Milieu Educatief Centrum De Witte Schuur
Jaarverslag 2013
Stichting Natuur en Milieu Educatief Centrum Enkhuizen e.o. (werknaam) MEC De Witte Schuur Wilhelminaplantsoen 2 1601 LS Enkhuizen tel: (0228) 32 03 10 website: www.mec-dewitteschuur.nl
Jaarverslag 2013 Inhoudsopgave 2 3
Samenvatting jaarverslag 2013 ................................................................................. 3 Resultaten .............................................................................................................. 4 3.1 Resultaten in grafieken ....................................................................................... 4 3.2 Terugblik en evaluatie ........................................................................................ 5 4.5 De scholen van Enkhuizen .................................................................................. 6 4.6 Schooltuinen ..................................................................................................... 6 4.7 Evaluatie en conclusie ........................................................................................ 7 5. Natuurbeleving in de kinderopvang ............................................................................ 8 11. Toekomst ............................................................................................................... 9 12 Financieel verslag 2013 .......................................................................................... 10 12.1 Balans per 31-12-213 ..................................................................................... 10 12.2 Waarderingsgrondslagen ................................................................................. 10 12.3 Staat van baten en lasten over 2013 ................................................................. 11 Bijlagen:
plan schooltuinen Projectplan natuurspelplaats
MEC De Witte Schuur
Pagina 2
maart 2013
Jaarverslag 2013 1.
Samenvatting jaarverslag 2013
Het jaar 2013 is afgesloten met goede resultaten. In totaal werden 342 activiteiten uitgevoerd met 9.858 deelnemers / bezoekers. Vergeleken met 2012 zien we een kleine terugloop in het aantal deelnemers en het aantal uitgevoerde activiteiten. We blijven ons inspannen om met de huidige beschikbare middelen (gebouw, personeel, vrijwilligers) het maximale te bereiken. MEC de Witte Schuur was 52 weken open op maandag t/m donderdag van 08.30 – 17.30. Het team Er is een klein professioneel team, dat zowel structureel als projectmatig wordt bijgestaan door enkele vrijwilligers. Dit jaar hebben twee vaste vrijwilligers zich terug getrokken. Incidenteel worden vrijwilligers voor specifieke activiteiten aangetrokken. De werksfeer is dynamisch, doelgericht, ruimdenkend, flexibel en integer. Dit komt ook tot uitdrukking in de resultaten. De huidige formatie van het team is 1,83 fte (1fte coördinatie, beleidsontwikkeling, educatie, 0,5 fte productontwikkeling, educatie en 0,33 fte secretariaat, administratie). Samenwerking Samenwerking en netwerken met andere partijen is essentieel. en worden gekoesterd. Er wordt steeds naar nieuwe partners gezocht. Zowel op lokaal, regionaal als provinciaal niveau levert MEC De Witte Schuur een bijdrage aan de profilering en positionering van NME.
De samenwerking met de twee NME centra in de regio, IVN West-Friesland Stede Broec en MAK Blokweer Hoorn betreft vooral het schoolprogramma; Met de Drom is er ook een samenwerking aangegaan. Als gevolg van een tijdelijk gebrek aan ruimte in de Drom, hebben we gezamenlijk kindervoorstellingen aangeboden. De organisatie van de Unicefloop heeft ons benaderd om te participeren in dit jaarlijkse terugkomende evenement. De Witte Schuur is opgenomen in de route. Samenwerking met het bedrijfsleven. Overname beheer schooltuinen. Er is een samenwerking aangegaan met de firma ENZA om de schooltuinen voort te zetten.
MEC De Witte Schuur
Pagina 3
maart 2013
Jaarverslag 2013 2
Resultaten
2.1 Resultaten in grafieken Een activiteit (product) is bijvoorbeeld een project, een les, een leskist, een activiteit tijdens vakantie, een workshop of een lezing. Wanneer een project wordt 20 x uitgevoerd (dus met 20 verschillende groepen) wordt dit als 20 activiteiten geteld.
Aantal uitgevoerde activiteiten 400 350 300 250 200 150 100 50 0
activiteiten overige
2008
2009
2010
2011
2012
2013
51
62
83
32
64
46
54
59
45
243
265
251
activiteiten vakantie activiteiten met scholen
216
212
243
In 2013 werden totaal 342 (2012 : 388) activiteiten uitgevoerd. Reden hiervoor is de Waterweek. Een aantal vakantieactiviteiten zijn hierdoor vervangen. Vanaf 2011 splitsen we de overige activiteiten in “activiteiten tijdens vakantie” en “activiteiten overig”. Hieronder vallen bijv. cursussen en workshops, maar ook gebruik of huur door derden zoals bijv. manden vlechten en cursussen. NB. De schoolactiviteiten werden bezocht door 109 klassen uit Enkhuizen en 146 klassen uit andere gemeenten. De scholen uit Enkhuizen nemen meer dan 42% van alle activiteiten af en zijn daarmee hoofdgebruiker van MEC De Witte Schuur.
