Infosessie 3de bachelorfase Farmaceutische Wetenschappen
6 december 2011
1. De opleiding •
Algemene schets
(Paul Declerck)
•
Getuigenis apotheekstage
(Goedele Strauven)
•
Getuigenis industriestage
(Carolien Grammen/ Vanessa Dubois)
2. Studeren in het buitenland •
Erasmus
(Erwin Adams)
•
Getuigenis Erasmus
(Liesbeth Dermont)
PAUZE
3. De beroepsmogelijkheden •
Officina
(Karen Pieters)
•
Ziekenhuis
(Isabel Spriet)
•
Farmaceutische industrie
(An Van Gerven)
•
Wetenschappelijk onderzoek
(Maarten Ooms)
4. Receptie
De opleiding Algemene schets Paul Declerck
Master
Master in de Farmaceutische Zorg
6 maanden stage in een openbare apotheek
beroepstitel apotheker
Master in de Geneesmiddelenontwikkeling
Afstudeerrichting: Apotheek
Afstudeerrichting: Industrie
6 maanden stage in een openbare apotheek beroepstitel apotheker
6 maanden stage in een farmaceutisch bedrijf
Wat als ik na mijn mastersdiploma niet verder studeer ?
Master
Master Master in in de de Farmaceutische Farmaceutische Zorg Zorg
6 maanden stage in een openbare apotheek
beroepstitel apotheker
Apotheek
Master Master in in de de Geneesmiddelenontwikkeling Geneesmiddelenontwikkeling
Afstudeerrichting: Apotheek
Afstudeerrichting: Industrie
6 maanden stage in een openbare apotheek beroepstitel apotheker
6 maanden stage in een farmaceutisch bedrijf
Master
Master in de Farmaceutische Zorg
6 maanden stage in een openbare apotheek
beroepstitel apotheker
Master in de Geneesmiddelenontwikkeling
Afstudeerrichting: Apotheek
Afstudeerrichting: Industrie
6 maanden stage in een openbare apotheek beroepstitel apotheker
6 maanden stage in een farmaceutisch bedrijf
Farmaceutische industrie
Master
Master in de Farmaceutische Zorg
6 maanden stage in een openbare apotheek
beroepstitel apotheker
Master in de Geneesmiddelenontwikkeling
Afstudeerrichting: Apotheek
Afstudeerrichting: Industrie
6 maanden stage in een openbare apotheek beroepstitel apotheker
6 maanden stage in een farmaceutisch bedrijf
Wat als ik wel verder studeer ?
Master
Master in de Farmaceutische Zorg
6 maanden stage in een openbare apotheek
Master-na-master
beroepstitel apotheker
Master in de Geneesmiddelenontwikkeling
Afstudeerrichting: Apotheek
Afstudeerrichting: Industrie
6 maanden stage in een openbare apotheek beroepstitel apotheker
6 maanden stage in een farmaceutisch bedrijf
Master in de Klinische Biologie
Master in de Ziekenhuisfarmacie
Master in de Industriële Farmacie
Deze opleiding leidt tot het diploma „Master in de Klinische Biologie‟ en tot de titel „apotheker klinisch bioloog‟
Deze opleiding leidt tot het diploma „Master in de Ziekenhuisfarmacie‟
Deze opleiding leidt tot het diploma „Master in de Industriële Farmacie‟
Master
Master in de Farmaceutische Zorg
6 maanden stage in een openbare apotheek
Master-na-master
beroepstitel apotheker
Master in de Geneesmiddelenontwikkeling
Afstudeerrichting: Apotheek
Afstudeerrichting: Industrie
6 maanden stage in een openbare apotheek beroepstitel apotheker
6 maanden stage in een farmaceutisch bedrijf
Master in de Klinische Biologie
Master in de Ziekenhuisfarmacie
Master in de Industriële Farmacie
Deze opleiding leidt tot het diploma „Master in de Klinische Biologie‟ en tot de titel „apotheker klinisch bioloog‟
Deze opleiding leidt tot het diploma „Master in de Ziekenhuisfarmacie‟
Deze opleiding leidt tot het diploma „Master in de Industriële Farmacie‟
Master: 1ste fase GO: apotheek
FZ
GO: industrie
Toxicologie
6
Toxicologie
6
Toxicologie
6
Farmaco-economie
4
Farmaco-economie
4
Farmaco-economie
4
Farm biotechnologie
6
Farm biotechnologie
6
Farm biotechnologie
6
Receptuurkunde
3
Receptuurkunde
3
Receptuurkunde
3
Farmacotherapie
4
Farmacotherapie
4
Beginselen management
3
5
Niet-Klinisch en Klinisch Geneesmiddelenonderzoek
5
Basic module DD
9
Basic module DD
9
Research project incl. communication skills
23
Research project incl. communication skills
23
Klinische chemie en medische beeldvorming
5
Adviezen zelfzorgg
3
Med mat thuiszorg
3
Basismodule FZ
8
Optional course
3
Masterproef I FZ m.i.v. comm.
