstbezit

In verband met stand AR teruggedraaid in kader van begroting 2012 Nb. Taakstelling bedraagt in totaal € 6,4 mln. waarvan 3 mln. in 2011-2014 en restant in periode 2015-2017

Betreft stijging Invorderingsopbrengsten

Tariefsverhoging doorgevoerd per 1 januari 2014 Is samenvoeging van de volgende in het collegeprogramma "Nieuwe tijden" opgenomen maatregelen: afschaffen kwijtschelding hondenbelasting en kostenverhaal maaien hondenuitlaatvelden Ingetrokken op basis van amendement 4a Raad 8-11-2010 Opgevoerd op basis van amendement 4a Raad 8-11-2010

RESTEERT OPMERKING

x € 1.000

Bijlagen

10 42

100 49

40

128

10

42

25

100

49

VERLAGEN KOSTEN BEHEER 18 KUNSTBEZIT

19 VERSOBERING HCL

20 BEEINDIGEN BESPELEN CARILLON EFFICIENTERE INZET BELEIDS- EN PR 21 ACTIVITEITEN WONINGBOUW

22 VERVALLEN WETHOUDERSBUDGET

23 FORMATIE STADSWACHTEN SPORTINZET ALLEEN IN 6 24 PRIORITEITSWIJKEN

25

40

44

4

100

2011

VERLAGING SUBSIDIE LOCALE 17 OMROEP

1400

HERVORMEN KUNST-EN CULTUUR 16 EDUCATIE

100

0

Totaal

138

STATUS

14 POLITIEK BESTUUR TAAKSTELLING GEMEENSCHAPPELIJKE REGELINGEN 15 (HVD)

MAATREGEL COLLEGEPROGRAMMA DOORPAKKEN; PERIODE 20112017: PEILDATUM 31-12-2014 AANVULLING OP GENERIEKE TAAKSTELLING I.V.M. MAATREGEL 13c 19 AANVULLING OP GENERIEKE TAAKSTELLING I.V.M. MAATREGEL 14C 40


10

2012

128

10

1400

2013

10

138

85

2014

10

2015


2017

263

2016

49

100

25

42

10

48

0

44

1150

138

100

80

Totaal

49

100

25

42

10

100

2011

18

138

2012

48

6

1150

80

2013

GEREALISEERD

10

10

2014 2015 2016 2017

0

0

0

0

0

80

40

0

0

0

0

85

-80

Oorspronkelijke bezuiniging in uiteindelijke besluitvorming Raad met € 250.000 neerwaarts bijgesteld. Oorspronkelijke fasering afbouw: 2011: € 4.000; 2011-t/m 2015 : €10.000 per jaar; gewijzigde afbouw: vanaf 2012: 18.000/6.000/10.000/10.000; NB nieuwe subsidiering opgenomen in collegeprogramma "iedereen is Leeuwarden". Maatregel afgevoerd; taakstelling toegevoegd aan generieke taakstelling (zie maatregel 13A) Conform besluitvorming raad is besparing met € 80.000 verlaagd onder gelijktijdige toevoeging van zelfde bedrag aan generieke taakstelling bedrijfsvoering (zie 13B)

Verlaging aantal wethouders van 5 naar 4

In plaats van besparing huisvesting MCC/MFC

In verband met verlaging taakstelling versobering HCL

RESTEERT OPMERKING

Bijlagen

BEEINDIGEN STELPOST ONDERWIJS 33 SPECIFIEKE DOELGROEPEN BEEINDIGEN GEMEENTELIJKE DEEL 34 ONDERWIJSACHTERSTANDENBELEID 35 HERINRICHTING WMO ; BIJGESTELD (VERANDERAGENDA)

31 AKTEN FRIES STOPPEN TAAKSTELLING 32 ONDERWIJSHUISVESTING

INCIDENTELE INZET FRICTIE 28a MIDDELEN T.B.V. MAATREGEL 28 VEREENVOUDIGING OPENBAAR 29 GROEN 30 SLIMMERE METHODE VAN ONKRUIDBESTRIJDING

27 BEPERKING WIJKPANELBUDGETTEN 28 VERMINDERING AANTAL LANTAARNPALEN

MAATREGEL COLLEGEPROGRAMMA DOORPAKKEN; PERIODE 20112017: PEILDATUM 31-12-2014 INCIDENTEEL MAKEN SUBSIDIE 25 TOPSPORT VERHOGEN TARIEVEN 26 SPORTACCOMMODATIES

STATUS

73

73

26

252 1000

252 4000

20

20

26

4

22 150

4

22 150

150

50

50

150 75

2011

Totaal


1500

75

2012

750

2013

750

2014

2015


2017

264

2016

252 4000

0

20

4

22 150

112,5

150 37,5

73

50

Totaal

252 1000

20

4

22

150

73

50

2011

1500

150

75

2012

750

37,5

37,5

2013

GEREALISEERD

750

2014 2015 2016 2017

0

26

0

0

0

0

0

0 37,50

0

0

Het wmo-tekort is na de totstandkoming van het collegeprogramma 'Doorpakken' bijgesteld tot € 4 mln. In het collegeprogramma werd nog uitgegaan van € 1,12 mln. Dit heeft geresulteerd in de "veranderagenda 2011-2014". Wordt

Betreft vermindering ureninzet; is daarom toegevoegd aan generieke taakstelling (zie maatregel 13B)

Uitgevoerd met 1 jaar vertraging conform besluitvorming Raad; De tegenvaller van € 150.000 is voor 2011 verwerkt in financiële positie.

Eind 2013 is de eerste tranche van 500 lichtmasten verwijderd. De tweede tranche van 500 lichtmasten en de daarmee te bereiken besparing van € 37.500 zal in 2015 en volgende jaren worden gerealiseerd. De nog niet volledig gerealiseerde taakstelling wordt in het betrokken jaar aangevuld met frictiemiddelen (2012,2013) cq wordt verwerkt in rekeningresultaat (2014)

RESTEERT OPMERKING

Bijlagen

442

255

38 DIGITALE HUISKAMERS BEEINDIGEN INZET FRICTIEMIDDELEN T.B.V. 38a VERTRAGING MAATREGEL 38 BESPARING LOKETFUNCTIE 39 WELZIJNSINSTELLINGEN

10

Totaal

130

STATUS

37 KOERSWIJZIGING MAATSCHAPPELIJK VASTGOED

BEEINDIGEN ANTI36 DISCRIMINATIEPRIJS

MAATREGEL COLLEGEPROGRAMMA DOORPAKKEN; PERIODE 20112017: PEILDATUM 31-12-2014


255

10

2011

221

2012

221

130

2013

2014

2015


2017

265

2016

175

175 442

80

10

2011

255

130

10

Totaal

221

175

2012

221

130

2013

GEREALISEERD

2014 2015 2016 2017

0

0

0

0

0 Eind maart 2011 heeft het college een besluit genomen over de aanpak van deze taakstelling. Per 2013 wordt op het buurten wijkwerk € 130.000 bezuinigd. Deze bezuiniging is ingeboekt. Op 23 april 2012 heeft de raad een motie maatschappelijk vastgoed aangenomen met de opdracht te kijken naar dubbelgebruik, overdracht aan wijkverenigingen, eigen beheer en onderhoud van wijkverenigingen en samenwerking met corporaties. Over de uitwerking van deze motie heeft de raad in oktober een informerende brief ontvangen. Bij het richtinggevend debat in mei 2013 heeft de raad voor 2013 en 2014 middelen beschikbaar gesteld voor de beheerders. De raad zal in de loop van 2015 een besluit nemen over het nieuwe wijken- en dorpenbeleid. Dit mede in het licht van het Collegeprogramma "Iedereen en Leeuwarden" en de daarin voor dit beleidsterrein uitgetrokken extra middelen

afzonderlijk over gerapporteerd. Ook de jaarschijf 2014 van € 750.000 is gerealiseerd.

