INHOUD ONZE BELANGEN BEHANGEN COLOFON

nr. 2 april

ONZE BELANGEN BEHANGEN Ik weet niet hoe het bij jou thuis is, maar eens de lente zijn eerste zonnestralen laat schijnen, komt er in mijn huis een sfeertje van “’t zou goed zijn mocht deze kamer eens een opfrisbeurt krijgen…” Merk hierbij vooral het puntje, puntje, puntje op. Want in die korte stilte sluimert meestal al het onwrikbare antwoord met bevestigende toonaard. Met andere woorden, met de komst van de lente is het niet gemakkelijk om aan zaken als schilderen en behangen te ontkomen. Zo herinner ik nog vrij levendig mijn eerste behangprestaties in de lente van 1987. Nu vind je op het internet altijd wel ergens een filmpje over hoe je dat best aanpakt, maar toen was er van You-tube nog lang geen sprake. Het was nog de tijd van ‘overlevering’, van grootvader op vader op zoon. Zeker over zo’n gewichtige zaken als ‘behangen’ werden lange ‘goede raad’-gesprekken gevoerd. De eerste en belangrijkste gouden regel was dan ook vrij vanzelfsprekend: je eerste pand moet loodrecht hangen. Voor mij was dit vrij duidelijk, maar mijn vrouw had blijkbaar een andere definitie van ‘loodrecht’. Zo moest ik – en aan het woordje ‘moeten’ was op dat moment geen ontkomen aan – mijn waterpas tegen de muur houden om te zien of dat eerste pand wel recht hing. Het argument dat ik daarmee enkel kon zien dat onze muur recht was, maar niet het behangpaper werd weggewuifd, want de overlevering zou gezegd hebben dat ze bij haar thuis zo al jaren behangen. Beseffend dat het anders niet goed zou komen, ben ik er aan begonnen. Heel de kamer behangen. Resultaat: alles schots en scheef. Om een lang verhaal kort te maken: behang er terug afgehaald, behang bijgekocht, alles herbegonnen, maar volgens de juiste overlevering: werken met de loodlijn. Resultaat: perfect behangen kamer… Maar mijn allereerste behangprestatie gaat terug tot mijn kindertijd, waar ik met de overschotjes van behangpapier ooit het tuinhuisje beplakt hebt met allerlei figuurtjes die ik uit het behang knipte. Dat was met pure vakkennis gedaan, want tot op vandaag hangt dat er nog altijd aan. Straffer nog: het is er niet meer af te krijgen! Nu, ik wil niet te veel afwijken van het thema van deze Nieuwsbrief dat gaat over de belangen van onze chronisch zieke mensen. Want tussen ‘behangen’ en ‘belangen’ – slechts één lettertje verschil – schuilt er toch wat gelijkenissen. Zo vertelt de geschiedenis van het behangpapier ons dat behangsel een decoratieve muurbedekking op een licht soort canvas of sterk papier is, om vochtplekken of scheuren te verdoezelen. Het gaat terug tot in de Middeleeuwen, maar het papieren behang kent zijn opgang vanaf 1830. Waar zie ik nu de parallellen? - Behang diende om zaken te verdoezelen, zoals vochtplekken, maar daarmee waren ze niet opgelost. Ook in de belangenbehartiging zien we veel te vaak dat er regels en wetten uitgeschreven worden, waar mee sommige groepen van mensen in de kou blijven staan. De wet oogt misschien mooi, maar achter het ogenschijnlijke ‘alles is netjes gere geld’, zitten soms heel wat wakke plekken van zaken die onrechtvaardig zijn. - Behang heb je in alle soorten, maten en gewichten, met kleurtjes, lijntjes en figuurtjes. Maar aanvankelijk was behang enkel maar voorbe stemd voor de rijke mensen. Ook nu moet je toegeven dat je kan kiezen tussen ofwel duur papier, waarvan de kwaliteit beter is. Ben je minder kapitaalkrachtig door omstandigheden, zoals bijvoorbeeld ziekte, dan kan enkel een goedkoper papiertje je muur wat versieren, dat je ook wellicht helemaal zelf moet tegen de muur krijgen.

2

vervolg: pagina 3

INHOUD Redactioneel: - De Ziekenzorg-lente

p. 3

Thema: - Ziekenzorg als belangenbehartiging van alle chronisch zieke mensen. - Ontwerp sociaal akkoord.

p. 4

Beter om weten: p. 7 - Lees deze Nieuwsbrief nu ook online. - Specialisten in luisteren zoeken meer werk en collega’s! - Cvs-patiënten krijgen te weinig correcte informatie. - Jij bent een bloem! - Individueel vormingsaanbod voor vrijwilligers. - Ziekenzorg-secretariaat in de Paasvakantie. - Belangrijke data. - Heengegaan. Nieuwe vrijwilligers: - Ziekenzorg… Je hebt goed gekozen.

p. 10

De Kernwerking: - Samen op weg naar bestuursvernieuwing. - Aflossen van de wacht. - Dag van de chronisch zieke mensen. - Het leven zoals het is.

p. 11

Prijsvraag: - Woordzoeker

p. 14

Crea: - Kleuren voor volwassenen.

p. 14

Mantelzorg: - De Mantelzorgacademie.

p. 15

Blijven Reizen: - Startavond 2015 van Blijven Reizen. - Guido Eelen vertelt over zijn afscheid.

p. 16

Ariadne: - Minder worstelen, meer leven. - Optimaal communiceren in de medische wereld. - Het voorjaar van 2015.

p. 18

Zingeving: - Mag ik me even voorstellen: Koen Peeters

p. 21

CM-Nieuws: - Nood aan een kattebelletje?

p. 22

Column: - Koorddansen.

p. 23

Inspiratie: - Vertrouwen.

p. 24

COLOFON

Eindredactie en illustraties: Jan Pustjens

Redactie: Filip Vrebos, Dien Lefevre, Eliane De Boeck, Nico Broeckx, Jana Bens, Patricia Pets, Lutgarde Meuldermans, Gert Smets en Jan Pustjens Vormgeving: dienst communicatie CM: Rob Segers Verzending: dienst logistiek CM Verantwoordelijke uitgever: Danny Van Oevelen - Molenbergstraat 2 - 2000 Antwerpen

Abonnementen en briefwisseling: vzw Ziekenzorg CM Antwerpen Molenbergstraat 2 2000 Antwerpen Tel.: 03 221 95 70 E-mail: [email protected] Kantooradres: Korte Winkelstraat 17 A 2000 Antwerpen tel.: 03 221 95 70 Nieuwsbrief is gratis voor alle ziekenzorgvrijwilligers en geïnteresseerden. Nieuwsbrief verschijnt in februari, april, juni, oktober en december. Jaargang 38 – nr. 2 Oplage: 3050 ex.

Nieuwsbrief april 2015

REDACTIONEEL

DE ZIEKENZORG-LENTE Vandaag wil ik het graag hebben over ‘belangenbehartiging’. Even een woordje uitleg van wat wij juist doen. Eigenlijk zijn wij een beetje de vakbond voor de langdurig chronisch zieken. Wij komen op en vechten voor gelijke rechten. Wij strijden tegen armoede, omdat langdurig zieken zeer dikwijls een laag inkomen hebben, maar wel grote uitgaven, zoals medicatie, dokterskosten, onderzoeken, enzovoort. Wij streven er naar dat deze mensen, ondanks hun ongevraagde ziekte, een menswaardig bestaan hebben. Ook ijveren we voor een volwaardig vakantiegeld, net zoals iedereen. Maar daar blijft het niet bij, want ook alles wat met toegankelijkheid te maken heeft, in de brede zin van het woord, met prijszetting van medicatie, huurprijzen, en uiteindelijk nog zoveel meer... Wij blijven opkomen voor hen met een besliste vastberadenheid. En we hebben al kleine vorderingen gemaakt, en alle beetjes helpen, maar we zijn er nog niet, dus blijven we vechten voor allen die ziek en zorgbehoevend zijn. Dan ook nog graag een woordje over ‘de Dag van de chronisch zieke mensen’ op 11 oktober, met als thema ‘Doorbreek eenzaamheid’, want veel langdurig zieken zijn eenzaam, niet omdat zij dit leuk vinden, maar om verschillende redenen. Vaak laat hun budget niet toe om nog maar een eenvoudig sociaal leven uit te bouwen. Of is er ook een drempel die hen tegenhoud om zich ergens bij aan te sluiten zoals o.a. Ziekenzorg.

vervolg voorwoord pagina 2:

- Behangen: het vraagt toch wat kneepjes van ’t vak. Voor zij die het kennen, kunnen terugvallen op een behanger-schilder. En dat is met belangenbehartiging net wat hetzelfde. Zit je er goed voor, dan zijn er mensen en verzekeringen die het allemaal voor jou regelen, maar veel chronisch zieke mensen zijn echte doe-het zelvers die zelf alles eigenhandig hebben moeten uitzoeken en regelen. - En zo zijn er wellicht nog heel wat parallellen te trekken. Ik kan er maar één zaak uit concluderen. Het is voor veel chronisch zieke mensen van levensbelang dat ze zich sterken met hun ervaringen en informatie, zowel voor zichzelf, als voor de zoveel andere mensen die in hetzelfde schuitje zitten. Chronisch zieke mensen plak je niet achter het behang om dan te denken zoals onze regering dat alles toch wel netjes geregeld is.

Daarom beste vrijwilliger, organiseer iets, kom naar buiten, want enkel door ruchtbaarheid te geven aan je werking en de mensen aan te spreken kunnen wij een helpende hand bieden. Evenzo is dit ook een moment om nieuwe vrijwilligers aan te trekken, zodat wij nog talrijker zijn om een steun en toeverlaat te zijn voor allen die ons nodig hebben. Dus ga ervoor. Ik wens jullie een mooie kleurrijke en zonnige lente toe.

Met hele lieve groeten

Aldegonda Van de Sande Bredabaan 373 bus 1001 2930 Brasschaat Tel. 03 298 80 83 – gsm. 0486 41 72 39 e-mail: [email protected]

ziekenzorg cm, waar mensen het voor elkaar opnemen Intussen behang ik zelf al jaren niet meer. Ik schilder nu mijn muren. Jan Pustjens Nieuwsbrief april 2015

