Inhoud: Omschrijving activiteit ; opbouw en organisatie Lesideeën voor in de klas: 1. Het is feest! 2. Muziek en expressie
blz. 5
2.1 Kabouter Spillebeen 2.2 Kabouterbos 2.3 Kabouter dans 2.4 Een kabouter in Engeland 3. spelen met schrijven 4. Rekenen; Hiep hoi hiep hoi 5. Kringspel 6. kopieerbladen 6. 1 naambord 6. 2 kleurplaat 6. 3 zoek de verschillen Kopieerblad voor begeleiders/ouders
blz. blz. blz. blz. blz. blz. blz. blz. blz.
Milieu Educatie Centrum ‘De Witte Schuur’ Wilhelminaplantsoen 2, 1601 LS Enkhuizen tel: 0228-320 310 www.mec-dewitteschuur.nl
blz. 2 blz. 4 Blz. 4
6 6 7 7 8 8 9 10 11
Veldwerk – feest in het kabouterbos
Voor: Wanneer: Duur: Locatie: Kosten:
groep 1 t/m 4 augustus/september ca. 11/4 uur vanuit De Witte Schuur € 25,- per klas
Opmerking: - deze activiteit wordt alleen dit jaar éénmalig aangeboden en past goed bij de NME leerlijn ontwikkelingsgebieden: leren waarnemen en onderzoeken, waardering, besef en in eerste instantie aanzet tot zorg en verantwoordelijkheid. Doelstelling Kabouters zijn echte natuurliefhebbers en zorgen goed voor onze aarde. Via de kaboutermanieren maken we kennis met de natuur in onze directe leefomgeving, leren we hoe we ons moeten gedragen en beleven we avonturen. Inhoud en werkwijze In de Witte Schuur staat een vrolijke tentoonstelling “het kabouterbos”. De activiteit start als de groep in de kring zit. Een medewerker van De Witte schuur geeft een uitleg waarna de klas in kleine groepjes een soort kabouterspeurtocht volgt. Elke groep start bij een andere kabouter. De speurtocht voert langs de heemtuin, in de Witte schuur, en de kinderboerderij. Bij de kabouters kun je iets ontdekken, doen en beleven. De activiteit Feest in het kabouterbos is een speels zintuiglijk belevingspad. Kabouters spreken tot de verbeelding. Ze zijn zeer vriendelijke wezens en knappen altijd ons werk op! Van de kabouters valt veel te leren: bijv. onze omgeving met alle zintuigen waar te nemen. Dit nodigt de leerlingen uit om zich open te stellen voor geluiden, geuren en kleuren. Ze leren hoe zich te gedragen: op de paden te blijven, niet zomaar aan bomen of struiken te plukken en hoe met dieren om te gaan. We staan ook stil bij waar ons voedsel vandaan komt. Door de verschillende opdrachten wordt tevens veel kennis opgedaan over verschillende aspecten die ons dagelijks bezig houden. De thema’s van de kabouters zijn: Kabouters: • Eten alleen wat ze zelf in de tuin verbouwen. • Bijna altijd vrolijk zijn, behalve als er dieren worden geplaagd. • Erg schoon en netjes zijn; ze houden ook hun huizen en dorpje schoon en opgeruimd. • Van feesten houden, muziek maken en lekker knutselen. • Graag spelletjes doen. • Van vissen houden. • Op ontdekkingstochten gaan. • Alleen natuurenergie gebruiken of hun spierkracht. • Met de dieren kunnen praten. • Kaboutergeheimen hebben …..
MEC De Witte schuur – feest in het kabouterbos – Informatiepakket Onderbouw– 2008 Pagina 2 van 11
Opbouw De activiteit duurt ca. 1 ¼ uur. • De klas wordt op het erf van De Witte Schuur door een medewerker ontvangen. • We gaan in de kring zitten. Na de inleiding gaan de groepjes op pad. De groepjes worden over de verschillende kabouters verdeeld. • Alle groepjes lopen in dezelfde richting en ieder groepje loopt in eigen tempo. Er zijn 10 kabouters, dus 10 opdrachten. • Aan het einde komen we bij elkaar in de kring. De kinderen kunnen iets vertellen en/of vragen i.v.m. hun avonturen en wij eindigen met het zingen van een kabouterliedje. Organisatie DWS
- de nodige informatie voor scholen + rooster is beschikbaar middels de website. - alles staat klaar voor gebruik voor ontvangst van de klas. - zorgt voor veilige randvoorwaarden en duidelijke instructies.
