INHOUD Voorwoord in het kort 5 1 Dit is Humana 6 2 Organisatie 7

JAARVERSLAG 2010

INHOUD Voorwoord 2010 in het kort 1 Dit is Humana 2 Organisatie

4 5 6 7

2.1 De mensen van Humana

7

2.2 Samenwerkingsverbanden

8

2.3 Humana International

8 9

2.4 Werkwijze van projecten

3. Humana verantwoord 4. Risico management 5. Positie van Humana 6. Een terugblik op 2010

11 15 18 20

6.1 Textiel inzamelen

20

6.2 Planning en Logistiek

21

6.3 Verkoop/inkoop van kleding

22

6.4 Fondsenwerving in Natura

23

6.5 Fondsenwerving en Programmamanagement

24

6.6 PR en Communicatie

41

6.7 Personeelszaken

43

7. Financieel verslag

45

Accountantsverklaring

52

8. Humana kijkt vooruit

54

8.1 Leerpunten uit 2010

54

8.2 Strategie voor 2011

54

Verantwoordingsverklaring Colofon

59 63

Jaarverslag 2010

3

VOORWOORD Namens het bestuur van Humana beveel ik de lezing van dit jaarverslag van harte aan. Daarin wordt de gang van zaken beschreven en verantwoording afgelegd voor het gevoerde beleid en de besteding van de ontvangen donaties, fondsen en subsidies. De door Humana gesteunde projecten krijgen hierbij uitvoerig de aandacht. Opsplitsing van Stichting Humana Per 15 maart 2010 heeft Humana de splitsing in Stichting Humana en Stichting Humana People to People kunnen doorvoeren. Daartoe was in 2009 besloten. Door de opsplitsing kunnen zoveel mogelijk gelden en goederen fiscaal vrij aan de goede doelen worden besteed. De werkzaamheden binnen Stichting Humana zijn vrijwel uitsluitend gericht op het inzamelen en de verkoop van kleding en schoenen. De overige fondsenwerving loopt in beginsel via Stichting Humana People to People. De twee stichtingen zijn onverbrekelijk met elkaar verbonden. De stichtingen hebben dezelfde directie en hetzelfde bestuur. De jaarrekeningen worden geconsolideerd. Alle donaties lopen via Stichting Humana People to People. Dat geldt ook voor de door Stichting Humana verworven gelden en de niet voor verkoop bestemde kleding en goederen.

Indien in dit jaarverslag verder over Humana wordt gesproken, wordt gedoeld op beide stichtingen. Humana bereikt mensen Humana is er zeer veel aan gelegen om ervoor te zorgen dat de door haar beschikbaar gestelde fondsen ook daadwerkelijk de mensen bereikt, die de ondersteuning nodig hebben. Deze doelstelling weet Humana te bereiken door alle donaties rechtstreeks over te maken naar de gesteunde projecten en gelijktijdig door een nauwgezette en frequente monitoring en evaluatie van de projecten. Op het gebied van ontwikkelingssamenwerking is wederom samen met de partnerorganisaties van Humana in Zambia, Mozambique, Angola, Malawi en DR Congo veel goed werk ver-

Leerlingen van de Samora Moisés Machel school in Mozambique

4

Jaarverslag 2010

richt. De hulp die Humana biedt aan mensen op het platteland in die landen is dringend nodig, zeer welkom en daarnaast ook zeer doeltreffend. Dat is niet alleen vastgesteld door de medewerkers en het bestuur van Humana, maar ook door de accountants in de diverse landen. De steun wordt enorm gewaardeerd door de deelnemers aan de projecten en de mensen die bereikt worden door de projecten. Daarnaast oogsten de projecten van Humana veel lof van de diverse overheidsdiensten in die landen en andere charitatieve instellingen in de gebieden waarin Humana opereert. Nieuwe manier van fondsenwerving Het grootste deel van haar fondsen ontvangt Humana via kledinginzameling. Sedert enkele jaren ligt er ook een focus bij andere manieren van fondsenwerving. Het vaste voornemen bestaat om deze andere manieren van fondsenwerving sterk uit te breiden. In het jaarverslag vindt u ook wat dit betreft meer details. Dankzij uw donatie In de eerste plaats bedankt het bestuur alle donateurs (particulieren en bedrijven) voor hun donaties van kleding, schoenen, diverse andere goederen en financiële bijdragen. Dankzij deze donaties heeft Humana vele projecten kunnen ondersteunen in 2010. Voor de bij die projecten betrokken mensen heeft dit een duidelijk verschil kunnen maken en perspectieven kunnen openen die er voorheen niet waren. Het bestuur dankt de partnerorganisaties in Afrika voor de goede en adequate samenwerking in het afgelopen jaar. Verder een woord van dank aan de medewerkers van Humana voor hun enthousiaste inzet. De goede resultaten konden alleen door hun gezamenlijke inzet worden bereikt. Mr. F.L.J. van Wersch Voorzitter bestuur Stichting Humana/ voorzitter bestuur Stichting Humana People to People

2010 in het kort • Iets meer dan 10 miljoen kilo kleding ingezameld • Ruim 1,5 miljoen kilo kleding verscheept naar Afrika • Meer aandacht aan duurzaamheid en recycling binnen gemeenten • Gemeenten willen thans vaker betaald krijgen voor het recht om textiel in te zamelen • 100 % van de ingezamelde kleding van Humana krijgt een nieuwe bestemming • Compensatie van CO2-uitstoot die de processen rond de textielinzameling met zich mee brengen via een windenergieproject • Meer samenwerking met lokale kringloopbedrijven en re-integratie bedrijven o.a. met sociaal werkvoorzieningsbedrijf Pantar Amsterdam

• Geen toekenning door Ministerie van Buitenlandse Zaken van MFS-2 subsidie, jaarlijks twee miljoen euro aan financiële middelen voor de komende vier jaar • Gestegen naamsbekendheid van Humana is één van de redenen voor de toename van donaties in natura • Nieuwe manier van fondsenwerving door bedrijven aan te spreken met op maat gemaakte eigen projecten voor bedrijven • Lager verzuimpercentage

Bunnik, 6 april 2011 Jaarverslag 2010

5

1. DIT IS HUMANA Humana is een onafhankelijke ontwikkelingsorganisatie, die projecten ondersteunt in zuidelijk Afrika. Een belangrijk deel van haar financiën komt voort uit de kledinginzameling. Humana zamelt al bijna 25 jaar textiel in. Zij is een grote speler op deze markt. Naast de kledinginzameling zijn er nog diverse andere bronnen van inkomsten. Zo koppelt Humana Nederlandse bedrijven aan specifieke projecten en schrijft Humana overheden, en particuliere vermogensfondsen aan. Humana werkt samen met lokale partnerorganisaties die met Humana zijn aangesloten bij de Federation for Associations Connected to the International Humana People to People Movement (“de Federatie”). Visie Meer dan één derde van de wereldbevolking leeft onder de armoedegrens. Het grootste gedeelte van hen woont op het platteland. Duurzame verbetering voor deze mensen is alleen mogelijk als zij die zelf kunnen realiseren.

verbetering van de levensomstandigheden in zuidelijk Afrika. Daarbij staan zelfredzaamheid, betrokkenheid en duurzaamheid centraal. Humana besteedt continue zorg en aandacht aan de mens, de maatschappij en het milieu.

Missie Humana ondersteunt programma’s die de kansen op zelfredzaamheid vergroten. Op basis van behoeften analyses van de landen en in samenwerking met de partnerorganisaties richt Humana zich op onderwijs, plattelandsontwikkeling en HIV/AIDS preventie en counseling, hierbij staat de samenwerking met de gemeenschap centraal. Dit willen wij bereiken Het doel van Humana is om via projecten kennis en vaardigheden bij te dragen voor de ontwikkeling van de plattelandsbevolking, zodat ze zelf veranderingen in haar levensomstandigheden aanbrengen en blijvende resultaten bewerkstelligen. Humana zorgt voor een goede afstemming van opleidingen, trainingen, workshops, groepsactiviteiten en voorlichtingscampagnes op de lokale cultuur en dorpsorganisatie. Per project stelt Humana meetbare doelstellingen en monitoring procedure op om zo een goede evaluatie te kunnen maken. Identiteit Kledinginzameling is de kern van Humana. Met de opbrengst van ingezamelde kleding draagt Humana bij aan een structurele 6

Twee Zambiaanse vrouwen tonen trots hun tomatenveld

Jaarverslag 2010

2. ORGANISATIE Het bestuur is verantwoordelijk voor het beleid van Humana en houdt toezicht op de directievoering. Op het kantoor in Bunnik werken directeur Marc Vooges, stafmedewerkers en medewerkers die dagelijks bezig zijn met het inzamelen en verwerken van kleding en goederen. 2.1 De mensen bij Humana Humana zamelt gebruikte kleding en schoenen van particulieren in via bijna 1.000 kledingcontainers in meer dan 70 Nederlandse gemeenten. Daarnaast organiseert Humana enkele keren per jaar huis-aan-huis acties in bepaalde gemeenten. Het aantal plekken in gemeenten waar Humana kledingcontainers kan plaatsen is van essentieel belang. De afdeling Relatiebeheer onderhoudt de contacten met de gemeenten waar de Humana-containers staan en mogelijk te werven nieuwe gemeenten. De kledingcontainers van Humana worden door eigen medewerkers onderhouden en geledigd. De reparaties en het schilder- en schuurwerk vinden hoofdzakelijk plaats in de werkplaats in Bunnik. Humana werkt bij het legen van de containers met eigen chauffeurs en met ingehuurde vervoersbedrijven. In de opslagloods van Humana in Bunnik zuiveren en verwerken diverse medewerkers de opgehaalde kleding en textiel. De opslagloods en werkplaats vallen onder de afdeling Planning en Logistiek.

De ingezamelde textiel gaat van de container naar sorteercentra

Originele kleding - dat wil zeggen niet-gesorteerde kleding wordt verkocht aan sorteerbedrijven, waaronder Humana’s partnerorganisatie in Litouwen. In Assen is de sorteercentrale Humana Kledinghergebruik Assen BV (HKA) gevestigd. In dit bedrijf sorteren mensen met enige afstand tot de arbeidsmarkt de binnengebrachte textiel. Humana is voor 51% aandeelhouder en Alescon voor 49 %. De dagelijkse leiding bestaat uit twee personen.

nieuwe collecties minder courant zijn geworden, bedrijfskleding die vanwege een nieuw logo wordt vervangen en verouderde computers. Humana’s projectmanager zorgt voor het afwikkelen van deze donaties. Voor de bedrijven kan het van belang zijn dat de producten niet op de Europese markt terechtkomen. Bovendien is hergebruik van textiel beter voor het milieu dan vernietiging en daarom doneren bedrijven graag aan Humana. Humana is één van de weinige goede doelen organisaties met een eigen logistieke capaciteit en met rechtstreekse contacten in zuidelijk Afrika. Humana verscheept de textiel naar de partnerorganisaties in Afrika die ter plekke voor een fijnmazige distributie zorgen.

Naast de via de containers ingezamelde kleding ontvangt Humana regelmatig grote donaties van bedrijven en organisaties. Het gaat dan onder meer om partijen schoenen, die vanwege

Sinds 2007 heeft Humana een aparte afdeling Fondsenwerving en Programmamanagement. Het werven van fondsen en het toezicht op een efficiënte en effectieve besteding van de gelden

Jaarverslag 2010

7

is bij deze afdeling ondergebracht. Naast inkomsten uit de ingezamelde kleding boort Humana andere bronnen aan om meer projecten te kunnen steunen. De inkomstenbronnen van Humana zijn: • eigen fondsen uit de kledinginzameling in Nederland; • subsidies van de Nederlandse overheid; • subsidies van de Europese Unie; • gelden via particuliere fondsen; • projectsteun en donaties door bedrijven; • eventsponsoring. Tot slot zijn naast de bedrijfsleiding diverse andere afdelingen actief zoals Personeelszaken, Administratie en PR en Communicatie.

2.2 Samenwerkingsverbanden binnen Nederland Een goede samenwerking is essentieel om doelstellingen te behalen. Bij de kledinginzameling werkt Humana met gemeenten en bedrijven. Humana is aangesloten bij de Vereniging Herwinning Textiel (VHT), de brancheorganisatie voor de textielrecyclingindustrie. Op het gebied van ontwikkelingssamenwerking is Humana aangesloten bij het Netherlands Water Partnership (NWP; een netwerkorganisatie voor de Nederlandse watersector), Partos (de branchevereniging voor organisaties werkzaam in de internationale ontwikkelingssamenwerking) en de Vereniging voor Fondsenwervende Instellingen (VFI). Om op de hoogte te blijven van de laatste ontwikkelingen op het gebied van fondsenwerving en ontwikkelingssamenwerking neemt Humana deel aan discussie- en informatiebijeenkomsten.

2.3 Humana Internationaal Humana is lid van de Federation for Associations Connected to the International Humana People to People Movement (“de Federatie”). Dit is een netwerk van onafhankelijke organisaties. De 8

Kleding in balen op weg naar Afrika

noordelijke leden doen aan fondsenwerving en de zuidelijke leden zetten projecten op en voeren die uit. Elk land heeft zijn eigen strategie. De samenwerking in de Federatie zorgt voor de gewenste kwaliteit en verantwoording. Humana heeft veel profijt van de krachtenbundeling via dit netwerk. Door het delen van ervaringen in soortgelijke projecten elders kan Humana haar projecten continu verbeteren. De Federatie had in 2010 35 leden (19 in Europa, 2 in NoordAmerika, 10 in Afrika, 3 in Zuid-Amerika en 1 in Azië). Elk lid bepaalt zelf van welke hieronder genoemde diensten van de Federatie zij gebruik wil maken: • uitwisselen van kennis op het gebied van het ontwikkelen van fondsenwervende activiteiten, zoals onder meer de verkoop van tweedehands kleding, collecten, aanvragen van subsidies e.a.; • het vereenvoudigen van de uitwisseling tussen de leden van materiële zaken, zoals geld en kleding voor ontwikkelingsdoeleinden; • het ontwikkelen van methoden voor kledinginzameling en het verlenen van steun bij de organisatie van sorteercentrales en tweedehands kledingwinkels. De Federatie steunt haar leden ook met de verscheping, distributie en verkoop van kleding;

Jaarverslag 2010

• coördinatie van training voor een ontwikkeling van sociale, educatieve, medische en economische programma’s voor de leden in Afrika, Azië en Zuid-Amerika; • het bevorderen van contacten tussen soortgelijke projecten in verschillende landen, de organisatie van bijeenkomsten, congressen en uitwisseling van materiaal en programma’s. De Federatie is statutair gevestigd in Zwitserland. Het hoofdkantoor van de Federatie is gevestigd in Shamwa, Zimbabwe. In 2010 hebben drie bestuursleden het hoofdkantoor bezocht. De portefeuillehouder financiën woonde de jaarlijkse algemene vergadering bij. Op Europees niveau is het afgelopen jaar regelma-

tig overleg geweest tussen de leden om ervaringen uit te wisselen en nieuwe initiatieven te bespreken.

2.4 Werkwijze bij de projecten Humana werkt in Afrika samen met ADPP Angola, DAPP Zambia, DAPP Malawi, ADPP Mozambique, en HPP Congo. Op basis van een wensenlijst, die opgesteld is door Humana, dienen deze organisaties voorstellen in voor projectondersteuning. Het bestuur van Humana beslist welke projecten Humana ondersteunt. De partners in Afrika zijn de eerst verantwoordelijken voor de uitvoering.

Hoe wordt uw kleding waardevol? De kleding die geschikt is voor Afrika wordt verscheept naar Angola en Zambia. De lokale partners verkopen de kleding via hun eigen tweedehands kledingwinkels of via geselecteerde agenten. In de winkel en als agent werken in totaal meer dan 200 mensen. De agenten verkopen de kleding vervolgens aan marktkooplui. Hierdoor bevordert Humana de lokale werkgelegenheid en biedt zij honderden mensen de mogelijk om te werken. De opbrengst van de kledingverkoop in Zambia en Angola komt ten goede aan ontwikkelingsprojecten die uitgekozen zijn door Humana. Medewerkers van de lokale partners kunnen opleidingen volgen en de winkels voorzien de lokale bevolking van goede en betaalbare kleding en schoenen. Op deze manier worden materialen die op het eerste zicht ‘waardeloos’ zijn, weer waardevol gemaakt. Een medewerker van een tweehands winkel van DAPP Zambia

Jaarverslag 2010

9

Humana containers worden met milieuvriendelijk verf gespoten

10

Jaarverslag 2010

3. HUMANA VERANTWOORD De kernactiviteit van Humana, het optimaal inzamelen en verwerken van textiel, zorgt voor hergebruik en duurzaamheid. Producten en materialen krijgen een tweede of derde bestaan en tegelijkertijd komt minder afval terecht in het milieu terecht. Humana voelt zich verantwoordelijk voor de effecten van haar werkwijze op mens, milieu en maatschappij en maakt bewuste keuzen om een goede balans te bereiken. Daarom is Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen een vanzelfsprekendheid voor Humana. In de laatste jaren heeft deze verantwoordelijkheid zich diep verankerd in de bedrijfsprocessen van Humana. CBF-keurmerk Humana bezit sinds 2002 het CBF-keurmerk voor charitatieve kledinginzamelaars.