3

THEMA

ZIEKENZORG ALS BELANGENBEHARTIGER VAN ALLE CHRONISCH ZIEKE MENSEN. Belangenbehartiging wordt algemeen gedefinieerd als ‘het opkomen voor de belangen van een bepaalde groep en ervoor zorgen dat hun vragen en eisen op de publieke agenda aan bod komen’. EEN INGEBAKKEN HOUDING IN ONZE VERENIGING Binnen Ziekenzorg doen we allemaal aan belangenbehartiging, meestal zelfs zonder er bij stil te staan. Hoe vaak hebben onze kernen al niet de vinger gelegd op één of andere tekortkoming binnen hun gemeente of wijk? Dat kan dan bijvoorbeeld gaan over de toegankelijkheid van een openbaar gebouw of het tekort aan aangepast vervoer voor minder mobiele mensen. Dit bespreken met de gemeente is niet meer of minder dan belangenbehartiging. Ook het geven van gepaste informatie aan al diegenen die plaatselijk bij Ziekenzorg betrokken zijn maakt deze mensen sterker. Ook de mantelzorgers zijn een groep die onze bijzondere aandacht en ondersteuning verdient. Via informatiemomenten willen we hen ondersteunen en op de hoogte brengen van de voordelen en diensten waar ze beroep kunnen op doen. Door deze mensen, wier leven zich vaak afspeelt tussen vier muren, samen te brengen en te luisteren naar hun noden kunnen we hun problemen veel beter onder de maatschappelijke aandacht brengen. Zelfs binnen ‘Blijven Reizen’ doen we op een bepaalde manier aan belangenbehartiging. Door ervoor te zorgen dat chronisch zieke mensen net als ieder ander tijdens een vakantie even

kunnen op adem komen, halen we hen uit hun isolement en bijgevolg maken we hen sterker. Bovendien zorgen we ervoor dat de toeristische sector alerter wordt op het vlak van toegankelijkheid en infrastructuur voor mensen met een gezondheidsbeperking. CHRONISCH ZIEKE MENSEN JONGER DAN 65: EEN GROEP DIE ONZE SPECIFIEKE AANDACHT KRIJGT Waarom de keuze om deze groep apart te benaderen? Mensen die op jongere leeftijd chronisch ziek worden, worden geconfronteerd met heel eigen problemen. Binnen deze groep zien we heel wat mensen opboksen tegen het onbegrip vanwege hun omgeving. Het feit dat je ziek bent, is heus niet altijd aan de buitenkant te zien. Van jonge mensen wordt verwacht dat ze werken, zorgen voor hun gezin enzovoort. Als dat niet lukt, wordt er soms veel te snel een oordeel geveld over ‘flauw zijn of profiteren’. Bij jonge chronisch zieken zien we heel wat alleenstaanden. Niet alleen omwille van gebroken relaties, maar ook omwille van hun ziek zijn zelf. Dit betekent ook dat ze het financieel moeten zien te rooien met enkel hun (veel te lage) uitkering. Als er dan ook nog eens de zorg voor de kinderen bij komt, wordt het helemaal moeilijk om het hoofd boven water te houden. Ze hebben vaak, anders dan mensen die op oudere leeftijd ziek worden, nog geen spaarpot kunnen opbouwen als buffer voor tegenslagen. Als we spreken over de centen denken we meteen ook aan een eigen dak boven het hoofd. Het merendeel van de jongere zieken moet terecht op de privé-huurmarkt omdat er een tekort is aan sociale woningen. In de stad Antwerpen bvb. kijken we aan tegen een wachtlijst van maar liefst 10 jaar. De woonkost is dus één van de grote problemen voor mensen die het met een invaliditeitsuitkering moeten doen en de armoedemaker bij uitstek. Het inkomen van mensen die chronisch ziek worden voor hun 65ste is anders samengesteld dan bij mensen die tijdens hun pensioen ziek worden en is onderworpen aan een heel ander soort regelgeving. WAT DOEN WIJ DAN ANDERS DAN DE PATIËNTENVERENIGINGEN ? Een patiëntenvereniging (bvb. MS-Liga) doet ook aan belangenbehartiging, maar richt zich op hun specifieke doelgroep. Hun thema’s zullen zich dus automatisch toespitsen op problemen gerelateerd aan de ziekte. Zij zullen bijvoorbeeld ijveren voor de verlaging van de prijs van één bepaald geneesmiddel, terwijl wij dat doen voor alle geneesmiddelen. Ziekenzorg is er voor alle zieken, wat hun aandoening ook is, en wij vestigen de aandacht op problemen waar de meerderheid van de chronisch zieke mensen mee te maken krijgen.

4

Nieuwsbrief april 2015

THEMA

EEN STRUCTUUR EN EEN AGENDA MEE BEPAALD DOOR DE DOELGROEP ZELF De belangenbehartiging van Ziekenzorg werkt op verschillende niveaus. Dit is nodig om enerzijds de stem van de chronisch zieken voluit te laten klinken en anderzijds om alle signalen over heel Vlaanderen, en met uitbreiding van heel het land, zo sterk mogelijk te bundelen en over te maken aan diegenen die het beleid bepalen. Dit kan de politiek zijn, maar ook de sociale onderhandelaars, het RIZIV of de hospitaalsector. Op verbondelijk niveau komen we zeer regelmatig samen met een plaatselijke stuurgroep die volledig bestaat uit de doelgroep zelf, mensen die getuigen vanuit hun eigen ervaring. Het is onze taak om de signalen te capteren en mee te nemen naar het nationaal niveau van de kerngroep, waar alles besproken en gebundeld wordt en een plan uitgetekend wordt om er zo efficiënt mogelijk mee verder te gaan en welke kanalen we daarvoor dienen in te schakelen. Twee maal per jaar komen alle stuurgroepen samen tijdens een Nationale Raad, waar er deels informatie wordt gegeven over thema’s die op dat moment aan de orde zijn en deels beleidsmakers worden uitgenodigd om in gesprek te gaan met de chronisch zieken. Als we terugblikken op 15 jaar belangenbehartiging wordt het duidelijk dat een aantal thema’s telkens weer de kop opsteken. PROBLEEM NUMMER ÉÉN: EEN TÉ LAAG INKOMEN VERSUS TE HOGE UITGAVEN Heel wat problemen waar de chronisch zieken mee kampen, hebben te maken met een veel te lage uitkering. Met een uitkering van gemiddeld 1000 euro per maand zit een gezinshoofd zelfs onder de armoedegrens. Trek daar de huurprijs van een woning vanaf (in het Antwerpse toch al gauw 500 euro en meer) en de prijs van de nutsvoorzieningen, dan schiet er echt niet veel over. En ja, uiteraard zijn er ook mensen die het moeten doen met een klein pensioentje, maar misschien hebben die een eigen huisje en hopelijk voor hen ook geen hoge medische kosten. Iets wat onze doelgroep per definitie wel heeft. Onderzoek heeft uitgewezen dat van alle onbetaalde rekeningen die terecht komen bij deurwaarders en maken dat mensen tijdelijk in geldnood zitten, 42 % slaan op hoge medische kosten, zoals bijvoorbeeld hospitaalfacturen. Redenen hiervoor zijn niet ver te zoeken: een te laag inkomen betekent geen geld voor een hospitalisatieverzekering, een groot deel van onze gespecialiseerde zorg is erg duur, mensen zijn vaak slecht geïnformeerd en trappen in vallen met grote financiële gevolgen.

Om een waardig inkomen te vragen hebben we al betoogd in Brussel en gaan aanbellen bij de bevoegde ministers. Meer nog: we mochten zelfs binnen en ze luisterden naar ons. Er is de actie geweest om aan te klagen dat mensen op invaliditeit nog steeds geen deftig vakantiegeld krijgen. Meer dan 100 000 handtekeningen zetten onze eis toen kracht bij. Er is een grootschalige en uitgebreide enquête geweest waarbij chronisch zieke mensen bevraagd werden over hun inkomen én hun uitgaven. Dergelijke enquêtes zijn nodig om onze vragen en adviezen wetenschappelijk te kunnen onderbouwen. Ook het Charter van de Patiënt is opgebouwd vanuit de belangrijkste noden van chronisch zieke mensen. Momenteel wordt het Charter zo breed mogelijk verspreid met de vraag om het te ondertekenen. We willen weer de 100.000 halen! EN WAT BEREIKEN WE HIER NU ALLEMAAL MEE ? Belangenbehartiging is een beetje zoals de processie van Echternach: drie stappen vooruit en twee achteruit, maar op de duur kom je er wel. Traag maar zeker! En al zijn het soms maar beperkte resultaten, toch mogen we er fier op zijn dat we al heel wat onder de aandacht gebracht en in beweging gezet hebben. -

Zo heeft onze eis naar goedkopere medicatie voor chronisch zieken ertoe geleid dat het Kiwi-model in beperkte mate gebruikt wordt voor de aankoop van medicijnen en dat bepaalde pijnstillers goedkoper geworden zijn.

EEN GREEP UIT DE THEMA’S EN ACTIES DIE OP ONS PALMARES STAAN Waarom zijn heel wat medicijnen in Nederland duurder dan bij ons? Om deze vraag onder de aandacht te brengen hebben we voor één dag een grensapotheek geopend in een huis net op de grens met onze noorderburen. Tegelijk werd het Kiwi-model gepromoot. Deze actie bracht ons trouwens heel wat persaandacht op.

Nieuwsbrief april 2015

5

THEMA

- Het feit dat de overheid schoorvoetend een welvaartspremie (het bedrag is te laag om zonder schaamrood van een vakan tiepremie te spreken) toekent aan mensen op invaliditeit, is een resultaat van onze acties voor een volwaardig vakantie geld. - De verlaging van het plafond van de maximumfactuur voor mensen met het statuut van chronisch zieke is er mede ge komen omdat wij al jaren op dezelfde nagel blijven kloppen en zeggen tegen wie het horen wil dat het inkomen van mensen op invaliditeit mensonwaardig laag ligt.

EN WAT STAAT ER MORGEN OP DE AGENDA ? Zeker in deze tijden van de lege portemonnees moeten we dubbel waakzaam zijn dat deze kwetsbare groep nog niet harder getroffen wordt. In het Antwerpse hebben we momenteel een grote , stevige stuurgroep maar niettemin zouden we ons nog graag versterken. Misschien kunnen we ooit werken met themagroepen ad hoc die zich buigen over problemen waar zij specifiek mee te maken hebben. Chronisch zieke mensen die vanuit hun solidariteitsgevoel met lotgenoten hun nek willen uitsteken zijn steeds meer dan welkom! Eliane De Boeck

ONTWERP SOCIAAL AKKOORD Gelukkig zijn de chronisch zieke mensen niet vergeten. Het merendeel van de sociale partners hebben eind vorige week een voorstel m.b.t. de verdeling van de welvaartsenveloppe aan de regering overgemaakt. Ziekenzorg CM is blij dat een belangrijke eis van Ziekenzorg CM wordt meegenomen in dit voorstel. Het vakantiegeld voor invaliden (na 1 jaar invaliditeit) verhoogt met 52 %. Dit betekent dat in 2015 alle invaliden (+1 jaar) 468,09 euro op hun rekening gaan ontvangen. Dit is 160 euro extra (2014: 308,09 euro). STAP VOORUIT Een forse stap vooruit, met dank aan het ACV, die onze bekommernis sterk heeft verdedigd aan de onderhandelingstafel. Natuurlijk blijven we verder ijveren om het vakantiegeld voor invaliden op gelijke hoogte te krijgen met het vakantiegeld voor gepensioneerden. Op 1 september 2015 gaan de minimumuitkeringen met 2 % omhoog. Dus ook de minimum invaliditeitsuitkeringen. Bij alle uitkeringen die in 2009 ingingen komt er ook op 1 september 2015 2 % extra bij, voor alle uitkeringen die in 2010 ingingen komt deze 2 % extra erbij op 1 januari 2016. GEEN STAP VOORUIT Een stap vooruit. De minimum invaliditeitsuitkering voor alleenstaande en samenwonenden situeert zich hierdoor boven de Europese armoedegrens. Enkel voor gezinshoofden is deze kloof nog niet gedicht. Zij blijven ook na deze verhogingen een goede 13 % onder de Europese armoedegrens (+/- 180 euro per maand). Een absolute prioriteit voor een volgend ontwerp. 6

We hopen dan ook dat de sociale partners én de regering dit voorstel van ontwerp definitief goedkeuren. Het is immers positief dat in deze moeilijke tijden wordt gekozen voor de financieel kwetsbare mensen in onze samenleving. Eliane De Boeck

Nieuwsbrief april 2015

BETER-OM-WETEN

LEES DEZE NIEUWSBRIEF NU OOK ONLINE Deze Nieuwsbrief is voortaan ook beschikbaar op je laptop, tablet of smartphone! Gewoon even surfen naar www.shortly. nl/vlQ volstaat om de nieuwsbrief digitaal te lezen. En wat meer is: we hebben ook alle Nieuwsbrieven van de voorbije vier jaar netjes voor je opgelijst. Op zoek naar een oud artikel? Inspira-

tie voor een bezinning? Een interessant artikel gezien dat het bewaren waard is? Voeg de pagina toe aan je internetfavorieten of bladwijzers en je bent altijd mee. Meer dan ooit, veel leesplezier, op elke mogelijke wijze. Gert Smets