RESTEERT OPMERKING

Bijlagen

46 KORTING STELPOST

INZET FRICTIEMIDDELEN T.B.V. 45a VERTRAGING MAATREGEL 45

43A SUBSIDIETEKORT SW DEKKEN UIT PARTICIPATIEBUDGET INCIDENTEEL MAKEN 44 STIMULERINGSFONDS 45 EFFICIENCY TAAKSTELLING BRUGBEDIENING

42 43

41

40a

INZET INCIDENTELE FRICTIEMIDDELEN T.B.V. MAATREGEL 40 MONITORING ARBEIDSPARTICIPATIE BEEINDIGEN GEMEENTELIJK DEEL WWW-WERKDEEL BEEINDIGEN AANVULLENDE BIJDRAGE SOCIALE WERKVOORZIENING

MAATREGEL COLLEGEPROGRAMMA DOORPAKKEN; PERIODE 20112017: PEILDATUM 31-12-2014 40 INTEGRATIE MCC IN MFC

STATUS

72

100

240

117 493

42

Totaal 85


18

240

42

2011

18

50

117

2012

18

50

493

2013 85

18

2014

2015


2017

266

2016

72

150

240 50

493

0

117

42

170

Totaal

18

240

42

2011

18

50

117

2012

18

50

50

85

2013

GEREALISEERD

18

50

493

85

2014 2015 2016 2017

0

50

0

-493

493

0

0

0

Tweede trance van € 50.000 wordt gerealiseerd in 2015 als Zette brug wordt vervangen door aquaduct.

Het subsidietekort WSW (verschil rijksbijdrage en CAO-gerelateerde kosten SW) kan vanaf 2014 ten laste worden gebracht van het ontschotte participatiebudget. Dit betekent dat gemeentelijke bijdrage weliswaar niet komt te vervallen maar vanaf 2014 gedekt kan worden ten laste van het Participatiebudget. Begrotingstechnisch is de beoogde budgetverlaging daarmee gerealiseerd zij het niet in de oorspronkelijke vorm. Om die reden is status geel en is maatregel 43 A opgevoerd. Ter compensatie maatregel 43

Bezuiniging bleek bij nader inzien op verkeerde veronderstellingen gebaseerd. Vanaf 2015 wordt maatregel vervangen door verhoging generieke taakstelling op bedrijfsvoering (Welzijn). Voor 2013 en 2014 wordt wegvallen besparing gecompenseerd door inzet frictiemiddelen

RESTEERT OPMERKING

Bijlagen

94

2011

37

2012

112

2013

2014

2015

2017

112

131

Totaal

94

2011

37

2012

175

125

135

4.149 3.319

173

-522 3.573

BIJSTELLING OP OORSPRONKELIJKE OPGAVE

NOG TE REALISEREN

267

Maatregel afgevoerd cq vervangen door alternatieve maatregel. Uitvoering volgens plan Uitvoering vraagt om specifieke ambtelijke en/of bestuurlijke keuzes en sturing Incidentele inzet van frictiemiddelen

4.095

SALDO

Legenda

2014 2015 2016 2017

4.321 3.454

112

2013

16.396

16.396 4.998 3.920

608

1.000 1.400 17.003 5.173 4.045

2016

GEREALISEERD

STRUCTUREEL GEREALISEERD

20.490 5.327 3.846 4.943 3.049 1.010

112

131

Totaal


20.490

STATUS

TOTALE OPGAVE OP BASIS NETTO BEZUININGING DOORPAKKEN IN NIEUWE TIJDEN(12 MLN), NIEUW VOOR OUD (2,21 MLN) INCLUSIEF VERHOOGDE TAAKSTELLING WMO (2,88 MLN) EN DOORLOPENDE TAAKSTELLING OP BEDRIJFSVOERING (3,4 MLN)

RESUME DOORPAKKEN

STRUCTUREEL GEREALISEERDE BEZUINIGINGEN

INZET FRICTIEMIDDELEN

49 TOTAAL

BEEINDIGING MILIEUVOORLICHTING -EN 47 COMMUNICATIE BEEINDIGING INVESTERINGSIMPULS 48 GROEN

MAATREGEL COLLEGEPROGRAMMA DOORPAKKEN; PERIODE 20112017: PEILDATUM 31-12-2014 INFRASTRUCTUUR MET 10%


0

0

3.573

RESTEERT OPMERKING

Bijlagen

Bijdrage SSL

AANVULLING VANUIT MAATREGEL 6

50

REKENKAMER EN GRIFFIE REDUCTIE OVERHEAD: TAAKST. ORGANISATIEONTWIKKELING PAKKET A AANVULLING VANUIT PAKKET B

80

1100 50

500

300

-80

RENTE TOEREKENING

AFSCHRIJVINGSSYSTEMATIEK

Toegevoegd aan reductie overhead

12

500

300

13

100

12

400

13

180

SALARISBUDGETTEN

Bijdrage (voormalige) AZ

300

70

300

70

BRANDWEERKAZERNE VERVANGENDE MAATREGEL BESPARING OP BRANDWEERKAZERNE REGIONALISERING BRANDWEER

239

2017

0

0

0 0

268

0

12

500

300

100

12

500

400

38

0

0

0

70 0 300

2016

0 0

100

-50

128

2015

RESTEERT

0

300

455

872

2014

GEREALISEERD

0

0

239

BALANSSANERING

872

2017 Totaal

405

455

-50

2016

405

2015

VOORZIENING VOORMALIG PERSONEEL

872 128

2014

128

Totaal


872 128

STATUS

KOSTENDEKKEND MAKEN RIOOLHEFFING OZB VERHOGING IN COMBINATIE LASTENVERLAGING AFVALSTOFFENHEFFING EN RIOOLRECHTEN

MAATREGELEN BEGROTING 2014 (PAKKET A); PEILDATUM 31-12-2014

Monitor pakket A


In inrichtingsplan SSL is 4 ton verwerkt in financieel plaatje; 1 ton is inzet van heroriëntatie F&J functie

Verwerkt in begroting 2015

Op basis van DR besluit sept 2014 is 80.000 toegevoegd aan maatregel 10 (Overhead)

Gecorrigeerd in Collegeprogramma IIS Besparing blijkt bij nader inzicht niet te verzilveren. Wordt gecompenseerd door vervangend voorstel. Tegenvaller 2014 verwerkt in rekeningresultaat. Nog invullen en adresseren binnen bedrijfsvoering


NB maatregelen 1a en 1 b zijn in het Apakket samen genomen onder de noemer: rioolheffing/afvalstoffenheffing Met vertraging doorgevoerd vanaf 2015. Tegenvaller 2014 verwerkt in rekeningresultaat

