jaarverslag 2011
Inhoud
Voorwoord
5
1
Opvallend
7
2
Resultaten
12
3
Ontwikkelingen in...
13
4
Educatie
15
5
Ontwikkeling en programmering
18
6
Informatienetwerk
20
7
Organisatie
25
8
Financiën
27
9
Raad van Toezicht
28
Colofon
32
Voorwoord De nieuwe bibliotheek in 2011: spannend. De cijfers in bibliotheek Stad lieten groei zien, in Buiten en Haven zagen we een lichte achteruitgang. In bibliotheek Buiten was dat vooral te wijten aan de verbouwing van het stadsdeel en de nieuwbouw rondom de bibliotheek. De bezuinigingen op de bibliotheken in Almere misten hun weerslag niet. Gelukkig konden de bibliotheken in Buiten en Haven behouden blijven. Weliswaar met minder openingsuren, maar toch in hun huidige staat. Dat betekent wel dat de trend van dalende cijfers zich daar zal doorzetten. Bibliotheek Stad gaatvanaf 2013 minder uren open gaan. Dat is onlangs, in samenspraak met de gemeente, overeengekomen. Toch zijn er ook positieve zaken te melden. In bibliotheek Stad is de populariteit van de studieplaatsen opvallend. In het bijzonder trekken de studiecellen veel bezoekers. Om 10.00 uur ’s ochtends verdringt men zich voor de deur om zo snel mogelijk een plekje te bemachtigen. Ook het succes van de evenementen nam toe, zoals vooral blijkt uit de groei van de bezoekersaantallen daar. Laten we deze positieve ontwikkelingen ook in 2012 voortzetten!
Ron Müller Voorzitter Raad van Toezicht
jaarverslag 2011
5
1
Opvallend
1 miljoenste bezoeker
houder van Cultuur, Berdien Steunenberg,
Begin juli 2011 verwelkomde de bibliotheek
Chris Wiersma, directeur van de nieuwe
haar 1 miljoenste bezoeker sinds de opening
bibliotheek en Ron Müller, voorzitter Raad
van de nieuwe bibliotheek aan het Stadhuis-
van Toezicht van de nieuwe bibliotheek,
plein. Wethouder Steunenberg was aanwe-
kreeg hij een rondleiding door de bibliotheek.
zig om deze zeer verraste 1 miljoenste be-
Onderdeel van deze rondleiding was een be-
zoeker in het zonnetje te zetten: mevrouw
zoek aan de cursus Mediawijsheid die in het
Caroline Holleman. Zij kreeg een gratis lid-
cursuslokaal van de nieuwe bibliotheek werd
maatschap van 1 miljoen minuten (één jaar
gegeven aan een groep van twintig kinderen
en tien maanden), een taart, een bos bloe-
van basisschool Het Spectrum. De cursus,
men, twee vrijkaartjes voor een film in de
Junior Biebsearch, is ontwikkeld om kinde-
nieuwe zaal en het boek over de bouw van
ren sterker te maken in het beoordelen van
de nieuwe bibliotheek aangeboden. “Wat
(digitale) media, vooral door het ze zelf te la-
een welkome ontvangst van een Almeerse
ten ervaren. Daarmee gaan ze vooruit in tech-
politicus”, was de spontane reactie van
nisch lezen, begrijpend lezen en vergroten ze
mevrouw Holleman op het nieuws dat zij de
hun woordenschat. Daarnaast worden zowel
1 miljoenste bezoeker was.
leerlingen als docenten kritische en bewuste
Handtekeningenactie
mediagebruikers.
bibliotheek wethouder Berdien Steunenberg
Samenwerking Windesheim Flevoland
tijdens de politieke markt zo’n 10.000 handte-
In
keningen aan als stem tegen de bezuinigin-
Windesheim Flevoland met zestien studie-
gen op de bibliotheken. Leerlingen van ver-
richtingen. Zo’n 1.250 studenten studeren
schillende scholen bieden tekeningen aan.
nu aan deze hogeschool. Omdat de nieuwe
De actie is georganiseerd door inwoners van
bibliotheek met de Plusbibliotheek al over
Buiten en Haven die zich verzetten tegen een
een goede collectie en dienstverlening voor
mogelijke sluiting van hun bibliotheken.
hoger opgeleiden beschikte, was het voor
Eind juni bieden leden van de nieuwe
Bezoek staatssecretaris OCW
september
2011
startte
hogeschool
de hogeschool een logische stap om de mediatheekfunctie bij de nieuwe bibliotheek
In november bracht de staatssecretaris
onder te brengen. Op woensdag 21 decem-
van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap, de
ber ondertekenden Windesheim Flevoland
heer Halbe Zijlstra, een werkbezoek aan de
en de nieuwe bibliotheek een samenwer-
nieuwe bibliotheek Stad. Samen met de wet-
kingsovereenkomst. Met deze overeenkomst
jaarverslag 2011
7
1
Opvallend
zijn officieel de afspraken vastgelegd voor
2015 gemiddeld de helft wordt uitgekeerd. De
het uitvoeren van mediatheekdiensten door
Gemeenteraad heeft de wens uitgesproken
Strategie
de bibliotheek voor de hogeschool. Door
dat er bibliotheken moeten blijven in Buiten
Het strategisch beleidsplan 2009-2012 geeft zeven strategische doelen:
de geplande groei van Windesheim Flevo-
en Haven én dat de bibliotheek van Stad op
land als hogeschool zal ook de dienstverle-
zondag open blijft. Het College van B & W heeft
1. Meer klanten
ning aan studenten en medewerkers toene-
in reactie op de betreffende moties aangege-
In de eerste plaats richt de bibliotheek zich op het behoud en de versterking
men. Omdat Windesheim Flevoland bereid
ven dat een en ander gerealiseerd moet wor-
van de marktpositie. Wij willen meer klanten, die vaker komen en meer lenen
is met de openbare bibliotheek samen te
den binnen de financiële taakstelling van de
of deelnemen aan activiteiten.
werken, kunnen ook reguliere Flevolandse
bibliotheek. Inmiddels is in samenspraak met
klanten gebruik maken van de studiecollec-
de gemeente besloten dat vanaf 2013 bibli-
2. Dichter bij de klanten
tie. In andere provincies met hogescholen
otheek Stad op zondag is geopend van sep-
We houden vast aan het huidige spreidingsmodel: ieder stadsdeel heeft een
zijn deze hogeschoolcollecties uitsluitend
tember tot en met april van 13.00 - 17.00 uur.
eigen bibliotheek en de bibliotheek van Stad fungeert als de centrale
beschikbaar voor ingeschreven studenten.