(bladzijde 58) en in de paragrafen PR en Communicatie en Fondsenwerving en Programmamanagement de elementen die CBF vraagt over verslaglegging toe.

Dit wil zeggen dat Humana op een verantwoorde manier fondsen werft en deze verstandig besteedt. Op transparante wijze legt Humana verantwoording af over de opbrengsten uit de textielinzameling en de bijdrage aan ontwikkelingsprojecten. In 2010 heeft Humana bijna € 0,26 per ingezamelde kilo textiel aan de goede doelen uitgekeerd.

Certificering voor milieu en kwaliteit In het najaar van 2009 is Humana als eerste textielinzamelaar van Nederland gecertificeerd voor de ISO normen 9001 (kwaliteit) en 14001 (milieu). Dit is voor een termijn van 3 jaar. ISO 14001 is een internationale norm voor milieumanagement. Deze norm maakt bij Humana onderdeel uit van het gangbare managementsysteem en richt zich speciaal op het beheersen en verbeteren van prestaties op milieugebied.

De organisatie wordt hiervoor beoordeeld op bestuur, beleid, fondsenwerving, voorlichting en communicatie, besteding, en verslaggeving, Humana licht in de verantwoordingsverklaring

ISO 9001 is een internationale norm voor kwaliteitsmanagement. Deze norm stelt eisen aan het kwaliteitsmanagementsysteem van de organisatie en de manier waarop de organisatie met het kwaliteitsbeleid omgaat.

Alle Humana chauffeurs beheersen een efficiënte en milieuvriendelijke rijstijl

Humana werkt continu aan verbeteringen op het gebied van kwaliteit en milieu. Het managementsysteem is zo ingericht dat Humana aan de hand van opgestelde kwaliteits- en milieudoelstellingen op aantoonbare wijze naar verbetering streeft. Verschillende middelen om dit te realiseren zijn diverse metingen/ registraties, procesbewakingen en verbetertrajecten.

Jaarverslag 2010

11

enter chauffeurs hun inzamelingsritten kunnen rijden, hoe beter dit is voor het milieu. Technieken die worden toegepast door Humana verbeteren daadwerkelijk de efficiency bij inzameling. De onderhoudsmiddelen voor auto’s en containers zijn milieu vriendelijke varianten van smeermiddelen, dan wel verf. • Efficiënte bezoeken door onze relatiebeheerders: Wanneer zij de gemeentelijke relaties bezoeken, plannen ze meerdere afspraken in die buurt en bij verre afspraken overnachten ze in een hotel om gedurende twee dagen alle afspraken in die buurt af te werken. • Compensatie van CO2-uitstoot: Daar waar Humana de CO2uitstoot niet kan verminderen, is het beleid sinds 2010 om die uitstoot te compenseren. Dit doet Humana via de Climate Neutral Group. • Hogere scheidingsgraad van afval: Hoe minder textiel in het afval terecht komt hoe beter het is voor het milieu. Vandaar dat Humana continu zoekt naar oplossingen om meer textiel uit het restafval te krijgen en tegelijkertijd ook meer toepassingen te vinden voor niet-herdraagbaar textiel.

TNT Post schonk hun bedrijfskleding met het oude logo aan Humana

Jaarlijks toetst een externe instantie de werking van het managementsysteem van Humana. Deze toetsing heeft Humana in augustus 2010 glansrijk doorstaan. Milieubeleid van Humana Sinds 2009 is Humana gecertificeerd voor de ISO norm 14001 milieu. Voor die norm houden we milieuaspectenregister bij. Per aspect definiëren we een milieueffect en wanneer Humana daar prioriteit aan geeft, maakt het deel uit van het milieubeleid. • Registraties bij van het verbruik van het wagenpark: Een verminderd verbruik van diesel zorgt voor minder milieubelasting en minder uitputting van een natuurlijke hulpbron. Hoe effici12

• Milieustraat op werkplek: Verder vindt afvalscheiding van papier, klein chemisch afval, zacht plastic en toners (voor Stichting AAP) plaats in de speciaal ingerichte milieustraat. Daarnaast worden registraties bijgehouden van het restafval, energieverbruik, gasverbruik en papierverbruik. Dubbelzijdig printen is wellicht een kleine maatregel, maar wel snel toe te passen door de medewerkers. • Milieuaspecten binnen projecten: Bij elk project in zuidelijk Afrika zorgt Humana ervoor dat doelstellingen op milieuaspecten een rol gaan spelen. • Continue verbetering: Omdat goed nooit goed genoeg is, is

Jaarverslag 2010

Humana voortdurend op zoek naar verbetering van haar producten en diensten om deze op een zo milieuvriendelijke en maatschappelijk verantwoorde wijze te kunnen verrichten. Cradle to Cradle De centrale gedachte van de cradle to cradle filosofie is dat alle gebruikte materialen, na verwerking in een product, opnieuw nuttig kunnen worden verwerkt in een ander product. Het eerste verschil met conventioneel hergebruik is, dat er geen kwaliteitsverlies is, en geen restproducten ontstaan, die alsnog als afval gestort worden. Humana zoekt continu naar milieuvriendelijke alternatieven voor het verwerken van afval en goede toepassingen voor niet-herdraagbare kleding. Humana zorgt ervoor dat 100% van het ingezamelde textiel een nuttige toepassing heeft. De herdraagbare kleding wordt weer terug gezet op de markt. De kleding krijgt een tweede leven zonder een verwerking te hebben toegepast aan het product, producthergebruik. Een klein gedeelte van de ingezamelde kleding is niet herdraagbaar. Het materiaal van deze kleding wordt verwerkt in een nieuw product, materiaalhergebruik. Humana is dit jaar in staat geweest om dit deel nog meer te verkleinen. Er is veel onderzoek gedaan en tijd geïnvesteerd om dit te realiseren. Uiteindelijk blijft slechts een fractie over waar Fuel Flakes van worden gemaakt. De cementindustrie gebruikt dit als secundaire grondstof.

Humana verwerkt de niet-herdraagbare kleding als materiaalhergebruik in: • Kunstprojecten zoals Social Sofa • Grondstof in Humana promotiemateriaal • Paardendekens • Tapijten • Isolatiemateriaal

Investeren in duurzaamheid Humana heeft een milieuaspectenregister opgesteld met betrekking tot CO2-emissie, papier- en energieverbruik. Hierin worden alle activiteiten binnen de organisatie omschreven en vertaald naar de belastingsgraad hiervan voor het milieu. Daar waar kan, neemt Humana maatregelen om die belasting terug te dringen. De medewerkers van Humana worden doordrongen van het belang goed met het milieu om te gaan. De directie kiest altijd voor de meest milieuvriendelijke maatregelen ten aanzien van de middelen en bedrijfsgebouwen. Bij logistiek en transport is een kosten- en volumebesparende manier van verpakken belangrijk. Humana beschikt over een pers voor het verpakken van textiel. Bij de verpakking wordt gekeken naar de herkomst en samenstelling van het materiaal. Het milieubeleid van Humana richt zich op het beperken van de te rijden kilometers. Alle medewerkers van Humana die vaak op de weg zitten, bezitten het certificaat ‘Het Nieuwe Rijden’. Daarmee wordt een efficiënte rijstijl gepromoot, die zorgt voor minder brandstofverbruik en dus minder belasting van het milieu. Humana plant de inzamelingsritten zodanig dat de CO2uitstoot zo veel mogelijk wordt beperkt. Door hergebruik van grote partijen kleding en de opbrengst ten goede te laten komen aan ontwikkelingsprojecten helpt Humana grote organisaties (o.a. Crocs, TNT Post) bij het uitvoeren van hun MVO-beleid. Humana wil duurzaam ondernemen verder doorzetten in de organisatie. Gedurende 2010 heeft Humana een onderzoek verricht naar een certificatienorm voor duurzaam ondernemen. In 2011 zal een keuze worden gemaakt welke certificering het beste bij Humana past. Vermindering van uitstoot van CO2 Met het hergebruiken van textiel zet Humana zich tevens in om de uitstoot van CO2 terug te brengen. Hergebruik van textiel

Jaarverslag 2010

13

heeft een bewezen positief effect op de uitstoot van CO2. Uit onderzoek blijkt dat: • Het hergebruik van polyester kleding slechts 1,8% van de energie verbruikt die nodig is om nieuwe kleding te produceren. • Het hergebruik van katoenen kleding slechts 2,6% van de energie verbruikt die nodig is om nieuwe kleding te produceren. Bron: Elsevier: Resources, Conservation and Recycling 46 (2006) 94-103

Humana compenseert CO2-uitstoot Humana probeert zoveel mogelijk CO2-uitstoot te vermijden, maar daar waar het (nog) niet anders kan, compenseert Humana de CO2-uitstoot die de processen rond de textielinzameling met zich mee brengen. Via de Climate Neutral Group is een project geselecteerd op het gebied van windenergie, een zogenaamd Golden Standard-project. De komende jaren probeert Humana eigen projecten in Afrika te vinden die voor deze compensatieregeling in aanmerking komen. Maatschappelijk betrokken Voor Humana betekent Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen ook Maatschappelijk Betrokken Ondernemen. Dit doet Humana door kansen te bieden binnen het eigen bedrijf aan mensen met afstand tot de arbeidsmarkt als gevolg van een lichamelijke of verstandelijke beperking. Humana werkt vanaf 2008 samen met Alescon (werk- en leerbedrijf) in een dochterbedrijf onder de naam ‘Humana Kledinghergebruik Assen BV’ (HKA). Personen met een verstandelijke dan wel lichamelijke beperking sorteren en verpakken het textiel, en maken het transportgereed. Tevens voeren zij laad- en loswerkzaamheden uit. Zij verwerken wekelijks meer dan 60.000 kilogram textiel uit de tex14

Medewerkers van Pantar sorteren de ingezamelde textiel van Humana

tielcontainers in Friesland, Groningen en Drenthe. Humana Kledinghergebruik Assen BV heeft momenteel circa 25 medewerkers in dienst.

Textielsortering in Assen door Humana Kledinghergebruik Assen BV zorgt voor vele arbeidsplaatsen voor personen met afstand tot de reguliere arbeidsmarkt. In juli 2010 is Humana een vergelijkbare samenwerking gestart met Pantar Amsterdam, een organisatie voor re-integratie en sociale werkvoorziening in Amsterdam. De medewerkers van Pantar scheiden de inhoud van kledingcontainers in kleding en nietkleding. Alle niet-kleding gaat naar het kringloopbedrijf van Pantar. Humana verwacht meer van dit soort sociaal betrokken samenwerkingsverbanden te sluiten in andere gemeenten.

Jaarverslag 2010

4. RISICO MANAGEMENT Humana heeft in 2010 de risico’s voor de organisatie en werkzaamheden in kaart gebracht. Hierbij is vastgesteld dat Humana diverse monitoring protocollen en procedures moet naleven. Op deze manier kunnen nadelige ontwikkelingen vroegtijdig aan het licht komen en kan Humana passende maatregelen nemen. In de maandelijkse managementteam-vergaderingen wordt hieraan aandacht besteed. De belangrijkste risico’s zijn in dit hoofdstuk besproken. Financiële risico’s • Het risico dat Humana onvoldoende gemeenten bereid vindt de textielinzameling door Humana te laten verzorgen. Humana werkt in een zeer competitieve omgeving waar in gemeenten regelmatig van kledinginzamelaar wisselen. Vooralsnog is het aantal gemeenten voldoende om de inzameling te blijven doen tegen onkosten die de inzamelingsactiviteiten rechtvaardigen. Omdat gemeenten opzegtermijnen moeten hanteren, kan Humana redelijkerwijze van tevoren zien aankomen wanneer de situatie aanzienlijk gaat wijzigen. • Het risico dat Humana te afhankelijk is van inkomsten uit kledinginzameling of subsidies. Humana heeft in haar beleidsplan opgenomen te zoeken naar andere vormen van fondsenwerving, zoals het verkopen van projecten aan het bedrijfsleven, en het werven van fondsen via evenementen. • Het risico dat Humana om te mogen inzamelen in gemeenten zo veel meer geld moet bieden dat Humana amper financiële middelen overhoudt om projecten in zuidelijk Afrika te blijven ondersteunen. Door de competitieve markt laten gemeenten (ook) de charitatieve inzamelaars tegen elkaar opbieden. Daardoor ontstaat de ongezonde situatie dat deze organisaties lagere marges overhouden die besteed kunnen worden aan het goede doel. Humana probeert door beïnvloeding gemeenten ertoe te bewegen hier oog voor te hebben.

De ingezamelde textiel wordt fijngeperst om zo effeciënt ruimte te besparen

• Het risico dat met het gedoneerde geld fraude wordt gepleegd. Humana maakt geen geld over naar regeringen of andere overheden in zuidelijk Afrika. Door het geld rechtstreeks over te maken naar de partnerorganisaties en een controle uit te laten voeren op de besteding door gerenommeerde accountants, probeert Humana het risico van fraude te voorkomen. Operationele risico’s • Het risico dat protocollen en procedures, zoals beschreven

Jaarverslag 2010

15

in de ISO 14001 en ISO 9001 onvoldoende worden nageleefd. In het maandelijkse managementteam-overleg worden beide normen uitdrukkelijk besproken en waar nodig geëvalueerd. Alle leidinggevenden bij Humana weten hoe te handelen. • Het risico dat medewerkers van Humana niet beschikken over de benodigde kennis, vaardigheden, competenties of ervaring. In een opleidingsplan komen jaarlijks de gewenste opleidingen naar voren. Ook de verplichte keuringen en bijscholingscursussen staan in dit plan beschreven. Afdeling Personeelszaken houdt dit in de gaten. • Het risico dat medewerkers van Humana textiel, gelden of andere goederen ontvreemden. Humana heeft een plan ter bestrijding van diefstal. Op onregelmatige tijdstippen vinden controles plaats. Bovendien heeft Humana videocamera’s hangen op de plekken waar de gedoneerde zaken zijn opgeslagen. Door vastgestelde procedures te volgen is de kans dat zaken worden ontvreemd gereduceerd tot een minimum. • Het risico dat Humana ontoereikende maatregelen heeft genomen om brand en inbraak te voorkomen. Humana heeft diverse maatregelen getroffen die door officiële instanties worden gecontroleerd. Aan de gegeven adviezen wordt strak de hand gehouden.

Fijngeperst en verpakt ligt de ingezamelde textiel van Humana in de loods

16

• Het risico dat de opbrengst vermindert, doordat een bepaalde gesorteerde textielkwaliteit slecht verkoopt Door de sortering in verschillende kwaliteiten en de spreiding over verschillende afnemers bereikt Humana dat de ingezamelde kleding een optimale opbrengst genereert. Daarom is Humana continu op zoek naar nieuwe kopers van originele (niet gesorteerde) kleding en van gesorteerde kleding.

Jaarverslag 2010

Tijdens de Singelloop in Utrecht vroeg Humana de aandacht voor de ondersteunde projecten in DR Congo Jaarverslag 2010

17

5. POSITIE VAN HUMANA Humana evalueert jaarlijks haar interne organisatie en haar positie in de markt. Zij doet dit aan de hand van een SWOT-analyse. Daaruit komen de zwakke en sterke punten van haar organisatie en de kansen en bedreigingen naar voren. Op de conclusies van de analyse baseert Humana vervolgens haar strategieën. Conclusies uit SWOT analyse Uit de SWOT-analyse, de tabel op de volgende bladzijde, zijn er de volgende conclusies getrokken. De toenemende concurrentie op de textielinzamelingsmarkt en het verlagen van de subsidies voor ontwikkelingswerk door de Nederlandse overheid dwingen Humana creatief te zoeken naar nieuwe fondsen. Het groeiende MVO-besef bij bedrijven en instituten is een kans om te benutten. Humana heeft eind 2010 een start gemaakt met de ‘Een beetje bedrijf’-campagne, in het kader waarvan Humana bedrijven oproept om een bepaald project in zuidelijk Afrika te steunen. Tegelijkertijd zal Humana haar naamsbekendheid als

ontwikkelingsorganisatie verbeteren door het tonen van concrete resultaten van de projecten. Humana heeft veel aandacht voor MVO en loopt op dit vlak voor op de andere spelers van de markt. Deze positie wil Humana behouden. Het delen van de expertise op het gebied van milieu en het maatschappelijk belang met gemeenten kan leiden tot een uitbreiding van lokale samenwerking binnen gemeenten. De strategie van Humana voor 2011 komt later in dit jaarverslag aan bod.

Door zelf te ledigen van de kledingcontainers heeft Humana een snelle respons bij calamiteiten

18

Jaarverslag 2010

STERKE PUNTEN

ZWAKKE PUNTEN

• Milieubewust en betrouwbaar: Humana heeft als eerste kledinginzamelaar in Nederland de ISO 9001 en 14001 milieuen kwaliteitscertificaten. • Groot en bekend: Humana is één van de grootste kledinginzamelaars in Nederland • Lokaal netwerk: De uitgebreide netwerken van de partnerorganisaties geven toegang tot invloedrijke contacten binnen zuidelijk Afrika en omvangrijke kennis van lokale samenhang en Humana kan goederen/donaties rechtstreeks afzetten op de lokale markten. • Maatschappelijk belang: Humana werkt samen met werken leerbedrijven die mensen met achterstand tot de arbeidsmarkt in dienst hebben. Dit creëert werkgelegenheid in gemeenten. • Meten is weten: Humana beschikt over een sterk monitoring- en evaluatieprogramma binnen haar projecten. • Duurzame steun: De projecten van Humana hebben als doel dat de lokale bevolking zelf veranderingen aanbrengt om blijvende resultaten te behalen. • Humana luistert: Humana reageert flexibel op vragen van bijvoorbeeld gemeenten, zoals het maken van de overgang naar ondergronds textiel inzamelen.