OPMERKINGEN

500

60

250

500

2014 2015

GERESERVEERDE FRICTIEMIDDELEN

250

2016

x € 1.000

Bijlagen

2017

175

375

142

INDEXERING SUBSIDIES

BELASTINGMAATREGELEN

DIVERSE BEGROTINGSHOOFDSTUKKEN

375

175

75

Bijdrage (voormalig) AZ

200

75

Bijdrage sociaal

KAPITAALLASTEN ONDERWIJS

75

200

250

FLEXIBELE INZET PERSONEEL

Bijdrage Fysiek

250

SECUNDAIRE PERSONEELSKOSTEN

25

150

150

ONDERHOUD GEMEENTELIJK VASTGOED

Bijdrage Concernstaf

305

Restant

250

100

Bijdrage Sociaal

200

375

175

75

75

75

25

50

2015

2016

GEREALISEERD

2014

269

375

175

0

75

75

75

25

250

0

0

0

0

2017 Totaal 100 0

100

2016

Bijdrage Fysiek

2015

100

2014

Bijdrage concernstaf

Totaal

125

STATUS


Aanvulling van uit onderzoek naar besparingen bij fin en jur. Functie Bijdrage voormalig AZ



2017

0

0

200

0

0

0

0

0

150

305

100

100

100

125

100

RESTEERT


Zie B&W besluit 24/6/2014; inmiddels doorgevoerd.

Volledig verwerkt in begroting 2015 Verdeling conform afspraak CO; verwerkt in begroting 2015

Besparing heeft relatie met voorgenomen organisatiewijziging KCC pakket; zie opmerking bij pakket B (Stroomlijnen processen dienstverlening). In het rapport 'Frontoffice Dienstverlening gemeente Leeuwarden' wordt 1 fte gerealiseerd door reductie management participatie. Conform DT besluit sept 2014: bijdrage Welzijn aan maatregel 6 toevoegen aan nog niet ingevulde deel van overheadtaakstelling en BPV opdragen voor eind 2015 met voorstel tot realisatie te komen

Realisatie door vermindering management (directeur AZ)

OPMERKINGEN

50

2014 2015


2016

Bijlagen

2017

-239 5.547 3.559 1.988

Gerealiseerd

Nog te realiseren

1.893

Legenda

2.531

40

10

60

82

0

2016

0

0

0

0

0 1.988

2017

RESTEERT

OPMERKINGEN

Incidentele inzet van frictiemiddelen

Uitvoering vraagt om specifieke ambtelijke en/of bestuurlijke keuzes en sturing

Uitvoering volgens plan

Maatregel afgevoerd cq vervangen door alternatieve maatregel.

1.028

2015

GEREALISEERD

2014

270

3.559

40

10

60

2017 Totaal 82

Correctie

12

2016

5.786

863

2015

Opgave

RESUME PAKKET A

3.018

40

40

5.786

10

10

AFVAL FESTIVALS ADVISERING RUIMTELIJKE ORDENING &INRICHTING

TOTAAL PAKKET A

60

2014

Sociaal

Totaal 82

STATUS


Fysiek



610

750

2014 2015


250

2016

Bijlagen

0

2017

12

HERINRICHTING BIBLIOTHEEKFUNCTIE

11 REDUCTIE OPENBARE VERLICHTING

460

30

9 VERKEERS EN VERVOERSBELEID AANVULLING OP ORGANISATIEONTWIKKELING (€ 50.000) : 10 Zie PAKKET A 100

0

400

8 ANDERS ORGANISEREN ONDERHOUD OPENBARE RUIMTE

75 40

VERHOGEN RENDEMENT VASTGOEDPORTEFEUILLE

7 VOORDELEN SAMENWERKING HCL & TRESOAR

6

30

40 600

3 EFFICIENTERE INZET FORMATIE TOERISME 4 EXPLOITATIE SPORTACCOMMODATIES : Taakstelling richt zich voor 4 ton op besparingen binnen de bedrijfsvoering van de BV sport ("groen") en voor 2 ton op mogelijkheden om via versobering van de taken van BV Sport op het gebied van beheer , onderhoud en exploitatie tot bezuiniging te komen (geel)

5 ARCEOLOGIEBELEID DEKKEN UIT PROJECTEN

70

2 SUBSIDIE VVV

TOTAAL

30

40 100

2014

30

75

30

100

70

100

2015

30

100

20

200

2016


100

STATUS

BESPARING OP ENERGIELASTEN GEMEENTELIJKE 1 GEBOUWEN

MAATREGELEN COLLEGEPROGRAMMA 'IEDEREEN IS LEEUWARDEN'; PEILDATUM 31-12-2014

Monitor Collegeprogramma 2014-2017


271

460

40

300

20

200

2017

0

0

0

30

0

0

0

0

40 0

0

0

TOTAAL

30

40

2014

2015

GEREALISEERD 2016

2017

460

100

0

400

40

75

30

0 600

70

100

RESTEERT

In de visie op de nieuwe bibliotheek : Een nieuwe bibliotheekfunctie voor de gemeente Leeuwarden: “Van collectie naar connectie" is de structurele bezuiniging ad € 460.000 verwerkt. De ombuiging zal uiteindelijk in 2017 worden gerealiseerd.

Op basis van Collegebesluit 1/7/2014 is fasering gewijzigd in: 2014 0 2015 100 2016 100 2017 400 Faseringsverlies wordt gecompenseerd uit frictie (reeks 1). voor transitiekosten is afzonderlijk budget beschikbaar (reeks 2).

OPMERKINGEN

120

175

120

20

100

100

20

100

250

100

250

500

175

100

200

2014 2015 2016


x € 1.000

Bijlagen

100

2017

35

40

2017

100 250 100

17 ANDERS INRICHTEN BESTUURLIJKE ADVISERING

18 VERHOGEN PARKEERTARIEVEN

19 DIENSTVERLENINGSLOKET GROU

50

50

272

100

250

40

12

15C Ketenoptimalisatie SSL 15 D Ketenoptimalisatie KCC 57

110

15B digitalisering KCC

16 VOORZIENING WACHTGELDEN BESTUURDERS

88

15A digitalisering poststroom

15 STROOMLIJNEN PROCESSEN DIENSTVERLENING

400

15

2016

14b Nog in te vullen

57

2015

150

300

2014

14a Taakstelling belastingen

550

14 VOORDELEN OUSOURCING EN SAMENWERKING

TOTAAL


40

STATUS

13 OVERDRACHT BEHEER PONT DE BURD



0

0

0

57

0

0

0

0

0

0

0

0

TOTAAL

57

2014

2015

GEREALISEERD 2016

2017

100

250

100

0

90

12

110

88

400

150

40

RESTEERT

Opdracht verstrekken aan overleggroep CRG om op basis van eerdere analyse en rekening houdend met de gewijzigde omstandigheden (nieuwe P&C cyclus/werkwijze raad)

Zie B&W besluit mei 2014 Eerste kwartaal 2015 nadere besluitvorming DT over outsourcingskeuzes Het rapport "frontoffice dienstverlening gemeente Leeuwarden is het ORtraject ingegaan. De beoogde invoering van de organisatiewijziging is 2015. Instemming met en uitvoering van het traject geeft invulling aan de structurele ombuiging