Volgens het Reorganisatieplan wordt de
bibliotheek met een overkoepelende functie voor alle stadsdelen. De digitale
personeelsformatie verminderd met circa 16
bibliotheek (de website) zien we als een aparte vestiging. Daarnaast willen
fte. Dat is 17 procent van de huidige forma-
we aanvullende voorzieningen voor bepaalde wijken en bevolkingsgroepen
Op 1 september 2011 is het Reorganisatie-
tie. Bij deze reductie hanteert de bibliotheek
realiseren.
plan 2012 – 2015 inclusief Sociaal Plan vast-
de Regeling Sociaal Plan van de CAO; over
gesteld. De Ondernemingsraad adviseerde
de toepassing is overeenstemming met de
3. De dienstverlening digitaler
positief en ook de vakbond ABVAKABO gaf een
ABVAKABO. De regeling is er vooral op ge-
De ontwikkeling van de digitale dienstverlening is het belangrijkste speerpunt
positief oordeel. Gemeentelijke bezuinigingen,
richt dat medewerkers, die getroffen worden
voor de branche van openbare bibliotheken. We willen daarom nauw aan-
zoals aangekondigd in de Voorjaarsnota 2011,
door de reorganisatie, een nieuwe werkkring
sluiten op de landelijke ontwikkelingen. De bibliotheek ontwikkelt zich tot een
maakten de opstelling van dit plan nood-
vinden in of buiten de bibliotheek.
multimediale en ICT-heavy bibliotheek. Waar mogelijk en wenselijk
zakelijk.
De impact van de bezuinigingen is groot. De
digitaliseren we de dienstverlening en zijn we online sterker aanwezig.
De gemeente gaf aan dat de bibliotheek met
uitgangspositie van de bibliotheek is stevig,
ingang van 2012 € 548.000 moet bezuinigen.
maar het zal moeilijk zijn de belangrijkste
4. De bibliotheek als ‘place to be’
In 2015 komt daar € 182.000 bij en loopt de
ambities met betrekking tot toegankelijk-
De nieuwe bibliotheek in Stad ontwikkelt zich tot een cultureel-educatief
totale bezuiniging op tot €730.000. Daarnaast
heid, waardering door de klanten en bereik,
warenhuis dat een belangrijke bijdrage levert aan het culturele klimaat en
vervallen de middelen voor de uitbreiding
overeind te houden. Het meest bedreigend
de levendigheid van het stadshart. Dat kan doordat er extra aandacht is voor
van de openstelling van Stad van 47 naar
daarvoor zijn de beperking van de openstel-
functies die dit ondersteunen: ontmoeting, debat, gaming, culturele
61 uur - € 400.000,- per jaar. Tenslotte moest
ling van Stad en de inkrimping van Buiten en
evenementen en culturele informatie.
in het reorganisatieplan rekening worden
Haven. De bibliotheek wil zich blijven inzetten
gehouden met de onzekerheden rond de
vooral de beperkingen van de openstelling zo
5. Verbreding
vergoeding in de subsidie voor de inflatie.
veel mogelijk te minimaliseren.
Maatschappelijke ontwikkelingen vragen om een intensievere samenwerking
Bezuinigingen
Geraamd is dat over de jaren 2012 tot en met
met - en dienstverlening aan het onderwijs. De bibliotheek doet dit al in de vorm van collecties en ondersteuning van leesbevordering. Daar komen (vaak digitale) informatiearrangementen bij, voor de elektronische leeromgeving
8
denieuwebibliotheek
jaarverslag 2011
9
1
Opvallend
van het primair, voortgezet, MBO, HBO en wetenschappelijk onderwijs. Media-educatie is nodig om scholieren, studenten en andere burgers te ondersteunen bij het vragen, zoeken, vinden en waarderen van informatie. Verder zetten we met lokale, regionale partners en partners in de wijk en stadsdelen in op meer samenwerking en gebruik van de bibliotheek. 6. Optimalisatie dienstverlening De optimalisatie van de dienstverlening heeft als doel verhoging van de klantwaarde. Dit is de uitkomst van een breuk met als teller de kosten voor de klant (tarieven, bijkomende kosten en inspanningen) en als noemer de (door de klant ervaren) opbrengst. 7. Optimalisatie organisatie Dit strategische doel is een uitvloeisel van de zes voorafgaande punten: ‘structure follows strategy’. De strategische keuzes voor het programma en de functies van de bibliotheek bepalen hoe de organisatie eruit ziet, wordt bestuurd en over welke competenties medewerkers moeten beschikken. De strategische thema’s vragen om de voortzetting van beleid: versterking van de innovatiekracht, van de klant- en resultaatgerichtheid, en van specifieke competenties op gebieden als marketing, programmering en onderwijs. In 2012 wordt een nieuw beleidsplan opgesteld.
10
denieuwebibliotheek
2
3
Resultaten
De nieuwe bibliotheek laat in 2011 wederom goede cijfers zien. Het aantal leden steeg, evenals het aantal bezoekers en het aantal uitleningen. Bibliotheek Buiten laat een lichte daling in de cijfers zien, die vooral te wijten lijkt aan de bouwwerkzaamheden daar. De bezoekcijfers van de website stabiliseren zich na de opening van het nieuwe pand in Stad in 2010.
Ontwikkelingen in …
Stad
tegen de bezuinigingen aan.