• Afhankelijk van kledingmarkt: De inkomsten van Humana komen hoofdzakelijk via het inzamelen van textiel. • Lage naamsbekendheid als ontwikkelingsorganisatie: Humana staat bekend als kledinginzamelaar, niet zo zeer als ontwikkelingsorganisatie. • Contacten met beïnvloeders: Humana zet te weinig invloedrijke personen in die kunnen helpen om de doelstellingen van Humana te bereiken.

KANSEN

BEDREIGINGEN

• Uitbreiding van marktaandeel: Meerdere gemeenten houden aanbestedingen voor het verstrekken van vergunningen om kleding in te zamelen. • Sociale rol binnen bedrijven en instituten: Meer en meer is maatschappelijke verantwoording een onderscheidend element binnen het bedrijfsleven en instituten. • Nieuwe vormen van fondsenwerving: Het verkopen van projecten aan het bedrijfsleven en het werven van fondsen via evenementen. • Denk groen: De consument wordt bewust gemaakt om op verschillende manieren te zorgen voor een beter milieu. Een voorbeeld hiervan is de consument te motiveren om textiel te scheiden van afval en dit te deponeren in een kledingcontainer

• Teruglopende inkomsten: De concurrentie op de textielinzamelingsmarkt in Nederland is heftig. De kans op prijsopdrijving bij de aanbestedingstrajecten door gemeenten is reëel. Er blijft minder over voor het goede doel. • Minder draagvlak voor ontwikkelingswerk: De overheid stelt minder fondsen beschikbaar voor de komende jaren. • Financiële recessie: Mensen doneren tijdens de economische teruggang minder snel kleding.

19

6. EEN TERUGBLIK OP 2010 6.1 Textiel inzamelen Per 1 januari 2011 zamelt Humana kleding in bij 71 gemeenten via 970 containers. Dit betekent dat het aantal Humana containers in het afgelopen is teruggelopen. In 2010 heeft Humana iets meer dan 10 miljoen kilogram textiel ingezameld. Dit is t.o.v. 2009 een lichte teruggang. De afdeling Relatiebeheer is verantwoordelijk voor de textielinzameling bij de diverse doelgroepen in Nederland. De algemene doelstelling is het behouden van de huidige relaties en het werven van nieuwe relaties voor de inzameling van textiel. De doelgroepen zijn gemeenten, kringloopbedrijven, afvalbedrijven, scholen en voetbalclubs. De belangrijkste resultaten op het gebied van textielinzameling in 2010 waren: • Het plaatsen van 30 textielcontainers bij bestaande gemeenten • Een vernieuwde overeenkomst met regionale afvalbedrijven Berkel Milieu en Circulus • Een nieuw overeenkomst met gemeente Eemsmond • Vele gemeenten hebben stilzwijgend de samenwerking voor één of meerdere jaren verlengd • Samenwerking met vijf scholen voor het houden van een inzamelactie • Donaties van vijf voetbalclubs uit het betaalde voetbal Humana gemeenten Ruim 80% van de burgers denkt met het inleveren van textiel bij te dragen aan een goed doel. Sinds kort geeft een klein aantal gemeenten de voorkeur aan commerciële inzamelaars. Het merendeel van de Nederlandse bevolking staat daar niet achter. 2010 was een jaar vol aanbestedingen en offertes voor Humana. Humana neemt in 2011 afscheid van de volgende gemeenten: • Utrecht, op 1 januari 2011 naar Reshare • Zijpe, op 1 januari 2011 naar VAOP • Wageningen, op 1 januari 2011 naar KICI 20

• Binnenmaas, op 1 februari 2011 naar Van Gansewinkel • Strijen, op 1 februari 2011 naar Van Gansewinkel • Sint Michielsgestel, op 1 juli 2011 naar VAOP Bij het ter perse gaan van dit jaarverslag heeft Humana gehoord dat gemeente Eindhoven de inzameling voor de komende jaren opnieuw aan Humana toekent. In 2010 heeft Humana geen nieuwe gemeenten weten te contracteren. De overige gemeenten continueren hun samenwerking met Humana voor één of meerdere jaren. In 2010 heeft Humana 30 textielcontainers geplaatst en 15 textielcontainers verwijderd bij de gemeenten waar Humana-containers staan. Humana heeft verder 10 niet-rendabele winkelcontainers bij winkeliers verwijderd. Uit een door Humana gehouden evaluatieonderzoek is naar voren gekomen dat Humana in 2010 met een 7.6 is beoordeeld door haar klanten. In 2011 wil Humana dit cijfer verhogen door het optimaliseren van haar dienstverlening. Naast het behouden van de bestaande gemeenten luiden de belangrijkste doelstelling voor 2011 om 25 extra textielcontainers te plaatsen bij de bestaande relaties en drie nieuwe gemeenten te contracteren.

Humana organiseert inzamelacties voor scholen en voetbalverenigingen. Van de volgende voetbalclubs heeft Humana tenues gekregen: De Graafschap, G.A. Eagles, Roda JC, MVV, Vitesse Wat gebeurt er in textielinzamelingsland? • Gemeenten willen thans vaker betaald krijgen voor het recht om textiel in te zamelen. • Gemeenten gedogen veel illegale textielcontainers van commerciële inzamelaars zoals Curitas, Kledinginzameling Nederland en DMW Reco.

Jaarverslag 2010

Spelers op de textielinzamelingsmarkt

IHumana 12 % IReshare 33 % IKici 12 % ISam’s Kledingactie 4 % IKringloopbedrijven 26 % IOverig 13 %

Verdeling van de textielinzamelingsmarkt

• Er is meer aandacht voor duurzaamheid en textielrecycling. • Maatschappelijk verantwoord ondernemen (MVO) speelt een steeds belangrijker rol bij gemeenten. • Hevige concurrentie op de textielinzamelingsmarkt. • Een tekort aan origineel textiel, waardoor de verkoopprijzen van textiel goed zijn. • Meer samenwerking met lokale kringloopbedrijven en re-integratie bedrijven. Het belang van lokale organisaties Humana werkt aan social return door betrokken te zijn binnen de Nederlandse samenleving. Humana biedt kansen door mensen met afstand tot de arbeidsmarkt als gevolg van een lichamelijke of verstandelijke beperking textiel te laten sorteren, verpakken en het transportgereed te laten maken. Humana werkt samen met re-integratie bedrijven zoals Ergon, Diamant Groep, Alescon, Pantar en diverse kringlooporganisaties in Nederland. Hierbij staat het creëren van lokale werkgelegenheid centraal. In 2010 heeft Humana gewerkt aan het opzetten van samenwerkingsverbanden met kringloopbedrijven in Zwolle, Oldenzaal en Amstelveen voor het verwerken van textiel. Verder werkt Humana al jaren samen met kringloopbedrijven in Stadskanaal en Uithuizen. Voor de regionale afvalbedrijven Berkel Milieu en Circulus verzorgt Humana de inzameling in de aangesloten gemeenten zoals Brummen, Bronckhorst, Lochem, Zutphen en Deventer. Dit doet Humana met succes, met een opbrengst van jaarlijks bijna één miljoen kilogram textiel. Humana verwacht meer soort sociaal betrokken samenwerkingsverbanden te sluiten in 2011.

6.2 Planning en Logistiek

ICharitatieve organisatie 61 % ICommerciële en coöperatieve bedrijven 39 %

Bij Planning en Logistiek lag in 2010 nadruk op het vergroten van efficiency in het werkproces hetgeen met name ingegeven werd door milieuoverwegingen De doorgevoerde veranderingen hebben gezorgd voor een verlaging van de kosten. Jaarverslag 2010

21

Efficiëntere lediging Er is een onderzoek gedaan naar de werking en voordelen van smartbins. Smartbins zijn meters in de kledingbakken die aan de afdeling Planning doorgeven wat de actuele vulgraad is van een container. Gedurende 2010 zijn de eerste tests uitgevoerd. In 2011 zullen de smartbins worden geïnstalleerd. Humana verwacht bij het implementeren van de smartbins een vermindering van het aantal ritten met 20% bij dezelfde ingezamelde kilo’s. De frequentie van controles op de tachografen en lediging is sterk verhoogd. Onregelmatigheden zijn daarbij niet aan het licht gekomen. Humana heeft een goed inzicht gekregen in de rij- en rusttijden, de snelheid en de afgelegde afstanden. De software voor het containerprogramma is verbeterd om zo de administratieve lasten te verlichten. Daardoor is ook de controle op het brandstofverbruik verbeterd. Eind 2010 is een start gemaakt met een onderzoek naar de stalling van auto’s in de diverse regio’s, waar kleding wordt ingezameld. Hieruit is gebleken dat een opsplitsing van Nederland in vijf à zes regio’s leidt tot een aanzienlijke verlaging van gereden kilometers en het sneller ledigen van containers bij volmeldingen. Onderhoud van containers In het belang van het milieu is Humana in 2010 volledig overgegaan op het gebruik van verf op waterbasis. In oktober 2010 zijn alle kledingcontainers in de gemeente Eindhoven voorzien van een nieuwe laklaag. Humana verzorgde in 2010 zelf het onderhoud van haar containers. Zij doet dit zowel in de werkplaats als op locatie. Naast het verhelpen van klachten of schaden aan containers worden alle containerplaatsen jaarlijks bezocht. Door de slechte weersomstandigheden zijn de meeste containers op locatie slechts één keer voor onderhoud gecontroleerd. Humana streeft naar twee onderhoudsbeurten per jaar voor het grootste deel van de containers op locatie. Beveiliging Een bedrijf heeft een onderzoek gedaan naar de mogelijkheden 22

om de containers van Humana te voorzien van antidiefstalkleppen. Het ligt het in de lijn der verwachtingen dat Humana alle kledingcontainers gaat voorzien van nieuwe kleppen.

6.3 Verkoop/inkoop van kleding Tussen 70 – 85 % van de door Humana ingezamelde kleding wordt zonder bewerking hergebruikt als product. Dit is de meest milieuvriendelijke wijze, omdat er geen sprake is van een bewerkingsproces. Deze vorm van hergebruik spreekt overigens ook het meest tot de verbeelding van de Nederlandse bevolking. Naast het inzamelen van gedoneerde kleding, koopt Humana ook regelmatig gesorteerde kleding in bij Nederlandse kringloopof sorteerbedrijven. Humana zet deze kleding vervolgens af in zuidelijk Afrika. 1,5 miljoen kilo textiel naar zuidelijk Afrika Het aanbod van kleding was in 2010 kleiner dan in 2009. De vraag naar textiel was echter erg hoog. Humana was daardoor in staat de originele (ongesorteerde) textiel eenvoudig af te zetten in de markt. Zoals ieder jaar besteedde Humana veel aandacht aan kwaliteitsbehoud van het textiel. Door continue kwaliteitscontroles van de inkomende en uitgaande textiel uit te voeren en door nauw contact met haar afnemers te hebben, heeft Humana een goed beeld van het daadwerkelijke en gewenste kwaliteitsniveau van het textiel. In 2010 is over het geleverde textiel één klacht ontvangen door Humana. Deze is afgehandeld en de klacht heeft zich niet herhaald. Het sorteerbedrijf van Humana in Assen (HKA) heeft geheel volgens de gestelde doelen 2,6 miljoen kg kleding gesorteerd (en 400 ton kleding verpakt). Van de 2,6 miljoen kg gesorteerde kleding is afgelopen jaar 60% naar zuidelijk Afrika gegaan. Hoge kwaliteit en innovatie Uit het sorteerproces komen circa 12 textielcategorieën. In 2010 was Humana in staat om nagenoeg alle gesorteerde textielcate-

Jaarverslag 2010

gorieën te verkopen. De categorie mix winterkleding is niet voldoende verkocht. Humana onderzoekt of deze categorie door subcategorieën te creëren beter verkocht kan worden. Tevens onderzoekt Humana of het textiel op creatieve wijze is in te zetten als vorm van promotie. Voorbeelden, waarin textiel als grondstof is verwerkt, zijn het inzetten van kunstenaarsprojecten, produceren van winkeltasjes of andere gebruiksvoorwerpen. Verder is Humana in gesprek met verschillende partijen om te bezien of kleding ontrafeld kan worden en er vervolgens weer nieuw garen van te maken. In 2011 denkt Humana de categorie mix winterkleding volledig te verkopen, dan wel op andere wijze in te zetten.

6.4 Fondsenwerving in Natura Afgelopen jaar ontving Humana ruim 120 donaties in natura van bedrijven. De gestegen naamsbekendheid van Humana is één van de redenen dat het aantal bedrijven dat doneerde 30 % hoger is dan in 2009. De waarde was lager dan vorig jaar. Dat was een gevolg van de zeer hoge waarde van de grote schoendonatie van Crocs in 2009. Die donatie had een waarde van ongeveer 150.000 euro. Behalve kleding en schoenen werden ook promotieartikelen aangeboden, zoals schroevendraaiersetjes, zaklampen, rugzakken etc. Dit zijn zeer gewilde artikelen bij de partnerorganisaties in Afrika. Het aantal kledingdonaties is gelijk gebleven en het aantal schoendonaties is toegenomen Verder ontving Humana in 2010 grote donaties van onder andere Corus (Tata Steel), Charles Vögele Mode, Crocs, Canon, Asics, SPM Shoetrade en Saucony en grote donaties aan bedrijfskleding naast die van Achmea Health Centers van De Efteling, T For telecom, Dixons, Marskramer en Veolia.

Donaties in Natura

Doelstelling (€)

Gerealiseerd / geschatte waarden (€)

Verschil (€)

Kleding

90.000

100.120

+10.120

Schoenen

90.000

128.411

+38.411 +24.312

Computer

5.000

29.312

Overige

15.000

0

-15.000

Totalen

200.000

257.843

+57.843

Deventrade Deventrade is de Europese importeur van sportkleding van Hummel en Stanno. Sinds twee jaar krijgt Humana de restanten. In 2010 betrof dit ruim 27.000 kg die een geweldige donatiewaarde vertegenwoordigde. Onze partnerorganisaties in Zambia en Malawi waren enorm blij met deze prachtige nieuwe sportkleding. Inzamelingsactie Achmea Health Center In juli doneerden alle Achmea Health Centers in Nederland oude bedrijfskleding aan Humana. Achmea betrok haar leden en andere belangstellenden bij deze actie. In alle Centers kon iedereen kleding inleveren. De 39 Centers en het hoofdkantoor van Achmea Health Centers zamelden in totaal 8000 kg kleding in; 1000 kg meer dan was verwacht. Een groot succes. Fortis Sinds enkele jaren ontvangt Humana van Fortis prima werkende computers voor verzending naar scholen die opgenomen zijn in onderwijsprojecten van Humana. Behalve desktops kreeg Humana in 2010 ook grote serversystemen. Hiervan mocht Humana een deel verkopen. Met de opbrengst is onder andere het transport van de desktops betaald.

Jaarverslag 2010

23

6.5 Fondsenwerving en Programmamanagement De kledinginzameling is een belangrijke bron van fondsenwerving voor Humana. Sinds 2007 is de afdeling Fondsenwerving en Programmamanagement opgezet waarbij ook andere manieren van fondsenwerving worden gevolgd. Het fondsenwervingsbeleid voor 2010 was naast het aanvragen van subsidies bij diverse overheden gericht op het verkrijgen van fondsen via stichtingen, bedrijven, evenementen en online media met als doel de op duurzaamheid gerichte programma’s van de partnerorganisaties in DR Congo, Malawi, Zambia, Angola en Mozambique te ondersteunen. Humana streeft naar een zo laag mogelijk percentage kosten fondsenwerving, zodat er zoveel mogelijk gedoneerd kan worden aan Afrika. Het fondsenwervingspercentage (kosten eigen fondsenwerving / baten eigen fondsenwerving) is gedaald van 74,5% in 2009 naar 61% in 2010. Dit komt met name door de gestegen netto omzet kleding en de gerealiseerde kostenbesparingen op de kledinginzameling. De stijging van de netto omzet kleding wordt verklaard door de toegenomen vraag naar textiel en een betere sortering door het sorteerbedrijf. Hierdoor kon een hogere prijs voor de textiel worden gevraagd. De kostenbesparingen zijn gerealiseerd door het gedeeltelijk uitbesteden van de textielinzameling aan externe vervoerders. Dit heeft tot besparingen geleid in de kosten van het wagenpark en de personeelskosten. Het bestedingspercentage van de baten (besteed aan doelstelling / totale baten) is in 2010 gedaald naar 40% (2009 46,5%). Vanwege de onzekere economische situatie is een groter deel van de baten toegevoegd aan het eigen vermogen en niet besteed aan de doelstelling wat tot een daling van het bestedingspercentage heeft geleid. De subsidies van overheden die gebruikt worden om projecten in Afrika in het kader van MFS en Schokland te financieren zijn gedaald met € 366.583. Hierdoor is € 353.098 minder aan de MFS projecten besteed. Ook 24

zijn er minder aanvragen voor noodhulp ontvangen dan in voorgaande jaren waardoor dit gedaald is met € 57.105. Daarnaast zijn de eigen uitvoeringskosten gestegen ten opzichte van 2009 met € 58.326. Dit komt door een stijging van de kosten van externe adviseurs en monitoring en evaluatie in vergelijking met 2009. Institutionele fondsenwerving Eind maart 2010 ontving Humana het bericht van het Ministerie van Buitenlandse Zaken dat de aangevraagde MFS-2 subsidie (looptijd 2011-2015) van de AHEAD Alliantie (samenwerking tussen Humana, Dokters van de Wereld en Right To Play) niet was toegekend. Het ingediende bezwaarschrift heeft het Ministerie niet van standpunt doen veranderen. Hierdoor mist Humana in vergelijking met de voorgaande vier jaren vanaf 2011 jaarlijks twee miljoen euro aan financiële middelen. In 2010 ontving Humana € 1.838.706 van het Ministerie van Buitenlandse Zaken. Dit bedrag was voor programma’s, die gefinancierd worden uit de MFS-1 subsidie en het Schoklandfonds. Sinds december 2010 heet het laatstgenoemd fonds het Public Private Partnership Fonds (PPPs). Bedrijfsdonaties en particuliere fondsenwerving Halverwege 2010 is Humana begonnen met het opzetten van een bedrijvenportfolio. Bedrijven worden in de gelegenheid gesteld om projecten of onderdelen van projecten te ondersteunen. Tevens is op een kleine schaal een particuliere fondsenwervende actie opgezet tijdens de Singelloop Utrecht 2010. Onder het motto: “Wij lopen voor Afrika” vroeg Humana aandacht voor de projecten in zuidelijk Afrika. Tijdens de 60ste editie van de Singelloop in Utrecht hebben twee loopteams van Humana bijna 4.000 euro bij elkaar gelopen voor gezinnen in DR Congo. Hiermee kunnen bijna 100 moestuintjes worden aangelegd die zorgen voor een gevarieerde dagelijkse maaltijd. De opbrengst van de Singelloop 2010 zal in 2011 ten goede komen aan een moestuinenproject in Kinshasha, DR Congo. Bedrijven en particulieren doneerden in 2010 € 19.783.