OPMERKINGEN

75

2014 2015 2016


Bijlagen

2017

Gerealiseerd

Correctie

RESUME Collegeprogramma 2014-2017 Opgave

127

3792

3.792 0

3.792

TOTAAL PAKKET B

TOTAAL

227

2014

Legenda

470

2015

2.360

150

2017

127

0

TOTAAL

127

2014

0

2015

GEREALISEERD

0

2016

450 0 3.665

2017

RESTEERT De structurele bezuiniging zal worden gehaald door een combinatie van het niet geheel uitkeren van de inflatie index, en een herbeoordeling van subsidies in het sociaal domein. B&W zijn hierover geïnformeerd en hebben al besloten tot een bezuiniging op subsidies in het sociaal domein van € 175.000 structureel door het toepassen van indexmaatregelen (Pakket A, b&w besluit 1-7-2017)

OPMERKINGEN

273

Incidentele inzet van frictiemiddelen

Uitvoering vraagt om specifieke ambtelijke en/of bestuurlijke keuzes en sturing

Uitvoering volgens plan

Maatregel afgevoerd cq vervangen door alternatieve maatregel.

735

300

2016


450

STATUS

20 AFROMEN SUBSIDIES



2014 2015 2016


Bijlagen

2017


Bijlagen

274


Bijlagen

BIJLAGE F Overzicht subsidies instellingen

275


Instelling AanZet Afûk Amaryllis Befrijdingsfestival Fryslân Beheerstichting MFC Camminghaburen Beheerstichting MFC Camminghaburen Bibliotheken Midden-Fryslân Bibliotheken Midden-Fryslân Buurt- en speeltuinvereniging De Vluchtheuvel Buurt- en speeltuinvereniging Insulinde Buurtvereniging Hollanderwijk BV Fryslân Milieu Diensten BV Sport BV Sport Centrum Tumba Centrum Tumba Centrum voor de Film in Friesland Centrum voor de Film in Friesland COC Friesland COC Friesland Coöperatie Amaryllis Coöperatieve Vereniging Amaryllis U.A De Bontekoe `LTV' De Harmonie Stadsschouwburg Leeuwarden De Harmonie Stadsschouwburg Leeuwarden Dress for Success Leeuwarden Fries Straatfestival Gehandicapten Sportvereniging Door Ontspanning Valide GGD Fryslân GGZ Friesland Grafisch Atelier Friesland Grafisch Atelier Friesland Grafisch Atelier Friesland Zienn Zienn Humanitas Afdeling Leeuwarden Humanitas Afdeling Leeuwarden Humanitas District Noord Interkerkelijke Stichting Aanloophuis Jeugdcultuurfonds Friesland Jeugdsportfonds Keramiekmuseum Princessehof Kinderopvang Catalpa Kredietbank Nederland Kredietbank Nederland Kunstkade

Bijlagen

Onderwerp subsidie Algemene subsidie t.b.v. activiteiten Subsidie cursusjaar 2014-2015 Financiering investering Subsidie Befrijdingsfestival Accommodatiebeheer Variabele huisvestingslasten Algemene subsidie t.b.v. activiteiten Project ‘De bibliotheek op school’ Buurt- en Speeltuinvereniging De Vluchtheuvel: buurt-, wijken dorpshuizen Buurt- en Speeltuinvereniging Insulinde: de buurt-, wijken dorpshuizen Buurtvereniging Hollanderwijk: de buurt-, wijken dorpshuizen Loonkostensubsidie Algemene subsidie t.b.v. activiteiten Loonkostensubsidie Antidiscriminatiemeldpunt Nacht van de liefde Meerjarenplan 2013-2016 Noordelijk Film Festival Algemene subsidie t.b.v. activiteiten Ket Koplopersproject Kindpakket Algemene subsidie t.b.v. activiteiten Nationaal Ranglijsttoernooi Algemene subsidie t.b.v. activiteiten Boekenbal voor lezers Algemene subsidie t.b.v. activiteiten Fries Straatfestival Subsidie sportactiviteiten

(€) 246.671 7.200 436.000 30.000 25.000 16.500 2.772.900 15.000 6.500

Provinciale ondersteuning van de Sociale Teams Subsidie OGGZ Verhuizing en inrichting van de Haniahof Beheer en huisvesting Subsidieaanvraag activiteiten Algemene subsidie t.b.v. activiteiten Huis voor Jongeren Project Homestart Project Doorstart Activiteit Begeleide Omgangsregeling (BOR) Algemene subsidie t.b.v. activiteiten Algemene subsidie t.b.v. activiteiten Aanvullende subsidie Jeugdsportfonds Algemene subsidie t.b.v. activiteiten Implementatie VVE; Uk en Puk Integrale schuldhulpverlening PING loket Algemene subsidie t.b.v. activiteiten

146.292

276

9.000 5.500 100.625 6.331.524 22.284 76.969 5.000 119.000 89.000 16.300 10.000 20.000 1.747.600 6.700 3.307.760 20.000 10.000 140.000 12.750

1.175.140 25.000 16.500 5.000 7.651.500 60.000 75.000 60.000 7.500 10.742 50.000 20.000 275.000 6.655 1.053.422 58.000 836.000


Instelling LAC "Frisia 1883" Leeuwarden City Jam Leeuwarden Studiestad Leeuwarden Studiestad Leeuwarder Historische Vereniging Aed Levwerd Leeuwarder Schoolvereniging Leeuwarder Speeltuin Centrale Leger des Heils Leger des Heils Media Art Friesland MFC Jirnsum "It Kattehûs" MFC Westenkwartier MFC Westenkwartier MFC Zuiderburen Natuurmuseum Fryslân Noorderbreedte bv Omroep LEO OSG Piter Jelles Popfabryk Popfabryk Proloog Proloog Proloog Proloog Proloog Reax Deta B.V. Resto VanHarte ROC Friese Poort Sinne Kinderopvang SISA Peuterspeelzaalwerk Slachtofferhulp Nederland Socversity B.V. Solidair Friesland KSMA Solidair Friesland KSMA Speeltuinvereniging Grou SPOONK/Caro Kroon SPOONK/Caro Kroon Stenden Hogeschool Stichting Stichting Stichting Stichting Stichting

Beheer MFC Eeltsje Hiem Bewoners Platform Achter de Hoven BoboB Bruist Buurthuis Tjerk Hiddes

