Infosessie ACS-zuivel

Infosessie ACS-zuivel

Sint-Martens-Latem, 25.02.2005


Sint-Martens-Latem, 25.02.2005 BCZ-CBL

Programma • Onthaal & Inleiding • Presentaties – ACS-zuivel als sluitstuk van BCZ-project voedselveiligheid zuivel, R. Debergh – Wettelijk kader en filosofie van de autocontrolegidsen, P. Vanthemsche – Inhoud ACS-zuivel, B. Vandewaetere – Audit ACS-zuivel, J. Inghelram – Opleiding ACS-zuivel, L. Jacxsens

• Vragen en antwoorden met expertenpanel • Cocktail BCZ-CBL

http://www.bcz-cbl.be

2

1



ACS-zuivel als sluitstuk van BCZproject voedselveiligheid zuivel

R. Debergh Secretaris-generaal BCZ

BCZ-CBL

ACS-zuivel: sluitstuk van het BCZproject voedselveiligheid zuivel • • • •

Voorstelling BCZ BCZ-project voedselveiligheid zuivel BCZ engageert zich Zuivelindustrie bijt spits af

BCZ-CBL


4

2



Voorstelling BCZ • 37 leden uit zuivelindustrie • 32 verwerkingseenheden (-plaatsen) • Hoge representativiteit: – – – –

Melkophaling : 99% Toegevoegde waarde : 93,7 % Werknemers : 93,0 % Aantal bedrijven : 25 % (37/150)

• bedrijven die nog geen lid zijn, zijn van harte welkom BCZ-CBL

5

Bedrijfseconomisch belang sector • Kerncijfers Belgische zuivelindustrie: – – – – – –

omzet: 3,4 miljard EUR uitvoer: 2,1 miljard EUR investeringen: 82 miljoen EUR werknemers: 5.237 opgehaalde melk: 2.956 miljoen liter melkveehouders: 14.537

• Belangrijkste branche voedingsmiddelenindustrie BCZ-CBL


6

3



Voorstelling BCZ Missie • Als vertegenwoordiger van de zuivelindustrie in België neemt BCZ deel aan het maatschappelijk debat over onderwerpen waar melk en zuivelproducten aan de orde zijn. • BCZ informeert en adviseert haar leden op een professionele en pro-actieve wijze. Dit zowel op regionaal, federaal als op internationaal vlak. BCZ-CBL

7

Voorstelling BCZ Visie • Bijdragen tot een duurzame zuivelsector in België. Speciale aandacht: • Kwaliteitsbewaking en voedselveiligheid

BCZ-CBL


8

4



BCZ-project voedselveiligheid zuivel • Doorlichting zuivelketen op risico’s voor volksgezondheid door onafhankelijk expert • Doelstelling – nieuwe crisissen voorkomen – verdere verfijning en optimalisering huidige ketenbewakingssysteem

• 1 april 2000 – 31 december 2001 • Twee onderdelen – Traject hoeve tot en met ontvangst zuivelfabriek – Verwerking BCZ-CBL

9

Algemeen besluit – deel 1 Melk is een veilige grondstof • Ketenbewakingsprogramma inzake kwaliteit en veiligheid melk is coherent en complementair • Permanente ketenbewaking in kritische punten zuivelketen, met name: – ophaling melk – opslag melk

• Sanctionering bij niet-conforme melk • Specifieke punten zijn voor verbetering vatbaar BCZ-CBL


10

5



Ondernomen acties n.a.v. doorlichting – deel 1 Conclusie Residuen remstoffen

ondernomen actie 1. 2.

Strengere reglementering sinds 01.11.2000 (systematische analyse) Analyses op RMO

Opleiding RMOchauffeurs kan beter

Geharmoniseerde opleiding , duur x 2, samenwerking FAVV – IO - BCZ

Geen monitoring op schadelijke microorganismen

Systematische warmtebehandeling zuivelindustrie schakelt risico uit Toch monitoring vanaf 1.01.2002

Nood aan meer en betere controle hoevezuivelproducten

1. KB 3.09.2000 kwaliteitscontrole hoevezuivelproducten 2. Rigoureus controlesysteem nodig

Deel 2 v/h project: verwerking (I) • Doelstelling – Niveau waarop voedselveiligheid geborgd wordt in de zuivelindustrie in kaart brengen • Enquête bij zuivelbedrijven (30 deelnemers, participatiegraad 91% vs 20 % in de voedingsindustrie) • Bedrijfsbezoeken (10 bedrijven) • Benchmark BCZ-CBL


12

6



Project: verwerking (II) • Resultaten enquête 4 categorieën van bedrijven Categorie A B C D

Voedselveiligheidsbeleid

29,4%

Zeer goed

41,2%

Goed

26,5%

Matig tot behoorlijk

2,9%

Slecht

BCZ-CBL

13

Project: verwerking (III) • Aanbeveling: – uitwerking ‘olympisch minimum’ voor Belgische zuivelindustrie , vooral nodig voor de categorie C en D Autocontrolegids voor de zuivelindustrie “ACS-zuivel”

BCZ-CBL


14

7



Uitwerking gids • Uitwerking nagenoeg geheel in eigen beheer • Start uitwerking gids: 11.01.2002 • Consultatie van BCZ-werkgroep hygiëne – Voorbereidingsfase: 7-maal – Goedkeuringsproces: 3-maal

• Finale consultatie BCZ-leden: maart 2003 • Indiening FAVV: 16.07.2003 – Publicatie KB autocontrole: 12.12.2003

• Ontvangst commentaren FAVV-cel validatie: 23.12.2003 • Indiening aangepaste gids: 25.02.2004 BCZ-CBL