Jaarverslag 2010

Schoenenbedrijf Crocs Europe committeerde zich voor drie jaar aan Humana en partnerorganisatie DAPP Zambia voor de bouw van een meisjesslaapvertrek voor ex-straatkinderen. Verder ontving Humana inkomsten uit online donaties en sms acties. Begroot (€)

Nederlandse overheid Bedrijfs- en particuliere donaties Totaal

Gerealiseerd (€)

Verschil (€)

1.935.000

1.838.705

- 96.295

50.000

19.738

- 30.262

1.985.000

1.858.443

- 126.557

Programmamanagement In 2010 heeft Humana € 2.796.420 gedoneerd en dit werd besteed aan programma’s in Angola, DR Congo, Mozambique, Malawi en Zambia. Dit is € 441.287 minder ten opzichte van 2009. Het grote verschil is voornamelijk een gevolg van de verlaging van de overheidssubsidies. Humana ondersteunt programma’s die de kansen op zelfredzaamheid vergroten. Op basis van behoeften analyses van de landen en in samenwerking met de partnerorganisaties richt Humana zich op onderwijs, plattelandsontwikkeling en HIV/AIDS preventie en counseling, hierbij staat de samenwerking met de gemeenschap centraal. Onderwijs Het opleiden van onderwijzers, het verhogen van de kwaliteit van het onderwijs en het onderwijs bereikbaar maken voor meer mensen dragen bij aan armoedebestrijding. De door Humana financieel ondersteunde lerarenopleidingen besteden aandacht aan thema’s als duurzame ontwikkeling, HIV/AIDS, ongelijke verhoudingen tussen man en vrouw en ongeletterdheid. De part-

nerorganisaties van Humana in Angola en Mozambique hebben een programma voor lerarenopleidingen in plattelandsgebieden ontwikkeld. De leerplannen worden in overleg met de overheden uitgevoerd om te voorkomen dat er los van elkaar verschillende systemen ontstaan en om een goede kruisbestuiving mogelijk te maken. Deze samenwerking met nationale en lokale autoriteiten draagt bij aan de continuïteit en dus duurzaamheid van het onderwijsprogramma. Leerling staat centraal De door Humana gesteunde opleidingen voor onderwijzers maken gebruik van moderne onderwijsleermethoden. De studenten leren de leerling centraal te stellen in leerplan en les. Hun trainingen bestaan uit het organiseren van klassikale discussies en interactief groepswerk. Stage op het platteland De studenten worden opgeleid tot voortrekkers voor de ontwikkeling van gemeenschappen op het platteland. Ze vergaren o.a. kennis op het gebied van gezondheid, alfabetiseringscursussen voor volwassenen en het voeren van campagnes in de plaatselijke gemeenschap. Hiervoor krijgen ze de juiste vaardigheden aangereikt en in de stageperiode worden de studenten ook geconfronteerd met de grote noodzaak hiertoe. De lerarenscholen in het programma zijn ook een steunpunt voor al werkende leerkrachten. Regelmatig worden bijeenkomsten georganiseerd waar discussies over verbetering van prestaties gevoerd worden en ervaringen worden gedeeld. Via door de partnerorganisaties gegeven in-service trainingen krijgen leerkrachten zonder kwalificatie of afgeronde onderwijsopleiding de kans zich bij te scholen. Plattelandsontwikkeling Humana werkt aan plattelandsontwikkeling in Zambia, DR Congo en Mozambique. Armoede op het platteland is niet het gevolg van één specifieke oorzaak. Daarom heeft dit programma ver-

Jaarverslag 2010

25

schillende invalshoeken. In verschillende dorpen worden comités ondersteund om samen te werken aan het verbeteren van hygiëne, gezondheid, watervoorziening, malariapreventie, aidspreventie, landbouw en voedselzekerheid. Mensen ontvangen voorlichting en trainingen met betrekking tot deze onderwerpen en verrichten praktische werkzaamheden zoals het bouwen van klaslokalen voor de kleuterschool, latrines, hout besparende kookovens, waterpompen en opzetten van groentetuinen.

zelfredzaamheid. Supportgroepen voor HIV+ mensen zijn opgericht om elkaar te steunen en om anderen in hun omgeving te laten zien dat ook met deze ziekte positief leven mogelijk is. Daarnaast wordt actief gewerkt aan een verhoogde deelname van vrouwen aan besluitvorming op gemeenschapsniveau. Het programma stimuleert individuen om leiding en verantwoordelijkheid te nemen voor hun eigen ontwikkeling, huishouden en gemeenschap. Actiecomités vormen de basis van waaruit trainingen en activiteiten uitgevoerd werden.

Ontwikkeling tot zelfredzaamheid Het programma voorziet in diverse onderwijsfaciliteiten zoals kleuteronderwijs en een alfabetiseringsprogramma voor volwassenen. De huishoudens werken aan verbetering van de landbouwproductie. Er worden doorgeefleningen verstrekt waarbij het lokale comité als coördinator optreedt. Met een hogere productie kunnen de boeren voorzien in eigen behoeften en daarnaast een gedeelte verkopen. Met de opbrengst daarvan kunnen ze in andere levensbehoeften voorzien, zoals onderwijs en toegang tot medische zorg; een duidelijke bijdrage aan de

HIV/AIDS preventie Humana heeft in Malawi het pilotprogramma ‘sms in de strijd tegen HIV/AIDS’ gestart. In dit programma bezoeken 100 veldwerkers ieder 2.000 mensen in drie jaar om ze voorlichting te geven over HIV/AIDS en om de epidemie in kaart te brengen. De veldwerkers verzamelen informatie over HIV/AIDS via enquêtes onder verschillende doelgroepen. Deze groepen zijn onder andere mannen en vrouwen tussen 15 en 24 jaar, zwangere vrouwen en kinderen onder de 15 jaar.

Een rollenspel wordt uitgevoerd als onderdeel van het project het pilotprogramma ‘sms in de strijd tegen HIV/AIDS’

26

Jaarverslag 2010

Bijdrage aan Millenniumdoelen De bovenstaande programma’s van Humana dragen bij aan de Millenniumdoelen 1 tot en met 7

De armoede halveren en minder mensen honger

Alle kinderen naar school

Mannen en vrouwen gelijkwaardig

Minder kindersterfte

In de door Humana ondersteunde programma’s komen de volgende elementen aan de orde die een grote rol spelen bij de uitvoering van de programma’s: • emancipatie; • milieu (o.a. aandacht gericht op hernieuwbare energietechnologieën, duurzame landbouwtechnieken); • innovatie (zowel in samenwerking, benadering als in technologie); • eigenaarschap; • capaciteitsopbouw gericht op de gehele keten van diensten. Monitoring en Evaluatie in 2010 Humana volgt via periodieke rapportages het proces en de resultaten van de ondersteunde programma’s. Jaarlijks ontvangt Humana van haar partnerorganisaties een monitoring protocol per programma. In dit protocol worden resultaten weergegeven op verschillende niveaus (input, output, outcome en impact). Onderdeel van dit protocol is een procesevaluatie van de samenwerking tussen Humana, partnerorganisaties en andere stakeholders zoals donoren.

Verbetering van de gezondheid van moeders

Bestrijding van hiv/aids, malaria en andere dodelijke ziektes

Meer mensen in een duurzaam leefmilieu

De financiële verantwoording maakt integraal onderdeel uit van de periodieke rapportages. Jaarlijks worden de partnerorganisaties ge-audit door gerenommeerde accountantskantoren als Ernst&Young en KPMG. In 2010 bezochten de directeur, twee bestuursleden en drie medewerkers in het kader van monitoring en evaluatie enkele van de ondersteunde programma’s in Mozambique, Angola, Malawi en Zambia. Humana is een lerende organisatie. Door goede monitoring en evaluaties kunnen beslissingen genomen worden over gewenste veranderingen of voortgang van programma’s.

Jaarverslag 2010

27

Een studente ontvangt haar diploma tijdens de ceremonie aan de lerarenopleiding in Uige, Angola

28

Jaarverslag 2010

ANGOLA Hoofdstad:

Luanda

Aantal inwoners:

22 miljoen

Oppervlakte:

39 keer Nederland

Talen:

Portugees, Umbundu

Gemiddelde levensverwachting:

38 jaar

Human Development Index:

146 (van de 169)

% besmet met HIV:

2,1 % (2007)

Alfabetiseringsgraad M/V:

M: 82,9 % V: 54,2% (2001)

Programma:

Lerarenopleiding

Land/Regio:

Uige, Caxito, Huambo, Benguela

Duur:

2007-2010

Totale programmafinanciering:

€ 4.906.087

Gefinancierd in 2010

€ 788.338

Partners:

ADPP Angola

Partners in programma:

Ministerie van Onderwijs

Doelgroepen:

Studenten, basisschool leerlingen, gemeenschappen, scholen, lokale overheden

zondheidszorg en onderwijs erg laag. Er is een tekort aan voldoende en goed gekwalificeerde leerkrachten

Draagt bij aan:

Achtergrond In 2002 eindigde de 27 jaar durende burgeroorlog in Angola. De oorlog had tot gevolg dat het aantal schoolgaande kinderen drastisch afnam; een hele generatie groeide op zonder onderwijs. Nog steeds is het niveau van sociale voorzieningen, ge-

Programma info Sinds 1986 is Humana actief in Angola via partnerorganisatie ADPP Angola die nauw samen werkt met de overheid aan de lerarenopleiding. De opleiding tot basisschoolleraar duurt in Angola 2,5 jaar. Plattelandsontwikkeling speelt een belangrijke rol binnen de opleiding. De scholen motiveren de leraren ook om daar les te geven en om de plattelandsgemeenschappen te betrekken bij allerlei activiteiten rondom belangrijke thema’s als hygiëne, milieu, alfabetisering en HIV/AIDS.

Jaarverslag 2010

29

Betrekken van vrouwen Partnerorganisatie ADPP Angola heeft in 2007 – het startjaar van de MFS1-subsidie - het doel gesteld dat 50% van de studenten op de lerarenopleiding vrouw diende te zijn. Begin 2007 was slechts iets meer dan 8% van de studenten vrouw, in 2010 is dit al 43% .

Vrouwelijke studenten 2010 43 % 2009 33 % 2008 25 % 2007 8 % De gerealiseerde groei is gedeeltelijk het gevolg van de actieve benadering van vrouwen in de meer stedelijke gebieden. Op het platteland is de positie van vrouwen veel kwetsbaarder en is studeren door meisjes vaak niet toegestaan. Evaluatie De begin 2010 plaats gehad hebbende externe evaluatie liet zien dat de lerarenopleiding goed georganiseerd is en met toegewijd personeel werkt. De belangrijkste aanbevelingen voor ADPP Angola uit de evaluatie waren: • Het aantal trainingen voor al actieve leraren uitbreiden. • Het mobiliseren van de gemeenschappen via de lerarenopleiding meer een onderdeel laten zijn van de structuur van de gemeenschappen. Dit betekent dat de school meer moet samenwerken met lokale organisaties en overheden. • Motivatie en inzetbaarheid van de leraren monitoren als onderdeel van het P&O beleid. Het blijkt in Angola moeilijk te zijn om afgestudeerde leraren te motiveren om op basisscholen in de plattelandsgebieden les te geven. 30

Kerncijfers Lerarenopleiding Activiteit

Doel

Resultaat

Verschil: Resultaat versus doel

Aantal studenten gestart in 2010

360

387

+8%

Percentage vrouwelijke studenten gestart in 2010

50%

43%

-7%

Aantal leraren afgestudeerd in 2010

332

340

+2%

Percentage van de afgestudeerden die in 2010 een baan als leraar op een basisschool vonden

90%

89%

-1%

Aantal in-service leraren opgeleid in 2010

213

612

+187%

• Het aantal leraren dat een in-service training heeft ontvangen in 2010 ligt aanzienlijk boven het gestelde doel. ADPP Angola heeft vanwege verschillende redenen in 2007 en 2008 minder leraren de in-service training kunnen aanbieden. In 2009 en 2010 is een inhaalslag gemaakt met het opleiden van deze leraren. Dit is gedaan om het uiteindelijke doel, in vier jaar 750 leraren de in-service training aanbieden, te halen.

Jaarverslag 2010

MOZAMBIQUE Hoofdstad:

Maputo

Aantal inwoners:

22 miljoen

Oppervlakte:

22 keer Nederland

Talen:

Portugees,

Gemiddelde levensverwachting:

41 jaar

HDI

165 (van de 169)

% besmet met HIV

12,5 % (2007)

Alfabetiseringsgraad M/V

M: 63,5 V: 32,7 % (2003)

Programma:

Plattelandsontwikkeling en Lerarenopleiding

Regio:

Gaza, Tete, Inhambane, Nhamatanda, Maputo district

Duur:

2006-2010

Totale programmafinanciering plattelandsontwikkeling:

€ 701.976

Gefinancierd in 2010

€ 267.471

Totale programmafinanciering lerarenopleiding

€ 1.998.547

Gefinancierd in 2010

€ 647.800

Partners:

ADPP Mozambique, Humana Estonia, UFF Finland

Partners in programma:

Ministerie van Onderwijs

Doelgroepen:

Studenten, basisschool leerlingen, scholen, lokale overheden, gehele plattelandsbevolking met nadruk op kleinschalige boeren en kwetsbare gezinnen

Jaarverslag 2010

31

Draagt bij aan:

Achtergrond Mozambique behoort tot de minst ontwikkelde landen ter wereld. Analfabetisme is een groot probleem: ruim de helft van de bevolking kan niet lezen en schrijven. Minder dan 30% van de bevolking heeft 5 jaar basisonderwijs volbracht, in plattelandsgebieden is dit slechts 15%. Programma info In Mozambique werkt Humana sinds 1985 samen met partnerorganisatie ADPP Mozambique. In 2010 ondersteunde Humana vijf lerarenopleidingen en drie programma’s gericht op plattelandsontwikkeling. De één-jarige lerarenopleiding is opgezet in nauwe samenwerking met de overheid. In drie gemeenschappen waar de opleidingsscholen staan, wordt tevens het plattelandsprogramma uitgevoerd. Dit programma had in 2010 een brede focus, waarbij water en sanitaire voorzieningen de belangrijkste thema’s waren. Alumni netwerk De lerarenopleiding voor leraren in het basisonderwijs is officieel erkend door de overheid van Mozambique. In 2010 is in de provincie Gaza een alumni-netwerk ontwikkeld. Dit netwerk beoogt een intensieve samenwerking tussen de lerarenopleiding, de alumni en de basisschool waar zij werken tot stand te brengen. Gedurende 2010 hebben zich 222 alumni aangesloten bij het alumni systeem. Zij zijn onder andere actief op de 15 basisscholen die aangesloten zijn bij het netwerk. De alumni krijgen training in didactische en pedagogische methoden. Zij brengen niet alleen de geleerde lessen zelf in praktijk, maar geven deze ook 32

Plattelandsontwikkeling in Mozambique Verdeling van activiteiten uitgevoerd in 2010 in het plattelandsontwikkelingsprogramma in Mozambique ILandbouw 16% IWater en Sanitatie 25 % IGezondheid 14 % IJongeren 16 % IPre schools 16 % Inkomensgenererende activiteiten

door aan hun collega-leraren. Er is dus sprake van een continu leren. Feedback vanuit het alumni-netwerk wordt gebruikt om de lerarenopleiding te verbeteren. Water-, sanitaire en hygiënische voorzieningen Op het gebied van water- en sanitaire voorzieningen zijn in 2010 18 nieuwe touwpompen geïnstalleerd en bij 710 huishoudens latrines aangelegd. Er zijn tevens tippy taps geïnstalleerd op basisscholen, dit zijn systemen die kinderen het mogelijk maken om op een hygiënische manier hun handen te wassen. Alle wa-

Jaarverslag 2010

ter, sanitaire en hygiënische voorzieningen komen alleen voldoende tot hun recht als ze uitgevoerd worden in combinatie met een relevante training. Binnen het plattelandsontwikkelingsprogramma is er dan ook continu aandacht voor training. Hierbij leren de deelnemers bijvoorbeeld over het belang van handen wassen en het onderhouden van een touwpomp.