Bijlagen

Onderwerp subsidie Projectplan Wijkparticipatieproject LAC Frisia 1883 Leeuwarder City Jazz Festival Algemene subsidie t.b.v. activiteiten Studentenhuisvesting online Verhalenproject Loonkostensubsidie Grasmaaien en onderhoud van de speeltuinen Algemene subsidie t.b.v. activiteiten Homeless World Cup in Santiago, Chili Media Art Festival MFC Jirnsum: de buurt-, wijken dorpshuizen MFC Westenkwartier: de buurt-, wijken dorpshuizen Accommodatiebeheer Beheer van MFC Markant Loonkostensubsidie Loonkostensubsidie Algemene subsidie t.b.v. activiteiten Pilot School als Vindplaats Festival Explore the North Algemene subsidie t.b.v. activiteiten Onderwijsachterstandsactiviteiten Projecten verlengde schooldag en taalstimulering Loonkostensubsidie Zorgactiviteiten t.b.v. de openbare basisschool de Potmarge Huiswerkbegeleiding op de openbare basisschool de Potmarge Loonkostensubsidie Resto VanHarte project Project School als Vindplaats VVE - Speelleergroepen Peuterspeelzalen 2014 Slachtofferhulp Pilot Big Society in de wijken Schepenbuurt en Wielenpôlle Maatjesproject Support Fryslân Schuldhulp Maatjesproject Speeltuinen locatievoorstelling Boiling Frog Wonderland Project Ontmoetingsplaats voor Jonge Ouders Accommodatiebeheer Ontwikkel- en kenniscentrum Zorgmiddelen Prinsentuinconcerten Stichting buurthuis Tjerk Hiddes

277

(€) 20.000 7.500 252.000 44.150 5.000 8.254 8.300 607.000 5.000 21.300 9.000 17.000 27.068 23.629 22.284 39.616 72.200 89.000 90.000 40.000 132.000 60.000 22.816 20.000 15.000 866.874 5.000 104.000 144.250 83.886 26.853 60.000 50.000 6.000 5.600 5.000 5.000 40.000 12.500 25.000 24.063 20.000 8.500


Instelling Stichting CityProms Stichting Cultuur Kwartier Sneek Stichting Doarpshûs Lekkum Stichting Dorpsaccommodatie Hempens/Teerns Stichting Dorpscentrum Wytgaard ‘De Twirre’ Stichting dorpshuis Wirdum/Swichum ‘De Golle’ Stichting Fier Fryslân Stichting Fotografie Noorderlicht Stichting Friesland Pop Stichting G-Ameland Stichting Graffiti Platform Leeuwarden Stichting Het Buro Stichting Het Buro Stichting Het Buro Stichting Hothouse Redbad Stichting Jeugd Dans Opleiding Fryslân Stichting Jeugdsportfonds Friesland Stichting Keunstwurk Stichting Kinderopvang Friesland Stichting Kinderwerk in Leeuwarden (KWIL) Stichting Kleurrijk Beraad Stichting Kobbekooi Stichting Korfbal World Cup Stichting Landelijke Instelling voor Maatschappelijke Ondersteuning en Rehabilitatie (LIMOR) Stichting Landelijke Instelling voor Maatschappelijke Ondersteuning en Rehabilitatie (LIMOR) Stichting Leergeld Leeuwarden Stichting Leve het Zaailand Stichting Liet 91 Stichting Mienskipssoarch Stichting Nieuw Romein Stichting Omroep Mercurius Stichting Omroeporganisatie Leeuwarden en Omstreken (LEO) Stichting Palet Stichting Palet Stichting Palet Stichting Palet Stichting Popwaarts Stichting Sinne Stichting Sinne Stichting Sinne Stichting Sociaal Cultureel Centrum Ien en Mien

Bijlagen

Onderwerp subsidie CityProms Kunsteducatie Boarnsterhim Stichting Doarpshûs Lekkum Hempens-Teerns "de Bining": de buurt-, wijken dorpshuizen Stichting dorpscentrum de Twirre: de buurt-, wijken dorpshuizen Stichting Dorpshuis Wirdum-Swichum: de buurt-, wijken dorpshuizen Algemene subsidie t.b.v. activiteiten Algemene subsidie t.b.v. activiteiten Freeze Next-Gen Art Skrift t.b.v. 2de kwartaal RMC Ouderen Project Trotse Moeders S(chooltalent)-Team Concerten Productplan Algemene subsidie t.b.v. activiteiten Cultuureducatie met kwaliteit VVE Jeugdland Multiculturele en antiracismeactiviteiten Stichting Kobbekooi: de buurt-, wijken dorpshuizen U19 Korfbal World Cup Algemene subsidie t.b.v. activiteiten

(€) 100.000 85.794 12.484 7.555 14.678 15.154 3.889.345 20.000 35.000 105.000 5.500 95.000 40.000 20.000 15.000 5.000 70.000 57.776 16.100 13.000 12.855 8.000 9.000 1.494.232

SBA de pilot Housing First

18.000

Algemene subsidie t.b.v. Project A.I.R. Projectplan Liet 2014 Algemene subsidie t.b.v. Algemene subsidie t.b.v. Algemene subsidie t.b.v. Investeringskosten

125.000 20.000 50.000 514.100 267.000 42.200 100.000

activiteiten

activiteiten activiteiten activiteiten

Loonkostensubsidie Zichtbare Schakel Buurtkamers Loonkostensubsidie Popronde Programma Opstap(je) Projecten Logeerbeer, VVE thuis en Bezoekvrouwen Gesubsidieerde arbeid Cultureel Centrum Ien en Mien: de buurtwijk en dorpshuizen

278

81.708 121.252 40.000 12.380 5.000 188.772 102.986 15.785 16.034


Instelling Stichting Spelend Sporten Leeuwarden e.o. Stichting Straatpastoraat Leeuwarden Stichting Survivalrun Friesland Stichting Top Basketbal Friesland Stichting Transvaalwijk e.o. Stichting Urgente Noden Friesland Stichting Vluchtelingenwerk Noord-Nederland Stichting Vluchtelingenwerk Noord-Nederland Stichting Voedselbank Leeuwarden Stichting Voorheen de Gemeente (VHDG) Stichting vrienden van Meeuw/ Jeugdtheaterschool Stichting Warber058 Stichting Welcome to the Village Stichting Wijkcentrum Nijlân Stichting Wijkcentrum Nijlân

Bijlagen

Onderwerp subsidie Diverse sport activiteiten Geestelijke zorg voor dak- en thuislozen Bikkelrun Play-offs Stichting Transvaalwijk: de buurt-, wijken dorpshuizen Algemene subsidie t.b.v. activiteiten Activiteiten op het gebied van juridische begeleiding Noodopvang Voedselbank Jaarprogramma VHDG Algemene subsidie t.b.v. activiteiten

Ut Kindertejater

Beheer van het Vluchtheuvelgebied Het festival Welcome to the Village Accommodatiebeheer Stichting Wijkcentrum Nijlân: de buurt-, wijken dorpsorganisatie Wijkcomité Schepenbuurt: de buurt-, wijken dorpshuizen Accommodatiebeheer Stichting Wijkkomité Schieringen: de buurt-, wijken dorpshuizen Stichting Wijkorganisatie Aldlân: de buurt-, wijken dorpshuizen St. Wijkorganisatie Huzum-Oost: de buurt-, wijken dorpshuizen De Nacht van de Filosofie Fryslân Algemene subsidie t.b.v. activiteiten Project Fryske Oranjekoeke Algemene subsidie t.b.v. activiteiten Us Doarpshûs: de buurt-, wijken dorpshuizen Sprookjesproject

Vereniging van PCBO Leeuwarden Vereniging van PCBO Leeuwarden

Brede School Schakelklas en de verlengde schooldag

Vereniging van PCBO Leeuwarden Verslavingszorg Noord Nederland Welzijn Centraal Welzijn Centraal Welzijn Centraal Wijk- en Speeltuinvereniging Gerard Dou