15
Klinische chemie en medische beeldvorming Niet-Klinisch en Klinisch Geneesmiddelenonderzoek
Basismodule FZ: dermofarmaca, fytofarmaca, diergeneesmiddelen Basic module DD: pharmaceutical technology, MS, separation/absorption techniques
Master: 2de fase
GO: apotheek
FZ
GO: industrie
RZL (religie)
3
RZL (religie)
3
RZL (religie)
3
Farm wetg + deontologie
3
Farm wetgeving + deontologie
3
Farm wetgeving + deontologie
3
Farmaceutische Ethiek
3
Farmaceutische Ethiek
3
Farmaceutishe Ethiek
3
Geneesmiddelenkennis
4
Geneesmiddelenkennis
3
Octrooirecht
3
Medische aspecten voeding
3
Ontwikk registr geneesmidd
3
Ontwikk registr geneesmidd
3
Fysicochemie vh geneesmiddel
4
Fysicochemie vh geneesmiddel
4
Apotheekstage miv opdrachten en IKZ
35
Apotheekstage miv opdrachten en IKZ
35
Industriestage
36
Masterproef II FZ
9
Masterproef II GO
6
Masterproef II GO
6
1
Getuigenis apotheekstage Goedele Strauven
Apotheekstage Infosessie Master voor 3e Bach Goedele Strauven, 2e Master FZ 6 december 2011
Apotheekstage: Inhoud • Veel variatie: Afleveren Bereidingen Kritisch nadenken (nieuwe producten) Oplossingen zoeken voor problemen Van casus tot casus behandelen Communicatie en sociaal contact
Elke dag is anders
Apotheek ≠ Winkel • Wet • Zeer brede achtergrond over medicatie • Gezondheid is iets anders dan marketing Verantwoordelijkheid! • • • •
“Bezint eer ge begint” De beroepstitel (onderschatting) 4 tot 5 volle dagen per week Motivatie is belangrijk!
Voorgeschiedenis • • • •
Veel theoretische achtergrond Weinig toegepast tot nu in praktijk Nog veel te leren Snel mee weg
• Vroeger: Zeer analytisch, zwart-wit, juist/fout • Nu: groter geheel Alle theorie komt samen in de praktijk
Positieve ervaringen • • • • • •
Sociaal contact Kritisch denken Elke dag is anders Steeds andere vragen, problemen Krijgt veel terug van mensen Veel bijleren
Verschil GO en FZ •
GO Meer onderzoeksgericht Weinig ervaring met communicatie in de apotheek Weinig ervaring met Zelfzorg Mindere kennis posologie Zelfstudie
• Zorg Meer gericht op patiëntenzorg Starten vanuit bredere basiskennis Gemotiveerder voor patiëntenzorg en officina? Beste keuze om te werken in officina
Stage-apotheek • Grote verschillen Stad of dorp Team: veel of weinig collega‟s Nadruk: bereidingen, dermatologie,… Belang van stageplaats!
Bedankt voor het luisteren • Vragen Receptie
Getuigenis industriestage Carolien Grammen Vanessa Dubois
Studeren in het buitenland
Erwin Adams Facultair Erasmuscoördinator
Erasmus Europese Gemeenschap Studenten- en docentenmobiliteit Hoger onderwijs
Principes van een Erasmus-uitwisseling • Samenwerkingsakkoord K.U.Leuven & partnerinstelling • Europese Unie (+ enkele uitz. IJsland, Noorwegen,…) • Inschrijving K.U.Leuven • Geen inschrijvingsgeld aan de buitenlandse universiteit • Gewone studiebeurs wordt doorbetaald
Wie kan deelnemen ? • Studenten eerste master (2de semester) Geneesmiddelenontwikkeling Farmaceutische zorg
• Studenten tweede master Deel van hun stage (3 m.)
