INHOUDSOPGAVE JAARSTUKKEN

6 7

3 INHOUDSOPGAVE JAARSTUKKEN 1

Inleiding Verslag burgemeester en wethouders Inleiding/voorwoord Jaarrekening in één oogopslag Kerngegevens

1 2 3 4 2 1 2 3 1 2 3 4 5 6 7 3

Jaarverslag De programmaverantwoording inclusief toelichting Overzicht Algemene Dekkingsmiddelen Paragrafen Lokale heffingen Weerstandsvermogen Onderhoud kapitaalgoederen Financiering Bedrijfsvoering Verbonden partijen Grondbeleid

6 7 8 10

12 25 28

Jaarrekening Grondslagen voor waardering en resultaatbepaling Balans Programmarekening Kasstroomoverzicht Toelichting op de balans Overzicht aanwendig onvoorzien Toevoegingen en onttrekkingen aan reserves Overzicht incidentele baten en lasten Analyse van de afwijkingen tussen de begroting na wijziging en de programmarekening Gerealiseerde algemene dekkingsmiddelen en onvoorzien Accountantsverklaring Vaststellingsbesluit Gemeenteraad

93 97 101

1 2 3 4

Uitvoeringsinformatie Overzicht kapitaallasten Lijst van verbonden partijen Onderhanden werk inzake grondexploitatie Vaststellingsbesluit burgemeester en wethouders

104 105 106 107

1 2

SISA Bijlagen Indicatoren Bevindingen

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 1 12 4

5

Jaarrekening 2007 Gemeente Ferwerderadiel

51 54 56 57 58 65 66 68 70

4


5

ALGEMEEN


6 1.1 Verslag van burgemeester en wethouders

Geachte raad,

Hierbij bieden wij u de jaarrekening over het jaar 2007 aan op basis van het Besluit Begroting en Verantwoording provincies en gemeenten (BBV). Voornoemd besluit is van kracht geworden met ingang van het begrotingsjaar 2004. In afwijking hebben wij u ook voor het jaar 2003 reeds een jaarrekening aangeboden welke in opzet voldeed aan de nieuwe voorschriften. Hierbij is destijds gesteld dat het gekozen model als een groeimodel moet worden gezien. Voor u ligt nu de jaarrekening voor het jaar 2007. Hierbij is als basis genomen het gekozen jaarrekening model en de begroting voor dat jaar. Geprobeerd is weer een stapje te zetten tot verdere vervolmaking van de jaarrekening, analyses en toelichtingen. Bij de programmatoelichting is uitgangspunt geweest de kaderstelling in de begroting 2007. Getracht is aan te geven of aan de gestelde doelen in de vermelde kaders is voldaan. Het model bestaat weer uit een jaarverslag en jaarrekening in een boekwerkje en de bijlagen. Ook zijn weer de verplichte paragrafen opgenomen. Voor het jaar 2008 zal worden getracht het model van het Management Informatie Systeem te gebruiken. Dit model zal ook door de andere Middelsee gemeenten worden toegepast. Wij hopen dat wij uw raad middels dit verslag in staat stellen de controlerende functie in het duale bestel op voldoende wijze uit te kunnen voeren.

Burgemeester en wethouders van Ferwerderadiel, mr. R.M. Kammer de secretaris


mr. W. van den Berg, de burgemeester

7 1.2 Inleiding voorwoord

Door de Wet dualisering gemeentebestuur en de aanpassingen in de Gemeentewet is gewaarborgd dat de veranderende regelgeving in de bestuurspraktijk zijn beslag krijgt. Ook voor de financiële functie werkt deze veranderende regelgeving door. Per 17 januari 2003 is het Besluit Begroting en Verantwoording provincies en gemeenten (BBV) van kracht met als ingangsdatum het begrotingsjaar 2004. De reden voor invoering is onder andere geweest de bestaande bestuurspraktijk waarbij het voor raadsleden haast ondoenlijk was om uit de gepresenteerde cijferbrij te komen. De budgetcyclus werd meer en meer voer voor specialisten. Bij de gekozen oplossingen behoren voorschriften, die geënt zijn op de bestuurspraktijk met als doel een duidelijk onderscheid voor die geleding, die gebruik maakt van de diverse onderdelen, de hoofdlijnen voor de raad, het bedrijfseconomisch effect voor het college en de verfijningen voor de budgethouders. Het item "iedere doelgroep zijn eigen informatie/documenten" komt in de nieuwe voorschriften tot uitdrukking. De taken van de raad, het college en externen vragen om verschillende documenten, die zijn toegesneden op de functie waarvoor de documenten worden gebruikt. Standaard wordt daarvoor het volgende overzicht gehanteerd. Relatie documenten, functies en actoren Actor Raad

Jaarwerkfunctie Allocatie Autorisatie Controle

College

Beheertechnisch Bedrijfseconomisch Verantwoording

BZK/CBS/Toezicht/EU

Vergelijkbaarheid


Document Programma-rekening Programma-rekening Programma-jaarwerk Jaarverslag/jaarrekening Productenrealisatie Productenrealisatie Jaarstukken Functionele weergave (IV3) Categorale weergave (IV3) Verdelingsmatrix (IV3)

8 1.3 Rekening in één oogopslag (x € 1.000,-) BALANS 31 december 2006 -

Vaste activa Vlottende activa

-

Eigen vermogen Voorzieningen Langlopende schulden Vlottende passiva

31 december 2007

16.526 2.235

15.469 3.741

18.761

19.210

6.486 1.347 8.983 1.945 18.761

6.069 1.258 9.303 2.580 19.210

Kerngegevens

(x € 1.000,-) Ultimo 2007

-

Exploitatie-omzet Boekwaarde investeringen Onderhanden werk grondexploitaties Algemene reserves Bestemmingsreserves Egalisatiereserves Voorzieningen Geldlening o/g

15.817,7 15.468,7 517,1 1.829,9 2.413,5 1.268,1 1.257,8 9.303,5

-

Formatie (incl. B&W)

-

Algemene uitkering + gemeentelijke belastingen (OZB + woonforensenbelasting)

58,9 9.172,6

Exploitatieoverzicht naar programma's De gemeentelijke jaarrekening is ingedeeld in 10 programma's. Exploitatieresultaat per programma (x € 1.000,- )

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

Bestuur Veiligheid Verkeer en openbare ruimte Lokale economie Onderwijs Cultuur, Recreatie en Sport Werk en Inkomen Welzijn en zorg Milieu Bouwen aan ruimte

Gerealiseerde alg. dekkingsmiddelen + onvoorzien Gerealiseerde resultaat voor bestemming Toevoegingen of onttrekkingen aan reserves Gerealiseerde resultaat na bestemming


Lasten 2.275,2 435,3 1.356,9 121,7 2.260,3 1.697,6 3.505,8 1.885,8 1.660,9 618,1

Baten 100,6 0,2 72,4 250,3 1.075,0 203,6 2.911,9 237,1 1.539,6 308,0

15.817,7 15.817,7 419,4 16.237,1

6.698,7 8.701,5 15.400,2 1.394,5 16.794,7

Expl. res 2.174,6435,11.284,5128,6 1.185,41.494,0593,91.648,6121,3310,19.119,08.701,5 417,5975,1 557,6

9

(x € 1.000,-)

Lasten 2007 Het totaal van de lasten bedraagt Dit bedrag is als volgt opgebouwd

-

15.817,7 ( x € 1.000,-)

Salarissen en sociale lasten Personeel van derden Energie Duurzame goederen Overige goederen en diensten Inkomensoverdrachten Kredietverlening en deelnemingen Kapitaallasten Doorberekening kostenplaatsen Toevoegingen voorzieningen Totaal

1.276,4 135,6 66,1 259,1 2.515,3 6.739,7 0,0 1.164,9 3.218,9 441,5

8,1% 0,9% 0,4% 1,6% 15,9% 42,6% 0,0% 7,4% 20,4% 2,8%

15.817,6

100,0%

Lasten 2007 0% 3%

8%

20%

0% 1%

2% 16%

7%

43% Sal

pers derden

energie

kred.deeln

duurz goed

ov g&dnst

ink ovdr

Kap lst

App kst

Niet deelb.

Baten 2007

-

Het totaal van de baten bedraagt Dit bedrag is als volgt opgebouwd

15.400,2 (x € 1.000,-)

Algemene uitkering Belastingen Huren en pachten Beschikking reserves Overdrachten v/h rijk Overige inkomensoverdrachten Overige goederen en diensten Duurzame goederen

7.791,1 1.381,6 162,0 1.394,5 3.570,6 0,3 341,8 192,7

Totaal


15.400,2

50,6% 9,0% 1,1% 9,1% 23,2% 0,0% 2,2% 1,3%

100,0%

Baten 2007 3%

5% 0% 2%

12% 1%

12% 65% AU

Bel.

Hur/pach

Reserv.

ink overdr

ov g&dnst

Duurz goed

Diversen

10 1.4 Kerngegevens Omschrijving

A

SOCIALE STRUCTUUR Aantal inwoners waarvan:

Gegevens

van 0 t/m 3 jaar van 4 t/m 16 jaar van 17 t/m 64 jaar van 65 jaar en ouder

Aantal periodieke bijstandsgerechtigden waarvan: personen < 65 jaar personen > 65 jaar

Gegevens

31 december 2006

31 december 2007

8.894 495 1.626 5.549 1.224

8.865 469 1.524 5.621 1.251

108 104 4

92 88 2

108 4 7 5

92 2 6 0

66

66

13.318 9.853 3.460 3.760 3.500 162 136 26 12,5

13.318 9.858 3.463 3.777 3.529 162 136 26 12,5

36 26,3

36 26,3

Aantal uitkeringsgerechtigden ingevolge de WWB BBZ IOAW IOAZ Aantal tewerkgestelden in sociale werkgemeenschappen B

FYSIEKE STRUCTUUR Oppervlakte gemeente (in ha) waarvan:

binnenwater/oppervlakte land (in ha) buitenwater (in ha) Aantal woonruimtes (in eenheden) Aantal woningen (in eenheden) Lengte van wegen (in km) Wegen buiten de bebouwde kom (in km) waarvan: Wegen binnen de bebouwde kom (in km) Lengte van de recreatieve fiets-, ruiter en wandelpaden (in km)

Lengte van waterwegen (in km) Aantal m2 openbaar groen (in ha)

C

FINANCIËLE STRUCTUUR Omschrijving

totaal

per inwoner

totaal

31 december 2006

Exploitatie uitgaven Opbrengst belastingen Algemene uitkering Boekwaarde geactiveerde kapitaaluitgaven Eigen financieringsmiddelen Vaste schuld


12.801.715 1.338.293 7.478.267 16.526.352 7.262.524 8.982.571

1.439 150 841 1.858 817 1.010

per inwoner 31 december 2007

15.817.726 1.381.570 7.791.072 15.468.731 6.769.197 9.303.481

1.784 156 879 1.745 764 1.049

11

JAARVERSLAG


12 2.1 De programmaverantwoording inclusief toelichting Analyse van het resultaat De jaarrekening over het verslagjaar sluit met een batig saldo van € 557.581,- tegenover een eveneens batig saldo van € 571.367,- over het vorige verslagjaar. De totstandkoming van dit batig saldo kan globaal als volgt worden geanalyseerd:

Bestuur Veiligheid Verkeer en openbare ruimte Lokale economie Onderwijs Cultuur/recreatie en sport Sociale zaken Milieu Bouwen en wonen Algemene dekkingsmiddelen

programma 1 2 3 4 5 6 7/8 9 10 nvt

afgerond op € 1.000

voordelig

157 86 27 327 484 54 208 605

1343 Per saldo voordelig

nadelig 177 3

785

558

Voor een uitgebreide analyse van het resultaat verwijzen wij naar de analyse van de afwijkingen tussen de begroting na wijziging en de programmarekening. (vanaf pagina 70)


13 Programma 01

BESTUUR

Inhoud programma

Wat verstaan we onder dit programma?

Inrichting van een voor de inwoners zo optimaal mogelijk beleid op een veelheid van terreinen. Doel: een vitale (plattelands) gemeente, met handhaving en zo mogelijk verbetering van de leefbaarheid in zo breed mogelijke zin in alle kernen en op het platteland. Middelen: o.a. interactieve communicatie met de burger en organisaties in de gemeente, dorpsgericht werken, subsidiëring van verenigingen, in stand houden dan wel verbeteren basisvoorzieningen in de dorpen, goede dienstverlening steeds meer ook digitaal - op het gemeentehuis. In het kader van de dualisering stelt de raad de hoofdkaders of items (raadsprogramma), het college stelt hierna een uitvoeringspuntenlijst vast. De raad controleert tussentijds en achteraf of de gestelde doelen zijn bereikt en hoe (rechtmatig en doelmatig), bij begrotingsbehandeling, rekeningbehandeling en andere tussentijdse rapportages. Tenslotte is van belang dat de gemeente een aantal wettelijke (dienstverlenende) taken uitvoert op het gebied van o.m. de Wet Openbaarheid van Bestuur, burgerzaken en verkiezingen. Algemene doelstelling Raadsprogramma en collegeuitvoeringspuntenlijst uitvoeren, samenwerking Middelsee (bedrijfsvoering) intensiveren, ook gezamenlijk beleid initiëren op diverse beleidsterreinen. Bestaande beleidskaders Diverse beleidsnotities, raadsprogramma, Middelsee-convenant Huidige situatie

Wat hebben we bereikt?

Behoudens een aantal permanente processen uit eerdere raads- en collegeprogramma's is thans in uitvoering het raadsprogramma 2006-2010 alsmede het B&W uitvoeringspuntenplan 2006-2010, geënt op het raadsprogramma. De samenwerking in Middelsee is geïntensiveerd d.m.v. een afgesloten convenant Middelsee (bestuur) in 2007, alsmede een jaarprogramma 2007/2008 (uitvoering en beleid). Het gaat om 8 projectplannen: P&O, ICT, Onderwijs, Beheer Openbare Ruimte, Bundeling (delen van) de ambtelijke organisatie, Sport, Gebiedsgerichtbeleid Middelsee en Planning & Control. Prestaties en kengetallen Het nadelig saldo op dit programma ontwikkelt zich per inwoner als volgt: 2007 ( aantal inwoners per 31 december 2007: 8865) € 233,35 2006 ( aantal inwoners per 31 december 2006: 8894) € 243,45 2005 ( aantal inwoners per 31 december 2005: 8976) € 251,79 Maatregelen

Wat hebben we daarvoor gedaan?

Samenwerking Projectorganisatie Middelsee uitgebouwd, raads- en collegeconferenties, Middelseeconferenties jaarprogramma 2007, met als speerpunten handhaving fysieke leefomgeving, ICT (voorhoedegemeenten) in samenwerking met bureau EGEM, Personeel en Organisatie en buitendiensten gemeentewerken, gebiedsgericht beleid en bundeling van delen van de ambtelijke organisaties. Uitvoering van het raads- en collegeuitvoeringspuntenplan In 2007 is vervolg gegeven aan de uitvoering van deze programma's. Middelen Baten en lasten programma

Lasten Baten Gerealiseerde resultaat voor bestemming Toevoeging/onttrekking aan reserves Gerealiseerde resultaat na bestemming Overig In dit programma zijn de volgende beleidsproducten opgenomen: 001 Bestuursorganen 002 Bestuursondersteuning college van B&W 003 Burgerzaken 004 Baten secretarieleges burgerzaken 005 Bestuurlijke samenwerking 006 Bestuursondersteuning raad / rekenkamerfunctie


Wat heeft het gekost?

Begroting Begroting 2007 2007 voor wijziging na wijziging

Rekening 2007

1.970.404 93.000 -1.877.404

2.091.506 93.675 -1.997.831

2.275.207 100.585 -2.174.622

0

0

-106.000

-1.877.404

-1.997.831

-2.068.622

14 Programma 02

VEILIGHEID

Inhoud programma


Het is van groot belang dat de burgers een gevoel van veiligheid hebben. De zorg daarvoor heeft daarom zowel in preventieve als in repressieve zin hoge prioriteit. Het gemeentelijk veiligheidsbeleid kent een vijftal schakels. Door pro-actie worden structurele oorzaken van onveiligheid weggenomen. Met preventie worden directe oorzaken van onveiligheid voorkomen of de gevolgen ervan beperkt. Door middel van preparatie zijn de hulpdiensten goed voorbereid en beschikken zij over adequaat materiaal. Repressie is het snel, adequaat en professioneel ingrijpen als het er werkelijk op aan komt. Nadat de acute hulpverlening achter de rug is, staan opvang en nazorg centraal. Algemene doelstelling Bestaande beleidskaders Rampenplan met de diverse deelplannen Overige rampenplannen Convenant Brandpreventiebureau N.W. Friesland (gebruiksvergunningen) Huidige situatie


In 2006 is het gemeentelijk Rampenplan geactualiseerd. Gelet op de voorgestelde nieuwe structuur m.b.t. het veiligheidsbeleid - een wetswijziging waarin de verantwoordelijkheden op andere wijze worden gedefinieerd - is het niet meer opportuun aan het vastgestelde Rampenplan te sleutelen. De diverse deelprocessen worden overigens wel regelmatig geactualiseerd. Prestaties en kengetallen Het nadelig saldo op dit programma ontwikkelt zich per inwoner als volgt: 2007 ( aantal inwoners per 31 december 2007: 8865) € 49,08 2006 ( aantal inwoners per 31 december 2006: 8894) € 46,47 2005 ( aantal inwoners per 31 december 2005: 8976) € 40,82 Maatregelen


Rampenbestrijding In het verslagjaar zijn geen veranderingen opgetreden in het in 2005 vastgestelde rampenplan en de draaiboeken. De voorbereidingen voor integraal veiligheidsbeleid hebben geleid tot een concept Nota Integraal Veiligheidsbeleid. Helaas is het in 2007 niet gelukt dit proces af te ronden. Nog dit jaar zal het proces wel worden afgerond. Wel is het zo dat bijv. de politie het conceptbeleid al heeft meegenomen bij het vaststellen van het jaarplan. Tenslotte heeft in 2007 een evaluatie plaatsgevonden m.b.t. de paardenreddingsactie. Middelen Baten en lasten programma

Lasten Baten Gerealiseerde resultaat voor bestemming Toevoeging/onttrekking aan reserves Gerealiseerde resultaat na bestemming Overig In dit programma zijn de volgende beleidsproducten opgenomen: 120 Brandweer en rampenbestrijding 140 Openbare orde en veiligheid




Rekening 2007

421.476 0 -421.476

435.321 200 -432.548

435.321 200 -435.121

0

0

0

-421.476

-432.548

-435.121

15 Programma 03

VERKEER EN OPENBARE RUIMTE

Inhoud programma


Ferwerderadiel is een gemeente met een aantrekkelijke openbare ruimte. Naast wegen, straten en pleinen in de bebouwde kom omvat de openbare ruimte in principe ook de begraafplaatsen, de sportterreinen en grote delen van het landelijk gebied. In het onderhoud van wegen wordt het aspect verkeersveiligheid integraal meegenomen. Algemene doelstelling Bestaande beleidskaders Beleidsplan verkeersveiligheid 1e en 2e fase Duurzaam veilig Diverse beleidsnota's Beheersplan onderhoud wegen G.V.V.P. Huidige situatie


Het bevorderen van een veilig gebruik van wegen en straten en een goede ontsluiting van de gemeente. Prestaties en kengetallen Het nadelig saldo op dit programma ontwikkelt zich per inwoner als volgt: 2007(aantal inwoners per 31 december 2007: 8865) € 134,74 2006 (aantal inwoners per 31 december 2006: 8894) € 126,29 2005 (aantal inwoners per 31 december 2005: 8976) € 151,29 Maatregelen


Wegen en straten De voorgenomen werkzaamheden zijn grotendeels volgens het wegenbeheersplan uitgevoerd. Er moest€ 35.000,- minder worden uitgegeven. Gladheidsbestrijding De inzet t.g.v. winterse weersomstandigheden is over het gehele jaar genomen normaal geweest.

Middelen Baten en lasten programma

Lasten Baten Gerealiseerde resultaat voor bestemming Toevoeging/onttrekking aan reserves Gerealiseerde resultaat na bestemming Overig In dit programma zijn de volgende beleidsproducten opgenomen: 210 Wegen, straten en pleinen 211 Verkeersmaatregelen te land 221 Waterwegen en kades




Rekening 2007

1.372.270 39.653 -1.332.617

1.524.210 82.376 -1.441.834

1.356.886 72.397 -1.284.489

0

0

-90.013

-1.332.617

-1.441.834

-1.194.476

16 Programma 04

LOKALE ECONOMIE

Inhoud programma


Een werkloosheidsgraad die onder het landelijk gemiddelde ligt. Daarnaast een redelijke spreiding van de werkzame sectoren binnen de gemeente waarbinnen zich veel aan de agrarische sector gerelateerde bedrijven bevinden. Algemene doelstelling

Bestaande beleidskaders Huidige situatie


Het handhaven, differentiëren en uitbreiden van de bestaande economische structuur van de gemeente. Bestaande werkgelegenheid in stand houden en nieuwe werkgelegenheid bevorderen. Prestaties en kengetallen Het batig saldo op dit programma ontwikkelt zich per inwoner als volgt: 2007 (aantal inwoners per 31 december 2007: 8865) € 18,75 2006 (aantal inwoners per 31 december 2006: 8894) -/- € 5,76 2005 (aantal inwoners per 31 december 2005: 8976) € 13,79 Maatregelen


Bedrijvencontacten In het jaar 2007 zijn 7 bedrijfsbezoeken afgelegd door (een delegatie van) ons college en de bedrijvencontactenfunctionaris. Voor 2008 is de planning zodanig dat het aantal bezoeken zal toe nemen. Uit de praktijk blijkt dat de bezochte ondernemers het als prettig ervaren om op informele wijze met het college van gedachten te kunnen wisselen. Daarnaast is er regelmatig contact met de verschillende ondernemersverenigingen. Ook de Adviesgroep Economische Zaken (AEZ) houdt zich actief bezig met het bevorderen van de saamhorigheid en de lokale economie. Een meer actieve houding van de ondernemersverenigingen heeft de frequentie van overleg en het beoogde resultaat verhoogd. Dit heeft tot doel de werkgelegenheid en de omstandigheden voor ondernemers in ieder geval op niveau te houden en waar mogelijk uit te breiden dan wel te verbeteren. Bedrijvenverzamelgebouw Ook in 2007 hebben er enkele wisselingen plaatsgevonden in de verhuurde bedrijfsunits. Momenteel zijn de units verhuurd. Bedrijventerreinen Op het bedrijventerrein Nieuweweg in Marrum zijn nog diverse kavels beschikbaar voor verkoop. De kavels van het industrieterrein Hegebeintumerdyk in Ferwert zijn deels verkocht. Er zijn nog drie kavels vrij. De planologische procedure voor het industrieterrein in Burdaard loopt nog. De verwachting is dat dit in 2008 succesvol wordt afgerond en er diverse kavels verkocht gaan worden. Middelen Baten en lasten programma

Lasten Baten Gerealiseerde resultaat voor bestemming Toevoeging/onttrekking aan reserves Gerealiseerde resultaat na bestemming Overig In dit programma zijn de volgende beleidsproducten opgenomen: 310 Handel en ambacht 320 Industrie 330 Nutsbedrijven 341 Overige agrarische zaken, jacht en visserij




Rekening 2007

146.969 238.000 91.031

183.599 225.800 42.201

121.746 250.319 128.573

0

0

-37.630

91.031

42.201

166.203

17 Programma 05

ONDERWIJS

Inhoud programma


Gestreefd wordt om schooluitval te voorkomen en zoveel mogelijk kinderen een startkwalificatie te laten behalen. Daarbij is een brede kennis en vorming van belang. Algemene doelstelling Bestaande beleidskaders Onderzoek "Naar school in Ferwerderadiel" (2002) Verordening voorziening huisvesting onderwijs (2006) Meerjaren onderhoudsplan schoolgebouwen (2003) Onderwijshuisvestingsprogramma (jaarlijks) Verordening leerlingenvervoer (2006) Overeenkomst met de gemeente Leeuwarden m.b.t. uitvoering van de leerplicht Huidige situatie


Voor zowel het openbaar als het bijzonder onderwijs het in stand houden en versterken van het bestaande onderwijsaanbod. Prestaties en kengetallen Het nadelig saldo op dit programma ontwikkelt zich per inwoner als volgt: 2007 (aantal inwoners per 31 december 2007: 8865) € 103,83 2006 (aantal inwoners per 31 december 2006: 8894) € 103,77 2005 (aantal inwoners per 31 december 2005: 8976) € 103,51 Maatregelen


Algemeen In 2007 is een meerjaren onderhoudsplan gemaakt voor de schoolgebouwen in Ferwerderadiel. Dit plan laat zien dat jaarlijks gemiddeld € 70.000,- nodig is om de komende tien jaar alle voorkomende werkzaamheden uit te kunnen voeren. Openbaar Onderwijs Gedurende het jaar 2007 is een intensief traject doorlopen in verband met de verzelfstandiging van het openbaar primair onderwijs in de Middelsee gemeenten. Het onderzoek naar de verzelfstandiging heeft geresulteerd in het rapport "De handen ineen". Op basis van dit rapport heeft de gemeenteraad in november besloten tot verzelfstandiging over te gaan en daarmee het bevoegd gezag over te dragen aan een nieuw op te richten stichting. Bijzonder Onderwijs In de scholen voor het bijzonder onderwijs is onderhoud gepleegd. Daarnaast is een start gemaakt met de voorbereiding van een nieuw te bouwen school in Burdaard. Intergemeentelijke samenwerking Ten behoeve van het openbaar onderwijs in de Middelsee gemeenten is in november 2003 een onderwijsbureau ingericht. De positie van het onderwijsbureau maakt deel uit van het onderzoek naar de verzelfstandiging van het openbaar primair onderwijs. Onderwijsbeleid In 2007 is evenals voorgaande jaren in samenwerking met de gemeenten Dongeradeel, Kollumerland, Dantumadeel en de coördinatiegroep WSNS (Weer Samen Naar School) een dag georganiseerd voor alle leerkrachten in het basisonderwijs. Onder leiding van dr K. Vernooy werden workshops verzorgd over de kwaliteit van het leesonderwijs. Aan de onderwijsbegeleidingsdienst is een budgetsubsidie verstrekt ten behoeve van uren voor onderwijsbegeleiding en leerlingenzorg. Daarnaast is aan de scholen subsidie verstrekt voor inzet van schoolmaatschappelijk werk. Leerlingenvervoer Door het toepassen van begeleiding bij het openbaar vervoer is het aantal leerlingen dat met de taxi wordt vervoerd verminderd evenals de kosten. Leerplicht De uitvoering van de leerplichttaken vindt grotendeels plaats door de gemeente Leeuwarden. Met de gemeente Leeuwarden is hiervoor een overeenkomst gesloten. De overige Middelsee-gemeenten hebben een soortgelijke overeenkomst gesloten met de gemeente Leeuwarden. De administratieve taak wordt nog zelfstandig door onze gemeente uitgevoerd.


18 Middelen Baten en lasten programma

Lasten Baten Gerealiseerde resultaat voor bestemming Toevoeging/onttrekking aan reserves Gerealiseerde resultaat na bestemming Overig In dit programma zijn de volgende beleidsproducten opgenomen: 420 Openbaar onderwijs, exclusief onderwijshuisvesting 421 Openbaar onderwijs, onderwijshuisvesting 422 Bijzonder onderwijs, exclusief onderwijshuisvesting 423 Bijzonder onderwijs, onderwijshuisvesting 443 Bijzonder voortgezet onderwijs, onderwijshuisvesting 480 Gemeenschappelijke baten en lasten 482 Volwasseneneducatie




Rekening 2007

1.976.732 958.468 -1.018.264

2.170.829 958.468 -1.212.361

2.260.342 1.074.964 -1.185.379

0

0

-264.897

-1.018.264

-1.212.361

-920.482

19 Programma 06

CULTUUR, RECREATIE EN SPORT

Inhoud programma


Op de beleidsterreinen cultuur, recreatie en sport richt de gemeente zich in de eerste plaats op haar eigen inwoners. Zowel cultuur als (toeristische) recreatie worden echter ook ingezet om het toerisme in onze gemeente te bevorderen. Daarbij wordt de nadruk gelegd op cultuurliefhebber, rust- en ruimtezoekers. Algemene doelstelling Bestaande beleidskaders Toeristisch Recreatief OntwikkelingsPlan (TROP) Ferwerderadiel 2004 t/m 2014 Subsidieverordening maatschappelijk en sociaal-cultureel welzijn Gemeenschappelijke regeling Breedtesportproject "GO-4 Sport" Nota accommodatiebeleid sportvoorzieningen Beliedsplan Frysk 2005 Huidige situatie


In 2005 heeft de gemeenteraad besloten bij te dragen in het bevaarbaar maken van de Noordelijke Elfstedenvaarroute. Tevens is het Beliedsplan Frysk 2005 vastgesteld. Prestaties en kengetallen Het nadelig saldo op dit programma ontwikkelt zich per inwoner als volgt: 2007 (aantal inwoners per 31 december 2007: 8865) € 140,28 2006 (aantal inwoners per 31 december 2006: 8894) € 167,41 2005 (aantal inwoners per 31 december 2005: 8976) € 158,30 Maatregelen


In 2007 is het project "Toeristische Objectbewegwijzering" afgesloten. Vanuit de toeristische sector was de animo voor deelname groot. In 2007 is tevens een aanvang gemaakt met de uitvoering van het project "Infopanelen Zeedijk en Bankjes". Dit project wordt in 2008 afgesloten. In NOFA+-verband is samengewerkt wat betreft het Kampeerbeleid, waarbij o.a. een gezamenlijke voorlichtingsbijeenkomst is gehouden voor bestuurders. Het beleid zal in 2008 ter vaststelling aan de raad worden aangeboden. De positie van de Stichting voor Rekreaasje en Toerisme is in 2007 regelmatig onderwerp van discussie geweest, o.a. naar aanleiding van de evaluatie van het TROP. Deze discussie zal ongetwijfeld in 2008 een vervolg krijgen. In 2007 is tevens een aanvang gemaakt met het bevaarbaar maken van de Noordelijke Elfstedenvaarroude, middels het aanbesteden van het verhogen van de bruggen etc. In 2008 zullen de eerste fysieke resultaten zichtbaar worden. Met de VVV Lauwersland wordt gewerkt aan een businessplan. Met de diverse Stichtingen beheer sportvelden heeft in 2007 overleg plaatsgevonden over verlenging van het contract voor de komende vier jaar. In 2008 worden deze contracten vastgesteld. Het BOS-project en Go4Sport zijn in 2007 gecontinueerd en werpen vruchten af, in die zin dat het belang van "bewegen" in onze gemeente op de kaart is gezet. Middelen Baten en lasten programma

Lasten Baten Gerealiseerde resultaat voor bestemming Toevoeging/onttrekking aan reserves Gerealiseerde resultaat na bestemming Overig In dit programma zijn de volgende beleidsproducten opgenomen: 510 Openbaar bibliotheekwerk 511 Vormings- en ontwikkelingswerk 530 Sport 531 Groene sportvelden en terreinen 540 Kunst 541 Oudheidkunde / musea 560 Openbaar groen en openluchtrecreatie 580 Overige recreatieve voorzieningen




Rekening 2007

1.714.232 163.419 -1.550.813

2.017.396 196.019 -1.821.377

1.697.624 203.628 -1.493.997

0

0

-250.409

-1.550.813

-1.821.377

-1.243.588

20 Programma 07

WERK EN INKOMEN

Inhoud programma


Het bevorderen van een gelijkwaardige deelname aan het maatschappelijk leven is een belangrijke gemeentelijke taak. In dit verband heeft de gemeente in de eerste plaats de wettelijke taak om uitvoering te geven aan een aantal sociale wetten, die een minimale inkomensvoorziening waarborgen. Algemene doelstelling In het sociale beleid van de gemeente als uitgangspunten nemen het op weg helpen van inwoners naar werk, het bestrijden van armoede en het verstrekken van bijstand en maatschappelijke diensten. Bestaande beleidskaders Beleidsplan WWB Dienst Sociale Zaken en Werkgelegenheid Noardwest Fryslân Diverse verordeningen WWB c.a. Dienst Sociale Zaken en Werkgelegenheid Noardwest Fryslân Diverse beleidsplannen WWB c.a. van de Dienst Sociale Zaken en Werkgelegenheid Noardwest Fryslân Gemeenschappelijke regeling Dienst Sociale Zaken en Werkgelegenheid Noardwest Fryslân Gemeenschappelijke regeling Sociale Werkvoorziening Oostergo (Oostergo Reïntegratie) Huidige situatie


