Nieuwsbrief Februari 2016
INHOUD Welkom
1
De reunie van het RFO
2
Herenigd met een oude liefde
4
Aanbieding Vrienden
7
Column
8
Concertreis Keulen
9
Meezingdag
10
Van achter de lessenaar
11
Beste Vrienden,
Ofschoon het nieuwe jaar nog maar kort onderweg is, kunnen we alweer terugblikken op een aantal bijzondere producties met het orkest. Zo was er de memorabele uitvoering van Puccini’s ‘Madama Butterfly’, keerde onze gewaardeerde ere-dirigent Edo de Waart terug met twee mooie programma’s en kijken we, op het moment van dit schrijven, reikhalzend uit naar de uitvoering van Bruckner 9 onder leiding van onze beschermheer Bernard Haitink! Ook heeft het RFO de eer gehad haar medewerking te verlenen aan een wel heel bijzonder en groots project. We mogen er momenteel niets over kwijt, maar u hoort er binnenkort ongetwijfeld meer over! En over Edo de Waart gesproken: we zijn vereerd dat onze voormalige chef-dirigent heeft toegezegd plaats te willen nemen in de commissie van aanbeveling voor de Stichting Vrienden. Daarnaast bereikte ons allen natuurlijk het geweldige nieuws dat Jaap van Zweden, Honorary Chief Conductor van het RFO, is benoemd tot chef-dirigent van The New York Philharmonic Orchestra. Ander goed nieuws is dat de Vriendenpagina op de RFO website flink is uitgebreid. Vanaf nu staat de complete lijst cd’s die met reductie te verkrijgen zijn online, is er een foto-pagina waar alle foto’s van bijvoorbeeld de Vriendendag van 22 november én van de openbare repetitie van 14 mei te zien zijn, staan alle Nieuwsbrieven online, is er een pagina met laatste nieuws en een pagina met foto’s en informatie over de leden van het bestuur en het Vriendenteam. Wat betreft het Vriendenteam melden we u dat fagotiste Désiree van Vliet om persoonlijke redenen afscheid heeft genomen. We danken haar zeer voor haar inzet het afgelopen jaar. We zijn tevens blij twee nieuwe collega’s te kunnen begroeten in ons team. Dat zijn slagwerkster Esther Doornink (u heeft haar wellicht al eens ontmoet bij de cd-stand) en violist Wouter Groesz. Welkom!
Vriend’lijke gezichten
12
Vriendendag 2015
Graag attendeer ik u in deze 5e editie van de Nieuwsbrief op twee aanbiedingen speciaal voor onze Vrienden: het concert in de NTR ZaterdagMatinee van 19 maart en de concertreis naar Keulen op 8 mei. En noteert u ook de volgende datum alvast: op 19 mei zal er weer een openbare repetitie gehouden worden met de 4e symfonie van Sibelius en het 2e vioolconcert van Bartók met sterviolist Leonidas Kavakos in de hoofdrol.
14
Namens het Vriendenteam wens ik u veel leesplezier!
Openbare repetitie
Hartelijke groet, Ellen Versney
16 1
AGENDA
De reunie van het RFO door Adriaan van ‘t Wout Foto’s: Esther de Bruijn
Vrijdag 12 februari, 20:15 u. Woudkapel, Beethovenlaan 21, Bilthoven Ralph Vaughan Williams – Phantasy Quintett Ludwig van Beethoven - Strijkkwintet op. 29 in C Woud Ensemble: Mariska Godwaldt, Andrea van Harmelen, Annemijn den Herder, Annemarie Konijnenburg, Wim Hülsmann Zaterdag 13 februari, 14:15 u. Concertgebouw, Amsterdam Serie: NTR ZaterdagMatinee Olivier Messiaen – Prière après la Communion uit Livre du Saint Sacrement Qigang Chen – Joie éternelle Paul Hindemith – When Lilacs Last in the Dooryard Bloom'd Leo van Doeselaar, piano; Alison Balsom, trompet; Cécile van de Sant, mezzosopraan; Matthias Winckhler, bariton; Radio Filharmonisch Orkest o.l.v. Hans Graf Zaterdag 13 februari, 20:15 u. Willibrordkerk, Nederhorst den Berg Trio Elegiac: Francien Schatborn, altviool; Antonio Cabedo, fluit; Ellen Versney, harp; Werken van Debussy, Bach, Britten, Bax & Nielsen Vrijdag 19 februari, 20:15 u. TivoliVredenburg, Utrecht Serie: AVROTROS Vrijdagconcert Nikolaj Mjaskovski – Symfonie nr. 21 Dimitri Sjostakovitsj – Pianoconcert nr. 2 Serge Rachmaninov – Symfonie nr. 1 Denis Matsuev, piano; Radio Filharmonisch Orkest o.l.v. Alexander Vedernikov