Is het studieprogramma vrij te kiezen ? Eerste master GO: masterproef, keuzevakken FZ: masterproef, klinische stage, keuzevakken Tweede master stage • in overleg met K.U.Leuven promotor • equivalente inhoud • aantal studiepunten (ECTS)
Mogelijke bestemmingen Eerste master, geneesmiddelenontwikkeling: • Prof. J. Tytgat • Prof. P. Declerck • • • • • • • • •
Prof. A. Van Schepdael Prof. M. Baes Prof. A. Verbruggen Prof. L. Naesens Prof. P. de Witte Prof. P. Herdewijn Prof. P. Augustijns Prof. G. Van den Mooter Prof. E. Adams
Jena (D), Eskisehir (TR) Amsterdam (NL), Lodz (PL) Aarhus (DK) Kopenhagen (DK) Wenen (A), Oulu (FIN), Madrid (E) Tours (F), Pisa (I) Parijs (F) Padua (I) Zagreb (CRO) Athene (GR), Kopenhagen (DK) Helsinki (FIN) Rome (I), Zaragoza (E), Luik (B)
Mogelijke bestemmingen Eerste master, farmaceutische zorg: • Prof. V. Foulon
Groningen (NL) Helsinki (FIN) Londen (VK) Parijs (F) Grenoble (F) Kuopio (FIN) Uppsala (S)
Mogelijke bestemmingen Tweede master • afstudeerrichting apotheek (apotheekstage) Groningen (NL) Utrecht (NL) Parma (I)
• afstudeerrichting industrie (industriestage)
Moet je de taal van het land van bestemming kennen ? • basis is altijd handig • Masterproef (Geneesmiddelenontwikkeling en Farmaceutische zorg): Engels • Klinische stage (Farmaceutische zorg) en Apotheekstage: taal van het gastland → proficiency test ILT • Taalcursus: vergoeding
Kan iedereen met Erasmus naar het buitenland gaan ? • Bachelordiploma, non-risico student (> 60%) • Bij competitie: behaalde studieresultaten, sociale vaardigheden, motivatie, talenkennis • Geen twee maal Erasmus-statuut
Kan je voor het verblijf in het buitenland financiële steun krijgen ? • Afhankelijk van het inkomen en de bestemming • Relatief laag → vakantiewerk, kamer delen,… → evtl. kot in Leuven doorverhuren
Erasmus Belgica • Uitwisseling binnen België • Zelfde voorwaarden als voor Erasmus
• bv. Université de Liège
Stappenplan
Stappenplan zie website eerste deadline : 10 februari van dit academiejaar ! vooraanvraag met 3 mogelijkheden Geneesmiddelenontwikkeling : K.U.Leuven promotor Farmaceutische Zorg : Prof. Veerle Foulon
minimum aan eigen initiatief : registratie, huisvesting,…
Erasmusuitwisseling 1ste Master Liesbeth Dermont : Farmaceutische zorg
ERASMUS
LIESBETH DERMONT
LONDON School of Pharmacy
London School of Pharmacy
STAGE Thesis onderzoek in een ziekenhuis Klinische farmacie LESSEN
Ondergedompeld in de Engelse cultuur Friday Pubnight
Multicultureel team (Chinezen, Britten, Schotten, ...)
Erasmus vrienden en uitstapjes
London
Ga zelf een kijkje nemen
1. De opleiding •
Algemene schets
(Paul Declerck)
•
Getuigenis apotheekstage
(Goedele Strauven)
•
Getuigenis industriestage
(Carolien Grammen/ Vanessa Dubois)
2. Studeren in het buitenland •
Erasmus
(Erwin Adams)
•
Getuigenis Erasmus
(Liesbeth Dermont)
PAUZE
3. De beroepsmogelijkheden •
Officina
(Karen Pieters)
•
Ziekenhuis
(Isabel Spriet)
•
Farmaceutische industrie
(An Van Gerven)
•
Wetenschappelijk onderzoek
(Maarten Ooms)
4. Receptie
De officina Karen Pieters
Functie in een openbare apotheek Apr. Karen Pieters
Huidige beroepsomgeving • Adjunct-apotheker • Stagecoördinator
Infosessie bachelor 3e fase – 6 december 2011
Studietraject Farmaceutische wetenschappen: • Farmaceutische zorg • Erasmus-uitwisseling • Stage in officina-apotheek
Infosessie bachelor 3e fase – 6 december 2011
Beroepskeuze: Uitgangspunten • Studiefactoren: – Stage – Erasmus
• Andere factoren: – Sociaal contact, patiëntencontact – Afwisseling, variatie – Uitdagingen, persoonlijke inbreng
Infosessie bachelor 3e fase – 6 december 2011
Beroepskeuze: resultaat • Studiefactoren: – Stage → openbare apotheek – Erasmus → projectwerk
• Andere factoren: – Afwisseling, variatie – Sociaal contact – Uitdagingen, persoonlijke inbreng
Infosessie bachelor 3e fase – 6 december 2011
Officina-apotheek • • • • • •
Gevarieerd Teamwerk Uren Loon Groeimogelijkheden …
Infosessie bachelor 3e fase – 6 december 2011
Vragen? • Receptie • Vragen over stage:
[email protected]
Infosessie bachelor 3e fase – 6 december 2011
Het ziekenhuis Isabel Spriet
Ziekenhuisfarmacie Klinische farmacie
Isabel Spriet Apotheek UZ Leuven
Ziekenhuisfarmacie: enkele cijfers… > 750 ziekenhuisapothekers
160 ziekenhuizen – 200 →2000 bedden algemeen – psychiatrisch – universitair gespecialiseerd 15 % ziekenhuisbudget 40 % geneesmiddelenbudget 1,7 miljoen opnames hospitalisatie 1,4 miljoen dagziekenhuis
Ziekenhuisfarmacie: wat doen we allemaal? • Aankoop en voorraadbeheer •steriel materiaal, •implantaten en prothesen •geneesmiddelen • Distributie • individueel/herbevoorrading • Bereidingen • steriel • niet-steriel •Tarificatie en facturatie
Ziekenhuisfarmacie: producten? Infusen Geneesmiddelen
Medische monsters
Steriel materiaal Implantaten
ZIEKENHUISAPOTHEKER Antiseptica Enterale en parenterale voeding Producten voor klinische studies
Ziekenhuisfarmacie: welke comités?