Evaluatie De belangrijkste aanbevelingen voor plattelandsontwikkeling in de externe evaluatie van begin 2010 voor ADPP Mozambique waren: • ‘Innovatieve’ concepten zoals micro-leningen eerst introduceren bij een selecte groep van vooruitstrevende mensen en geleidelijk aan een breed publiek erbij betrekken. • Ervoor zorg dragen dat projectleiders en teamleden voldoende specifieke ervaring in huis hebben op het gebied van plattelandsontwikkeling en processen van participatieve planning. Op het gebied van monitoring, toezicht en leiding meer systematisch en kwantitatief te werk gaan met het doel om transparantie en het continu verbeteren en leren te bevorderen. De belangrijkste aanbevelingen voor de lerarenopleiding waren: De training aan het aantal leraren dat werkzaam is verhogen, aangezien er in Mozambique een groot tekort is aan goed opgeleide leraren. • Ervoor zorg dragen dat de activiteiten die binnen de gemeenschap uitgevoerd worden, aansluiten bij de structuur van die gemeenschap. • Monitoring uitbreiden en versterken door het effect van de afgestudeerde leraren op de prestaties van de leerlingen te meten.

Kerncijfers Lerarenopleiding Activiteit

Doel

Resultaat

Verschil

Aantal studenten gestart in 2010

311

380

+22%

Percentage vrouwelijke studenten gestart in 2010

50%

45%

-5%

Aantal in-service leraren opgeleid in 2010

450

409

-9%

Slagingspercentage in 2010

92%

97%

+5%

Kerncijfers Plattelandsontwikkeling Activiteit

Doel

Resultaat

Verschil

Aantal mensen dat gebruik maakt van een in 2010 gebouwde latrine

6550

7450

+14%

Percentage functionerende touwpompen.

85%

80%

-5%

Aantal landbouwcomités opgericht en getraind

360

438

+22%

Aantal dorpscomités

150

381

+154%

Reden voor verschil: het aantal dorpscomité’s is hoger dan het gestelde doel omdat ervaring heeft uitgewezen dat kleinere dorp comités beter functioneren, het aantal mensen dat betrokken is bij een dorpscomité, is hetzelfde gebleven.

Jaarverslag 2010

33

ZAMBIA Hoofdstad:

Lusaka

Aantal inwoners:

13,5miljoen

Oppervlakte:

18 keer Nederland

Talen:

Engels

Gemiddelde levensverwachting:

52 jaar

HDI

150 (van de 169)

% besmet met HIV

15,2 % (2007)

Alfabetiseringsgraad M/V

M: 86,8% V: 74,8 %

Programma:

Plattelandsontwikkeling

Regio:

Kapiri Mposhi, Serenje, Chibombo, Choma,

Kalomo, Mkushi Duur:

2007-2010

Totale programmafinanciering

€ 2.440.236

Gefinancierd in 2010

€ 554.486

Partners:

DAPP Zambia

Partners in programma:

CETZAM, Diverse departementale ministeries, NZP+

Doelgroepen:

Plattelandsgemeenschappen, scholen, lokale overheden

Draagt bij aan:

34

Jaarverslag 2010

Achtergrond De economie in Zambia kent de afgelopen periode een sterke groei (ongeveer 6% per jaar). Toch blijft armoede in het door de koperindustrie gekarakteriseerde land een groot probleem. Vooral op het platteland is dit een feit, waarbij de impact van de HIV/ AIDS epidemie nog steeds een probleem is. Programma info Het programma gericht op plattelandsontwikkeling wordt uitgevoerd in de zuidelijke en centrale provincies. De focus lag met name op het bieden van kansen voor boeren en gezinnen om zich op economisch gebied te ontwikkelen. Dit is gedaan door middel van het verlenen van microfinanciering en doorgeefleningen. Daarnaast werden er in 2010 verscheidene actiecomités (kindzorg, landbouw en water- en sanitaire voorzieningen), jongerenclubs en kleuterschool leraren getraind. Op het gebied van gezondheid zijn onder andere thuistests op HIV uitgevoerd.

Plattelandsontwikkeling in Zambia Verdeling van activiteiten uitgevoerd in 2010 in het plattelandsontwikkelingsprogramma in Zambia ILandbouw en Veeteelt 18 % IWater en Sanitatie 11 % IMicrofinanciering 42 % IJongerenclubs 7 % IPre schools 10 % IOverig 4 % IGezondheid 8 %

Micro financiering In 2010 stelde partnerorganisatie DAPP Zambia financiële diensten ter beschikking via een samenwerking met het Zambiaanse microfinancieringsinstituut CETZAM. Deelnemers in dit programma werden gestimuleerd om zich in kleine groepen van vijf tot zeven personen te verenigen en gezamenlijk een lening aan te vragen bij CETZAM. Een landbouwkundig adviseur - verbonden aan CETZAM - ondersteunde deze groepen door advies te geven over de werkwijze van microfinanciering en investeringsmogelijkheden. In 2010 ontvingen 486 betrokkenen een lening. De deelnemers vroegen met name een lening aan voor zadenpakketten en kleinschalige irrigatiesystemen. Verder werden in 2010 1.825 doorgeefleningen verstrekt. Dit zijn leningen in de vorm van kleinvee. Hierbij ontvangt één gezin vier kippen of drie geiten, waarbij het eerste nageslacht van het kleinvee via het dorpscomité wordt doorgegeven aan een ander gezin. Kwetsbare gezinnen krijgen prioriteit. Dit zijn huishoudens met weinig inkomen en die weeskinderen in hun gezin hebben opgenomen. In 2010 kregen 2.602 gezinnen het nageslacht van eerdere doorgeefleningen. Evaluatie Eind 2009 heeft een externe evaluatie van het plattelandsprogramma plaatsgevonden . Een aantal aanbevelingen heeft DAPP in 2010 opgevolgd: • DAPP Zambia heeft zich meer toegelegd op de kwaliteit van de kleuterscholen in plaats van de kwantiteit. Zo was er een tekort aan leermiddelen. Dit kon opgelost worden door een eigen bijdrage aan de ouders te vragen. Mensen die geen geld hebben, mogen met producten betalen. Dit principe is altijd vrijblijvend geweest. Door het belang van de eigen bijdrage te onderstrepen, doen de meeste bewoners hier aan mee. • Bij het verstrekken van doorgeefleningen werden niet altijd de opgestelde richtlijnen gevolgd. Een aantal gezinnen ontving slechts één kip of één geit, in plaats van meerdere. Regiolei-

Jaarverslag 2010

35

ders hebben in 2010 strenger op dit proces toegezien zodat de doorstroom van de doorgeefleningen verzekerd bleef. Kerncijfers Plattelandsontwikkeling Activiteit

Doel

Resultaat

Verschil

700

1.825

+161%

Aantal gezinnen dat in 2010 de eerst geboren nakomelingen ontving van eerder verstrekte doorgeefleningen

3.000

2.602

-13%

Aantal leningen verstrekt

1.000

486

-51%

Aantal latrines gebouwd

1.749

1.815

+4%

Percentage van de getrainde gezinnen dat verbeterde landbouwmethodes toepast

80%

86%

+6%

Aantal jongerenclubs opgericht en getraind

240

207

-14%

Aantal kleinvee doorgeefleningen verstrekt in 2010

Door een korte, gedegen opleiding kunnen mensen helpen testen, voorlichten en adviseren over HIV/AIDS

Reden voor verschil: Er zijn meer kleinvee doorgeefleningen verstrekt en minder financiële leningen dan de gestelde doelen. In de praktijk wees uit dat er meer vraag was naar doorgeefleningen. De opstartfase van microfinancieringsinstituut Cetzam duurde tevens langer dan verwacht, maar draait nu op volle toeren om het doel te halen.

36

Jaarverslag 2010

MALAWI Hoofdstad:

Lilongwe

Aantal inwoners:

15,4 miljoen

Oppervlakte:

3,5 keer Nederland

Talen:

Engels, Chichewa

Gemiddelde levensverwachting:

51 jaar

HDI

153 (van de 169)

% besmet met HIV

12 % (2007)

Alfabetiseringsgraad M/V

M: 76,1 % V:49,8 %

Programma:

SMS Combats HIV/AIDS

Regio:

Blantyre

Duur:

2009-2012

Totale programmafinanciering

€ 324.778

Gefinancierd in 2010

€ 19.188

Partners:

DAPP Malawi, OneSixty, Ministerie van Buitenlandse Zaken

Partners in programma:

Overheid van Malawi, National Aids Commission, USDA

Doelgroepen:

Iedereen met specifieke aandacht voor jongeren van 15-24 jaar

Draagt bij aan:

gebieden door de sterke bevolkingsgroei, en door het lage opleidingsniveau van de bevolking. Hierbij heeft Malawi één van de hoogste HIV besmettingspercentages van de wereld. Dit is een grote bedreiging voor een duurzame (economische) ontwikkeling.

Achtergrond Malawi behoort tot de minst ontwikkelde landen in Afrika. De zwakke economische situatie komt onder andere door de afwezigheid van grondstoffen, een toenemende druk op landbouw-

Programma info Humana richt zich op de AIDS problematiek in het zuiden van Malawi; het economisch centrum waar de besmetting het hoogst is. In een innovatieve samenwerking met DAPP Malawi en mobile marketing bureau OneSixty uit Breda wordt zoveel

Jaarverslag 2010

37

mogelijk informatie verzameld via sms over HIV/AIDS met als doel verbeterde campagnes en counseling gericht op specifieke doelgroepen. Dit project is onderdeel van een groot HIV/AIDS voorlichtingsprogramma dat wordt uitgevoerd door DAPP Malawi en halverwege 2009 is gestart. In totaal zullen 100 veldwerkers informatie van ongeveer 40.000 mensen verzamelen in het Blantyre District, zuidelijk Malawi. Deze groep maakt deel uit van de 200.000 mensen die bij het programma zijn betrokken. Omdat de uitgebreide enquêtes veel tijd in beslag nemen, is in 2010 gekozen om met slechts 1/5 deel van de deelnemers aan het programma te werken. De veldwerkers zullen hen de komende jaren twee tot drie keer benaderen. De veldwerkers zijn verder verantwoordelijk voor het ondersteunen van ‘HIV/AIDS support groups’ bestaande uit mensen die besmet zijn, het organiseren van mobiele HIV test mogelijkheden en de voorlichting gericht op kennis en gedrag. Innovatief SMS-project Omdat de tijdsinvestering voor de technische implementatie en de afstemming tussen de partners onderschat is, is het project een half jaar later van start gegaan. In 2011 zal deze achterstand worden ingelopen. Voordat de eerste gegevens verzameld konden worden, waren de volgende activiteiten succesvol afgerond: • Het opstellen van vier enquêtes gericht op kennis van HIV/ AIDS, gedrag, attitude en het huishouden. • Het trainen van 100 veldwerkers en het managementteam in het afnemen van de verschillende enquêtes en de technische ondersteuning. • Het ontwikkelen van een sms-applicatie om het verwerken van de antwoorden eenvoudiger en betrouwbaarder te maken.

worden doorgevoerd. Door analyse en terugkoppeling van de conclusies naar het managementteam en de veldwerkers is het aantal foutmeldingen eind 2010 sterk teruggebracht. Begin 2011 zal een analyse van de data plaats- vinden. Via automatische kruisverwijzingen zal er interessante informatie vrijkomen, die zal helpen om de AIDS problematiek per gebied en doelgroep beter te begrijpen. Het werk van de veldwerkers en de campagnes kan hierop afgestemd worden. Evaluatie De belangrijkste geleerde lessen in 2010 zijn: • Afstemming met verschillende (nieuwe) partners kost tijd; gemeenschappelijk begrip van het doel is essentieel. • Technische ondersteuning en toepassingen ontwikkelen kan snel; aanpassing aan de lokale wensen en mogelijkheden duurt echter langer.

Sinds oktober 2010 zijn er in de resterende maanden van het jaar bijna 2.000 sms-berichten binnen gekomen. In het begin werden veel berichten foutief in de database opgenomen. Het systeem herkende deze fouten , maar de correcties moesten handmatig 38

Jaarverslag 2010

DEMOCRATISCHE REPUBLIEK CONGO Hoofdstad:

Kinshasa

Aantal inwoners:

71 miljoen

Oppervlakte:

69 keer Nederland

Talen:

Frans, Lingala, Kingwana, KiCongo en Tshiluba

Gemiddelde levensverwachting:

54,7 jaar

HDI

168 (van de 169)

% besmet met HIV

4,2%

Alfabetiseringsgraad M/V

M: 80,9 % V: 54,1 %

Programma:

Plattelandsontwikkeling

Regio:

Equateur, Malueka en KimbwalaLutendele,

Duur:

2008-2012

Totale programmafinanciering

€ 50.000

Gefinancierd in 2010

€ 50.000

Partners:

HPP Congo,

Partners in programma:

UNICEF, de Wereldbank, overheid DR Congo

Doelgroepen:

Gemeenschappen, scholen, lokale overheden

Draagt bij aan:

Jaarverslag 2010

39

Achtergrond DR Congo bezit grote hoeveelheden mineralen en grondstoffen. Desondanks staat DR Congo als één van de armste landen op de wereldlijst. De decennia van wanbestuur en twee burgeroorlogen hebben veel schade aangericht. De agrarische sector, waar twee derde van de bevolking leeft, is met name zelfvoorzienend. Door de migratiestromen als gevolg van de oorlog is slechts een klein gedeelte van het vruchtbare land daadwerkelijk in gebruik. Een gebrek aan infrastructuur, een slecht ontwikkelde gezondheidszorg en het zeer gebrekkige onderwijssysteem remmen eveneens duurzame ontwikkeling af. Programma info Humana ondersteunt sinds 2010 drie plattelandsontwikkelingsprogramma’s in DR Congo. Twee daarvan zijn vlak buiten de hoofdstad Kinshasa en het derde wordt uitgevoerd in de noordelijke provincie Equateur. De projecten hebben een integrale aanpak gericht op het organiseren en trainen van gemeenschappen op het platteland. Belangrijke thema’s zijn agrarische ontwikkeling, onderwijs en gezondheid. Er zijn verschillende partners bij betrokken. Naast de lokale partnerorganisatie Humana People to People Congo (HPP Congo) zijn ook de Wereldbank, Unicef en de overheid belangrijke partners. Terugdringen van ziekten Een belangrijk thema binnen de projecten zijn water-, sanitaireen hygiënische voorzieningen en het terugdringen van gerelateerde ziekten. Hierbij hebben gemeenschappen en scholen zelf de eerste verantwoordelijkheid in analyse en verbetering van de situatie. Ze worden daarbij ondersteund met trainingen rondom hygiëne, verbetering van waterpunten, installeren van waterpompen en latrines.

om het beschikbaar zijn van de benodigde materialen voor het aanleggen van waterputten te garanderen. Hierdoor zijn nog niet alle doelstellingen van 2010 gerealiseerd; deze achterstand zal in 2011 moeten worden ingelopen. Kerncijfers Plattelandsontwikkeling Activiteit

Doel

Resultaat

Verschil

Aantal gezinnen bereikt met voorlichting over hygiënische en sanitaire voorzieningen

5.433

9.270

+71%

Aantal latrine slabs gemaakt en verspreid

5.000

5.162

+3%

Aantal watertanks geïnstalleerd in gewapend beton voor opslag regenwater

2

3

+50%

Aantal deelnemers in volwassenen onderwijs

400

332

-17%

Aantal gezinnen in voedselzekerheid clubs

200

204

+2%

Aantal groentetuinen in gemeenschappen

800

1.200

+50%

Evaluatie De activiteiten in Equateur zijn pas in 2010 gestart. Door het grote projectgebied en de afgelegen ligging bleek het moeilijk

40

Jaarverslag 2010

6.6 PR en Communicatie De afdeling PR en Communicatie informeert belanghebbenden over de organisatie en de werkzaamheden van Humana. De communicatie richt zich tot: • Gemeenten; • Particulieren; • Het Ministerie van Buitenlandse Zaken • Donateurs/subsidieverstrekkende instanties; • Bedrijven, die een rol spelen bij de kledinginzameling en de verwerking ervan; • CBF Communicatie naar de gemeenten en de burgers In 2010 zijn vier nieuwsbrieven aan alle Humana-gemeenten verstuurd om hen op de hoogte te houden van de doelstellingen en de projecten van Humana. Andere belangstellenden kunnen de nieuwsbrieven eveneens ontvangen.