Sinds 1 januari 2005 voert de Dienst Sociale Zaken en Werkgelegenheid Noardwest Fryslân de WWB en WVG voor onze gemeente uit. Door vaststelling van de begroting en jaarrekening en door vertegenwoordiging in het algemeen en dagelijks bestuur behoudt de gemeente invloed op het te voeren beleid ter zake. Dit laatste geldt tevens voor Oostergo Reïntegratie. Prestaties en kengetallen Het nadelig saldo op dit programma ontwikkelt zich per inwoner als volgt: 2007 (aantal inwoners per 31 december 2007: 8865) € 64,10 2006 (aantal inwoners per 31 december 2006: 8894) € 92,77 2005 (aantal inwoners per 31 december 2005: 8976) € 50,08 Maatregelen


De vraag of de Dienst Sociale Zaken en Werkgelegenheid Noardwest Fryslân het opgedragen takenpakket overeenkomstig de in de programmabegroting geformuleerde doelstellingen heeft behaald, kan pas worden beantwoord na ontvangst van het jaarverslag 2007. Dit jaarverslag wordt afzonderlijk in de gemeenteraad aan de orde gesteld. In het kader van de per 1 januari 2008 ingevoerde modernisering van de WSW is in 2007 een aanzet gegeven om het beleid ter zake gestalte te geven. Naar verwachting zullen nog voor de zomervakantie 2008 de eerste contouren van het nieuwe beleid zichtbaar worden. Middelen Baten en lasten programma

Lasten Baten Gerealiseerde resultaat voor bestemming Toevoeging/onttrekking aan reserves Gerealiseerde resultaat na bestemming Overig In dit programma zijn de volgende beleidsproducten opgenomen: 610 Inkomen 611 Werk 612 Inkomensvoorzieningen 614 Gemeentelijk minimabeleid




Rekening 2007

712.861 0 -712.861

3.251.182 2.646.992 -604.190

3.505.813 2.911.905 -593.908

0

0

-25.642

-712.861

-604.190

-568.266

21 Programma 08

WELZIJN EN ZORG

Inhoud programma


Het sociale gezicht van de gemeente wordt in belangrijke mate bepaald door de manier waarop zij het lokale beleid op het gebied van welzijn, gezondheid en maatschappelijke zorg heeft georganiseerd. Op het terrein van de zorg is de gemeente vooral regisseur of inkoper van diensten, die door verschillende organisaties aan de burger worden geleverd. In het vervolg zal dit programma in hoge mate worden bepaald door de Wet Maatschappelijke Ondersteuning. Algemene doelstelling Bestaande beleidskaders Nota jeugdbeleid Beleidsplan WMO 2007-2010 Diverse verordeningen WMO Huidige situatie


Prestaties en kengetallen Het nadelig saldo op dit programma ontwikkelt zich per inwoner als volgt: 2007 (aantal inwoners per 31 december 2007: 8865) € 147,21 2006 (aantal inwoners per 31 december 2006: 8894) € 111,20 2005 (aantal inwoners per 31 december 2005: 8976) € 107,00 Maatregelen


Op 1 januari 2007 is de WMO formeel ingevoerd. Een deel van de uitvoering (de individuele voorzieningen) is opgedragen aan de Dienst Sozawe Noardwest Fryslân. Op basis van de jaarlijkse verantwoording aan de deelnemende gemeenten zal over deze uitvoering een oordeel kunnen worden gegeven. Verder is gemeentelijk druk gewerkt aan de totstandkoming van de diverse deelplannen. In 2007 is het beleidsplan dat betrekking heeft op Burgerparticipatie al vastgesteld. De overige beleidsplannen worden in 2008 in procedure gebracht, waarna met de implementatie kan worden begonnen. Voorts is in 2007 het Middelsee Sociaal Team met haar werkzaamheden begonnen. Een eerste evaluatie zal plaatsvinden aan de hand van het jaarverslag 2007 van het Sociaal Team. Ook is in 2007, wederom in Middelseeverband, een eerste aanzet gegeven voor het project Jong in Middelsee. Naar verwachting zullen in 2008 de eerste resultaten van samenwerking en samenhang wat betreft problematiek m.b.t. jeugdigen zichbaar worden. Middelen Baten en lasten programma

Lasten Baten Gerealiseerde resultaat voor bestemming Toevoeging/onttrekking aan reserves Gerealiseerde resultaat na bestemming Overig In dit programma zijn de volgende beleidsproducten opgenomen: 620 Maatschappelijke zorg 621 Uitvoering Wet inburgering 622 WMO Huishoudelijke zorg 630 Sociaal cultureel werk 650 Kinderopvang 652 Voorzieningen gehandicapten 712 Verpleeginrichtingen 714 Openbare gezondheidszorg 715 Jeugdgezondheidszorg, uniform deel 716 Jeugdgezondheidszorg, maatwerk deel 724 Gemeentelijke graven




Rekening 2007

1.208.063 171.177 -1.036.886

2.463.715 341.405 -2.122.310

1.885.786 237.149 -1.648.638

0

0

-343.652

-1.036.886

-2.122.310

-1.304.986

22 Programma 09

MILIEU

Inhoud programma


Een duurzame woonomgeving nastreven met ruimte voor wonen en werken. Algemene doelstelling Bestaande beleidskaders Milieubeleidsplan 2000 - 2004 Bodembeheersplan Gemeentelijk rioleringsplan Bestuursovereenkomst samenwerking milieuhandhaving VROM plan Milieu uitvoeringsplan Milieu handhavingsplan Huidige situatie


Vermindering van de belasting van het milieu. Prestaties en kengetallen Het nadelig saldo op dit programma ontwikkelt zich per inwoner als volgt: 2007 (aantal inwoners per 31 december 2007: 8865) € 32,93 2006 (aantal inwoners per 31 december 2006: 8894) € 16,47 2005 (aantal inwoners per 31 december 2005: 8976) € 20,38 Maatregelen


Diftar Door de raad is destijds besloten het Diftar-ophaalsysteem voor huishoudelijk afval niet in te voeren in onze gemeente. Wel heeft OMRIN in 2005 een container herkenningssysteem ingevoerd om 'zwarte' aanbieders te weren. Milieubeleidsplan Het milieubeleidsplan 2000-2004 zal vervangen worden door een integraal VROM-plan, daar milieu en VRO onlosmakelijk met elkaar verbonden zijn. Het VROM plan is gereed en recent aan de raadscommissie voorgelegd. Leefomgeving Binnen de beschikbare middelen wordt getracht de kwaliteit van de leefomgeving te optimaliseren (riolering, bodem, dorpsvernieuwing, saneringen etc.). Middelen Baten en lasten programma

Lasten Baten Gerealiseerde resultaat voor bestemming Toevoeging/onttrekking aan reserves Gerealiseerde resultaat na bestemming Overig In dit programma zijn de volgende beleidsproducten opgenomen: 721 Afvalverwijdering en -verwerking 722 Riolering en waterzuivering 723 Milieubeheer 725 Baten reinigingsrechten en afvalstoffenheffing 726 Baten rioolrechten




Rekening 2007

1.649.277 1.547.575 -101.702

1.723.087 1.547.575 -175.512

1.660.874 1.539.569 -121.305

0

0

170.591

-101.702

-175.512

-291.896

23 Programma 10

BOUWEN AAN RUIMTE

Inhoud programma


Binnen dit programma wordt de ruimtelijke ontwikkeling van de gemeente verantwoord. Algemene doelstelling Bestaande beleidskaders Woonplan Ferwerderadiel 2005-2015 Structuurvisie 2005 - 2015 Bestemmingsplannen en bouwverordening / gebruiksvergunningen Notitie 2de woningen Algemene Plaatselijke Verordening (onderdelen bijv. onttrekkingsvergunning) Welstandsnota, vigerend per 1 juli 2004 Notitie medegebruik hoge bouwwerken (voor antennes) Contingentering Streekplan der provincie Natura 2000 Huidige situatie


Door middel van instrumenten 'ruimtelijke ordening' en 'volkshuisvesting' trachten het eigen karakter van de gemeente te behouden. Zorgdragen voor voldoende mogelijkheden voor woningbouw en industriële ontwikkeling. Prestaties en kengetallen Het nadelig saldo op dit programma ontwikkelt zich per inwoner als volgt: 2007 (aantal inwoners per 31 december 2007: 8865) € 19,07 2006 (aantal inwoners per 31 december 2006: 8894) € 12,40 2005 (aantal inwoners per 31 december 2005: 8976) € 36,29 Maatregelen


Structuurvisie De structuurvisie is in 2004 vastgesteld. Bestemmingsplannen In 2007 is eerst en vooral gewerkt aan een moderne bestemmingsregeling voor de dorpen Blije, Ferwert, Marrum, Hallum en Burdaard, hetgeen vormt krijgt in het BSP Grote Dorpen. Inmiddels wordt de overleg- en inspraakfase doorlopen. Handhaving Voor het handhavingsbeleid in de gemeente is een beleidsnotitie opgesteld. De uitvoering is in mei 2007 in handen van het Handhavingsbureau gegeven. Welstandsbeleid Ten aanzien van het welstandsbeleid is een Welstandsbeleidsplan vastgesteld (voorjaar 2004). Woon- en werkklimaat Getracht wordt door middel van herstructurering, saneringen en nieuwbouw een pluriform woon- en werkklimaat te scheppen ten behoeve van alle doelgroepen.


24 Middelen Baten en lasten programma

Lasten Baten Gerealiseerde resultaat voor bestemming Toevoeging/onttrekking aan reserves Gerealiseerde resultaat na bestemming Overig In dit programma zijn de volgende beleidsproducten opgenomen: 810 Ruimtelijke ordening 820 Volkshuisvesting 821 Dorpsvernieuwing 822 Overige volkshuisvesting 823 Bouwvergunningen 830 Bouwgrondexploitatie




Rekening 2007

535.362 143.560 -391.802

680.244 162.371 -517.873

618.126 308.006 -310.120

0

0

-141.071

-391.802

-517.873

-169.049

25 2.2 Gerealiseerde algemene dekkingsmiddelen en onvoorzien Overzicht algemene dekkingsmiddelen en onvoorzien Omschrijving

beleidstaak

Rekening

Begroting

Begroting

Rekening

voor wijziging

2007

1

Onvoorzien

2006

2007

na wijziging 2007

922

Onvoorzien

0

26.335

1.333

0

922

Algemene baten en lasten

0

715.891

70.715

0

960

Saldo kostenplaatsen

211.619

8.047

37.946

331.031

970

Saldo rekening van baten en lasten

totaal

Onvoorzien

2

211.619 Omschrijving

beleidstaak

0

Algemene dekkingsmiddelen

Rekening

0 750.273

109.994

331.031

Begroting

Begroting

Rekening

voor wijziging

na wijziging

2006

2007

2007

2007

931

Baten onroerende zaakbelastingen - gebruikers

83.294

118.441

90.441

89.462

932

Baten onroerende zaakbelastingen - eigenaren

737.257

769.695

769.695

768.670 858.132

820.551

888.136

860.136

930

af: Uitvoering kosten Wet WOZ

81.917

55.848

54.348

57.084

940

af: Uitvoering kosten overige lokale heffingen

37.992

45.735

47.235

35.612

940

bij: Aanmaningen en dwangbevelen

11.604

9.000

9.000

11.355

941

af: Zalmsnip

0

0

0

0

Baten forensenbelasting

9.833

10.764

10.764

9.936

Baten toeristenbelasting

5.489

5.000

5.600

6.095

0

0

0

0

727.568

811.317

783.917

792.822

935 936

af: Uitvoering kosten overige lokale heffingen 2a

Totaal lokale heffingen

921

Algemene uitkeringen

7.449.106

7.215.524

7.191.350

7.093.647

921

Integratie-uitkeringen

29.161

612.637

679.219

697.425

7.478.267

7.828.161

7.870.569

7.791.072

78.073

33.408

85.762

79.933

Doeluitkeringen 2b

Totaal algemene uitkering Jaarlijkse termijn verkoop aandelen

913

Overige financiële middelen

911

Geldleningen en uitzettingen korter dan één jaar

0

0

Saldo financieringsfunctie (5.110.100) 914

Geldleningen en uitzettingen langer dan één jaar

0 422.435

365.317

390.617

399.439

31.673

31.673

30.460

913

af: Beleggingen

32.221

922

af: Saldo compensabele BTW

36.088

2c

Totaal overige dekkingsmiddelen

0

432.199

367.052

444.706

448.912

totaal


8.638.034

8.229.922

8.987.865

8.701.505

totaal

Algemene dekkingsmiddelen en onvoorzien

8.426.415

8.256.257

8.989.198

8.701.505


26 1

ONVOORZIEN

Voor onvoorziene en onvermijdbare uitgaven is in de begroting van de gemeente Ferwerderadiel een bedrag opgenomen van rond € 26.336,00. De begrote omzet van de gemeente Ferwerderadiel bedraagt € 12.642.177,00. De post onvoorzien bedraagt dus ongeveer 0,21% van de totale lasten. De oorspronkelijke raming is in principe lager dan de hiervoor gestelde norm.

Norm Begroting voor wijziging Begroting na wijziging

1,00% 0,21% 0,00%

Onvoorzien € 126.420 € 26.336 € 1.333

(x € 1.000,-) Omzet € 12.642 € 12.642 € 16.539

Saldo kostenplaatsen In het verslagjaar is er sprake van een negatief resultaat op de kostenplaatsen van € 331.301,-. Dit resultaat is als volgt ontstaan: nadelig calculatieresultaat sector Burgerzaken: € 78.131,nadelig calculatieresultaat sector Middelen en Ondersteuning: € 97.175,nadelig calculatieverschil kapitaallasten: € 33.789,nadelig calculatieverschil sector Grondgebied (buitendienst en tractie): € 81.336,nadelig calculatieverschil sector Grondgebied (binnendienst): € 56.790,voordelig calculatieverschil stafburo): € 15.920,2a

LOKALE HEFFINGEN

Algemeen De onroerende zaakbelastingen zijn voor onze gemeente verreweg de belangrijkste gemeentelijke belasting. Het is een algemeen dekkingsmiddel en daardoor vrij te besteden. Tariefbeleid Met ingang van het jaar 2006 zijn de tarieven van de onroerende zaakbelastingen gebonden aan minimum en maximum bedragen. Deze minimum en maximumbedragen zullen echter met ingang van het begrotingsjaar 2008 weer vervallen. De tarieven voor afvalstoffenheffing en rioolrechten zijn al enige jaren kostendekkende tarieven. De tarieven voor de OZB en de woonforensenbelasting worden jaarlijks aangepast met het percentage van de inflatiecorrectie. Onroerende-zaakbelastingen Met ingang van 1 januari 2006 is de gebruikersbelasting voor bewoners van koop- en huurwoningen afgeschaft. De OZB opbrengst is door deze wetswijziging aanzienlijk lager dan voorgaande jaren. Door middel van een suppletie-uitkering (Algemene uitkering) wordt de gemeente de komende jaren gecompenseerd voor deze lagere inkomsten. Deze suppletieuitkering zal de komende jaren gelijkmatig worden afgebouwd. Voor het jaar 2007 bedroeg de suppletieuitkering€ 129.173,-. In 2007 was er nog sprake van een zogenaamde beknotting van de vrijheid van de gemeente om de OZB tarieven naar eigen inzicht vast te stellen. Per 1 januari 2008 heeft de gemeente deze vrijheid weer terug. Bij de behandeling van het wetsvoorstel afschaffing OZB gebruikersheffing op woningen is het amendement De Pater - Van der Meer door de Tweede Kamer aangenomen. Het amendement beoogt ook huishoudens met een onroerende zaak die niet in hoofdzaak tot woning dient, te laten profiteren van de afschaffing van het gebruikersdeel op woningen.De gemeenten worden gecompenseerd voor het verlies aan inkomsten. Om aansluiting te krijgen tussen de gederfde inkomsten en compensatie is besloten tot een integratie uitkering. Voor het jaar 2007 bedroeg deze uitkering € 23.101,De in het verslagjaar, door de medewerksters van de afdeling belastingen, bestede uren aan deze functie zijn binnen raming gebleven.Verder zijn de overige kosten iets hoger dan de raming. De oorzaak hiervan is dat de kosten van de niet-woningen ook nog in 2007 doorlopen. De kosten van beroepszaken daarentegen zijn iets te ruim begroot zodat de overschrijding meevalt. De opbrengst van de kosten verrekening over 2007 met het Ministerie van Financiën is gelijk aan de raming. De begrote inkomsten voor de OZB zijn ook nagenoeg gelijk aan de raming. De inkomsten van het OZB gebruikersgedeelte blijven € 979,en de inkomsten van het OZB eigenaarsgedeelte blijven € 1.025,- achter bij de raming. De kosten voor het maken en verzenden van de belastingkohieren worden met in de invoering van het BBV geboekt op de functie 'perceptiekosten belastingen'. Ook worden hier de inkomsten uit aanmaningen en dwangbevelen verantwoord. De inkomsten zijn door een hoger aantal aanmaningen en dwangbevelen hoger dan de raming. Verder zijn de loonkosten van de deurwaarder en kosten van drukwerk, bureaubehoeften en uren toerekening van sector Middelen en Ondersteuning lager dan de begroting.


27 Woonforensenbelasting Bij de raming voor de woonforensenbelasting is uitgegaan van 26 gemeubileerde woningen. Naar aanleiding van een viertal controles in het verslagjaar is gebleken dat er 24 woningen aan deze criteria voldoen. Als gevolg hiervan is de opbrengst iets lager dan de raming. Toeristenbelasting Met ingang van 2005 wordt er toeristenbelasting in de gemeente Ferwerderadiel geheven. De inkomsten voor het verslagjaar zijn geraamd op € 5.600,-. De aanslagen over 2006 zijn in 2007 opgelegd en worden hier ook verantwoord. De opbrengst over het jaar 2006 bedroeg € 6.095,-. De opbrengst over 2007 zal in het jaar 2008 worden verantwoord. 2b

Algemene uitkering

In de loop van het dienstjaar is de primitieve raming al aangepast naar aanleiding van de ontvangen circulaires van het Ministerie. De ontvangsten sluiten aan op de laatst ontvangen specificatie over het verslagjaar. In het verslagjaar zijn verrekeningen ontvangen voor de jaren 2005 en 2006 tot een bedrag van € 40.915,18. In verband met de nacalculatie over 2007 en de uitkering van de behoedzaamheidsreserve is er in 2008 nog een bedrag van € 113.206,- verrekend. 2c

OVERIGE DEKKINGSMIDDELEN

Geldleningen en uitzettingen langer dan één jaar In de primitieve begroting 2007 is voor bespaarde rente een bedrag geraamd van € 365.317,-. Op grond van de voorschriften is naar de situatie per 1 januari van het verslagjaar een bespaarde rente geboekt van € 390.639,-, terwijl via functie 980 (mutaties reserves) de aan de reserves toegevoegde rente (€ 58.250,-) ten laste van de exploitatie is gebracht. Overige financiële middelen Op deze post wordt het ontvangen dividend van de Bank Nederlandse Gemeenten, Fryslân Miljeu en Afvalsturing verantwoord. Tevens worden de ontvangsten van de Stichting Monumentenzorg Ferwerderadiel, Stichting Rekreaasje en Toerisme, Stichting ta behâld fan 'e Jislumer Tsjerke en de Stichtingen Beheer Sportvelden in Ferwert en Reitsum, zijnde de rente over het verslagjaar voor verstrekte geldleningen, hier geboekt. In het verslagjaar is besloten de lening van de Stichting ta behâld fan 'e Jislumer Tsjerke rentevrij te maken. In het verslagjaar is er, evenals in 2006, van de BNG een extra dividend uitkering van € 53.583,66 ontvangen. Dit bedrag is gestort in de bestemmingsreserve Projecten.


28 2.3 De paragrafen INLEIDING Op grond van artikel 26 van het Besluit Begroting en Verantwoording dienen vanaf het jaar 2004 de volgende paragrafen in het jaarverslag te worden opgenomen. 1. Lokale heffingen

-

Deze paragraaf heeft betrekking op zowel de heffingen waarvan de besteding is gebonden als waarvan de besteding ongebonden is. Voor de lokale heffingen dienen de beleidsevaluatie en een overzicht op hoofdlijnen ten aanzien van de heffingen, waaronder de belastingen te worden opgenomen. Een aanduiding van de lokale lastendruk is van belang voor een integrale afweging tussen te vormen beleid (aanvullend) en gerealiseerde inkomsten. Het kwijtscheldingsbeleid dient eveneens te worden geëvalueerd. Opbrengsten per lokale heffing Volume en bedrag aan kwijtscheldingen Kostendekkendheid rioolrechten/afvalstoffenheffing Lokale lastendruk één- en meerpersoonshuishoudens en bedrijven 2. Weerstandsvermogen

Vanwege de dualisering bestaat er meer behoefte aan informatie over risico's en weerstandscapaciteit. Aan deze behoefte wordt tegemoet gekomen door de paragraaf "Weerstandsvermogen"op te nemen in de begroting en in het jaarverslag. Met ingang van 2003 is de risicoparagraaf geïntegreerd in deze paragraaf. - Inventarisatie van de risico's van materieel belang: Gemeentelijke organisatie(s) Administratie Financiële administratie Administratieve organisatie Financieel beheer Rechtmatigheid Doelmatigheid Doeltreffendheid - Inventarisatie van de weerstandscapaciteit: In hoeverre mogelijke schade en verliezen als gevolg van risico's van materieel belang kunnen worden opgevangen, hangt nauw samen met de weerstandscapaciteit van onze gemeente. - Het beleid omtrent weerstandscapaciteit en risico's. 3. Onderhoud kapitaalgoederen In deze paragraaf dient inzicht te worden gegeven in de resultaten van het gekozen beleidskader omtrent het onderhoud van kapitaalgoederen. Aangegeven dient te worden of het gewenste onderhoudsniveau zoals verwoord binnen het beleidskader is gehaald. - Voortgang gepland onderhoud / achterstallig onderhoud. 4. Financiering

-

De financieringsparagraaf is sedert 1 januari 2001 verplicht. De invoering van de financieringsparagraaf hangt nauw samen met de Wet Fido. De financieringsparagraaf, in samenhang met het financieringsstatuut dat in artikel 212 van de Gemeentewet is voorgeschreven, vormt een belangrijk instrument voor het transparant maken en daarmee voor het sturen, beheersen en controleren van de financieringsfunctie. De uitwerking vindt zijn weerslag in deze financieringsparagraaf. Kasgeldlimiet Renterisiconorm Liquiditeitsplanning en financieringsbehoefte Rentevisie Rentekosten, -opbrengsten financieringsfunctie 5. Bedrijfsvoering

De bedrijfsvoeringparagraaf dient inzicht te verschaffen in de stand van zaken omtrent de bedrijfsvoering. Daarbij dient de relatie te worden gelegd met de programma's en het programmaplan. Bedrijfsvoering bestaat traditioneel uit de onderdelen personeel, informatisering, automatisering, communicatie, organisatie, financieel beheer en facilitaire dienstverlening. - Voortgang onderzoeken en doelmatigheid en rechtmatigheid - Uitputting bijbehorende budgetten


29 6. Verbonden partijen

-

Om de raad voldoende inzicht te bieden in verbonden partijen, is deze paragraaf opgenomen in het BBV. Verbonden partijen zijn die partijen waarmee de gemeente een bestuurlijke relatie heeft en waarin zij een financieel belang heeft (artikel 1). In deze paragraaf wordt ingegaan op de belangen die met de diverse verbonden partijen zijn ingediend en de relatie met de gemeentelijke doelstellingen (artikel 15/26). Partijen, waarbij enkel sprake is van financiële risico's worden opgenomen onder de paragraaf "Weerstandsvermogen". Conform de artikelen 67 en 69 (BBV 2004) dient in ieder geval het verplichte overzicht met alle verbonden partijen in een bijlage te worden opgenomen. Nieuwe verbonden partijen Beëindigen bestaande verbonden partijen Wijzigingen verbonden partijen Problemen bij bestaande verbonden partijen 7. Grondbeleid

-

In deze paragraaf wordt weergegeven of de doelstellingen, zoals opgenomen in het programmaplan, ook als zodanig zijn gerealiseerd gedurende de verslagperiode. Ook dient het gevoerde beleid hier nader te worden toegelicht. De actuele prognoses omtrent de te verwachten resultaten dienen hier eveneens te worden aangegeven ten aanzien van de totale grondexploitatie. In deze paragraaf dient inzicht te worden gegeven in de onderbouwing van (eventuele) winstneming en de uitgangspunten voor de reserves met betrekking tot bouwgrondexploitaties. Nota Grondbeleid Financiële ontwikkelingen Verlies- / winstverwachting Verwerving


30 2.3.1

Lokale heffingen Algemeen De gemeentelijke belastingen zijn een belangrijk onderdeel van de inkomsten van de gemeente. Hierbij zijn de onroerende zaakbelastingen als algemeen dekkingsmiddel, voor onze gemeente verreweg de belangrijkste gemeentelijke belasting. Daarnaast zijn er nog heffingen die niet tot de algemene dekkingsmiddelen behoren, maar wel in het beleidsmatige deel van het overzicht betrokken worden (afvalstoffenheffing en rioolrecht). Beleidsevaluatie Ten aanzien van de tarieven wordt al een aantal jaren het beleid gevoerd om voor de afvalstoffenheffing en de rioolrechten kostendekkende tarieven te hanteren, terwijl de overige tarieven worden aangepast met het percentage van de inflatiecorrectie. Overigens is het beleid ten aanzien van de lokale lasten opgenomen in: a. diverse belastingverordeningen b. een kwijtscheldingsverordening Overzicht tarieven en inkomsten lokale heffingen 2007 -

Opbrengsten per lokale heffing

Leges burgerzaken Afvalstoffenheffing

Rioolrechten Begrafenisrechten Bouwleges Onroerende zaakbelasting (eigenaren) Onroerende zaakbelasting (gebruikers) Onroerende zaakbelasting - totaal Toeristenbelasting Woonforensenbelasting

afgerond op hele euro's

Tarief 2006 diverse € 227 € 300

Soort tarief alleenstaande meerpersoonshuishouding

€

154 diverse diverse € 2,92 € 2,42 € €

Geraamde Werkelijke opbrengst opbrengst 93.000 99.908

0,50 414

1.035.475 509.350 7.620 131.000 769.695 90.441 860.136 5.600 10.764

1.029.938 507.407 9.191 109.573 768.670 89.462 858.132 6.095 9.936

Ontwikkeling lokale lasten Onroerend-zaakbelastingen De belasting wordt geheven op basis van de Gemeentewet (art. 220) en bestaat uit een gebruikersbelasting en een eigenarenbelasting. Met ingang van 1 januari 2006 is de gebruikersbelasting voor bewoners van koop- en huurwoningen afgeschaft. De OZB opbrengst is door deze wetswijziging aanzienlijk lager dan voorgaande jaren. Door middel van een suppletie uitkering (Algemene uitkering) wordt de gemeente de komende jaren gecompenseerd voor deze lagere inkomsten. Voor het jaar 2007 bedroeg deze suppletie uitkering € 129.173,00. De suppletie uitkering zal de komende jaren gelijkmatig worden afgebouwd. Naast vorengenoemde wijziging voorziet de wetswijziging ook nog in een beknotting van de vrijheid van de gemeenten om de OZB-tarieven naar eigen inzicht vast te stellen. Zo zijn er onder andere minimum en maximum tariefsbedragen aangegeven. Tevens mogen de tarieven tot en met het jaar 2007 niet meer stijgen dan 1,5%. Per 1 januari 2008 vervalt de huidige limitering van de onroerendezaak-belastingen. Het vervallen van de limitering OZB mag niet leiden tot een onevenredige stijging van de collectieve lastendruk. Het instellen van een zgn. macronorm moet dat voorkomen. Als de ontwikkeling van de lokale lasten tot overschrijding van die norm leidt, kan het Rijk ingrijpen via een correctie van het volume van het gemeentefonds. In 2010 zal er een evaluatie plaats vinden. Afvalstoffenheffing Sinds vele jaren wordt bij de berekening van de tarieven voor de afvalstoffenheffing uitgegaan van een kostendekkende exploitatie. Op basis van artikel 229b van de Gemeentewet behoort o.a. tot de geraamde lasten de compensabele BTW. De doorberekening van de compensabele BTW heeft tot en met 2005 niet plaats gevonden, teneinde de tarieven niet explosief te doen stijgen. Vanaf 1 januari 2006 is de compensabele BTW wel volledig doorberekend. Rioolrechten Bij de berekening van het tarief rioolrechten is de compensabele BTW in totaliteit meegenomen. Voor de reiniging en riolering wordt bij verschil tussen uitgaven en inkomsten in de rekening nivellering tot een kostendekkende situatie verkregen middels storting in c.q. onttrekking aan de daarvoor gevormde bestemmingsreserves.


31 Overige belastingen en rechten Van de overige belastingen en rechten, zoals begrafenisrechten, leges en woonforensenbelasting, zijn de tarieven verhoogd met 2%. Kwijtschelding Voor kwijtschelding wordt de 100%-norm gehanteerd. Sinds een aantal jaren wordt aan inwoners met alleen een bijstandsuitkering (bij ongewijzigde omstandigheden) automatisch kwijtschelding verleend. In 2007 heeft wederom ook voor deze doelgroep een algemene toetsing plaats gevonden. In 2007 is een kwijtscheldingsbedrag geraamd van € 62.000,-. Aantal verzoeken 2007 in totaal 178, waarvan: volledige kwijtschelding: 145 gedeeltelijke kwijtschelding: 0 afgewezen verzoeken: 33 Daarnaast ontvangt een aantal personen ambtshalve kwijtschelding. In onderstaand overzicht wordt onze gemeente op woonlasten vergeleken met ons omringende gemeenten. Als referentie wordt gebruikt de jaarlijks door het Centrum voor onderzoek van de Economie van de lagere overheden (COELO) van de Rijksuniversiteit Groningen gepubliceerde atlas van de lokale lasten 2007 Gemeente Ferwerderadiel het Bildt Leeuwarderadeel Menaldumadeel Franekeradeel Dongeradeel Dantumadeel

eenpersoonshuishouding 561 478 571 581 620 471 566

meerpersoonshuishouden 634 569 660 651 646 505 621

Ten aanzien van de onroerende-zaakbelastingen is door de raad besloten voor bedrijven geen hogere tarieven in rekening te gaan brengen dan de tarieven voor de huishoudens.