15

Goedkeuring gids • Ontvangst commentaren FAVV – FAVV-Cel Validatie: 27.05.2004 – FAVV-Wetenschappelijk Comité: 12.10.2004

• Indiening aangepaste gids: 16.11.2004 • Finale goedkeuring ACS-zuivel – FAVV-Wetenschappelijk Comité: 10.12.2004 – FAVV-cel validatie: 24.01.2005 – Publicatie Belgisch Staatsblad: 17.02.2005

• Goedkeuring door BELAC – Complementariteit met norm EN-45011: 15.02.2005 BCZ-CBL


16

8



ACS-zuivel • ACS = autocontrolesysteem • ACS-zuivel: autocontrolegids voor de zuivelindustrie – Werkinstrument op maat van de zuivelindustrie (→ presentatie B. Vandewaetere)

• ACS-zuivel voldoet aan de wettelijke eisen voor een autocontrolegids ← Goedkeuring door FAVV • Correcte implementatie op bedrijfsniveau garandeert: – wettelijk erkend autocontrolesysteem – FAVV-bonus • Na audit door OCI of FAVV ! (→ presentaties FAVV) BCZ-CBL

17

BCZ engageert zich • ACS-zuivel is een voorbeeld van een kwaliteitssysteem ⇒ evolutief ! – Aanpassing aan nieuwe wetgeving & kennis • vb. hygiëneverordeningen (1.01.06)

– Vereenvoudiging voor zeer kleine zuivelbedrijven • in samenspraak met die bedrijven

– Uitwerking van sectoraal monsternameplan zuivelindustrie • tegen 1.01.2006

• Vorming (algemeen en op maat ) i.s.m. IPV • Bijstand BCZ-CBL


18

9



Zuivelindustrie bijt spits af • Allereerste sectorgids door FAVV goedgekeurd in de voedingsindustrie en in alle schakels van de voedselketen !! • Volgende goedgekeurde gids: IKM of liever ACS-productie • Ganse zuivelsector gecoverd • Communicatie BCZ-CBL

19

FAVV

FAVV Business plan Autocontrole

Piet Vanthemsche Gedelegeerd Bestuurder

20


BCZ infosessie 25/02/2005 |

Federaal Agentschap voor de Veiligheid van de Voedselketen

10



FAVV

Het kernproces van het FAVV

21



FAVV

Het FAVV en zijn stakeholders - basisschema Politieke en administratieve overheid

Bedrijven Sectoren

de

nd

er

en

i t le ud o A n tr Co

vo

Ga

r

ra

Ka

O R e bj gl e c em ti e n e ve te n n

ei

Ve

gh

i li

i li

gh

ve

ei

d

or d eë re n

Informeren

cr

Consument Resultatencultuur

22




11



FAVV De strategische visie leidt het FAVV naar 5 resultaatgebieden die worden ondersteund door de gekozen strategische doelstellingen Resultaat

Complementariteit met sectoren bereiken

Een veilige voedselketen -Blootstelling van consumenten zo laag mogelijk -Beperken van incidenten

Een stabiel juridisch kader - Administratieve vereenvoudiging

Een betrouwbaar imago

Operationeel uitmuntende dienstverlening

-Een groter consumentenvertrouwen -Goed concurrentievermogen -Het FAVV als autoriteit en referentie

Samenwerking

-Een efficiënte overheidsdienst -Een transparante werking

Publiek-private samenwerking

Samenwerking met andere overheden Inwerken in de Europese context

Communicatie naar consumenten en bedrijven

Processen Efficiënte risico-evaluatie

Van inspectie naar audit Actualiseren van bestaande financieringsmechanismen

Doelmatig en efficiënt crisismanagement

Organisatie & Mensen

Kwaliteitszorg

Geïntegreerd informatie- en gegevensbeheer

Competente en goed opgeleide medewerkers 23



FAVV

Het activiteitenmodel van het FAVV

Strategie richting geven

Management controle aktiviteiten

Algemeen Beheer

Risico Beoordeling

Programmabeleid

Controleplannen

Uitvoering Controles

Opvolging Controles

Analyseslabo’s

Ondersteunende Diensten

Relaties met stakeholders

Uitwerken risicostrategie

Uitwerken controlestrategie

Vastleggen Partner Strategie

Vastleggen van richtlijnen voor opvolging

Ondersteunen Wetenschappelijk comite

Opvolgen Wetgevend kader

Subcontractors en Sectoren relatiebeheer

Vastleggen Labo Strategie & kwaliteitsnormen

Strategische planning voor budget, HR, ICT

Uitwerken Crisisstrategie

Vastleggen Controle & inspectie strategie

Opstellen managementplannen

Opvolgen en evaluatie van risicobeoordeling

ControleProgramma evaluatie

Erkennen van Labo’s

Uitvoeren Budget Controle

Bepalen communicatiestrategie

CODA dierenziekten Opzetten traceerbaarheid

Contractor Performance Monitoring opzetten verbeteringsprogrammma’s

Opstellen en beheer Communicatieprogr amma’s Crisis- en incidentenmanagement Uitvoering

Interne Audit & Kwaliteitszorg Preventie en bescherming op het werk Vakbondsoverleg

Synthese & evaluatie van controle- & analyseresultaten Analyse input van de sectoren


Opvolging (sub)contractors

Workforce Planning

evaluatie van performantie van controles

Ontwerpen Controle Programma

Opmaak controle planning per sector/PCE

Fraude-bestrijding

Richtlijnen voor Controles Validatie van sectorgidsen

Analyse van Europese berichten (RASFF)