SPECIALISTEN IN LUISTEREN ZOEKEN MEER WERK EN COLLEGA’S! Elke werkdag van 10 tot 12 uur en van 13 tot 16 uur kunnen mantelzorgers terecht op de mantelzorgtelefoon om hun verhaal te doen. Op dezelfde tijdstippen kunnen mensen met pijn voor een luisterend oor bellen naar de Pijnlijn. - Mantelzorglijn: 078 15 50 20 - Pijnlijn: 078 159 160 DUIDELIJKE LIJNEN Tijdens de laatste intervisie waren de signalen duidelijk: “Het is fijn om tijd en ruimte te kunnen maken om met iemand in gesprek te gaan. Het geeft voldoening contact te maken met iemand die daar nood aan heeft. Luisteren verbindt en geeft kracht. We kunnen meer oproepen aan, meer promotie zou zeker mogen, want we hebben zelf de indruk dat nog te weinig mensen op de hoogte zijn van het bestaan van beide lijnen.” EN LUISTEREN WERKT… Wie beluisterd wordt, is in ieder geval enthousiast. Zo belt er bijvoorbeeld een mantelzorgster naar de mantelzorgtelefoon die zorgt voor haar echtgenoot die chronisch ziek is en veeleisend is naar zijn vrouw. Mevrouw geeft aan dat ze zich depressief voelt en geïsoleerd is geraakt van vrienden en vriendinnen. Het is zelfs moeilijk om een moment te vinden om te kunnen bellen, maar ze zoekt echt naar contact en begrip.

pig, ze heeft het gevoel haar man en zoontje tekort te doen. Er komen veel verantwoordelijkheden op zijn schouders terecht: hun inkomen, de zorg voor hun zoontje, het huishouden… Soms weet ze niet hoe het nu verder moet. GOESTING Vrijwilligers staan klaar om mensen met hun verhaal op te vangen en met open geest te luisteren. Goesting deze vrijwilligers meer werk te geven? Maak de twee lijnen meer bekend bij mantelzorgers en mensen met veel pijn. Zo zorgen we er samen voor dat deze lijnen druk bezet worden? MEER VRIJWILLIGERS ZIJN ALTIJD WELKOM Voel je dus vrij om ook mensen de weg te wijzen naar het nationaal secretariaat. Zij zullen ze met open armen ontvangen! Ze zoeken mensen die goesting hebben om eens om de 14 dagen een dag of een halve dag hun oor te luister willen leggen. Vrijwilligers kiezen zelf naar wie ze willen luisteren: naar mantelzorgers, naar mensen met pijn of misschien beide. Mensen met goesting, geef een seintje aan [email protected]. We bekijken samen wat mensen nodig hebben om aan de slag te gaan!

Of een meneer die belt dat hij al jaren de zorg opneemt voor zijn ouders, zijn vader is ondertussen overleden, maar zijn moeder kan nog steeds op hem rekenen. Meneer geeft aan dat hij op weinig begrip kan rekenen van zijn broers en zussen (ze zijn toch met 4 thuis?!). Hij ervaart weinig waardering en dat valt hem zwaar, zeker nu hij zelf ook problemen heeft met zijn gezondheid. Of een jonge dame belt op en vertelt over hoe pijn het dagelijks leven van haarzelf en haar gezin volledig op zijn kop zet. Toen hun zoontje 8 maanden was, heeft ze een zwaar auto-ongeluk gehad met zware chronische pijnen tot gevolg. Sommige dagen zijn beter als andere en vandaag is het erg lastig. De pijn maakt haar wanhoNieuwsbrief april 2015

7

BETER-OM-WETEN

‘CVS-PATIËNTEN KRIJGEN TE WEINIG CORRECTE INFORMATIE’ door Sylvie Van Ginneken | Bron: DS – 29 januari 2015

Belgische onderzoekers schreven woensdag een open brief waarin ze pleiten voor meer financiële middelen om het chronisch vermoeidheidssyndroom (CVS) te onderzoeken. Vooral de samenwerking tussen verschillende afdelingen en disciplines moet beter.

RESTZIEKTE ‘Doordat er nog geen waterdichte oorzaken en behandelingen zijn voor CVS, krijgen patiënten soms zomaar de diagnose CVS. Het is nog te vaak een restziekte voor alles wat de arts niet kan toewijzen aan een andere ziekte. Alleen met degelijk onderzoek kunnen we die oorzaken en mogelijke behandelingen achterhalen’, aldus Tourné.

MEER SAMENWERKING GEVRAAGD In de open brief aan de minister van Volksgezondheid en de minister van Wetenschap en Innovatie pleiten deskundigen van vijf verschillende universiteiten voor meer samenwerking tussen de verschillende onderzoeks- en toepassingsdomeinen zoals psychologie, revalidatie en farmacie.

Het onderzoek naar CVS wordt volgens de schrijvers van de open brief bemoeilijkt doordat er extra leerstoelen en extra financiële middelen zijn beloofd, maar ze niet in de praktijk worden omgezet. De financiering werd deels stopgezet, waardoor de samenwerking tussen professoren, artsen en ervaringsdeskundigen spaak loopt.

Johan Tourné van de Vlaamse Pijnliga, een koepelorganisatie waar ook de CVS-contactgroep huist, staat voor 100 procent achter de open brief: ‘CVS-patiënten hebben nood aan gespecialiseerde ondersteuning omdat ze zowel met psychotherapie als met medicatie geholpen kunnen worden. De behandeling bestaat uit denken én doen: iets wat nog te weinig wordt benadrukt.’

CORRECTE INFORMATIE Volgens Tourné is de vertraging van het onderzoek een doorn in het oog van de patiënten: ‘Zolang er geen exacte behandeling gevonden wordt voor de ziekte, voelen patiënten zich vaak niet begrepen en zijn ze kwetsbaar voor behandelingen die zinloos zijn. CVS-patiënten krijgen te weinig correcte informatie over hun ziekte. Met onze contactgroep proberen we ervaringen uit te wisselen en geven we hen informatie die wél correct is.’ Naar schatting lijden zo’n 55 000 à 275 000 Belgen aan het chronische vermoeidheidssyndroom.

JIJ BENT EEN BLOEM! Welke vrijwilliger wil jij wel eens in de facebook-bloemetjes zetten? NIEUW In 2015 starten we met een nieuw initiatief op onze Facebookpagina. Op regelmatige basis zetten we een Ziekenzorg-vrijwilliger in de kijker met een kort interview en een leuke foto. Ken jij iemand die het wel eens verdient om digitaal in de bloemetjes gezet te worden? Stuur dan nu een mailtje naar [email protected] en vermeld naast de naam van de vrijwilliger ook waarom jij denkt dat deze persoon op onze Facebookpagina zou moeten komen.

AL 388 ZIJN ONZE VRIEND? Onze Facebookpagina telt al vele vrienden! Vind jij onze pagina ook leuk? Via deze pagina houden we je op de hoogte van verschillende activiteiten, evenementen, gebeurtenissen en vrijwilligers van Ziekenzorg CM Antwerpen! Nodig zo veel mogelijk mensen uit om onze pagina te bezoeken en leuk te vinden. Want… hoe meer zielen, hoe meer vreugde! Nog geen vriend van Ziekenzorg op Facebook? Neem gerust een kijkje op onze pagina via www.facebook.com/ziekenzorgantwerpen! Jana Bens

8

Nieuwsbrief april 2015

BETER-OM-WETEN

INDIVIDUEEL VORMINGSAANBOD VOOR VRIJWILLIGERS De komende maanden bieden we aan vrijwilligers van Ziekenzorg heel wat vormingsmogelijkheden aan. Heb je interesse voor één van onderstaande vormingen, schrijf je zo snel mogelijk in via mail [email protected] of telefonisch op het nummer 03 221 95 70. De beschikbare plaatsen zijn beperkt. 1. WELKOMAVONDEN VOOR NIEUWE VRIJWILLIGERS Je hebt nog maar pas de stap naar Ziekenzorg gezet. Of misschien engageer je je reeds een paar jaar in je plaatselijke ziekenzorgkern, maar heb je nog vragen omtrent je vrijwilligerswerk… Dan willen wij je van harte uitnodigen op één van onze welkommomenten. Tijdens deze bijeenkomst maak je kennis met de brede waaier van het Ziekenzorgwerk. Natuurlijk komt vooral het ziekenbezoek ter sprake. We staan ook stil bij het samenwerken in de kern, het organiseren van ontmoetingsactiviteiten, rekening houden met zieke mensen en hun omgeving, informatie en het vormingsaanbod. PRAKTISCH • Maandag 11 mei 2015 van 19.30 tot 22 uur, CM-kantoor, St. Jansplein 11 in Kontich. • Dinsdag 29 september 2015 van 19.30 tot 22 uur, CM kantoor, Bredabaan 375, Brasschaat. 2. TRAINING IN MASSAGETECHNIEKEN - VOLGEBOEKT Voor deze vormingssessie zijn er geen plaatsen meer vrij. Dien Lefevre

ZIEKENZORGSECRETARIAAT IN DE PAASVAKANTIE Het ziekenzorgsecretariaat zal open zijn tijdens de Paasvakantie (6 tot en met 17 april 2015), maar met een minimumbezetting. Voor meer inhoudelijke vragen staat het voltallige Ziekenzorgsecretariaat vanaf maandag 19 april 2015 terug paraat om je verder te helpen.

BELANGRIJKE DATA Nu al te noteren! APRIL 2015 Do 2 Stuurgroep Crea Sector 24: sectorvergadering Di 7 Begeleiders Lotgenotencontact Ariadne Do 23 Dankmoment vrijwilligers voor Sector 13 Ma 27 Bijeenkomst Warme Buurt Di 28 Begeleiders Lotgenotencontact Ariadne MEI 2015 Ma 4 Stuurgroep Belangenbehartiging Woe 6 Planningsdag Educatief Team Do 7 Infonamiddag Belangenbehartiging over communicatie tussen arts en patiënt Cursus massagetechnieken Dagelijks Bestuur Vr 8 Trekking Solidariteitsactie Ma 11 Welkomavond Kontich Di 12 Sector 31: sectorvergadering Sector 21: sectoractiviteit Ma 18 Mantelzorg: infosessie over jongdementie Di 19 Nationale Raad Belangenbehartiging Do 21 Sector 11-12: sectoruitstap Stuurgroep Crea Di 26 Stuurgroep Blijven Reizen Sector 32: sectorvergadering Woe 27 Sector 35: sectorvergadering Vr 29 Stuurgroep Belangenbehartiging: informeel moment Ma 1 juni Sector 11-12: sectorvergadering Di 2 Draaggroep Beleidsplan Woe 3 Draaggroep Beleidsplan Do 4 Sector 24: sectorvergadering BELANGRIJKE DATA in 2015 Di 23 juni Dag van de mantelzorg Zo 11 oktober Dag van de chronisch zieke mensen Za 5 december Algemeen Vergadering, inclusief Dag van de Kernbesturen Jan Pustjens