Ook al is het nieuwe gebouw in Stad al weer
Los van deze zaken, liepen ook de evene-
bijna twee jaar in gebruik, toch blijven we
menten in bibliotheek Buiten gewoon door.
de vinger aan de pols houden waar het gaat
Er werd twee keer een boekverkoop geor-
om de mening van onze klanten. Zo liet de
ganiseerd en er waren diverse knutselactivi-
Omdat als gevolg van de bezuinigingen de
sen opvallend, in het bijzonder de studiecel-
vindbaarheid van bepaalde media te wen-
teiten voor kinderen en volwassenen. Vooral
openstelling van de bibliotheken in Haven
len. Veel middelbare scholieren en studenten
sen over. De inrichting en bewegwijzering,
het kerstknutselen werd druk bezocht.
en Buiten wordt beperkt, is de verwachting
van Windesheim Flevoland en andere vor-
voornamelijk op de vierde verdieping, werd
dat deze trend van lichte daling zich door-
men van hoger onderwijs maken intensief
aangepast. Ook kwamen er dertig extra werk-
Haven
zet, tot de opening van de nieuwe biblio-
gebruik van de faciliteiten van de nieuwe
plekken bij voor studenten en zzp’ers die
Wat er in 2011 in bibliotheek Buiten gebeur-
theken in Buiten (2012) en Haven (2013 of
bibliotheek. Dagelijks om klokslag 10.00 uur
vaak in de bibliotheek studeren en werken.
de, kan in grote lijnen doorgezet worden
2014).
stormen studenten de bibliotheek binnen
Tot slot was er veel aandacht voor de stoe-
naar bibliotheek Haven. Ook daar stonden de
In Stad is de populariteit van de studieplaat-
om zo snel mogelijk een plekje te vinden.
len in de nieuwe zaal. Daar waren veel klach-
bezuinigingen centraal: blijft Haven bestaan
ten over. Begin november was het zover:
en zo ja, voor hoeveel uur en in welke vorm?
nieuwe, comfortabelere stoelen, waarmee
In Haven werd door één van de trouwste
het nog meer ontspannen kijken is naar films
bezoekers een handtekeningenactie gestart,
en voorstellingen.
waaraan ook de winkeliersvereniging mee-
Stad Leners Bezoekers Uitleningen
2011 2010 44.431 800.701 1.175.699
Buiten
43.707 683.331 1.103.185
Buiten Leners Bezoekers Uitleningen
14.805 15.133 145.343 152.249 382.310 392.870
Haven Leners Bezoekers Uitleningen
Website
7.852 7.736 101.971 107.609 189.961 188.849 275.266
298.955
deed. Ook voor deze groep is het van belang dat de bibliotheek in Haven blijft, want ze
2011 was het jaar van de bezuinigingen. Bleef
trekt mensen en dus klanten aan. Veel men-
bibliotheek Buiten bestaan en zo ja: in welke
sen combineren bibliotheekbezoek met de
vorm en voor hoeveel uur? Parallel daaraan
dagelijkse boodschappen. Tegen het eind van
liep ook nog de mogelijke verhuizing naar het
het jaar was er duidelijkheid over het aantal
nieuwe Blok 7, inmiddels Extravert genaamd.
openingsuren en de omvang van de collectie
Voor het einde van het jaar kwam er duide-
in de komende jaren. Gedurende het jaar is
lijkheid: bibliotheek Buiten blijft open en er
ook gesproken over de eventuele verhuizing
zal in 2012 een verhuizing plaatsvinden naar
naar Corrosia! in 2013 of 2014. Daarover is
het nieuwe pand. De bezuinigingen die ook
nog steeds geen besluit genomen. Er vinden
de bibliotheken raakten, waren aanleiding
nog wel altijd gesprekken plaats en hopelijk
voor een handtekeningenactie, die in Haven
brengt 2012 meer duidelijkheid.
gestart werd en daarna ook in Buiten draag-
Ook in bibliotheek Haven liepen de activitei-
vlak vond. De avonden op het gemeentehuis
ten gewoon door. Er waren twee succesvolle
bij de politieke markt, waar niet alleen leden
boekverkopen, workshops en trainingen, zo-
van de bibliotheek bij aanwezig waren, maar
wel voor kinderen als voor volwassenen.
ook personeel, gaven duidelijk de weerstand
12
denieuwebibliotheek
jaarverslag 2011
13
4
Educatie
Mediawijsheid
Project ‘Klik met Digitaal’
lijke sprong binnen Educatie. Zo werd een
netWijs in de wijk’ georganiseerd. De cur-
internetwijslijn ontwikkeld voor alle klassen
sus is in samenwerking met de gemeente
van het vmbo tot en met gymnasium die
en Stichting De Schoor ontwikkeld en aange-
werd uitgezet op de scholen. De Week van de
boden aan bewoners van zogenaamde 40+
Mediawijsheid, eind november, werd druk
wijken. Dit zijn Kruidenwijk, Staatsliedenwijk,
bezocht; een flink aantal workshops zat vol.
Stedenwijk en het centrum van Almere Stad.