Advies geven rond wetgeving

Analyse van meldingen/klachten

Vereenvoudiging van wetgeving

Rapportering aan derden

Omzetten (EU) reglementering

kernactiviteit 24

Opstellen Controle checklists

Relatiebeheer met (lokale) overheden

supportactiviteit


Opmaken planning binnen PCE Coordinatie en evaluatie van buitendiensten Europese RAS opvolging

Uitvoering controles uit controleprogramma Uitvoering controles - op aanvraag - verplicht - ten dienste - grensposten Uitvoeren controles voor derden Controle op de werking van OCI ACS-audits op aanvraag

uitgevoerd voor derden

Afleveren erkenningen Afleveren certificaten Feedback naar bedrijven Opvolgen vaststellingen (non conformiteiten wanbetalers, PV’s) Opvolgingscontrole meldingsplicht klachten controlerapportering

Labo Planning & prijsopvolging

HR Management ICT service levels & partner mgmt

Dispatching van monsters

Facturatie & Inningen

Uitvoeren van labo analyses

(Budg+Analyt) Boekhouding

Organisatie ringtesten Uitvoeren van analyses voor derden Laborapportering

Opleiding geven Ondersteuning logistiek, juridisch, vertalen ICT operationeel beheer Fondsenbeheer voor derden

uitgevoerd met partners Federaal Agentschap voor de Veiligheid van de Voedselketen

12



FAVV

Autocontrole - Wijziging tov vroeger ?

Vroeger : - KB 7 maart 1994 erkenning van melkinrichtingen Autocontrole Meldingsplicht

Nu : - KB 14 november 2003 Autocontrole Autocontrole (7 principes HACCP) Î Verplicht - Voedselveiligheid & kwaliteit - Traceerbaarheid - Meldingsplicht

Gidsen (goedkeuring FAVV, BELAC) Î Vrijwillig

25



FAVV

Traceerbaarheid

Identificatie en registratie - bedrijven en vestigingseenheden - producten Register IN Register OUT Verband

26




13



FAVV

Gidsen

Doel en nut van gidsen: ÎHulpmiddel ontwikkeling eigen acs ÎVereenvoudigt de contrôle op de autocontrole ÎFinancieel voordeel

Validatieproces: - Cel Validatie Gidsen, - Wetenschappelijk Comité,

27



FAVV

Gidsen

Gids ACS zuivel - gevalideerd op 24-01-05

Validatie: - publicatie staatsblad - notificatie Europese Commissie - publicatie www.favv.be

28




14



FAVV

Autocontrolesystemen toepassing

Bedrijven zonder externe borging met formeel zonder formeel uitgewerkt acs uitgewerkt acs

met extern geborgd autocontrolesysteem (acs) Externe audit/ keuring/inspectie geaccrediteerde controle organismen

audit

informatie inspectie

audit

inspectie inspectie

FAVV 29



FAVV

FAVV personeelsplan 2005


Algemeen Beheer

Risico Beoordeling

Programmabeleid

Controleplannen






Opvolgen

Wetgevend kader


34 Uitwerken Crisisstrategie FTE’s plannen


Bepalen communicatie6strategie niv C


Opstellen

16.5 niv A managementManagement controle aktiviteiten

6 niv B

Opstellen en beheer 5 niv D Communicatieprogr amma’s Crisis- en incidentenmanagement Uitvoering


30


77 FTE’s


52 niv A

ControleProgramma

evaluatie 9 niv B


11 niv C 5 niv D

Ontwerpen Controle Programma Richtlijnen voor Controles Validatie van sectorgidsen








Opvolging Controles

Analyseslabo’s


Vastleggen van Vastleggen 42 niv A richtlijnen voor Controle & inspectie opvolging strategie



Erkennen 43 nivvanA

Uitvoeren 64 nivBudget A Controle


90 FTE’s

Opstellen Controle checklists Workforce Planning

7 niv B

25 niv C Opvolging (sub)contractors 16 niv evaluatie van performantie van controles

696 FTE’s Fraude-bestrijding

Contractor

DPerformance Monitoring opzetten verbeteringsprogrammma’s

174 Staff 522 Techn Uitvoering controles Afleveren Opmaak controle uit controleerkenningen planning per sector/PCE 211 niv A programma45 niv A Afleveren Uitvoering Controles certificaten Opmaken planning op aanvraag6 niv B 247 Feedback naar binnen PCEniv B - verplicht bedrijven - ten dienste Opvolgen 60 niv C - grensposten71 niv C Coordinatie en vaststellingen evaluatie van Uitvoeren controles (non conformiteiten D PV’s) 4 niv D voor derden52 niv buitendiensten wanbetalers, Opvolgingscontrole Controle op de meldingsplicht Europese RAS werking van OCI klachten opvolging controlerapportering ACS-audits op aanvraag

162 FTE’s Labo’s

231 FTE’s

68 niv B Labo Planning &

HR 44Management niv B

17 niv C

prijsopvolging

ICT service levels & 56 niv C partner mgmt

34 niv D

66 niv D








15



FAVV

Vergelijking 50% en 100% bedrijven met gevalideerd ACS Benodigd aantal controleurs in 2008 FTE’s

2008 50% ACS

2008 100%ACS

T

T

NT

Totaal

NT

2008

2008

50%ACS

100%ACS

Primaire Productie

91

104

59,5

109,7

195

169,2

Transformatie

77 6

24 9

19,3

49,2

116

68,5

Distributie

91

25

37,5

34,6

116

72,1

Andere

47

23

47

23

70

70

312

184

163,4

216,5

497

369,8

Toeleveranciers

(BIRB, NOE, NICE en GIP)

Totaal

31



FAVV Personeelsplan 2008 - scenario op basis van volledig aanwezige autocontrole en na BPR en automatisering