Nieuwsbrief april 2015

9

BETER-OM-WETEN

HEENGEGAAN Maria Vertongen–Meskens stierf op 2 februari 2015 op bijna 91 jarige leeftijd en was 45 jaar actief in Ziekenzorg. Zij was de stichter van Ziekenzorg Zilverenhoek. Zieke en eenzame mensen bezoeken was voor haar heel belangrijk. Haar geestdrift en discretie hebben het pad voor de kern gevormd. Ze was een waar voorbeeld. De kern zal haar missen voor haar levenswijsheid, haar goede raad, haar optimisme en alle andere kleine dingen, maar vooral wat blijft, zijn alleen maar mooie herinneringen. Jozef Jacobs: 17 mei 1955 – 28 februari 2015 In de Stuurgroep Belangenbehartiging staat er nu een lege stoel. Jozef was één van de pioniers van onze werking. Hij stond steeds op de barricade voor een betere maatschappelijke situatie voor chronisch zieke mensen en wist feilloos de vinger op talrijke wonden te leggen. We noemden hem soms al lachend ‘een kruisvaarder’. Steeds was hij bereid om mee stem te geven aan de noden van chronisch zieke mensen. Vooral als het ging over de precaire financiële situatie van mensen die moeten terugvallen op een uitkering. Hij deed het opdat de anderen het beter zouden hebben. Zijn grote ‘dada’ echter was wat we ‘de prijs van de liefde’ noemen, het feit dat partners van gezinshoofden op invaliditeit

NIEUWE VRIJWILLIGERS

ZIEKENZORG… JE HEBT GOED GEKOZEN Met onze akte van vertrouwen Nieuwe vrijwilligers aantrekken… Het is geen eenvoudige opdracht. Maar het moet. Aarzel je om de eerste stap te zetten? Weet je niet goed hoe je mogelijke vrijwilligers moet aanspreken? Hoe moet je dat nu concreet aanpakken? Blijf niet bij de pakken zitten. Laat de ontgoochelingen achter de rug, want in het besprekingsmoment ‘Proef Ziekenzorg’ kan je met de kern de nodige voorbereidingen treffen voor het persoonlijk aanspreken van nieuwe vrijwilligers. Het is ECHT mogelijk. Dus verlies de moed niet! Vraag advies bij je educatieve.

AANDACHT! Aan de verslaggevers willen we vragen om ‘nieuwe vrijwilligers’ duidelijk en met alle gegevens (rijksregisternummer, kern, naam, voornaam, adres, telefoonnummer) met de melding ‘nieuwe vrijwilliger’ door te geven aan het ziekenzorgsecretariaat. 10

dubbel gestraft worden: enerzijds door de zorg voor een chronisch zieke partner en anderzijds door het feit dat ze slechts beperkt kunnen werken opdat er geen stuk van de invaliditeitsuitkering zou wegvallen. Weer dacht hij aan die andere en niet aan zichzelf. Tot op het laatste wees hij ons nog op een paar zaken die zeker moesten besproken worden op de Stuurgroep Belangenbehartiging. ‘Tot de laatste snik’ noemen ze dat. Jozef is fysiek niet meer bij ons, maar in het geheugen van onze stuurgroep zal hij er altijd zijn. Lydia Anthonis (°1947) en Rik Demeerleer (°1943) Het tragisch ongeval van zondagmorgen op de Noorderlaan heeft ons allen diep geschokt. Plots en zonder enige kans tot afscheid zijn ze van ons heengegaan. Het is onmogelijk om in enkele zinnen te beschrijven wat Lydia en Rik voor Ziekenzorg Luchtbal hebben betekend. Lydia was één uit de duizend: altijd goedgezind, creatief, heel sociaal en altijd bereid mensen te helpen waar ze kon. Zij kon Rik ook altijd leuk motiveren om mee te doen in Ziekenzorg. “Rik had een gouden hart,” zegt één van de zieken waar Rik al eens mee reed en waar hij graag mee discuteerde over de voetbal. Onnoemelijk dankbaar voor wat zij beiden voor Ziekenzorg Luchtbal betekend hebben en toch zal zij, met heel veel pijn in het hart en gedachten, moeten afscheid nemen van Lydia en Rik.

Deze nieuwe vrijwilligers heten we alvast van harte welkom. KERNNAAM NAAM Aartselaar St.-Jan Mevr. DE COCK Petra Niel Mevr. DE DECKER Nicole MORTSEL hobbyclub Mevr. OP 'T EYNDE Niel Mevr. VAN DE PUTTE Gerda HEMIKSEM creaclub Mevr. VERMEIRE Mieke Mortsel H. Kruis Mevr. VAN DEN EEDE Marie-Louise Aartselaar Sint-Leonardus Mevr. BELIS Lidy Loenhout Mevr. DE MEYER Annie Schoten H. Familie Mevr. VAN FRAEYENHOVEN Maria Pulle Mevr. VAN HEES Dagny Hoboken H. Familie Mijnh. BOEYE Leon Deurne De Blijde Boodschap Mevr. BRACKE Linda Deurne De Blijde Boodschap Mevr. MULLER Sarah Wijnegem O.-L.-Vr.-Bl. Wijngaard Mevr. LAMBRECHTS Chris Gooreind Mevr. VAN DIJCK Zandvliet Mevr. HAZEN Martine Zandhoven Mijnh. CALLEBAUT Cesar Zandhoven Mevr. DAEMEN Rita Zandhoven Mevr. LEPAGE Yolande Zandhoven Mevr. THYS Maria Edegem Elsdonk H. Familie Mijnh. VAN EESTER Louis

DE ‘DIKKE MERCIKAART’ De vrijwilliger die een nieuwe vrijwilliger aanbrengt, krijgt een kleine attentie aangeboden voor de inspanning! Vergeet dit niet erbij te vermelden. Nieuwsbrief april 2015

KERNWERKING

SAMEN OP WEG NAAR BESTUURSVERNIEUWING Niet al wat telt, kan worden geteld. Niet al wat geteld kan worden, telt. Wat zeker telt, is jouw keuze voor Ziekenzorg CM! (Vrij naar Albert Einstein) DE BEDOELING Dat 2015 een speciaal jaar is voor onze plaatselijke afdelingen, hadden we eerder al aangekondigd. Iedere vier jaar organiseren de Ziekenzorgkernen immers verkiezingen. Maar eigenlijk dekt het woord ‘verkiezingen’ niet helemaal de lading. We verwachten helemaal niet dat kernen een officiële stemmingsronde organiseren. Wél is het de bedoeling dat kernen ten minste om de vier jaar eens nadenken of de taakverdeling binnen de groep nog wel snor zit. “Ik word geen voorzitter, dat takenpakket is zo groot!” “Ik wil afbouwen, maar er is niemand om mijn functie over te nemen.” “Ik wil wel graag meer doen voor Ziekenzorg CM, maar dan steek ik anderen voorbij.”

“Ik heb niet de ervaring van de huidige voorzitter.” “Ik ga dat lang niet zo goed doen als de secretaris.” “Ze mogen mij alles vragen, maar verantwoordelijkheid dragen dat doe ik niet.” IEDERS TALENT Deze uitspraken proberen we te voorkomen door te zorgen voor een dynamische kernwerking. Het is belangrijk dat kernen regelmatig eens nadenken over de vele activiteiten die ze doen en de toekomstdromen die ze hebben. En het is natuurlijk ook belangrijk dat dit alles gedragen wordt door de ganse groep van medewerkers waar iedereen zijn talenten ten volle kan benutten. Ziekenzorgkernen kunnen ervoor kiezen om dit taakverdelingsgesprek zelfstandig te doen. Maar ze kunnen er ook voor kiezen om dit te doen onder begeleiding van een educatief medewerker. Aan de hand van een luchtige methodiek nodigen we alle kernvrijwilligers uit om na te denken over de toekomst van hun kern. Bovendien bekijken we hoe we de verschillende talenten in de groep optimaal kunnen benutten en gaan we na of andere werkvormen (werkgroepjes, duobaan, …) de zwaarste taken kunnen verlichten.

AFLOSSEN VAN DE WACHT Het hoort bij de korte vakanties, in steden als Londen, Praag, Stockholm… Het gadeslaan van de aflossing van de wacht aan het Koninklijk paleis. Stokstijve figuren uitgedost in vlekkeloos uniform staan er een hele dag: voor het hokje, in het hokje als het pijpenstelen regent, met gestrekte knieën, ingetrokken buikspieren en pokerface. Geen gelaatsuitdrukking te bespeuren. Koele mannen zijn het. Of zag je hier en daar ook een vrouw? Zo houden ze de wacht. Uren aan één stuk. Tot ze, dankbaar (maar dat laten ze nooit merken) worden afgelost. Het geweer wordt van schouder gewisseld. Enkele passen vooruit, een kwart draai, en hop, de wacht is verdwenen. De toeristen die ernaar staan te kijken, Hebben breedvoerig commentaar. Een bende giechelende meisjes zou wat graag aan hun snor willen kietelen, maar ze bedwingen zich…

Anderen worden bewogen door medelijden. Het wachten zelf beu, kunnen ze zich goed verplaatsen in het leven van de wachter. “Wanneer worden die jongens nu eindelijk afgelost? Verlost?” Aflossen van de wacht… Ook in het vele vrijwilligerswerk in verenigingen of groepen snakken verantwoordelijken naar aflossing van de wacht. Of toch minstens een ‘sabbatperiode’, even afhaken en dan weer terugkomen. Belangrijk is dat niemand op onbegrip stuit, wanneer ie even de wapens wil inruilen, dat niemand met zijn vraag om aflossing in de kou blijft staan. En zeker: dat niemand door de knieën gaat van het te lang op post zijn. Een hechte ploeg houdt zich aan de regels van de aflossing van de wacht. En het beetje (of de ruime) solidariteit van eenieder kan in dit geval een groot verschil maken. Hilde Van Putten (uit ‘Sterke tijden en seizoenen’)

Nieuwsbrief april 2015

11

KERNWERKING

DAG VAN DE CHRONISCH ZIEKE MENSEN Zondag 11 oktober is het weer ‘onze’ dag van het jaar. Dit hoogtepunt van het werkingsjaar geeft allerlei kansen om met onze werking naar buiten te komen. Maak in het voorjaar al wat vergadertijd vrij om te bekijken hoe je deze dag kleur geeft. Belangrijk! Het draaiboekje zal binnenkort bij de kern in de bus vallen!

HET LEVEN ZOALS HET IS… … IN ONZE ZIEKENZORG-KERNEN Zoals alles en iedereen heeft ook onze Nieuwsbrief van tijd tot tijd een opfrissing nodig. ‘Wist je dat’, onze vertrouwde rubriek over het reilen en zeilen binnen de kernen krijgt vanaf dit nummer een nieuw kleedje aangemeten. Of dat meteen past, zullen we wel horen van jullie. We kennen allemaal Ziekenzorg en we weten allemaal dat er gevierd wordt met Kerstmis en met Pasen en dat er uitstappen gemaakt worden. In de toekomst willen we deze activiteiten zeker nog benoemen, maar we willen die dingen die origineel zijn en een hint kunnen zijn voor de andere kernen iets meer in de verf zetten. Dit wil zeker niet zeggen dat we de ‘gewone’ dingen minder waardevol vinden. Van pannenkoeken tot worstenbrood. Als een Vlaming iets te vieren heeft of gewoon gezellig samenkomt, hoort daar steeds het nodige voedsel bij. Bij ziekenzorg is dat niet anders. Als we een top tien zouden maken van de voorbije jaren zouden pannenkoeken en worstenbrood zeker bovenaan de lijst te vinden zijn. Het is ook heel leuk om te lezen hoe onze kernen de aloude Vlaamse eet- en snoeptraditie hoog houden. Pannenkoeken met Lichtmis, worstenbrood en appelbollen ter gelegenheid van verloren maandag… Dit zijn zeker de sterkhouders. Maar ook de creatieve hapjes bij de recepties, de stukken taart en cake tijdens de namiddagbijeenkomsten hebben hun sporen al meer dan verdiend. Ziekenzorg Heilig Kruis Mortsel liet zelfs een heus frietkraam aanrukken ter gelegenheid van hun nieuwjaarsfeestje. Kan het Vlaamser?