Afbeelding: gastles op school zonne-energie
MEC De Witte Schuur
Pagina 4
maart 2013
Jaarverslag 2013 Een deelnemer kan ook iemand zijn die gebruik heeft gemaakt van een ander product bijv. een leskist of materialen. Een voorbeeld: een leskist wordt op school gebruikt door de hele klas. Deze activiteit heeft dan 25 deelnemers.
Deelnemers aan activiteiten 12000 10000 8000 6000 4000 2000 0
deelname overige
2008
2009
2010
2011
2012
2013
1137
1527
1756
1071
1828
963
1449
1382
1682
7139
8001
7213
deelname vakanties deelname door scholen
6682
5886
8584
In 2013 hebben totaal 9858 deelnemers deelgenomen aan onze activiteiten. Vanaf 2011 maken we een differentiatie in deelname overige en vakanties. Vergeleken met 2012 zien we een hogere vakantiedeelname. Dat komt door de Kinderwatermiddag tijdens de Waterweek die op ons terrein is gehouden. 2.2 Terugblik en evaluatie De prestatieafspraken met de gemeente Enkhuizen zijn uitgevoerd. De woensdagmiddag activiteit hebben we in de loop van het jaar wegens onvoldoende belangstelling gestopt. Het gebouw voldoet al lang niet meer aan duurzame normen. Nadat de nieuwbouw door de gemeente is afgeblazen hebben we besloten het pand en het voorterrein te renoveren. Kijkend naar de toekomst willen we de functie van bezoekerscentrum begroten en het voor het publiek aantrekkelijk maken om bij ons te zijn. Door bezuinigingen bij het onderwijs zien we een teruggang in het aantal leerlingen dat MEC De Witte Schuur bezocht. Dit verschijnsel treedt overigens niet alleen lokaal bij ons op maar in het hele land. Wij hebben de scholen actief benaderd met ons programma-aanbod waardoor de “ schade” van afname van groepen beperkt is gebleven. Het onderwijs blijft onverminderd enthousiast over het aanbod van De Witte schuur en wil graag samenwerken. In 2013 zijn we met kleinere producten gestart met educatie op locatie. Dat wordt door de scholen zeer gewaardeerd, onder andere doordat ze geen vervoer meer hoeven regelen. Educatie op locatie Begin 2013 heeft de gemeente Medemblik onder de noemer ‘goede voornemens ‘ een energieprogramma voor de basisscholen aangeboden. MEC De Witte Schuur werd benaderd om dit samen met de firma NIXWEL–Zonnepanelen uit Zwaagdijk uit te werken en uit te voeren. Samen verzorgden we gastlessen over zonne-energie bij 23 scholen in de gemeente Medemblik. Hierdoor hebben we onze naamsbekendheid bij de scholen gevestigd en zijn we samenwerking met het bedrijfsleven aangegaan. Gemeente Medemblik verleent jaarlijks subsidie en kon hierdoor een beroep op MEC De Witte Schuur doen. De Activiteiten met volwassenen waren beperkt. met een workshop ‘natuurlijk tuinieren’ en een cursus ‘natuur fotografie’. MEC De Witte Schuur wordt ook gebruikt als vergaderruimte.
