22063TB.fm Page 7 Friday, February 28, 2003 9:03 AM
Inhoud
Voorwoord 5
❑ INHOUD
1
Calculeren en werkplanning 9 1.1 Berekenen van aanbiedingsprijs 9 1.2 Inventarisatie 16 1.3 Werkvolgorde 19 1.4 Realisatie productielijn 22 1.5 Begroting en offerte 24 1.6 Nacalculatie 27 1.7 Afsluiting 28
2
Leidinggeven 29 2.1 Hoe kun je leidinggeven? 30 2.2 Plannen 32 2.3 Organiseren 33 2.4 Opdrachten geven 33 2.5 Delegeren 34 2.6 Coördineren 35 2.7 Controleren 36 2.8 Afsluiting 42
3
Ruimteanalyse en culturele ontwikkelingen 43 3.1 Stappen om een ruimte te analyseren 44 3.2 Ruimteanalyse stap voor stap 45 3.3 Sfeer 51 3.4 De taal der bloemen en de geschiedenis van de bloemensymboliek 54 3.5 Soorten symboliek 60 3.6 Symboliek van de vorm 64 3.7 Symboliek van de kleur 66 3.7 getallensymboliek 68 3.9 Afsluiting 69
4
Ontwerpen en presenteren 70 4.1 Creativiteit 71 4.2 Ontwerpen en fases van het ontwerpproces 76 4.3 Tekenen 82 4.4 Schaal en verhouding 89 4.5 Presenteren 92 4.6 Afsluiting 97
7
22063TB.fm Page 8 Friday, February 28, 2003 9:03 AM
5
Verkopen 98 5.1 Formules voor een verkoopgesprek 98 5.2 Sellogram en verkoopbevordering 99 5.3 Verkoop rouwbloemwerk 100 5.4 Materiaalkeuze voor rouwbloemwerk 103 5.5 Afsluiting 103
Trefwoordenlijst 105
8
❑ EEN GOED PROJECT GEEN KUNST
22063TB.fm Page 9 Friday, February 28, 2003 9:03 AM
1
Calculeren en werkplanning
Oriëntatie Trouwen is in. Zeker als je kijkt naar het aantal Hollywoodfilms van de laatste jaren waarin bruiloften centraal staan: Four Weddings and a Funeral, The Wedding Singer, My best Friend’s Wedding en The Wedding Planner. Die laatste film gaat over een jonge vrouw die tegen betaling de hele bruiloft regelt: de kerk, de gasten, het eten, de jurk en natuurlijk de bloemen. Fig. 1.1 Een jawoord is het begin van veel regelen
Maar zoals er voor een bruiloft veel geregeld en gepland moet worden, heeft ook de bloemist bij voorbeeld bij een bruiloft veel te plannen. Al het bloemwerk moet ten slotte op het afgesproken moment geleverd worden. En juist in dat plannen en organiseren gaat een hoop tijd zitten. Tijd die net als de materialen betaald moet worden. Vandaar dat je als bloemist goed moet weten hoe je de juiste prijs berekent en hoe je jouw tijd en die van je medewerkers efficiënt kunt gebruiken. Al die aspecten komen in dit hoofdstuk aan de orde. Oftewel: wat moet een bloemist allemaal doen tussen het moment dat een stel hem vertelt dat ze gaan trouwen en het definitieve ja-woord?
1.1
Berekenen van aanbiedingsprijs
Stel je voor: een jong stel komt opgewekt de bloemenwinkel binnen. Ze hebben trouwplannen en willen graag informatie over een bruidsboeket, corsages en dergelijke. Als je die mogelijkheid hebt, kun je ze meenemen naar een aparte ruimte waar je ze aan de hand van een speciale bruidsbrochure en een fotoboek kunt
❑ CALCULEREN EN WERKPLANNING
9
22063TB.fm Page 10 Friday, February 28, 2003 9:03 AM
informeren. Tijdens het bekijken van het fotoboek met voorbeelden van bruidsboeketten kom je erachter dat het huwelijk over zes weken plaatsvindt, eerst voor de burgerlijke stand en daarna voor de kerk. Je krijgt ook een beeld van wat ze aan bloemwerk zouden willen bestellen. Fig. 1.2 Het uitzoeken van een bruidsboeket met toebehoren vraagt meestal veel tijd
buttonhole
De bruid wil naast het bruidsboeket graag een corsage. De bruidegom is gekleed in een zwart pak en krijgt een buttonhole. Tijdens het gesprek wil de bruid niets los laten over haar bruidsjurk. Om toch te weten wat voor soort boeket je moet maken neem je haar even apart om meer te weten te komen over de kleur en het model van de bruidsjurk. Je wijst de bruid erop dat de bruidegom traditioneel het bruidsboeket uitkiest en dat de samenstelling daarvan een verrassing voor haar moet blijven. Afgezien van dit bloemwerk wil het stel corsages voor de gasten, een versiering op de auto en bloemstukken op de tafels tijdens het diner. Voor het aanstaande bruidspaar is dit allemaal heel speciaal, maar voor jou als bloemist is het misschien de praktijk van alledag.