2
Aan de herdenking van het 70-jarig bestaan van het RFO is door het Historisch Genootschap RFO lang en intensief gewerkt en nu behoort ook dit feit alweer tot de geschiedenis. Dankzij Radio 4 werd extra aandacht besteed aan memorabele opnamen uit het verleden, waarbij orkestleden van nu en ’destijds’ gelegenheid kregen om hun achtergrondverhalen te vertellen. Hoogtepunten in de feestweek waren de concerten van het RFO in Amsterdam en Utrecht van 14 en 20 november, met als klap op de vuurpijl de reünie op de 18e. Dank ook aan de SOM, die de reünie financieel mogelijk maakte. Eindelijk hadden talloze oud-collega’s en ex-stafmedewerkers (voor sommigen na lange tijd) de weg naar de Heuvellaan weer terug gevonden. Probleemloos voegden zij zich onder de huidige generatie, waardoor de RFO-familie uitgroeide tot bijna 300 personen. Markus Stenz trakteerde met zijn orkest de reünisten op het 1e deel van Mahlers 9e symfonie, het Groot Omroepkoor verraste met een gezongen felicitatie, drie ensembles van huidige en voormalige RFO-ers lieten zich horen. De hal van het MCO was opgeluisterd met herinneringen aan het roemruchte verleden, zoals concertposters, foto’s, sporttrofeeën, cd-boxen en grammofoonplaten; op een monitor draaide pauzeloos een compilatie van oude tourneefilms. Toch bleef er voor de reünisten volop tijd over om dit - onder het genot van hapjes en drankjes - verbaal aan te vullen. Kortom: het was een geslaagd feest, zoals uit de vele dankbare reacties bleek die het HG ook nog dagen na afloop ontving. Een violist, destijds bekend als ‘regelneef’ van de schnabbels, vatte het als volgt samen: “Zoveel oud collegae te ontmoeten vond ik wel heel apart, ofschoon soms wel beangstigend door de gedaanteverwisselingen die bij sommigen erg te bemerken waren. Gelukkig constateerde ik, dat iedereen nog zijn agenda tevoorschijn haalde wanneer zij mij in het vizier kregen en dat gaf nog wat moed. Ik heb geweldige bewondering voor jou en jouw teamgenoten voor het vele werk dat jullie verzet hebben”
3
Zondag 21 februari, 11:00 u. Concertgebouw, Amsterdam Serie: Het Zondagochtend Concert Dimitri Sjostakovitsj – Pianoconcert nr. 2 Serge Rachmaninov – Symfonie nr. 1 Denis Matsuev, piano; Radio Filharmonisch Orkest o.l.v. Alexander Vedernikov Zaterdag 27 februari, 11:00 u. Concertgebouw, Amsterdam Serie: NTR ZaterdagMatinee Anton Bruckner – Te Deum Anton Bruckner – Symfonie nr. 9 Sally Matthews, sopraan; Karen Cargill, mezzosopraan; Mark Padmore, tenor; Gerd Grochowski, bas; Groot Omroepkoor, Vlaams Radiokoor, Radio Filharmonisch Orkest o.l.v. Bernard Haitink Woensdag 9 maart, 20:00 u. Bozar, Brussel Internationaal Festival van Vlaanderen Nikolaj Rimsky-Korsakov – Ouverture Russisch Paasfeest Tan Dun – The Tears of Nature Igor Stravinsky – Le Sacre du Printemps Martin Grubinger, slagwerk; Radio Filharmonisch Orkest o.l.v. Diego Matheuz Donderdag 10 maart, 21:00 u. TivoliVredenburg, Utrecht Serie: Pieces of Tomorrow Igor Stravinsky – Le Sacre du Printemps Radio Filharmonisch Orkest o.l.v. Diego Matheuz Vrijdag 11 maart, 20:15 u. TivoliVredenburg, Utrecht Serie: AVROTROS Vrijdagconcert Nikolaj Rimsky-Korsakov – Ouverture Russisch Paasfeest Tan Dun – The Tears of Nature Igor Stravinsky – Le Sacre du Printemps Martin Grubinger, slagwerk; Radio Filharmonisch Orkest .l.v. Diego Matheuz
4
HERENIGD MET EEN OUDE LIEFDE De gemiddelde concertbezoeker of radioluisteraar zal er niet al te vaak bij stil staan, maar behalve dat een orkest bestaat uit topmusici die zich dag in dag uit beijveren om een zo optimaal mogelijke klank te produceren, bevinden zich er ook tientallen bijzondere muziekinstrumenten, waarmee zij die klank kunnen realiseren. Veel musici zijn als het ware vergroeid met hun instrument en achter zo’n instrument steekt vaak een boeiend verhaal.
