‘Hoe groen is groen?’ Duurzaamheids‐ analyse voor duurzame ontwikkeling ‘Themadag leren voor duurzame ontwikkeling ’, 12 mei 2016 STOAS Vilentum, Wageningen Dr ir Jerke W. de Vries
w w w. h o g e s c h o o l v h l . n l
Inhoud • Duurzaamheidsanalyse – Belang voor duurzame ontwikkeling
• Hoe – Ketenanalyse en LCA – Cascadering van biomassa
• Voorbeelden • Oefenen
w w w. h o g e s c h o o l v h l . n l
Take home • Duurzaamheidanalyse essentieel om geode keuzes te maken in ontwikkeling • LCA belangrijk hulpmiddel om producten en diensten te vergelijken op duurzaamheid • Cascadering van biomassa geeft handzame richtlijnen voor b.v. biobased producten
w w w. h o g e s c h o o l v h l . n l
Hogeschool VHL • Onderwijs en toegepast onderzoek • Lectoraat biobased economy • Centre of Expertise Biobased Economy (samenwerking met Hogescholen en WageningenUR)
w w w. h o g e s c h o o l v h l . n l
Nadenkertje • Wat is duurzaam(heid)?
w w w. h o g e s c h o o l v h l . n l
Introductie
Andromeda Galaxy. Orginal by Rob Simpson
Plaats hier uw voettekst
Pagina 6 w w w. h o g e s c h o o l v h l . n l
Plaats hier uw voettekst
Pagina 7 w w w. h o g e s c h o o l v h l . n l
Plaats hier uw voettekst
Pagina 8 w w w. h o g e s c h o o l v h l . n l
Plaats hier uw voettekst
Pagina 9 w w w. h o g e s c h o o l v h l . n l
Plaats hier uw voettekst
Pagina 10 w w w. h o g e s c h o o l v h l . n l
• De bril die je op hebt bepaalt wat je ziet • We dragen allemaal een andere bril • Iedereen creëert een stukje van zijn of haar eigen realiteit
Plaats hier uw voettekst
Pagina 11 w w w. h o g e s c h o o l v h l . n l
• Duurzaamheid is een andere manier van kijken. Je zet een andere bril op vergeleken met b.v. alleen de economische bril.
Plaats hier uw voettekst
Pagina 12 w w w. h o g e s c h o o l v h l . n l
• Het opzetten van een andere bril is een grote operatie! Stel je voor dat je een nieuwe telescoop de ruimte in moet lanceren!
Plaats hier uw voettekst
Pagina 13 w w w. h o g e s c h o o l v h l . n l
Plaats hier uw voettekst
Pagina 14 w w w. h o g e s c h o o l v h l . n l
Duurzaamheidsanalyse • Drie P’s People
Planet
Profit
w w w. h o g e s c h o o l v h l . n l
Ketenanalyse • Waarom ketenanalyse? – Integraal overzicht van hele cyclus vergelijkbaarheid – Hotspots en verschuiving van impact – Ondersteunt beleid en nieuw ontwerp
• Waarom niet?
http://www.pauleycreative.co.uk/wp‐content/uploads/2012/02/greenwash‐large.jpg
– Investering, onzekerheid in data
w w w. h o g e s c h o o l v h l . n l
Levenscyclusanalyse LCA framework
Definitie doel en reikwijdte
Data inventarisatie
Milieueffect‐ beoordeling
Interpretatie fase 1.
Identificeren van grootste issues
2. ‐
Evaluatie door: Check op volledigheid Gevoeligheid Consistentie Anders
‐ ‐ ‐
Directe toepassing ‐ Product ontwikkeling en verbetering ‐ Strategisch planning ‐ Marketing ‐ Anders
Conclusies, aanbevelingen, en verslaglegging
w w w. h o g e s c h o o l v h l . n l
Levenscyclusanalyse • Milieueffecten, b.v.: – klimaatverandering (CO2, N2O en CH4) – verzuring (NH3, SO2 en NOx), – eutrofiering (NO3‐ en PO43‐), – fijnstof emissie (PM10), – fossiel energieverbruik
w w w. h o g e s c h o o l v h l . n l
Cascadering van biomassa
w w w. h o g e s c h o o l v h l . n l
Voorbeelden (1/5) • Biobased chemicalien (b.v. glutaminezuur) – Lagere klimaat impact en verzuring (Lammens et al, 2011)
• Grasvezels voor eierdozen ipv oud papier – Lagere klimaat impact en waterverbruik (Huthamaki)
w w w. h o g e s c h o o l v h l . n l
Voorbeelden (2/5) • Bioplastics
w w w. h o g e s c h o o l v h l . n l
Voorbeelden (3/5) • Biobased producten – Vaak hogere impact op b.v. landgebruik en toxiciteiteffecten door teelt van biomassa
• Bioenergy afwenteling door concurrentie food/ feed en fuel
w w w. h o g e s c h o o l v h l . n l
Voorbeelden (4/5) Greenhouse gases 150 105
kg CO2‐eq/FU
100
76 58
50
36
0 ‐16
‐50 ‐100
‐89
MD Pig manure
• •
S1 Maize silage
S2 Maize sil + glycerine
S3 Beet tails
S4 WYC
S5 Roadside grass
De Vries et al, 2012
Concurrentie met voer verhoogt impact, met name door land gebruik (tot 188 kg CO2‐eq), en verhoogt verzuring en eutrofiering Vermeden gebruik van fossiele elektriciteit en warmte reduceert broeikasgassen (up to 280 kg CO2‐eq) w w w. h o g e s c h o o l v h l . n l
Voorbeelden (5/5) Conclusies vergisting ‐ Monovergisting van varkensmest reduceert milieubelasting ‐ Covergisting met afval/ restmateriaal verhoogt bioenergieprodcutie en verlaagt milieubelasting ‐ Covergisting met diervoeders verhoogt de bioenergieproductie, maar ook de milieubelasting tot een factor 78
w w w. h o g e s c h o o l v h l . n l
Samenvattend • Duurzaamheidanalyse essentieel voor duurzame ontwikkeling; hoe groen is groen? • LCA belangrijk hulpmiddel om producten en diensten te vergelijken op duurzaamheid • Cascadering van biomassa geeft handzame richtlijnen voor biobased producten • Voorbeelden laten zien dat ‘groene’ producten soms beter scoren en soms slechter scoren t.o.v. hun fossiele alternatieven w w w. h o g e s c h o o l v h l . n l
Oefenen • Maak zelf een kleine duurzaamheidsberekening • Zie het voorbeeld en volg de aanwijzingen
w w w. h o g e s c h o o l v h l . n l
Einde Vragen?
w w w. h o g e s c h o o l v h l . n l