Management controle aktiviteiten

Algemeen Beheer

Risico Beoordeling

Programmabeleid

Controleplannen


Opvolging Controles

Analyseslabo’s



34 Uitwerken Crisisstrategie FTE’s




Vastleggen van richtlijnen voor opvolging

Opvolgen

Wetgevend kader





Vastleggen Controle & inspectie strategie

Opstellen managementplannen


ControleProgramma evaluatie

Erkennen van Labo’s

Uitvoeren Budget Controle

Bepalen communicatiestrategie


Contractor Performance Monitoring opzetten verbeteringsprogrammma’s

Opstellen en beheer Communicatieprogr amma’s Crisis- en incidentenmanagement Uitvoering


32


74 FTE’s


86 FTE’s

Opstellen Controle checklists

Opvolging (sub)contractors


Workforce Planning

evaluatie van performantie van controles

Ontwerpen Controle Programma

Opmaak controle planning per sector/PCE

522 FTE’s Fraude-bestrijding Richtlijnen voor Controles Validatie van sectorgidsen








Uitvoering controles

uit controle370 programma Uitvoering Controles controleurs Opmaken planning op aanvraag binnen PCE 140 + 11 - -tenverplicht dienste - grensposten Coordinatie en support evaluatie van Uitvoeren controles buitendiensten

Europese RAS opvolging

voor derden

Afleveren erkenningen Afleveren certificaten Feedback naar bedrijven Opvolgen vaststellingen (non conformiteiten wanbetalers, PV’s) Opvolgingscontrole meldingsplicht klachten controlerapportering

89,5 FTE’s ACS audits ACS-audits op

Controle op de werking van OCI aanvraag

149 FTE’s

Labo Planning & prijsopvolging

215 FTE’s

HR Management ICT service levels & partner mgmt








16



FAVV

Financiering

Eerste 2 jaar - KB autocontrole van toepassing - Verhoogde aandacht aanwezigheid acs - Validatie autocontrolesysteem • CI (voorwaarde : gevalideerde gids) Î bonus Î minder controles • FAVV Î geen bonus Î minder controles

Na 2 jaar - Bonus ook na validatie acs door FAVV

33



FAVV

Een praktisch voorbeeld met goedgekeurde gids

zonder goedgekeurde

geen ACS OCI ACS FAVV geen ACS FAVV gevalideerd gevalideerd gevalideerd gevalideerd gevalideerd ACS

basisbedrag 1078 2005 2006 2007 2008 na 2008

1078 916,3 916,3 916,3 916,3

1078 1078 1078 916,3 916,3

1078 1239,7 1239,7 2156 2156

1078 1078 1078 916,3 916,3

1078 1078 1078 2156 2156

transformatie basisbedrag w erknemers

100 variabel

totaal

w erknemers variabel

101

201 10-19

978

1078

1-4

176

276 20-49

1956

2056

5-9

492

592 50-99

4891

4991

7499

7599

>100

34


totaal

eenmanszaak



17



FAVV

Vergelijking inkomsten 2005 versus inkomsten 2008 100% 2005

2008

Retributies 44.127.750 certificatie 8.070.000 keuring 23.781.000 controle/inspectie op aanvraag 1.660.000 non-conformiteiten 1.968.750 residuen 2.648.000 controlerechten 6.000.000 Heffingen 39.300.000 controle/inspectie - controleplan 18.450.000 BSE 20.850.000

Retributies 38.467.750 certificatie 8.070.000 keuring 23.781.000 controle/inspectie op aanvraag pm non-conformiteiten 1.968.750 residuen 2.648.000 controlerechten 2.000.000 Heffingen 26.865.000 controle/inspectie – controleplan 6.015.000 BSE 20.850.000

andere totaal inningen dotatie EU Totaal


4.342.627 87.770.377 63.500.000 4.000.000 155.270.377

4.432.200 69.764.950 66.500.000 2.000.000 138.264.950

ACS validatie TOTAAL 35

8.395.351 146.660.301 Federaal Agentschap voor de Veiligheid van de Voedselketen


FAVV

Vergelijking inkomsten 2005 versus inkomsten 2008 50% 2005

2008

Retributies 44.127.750 certificatie 8.070.000 keuring 23.781.000 controle/inspectie op aanvraag 1.660.000 non-conformiteiten 1.968.750 residuen 2.648.000 controlerechten 6.000.000 Heffingen 39.300.000 controle/inspectie - controleplan 18.450.000 BSE 20.850.000

Retributies 38.467.750 certificatie 8.070.000 keuring 23.781.000 controle/inspectie op aanvraag pm non-conformiteiten 1.968.750 residuen 2.648.000 controlerechten 2.000.000 Heffingen 34.687.500 controle/inspectie – controleplan 13.837.500 BSE 20.850.000



4.075.503 77.230.753 66.500.000 2.000.000 145.730.753

ACS validatie TOTAAL

4.033.521 149.764.274

36


4.342.627 87.770.377 63.500.000 4.000.000 155.270.377



18



FAVV

Conclusie Validatie sectorgids ACS zuivel is een feit Bedrijven hebben nu de tijd om dit om te zetten in kwaliteitshandboek met eigen risico analyse Vanaf 2006 is er een eerste (beperkt) financiëel voordeel Vanaf 2008 belangrijk financiëel voordeel

37



ACS-zuivel: inhoud

B. Vandewaetere BCZ-consulent

BCZ-CBL


19



Inhoud ACS-zuivel 1. Inleiding 2. Basisvereisten voor een kwaliteitssysteem 3. Borging van de voedselveiligheid • • •

Goede hygiënische praktijken HACCP-plannen per producttype Productstromen naar de dierenvoeding