32 2.3.2

Weerstandsvermogen Algemeen Onder het begrip weerstandsvermogen verstaan wij het vermogen van onze gemeente om niet structurele risico's op te kunnen vangen, zodat het afgesproken gemeentelijk takenpakket toch onverkort kan worden uitgevoerd. In de nieuwe comptabiliteitsvoorschriften (BBV) wordt aangegeven dat het weerstandsvermogen bestaat uit de relatie tussen enerzijds: - de weerstandscapaciteit, zijnde de middelen waarover wij beschikken of kunnen beschikken om niet begrote kosten te kunnen dekken, en anderzijds - alle risico's waarvoor nog geen voorzieningen zijn gevormd en die van materiële betekenis kunnen zijn. De weerstandscapaciteit van onze gemeente is als volgt opgebouwd: - de in de begroting opgenomen ruimte in de stelpost voor onvoorziene uitgaven; - het vrij aanwendbare deel van de algemene reserve; - het overige deel van de algemene reserve, onder gelijktijdige voorwaarde dat ombuigingen moeten plaatsvinden om het gemis aan bespaarde rente structureel op te kunnen vangen; - de vrije ruimte in de belastingcapaciteit; - de stille reserves, zijnde die activa waarvan de boekwaarde lager is dan de werkelijke waarde en die direct verkoopbaar zijn. Het mag overigens duidelijk zijn dat, gezien de wetswijziging met betrekking tot de afschaffing van het gebruikersdeel onroerende-zaakbelastingen voor woningen, de weerstandscapaciteit vanaf 2006 in een ander licht moet worden bezien. Voor de inwoners heeft deze wetswijziging in eerste instantie een gunstig effect, de gemeentelijke overheid wordt echter geconfronteerd met lagere inkomsten. De compensatie in de algemene uitkering blijkt voor onze gemeente nadelig te zijn (ca € 14,00 per inwoner). Gedurende een aantal jaren wordt hiervoor een gedeeltelijke suppletie-uitkering ontvangen. Volgens de belofte van de minister zal geen enkele gemeente nadeel van deze operatie ondervinden. Wel zullen de mogelijkheden die wij nu hebben om zelfsturend op te treden met betrekking tot de gemeentelijke inkomsten, verdwijnen. Immers de mogelijkheid tot verhoging van de tarieven OZB wordt ook aan banden gelegd. Dit alles zal zich dan vertalen in een afname van de hierboven genoemde vrije ruimte in de belastingcapaciteit. Voor de raad is het weerstandsvermogen van belang, want een sluitende begroting impliceert weliswaar dat er evenwicht is tussen de uitgaven en inkomsten, maar ook dat er eigenlijk geen ruimte is voor tegenvallers. Een buffer is daarom wenselijk. Hierbij moeten wij denken aan echt onvoorziene zaken die de grenzen van de stelpost voor onvoorziene uitgaven op de begroting fors overschrijden. En zij zijn ook zo onvoorzien dat zij met geen mogelijkheid voorspeld kunnen worden. Het weerstandsvermogen is ook mede van belang bij het bepalen van de "financiële gezondheid" van de gemeente. Er zijn geen uniforme antwoorden te geven op de vraag hoe groot het weerstandsvermogen van een gemeente zou moeten zijn. Dit is sterk afhankelijk van de eigenheid van de gemeente en het risicoprofiel dat zij heeft. Hoe ziet de sociale structuur eruit, hebben wij nog groeipotenties, opereren wij in onze bedrijfsvoering voorzichtig of accepteren wij wat meer risico's, lopen er gerechtelijke procedures waarvan de uitkomst niet zeker is maar die grote consequenties hebben? Vanuit het provinciaal toezicht zijn ook geen directe normen te geven, zij het dat er wel op wordt toegezien dat de algemene reserve aan een bepaalde minimale omvang moet voldoen en uiteraard is er, in ons geval, het repressieve toezicht. Beleid Omtrent het te volgen beleid voor reserves en voorzieningen wordt u door middel van de managementrapportage (MARAP) ingelicht. Weerstandscapaciteit De weerstandscapaciteit van onze gemeente wordt in de volgende tabel weergeven: (Bedragen x € 1.000,00) Jaarlijkse exploitatie Onbenutte belastingcapaciteit: OZB Rioolrechten Afvalstoffenheffing Leges en rechten Totale ruimte in belastingcapaciteit Stelpost voor onvoorziene uitgaven Weerstandscapaciteit m.b.t. de exploitatie Vermogensfeer Vrij aanwendbare deel algemene reserve Stille reserves Weerstandscapaciteit m.b.t. vermogen


0 0 0 205 205 26 231 0 p.m. 0

33 Toelichting: Belastingcapaciteit Onder de belastingcapaciteit verstaan wij de ruimte die wij hebben om de belastingen en heffingen te verhogen. Wat betreft de heffingen zijn wij overigens gebonden: de tarieven mogen maximaal kostendekkend zijn, waarbij voor de reinigings- en rioolrechten thans ook de compensabele BTW in de tarieven mag worden doorberekend en bij de rioolrechten een deel van de kosten van straatreiniging. Voor reinigings- en rioolrechten hanteren wij reeds geruime tijd kostendekkende tarieven. Bij de rioolrechten is de compensabele BTW doorberekend. Bij de afvalstoffenheffing wordt sinds 2006 eveneens de compensabele BTW doorberekend. Bij de OZB worden door het ministerie vanaf 2006 minimum en maximum tarieven aangegeven, terwijl per jaar een percentage wordt aangegeven waarmee het gemeentelijk tarief mag worden verhoogd (zie ook de toelichting in paragraaf Lokale heffingen). Geconcludeerd kan dus worden dat er geen onbenutte belastingcapaciteit is bij de belastingheffing. Vanaf 2008 zal dit wel weer het geval zijn. Ten aanzien van de leges ( burgerzaken en bouwleges) en rechten (begrafenisrechten) kan worden geconstateerd dat hier nog geen sprake is van kostendekkendheid. Stille reserve Als een stille reserve beschouwen wij o.a. de gemeentelijke aandelen in Fryslân Miljeu en de NV Bank Ned. Gemeenten (BNG). Op de balans van de gemeente is voor Fryslân Miljeu een bedrag opgenomen van € 15.465,-. De aandelen van de BNG staan op de balans voor € 13.539,-. De marktwaarde wordt beduidend hoger ingeschat. Ten slotte is de gemeente eigenaar van diverse gebouwen en voorzieningen die veelal verhuurd zijn of in gebruik zijn gegeven en die voor € 0,00 op de balans gewaardeerd zijn. In het vrije economische verkeer vertegenwoordigen deze uiteraard wel een waarde; vooralsnog ramen wij één en ander p.m. Risico's Wij onderscheiden 5 risicocategorieën: Risico's met betrekking tot de uitvoering sociale zekerheid - De Wet Werk en Bijstand (WWB) wordt voor onze gemeente sinds 1 januari 2005 uitgevoerd door de Gemeenschappelijke regeling Dienst Sociale Zaken en Werkgelegenheid Noardwest Fryslân (Dienst). Voor de uitvoering van de WWB ontvangt de Dienst hiervoor budgetten, bestaande uit werken inkomensdeel, van het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid. Daarbij werden de in de Dienst samenwerkende gemeenten aangemerkt als één entiteit, wat betekend dat de budgetten werden berekend als ware de Dienst één gemeente. Dit leverde aanmerkelijke financiële voordelen op vooral wat betreft het inkomensdeel. Over het algemeen kon worden gerekend op een overschot op dit budget en dit overschot vloeide terug naar de deelnemende gemeenten. De budgetten komen echter, door diverse oorzaken, onder druk te staan en zullen nog meer onder druk komen te staan, doordat vanaf 1 januari 2007 de budgetten weer aan de afzonderlijke gemeenten worden toegerekend, waardoor het financiële voordeel verdwijnt en er mogelijke tekorten zullen ontstaan. Deels kunnen deze tekorten worden opgevangen door een door de Dienst gevormde reserve. Er bestaat echter een mogelijkheid dat een beroep moet worden gedaan op de deelnemende gemeenten. - Per 1 januari 2007 is de Wet Maatschappelijke Ondersteuning in werking getreden. Deze Wet beoogt onder meer het verstrekken van individuele en collectieve voorzieningen, vergelijkbaar met voorzieningen die werden verstrekt in het kader van de Wet Voorzieningen Gehandicapten. Laatstgenoemde wet is verdwenen en komt terug in de WMO. Ook zijn bepaalde verstrekkingen vanuit de AWBZ naar de WMO overgeheveld, onder andere de huishoudelijke zorg. Voor de totale uitvoering van deze voorzieningen ontvangt de gemeente een budget. Het is onzeker in hoeverre dit budget toereikend zal zijn. - De uitvoering van de Wet Sociale Werkvoorzieningen is al jaren een zorgenkind. Uitvoering van deze wet vindt plaats door Oostergo Re-integratie te Dokkum. De afgelopen jaren wordt van de deelnemende gemeenten een steeds grotere financiële inspanning gevraagd. Wellicht dat door de modernisering van de WSW , waarbij de nadruk steeds meer komt te liggen op detacheringen, in de toekomst het financiële risico vermindert. Risico's met betrekking tot het openbaar gebied - Onderhoud kapitaalgoederen: wij achten het wenselijk om voor elk onderdeel van het openbaar gebied een beheersplan vast te stellen. Voor zover dat nog niet heeft plaatsgevonden, zal in de komende tijd hier aandacht aan moeten worden besteed. - Bodemsanering: op termijn kunnen nog aanspraken bij de gemeente worden gelegd voor de sanering van vervuilde woonwagenlocaties (stand per 31 december 2000 voor onze gemeente € 33.546,-).


34 Financiële risico's - Wij houden er rekening mee dat de algemene uitkering, in verband met rijksbezuinigingen, de komende twee tot drie jaar nog zal dalen. Een eerste buffer daarvoor is de zgn. behoedzaamheidsreserve. In de begroting voor 2008 is er van uitgegaan dat € 15.000,00 tot uitkering komt. In de meerjarenraming is deze raming niet meer meegenomen. - De gemeente staat garant voor betaling en aflossing van diverse leningen. Het betreft € 12,3 miljoen. In theorie zou de gemeente hier ooit voor kunnen worden aangesproken. - Het indienen van planologische schade (artikel 49 WRO) houdt een financieel risico in. - In Burdaard is door derden grond aangekocht voor de uitvoering van een industrieterrein. De gemeente heeft zich garant gesteld voor deze aankoop. - De gemeente is vennoot (25%) van de vennootschap onder firma 'Hallum Oer de Feart'. Het betreft hier grondexploitatie door middel van een PPS constructie waarin de gemeente participeert. - De V.O.F. "De Haven" is ook een PPS constructie, waarin de gemeente voor 50% deelneemt. Dit is een samenwerkingsverband met bouwbedrijf Bloemsma uit Hallum. Gezamenlijk zullen er 10 woningen worden gebouwd. De opzet is dat in 2010 alles is verkocht en dat de V.O.F. weer wordt opgeheven. Tussentijds vindt er geen verrekening plaats. - Ook is in Burdaard grond aangekocht voor het integraal ontwikkelingsplan aldaar. De gemeente is met een projectontwikkelaar gezamenlijk risicodrager mocht de ontwikkeling niet tot stand komen. Risico's op eigendommen - Als nieuw risico beschouwen wij ook de onderhoudstoestand van al die gebouwen en voorzieningen van de gemeente die in beheer zijn van stichtingen, verenigingen etc. Op zich is het onderhoud hun verantwoordelijkheid, maar niet is uitgesloten dat in een voorkomend geval de gemeente toch als een soort achtervang zal moeten optreden. - Het is gebruikelijk om alle bekende risico's zoveel mogelijk te ondervangen. Daar, waar gemeentelijke bezittingen of belangen onderhevig kunnen zijn aan brand, stormschade, diefstal of verlies, zijn de risico's die hierbij gelopen kunnen worden, in afdoende mate verzekerd. Risico's eigen bijdrage projecten - Omtrent diverse grote projecten in de gemeente zijn afspraken gemaakt c.q. wordt nog onderhandeld. Voor al deze projecten zal een gemeentelijke bijdrage nodig zijn naast de te verkrijgen gemeentelijke subsidiebedragen. Het is zaak niet per project de eigen bijdrage(n) goed in de gaten te houden, maar een totaal overzicht te hebben. Risico in deze is namelijk dat bij het ontbreken van dit overzicht op een gegeven moment bij een nieuw project geconstateerd zou moeten worden dat er geen ruimte is voor een gemeentelijke bijdrage. Conclusies De risico's waar onze gemeente mee geconfronteerd kan worden, zijn naar onze mening te overzien en voor een deel redelijk te kwantificeren. De middelen om deze risico's op te kunnen vangen, achten wij in voldoende mate aanwezig. Van vitaal belang hierbij is de vraag hoe wij met eventuele risico's om gaan. In de eerste plaats geldt dat middels een zorgvuldig toepassen van de bedrijfsvoeringprocessen in het algemeen, interne controlemaatregelen in het bijzonder, maar zeker ook een goed ingebedde en na te leven planning- en controlecyclus gewaarborgd moet worden, dat eventuele calamiteiten zichtbaar en beheersbaar worden. Op een aantal punten kan onze beleidsvoering echter versterkt worden (b.v. met betrekking tot het actualiseren van de beheersplannen voor het openbaar gebied). Met name de tussentijds uit te brengen rapportages, zowel op managementniveau als door het college aan de raad, zullen hierop moeten ingaan. Daar waar risico's zijn te kwantificeren, dienen vervolgens voorzieningen te worden getroffen om hen op te vangen. Daar waar dit nog niet goed kan, hetzij omdat de consequenties niet of niet helemaal bekend zijn, hetzij omdat het moment waarop de gebeurtenis zich kan aandienen nog niet bekend is, moet worden teruggevallen op de algemene reserve van onze gemeente. De rente van de algemene reserve wordt jaarlijks toegevoegd aan de algemene middelen en zou de algemene reserve volledig moeten worden besteed, dan is een structurele inkomstenderving van maximaal 5,5% van € 2,0 miljoen het gevolg. Wij achten het echter onwaarschijnlijk dat het ooit zover zal komen. De lastendruk in onze gemeente bevindt zich op een redelijk hoog niveau.


35 2.3.3

Onderhoud kapitaalgoederen Algemeen In deze paragraaf gaan wij in op het beleidskader en de daaruit voortvloeiende financiële consequenties met betrekking tot de "grotere" kapitaalgoederen van de gemeente. Hierbij kan gedacht worden aan de kosten van aanleg en instandhouding van wegen, riolering, water, groen en gebouwen. De instandhoudingskosten behoren hun weerslag te vinden in onderhoudsplannen, die door de raad moeten worden vastgesteld. Dit geldt specifiek voor wegen, riolering en gebouwen. Onderhoudskosten maken een substantieel deel van de uitgaven uit. Tegelijkertijd kunnen zij ook worden voorzien van het etiket "beheer" of "uitvoering". Zij lenen zich er daarom niet direct voor om te worden opgenomen in één van de programma's; daar wordt immers toch meer aandacht besteed aan tot een visie terug te leiden doelstelling en de concrete richtingen, waarin de uitwerkingen moeten worden gevonden. Echter, een groot deel van het "vermogen" van onze gemeente ligt in de grond of op het openbaar gebied. Een zorgvuldig beheer hiervan is dan ook van wezenlijk belang. Een tweede, wellicht nog belangrijker aspect, is dat de kwaliteit van het openbaar gebied door de inwoners vaak het meest intensief beleefd wordt. Zwerfvuil, hondenpoep, loszittende stoeptegels, boomwortels, slecht onderhouden schoolgebouwen, moeilijk toegankelijke gemeentelijke gebouwen: deze onderwerpen in de directe omgeving raken de burgers direct en hier hebben zij vaak een eigen en duidelijke mening over. Met de paragraaf Onderhoud kapitaalgoederen kunnen wij de kaders stellen voor het onderhoud van wegen, riolering, gebouwen etc. Een individuele klacht kan dan beoordeeld worden aan deze totale kaders. Een derde reden voor specifieke aandacht voor het geïnvesteerde vermogen in het openbaar gebied is dat deze kapitaalgoederen vaak van belang zijn voor het realiseren van de gemeentelijke programma's. De volgende cijfers mogen dit illustreren. De totale oppervlakte van onze gemeente is 13.318 ha, waarvan land 9.858 ha, binnenwater 95 ha en buitenwater 3.463 ha. Openbaar groen omvat 26,3 ha. De totale lengte van het wegennet bedraagt ca 162 km, waarvan 136 km buiten de bebouwde kom en 26 km binnen de bebouwde kom. Daarnaast zijn er nog 12,5 km recreatieve fiets-, ruiter- en wandelpaden en 36 km lengte waterwegen. Mede in het kader van de werkzaamheden ten aanzien van de rechtmatigheidstoets zal inventarisatie moeten plaats vinden van de aanwezige beleidsplannen. Plannen zullen steeds geactualiseerd moeten worden. Voor zover voor een onderdeel nog geen plan bestaat, zal dit opgesteld dienen te worden. Wegen Op grond van een rationeel wegbeheersplan voor asfaltverhardingen wordt jaarlijks een planning voor het uit te voeren onderhoud gemaakt. Ook voor de wegen en straten binnen de bebouwde kom zal een beheersplan moeten worden ontwikkeld. Het jaarlijks budget voor het onderhoud van voornoemde wegencategorieën is samengevoegd om flexibeler te kunnen opereren. Al naar gelang van de urgentie, kan binnen de totaal beschikbare bedragen worden geschoven. Naast voornoemd budget zijn in de begroting bedragen opgenomen voor het reguliere onderhoud van de wegen. Voornoemd rationeel wegbeheersplan is eind 2005 vastgesteld voor de periode 2006 - 2010. Openbare verlichting Ten aanzien van de openbare verlichting heeft inventarisatie plaatsgevonden. Op basis hiervan hebben aanpassingen plaatsgevonden, zoals bijv. het plaatsen van energiezuinige lichtmasten. Riolering Het huidige beleid ten aanzien van de riolering is vastgelegd in een gemeentelijk rioleringsplan (GRP). Ons rioolstelsel voldoet aan de verscherpte eisen en in Ferwerderadiel zijn er geen "risicovolle" overstorten aanwezig. Voor de aansluitplicht van nog niet aangesloten percelen in het buitengebied is er een ontheffing. Deze ontheffing geldt voorlopig tot 2015. Omtrent de mogelijkheden ter zake wordt nog steeds studie uitgevoerd. In 2007 is een nieuw geactualiseerd GRP opgesteld. In de tweede helft van 2007 is dit door de gemeenteraad vastgesteld. Water De kosten voor het bewaken van de kwaliteit van het oppervlaktewater zijn bij het onderdeel riolering inbegrepen. Naast berging en afvoer van regenwater heeft het oppervlaktewater in onze gemeente voornamelijk een functie om polderwater af te voeren. De verantwoordelijkheid voor het beheer en in stand houden hiervan ligt bij het Waterschap. Groen Een beheersplan voor openbaar groen is in concept gereed. Hierin worden vermeld de richtlijnen en normen met betrekking tot het onderhoud van het openbaar groen. Een vertaalslag naar de financiële consequenties voor dit onderhoud zal worden opgenomen.


36 Gebouwen Wij kunnen drie soorten onderhoud onderscheiden: - Het dagelijks onderhoud dat tot doel heeft om het gebouw en de installaties in een toestand te houden die voor de dagelijkse functievervulling noodzakelijk is. In de exploitatiebegroting wordt hier elk jaar een post voor opgenomen. - Het periodiek onderhoud waarbij in de regel geen vernieuwing plaats vindt, zoals bijv. binnenschilderwerk. Dit betreft terugkerend onderhoud met een zekere cyclus. - Het groot onderhoud, waarbij veelal onderdelen van het gebouw of de installaties moeten worden vervangen (zoals vernieuwing van het dak of vervanging van de c.v.-installatie). Voor de kosten van het periodiek onderhoud is een meerjarenonderhoudsplan opgesteld (laatstelijk voor de jaren 2008 t/m 2013). Uiteraard moet regelmatig herijking plaatsvinden. Het grootschalig onderhoud voor schoolgebouwen is geïnventariseerd en kwalitatief in kaart gebracht. Met behulp van een beheersprogramma zijn de kosten van de 'ideale" onderhoudscyclus berekend en zou jaarlijks ca€ 40.000,- aan het hiervoor bestemde onderhoudsfonds moeten worden toegevoegd. Gelet op de financiële situatie is raming voor deze storting in het onderhoudsfonds in het begrotingsjaar 2004, 2005, 2006, 2007 en 2008 echter wegbezuinigd. Voor de overige gemeentelijke gebouwen is er een bestemmingsreserve groot onderhoud. Jaarlijks wordt er € 19.330,- aan deze bestemmingsreserve toegevoegd. Uitgangspunt voor ons is dat ook op lange termijn de gemeentelijke gebouwen op een adequate manier zullen moeten worden onderhouden.


37 2.3.4

Financiering Algemeen Op 1 januari 2001 is de Wet financiering decentrale overheden (in het vervolg Fido) in werking getreden. Eén van de verplichtingen is dat er een treasury paragraaf wordt samengesteld. In de toekomst zal verdere uitwerking van de informatie zijn beslag moeten krijgen. Treasury is het sturen en beheersen van, het verantwoorden over en het toezicht houden op de financiële vermogenswaarden, de financiële geldstromen, de financiële posities en de hieraan verbonden risico's. De administratieve vastlegging van financiële rechten en verplichtingen zal voorlopig nog geen beslag kunnen krijgen in verband met andere noodzakelijke prioriteiten. Zodra de mogelijkheden tot invoering van bovengenoemde rechten- en verplichtingenadministratie zich zullen voordoen, zal hier aandacht aan worden geschonken. Gemeentefinanciering Financieringen voor een periode van een jaar en langer worden enkel aangetrokken ten behoeve van de uitoefening van de publieke taak. De financiering met externe financieringsmiddelen wordt zoveel mogelijk beperkt door primair de beschikbare interne financieringsmiddelen (reserves en voorzieningen) te gebruiken, teneinde het renteresultaat te optimaliseren. Toegestane instrumenten bij het aantrekken van financieringen zijn uitsluitend onderhandse leningen. Voor het aangaan van onderhandse leningen zullen wij minimaal twee offertes opvragen, waaronder bij de NV Bank Ned. Gemeenten. De huidige leningenportefeuille bestaat uitsluitend uit leningen, aangegaan met voornoemde bankinstelling. Vervroegde aflossing van hoogrentende leningen heeft plaatsgevonden van leningen die daarvoor in aanmerking kwamen. Op dit moment zijn de mogelijkheden hiertoe uitgeput. Algemene ontwikkelingen Op basis van de huidige inzichten zullen er in het jaar 2008 geen ontwikkelingen binnen de organisatie plaatsvinden die invloed kunnen hebben op de treasuryfunctie, de treasuryorganisatie, het risicoprofiel, de financiële posities, vermogenswaarden en de geldstromen. Wereldwijd zal er in de economie altijd sprake zijn van fluctuaties. Op dit moment worden er op de gelden kapitaalmarkt weinig veranderingen voorzien. Risicobeheer Het risicobeheer is een deelfunctie van treasury en omvat alle activiteiten die zich richten op het beheersen van financiële risico's, t.w.: renterisico's, kredietrisico's, koersrisico's en valutarisico's. Renterisicobeheer is het beheersen van de risico's die voortvloeien uit de mogelijkheid dat in de toekomst de rentelasten van het vreemd vermogen hoger resp. dat de rente -opbrengsten van activa lager zullen zijn dan een bestuurlijk wenselijk geacht niveau c.q. het in de meerjarenraming en begroting geraamde niveau. Aangezien de portefeuille vaste schuld van onze gemeente enkel vastrentende leningen bevat, terwijl ieder jaar bij de begrotingsvaststelling uitgegaan wordt van de dan meest recente renteprognoses, loopt de gemeente op dit onderdeel weinig risico. Kredietrisicobeheer is het beheersen van de risico's die voortvloeien uit de mogelijkheid op een waardedaling van de vorderingspositie ten gevolge van het niet (tijdig) na kunnen komen van de verplichtingen door de tegenpartij. De portefeuille vaste uitzettingen van de gemeente per 31 december 2007 geeft aan dat het totaalbedrag aan uitzettingen publieke taak € 717.396,- bedraagt. Voor 76,9% heeft dit betrekking op het zwembad Hallum en de Stichting Rekreaasje en Toerisme. De resterende 23,1% is verdeeld over acht verschillende kleinere uitzettingen. Het kredietrisico is derhalve te verwaarlozen. Koersrisicobeheer is het beheersen van de risico's die voortvloeien uit de mogelijkheid dat de financiële activa van de organisatie in waarde verminderen door negatieve koersontwikkelingen. Aangezien de gemeente geen beursgenoteerde aandelen bezit, is van koersrisico geen sprake. Valutarisicobeheer is het beheersen van risico's die voortvloeien uit de mogelijkheid dat op een bepaald moment de waarde van de vreemde valutastromen, uitgedrukt in eigen valuta, afwijkt van hetgeen verwacht werd op het beslissingsmoment. Voor de gemeente is dit niet van toepassing omdat dit alleen aan de orde is indien de gemeente transacties afsluit in niet Eurovaluta, hetgeen niet het geval is.


38 De risico's voor de gemeente kunnen als volgt gecomprimeerd in beeld worden gebracht: Kasgeldlimiet De liquiditeitspositie van de gemeente over het boekjaar blijkt uit onderstaand overzicht van de kasgeldlimiet. KASGELDLIMIET PER 31-12-2007 Omvang begroting per 1 januari 2007 Kasgeldlimiet in procenten van de grondslag Kasgeldlimiet in bedrag

12.654 8,50 1.076

1: jan-mrt Vlottende schuld Opgenomen gelden < 1 jaar Schuld in rekening-courant Gestorte gelden door derden < 1 jaar Overige geldleningen niet zijnde vaste schuld Totaal vlottende schuld Vlottende middelen Uitgeleende gelden < 1 jaar Contante gelden in kas Tegoeden in rekening-courant Overige uitstaande gelden < 1 jaar Totaal vlottende middelen Toets kasgeldlimiet Totaal netto vlottende schuld Toegestane kasgeldlimiet Ruimte(+) / Overschrijding (-)

REALISATIE kwartaal 2: apr-jun 3: jul-sep

x € 1.000,--

4: okt-dec

jaar

548

-

-

-

137

-

-

-

-

-

548

-

-

-

307

23

787

759

859

607

23

787

759

859

607

(787) 1.076 1.863

(759) 1.076 1.835

(859) 1.076 1.935

(470) 1.076 1.546

525 1.076 551

Uit dit overzicht blijkt dat er in het verslagjaar geen overschrijding van de kasgeldlimiet heeft plaatsgevonden. Om te bepalen of het renterisico op de vaste schuld niet een onevenredig grote druk op de financiële positie van de gemeente legt, wordt deze getoetst aan de renterisiconorm. Uit het volgende overzicht blijkt dat de gemeente ruimschoots binnen de daarvoor gestelde norm blijft.


39 Renterisiconorm De renterisico's op vaste schuld worden ingekaderd middels de rente-risiconorm. Jaarlijks mogen de renterisico's uit hoofde van renteherziening en herfinanciering niet hoger zijn dan 20% van de vaste schuld. Het doel is op deze wijze spreiding te krijgen in de rentetypische looptijden in de leningportefeuille, waardoor een veranderende rente vertraagd doorwerkt op de rentelasten. RENTERISICONORM EN RENTERISICO'S VAN DE VASTE SCHULD PER 31-12-2007

Renterisico op vaste schuld 1a 1b 2 3a 3b 4 5 6 7

x € 1.000,--

Renteherziening op vaste schuld o/g Renteherziening op vaste schuld u/g Netto renteherziening op vaste schuld (1a - 1b) Nieuw aangetrokken vaste schuld o/g Nieuw verstrekte lange leningen u/g Netto nieuw aangetrokken vaste schuld (3a - 3b) Betaalde aflossingen Herfinanciering (laagste van 4 en 5) Renterisico op vaste schuld (2 + 6)

1.000,00 11,00 989,00 679,00 679,00 679,00

Renterisiconorm 8 Stand van de vaste schuld per 1 januari 9 Het bij ministeriële regeling vastgestelde percentage 10 Renterisiconorm

8.983,00 20,00 2.500,00

Toets Renterisiconorm 10 Renterisiconorm 7 Renterisico op vaste schuld 11 Ruimte (+) / Overschrijding (-) (10 - 7)

2.500,00 679,00 1.821,00

Leningen portefeuille In het verslagjaar is er één nieuwe langlopende lening aangetrokken. In de bijlagen is een overzicht opgenomen van de thans opgenomen langlopende leningen van de gemeente per 31 december 2007. Het betreft allemaal vastrentende leningen, waardoor er geen renterisico wordt gelopen. Van de resterende leningen is geen vervroegde aflossing meer mogelijk. In principe behoeven er in het jaar 2008 geen langlopende leningen te worden aangetrokken. MUTATIES VASTE SCHULD IN 2007

x € 1.000,-Gemiddelde

Omschrijving

Bedrag

rente

Invloed op gem.rente

Beginstand per 1 januari 2007

8.983

4,99%

Nieuwe leningen Reguliere aflossingen Vervroegde aflossingen Renteaanpassing (oud percentage) Renteaanpassing (nieuw percentage) Omzetting vast naar vlottend Omzetting vlottend naar vast

1.000 -679 0 0 0 0 0

4,27% 5,23% 0% 0% 0% 0% 0%

-0,08% -0,02% 0% 0% 0% 0% 0%

Eindstand per 31 december 2007

9.303

4,90%

-0,09%


40 Portefeuille vaste uitzettingen De gemeente kent enkel uitzettingen in het kader van de publieke taak. In de bijlagen (Staat geactiveerde kapitaaluitgaven 6.913.100) is een overzicht opgenomen van de thans aanwezige uitzettingen per 31 december 2007. Het grootste deel van de uitzettingen wordt gevormd door aandelen NV Bank Ned. Gemeenten 5.967 aandelen nominaal, waarde totaal€ 13.539,00. De rest van de uitzettingen wordt gevormd door een aantal uitzettingen zoals aandelen, uitgegeven langlopende geldleningen en renteloze leningen. Relatiebeheer De Bank Nederlandse Gemeenten zal steeds meer als huisbankier gaan (blijven) fungeren. Enerzijds vanwege krediet risicobeheer (uitzettingen van middelen uit hoofd van treasury vinden uitsluitend plaats bij financiële instellingen met tenminste een A-rating van één van de erkende ratingbureaus) zoals vastgelegd in het treausurystatuut van de gemeente en anderzijds vanwege geldstromenbeheer (betalingsverkeer zoveel mogelijk elektronisch uitvoeren door een bank). Daarnaast heeft de gemeente nog rekeningen bij de Rabobank te Ferwert en Postbank. Het treasury beleid van de gemeente is vastgelegd in het door burgemeesters en wethouders (vergadering van 12 september 2006) vastgestelde treasurystatuut.


41 2.3.5

Bedrijfsvoering Algemeen De gemeente Ferwerderadiel levert een scala aan externe producten. Voor het leveren van deze producten is interne ondersteuning en facilitering onontbeerlijk. De bedrijfsvoering ondersteunt de uitvoering van de programma's. Het succesvol kunnen uitvoeren van de verschillende programma's is dan ook in belangrijke mate afhankelijk van de kwaliteit van de bedrijfsvoering. In deze paragraaf wordt ingegaan op de verschillende facetten die hierbij te onderkennen zijn. De bedrijfsvoering heeft betrekking op de totale gemeentelijke organisatie, zowel de ambtelijke als de bestuurlijke. De burger verwacht van de gemeente dat de gelden rechtmatig, doelmatig en doeltreffend besteed worden en dat de gemeente een betrouwbare partner voor de burger is. Er is momenteel sprake van een groeiende maatschappelijke aandacht voor het functioneren van de gemeentelijke overheid. Wij juichen die tendens toe. Er zijn omvangrijke middelen gemoeid met de gemeentelijke bedrijfsvoering. Zowel voor de gemeenteraad als voor de burger is transparantie en inzicht in deze kosten dan ook van belang. Beleid Het beleid van de gemeente Ferwerderadiel ten aanzien van de bedrijfsvoering is (nog) niet vastgesteld in een integrale nota. Diverse bestaande nota's zijn onder de noemer van bedrijfsvoering te scharen; in het kader van het BBV wordt echter een integrale nota voorgestaan. Tot het moment van vaststelling van deze nota staat deze paragraaf op zichzelf.

-

Het beleid in de gemeente Ferwerderadiel voor de bedrijfsvoering is mede opgenomen in de nota's: Organisatieregeling gemeente Ferwerderadiel Beleidskader voor het financieel toezicht op gemeenten en gemeenschappelijke regelingen (provincie Fryslân, maart 2004) Financiële verordening (ex artikel 212 Gemeentewet) Controleverordening (ex artikel 213 Gemeentewet) Verordening onderzoeken doelmatigheid en doeltreffendheid (ex artikel 213a Gemeentewet) Dualisme Op 7 maart 2002 is de Wet dualisering gemeentebestuur in werking getreden. De kern van de dualisering is de ontvlechting van de raad en het college. Er is een duidelijke scheiding aangebracht in de samenstelling, functies en bevoegdheden van raad en college. Een wethouder is niet meer tegelijkertijd raadslid. De bestuursbevoegdheden worden bij het college van burgemeester en wethouders geconcentreerd. De kaderstellende en controlerende taken van de raad worden versterkt en meer nadruk komt te liggen bij de (volks)vertegenwoordigende functie van de raad. Inmiddels hebben diverse zaken ten aanzien van het dualisme hun beslag gekregen (bijv. aanstelling griffier, aanpassing diverse verordeningen aan het duale bestel, wijzigingen in het commissiestelsel etc.). Per 1 januari 2006 is de rekenkamercommissie ingesteld. Organisatieontwikkeling De inrichting van de organisatie van de gemeente Ferwerderadiel is gebaseerd op de "Organisatieregeling gemeente Ferwerderadiel", vastgesteld door het college van burgemeester en wethouders in de vergadering van 6 augustus 2002. In deze regeling is bepaald dat de ambtelijke organisatie bestaat uit drie sectoren, terwijl een stafbureau ter ondersteuning aan de organisatie kan worden toegevoegd. In het stafbureau, onder leiding van de gemeentesecretaris, zijn momenteel ondergebracht de brandweer, voorlichting, informatievoorziening en automatisering. Ontwikkelingen welke de organisatie in de toekomst ook zullen beïnvloeden zijn, naast kleinere aanpassingen die wellicht nodig zullen zijn om de steeds veranderende vraag te bedienen, het proces van verdergaande en op de bedrijfsvoering gerichte samenwerking in Middelsee verband. Hiervoor is een projectenboek ontwikkeld. Samenwerking Middelsee In 2005 is de eerste stap tot samenwerking op het gebied van P&O in de Middelsee gemeenten gezet. De beleidsmedewerkers hebben een startnotitie opgesteld en komen regelmatig bij elkaar voor intercollegiaal overleg. Nieuw beleid wordt zoveel mogelijk op elkaar afgestemd. In 2007 is een sociaal statuut voor de Middelsee gemeenten opgesteld en is gezamenlijk een nieuw salarisadministratie- en personeelsinformatiesysteem geintroduceerd. Dit systeem is vanaf 1 januari 2008 operationeel. Voordeel voor de gemeenten daarbij is besparing op de kosten en daarnaast uitbreiding van de salarisadminstratie met een personeelsinformatiesysteem.