Aanbiedingsprijs Verliefde mensen lopen vaak met hun hoofd in de wolken. Gelukkig zijn ze bij het voorbereiden van hun bruiloft vaak zakelijk genoeg om de kosten van de dag in de gaten te houden. Dit is vooral gelukkig voor jou omdat je niets hebt aan klanten die een reusachtige bestelling doen die ze niet kunnen betalen. Wat een jong stel bij zo’n kennismakend gesprek vooral wil weten is hoeveel alles moet gaan kosten. Vaak hebben bloemisten daarvoor een lijstje met standaardtarieven. Even alles optellen en de aanbiedingsprijs is rond. In de praktijk blijkt vaak dat er allerlei factoren zijn waardoor prijzen flink kunnen verschillen. Denk alleen maar aan de prijs van bloemen onder invloed van het seizoen. Vandaar dat het verstandig is om met het stel af te spreken dat je alles zult uitrekenen, de zogenaamde voorcalculatie, om tot een verantwoorde aanbiedingsprijs te komen.
10
❑ EEN GOED PROJECT GEEN KUNST
22063TB.fm Page 11 Friday, February 28, 2003 9:03 AM
Fig. 1.3 Aanbiedingsbrief
Aanbiedingsbrief
Ede, 12 juni, .... Betreft: offerte bruidswerk Geachte heer de Vries, Hartelijk dank voor uw bezoek aan onze winkel. Wij hebben u met plezier geïnformeerd over onze arrangementen en we waarderen het dat u ons de kans biedt uw huwelijksdag aan te kleden. Uit onze brochure hebt u een voorlopige keuze gemaakt die wij u voor de volgende prijzen aan kunnen bieden. Bruidsboeket ' € 210,Bijpassende bruidscorsage en buttonhole ' - 35,Autoversiering, no. 5 ' - 302,Bloemstuk, no. 2 voor de trouwzaal van het stadhuis ' - 195,6 tafelstukken, no. 6 voor restaurant: á f 50,- ' - 300,100 gemengde gastencorsages ' - 600,Totaal ' € 1642,De aflevering op uw huwelijksdag. De autoversiering kan om 8 .00 uur aangebracht worden op de bruidsauto bij Garage Auto-centre; het bloemstuk voor de trouwzaal kan direct daarna worden bezorgd. Het bruidsboeket en de corsages kunnen om 10.00 uur bij uw huisadres worden afgeleverd, daarna kunnen om ca. 11.00 uur de tafelstukken in restaurant "De Glorie" worden afgeleverd. De betaling geschiedt contant bij aflevering. Wij hopen dat we uw huwelijksdag met onze bloemen tot een onvergetelijke dag kunnen maken. Indien u besluit om de opdracht door ons te laten uitvoeren verzoeken wij u dit minstens 14 dagen voor uw huwelijksdag te doen. Dan kunnen wij garant staan voor de kwaliteit die wij gewoon zijn te leveren. Deze offerte is geldig gedurende 3 maanden. Met belangstelling zien wij uw opdracht tegemoet.