Ook vragen de scholen voor het voortgezet
De cursus is vijf keer gegeven en er hebben
onderwijs steeds meer projecten aan op het
vijftig deelnemers aan meegedaan. De leef-
gebied van mediawijs en internetwijs. In 2011
tijd van de deelnemers lag tussen de 35 en 80
werden er workshops gegeven voor 26 klas-
jaar. Alle deelnemers hebben zich tijdens zes
sen. De workshops werden meestal in de
ochtenden verdiept in de nieuwste ontwik-
nieuwe bibliotheek gegeven en wanneer dat
kelingen op het gebied van web 2.0 toepas-
niet mogelijk was op de scholen zelf.
singen, zoals het gebruik van Google, sociale
Mediawijsheid maakte in 2011 een behoor-
Zomerlezen Educatie is voortdurend op zoek naar belangrijke ontwikkelingen in het lezen op school
14
denieuwebibliotheek
In 2011 heeft Educatie de workshop ‘Inter-
netwerken (Hyves en Facebook), het bewerken van foto’s en Twitter. Na afloop ontvingen alle deelnemers een certificaat.
en thuis. Afgelopen jaar werd het fenomeen
Nieuwe cultuurcoach
‘zomerdip’ ontdekt. Wat blijkt: als kinderen
De cultuurcoach van de nieuwe bibliotheek
die het lezen nog niet helemaal onder de
heeft een aantal educatieve programma’s ge-
knie hebben, gedurende de zomervakantie
schreven rondom boeken. Met basisscholen
niet lezen, zakken ze vaak één of zelfs twee
overlegt zij welke leeftijdsgroep een ‘injec-
AVI-niveaus. Zelfs in de aansluiting met het
tie’ nodig heeft op het gebied van lezen en
voortgezet onderwijs is dat aangetoond. Om
taal. In de programma’s komen veel zaken
deze terugval tegen te gaan, zijn twee acti-
aan de orde die het taal- en leesonderwijs
viteiten ontwikkeld: de zomerleestasjes en
ondersteunen. Zo wordt de woordenschat
de strippenkaart. In de zomerleestasjes zit-
vergroot, leren kinderen gedachten en fanta-
ten nieuwe jeugdboeken die geschikt zijn
sieën onder woorden te brengen en er wordt
om voor te lezen in de klas. Omdat veel leer-
voorgelezen door kinderen, aan kinderen.
krachten zich niet bezig houden met nieuw
Kinderen ervaren dat in boeken alles kan en
verschenen boeken, is het, als ze zo’n tasje
alles mag; een lieveheersbeestje dat een oli-
lenen, echt een verrassing. Er is dan ook veel
fant redt uit de modder, een meisje dat voor
gebruik van gemaakt.
haar spreekbeurt een wild zwijn mee naar
jaarverslag 2011
15
4
Educatie
school neemt. Er wordt gespeeld met taal en
vang, waarbij ook hier de bibliotheken een
kinderen worden nieuwsgierig gemaakt. Er
centrale rol vervullen. Het doel van Boek-
wordt veel plezier beleefd aan de activiteiten
Start in de Kinderopvang is om kinderen in
rondom de boeken.
de leeftijd van nul tot vier jaar, hun ouders en
BoekStart in de kinderopvang
pedagogisch medewerkers via de kinderopvang intensief met boeken en het lezen
Sinds maart 2011 krijgt elke baby in Almere
daarvan in aanraking te brengen. Dat ge-
bij de geboorteaangifte op het stadhuis een
beurt voornamelijk door hen te binden aan
waardebon om een BoekStart-koffertje en
de bibliotheek en de relatie tussen kinderop-
een gratis lidmaatschap voor de bibliotheek
vang en bibliotheek te versterken. Praktisch
op te komen halen. Stichting Lezen en het
gezien betekent dit dat de kinderdagverblij-
Sectorinstituut Openbare Bibliotheken coör-
ven door de bibliotheek ondersteund wor-
dineren BoekStart landelijk, in opdracht van
den bij het vernieuwen van de collectie en de
het Ministerie van OCW onder de noemer
leesomgeving, voorleesactiviteiten, ouder-
Kunst van Lezen. BoekStart wordt op strate-
betrokkenheid en voorleesbeleid. Per vesti-
gisch, beleidsmatig en op uitvoerend niveau
ging wordt een voorleescoördinator opge-
ingezet op het terrein van lees- en taalbevor-
leid. De bibliotheek verzorgt deze scholing. In
dering voor nul tot vier jaar.
Almere nemen vijf vestigingen van twee
Tijdens de implementatie van BoekStart voor
grote organisaties, La Luna en UK, deel
baby’s vonden de voorbereidingen al plaats
aan het project.
voor het vervolg, BoekStart in de kinderop-
16
denieuwebibliotheek
5
Ontwikkeling en programmering
De voorstellingen, evenementen, tentoonstellingen en films trokken dit jaar beduidend meer bezoekers dan in het voorgaande jaar. Iets meer dan een kwart van de bezoekers is geen lid van de bibliotheek, maar weet de evenementen wel te waarderen.
worden goed ontvangen door de bezoekers.
2011 is het Biebpanel vier keer geraadpleegd.
De vrijdagavondvoorstellingen blijven een
Een van deze onderzoeken bracht de totale
zorgenkindje. Het debat is verplaatst naar
dienstverlening in beeld. De waardering
de woensdag, omdat de vrijdag toch niet
daarvoor is gestegen naar een 8,2. De vind-
Film
was een acht. Hoog was ook de waarde-
geschikt bleek. Meer samenwerking met
baarheid van materialen blijft een aandachts-
Volkskrantlezers stelden in 2011 een Top 100
ring voor de cursussen natuurfotografie en
Windesheim in 2012 en een kortingsactie
punt. Een ander onderzoek betrof de digitale
samen van de beste films. Van de beste twin-
computer en internet voor beginners, waar
voor de studenten moeten resulteren in meer
bibliotheek, met daarbij extra aandacht voor
tig films had de nieuwe bibliotheek er twaalf
veel senioren op af kwamen. Bij de work-
bezoekers voor de vrijdag.
de website. De uitkomsten leverden direct al
geprogrammeerd. Er kwamen zo’n 3.300 film-
shops viel het maken van een kerstdecora-
fans. Mei (Haar naam was Sarah) en september
tie zeer in de smaak. Grote namen als Hans
Marktonderzoek
(Black Butterflies en The King’s speech)
Dorrestein, Jan Mulder, Connie Palmen en
Jaarlijks onderzoekt de nieuwe bibliotheek
onderzoeken uit. Zo was er aandacht voor
waren topmaanden.
Ronald Giphart trokken extra bezoekers naar
onder klanten en niet-klanten wat zij van de
‘Welke klant is uw Koningin’ die in beeld
de lezingen.
bibliotheek en haar diensten en producten
bracht waar onze (potentiële) klanten zitten.