jarenlang op gespeeld en in zijn autobiografie ‘Flarden’ beschreef hij de zoektocht naar dit instrument. Na de overdracht van deze Pique aan het NMF, hebben achtereenvolgens Liza Ferschtman, Dmitri Makhtin en Cindy Albrecht de viool in bruikleen gehad. Renate noemt het een puntgaaf instrument met veel mogelijkheden. Ze heeft er uiteindelijk 15 jaar op gespeeld. Inmiddels was een groot deel van de instrumentencollectie van het Studiefonds Oskar Back overgedragen aan het NMF. Daaronder bevond zich ook de Testore, de viool waaraan Renate nog altijd met weemoed terugdacht. Die werd op dat moment bespeeld door Mirjam Wijzenbeek. In 2013 werd de Testore uitgeleend aan RFO-collega Ian van den Berk. Toen het instrument in 2015 weer terug kwam bij het Fonds, liet de eigenaar ervan doorschemeren het op prijs te stellen dat Renate het instrument weer zou gaan bespelen. Zij was echter wel helemaal met de Pique vergroeid geraakt en stond nu ineens voor de lastige keuze tussen twee fantastische instrumenten. Na enkele weken vol verwarring besloot ze de Pique even helemaal opzij te leggen, om de Testore echt een kans te geven. Dat pakte heel goed uit! Tot haar verrassing bleek ze nog over een motorisch geheugen te beschikken voor haar ‘oude liefde’ en al vrij snel werd het haar duidelijk: met dit instrument wil ik echt verder! Een gelukkige hereniging dus, waarvan het Radio Filharmonisch Orkest – dank zij het Nationaal Muziekinstrumenten Fonds! – mag profiteren.
Neem nu de viool van Renate van Riel. Dat instrument werd in 1709 in Milaan gebouwd door Carlo Giuseppe Testore, de eerste en veruit de beste vioolbouwer van zijn familie. Hij bouwde zijn instrumenten voor professionele muzikanten van zijn tijd. Aristocraten en rijke amateur-muzikanten bevonden zich niet onder zijn clientèle. Dit verklaart zijn keuze voor nogal eenvoudig hout. Om geld te besparen, sloeg hij enkele werkstadia over. Veel van zijn instrumenten hebben bijvoorbeeld imitaties in plaats van een echte inleg en de krul is vaak niet mooi afgewerkt. Maar ondanks deze sobere kenmerken zijn de instrumenten van Testore in de regel van hoge kwaliteit. Toen Renate tijdens haar studie deelnam aan het Oskar Back Concours oordeelde de jury dat zij een goede viool verdiende. Het toenmalige Studiefonds Oskar Back gaf haar in 1993 deze Testore in bruikleen. Zij was de eerste die het instrument na 20 jaar weer bespeelde en kon het gedurende haar studie helemaal naar haar hand zetten. De voorwaarde was echter, dat de viool bij het afstuderen terug moest naar het Fonds. In 1997 heeft Renate dus met pijn in het hart afstand moeten doen van het instrument, waarmee ze inmiddels een hechte band had opgebouwd. Na haar studie kon zij terecht bij de Stichting Nationaal Muziekinstrumenten Fonds, het NMF. Dat bood haar een andere bijzondere viool aan, gebouwd in 1797 te Parijs door François Louis Pique. Het was het favoriete instrument van Theo Olof, weldoener en medeoprichter van het NMF. Hij heeft er 5
Zondag 13 maart, 16.00 u. Kerk van Heesselt Carezza kwartet Joseph Haydn - Strijkkwartet in d klein op.42 Anton Dvorak - Strijkkwartet nr.10 in Es groot op.51 Astor Piazzolla - Tango ballet voor strijkkwartet Alexander van den Tol, Dana Mihailescu, viool ; Michiel Eekhof, altviool; Anneke Janssen, cello Donderdag 17 maart, 12:30 u. Muziekcentrum van de Omroep, Hilversum Serie: MCO Lunchconcerten Richard Rijnvos – Asie Radio Filharmonisch Orkest o.l.v. Pablo Heras-Casado Vrijdag 18 maart, 20.15 u. De Kerk, Laan van Niftarlake 62, Tienhoven o.a.: Hector Berlioz – Les Nuits d'Été in een transcriptie voor mezzosopraan en blaaskwintet van Henk de Vlieger (première) Barbara Kozelj, mezzosopraan; Farkas Quintet (met RFO hoboïst Hans Wolters) Zaterdag 19 maart, 14:15 u. Concertgebouw, Amsterdam Serie: NTR ZaterdagMatinee Richard Rijnvos – Asie Maurice Ravel – Pianoconcert Antonin Dvorak – Symfonie nr. 7 Javier Perianus, piano; Radio Filharmonisch Orkest o.l.v. Pablo Heras-Casado Vrijdag 25 maart, 20:15 u. TivoliVredenburg, Utrecht Serie: AVROTROS Vrijdagconcert Robert Schumann – Das Paradies und die Peri Vocale solisten, Groot Omroepkoor, Radio Filharmonisch Orkest o.l.v. Markus Stenz
AANBIEDING Vrienden RFO!
NIEUWE CD RFO-Altviolist Frank Brakkee is te horen op de recent verschenen cd van het Tim Kliphuis Sextet: The Hilversum Sessions. Klassieke thema’s worden hier op verrassende wijze gecombineerd met Noord-Europese gypsy-, jazz- en folktradities. Al improviserend worden composities van onder andere Antonio Vivaldi, Aaron Copland, Richard Strauss, Duke Ellington en Béla Bartók in een sprankelend nieuw jasje gestoken.
Graag bieden wij u, als Vrienden van het Radio Filharmonisch Orkest, iets extra’s aan voor het concert van de NTR ZaterdagMatinee van 19 maart 2016. Voor dit mooie concert mogen wij u een korting geven van 30% op het reguliere 1e rang tarief (CJP, pas65 korting en overige aanbiedingen zijn hierop niet van toepassing)
Met de couponcode verderop in deze brief kunt u eenvoudig en snel uw kaarten bestellen tegen een aantrekkelijk tarief (u betaalt slechts € 25,- per kaartje i.p.v. € 37,-)
Rijnvos’ Azië
De opname vond plaats in het gerestaureerde oudste deel van het MCO-gebouw: Studio 2.