12

Voor deze nieuwsbrief kregen we calorierijke verslagen binnen van Ziekenzorg Bernadette Deurne, De Schakel Berchem, Ziekenzorg Schoonbroek Rozemaai, Ziekenzorg Zonnebloem St. Anna, Ziekenzorg Berendrecht en collega’s van Essen. Maagzout en Rennie staan standaard binnen ons bereik.

ALS DE KAT DE KROLLEN VAN DE TRAP KRABT We hadden ons klaargemaakt om te vertrekken naar het oudejaarsfeest. We lieten het nachtlichtje branden, zetten het antwoordapparaat aan, hingen een handdoek over het kooitje van de parkiet en lieten de kat uit. We belden een taxi ... en toen deze er toe kwam, gingen we naar buiten. Maar van zodra we buiten kwamen, schoot de kat terug naar binnen. We wilden haar niet binnen sluiten, omdat ze het op de parkiet gemunt had. Mijn vrouw ging al in de taxi zitten, terwijl ik achter de kat aan moest. De kat rende de trap op en ik zette de achtervolging in. Mijn vrouw, die in de taxi zat te wachten, wou niet dat de bestuurder wist dat het huis die nacht verlaten zou zijn, dus zei ze tegen de chauffeur: “Hij is nog even naar boven om mijn moeder een goede nacht te wensen....” Wat later dook ik uiteindelijk ook in de taxi: “Sorry dat het zo lang duurde,” zei ik, “maar die stomme trut had zich verstopt onder het bed. Ik heb haar met een kapstok moeten porren om haar er onder uit te krijgen. Dan wou ze weglopen, maar ik heb haar bij haar nekvel gegrepen. Dan heb ik haar in een deken moeten draaien om te voorkomen dat ze me zou krabben! Maar ‘t is gelukt, ik heb haar uiteindelijk beneden gekregen en in de kelder gezwierd! Hopelijk schijt ze vannacht weer niet op de patatten!” Toen viel er een doodse stilte in de taxi.

Nieuwsbrief april 2015

KERNWERKING

Bij een gezonde vereniging moet er al eens van stoel gewisseld worden. Heel wat kernen zijn bezig met verkiezingen en/of een nieuwe taakverdeling. We merken dat aan de vragen om ondersteuning die op het secretariaat toekomen en aan de nieuwe namen die opduiken in de bestuurslijsten. Afhankelijk van de mogelijkheden van de kern wordt er aan een herverdeling van de taken gedaan of echt gekozen. Soms heeft zo’n verkiezingsjaar ook al eens een opzienbarend resultaat. In Zwijndrecht bvb. geeft Pierre Dalle de voorzittersfakkel door aan Han De Cleyn en dit na liefst 36 jaar aan de leiding gestaan te hebben van deze kern. Deze stap opzij betekent zeker niet dat Pierre van het toneel verdwijnt. Op de sectorvergaderingen en als organisator van de sectoruitstap zullen we als vanouds op hem kunnen rekenen. En wat zou de Heilige Machutus zijn zonder bedevaart die door Pierre georganiseerd wordt? We wensen heel het team van Zwijndrecht nog veel succes met haar werk voor de chronisch zieke mensen.

Aandacht voor vorming, ook voor de chronisch zieken, wordt zeker niet uit het oog verloren. Hierbij wordt vaak gezocht naar onderwerpen die van praktisch nut zijn voor zowel medewerkers als zieken. Ziekenzorg Berendrecht vernam zo van Theo De Witte wat er eigenlijk allemaal in een apotheekkastje thuishoort. Pijnstillers, ontsmettingsmiddelen, verband en zalfjes: alles passeerde de revue. Tevens werd van de gelegenheid gebruik gemaakt om de aandacht te vestigen op de voorkeur voor het gebruik van generische geneesmiddelen, net hetzelfde en een stuk goedkoper dan de ‘merkmiddelen’. Ziekenzorg Elshout Schoten had het meer op het functioneren van onze spieren begrepen en organiseerde een sessie ‘massage voor dagelijks gebruik’. De aanwezigen werkten per twee en ontdekten dat er niet altijd een kinesist nodig is om de stramme spieren te verwennen. We kunnen er zelf ook wat aan doen.

TE LAAT Jantje kwam te laat op school, de juf vroeg: “Waarom ben je te laat Jantje?” “Ik droomde over de voetbal, mevrouw.” “En is dat een reden om te laat te komen?” “Nee juf, maar ze hadden verlenging.”

Op uitstap gaan: het kan zowel virtueel als in de praktijk. Ziekenzorg Wuustwezel sloeg erin om op één namiddag de 2300 km lange voettocht naar Compostella af te leggen. Vanop een stoel dan nog wel! Ward Belmans uit Pulle heeft de tocht wél te voet afgelegd en heeft de prachtige plaatsen en ontmoetingen van onderweg op foto vastgelegd om zijn verhaal te Nieuwsbrief april 2015

kunnen illustreren voor de thuisblijvers. En zo konden de leden van Wuustwezel in gedachte een stukje meestappen op deze legendarische tocht. Dichter bij huis en dus veel bereikbaarder: de serres van Tuincentrum Van Uytsel in Kontich. Ziekenzorg Don Bosco Hoboken ging ter plaatse al even proeven van de lente. Ze kregen uitleg over binnen– en buitenplanten, grote en kleine exemplaren en zelf vleesetende variëteiten (goed tegen muggen en vliegen, naar het schijnt…). Uiteraard werd ook deze namiddag afgesloten met een bezoek aan de cafetaria ter plaatse. Een uitstapje vlakbij en toch leuk! Pol Goossen: van loodgieter Frank Bomans tot hondenvriend en gevoelsmans. Zoals het goede acteurs past hebben ze vele gezichten. Ziekenzorg Don Bosco Hoboken nodigde Pol Goossen uit voor een namiddagje mijmeren over eenzaamheid, vriendschap van dieren, vreugde over het grootouderschap en nog meer dagelijkse dingen die zeer herkenbaar zijn, maar kunst worden als ze door een woordkunstenaar gebracht worden. Hier was hij niet de uitbundige Frank uit thuis, de man van Simonneke en fervent drinker van ‘pintjes’, maar een gevoelige man die vanuit zijn eigen hoek de dingen des levens onder woord brengt. Een aanrader!

ZOMAAR WAT WIJSHEID TER VERBETERING VAN DE MENSHEID • En… geduld is in kalmte accepteren dat dingen in een andere volgorde gebeuren dan je in gedachten had. • En… vergissingen zijn de groeistuipen van wijsheid. • En… achter een negatieve gedachte schuilt altijd een positieve wens.

13

PRIJSVRAAG

DOE MEE EN WIN!

Doorstreep volgende woorden in de woordzoeker: ander, asiel, ballet, berg, doden, dons, dozijn, druktechniek, fel, filosoof, handvat, huwelijk, iris, kerst, kleding, klef, kwaal, lacht, lef, leidingwater, marchanderen, motto, naakte, opmars, opvallen, orgel, overheid, overvoeren, pestkop, regeren, scepter, skijack, stoicijns, storm, talenten, tomaat, vangbal, waterval, zeef, zelf

CREA

KLEUREN VOOR VOLWASSENEN – ZIEKENZORG DOET MEE! Tijdens de workshop ‘shadowpainting’ ontdekten achttien Ziekenzorgvrijwilligers een eenvoudige schildertechniek. Tussendoor werden mandala’s en andere tekeningen ingekleurd met aquarelpotloden. Inspanning en ontspanning kleuren samen het leven. Deze technieken werden op 13 maart voorgesteld aan de hobbyvrijwilligers Blijven Reizen. We voorspellen dat het een prachtige zomer wordt vol rustgevende creativiteit. De gescherpte potloden worden nu reeds ongeduldig. Was het al maar vakantie! Dien Lefevre

Met de overgebleven letters kan je een uitspraak vormen. Stuur je antwoord naar Ziekenzorg CM Antwerpen, Redactie Nieuwsbrief, Molenbergstraat 2, 2000 Antwerpen of via de witte brievenbus van je CM-kantoor en maak zo kans op een conferentiemap. Uitslag vorige prijsvraag: Het antwoord op vorige prijsvraag was: “Zorgen voor morgen begint vandaag.” Een onschuldige hand trok Emmy De Graef van Ziekenzorg Wijnegem uit als winnaar, en mag een conferentiemap van Ziekenzorg verwachten. Proficiat!

14

Nieuwsbrief april 2015

MANTELZORG

DE MANTELZORGACADEMIE Zorg jij voor een ziek familielid, buur of vriend? Neem je op regelmatige basis enkele taken op, ook al ben je geen vrijwilliger of professionele zorgverlener? Dan ben jij één van de 560 000 mantelzorgers in Vlaanderen! LEERSCHOOL De mantelzorgacademie is een samenwerkingsinitiatief van verschillende zorgorganisaties dat speciaal werd opgericht om mantelzorgers te ondersteunen bij hun zorgtaak. De voornaamste leerschool blijft natuurlijk de omgang met de persoon met een beperking of chronische ziekte, maar soms heb je ook nood aan bijkomende informatie, wil je extra vaardigheden aanleren of ervaringen uitwisselen met anderen. De mantelzorgacademie biedt je informatie, vorming, workshops, contactmogelijkheden met andere mantelzorgers of gewoon even tijd voor jezelf. MEER INFO? De brochure ‘de mantelzorgacademie? Info- en groepsbijeenkomsten voor mantelzorgers’ geeft je een overzicht van de activiteiten van het voorjaar. Gratis bestellen via [email protected] of 03 221 95 70. We zetten volgende bijeenkomsten alvast in de kijker:

INFOAVOND OVER DEMENTIE OP JONGE LEEFTIJD 18 mei 2015, Antwerpen “Mijn echtgenoot was een bezige bij. Toen hij langzaam in niets meer geïnteresseerd raakte, wist ik niet wat er scheelde. Tot ik de diagnose hoorde: fronto-temporale dementie. Toen werd het voor mij duidelijk. Vroeger dacht ik dat dementie iets was voor oudere mensen. Nu weet ik beter.” De echtgenoot van Mia was net 60 geworden. “Hoe zullen wij hier verder mee kunnen,” vroeg ze zich af, “ik als partner en onze kinderen?” Het verhaal van Mia en Herman over echtgenoot én vader met jongdementie. Een getuigenis. Erik Stroobants (auteur en mantelzorger) praat met Mia en haar zoon Herman over hun leven, hun verdriet, hun kracht. Wegwijs in dementie op jonge leeftijd: Jurn Verschraegen, directeur Expertisecentrum Dementie Vlaanderen. Vraagstelling: gelegenheid om vragen te stellen aan Mia S. en Herman P. en aan Jurn Verschraegen. Praktisch: - Wanneer: maandag 18 mei van 19.30 tot 22 uur. - Waar: Auxilia, St. Jacobsmarkt 49-51, Antwerpen. - Deelnameprijs: gratis, maar graag inschrijven via mantelzorg. [email protected] of 03 221 95 70. Nieuwsbrief april 2015

NIEUW – INFOCAFE VOOR MANTELZORGERS IN MORTSEL MANTELZORG, WAT IS DAT? 9 juni 2015, Mortsel Mantelzorgers nemen de zorg op voor een partner, kind, familielid, vriend, buur of kennis. Voor heel veel mensen is mantelzorg zo vanzelfsprekend dat soms vergeten wordt hoe zwaar dit wel kan zijn en dat ondersteuning welkom is. Tijdens deze bijeenkomst hebben we het over wat mantelzorg precies is en waar je terecht kan voor hulp en steun. Andere mantelzorgers vertellen over hun ervaringen en je krijgt de kans om verhalen uit te wisselen. Praktisch: - Wanneer: dinsdag 9 juni van 14 uur (deuren open om 13.30 uur) tot 16 uur. - Waar: Dienstencentrum De Populier, Guido Gezellelaan 31, Mortsel. - Deelnameprijs: gratis, maar graag inschrijven via mantelzorg. [email protected] of 03 221 95 70.