Tijdens Koninginnedag deelde Humana kaarten uit van Utrecht om te tonen waar de 11 extra geplaatste containers waren voor de onverkochte spullen

Humana heeft een mobiele stand aangeschaft. Hierop worden de werkzaamheden van Humana uitgelegd en de route van een gedoneerd kledingstuk in beeld gebracht. Deze infowand kan door gemeenten, scholen of bibliotheken gebruikt worden. De stand heeft o.a. gestaan in de gemeentehuizen van Assen, Zwolle, Nuenen en Het Bildt.

nachtelijke lediging van containers en afval rondom een container. Een afnemer diende een klacht in over de geleverde kwaliteit textiel. Een gemeente vond dat de containers te weinig geledigd werden en een leverancier werd vanwege een fout in een factuur te laat betaald door Humana. De klachten zijn niet nogmaals voorgekomen. Hieruit kan geconcludeerd worden dat de klachten relatief licht van aard waren en naar tevredenheid zijn opgelost.

Door advertenties in GRAM en Afval wil Humana de zakelijke aspecten van haar activiteiten meer profileren. Via advertorials in o.a. Friesch Dagblad en De Betere Wereld heeft Humana de burger opgeroepen om aan Humana te doneren. In 2010 heeft Humana zes klachten ontvangen. Dit is voor een organisatie met vele diverse doelgroepen die 10 miljoen kilogram textiel inzamelt een gering aantal. Humana handelt klachten op een snelle en effectieve wijze af. Drie klachten kwamen van drie verschillende particulieren. De klachten gingen over de beschadiging van een heg door het weghalen van een container,

Humana in actie Humana was in 2010 onder andere aanwezig op de ROVA open dag, het Strandwalfestival Rijswijk, de Vrijmarkt in Utrecht en op Millenniumplein IJsselstein. De deelname aan het VNG symposium en de vakbeurs Milieu 2010 benadrukten de inspanningen van Humana rond duurzaamheid en milieu. Gedurende 2010 heeft Humana verschillende campagnes, acties en events georganiseerd met als hoofddoelen de naamsbekendheid als ontwikkelingsorganisatie te vergroten en de betrokkenheid van belangstellenden te versterken.

Jaarverslag 2010

41

In de ‘een ‘beetje’ bedrijf’-campagne spreekt Humana bedrijven aan op MVO. Humana wil tonen dat op een eenvoudige wijze elk bedrijf, van welke grootte ook, een project van Humana kan ondersteunen. In de campagne biedt Humana projecten op maat aan. Via de website van Humana en een advertentie in het kerstnummer in Elsevier is deze campagne onder de aandacht gebracht. De campagne loopt nog steeds door.

Afrika. Op dit moment heeft de website van Humana circa 4.300 bezoeken (ruim 80% is unieke bezoeker) per maand. Ongeveer 50 % van de bezoeken komt via de Google campagne. Daarnaast is er een stap voorwaarts gemaakt in het communiceren via meerdere sociale netwerken. Naast Youtube en Hyves konden belangstellenden Humana vanaf medio 2010 ook volgen via Facebook en Twitter.

Het WK voetbal 2010 in Zuid-Afrika was een leuke link naar de projecten die Humana ondersteunt in Afrika. Via de unieke Humana WK Pool 2010 widget hebben 900 deelnemers tot het laatste moment in spanning gezeten of zij de pool zouden winnen. De communicatie verliep via de website en Hyves.

Hogeschool van de Kunsten Utrecht (HKU) Humana werkt samen met het projectenbureau van de HKU en creëert hierdoor een draagvlak bij jonge mensen die later zullen werken in de textielbranche. Het laatste half jaar van 2010 hebben vijf vierdejaars afstudeerstudenten een uitgebreide opdracht voor Humana uitgevoerd. Kernpunten van de opdracht waren: Naamsbekendheid van Humana vergroten en haar doelstellingen (bijdragen aan zelfredzaamheid) zichtbaar maken bij de gemeenten en het brede publiek. Een speels filmpje waarin op een heldere manier enkele projecten van Humana toegelicht worden is een van de resultaten van deze opdracht.

Humana in de media In 2010 is free publicity gegenereerd in lokale en regionale kranten en vakbladen zoals Marketingrendement en Afvalforum. Donaties van bedrijven en voetbalclubs, acties en events georganiseerd door Humana, en persberichten over duurzaamheid en milieu trokken de meeste aandacht. Humana zamelt al jaren kleding in in Het Bildt. In deze Friese millenniumgemeente heeft een groot artikel gestaan in de lokale krant, de Bildtse Post. Rond de Singelloop had Humana een kort interview op de regionale radio. Humana was tevens op de landelijke radio te horen; in deze uitzending gaf de directeur van Humana uitleg over de bestemming van de ingezamelde kleding. Hij benadrukte dat er geen sprake van was dat Humana ingezamelde tweedehands kleding in Afrika dumpte. De Humana tv-commercial in 2009 gemaakt door LoweDraft FCB, is in juli 2010 uitgezonden via Socutera. Humana online Sinds 2010 heeft Humana een Google AdWords campagne lopen. De website is daardoor beter te vinden op internet bij een Google zoekopdracht op kledinginzameling, MVO of projecten in 42

Niet volgens de planning In 2010 trad enige stagnatie op door de afwezigheid van de medewerker die verantwoordelijk was voor PR en communicatie. Daardoor zijn bepaalde doelstellingen niet gehaald. De sollicitatieprocedure voor een nieuwe PR en communicatie medewerker duurde langer dan verwacht. Bepaalde projecten zijn doorgeschoven naar 2011. Als tijdelijke oplossing zijn diverse taken over de verschillende afdelingen (o.a. Programmamanagement) verdeeld. • Nieuwe stickers: De containers en het wagenpark zijn niet van nieuwe stickers voorzien. Dit project is eind 2010 weer opgepakt. De nieuwe stickers zullen begin 2011 worden aangebracht. • Website updaten: In 2010 is het plan voor een nieuwe website geschreven. De vernieuwde site zal voor de zomer werken. • Humana-dag: Op 23 september had Humana in Bunnik een Humana-dag willen organiseren, een symposium voor ge-

Jaarverslag 2010

meentelijke relaties. De belangstelling was te gering om het symposium door te laten gaan. Deze dag is verschoven naar 2011. In dit jaar viert Humana haar 25 jarig bestaan.

6.7 Personeelszaken Op 1 januari 2010 telde Humana 39 medewerkers (gemiddeld 35,44 fte’s) en op 31 december 2010 41 medewerkers (gemiddeld 37,04 fte’s). Op 31 december 2010 waren er geen vacatures. Uitbreiding Humana heeft een controller aangesteld. In de afgelopen jaren zijn de taken van de controller gedeeltelijk vervuld door een externe adviseur. Daarnaast is een medewerker aangenomen die werkzaam is op de afdelingen Relatiebeheer en Verkoop. In 2010 heeft Humana gedurende een aantal maanden gebruik gemaakt van een beperkt aantal uitzendkrachten ter vervanging wegens ziekte, langdurige vakantie e.d.. Een van deze uitzendkrachten is in dienst getreden bij Humana. Vanaf half augustus 2010 heeft Humana geen gebruik meer gemaakt van uitzendkrachten. Sociaal project Humana is een projectplaats voor de uitvoering van taakstraffen en werkstraffen. Er zijn overeenkomsten met de Stichting Reclassering Nederland en met de Raad voor de Kinderbescherming, die gezien de goede samenwerking ook dit jaar weer zijn verlengd. Nieuw is de overeenkomst met het Leger des Heils Jeugdzorg & Reclassering. De taakgestraften zijn voor het uitvoeren van hun werkstraf voornamelijk geplaatst in de werkplaats of de voorraadhal. In 2010 zijn bij Humana in totaal 24 werkstraffen ten uitvoer gelegd: • 19 werkstraffen via de Stichting Reclassering Nederland • 1 werkstraf via de Raad voor de Kinderbescherming • 4 werkstraffen via het Leger des Heils.

Verder heeft één vrijwilligster hand- en spandiensten verricht op administratief gebied. Uitdiensttreding Zeven medewerkers zijn uit dienst gegaan: • Eén medewerker heeft een functie in het buitenland aanvaard • Drie dienstverbanden zijn door Humana beëindigd • Drie tijdelijke contracten zijn niet verlengd Ziekteverzuim Het verzuim van 2010 is 4,54%. In 2009 was dit percentage nog 6,45%. Het landelijk verzuimpercentage van het CBS was in 2009 4,3%. In vier jaar tijd is het verzuimpercentage bij Humana bijna gehalveerd. Dit wordt mede veroorzaakt door het afstoten van fysiek zware arbeid. In totaal zijn er zes ongevallen geregistreerd en in twee gevallen heeft dit geleid tot ziekteverzuim (in totaal 19 werkdagen). Grondslagen salarisgebouw en extra vakantiedag Humana hanteert als leidraad voor het salaris van de directie de “Adviesregeling Beloning Directeuren van Goede Doelen” van de VFI. Voor het rijdend personeel volgt Humana – op enige afstand - de CAO Beroepsgoederenvervoer over de Weg en de verhuur van mobiele kranen. Voor het productiepersoneel wordt – eveneens op enige afstand – de CAO voor het personeel, werkzaam in de groothandel in textielgoederen en aanverwante artikelen gevolgd. Voor de overige personeelsleden hanteert Humana een eigen salarisregeling. In 2010 zijn de lonen niet verhoogd. Per 1 juli 2010 is een andere methodiek voor de berekening van de reiskosten ingevoerd en is het aantal vakantiedagen verhoogd tot 24 dagen per jaar (voor een fulltimer). Teambuilding en jubilea In juni heeft Humana een teambuilding-dag gehouden. Verder lunchte de directeur elke maand met de collega’s van een afde-

Jaarverslag 2010

43

Interne meldregeling Humana streeft naar een open bedrijfscultuur, waarin integer handelen, het uiten van kritiek en het aanspreken op gedrag worden gestimuleerd en op prijs gesteld. In 2010 is een Interne Meldregeling opgesteld. Op deze wijze kunnen misstanden vroegtijdig worden gesignaleerd en kan eventuele schade voor Humana, melder en andere medewerkers worden voorkomen. Het interne meldpunt is de directie en indien de melding de directie betreft de voorzitter van het bestuur. Daarnaast is er ook de mogelijkheid een melding te doen bij de externe vertrouwenspersoon. Op de lerarenopleiding in Benguela, Angola krijgen de studenten les in een ‘elektronische leeromgeving’.

ling om elkaar ook in een informele sfeer te ontmoeten. In 2010 vierden vijf medewerkers hun tienjarig jubileum. Eén medewerker vierde dit jaar haar 15-jarig jubileum. Ook aan dit jubileum is door de directie en collega’s aandacht besteed. Het personeelsblad van Humana ‘de Schoudermantel’ is in 2010 vier keer verschenen. Externe vertrouwenspersoon In het jaar 2010 is de externe vertrouwenspersoon één keer door een medewerker geconsulteerd. Het betrof een vraagstuk over integer handelen. De medewerker kon na verheldering en advies verder in het oplossen van de problematiek. Er zijn geen meldingen gedaan over grensoverschrijdend gedrag. Diefstal op de werkplek Om te voorkomen dat gedoneerde goederen gestolen worden, heeft Humana een plan van aanpak opgesteld voor diefstal, fraude e.d. Daarnaast heeft een extern beveiligingsbureau twee tassencontroles uitgevoerd. Het aantal administratieve controles is opgevoerd. 44

Arbo-jaarverslag De arbo-commissie vergadert in beginsel elke twee maanden. In deze vergaderingen komen onder meer aan de orde het ziekteverzuim, het ongevallenregister, de voorbereiding van een ontruimingsoefening, gevaarlijke situaties tijdens het werk, preventie en controles. Ten behoeve van de bedrijfshulpverlening zijn drie medewerkers opgeleid tot BHV-er. Na het ontslag van het Hoofd Werkplaats/Preventiemedewerker heeft Humana gekozen voor het aanstellen van een externe Preventiemedewerker (via de arbodienst). De arbeidsomstandigheden zijn een vast punt op de agenda van het werkoverleg. Ook tijdens de functioneringsgesprekken wordt dit punt aan de orde gesteld. Uit het Ongevallenregister bleek dat tijdens het werken op het platform vaker snijwondjes aan de handen ontstaan. In 2010 zijn ter voorkoming hiervan speciale handschoenen aangeschaft.

Jaarverslag 2010

7. FINANCIEEL VERSLAG Algemeen In 2010 is iets minder kilo kleding ingezameld dan begroot. In 2010 is het 51% belang in de sorteercentrale Humana Kledinghergebruik Assen B.V. gecontinueerd. In de Kringlooplijn Eindhoven B.V. zijn in 2010 geen activiteiten geweest. Medio 2010 is een samenwerkingsovereenkomst afgesloten met Pantar te Amsterdam voor het verpakken van originele kleding. Dit samenwerkingsverband heeft een maatschappelijk belang om mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt aan werk te helpen. Toelichting op de Geconsolideerde balans De vermindering van de materiële vaste activa met € 58.375 wordt veroorzaakt door afschrijvingen op de bedrijfsmiddelen (o.a. containers). Er is voor € 88.636 afgeschreven en de investeringen in 2010 bedroegen € 30.261. De voorraden nemen ten opzichte van 2009 af met € 90.025 tot € 561.887. Humana heeft meer textiel verkocht dan is ingezameld. De liquide middelen zijn ten opzichte van 2009 gedaald met € 869.935 tot € 487.471. Deze daling wordt verklaard doordat in december 2009 een subsidie is vooruit ontvangen in het kader van MFS-1. In december 2010 is deze subsidie niet ontvangen. Humana heeft als beleid dat de reserves en fondsen (het eigen vermogen) minimaal 35% en maximaal 50% van het balanstotaal bedraagt. Indien dit percentage niet wordt gehaald, wordt het eigen vermogen het komende jaar aangevuld. Dat was het geval in 2009. Vandaar dat Humana het positieve resultaat na belasting (€ 701.261) heeft toegevoegd aan het eigen vermogen. Per 31 december 2010 bedragen de reserves en fondsen 64,7% van het balanstotaal. Dit is dus fors hoger dan de interne norm die Humana hanteert. Dat is gedaan vanwege de onzekere marktsituatie, maar het is de bedoeling dat het positieve resultaat over 2010 op den duur aan projecten wordt besteed. De continuïteitsreserve (bij Humana momenteel gelijk aan het vrij besteedbare vermogen) heeft als functie de continuïteit van Humana te waarborgen. Als beleid wordt minimaal 20% en maxi-

maal 30% van het balanstotaal gehanteerd en Humana zorgt eerst voor een acceptabele continuïteitsreserve voordat het percentage van het vrij besteedbaar vermogen wordt verhoogd. De continuïteitsreserve is in 2010 ook fors hoger dan de norm en ligt op bijna 50% van het balanstotaal. De afname van de schulden op lange termijn wordt veroorzaakt door de volledige aflossing van de financiering van een aantal containers. De schulden op korte termijn zijn afgenomen met € 1.790.362 tot € 569.246. Eind 2009 is de MFS subsidie ontvangen. Deze is geboekt als vooruit ontvangen bedrag en in 2010 is deze volledig besteed.

Ingezamelde textiel wordt verwerkt in een sorteercentrum

Jaarverslag 2010

45

Geconsolideerde balans per 31 december 2010 31-12-2010

31-12-2009

31-12-2010

ACTIVA

PASSIVA

Vaste activa

Reserves en fondsen

Materiële vaste activa Bedrijfsmiddelen

Aandeel derden 205.715

1.166.122

464.861

2.690

1.844

264.090 205.715

Voorraden Bedrijfsvoorraden Direct beschikbaar voor de doelstelling

31-12-2009

452.727

264.090

Schulden Op lange termijn Op korte termijn

62.031 569.246

110.904 2.359.608 632.277

2.470.512

1,801,089

2.937.217

580.928

109.160

70.984 561.887

651.912

Vorderingen

546.016

663.810

Liquide middelen

487.471

1.357.405

1.801.089

2.937.217

(na resultaatbestemming)

Deze waterplek ligt bij een kleuter- en een basisschool. Water halen is een populaire naschoolactiviteit.