Zaterdag 19 maart 2016, 14:15 uur Concertgebouw, Amsterdam Radio Filharmonisch Orkest Pablo Heras-Casado, dirigent Javier Perianes, piano Rijnvos - Asie (opdrachtwerk NTR ZaterdagMatinee - wereldpremière) Ravel - Pianoconcert Dvořák - Zevende symfonie Bestelprocedure voor de NTR ZaterdagMatinee van 19 maart 2016 Indien u in het bezit bent van internet kunt u reserveren via www.concertgebouw.nl. Na het selecteren van de datum 20 februari 2016 en de gewenste plaatsen, klikt u op ‘reserveer uw stoelen’ en vervolgens logt u in. Op de pagina ‘uw bestelling’ voegt u de actiecode ZM190316RFO toe, waarna het kortingsbedrag onderaan de pagina verschijnt. Tot slot kunt u de bestelling afronden door ‘betaal’ aan te klikken. Aanbieding is alleen geldig op basis van het reguliere tarief 1e rang. CJP -/ Pas 65 korting en overige aanbieding zijn hierop niet van toepassing. Indien u niet via internet kunt reserveren is telefonisch reserveren mogelijk, dagelijks van 10 tot 17 uur, met de Concertgebouwlijn op telefoonnummer 0900 – 6718345 (1 € p/g). Ook voor telefonische reserveringen dient u de actiecode ZM190316RFO op te geven.
Wij wensen u op 19 maart een prachtige Matinee toe!
Met een vriendelijke groet, Kees Vlaardingerbroek Artistiek leider Stichting Omroep Muziek, Programmeur NTR ZaterdagMatinee
6
7
COLUMN BLOEDVORM door Ellen Versney Donderdag 31 maart, 12:30 u. Muziekcentrum van de Omroep, Hilversum Serie: MCO Lunchconcerten Martijn Padding – Reports from the Low Country Rick Stotijn, contrabas; Radio Filharmonisch Orkest o.l.v. James Gaffigan Zaterdag 2 april, 14:15 u. Concertgebouw, Amsterdam Serie: NTR ZaterdagMatinee Richard Strauss – Till Eulenspiegels lustige Streiche Martijn Padding – Reports from the Low Country Modest Moessorgski – Schilderijen van een tentoonstelling Rick Stotijn, contrabas; Radio Filharmonisch Orkest o.l.v. James Gaffigan Donderdag 7 april, 21:00 u. TivoliVredenburg, Utrecht Serie: Pieces of Tomorrow Anton Bruckner – Symfonie nr. 6 Radio Filharmonisch Orkest o.l.v. Markus Stenz Vrijdag 8 april, 20:15 u. TivoliVredenburg, Utrecht Serie: AVROTROS Vrijdagconcert Joey Roukens – Rising Phenix Serge Rachmaninov – Pianoconcert nr. 2 Anton Bruckner – Symfonie nr. 6 Groot Omroepkoor, Radio Filharmonisch Orkest o.l.v. Markus Stenz Zondag 10 april, 11:00. Concertgebouw Amsterdam Serie: Het Zondagochtend Concert Anton Bruckner – Symfonie nr. 6 Radio Filharmonisch Orkest o.l.v. Markus Stenz
8
Musiceren in een orkest staat bepaald niet in de top 5 van meest gevaarlijke beroepen. Die 'eer' valt in ons land te beurt aan respectievelijk bouwvakkers, elektromonteurs, loodgieters, laders en lossers en vrachtwagenchauffeurs. Logisch denkt u. Zij lopen immers een reëel risico op allerlei akelige ongelukken. Toch is musiceren een vak dat meer risico's met zich meebrengt dan de gemiddelde concertbezoeker zal vermoeden. We strijken, blazen, slaan en tokkelen onszelf maar al te vaak langdurig of zelfs permanent in de vernieling. Bovendien zal een snee in de vingers vrijwel nergens een geldig excuus zijn om je ziek te melden. Een musicus daarentegen, is hierdoor al direct uitgeschakeld. De eerste, en meest voorkomende, beroepsblessure is die aan het spiergestel. Het bespelen van de meeste instrumenten vergt een schier onnatuurlijke houding van de musicus. Aan hem de uitdaging om ontspanning te brengen in het geforceerde. Die uitdaging wordt groter naarmate de belasting van het lang achtereen spelen toeneemt. Voor bepaalde producties (denk aan onze uitvoeringen van de mega-lange Wagner opera's!) wordt nu een masseur ingehuurd die soelaas biedt. Hulde! Maar toch: terwijl de spieren van een beroepssporter standaard vóór en nà afloop van de wedstrijd met zorg doorkneed worden, komt de musicus er maar bekaaid vanaf. Een goede aanvullende verzekering voor fysiotherapie is daarom een 'must' voor wie de tendinitis, bursitis, torticollis en aanverwante aandoeningen wil voorkomen of genezen. Waar strijkers vooral goed op hun vingers moeten passen, zijn voor de blazers hun lippen en gebit van cruciaal belang. Een koortslip is echt foute boel. En bij de tandarts kan niet zomaar een nieuwe kroon of brug aanmeten worden. Het vergt uiterste precisie: slechts een millimeter afwijking van het origineel kan het gevoel van de 'embouchure' al compleet veranderen. Een andere categorie bedrijfsrisico's betreft gehoorschade. Het dag in dag uit werken in een orkest, stelt de musicus bloot aan nogal wat decibellen. Deze overschrijden met regelmaat de grens van het toelaatbare. Niet voor niets bezit menig collega speciaal aangemeten oordopjes die de gevoelige trommelvliezen enigszins beschermen. Behalve gehoorverlies is de zogeheten 'tinnitus' een ander loerend gevaar. Daarbij is sprake van een permanente zoem- of fluittoon in het oor. Toen ik onlangs het onderwerp met een aantal collega's ter sprake bracht, bleek maar liefst de helft van hen last te hebben van een dergelijke toon. Zelfs ter plekke - een zeer rumoerige artiestenfoyer konden zij deze nog duidelijk horen.
