Inhoud. Voorwoord 5. Inleiding 6

20049TB.fm Page 7 Wednesday, March 12, 2003 1:03 PM

Inhoud

Voorwoord 5 Inleiding 6 1

Informatie verwerven en verwerken 9 1.1 Manieren om informatie te verwerven en te verwerken 9 1.2 Onderwerpen waarover je informatie wilt verzamelen 14 1.3 Afsluiting 23

2

Het 2.1 2.2 2.3 2.4

3

Beroepsuitoefening in Nederland en in het buitenland 35 3.1 Methoden en technieken op jouw vakgebied 35 3.2 Arbeidsethos 38 3.3 Arbeidsverhoudingen 41 3.4 Afsluiting 43

4

Het 4.1 4.2 4.3

ontvangen en informeren van buitenlandse gasten 24 Het voorbereiden van de ontvangst van buitenlandse gasten 24 Het begeleiden en informeren van buitenlandse gasten 28 Het verstrekken van relevante informatie aan buitenlandse gasten 31 Afsluiting 34

organiseren van een stage of werkbezoek in het buitenland 44 Contacten leggen voor een buitenlandstage of een werkbezoek 44 Een stage of werkbezoek in het buitenland organiseren 47 Afsluiting 49

Trefwoordenlijst 51

❑ INHOUD

7


8

❑ BEGELEIDEN VAN INTERNATIONALE BETREKKINGEN


1

Informatie verwerven en verwerken

Oriëntatie In de EU zijn veel Europese landen verenigd in één economisch en politiek stelsel, met als munteenheid, de Euro, zonder grenscontroles binnen de EU en diploma’s die gelden in alle landen die deel uitmaken van de EU. Dit betekent voor jou dat het diploma dat je probeert te behalen, zal gelden in de hele EU. Het kan daarom interessant zijn dat je als Europees burger ook eens over de oude grenzen van Nederland heen kijkt. Maar je hoeft natuurlijk niet in Europa te blijven, de hele wereld ligt voor je open. De internationale beroepspraktijkvorming is natuurlijk een goede mogelijkheid om eens een kijkje in een ander land te nemen. Hoewel je misschien (nog) niet van plan bent om naar het buitenland te gaan, is het van belang om te weten hoe je informatie kunt krijgen over een land dat je aanspreekt. Ook al is dat land op dit moment voor jou nog niet bereikbaar, jouw toekomstige werkgever zou wel eens contacten kunnen hebben met Japanse of Argentijnse bedrijven en dan ben jij de juiste persoon om deze contacten te gaan onderhouden en uit te breiden.

1.1

Manieren om informatie te verwerven en te verwerken

Brainstormen Als je informatie wilt verzamelen over een onderwerp, kun je brainstormen. Brainstormen is in de eerste plaats bedoeld om je op ideeën te brengen. Bij brainstormen schrijf je in telegramstijl alles op wat je over een onderwerp te binnen schiet. Noteer een onderwerp in het midden van een vel papier en schrijf er begrippen omheen die ermee te maken hebben. Maak ook dwarsverbindingen door middel van pijlen of strepen. Neem hier maximaal tien minuten de tijd voor. Het vel hoeft geen verzorgde indruk te maken.

❑ INFORMATIE VERWERVEN EN VERWERKEN

9


Fig. 1.1 Voorbeeld van een brainstormvel.