Docent
- zorgt voor voldoende begeleiding voor de groepjes - kopieert en deelt uit de “handleiding voor begeleiders/ouders” - de klas wordt op school voldoende voorbereid op de activiteit. - de klas is al in groepjes verdeeld en de gedragscodes zijn besproken (hoe te gedragen als gasten).
Voorbereiding Bij de voorbereiding komen twee aspecten naar voren: inhoudelijk en het gedrag. Voor de inhoudelijke voorbereiding hebben we voor u enkele lesideeën verzameld. Uiteraard kunt u op het internet en uit uw methoden nog veel meer vinden. De kinderen komen in een nieuw gebied en gaan werken in een (voor hen) ongewone werkvorm. Het is belangrijk om met de kinderen de gedragregels te bespreken. Dit gesprek heeft belangrijke educatieve aspecten. Om het avontuur te doen slagen moet je: •
Goed luisteren (naar de begeleiders/ouders)
•
Samen dingen doen; de opdrachten in groepsverband uitvoeren, dus bij elkaar blijven!
•
We plukken geen bloemen en maken niets kapot.
•
We schreeuwen niet en laten dieren met rust.
Aandachtspunt Er wordt in kleine groepjes van ca. 4 kinderen gewerkt. Op deze manier kunnen alle leerlingen betrokken blijven bij de activiteit. Het slagen hiervan hangt mede van de begeleiding af. Lessuggesties In de volgende pagina’s hebben we voor u een aantal lesideeën samengevoegd. Deze kunt u gebruiken, naar uw keuze, om de klas voor te bereiden en alvast in de stemming te komen vóór het bezoek aan het kabouterbos. Sommige ideeën zijn meer gericht op de groepen 1 en 2 en anderen voor 3 en 4. Natuurlijk kunt u rondom dit onderwerp er een volledig project van maken.
MEC De Witte schuur – feest in het kabouterbos – Informatiepakket Onderbouw– 2008 Pagina 3 van 11
Lesideeën bij de activiteit “feest in het kabouterbos” 1. Het is feest! School is net van start gegaan na de zomervakantie. Misschien nieuwe kinderen/vrienden, nieuwe juf/meester, nieuw lokaal. We zijn weer blij om naar school te gaan. Het feest in het kabouterbos komt dan goed van pas, want alle voorbereidingen zijn leuk en binden de groep. We gaan ook een feest in de klas bouwen. Wat hebben we nodig? Laat de kinderen vertellen wat er allemaal nodig is (versiering, muziek, iets lekkers te eten en te drinken, leuke dingen doen, spelletjes etc) vraag evt. door hoe en wat. Bij groep 3 en 4 kunt u dit op het bord schrijven en samen “een plan van aanpak” stellen. Versieren en gezellig maken: De kinderen mogen iets met kabouters van huis brengen; boek, poppetjes, spelletjes etc. Maak gezellige slingers, tekeningen, kleurplaat. Muziek en dans: Kabouter liedjes en dansjes (zie verder in deze bundel suggesties) Zelf kabouter instrumenten (van afval materiaal) maken Leuke dingen doen: Kabouterspelletjes bedenken, kaboutergedichten (elfen) maken/schrijven, rijmen met kabouters, voorlezen uit de kabouterverhalen, bij gym kabouteroefeningen bedenken. Iets lekkers Lekker en gezond! Want kabouters eten alleen gezonde dingen! Fruit kan op een satéstokje gespietst worden, een paddestoel van tomaat en een wortel eronder. Een appeltaart samen bakken (misschien bij afsluit project). * Bij deze activiteit kunt u het gesprek verder voeren: Waar komen alle dingen die we eten vandaan? Uit de grond, op de plant op de boom? Appeltaart uitgebreid: Met de groepen 3 en 4 kan verder over de ingrediënten na gedacht worden en tevens nieuwe woorden leren. Probeer voor zover mogelijk afbeeldingen of het onderwerp zelf (graan, meel, suikerbiet etc.) van de nieuwe woorden te laten zien evt. met het woord eronder Appels groeien aan de bomen, worden na de zomer geoogst/geplukt – heeft iemand een appelboom in de tuin? Meel komt uit graan, graan groeit op de akkers, oogsten gebeurt met een combine (Maaidorser), dorsen, kaf, korrel (zaad), malen. Suiker (witte) wordt van suikerbiet gemaakt. Groeit op de akkers, wordt geoogst met een suikerbietenrooier. In de fabriek worden de bieten geperst en van het sap wordt (kristal)suiker gemaakt. Boter wordt van melk gemaakt. De melk komt van de koeien. De koe maakt melk voor het kalfje. De koeien lopen in het weiland en eten gras en geven melk. De boter wordt gemaakt van het vet, melkroom genoemd. Daarna gaat het in de karnenmachine. Bij het karnen komt de room los van de melk. Dan krijg je roomboter en karnemelk. Ei komt van de kippen. De kippen hebben in hun buik eieren. Ze leggen eieren. Elke dag een ei. Ze verzamelen de eieren in het nest en dan gaan ze broeden. Uit het ei komt een kuiken. Rozijnen – zijn gedroogde druiven. Komen uit warmere landen bijv. Italië, Frankrijk, Spanje. Druiven groeien op een wijnrank. Dit is een klimplant. Kaneel – komt uit verre landen en is een bast van de kaneelboom - Misschien kan er een bezoek aan een appelboomgaard of een meelmolen georganiseerd worden? MEC De Witte schuur – feest in het kabouterbos – Informatiepakket Onderbouw– 2008 Pagina 4 van 11
2. Muziek en expressie 2.1 Kabouter Spillebeen Doel: De kinderen leren het liedje van Kabouter Spillebeen. Ze beelden de tekst uit tijdens het zingen Intro: Vraag de kinderen wat een kabouter is. Woont die net als wij in huizen? Wat doen kabouters? Wat denken zij? Zijn ze anders dan wij? Activiteit: Vertel de kinderen dat ze een liedje gaan leren over een kabouter. Zing het lied. (De tekst vindt u hieronder.) De kinderen zingen het lied mee. Als ze de tekst kennen, beelden ze de handelingen uit tijdens het zingen. Die handelingen zijn achter de liedtekst aangegeven.
Op een grote paddestoel rood met witte stippen Zat kabouter Spillebeen heen en weer te wippen.
(De kinderen zitten op de hurken, bewegen heen en weer.)
Krak ... zei toen de paddestoel met een diepe zucht.
(De kinderen vallen om ...)
En twee beentjes vlogen ... hoepla ... in de lucht!
(... en trappelen met de benen in de lucht.)
Daar kwam kabouter Langbeen aan en die zei toen luid: ‘Moet dat stoeltje ook kapot? Spillebeen, schei uit!’
(De kinderen bewegen de wijsvinger vermanend op en neer, ze roepen deze zin zo hard ze kunnen.
Maar kabouter Spillebeen Ging toch door met wippen Op die grote paddestoel Rood met witte stippen
(De kinderen maken grote passen.)
2.2 Kabouterbos
2.3 Kabouters dans
Hoge bomen, hoge bomen in een groot kabouterbos Staat een hel klein aardig huisje zomaar midden in het bos
Er waren eens kaboutertjes piep, piep klein die makten samen een ronde dans piek, piek fijn Kabouter kom jij eens hier
Ik zou er graag in willen wonen maar ik ben toch veel te groot het is gemaakt voor de kabouter Mutsje paars en jasje rood
doe ons iets voor, dat geeft plezier dat doen we allemaal na 3x
MEC De Witte schuur – feest in het kabouterbos – Informatiepakket Onderbouw– 2008 Pagina 5 van 11
2.4 Een Kabouter in Engeland (melodie: Ik stond laatst voor een poppenkraam) Een Kaboutertje in Engeland, die zegt: "How do you do?" En aan de mensen vraagt zij steeds: "What can I do for you?"
