Hoe groen is het gras van de biologische geitenhouderij?
Gerrit Verhoeven Nick van Eekeren
De Groene geit
Inhoud • • •
Terugblik Toekomst Sausje van voorbeelden van onderzoek
De Groene geit
Biologische geitensector in het kort • • • •
60 professionele biologische bedrijven 30 leveranciers, 10 miljoen liter melk 30 zelfverzuivelaars 2-3 miljoen liter melk Georganiseerd in “De Groene Geit”
De Groene geit
10 jaar De Groene Geit Waarom opgericht? • Biologische geitenhouders verdeeld • Weinig informatie uitwisseling • Wens om pro-actief problemen aan te pakken
De Groene geit
Speerpunten De Groene Geit • • •
Regelgeving Kennis Markt
De Groene geit
Markt
Kennis
Regelgeving De Groene geit
Regelgeving als fundament van biologische geitenhouderij • •
• • • • • • •
Geen bestrijdingsmiddelen en kunstmest Organische mest aanvoer 170 kg N (excretie waar SKAL mee rekent is sinds 2011 5,8 kg N per geit) Minimaal 60% ruwvoer in het rantsoen Ruwvoeder en krachtvoeder 100% biologisch Strooisel biologisch voorkeur Stalruimte 1,5 m2 per geit, 0,35 m2 per lam tot 120 dagen daarna 0,85 m2 Weidegang alle dieren (incl. lammeren en bokken) Medicijnen enkel curatief met dubbele wachttijd Gezondheidszorg basis is preventief en weerstand
De Groene geit
Voorbeeld onderzoek weidegang • Wormenonderzoek (stalkaart)
• Weidensysteem (standweiden versus omweiden) • Weiden van lammeren op veldkavel
• Automatisering in dienst van weidegang – Selectiebox om groepen tegelijk te laten grazen – Lely robot voor stripgrazen
Regelgeving als fundament van biologische geitenhouderij • • • • • • • • •
Geen bestrijdingsmiddelen en kunstmest Organische mest aanvoer 170 kg N (excretie waar SKAL mee rekent is sinds 2011 5,8 kg N per geit) Minimaal 60% ruwvoer in het rantsoen Ruwvoeder en krachtvoeder 100% biologisch Strooisel biologisch voorkeur Stalruimte 1,5 m2 per geit, 0,35 m2 per lam tot 120 dagen daarna 0,85 m2 Weidegang alle dieren (incl. lammeren en bokken) Medicijnen enkel curatief met dubbele wachttijd Gezondheidszorg basis is preventief en weerstand
Voorbeeld onderzoek weerstand • Veel aandacht voor opfok • Typologie geit “Waarom valt een geit dood neer als ze ziek is en een koe niet” • Veel onderzoek naar mineralen en vitamine voorziening – Samenstelling eigen mineralenmengsel arm aan selenium
De Groene geit
Kennis als huis Markt
Kennis
Regelgeving De Groene geit
Onderzoek via Biogeit (2005) Voorlichting via bedrijfsnetwerk (2007) Praktijknetwerk geitenvlees 2009-2010 Een samenwerking van: - Bioconnect PWG Zuivel - De Groene Geit - Wim Govaerts Advies - Livestock Research - Louis Bolk Instituut
Gefinancierd door: - ELI - PZ (kostprijsonderzoek)
De Groene geit
Relatie onderzoek en voorlichting Studieclub Noord
Themagroep kostprijs
Studieclub Zuid
Onderzoek: Themagroep alle geitenhouders weerstand
Themagroepen: 14 geitenhouders
Studieclub Midden
Studieclubs: 30 geitenhouders
De Groene geit
Onderzoek 1. Kostprijsoptimalisatie • • • • •
Kostprijsonderzoek Voeding Gezondheid Arbeid Fokkerij
2. Onderscheidendheid • • •
Welzijn en begrazing Welzijn en bokjes Melkkwaliteit Zie www.louisbolk.nl/biogeit De Groene geit