bekend werk

geld voor vakantie

bij stagebedrijf meer geld hebben

ander werk

cd-rom speler kopen ervaring opdoen met volwassenen werken

Vakantiewerk minder tijd elke dag vroeg op

andere waarden en normen saai werk

discipline

nieuwe collega's ontmoeten

De vaste vragen die je gebruikt om je voorkennis over het onderwerp op een rijtje te zetten zijn de vragen die je stelt met zogenaamde vraagwoorden: – wie (zijn erbij betrokken/wonen er)? – wat (is/zijn het)? – welke (soorten, aspecten, onderdelen)? – waar (komt het voor/gebeurt het/vindt men het)? – wanneer (komt het voor/is het gebeurd)? – hoe (werkt het)? – waaronder (valt het)? – welk doel (dient het)? – welke voordelen/nadelen (zijn er)? De vragen zijn wat abstract. Je moet er zelf nog invulling aan geven. Met de vraagwoorden kun je specifieke vragen stellen over de onderwerpen waar je nog te weinig van af weet. Na het opschrijven van je ideeën ga je deze kritisch bekijken en streep je weg wat er eigenlijk niet bij hoort. Orden je ideeën in een logische volgorde en zet eventuele nieuwe invallen op een apart vel. Vragen 1.1

Bij welke van de twee volgende onderwerpen kun je het beste een brainstorm houden en waarom? Bij: ‘oorzaken en gevolgen van werkloosheid’ of ‘de geschiedenis van het plattelandsleven in Groningen’ .

Interview Als je nieuwe gegevens nodig hebt, kun je een interview afnemen. Wanneer je op zoek bent naar feitelijke informatie, dan kun je iemand interviewen die je deze feiten zou kunnen vertellen. Als je informatie wilt inwinnen over een land kun je een afspraak maken met iemand van de ambassade van het land of met iemand van het verkeersbureau.

10



Fig. 1.2 Een interview afnemen.

De bibliotheken van het tropenmuseum in Amsterdam of het Wereldmuseum te Rotterdam hebben experts in dienst waarvan je allerlei bijzondere informatie kunt krijgen. De Universiteit van Leiden heeft een afdeling antropologie waar veel fotomateriaal en geschiedenis van allerlei landen beschikbaar is en daar werken studenten en medewerkers waarmee je mogelijk een gesprek kunt voeren. Daarna kun je altijd nog andere bronnen raadplegen voor verdere informatie.

De strategie van het interview Als je een interview gaat afnemen, moet je letten op de volgende punten: 1 Leid het doel van je komst heel kort in en geef kort aan welke onderwerpen je wilt behandelen. 2 Vraag door als je het idee hebt dat een antwoord niet af is. 3 Vraag om verduidelijking als het antwoord niet duidelijk is. 4 Gebruik open en gesloten vragen door elkaar. 5 Probeer de lijn in het gesprek te houden, spring niet van de hak op de tak. 6 Probeer tussentijds even samen te vatten wat er tot nu toe besproken is en controleer of dat overeenkomt met je verwachtingen. 7 Bedank de geïnterviewde voor zijn/haar medewerking en vertel duidelijk dat de antwoorden alleen voor deze deelkwalificatie nodig zijn en niet voor andere doeleinden worden gebruikt.

De voorbereiding van het afnemen van een interview Als je een interview afneemt, moet je goed voorbereid zijn en het is belangrijk dat het doel van het interview voor jou en voor de gesprekspartner duidelijk is. Bij een interview gaat het om het verkrijgen van informatie. Het kan daarbij gaan om feiten, meningen enzovoorts. In dit geval gaat het om een vraaggesprek waarbij je feiten te weten wilt komen. Je kunt dan gebruikmaken van een van te voren vastgestelde vragenlijst. Op die manier krijg je binnen een korte tijd op alle vragen antwoord. Een nadeel is echter dat het een onpersoonlijk gesprek kan worden. Maak er geen kruisverhoor van maar zorg voor afwisseling in je vragen. Als tijdens het interview blijkt dat je vragenlijst niet volledig is, kun je nog extra vragen stellen.

luisterhouding

Tijdens een interview is luisteren even belangrijk als het vragen stellen. Luisteren is een vaardigheid die je aan kunt leren. De luisterhouding is heel belangrijk. Luisteren is geen passieve aangelegenheid, maar een actieve bezigheid. Als je niet zichtbaar luistert, krijg je nooit alle informatie die je wilt, omdat de geïnterviewde door jouw

❑ MANIEREN OM INFORMATIE TE VERWERVEN EN TE VERWERKEN

11


houding de indruk kan krijgen dat je niet geïnteresseerd bent. Ga naar de persoon toegewend zitten. Als de afstand tussen jou en de geïnterviewde ongeveer 1,20 meter is en je lichaamshouding is open (niet met je armen over elkaar), dan bevordert dat het gesprek. Ook je gezichtsuitdrukking en je gebaren geven aan dat je geïnteresseerd bent in hetgeen de ander te vertellen heeft. Je kunt laten merken dat je echt goed luistert door de antwoorden kort samen te vatten. Door samenvattingen te maken kun je controleren of je de antwoorden zelf goed begrepen hebt. Fig. 1.3 ‘Ik vind...blah, blah’.