42 Overzicht personeelssterkte per 31-12-2007

-

Organisatie eenheid Burgemeester en wethouders Griffier Staf Sector I Burgerzaken Sporthal Sector II M&O (incl. stagiaire) Deurwaarder Sector III Grondgebied binnendienst Sector III Grondgebied buitendienst Schoonmakers gymnastieklokalen Schoonmakers scholen

fte's 2,50 0,70 4,58 8,29 1,78 14,54 0,11 12,14 12,87 0,67 0,75

totaal

58,93

aantal personen 3 1 6 9 2 20 1 14 14 2 2 74

Personeelsbeleid In 2007 is een start gemaakt met het houden van functioneringsgesprekken, met daaraan gekoppeld de zogenaamde POPgesprekken. Medewerkers kunnen daarin aangeven welke wensen zij hebben op het gebied van hun persoonlijke ontwikkeling, waarna zij vervolgens een persoonlijk ontwikkelingsplan op kunnen stellen. Dit plan wordt eenmaal per drie jaar bijgesteld. Het is de bedoeling dat voortaan jaarlijks functioneringsgesprekken worden gehouden en eenmaal per drie jaar beoordelingsgesprekken. Daarnaast vinden in voorkomende gevallen beoordelingsgesprekken plaats, bijvoorbeeld bij een nieuwe aanstelling, bevordering naar de functierang c.q. uitlooprang. Leeftijdsbewust personeelsbeleid In verband met de verder uitbouw van het leeftijdsbewust personeelsbeleid is in 2007 een analyse gemaakt van de opbouw van het personeelsbestand. Het zwaartepunt van de opbouw ligt bij de 45- tot 60 jarigen, namelijk 2/3 van het huidige bestand. Binnen 10 jaar zullen 15-fulltimers en 5 parttimers uitstromen vanwege de mogelijkheid tot vervroegde uittreding of het bereiken van de pensioengerechtigde leeftijd. Integriteitsbeleid In de Middelsee gemeenten is gezamenlijk integriteitsbeleid ontwikkeld. Onderdeel daarvan is de modelgedragscode van de VNG. Het is de bedoeling dat deze code lokaal wordt ingekleurd. Ziekteverzuimbeleid Het ziekteverzuim is toegenomen van 3,65% in 2006 naar 6,3% in 2007. Dit cijfer wordt met name beïnvloed door zes langdurig re-integratie trajecten. Het verzuimpercentage ligt daarmee hoger dan het referentiecijfer (5) van de bij Achmea Arbo aangesloten overheidsklanten. De meldingsfrequentie is van 0,78 in 2006 gestegen naar 0,9 in 2007. Deze is lager dan die van het referentiekader (1,6). Om de terugkeer van de langdurig zieken te bevorderen vindt begeleiding van de bedrijfsarts plaats en is in een aantal gevallen via Achmea Arbo een bedrijfspsycholoog of een - maatschappelijkwerker ingeschakeld. Daarnaast werd een korting op het salaris toegepast, conform de bepalingen in de rechtspositieregeling voor gemeenteambtenaren. Achmea Arbo doet in haar rapport aan de Middelsee gemeenten aanbevelingen om uitval door overbelasting te voorkomen. In 2008 zal daaraan uitvoering worden gegeven. Opleidingsbeleid Opleidingsbeleid is onderdeel van de strategische doelen van de gemeentelijke organisatie. Daarbij wordt ernaar gestreefd om de organisatie (en dus haar mensen) voortdurend af te stemmen op mogelijke kansen en bedreigingen. Enerzijds is het opleidingsbeleid gericht op het adequaat toerusten van medewerkers op het huidig functieniveau. Anderzijds is het opleidingsbeleid ook gericht op het scheppen van randvoorwaarden voor toekomstig functioneren binnen de organisatie of elders. Hiertoe bestaat er voor elke functie binnen de organisatie een opleidingsplan. Dit plan dient regelmatig aan de hand van gesprekken over de persoonlijke ontwikkelingen te worden bijgesteld. Arbeidsvoorwaardenbeleid Het arbeidsvoorwaardenbeleid wordt uitgevoerd conform de rechtspositieregeling (CAR-UWO) voor gemeenteambtenaren. Daarnaast kent de gemeente nog enkele secundaire faciliteiten welke in overleg met de commissie voor georganiseerd overleg zijn vastgesteld, zoals een fietsregeling en de in 2007 vastgestelde uitbreiding van het zogenaamde cafetariamodel, waarbij de vakbondscontributie en de reiskosten woonwerkverkeer kunnen worden geruild tegen bruto salaris of verlofdagen. De gemeente hanteert bovendien flexibele arbeidstijden. Verder kunnen medewerkers deelnemen aan de collectieve zorgverzekering (IZA). Arbobeleid De Middelsee gemeenten hebben gezamenlijk een contract afgesloten met Achmea Arbo. Daarnaast zijn bij de buitendienst audiologische onderzoeken uitgevoerd en hebben een tweetal werkplekonderzoeken plaatsgevonden.


43 Medezeggenschap Binnen de gemeentelijke organisatie is een Ondernemingsraad ingesteld. ICT Ook 2007 was o.a. op ICT-gebied alweer een jaar om meer en meer te komen tot de digitale dienstverlening van 65% van alle gemeentelijke producten die door de landelijke overheid verplicht is gesteld. Een aantal van die projecten die in dit jaar zijn opgestart/verder zijn uitgewerkt is: * Basis Administratie Adressen en Gebouwen (BAG) * Digitalisering Bestemmingsplannen * Wet Administratieve Bepalingen Omgevingsrecht (WABO) Dit is slechts een aantal projecten, maar wel de projecten waar nog veel tijd en middelen in moet worden gestoken om voor de ingangsdatum aan deze nieuwe eisen te kunnen voldoen. Dit zijn overigens projecten aan de "achterkant" waar burgers en bedrijven op dit moment nog weinig van kunnen zien. Aan de "voorkant" is ook één en ander gebeurd. Zo is het inmiddels mogelijk voor burgers om op de gemeentelijke website de eigen persoonlijke gegevens in te kunnen zien. Gegevens en informatie uit de GBA, met betrekking tot reisdocumenten, rijbewijzen worden aan de burger getoond, nadat men heeft ingelogd met de persoonlijke DigiD. Daarnaast kunnen burgers en bedrijven meldingen en klachten ook via de website aan de gemeente doorgeven. Het aantal producten dat digitaal kan worden aangevraagd is ook uitgebreid, iets dat ook in 2008 verder zal worden uitgebreid. In Middelsee verband is er in 2007 een gezamenlijk P&O-pakket in gebruik genomen. Huisvesting De huisvesting van het gemeentelijk apparaat vindt plaats in het gemeentehuis, het pand Marrumerweg 3 en de ruimte van de buitendienst aan de Kleasterwei. Na vertrek van een deel van het personeel van sociale zaken naar de Dienst Sociale Zaken en Werkgelegenheid Noardwest Fryslân in Franeker en enige verschuiving, lijkt de ruimte in het gemeentehuis voorshands voldoende. Voor de bovenverdieping van het pand Marrumerweg 3 heeft in 2006 een onderzoek naar de brandveiligheid plaatsgevonden. Planning en control Inzake de verbetering van het financiële beheer, zal op termijn een verplichtingenadministratie dienen te worden ingevoerd en beheerd. Door de tussentijds uit te brengen managementrapportages (na drie maanden en na negen maanden) te verbeteren en uit te breiden, zullen eventuele calamiteiten tijdig zichtbaar en beheersbaar worden. Accountantscontrole In het kader van de controle op de jaarrekening voert de accountant gedurende het begrotingsjaar een tussentijdse controle uit. De rapportage van bevindingen (managementletter) wordt door het managementteam op de implementatie van verbeterpunten bewaakt. Rechtmatigheid Financiële rechtmatigheid Met betrekking tot het traject rechtmatigheid kan het volgende worden opgemerkt. Voor het jaar 2006 is een goedkeurende verklaring voor de rechtmatigheid ontvangen. Door voortschrijdend inzicht is wel gebleken dat het rechtmatigheidsproject veel tijd en inspanning kost als het los wordt gezien van het werkproces. Voor verschillende taken is het mogelijk om via een format de rechtmatigheid in te bedden in het werkproces. Voor de processen 'bouwvergunningen', 'leerlingenvervoer', 'aanbestedingen' en 'planschade' is een format ontwikkeld. Hier wordt sinds 2007 mee gewerkt. Voor de overige processen, zoals belastingen, subsidieverstrekking etc. wordt het proces uitgevoerd door middel van een steekproef. Op basis van deze a-selectieve steekproef wordt vastgesteld, door de interne controleur, of het proces juist is uitgevoerd. De bevindingen van de interne controleur worden vastgelegd in een logboek, hetwelk door de externe controleur (accountant) wordt beoordeeld. Door de steeds veranderende regelgeving en controleregels voor de accountant, mede op basis van Europese regelgeving, is het controleproces jaarlijks aan verandering onderhevig. Tevens zal het "Planning en Control" proces jaarlijks moeten worden bijgesteld. Om het "Planning en Control"proces in Middelseeverband op elkaar af te stemmen is de projectgroep P&C ingesteld met als doel gezamenlijk te komen tot de meest doelmatige en efficiënte methode.


44 2.3.6

Verbonden partijen Algemeen Deze paragraaf gaat in op de doelstellingen, activiteiten en de mate van de financiële betrokkenheid van de samenwerkingsverbanden, waarin onze gemeente participeert en tevens een bepaalde bestuurlijke invloed kan uitoefenen. In het BBV wordt hiervoor het begrip "verbonden partijen" gehanteerd. Hieronder worden dan de deelnemingen verstaan van onze gemeente in gemeenschappelijke regelingen, samenwerkingsverbanden, stichtingen en verenigingen. Voornoemde voorschriften geven aan dat zowel in de begroting als in de rekening in een aparte paragraaf tenminste aandacht moet worden geschonken aan visie, welke onze gemeente heeft op de verbonden partijen in relatie tot de uitvoering van de gemeentelijke doelstellingen. Wat willen wij met deze partijen? Hoe past de uitvoering van de taken binnen onze gemeentelijke programma's? Hoe dragen zij bij aan het uitvoeren van het door de gemeente gewenste beleid? Ook moeten de beleidsvoornemens van de partijen zelf aan de orde komen. Tevens moeten gegevens met betrekking tot het eigen en vreemd vermogen van de betrokken partijen worden opgenomen. Onze gemeente heeft echter met veel participanten een relatie en het is dan ook niet de bedoeling om over elk van hen in dit kader te rapporteren. Het criterium dat wij hierbij zullen hanteren, is de combinatie van een aanmerkelijk financieel en bestuurlijk belang.

-

De belangrijkste verbonden partijen voor onze gemeente zijn: Gemeenschappelijke regeling Oostergobedrijven te Dokkum Gemeenschappelijke regeling "Hûs en Hiem" te Leeuwarden Gemeenschappelijke regeling Regionale Brandweer en Centrale Post Ambulancevervoer Fryslân te Leeuwarden Gemeenschappelijke regeling Gemeenschappelijke Gezondheidsdienst Fryslân te Leeuwarden Vereniging Contact Waddenzeegemeenten te Harlingen Bestuursacademie Noord Nederland te Groningen Recreatieschap "De Marrekrite" te Raerd Regionale Milieuadviesdienst te Leeuwarden Afvalsturing Friesland N.V. te Leeuwarden Fryslân Miljeu B.V. te Leeuwarden Gemeenschappelijk Afstemmingsorgaan Onderwijsbegeleiding Friesland te Leeuwarden Buitenschool te Leeuwarden Stichting Openbare Bibliotheken Noordoost Fryslân te Dokkum Stichting Gemeenschappelijke Kredietbank Friesland te Leeuwarden Stichting Opus 3 Centrum voor muziek in Noordoost Fryslân te Dokkum Brandpreventiebureau Noord West Friesland Gemeenschappelijke regeling Dienst Sociale Zaken en Werkgelegenheid Noardwest Fryslân Daarnaast neemt de gemeente nog deel aan de samenwerkingsverbanden met andere gemeenten, zoals onderwijsbureau openbare scholen in Middelsee verband, leerlingenvervoer in G6 verband, lokale omroep (Radio Middelsé). Ook neemt de gemeente deel in het maatschappelijk kapitaal (aandelen) van Eneco Energie en van de NV Bank Ned. Gemeenten. In deze gevallen leidt het bezit van aandelen tot een jaarlijkse dividenduitkering. Van beide instellingen is de dividenduitkering stabiel te noemen.

Voor de raad is informatie over de verbonden partijen om twee redenen van belang: - De partijen voeren taken uit die in het verlengde van de gemeentelijke doelstellingen liggen (b.v. regionale brandweer, schoolbegeleiding e.d.). - Er is sprake van financiële en budgettaire consequenties.


45 De belangrijkste participaties: Oostergobedrijven Ten aanzien van de sociale werkvoorziening is met de gemeenten Dongeradeel, Ameland en Schiermonnikoog een gemeenschappelijke regeling aangegaan, ondergebracht in Oostergobedrijven te Dokkum. De instroom in de sociale werkplaatsen is de afgelopen jaren onder sterke druk komen te staan als gevolg van twee fenomenen. Ten eerste zijn daar de veel te strakke normen voordat men tot de WSW wordt toegelaten, omdat het beleid erop gericht is om via de REA-gelden de instroom in het bedrijfsleven te stimuleren. Ten tweede was de arbeidsmarkt zo gespannen dat veel arbeidsgehandicapten toch een plaats konden bemachtigen, waardoor de uitstroom gemakkelijker tot stand kwam. Door de economische situatie wordt dat laatste nu weer afgezwakt. Door voornoemde factoren moeten de gemeenten er rekening mee houden dat de productiviteit van de Sw bedrijven de komende jaren zal afnemen, waardoor de tekorten hoger zullen worden. Door een reeks van saneringen in bovenvermeld bedrijf behoefden de deelnemende gemeenten de laatste jaren geen jaarlijkse financiële bijdrage meer te doen. Vanaf 2004 is er weer een bijdrage in het tekort noodzakelijk. Door tegenvallende "bedrijfsvoering" wordt voor het jaar 2008 een bijdrage van onze gemeente voorzien van € 101.850,00. De bijdrage in het verslagjaar bedroeg € 81.814,- (incl. bijdrage in het kader van de aanpak van WSW wachtlijsten). Vermogen Oostergo x € 1.000,00 - Eigen (reserves) - Voorzieningen - Vreemd

31-12-2006 225 207 1.582

31-12-2005 286 156 1.802

Afvalsturing Friesland NV/ Fryslân Miljeu (nu Omrin) De verwerking van huishoudelijk afval uit onze gemeente is opgedragen aan Afvalsturing Friesland NV. Hiertoe is met alle Friese gemeenten een gemeenschappelijke regeling aangegaan. Voornoemd bedrijf stelt jaarlijks voor de verwerking uniforme tarieven, per ton te verwerken afval uit onze gemeente, vast voor GFT afval en restafval. Het ophalen van het huishoudelijk afval is sinds enkele jaren opgedragen aan Fryslân Miljeu. De kosten worden aan ons in rekening gebracht op basis van een tarief per aansluiting. Financieel (x € 1.000,00) Vermogen Afvalsturing NV - Omzet - Resultaat - Eigen vermogen Vermogen NV Fryslân Miljeu - Netto omzet - Resultaat - Eigen vermogen


31-12-2006

31-12-2005

88.225 1.184 27.953

80.631 1.056 26.864

31-12-2006

31-12-2005

9.331 271 1.749

9.073 -45 1.464

46 Gemeenschappelijke Gezondheidsdienst Fryslân Het primaire doel van het in stand houden van de GGD betreft het bevorderen van de algemene gezondheidstoestand van de bevolking. De GGD Fryslân is een gemeenschappelijke regeling. Kenmerkend voor een gemeenschappelijke regeling is dat de gemeente zich dient te conformeren aan meerderheidsbesluiten welke in het bestuur worden genomen. De gemeenschappelijke regeling geldt voor alle Friese gemeenten. In het najaar van 2004 is de beleidsnotitie Integrale Jeugdgezondheidszorg Fryslân vastgesteld. Deze notitie is leidend voor de periode van 2004 tot 2007. De afspraken zijn vastgesteld in een convenant dat door de Friese gemeenten, de Thuiszorginstellingen en door de GGD is onderschreven. Jaarlijks dient het bestuur de begroting en de meerjarenraming in bij de gemeente. Financiële verantwoording wordt afgelegd door het toesturen van de jaarrekening. Vermogen x € 1.000,00 - Eigen - Vreemd - Resultaat na bestemming

31-12-2006

31-12-2005

308 11.049 63

216 11.989

N.V. Bank Ned. Gemeenten (BNG) De N.V. Bank Ned. Gemeenten is gevestigd in Den Haag. Deze bank is de bank van en voor overheden en instellingen voor het maatschappelijk belang. Met gespecialiseerde financiële dienstverlening draagt de BNG bij aan zo laag mogelijke kosten van maatschappelijke voorzieningen voor de burger. Daarmee is de bank essentieel voor de publieke taak. De gemeente heeft zeggenschap in de BNG via het stemrecht op de aandelen (een stem per aandeel van € 2,50). Gelet op het vorenstaande bestaat naar ons oordeel het voornemen om het aandelenbezit (5.967 aandelen van€ 2,50) in de BNG een duurzaam karakter te laten behouden. In het jaar 2006 hebben zich dan ook geen wijzigingen voorgedaan in het belang. In het verslagjaar heeft de BNG € 53.584,- extra dividend uitgekeerd. Vermogen bank

31-12-2006

31-12-2005

- Eigen - Vreemd

2.527 miljoen 87.520 miljoen

3.145 miljoen 88.526 miljoen

- Winst na belastingen:

2005 € 311 miljoen 2006 € 199 miljoen

Stichting Gemeenschappelijke Kredietbank Friesland (G.K.B.) De Stichting is gevestigd in Leeuwarden. Door de gemeente is aan de Stichting een lening verstrekt van € 13.613,00, waarvoor jaarlijks een rente wordt ontvangen. De werkzaamheden van de G.K.B. zijn voor 80% gericht op het helpen van mensen die in financiële problemen terecht zijn gekomen. De overige 20% van de activiteiten houdt verband met het verstrekken van kredieten. Vermogen x € 1.000,00 - Eigen - Vreemd - Saldo kredietnemers per 31-12-06: € 43.904,00 - Resultaat 2006 € 106.748,00 - Resultaat 2005 € 73.196,00


01-01-06

31-12-2006

846 5.400

952 3.811

47 Stichting Opus 3 Centrum voor muziek in Noordoost Fryslân De Stichting is gevestigd in Dokkum. De Stichting heeft ten doel de bevordering van de kunstbeoefening, kunstzinnige vorming en kunsteducatie in de ruimste zin van het woord in ieder geval in de gemeenten Dongeradeel, Ferwerderadiel en Schiermonnikoog. Dit doel wordt verwezenlijkt door o.a.: - het in stand houden van een muziekschool; - actief en stimulerend op te treden ter bevordering van de muzische vorming in het algemeen. Ten aanzien van de financiering van de Stichting zijn budgetovereenkomsten met de gemeenten afgesloten. Vermogen x € 1.000,00 Eigen

31-12-2006

31-12-2005

439

374

Resultaat 2005:€ 124.100,00 Resultaat 2006:€ 121.907,00

Gemeenschappelijke regeling Dienst Sociale Zaken en Werkgelegenheid Noardwest Fryslân De Gemeenschappelijke regeling is gevestigd te Franeker en heeft als doel het op bedrijfsmatige wijze (doen) uitvoeren van taken van de deelnemende gemeenten op de terreinen van de sociale zekerheid en de gesubsidieerde arbeid. De volgende gemeenten nemen deel in de regeling: het Bildt, Franekeradeel, Harlingen, Menaldumadeel, Vlieland, Terschelling, Ferwerderadiel en Leeuwarderadeel. De gemeente Ferwerderadiel neemt sinds 1 januari 2005 deel aan deze regeling. Jaarlijks dient het bestuur de begroting en de meerjarenraming in bij de gemeente. Financiële verantwoording wordt afgelegd door het toesturen van de jaarrekening, inhoudelijke verantwoording door het toesturen van managementrapportages en het jaarverslag. Vermogen x € 1.000,00 - Eigen - Vreemd - Resultaat na bestemming


31-12-2006

31-12-2005

€ 3.467 € 14.820 € 1.059

€ 3.334 € 11.942 € 969

48 2.3.7

Grondbeleid Algemeen Onder grondbeleid wordt verstaan het gehele instrumentarium dat een gemeente ter beschikking staat om de vastgestelde ruimtelijke, en deels ook economische, doelstellingen te realiseren. Een gemeente kan hierbij een actieve of een faciliterende rol innemen, met uiteraard diverse gradaties daartussen in. Veelal gebeurt dit door tussenkomst van een gemeentelijk grondbedrijf. In onze gemeente is echter besloten ingaande het jaar 2001 het grondbedrijf als tak van dienst op te heffen. Vanaf 2001 is de bouwgrondexploitatie geadministreerd bij de algemene dienst. Onder actief grondbeleid wordt verstaan de werkwijze, waarbij de gemeente zelf gronden aankoopt, zonodig tijdelijk beheert, bouwrijp maakt en vervolgens uitgeeft. Dit geeft de grootste zekerheid dat de in het bestemmingsplan opgenomen bestemmingen ook daadwerkelijk worden gerealiseerd. Bij het vervullen van een faciliterende rol is er sprake van een meer passieve grondpolitiek. De meest simpele vorm is dat een particulier of projectmakelaar grond koopt en exploiteert en de gemeente louter de publiekrechtelijke functie vervult door o.a. bestemmingsplanwijziging. Financiële positie grondbedrijf Zoals hiervoor is aangegeven, is besloten het gemeentelijk grondbedrijf per 2001 op te heffen. Op dat moment waren er nog drie complexen in exploitatie, welke inmiddels zijn afgerond. Eveneens is de afrekening met betrekking tot de omzetbelasting afgewerkt. In 2007 zijn er drie complexen in exploitatie te weten: Marrum, Industrie Ferwert, voormalige OBS Ferwert, Industrie Hegebeintumerdyk Voor complex Marrum, Industrie is het geraamde eindresultaat per 31-12-2007 € 237.887,-. De complexen Ferwert voormalige OBS en Ferwert, Industrie Hegebeintumerdyk zijn in 2005 in exploitatie genomen. De eindresultaten worden geraamd op respectievelijk € 15.407,- en € 186.610,-. Het vorengenoemde geraamde eindresultaat is totaal € 439.904,-.

Er is thans nog een bestemmingsreserve, genaamd "bestemmingsreserve risico grondexploitatie", die per 1 januari 2007 een stand heeft van € 473.850,-. Deze reserve is bedoeld om risico's op het gebied van grondexploitatie op te vangen. Ook is er nog een bestemmingsreserve, genaamd "bovenwijkse grondexploitatie", welke per 1 januari 2007 een stand heeft van € 108.647,-. Deze voorziening is bedoeld om complex overstijgende zaken mee te financieren. Naast vorenstaande is in de gemeente nog een tweetal complexen in exploitatie, namelijk "Oer de Feart" te Hallum en "Bornemeer" te Burdaard. In het eerste geval betreft het exploitatie middels een PPS constructie, waarin de gemeente participeert en in het tweede geval vindt exploitatie middels een privaat project plaats. Gronden algemene dienst In het verleden zijn diverse grondaankopen gedaan, waarvan in sommige gevallen nog niet de concrete bestemming bekend is. De boekwaarde van de thans bij de gemeente in bezit zijnde gronden bedraagt per 31 december 2007 ca € 489.000,-. De reële waarde van deze gronden is ca € 160.000,- lager, hiervoor is er in 2006 een voorziening gevormd om dit bedrag af te kunnen boeken. Gezien de aankoopprijzen, is het niet mogelijk om rente bij te schrijven op de boekwaarde, zodat de rentelasten (rond € 35.000,-) behoorlijk op de begrotingsruimte drukken.


49

JAARREKENING


50


51 3.1 Grondslagen voor waardering en resultaatbepaling Inleiding De jaarrekening is opgemaakt met inachtneming van de voorschriften die het Besluit begroting en verantwoording provincies en gemeenten daarvoor heeft. Invoering BBV Met ingang van 1 januari 2004 is het Besluit begroting en verantwoording provincies en gemeenten (BBV) in werking getreden. Dit leidt ertoe dat in 2004 de verslaggeving flink is veranderd. Niet alleen de vormgeving is aangepast; er zijn ook waarderingswijzigingen. Nadat bij de jaarrekening voor het jaar 2003 reeds grotendeels was uitgegaan van deze nieuwe voorschriften, zijn de jaarrekeningen vanaf het jaar 2004 volledig gebaseerd op deze voorschriften. Het jaarwerk bestaat uit de volgende onderdelen: Jaarstukken

Jaarverslag

De programmaverantwoording De paragrafen

Jaarrekening

De programmarekening en de toelichting De balans en de toelichting

Bijlagen

Jaarverslag Het jaarverslag bevat een verantwoording van de realisatie van de programma's. Het betreft hier met name de beleidsmatige toelichting. de mate waarin doelstellingen zijn gerealiseerd In de toelichting worden weergegeven: de wijze waarop getracht is de beoogde maatschappelijke effecten te bereiken de gerealiseerde baten en lasten Tevens wordt een overzicht van de algemene dekkingsmiddelen opgenomen. In de paragrafen wordt ingegaan op: Lokale heffingen Weerstandsvermogen Onderhoud kapitaalgoederen Financiering Bedrijfsvoering Verbonden partijen Grondbeleid Programmarekening (functionele jaarrekening) Hierin worden per product analyses van afwijkingen in de cijfers vermeld. In de komende verslagjaren zal worden gewerkt aan de verdere vervolmaking van de jaarstukken. Algemene grondslagen voor het opstellen van de jaarrekening De waardering van de activa en passiva en de bepaling van het resultaat vinden plaats op basis van de historische kostprijs. Tenzij anders is vermeld worden de activa en passiva opgenomen tegen de nominale waarde. De baten en lasten worden toegerekend aan het jaar waarop zij betrekking hebben. Baten en winsten worden slechts genomen voor zover zij op balansdatum zijn gerealiseerd. Verliezen en risico's die hun oorsprong vinden voor het einde van het begrotingsjaar, worden in acht genomen indien zij voor het opmaken van de jaarrekening bekend zijn geworden. Dividendopbrengsten van deelnemingen worden als bate genomen op het moment waarop het dividend betaalbaar gesteld wordt. Personeelslasten worden in principe toegerekend aan het boekjaar waarop ze betrekking hebben. Als gevolg van het formele verbod op het opnemen van voorzieningen c.q. schulden uit hoofde van jaarlijks terugkerende arbeidsgerelateerde verplichtingen van vergelijkbaar volume worden sommige personele lasten echter toegerekend aan de periode waarin uitbetaling plaatsvindt; daarbij moet worden gedacht aan bijvoorbeeld ziektekostenpremie ten behoeve van gepensioneerden, overlopende vakantiegeld- en verlofaanspraken. Voor arbeidsgerelateerde verplichtingen van een jaarlijks vergelijkbaar volume wordt geen voorziening getroffen of op andere wijze een verplichting opgenomen. Indien er sprake is van eenmalige schokeffecten (reorganisaties) dient wel een verplichting te worden gevormd. Balans en toelichting. De gepresenteerde balans is opgezet op basis van de nieuwe voorschriften. De vaste activa zijn ingedeeld in investeringen met een economisch nut (afschrijving toegestaan) en investeringen in de openbare ruimte met een maatschappelijk nut (afschrijving niet toegestaan m.u.v. daartoe genomen raadsbesluit). De reserves en voorzieningen zijn op basis van de nota reserves en voorzieningen (vastgesteld door de raad op 18-11-04) ingedeeld. Vaste activa


52 De materiele vaste activa zijn in tegenstelling tot de immateriële vaste activa wel stoffelijk van aard en behoren eveneens niet tot de financiële vaste activa. De materiele vaste activa dienen te worden gesplitst in (artikel 35 BBV): - investeringen met een economisch nut; - investeringen in de openbare ruimte met een maatschappelijk nut.

In artikel 59 BBV wordt het onderscheid beschreven tussen investeringen met een economisch nut en investeringen met een maatschappelijk nut in de openbare ruimte. Investeringen die kunnen leiden tot of bijdragen aan het verwerven van inkomsten zijn investeringen met economisch nut. De vraag of de investering geheel kan worden terugverdiend is hierbij niet relevant. Investeringen met een economisch nut moeten worden geactiveerd. Investeringen in de openbare ruimte met een maatschappelijk nut mogen worden geactiveerd (alleen om budgettaire redenen); voor dit soort investeringen is geen markt en zij genereren geen middelen. Meer gedetailleerd gaat het hier om zaken als waterwegen, waterbouwkundige werken, permanente terreinwerken, wegen, straten, pleinen, fietspaden, voetpaden, bruggen, viaducten, tunnels, verkeerslichtinstallaties, openbare verlichting, parken, overig groen, straatmeubilair en dorpsvernieuwing. Immateriële vaste activa Immateriële vaste activa zijn activa die niet stoffelijk van aard zijn, niet onder de financiële vaste activa vallen en niet kunnen worden aangemerkt als ongedekte tekorten. De immateriële vaste activa worden gewaardeerd tegen de verkrijgings- of de vervaardigingsprijs verminderd met de afschrijvingen en waardeverminderingen die naar verwachting duurzaam zijn. Tot de immateriële vaste activa worden gerekend (art. 34 BBV): - kosten verbonden aan het sluiten van geldleningen en het saldo agio en disagio; - kosten van onderzoek en ontwikkeling. Afsluitkosten van opgenomen geldleningen worden afgeschreven in de looptijd van de betrokken geldlening. Art. 64 lid 6 BBV stelt aan de afschrijving van immateriële vaste activa een maximum van 5 jaar. Op grond van artikel 64 lid 5 BBV is deze afschrijvingsduur maximaal gelijk aan de looptijd van de lening. De kosten van onderzoek en ontwikkeling worden in 5 jaar afgeschreven. Afschrijving van deze kosten vangt aan bij ingebruikneming van het gerelateerde materiële vaste actief. Posten die niet langer voor activering in aanmerking komen zijn in 2004 en 2005 afgeboekt. Financiële vaste activa Op grond van art. 36 BBV worden in de balans onder de financiële vaste activa afzonderlijk opgenomen: Kapitaalverstrekking aan: - deelnemingen; - gemeenschappelijke regelingen; - overige verbonden partijen. Langlopende leningen aan: - deelnemingen; - woningbouwcorporaties; - overige verbonden partijen. Overige langlopende leningen Overige uitzettingen met een rentetypische looptijd van 1 jaar of langer Bijdragen aan activa in eigendom van derden Van een deelneming is sprake indien de organisatie aan een derde rechtspersoon een kapitaalverstrekking heeft gedaan of daarop aanspraken heeft. Vlottende activa Voorraden De nog niet in exploitatie genomen bouwgronden zijn gewaardeerd tegen inbrengwaarde c.q. verkrijgingsprijs. Gronden met kostprijsberekening De gronden met kostprijsberekening zijn opgenomen tegen de daaraan bestede kosten, inclusief de bijgeschreven rente en verminderd met de opbrengsten uit gerealiseerde grondverkopen. Winsten worden pas genomen na afsluiting van het desbetreffende project. Gronden zonder kostprijsberekening De gronden zonder kostprijsberekening zijn gewaardeerd tegen de daaraan bestede kosten, inclusief de bijgeschreven rente en verminderd met de opbrengst wegens gerealiseerde verkopen. De voorgeschreven indeling op de balans (art. 38 BBV) is: - gronden hulpstoffen - onderhanden werk - gereed product en handelsgoederen - vooruitbetalingen op voorraden


53 Vorderingen op overlopende activa De vorderingen worden gewaardeerd tegen de nominale waarde. De voorgeschreven indeling voor wat betreft vorderingen is: - vorderingen op openbare lichamen (gemeenten, gemeenschappelijke regelingen, Rijk) - verstrekte kasgeldleningen - rekening-courantverhoudingen met niet financiële instellingen - overige vorderingen - overige uitzettingen Liquide middelen en overlopende posten Deze activa worden tegen de nominale waarde opgenomen. Reserves Het eigen vermogen bestaat uit de algemene reserve, bestemmingsreserves, egalisatiereserves en het resultaat na bestemming. Het resultaat na bestemming wordt afzonderlijk opgenomen als onderdeel van het eigen vermogen. Een nadere specificatie is opgenomen in de bijlage reserves en voorzieningen. De bestemmingsreserves zijn gevormd op basis van specifieke besluitvorming. Op deze reserves ligt een bestedingsverplichting binnen het kader waarvoor deze reserves zijn gevormd. De rente wordt berekend over het saldo bij aanvang van het dienstjaar en wordt aan de reserves ( behalve de algemene reserve) toegevoegd. Voorzieningen Voorzieningen worden gewaardeerd op het nominale bedrag van de betrokken verplichtingen c.q. het voorzienbare verlies. Voorzieningen worden op grond van art. 44 BBV gevormd door: - verplichtingen en verliezen waarvan de omvang op balansdatum onzeker is doch redelijkerwijs te schatten is; - bestaande risico's op balansdatum ter zake van verplichtingen of verliezen waarvan de omvang redelijkerwijs te schatten is; - kosten die in een volgend begrotingsjaar worden gemaakt maar de oorsprong hebben in het begrotingsjaar of een eerder begrotingsjaar en de voorziening strekt tot kostenegalisatie; - van derden verkregen middelen die specifiek besteed moeten worden. Aan voorzieningen wordt geen rente toegevoegd. Vaste schulden Vaste schulden worden gewaardeerd tegen de nominale waarde verminderd met de gedane aflossingen. De vaste schulden hebben een rentetypische looptijd van 1 jaar of langer. Vlottende passiva De vlottende passiva worden gewaardeerd tegen de nominale waarde. Borg- en garantstellingen Voor zover leningen door de gemeente gewaarborgd zijn, is buiten telling het totaalbedrag van geborgde schuldrestanten per einde boekjaar opgenomen. In de bijlagen is een overzicht van de gewaarborgde geldleningen opgenomen. Verder is in de toelichting op de balans nadere informatie opgenomen. Resultaatbepaling De baten en lasten zijn opgenomen rekening houdend met het toerekeningbeginsel: de baten en lasten worden in de jaarrekening opgenomen ongeacht of zij tot ontvangsten of uitgaven hebben geleid. Toerekening van de kapitaallasten (rente en afschrijving) aan de diverse producten vindt plaats in het eerste jaar waarin de investering een boekwaarde heeft bij aanvang van het boekjaar. Enkele activa hebben een vast percentage in plaats van een wisselend omslagpercentage. De gemeente is vennoot van de vennootschap onder firma "Hallum Oer de Feart'. Op het moment van opstellen van de jaarrekening van de gemeente is de jaarrekening van de v.o.f. nog niet gereed. Derhalve worden stortingen dan wel ontvangsten op kasbasis verantwoord. Uitgangspunten voor afschrijvingen De belangrijkste uitgangspunten zijn: - afschrijving op basis van de nuttigheidsduur en een bestendige gedragslijn; - de hoogte van de afschrijvingen dient stelselmatig te worden bepaald; - daarbij dient de verdeling van de lasten zoveel mogelijk parallel te open met de verminderingen van het nut c.q. het prestatievermogen van het actief; - op vaste activa met een beperkte gebruiksduur dient zodanig te worden afgeschreven, dat de boekwaarde de toekomstige nuttigheidsduur zo goed mogelijk benaderd. De periode waarover en de wijze waarop afschrijving plaatsvindt wordt overigens als regel door de raad vastgesteld, namelijk door autorisatie van de investeringen.