INFOCAFÉ: WAT KAN EEN VERENIGING ZOALS KVG BETEKENEN VOOR MANTELZORGERS? 15 juni 2015, Schoten KVG is een organisatie voor mensen met een handicap en hun ouders, partners, broers en zussen. Op dit infomoment stelt KVG haar werking en diensten voor. De organisatie kan immers heel wat betekenen voor mantelzorgers van personen met een handicap. Ze organiseert ontmoetingsmomenten, biedt heel wat informatie en ook praktische hulp. Verder wordt op dit infomoment ook de app ‘BlueAssist’ voorgesteld. Praktisch: - Wanneer: maandag 15 juni 2015, van 14 uur (deuren open om 13.30 uur) tot 16 uur. - Waar: LDC ’t Cogelshof, Deuzeldlaan 49, Schoten. - Deelnameprijs: gratis, maar graag inschrijven via [email protected] of 03 221 95 70. 15

MANTELZORG INFOCAFÉ: THUIS IN DE THUISZORG 22 juni 2015, Antwerpen

in de thuiszorg’, maar er is ook ruimte om specifieke vragen te stellen.

Eén van de grote struikelstenen voor mantelzorgers is het vinden van juiste informatie. Waar vind ik welke hulp? Wat kost dat? Wat doen ze wel? Wat doen ze niet? In deze sessie overlopen we het volledige overzicht van alle mogelijke organisaties die (een deel van) de zorg op zich nemen. Ook de zorg voor de mantelzorger en het overzicht van alle mogelijke tussenkomsten wordt overlopen. We werken met de brochure ‘thuis

Praktisch: - Wanneer: maandag 22 juni 2015 van 14 uur (deuren open om 13.30 uur) tot 16 uur. - Waar: Auxilia, St. Jacobsmarkt 49-51, Antwerpen. - Deelnameprijs: gratis, maar graag inschrijven via mantelzorg. [email protected] of 03 221 95 70. Dien Lefevre

BLIJVEN REIZEN

STARTAVOND 2015 VAN BLIJVEN REIZEN Vrijdagavond 6 februari vormde het gemeenschapscentrum van Schilde weer het decor voor alle vakantie- en bedevaartmedewerkers van Blijven Reizen van Ziekenzorg CM Antwerpen. Vanaf 19 uur liepen de zalen stilaan vol voor het aperitief. Vele getrouwe gezichten namen ook heel wat nieuwkomers op sleeptouw. MEER DAN … Na een glaasje cava (of fruitsap) trok heel het gezelschap dan naar de grote zaal. Een groot gezelschap trouwens; meer dan 230 medewerkers tekenden present. Eens iedereen gezeten, startte het officiële gedeelte. Vooreerst werden de medewerkers verwelkomd. We stonden stil bij zij die ons het afgelopen jaar hebben verlaten. Nico blikte vervolgens terug op een jaar waarin hij als “bleuke” begon en gaandeweg meer en meer van de werking leerde kennen. Het voorbije vakantiejaar was goed voor meer dan 1.100 vakantiegangers verspreid over 28 reizen! Onze medewerkers kwamen meer dan 600 keer aan de bak! Een ‘dankjewel’ was dan ook meer dan terecht. EEN VERSNELLING HOGER Wie terugblikt, blikt ook vooruit. In 2015 schakelen we een versnelling hoger; we gaan verder met de vertrouwde vakanties. De nieuwigheid in 2014, de mantelzorgvakantie in Ermelo, werd meteen een gevestigde waarde en kent dus haar vervolg in 2015. Nieuw is onze vliegtuigvakantie naar het Zonnestrand in Bulgarije en onze kerstmarkt-vijfdaagse in de Elzas. We rekenen weer op alle vrijwilligers om er een topjaar van te maken!

DANKEN EN VIEREN Tevens werden een heel aantal medewerkers bedankt met een cadeaucheque voor het aanbrengen van nieuwe vrijwilligers. Het loont dus steeds de moeite om nieuwe mensen te engageren! Hoe meer handen, hoe lichter het werk. Vervolgens werden de 70-jarigen en afscheidnemers gevierd. Het gouden klavertje wil onze dankbaarheid uiten voor deze medewerkers. Sommigen zullen nog doorgaan, anderen hangen welverdiend de plastic handschoenen aan de haak. Nogmaals van harte bedankt voor jullie lange en harde inzet! Filip sloot het officiële gedeelte af met nog enkele speerpunten in het nieuwe jaar. Dat onze vereniging 65 jaar bestaat in 2015 zal zeker weerklank vinden! LEGE PLAATSEN INVULLEN Daarna opende de bar en konden alle aanwezigen genieten van een hotdog. Voor wie het zoeter wou, kon men aanschuiven bij de ijsventer. Ook werden de agenda’s boven gehaald, want er waren nog heel wat lege plaatsen op de vakanties in te vullen. Lutgarde en Patricia konden gelukkig vele namen invullen op het grote bord. Waarvoor dank! Uiteraard werd er nog veel bijgepraat, anekdotes naar boven gehaald en waagden velen zich voor de lens van onze fotograaf voor een leuke groepsfoto! Ik klink alvast op een geslaagd vakantiejaar en een aangename samenwerking! Nico Broeck

16

Nieuwsbrief april 2015

BLIJVEN REIZEN

GUIDO EELEN VERTELT OVER ZIJN AFSCHEID Lieve en Beste ‘Blijven Reizers’, Stuurgroep-collega’s, vakantieverantwoordelijken, verpleegkundigen en collega medewerkers Toen ik vorig jaar 70 werd, besloot ik afscheid te nemen van mijn vrijwilligerswerk. Hiermee komt dan ook een logisch einde aan mijn engagement in de ‘Stuurgroep Blijven Reizen’. En bijgevoegd verslag van de vergadering van 13 januari is dan ook mijn laatste… 50 jaar lang hebben Ingrid (mijn partner sinds even veel jaren) en ik heel wat aanpassingsvermogen ontwikkeld. En eenmaal ingeburgerd in onze vele nieuwe omgevingen groeide het besef dat we na enige tijd toch ook weer afscheid zouden nemen van werkcollega’s, internationale vrienden gemaakt tijdens ons verlengd verblijf in diverse buitenlanden, de vertrouwd geworden vreemde omgeving en gewoontes, en vaak heel diverse plaatselijke culturen… We prijzen ons gelukkig dat we de meeste hoofdstukken van ons levensboek hebben kunnen afsluiten in ‘eigen beheer’! Uiteraard hebben we daarnaast ook onze portie gedwongen afscheid-nemen gekend, met het overlijden van ouders en andere geliefden, plus het uitvliegen van onze 3 volwassen kinderen naar eigen zelfstandigheid. Toen we in 2002 opnieuw, en voor de laatste keer (?), de ingrijpende beslissing namen, om na 7 jaar werken en wonen in Indonesië in Vlaanderen neer te strijken, vond ik al gauw in vrijwilligerswerk een manier om de resterende energie, van een zeer actieve en creatieve loopbaan, te kanaliseren. Medewerker bij ‘Blijven Reizen’ was er één van, de allereerste. Het wordt tevens de laatste waarvan ik nu afscheid neem. Vakantiemedewerker, het werd mijn grootste aanpassing ooit in een job! Mijn angst voor alle verzorgingsaspecten moest ik overwinnen. Ineens werd ik voor heel nieuwe en gans andere, ook fysieke, uitdagingen gesteld. En vooral, ik moest leren omgaan met het werken naar regels… die ik niet zelf verzonnen had. Allemaal niet makkelijk, zo dacht ik! Maar, met ‘mensen graag zien’ als uitgangspunt, én met die vanzelfsprekende hulp en steun van vele collega’s, kreeg ik direct de smaak te pakken. ‘Yes I can’ werd mijn motto! Een dikke tien jaar, en tientallen diverse vakanties later, sluit ik nu weer een hoofdstuk af in dat levensboek. Met veel plezier zal ik blijven terugblikken op die periode van ‘Blijven Reizen”. Ik heb mijn ‘investering’ immers dubbel en dik terugverdiend, elke vakantie weer. Die dankbare glimlach zonder woorden, het delen van het verhaal, het genieten van een Tripel van Westmalle samen erDaar word je pas echt ‘rijk’ van! Het is ook een onvergetelijk en zalig gevoel op het eind van een vakantie: moe, soms uitgeput... maar o zo voldaan, en met meer levensvreugde weer thuiskomen. En het zal een zalige herinnering blijven! Ik vind dat ik deze ‘investering’ dan ook met belangrijke emotionele meerwaarde heb ‘terugverdiend’. Belastingvrije Toegevoegde Waarde aan mijn emo-kapitaal… Geen ‘rijken’-taks! Het hoofdstuk is nu voor me afgesloten; ik prijs me gelukkig dat ik dit een 10-tal jaren heb mogen/kunnen doen, dat ik al die fijne collega’s heb leren kennen! Ik wens jullie blijvend inspiratie en sterke motivatie toe, om samen met de instroom van nieuwe medewerkers, dit prachtige werk verder te zetten. Het gaat jullie allen goed! Knuffelbeer Guido Nieuwsbrief april 2015

17

ARIADNE

MINDER WORSTELEN, MEER LEVEN Verslag infonamiddag ‘Schuld en schuldgevoelens’ door Ariane Lievens - Psychologenpraktijk Kaizen

Chronisch zieken en mensen met een beperking lijken vaker dan anderen het gevoel te hebben tekort te schieten. Ze voelen zich schuldig en dit beïnvloedt hun gedrag. Zijn deze gevoelens terecht of niet? Wat kunnen we hieraan doen? Psychologe Ariane Lievens nam ons mee in het verhaal van schuld en schuldgevoelens. SCHULDGEVOELENS EN HET ONGEMAKKELIJK GEVOEL De psychologische flexibiliteitsmatrix stelt ons in staat te bepalen wie en wat belangrijk is voor ons, vertrekkende vanuit zintuiglijke (zien, ruiken, voelen, horen, proeven) en mentale ervaringen (gedachten, gevoelens, impulsen, enz.)

zintuiglijke ervaring

weg

Ik merk op

naar

mentale ervaring

We vertonen gedrag dat ons NAAR mensen leidt die belangrijk zijn voor ons. Voor de aanwezigen waren kinderen, partner, kleinkinderen, ouders, vrienden, huisdieren, broers en zussen, buren, jezelf,… belangrijke personen in hun leven. We moeten ons hierbij de vraag stellen hoe we ons naar hen toe bewegen en hoe we ons daarbij voelen. We bewegen ons niet enkel naar personen, ook naar situaties die voor ons belangrijk zijn (gezondheid, zinvol bezig zijn, vriendschap, sociale contacten,…). De voornaamste vragen die we onszelf moeten stellen zijn dus: wie en wat is belangrijk voor ons? En hoe bereiken we de gewenste situatie? Er zijn ook situaties en gevoelens die ons WEG leiden van wat belangrijk is. De deelnemers gaven aan dat o.a. gevoelens van onmacht, te hoge verwachtingen, frustratie, twijfel, verdriet, woede, besluiteloosheid, verantwoordelijkheidsgevoel en schuldgevoelens in de weg staan om zinvolle ervaringen te beleven. Studies hebben uitgewezen dat dit universele gevoelens zijn die echter vooral bij chronisch zieken en mensen met een beperking vaak de kop opsteken. Volgens de deelnemers uiten schuldgevoelens zich vaak door een ongemakkelijk gevoel in de buik, maag, hoofd, nek, keel... Ze ervaren dit als knagend, beklemmend, energievretend, verlammend,… Deze gevoelens gaan gepaard met negatieve