Het fysiek ongeschonden behalen van de pensioengerechtigde eindstreep is al met al eerder uitzondering dan regel. Toch blijft musiceren een van de mooiste beroepen die er bestaan. Des te frustrerender is het als blessures ons gedwongen weg houden van het podium. Tot slot nog een anekdote die ik vertel zonder de voor dit soort stukjes gebruikelijke toon van lichte overdrijving. Met andere woorden: het was echt zo erg. Ik was jurylid bij de auditie van Beate, een talentvolle jonge harpiste. Nu had zij de afgelopen tijd zó ijverig gestudeerd, dat haar vingertoppen onder de bloedblaren zaten. Het werd een spetterend optreden in de meest letterlijke betekenis van het woord. De blaren sprongen tijdens het spelen een voor een open en het bloed spatte alle kanten uit. Docent en medestudenten schoten tussen elk gespeeld stuk te hulp met doekjes om de talloze spetters van de kostbare harp af te vegen. Vol bewondering heb ik gade geslagen hoe deze harpiste ogenschijnlijk stoïcijns door de pijn heen speelde en haar programma tot een goed einde wist te brengen. Het was duidelijk: Beate verkeerde die dag in bloedvorm.
VRIENDENAANBIEDING Concertreis naar Keulen Zondag 8 mei zullen het Radio Filharmonisch Orkest en het Groot Omroepkoor opnieuw ‘The gospel according to the other Mary’ van John Adams uitvoeren. Ditmaal in Keulen in de bijzondere concertzaal van de Kölner Philharmonie. Eerder brachten we deze indrukwekkende productie al ten gehore in de NTR ZaterdagMatinee en tijdens het Festival Musica te Straatsburg. Wij zijn verheugd, onze Vrienden een aanbieding te kunnen doen om met ons mee te reizen naar dit bijzondere concert! Reisorganisatie Musico, gespecialiseerd in het organiseren van concertreizen, heeft hiervoor een mooi arrangement samengesteld. Deze bestaat uit: de busreis, een overnachting in het 5-sterren Pullman Cologne Hotel (inclusief uitgebreid ontbijtbuffet), toegang tot het concert, een souper na afloop en overdag nog een bezoek aan het gerenommeerde Ludwig museum voor hedendaagse kunst. Tijdens de busreis zullen leden van het koor en orkest meereizen en een inleiding verzorgen op het concert. Wilt u nu alvast meer lezen over Adams, zijn bijzondere band met het RFO/GOK en zijn werk? In Nieuwsbrief nummer 4 staat een uitgebreid artikel hieraan gewijd: http://www.radiofilharmonischorkest.nl/nieuwsbrief-rfo-vrienden Musico heeft een scherpe prijs kunnen bedingen voor dit arrangement, waar u als Vriend van het RFO nog extra korting op krijgt. Zie voor het volledige programma en alle overige info: http://www.musico.nl/reisbeschrijving/introductie.asp?reis=1171 Het lijkt ons geweldig om samen met onze Vrienden deze reis en het concert mee te maken!