Het verslag van het interview Nadat je het interview hebt afgenomen, maak je er een verslag van. Door eerst de grote lijnen van het interview op te schrijven geef je de juiste volgorde aan van het verslag. Beslis daarna of je een doorlopend verslag maakt of dat je de vragen en de antwoorden apart noteert. Schrijf het interview vervolgens in goedlopende zinnen uit. Denk eraan dat het verslag is gebaseerd op feiten; je geeft alleen betrouwbare informatie. Als je het interview op tape hebt opgenomen. Probeer dan de feitelijkheden te onderscheiden van meningen en schrijf alleen de feiten op. Geef in een verslag van een interview nooit je eigen mening weer. Vragen 1.2

a b c

d

Noem drie relevante personen en plaatsen waar je bij jou in de omgeving informatie over een internationaal onderwerp kunt inwinnen. Noem drie onbetrouwbare informatiebronnen. Bij het houden van een interview is non-verbale communicatie van groot belang. Geef drie voorbeelden van non-verbale communicatie waaruit blijkt dat de geïnterviewde niet echt geïnteresseerd is. Wat kun je doen om een ongeïnteresseerd persoon weer bij het interview te betrekken?

Werkstuk Het doel van een werkstuk is om te informeren. Een werkstuk geeft een zakelijke opsomming van relevante feiten over een onderwerp, bijvoorbeeld van een land dat je vergeleken hebt met Nederland. In een werkstuk moet betrouwbare informatie

12



staan die te controleren is en er mag geen eigen mening in voorkomen. De indeling van een werkstuk ziet er als volgt uit: – voorkant; – inhoudsopgave; – de informatie; – conclusie; – bronnen die je hebt gebruikt.

Tijdbalk Een tijdbalk is een denkbeeldige lijn waarop je de geschiedenis van een land binnen een bepaald tijdperk kunt aangeven en waarop je in één keer de belangrijkste gebeurtenissen van die periode kunt aangeven. Dit kun je doen met een horizontale lijn of met een verticale lijn. Fig. 1.4

Voorbeeld van een tijdbalk. 1e Spoetnik

wereldcrisis

1e W.O.

1900 1914-1918 1919 1929 1933 leerplichtwet in Nederland

Rusland valt Hongarije binnen

Hitler aan de macht

1e mens op de maan

1940-1945 1956 1957 2e W.O.

stemrecht vrouwen

Einde oorlog in Vietnam

1969 1975

Val muur in Berlijn

1989

Golf oorlog

1990/91

2002

Nederlandse politicus Pim Fortuyn vermoord

Een tijdbalk geeft heel schematisch in één oogopslag weer welke gebeurtenissen er in het recente verleden hebben plaatsgevonden in een land. Als je de geschiedenis van Nederland wilt vergelijken met die van een ander land met behulp van een tijdbalk, dan kun je de verschillen laten zien door verschillende kleuren te gebruiken of door de ruimte boven of onder de horizontale lijn te gebruiken.