18

gedachten: had ik het maar anders gedaan, ik kan het niet, ik hoor er niet bij, ik schiet te kort,… en dienen zich aan wanneer er iets misloopt, we het gevoel hebben niet te voldoen of er sprake is van een gebrekkige communicatie. Het snel herkennen van schuldgevoelens bij jezelf geeft je de kans er beter mee om te gaan. NOG IETS VANUIT DE OERTIJD Schuldgevoelens dateren reeds vanuit de oertijd. Overleven en voorplanten, daar draaide het leven toen om. In tegenstelling tot sommige diersoorten, die groot en sterk waren, heeft de mens het overleefd en wel dankzij de groepsgeest. Hiervoor moest ons brein een soort ‘laat je niet verstoten’-machine worden. “Gedraag ik me zoals anderen dat van mij verwachten?” Het was levensnoodzakelijk niet uit de groep verstoten te worden. De primitieve mens kon beter té voorzichtig zijn dan een fout maken en uitgestoten worden, want dan moest hij alleen trachten te overleven. En dat was een pak moelijker en gevaarlijker. Schuldgevoelens werden een waarschuwingssignaal: “Je hebt je niet gedragen zoals het hoort.” Als gevolg van dat oerbrein waarschuwt ons hoofd ons ook nu nog vaak voor situaties die helemaal niet gevaarlijk zijn. Schuldgevoelens ontstaan niet enkel bij onszelf. Ze zijn soms ook het gevolg van reacties van anderen op bijvoorbeeld ziekte: “Jij hebt een goed leven, je mag de hele dag thuisblijven terwijl ik moet gaan werken.” Hierdoor ontstaat angst voor reacties van anderen en worden de schuldgevoelens ook nog eens van binnenuit gevoed. Ons oerbrein kon daar evenwel geen rekening mee houden. Er moest onmiddellijk gereageerd worden of je werd verstoten. SCHULDGEVOELENS VERMINDEREN Zich opsluiten, grenzen overschrijden, lichamelijke beweging, roken, alcohol, snoepen, afleiding zoeken, op jezelf inpraten, medicatie, zelfbestraffing zijn maar enkele activiteiten die de deelnemers opnoemden om hun schuldgevoelens te verminderen. Dit gedrag haalt ons WEG van wat belangrijk is. Deze gevoelens verdwijnen dan even, maar steken nadien weer de kop op. Ons hoofd doet er alles aan om ze kwijt te raken. We doen wat de ‘probleemoplosser’ in ons hoofd zegt en dat werkt voor korte tijd. Onze ervaring leert ons dat ze terugkeren. Zo ontstaat een vicieuze cirkel. Schuldgevoelens inlossen kan ook nieuwe creëren. Gedachten bijsturen is heel moeilijk. We zoeken vaak de fout bij onszelf, terwijl we hier te maken hebben met de normale werking van ons brein. Ongewenste gedachten onderdrukken roept ze net op. De ‘probleemoplosser’ in ons hoofd komt in actie: is de gedachte weg? Hierdoor krijgt die gedachte de overhand en raak je ze niet meer kwijt (het zogenaamde Wegner-effect). Dus hoe meer we ongewenste gedachten proberen te vermijden, hoe meer ongewenste gedachten we krijgen.

Nieuwsbrief april 2015

ARIADNE

Onze gevoelens zijn onderhevig aan hetzelfde mechanisme. Hoe meer we ongewenste gevoelens proberen te vermijden, hoe meer ongewenste gevoelens we krijgen. Je hebt weinig controle over je gevoelens. Je kan bijvoorbeeld niet op commando verliefd worden. Maar je kan wel controle over je gedrag hebben! WAT KUNNEN WE DAN WEL DOEN? De deelnemers hebben een heleboel activiteiten genoemd die ze ondernemen om zich naar mensen te begeven die voor hen belangrijk zijn: praktische hulp, luisteren, verwennen, knuffelen, ondersteunen, enzovoort. Het evenwicht bewaren tussen wat je graag doet en luisteren naar je eigen lichaam blijkt moeilijk te zijn. Keuzes maken: wil je je gevoelens onder controle houden of acties ondernemen die je naar de andere toebrengen? De deelnemers kozen voor de tweede mogelijkheid. Niet weg bewegen van de anderen, maar naar hen toe. ZELFTOETSING Deel 2 van de infonamiddag gaf de deelnemers o.a. de kans zichzelf te toetsen aan de hand van een aantal meditatieoefeningen. Wat te doen? - Vertraag: observeer je schuldgevoelens nieuwsgierig. Merk je gevoelens op. Wat willen die gevoelens mij vertellen? Hoe dicht ik de kloof? Wees lief voor jezelf. -

Luisteroefening ‘compassietraining’: haal je iets voor de geest waarover je je schuldig voelt. Sommige deelnemers hebben dit ervaren als een gevoel van rust en troost. Anderen ondervonden weerstand en waren afgeleid door omgevings factoren. Je gevoelens mogen er zijn en hoeven geen hinderpaal te vormen. Schuldgevoelens vertellen je dat je een normaal mens bent. Ze tonen aan dat je niet onverschillig staat tegen over de wereld en dat er dingen zijn die je belangrijk vindt.



Ons brein is een soort supermarkt waarin honderden gedachten beschikbaar zijn. Kies wat je nodig hebt. Waarom zou je een pot choco meenemen uit de supermarkt als je die niet nodig hebt?

- Oefening: aanvullen reclameslogans (Vanden Borre, uw akte van…, Blonds have more…) Ons verstand maakt deze gedachten automatisch af. Omdat we ze herkennen. Maar we weten dat ze geen waarheid of bedreiging zijn. Is dit anders bij onze eigen gedachten? Zijn die een waarheid of bedreiging? Neen. We hoeven onze eigen gedachten niet automatisch te geloven of te gehoorzamen. Als de gedachte niet bruikbaar is, beschouw haar dan als woorden die door je hoofd gaan. Enkel dat. - Oefening: kijken naar je denken: ‘ik ben’ of ‘ik merk dat ik de gedachte heb dat…’ Bijvoorbeeld: ‘Ik ben ziek’ tegenover ‘ik merk dat ik de gedachte heb dat ik ziek ben’. Werd met gemengde gevoelens onthaald door de deelnemers. Algemeen werd aangegeven dat dit meer afstand schept van je gedachte. - Kies: wie en wat is belangrijk? Wat wil ik doen om de schuldge voelens kwijt te raken? Hoe kan ik me bewegen naar dat wat ik belangrijk vind? Hoe vertaal ik dit naar iets wat haalbaar is? Wat is mijn levensdoel? CONCLUSIE: IK BEN NIET MIJN GEDACHTEN. Vul regelmatig de matrix in en trek daar je eigen conclusies uit. Klopt wat je verstand zegt met de realiteit? Ik ben niet mijn gedachten. Het feit dat we ons schuldig voelen betekent dat we niet onverschillig zijn. MEER INFO - Psychologische matrix + meditatieve luisteroefeningen: [email protected] (Kristin Neff) - Ruth Harris: ‘De klappen van het leven’ en ‘De valstik van het geluk’. Verslag: Ingrid Kooyman

- Gooi een anker uit: meditatieve oefening. Maak ook contact met wat er rondom je gebeurt, ook zintuiglijk. Raak meer in het hier en nu en wees minder een slaaf van je gedachten. We hebben allemaal een ‘verhalenverteller’ in ons hoofd. Die wil ons wijsmaken dat alles wat we denken waar en relevant is. We beschouwen alle signalen van die verteller als een bevel.

Nieuwsbrief april 2015

19

ARIADNE

OPTIMAAL COMMUNICEREN IN DE MEDISCHE WERELD: HET GESPREK TUSSEN ARTS EN PATIËNT De afgelopen jaren zijn patiënten (terecht) een stuk mondiger geworden. De tijd dat de arts sprak en de patiënt knikte is voorbij. Bovendien wordt onheus gedrag van artsen niet meer getolereerd. Het is zeker niet de medische expertise die in vraag gesteld wordt, wel de omgangsvormen. Patiënten willen bij de behandeling meespelen en niet langer het lijdend voorwerp zijn. Ze willen hun behandeling deels mee kunnen sturen, liefst in dialoog. Deze interpersoonlijke communicatie tussen arts en patiënt – de dialoog - verloopt niet steeds optimaal. Het is een ingewikkeld proces waarin niet alleen het gesproken woord een rol speelt, maar ook andere elementen zoals lichaamstaal, kleding en voorkomen.

Prof. Jos Huypens, voormalig hoofddocent communicatiewetenschappen aan de Universiteit Antwerpen, komt met ons over dit thema van gedachten wisselen. PRAKTISCH Waar: Auditorium, zaal De Stroming, Nationalestraat 111 in Antwerpen. Wanneer: donderdag 7 mei om 13.30 uur. Einde voorzien omstreeks 16.30 uur. Inkom gratis. Inschrijven verplicht: tel. 03 221 94 70 – e-mail: [email protected]. Dit is een organisatie van Ziekenzorg CM – Stuurgroep Belangenbehartiging voor chronisch zieke mensen.

HET VOORJAAR VAN 2015 Voor de deelnemers die we regelmatig tegenkomen op onze Ariadne-activiteiten wordt er de ‘Draad van Ariadne’ verstuurd. Hierin staan naast de cursussen ook de activiteiten vermeld. Op die manier blijven zij op de hoogte van dit specifieke aanbod. Voor volgende cursussen mag nog volop promotie gemaakt worden.

VOORJAAR 2015

VRIJE PLAATSEN

LOCATIE

MAAND

1. ENERGIE VIA ADEM EN ZANG (5 s)

Nog 5 plaatsen vrij

Merksem

Dinsdag 28 april, 5, 12, 19 en 26 mei 2015

2. DE VERBORGEN SCHRIJVER (5 s) (Nieuwe inhoud)

Nog 12 plaatsen vrij

Wilrijk

Woensdag 22, 29 april, 6, 13 en 20 mei 2015

3. EUTONIE BEGINNERS (5 s)

Nog 8 plaatsen vrij

Kapellen

Maandag 27 april, 4, 11, 18 mei en 1 juni 2015

4. LEVEN MET MIJN VERLIES (5 s)

Nog 12 plaatsen vrij

Antwerpen

Dinsdag 26 mei, 2, 9, 16 en 23 juni 2015

5. POSITIEF DENKEN (5 s) (Nieuw)

Nog 12 plaatsen vrij

Wilrijk

Donderdag 4, 11, 18, 25 juni en 2 juli 2015

MEER INFO Meer info of inschrijving? Neem contact op met secretariaat van Ziekenzorg: tel. 03 221 95 70 of stuur een mail naar [email protected]. Jan Pustjens

20

Nieuwsbrief april 2015

ZINGEVING

MAG IK ME EVEN VOORSTELLEN: KOEN PEETERS Eind vorig jaar bleek dat Jan Kint niet zou worden vervangen bij Beweging.net. Daarmee zou er ook niemand meer de opvolging van het luik zingeving bij Ziekenzorg opnemen. Mij werd de vraag gesteld of ik dit voor een stukje van mijn opdracht bij CM zou willen opnemen. Ik ben hierop graag ingegaan. Voortaan zal ik voor ongeveer 1/5 van mijn taak bij CM trachten om alles rond zingeving binnen de Ziekenzorgwerking te coördineren en op te volgen. BIO Eigenlijk is het terug een beetje thuiskomen. Ik heb de opleiding Godsdienstwetenschappen gevolgd aan het Hoger instituut voor Godsdienstwetenschappen en heb daarna 3,5 jaar godsdienstles gegeven in het buitengewoon lager onderwijs van de Stad Antwerpen. Dit was deeltijds, de andere helft van de tijd was voor het bisdom Antwerpen bezinningsbegeleider voor de meerdaagse retraites van de 5de en 6de jaren middelbaar. Ik was reeds langer actief binnen de jeugdpastoraal in Wijnegem, de dekenij en het bisdom. In 1990 begon ik te werken voor CM Antwerpen en doe dit tot op vandaag. Ziekenzorg ken ik dus ook van in 1990. In Oktober 1990 ging ik voor de eerste maal mee als vakantieverantwoordelijke naar Ter Duinen, dit jaar in oktober zal ik dus ook binnen Blijven Reizen 25 jaar dienst hebben… Intussen ben ik ook ingeschakeld in de Lourdesbedevaarten. Voor velen van jullie ben ik dus niet echt een onbekende.