9
Zaterdag 16 april, 14:15 u. Concertgebouw, Amsterdam Serie: NTR ZaterdagMatinee Wolfgang Amadeus Mozart – Ouverture Die Zauberflöte Wolfgang Amadeus Mozart – Klarinetconcert Wolfgang Amadeus Mozart – Mis in c, KV 427 'Grote' David Orlowski, klarinet; Vocale solisten; Groot Omroepkoor; Radio Filharmonisch Orkest o.l.v. Speranza Scappucci Vrijdag 22 april, 20:15 u. TivoliVredenburg, Utrecht Serie: AVROTROS Vrijdagconcert Julius Röntgen – Bitonale Symfonie Jean Sibelius – Vioolconcert Carl Nielsen – Symfonie nr. 5 Viktoria Mullova, viool; Radio Filharmonisch Orkest o.l.v. Dima Slobodeniouk Zondag 24 april, 11:00 u. Concertgebouw, Amsterdam Serie: Het Zondagochtend Concert Jean Sibelius – Vioolconcert Carl Nielsen – Symfonie nr. 5 Viktoria Mullova, viool; Radio Filharmonisch Orkest o.l.v. Dima Slobodeniouk Zaterdag 30 april, 14:15 u. Concertgebouw, Amsterdam Serie: NTR ZaterdagMatinee Antonin Dvorak – Ouverture Carnaval Unsuk Chin – Klarinetconcert Pjotr Iljitsj Tsjaikovski – Symfonie nr. 4 Kari Kriikku, klarinet; Radio Filharmonisch Orkest o.l.v. Xian Zhang Zondag 8 mei, 18:00 u. Philharmonie, Keulen John Adams – The gospel according to the other Mary Vocale solisten, Groot Omroepkoor, Radio Filharmonisch Orkest o.l.v. Markus Stenz
10
MEEZINGDAG
VAN ACHTER DE LESSENAAR Een musicus vertelt over zijn persoonlijke binding met een bepaalde compositie
Het eerste meezingconcert is een feit! Zoals u in de vorige Nieuwsbrief al kon lezen, organiseerde het Groot Omroepkoor op zaterdag 23 januari een Groot Meezingconcert in TivoliVredenburg te Utrecht. Samen met het Radio Filharmonisch Orkest werd onder de bezielende leiding van dirigent Martin Wright Ein Deutches Requiem van Johannes Brahms uitgevoerd. Solisten waren de sopraan Aga Mikolaj en bariton Mathijs van der Woerd. Maar liefst meer dan 1000 zangers uit het hele land hadden zich aangemeld om mee te zingen in dit bijzondere concert. Vrienden van het RFO ontvingen de aanbieding hierbij met speciale korting aanwezig te zijn. We hopen dat de zangliefhebbers onder u van deze gelegenheid gebruik hebben gemaakt, want het was een unieke ervaring! Op 2 en 9 januari konden de zangers al deelnemen aan voorbereidende workshops met leden van het koor, en op de dag van het concert zelf werd al vanaf 13.30 gezamenlijk gerepeteerd. En het resultaat mocht er zijn. Toen het orkest ’s avonds het podium betrad was de opwinding en het enthusiasme van alle aanwezige zangers bijna tastbaar. Reeds de allereerste pianissimo inzet van het het Selig sind, die da Leid tragen, denn sie sollen getröstet werden (Zalig zij die treuren, want zij zullen vertroost worden) bezorgden ons kippenvel. Vanuit alle hoeken van de volle zaal stroomden de zachte klanken van het gezamenlijke gezang over ons heen, een onvergetelijk moment! Bijna anderhalf uur lang werd er met hart en ziel gezongen en wist Martin Wright de ruim 1000 zangers, koor en orkest feilloos als één geheel te laten ademen. De ontlading na het laatste akkoord was groot. Het ligt in de bedoeling hier een jaarlijks terugkerend evenement van te maken. Bent u er volgend jaar ook bij? Voorafgaand aan het concert speelde het RFO als verassing voor het Groot Omroepkoor, dat zijn 70-jarig jubileum viert, Happy Birthday waarbij natuurlijk de volle zaal spontaan meezong. Er is een leuk filmpje van gemaakt dat u via onderstaande link kunt bekijken: https://www.facebook.com/radio.filharmonisch.orkest/ (Tekst & filmpje: Ellen Versney. Foto: Yvonne Benschop)
door Aisling Casey - hoboïste
De eerste keer dat ik Igor Stravinsky's beruchte compositie 'Le Sacre du Printemps' speelde was met het European Union Youth Orchestra onder leiding van Bernard Haitink. We waren de hele zomer op tournee door Europa en het slotconcert speelden we tijdens de 'Proms' in the Royal Albert Hall in Londen. Ik mocht de solo althobo partij spelen wat een te gekke partij is in de Sacre, en al helemaal als je het met Haitink in de Proms mag spelen! Behalve die bijzondere herinnering, heb ik ook een andere herinnering die in mijn hoofd is blijven hangen: namelijk aan het eerste concert van de tournee welke we in Luxemburg speelden en waar iets heel vreemds gebeurde. Nadat het orkest gestemd was, zaten we allemaal op het podium op Haitink te wachten toen een willekeurige man uit het publiek opeens plaats nam op de bok, daar waar de dirigent hoort te staan. Hij poseerde voor het orkest terwijl zijn vrouw druk in de weer was met een fotocamera. Wij keken elkaar perplexed aan, maar weldra liep Haitink het podium op en verdween de man terug naar zijn stoel in het publiek.
Het concert begon met de bekende fagot solo, gevolgd door de rest van de blazers soli. Maar na ongeveer een minuut begon de ene musicus na de andere fouten te maken waarop Maestro Haitink opeens (tijdens het concert!) aftikte. Hij draaide zich om, keek de bewuste man in het publiek boos aan en vroeg: ”Wat heeft u met mijn orkest gedaan?!” en vroeg hem de zaal te verlaten. Zodra de man en zijn vrouw weg waren, begonnen we de Sacre opnieuw. Dit keer zonder fouten.