4. Checklist wetgeving 5. Toepassingsmodaliteiten 6. Afkortingslijst BCZ-CBL

39

1. Toepassingsveld • Alle Belgische zuivelbedrijven erkend volgens zuivelhygiënerichtlijn 92/46/EEG • Vanaf ontvangst grondstoffen → overdracht aan volgende schakel uit de keten • Uitsluitingen: – Ophaling, transport van melk & reiniging van RMO’s • Gids voor autocontrole voor de ophaling en het transport van rauwe melk

– Bereiding van room- en melkijs • ACS-consumptie-ijs

– Hoevezuivelbereiding • Autocontrolegids voor de verwerking van hoevezuivel

– Vervoer door derden • Gids FEBETRA/SAV BCZ-CBL


40

20



2. Basisvereisten Q-systeem (I) • Uitgangspunt – Een goed werkend autocontrolesysteem moet ondersteund worden door een Q-systeem

• Gebaseerd op ISO-systematiek – Normen en aanbevelingen • Normen: moeten gerespecteerd worden (wetgeving of sectorale eisen) • Aanbeveling: streefdoel (nooit uit wetgeving)

• 11 onderdelen BCZ-CBL

41

2. Basisvereisten Q-systeem (II) 1. Kwaliteitsbeleid 2. Organisatiestructuur, bevoegdheden en managementverantwoordelijkheden 3. GHP / GMP / HACCP: hygiëne-, producten procesbeheersing 4. Documentbeheersing 5. Traceerbaarheid 6. Meting van leveranciersprestaties 7. Interne audits 8. Preventieve en corrigerende maatregelen 9. Afwijkende producten 10.Klachtenafhandeling 11.Terughalen van product (recall) BCZ-CBL


42

21



2. Basisvereisten Q-systeem (III) • Traceerbaarheid – Kader: KB autocontrole – Sectorspecifieke invulling in gids: • Bedrijf bepaalt graad van interne traceerbaarheid • Gebruik van breekpunten voor continue processen (vloeibare producten) – vb. breekpunt = reiniging productielijn/opslagtank

• Tanks die nagenoeg nooit leegkomen (vb. zout) / productielijnen die zelden worden gereinigd (vb. melkpoeder: droge omgeving!) – Bij probleem: pas vrijgave producten na gunstige resultaten

• Aanbeveling: geïnformatiseerde registratie BCZ-CBL

43

3.1. Goede Hygiënische Praktijken (I) • Uitgangspunt – Elementaire GHP’s moeten toegepast worden om een beheersbaar HACCP-plan te hebben

• Normen en aanbevelingen – Normen: moeten gerespecteerd worden (wetgeving of sectorale eisen) – Aanbeveling: streefdoel (nooit uit wetgeving)

• 7 onderdelen

BCZ-CBL


44

22



3.1. Goede Hygiënische Praktijken (II) 1. Productieomgeving 2. Machines, apparatuur en gereedschappen 3. Personeelsvoorzieningen 4. Reiniging en desinfectie 5. Afval / afvalverwijdering 6. Ongediertebestrijding 7. Personeel Praktijkgerichte bijlagen: vermijden kruiscontaminatie, procedure glasbreuk, wateranalyse, vervoer en transport in eigen beheer, voorbeeldprocedures voor reiniging en desinfectie, … BCZ-CBL

45

3.2. HACCP-plannen (I) • 12 gedetailleerde productvoorbeelden • Sectorvoorbeelden → veralgemening – Geen normen (auditeurs/inspecteurs)! – Moeten aan bedrijfssituatie worden aangepast – Niet elke procestechnologie of innovatief product werd besproken • Vallen steeds ACS-zuivel (cf. toepassingsveld gids) • Toepassen zelfde systematiek

• Gebaseerd op 12 stappenplan van Codex Alimentarius BCZ-CBL


46

23



3.2. HACCP-plannen (II) 1. UHT-consumptiemelkdranken en UHT-room 2. Gesteriliseerde consumptiemelkdranken en room 3. Gepasteuriseerde consumptiemelkdranken en room 4. Gefermenteerde melk 5. Thermisch behandelde gefermenteerde melk 6. Verse kaas 7. Harde kaas op basis van gepasteuriseerde melk 8. Mozzarella op basis van gepasteuriseerde melk 9. Zachte kaas op basis van gepasteuriseerde melk 10.Zure boter op basis van gepasteuriseerde melk, verse zure karnemelk, thermisch behandelde zure karnemelk 11.Melkpoeder 12.Neutrale desserts BCZ-CBL

47

3.2. HACCP-plannen (III) • Stap 1 - Samenstelling HACCP team – Richtlijnen voor evenwichtige samenstelling HACCP-team

• Stap 2 – Productbeschrijving – Scope voorbeeld – Relevante wetgeving • Voorwaarden uitrusting • Grondstoffen: ingredienten (melk, nietzuivelgrondstoffen, toevoegsels), verpakkingsmateriaal – Microbiologische criteria – Chemische criteria vb. UHT-melkdranken met vruchtensappen » verwijzing naar normen voor zware metalen en mycotoxines (patuline voor appelsap en ochratoxine A voor druivensap) BCZ-CBL


• Etikettering: keurmerk, allergenen

48

24



3.2. HACCP-plannen (IV) • Stap 3 – Verwacht gebruik van het product • Stap 4 – Procesflow – Richtlijnen inzake opstellen procesflow – Voorbeeld van procesflow

• Stap 5 - Verificatie procesflow – Verificatie op terrein


BCZ-CBL

49

BCZ-CBL

50

25



3.2. HACCP-plannen (V) • Stap 6 – Gevarenanalyse Bepaling gevaren die mee worden genomen in scope van HACCP-plan Microbiologische, chemische en fysische gevaren – Alle grondstoffen (uitgebreide literatuurlijst): • • • •