WAT BETEKENT ZINGEVING VOOR MIJ?: Zingeving betekent voor mij alvast dat we binnen onze werking ruimte en tijd houden om stil te staan bij de diepere vragen die ons bezig houden. Wat is de zin van de dingen? Wat betekenen ze voor ons, voor mij? Hoe kan ik hierbij op zoek gaan naar de bron van wat ik doe, van wie ik ben? Hoe kan ik daaruit steun en troost vinden in moeilijkere momenten? Zingeving betekent voor mij ook begeesteren, zin, goesting (doen) krijgen. Samen werken aan eenzelfde doel, waarom niet, achter dezelfde vlag lopen… Het ‘iedereen hoort erbij’-gevoel, ‘we zijn van dezelfde club’… Zingeving is ook het doel bepalen, de richting vastleggen. In de meetkunde geeft het de richting van de assen aan. Waar willen we naartoe? Waar leggen we onze prioriteiten? Welke stappen zijn hiervoor nodig? En om hierbij het noorden niet te verliezen laten wij ons in Ziekenzorg daarbij inspireren door wat we de Christelijk traditie noemen, het verhaal dat sinds 2000 jaar geschreven wordt, maar dat we moeten blijven vertalen naar vandaag? En dat is een hele uitdaging. Ik ga er in elk geval met veel goesting mee aan de slag! Koen

STUURGROEP ZINGEVING: Toen de vraag voorlag hoe we zouden inspelen op het wegvallen van een vrijgestelde pastor binnen Beweging.net werd snel duidelijk dat we dit voor de Ziekenzorgwerking toch verder moesten invullen. Ongeveer tegelijkertijd lag binnen de werking al wel de vraag op tafel of het werken met een Werkgroep Pastoraal of Zingeving nog de meest gepaste manier was om dit op te nemen. Voor de toekomst willen we dit dus enigszins anders gaan invullen. We gebruiken dit verkiezingsjaar om hierover na te denken. Momenteel bespreken we in elke stuurgroep (Kernwerking, Blijven Reizen, Ariadne,…) wat de verwachtingen, noden, wensen, … hierover zijn. In het najaar leggen we een nieuwe werkwijze vast binnen de Beleidsgroep.

Nieuwsbrief april 2015

21

CM-NIEUWS

Nood aan een kattebelletje?

Hilde (57): “Mijn moeder is een kranige tachtiger. Fysiek kan ze zich nog perfect redden. Alleen, ze vergeet voortdurend dingen. Zo stonden we al met rode kaken nadat ze niet kwam opdagen bij de pedicure of de kapper gewoon omdat ze die afspraken vergeten was. Ze moet ook elke dag medicatie nemen. Het is heel belangrijk dat ze die niet vergeet. Ik loop bijna elke dag bij haar binnen, maar ik vind het steeds moeilijker om naast mijn eigen agenda ook voor haar nog eens alles te onthouden. Een beetje hulp zou welkom zijn.”

Het project start eind maart. We zoeken personen die deze dienstverlening kosteloos willen uittesten. In ruil vragen we op bepaalde tijdstippen 10 minuten van je tijd voor de nodige evaluaties. Interesse? Stuur een email naar [email protected] of bel de dienst Personenalarm 03 221 94 86.

Herken je jezelf in het verhaal van Hilde? Dan ben je misschien wel de persoon die we zoeken. CM is voor een proefproject namelijk op zoek naar mensen die zorgen voor een persoon die nog thuis woont en die geregeld dingen durft te vergeten. Wat houdt dit proefproject in? Via een online programma organiseer jij als mantelzorger de agenda van de zorgbehoevende persoon. Je vult in wanneer en waarvoor er nood is aan herinneringstelefoontjes. Dit kan gaan van herinneren om medicatie in te nemen tot een afspraak bij de kapper. Wij doen de rest, bellen op en leiden hem door te tijd. Zo hopen we de mantelzorgers te ondersteunen en ontlasten en er voor te zorgen dat zorgbehoevende mensen langer thuis kunnen blijven wonen.

Nu 1 jaar gratis batterijen bij aankoop van een hoorapparaat vóór 30 april 2015 in een Aurilis hoorcentrum.

Voor de adressen van onze winkels, surf naar www.aurilis.be

22

Nieuwsbrief april 2015

COLUMN In deze Column vertelt Carine ons via een persoonlijke beschouwing wat het betekent om met een ziekte of aandoening door het leven te gaan. Geen grootse beschouwingen, maar eerder ‘het leven zoals het is’.

KOORDDANSEN De laatste maanden voelt mijn leven evenwichtig aan. Ik ben gelukkig en mijn conditie is optimaal. Soms zeg ik wel eens half grappend: “De verpakking ziet er nog behoorlijk uit, maar er zit wel een fikse handleiding bij.“ Het feit dat ik niet meer mee draai in de werkende samenleving, ervaar ik meer en meer als zegen. Rondom me zie ik leeftijdsgenoten smachtend aftellen naar hun steeds hogere pensioenleeftijd, terwijl de werkdruk en het stresserende levenstempo moordend hoog liggen. Het maakt mensen wanhopig en woedend. Een dier in het nauw maakt gekke sprongen, en instinctief voelde ik dat het een kwestie van tijd zou zijn voor dat de naar geld dorstende regering de zwakkeren van de troep in het vizier zouden krijgen: ‘de groep van de chronisch zieke mensen‘. Een mens is een uniek opportunistisch kuddedier, en de zwakkeren worden al heel gauw geofferd als het vangnet van de gemeenschap gaten krijgt. Compleet verrast was ik dus niet, toen ik op een avond de krantenkop van de Standaard op Google Nieuws las: “Maggie De Block wil langdurig zieken weer aan de slag krijgen”. Het jachtseizoen op de zwakste groep van de samenleving was daarmee geopend en van het ene moment op het andere voelde ik me terug in de doelgroep gezogen waar ik mezelf – in mijn stabielere periode - onbewust van had verwijderd: ik voelde me méér dan ooit spreekbuis, boegbeeld met als taak de belangen van mijn lotgenoten te verdedigen. Plots was er inspiratie genoeg. Verhalen om een boek te vullen. Het probleem was nu enkel om al die ervaringen te gaan filteren tot een machtig ‘Block’ van sterke woorden die gefundeerd genoeg zouden zijn om mensen zoals Maggie wakker te schudden. Ik vermoed dat deze politica het wel goed bedoeld. Ik kan haar gedachtengang ergens wel volgen, want zelf zie ik ook zeker wel dat er vaak misbruik gemaakt wordt van onze sociale zekerheid. En een plaatsje op de arbeidsmarkt bemachtigen, je nog productief en nuttig voelen in onze maatschappij, kan héél erg louterend werken. Maar zo simpel is het allemaal niet… mijn eigen leven getuigt hier stevig van. Ik was 27 toen ik de diagnose van MS kreeg. In volle opmars, nét een heel klein beetje droog achter de oren en nog volop aan het dromen van een carrière, een gezin, kinderen… De diagnose veegde dat niet meteen allemaal weg, hoor, nee, het knabbelde eraan. Stukje voor stukje. Het was geen glasharde, zuivere amputatie maar een puinhoop aan elementen die me steeds weer een kleine kans gaf om terug op te bouwen. MS is als een sluimerende guerrilla-oorlog die je nooit echt wint, maar ook niet volledig verliest. Af en toe overwin je en bij elk verlies leer je tactisch iets bij. Ik leerde met vallen en opstaan dat fulltime werken uitgesloten was. Ik probeerde het, maar kwam van een kale reis terug. Mijn batterij was nog steeds vrij krachtig maar sneller uitgeput en laadde traag op. Ik trok het niet meer. Dan maar parttime gaan werken, maar wél verstandig blijven en mijn fulltime-statuut niet zomaar te grabbel gooien. Ik besprak dit met de Medisch Adviseur van de Ziekteverzekering die me bij het eerste bezoek als een héél lastig pakketje behandelde. Uiteindelijk kon ik hem toch van mijn gelijk overtuigen. Het statuut parttime werken - parttime ziekenkas was (toen) hoogst ongebruikelijk, zeker op lange termijn en al absoluut niet haalbaar op de interimaire basis waarop ik al enkele jaren draaide. De adviseur gaf me enkel zijn medewerking als ik een vaste baan zocht, maar wie zou me aannemen met een CV waarop de diagnose van MS mee vermeld moest worden? En toch lukte het me. Ik verkocht me als 32-jarig dikkerdje met MS aan de managers van het Shopping Centrum van Wijnegem die een nieuwe infodame zochten. Ik blies mezelf op, was ijzersterk in mijn interviews - want zette alles op alles - en overtuigde de directie dat ik de enige geschikte kandidaat was voor de job. Nét voor de ondertekening van het contract kwam ik op de proppen met het verhaal dat ik ook deeltijds ‘op ziekenkas’ stond. Maar toen ik twijfel op de gezichten van de managers zag verschijnen, blufte ik me er helemaal uit. “Geef me gewoon een kans “, overtuigde ik hen, “jullie hebben in ieder geval de proefperiode van zes maanden om me uit te testen…” Ik kreeg de baan, en werkte tien jaar lang oprecht gelukkig en met een tevreden manager als baas in dat bruisende shoppingcenter. Het was een win/win situatie voor ons beiden. Mijn baas had een goedkope werkkracht die honderd procent gemotiveerd was en ikzelf had een leuke baan, toffe collega’s en het gevoel dat ik er bij hoorde. Ik had het voor elkaar gekregen, met héél veel lef en héél veel geluk. Maar wordt vervolgd… Carine

Nieuwsbrief april 2015

23

VERTROUWEN Vertrouwen groeit als ik mijn vragen deel met anderen en als we elkaar samen dragen met enkelen en met velen; als we geloven dat de tegenstroom al op gang is; als ik jou niet alleen laat in het donker en jij mij niet. De toekomst geeft me hoop dankzij mensen die ik in mijn hart mag bewaren; dankzij mensen die meer luisteren dan spreken; dankzij de lessen in de school van het alledaagse leven; dankzij mensen en groepen die hard werken aan een meer menselijke wereld. Aan ons om de tedere aandacht te leren voor het broze en het kwetsbare; om zo langzaam, maar overtuigd de tegenstroom meer kracht te geven in grenzeloze eerbied voor al wat leeft en voor iedere mens, te beginnen met de meest machteloze, de meest kwetsbare. (naar Phil Bosmans)