54 3.2 Balans Balans ultimo 2005

(afgerond op hele euro's)

31 december 2007

31 december 2006

Activa Vaste activa 1 Materiële vaste activa a. investeringen met een economisch nut b. investeringen in de openbare ruimte met een maatsch. nut 2

12.899.517

13.825.552

2.569.214

2.700.799

15.468.731

16.526.351

852.422

661.388

1.090.963

1.211.194

1.143.324

351.334

654.770

10.945

3.741.478

2.234.861

19.210.207

18.761.212

11.491.790 1.407.727

Financiële vaste activa a. kapitaalverstrekking aan: 1. deelnemingen

13.613

2. gemeenschappelijke regelingen

-

3. overige verbonden partijen

-

b. leningen aan:

-

1. woningbouwcorporaties

-

2. deelnemingen

-

3. overige verbonden partijen c. overige langlopende geldleningen d. overige uitzettingen met een rentetypische looptijd van

2.520.680 34.921

één jaar of langer e. bijdragen aan activa in eigendom van derden

-

Vlottende activa 3 Voorraden a. gronden hulpstoffen 1. niet in exploitatie genomen bouwgronden 2. overige gronden hulpstoffen b. onderhanden werk, waaronder bouwgronden in exploitatie

4

-

d. vooruitbetalingen

-

Uitzettingen met een rentetypische looptijd korter dan 1 jaar b. verstrekte kasgeldleningen c. rekening-courant verhoudingen met niet financiële instellingen

674.562 29.517

d. overige vorderingen

386.884

e. overige uitzettingen

-

Liquide middelen a. kas-, banken girosaldi

6

5.735 517.079

c. gereed product en handelsgoederen

a. vorderingen op openbare lichamen

5

329.608

Overlopende activa

Totaal activa


1.143.324

55 3.2

Balans Balans ultimo 2005


31 december 2007

31 december 2006

Passiva Vaste financieringsmiddelen 7

Eigen vermogen a. Reserves 1. algemene reserve

5.511.419

5.915.133

557.581

571.367

1.829.860

2. tariefsegalisatiereserves

1.268.103

3. overige bestemmingsreserves

2.413.456

b. resultaat (na bestemming) 8

Voorzieningen

1.257.778

1.347.392

9

Vaste schulden, met een rentetypische looptijd van één jaar of langer

9.303.481

8.982.571

16.630.258

16.816.463

1.671.099

1.941.461

908.850

3.288

2.579.949

1.944.749

Totaal passiva

19.210.207

18.761.212

Gegarandeerde geldleningen

11.448.524

12.284.562

a. obligatieleningen b. onderhandse leningen van: 1. binnenlandse pensioenfondsen en verzekeringsinstellingen 2. binnenlandse banken en overige financiële instellingen

9.303.481

3. binnenlandse bedrijven 4. overige binnenlandse sectoren 5. buitenlandse instellingen, fondsen, banken, bedrijven en overige sectoren c. door derden belegde gelden d. waarborgsommen

Vlottende passiva 10

Netto vlottende schulden a. kasgeldleningen

0

b. banken girosaldi c. overige schulden 11

Overlopende passiva


1.671.099

56 3.3 Programmarekening Lasten en baten per programma

Programma Omschrijving Lasten 01 Bestuur 02 Veiligheid 03 Verkeer en openbare ruimte 04 Lokale economie 05 Onderwijs 06 Cultuur, Recreatie en Sport 07 Werk en Inkomen 08 Welzijn en zorg 09 Milieu 10 Bouwen aan ruimte



1.970.404 421.476 1.372.270 146.969 1.976.732 1.714.232 712.861 1.208.063 1.649.277 535.362

2.091.506 432.748 1.524.210 183.599 2.170.829 2.017.396 3.251.182 2.463.715 1.723.087 680.244

Rekening 2007

Afwijking begroting/ rekening

2.275.207 435.321 1.356.886 121.746 2.260.342 1.697.624 3.505.813 1.885.786 1.660.874 618.126

-183.701 -2.573 167.324 61.853 -89.513 319.772 -254.631 577.929 62.213 62.118

16.538.516 15.817.726

720.790

Totaal van de lasten

11.707.646

Baten 01 Bestuur 02 Veiligheid 03 Verkeer en openbare ruimte 04 Lokale economie 05 Onderwijs 06 Cultuur, Recreatie en Sport 07 Werk en Inkomen 08 Welzijn en zorg 09 Milieu 10 Bouwen aan ruimte

93.000 0 39.653 238.000 958.468 163.419 0 171.177 1.547.575 143.560

93.675 200 82.376 225.800 958.468 196.019 2.646.992 341.405 1.547.575 162.371

100.585 200 72.397 250.319 1.074.964 203.628 2.911.905 237.149 1.539.569 308.006

6.910 0 -9.979 24.519 116.496 7.609 264.913 -104.256 -8.006 145.635

Totaal van de baten

3.354.852

6.254.881

6.698.720

443.839

-8.352.794

-10.283.635

-9.119.005

1.164.630

26.336

1.333

0

-1.333

8.229.919

8.987.866

8.701.505

-286.361

-96.539

-1.294.436

-417.500

876.936

96.539

1.294.436

975.080

-319.356

0

0

557.580

557.580

2.2.3.1 Gerealiseerde baten en lasten 2.2.3.2 Onvoorzien 2.2.3.2 Gerealiseerde algemene dekkingsmiddelen 2.2.3.3 Gerealiseerde resultaat voor bestemming 2.2.3.4 Toevoegingen en onttrekkingen aan reserves 2.2.3.5 Gerealiseerde resultaat na bestemming


57 3.4 Kasstroomoverzicht Financiële positie

Afgerond op hele euro's

Het kasstroomoverzicht is een overzicht van de geldmiddelen die in de verslagperiode beschikbaar zijn gekomen en van het gebruik dat van deze middelen is gemaakt. Het kasstroomoverzicht is gericht op het geven van inzicht in de financiering van deze gemeente. Kasstroom uit operationele activiteiten -

Voordelig resultaat verslagjaar

557.581

-

Aanpassingen voor Afschrijvingen

681.419

-

-

Veranderingen in werkkapitaal Toename voorraden Toename vorderingen Toename overige vorderingen en transitoria Toename crediteuren Toename overige netto vlottende schulden en transitoria

-191.034 120.231 -643.825 814.915 905.564

1.005.851

Mutaties in reserves en voorzieningen Reserves Voorzieningen

-975.081 -89.614

-1.064.695

Kasstroom uit operationele activiteiten

1.180.155

Kasstroom uit investeringsactiviteiten Investeringen materiële vaste activa Desinvesteringen materiële vaste activa Investeringen financiële vaste activa Desinvesteringen financiële vaste activa Kasstroom uit investeringsactiviteiten Kasstroom uit financieringsactiviteiten Opgenomen langlopende geldleningen Aflossing langlopende geldleningen Kasstroom uit financieringsactiviteiten Mutatie geldmiddelen

-556.478 801.094 -54.205 185.790 376.202

1.000.000 -679.090 320.910 1.877.267

Onder geldmiddelen worden verstaan de kasmiddelen, de tegoeden op bankrekeningen, wissels en cheques, direct opeisbare deposito's en op korte termijn zeer liquide activa. Met op korte termijn zeer liquide activa worden in zijn algemeenheid bedoeld die activa die in een periode van maximaal circa drie maanden zonder beperkingen en materieel risico kunnen worden omgezet in liquiditeiten. De mutatie van de geldmiddelen kan als volgt worden gespecificeerd: Kas-, banken girosaldi (afname)


-1.877.267

58 3.5 Toelichting op de balans Toelichting op de balans

Afgerond op hele euro's

Waardering, activeren en afschrijven De raad stelt (conform artikel 212 van de Gemeentewet) bij verordening de uitgangspunten voor het financiële beleid, alsmede voor het financiële beheer en voor de inrichting van de financiële organisatie vast. Deze verordening dient te waarborgen dat aan de eisen van rechtmatigheid, verantwoording en controle wordt voldaan. Deze verordening bevat ook de regels voor waardering en afschrijving van activa. De regels zoals opgenomen in voornoemde verordening zijn van toepassing op de in deze balans opgenomen vaste activa. De regels voor waardering en afschrijving kunnen als volgt worden samengevat: - Het saldo van agio/disagio wordt jaarlijks t.l.v. de exploitatie gebracht. - Kosten voor het afsluiten van geldleningen worden direct t.l.v. de exploitatie gebracht. - Materiële vaste activa met een economisch nut, zoals bedoeld in artikel 35 van het Besluit Begroting en Verantwoording worden lineair afgeschreven conform het aantal jaren zoals opgenomen in de verordening. - Onder activa met een meerjarig maatschappelijk nut, zoals bedoeld in artikel 35 van het Besluit begroting en verantwoording, worden verstaan investeringen in aanleg en onderhoud van: wegen, waterwegen, civiele kunstwerken, groen en kunstwerken. Aankoop en vervaardiging van activa met een meerjarig maatschappelijk nut worden onder aftrek van bijdragen van derden en bestemmingsreserves ten laste van de exploitatie gebracht. Hiervan kan bij raadsbesluit worden afgeweken. In geval van activering bij raadsbesluit wordt het actief lineair afgeschreven over de verwachte levensduur van het actief of een kortere door de raad vastgestelde tijdsduur. ACTIVA VASTE ACTIVA Waardering, activeren en afschrijven Tot de vaste activa behoren de immateriële, de materiële en de financiële vaste activa. Activa worden gewaardeerd op basis van de verkrijgings- of vervaardigingsprijs. De verkrijgingsprijs omvat de inkoopprijs en de bijkomende kosten. Bijdragen van derden die in directe relatie staan tot het actief, worden in mindering gebracht op deze waardering. In het verslagjaar zijn ook (indien van toepassing) de beschikkingen over reserves op het actief in mindering gebracht. Op vaste activa wordt jaarlijks afgeschreven volgens een stelsel dat is afgestemd op de verwachte toekomstige gebruiksduur. Voor afschrijving op de immateriële vaste activa geldt een maximale afschrijvingstermijn van vijf jaar (artikel 64, zesde lid) en mag er op deze activa extra worden afgeschreven (artikel 59, vierde lid). De afschrijvingstermijnen en afschrijvingspercentages zijn opgenomen in de staat van investering en financiering. Het verloop van de activa over het verslagjaar is als volgt:


59 1. Materiële vaste activa (artikel 35 BBV) De materiële vaste activa moeten, op basis van artikel 35 van het Besluit begroting en verantwoording 2004, als volgt worden onderverdeeld: a. investeringen met een economisch nut. b. investeringen in de openbare ruimte met een maatschappelijk nut. Het verloop van de boekwaarden kan als volgt worden weergegeven:

gespecificeerd naar soort

-

-

Boekwaarde aanvang dienstjaar Investeringen Desinvesteringen Gerelateerde bijdragen van derden

Afname wegens afschrijvingen Afname wegens (extra) afschrijvingen Afwaardering wegens waardevermindering Boekwaarde ultimo verslagjaar

totaal

sub a.

sub. b.

13.825.552 556.478 801.094

12.358.077 519.311 801.094

1.467.475 37.167 -

13.580.936

12.076.294

1.504.642

681.419 -

584.504 -

96.914 -

12.899.517

11.491.790

1.407.727

sub c.

De materiële activa dienen (conform artikel 52 BBV2004) te worden toegelicht op basis van de volgende afzonderlijke componenten. Het verloop van de boekwaarden van de afzonderlijke componenten kan als volgt worden weergegeven. Boekwaarde Boekwaarde aanvang DesAfschrijving ultimo verslagjaar Investeringen investeringen verslagjaar verslagjaar a. b. c. d. e. f. g.

Gronden en terreinen Woonruimten Bedrijfsgebouwen Grond-, wegen waterbouwkundige werken Vervoermiddelen Machines, apparaten en installaties Overige materiële vaste activa


1.094.424 (0) 1.856.237

1.323 -

801.094 -

787 103.484

293.865 (0) 1.752.753

5.655.315 351.501

362.983 78.697

-

223.881 69.661

5.794.417 360.537

269.208 4.598.867

91.550 21.925

-

114.190 169.415

246.568 4.451.378

13.825.552

556.478

801.094

681.419

12.899.517

€ 12.899.517

60 2. Financiële vaste activa (artikel 36 BBV) € 2.569.214 Onder deze activa worden afzonderlijk opgenomen de navolgende componenten conform artikel 36 BBV a. Kapitaalverstrekkingen t.b.v. deelnemingen; gemeenschappelijke regelingen en overige verbonden partijen b. Leningen t.b.v. woningcorporaties; deelnemingen en overige verbonden partijen c. Overige langlopende leningen d. Overige uitzettingen met een rentetypische looptijd van één jaar of langer e. Bijdragen aan activa in eigendom van derden Het verloop van de boekwaarden kan als volgt worden weergegeven:

totaal

- Boekwaarde aanvang dienstjaar - Investeringen - Desinvesteringen

2.700.799 54.205 185.790 2.569.214

- Afname wegens afschrijvingen - Afname wegens (extra) afschrijvingen - Boekwaarde ultimo verslagjaar

2.569.214 gespecificeerd naar soort

sub a.

- Boekwaarde aanvang dienstjaar - Toename - Afname

- Afschrijvingen - (Extra) afschrijvingen - Boekwaarde ultimo verslagjaar


sub b.

sub. c.

13.613

13.613

-

2.633.914 72.556 185.790 2.520.680

13.613

-

2.520.680

sub. d.

sub. e.

34.921

18.352

34.921

18.352 -

34.921

-

61 VLOTTENDE ACTIVA Waardering De voorraden worden gewaardeerd tegen de verkrijgings- of vervaardigingsprijs. Uitzettingen met een rentetypische looptijd korter dan één jaar (vorderingen) worden gewaardeerd tegen nominale waarde onder aftrek van de noodzakelijk geachte voorzieningen voor het risico van oninbaarheid. Deze voorzieningen worden bepaald op basis van individuele beoordeling. De liquide middelen worden gewaardeerd tegen nominale waarde. 3. Voorraden (artikel 38 BBV)

€

852.422

sub a.

Voorraden gemeentewerken Voorraden grondexploitatie Voorraden niet in exploitatie genomen bouwgrond

5.735 517.079 329.608 852.422

BW 01-01-07

Mutaties BW 31-12-07

aantal m2 prijs per m2

Grond Terpstra Grond Akkerman Grond de Vries

211.156 371.782 112.028

93.329 160.000 112.028

117.826 211.782 0

9.937 10.725 0

11,86 19,75 0

totaal

694.966

365.357

329.608

20.662

15,95

4. Uitzettingen met een rentetypische looptijd korter dan één jaar (artikel 39 BBV) a. Vorderingen op openbare lichamen Vordering BTW Compensatiefonds

674.562 674.562

b. Verstrekte kasgeldleningen Verstrekte kasgeldleningen

0 0

c. Rekening-courantverhoudingen met niet-financiële instellingen Rekening-courant Gemeente Ferwerderadiel Rekening-courant St. Monumentenzorg Ferwerderadiel

29.517 0 29.517

d. Overige vorderingen

386.884

Debiteuren algemeen

243.228

Debiteuren belastingen

129.085

Debiteuren leges

€ 1.090.963

14.582

Dubieuze debiteuren

(11)

e. Overige uitzettingen 1.090.963

5. Liquide middelen

€ 1.143.339

(artikel 40 BBV)

Legeskas sector Burgerzaken

1.252

Rabobank Noord-oost Friesland

19.104

Bank Nederlandse Gemeenten

701.830

Bank Nederlandse Gemeenten (belastingen) Postbank (Burgerzaken) Postbank (Middelen) Liquide middelen BOPO

(16) 32.090 10.042 379.020

1.143.324

6. Overlopende activa (artikel 49 BBV)

€

Fietsregeling

5.695

Premie ZFW

544

Kruisposten

73

Voorlopige betalingen

83

Terug te betalen voorschotbedr. overheidslichamen

648.375

654.770


654.770

62 PASSIVA VASTE FINANCIERINGSMIDDELEN Waardering Het eigen vermogen bestaat uit reserves en bestemmingsreserves. Reserves worden gevormd conform ter zake genomen besluiten. Ook onttrekkingen geschieden conform daartoe genomen besluiten. Onttrekkingen ten behoeve van investeringen worden direct in mindering gebracht op de desbetreffende aanschaffings- of vervaardigingskosten. De gevormde voorzieningen brengen tot uitdrukking een schatting van de voorzienbare lasten in verband met risico's en verplichtingen, waarvan de omvang en/of het tijdstip van optreden op de balansdatum min of meer onzeker zijn, en die oorzakelijk samenhangen met de periode voorafgaande aan de balansdatum.

7. Eigen vermogen (artikel 42 BBV) Reserves (artikel 43 BBV) Het verloop van de reserves over het verslagjaar kan als volgt worden weergegeven: Saldo aanvang verslagjaar

€ 5.511.419

Bestemming resultaat 2006 Toevoegingen

Rente

a. Algemene reserves

2.031.268

-

b. Overige bestemmingsreserves - grondgebied - volkshuisvesting - onderwijshuisvesting - recreatie en toerisme - sociale aangelegenheden - ontsluiting gemeente - risico grondexploitatie - begrafenisrechten - gladheidsbestrijding - WA - werkgelegenheid - bovenwijkse grondexploitatie - kerktorens - algemene verplichtingen - lichtmasten - projecten - groot onderhoud gebouwen

2.712.251

40.684

599.335

8.990

367.094

5.506

69.105

1.037

48.878

733

138.686

2.080

c. Tariefsegalisatiereserves - riolering - reiniging - WVG - BCF - wachtgeld wethouders

Onttrekkingen

51.463

252.871

1.829.860

571.367

503.520

1.414.366

2.413.456

11.048

18.811

253.264

384.920

-

207.175

165.425

0

36.028

42.612

-

7.142

42.469

237.670

274.525

301.997

8.498 198.086

498.246

7.474

-

-

505.720

473.850

7.108

-

-

480.958

42.004

630

-

-

42.634

15.521

233

-

15.754

-

28.775

432

3.403

-

32.610

101.611

1.524

-

103.136

-

108.647

1.630

-

12.630

97.647

67.391

1.011

129.292

1.939

8.000

1.752

74.650

274.138

122.072

502.961

24.481

12.621

189

2.723

-

15.533

11.194

168

53.584

91.511

-

156.456

-

-

26.013

19.330

-

45.343

1.171.613

17.574

200.076

121.160

1.268.103

631.982

9.480

57.592

18.094

680.959

98.089

1.471

142.484

-

242.045

70.249

1.054

-

71.303

-

31.293

469

-

31.763

0-

340.000

5.100

-

-

345.100

5.915.133

58.258

755.058

1.788.397

5.511.419

571.367

Algemene reserve (weerstandsvermogen) Deze reserve betreft de gevormde buffer voor het opvangen van risico's waarvoor geen bestemmingsreserve of voorziening is gevormd en voor het opvangen van niet structurele begrotings- en/of rekeningstekorten. Deze buffer wordt aangeduid als het financiële weerstandsvermogen. Bestemmingsreserves Deze reserves hebben door de wet of de gemeenteraad een bepaalde bestemming gekregen. Tariefsegalisatiereserves Deze reserves zijn gevormd om schommelingen in de tarieven tegen te gaan (riolering/reiniging).


Saldo ultimo verslagjaar

63 De aansluiting tussen de mutaties in het eigen vermogen en de in de programmarekening verantwoorde mutaties is als volgt: saldo bestemming 2006 totaal toevoegingen 2007 totaal rente 2007 totaal bij

571.367 755.058 58.258 1.384.683

onttrekkingen 2007 saldo bestemming 2006 Totaal af

1.788.397 571.367 2.359.764

Saldo

975.081-

In hoofdstuk 3.7 zijn de mutaties per programma nader toegelicht. Resultaat na bestemming

€

8. Voorzieningen (artikel 44 BBV) Overzicht verloop voorzieningen

€ 1.257.778 Saldo aanvang verslagjaar

Toevoegingen

Aanwendingen

Reclassificatie

Saldo ultimo verslagjaar

Voorziening Zwembad Hallum

314.861

24.212

-

Voorziening projectsubsidie

329.076

-

329.076

-

Pensioenvoorziening wethouders

137.244

126.000

-

263.244

Voorziening voorraad gronden

160.000

Voorziening verzelfst.openb. onderw. Voorzieningen onderwijs

339.073

160.000

-

-

221.480

42.000

179.480

406.211

69.770

-

475.981

1.347.392

441.462

557.581

531.076

0

1.257.778

Toelichting op voorzieningen De voorziening projectsubsidie betreft reeds ontvangen subsidie voor het project 'Hof van Hallum'. De voorziening voorraad gronden is een correctie op de waarde van de gronden opgenomen onder de materiele vaste activa.

9. Vaste schulden, met een rentetypische looptijd van één jaar of langer (artikel 46 BBV) Waardering De vaste schulden zijn gewaardeerd tegen nominale waarde.

a. b. c. d.

De vaste schulden kunnen als volgt worden weergegeven: Obligatieleningen Onderhandse leningen Door derden belegde gelden Waarborgsommen

9.303.481

€ 9.303.481 Het verloop van de langlopende schulden is als volgt:

Leningen BNG


Saldo aanvang verslagjaar 8.982.570

Vermeerdering 1.000.000

VerantwoorSaldo ultimo de rentelast Aflossing verslagjaar verslagjaar 679.090 9.303.481 456.308

€ 9.303.481

64 VLOTTENDE PASSIVA Waardering De netto-vlottende schulden met een rentetypische looptijd korter dan één jaar (kortlopende schulden) zijn gewaardeerd tegen de nominale waarde. De verplichtingen betreffen de binnen één jaar vervallende schulden. De overlopende passiva zijn gewaardeerd tegen nominale waarde. 10. Vlottende schulden a. Kasgeldleningen o/g b. Bank- en girosaldi

€ 1.671.099

(Artikel 48 BBV)

0 -

c. Overige vlottende schulden - Crediteuren legeskas - Crediteuren t/m 2002 - Crediteuren 2006

1.671.099 33.342 (7.503)

Crediteuren 2007

-

1.532.070

Crediteuren BOPO

108.228

Waarborgsommen

4.961

€ 1.671.099 11. Overlopende passiva (artikel 49 BBV) - ontvangen voorschotbedragen overheidslichamen - meeneemregeling WWB 2007

€

908.850

371.028 537.822

€

908.850

GEGARANDEERDE GELDLENINGEN

€ 11.448.524

In de toelichting worden de borgstellingen, bedoeld in artikel 50, gespecificeerd naar de aard van de geldleningen. Per specificatie worden aangegeven: a. Het oorspronkelijk bedrag van de gewaarborgde geldlening b. Het percentage van het leningbedrag waarvoor borgstelling is verleend c. Het restantbedrag van de lening bij aanvang van het verslagjaar d. Het restantbedrag van de lening aan het eind van het verslagjaar e. In de toelichting wordt een specificatie gegeven van de garantstellingen zoals bedoeld in artikel 50. f. Tevens wordt het totaalbedrag van de betalingen die inzake de borg- en garantstelling zijn gedaan t/m het einde van het verslagjaar opgenomen in deze toelichting. Borgstellingen

Specificatie sub a.

22.865.742 Garantstellingen sub e.


sub b.

diverse

sub c.

12.284.562

sub d.

11.448.524

sub f.

-

65 3.6

Overzicht aanwending onvoorzien

Begrotingshistorie

-

Tussentijdse bijstellingen

Raadsbesluit

Nr begr.Wijz.

Verlaging

Verhoging

Saldo

922.00

Begroting voor wijziging

922.00

Extra kosten Regionaal College Waddengebied

15-2-2007

2

1.450

-24.886

-26.336

922.00

Electrische installatie Kolkhuizerbrug te Burdaard

15-2-2007

3

12.167

-12.719

922.00

Historisch informatiecentrum

15-2-2007

4

3.000

-9.719

922.00

Project "Jou in bern in boek"

15-2-2007

5

2.500

-7.219

922.00

Realisatie Sociaal team Middelseegemeenten

15-2-2007

6

2.620

-4.599

922.00

A,anschaf koelkast sporthal

15-2-2007

7

631

-3.968

922.00

Begroting 2007 Bibliotheken N.O. Fryslân

15-2-2007

9

2.050

-1.918

922.00

Aanschaf begraaftoestel

20-9-2007

42

585

-1.333

922.00

Begroting na wijziging

922.01


0

922.01


0

922.03


922.03

Realisatie douche- en kolfruimte

15-2-2007

1

5.000

-15.000

922.03

Marap 1ste periode

20-9-2007

48

6.885

-8.115

922.03


922.04


922.04

Begroting Dienst Sozawe incl. WMO

922.04


922.05


-20.000

922.05


-20.000

922.06


-10.000

922.06


-10.000

922.10


922.10

Vervanging materiaal SIII buitendienst

15-2-2007

13

922.10

Uitrukkleding Brandweer Ferwerderadiel

15-2-2007

922.10

Krediet vervanging vrachtauto II

15-2-2007

922.10

Krediet vervanging Iveco plantsoenen

922.10 922.10

-1.333

-20.000

-8.115

-583.476 15-3-2007

18

583.476

0 0

-82.415 4.323

-78.092

14

3.780

-74.312

15

22.500

-51.812

20-9-2007

45

3.176

-48.636

Aanschaf motorspuitaanhanger

15-11-2007

65

1.842

-46.794

Vervanging zoutstrooiers

15-11-2007

66

12.503

-34.291

922.10

Vervanging stroomaggregaat

15-11-2007

67

462

-33.829

922.10


922


922

Begrotingswijzigingen

922



-33.829

-742.227 0

668.950 -73.277

66 3.7 Overzicht toevoegingen en onttrekkingen aan reserves Toevoegingen en onttrekkingen aan reserves per programma

Omschrijving

bij

af

totaal bij

totaal af

Rekening 2007 0

Programma's 01

Bestuur Toekomst Interzorg en Bethanië Vorming pensioenvoorziening wethouders

02

Veiligheid

03

Verkeer en openbare ruimte Geplaatste lichtmasten Oer de feart

54.850

Aanpassen parkstrook Trefpunt Hallum

12.600

Bijdrage DBF inzake Veldzicht Blije

12.630

Startnotitie integrale gebiedsontwikkeling

25.000

Onderwijs

Cultuur, Recreatie en Sport

0

37.630

-37.630

0

264.897

-264.897

0

250.409

-250.409

63.231

88.873

-25.642

0

343.652

-343.652

200.076

29.485

170.591

13.500

Restauratie Ned. Herv. Kerk

1.752

Aanpassen middenterrein SOP

20.000

Boek het "Burmaniapaad"

3.000

Verbouw bezoekerscentrum Hegebeintum

20.000

Infopanelen en bankjes

15.644

Fietsknooppuntensysteem NO Fryslan

72.150

Noordelijke 11-stedenvaarroute

104.363

Werk en Inkomen Begroting 2007 incl. WMO Sozawe

67.793 15.221

Opheffing stichting Banenpool NO Fryslân

21.080 48.010

Welzijn en zorg Onderzoek ouderenwerk Ferwerderadiel

5.000

Subsidie vluchtelingenwerk 2007

5.000

Voorl. afrek. implementatiebudget WMO

56.342

Uitvoering WMO Dienst Sozawe

3.125

Doorbetaling subsidie TSS

12.685

Bijdrage dorpshuis Blije

195.000

Bijdrage dorpshuis Marrum

50.000

Subsidie MFC Hallum

2.500

Bijdrage dorpsbelangen

14.000

Milieu Kosten Handhaving Middelsee

11.391

Investeringen riolering 2007

18.094

Storting tariefsegalisatiereserve riolering

57.592

Storting tariefsegalisatiereserve reiniging

142.484


-90.013

221.480

Project toeristische objectbewijzering

09

92.736

36.028

Verzelfstandiging openbaar onderwijs

08

2.723

7.389

Onderwijshuisvesting Dockinga College

Afrekening 2006 Sozawe

0

7.142

Lokale economie

Sozawe 2007

0

15.624

Krediet brandpreventie scholen

07

0

2.520

Herinrichting Typelsteech/Lytse Buorren

Toepassing koolzaadbermen

06

-106.000

2.723

Elektrazuil Burdaard

05

106.000

101.000

Duurzaam veilig bewegwijzeringsplan

04

0 5.000

67

Toevoegingen en onttrekkingen aan reserves per programma

Omschrijving

bij

af

totaal bij

totaal af

Rekening 2007

18.811

159.882

-141.071

134.574

20.931

113.643

419.415

1.394.495

-975.080

0 10

Bouwen aan ruimte Project Blom

139.938

Werkkrediet Burdaard

16.369

Woningbehoefte onderzoek Inverdieneffect nieuwe woningen

3.575 18.811

Gerealiseerde algemene dekkingsmiddelen -

Tijdelijke krachten SIII Grondgebied

-

Verlenging contract Romte

-

Rentetoevoeging

58.258

-

Groot onderhoud gebouwen

19.330

-

Storting WA

-

Verlenging contract Romte

-

Extra dividend BNG

980

Totaal mutaties reserves


11.667 6.000

3.403 3.264 53.583

419.415

1.394.495

68 3.8

Overzicht incidentele baten en lasten

Beïnvloedingen gerealiseerde resultaat voor bestemming

In dit overzicht zijn per programma de incidentele baten en lasten aangegeven. Het betreft hier de verschillen die groter zijn dan € 15.000,-. Voor een specificatie van het exacte saldo verwijzen wij u naar paragraaf 3.9 Lasten

Baten

Saldo

Gerealiseerd resultaat voor bestemming (incl. incidentele baten en lasten) programma Omschrijving 1

Lagere uren toerekening functie raad

23.982

23.982

Lagere uitkering wachtgeld voormalige wethouders functie burgemeester en wethouders

10.142

34.124

Lagere salarislasten functie burgemeester en wethouders

17.281

51.405

Lagere uren toerekening functie burgemeester en wethouders

30.082

81.487

Lagere uren toerekening functie functionele commissie Hogere urentoerekening functie bestuursondersteuning door sector grondgebied

15.840 296.659

Hogere urentoerekening functie bestuursondersteuning door sector M & O

70.192

-269.524

Hogere urentoerekening functie bestuursondersteuning door het stafburo

15.840

-285.364

Lagere urentoerekening functie voorlichting en promotie door het stafburo Hogere urentoerekening functie burgerzaken door sector burgerzaken