Melk en zuivelproducten Andere niet-zuivelgrondstoffen Toevoegsels Verpakkingsmaterialen

– Productie-omgeving – Personeel – Voor microbiologische gevaren: • Voor determinerende hittebehandeling • Tijdens determinerende hittebehandeling • Na determinerende hittebehandeling BCZ-CBL

51

3.2. HACCP-plannen (VI) • Stap 7 - Risicoanalyse (CCP’s) – Per processtap wordt een HACCP-studie uitgevoerd (op basis van beslissingsmatrix) • CCP (Kritisch Controlepunt): systematische opvolging is vereist • PVA (Punt van Aandacht): GMP of GHP die verscherpte aandacht vereist • GMP & GHP: toepassing basisregels volstaan voor beheersing

– Uitgebreide motivatie voor elk gevaar ! VOORBEELDEN: AANPASSING NODIG ! BCZ-CBL


52

26



BCZ-CBL

53

3.2. HACCP-plannen (VII) • Stap 8, 9 & 10 – Codex: toleranties voor CCP’s vastleggen, Monitoring van CCP’s & corrigerende maatregelen – Gids: beheersingstabel voor elke geïdentificeerde CCP, PVA, GMP & GHP • referentienorm voor elke CCP opgenomen – Vb. UHT-behandeling consumptiemelk: 135°C, 1 sec.

– Systematiek en voorbeeldtabellen voor beheersing van CCP’s & PVA’s op bedrijfsniveau BCZ-CBL


54

27



3.2. HACCP-plannen (VIII) • Stap 11 – Verificatie – Richtlijnen ter verificatie van HACCP-plan – Vb. via monsternameplan • Per producttype werd monsternameplan opgesteld – Controle methodes reiniging & desinfectie – Microbiologische gevaren: bedrijfsindividueel – Chemische gevaren: vnl. sectorale monitoring – Water

• Analyse in geaccrediteerde labo’s of in eigen labo’s mits ringtesten

• Stap 12 - Documentatie


BCZ-CBL

55

BCZ-CBL

56

28



3.3. Productstromen naar dierenvoeding • Uitgangspunt – Ook productstromen naar dierenvoeding vanuit de zuivelindustrie vallen onder KB autocontrole

• Gebaseerd op OVOCOM-systematiek – 1 productsteekkaart (rechtstreekse aanwending mogelijk) • vb. melk- en weipoeder, kattenmelk

– 2 verwerkingskaarten (rechtstreekse aanwending: onmogelijk) • Producten met rauwe melk • Hittebehandelde producten – vb. retours (houdbaarheidsdatum overschreden)

• Goedkeuring door FAVV & OVOCOM – ACS-certificaat → GMP-attest BCZ-CBL

57

4. Checklist Wetgeving • Uitgangspunt – Aantonen dat alle wetgeving die van toepassing is op zuivelindustrie en valt onder FAVV-bevoegdheid werd behandeld

• Welke wettelijke aspecten? – Voedselveiligheid: invulling in gids – Andere kwaliteit: referentie naar wetgeving BCZ-CBL


58

29



5. Toepassingsmodaliteiten (I) • Certificeringsregeling – Voorwaarden waaraan CI’s moeten voldoen – Auditduur (uitgedrukt mandagen): • i.f.v. aantal producttypes • Initiële validatie-audit: 3-jaarlijks • Opvolgingsaudit: – Tijdsbesteding: 50% van initiële validatie-audit – Tussenliggende jaren

• Exclusief voorbereiding, rapportering, voorafgaandelijke bezoeken en andere administratieve handelingen • Nog toe te voegen: mandagen voor productstromen naar de dierenvoeding (certificeringsregeling OVOCOM)

– Gecombineerde audits mogelijk! BCZ-CBL

59

5. Toepassingsmodaliteiten (II) Aantal producttype(s)

Aantal mandagen (initiële validatie-audit)

1

1,25

2

1,5

3

1,75

4 of meer

2

BCZ-CBL


60

30



5. Toepassingsmodaliteiten (II)

BCZ-CBL

61

ACS-zuivel op BCZ-website • http://www.bcz-cbl.be Alleen leden → Voedselveiligheid → ACS-zuivel Alle documenten zijn downloadbaar in Wordformaat Paswoord voor toegang ledengedeelte nodig? E-mail naar: [email protected]

BCZ-CBL


62

31



Aankoopvoorwaarden ACS-zuivel Zuivelbedrijven ≥ 10 werknemers

600 €

Zuivelbedrijven < 10 werknemers

300 €

Derden

600 €

Voor bedrijven uit zuivelindustrie is korting van 125 € mogelijk bij volgen van deze infosessie of ‘opleiding ACS-zuivel’ (via IPV) Zie BCZ-website – open gedeelte – rubriek ‘autocontrolegids’ BCZ-CBL

63

Autocontrole, organisatie van de controles 25-02-05

Jacques Inghelram Coördinator Cel Validatie Gidsen Federaal Agentschap voor de Veiligheid van de Voedselketen 64


20 oktober 2004

32



I. Delegatie II. Validatie van het autocontrolesysteem

65

20 oktober 2004

Deel I Delegatie

66


20 oktober 2004

33



Delegatie 1. Wie? –

Inspectie- en certificeringsinstellingen, z geaccrediteerd BELAC z erkend FAVV

2. Wat? – –

De validatie van de toepassing van de autocontrolesystemen, De controle op de waarborgen geboden door deze systemen.