Versterking Zorg Algemene subsidie t.b.v. activiteiten Algemene subsidie t.b.v. activiteiten Exploitatie van MFC de Verbinding Het aanbod van Welzijn Centraal Wijk- en Speeltuinvereniging Gerard Dou: de buurt-, wijken dorpshuizen Stichting Wijkcentrum 't Knooppunt: de buurt-, wijken dorpshuizen Wijkvereniging Zuiderburen: de buurt-, wijken dorpshuizen Accommodatiebeheer

Stichting Wijkkomité Schepenbuurt Stichting Wijkkomité Schieringen Stichting Wijkkomité Schieringen Stichting Wijkorganisatie Aldlân Stichting Wijkorganisatie Huzum Tresoar Tryater Fryske Toaniel Stifting Tryntsje Nauta University Campus Fryslân Us Doarpshûs

Wijkcentrum ‘t Knooppunt Wijkpanel/Wijkvereniging Zuiderburen Wijkvereniging Bilgaard

279

(€) 7.575 15.000 10.000 10.000 6.000 14.298 32.400 30.000 20.000 20.000 33.000 17.800 100.000 17.956 10.000 9.750 31.514 12.500 9.000 9.000 5.000 50.000 5.000 504.500 9.000 5.000 83.420 51.500 35.000 3.107.615 4.200.000 875.000 249.500 6.000 12.500 19.500 31.200


Instelling Wijkvereniging Bilgaard Wijkvereniging Camminghaburen Wijkvereniging De Toekomst - Vosseparkwijk Wijkvereniging Het Knooppunt Wijkvereniging Het Knooppunt Wijkvereniging Westeinde WMO adviesraad Zuidweg&Partners

Bijlagen

Onderwerp subsidie Wijkvereniging Bilgaard: de buurt-, wijken dorpshuizen Wijkvereniging Camminghaburen: de buurt-, wijken dorpshuizen Wijkvereniging de Toekomst: de buurt-, wijken dorpshuizen Algemene subsidie t.b.v. activiteiten Accommodatiebeheer Wijkvereniging Westeinde: de buurt-, wijken dorpshuizen Algemene subsidie t.b.v. activiteiten Schuldhulpverlening voor (ex)ondernemers

280

(€) 15.500 5.000 12.500 13.534 13.534 10.500 10.000 87.500


Bijlagen

BIJLAGE G Overzicht incidentele lasten en baten

281


Bijlagen

I Incidentele lasten en baten in 2014 Omschrijving Incidentele lasten SOCIAAL Cultuur Bijdrage bibliotheken Midden Fryslân Subsidie cultureel kwartier Sneek en bibliotheek midden Friesland Cultuurcoaches Harmonie Versterking lokale omroep

x € 1.000 Realisatie

108 100 30 300 100

Jeugd en Onderwijs Overheveling bekostiging gymlokalen Brede scholen Aanvalsplan onderwijs en arbeidsmarkt Groene schoolpleinen Invoeringskosten decentralisatie jeugdzorg Jongerenwerk

210 50 91 19 138 150

Sociaal Maatschappelijke ontwikkeling Maatschappelijke opvang Buurthuisbeheerders Wijken en dorpen Buurthuisbeheerders Mienskipsfonds Zichtbare schakel WMO (Mienskipssoarch Boarnsterhim) Invoeringskosten nieuwe WMO

70 65 132 85 1 122 70 183

Werk en Inkomen Klant in zicht Sociale Werkvoorziening Jeugdwerkloosheid Herstructurering Caparis Uitvoeringskosten Inburgering Voorbereidingskosten ESF Motie noodhulp vluchtelingen Wet Buig 2013 MAU Implementatie- en uitvoeringskosten Wet maatregelen WWB Minimabeleid Eenmalige koopkrachttegemoetkoming Financiering Schuldhulpverlening Armoedebeleid Armoedebeleid (kind pakket) Sport Sportcoaches Subsidie topsport

141 1.442 1.216 53 76 100 30 1.500 60 395 568 1.119 245 25

30 40

282


Bijlagen

Omschrijving Incidentele lasten FYSIEK Economie en Toerisme Participatie SNN Toerisme Marketing Leeuwarden Profilering en ondersteuning acquisitie Stimuleringsfonds werkgelegenheid Werkplan profilering en acquisitie Slim met water en energie Sportcomplex Wiarda Huisvesting Economisch participatiefonds Gebiedsontwikkeling Crowdcontrol

Realisatie

113 50 250 310 240 50 1.117 450 296 400 150 25

Wonen en Milieu Huisnummering Full Sustainable City Bouwleges Fair Trade FUMO FUMO: restformatie MAD

45 800 294 25 101 250

Infrastructuur en Mobiliteit Dorpennota

200

Ruimtelijke Ordening Basisregistratie Grootschalige Topografie BGT

560

Beheer Leefomgeving Exploitatie markten Invasieve waterplanten Verwijderen lichtmasten Vorstschade winter 2012/2013 Uitvoering groenkaart Graffitiproject Speelplaatsen Stormschade bomen Planschade nieuwe school Grou Kosten sloop voormalige Groene Kruislocatie Geluidsisolatie woning Warten Extra onderhoud nieuw grondgebied Verwijderen boomstobben na stormschade Onkruidbestrijding heetwatermethode

40 40 147 170 115 20 30 12 6 40 14 1.000 400 40

283


Bijlagen

Omschrijving Incidentele lasten BESTUUR EN MIDDELEN Bestuur Kosten uitbreiding college van B&W Voorbereiding 3 decentralisatiedossiers Traineepool Jong Talent Toename bezwaren Soc. Zekerheidskamer

Realisatie

290 3.802 30 92

Algemene baten en lasten Herindelingsbijdrage Boarnsterhim Kosten uitbreiding college van B&W

1.500 70

Kosten optimalisatie beheerorganisatie GWS Kosten proces-en gerechtskosten wet WOZ

39 114

Kosten compensatieregeling lokale heffingen Kosten Europese verkiezingen

100 175

Birk-bijdrage Zaailand Herindeling Boarnsterhim

412 1.450

Leeuwarden digitaal Bovenformatieven voormalig Boarnsterhim

392 390

Impuls sociale investeringen Zakgeldproject Voedselbank Resto Van Harte Dress for Success Stichting Present

50 20 5 10 15

Totaal incidentele lasten

25.820


Omschrijving Incidentele baten BESTUUR EN MIDDELEN Algemene baten en lasten Budget 3 D’s en doorontwikkeling Amaryllis Algemene uitkering; vrijval balanspost 2013 Algemene uitkering; verrekening herindelingsbijdrage Kosten behandeling bezwaarschriften Traineepool Jong Talent Doorontwikkeling digitale dienstverlening/ketenoptimalisatie

Totaal incidentele baten

6.680 665 596 117 92 250

8.400

284


Bijlagen

II Structurele stortingen in en onttrekkingen aan reserves in 2014 x € 1.000 Omschrijving

Realisatie

Structurele stortingen in reserves FYSIEK Economie en toerisme Structurele storting in reserve afschrijvingen

79

BESTUUR EN MIDDELEN Algemene baten en lasten Structurele storting in Algemene Reserve Structurele storting in reserve egalisatie verkiezingen