De workshops voor kinderen werden halver-
vinden. Dit gebeurt onder andere met het
Er zijn adviezen verstrekt over klantenwer-
De tentoonstellingen in alle vestigingen kre-
wege het jaar gratis. Prioriteit had het aantal
Biebpanel, waaraan inmiddels 700 mensen
ving en klantenbinding. De nieuwe biblio-
gen een goede waardering. Uit klantenon-
bezoekers. Dit had een duidelijk effect. Bijna
deelnemen. Met de resultaten uit deze on-
theek zet de komende jaren vooral in op
derzoek blijkt dat dit onderdeel gewaardeerd
alle workshops waren volgeboekt. Overwo-
derzoeken verbetert de nieuwe bibliotheek
klantenwerving.
wordt met een 7,5. Vooral de expositie over
gen wordt om in de tweede helft van 2012
voortdurend haar diensten en producten. In
Amsterdam, die voortkwam uit de samen-
weer een kleine vergoeding te gaan vragen.
Evenementen
werking met het stadsarchief Amsterdam, leverde veel bezoekers op, ook van buiten
Voorstellingen
Almere.
In 2011 zijn we doorgegaan op de ingeslagen
Een nieuw onderdeel in de programmering
weg van 2010. Vooral op communicatie ge-
was dit jaar de maandelijkse informatie-
bied ligt er een uitdaging. Uit de manier van
markt. Door samenwerking met het bedrijfs-
communiceren is gebleken dat vooral de om-
leven ontstaat een levendige marktplaats
schrijving van de voorstelling de doorslag
met stands waar bezoekers kennis kunnen
geeft voor de bezoekers. Het moet vooral
maken met diensten en producten, telkens
blijheid en vrolijkheid uitstralen. Zodra een
binnen een ander thema. Uiteraard wordt
naam zoals Rembrandt wordt genoemd in
een directe link gelegd naar de collectie.
een tekst, denken mensen dat de voorstel-
De workshops, lezingen en cursussen kregen
ling moeilijk of zwaar is en komen ze niet.
meer bekendheid, deelnemers en waarde-
Daar ligt een duidelijke taak. De zondagvoor-
ring. Ruim driekwart van de bezoekers is erg
stellingen zijn met steeds grotere regelmaat
tevreden over de inhoud van de program-
uitverkocht.
mering. Het gemiddelde cijfer dat zij gaven
De voorstellingen zijn van goede kwaliteit en
18
denieuwebibliotheek
jaarverslag 2011
aanpassingen op aan de website. Naast het Biebpanel voert de bibliotheek ook bredere
19
6
Informatienetwerk
Voor Plusbibliotheek Flevoland was 2011 weer een bijzonder actief jaar. Een paar opvallende zaken.
voorjaar van 2011. Verder gaf de cursus aan-
neren op RSS-feeds met nieuws-, agenda-
leiding om ook een Lelystadse variant te ont-
berichten en aanwinsten op het gebied van
wikkelen. Deze cursus ‘Leren van Lelystad’
‘New towns’ en ‘Watermanagement’.
werd in het najaar van 2011 uitgevoerd in
Digitale etalage Water
geboden vorm van infotainment zeer hoog.
de bibliotheek van Lelystad. De cursus werd
Provincie Flevoland
Naast de collectie ‘New towns’ profileert
Naast een vast publiek, trokken de avonden
mogelijk gemaakt door een financiële bij-
Plusbibliotheek Flevoland wordt mede moge-
Plusbibliotheek Flevoland zich ook met een
ook bezoekers die uitsluitend voor het gebo-
drage van de gemeente Lelystad en de inzet
lijk gemaakt met financiële steun van de pro-
collectie op het gebied van ‘Watermanage-
den onderwerp kwamen. Onder het genot
van de Stichting Architectuur, Landschap en
vincie Flevoland. Onder druk van bezuinigin-
ment’. Dit doet de Almeerse bibliotheek in
van een drankje kan iedereen met onderzoe-
Stedenbouw uit Lelystad. Ook hier volgden
gen heeft de provincie besloten deze steun
samenwerking met de Zeeuwse Bibliotheek.
kers in gesprek en debat gaan. In samenwer-
bijna vijftig cursisten deze zesdelige cursus.
met ingang van 2014 te beëindigen. Wanneer
Concreet leidde dit tot een gezamenlijk lan-
king met de Kunstlinie werd bovendien elke
delijk project voor de ontwikkeling van digi-
avond muziek gemaakt door Almeerse talen-
Flevolands erfgoed
tale etalages. De nieuwe bibliotheek en de
ten en arrivées. KennisCafé Almere is een
Eerder organiseerden Plusbibliotheek Flevo-
steun zullen de activiteiten en de dienstverle-
Zeeuwse Bibliotheek zijn de enige biblio-
samenwerkingsverband
Windesheim
land samen met bureau Archeologie van de
ning van de plusbibliotheek met ingang van
theken die rond het thema water binnen dit
Flevoland, de Open Universiteit en Plus-
gemeente Almere vier keer de succesvolle
die datum grotendeels komen te vervallen.
project samen één digitale etalage ontwik-
bibliotheek Flevoland.
cursus ‘Spitten in de polder’. Veel cursisten
Daarmee komt een einde aan de enige open-
vroegen om een vervolg. Daarom hebben
bare dienstverlener in de provincie Flevoland
beide partners in 2011 besloten een vervolg
op het gebied van informatiediensten voor hoger opgeleiden.
kelen. In april 2011 werden de eerste resulta-
van
Plusbibliotheek Flevoland geen oplossing vindt voor het wegvallen van deze financiële
ten van de digitale etalage voor het publiek
Open Universiteit
zichtbaar. In de loop der tijd komen er nieuwe
In 2010 opende de Open Universiteit in de
aan te bieden in de vorm van losse activitei-
digitale etalages bij en ontwikkelen bestaan-
nieuwe
studiecentrum.