Passieconcert door het Carezza-kwartet 13 maart om 16.00 in het kerkje van Heesselt PROGRAMMA: JOSEPH HAYDN Strijkkwartet in d klein op.42 ANTON DVORAK Strijkkwartet nr.10 in Es groot op.51 ASTOR PIAZZOLLA Tango ballet voor strijkkwartet Meer informatie vindt u op www.carezza-kwartet.nl
11
VRIEND’LIJKE GEZICHTEN in deze rubriek stellen Vrienden zich aan elkaar voor Vrijdag 13 mei, 20:15 u. TivoliVredenburg, Utrecht Serie: AVROTROS Vrijdagconcert Hector Berlioz – Ouverture Les FrancsJuges Carl Nielsen – Symfonie nr. 4 “Het Onuitblusbare' Dimitri Sjostakovitsj – Vioolconcert nr. 1 Simone Lamsma, viool; Radio Filharmonisch Orkest o.l.v. James Gaffigan Zondag 15 mei, 11:00 u. Concertgebouw Amsterdam Serie: Het Zondagochtend Concert Hector Berlioz – Ouverture Les FrancsJuges Dimitri Sjostakovitsj – Vioolconcert nr. 1 Simone Lamsma, viool; Radio Filharmonisch Orkest o.l.v. James Gaffigan Vrijdag 20 mei, 20:15 u. Woudkapel, Beethovenlaan 21, Bilthoven Felix Mendelssohn - Strijkkwintet George Onslow - Strijkkwintet Woud Ensemble: Mariska Godwaldt, Andrea van Harmelen, Annemijn den Herder, Annemarie Konijnenburg, Wim Hülsmann
VOOR DE VERDERE CONCERTEN IN DIT SEIZOEN KUNT U DE WEBSITE RAADPLEGEN: WWW.RADIOFILHARMONISCHORKEST.NL
12
Marijke Schmidt Zaterdag 16 januari 2016 was ik zo gelukkig om in het Amsterdamse Concertgebouw bij de prachtige uitvoering van Pucini’s Madame Butterfly te zijn. Op het podium het Radio Filharmonisch Orkest, solisten en Groot Omroepkoor. In de zaal een enthousiast en aandachtig publiek. Ik bezoek die concerten al jaren. Toch was het dit keer anders. Vanaf het moment dat er plannen waren voor het oprichten van de Stichting Vrienden RFO zijn er twee bijeenkomsten geweest. De eerste nog informeel (de eerste openbare repetitie, red) en een tijdje geleden de eerste echte Vriendendag. Ik voelde me ook als Vriend verwelkomd. Geen commerciële actie, maar een warme ontvangst door de orkestleden met zelfgebakken koek. Er was een lezing, er waren rondleidingen door het gebouw, en de slagwerkgroep gaf een kijkje in de keuken van hun bijzondere instrumentengroep. Samen met leden van het RFO gaven jonge toptalenten een concert. De musici die zaterdag op het podium zaten was dit keer geen anonieme groep meer. Behalve de beleving van de prachtige muziek beleef je nu ook intenser de inzet van de individuele musici die je eerder gesproken hebt. Kijk je naar de slagwerkster die lang delen alleen maar moet wachten op die allesbepalende bekkenslag, die op tijd moet zijn. Daarbij is er het vooruitzicht dat je deze musici vast nog wel eens ontmoet en van gedachten kunt wisselen over de beleving van zo’n concert. Het is echt veel leuker om zo’n concert bij te wonen als Vriend!
VAN BEETHOVEN Loek de Kock De vijfde? Neen, hèt vijfde! Dit pianoconcert opus 73 was het, dat op mijn veertiende de genadeslag gaf. En dan bedoel ik genade in de positieve zin. Want het Adagio daaruit vormde het begin van mijn liefde voor klassieke muziek. Een grammofoon had ik toen nog niet, wel tien 25cm elpees, gewonnen als prijs van twee ingezonden slagzinnen. Toen moest ik dus wel een platenspeler kopen. Natuurlijk een Philips, luidspreker in het deksel, de naald op de plaat en genieten. Klassieke concerten vormen een grote uitgavepost, daarbij gevoegd concertreizen; dan weet je in ieder geval waar je je geld aan uitgeeft. Ja, en als je dan in Hilversum woont, en het Muziekcentrum van de Omroep op loopafstand hebt, dan heb je destijds als Vriend van de Radio Kamer Filharmonie al heel wat repetities meegemaakt. Onder andere met Jaap van Zweden, Philip Herrewege, Frans Brüggen. Daarom was het voor mij vanzelfsprekend om Vriend te worden van het Radio Filharmonisch Orkest. Ik voel me bevoorrecht als Hilversummer. En Utrecht en Amsterdam zijn ook binnen handbereik.
13
VRIENDENDAG 2015 Was u erbij?