Hoogachtend, De Bloembinderij
Bijlage: Leverings- en betalingsvoorwaarden Tekenen voor akkoord
Praktijkvoorbeeld van aanbiedingsprijs Tijdens het gesprek heb je alles netjes bijgehouden en uiteindelijk kom je tot de volgende bestelling: – bruidsboeket – bruidscorsage en buttonhole – autoversiering – bloemstuk trouwzaal stadhuis – 6 tafelstukken voor restaurant
❑ BEREKENEN VAN AANBIEDINGSPRIJS
11
22063TB.fm Page 12 Friday, February 28, 2003 9:03 AM
– Fig. 1.4
100 gastencorsages
Orderbon bruidswerk
'
ORDERBON BRUIDSWERK'
datum:
gegevens opdrachtgever naam:' adres:' postcode:'
plaats:'
telefoon:'
overdag/werk:'
leveringsdatum: tijd huwelijkssluiting: afleveradres: bijzonderheden: '
betaling; vooraf / bij aflevering / rekening
'
omschrijving bestelling aantal'
specificatie uitvoering'
'
bruidsboeket no.:
prijs
' '
bruidscorsage:
'
haarcorsage:
'
buttonhole:'
'
bloemwerk trouwzaal: '
'
kerkversiering:
'
mariakaars:'
'
autoversiering:
' '
tafelversiering:
' '
jonkerstaf:
'
bruidsmeisjesboeketje:
'
bloemenmandje:'
'
gastencorsages:
' '
gastenbuttonholes:
' '
kindercorsages:
' '
overig:
' ' Handtekening koper:'''''
12
Totaal € ' Verkoper:
❑ EEN GOED PROJECT GEEN KUNST
22063TB.fm Page 13 Friday, February 28, 2003 9:03 AM
Misschien heb je globaal een idee van welk soort bloemwerk het stel houdt of heb je juist heel concrete afspraken gemaakt aan de hand van foto’s. In het laatste geval kun je direct gaan berekenen wat je aan kosten hebt. Bij een globale indruk moet je misschien eerst even een ontwerpje maken. Daarna bereken je de kosten. De berekening voor het bruidsboeket zou er dan zo uit kunnen zien: - bloemen (verkoopprijs) € 85,- blad, groen, e.d. (verkoopprijs) € 30,- niet plantaardig materiaal € 10,- hulpmiddelen € 10,- arbeidstijd 75 min. € 75,Totaal €210,Fig. 1.5 Bruidsboeket
En de berekening van de autoversiering zou er zo uit kunnen zien: - bloemen (inkoopprijs) € 75,- bladmateriaal (inkoopprijs) € 35,- ondergrond/hulpmateriaal € 12,- totale personeelskosten 2 uur a € 90,- € 180,Totaal € 302,-
❑ BEREKENEN VAN AANBIEDINGSPRIJS
13
22063TB.fm Page 14 Friday, February 28, 2003 9:03 AM
Op deze manier kun je alle onderdelen van de bestelling berekenen en kom je tot de volgende totaalprijs: - bruidsboeket € 210,- bruidscorsage en buttonhole € 35,- autoversiering € 302,- bloemstuk trouwzaal stadhuis € 195,- 6 tafelstukken voor restaurant: á 50,- € 300,- 100 gasten corsages; á 6,€ 600,Totaal €1642,-
Verantwoording berekeningen
opslagmethode arbeidsurenmethode
In de voorbeelden van de prijsberekeningen is er een opvallend verschil. Bij het bruidsboeket staat achter bloemen verkoopprijs terwijl bij de autoversiering achter bloemen inkoopprijs staat. Bovendien is het bedrag voor arbeidstijd bij het bruidsboeket 75 euro en voor de autoversiering waar een 45 minuten langer aan gewerkt is 180 euro, meer dan twee keer zo veel. Die verschillen hebben te maken met de manier van berekenen. Daarvoor zijn twee verschillende methodes: de opslagmethode en de arbeidsurenmethode. Bij de opslagmethode vermeerder je de inkoopsprijs van alles wat je inkoopt met een bepaald percentage. Dat percentage is de uitkomst van een berekening die je hebt gemaakt om uit te vinden hoeveel winst je moet maken om verantwoord je bedrijf uit te oefenen. Deze methode wordt vooral door winkeliers toegepast. In de arbeidsurenmethode bereken je welk uurloon gewenst is voor een verantwoorde uitoefening van je bedrijf. Daarnaast bereken je onkosten. Deze methode vind je vooral in vrije beroepen als advocaten, notarissen en journalisten.