ten. In dit kader is in het najaar van 2011 in
de etalages zich verder. Een bijzonder project
Wekelijks is er spreekuur waar studenten
samenwerking met het FlevoLandschap een
Europe Direct
vanwege de samenwerking en de verbinding
met alle vragen terecht kunnen. De studie-
excursie georganiseerd naar werelderfgoed
Het Europe Direct Informatiepunt, gevestigd
met landelijke digitale vernieuwingen onder
collectie is in 2011 opgenomen in de bibli-
Schokland. Onder leiding van zeer deskun-
op de vierde etage van de centrale biblio-
de vlag van bibliotheek.nl:
otheekcatalogus en maakt deel uit van de
dige gidsen werden de vijftig deelnemers
theek, heeft als belangrijkste taak Europese
www.digitale-etalages.nl.
collectie van het Stadstudiecentrum. Ook de
ingewijd in de geschiedenis van Schokland.
informatie beschikbaar te stellen voor het al-
KennisCafé Almere KennisCafé Almere startte in 2010 en lijkt in
bibliotheek
een
Open Universiteit organiseert minimaal een keer per maand workshops in de bibliotheek.
2011 een vaste plek te hebben veroverd in
Leren van Almere en Lelystad
het educatief-culturele aanbod van de nieu-
Actuele berichtgeving: Facebook, YouTube, Twitter en RSS
gemene publiek. Dit publiek heeft belangstelling voor onderwerpen die in het dagelijkse leven een belangrijke rol spelen. De meeste
Alle nieuws en agendaberichten van Plus-
vragen die wij krijgen gaan ook over deze on-
Samen met het International New Town In-
bibliotheek Flevoland zijn ook te volgen via
derwerpen. In 2011 is onder andere aandacht
we bibliotheek en Almere. Ook afgelopen
stitute heeft Plusbibliotheek Flevoland in het
Twitter. Zie http://twitter.com/wsfflevoland.
besteed aan het Europees jaar van het vrijwil-
jaar organiseerden we acht avonden, waar
najaar van 2010 de cursus ‘Leren van Almere’
Daarnaast kunnen bezoekers van de website
ligerswerk, de economische situatie binnen
24 wetenschappers te gast waren die spra-
georganiseerd. De cursus was zeer succes-
www.plusbibliotheekflevoland.nl zich abon-
de Europese Unie, 9 mei (dag van Europa) en
ken over hun onderzoek en hun drijfveren.
vol en werd door de cursisten hoog gewaar-
Ongeveer 450 bezoekers waardeerden de
deerd. Een reden om deze te herhalen in het
20
denieuwebibliotheek
jaarverslag 2011
21
6
Informatienetwerk
de verschillende culturen binnen Europa.
0,8 naar 1,6 procent. Geen indrukwekkende
Bibliotheek.nl lanceerde in samenwerking
met titels uit de bibliotheek van DBNL. Leden
Enkele hoogtepunten waren de lezing van
hoeveelheid. Maar het aantal Nederlands-
met de Digitale Bibliotheek van de Neder-
van Openbare Bibliotheken zullen in 2012 ook
Jaap Scholten over het verschil tussen wo-
talige e-Booktitels is nog steeds relatief klein
landse Letteren (www.dbnl.org) de e-Books
kennis kunnen gaan maken met ‘streaming e-
nen en leven in Hongarije en Nederland, de
en de prijs van het e-Book is hier nog behoor-
eregalerij, een app voor smartphones, waar-
Books’, via de website
deelname aan het KennisCafé over geld en de
lijk hoog.
op 25 klassiekers uit de Nederlandse litera-
www.publiclibraryonline.com.
fotowedstrijd over Europa en architectuur.
Voor de openbare bibliotheken Nederland
tuur gelezen kunnen worden. In 2012 wordt
Europe Direct is onderdeel van een landelijk
was 2011 een jaar waarin niet gebeurde waar-
de inhoud van deze app verder uitgebreid
netwerk waarbinnen ook gezamenlijk acti-
op wel werd gehoopt: een collectieve rege-
viteiten worden georganiseerd, zoals deel-
ling voor het leenrecht op e-Books, die het
name aan grote beurzen en evenementen. In
mogelijk zou maken een veel grotere collec-
2011 nam Europe Direct deel aan de emigra-
tie e-Books aan te bieden dan nu het geval is.
tiebeurs en aan ‘Youth on the move’ in Den
Onderhandelingen die gevoerd werden tus-
Haag.
sen NBD|Biblion en de Stuurgroep e-Books
Digitale ontwikkelingen
van Stichting Bibliotheek.nl enerzijds en de uitgevers anderzijds, leverden niets op.
2011 Het jaar van het e-Book en de tablet-
Slechts een handvol kleine uitgeverijen stelt
computer.
e-Books ter beschikking aan bibliotheken.
In 2010 lanceerde Apple de iPad. Het bestu-
De manier waarop openbare bibliotheken
ringssysteem Android zorgde in het afge-
hun e-Books aan leden aanbieden, verbeter-
lopen jaar voor concurrentie waarmee de
de in 2011. Nog steeds zijn we afhankelijk van
tabletcomputer definitief doorbrak. Aan het
een Amerikaanse aanbieder. Maar halver-
eind van het jaar had zo’n twaalf procent van
wege het jaar werd de niet meer onderhou-
de Nederlandse huishoudens zo’n tablet.
den website Netlibrary overgenomen door
Zoals verwacht werd ook het aanbod van e-
Ebscohost, waarmee er een prettiger web-
Readers in 2011 groter en vooral goedkoper.
site voor het publiek kwam. De inhoud ervan
Dat betekende een kleine revolutie in mobiel
bestaat uit 457 Nederlandstalige e-Books en
computergebruik en het lezen van e-Books.
348 e-Audiobooks.