Nu gaan we naar Amerika, daar klinkt luid "Halloh". Dan gaan we naar Italië, je hoort daar "Adio".
Refrein: Kabouters, geef elkaar een hand, dan spelen we in Bambilië-land. We zeggen ga je mee, en hebben pret voor twee (2x).
Refrein Op de noordpool zeggen ze niet veel daar doen zo alleen maar zo (bibberen). In China woont een kaboutertje, ze heet Li-Chang-Minho. Refrein
In Frankrijk zeggen kaboutertjes: "Bonjour, merci beaucoup". En als je voor iets danken wil dan klikt steeds "Pas du tout".
Zo zijn er op de wereldbol, Kabouters, groot en klein. En allen spelen ze een spel, in welk land ze ook zijn.
Refrein Refrein
3. Spelen met schrijven Kabouters woordjes, (elfen) gedicht – verhaal schrijven Kinderen van de groepen 3 en 4 kunnen worden uitgenodigd om woordjes, een verhaal of een gedicht te schrijven evt. met tekeningen. Dit kan individueel of klassikaal gebeuren. Elfen: Elfen zijn korte teksten van vijf regels. Die regels bestaan uit: één woord, twee woorden, drie woorden, vier woorden en dan weer één woord. Samen zijn dat de elf woorden van de elf. De teksten lijken op poëzie. De vaste vorm van de elf en de inhoudelijke opdrachten per regel werken uitnodigend voor kinderen om te gaan schrijven.
Kabouter Kabouter muts Rode punt muts Wit neus rode punt gezicht
MEC De Witte schuur – feest in het kabouterbos – Informatiepakket Onderbouw– 2008 Pagina 6 van 11
4. Rekenen Hiep hoi hiep hoi Benodigdheden: - een kleed - een heleboel spulletjes, verschillend in grootte, dikte en van verschillend materiaal Doel: - leren voorwerpen te rangschikken naar eigenschappen - begrippen groot – klein en dik – dun gebruiken en voorwerpen naar deze eigenschap kunnen rangschikken Organisatie: De kinderen zitten in de kring. Activiteit: Vertel een verhaal over 2 kabouters die samen spullen verkopen op de markt. Ze verkopen echt van alles. Grote dingen, kleine dingen, dikke dingen, dunne dingen, blauwe dingen, groene dingen, dingen van karton, dingen van plastic en nog veel meer. Ze hebben alles heel netjes op een kleed neergezet. Alles wat bij elkaar hoort, hebben ze ook netjes bij elkaar gezet. Ze zijn er heel lang mee bezig geweest, maar het ziet er wel heel netjes uit. Maar dan gebeurt er iets heel ergs. Het is herfst en dan kan het soms erg hard waaien. En dat gebeurt ook. Alle spulletjes waaien van hun plaats af en liggen door elkaar. Kijk maar. (vouw het kleed met spulletjes open, zodat de kinderen kunnen zien dat alles niet netjes bij elkaar ligt) Zullen wij die kaboutertjes maar eens even helpen? Weten jullie het nog, de kaboutertjes hadden alles wat bij elkaar hoort bij elkaar gezet, zodat het netjes was. Vraag de kinderen wat er nu bij elkaar hoort. Laat de spullen op verschillende eigenschappen die de kinderen aangeven sorteren. Bijvoorbeeld per kleur, per materiaal, van groot naar klein, van dik naar dun en op andere goede eigenschappen die de kinderen noemen. De leerkracht kiest een aantal kinderen uit, die een bepaalde opdracht krijgen, bijvoorbeeld alle blauwe dingen zoeken. Bij elke juiste handeling roepen de andere kinderen de kabouterkreet “Hiep hoi Hiep Hoi”
5. Kringspel Wie is de opperhoofd kabouter? Doel: Concentratie, motoriek, leiding nemen, creatief bedenken, volgen, samenwerken. Inleiding: Kabouters kunnen lekker gek doen en weten als geen ander de mensen voor de gek te houden! Activiteit: De kinderen zitten in de kring. Één kind gaat de deur uit. De groep kiest de opperhoofd kabouter. Dan roept de groep het kind naar binnen. Iedereen volgt de gebaren, gezang, gekke dingen doen van de opperhoofd kabouter. Het kind moet proberen het opperhoofd te betrappen. Gelukt, dan gaat het opperhoofd naar buiten. Opmerking: Als de klas dit spel nog niet kent dan is het beter om eerst met zijn allen te oefenen.