Markt die de schoorsteen laat roken Markt
Kennis
Regelgeving De Groene geit
Voorbeeld onderzoek kostprijs Doel: •
Opstellen objective kostprijsberekening: – – –
Als basis voor de prijsopbouw in de keten; Voor benoemen van maatregelen voor kostprijsbeheersing Voor monitoring van ingezette kostprijsbeheersing;
Methode • 8 leveranciersbedrijven • Op basis van boekhoudverslagen • Over 2004, 2007, 2008, 2009 De Groene geit
Verloop kostprijs en melkprijs Euro per 100 liter excl btw
Kostprijs
Melkprijs
90 85 80 75 70 65 60 55 50 2004
2005
2006
2007
2008
2009
De Groene geit
Voeding blijft belangrijkste kostenpost 2004
2009
7%
8%
2. Kosten gebouwen en niet-voedermechanisatie
14%
14%
3. Ruwvoerkosten
24%
24%
4. Krachtvoerkosten
29%
34%
5. Overige variabele kosten
10%
10%
Correctie voor niet-melkgeldopbrengsten
-6%
-9%
Kostprijs excl. Arbeid
78%
81%
Arbeidskosten
22%
19%
100%
100%
1. Algemene vaste kosten
Totale kosten
Kosten incl. arbeid
Biogeit rapport nr 22, www.louisbolk.nl/biogeit
Technische resultaten verbeterd 2004
2009
Geleverde melk per geit
727
852
Percentage vet
3,82
3,73
Percentage eiwit
3,35
3,45
271.022
352.778
Geleverde melk per VAK Biogeit rapport nr 22, www.louisbolk.nl/biogeit
De Groene geit
Voorbeeld afzet geitenvlees • 5 bio geitenhouders hebben zich verenigd in bedrijf geitenvlees.com • Concept ontwikkeld – Capretto (Zuiglam) – Chevon (5-6 maanden oud) – Capra select (selectie geiten)
• Veel promotie activiteiten met name op topsegment van markt (o.a website geitenvlees.com) De Groene geit
www.geitenvlees.com
De Groene geit
Organic Goat Milk Cooperation (OGC) • Oprichting 2009 • Regelt melkprijs • Neemt overmelk uit de markt (o.a. door eigen melkpoeder in te zetten voor opfok)
De Groene geit
Voorbeeld onderzoek melkpoeder Vergelijk Geitenmelkpoeder en Zelmo yellow G groei per dag 185 180 175 170 Geitenmelkpoeder Zelmo yellow
165 160 155 150 0-4 weken
0-14 weken
De Groene geit
Voorbeeld onderzoek melkpoeder Vergelijk Geitenmelkpoeder en Zelmo yellow Vit E-gehalte bloed
Fe-gehalte bloed
12
45
40 10
35
8
30
25 Geitenmelkpoeder
6
G e it e nm e lk po e de r Z e lm o ye llo w
Zelmo yellow
20
4
15
10 2
5
0
0 0
31
102
0
31
10 2
De Groene geit
Toekomst markt Melkprijs: • • •
Organic Goat milk Cooperation (OGC) Nederlandse markt verder ontwikkelen Verder aanhalen internationale contacten
De Groene geit
Toekomst markt •
Samenwerken met: – Maatschappelijke organisaties (o.a. Oxfam) – Consumenten organisaties – Partners (o.a. Udea plus)
• •
Toegang tot de markt Bedreigingen omzetten in kansen
De Groene geit
Toekomst Regelgeving • • •
Regelgeving strenger Voorbeeld 80% ruwvoeder uit regio Oplossen door samenwerking biologische geitenhouders met biologische akkerbouwers
De Groene geit
Toekomst Kennis • •
Geld stromen moeilijker Samen optrekken met gangbaar, maatschappelijk organisaties en keten
De Groene geit
Beeld 2030-2050 • • • • • •
Gelukkige boer Melkprijs, kostprijs dekkend Goede relatie met consument Ook andere diensten naar maatschappij 500-600 geiten per bedrijf Geen opschaling “Groeien om de kostprijs te drukken is groeien tegen je eigen melkprijs”