46

Jaarverslag 2010

Toelichting op de Geconsolideerde staat van baten lasten De post donaties en giften in natura is toegenomen in vergelijking met 2009 en is hoger dan begroot. De netto omzet kleding is in 2010 gestegen ten opzichte van 2009 met € 531.109 tot € 5.403.462. Maar dit is € 336.538 minder, omdat Humana minder kilo textiel heeft ingezameld dan begroot. Dit komt door een lagere inzameling dan begroot. Er is meer shop-kleding verkocht dan in 2009. De subsidies van overheden zijn afgenomen ten opzichte van 2009 met € 366.583 en zijn € 96.295 lager dan begroot. 2010 is het laatste jaar van de MFS subsidie. De aanvraag voor de MFS-2 subsidie is afgewezen. De post besteed aan doelstellingen is gedaald van € 3.389.373 naar € 3.031.221, een daling van € 358.152. De post is wel € 146.221 hoger dan begroot. Dit wordt met name verklaard door de donatie van Crocs schoenen aan Afrika die niet begroot was. De daling ten opzichte van 2009 hangt samen met de daling van de subsidies van overheden. Hierdoor is minder geld beschikbaar gekomen voor projecten in Afrika. Daarnaast zijn ook minder donaties aan derden verstrekt dan begroot en dan vorig jaar. Er zijn in 2010 minder aanvragen gedaan door derden. Een specificatie van de verstrekte donaties staat op de volgende pagina. De kosten eigen fondsenwerving (inzamel-, verkoop-, en verzendkosten) zijn gedaald van € 3.786.753 in 2009 tot € 3.448.455 in 2010, een daling van € 338.298 en zijn € 506.545 lager dan begroot. De daling wordt met name verklaard doordat de inzameling van de kleding voor een groter deel uitbesteed is aan externe vervoerders; omdat 2010 het eerste volledige jaar is van de uitbesteding heeft dit geleid tot een stijging van de vrachtkosten. Humana compenseert dit door een daling van de salariskosten en de kosten van het eigen wagenpark. Er is een toename van de kosten vanwege de stijging van de bijdragen aan gemeenten voor inzameling en containerhuur in 2010. De kosten verkrijging subsidies overheden zijn gedaald van € 110.022 in 2009 naar € 10.240 in 2010. Dit komt door de afwijzing van de

MFS-2 subsidie waardoor geen kosten gemaakt zijn voor de verdere uitvoering van de betreffende projecten. De uitvoeringskosten eigen organisatie zijn lager dan 2009, doordat in 2009 een eenmalige ontslaguitkering is betaald aan een directielid. Door het benoemen van een controller is het aandeel van beheer en administratie (incl. personeelszaken) in het totale aantal FTE gestegen van 7,5% in 2009 naar 10% in 2010. Om die reden wordt een groter deel van de huisvestings- en kantoorkosten ten laste van de uitvoeringskosten eigen organisatie gebracht. Als norm hanteert Humana intern een percentage van maximaal 10% van de kosten van beheer en administratie ten opzichte van de totale kosten. In 2010 bedraagt het werkelijke percentage voor kosten van beheer en administratie 8,1%; in 2009 was dit percentage ook 8,1%. Humana streeft naar een zo laag mogelijk percentage kosten fondsenwerving, zodat er zoveel mogelijk gedoneerd kan worden aan Afrika. Het fondsenwervingspercentage (kosten eigen fondsenwerving / baten eigen fondsenwerving) is gedaald van 74,5% in 2009 naar 61% in 2010. Dit komt met name door de gestegen netto omzet kleding en de gerealiseerde kostenbesparingen op de kledinginzameling. De stijging van de netto omzet kleding wordt verklaard door de toegenomen vraag naar textiel en een betere sortering door het sorteerbedrijf. Hierdoor kon een hogere prijs voor de textiel worden gevraagd. De kostenbesparingen zijn gerealiseerd door het gedeeltelijk uitbesteden van de textielinzameling aan externe vervoerders. Dit heeft tot besparingen geleid in de kosten van het wagenpark en de personeelskosten. Het bestedingspercentage van de baten (besteed aan doelstelling / totale baten) is in 2010 gedaald naar 40% (2009 46,5%). Vanwege de onzekere economische situatie is een groter deel van de baten toegevoegd aan het eigen vermogen en niet besteed aan de doelstelling wat tot een daling van het bestedingspercentage heeft geleid. De subsidies van overheden die gebruikt worden om projecten in Afrika in het kader van MFS en Schokland te financieren zijn gedaald met € 366.583. Hier-

Jaarverslag 2010

47

Geconsolideerde staat van baten en lasten over 2010

Gerealiseerd 2010

Begroting 2010

Gerealiseerd 2009

Subsidies overheden Som der baten

235.827 21.544 5.403.462 5.660.833 1.838.705 7.499.538

100.000 50.000 5.740.000 5.890.000 1.935.000 7.825.000

192.966 4.872.353 14.721 5.080.040 2.205.288 7.285.328

LASTEN Besteed aan doelstellingen Noodhulp Aidspreventie Structurele hulp

1.935 65.472 2.963.814

12.900 2.872.100

59.040 31.377 3.298.956

Totaal besteed aan doelstelling

3.031.221

2.885.000

3.389.373

Werving baten Kosten eigen fondsenwerving Kosten verkrijging subsidies overheden Kosten donaties en giften (in natura) Kosten donaties en giften (in geld)

3.448.455 10.240 -

3.955.000 150.000 -

3.786.753 110.022 -

Totaal werving baten

3.458.695

4.105.000

3.896.775

Resultaat deelnemingen

-

-

-201.918

305.534

284.000

343.069

6.795.450 1.924

7.274.000 -

7.427.299 -

702.164 57 702.107

551.000 551.000

-141.971 -15.566 -126.405

-846 701.261

-1.000 550.000

30.734 -95.671

BATEN Baten eigen fondsenwerving Donaties en giften (in natura) Donaties en giften (in geld) Netto omzet kleding Overige baten uit eigen fondsenwerving

Beheer en administratie Uitvoeringskosten eigen organisatie

Som der lasten Financieringslasten Overschot/tekort voor belasting Vennootschapsbelasting

Aandeel derden in het groepsresultaat Overschot/tekort na belasting

48

Jaarverslag 2010

door is € 353.098 minder aan de MFS projecten besteed. Ook zijn er minder aanvragen voor noodhulp ontvangen dan in voorgaande jaren waardoor dit gedaald is met € 57.105. Daarnaast zijn de eigen uitvoeringskosten gestegen ten opzichte van 2009 met € 58.326. Dit komt door een stijging van de kosten van externe adviseurs en monitoring en evaluatie in vergelijking met 2009. Verstrekte donaties en subsidies In 2010 is 1.004.364 kg kleding gedoneerd aan ADPP Angola, DAPP Zambia, ADPP Mozambique, en DAPP Zimbabwe. Aan ADPP Mozambique zijn ook computers gedoneerd. De waarde in geld van deze donaties bedroeg € 737.230. De gedoneerde kleding is lokaal verkocht. Daarnaast is een bijdrage gedaan in de vrachtkosten van kleding naar Afrika van € 21.755. Er is 5.200 kg kleding gedoneerd aan projecten van derden. De overige donaties zijn in geld gedaan. Vanuit de ontvangen MFS subsidie van de overheid is in totaal € 1.630.601 gedoneerd aan ADPP Angola, ADPP Mozambique en DAPP Zambia.

Verstrekte donaties en subsidies

Kasstroomoverzicht 2010

Voedselbank Zuidoost Groningen Independent Christ Church Stichting De Home

2010

133 1.400 402 1.935

Administratiekosten (bijdrage Federatie) Kleding voor ADPP Angola Kleding voor DAPP Zambia Kleding voor ADPP Mozambique Kleding voor Zimbabwe Bijdrage vrachtkosten Financiële donaties Congo Financiële donaties Congo naar aanleiding van Singelloop Donaties Crocs Afrika Financiële donaties Finland (EU project Zambia) Financiële donaties Zimbabwe Financiële donaties DAPP Zambia Financiële donaties ADPP Mozambique SMS Combats HIV/AIDS, Malawi Financiële donatie CO2 Neutraal (windenergie)

35.000 221.244 403.889 9.030 2.539 21.755 50.000 3.992 100.528 531 20.965 15.000 243.824 38.912 23.466

Kasstroom uit operationele activiteiten Som der baten Kosten eigen fondsenwerving Resultaat deelnemingen Uitvoeringskosten eigen organisatie Totaal beschikbaar voor doelstelling Aanpassingen voor: Afschrijvingen Mutatie aandeel derden

7.499.538 -3.458.695 -305.534 3.735.309

88.636 846 89.482 3.824.791

Veranderingen in werkkapitaal: Mutatie vorderingen Mutatie voorraden Mutatie kortlopende schulden

117.794 90.025 -1.790.362 -1.582.543 2.242.248

1.190.675 MFS-subsidie: Projecten ADPP Angola Projecten ADPP Mozambique Projecten DAPP Zambia

Kasstroom uit bedrijfsoperaties Vennootschapsbelasting Aandeel derden in groepsresultaat Reserve waardeverschillen deelnemingen

567.094 789.984 273.523

-57 -846 -903 2.241.345

1.630.601 2.823.211

Kasstroom uit investeringsactiviteiten Investeringen in materiële vaste activa Kasstroom uit financieringsactiviteiten Besteed aan projecten Financieringslasten Aflossing leningen

-30.261

-3.031.221 -1.924 -47.873

Afname geldmiddelen

-3.081.018 -869.934

Stand per 1 januari Mutatie boekjaar Stand per 31 december

1.357.405 -869.934 487.471

Jaarverslag 2010

49

Lastenverdeling 2010 Bestemming Lasten

Subsidies en bijdragen, eigen projecten

Doelstelling Noodhulp 1.935

Aidsbestrijding 38.912

Subsidies en bijdragen, projecten MFS subsidie Uitvoeringskosten eigen organisatie 1.935

Structurele hulp

Werving Baten Eigen Fondsenwerving

Beheer en administratie

Totaal 2010

1.144.696

1.185.543

1.630.601

1.630.601

Begroot 2010 2.696.000

Totaal 2009

1.255.990 1.983.699

26.560

181.450

208.010

189.000

149.684

65.472

2.956.748

3.024.155

2.885.000

3.389.373

Publiciteit en communicatie

72.444

Personeelskosten Huisvestingskosten Kosten inzameling

1.678.075

258.846

258.583

28.323

1.270.384

72.444

60.000

38.319

1.936.921

1.487.000

2.321.280

286.906

210.000

373.653

1.270.384

1.880.000

1.019.642

Kantoor- en algemene kosten

172.127

13.855

185.982

238.000

257.039

Afschrijving en rente

100.977

1.686

102.663

80.000

119.889

Totaal

50

1.935

65.472

2.956.748

Jaarverslag 2010

3.552.590

302.710

3.855.299

3.955.000

4.129.822

3.552.590

302.710

6.879.454

6.840.000

7.519.195

Begroting 2011 De kosten eigen fondsenwerving zijn in de begroting 2011 € 888.000 hoger opgenomen dan gerealiseerd in 2010. De verklaring hiervoor is de verwachte stijging van kosten die Humana aan gemeenten kwijt is, de kosten van verpakken door Pantar en kosten van sortering door Humana Kledinghergebruik Assen. Daarnaast zijn er kosten begroot vanwege de verhuizing in 2011 en wil Humana meer onderzoek doen naar de mogelijkheden van innovatieve toepassingen van textiel.

Begroting 2011 Begroting 2011 (x € 1.000)

Gerealiseerd 2010 (x € 1.000)

BATEN Donaties en giften (in natura) Donaties en giften (in geld) Netto omzet kleding Subsidies overheden Som der baten

200 125 5.660 885 6.870

236 21 5.404 1.839 7.500

LASTEN Besteed aan doelstellingen Verstrekte donaties Totaal besteed aan doelstellingen

1.910 1.910

3.031 3.031

Werving baten Kosten eigen fondsenwerving Kosten verkrijging subsidies overheden Kosten donaties en giften (in natura) Kosten donaties en giften (in geld) Totaal werving baten

4.337 4.337

3.449 10 3.459

-

0

267 6.514

306 6.796

356 356

702 -702 -1 701

Resultaat deelnemingen Beheer en administratie Uitvoeringskosten eigen organisatie Som der lasten Financieringslasten Overschot voor belasting Vennootschapsbelasting Aandeel derden Overschot na belasting

2

Goede huisvesting voor de kippen van een doorgeeflening Jaarverslag 2010

51

Accountantsverklaring

52

Jaarverslag 2010

Go Ahead Eagles2010 doneerde hun oude voetbaltenues aan schoolkinderen in Zambia Jaarverslag 53

8. HUMANA KIJKT VOORUIT In dit hoofdstuk bespreekt Humana kort de belangrijkste aspecten van de strategie voor 2011. 8.1 Leerpunten van 2010 In 2010 heeft Humana niet alles gerealiseerd dat was voorgenomen. De belangrijkste zaken waar we lering uit hebben getrokken zijn: 1. De aanstelling van een extra relatiebeheerder en een meer offensieve marktbenadering hebben (nog) niet geleid tot een hoger marktaandeel in de textielinzamelingsmarkt. Gemeenten kiezen vaker voor meer geld. Zij kozen in enkele gevallen zelfs voor het in zee gaan met commerciële inzamelaars. Het is de vraag of de gemeenten in deze gevallen handelen in overeenstemming met de wens van de burgers die kleding doneren. Humana zal een discussie over dit punt aangaan en proberen deze negatieve ontwikkeling weer om te buigen. 2. Humana kan een verbeteringsslag maken door samen met de gemeenten campagnes te gaan voeren om de hoeveelheid ingezamelde kleding per inwoner te verhogen. Dit staat op de agenda voor 2011. 3. Het onderhoud op locatie is in 2010 geïntensiveerd, maar de beoogde twee keer per jaar werd niet gehaald. De vermindering van het brandstofverbruik met 2 % is wel gerealiseerd. Ook alle overige activiteiten op milieugebied zijn door Humana opgepakt. 4. Het doel om via het bezoeken van mode- en schoenenbeurzen in contact te komen met kledingbedrijven die willen samenwerken met Humana, heeft niet zijn vruchten afgeworpen. Deze beurzen zijn bedoeld voor commercie. De persoon die verantwoordelijk is voor overtollige partijen staat niet op die beurs. 54

5. In 2010 heeft Humana een aantal onbruikbare producten als donatie ontvangen. De project manager zal vaker donaties in natura ter plekke controleren voordat deze opgestuurd worden naar Humana. 6. De uitbesteding van bankzaken aan een instituut dat microfinanciering verleent verhelderde de rol van DAPP Zambia. In eerste instantie speelde DAPP Zambia de rol van ontwikkelingsorganisatie en bankier. Dit bleek te verwarrend te zijn voor de personen die een lening aanvroegen. 7. Innovatie kost tijd om goed ingebed te geraken in de gehele organisatie. Dit is niets nieuws. Humana heeft daarom met haar Malawiaanse partner een pas op de plaats moeten maken. Het niet halen van de jaardoelen is geen gevolg van desinteresse. De einddoelen worden niet uit het oog verloren.

8.2 Strategie voor 2011 Streven naar meer containers Op de valreep van 2010 heeft Humana vernomen dat gemeente Utrecht het contract met Humana niet zal verlengen. Daardoor starten we in 2011 met circa 970 containers. Via intensieve acquisitie wil Humana een groei van het marktaandeel realiseren van 12% naar 14%. In 2011 zal Humana naar schatting 10,6 miljoen kilogram kleding inzamelen. Omdat de prijzen voor kleding naar verwachting ongeveer gelijk zullen blijven, zal de omzet 5,7 miljoen euro bedragen. Het begrote bedrag aan donaties en giften in natura en in geld die Humana van bedrijven en retailketens verwacht te ontvangen is conservatief begroot. Retailketens kopen steeds vaker in op maat, waardoor zij minder restpartijen overhouden. Deze

Jaarverslag 2010

te techniek (SmartBin). In het kort komt het hierop neer dat de container aangeeft wanneer deze bijna vol is, zodat de inzamelvrachtwagen van Humana alleen hoeft te rijden wanneer het nodig is. Humana verwacht bij het implementeren van de smartbins een vermindering van het aantal ritten met 20% bij dezelfde ingezamelde kilo’s. Dit zal de uitstoot van CO2 verminderen.

markt is kortom hoogst onzeker. Het beleid is erop gericht om minimaal hetzelfde bedrag binnen te halen als in 2010. Efficiëntere en duurzame bedrijfsvoering Humana wil duurzaam ondernemen verder doorzetten in de organisatie. Gedurende 2010 heeft Humana een onderzoek verricht naar een certificatienorm voor duurzaam ondernemen. In 2011 zal een keuze worden gemaakt welke certificering het beste bij Humana past.

In 2011 loopt minimaal één onderzoek om uit textielafval andere producten te vervaardigen, zodat uiteindelijk Humana meer opbrengsten uit de textielinzameling kan halen en minder restfractie overhoudt.