Goed nieuws voor de uitgevers van deze
Dat er in Almere veel interesse is voor de
digitale boeken. In de Verenigde Staten ver-
e-Books blijkt uit de gebruikscijfers van het
drievoudigde het marktaandeel van 5% naar
laatste half jaar. Er werden in zes maanden
16%. In Nederland verdubbelde de omzet van
tijd ruim 1.300 boeken gedownload. Stichting
22
denieuwebibliotheek
jaarverslag 2011
23
7
Organisatie
Collectie
De bezuinigingen in 2011 hadden vrijwel geen invloed op het collectiebudget. De beoogde
Stad
in geringere omvang, van de bibliotheken in
periodieke boekverkopen teruggebracht zijn
Haven en Buiten leidde behalve tot commo-
tot één keer in Stad en twee keer in
tie ook tot herziene streefgetallen voor die
Haven en Buiten. De totaalopbrengst was iets
collecties. Beide collecties gaan in periode
boven de begrote € 30.000,-. In Buiten en
2012-2014 fors in omvang terug. Vanwege de
Haven worden met ingang van 2012 ook
verhuizing in Buiten medio 2012 is eind 2011
permanent afgeschreven boeken verkocht.
een deel van de collectie.
Accenten in de collectie
een
dusdanig
succes
dat
de
Ondernemingsraad (OR) De Ondernemingsraad heeft een drukke en spannende tijd achter de rug. Door de
Vanwege de toenemende vraag is ex-
bezuinigingen kwam er een reorganisa-
tra aangeschaft op de onderdelen blu-ray,
tieplan waar de OR advies over moest uit-
dvd speelfilms en games. Daisy-roms (een
brengen. Om een goed advies uit te kunnen
gesproken boek, bestemd voor mensen
brengen, heeft de OR een aantal trainings-
met een leesbeperking) echter zijn wei-
dagen gevolgd. Door de reorganisatie zijn
nig geleend; reden om deze collectie in
de verkiezingen uitgesteld tot december
Haven op te heffen en in Buiten te beper-
2011, zodat de oude OR het reorganisatie-
ken tot de jeugdcollectie. De Versafdeling
traject 2011 af kon maken. In januari 2012
in bibliotheek Stad werd opgeheven en de
startte een nieuwe OR, met daarin zeven le-
materialen zijn teruggezet in andere, oor-
den, waarvan vier nieuwe.
spronkelijke, collectieonderdelen.
Uitleenfrequentie
denieuwebibliotheek
De permanente boekverkoop is vooral in
sluiting, later omgezet in het voortbestaan
al daadwerkelijk gestart met de sanering van
24
Boekverkoop
Human Resources (HR) Per 31 december 2011 waren er 144 mede-
De uitleenfrequentie - het aantal keren dat
werkers in dienst, waarvan 21 mannen en
een titel gemiddeld uitgeleend wordt in een
123 vrouwen. Ten opzichte van 2010 is dit een
jaar - was gesteld op 6.6. In de praktijk kwa-
daling van zes medewerkers. Het ziektever-
men we uit op 6.1. Vooral in Buiten zorgden
zuimpercentage in 2011 bedroeg 5,46%. Dit
de bouwactiviteiten voor een terugloop in
is een stijging van bijna 1% ten opzichte van
bezoekers en uitleningen.
2010 (4,47%).
jaarverslag 2011
25
7
Organisatie
8
Financiën
Balans per 31 december 2011 na resultaatbestemming. Activa
€ Passiva
Audit de nieuwe bibliotheek
Voor onderstaande speerpunten is de maxi-
Materiële vaste activa
Op 9 juni 2011 vond er een certificeringsaudit
male score behaald:
plaats. De resultaten hiervan hebben geleid
-
Kennis en Informatie
Inventaris en inrichting 676.825 Weerstandsvermogen Computerapparatuur 385.159
tot een certificaat voor de komende vier jaar.
-
Ontwikkeling en Educatie
Verder is de bibliotheek beoordeeld aan de
-
Kunst en Cultuur
hand van enkele speerpunten. Die geven de
-
Lezen en Literatuur
nieuwe bibliotheek de mogelijkheid te laten
Aan het speerpunt ‘Ontmoeting en Debat’
zien op welke gebieden wij ons profileren.
wordt de komende jaren nog gewerkt.
€
Eigen vermogen 1.471.574
Totaal 1.061.984 Voorzieningen Reorganisatievoorziening 481.700 Onderhoudsvoorziening 151.447 Vorderingen Totaal 633.147 Debiteuren 194.274 Omzetbelasting 230.219 Langlopende schulden Overige vorderingen 36.445 Lening Rabobank 495.000 Overlopende activa 229.651 Gemeente Almere 209.800 Kortlopende schulden Totaal 900.389 Schulden aan leveranciers 854.354 Belastingen, Soc. verz., pensioenfonds 152.110 Overlopende passiva 1.251.377 Liquide middelen 2.895.189 Totaal 2.257.841
Totaal activa
4.857.562
Totaal passiva
4.857.562
Exploitatierekening 2011 Baten Subsidie inkomsten Subsidie tbv projecten Sociaal statuut Gebruikersinkomsten Overige bedrijfsopbrengsten
Totaal baten
€ 9.334.696 390.197 24.860 1.034.793 299.690
11.084.236
Lasten Personeelskosten 4.999.038 Afschrijvingen materiële vaste activa 418.657 Huisvestingskosten 3.424.808 Aankoop, vervanging en bewerking media 1.049.739 Organisatie en bestuurskosten 251.859 Administratie en overige kosten 425.670 Specifieke kosten 467.298
Totaal lasten
11.037.069
Bedrijfsresultaat 47.167 Financiële baten en lasten
13.924
Resultaat uit gewone bedrijfsuitoefening 61.091
26
denieuwebibliotheek
jaarverslag 2011
27
95
Raad van Toezicht
Raad van Toezicht
Naam Functie Benoemd tot Herbenoembaar (Neven)functies
Henk Smeeman
Ned. Heidemaatschappij afd. Flevoland, voorzitter De Witte Olifant,
Ter informatie en advies kwamen aan de orde:
voorzitter Casla Almere, bestuur St. Stad en Natuur, bestuur LaMère
-
Sociaal jaarverslag 2010;
Festival, advies
-
De kwartaalrapportages;
-
De directieverslagen;
-
Medewerkerstevredenheidsonderzoek;
-
Aanvraag budgetsubsidie 2012;
De Raad van Toezicht vergaderde in 2011 zes keer. Conform de statuten gaf de raad goedkeuring aan de volgende stukken: - Jaarrekening, accountantsverklaring en jaarverslag 2010; -
Begroting 2011.