Foto’s: Ellen Versney
Al vanaf de oprichting van de Stichting Vrienden RFO zagen we het voor ons: een jaarlijkse Vriendendag waarop onze Vrienden samen zouden komen om elkaar, én de musici van het RFO, persoonlijk te leren kennen. Een dag die een kijkje biedt achter de schermen van ons orkest: met activiteiten, muziek en gezelligheid. En dit alles in de entourage van het Muziekcentrum van de Omroep. Een prachtig gebouw met historische studio’s die nog altijd de rijke geschiedenis van de radio-orkesten ademen. Op zondag 22 november 2015 was het zover. Die dag mochten we ruim 60 Vrienden begroeten en hebben we samen een mooie dag beleefd. De gasten werden door het Vriendenteam ontvangen met koffie, thee en - het lijkt nu al een traditie te worden - allerlei door musici gebakken zoetigheden. Na een woord van welkom door bestuurslid Hans Zonderop werd de grote groep bezoekers in tweeën gesplitst. Groep 1 kreeg een rondleiding langs de studio’s van het Muziekcentrum van de Omroep onder leiding van manager Rogier Hageman. Groep 2 bezocht de slagwerkstudio waar RFO slagwerkers Esther Doornink, Vincent Cox en Mark Haeldermans veel te vertellen hadden over de omvangrijke en bijzondere collectie instrumenten. Ook gaven zij twee prachtige mini-concertjes. Na het wisselen van de groepen werd het hele gezelschap naar de onlangs gerestaureerde studio 2 geleid voor een boeiende lezing muziekgeschiedenis door altviolist Huub Beckers. Daarna was het tijd voor lunch. Het middagprogramma werd gehouden in studio 5 waar het RFO altijd repeteert. Een bijzonder orkest, bestaande uit studenten van de Academie Muzikaal Talent en musici van het RFO, begeleidden onder leiding van dirigent Manuel Visser de twee veelbelovende jonge vioolsolisten Vera Beumer en Yuri Shundyak, waarna tot slot de 5e symfonie van Franz Schubert werd uitgevoerd. En voor wie er nog geen genoeg van kon krijgen was er na afloop nog tijd voor een drankje en gezellig napraten. Het Vriendenteam is heel blij met de vele positieve reacties die we mochten ontvangen en we kijken er naar uit u een volgende keer te ontmoeten!
Op naar VRIENDENDAG 2016.
14
Bent u erbij?
15
OPENBARE REPETITIE OP 19 MEI Graag nodigen wij u uit voor de tweede openbare repetitie, die we speciaal voor onze Vrienden organiseren op donderdag 19 mei 2016. We gaan er een bijzondere dag van maken en hopen dat u er net zo van zult genieten als de vorige keer. Het Radio Filharmonisch Orkest staat deze week onder leiding van de Finse dirigent Osmo Vänskä (1953). Deze dirigent is een graag geziene gastdirigent bij ons. Hij is chefdirigent van The Minnesota Orchestra en maakte met hen vele cd-opnames, waaronder de complete Beethoven Symfonieën en ook de eerste vier symfonieën van Jean Sibelius. Hiermee wonnen zij een Grammy award voor ‘Best Orchestral Performance’. Met ons gaat Osmo Vänskä Symfonie nr 4 van Sibelius instuderen voor het concert op 21 mei in de NTR ZaterdagMatinee. Deze vierde symfonie is geschreven in 1911 en door Sibelius zelf beschreven als een psychologische, maar ook filosofische symfonie. De bossen en heuvels rondom het uitgestrekte meer Pielinen in de streek Koli in Finland inspireerden hem voor het schrijven van deze symfonie. Het werk bestaat uit vier delen. Ook zullen we die week werken aan een compositie van een andere Finse componist: Sebastiaan Fagerlund. Van hem spelen we het eerste werk dat hij schreef voor groot symfonieorkest, getiteld ‘Ignite’. Dit zal een Nederlandse première zijn in de ZaterdagMatinee en dus ook voor ons de eerste keer dat we deze compositie spelen. ‘Ignite’ bestaat uit vier delen en belooft een kleurrijk en ritmisch werk te worden dat naarmate het vordert, steeds rustiger van karakter wordt. En last but not least, komt niemand minder dan de beroemde vioolvirtuoos Leonidas Kavakos met ons het ‘Tweede concert voor viool en orkest’ van Bela Bartók repeteren. Dit concert werd speciaal geschreven voor de hongaarse violist Zoltán Székely en is voor het eerst uitgevoerd in het Amsterdamse Concertgebouw door het Concertgebouworkest onder leiding van Willen Mengelberg. Het behoort tot de belangrijkste vioolconcerten van de twintigste eeuw. En wij gaan het spelen met Leonidas Kavakos. Deze Griekse violist heeft vele concoursen op zijn naam staan en maakte talrijke cd-opnames, waaronder het Vioolconcert in D van Jean Sibelius met als dirigent…Osmo Vänskä. Onze twee gasten kennen elkaar dus al goed. Leonidas Kavakos dirigeert zelf ook en geeft vaak concerten waarbij hij zowel solist als dirigent is. Het schema voor de openbare repetitie op 19 mei ziet er als volgt uit: 10.15 Ontvangst in de Artiestenfoyer met gratis koffie en lekkers 10.45 Bijwonen repetitie (zoveel mogelijk in en rondom het orkest) 12.15 Lunch voor een vriendenprijs (of zelf meenemen) 12.45 Vervolg repetitie bijwonen (naar believen)
16