67

20 oktober 2004

Volgt het bedrijf een gids?

nee

Delegatie

ja

5. Validatie Autocontrolesysteem

Is de gids gevalideerd door FAVV ?

nee

ja Zijn er hiervoor CI’s – KI’s geaccrediteerd bij Belac & erkend bij het FAVV?

nee

ja Heeft het FAVV beslist om te delegeren ? steeds Kiest het bedrijf een audit door CI - KI ?

nee

ja

68


Bedrijf doet aanvraag bij CI - KI

Bedrijf doet aanvraag bij FAVV

conformiteits-audit door CI - KI

Conformiteits-audit door FAVV

20 oktober 2004

34



Delegatie 3. Accreditatie door Belac – –

Gids: geen tegenstrijdigheden met de accreditatienorm CI’s : werking conform de accreditatienorm

4. Erkenning door FAVV – – – –

accreditatie kwalificatie auditoren onafhankelijkheid beroepsgeheim

69

20 oktober 2004

Delegatie 4. Erkenning door FAVV (vervolg) –

Voldoen aan volgende voorschriften z z z z z z

70


Instructies FAVV volgen Rhm inspectieverslagen FAVV Deelname aan validatie- en bemonsteringsprogramma’s Meldingsplicht Ter beschikking stellen van verslagen, … Wijzigingen CI meedelen

20 oktober 2004

35



Delegatie 5. Praktische mogelijkheden –

Valorisatie aanwezige kwaliteitssystemen (competentie Belac) Î gecombineerde audits z z

Eerst acs, daarna bestaande kwaliteitssysteem Reductie aantal mandagen

71

20 oktober 2004

Deel II Validatie van het autocontrolesysteem

72


20 oktober 2004

36



Gids 1

Gids 2

…

Acs P-insp (retail)

P-audit (trans)

P-insp (prim)

Generieke CL retail

Generieke CL transf + gr.dist

Generieke CL primaire prod.

Sector specifieke CL sector 2

Sector 2

Leidraad

Sector specifieke CL sector 1

Sector 1

Leidraad

Verslag

… Validatie acs

73

20 oktober 2004

Validatie autocontrolesysteem 1. Definities •

Autocontrole = de maatregelen van de exploitant om te garanderen -

74


De voedselveiligheid De wettelijke kwaliteit Traceerbaarheid

+ toezicht op de naleving

•

Gids = document, opgesteld door de sector en bestemd voor de exploitanten van die sector, met aanwijzingen omtrent HOE men kan voldoen aan de wettelijk opgelegde autocontrole

•

Leidraad = document (controle-instrument) dat opgesteld is door het FAVV en dat de interpretatie van de vragen in de (specifieke) checklisten omvat, alsook de referenties naar de relevante wetgeving en de van toepassing zijnde gids Î bestemming PCE’s, CI’s 20 oktober 2004

37



Validatie autocontrolesysteem 2. Conformiteits-audit procedure 1. 2. 3. 4.

Vooronderzoek Administratieve voorbereiding documentair vooronderzoek ter plaatse Documentair vooronderzoek ter plaatse a) Nagaan of de inrichting auditwaardig is. b) Vervolledigen van de administratieve gegevens : Administratieve voorbereiding conformiteitsaudit

75

20 oktober 2004

Validatie autocontrolesysteem 2. Conformiteits-audit procedure (vervolg) 5. conformiteitsaudit a) Openingsvergadering: b) Onderzoek en evaluatie van de resultaten: i. Evaluatie van het autocontrolesysteem door controle van documenten, procedures en instructies: ii. Overeenstemming: een toetsing van wat er geschreven staat : iii. Evaluatie van de resultaten door auditteam c) Slotvergadering 6. Afsluiten van de conformiteits-audit 76


20 oktober 2004

38



Validatie autocontrolesysteem 3. Structuur Checklist, leidraad, verslag I.

Sleutelelement 1 : Beheerssysteem voedselveiligheid (oa beleid, interne audit, traceerbaarheid, klachten, …)

II.

Sleutelelement 2 : Goede praktijken (oa reiniging, onderhoud, opleiding, …)

III.

Sleutelelement 3 : Gevarennalyse en CCP’s (oa 7 HACCP principes)

77

20 oktober 2004

Validatie autocontrolesysteem 4. Evaluatiesysteem Checklist

78


•

Evaluatie - Documentatie - Implementatie

•

Quotatie - CODES : ("0" = niet beoordeeld) - + = voldoet - +* = voldoet met opmerking - B = Minor non-conformiteit – plan van aanpak vereist - A = Major non-conformiteit – onmiddellijk te verhelpen - X = niet van toepassing

•

De NC worden verduidelijkt in een apart verslag 20 oktober 2004

39



Validatie autocontrolesysteem

4. Evaluatiesysteem Checklist (vervolg) A - non conformiteit (major NC) = Deze inbreuk is ontoelaatbaar en moet onmiddellijk weggewerkt worden. Een inbreuk op de norm (in de auditcriteria duidelijk gespecificeerd) Een direct gevaar voor de goede werking van het autocontrolesysteem Te veel B’s op hetzelfde item

79

20 oktober 2004

Validatie autocontrolesysteem

4. Evaluatiesysteem Checklist (vervolg) B - non conformiteit (minor NC) = Dit is een gedeeltelijke tekortkoming en moet op korte termijn weggewerkt worden. Hier is een goed plan van aanpak vereist. Geen direct gevaar, maar kan toch gevolgen hebben voor de goede werking van het autocontrolesysteem Te veel +* op hetzelfde item

80


20 oktober 2004

40



Validatie autocontrolesysteem 5. Besluit •

Uniforme benadering door auditoren CI en FAVV

•

FAVV stimuleert werken met gidsen

•

Checklisten zullen gepubliceerd worden Î transparantie

•

Win-win situatie FAVV - Bedrijven

81

20 oktober 2004

Lijst afkortingen

82


ACS : Auto Controle Systeem BELAC : Belgisch Accreditatie organisme BS : Belgisch staatsblad CCP : kritische contrôle punten CI : certificeringsinstelling CL : Checklist FAVV : Federaal Agentschap voor de Veiligheid van de Voedselketen FOD : Federale Overheidsdienst Volksgezondheid KB : Koninklijk besluit MB : Ministerieel besluit NC : Non-conformiteit PCE : Provinciale contrôle eenheid WetCom : Wetenschappelijk Comité