Collage Een collage is een werkstuk dat bestaat uit knipsels (vaak met foto’s) over een bepaald onderwerp. Met behulp van een collage wil je iets laten zien van het onderwerp dat in een oogopslag de aandacht van de kijker trekt. Je knipt een aantal foto’s uit tijdschriften, of je haalt de afbeeldingen van het internet en plakt ze op een vel papier (A4). Je moet dan niet te grote foto’s gebruiken, omdat dan je papier te snel vol is. Zorg ook voor variatie in de afbeeldingen. Je kunt gebouwen en landschappen afwisselen. Als je gedeelten van grotere foto’s wilt gebruiken, moet je erop letten dat het onderwerp van de foto niet verloren gaat. Maak korte onderschriften zodat de kijker weet wat hij ziet. Denk eraan dat de foto’s een functie hebben. Een foto van een toeristenstrand kan overal genomen zijn, dus neem alleen een strand op als het echt van betekenis is voor jouw onderwerp.

❑ MANIEREN OM INFORMATIE TE VERWERVEN EN TE VERWERKEN

13


Fig. 1.5 Een collage maken.

Samenvatting Voor het maken van een samenvatting moet je hoofd- en bijzaken van elkaar kunnen onderscheiden. Kernwoorden in een tekst geven de hoofdzaken aan. De tussentitels geven ook vaak in het kort aan waar het stukje overgaat en zijn dus hoofdzaken. Een samenvatting bevat alleen de hoofdpunten uit een tekst. Voordat je een samenvatting schrijft, inventariseer je eerst de kernwoorden en tussentitels van een tekst. Als je een groot aantal van deze woorden hebt opgeschreven, dan streep je weg wat niet noodzakelijk is voor je samenvatting. Met behulp van de overgebleven woorden schrijf een je relevante samenvatting.

1.2

Onderwerpen waarover je informatie wilt verzamelen

Geografie Voordat je naar een ander land gaat is het goed iets te weten over de ligging en de geografie van het land te weten. Vaak gaan mensen op vakantie naar het buitenland en weten niets meer te melden dan dat ze naar Spanje geweest zijn,. Elk land heeft zijn eigenaardigheden op geografisch gebied. Het is altijd leuk om aan buitenlandse bezoekers te vertellen dat een groot deel van ons land beneden de zeespiegel ligt. Je kunt je weinig voorstellen bij het feit dat het in Madrid in de winter regelmatig sneeuwt, veel meer dan in Nederland. Je denkt er pas over na als je van plan bent ergens anders heen te gaan en je weet tijdens welk seizoen je gaat. Als je kerst in Australië wilt vieren, moet je zwembroek mee in plaats van een dikke winterjas.

algemene geografie

14

Geografie is de wetenschap van de aarde. Als je het over geografie hebben, denk je meestal aan de informatie die in een atlas staat over de bodem en de hoogte en over de steden en provincies en landen, de algemene geografie. Maar geografie is meer. Geografie betekent ook hoe de bodem gebruikt wordt, welke industrieën er zijn, hoe het gesteld is met het milieu en de middelen van bestaan in een land. Dit laatste noem



sociale geografie

je de sociale geografie. In de Grote Bosatlas staan bijvoorbeeld allerlei kaarten die te maken hebben met maatschappelijke verschillen tussen landen. Zo vergelijkt de Grote Bosatlas bijvoorbeeld per EU-land de levensomstandigheden, het energiegebruik, het sterftecijfer, de uitgaven in de gezondheidszorg en het onderwijs en zelfs het aantal telefoonaansluitingen per 1000 inwoners. Dit geeft een beeld van hoe de bewoners van een streek of in een land leven. Dat is belangrijk om te weten als je later naar een bepaald land gaat. Is het land arm of rijk? Daar moet je op voorbereid zijn en je verwachtingen op aanpassen. In Nederland is de bodemgesteldheid heel verschillend per regio. Nederland heeft de zandgronden (geestgronden) waar de grond geschikt is voor het kweken van bollen en in Zeeland, waar je veel zeeklei vindt, zie je op het land voornamelijk aardappelen en bieten staan. Voor het land waar je naartoe wilt gaan, geldt natuurlijk hetzelfde. Ben je geïnteresseerd in bepaalde gewassen, dan moet je wel weten of dat gewas in een streek geteeld wordt of geteeld kan gaan worden. Voor je vertrekt, moet je het een en ander van het land en zijn inwoners weten. Het is niet alleen belangrijk te weten welke grote steden er in het land liggen. Je moet bijvoorbeeld ook iets weten over het klimaat, de natuurlijke begroeiing, de mensen die er leven, de sociale situatie van de inwoners, de taal en de godsdienst. Daarnaast is handig dat je de grote steden en economisch belangrijke gebieden kent, de voornaamste middelen van bestaan in de regio kunt noemen, iets over de gezondheidszorg weet en dat je weet of het een welvarend of een arm gebied is. Hiervoor kun je eventueel voordat je gaat in Nederland al maatregelen treffen.