In de bedrijfsvoering probeert Humana in 2011 de beladingsgraad van de textielcontainers omhoog en de kosten van de inzameling omlaag te krijgen door toepassing van een efficiënMeerjarenraming kledinginzameling Inzameling Eigen inzameling (x 1.000 kg) Inzameling voor derden (idem)

2008

2009

2010

2011

2012

2013

2014

2015

10.409

10.110

10.154

10.600

10.800

11.000

11.200

11.400

0

0

0

0

0

0

0

0

Inkoop (idem)

366

300

407

400

400

400

400

400

Totaal (idem)

10.775

10.410

10.561

11.000

11.200

11.400

11.600

11.800

0,09

0,10

0,16

0,10

0,10

0,10

0,10

0,10

1.167

1.042

1.895

1.100

1.121

1.143

1.166

1.189

Netto opbrengst per kg (in €)* Beschikbaar uit eigen fondsen-werving (x €1.000) Beschikbaar uit subsidies (x€1.000)

1.973

2.205

1.839

1.009

1.030

1.050

1.071

1.092

Beschikbaar voor doelstelling (x € 1.000)

3.140

3.247

3.734

2.109

2.151

2.193

2.237

2.281

Donaties van kleding ( x € 1.000)

-733

-703

-739

-404

-578

-590

-603

-615

Donaties van geld (x € 1.000)

-317

-551

-454

-340

-493

-503

-513

-524

Donaties uit subsidie (x € 1.000)

-1.815

-1.983

-1.630

-797

-814

-830

-847

-864

Totaal donaties (x EUR 1.000)

-2.003

-2.865

-3.237

-2.823

-1.541

-1.885

-1.923

-1.963

Resultaat (x EUR 1.000)

275

10

911

568

266

270

274

278

Uitvoeringskosten

-161

-152

-208

-212

-216

-220

-224

-228

Overige baten en lasten

-96

46

-2

0

0

0

0

0

Resultaat geconsolideerd

18

-96

701

356

50

50

50

50

*: In de begroting 2011 is uitgegaan van een netto opbrengst van € 0,10 en dit is ook de gemiddelde netto opbrengst in de afgelopen jaren geweest. Als in de loop van 2011 blijkt dat de netto opbrengst structureel hoger blijft dan €0,10 wordt dit in de begroting van 2012 en verdere jaren aangepast. Jaarverslag 2010

55

Per 1 januari maakt Humana een medewerker vrij voor onderhoud op locatie. Hierdoor kan efficiënter aan het onderhoud worden gewerkt. Daar waar noodzakelijk zoekt Humana samenwerking met Sociale Werkvoorziening (SW)-bedrijven die dit soort onderhoud in hun regio voor ons kunnen uitvoeren. Ook streeft Humana naar een uitbreiding van samenwerkingsverbanden met SW-bedrijven om het verpakken van textiel op regionaal niveau mogelijk te maken. Hierdoor zal Humana als geheel minder kilometers met de ingezamelde textiel rijden. En dat zal ongetwijfeld het milieu ten goede komen. Humana compenseert in 2011 haar totale CO2 uitstoot van al

haar vervoersactiviteiten, inclusief woonwerkverkeer, transporten naar de sorteerunit in Litouwen, energieverbruik, heftruck en resttextiel. Het onder controle houden van de goederenstromen blijft één van de belangrijkste speerpunten voor 2011. Humana wenst de managementrapportage (inclusief liquiditeitsbegroting en debiteurenbeleid) stap voor stap te verbeteren. Via een verbeterde planning- en controlecyclus signaleert Humana afwijkingen van budgetten eerder en kan Humana na een grondige analyse tijdig bijsturen.

Een zelfgemaakte touwpomp wordt door meerdere gezinnen in een gemeenschap gebruikt

56

Jaarverslag 2010

Sterke groei nieuwe fondsen Humana hoopt in 2011 te oogsten wat in 2010 in gang is gezet in het kader van nieuwe manieren van fondsenwerving. Zo wil Humana institutionele fondsen werven bij de EU en Belgische, Noorse en Nederlandse overheden. Het doel is om 12 programmavoorstellen in te dienen. Het is helaas onmogelijk te voorspellen wat de succesratio is.

Het werven van particuliere donateurs ligt minder voor de hand door de relatief lage naamsbekendheid van Humana als ontwikkelingsorganisatie en de daaraan verbonden hoge kosten. Wel maakt Humana in 2011 een begin met het benaderen van gemeenten met voorstellen voor fondsenwerving (inclusief bedrijven in die gemeenten) en met social events vooral gericht op particulieren.

Daarnaast gaat Humana verder met het verkopen van (deel)projecten in zuidelijk Afrika aan bedrijven. Aan het einde van 2011 wil Humana tenminste 12 projecten verkocht hebben (van gemiddeld 4.000 euro).

Aanpassingen in het programmabeleid Van het begrote resultaat zal Humana minimaal 900.000 euro besteden aan het Teacher Training programma van ADPP Angola en ADPP Mozambique, Vocational Training Schools programma van ADPP Angola, plattelandsontwikkelingsprogramma’s van partnerorganisaties Mozambique, Zambia en DR Congo en HIV/ Preventie en counseling programma in Malawi. In 2011 zet Humana de focus door op milieuaspecten in de projecten. Bovendien voert Humana aanpassingen door van het huidige proces en resultaat in een monitorings- en evaluatiesysteem om impact in de toekomst beter te kunnen meten.

Naast de institutionele donoren en de bedrijvenportfolio wil Humana zich onderscheiden van andere NGO’s door middel van innovatieve samenwerking met commerciële bedrijven. Humana zal naast het benaderde bedrijf ook zelf geld investeren om economische ontwikkeling te stimuleren en zo zelfredzaamheid van de doelgroep te bevorderen. Een voorbeeld hiervan is de samenwerking met commerciële banken in Zambia (ZANACO) en Mozambique (Banca Terra Mozambique) en Rabobank Foundation. Een soortgelijke innovatie-samenwerking zou kunnen plaatsvinden met waterbedrijven in Nederland die samen met Humana en partnerorganisaties willen investeren in één van de focuslanden. Een ander doel luidt om tenminste acht stichtingen (Doen, DoB, Bill Gates, New Holland, Rotary NL, Lions NL) te hebben geïnteresseerd voor Humana.

U hoort meer van Humana In 2011 zorgt Humana voor nog meer naamsbekendheid. De inzet van sociale media zal een belangrijke rol spelen om deze doelstelling te bereiken. Daarnaast streeft Humana om 12 grotere publicaties naar lokale/regionale media te versturen. Een ander aandachtspunt is het inzetten van digitale media.

Begroot budget

Ministerie van Buitenlandse Zaken’

EU/ overige institutionele donoren

Bedrijven

Stichtingen

Gemeenten en social events

Bijdrage Stichting Humana kleding

Totaal

2011

€ 34.615

€ 800.000

€ 60.000

€ 65.000

€ 50.000

€ 900.000

€1.909.615

25 jaar Humana bestaat in 2011 25 jaar; een moment om extra aandacht aan te besteden.

Jaarverslag 2010

57

58

Op deze pre school in Mozambique leren kleuters tot tien tellen. Dit jongetje geeft het Jaarverslag 2010 voorbeeld en zijn klasgenoten herhalen wat hij zegt.

VERANTWOORDINGSVERKLARING Sinds 2002 voert Humana het CBF-keurmerk voor goede doelen van het Centraal Bureau Fondsenwerving. Daarnaast voldoet Humana aan de ‘Richtlijn 650’ voor fondsenwervende instellingen van de Raad voor de Jaarverslaggeving en de Code Goed Bestuur voor Goede Doelen (“Code Wijffels”). Bij Humana zijn de functies toezicht houden c.q. besturen (vaststellen of goedkeuren van plannen en het volgen van resultaten) duidelijk gescheiden van de functies dagelijks leiding geven en uitvoeren (directievoering). Humana streeft continu naar het verbeteren van haar organisatie en een optimale besteding van de beschikbare middelen. De door Humana gesteunde projecten zijn met veel zorg uitgekozen. Op de besteding van middelen en de effectiviteit wordt nader ingegaan in het deel Fondsenwerving en Projectmanagement op bladzijde 24 tot 28. Het bestuur acht transparantie en openheid van wezenlijk belang. In dat kader streeft Humana dan ook naar optimale relaties met belanghebbenden door op een open wijze te communiceren en adequaat met vragen en klachten om te gaan. Verwezen wordt naar het deel PR en communicatie op bladzijde 41 en 42. De donaties van Humana gaan rechtstreeks naar de projecten van de partnerorganisaties van Humana in Afrika. Scheiding tussen functies toezicht houden, besturen en directievoering Het bestuur van Humana bestaat uit vrijwilligers die voor hun werkzaamheden geen vergoedingen ontvangen. Het bestuur is de eindverantwoordelijke voor de goede gang van zaken en houdt met in achtneming van de aan de directie gedelegeerde bevoegdheden toezicht op de dagelijkse leiding door de directie. In de statuten is aan de directie een (beperkte) statutaire volmacht gegeven om Humana te vertegenwoordigen. In de statuten en het bestuurs- en directiereglement is vastgelegd dat het bestuur: • het meerjarenplan en de jaarplannen goedkeurt; • de jaarrekening en het jaarverslag vaststelt;

Binnen bepaalde gemeenschappen is een mediatheek gerealiseerd waar onder andere studenten rustig hun huiswerk kunnen maken

• de begroting voor het lopende jaar vaststelt; • over wijzigingen in het arbeidsvoorwaardenbeleid beslist; • betalingen die een bedrag van € 150.000 te boven gaan moet fiatteren; • de accountant benoemt; • de directieleden benoemt en ontslaat; • de keuze van de door de directie en de staf voorgestelde projecten goedkeurt. Samenstelling en benoeming van bestuur Het bestuur van Humana moet statutair uit zes of zeven personen bestaan. In 2010 bestond het bestuur uit zes personen. Gedurende drie weken waren er zeven bestuurders omdat de vertrekkend voorzitter iets later aftrad dan het in zijn plaats benoemde nieuwe bestuurslid. Humana streeft naar een zo breed mogelijke samenstelling van het bestuur. In dit kader heeft het bestuur besloten het aantal bestuursleden uit te breiden tot zeven. Naar verwachting zal dit nieuwe lid in 2011 worden benoemd. Binnen het bestuur moet sprake zijn van onder meer:

Jaarverslag 2010

59

• duidelijke affiniteit met ontwikkelingssamenwerking en de doelstellingen van Humana; • een brede maatschappelijke binding en functionele netwerken; • ruime spreiding van maatschappelijke achtergronden en deskundigheden, zoals ontwikkelingswerk, (tweedehands)kledingbranche, openbaar bestuur, PR en communicatie, financieel-economisch, juridisch, politiek-, sociaal- en bedrijfskundig; • een onafhankelijke en kritische houding tegenover mede bestuursleden; • een adequate klankbordfunctie ten behoeve van de directie. De leden van het bestuur hebben geen zakelijke relaties met Humana om iedere schijn van mogelijke belangenverstrengeling te voorkomen. De bestuurders worden benoemd door het bestuur. Bij het benoemen van nieuwe bestuurders wordt in beginsel een extern traject gevolgd om uit een zo gevarieerd mogelijk aanbod van kandidaten een keuze te kunnen maken. Een benoeming tot be-

stuurslid geschiedt voor een periode van maximaal vier jaar. Een bestuurslid kan twee keer worden herbenoemd. Henk Holtslag is met ingang van 31 maart 2010 voor een periode van vier jaar tot bestuurslid benoemd. Hij vervangt bestuurslid Tejo Scholten die eind 2009 is afgetreden. Het bestuur heeft op 25 augustus 2010 Ineke Walravens voor een periode van vier jaar tot bestuurslid benoemd ter vervanging van de vertrekkend voorzitter Jan-Willem Verlinden. Laatstgenoemde nam op 15 september 2010 afscheid als bestuurslid. Met ingang van die datum is Frans van Wersch tot voorzitter en Marise Blom tot vicevoorzitter benoemd. Nevenfuncties bestuursleden en directeur Van de directeur en de bestuursleden zijn alle (neven)activiteiten en (neven)functies bekend. Jaarlijks wordt de lijst van activiteiten en functies geactualiseerd. De door de bestuursleden uitgeoefende andere activiteiten en functies zijn voor Humana niet relevant en leiden niet tot enige belangenverstrengeling. De directeur heeft thans geen nevenfunctie.

Het bestuur kende in 2010 de volgende samenstelling: Naam

Bestuursfunctie

Datum Benoeming Datum Aftreden

Maatschappelijke functie 2010

Dhr. drs. J.W.A.M. Verlinden

voorzitter

23.11.1998

15.09.2010

oud-burgemeester Renkum

Dhr. mr. F.L.J. van Wersch*

vicevoorzitter

29.09.2003

29.09.2011

oud-advocaat rechter/ raadsheer plv.

Mw. ir. H.J.H.M. Walravens

bestuurslid

25.08.2010

25.08.2014

interim-manager voorzitter r.v.c. Van Harte & Lingsma

Dhr. H. de Vries

portefeuillehouder financiën 31.03.2003

31.03.2011

oud-directeur ING Rotterdam

Mw. drs. M.T. Blom**

bestuurslid

20.12.2004

20.12.2012

coo Mango Capital Management BV

Dhr. E.W.M. Fonck

bestuurslid

26.12.1999

20.12.2011

schadebehandelaar Dekra claims services Netherlands BV, Heerhugowaard

Dhr. H. Holtslag

bestuurslid

31.03.2010

31.03.2014

consultant

* Per 15 september 2010 voorzitter 60

** Per 15 september 2010 vicevoorzitter Jaarverslag 2010

Belangrijkste bestuursbesluiten In 2010 hebben zes reguliere bestuursvergaderingen plaatsgevonden in aanwezigheid van de directie. Daarnaast vond regelmatig tussentijds overleg plaats tussen (leden van) het bestuur en de directie. Belangrijke besluiten in 2010 hadden betrekking op: • het functioneren van de directie en het bestuur; • het aanvragen van subsidies en het uitbreiden van de fondsenwerving; • de opsplitsing van Stichting Humana en het vaststellen/wijzigen van de statuten; • het aanstellen van een nieuw bestuurslid; • de voortgang van Humana Kledinghergebruik Assen BV; • het PR-beleid; • controlemechanismen binnen Humana; • de strategie; • de monitoring van de gesteunde projecten; • de keuze van de in 2011 te ondersteunen projecten; • de arbeidsvoorwaarden; Evaluatie bestuur en directie In de laatste bestuursvergadering van 2010 heeft de jaarlijkse evaluatie plaatsgevonden van het bestuur en de directie. Bij die evaluatie was de directeur niet aanwezig. De directeur was vooraf gevraagd zijn visie op zijn eigen functioneren en het functioneren van het bestuur te geven. Na de evaluatie ontving de directie een samenvatting van hetgeen besproken was. Bezoldiging directie Het bestuur heeft het bezoldigingsbeleid, de hoogte van de directiebeloning en de hoogte van andere bezoldigingscomponenten vastgesteld. Het beleid wordt periodiek geactualiseerd. In december 2010 is het salaris van de directeur met ingang van 1 januari 2011 met 1,5% verhoogd. Bij de bepaling van het bezoldigingsbeleid en de vaststelling van

de beloning volgt Humana de Adviesregeling Beloning Directeuren van Goede Doelen van Vereniging van Fondsenwervende Instellingen (VFI) en de Code Wijffels (zie www.vfi.nl). De Adviesregeling geeft aan de hand van zwaartecriteria een maximumnorm voor het jaarinkomen van directieleden. De heer M.J. Vooges trad op 1 november 2009 in dienst van Humana. De weging van de bezoldiging van de heer Vooges vond plaats mede op basis van het advies van executive searchbureau Ebbinge & Company. Dit leidde tot een BSD-score van 390 punten met een maximaal jaarinkomen van EUR 98.257,- (1 FTE/12 maanden/inclusief vakantietoeslag). Het voor de toetsing aan de VFI-maxima relevante werkelijke jaarinkomen van de directeur bedroeg in 2010 EUR 81.816,-. Deze beloning bleef binnen de VFI-maxima. Aan de directeur zijn geen leningen, voorschotten of garanties verstrekt. De hoogte en samenstelling van de bezoldiging wordt in de jaarrekening toegelicht in de toelichting op de staat van baten en lasten. Naast het hierboven vermelde jaarinkomen betaalde Humana ten behoeve van de directeur bijdragen in diens pensioenopbouw en ziektekostenverzekering. Financieel verslag/volledige jaarrekening In dit jaarverslag heeft Humana een verkort financieel verslag opgenomen. De volledige jaarrekening 2010 kunt u opvragen bij Humana door een email te sturen naar [email protected]. Humana stuurt u dan per omgaande een pdf met de jaarrekening toe.

Mr. F.L.J. van Wersch Voorzitter bestuur Stichting Humana/ voorzitter bestuur Stichting Humana People to People Bunnik, 6 april 2011

Jaarverslag 2010

61

62

De door Humana ingezamelde kleding geeft veel keuze en goede kwaliteit Jaarverslag 2010 in de tweedehands winkels van DAPP Zambia

COLOFON Tekst & redactie Humana Foto’s Medewerkers en bestuursleden Humana Vormgeving & druk Kerckebosch grafische communicatie Contact Bezoekadres Humana Schoudermantel 15 3981 AE Bunnik Postadres Humana Postbus 65 398 CB Bunnik T: 030 6570009 F: 030 6561455 E: [email protected] W: www.humana.nl Stichting Humana is ingeschreven bij de Kamer van Koophandel te Utrecht onder nummer 30178893

Als u het CBF-Keur ziet afgebeeld in een publicatie van een fondsenwervende organisatie (goed doel), kunt u erop vertrouwen dat deze de strenge beoordeling door het onafhankelijke Centraal Bureau Fondsenwerving (CBF) heeft doorstaan. Een belangrijk criterium bijvoorbeeld, is dat van de geworven fondsen niet meer dan 25% aan kosten voor de fondsenwerving besteed wordt. Verder moet het bestuur uit onafhankelijke personen bestaan. En voor een helder inzicht in de financiële gegevens moet elke organisatie volgens dezelfde regels het jaarverslag opstellen. Voor vragen, informatie en een actuele lijst van beoordeelde goede doelen: Centraal Bureau Fondsenwerving, telefoon 020 - 4170003 of website: www.cbf.nl Het Centraal Bureau Fondsenwerving (CBF) is een onafhankelijke stichting die al sinds 1925 toezicht houdt op het inzamelen van geld voor goede doelen. De taak van het CBF is het bevorderen van een verantwoorde fondsenwerving en besteding door middel van het beoordelen van de fondsenwervende organisaties en het verstrekken van informatie en advies aan overheidsinstanties en publiek. Voor vragen, informatie en een actuele lijst van beoordeelde goede doelen: Centraal Bureau Fondsenwerving, telefoon 020 - 4170003 of website: www.cbf.nl