20 oktober 2004

41



Website

Website : www.favv.be > beroepssectoren > autocontrole z z z

KB Autocontrole & MB Meldingsplicht Procedure gidsen Autocontrole checklist

> beroepssectoren > meldingsplicht z z z

KB Autocontrole & MB Meldingsplicht Meldingsplicht en meldingslimieten Notificatie-meldpunten in de provincies

83

20 oktober 2004

OPLEIDING ACS-ZUIVEL Implementatie van de autocontrolegids voor de zuivelindustrie

Liesbeth Jacxsens – Leen Heirlings Laboratorium voor Levensmiddelenmicrobiologie en –conservering Vakgroep Voedselveiligheid en Voedselkwaliteit Faculteit Bio-ingenieurswetenschappen - Universiteit Gent


42



Samenwerking BCZ – IPV UGent ¾ Jarenlange samenwerking ‘basiscursus zuivel voor arbeiders’ (9 halve dagen) ¾ Sinds 3-tal jaren ‘hygiënetrainingen’ voor productiemedewerkers op maat van bedrijf groot succes

11 bedrijven

± 800 personen

¾ Opleiding ‘kaderleden’ (jarenlange samenwerking)

Opbouw opleiding Opbouw van de opleiding op ‘bedrijfsmaat’: ¾ Module A ¾ Module B Submodule B1 Submodule B2 Submodule B3 ¾ Module C ¾ Module D


43



Intrabedrijfsopleiding (1) ¾Modulair aangeboden aan individuele bedrijven ¾Modules kunnen onafhankelijk en afzonderlijk worden aangevraagd ¾Module B : wel noodzakelijk module A uit te laten voeren inschatting aantal begeleidingssessies in module B

Intrabedrijfsopleiding (2) ¾Deze cursus richt zich in eerste instantie op de kwaliteitsverantwoordelijke en zijn naaste medewerkers. ¾De opleiding moet hen in staat stellen de vereisten van de ACS-zuivel op een correcte manier te interpreteren, te vertalen naar de eigen bedrijfssituatie en in de praktijk te brengen.


44



Intrabedrijfsopleiding (3) Module A

Projectvoorbereiding

¾ Max. 4 halve dagen ¾ Doorlichting en initiële toetsing van het bestaande systeem ten opzichte van de eisen van de ACS-gids dmv. cross-referentietabel tov. BRC/IFS/HACCPcertificatie/ISO 9000 of niet gecertificeerd systeem (GHP-HACCP) ¾ Samenvatting van de stand van zaken (= verslag) en opmaak van de planning voor de verdere uitwerking / aanpassing van het systeem via module B

Intrabedrijfsopleiding (4) Module B

Begeleiding

¾Max. 15 halve dagen ¾Begeleiding bij de uitbouw van het autocontrolesysteem conform de eisen van de ACS-eisen en/of de implementatie van de ACS-eisen in het bestaande extern gecertificeerde kwaliteitssysteem (ISO/BRC/IFS/…) ¾Een trainer zal het bedrijf de methodiek aanreiken tot het uitwerken van de vereiste aanpassingen in het bedrijfseigen kwaliteitssysteem uitgaande van de vereisten en de voorbeelden opgenomen in de ACS-gids


45



Intrabedrijfsopleiding (5) Module B

Begeleiding

¾ Naargelang de behoefte kan gekozen worden voor 1 of meerdere submodules: – Submodule B1: Basisvereisten voor en kwaliteitssysteem (sleutelelement I) – Submodule B2: Goede hygiënische praktijken (sleutelelement III) – Submodule B3: HACCP (sleutelelement II)

¾ Voor elke submodule zijn er opvolgingssessies voorzien (zie Module D)

Intrabedrijfsopleiding (6) Module C

Hygiënetraining

¾ Max. 5 halve dagen ¾ Vertaling van het autocontrolesysteem naar het uitvoerend personeel: – Kader verduidelijken waarin het autocontrolesysteem tot stand kwam (wetgeving) – Toelichten van de belangrijkste procedures / werkinstructies – Algemene toelichting van de taken en verantwoordelijkheden binnen het autocontrolesysteem

¾ Voorbereiding met kwaliteitsverantwoordelijke van bedrijf is aangewezen


46



Intrabedrijfsopleiding (7) Module D

Opvolgingssessies

¾ Max. 4 halve dagen/jaar ¾ Begeleiding van het HACCP-team / kwaliteitsteam ¾ Optimaliseren of bijsturen van het autocontrolesysteem zoals uitgewerkt in module B na een periode van implementatie ¾ Bijsturen van het kwaliteitszorgsysteem in navolging van een externe audit ¾ Opmaak van een verbeterplan in navolging van een externe audit ¾ Aanpassingen van het autocontrolesysteem bij versiewijzigingen van de ACS-zuivel

Contactpersonen ¾ BCZ:

Bart Vandewaetere [email protected] 016/30.07.74

¾ IPV:

Vlaanderen: Tom De Cock [email protected] 02/528.89.37 Wallonië: Jean-Dennis Hennebert [email protected] 02/528.89.54


47



Vragen en antwoorden • Expertenpanel – FAVV – Certibel – BCZ

• Voorstelling experten • Vragen en antwoorden

BCZ-CBL


95

48

Infosessie ACS-zuivel

Recommend Documents