- Het convenant tussen de bibliotheken Almere en Flevomeer en het Servicecentrum Flevolandse Bibliotheken;
Algemeen lid oktober 2012 oktober 2016 Naturisten Federatie Nederland, voorzitter VVD Almere, voorzitter Kon.
Naam Functie Benoemd tot Herbenoembaar (Neven)functies
Mithra Nouri
Naam Functie Benoemd tot Herbenoembaar (Neven)functies
Willy van der Most
Han Lammers Leerstoel Almere, International New Towns Institute
Almere en Bond Heemschut Flevoland
Naam Functie Benoemd tot Herbenoembaar (Neven)functies
Chris Wiersma
Algemeen lid december 2013 december 2017 Zelfstandig ondernemer
- Scenario’s voor de opvang van gemeentelijke bezuinigingen; - Het bestuurlijke overleg met de wethouder van Cultuur; - De afronding van de zelfevaluatie van de Raad van Toezicht en van de samenwerking met de directeur/bestuurder; - Vanzelfsprekend kregen de bezuinigingen op de bibliotheken veel aandacht van de Raad. De samenstelling per 31 december 2010:
Naam Functie Benoemd tot Herbenoembaar (Neven)functies
Algemeen lid december 2013 december 2017 Plaatsvervangend directeur Nieuw Land, bestuurslid Cultuurspoor,
Ron Müller Voorzitter januari 2011 januari 2015 Senior accountmanager Accounting Plaza
Raad van Bestuur / directeur december 2013 december 2017 Lid van het bestuur van de Vereniging van Openbare Bibliotheken (VOB),
Naam Functie Benoemd tot Herbenoembaar (Neven)functies
Riekus Hatzmann
lid van de commissie Strategie en Public Affairs van de VOB, voorzitter
Algemeen lid
van het provinciaal directieoverleg Flevolandse bibliotheken (PDO),
september 2012
lid van het dagelijks bestuur van de stichting bibliotheken met
september 2016
Wetenschappelijke Steunfunctie, lid van de Stuurgroep Gemeenschap-
Director Sales & Business Development, Atos Origin Nevenfuncties: RvT
pelijke Informatie Infrastructuur (GII), voorzitter van de Stichting Directie-
Stichting Almeerse Scholengroep ASG, RvT Stichting Entrada, RvT
overleg Culturele instellingen Almere (DOCA)
Stichting Algemeen Bijzonder Voortgezet Onderwijs (ABVO)
28
denieuwebibliotheek
jaarverslag 2011
29
9
Raad van Toezicht
Profiel De werving van nieuwe leden was gebaseerd op het onderstaande, in 2008 vastgestelde, profiel:
Samenstelling - gestreefd wordt naar een evenwichtige verdeling in leeftijd, met de wens dat tenminste één lid jonger is dan 40 jaar; -
geen van de leden is ouder dan 70 jaar;
- minimaal twee vrouwen en twee mannen hebben zitting in de Raad; - minimaal vier leden wonen in de gemeente Almere; - bij voorkeur zijn minimaal twee leden in hun eerste zittingstermijn.
Algemene kwaliteiten - elk lid moet affiniteit hebben met de bibliotheek; - elk lid moet beschikken over een helikopterview; - de leden hebben de ambities en kwaliteiten voor een toezichthoudende en adviserende rol.
Specifieke kwaliteiten In de Raad zijn de volgende specifieke kwaliteiten vertegenwoordigd: -
een relatienetwerk binnen Almere;
-
financiële kennis en ervaring;
-
kennis en ervaring m.b.t. ICT;
- kennis en relatienetwerk betreffende cultuur, onderwijs, retail, zorg; - ervaring op het gebied van bedrijfsvoering en marketing; - kennis en ervaring op het gebied van sociale en personeelsvraagstukken.
Specifieke kwaliteiten van de voorzitter - de bibliotheek extern kunnen vertegenwoordigen; -
beschikken over bindende kwaliteiten;
-
onderhandelingservaring;
-
financieel inzicht;
-
sparringpartner voor de directeur.
30
denieuwebibliotheek
jaarverslag 2011
31
Colofon Management Directeur: Chris Wiersma Manager Bedrijfsvoering: Michiel van den Bos Manager Human Resources: Joke van Oort - van Emst
Ondernemingsraad Voorzitter: Polly Rademaker Vice-voorzitter: Corrie Stokhof Secretaris: Ingrid Verwer Vice-Secretaris: Hellen de Meijer Leden: Brenda Gagel, Trees Westerhuis, Ania ter Haar
Samenstelling en eindredactie jaarverslag Nynke Stoffers
Vormgeving en lay-out Sylvia Dreuning
Fotografie Wim Ruigrok, Marieke Breed, e.a.
Oplage Alleen digitale publicatie
denieuwebibliotheek bedankt haar sponsors: Leaseplan – Founder Rabobank Almere – Official Supplier Unet – Official Supplier
Contact
[email protected] 036-548 60 44 www.denieuwebibliotheek.nl
Relevante websites www.jonginalmere.nl www.plusbibliotheekflevoland.nl www.uitinalmere.nl
32
denieuwebibliotheek
denieuwebibliotheek Postbus 10284 1301 AG Almere Almere Stad Stadhuisplein 101 1315 XC Almere Stad Almere Haven Schoolstraat 36 1354 HP Almere Haven Almere Buiten Noordeinde 76 1334 BA Almere Buiten Tel 036-548 60 00
[email protected] www.denieuwebibliotheek.nl