Fig. 1.6 ‘Dat zoeken we op’.

primaire sector secundaire sector

De beroepsbevolking van elk land kun je onderverdelen in drie sectoren. De verdeling in sectoren zegt iets over de welvaart in een land of een gebied. Er wordt een onderscheid gemaakt in de volgende sectoren: – De primaire sector, dat is de sector die zich bezighoudt met het aan de natuur onttrekken van producten: de landbouw, de mijnbouw, de jacht en de visserij. – De secundaire sector, dat is de sector die zich bezighoudt met het verwerken van de grondstoffen uit de primaire sector: industrie, het ambacht en de bouwnijverheid.

❑ ONDERWERPEN WAAROVER JE INFORMATIE WILT VERZAMELEN

15


tertiaire sector

–

De tertiaire sector, dat is de sector die zich bezighoudt met het verlenen van diensten aan de twee andere sectoren en het publiek: handel en verkeer, gezondheidszorg, onderwijs en overheidsdiensten.

Hoe welvarender een gebied is, hoe meer mensen er in de secundaire en vooral in de tertiaire sector werken. Deze indeling kun je tegenkomen in atlassen of in boeken over het land dat je wilt bezoeken. Deze informatie kan een indicatie zijn voor de sociale toestanden die je kunt aantreffen in de regio. Als je met een atlas werkt, moet je wel weten hoe een legenda werkt. Bij de kaarten in de atlas staat meestal een legenda. Een legenda verklaart op een heel eenvoudige manier heel veel informatie die terug te vinden is op kaarten. Soms is het land waar je naartoe wilt zo groot dat je weinig hebt aan de legenda van het land in de atlas. Voor meer gedetailleerde informatie over een land kun je dan beter gebruikmaken van een landengids. Vragen 1.3

a b c d e

f

Geef een omschrijving van het begrip geografie. Geef drie voorbeelden van sociale geografie. Op een kaart in de atlas staat bovenaan de pagina 250 O.L.v.Gr. Wat betekent dat? Welke Europese hoofdstad ligt op 250 O-L-v.Gr? Geef aan in welke sector de volgende beroepen thuishoren: – de chirurg; – de accountmanager; – de paprikateler; – de bouwvakker; – de productieassistent bij de melkfabriek. Hoeveel procent van de beroepsbevolking van Nederland werkt in de primaire sector, denk je? En hoeveel in de secundaire en tertiaire sector? Wat zegt dat over de welvaartsnorm in Nederland?

Politieke situatie en recente geschiedenis Een stabiele politieke situatie in het land waar je naartoe gaat, is heel belangrijk. De laatste jaren is er in de wereld het een en ander veranderd, vooral op het gebied van politieke verhoudingen. Rusland en Amerika waren vroeger vijanden. Veel speelfilms gaan over deze vijandschap. Nu werken ze samen op economisch gebied en maken afspraken over ontwapening. Na de val van de Berlijnse muur is Oost-Europa voor ons toegankelijker geworden. In Afrika woeden nog steeds vrijheidsoorlogen, waardoor veel plaatsen nog niet veilig zijn om naartoe te gaan. In Azië en ZuidAmerika zijn de regeringen van veel landen niet democratisch gekozen. Militairen houden machthebbers in het zadel of besturen zelf het land. West-Europa, NoordAmerika en Australië zijn gebieden waar de politieke situatie vrij stabiel is.

16


Inhoud. Voorwoord 5. Inleiding 6

Recommend Documents