Twee methodes om prijzen te berekenen Opslagmethode In een bloemenwinkel wordt bij het berekenen van prijzen van bloemwerk meestal gebruik gemaakt van de (eenvoudige) opslagmethode. In deze methode wordt de verkoopprijs van alle gebruikte materialen vermeerderd met de kosten van bijvoorbeeld hulpmiddelen, arbeid en bezorgen. In onderstaand voorbeeld kun je zien hoe de berekening van het opslagpercentage er uit ziet. Voorbeeld opslagmethode aan de hand van de jaarcijfers van een willekeurige bloemist: Inkopen €348.880,brutowinst: - personeelslasten - huisvesting - autokosten - verkoopkosten - rente/afschrijvingen - overig totaal
14
€181.000,€ 35.000,€ 75.000,€ 25.000,€ 55.000,€ 20.000,€390.000,-
❑ EEN GOED PROJECT GEEN KUNST
22063TB.fm Page 15 Friday, February 28, 2003 9:03 AM
Het opslagpercentage bedraagt: 390.000 : 348.880 x 100% = 111 % (afgerond)
Arbeidsurenmethode Het arbeidsuur kostprijstarief, zoals deze methode ook wel wordt genoemd, wordt veel toegepast in ambachtelijke en dienstverlenende bedrijven. Als je op locatie of bij grote bloemversieringen veel arbeidsuren moet maken, kun je beter uitgaan van de arbeidsuurtarief. kostprijsberekening arbeidsuurtarief
Een methode van kostprijsberekening met behulp van arbeidsuurtarief is te zien in het volgende schema: kostprijs = materiaalkosten + directe en indirecte loonkosten
loonkosten arbeidsuurkostprijs
Het bedrag van de materiaalkosten bestaat uit de aantallen vermenigvuldigd met de prijs. Voor loonkosten wordt een vaste arbeidsuurkostprijs berekend. Bij de vaststelling van de kostprijs van een project kun je gebruik maken van een opslag voor het materiaalgebruik en opslag voor alle arbeidsuren. Materiaalkosten (inkoop) + uurprijs = totale kostprijs project/product De uurprijs wordt in de regel verwerkt met een zogenaamde winstopslag. Men krijgt dan een ‘arbeidsuurtarief’ dat bij de berekening van de aanbiedingsprijs kan worden gehanteerd. Voorbeeld: Berekening urenkostprijs aan de hand van begroting komend boekjaar: - directe loonkosten €155.000,- indirecte kosten (transport) € 40.000,- diversen € 5.000,totale indirecte kosten €200,000,Aantal door te berekenen arbeidsuren 2500 (2 medewerkers). Berekening uurprijs: 200.000,- : 2500 € 80,20 % winstopslag € 16,Arbeidsuurtarief € 96,-
arbeidsuren loonuren
❑ BEREKENEN VAN AANBIEDINGSPRIJS
In bovenstaand voorbeeld wordt uitgegaan van het aantal door te berekenen arbeidsuren van 2500 voor 2 medewerkers per jaar. Bij een 36-urige werkweek bedraagt het aantal loonuren per jaar 52 X 36 uur = 1872 uur. Op deze loonuren moeten allereerst in mindering worden gebracht de afwezigheidsuren in verband met vakantie, snipper- en ATV-dagen. Stel dat aantal op 372 uur dan blijft er per medewerker 1500 uur over. Je kunt niet altijd alle arbeidsuren doorberekenen. Verder blijven er indirect productieve uren over voor o.a.: werkoverleg, onderhoud materiaal, schoonmaken, en zogenaamde leegloop-uren. Het aantal uren hiervoor per medewerker gesteld worden op 250 uur per jaar. Uiteindelijk resteert per medewerker een 1250 arbeidsuren.
15
22063TB.fm Page 16 Friday, February 28, 2003 9:03 AM
Met de opslagmethode en de arbeidsurenmethode heb je twee mogelijke manieren om je prijzen te berekenen. Op het eerste gezicht is het een ontzettend gepuzzel en gereken. Maar voor het welvaren van je zaak is het beter hier af en toe tijd in te steken. Je kunt wel een lijstje maken met vaste prijzen maar vaak is dit natte-vingerwerk dat je voor onaangename verrassingen kan plaatsen.
1.2
Inventarisatie
Als je vanavond macaroni wilt eten, moet je zorgen dat je daarvoor de ingrediënten in huis hebt. Je moet even in de kastjes kijken wat er al is en wat je nog moet kopen. inventarisatie Je noemt dat inventarisatie. Ook voor een klant die jou vraagt om een bruidsboeket, een bruidscorsage en een buttonhole, honderd gastencorsages, een autoversiering, versiering van de trouwzaal in het stadhuis en zes bloemstukken voor op tafel tijdens het diner, moet je inventariseren. Alleen gaat het bij macaroni, waarvan je het recept wel kent, om de ingrediënten. Van die klant wil je eerst het een en ander weten zodat je jouw werkzaamheden op een rijtje kunt zetten. Wanneer is de bruiloft? Hoe groot is de ruimte waar het diner plaatsvindt? Heeft het bruidspaar lievelingsbloemen of juist een uitgesproken afkeer ergens van? De meest uiteenlopende vragen zul je beantwoord moeten krijgen, om precies te weten wat er van jou verlangd wordt. Alleen als je dat voldoende geïnventariseerd hebt, kun je een goede planning maken van je werkzaamheden.
16
❑ EEN GOED PROJECT GEEN KUNST