16.368 20.079

Lagere overige uitgaven functie bestuurlijke samenwerking 2

Hogere exploitatiebijdragen functie brandweer

3

Lagere urentoerekening functie wegen en straten door grondgebied buitendienst

4

5

23.475

-264.924

-288.399 14.402

-250.522

16.702

-233.820

Lagere kapitaallasten functie sneeuwruimen en gladheidsbestrijding

12.503

-221.317

Lagere urentoerekening functie sneeuwruimen en gladheidsbestrijding door grondgebied buitendienst

14.669

-206.648

Lagere onderhoudskosten functie openbare verlichting

22.355

-184.293

Lagere urentoerekening functie verkeer en vervoer door grondgebied binnendienst

18.273

-166.020

Lagere urentoerekening functie bedrijfscontacten grondgebied binnendienst

21.120

-144.900

Ontvangen dwangsom industrie- en bedrijfsterreinen

24.750

-120.150

Geen uitgaven startnotitie integrale Gebiedsontwikkleing functie agrarische zaken

25.000

Hogere salarislasten openbaar onderwijs

Kapitaallasten

57.802

-95.150 -152.952

72.379 58.018

-80.573 -138.591

42.147 22.337

-96.444 -118.781

Minder overige uitgaven openbaar basisonderwijs huisvesting

12.336

Lagere urentoerekening functie leerlingenvervoer door sector M & O

11.268

-95.177

Lagere exploitatiebijdragen functie muziekonderwijs

16.018

-79.159

Minder uitgaven met betrekking tot het BOS project

9

-271.052

Lagere urentoerekening functie weg en straatmeubilair door grondgebied buitendienst

Ontvangen bijdrage onderhoudsreserve

8

18.023

Lagere urentoerekening functie wegen en straten door grondgebied binnendienst

Resultaat 2007 openbaar onderwijs

7

-268.996 -289.075

17.347

Hogere doeluitkering ministerie OC&W

6

97.327 -199.332

19.249

Hogere urentoerekening met betrekking tot het BOS project door sector burgerzaken

31.720

Hogere salarislasten functie sporthal

28.135

-106.445

-59.910 -91.630 -119.765

Lagere urentoerekening functie sporthal door grondgebied buitendienst

19.073

-100.692

Lagere urentoerekening functie monumentenzorg door grondgebied binnendienst

15.453

-85.239

Lagere urentoerekening functie openbaar groen door grondgebied buitendienst

71.843

-13.396

Lagere overige uitgaven functie bevordering toerisme

14.969

1.573

Lager uitbetaalde bijdrage 11-stedenvaarroute

97.233

98.806

Lagere urentoerekening functie bevordering toerisme door sector burgerzaken

55.919

154.725

Niet geraamde inkomsten functie bevordering toerisme

14.519

169.244

Lagere urentoerekening functie speelplaatsen door grondgebied buitendienst

17.206

186.450

Inkomsten/ Uitgaven werk en inkomen (alg. bijstandsverlening)

10.369

176.081

Lagere bijdrage sociale werkvoorziening

10.421

186.502

Inkomsten/ Uitgaven bijzondere bijstandsverlening

15.021

201.523

141.104

342.627

Uitvoeringskosten WMO Lagere uitgaven project Brede School

13.655

356.282

Lagere exploitatiebijdragen functie jeugd- en jongerenwerk

24.546

380.828

Lagere urentoerekening functie jeugd- en jongerenwerk door sector burgerzaken

11.256

392.084

Lager uitbetaald bedrag dorpshuis Blije functie dorpshuizen

98.808

490.892

Lager uitbetaald bedrag aan dorpsbelangen functie samenlevingsopbouwwerk

13.500

504.392

Lagere uitgaven met betrekking tot voorzieningen gehandicapten

92.361

596.753

Lagere uitgaven voor afvalverwijdering

49.762

646.515

Lagere urentoerekening functie afvalverwijdering door grondgebied buitendienst

22.003

668.518

Lagere kapitaallasten functie riolering

12.927

681.445

Lagere urentoerekening functie riolering door grondgebied binnendienst

35.385

716.830

49.539

766.369

Lagere urentoerekening functie milieubeheer door grondgebied binnendienst Hogere exploitatiebijdragen functie milieubeheer


47.027

719.342

69 transport

719.342

Lasten

Baten

Saldo

Gerealiseerd resultaat voor bestemming (incl. incidentele baten en lasten) programma Omschrijving 10

Lagere overige uitgaven functie bestemmings- en structuurplannen

31.818

751.160

Lagere urentoerekening functie bestemmings- en structuurplannen door grondgebied binnendienst

56.188

807.348

13.269

820.617

Lagere urentoerekening functie volkshuisvestingsbeleid door grondgebied binnendienst Overschrijding krediet Blom i.v.m. subsidieafrekening in 2008

95.057

725.560

Hogere kapitaallasten functie dorpsvernieuwing

35.479

690.081

Lagere urentoerekening functie dorpsvernieuwing door grondgebied binnendienst

41.715

Verkoop grond Wytsmastraat/Hoofdweg niet geraamd functie dorpsvernieuwing Lagere urentoerekening functie bouw-, woningen welstandstoezicht door grondgebied binnendienst 11

Lagere opbrengst leges en rechten bouwvergunningen

21.427

Algemene uitkering

79.500

Algemene baten en lasten Saldo kostenplaatsen totaal


905.666

15.383

921.049 899.622 820.122

62.600 293.355

731.796

173.870

882.722 589.367 589.367

70 3.9 Analyse van de afwijkingen tussen de begroting na wijziging en de programmarekening In de rekening van baten en lasten worden de uitgaven en ontvangsten van de hoofdfuncties vermeld. De baten en lasten worden opgenomen voor de aan het verslagjaar toe te rekenen bedragen. De baten en lasten worden tegen nominale waarde toegerekend aan de perioden waarop deze betrekking hebben. Verliezen worden verantwoord op het moment dat deze voorzienbaar zijn, terwijl winsten eerst worden verantwoord nadat deze zijn gerealiseerd. De afschrijvingen worden conform de afschrijvingstermijnen berekend. De rentelasten worden ten laste van de rekening van baten en lasten verantwoord. De rentelasten worden berekend op basis van de boekwaarde per aanvang verslagjaar (omslagrente 4,17%). Voor de bespaarde rente wordt een percentage van 5,5 gehanteerd. Voor de rentetoevoeging aan de reserves per 1 januari wordt een percentage van 1,5 gehanteerd.

Programma 01

BESTUUR Rekening 2006

Beleidstaak 001 002 003 004 005 006

001 002 003 004 005 006


Rekening 2007


Bestuursorganen Bestuursondersteuning van B&W Burgerzaken Burgerzaken Bestuurlijke samenwerking Bestuursondersteuning raad en rekenkamer

463.009 1.567.432 174.328 23.684 33.225 44.234

769.779 889.924 181.833 23.500 29.488 75.880

864.429 894.926 181.833 32.500 46.938 70.880

752.560 1.207.791 190.351 36.602 20.101 67.802

111.869 -312.865 -8.518 -4.102 26.837 3.078

Lasten

2.305.911

1.970.404

2.091.506

2.275.207

-183.701

2.269 1.145 90.259

0 0 0 93.000

0 0 675 93.000

0 677 99.908

0 0 2 6.908

93.672

93.000

93.675

100.585

6.910

-2.212.239

-1.877.404

-1.997.831

-2.174.622

-176.791

106.000

106.000

-2.068.622

-70.791

Bestuursorganen Bestuursondersteuning van B&W Burgerzaken Baten secretarieleges burgerzaken Bestuurlijke samenwerking Bestuursondersteuning raad en rekenkamer Baten Gerealiseerde resultaat voor bestemming Toevoegingen aan reserves

0

Onttrekkingen aan reserves

Gerealiseerde resultaat na bestemming BEGROTINGSHISTORIE Tussentijdse bijstellingen

-2.212.239

Raadsbesluit

-1.877.404

Nr begr.Wijz.

-1.997.831

bedrag +/-

001

Inschakeling externe notulist

20-9-2007

47

-4.000

001

Voorziening pensioenen wethouders

20-9-2007

54

-101.000

001

Marap II

13-12-2007

78

10.350

002

Toekomst van Interzorg en Bethanië

19-4-2007

22

-5.000

003

Marap II

13-12-2007

78

675

004

Marap II

13-12-2007

78

-9.000

005

Extra kosten Regionaal College Waddengebied

15-2-2007

2

-1.450

005

Project bundeling delen van de ambtelijke organisatie

13-12-2007

73

-16.000

006

Marap II

13-12-2007

78

5.000 -120.427


71 RESULTAAT 2007 Specificatie van het ten opzichte van de begroting gerealiseerde saldo: bedrag +/001

Raad en raadscommissie

31.494

001

Burgemeester en wethouders

60.627

001

Functionele commissies

15.100

001

Representatie

002

Gemeentesecretaris

002

Juridische zaken

002

Bestuursondersteuning

002

Voorlichting

26.827

003

Burgerzaken

-14.268

003

Huisnummering en straatnaamgeving

003

Verkiezingen

004

Leges burgerzaken

005

Bestuurlijke samenwerking

26.837

006

Raadsgriffier

-5.096

006

Rekenkamer

4.649 11.399 14.952 -366.044

729 5.023 2.805

8.174 -176.791

001 Bestuursorganen De functie 'raad en raadscommissies' vertoont in 2007 een onderschrijding van ruim € 30.000,-. De onderschrijding wordt voornamelijk veroorzaakt door lagere uren toerekening ( ca € 27.000,-) van de diverse sectoren. Verder zijn er kleine onderschrijdingen in verband met een lagere doorbelasting van de huisvestingskosten en iets lagere salarislasten. De kosten die in het verslagjaar ten laste van de functie 'burgemeester en wethouders' zijn gebracht, zijn ruim € 60.000,- lager dan de raming. Dit wordt voornamelijk veroorzaakt doordat er minder uren (€ 31.000,-) ten laste van deze functie zijn toegerekend. Als tweede oorzaak kan worden aangegeven dat er minder wachtgeld is uitbetaald aan de voormalige wethouders, en zijn ook de aanvullende pensioenlasten lager dan de raming. Een laatste oorzaak is dat er minder salaris in het verslagjaar is uitbetaald. Op de functie 'functionele commissies' wordt de onderschrijding voornamelijk veroorzaakt door een lagere urenbesteding van sector Grondgebied. Verder waren de kosten voor de Nationale Ombudsman niet geraamd zodat de post advieskosten een overschrijding vertoont. De functie 'representatie' vertoont ten opzichte van de raming een positief saldo van € 4.600,-. Verder moet de opmerking worden gemaakt dat deze kosten zich moeilijk laten ramen. 002 Bestuursondersteuning van B&W De doorbelasting van het Stafburo (salarislasten secretaris) is in 2007 iets lager dan de primitieve begroting. Ook de aanvullende pensioenlasten van het voormalig personeel zijn lager en de kosten van uren toerekening aan deze functie zijn lager dan de raming. Hierdoor ontstaat er een onderschrijding van ruim € 11.000,-. Evenals vorige jaren zijn de uitgaven voor de functie 'juridische zaken' ruim lager dan de primitieve raming. Dit jaar vertoont deze post een onderschrijding van bijna € 15.000,-. Er is bijna € 8.000,- minder uitgegeven aan advieskosten. Het resterende bedrag van de onderschrijding is als gevolg van een lagere urentoerekening ontstaan. De functie 'bestuursondersteuning' vertoont evenals vorige jaren een overschrijding. De overschrijding wordt voornamelijk veroorzaakt doordat de urenbesteding van de verschillende sectoren hoger is dan de raming. Met ingang van het jaar 2007 was het de bedoeling dat er ten laste van deze post minder uren zouden worden geboekt. Deze uren zullen dan functioneel worden verantwoord. We kunnen concluderen dat dit in 2007 niet gelukt is. Vooral door de sector Grondgebied binnendienst (bijna € 300.000,-) is er een forse overschrijding ontstaan. Het budget op deze functie dat ter beschikking van de O.R. staat is binnen de raming gebleven. Op de functie 'Voorlichting en promotie' is een onderschrijding te zien van ruim € 26.000,-. Dit wordt voornamelijk veroorzaakt door een lagere uren toerekening (€ 18.500) van het stafburo. Dit in verband met het zwangerschapsverlof van de voorlichtster in het vierde kwartaal . Ook zijn de advertentiekosten en de overige uitgaven ruim lager dan de raming.


72 003 Burgerzaken De functie 'burgerzaken' vertoont in het verslagjaar een overschrijding. De oorzaak hiervan is de hogere urentoerekening van sector I aan deze functie. De overige kosten (salarissen, bureaukosten, telefoonkosten e.d.) zijn binnen de daarvoor gestelde raming gebleven. De uitgaven op de functie 'huisnummering en straatnaamgeving' zijn binnen de gestelde raming gebleven . Er is sprake van een kleine onderschrijding. De onderschrijding op de functie 'verkiezingen' wordt veroorzaakt doordat er minder uren van de verschillende sectoren zijn toegerekend dan er geraamd waren. De overige kosten (bureau, porto, advertentie, onderhoud en huren) zijn allemaal binnen de daarvoor gestelde raming gebleven. 004 Baten secretarieleges burgerzaken Het bedrag aan ontvangen leges is iets hoger dan de raming. Ook in vergelijking met voorgaande jaren zijn de inkomsten dit jaar hoger. Door de invoering van de identificatieplicht per 1 januari 2005 zijn de ontvangen leges in de jaren 2004 t/m 2007 aanmerkelijk hoger als voorgaande jaren. De afdracht van Rijksleges geeft een overschrijding aan. Deze afdrachten zijn niet beïnvloedbaar. De ramingen zijn de laatste jaren aan de lage kant geweest. Voor 2007 was de raming (na wijziging) reëler. Door hogere inkomsten uit leges moeten er ook meer afdrachten aan het Rijk plaats vinden. Hierdoor zien we op deze post dan ook een overschrijding. Evenals vorig jaar kan worden opgemerkt dat wellicht nog een kritische blik naar de hoogte van de leges moet worden gericht om deze hogere kosten te compenseren. 005 Bestuurlijke samenwerking Op de functie 'bestuurlijke samenwerking' is er op de post Nowe Miasto sprake van een onderschrijding omdat er in 2007 geen bezoek is gebracht aan deze Poolse gemeente. Voor 2008 staat er wel weer een bezoek gepland. Verder vertoont deze functie een onderschrijding doordat de uitgaven van het in 2007 opgestarte onderzoek "Bundeling ambtelijke organisatie" pas in 2008 zullen worden betaald. Hierdoor zal er € 16.000,- in de bestemmingsreserve algemene verplichtingen worden gestort. 006 Bestuursondersteuning raad en rekenkamer De functie 'raadsgriffier' vertoont een overschrijding als gevolg van hogere salariskosten (na betaling in verband met Op de functie 'lokale rekenkamer' zijn in het verslagjaar bijna geen uitgaven gedaan. Er is dan ook sprake van een onderschrijding van € 4.200.Ook de accountantskosten zijn in 2007 ca € 4.000,- lager dan geraamd. Hierbij moet echter de opmerking worden gemaakt dat een aanbetaling voor de jaarrekeningcontrole over 2007 ten laste van het jaar 2008 is geboekt.


73 Programma 02

VEILIGHEID Rekening 2006

Beleidstaak 120 Brandweer en rampenbestrijding 140 Openbare orde en veiligheid Lasten 120 Brandweer en rampenbestrijding 140 Openbare orde en veiligheid Baten Gerealiseerde resultaat voor bestemming


Rekening 2007


374.699 38.588

395.563 25.913

403.185 29.563

400.963 34.358

2.222 -4.795

413.288

421.476

432.748

435.321

-2.573

1.361

0

0 200

0 200

0 0

1.361

0

200

200

0

-411.926

-421.476

-432.548

-435.121

-2.573

Toevoegingen aan reserves

0


0


-411.926

Raadsbesluit

-421.476

Nr begr.wijz.

-432.548

-435.121

-2.573

bedrag +/-

120

Uitrukkleding brandweer Ferwerderadiel

15-2-2007

14

-3.780

120

Aanschaf motorspuitaanhanger

15-11-2007

65

-1.842

120

Marap II

13-12-2007

78

-2.000

140

Marap 1ste periode

20-9-2007

48

-2.000

140

Marap II

13-12-2007

78

-1.650

140

Marap II

13-12-2007

78

200 -11.072

RESULTAAT 2007 Specificatie van het ten opzichte van de begroting gerealiseerde saldo: bedrag +/120

Brandweer

120

Rampenbestrijding

2.195

140

Openbare orde en veiligheid

-2.420

140

Bijzondere wetgeving

-2.375

27

-2.573

120 Brandweer en rampenbestrijding Ten opzichte van de begroting na wijziging is er in het verslagjaar iets minder (ca € 2.000,-) uitgegeven aan de functie 'brandweer'. Dit resultaat is als volgt te verklaren: Op de post salarissen (incl. personeel van derden) is ca € 10.000,minder uitgegeven dan geraamd. Dit wordt o.a. veroorzaakt doordat het aantal en de duur van het aantal uitrukken niet voorspelbaar is. Ook de posten urentoerekening (€ 12.000,-) en kapitaallasten (motorspuitaanhanger wordt in 2008 aangeschaft) vertonen een onderschrijding. Hier tegenover staan overschrijdingen op de posten exploitatiebijdragen (€ 17.000,-) en de overige uitgaven (€ 6.000,-) De overschrijding op de post exploitatiebijdragen wordt veroorzaakt door de voorbereidingkosten (€ 14.500,-) van de samenwerking brandweer Noordwest Fryslân en een hogere bijdrage aan Hulpverleningsdienst Fryslân. De post rampenbestrijding behoeft geen verdere toelichting. De posten (exploitatiebijdragen en overige uitgaven) zijn binnen de raming gebleven. In het verslagjaar heeft er geen rampenstafoefening plaats gevonden. 140 Openbare orde en veiligheid De functie 'openbare orde en veiligheid' vertoont in het verslagjaar een kleine overschrijding van ongeveer € 2.400,-. Dit wordt veroorzaakt door een hogere urentoerekening aan deze functie. Op de functie 'bijzondere wetgeving' zijn in 2007 meer uren geboekt dan geraamd. Voor de overige posten (contributies en overige uitgaven) zijn geen noemenswaardige verschillen te vermelden.


74 Programma 03

VERKEER EN OPENBARE RUIMTE Rekening 2006

Beleidstaak 210 Wegen, straten en pleinen 211 Verkeersmaatregelen te land 221 Binnenhavens en waterwegen Lasten 210 Wegen, straten en pleinen 211 Verkeersmaatregelen te land 221 Binnenhavens en waterwegen Baten Gerealiseerde resultaat voor bestemming


Rekening 2007


1.145.152 20.773 23.441

1.312.433 45.690 14.147

1.445.087 57.834 21.289

1.306.063 28.550 22.273

139.024 29.284 -984

1.189.366

1.372.270

1.524.210

1.356.886

167.324

56.285 15.624 112

39.557

82.280

96

96

72.300 0 97

-9.980 0 1

72.021

39.653

82.376

72.397

-9.979

-1.117.345

-1.332.617

-1.441.834

-1.284.489

157.345


2.723

-2.723


92.736

92.736

-1.194.476

247.358


-1.117.345

Raadsbesluit

-1.332.617

Nr begr.Wijz.

-1.441.834

bedrag +/-

210

Elektrische installatie Kolkhuizerbrug te Burdaard

15-2-2007

3

210

Lichtmasten "Oer de feart" te Hallum

15-2-2007

10

-12.167 2.723

210

Herinrichting Tipelsteech en Lytse buorren

19-4-2007

21

-54.850

210

Aanpassing parkstrook "Trefpunt" te Hallum

24-5-2007

28

-12.600

210

Vervanging zoutstrooiers

15-11-2007

66

-12.503

210

Marap II

13-12-2007

78

-535

211

Duurzaam veilig bewegwijzeringsplan

19-4-2007

19

-2.520

211

Marap II

13-12-2007

78

6.000

221

Elektrazuil kade te Burdaard

24-5-2007

29

-7.142

211

Toepassing koolzaadbermen

5-7-2007

38

-15.624 -109.217


Wegen en straten

210

Vandalisme

29.363

210

Weg- en straatmeubilair

23.491

210

Sneeuwruimen en gladheidsbestrijding

39.240

210

Straatreiniging

210

Openbare verlichting

211

Verkeersveiligheid

9.991

211

Verkeer en vervoer

19.293

221

Waterwegen en kades

531

5.484 30.934

-983 157.345


75 210 Wegen, straten en pleinen De functie 'wegen, straten en pleinen' vertoont een vrij forse onderschrijding. Dit wordt voornamelijk veroorzaakt doordat er evenals vorig jaar veel minder uren van de sector Grondgebied (binnendienst en buitendienst) aan deze functie zijn toegerekend (totaal ca € 36.500,-). Verder is er nog een kleine overschrijding op de loonkosten (brugwachter) en vertoont de post kapitaallasten doordat het onderhoud aan de Kolkhuizerbrug niet volledig is uitgevoerd een kleine onderschrijding. De kosten van het aanpassen van de parkstrook bij het Trefpunt in Hallum zijn ook ten laste van deze functie geboekt. Bij de inkomsten zijn de vergoedingen van derden in vergelijking met de raming voor 2007 achter gebleven. Ook zijn de inkomsten uit pachten iets lager dan geraamd. De inkomsten uit bruggelden liggen op een iets hoger niveau als in het vorige verslagjaar (ca € 26.000,-). De kosten met betrekking tot vandalisme zijn hoger dan in het vorige verslagjaar. De oorzaak hiervan is dat er meer vernielingen zijn geweest in 2007. De uitgaven zijn echter wel binnen de hiervoor gestelde raming gebleven. Er is sprake van een kleine onderschrijding. De inkomsten (schadevergoedingen) zijn wel lager dan de raming, omdat er minder schade kon worden verhaald op de daders. De werkelijke kosten op de functie 'wegen straatmeubilair' zijn in vergelijking met het vorige verslagjaar van vergelijkbaar niveau. Deze functie vertoont in het verslagjaar een flinke onderschrijding welke wordt veroorzaakt door een fors lagere urentoerekening (ca € 21.000,-). Verder zijn er minder onderhoudskosten ten laste van deze functie geboekt. Ook de functie 'straatreiniging' vertoont een onderschrijding. De oorzaak hiervan is dat niet alleen de kosten van het aantal veegbeurten lager zijn maar dat ook de stortkosten van het veegvuil ruim lager zijn dan de raming. Op de functie 'sneeuwruimen en gladheidsbestrijding' is sprake van een ruime (€ 39.000,-) onderschrijding. Door de zachte winter zijn er veel minder (€ 23.000,-) uren aan deze functie toegerekend en is er ook minder zout ingekocht. Doordat de nieuwe zoutstrooiers pas in 2008 zijn geleverd vertoont ook de post kapitaallasten een onderschrijding. De functie 'openbare verlichting' vertoont in het verslagjaar een onderschrijding van bijna € 31.000,-. De voornaamste oorzaak hiervan is dat de kosten van onderhoud ca € 22.000,- lager zijn dan geraamd. Ook de post reserveringen (kapitaallasten voor uitbreiding en vervanging van lichtmasten) vertoont een onderschrijding en zijn er iets minder uren aan deze functie toegerekend. 211 Verkeersmaatregelen te land De uitgaven voor de functie 'verkeersveiligheid' vertonen een onderschrijding van bijna € 10.000,-. Dit wordt voornamelijk veroorzaakt doordat 50% van de geraamde bijdrage (€ 7.812,-) voor de toepassing van koolzaadbermen pas in 2008 wordt betaald. Dit bedrag zal derhalve in de bestemmingsreserve algemene verplichtingen moeten worden gestort. Verder vertonen de posten subsidiebijdragen en urentoerekening ook kleine onderschrijdingen. De uitgaven voor de functie 'verkeer en vervoer' vertonen een onderschrijding (€ 19.000,-) als gevolg van lagere urentoerekening (€ 18.000,-) door de sector Grondgebied. 221 Binnenhavens en waterwegen De kleine overschrijding op deze functie is ontstaan doordat de onderhoudskosten in het verslagjaar iets hoger zijn. Ook is de urentoerekening aan deze functie iets hoger dan geraamd. Via een begrotingswijziging zijn ook de kosten voor de aanleg van een elektrazuil in Burdaard ten laste van deze functie gebracht.


76 Programma 04

LOKALE ECONOMIE Rekening 2006

Beleidstaak 310 320 330 341

310 320 330 341


Rekening 2007


Handel en ambacht Industrie Nutsbedrijven Overige agrarische zaken, jacht en visserij

232.783

108.395

120.025

87.551 774

37.085

38.574

63.574

33.421

32.474 -774 0 30.153

Lasten

269.869

146.969

183.599

121.746

61.853 13 24.750 -7 -237

Handel en ambacht Industrie Nutsbedrijven Overige agrarische zaken, jacht en visserij

513

500

500

202.025 16.145

220.000 17.500

207.800 17.500

513 24.750 207.793 17.263

Baten

218.683

238.000

225.800

250.319

24.519

Gerealiseerde resultaat voor bestemming

-51.185

91.031

42.201

128.573

86.372

37.630

37.630

166.203

124.002


0


Gerealiseerde resultaat na bestemming BEGROTINGSHISTORIE Tussentijdse bijstellingen 310

Bijdrage BDF inzake "Veldzicht" te Blije

310

-51.185

Raadsbesluit

91.031

Nr begr.wijz.

42.201

bedrag +/-

21-6-2007

36

Marap II

13-12-2007

78

-12.630 1.000

330

Marap II

13-12-2007

78

-12.200

341

Startnotitie integrale gebiedsontwikkeling

15-11-2007

68

-25.000 -48.830

RESULTAAT 2007 Specificatie van het ten opzichte van de begroting gerealiseerde saldo: 310

Bedrijfscontacten

310

Werkgelegenheid algemeen bedrijven

310

Kredietbank

310

Marap II

330

Gasbedrijf

341

Overige agrarische zaken

31.295 1.691 -500 23.976 -7 29.916 86.372

310 Handel en ambacht In het kader van de bedrijvencontacten zijn de kosten ruim (€ 30.700,-) binnen de raming gebleven. Dit wordt voornamelijk veroorzaakt door een veel lagere toerekening van uren van de bedrijvencontactfunctionaris. Ook de post overige uitgaven is binnen de raming gebleven. De uitgaven voor de functie' werkgelegenheid algemeen' zijn in 2007 binnen de raming gebleven. Door iets lagere kapitaallasten (verkoop grond eind 2006) is er sprake van een kleine onderschrijding. De kosten met betrekking tot de functie 'kredietbank' zijn binnen de gestelde raming gebleven en zijn gelijk aan 2006. De inkomsten zijn in het verslagjaar gelijk aan de raming en gelijk aan vorig jaar. 320 Industrie- en bedrijfsterreinen Op deze functie zijn bij de uitgaven uren toegerekend van de sector Grondgebied die niet waren geraamd. Verder is er in het verslagjaar een dwangsom (€ 24.750,-) ontvangen. Besloten is deze dwangsom te gebruiken voor het upgraden van het industrieterrein te Hallum. Dit bedrag zal dus moeten worden gereserveerd. 330 Nutsbedrijven In het verslagjaar is er in totaal € 207.793,- aan dividend van Eneco ontvangen. Het betreft hier de dividenduitkering over 2006. Het dividend over het jaar 2007 zal conform de regels van het BBV in 2008 worden verantwoord. 341 Overige agrarische zaken, jacht en visserij In 2007 is er door middel van een begrotingswijziging € 25.000,- beschikbaar gesteld voor het opstellen van een startnotitie integrale gebiedsontwikkeling. In 2007 zijn hiervoor geen uitgaven gedaan zodat dit bedrag moet worden gestort in de bestemmingsreserve algemene verplichtingen. De urentoerekening van sector III ten laste van deze functie is ook lager dan geraamd. De inkomsten uit huur en pacht van gronden zijn iets hoger dan het vorige verslagjaar en gelijk aan de raming.


77 Programma 05

ONDERWIJS Rekening 2006


Beleidstaak 420 421 422 423 443 480 482

Openbaar basisonderwijs (excl.huisvesting) Openbaar basisonderwijs (huisvesting) Bijzonder basisonderwijs (excl. huisvesting) Bijzonder basisonderwijs (huisvesting) Bijzonder voortgezet onderwijs (huisvesting) Gemeenschappelijke baten/lasten Volwasseneneducatie Lasten

420 421 422 423 443 480 482

Openbaar basisonderwijs (excl.huisvesting) Openbaar basisonderwijs (huisvesting) Bijzonder basisonderwijs (excl. huisvesting) Bijzonder basisonderwijs (huisvesting) Bijzonder voortgezet onderwijs (huisvesting) Gemeenschappelijke baten/lasten Volwasseneneducatie Baten Gerealiseerde resultaat voor bestemming

Rekening 2007


937.083 143.146

876.224 169.017

918.224 169.017

1.056.145 150.175

468.285 10.098 340.420 100.541

446.736 10.950 362.983 110.822

454.125 46.978 471.663 110.822

446.871 46.357 460.221 100.573

-137.921 18.842 0 7.254 621 11.442 10.249

1.999.572

1.976.732

2.170.829

2.260.342

-89.513

903.803

843.968

843.968

972.114

0

0

26.130 96.721

7.500 107.000

7.500 107.000

4.959 97.891

128.146 0 0 0 0 -2.541 -9.109

1.026.655

958.468

958.468

1.074.964

116.496

-972.918

-1.018.264

-1.212.361

-1.185.379

26.982

264.897

264.897

-920.482

291.879

0


0



Marap II

423

Brandpreventie scholen Ferwerderadiel

443

Onderwijshuisvesting

480 480

-972.918

Raadsbesluit

-1.018.264

Nr begr.wijz.

-1.212.361

bedrag +/-42.000

13-12-2007

78

5-7-2007

39

-7.389

20-9-2007

56

-36.028

Marap II

13-12-2007

78

-179.480

Marap II

13-12-2007

78

70.800 -194.097

RESULTAAT 2007 Specificatie van het ten opzichte van de begroting gerealiseerde saldo: 420

Openbare basisschool Hallum

420

Openbare basisschool Ferwert

-38.606

420

Openbaar onderwijs

420

Openbaar onderwijs bovenschoolse kosten

420

Openbaar onderwijs bestuurskosten

-7.359

421

Openbaar onderwijs huisvesting

18.842

423

Bijzonder basisonderwijs

443

Bijzonder voortgezet onderwijs

480

Gemeentelijk onderwijsbeleid

480

Onderwijsbegeleiding

480

Leerlingenvervoer

480

Uitvoering leerplicht

480

Overige onderwijszaken

482

Volwasseneneducatie

9.065 -10.234 37.359

7.254 621 5.894 1.492 15.089 -15.668 2.093 1.140 26.982


78 420 Openbaar basisonderwijs (excl.huisvesting) Voor een analyse van de cijfers wordt verwezen naar de jaarrekening van het Bureau Openbaar Primair Onderwijs Noordwest Fryslân. In 2007 is de exploitatierekening afgesloten met een positief resultaat van € 67.837,-. Dit bedrag is gestort in de voorziening Onderwijs. 421 Openbaar basisonderwijs (huisvesting) Voor het openbaar onderwijs zijn geen kosten gemaakt in het kader van het huisvestingsprogramma 2007 hiervoor was een bedrag geraamd van € 2000,-. Verder is per abuis op deze post ook de vergoeding (€ 10.000,-) voor het gebruik van het gymlokaal aan M.F.C. Hallum geraamd. Vanzelfsprekend is dit bedrag niet uitgegeven. De kapitaallasten en de urentoerekening (geen uren van sector grondgebied) aan deze functie vertonen in het verslagjaar een onderschrijding. Verder zijn de kosten voor godsdienstonderwijs door een afrekening over meerdere dienstjaren hoger dan geraamd. 423 Bijzonder basisonderwijs (huisvesting) Deze functie geeft een totale onderschrijding te zien van ruim € 7.200,-. Dit is vooral het gevolg van lagere kosten voor het gymnastiekonderwijs (zie ook functie 6.530.300). De kosten van het krediet brandpreventie scholen zijn ook ten laste van deze functie gebracht. Het saldo hiervan (ca € 4.700,-) komt ook ten gunste van de jaarrekening 2007. Verder zijn de kapitaallasten en kosten van het vervoer naar de sporthal lager dan geraamd. De post schade schoolgebouwen (verzekeringen) vertoont door een hoger aantal schadegevallen een overschrijding. Het budget van toe te kennen huisvestingsvoorzieningen (€ 48.000,-) is in het verslagjaar volledig besteed. 443 Bijzonder voortgezet onderwijs (huisvesting) Bij het bijzonder voortgezet onderwijs is in 2007 sprake van een kleine onderschrijding van het budget. Dit behoeft verder geen nadere toelichting. 480 Gemeenschappelijke baten/lasten Op de functie 'gemeentelijk onderwijsbeleid' is een onderschrijding van ruim € 5.800,- gerealiseerd. Dit is vooral het gevolg van een lagere urentoerekening van de sector Middelen & Ondersteuning. Verder zijn de kosten voor de leerkrachtendag lager uitgevallen dan was voorzien. De kosten die ten laste van de functie 'onderwijsbegeleiding' komen zijn in het verslagjaar iets lager dan geraamd. Er is iets minder geld uitgegeven aan logopedie en schoolbegeleiding. Tevens zijn er iets minder uren aan deze functie toegerekend. De afrekening met het gereformeerd onderwijs over 2007 moet nog plaats vinden. De kosten ca € 171.000,-) van het leerlingenvervoer zijn in vergelijking met vorige jaren (2005: € 294.000,-/ 2006: € 224.000,-) sterk verminderd. Samen met de gemeenten Leeuwarderadeel, Menaldumadeel, het Bildt, Franekeradeel en Harlingen heeft er in 2007 een nieuwe Europese aanbesteding plaats gevonden. Dit heeft er in geresulteerd dat Taxicentrale Noord-West Friesland sinds 1 augustus 2007 het vervoer verzorgt. In verband met een nieuwe kostenopzet en het feit dat er meer leerlingen gebruik maken van het openbaar vervoer is er een forse besparing gerealiseerd. De ontvangen eigen bijdrage voor het leerlingenvervoer ligt op hetzelfde niveau als het vorige verslagjaar. Op de functie 'uitvoering leerplicht' is sprake van een overschrijding van ruim € 15.000,-. De uitvoering van de leerplicht wordt gedaan door de gemeente Leeuwarden. De overschrijding wordt veroorzaakt door gewijzigde tarieven van de gemeente Leeuwarden, waar geen rekening mee is gehouden. Ook zijn er in het verslagjaar meer uren van sector II ten laste van deze functie geboekt. Op de functie 'overige onderwijszaken' zijn de kosten voor het zwemvervoer met een klein bedrag overschreden. Wel zijn er minder uren van sector II (langdurige ziekte) aan deze functie toegerekend. 482 Volwasseneneducatie Jaarlijks wordt er van het ministerie OC&W subsidie ontvangen. Deze subsidie wordt doorbetaald aan het Friesland College. Verder zijn er ten laste van deze functie minder uren geboekt dan geraamd.