MEC De Witte Schuur
Pagina 5
maart 2013
Jaarverslag 2013 3 De scholen van Enkhuizen De eerste stap tot een structurele invoering van NME op de scholen is al in 2005 gemaakt. Het betrof een directiebesluit van alle scholen om structureel deel te nemen aan het programma. Besluitvorming alleen is echter niet voldoende. MEC De Witte Schuur blijft actief de scholen bezoeken, stimuleren, ondersteunen en adviseren. Hierbij gaan we er vanuit dat elk kind deel neemt aan twee programma’s per jaar uit ons aanbod. Dit advies wordt doorgaans door de meeste scholen aangenomen. Hieruit blijkt dat de scholen vertrouwen hebben in onze werkwijze en ons aanbod. De scholen worden minimaal één keer per jaar bezocht om te overleggen over het aanbod en de nieuwe ontwikkelingen. In 2013 hebben de scholen ons geraagd om hun natuur en techniek methoden te ondersteunen met de praktijklessen. Specifieke extra diensten voor de scholen in Enkhuizen advies geven m.b.t. het NME programma voor het volgende komende schooljaar gereduceerde (15%) deelname prijs van de activiteiten Stimuleren en ondersteunen van landelijke acties zoals ‘warme- truien-dag’ half februari Informeren middels e-nieuwsbrieven over relevante ontwikkelingen Ontwikkelen van aanvullend lesmaterialen voor de schooltuinen. 4 Schooltuinen De schooltuin is een project dat al vele tientallen jaren in Enkhuizen door de gemeente wordt ondersteund. In het bezuinigingsprogramma voor 2012 heeft de raad besloten om de subsidie á €13.000 voor de schooltuinen te stoppen. De organisatie van de schooltuinen was vele jaren in de handen van Op Maat, een leerwerkbedrijf, en de beheerder, een medewerker van Op Maat, heeft al jaren het schooltuinwerk georganiseerd en begeleid. Kinderen in de groepen 6 en 7 van alle basisscholen in Enkhuizen komen wekelijks een uur naar de tuin om op een eigen stukje grond groenten en bloemen te kweken. Op deze wijze leren ze hoe verschillende gewassen groeien, van zaaien tot oogsten, en waar het voedsel op hun bord vandaan komt. De schooltuin biedt leerlingen een rijke leeromgeving, waar de leerlingen naast tuinieren ook leren over het weer, het hanteren van gereedschap en gezond eten. Ze zijn bezig met vaardigheden te ontwikkelen, werkhouding en samenwerking. In de laatste jaren is de urgentie om kinderen meer bewust te maken van de relatie voeding en gezondheid toegenomen. De schooltuin is een bijzonder sterk instrument om heel concreet hieraan te werken. Daarom vinden we dat de schooltuin niet mag verdwijnen! MEC De Witte Schuur heeft het initiatief genomen om het beheer over de schooltuinen over te nemen en voort te zetten. Het bedrijf ENZA heeft aangegeven hierbij te willen participeren en financieel te ondersteunen. Er is een werkgroep gevormd met deelnemers uit het onderwijs, ENZA en MEC De Witte Schuur. In 2013 is het plan van aanpak ontwikkeld (zie bijlage
MEC De Witte Schuur
Pagina 6
maart 2013
Jaarverslag 2013 schooltuinen). In 2014 zal het plan uitgevoerd worden. Uit de ervaring zal een toekomst bestendig plan ontwikkeld worden. 4.1 Evaluatie en conclusie Bij het werken met het onderwijs proberen we meer vraag gericht te werken. Het versterken van duurzaamheidseducatie is onze doelstelling. Duurzaamheidseducatie is een complexbegrip, wat veel ‘bouwstenen’ bevat. Ons aanbod is gericht op de praktijkles. Een leeromgeving waar het kind praktisch aan de slag gaat. Het is van belang dat het kind vertrouwd raakt met zijn (levende en niet levende) leefomgeving, kennis opbouwt en leert bewuste keuzes te maken. Hierop is de doorgaande leerlijn gebaseerd. Die past in zijn geheel in elk schoolmethode. Scholen vinden dit ook belangrijk. We zien echter dat de prioriteiten op scholen verschuiven. Scholen worden afgerekend op lezen en rekenen. Ook hebben zij met bezuinigingen te kampen. Voor veel scholen is het ook een probleem om voldoende begeleiders/ ouders te organiseren. Hierbij vormt het vervoer steeds vaker een probleem en soms worden lessen afgezegd. We proberen onze programma’s aan te passen door taal en rekenopdrachten toe te voegen en de koppeling met de methoden te maken. Gastlessen op locatie lost het vervoerprobleem op en kan soms gegeven worden. De kracht van de praktijklessen ligt in de leeromgeving. Die kunnen we het beste op ons eigen locatie creëren. De scholen van Enkhuizen genieten van extra diensten en maken er graag gebruik van. Als aanbieder blijven we constant de processen in het onderwijs volgen en proberen voor zover het mogelijk is het aanbod passend te maken.
MEC De Witte Schuur
Pagina 7
maart 2013
Jaarverslag 2013 5.