MEC De Witte schuur – feest in het kabouterbos – Informatiepakket Onderbouw– 2008 Pagina 7 van 11
6. Kopieerbladen 6.1 kabouter naamboord
MEC De Witte schuur – feest in het kabouterbos – Informatiepakket Onderbouw– 2008 Pagina 8 van 11
6.2 Kleurplaat
MEC De Witte schuur – feest in het kabouterbos – Informatiepakket Onderbouw– 2008 Pagina 9 van 11
6.3 Zoek de verschillen: Deze plaatjes lijken op elkaar, maar er zijn wel 8 verschillen. Zoek de verschillen, teken ze bij en kleur de plaatjes mooi in
MEC De Witte schuur – feest in het kabouterbos – Informatiepakket Onderbouw– 2008 Pagina 10 van 11
Handleiding voor begeleiders/ouders “Feest in het kabouterbos” vanuit De Witte Schuur In de Witte Schuur staat een vrolijke tentoonstelling “het kabouterbos”. De activiteit start als de groep in de kring zit. Een medewerker van De Witte schuur geeft een uitleg waarna de klas in kleine groepjes een soort kabouterspeurtocht volgt. Elke groep start bij een andere kabouter. De speurtocht voert langs de heemtuin, in de Witte Schuur, en bij de kinderboerderij. Bij de kabouters kun je iets ontdekken, doen en beleven. Bij sommige opdrachten zijn materialen nodig, deze zitten in de mand bij de kabouters. Alle groepjes lopen in dezelfde richting en ieder groepje loopt in eigen tempo. Er zijn 10 kabouters, dus 10 opdrachten. Aan het einde komen we bij elkaar in de kring. De kinderen kunnen iets vertellen en/of vragen i.v.m. hun avonturen en wij eindigen met het zingen van een kabouterliedje. U begeleidt een groepje kinderen van school. Er wordt in groepjes van + 4 leerlingen gewerkt en de activiteit duurt + 1¼ uur. • Het groepje blijft bij elkaar, niemand rent vooruit. Zorg ervoor dat het geen wedstrijd wordt wie het eerst klaar is! • De kinderen luisteren naar de begeleiding. • Iedereen blijft op de paden. • Er wordt niets geplukt of kapot gemaakt. • Laat dieren met rust; wees zo stil mogelijk om beter te kunnen waarnemen en praat vooral zachtjes. • In de kinderboerderij wordt niet geschreeuwd en niet achter de dieren aan rennen. • Gebruik het materiaal zorgvuldig waar het voor bedoeld is en ruim het voor het volgende groepje weer netjes op. Belangrijk! Pas de opdrachten aan je groepje: bij de jonge kinderen die tevens nog kort kunnen concentreren kun je evt. tekst weg laten. En bij geïnteresseerde kinderen kun je iets erbij verzinnen. Begeleidingstips: Laat de kinderen (indien mogelijk) bij elke opdracht zitten en lees de opdracht voor. Om de aandacht te vergroten kunt u fluisteren. Zorg dat alle kinderen in uw groepje betrokken blijven. (b.v. door gerichte vragen te stellen aan een kind dat afgeleid is) Stimuleer de kinderen om over hun ervaringen, waarnemingen en bevindingen te vertellen.
Veel ontdekkings- en belevingsplezier toegewenst!
MEC De Witte schuur – feest in het kabouterbos – Informatiepakket Onderbouw– 2008 Pagina 11 van 11