680 135

Totaal structurele stortingen

894


Omschrijving Structurele onttrekkingen uit reserves FYSIEK Economie en toerisme Structurele onttrekking uit reserve afschrijvingen

115

Totaal structurele onttrekkingen

115

285


Bijlagen

286


Bijlagen

BIJLAGE H Verantwoordingsinformatie Specifieke Uitkeringen (SiSa)

287

D1

D9

OCW

OCW

Besteding (jaar T) aan overige activiteiten (naast VVE) voor leerlingen met een grote achterstand in de Nederlandse taal (conform artikel 165 WPO)

€0

288

Besteding (jaar T) aan afspraken over vooren vroegschoolse educatie met bevoegde gezagsorganen van scholen, houders van kindcentra en peuterspeelzalen (conform artikel 167 WPO) Aard controle R Aard controle R Aard controle R Indicatornummer: D9 Indicatornummer: D9 Indicatornummer: D9 / 01 / 02 / 03 € 630.640 € 961.883 €0

€ 898.416

Aard controle R Indicatornummer: D1 / 02

Aard controle R

Opgebouwde reserve ultimo (jaar T-1)

Indicatornummer: D1 / 01

Besteding (jaar T)

Onderwijsachterstandenb Besteding (jaar T) aan eleid 2011-2015 (OAB) voorzieningen voor voorschoolse educatie die voldoen aan de wettelijke Gemeenten kwaliteitseisen (conform artikel 166, eerste lid WPO)

Regionale meld- en coördinatiecentra voortijdig schoolverlaten

Deze indicator is bedoeld voor de tussentijdse afstemming van de juistheid en volledigheid van de verantwoordingsinfor matie Aard controle R Indicatornummer: D9 / 04 € 256.089

Opgebouwde reserve ultimo (jaar T-1)

SiSa bijlage verantwoordingsinformatie 2014 op grond van artikel 3 van de Regeling informatieverstrekking sisa - d.d. 2 januari 2015


Bijlagen

M&I

E3

Hieronder per regel één beschikkingsnummer en in de kolommen ernaast de verantwoordingsinfor matie

Besteding (jaar T) ten laste van rijksmiddelen

Overige bestedingen (jaar T)

Eindverantwoording Ja/Nee

Kosten ProRail (jaar T) als bedoeld in artikel 25 lid 4 van deze regeling ten laste van rijksmiddelen

Aard controle n.v.t. Indicatornummer: E3 / 07

Deze indicator is bedoeld voor de tussentijdse afstemming van de juistheid en volledigheid van de verantwoordingsinfor matie

Cumulatieve bestedingen ten laste van rijksmiddelen tot en met (jaar T)

1 IenM/bsk-2014/237782 € 0

Aard controle n.v.t. Indicatornummer: E3 / 06

Kopie beschikkingsnummer

Cumulatieve Kosten ProRail tot en met (jaar T) als bedoeld in artikel 25 lid 4 van deze regeling ten laste van rijksmiddelen

289

€0

€0

Deze indicator is bedoeld voor de tussentijdse afstemming van de juistheid en volledigheid van de verantwoordingsinfor matie Aard controle n.v.t. Aard controle n.v.t. Indicatornummer: E3 Indicatornummer: E3 / 08 / 09


Cumulatieve overige bestedingen tot en met (jaar T)

Aard controle n.v.t. Aard controle R Aard controle R Aard controle n.v.t. Aard controle R Indicatornummer: E3 Indicatornummer: E3 Indicatornummer: E3 Indicatornummer: E3 Indicatornummer: E3 / 05 / 01 / 02 / 03 / 04 1 IenM/bsk-2014/237782 € 0 €0 Nee €0

Provincies, gemeenten en gemeenschappelijke regelingen (Wgr)

Subsidieregeling sanering verkeerslawaai

Subsidieregeling sanering verkeerslawaai (inclusief bestrijding spoorweglawaai)


Bijlagen

M&I

Gemeenten en Gemeenschappelijke Regelingen

Provinciale beschikking en/of verordening

E27 Brede doeluitkering B verkeer en vervoer SiSa tussen medeoverheden

€ 13.858 Cumulatieve besteding ten laste van provinciale middelen tot en met (jaar T)

3 956408 Kopie beschikkingsnummer

Deze indicator is bedoeld voor de tussentijdse afstemming van de juistheid en volledigheid van de verantwoordingsinfor matie Aard controle n.v.t. Aard controle n.v.t. Indicatornummer: Indicatornummer: E27B / 06 E27B / 07

€ 52.000 € 281.227

Aard controle R Indicatornummer: E27B / 02

Besteding (jaar T) ten laste van provinciale middelen

1 772439 2 01084888

Aard controle n.v.t. Indicatornummer: E27B / 01

Hieronder per regel één beschikkingsnummer en in de kolommen ernaast de verantwoordingsinfor matie




€ 13.858 Cumulatieve overige bestedingen tot en met (jaar T)

€ 216.419 € 43.458

290

Correctie ten opzichte van tot jaar T verantwoorde bestedingen ten laste van provinciale middelen


€ 3.553 Toelichting

€ 150

Indien de correctie een vermeerdering van bestedingen betreft, mag het alleen gaan over nog niet eerder verantwoorde bestedingen Aard controle R Aard controle R Indicatornummer: Indicatornummer: E27B / 03 E27B / 04

Overige bestedingen (jaar T)


Als u kiest voor ‘ja’, betekent dit dat het project is afgerond en u voor de komende jaren geen bestedingen meer wilt verantwoorden

-€ 3.553 Eindverantwoording Ja/Nee

-€ 150

Aard controle R Indicatornummer: E27B / 05

Indien de correctie een vermeerdering van bestedingen betreft, mag het alleen gaan over nog niet eerder verantwoorde bestedingen

Correctie ten opzichte van tot jaar T verantwoorde overige bestedingen

Bijlagen

Alle gemeenten verantwoorden hier het totaal (jaar T-1). (Dus: deel Openbaar lichaam uit SiSa (jaar T-1) regeling G1B + deel gemeente uit (jaar T-1)

Wet sociale werkvoorziening (Wsw)

G1A Wet sociale werkvoorziening (Wsw)_totaal 2013

SZW

€ 77.209

3 956408

Hieronder per regel één gemeente(code) uit (jaar T-1) selecteren en in de kolommen ernaast de verantwoordingsinfor matie voor die gemeente invullen

1,00

/ 01

inclusief deel openbaar lichaam

Het totaal aantal gerealiseerde arbeidsplaatsen voor geïndiceerde inwoners in (jaar T-1), uitgedrukt in arbeidsjaren;

Nee

/ 02

Het totaal aantal Volledig zelfstandige geïndiceerde inwoners uitvoering Ja/Nee van uw gemeente dat een dienstbetrekking Wet sociale heeft of op de werkvoorziening (Wsw) wachtlijst staat en beschikbaar is om een Alle gemeenten dienstbetrekking als verantwoorden hier het bedoeld in artikel 2, gemeentedeel over (jaar eerste lid, of artikel 7 T), ongeacht of er in (jaar van de wet te T) geen, enkele of alle aanvaarden op 31 inwoners werkzaam december (jaar T) waren bij een Openbaar Aard controle R Aard controle n.v.t. lichaam o.g.v. de Wgr. Indicatornummer: G1 Indicatornummer: G1

Wet sociale werkvoorziening (Wsw)_gemeente 2014

G1

SZW

€ 550.858 € 295.645

1 772439 2 01084888


291

inclusief deel openbaar lichaam

Het totaal aantal gerealiseerde begeleid werkenplekken voor geïndiceerde inwoners in (jaar T-1), uitgedrukt in arbeidsjaren;

€ 77.209

€ 538.138 € 45.685 -

Nee

Nee Nee

Bijlagen

regeling G1C-1) na controle door de gemeente.