Natuurbeleving in de kinderopvang
Eind 2011 heeft Agentschap NL. een eenmalige subsidie van € 20.000 verstrekt, genaamd ‘Proef NME’, aan gemeenten die NME projecten wilde inzetten. De gemeente Enkhuizen heeft gekozen om via MEC De Witte Schuur het ’proef NME’ project uit te voeren om de doelgroep kinderopvang (peuterspeelzalen, kinderopvang en buitenschoolse opvang) te betrekken bij het NME programma. In 2012 zijn binnen dit project een aantal producten ontwikkeld en activiteiten uitgevoerd. De gemeente Enkhuizen wil alle lagen van de bevolking betrekken bij de uitvoering van haar duurzaamheidsbeleid. De gemeente heeft ook voor haar jongste burgers maatschappelijke verantwoordelijkheid en kwaliteitsregels vastgesteld. De peuterspeelzalen en de kinderopvang krijgen een steeds groter belang toebedeeld als essentiële schakel in de lokale infrastructuur. De volgende lesmaterialen zijn geproduceerd: De natuurbeleving Doe- Kaarten- Box: deze houten Box omvat 36 gelamineerde kaarten. Elke kaart omvat een thema en geeft je duidelijke informatie: het onderwerp, voor welke leeftijd is de activiteit geschikt en welk seizoen is het beste om het in uit te voeren. Vaak worden meer ideeën aangereikt en ‘weetjes’ over het onderwerp. Deze Box is een handreiking voor elke pedagogische medewerker. Ontdek-kisten: een aantal thema’s zijn uitgewerkt in een ontdek-kist met materialen en handleiding. De thema’s zijn: vlinders en rupsen, vogels, lieveheersbeestje en slakken. Deze kisten ondersteunen de pedagogische medewerkers om een thema uit te diepen. Vervolg In 2013 zijn we hard bezig geweest om vorm te geven aan de ontwikkelde materialen en ze als producten te produceren. Er is veel moeite gedaan om deze producten te promoten en regionaal landelijk uit te zetten door contacten op te nemen met kinderopvang organisaties regionaal en landelijk. We hebben deelgenomen aan de landelijke groene kinderopvang conferentie en we stonden daar op de materialen markt om onze producten te promoten. Alle producten zijn op onze website geplaatst. De kinderopvang is in 2013 getroffen door de bezuinigingen. Hierdoor moesten veel organisaties krimpen. Onze producten werden met belangstelling bekeken, maar niet veel gekocht. In 2014 wordt via een onderwijsbudget van de gemeente Enkhuizen € 5.000 toegekend om de lessen en ontwikkeling van lesmaterialen voor de peuters gelukkig weer nieuw leven in te blazen. In de loop van het jaar werd regelmatig gecommuniceerd met deze doelgroep middels digitale nieuwsbrieven met verwijzing naar onze producten. Er was echter geen ruimte in het budget en geen tijd om meer activiteiten zoals picknicken en workshops voor de leidsters te organiseren. Afbeelding: De Doe-kaarten Box voor de Kinderopvang
MEC De Witte Schuur
Pagina 8
maart 2013
Jaarverslag 2013 6.
Toekomst
In dit jaarverslag werden de activiteiten en het financiële overzicht uitvoerig besproken. We kijken terug op de prestaties en de ontwikkeling van de organisatie. In 2013 heeft MEC De Witte Schuur voor alle lagen van de samenleving: peuters, kleuters, scholen, gezinnen (tijdens de vakanties) en volwassenen (cursussen) activiteiten aangeboden. Mooie resultaten zijn geboekt. Maar ook de knelpunten werden genoemd. Met een voorzichtig optimisme kijken we naar de toekomst. We willen onze functie voor de gemeente Enkhuizen in het bijzonder en de regio blijven vervullen. Inmiddels voldoet het gebouw aan geen enkele norm meer. Het pand biedt geen mogelijkheden om de toekomstvisie van MEC De Witte Schuur te verwezenlijken. In 2014 zal een verbeterplan uitgevoerd worden om het gebouw op te knappen zodat het functioneler en duurzamer wordt. Bij het schrijven van dit jaarverslag is al bekend dat de stichting Philadelphia het dagbestedingsproject waarbij de cliënten op onze locatie de kinderboerderij/hertenkamp en de heemtuin beheren per 1 januari 2015 gaat afsluiten. De toekomst van de kinderboerderij en de heemtuin is daarmee ongewis, maar ook bepalend voor onze toekomstige ontwikkeling. Deze vormen belangrijke onderdelen van het educatieve programma. De kracht van onze educatie ligt in het scheppen- en gebruiken van de leeromgeving. Hiernaast hebben de kinderboerderij en de heemtuin zeer grote aantrekkingskracht voor publiek. Nieuwe uitdagingen voor 2014 zijn: 1. De schooltuinen – De gemeente Enkhuizen heeft voor het seizoen 2014 voor de laatste keer een subsidie á € 13.000 verleend als overgangsjaar. In dit jaar is het cruciaal om voldoende sponsoren te vinden om dit school project in de toekomst te garanderen. 2. De herinrichting van ons plein tot een natuurspeeltuin. Voor de herinrichting van het plein tot een natuurspeelplaats wordt hard gewerkt om voldoende geld van sponsoren en fondsen te werven. Het realiseren van dit project is cruciaal voor de verdere ontwikkeling van De Witte Schuur als een centrum met maatschappelijke functie.