79 Programma 06

CULTUUR, RECREATIE EN SPORT Rekening 2006

Beleidstaak 510 511 530 531 540 541 560 580

Openbaar bibliotheekwerk Vormings- en ontwikkelingswerk Sport Groene sportvelden en terreinen Kunst Oudheidkunde/Musea Openbaar groen en openluchtrecreatie Overige recreatieve voorzieningen Lasten

510 511 530 531 540 541 560 580

Openbaar bibliotheekwerk Vormings- en ontwikkelingswerk Sport Groene sportvelden en terreinen Kunst Oudheidkunde/Musea Openbaar groen en openluchtrecreatie Overige recreatieve voorzieningen Baten Gerealiseerde resultaat voor bestemming


Rekening 2007


144.520 134.638 684.427 156.087 30.327 55.623 413.133 27.575

153.767 148.871 562.160 158.251 34.290 69.511 542.217 45.165

158.817 149.728 620.392 158.252 40.206 91.263 752.773 45.965

156.499 133.462 616.191 155.238 27.336 76.196 508.301 24.402

2.318 16.266 4.201 3.014 12.870 15.067 244.472 21.563

1.646.330

1.714.232

2.017.396

1.697.624

319.772

921

925

925

921

129.003 638

154.934 658

185.934 658

179.615 658

1 26.784 0

2 6.900

2 8.500 0

0 22.433 0

-4 0 -6.319 0 0 -2 13.933 0

157.347

163.419

196.019

203.628

7.609

-1.488.983

-1.550.813

-1.821.377

-1.493.997

327.380

250.409

250.409

-1.243.588

577.789


0



-1.488.983

Raadsbesluit

-1.550.813

Nr begr.Wijz.

-1.821.377

bedrag +/-

510

Historisch informatiecentrum

15-2-2007

4

-3.000

510

Begroting 2007 Bibliotheken N.O. Fryslân

15-2-2007

9

-2.050

511

Extra subsidie Opus3

21-6-2007

35

-857

530

Aanschaf koelkast sporthal

15-2-2007

7

-631

530

Aanpassen middenterrein SOP

24-5-2007

26

-20.000

530

Marap 1ste periode

20-9-2007

48

-5.000

530

Marap II

13-12-2007

78

-1.600

540

Project "Jou in bern in boek"

15-2-2007

5

-2.500

540

Extra subsidie Opus3

21-6-2007

35

857

540

Vervanging ambtenaar Fries

20-9-2007

43

-4.273

541

Restauratiekosten Herv. Kerk Burdaard

15-2-2007

11

-1.752

541

Verbouw bezoekerscentrum Hegebeintum

20-9-2007

46

-20.000

560

Project toeristische objectbewegwijzering

15-2-2007

8

-13.500

560

Boek "Het Burmaniapaad"

5-7-2007

37

-3.000

560

Fietsknooppuntensysteem N.O.F.

11-10-2007

62

-72.150

560

Noordelijke elfstedenvaarroute

13-12-2007

72

-104.363

560

Marap II

13-12-2007

78

-1.900

560

Marap II

13-12-2007

78

1.600

580

Infopanelen en bankjes

11-10-2007

61

-15.644

580

Marap II

13-12-2007

78

-800 -270.564


80 RESULTAAT 2007 Specificatie van het ten opzichte van de begroting gerealiseerde saldo: bedrag +/510

Bibliotheekwerk

2.314

511

Muziekonderwijs

16.266

530

Beleid en advies sport

530

Subsidiering sport

-11.407

530

Gymnastieklokalen

17.938

530

Sporthal

-4.447

530

Zwembad

530

Tennisbanen

530

IJsbaan

530

Sportontmoetingsplaats

531

Groene sportvelden en terreinen

3.014

540

Kunstbeleid Algemeen

2.251

540

Amateuristische kunstbeoefening

3.941

540

Bevordering Friese taal

541

Monumentenzorg

541

Overige cultuur en oudheidkunde

560

Openbaar groen

560

Kampeerterreinen

560

Toeristische fiets- en wandelpaden

560

Dagrecreatie voorzieningen

560

Jachthavens

560

Overige openlucht recreatie

560

Bevordering toerisme

580

Speelplaatsen

580

Lokale Omroep

-4.063

41 171 118 -467

6.678 10.609 4.456 82.061 -154 -16.483 -41 -251 2.707 190.567 19.952 1.612 327.380

510 Openbaar bibliotheekwerk De onderschrijding op deze functie wordt veroorzaakt door een iets lagere subsidiebijdrage over het jaar 2007 en doordat er minder uren aan deze functie zijn toegerekend. De inkomsten (rente geldlening CBD) liggen op hetzelfde niveau als vorig jaar. Er is namelijk in 2007 niet afgelost op deze lening. 511 Muziekonderwijs Op deze functie is dit jaar sprake van een onderschrijding van ca € 16.000,-. Dit wordt met name veroorzaakt door een afrekening over het jaar 2006 (€ 15.084,-). Doordat het plafond van de reserves is overschreden is het bedrag boven dit plafond overgemaakt aan de deelnemende gemeenten. 530 Sport In vergelijking met de raming zijn er op de functie 'beleid en advies sport' meer uren door sector I toegerekend. Hierdoor is er sprake van een overschrijding van ca € 4.000,Op de functie 'subsidiering sport' is in het verslagjaar een overschrijding te zien. Dit wordt voornamelijk veroorzaakt door een hogere urentoerekening in verband met het BOS project. De uitgaven en inkomsten van het BOS project worden op deze functie verantwoord. De niet bestede middelen (€ 19.250,-) moeten worden gereserveerd. De verhuuropbrengst van de gymnastieklokalen is in 2007 ongeveer gelijk aan de raming. De inkomsten zijn iets hoger dan vorig jaar. Het grootste deel van de inkomsten (interne en budgettair neutrale boeking) betreft de huurrekening voor het gebruik van het bijzonder basisonderwijs. De uitgaven zijn in 2007 ruim € 21.000,- lager dan de raming. Dit wordt voornamelijk veroorzaakt door de volgende posten: lagere urentoerekening (€ 11.000,-), lagere verzekeringslasten (€ 2.000,-), lagere onderhoudskosten (€ 2.500,-) en een besparing op de onderhoudskosten voor inventaris en toestellen (€ 3.750,-).

De inkomsten uit verhuur van de sporthal zijn in vergelijking met andere jaren nogal wat hoger maar ongeveer gelijk aan de raming. De reden hiervan is dat met ingang van 2007 net als bij de gymnastieklokalen er een huurtoerekening (budgettair neutraal) van het onderwijs plaatsvindt. De inkomsten zijn hierdoor ca € 14.000,- hoger. Hier tegenover staan de hogere lasten op de functies voor het onderwijs. De totale uitgaven vertonen een kleine overschrijding. De salarissen vertonen door de invulling van een vacature (28 uren per week) een overschrijding. Deze uren werden voorheen vaak ingevuld door de buitendienst van de sector Grondgebied. Er is in 2007 dan ook sprake van een lagere urentoerekening op deze post. Verder is er een aantal kleine over- en onderschrijdingen op diverse posten. Dit behoeft geen verdere toelichting. De post onderhoud vertoont net als voorgaande jaren een overschrijding. Hiervan is bij de behandeling van de nota gemeentelijke sportaccommodaties in 2004 reeds voorgesteld om deze post te verhogen. Door bezuinigingen is dit echter niet doorgegaan. Derhalve kan nogmaals worden opgemerkt dat de raming voor deze p


81 530 In het verslagjaar is de toevoeging ( € 24.212,-) aan de voorziening zwembad Hallum ten laste van de functie 'zwembad' geboekt. De overige uitgaven zijn binnen de raming gebleven. De uitgaven en inkomsten van de tennisbanen en de ijsbaan zijn binnen de gestelde raming gebleven. In verband met een nabetaling over de periode 2004 t/m 2007 liggen de exploitatie-uitgaven voor de tennisbanen op een hoger niveau als in 2006.

In 2007 is het middenterrein van de Sport Ontmoetings Plaats opgeknapt. De gemeenteraad heeft hiervoor een bedrag van € 20.000,- beschikbaar gesteld. Verder zijn er meer uren van de sector Grondgebied aan deze functie besteed. 531 Groene sportvelden en terreinen Op deze functie is ten opzichte van de raming een kleine onderschrijding te zien. De oorzaak hiervan is dat er minder uren van de sector Grondgebied aan deze functie zijn toegerekend. Ook zijn de waterschapslasten lager dan de raming. Verder zijn de kosten van de diverse verzekeringen hoger dan de ramingen. 540 Kunst Op de functie 'kunstbeleid algemeen' is er in het verslagjaar sprake van een kleine overschrijding op de post subsidies als gevolg van hogere kosten van incidentele aanvragen voor subsidie op cultureel gebied. Wel zijn er minder uren aan deze functie toegerekend dan geraamd. In 2007 is er ten laste van de functie "amateuristische kunstbeoefening" iets minder subsidie verstrekt. De verstrekte subsidie ligt op ongeveer hetzelfde niveau als vorig jaar. Tevens zijn er aan deze functie nogal wat minder uren besteed dan geraamd. De onderschrijding op de functie 'bevordering Friese taal' is voornamelijk ontstaan doordat er in 2007 geen gebruik is gemaakt van de post advieskosten. Verder zijn er onder andere door het vertrek en de vervanging van de beleidsmedewerkster Fries minder uren aan deze functie toegerekend. 541 Oudheidkunde/Musea Op de functie 'monumentenzorg' is in 2007 sprake van een onderschrijding van ca € 11.000,-. De oorzaak hiervan is dat er minder uren aan deze functie zijn toegerekend. In het verslagjaar zijn ook de kosten van de verbouwing van het Bezoekerscentrum te Hegebeintum ten laste van deze functie geboekt. Hiervoor was door middel van een begrotingswijziging € 20.000,- beschikbaar gesteld. De onderschrijding op de functie 'overige cultuur en oudheidkunde' wordt veroorzaakt doordat er geen uren van sector Burgerzaken zijn toegerekend in het jaar 2007. 560 Openbaar groen en openluchtrecreatie De onderschrijding op de functie 'openbaar groen' wordt evenals het vorige verslagjaar veroorzaakt door een ruime lagere urentoerekening van de sector Grondgebied. De onderhoudspost vertoont door extra inplant en grondverbetering in het najaar een kleine overschrijding. De uitgaven met betrekking tot de functie 'kampeerterreinen' zijn ongeveer gelijk aan de raming voor het jaar 2007. Op de verschillende posten is sprake van kleine over- en onderschrijdingen. Deze posten behoeven verder geen toelichting. Aangezien de eigen bijdrage voor het project Fietsknooppuntensysteem Noord Oost Friesland ook op de functie toeristische fiets- en wandelpaden is geboekt, heeft deze functie eind 2007 een negatief saldo. Dit wordt veroorzaakt omdat de eigen bijdrage ad € 12.234,- in 2004 niet aan de desbetreffende reserve (bestemmingsreserve recreatie en toerisme) onttrokken is. Verder zijn er ten laste van deze functie meer uren geboekt dan de raming. De uitgaven op de functie 'dagrecreatievoorzieningen' vertonen in vergelijking met de raming geen vermeldenswaardige afwijkingen. De uitgaven op de functie 'jachthavens' zijn binnen de raming gebleven. Er is sprake van een minimale overschrijding (urentoerekening). De inkomsten (verhuur van de havens in Hallum en Tergrêft) liggen op hetzelfde niveau als vorig jaar. De functie 'overige openluchtrecreatie' vertoont een kleine onderschrijding die veroorzaakt wordt door iets lagere subsidie-uitgaven. Dit als gevolg van een hoger bedrag aan compensabele BTW van de Marrekrite.


82 560 De functie 'bevordering toerisme' vertoont in het jaar 2007 een forse onderschrijding (€ 176.000,-). De onderschrijding wordt grotendeels veroorzaakt doordat er in 2007 maar een klein deel van de bijdrage voor de elfstedenvaarroute is uitbetaald. Het overige deel (€ 97.233,-) zal moeten worden gestort in de bestemmingsreserve Algemene verplichtingen. Een tweede oorzaak van de onderschrijding is dat er in 2007 door ziekte veel minder uren (€ 56.000,-) aan deze functie zijn toegerekend. Tevens zal in deze reserve een bedrag van € 11.800,- moeten worden gestort omdat de projecten Infopanelen zeedijk en bankjes en Objectbewegwijzering nog niet zijn afgerond. Op de post subsidiebijdragen is de bijdrage voor de Stichting Recreatie & Toerisme te hoog geraamd. 580 Overige recreatieve voorzieningen De functie 'speelplaatsen' vertoont een onderschrijding van ruim € 19.000. Dit wordt voornamelijk veroorzaakt (ruim € 17.000,-) door een lagere urentoerekening van sector Grondgebied buitendienst. Verder zijn er in 2007 geen speeltoestellen vervangen. Van de gemeente Leeuwarderadeel wordt een vergoeding voor de loon- en overheadkosten ontvangen. De kosten voor de lokale omroep zijn iets lager dan de raming. Dit reden hiervan is dat er minder uren van sector I aan deze functie zijn toegerekend.


83 Programma 07

WERK EN INKOMEN Rekening 2006

Beleidstaak 610 611 612 614

610 611 612 614

Inkomen Werk Inkomensvoorzieningen Gemeentelijk minimabeleid

538.109 288.333

Lasten


Rekening 2007


78.600

533.590 105.445 0 73.826

2.908.173 138.933 0 204.076

1.496.197 1.523.531 174.421 311.665

1.411.976 -1.384.598 -174.421 -107.589

905.042

712.861

3.251.182

3.505.813

-254.631

Inkomen Werk Inkomensvoorzieningen Gemeentelijk minimabeleid

79.108 11.402

0 0 0 0

2.637.824 0 0 9.168

1.354.761 1.254.056 174.421 128.667

-1.283.063 1.254.056 174.421 119.499

Baten

90.510

0

2.646.992

2.911.905

264.913

-814.532

-712.861

-604.190

-593.908

10.282


63.231

-63.231


88.873

88.873

-568.266

35.924



-814.532

Raadsbesluit

-712.861

Nr begr.wijz.

-604.190

bedrag +/-

610

Begroting 2007 incl. WMO Sozawe

15-3-2007

18

172.326

610

Begrotingswijziging Dienst Sozawe

24-5-2007

30

27.475

610

Definitieve verrekening Sozawe 2006

20-9-2007

57

63.440

611

Wachtlijsten WSW

20-9-2007

44

-12.408

611

Opheffen Stichting Banenplan N.O. Fryslân

20-9-2007

53

-21.080

614


15-3-2007

18

-130.250

614


24-5-2007

30

9.168 108.671


Algemene Bijstandsverlening inkomen

611

Algemene Bijstandsverlening werk

128.913

611

Sociale werkvoorziening

611

Uitstroombeleid

612

IOAW / IOAZ

614

Bijz. bijstandsverlening

15.021

614

Minimabeleid

-4.834

614

Kwijtschelding belastingen

-140.946 11.266 -862 0

1.723 10.282


84 610 Beheers- en apparaatskosten Dienst Sozawe De resultaten van de Dienst Sociale Zaken en Werkgelegenheid Noardwest Fryslân zullen, overeenkomstig de statuten, afzonderlijk aan uw raad worden voorgelegd. Uit de voorlopige afrekening over het verslagjaar blijkt dat de beheersen apparaatskosten ruim € 18.000,- lager zijn dan de raming. Tevens zijn er ten gunste van deze functie afrekeningen ad € 63.440,- uit het vorige dienstjaar geboekt. Met ingang van 2007 zijn de toegekende budgetten weer rechtstreeks door gemeenten van het ministerie Szw ontvangen. Deze budgetten zijn volgens afspraak doorbetaald aan de Dienst Sociale Zaken en Werkgelegenheid NoardWest Fryslân. 611 Werk Ook bij deze functie geldt dat de resultaten van de Dienst Sozawe afzonderlijk aan de raad zullen worden voorgelegd. Bij de jaarrekening zijn de ontvangsten en uitgaven met betrekking tot de algemene bijstandsverlening (werkdeel en inkomensdeel) gesplitst. Dit was zowel bij de primitieve raming als de begroting na wijziging niet het geval. Ook hier zijn de ontvangsten van het ministerie Szw doorbetaald aan de Dienst Sozawe. Verder is de meeneemregeling WWB 2007 op deze functie verantwoord. Het betreft hier het gemeentelijk aandeel in het exploitatietekort van Oostergo te Dokkum en de gemeentelijke bijdrage aan de SW-bedrijven Trion en Caparis. De resultaten over 2007 van Oostergo zijn, als gevolg van een beter resultaat uit bedrijfsvoering en een beter subsidieresultaat, beter dan verwacht. Hierdoor is de voorschotnota voor het vierde kwartaal komen te vervallen. Als gevolg hiervan zien we op deze functie een onderschrijding. Op de functie uitstroombeleid is een afrekening van de gemeente Dantumadeel met betrekking tot JWG (opheffen Stichting Banenplan N.O. Fryslân) geboekt. Via een begrotingswijziging is hiervoor een raming beschikbaar gesteld. 612 Inkomensvoorzieningen De inkomsten met betrekking tot de IOAW en IOAZ die van het Ministerie Szw zijn ontvangen zijn op de functie verantwoord. Ook de doorbetaling aan de Dienst Sociale Zaken en Werkgelegenheid Noardwest Fryslân is op deze functie verantwoord. 614 Gemeentelijk minimabeleid Met ingang van 1 januari 2005 zijn de taken Bijzondere Bijstandsverlening en Minimabeleid overgedragen aan de Dienst Sociale Zaken en Werkgelegenheid Noardwest Fryslân te Franeker. De ontvangen bijdrage van het Ministerie van Szw met betrekking tot bijzondere bijstandsverlening is ten gunste van deze functie geboekt. De doorbetaling aan de Dienst is ook ten laste van deze functie geboekt. Er zijn in 2007 minder aanvragen voor kwijtschelding van de gemeentelijke belastingen behandeld dan in het vorige verslagjaar. Totaal aantal verzoeken 178 (2006:194). Hiervan zijn 33 verzoeken afgewezen en 145 verzoeken volledig toegewezen. Wel zijn er iets meer uren aan deze functie toegerekend. Hierdoor is er sprake van een kleine onderschrijding op deze post.


85 Programma 08

WELZIJN EN ZORG Rekening 2006

Beleidstaak 620 621 622 630 641 650 652 712 714 715 716 724

Maatschappelijke zorg Uitvoering Wet Inburgering WMO huishoudelijke zorg Sociaal cultureel werk Tehuizen Kinderopvang Voorzieningen gehandicapten Verpleeginrichtingen Openbare gezondheidszorg Jeugdgezondheidszorg - uniform deel Jeugdgezondheidszorg - maatwerk deel Gemeentelijke graven Lasten

620 621 622 630 641 650 652 712 714 715 716 724


725.468 16.346 24.070 72.114 0 174.800 806 0 121.244 144.712 5.586 22.559

749.944 1.291 0 60.988 0 73.073 0 0 125.582 157.505 13.094 26.586

1.307.704


86.497 509.380 0 125.582 157.505 13.094 27.171

276.699 16.788 603.685 195.927 0 81.479 417.101 0 117.155 146.021 5.343 25.588

29.895 45.634 206.297 169.561 0 5.018 92.279 0 8.427 11.484 7.751 1.583

1.208.063

2.463.715

1.885.786

577.929

0 557

0 48.321 81.207 41.257

0 3.871 16.014 47.185

2.700

2.700

8.712

Maatschappelijke zorg Uitvoering Wet Inburgering WMO huishoudelijke zorg Sociaal cultureel werk Tehuizen Kinderopvang Voorzieningen gehandicapten Verpleeginrichtingen Openbare gezondheidszorg Jeugdgezondheidszorg - uniform deel Jeugdgezondheidszorg - maatwerk deel Gemeentelijke graven

0 151.743 0 6.423

148.000 12.300 7.620

148.000 12.300 7.620

0 148.304 3.872 9.191

0 -44.450 -65.193 5.928 0 6.012 0 0 0 304 -8.428 1.571

Baten

186.466

171.177

341.405

237.149

-104.256

-1.121.238

-1.036.886

-2.122.310

-1.648.638

473.672

343.652

343.652

-1.304.986

817.324


29.746 0

306.594 62.422 809.982 365.488

Rekening 2007

401 -2.653 806


0


Gerealiseerde resultaat na bestemming


-1.121.238

-1.036.886

-2.122.310

86 BEGROTINGSHISTORIE Tussentijdse bijstellingen

Raadsbesluit

Nr begr.wijz.

bedrag +/-2.620

620

Realisatie Sociaal team Middelseegemeenten

15-2-2007

6

620

Onderzoek ouderenwerk in Ferwerderadiel

15-2-2007

12

-5.000

620


15-3-2007

18

486.723

620


24-5-2007

30

-1.953

620

Doorbetaling subsidie TSS 2006

21-6-2007

31

-12.685

620

Definitieve verrekening Sozawe 2006

620

Marap II

621

20-9-2007

57

-15.430

13-12-2007

78

-5.685


15-3-2007

18

-909

621

Subsidie vluchtelingenwerk 2007

24-5-2007

23

-5.000

621


24-5-2007

30

-6.901

622


15-3-2007

18

-670.975

622

Voorlopige afrek. Implementatiebudget WMO

24-5-2007

24

-56.342

622

Uitvoering WMO Dienst Sozawe

24-5-2007

25

-3.125

622


24-5-2007

30

1.667

630

Bijdrage Dorpshuis te Blije

21-6-2007

32

-195.000

630

Bijdrage Dorpshuis te Marrum

21-6-2007

33

-50.000

630

Subsidie MFC Hallum

20-9-2007

58

-2.500

630

Bijdrage dorpsbelangen

15-11-2007

69

-14.000

630

Project Brede School

13-12-2007

75

2.000

630

Marap II

13-12-2007

78

-4.300

650


15-3-2007

18

-7.121

650


24-5-2007

30

-5.918

650

Marap I

20-9-2007

48

-385

652


15-3-2007

18

-502.292

652


24-5-2007

30

-7.088

724

Aanschaf begraaftoestel

20-9-2007

42

-585 -1.085.424


Programmakosten zorg

620

Algemeen maatschappelijk werk

1.235

620

Schuldhulpverlening

7.561

620

Ouderenwerk

5.132

620

Indicatiestelling

621

Uitvoering Wet inburgering nieuwkomers

622

WMO Huishoudelijke zorg

630

Jeugd- en jongerenwerk

630

Dorpshuizen

630

Samenlevingsopbouwwerk

650

Kinderopvang

650

Peuterspeelzalen

652

Woningaanpassingen WVG

47.431

652

Vervoersvoorzieningen WVG

19.033

652

Verstrekking rolstoelen WVG

25.815

714

Openbare gezondheidszorg

715

Jeugdgezondheidszorg uniform deel

716

Jeugdgezondheidszorg maatwerk deel

724

Begraafplaats

15.074

894 1.184 141.104 55.749 105.420 14.320 9.883 1.146

8.427 11.788 -677 3.154 473.672


87 620 Maatschappelijke zorg Ook het resultaat van de functie ' programmakosten zorg' wordt afzonderlijk aan uw raad voorgelegd. Uit de voorlopige afrekening over 2007 van de Dienst Sociale Zaken en Werkgelegenheid Noardwest Fryslân blijkt dat er op deze functie sprake is van een onderschrijding van € 29.463,-. Op deze functie worden ook de lasten van vrijwilligersactiviteiten geboekt. De kosten van het 'algemeen maatschappelijk werk' zijn lager dan de raming voor 2007. Hierdoor vertoont deze functie een onderschrijding van € 15.000,-. Dit is het gevolg van een lagere urentoerekening van de sector Burgerzaken aan deze functie en lagere subsidiebijdragen. Aangezien de kosten voor het Sociaal Team Middelsee ad€ 2.620,- in 2008 worden gedaan, zal dit bedrag moeten worden gereserveerd in de bestemmingsreserve algemene verplichtingen. Ook het restant van de ontvangen bijdragen (o.a. Middelsee gemeenten) ad € 5.500,- zal in deze bestemmingsreserve moeten worden gestort. De uitvoering van de Schuldhulpverlening is per 1 januari 2005 overgedragen aan de Dienst Sociale Zaken en Werkgelegenheid Noardwest Fryslân. In het verslagjaar is ook de doorbetaling van het in 2006 ontvangen subsidiebedrag voor Tijdelijke Stimulering Schuldhulpverlening ten laste van deze functie geboekt. Er is in het verslagjaar iets meer subsidie uitbetaald ten laste van de functie 'ouderenwerk'. Als gevolg van een lagere urentoerekening van sector I zien we op deze functie een onderschrijding van ruim € 5.000.Op de functie indicatiestelling staat alleen een raming voor de uren van sector I. In het verslagjaar zijn geen uren ten laste van deze functie gemaakt. 621 Uitvoering Wet Inburgering De uitvoering van de Wet Inburgering is per 1 januari 2005 overgedragen aan de Dienst Sociale Zaken en Werkgelegenheid Noardwest Fryslân. Zowel de uitgaven als de inkomsten op deze functie zijn beide te hoog geraamd. Ook is de subsidie met betrekking tot de Stichting Vluchtelingenwerk ten laste van deze functie geboekt. Verder zijn er aan deze functie minder uren van sector I toegerekend. 622 WMO huishoudelijke zorg De uitvoering van de WMO is per 1 januari 2007 overgedragen aan de Dienst Sociale Zaken en Werkgelegenheid Noardwest Fryslân. Zowel de uitgaven als de inkomsten op deze functie zijn beide te hoog geraamd. Uit de voorlopige afrekening over 2007 van de Dienst Sociale Zaken en Werkgelegenheid Noardwest Fryslân blijkt dat er op deze functie sprake is van een onderschrijding van € 94.063,-. Het betreft hier de onderdelen Huishoudelijke verzorging en Persoonsgebonden budget. Omdat er mogelijk weer een verschuiving plaats vindt naar de duurdere vorm van huishoudelijke zorg is het verstandig om een deel van deze onderschrijding te reserveren 630 Sociaal cultureel werk Op de functie 'Jeugd- en jongerenwerk' is sprake van een onderschrijding van bijna € 56.000,-. Dit wordt voornamelijk veroorzaakt doordat de ontvangen bijdragen voor de projecten "Brede School" en "Jong in Middelsee" niet zijn besteed. Ook is er een bijdrage van het Min. van VWS ontvangen. Al deze bedragen zullen moeten worden gereserveerd in de bestemmingsreserve algemene verplichtingen. Verder is de urenbesteding van de sector Burgerzaken ruim lager dan in de begroting. In het verslagjaar geeft de functie 'dorpshuizen' een onderschrijding van bijna € 106.000,- aan. Dit wordt veroorzaakt doordat een deel van het beschikbaar gestelde bedrag voor het dorpshuis in Blije nog niet is uitbetaald. Ook de bijdrage voor MFC Hallum is in het verslagjaar niet uitbetaald. Deze bedragen zullen moeten worden gereserveerd in de bestemmingsreserve algemene verplichtingen. Ook is er op deze functie sprake van een lagere urentoerekening van de sector Burgerzaken. Ook de functie 'samenlevingsopbouwwerk' vertoont een onderschrijding. Dit wordt veroorzaakt omdat de geraamde bijdrage voor Dorpsbelangen niet volledig is uitbetaald. Besloten is dat het restant bedrag zal worden gereserveerd in de bestemmingsreserve algemene verplichtingen. Ook zijn er iets minder uren toegerekend aan deze functie.


88 650 Kinderopvang De uitvoering van de kinderopvang is per 1 januari 2005 overgegaan naar de Dienst Sociale Zaken en Werkgelegenheid Noardwest Fryslân. Voor de kosten van de wettelijke inspecties kinderopvang (€ 2.875,-) was in het verslagjaar geen raming opgenomen. Verder zijn er minder uren van sector I ten laste geboekt. De uitgaven voor de functie 'peuterspeelzalen' zijn in het verslagjaar lager dan geraamd. Dit wordt voornamelijk veroorzaakt doordat er minder uren aan deze functie zijn toegerekend. Verder zien we op de post subsidiebijdragen in verband met een subsidieafrekening over 2006 een kleine overschrijding. 652 Voorzieningen gehandicapten Per 1 januari 2007 is de WMO in werking getreden. Ook de uitgaven met betrekking tot de voorzieningen gehandicapten vallen onder de WMO. De uitvoering van de WMO is overgedragen aan de Dienst Sociale Zaken en Werkgelegenheid Noardwest Fryslân. Uit de voorlopige afrekening over 2007 van de Dienst blijkt dat er op deze functie sprake is van een onderschrijding van € 96.756,-. Omdat er mogelijk weer een verschuiving plaats vindt naar de duurdere vorm van huishoudelijke zorg is het verstandig om een deel van deze onderschrijding te reserveren. 714 Openbare gezondheidszorg De onderschrijding op de functie 'openbare gezondheidszorg' wordt veroorzaakt door toerekening van de gemaakte uren van de sector Burgerzaken (minder uren). Ook zijn de kosten van subsidieverstrekking lager dan geraamd. Dit als gevolg van de doorschuif BTW (€ 4619,-) van de Hulpverleningsdienst Fryslân. Dit bedrag kan verrekend worden met de belastingdienst. 715 Jeugdgezondheidszorg - uniform deel Van het Ministerie Vws wordt een bijdrage ontvangen voor de Jeugdgezondheidszorg. Deze bijdrage wordt doorbetaald aan Thuiszorg het Friese land om de uitvoering van de jeugdgezondheidszorg mee te bekostigen. In het verslagjaar is er € 3.251,- extra van het Ministerie Vws ontvangen. Dit bedrag zal moeten worden gereserveerd. Tevens waren er uitgaven geraamd voor subsidie jeugdbeleid. Deze post is per abuis op deze functie geraamd en hier zijn dan ook geen uitgaven op gedaan. 716 Jeugdgezondheidszorg - maatwerk deel In het verslagjaar is met betrekking tot het maatwerkdeel Jeugdgezondheidszorg via de Algemene uitkering een bedrag van € 7.200,- ontvangen. Dit bedrag zal moeten worden gereserveerd voor toekomstige uitgaven. Aangezien de geraamde uitgaven voor de projecten "Jong in Middelsee" en "Schouders onder Ouders" niet in 2007 hebben plaats gevonden zullen ook deze bedragen moeten worden gereserveerd. Een laatste reservering die gedaan moet worden is de bijdrage voor de invoering van het Elektronisch Kind Dossier. Verder is in 2007 een afrekening over de schooljaren 2005/2006 en 2006/2007 met betrekking tot het schoolmaatschappelijk werk ten laste van deze functie geboekt. 724 Gemeentelijke graven De onderschrijding op deze functie wordt veroorzaakt doordat er ten opzichte van de raming minder uren aan deze functie zijn toegerekend. Verder vertoont de post onderhoud een kleine overschrijding. Verder zijn de inkomsten (legesopbrengsten) hoger dan de vorige verslagjaren.