Aard controle R

Aard controle R

100

98 99

14 15

12 13

10 11

8 9

6 7

4 5

2 60055 Boarnsterhim 3

76,54

292

9,22

Indicatornummer: G1A Indicatornummer: G1A Indicatornummer: G1A / 01 / 02 / 03 1 60080 Leeuwarden 561,99 20,78

Aard controle n.v.t.


Bijlagen

SZW

G2

Alle gemeenten verantwoorden hier het gemeentedeel over (jaar T), ongeacht of de gemeente in (jaar T) geen, enkele of alle taken heeft uitbesteed aan een Openbaar lichaam opgericht op grond van de Wgr.

Gebundelde uitkering op grond van artikel 69 WWB_gemeente 2014

Gemeente I.6 Wet werk en I.4 Besluit inkomen kunstenaars bijstandverlening (WWIK) zelfstandigen 2004 (levensonderhoud beginnende zelfstandigen) (Bbz 2004) Aard controle R Aard controle R Indicatornummer: G2 Indicatornummer: G2 / 08 / 09 € 120.291

Gemeente

I.4 Besluit bijstandverlening zelfstandigen 2004 (levensonderhoud beginnende zelfstandigen) (Bbz 2004) Aard controle R Indicatornummer: G2 / 07

€ 1.291.588

293

€ 12.366

Gemeente

Baten (jaar T) WWIK (exclusief Rijk)

Baten (jaar T) Bbz 2004 levensonderhoud beginnende zelfstandigen

€ 2.687.825

€ 2.053.142

Aard controle R Indicatornummer: G2 / 03

I.2 Wet inkomensvoorziening oudere en gedeeltelijk arbeidsongeschikte werkloze werknemers (IOAW)

Gemeente

Besteding (jaar T) IOAW

Besteding (jaar T) Bbz 2004 levensonderhoud beginnende zelfstandigen


I.1 Wet werk en bijstand (WWB)

Gemeente

Baten (jaar T) algemene bijstand (exclusief Rijk)

€ 74.680.887


I.1 Wet werk en bijstand (WWB)

Gemeente

Besteding (jaar T) algemene bijstand


Ja

Aard controle n.v.t. Indicatornummer: G2 / 10

Volledig zelfstandige uitvoering Ja/Nee

€ 30.491


I.2 Wet inkomensvoorziening oudere en gedeeltelijk arbeidsongeschikte werkloze werknemers (IOAW)

Gemeente

Baten (jaar T) IOAW (exclusief Rijk)

Bijlagen

Gemeente

Baten (jaar T) IOAZ (exclusief Rijk)

€ 329.831

€ 2.873

I.3 Wet inkomensvoorzie ning oudere en gedeeltelijk arbeidsongeschik te gewezen zelfstandigen (IOAZ) Aard controle R Aard controle R Indicatornummer: G2 / 05 Indicatornummer : G2 / 06

I.3 Wet inkomensvoorziening oudere en gedeeltelijk arbeidsongeschikte gewezen zelfstandigen (IOAZ)

Gemeente

Besteding (jaar T) IOAZ

SZW

G3


Besluit bijstandverlening zelfstandigen (Bbz) 2004

Besluit bijstandverlening zelfstandigen 2004 (exclusief levensonderhoud beginnende zelfstandigen)_gemeente 2014

€0

€0


Besteding (jaar T) aan uitvoeringskosten Bob als bedoeld in artikel 56 Bbz 2004

Baten (jaar T) Bob (exclusief Rijk)


€ 366.900

294

Ja

Aard controle n.v.t. Indicatornummer: G3 / 09

Volledig zelfstandige uitvoering Ja/Nee

€ 91.840

Baten (jaar T) levensonderhoud gevestigde zelfstandigen (exclusief Bob) (exclusief Rijk) Aard controle R Aard controle R Indicatornummer: G3 Indicatornummer: G3 / 02 / 03

Besteding (jaar T) kapitaalverstrekking (exclusief Bob)

€ 423.995


Besteding (jaar T) levensonderhoud gevestigde zelfstandigen (exclusief Bob)


€ 259.702


Baten (jaar T) kapitaalverstrekking (exclusief Bob) (exclusief Rijk)

Bijlagen Besteding (jaar T) Bob

€ 140.280

€0

Aard controle R Aard controle R Indicatornummer: G3 / 05 Indicatornummer : G3 / 06

Besteding (jaar T) aan onderzoek als bedoeld in artikel 56 Bbz 2004 (exclusief Bob)

SZW

G5


Wet participatiebudget (WPB)

Wet participatiebudget (WPB)_gemeente 2014

Aard controle R

Besteding (jaar T) participatiebudget

1.657

Let op: Deze verantwoording kan niet door een gemeenschappelijke regeling worden uitgevoerd, ongeacht de keuze van de gemeente bij indicator G5/07 Aard controle D1 Indicatornummer: G5 / 01

Let op: Dit is de enige gelegenheid om verantwoording af te leggen over deze taakuitvoering

Het aantal in (jaar T) bij een ROC ingekochte contacturen


Aard controle R

Waarvan besteding (jaar T) van educatie bij roc's

295

Aard controle R

Baten (jaar T) (nietRijk) participatiebudget

Aard controle R

Waarvan baten (jaar T) van educatie bij roc’s

Volledig zelfstandige uitvoering Ja/Nee De zelfstandige uitvoering betreft de indicatoren G5/02 tot en met G5/06 Aard controle R Aard controle n.v.t.

Reservering besteding van educatie bij roc’s in jaar T voor volgend kalenderjaar (jaar T+1 )

Bijlagen

H1

H4

VWS

VWS

Provincies, gemeenten en gemeenschappelijke regelingen (Wgr)

Regeling verzameluitkering

Verzameluitkering VWS

Gemeenten

Regeling heroïnebehandeling

Ministeriële regeling heroïnebehandeling

€ 2.838.950

Aard controle R Indicatornummer: H4 / 01

Besteding (jaar T)

25

Aard controle D1 Indicatornummer: H1 / 01

Afspraak

Gerealiseerde behandelplaatsen (jaar T)

€ 11.715.512

Indicatornummer: G5 / 02


25

Aard controle D1 Indicatornummer: H1 / 02

Realisatie

Gerealiseerde behandelplaatsen (jaar T)

€ 265.484


296

€ 610.095

Aard controle R Indicatornummer: H1 / 03

Besteding (jaar T)

€ 1.513.652

Indicatornummer: G5 / 04 €0


Bijlagen

€0 Ja

Indicatornummer: G5 / 06 Indicatornummer : G5 / 07

INHOUDSOPGAVE JAARSTUKKEN

Recommend Documents