Afbeelding: concept ontwerp natuurspeelplaats
MEC De Witte Schuur
Pagina 9
maart 2013
Jaarverslag 2013 12.
Financieel verslag 2013
12.1
Balans per 31-12-213
ACTIVA Mat eriële vast e act iva Inventaris & Inrichting Automatisering
Vorderingen Debiteuren Transitoria Te ontvangen rente
Vooruit bet aald
Liquide middelen Kas ABN rekening courant ABN top deposito ABN deposito ABN projectrekening
Totaal
12.2
31-12-13
Balans per 31-12-12
194 1.978
321 3.375
2.172
3.696
881 7.604 185 8.670
1.312 3.485 325 5.122
1.818 1.818
0 0
293 6.479 50.000 12.500 314 69.586
136 2.738 50.000 12.500 332 65.706
82.246
74.524
31 december 2013 PASSIVA Eigen vermogen Egalisatiereserve Bestemmingsreserve kantoor Bestemmingsreserve automatisering
Voorzieningen Pensioenvoorziening Kort lopende schulden Crediteuren Loonheffing Vakantiegeld Algemene kosten
Vooruit ont vangen
Totaal
31-12-13
31-12-12
32.832 25.500 6.000 64.332
32.339 17.500 6.000 55.839
4.759
3.806
39 4.929 3.223 1.714 9.905
1.011 4.770 3.100 1.921 10.802
3.250 3.250
4.077 4.077
82.246
74.524
Waarderingsgrondslagen
Materiële vaste activa De materiële vaste activa zijn gewaardeerd tegen de aanschafprijs verminderd met de afschrijvingen. Vorderingen De vorderingen zijn gewaardeerd tegen de nominale waarde. Liquide middelen De liquide middelen zijn gewaardeerd tegen de nominale waarde en zijn inclusief de depositorekening direct opvraagbaar. Eigen vermogen Het positieve jaarresultaat ad € 493 is toegevoegd aan de algemene reserve. Kortlopende schulden De kortlopende schulden zijn gewaardeerd tegen de nominale waarde
MEC De Witte Schuur
Pagina 10
maart 2013
Jaarverslag 2013 12.3
Staat van baten en lasten over 2013
2013 Begrot ing
2013 Jaarrekening
2012 Jaarrekening
88.368 13.000 15.499 458
85.189 17.976 18.305 736
84.110 35.541 16.619 1.206
117.325
122.206
137.476
94.291 6.690 9.515 110.496
92.146 7.997 14.746 114.889
90.497 8.304 21.660 120.461
6.829
6.824
15.266
Tot aal last en
117.325
121.713
135.727
Jaarresult aat
0
493
1.749
BATEN Subsidie gemeente Enkhuizen Subsidie derden Overige bijdragen Financiële baten en lasten Totaal baten LASTEN Personeelskosten Organisatiekosten Huisvestingskosten Subtotaal Activiteitenkosten
In de post subsidie derden zat in 2012 een eenmalige subsidie van € 20.000 van het Agentschap NL. voor het project ‘Proef NME’. De gemeente Enkhuizen heeft gekozen om via MEC De Witte Schuur het ’proef NME’ project uit te voeren om de doelgroep kinderopvang (peuterspeelzalen, kinderopvang en buitenschoolse opvang) te betrekken bij het NME programma. In de huisvestingskosten is in 2012 een bedrag opgenomen van € 15.000 ter reservering voor het opknappen van het pand en het voorterrein. In 2013 is de gift van ENZA ad € 7.500 hierin opgenomen. De activiteitenkosten waren in 2012 hoger doordat het programma voor de peuters en kinderopvang hierop is verantwoord.
MEC De Witte Schuur
Pagina 11
maart 2013