89 Programma 09

MILIEU Rekening 2006

Beleidstaak 721 Afvalverwijdering en -verwerking 722 Rioleringen en waterzuivering 723 Milieubeheer Lasten 721 722 723 725 726

Afvalverwijdering en -verwerking Rioleringen en waterzuivering Milieubeheer Baten reinigingsrechten en afvalstoffenheffing Baten rioolrechten


Rekening 2007


916.004 506.883 257.070

900.131 484.810 264.336

900.131 497.904 325.052

887.454 449.816 323.604

12.677 48.088 1.448

1.679.956

1.649.277

1.723.087

1.660.874

62.213

19.367 973.212 490.817

2.750 1.035.475 509.350

2.750 1.035.475 509.350

2.223 1.029.938 507.407

0 0 -527 -5.537 -1.943

1.483.395

1.547.575

1.547.575

1.539.569

-8.006

-196.562

-101.702

-175.512

-121.305

54.207


200.076

-200.076


29.485

29.485

-291.896

-116.384

Baten Gerealiseerde resultaat voor bestemming


Ontwikkelingen riolering 2007

722

Marap II

723

Kosten handhaving Middelsee 2006

723

Marap 1ste periode

723

Marap II

-196.562

Raadsbesluit

-101.702

Nr begr.wijz.

-175.512

bedrag +/-

20-9-2007

55

13-12-2007

78

-18.094 5.000

15-3-2007

16

-11.391

20-9-2007

48

-20.400

13-12-2007

78

-28.925 -73.810


Afvalverwijdering en -verwerking

12.676

722

Riolering

48.088

723

Milieubeheer

723

Ongediertebestrijding

725

Baten reinigingsrechten/afvalstoffenheffing

726

Baten rioolrechten

1.857 -935 -5.537 -1.943 54.207


90 721 Afvalverwijdering en -verwerking De uitgaven voor 'Afvalverwijdering en -verwerking' vertonen in het verslagjaar een onderschrijding. Doordat er minder huishoudelijk afval is aangeboden zijn er minder stortkosten in rekening gebracht (€ 13.000,-). Verder was de marktwaarde van het oud papier in 2007 hoger dan de door de gemeente gegarandeerde prijs, hierdoor is er geen subsidie uitgekeerd (€ 28.000,-). Een laatste oorzaak van onderschrijding is dat de verwerkingskosten van het kga bij een nieuwe verwerker aanzienlijk lager zijn (€ 8.000,-). Hier tegenover staat een overschrijding (€ 36.500,-) van de post urentoerekening (voornamelijk sector Grondgebied Buitendienst). De tarieven voor 'Afvalverwijdering en -verwerking' zijn kostendekkend, dat wil zeggen dat de totale kosten voor de afvoer en verwerking van huishoudelijk en klein chemisch afval worden gedekt door de opbrengst van de afvalstoffenheffing. Het verschil tussen de opbrengsten € 1.029.938,- (725) en de uitgaven € 887.454,- (totaal € 142.484,- ) is gestort in de egalisatiereserve reiniging. 722 Rioleringen en waterzuivering Op deze functie zien we ten opzichte van de begroting een voordeel van ca € 48.000,-. Dit wordt voornamelijk veroorzaakt door lagere urentoerekening (€ 37.000,-); Tevens zijn de kapitaallasten lager (€ 13.000,-), in verband met het feit dat de geplande investeringen voor 2007 niet volledig uitgevoerd zijn. Als laatste oorzaak zijn de lagere energielasten (door een afrekening van 2006) te noemen. Doordat er extra inspecties zijn gedaan (beleid uit het nieuwe GRP) vertoont de post voor regulier onderhoud een kleine overschrijding. Het verschil tussen de opbrengsten € 507.407,- (726) en de uitgaven € 449.815,- (totaal € 57.592,-) is gestort in de egalisatiereserve riolering. 723 Milieubeheer Op de functie 'milieubeheer' is er in vergelijking met de begroting sprake van een kleine onderschrijding (€ 1.800,-). Per 1 mei 2007 zijn de handhavingstaken van de gemeente overgedragen aan het Handhavingsbureau. Voor de vergunningverlening met betrekking tot de post milieubeheer wordt de Milieuadviesdienst ingeschakeld. De uitgaven voor ongediertebestrijding zijn in het jaar iets overschreden. Dit is het gevolg van meer bestede uren van de sector Grondgebied en meer aankoop van vergif. De inkomsten zijn in vergelijking met het vorige verslagjaar als gevolg van minder wespenbestrijding lager. 725 Baten reinigingsrechten en afvalstoffenheffing De opbrengsten afvalstoffenheffing en reinigingsrechten zijn, evenals vorig jaar, iets ( 1%) achter gebleven bij de raming. De oorzaak kan gezocht worden in het feit dat er meer leegstand is dan waarmee rekening is gehouden. 726 Baten rioolrechten De baten van de rioolrechten zijn ca 0,38% lager dan de begroting (2006: 0,23% hoger).


91 Programma 10

BOUWEN AAN RUIMTE Rekening 2006

Beleidstaak 810 820 821 822 830

Ruimtelijke ordening Volkshuisvesting Dorpsvernieuwing Overige volkshuisvesting Bouwgrondexploitatie

Rekening 2007


85.174 60.318 688.693 245.564 4.928

153.370 39.975 54.436 271.710 15.871

138.370 39.975 210.743 275.284 15.872

48.448 10.767 300.164 253.169 5.577

89.922 29.208 -89.421 22.115 10.295

1.084.676

535.362

680.244

618.126

62.118

Ruimtelijke ordening Volkshuisvesting Dorpsvernieuwing Overige volkshuisvesting Bouwvergunningen Bouwgrondexploitatie

11.345 53.921 8.464 7.005 100.302 -5.263

0 11.500

0 11.500 0 1.060 131.000 18.811

3.640 173.871 2.111 109.573 18.811

0 -7.860 173.871 1.051 -21.427 0

Baten

175.774

143.560

162.371

308.006

145.635

-908.903

-391.802

-517.873

-310.120

207.753

Lasten 810 820 821 822 823 830



1.060 131.000


18.811

-18.811


159.882

159.882

-169.049

348.824


-908.903

Raadsbesluit

-391.802

Nr begr.wijz.

-517.873

bedrag +/-

810

Marap II

13-12-2007

78

15.000

821

Gemeentelijke bijdrage "Project Blom"

11-10-2007

59

-139.938

821

Werkkrediet Burdaard

11-10-2007

60

-16.369

822

Woningbehoefte onderzoek 2007

15-11-2007

64

-3.575

830

Inverdieneffect nieuwe woningen 2007

13-12-2007

74

18.811 -126.071


Bestemmings- en structuurplannen

89.922

820

Volkshuisvestingsbeleid

13.270

820

Gemeentelijke woningexploitatie

820

Woningaanpassingen / particuliere woningverbetering

-1.599

821

Dorpsvernieuwing

84.450

822

Bouw-, woningen welstandstoezicht

22.522

822

Huursubsidie

822

Woonwagenschap

822

Overige volkshuisvestingsaangelegenheden

822

Planschadevergoedingen

822

Ligplaats woonschepen

823

Leges bouwvergunningen

830

Bouwgrondexploitatie

830

Hallum Oer de feart

9.676

0 11 173 676 -216 -21.427 9.244 1.051 207.753


92 810 Ruimtelijke ordening Ten opzichte van de begroting is op de functie 'bestemmings- en structuurplannen' een onderschrijding van ruim € 90.000,- ontstaan. De voornaamste oorzaak hiervan is dat er minder uren (€ 56.000,-) van de sector Grondgebied aan deze functie zijn toegerekend. Ook de post advertentiekosten is lager dan de raming. Verder is er vertraging in de procedure bestemmingsplannen opgelopen; hierdoor zijn er minder kosten aan de post overige uitgaven toegerekend. 820 Volkshuisvesting Op de functie 'volkshuisvestingsbeleid' staan alleen de uren geraamd van de sector Grondgebied. In het verslagjaar zijn de kosten van deze urentoerekening een stuk lager dan de raming. Evenals voorgaande jaren zijn er geen kosten met betrekking tot de functie 'gemeentelijke woningexploitatie' gemaakt. Het betreft hier de urentoerekening van de sector Grondgebied. Er kan dan ook geconcludeerd worden dat er in volgende jaren geen raming meer op deze functie behoeft te worden opgenomen. De overschrijding op de functie woningaanpassingen wordt veroorzaakt door een subsidiebijdrage die niet geraamd was. Verder worden op deze functie de inkomsten en uitgaven van de regeling Woningaanpassingen van het Ministerie VROM verantwoord. 821 Dorpsvernieuwing Op deze functie zien we een overschrijding van ruim € 89.000,-. Dit wordt voornamelijk veroorzaakt doordat een hogere gemeentelijke bijdrage voor het project Blom te Marrum in het verslagjaar is uitbetaald. Er vindt echter in 2008 nog een subsidieafrekening plaats met betrekking tot dit project. Verder is het saldo van het werkkrediet van de projectgroep Burdaard ad € 14.342,- ook ten gunste van deze functie geboekt. Dit bedrag zal moeten worden gestort in de bestemmingsreserve Algemene verplichtingen om in het jaar 2008 er weer over te kunnen beschikken. Verder is ten gunste van deze functie bijna € 174.000,- geboekt uit de verkoop van de percelen aan de Wytsmastraat en de Hoofdweg te Burdaard. Aangezien er nog kosten voor de infrastructuur moeten worden gemaakt moeten deze kosten worden gereserveerd in de bestemmingsreserve risico grondexploitatie. 822 Overige volkshuisvesting Op de functie 'bouw-, woningen welstandstoezicht' is er wederom geen gebruik gemaakt van de post 'advertentiekosten'. Verder zijn er aan deze functie minder uren van de sector Grondgebied binnendienst toegerekend en is er minder uitgeven aan de post advieskosten (Hûs en Hiem) waardoor een positief saldo van ruim € 22.000,ontstaat. Evenals in het vorige verslagjaar zijn de uitgaven voor de functie 'Woonwagenschap' gelijk aan de begroting. De uitgaven op de functie 'overige volkshuisvestingsaangelegenheden' zijn in 2007 binnen de daarvoor gestelde raming gebleven. Het betreft hier uitgaven aan de Milieu Advies Dienst die een oude regeling (ABC subsidies voor de nieuwbouw van woningen) van het ministerie VROM uitvoert. Deze kosten zijn moeilijk te ramen. Op de functie 'planschade' is in 2007 ca € 20.000,- uitgegeven (2006: € 25.000,-). Dit is gelijk aan het geraamde bedrag voor 2007. Deze post is afhankelijk van het aantal schadeclaims en daardoor niet altijd goed in te schatten. Voor het jaar 2008 is voor deze post wederom een raming van € 20.000,- in de primitieve begroting opgenomen. In het verslagjaar is er geen onderhoud gepleegd aan de ligplaats voor de woonschepen in de gemeente. Wel zijn er meer uren van de sector Grondgebied (buitendienst) in verband met maaiwerkzaamheden aan deze functie toegerekend. 823 Bouwvergunningen De inkomsten uit leges voor bouwvergunningen waren in het verslagjaar ruim € 21.000,- lager dan geraamd. De raming voor het verslagjaar was gelijk aan de raming voor 2006. Verdere oorzaken zijn moeilijk aan te geven omdat bij de begroting uitgegaan wordt van een gemiddelde inkomst. Mogelijke oorzaken zijn iets minder woningbouw en minder grote projecten. 830 Bouwgrondexploitatie De uitgaven op deze functie zijn in 2007 ruim binnen de daarvoor bestemde ramingen gebleven. Wat op valt is dat er minder uren aan deze functie zijn toegerekend. De inkomsten op deze functie hebben betrekking op de verkoop van perceeltjes groen zonder boekwaarde. De raad heeft besloten dit bedrag (€ 18.810,-) te gebruiken als storting voor het inverdieneffect nieuwe woningen in de bestemmingsreserve Grondgebied. Ten laste van de functie "Hallum Oer de feart" zijn in 2007 minder uren geboekt dan geraamd.


93 3.10 Gerealiseerde algemene dekkingsmiddelen en onvoorzien Overzicht algemene dekkingsmiddelen en onvoorzien Omschrijving

beleidstaak

Rekening

Begroting

Begroting

Rekening

voor wijziging

2007

1

Onvoorzien

2006

2007

na wijziging 2007

922

Onvoorzien

0

26.335

1.333

0

922

Algemene baten en lasten

0

715.891

70.715

0

960

Saldo kostenplaatsen

211.619

8.047

37.946

331.301

970

Saldo rekening van baten en lasten

0

0

0

0

211.619

750.273

109.994

331.301

Begroting

Begroting

Rekening

voor wijziging

na wijziging

totaal Omschrijving

beleidstaak 2


Rekening 2006

2007

2007

2007

931

Baten onroerende zaakbelastingen - gebruikers

83.294

118.441

90.441

89.462

932

Baten onroerende zaakbelastingen - eigenaren

737.257

769.695

769.695

768.670 858.132

820.552

888.136

860.136

930

af: Uitvoering kosten Wet WOZ

81.917

55.848

54.348

57.084

940

af: Uitvoering kosten overige lokale heffingen

37.992

45.735

47.235

35.612

940

bij: Aanmaningen en dwangbevelen

11.604

9.000

9.000

11.355

941

af: Zalmsnip

0

0

0

0

935

bij: Baten forensenbelasting

9.833

10.764

10.764

9.936

936

bij: Baten toeristenbelasting

5.489

5.000

5.600

6.095

0

0

0

0

727.567

811.317

783.917

792.822

af: Uitvoering kosten overige lokale heffingen 2a

Totaal lokale heffingen

921

Algemene uitkeringen

7.449.106

7.215.524

7.191.350

7.093.647

921

Integratie-uitkeringen

29.161

612.637

679.219

697.425

2b

Totaal algemene uitkering

7.478.267

7.828.161

7.870.569

7.791.072

913

Overige financiële middelen

78.073

33.408

85.762

79.933

911

Geldleningen en uitzettingen korter dan één jaar

0

0

Saldo financieringsfunctie (5.110.100) 422.435

365.317

390.617

399.439

913

af: Beleggingen

32.221

31.673

31.673

30.460

922

af: Saldo compensabele BTW

36.088

914

2c

Geldleningen en uitzettingen langer dan één jaar

Totaal overige dekkingsmiddelen

0

432.200

367.052

444.706

448.912

totaal


8.638.034

8.229.922

8.987.865

8.701.505

totaal

Algemene dekkingsmiddelen en onvoorzien

8.426.415

8.256.257

8.989.198

8.701.505


94 1

ONVOORZIEN

Voor onvoorziene en onvermijdbare uitgaven is in de begroting van de gemeente Ferwerderadiel een bedrag opgenomen van rond € 26.336,00. De begrote omzet van de gemeente Ferwerderadiel bedraagt € 12.642.177,00. De post onvoorzien bedraagt dus ongeveer 0,21% van de totale lasten. De oorspronkelijke raming is in principe lager dan de hiervoor gestelde norm.

Norm Begroting voor wijziging Begroting na wijziging

1,00% 0,21% 0,00%

Onvoorzien € 126.420 € 26.336 € 1.333

(x € 1.000,-) Omzet € 12.642 € 12.642 € 16.539

Saldo kostenplaatsen In het verslagjaar is er sprake van een negatief resultaat op de kostenplaatsen van € 331.301,-. Dit resultaat is als volgt ontstaan: nadelig calculatieresultaat sector Burgerzaken: € 78.131,nadelig calculatieresultaat sector Middelen en Ondersteuning: € 97.175,nadelig calculatieverschil kapitaallasten : € 33.789,nadelig calculatieverschil sector Grondgebied (buitendienst en tractie): € 81.336,nadelig calculatieverschil sector Grondgebied (binnendienst): € 56.790,voordelig calculatieverschil stafburo): € 15.920,2a

LOKALE HEFFINGEN

Algemeen De onroerende zaakbelastingen zijn voor onze gemeente verreweg de belangrijkste gemeentelijke belasting. Het is een algemeen dekkingsmiddel en daardoor vrij te besteden. Tariefbeleid Met ingang van het jaar 2006 zijn de tarieven van de onroerende zaakbelastingen gebonden aan minimum en maximum bedragen. Deze minimum en maximumbedragen zullen echter met ingang van het begrotingsjaar 2008 weer vervallen. De tarieven voor afvalstoffenheffing en rioolrechten zijn al enige jaren kostendekkende tarieven. De tarieven voor de OZB en de woonforensenbelasting worden jaarlijks aangepast met het percentage van de inflatiecorrectie. Onroerende zaakbelastingen Met ingang van 1 januari 2006 is de gebruikersbelasting voor bewoners van koop- en huurwoningen afgeschaft. De OZB opbrengst is door deze wetswijziging aanzienlijk lager dan voorgaande jaren. Door middel van een suppletie-uitkering (Algemene uitkering) wordt de gemeente de komende jaren gecompenseerd voor deze lagere inkomsten. Deze suppletieuitkering zal de komende jaren gelijkmatig worden afgebouwd. Voor het jaar 2007 bedroeg deze suppletieuitkering€ 129.173,In 2007 was er nog sprake van een zogenaamde beknotting van de vrijheid van de gemeente om de OZB tarieven naar eigen inzicht vast te stellen. Per 1 januari 2008 heeft de gemeente deze vrijheid weer terug. Bij de behandeling van het wetsvoorstel afschaffing OZB gebruikersheffing op woningen is het amendement De Pater - Van der Meer door de Tweede Kamer aangenomen. Het amendement beoogt ook huishoudens met een onroerende zaak die niet in hoofdzaak tot woning dient, te laten profiteren van de afschaffing van het gebruikersdeel op woningen.De gemeenten worden gecompenseerd voor het verlies aan inkomsten. Om aansluiting te krijgen tussen de gederfde inkomsten en compensatie is besloten tot een integratie uitkering. Voor het jaar 2007 bedroeg deze uitkering € 23.101,De in het verslagjaar, door de medewerksters van de afdeling belastingen, bestede uren aan deze functie zijn binnen de raming gebleven. Verder zijn de overige kosten iets hoger dan de raming. De oorzaak hiervan is dat de kosten van de nietwoningen ook nog in 2007 doorlopen. De kosten van beroepszaken daarentegen zijn iets te ruim begroot zodat de overschrijding meevalt. De opbrengst van de kosten verrekening over 2007 met het Ministerie van Financiën is gelijk aan de raming. De begrote inkomsten voor de OZB zijn ook nagenoeg gelijk aan de raming. De inkomsten van het OZB gebruikersgedeelte blijven € 979,en de inkomsten van het OZB eigenaarsgedeelte blijven € 1.025,- achter bij de raming. De kosten voor het maken en verzenden van de belastingkohieren worden met in de invoering van het BBV geboekt op de functie 'perceptiekosten belastingen'. Ook worden hier de inkomsten uit aanmaningen en dwangbevelen verantwoord. De inkomsten zijn door een hoger aantal aanmaningen en dwangbevelen hoger dan de raming. Verder zijn de loonkosten van de deurwaarder en kosten van drukwerk, bureaubehoeften en uren toerekening van sector Middelen en Ondersteuning lager dan de begroting.


95 Woonforensenbelasting Bij de raming voor de woonforensenbelasting is uitgegaan van 26 gemeubileerde woningen. Naar aanleiding van een viertal controles in het verslagjaar is gebleken dat er 24 woningen aan deze criteria voldoen. Als gevolg hiervan is de opbrengst iets lager dan de raming. Toeristenbelasting Met ingang van 2005 wordt er toeristenbelasting in de gemeente Ferwerderadiel geheven. De inkomsten voor het verslagjaar zijn geraamd op € 5.600,-. De aanslagen over 2006 zijn in 2007 opgelegd en worden hier ook verantwoord. De opbrengst over het jaar 2006 bedroeg € 6.095,-. De opbrengst over 2007 zal in het jaar 2008 worden verantwoord. 2b

Algemene uitkering

In de loop van het dienstjaar is de primitieve raming al aangepast naar aanleiding van de ontvangen circulaires van het Ministerie. De ontvangsten sluiten aan op de laatst ontvangen specificatie over het verslagjaar. In het verslagjaar zijn verrekeningen ontvangen voor de jaren 2005 en 2006 tot een bedrag van € 40.915,18. In verband met de nacalculatie over 2007 en de uitkering van de behoedzaamheidsreserve is er in 2008 nog een bedrag van € 113.206,- verrekend. 2c

OVERIGE DEKKINGSMIDDELEN

Geldleningen en uitzettingen langer dan één jaar In de primitieve begroting 2007 is voor bespaarde rente een bedrag geraamd van € 365.317,-. Op grond van de voorschriften is naar de situatie per 1 januari van het verslagjaar een bespaarde rente geboekt van € 390.639,-, terwijl via functie 980 (mutaties reserves) de aan de reserves toegevoegde rente (€ 58.250,-) ten laste van de exploitatie is gebracht. Overige financiële middelen Op deze post wordt het ontvangen dividend van de Bank Nederlandse Gemeenten, Fryslân Miljeu en Afvalsturing verantwoord. Tevens worden de ontvangsten van de Stichting Monumentenzorg Ferwerderadiel, Stichting Rekreaasje en Toerisme, Stichting ta behâld fan 'e Jislumer Tsjerke en de Stichtingen Beheer Sportvelden in Ferwert en Reitsum, zijnde de rente over het verslagjaar voor verstrekte geldleningen, hier geboekt. In het verslagjaar is besloten de lening van de Stichting ta behâld fan 'e Jislumer Tsjerke rentevrij te maken. In het verslagjaar is er, evenals in 2006, van de BNG een extra dividend uitkering van € 53.583,66 ontvangen. Dit bedrag is gestort in de bestemmingsreserve Projecten.


96


97

ACCOUNTANTSVERKLARING


98


99 3.11.1 Accountantsverklaring

Datum Leeuwarden, 22 april 2008,

Referentie S. Huizinga RA

Verklaring betreffende de jaarrekening Wij hebben de jaarrekening 2007 van de gemeente Ferwerderadiel te Ferwert, bestaande uit de balans per 31 december 2007 en de programmarekening over 2007 met de toelichtingen gecontroleerd. Verantwoordelijkheid van het College van Burgemeester en Wethouders Het College van Burgemeester en Wethouders van de gemeente Ferwerderadiel is verantwoordelijk voor het opmaken van de jaarrekening, alsmede voor het opstellen van het jaarverslag, beide in overeenstemming met het Besluit Begroting en Verantwoording provincies en gemeenten. Deze verantwoordelijkheid houdt ondermeer in dat de jaarrekening zowel de baten en lasten als de activa en passiva getrouw dient weer te geven, en dat de in de jaarrekening verantwoorde baten, lasten en balansmutaties rechtmatig tot stand zijn gekomen. Rechtmatige totstandkoming betekent in overeenstemming met de begroting, en met de van toepassing zijnde wettelijke regelingen waaronder gemeentelijke verordeningen. Deze verantwoordelijkheid omvat ondermeer: het ontwerpen, invoeren en in stand houden van een intern beheersingssysteem relevant voor het opmaken van en getrouw weergeven in de jaarrekening van zowel baten en lasten als de activa en passiva, zodanig dat deze geen afwijkingen van materieel belang als gevolg van fraude of fouten bevat en voor de naleving van de relevante weten regelgeving, het kiezen en toepassen van aanvaardbare grondslagen voor financiële verslaggeving en het maken van schattingen die onder de gegeven omstandigheden redelijk zijn. Verantwoordelijkheid van de accountant

Onze verantwoordelijkheid is het geven van een oordeel over de jaarrekening op basis van onze controle, als bedoeld in artikel 213, tweede lid van de Gemeentewet. Wij hebben onze controle verricht in overstemming met Nederlands recht, waaronder het Besluit Accountantscontrole Provincies en Gemeenten. Dienovereenkomstig zijn wij verplicht te voldoen aan de voor ons geldende gedragsnormen en zijn wij gehouden onze controle zodanig te plannen en uit te voeren dat een redelijke mate van zekerheid wordt verkregen dat de jaarrekening geen afwijkingen van materieel belang bevat. Een controle omvat het uitvoeren van werkzaamheden ter verkrijging van controle-informatie over de bedragen en de toelichtingen in de jaarrekening. De keuze van de uit te voeren werkzaamheden is afhankelijk van de professionele oordeelsvorming van de accountant, waaronder begrepen zijn beoordeling van de risico's van afwijkingen van materieel belang als gevolg van fraude of fouten. In die beoordeling neemt de accountant in aanmerking het voor het opmaken van en getrouw weergeven in de jaarrekening van zowel baten en lasten als de activa en passiva, alsmede het voor de naleving van de weten regelgeving relevante interne beheersingssysteem, teneinde een verantwoorde keuze te kunnen maken van de controlewerkzaamheden die onder de gegeven omstandigheden adequaat zijn, maar die niet tot doel hebben een oordeel te geven over de effectiviteit van het interne beheersingssysteem van de gemeente. Tevens omvat een controle onder meer een evaluatie van de aanvaardbaarheid van de toegepaste grondslagen voor financiële verslaggeving, van de redelijkheid van schattingen die het college van burgemeester en wethouders van de gemeente heeft gemaakt, een evaluatie van het algehele beeld van de jaarrekening, alsmede een evaluatie van het normenkader voor rechtmatigheid zoals vastgesteld door de gemeenteraad en de operationalisering van het normenkader voor rechtmatigheid in de beheersorganisatie van de gemeente. De bij onze controle toegepaste goedkeuringstolerantie bedraagt voor fouten 1% en voor onzekerheden 3% van de totale lasten. Deze goedkeuringstolerantie is door de gemeenteraad bij raadsbesluit van 13 december 2006 nummer 72 vastgesteld. Wij zijn van mening dat de door ons verkregen controle-informatie voldoende en geschikt is als basis voor ons oordeel, uitgezonderd hetgeen is vermeld in de paragraaf 'Onderbouwing van het oordeel'. Oordeel Naar ons oordeel geeft de jaarrekening van de gemeente Ferwerderadiel een getrouw beeld van de grootte en de samenstelling van zowel de baten en lasten over 2007 als van de activa en passiva per 31 december 2007 in overeenstemming met het Besluit Begroting en Verantwoording provincies en gemeenten. Voorts zijn wij van oordeel dat de in deze jaarrekening verantwoorde baten en lasten alsmede de balansmutaties rechtmatig tot stand zijn gekomen in overeenstemming met de begroting en met de van toepassing zijnde wettelijke regelingen waaronder gemeentelijke verordeningen. Verklaring betreffende andere wettelijke voorschriften en/of voorschriften van regelgevende instanties Op grond van de wettelijke verplichting ingevolge artikel 213 lid 3 onder d Gemeentewet melden wij dat het jaarverslag, voor zover wij dat kunnen beoordelen, verenigbaar is met de jaarrekening.

.

Deloitte Accountants B.V.


100


101 3.12

Vaststelling

Vaststellingsbesluit: De raad van de gemeente Ferwerderadiel

Gezien het voorstel van het college van burgemeester en wethouders van Ferwerderadiel waarin de jaarrekening voor het dienstjaar 2007 ter vaststelling wordt aangeboden; gelet op de artikelen 197 en 198 van de Gemeentewet;

BESLUIT 1. de jaarrekening voor het dienstjaar 2007 vast te stellen; 2. de mutaties in de reserves in het onderdeel resultaatbestemming vast te stellen; 3. het resultaat na bestemming van € 557.581,- toe te voegen aan:

- Bestemmingsreserve Algemene verplichtingen - Bestemmingsreserve risico grondexploitatie - Voorziening BOS project Totaal

€ 364.460,00 € 173.871,00 € 19.250,00 € 557.581,00

Aldus vastgesteld door de raad der gemeente Ferwerderadiel in de openbare vergadering van 19 juni 2008,

,voorzitter.

,griffier.


102


103

UITVOERINGSINFORMATIE


104 4.1

Overzicht kapitaallasten

Overzicht Kapitaallasten Lasten

-

Rente en premies van aangegane langlopende geldleningen Rente waarborgsommen Rente kortlopende geldleningen Rente eigen vermogen (5,5%)

-

Provisie geldleningen en disagio Rente rekening courant kasmiddelen

-

Afschrijvingen

468.309

399.439 3.598 4.901

681.419 1.557.666

Baten -

Rente verstrekte kortlopende geldleningen Rente rekening courant

-

Doorberekende kapitaallasten

26.312

1.497.564

1.523.876 Rentesaldo


33.790

105 4.2

Verbonden partijen

De belangrijkste verbonden partijen voor de gemeente Ferwerderadiel zijn:

Gemeenschappelijke regeling Oostergobedrijven (werkvoorziening) te Dokkum Gemeenschappelijke regeling 'Hûs & Hiem' te Leeuwarden Gemeenschappelijke regeling Regionale Brandweer en Centrale Post Ambulancevervoer Fryslân te Leeuwarden Gemeenschappelijke regeling Gemeenschappelijke Gezondheidsdienst Fryslân te Leeuwarden Vereniging Contact Waddenzeegemeenten te Harlingen Bestuursacademie Noord Nederland te Groningen Recreatieschap 'De Marrekrite' te Grou Regionale Milieuadviesdienst te Leeuwarden Afvalsturing Friesland N.V. te Leeuwarden Fryslân Miljeu B.V. te Leeuwarden Gemeenschappelijk Afstemmingsorgaan Onderwijsbegeleiding Friesland te Leeuwarden Stichting Openbare Bibliotheken Noordoost Fryslân te Dokkum Stichting Gemeenschappelijke Kredietbank Friesland te Leeuwarden Stichting Opus 3 Centrum voor muziek in Noordoost Fryslân te Dokkum Brandpreventiebureau Noord West Friesland Gemeenschappelijke regeling Dienst Sociale Zaken en Werkgelegenheid Noardwest Fryslân


106 4.3

Onderhanden werk inzake grondexploitatie

Conform de voorschriften uitgewerkt in artikel 70 van het Besluit Begroting en Verantwoording provincies en gemeenten wordt onderstaand een toelichting gegeven op onderhanden werk inzake grondexploitatie voor het totaal van de in exploitatie zijnde complexen aangegeven. Complex Marrum, Industrie Dit complex is in 2004 in exploitatie genomen. a. b. c. d. e. f g.

Boekwaarde 01-01-2007 Vermeerderingen in 2007 Verminderingen in 2007 Boekwaarde 31-12-2007 Geraamde nog te maken kosten per 31-12-2007 Geraamde verkoop in 2008 Geraamde nog te maken opbrengst à € 35,- p/m2 Geraamd eindresultaat

591.992,57 4.868,12 23.100,00 573.760,69 585.700,00 133.848,00 1.263.500,00 237.887,31

Complex voormalige OBS Ferwert Dit complex is in 2005 in exploitatie genomen. a. b. c. d. e. f. g.

Boekwaarde 01-01-2007 Vermeerderingen in 2007 Verminderingen in 2007 Boekwaarde 31-12-2007 Geraamde nog te maken kosten per 31-12-2007 (incl. grondkosten) (De onderbouwing ligt ter inzage, zie berekening sector Grondgebied ) Geraamde nog te maken opbrengst Geraamd eindresultaat

-91.013,48 13.708,67 35.500,00 -112.804,81 97.397,40

15.407,41

Complex Ferwert, Industrie Hegebeintumerdyk Dit complex is in 2005 in exploitatie genomen. a. b. c. d. e. f. g.

Boekwaarde 01-01-2007 Vermeerderingen in 2007 Verminderingen in 2007 Boekwaarde 31-12-2007 Geraamde nog te maken kosten per 31-12-2007 Geraamde nog te maken opbrengst Geraamd eindresultaat

155.066,03 11.484,07 110.427,02 56.123,08 77.286,66 320.020,00 186.610,26

De totaaltellingen van de in exploitatie genomen complexen zijn: a. b. c. d. e. f. g.

Boekwaarde 01-01-2007 Vermeerderingen in 2007 Verminderingen in 2007 Boekwaarde 31-12-2007 Geraamde nog te maken kosten per 31-12-2007 Geraamde nog te maken opbrengst Geraamd eindresultaat


656.045,12 30.060,86 169.027,02 517.078,96 760.384,06 1.717.368,00 439.904,98

107 4.4.

Vaststelling

Aldus vastgesteld in de vergadering van het college van Burgemeester en Wethouders van de gemeente Ferwerderadiel van 8 april 2008,

mr W. van den Berg burgemeester

mr R.M. Kammer secretaris


108


109

SISA BIJLAGEN


INHOUDSOPGAVE JAARSTUKKEN

Recommend Documents