• Medisch Farmaceutisch Comité • in
samenwerking met artsen en farmacologen • subcomité voeding, cardiovasculaire GM, gastrointestinale GM, oncologie… • formularium • Antibioticabeleidscommissie
Ziekenhuisfarmacie Geschreven voorschrift
Jan Janssens Dr. Peeters
Eenheid 630 -----------------------R/ Dafalgan 4 x 1g Asaflow 80 mg
Elektronisch voorschrift
Ziekenhuisfarmacie Verpakkingen openbare apotheek
Eenheidsdosisverpakking
Ziekenhuisfarmacie
parenterale voeding cytostatica, antibiotica, analgetica,… => intraveneus gebruik capsules, suppo’s, siropen, oplossingen, zalven…
Ziekenhuisfarmacie
Automatisatie dienstvoorraden
Klinische farmacie • Samenwerking tussen arts, verpleegkundige en apotheker • In UZ Leuven – – – – – – –
Medisch Intensieve Zorgen Traumatologie Geriatrie Pediatrie Spoedgevallen/pre-op raadpleging anaesthesie Gastro-enterologie Abdominale heelkunde
• Rol apotheker: opvolging therapie – Dosisaanpassingen bij nier- en leverfalen – Interacties: vb. CYP450 – Toediening van GM: oplosbaarheid, pletbaarheid, compatibiliteiten – Opvolging richtlijnen? – Thuismedicatie – …
Ziekenhuisfarmacie – Klinische Farmacie
Het juiste geneesmiddel op het juiste tijdstip bij de juiste patiënt!
Ziekenhuisfarmacie: Opleiding
• opleiding van 2 jaar – interuniversitair (KUL-UGent-UIA-VUB)
• 1 algemene jaren: -Distributie -Bereidingen -Management -Klinische farmacie lessen
De industrie An Van Gerven
Info-avond KULeuven Opties binnen farmaceutische industrie
6/12/2011 An Van Gerven
Farmaceutische industrie in België 4 grote Belgische investeerders: •
UCB (Braine l’Alleud)
•
Janssen (Beerse)
•
GSK (Waver)
•
Pfizer (Puurs)
Gelegenheid om job met internationaal karakter uit te oefenen in België
Vele kleine biotech bedrijven Hoofdzetels met commerciële en medische departementen Tekort aan apothekers
13/01/2012
68
Soorten jobs Productie omgeving: Productie, kwaliteitscontrole, vrijgave van geneesmiddelen, stabiliteitanalyse Medisch adviseur: Wetenschappelijke opvolging van producten, studies, congressen
Regulatory Affairs: Registratie en op de markt brengen van geneesmiddelen conform aan de wetgeving
Klinisch onderzoek: Opzet en opvolging van klinische studies
Commerciële functie In verkoop of marketing
Market Access: Ontwikkeling van strategieën om overheid te overtuigen een bepaald geneesmiddel op te nemen in de terugbetaling 13/01/2012
69
Unieke mix Werken in team verband Interacties met overheid, academische wereld, patiëntengroepen, onderzoekers
Gebruik van wetenschappelijke achtergrond Internationale context Snel evoluerende en leerrijke omgeving
13/01/2012
70
Wetenschappelijk Onderzoek Maarten Ooms
Het wetenschappelijk onderzoek Maarten Ooms 6 December 2011 Infosessie 3e Bach
Wie ben ik? • Farmaceutische wetenschappen: Afgestudeerd in 2009 • Master in de Geneesmiddelenontwikkeling Masterthesis: Labo Cellulair Metabolisme (Prof. M. Baes)
• Sinds september 2009: Doctoraatsstudent in Labo voor Radiofarmacie, Prof. A. Verbruggen • “Ontwikkeling van PET tracers voor in vivo visualisatie van PDE10A” (promotor Prof. G. Bormans)
Labo voor Radiofarmacie www.radiofarmacie.be
• Ontwikkeling van Radiofarmaca • Moleculen gemerkt met radio-isotopen • Gebruik: – Diagnose: “moleculaire beeldvorming” visualisatie van (patho)fysiologische processen (vb botmetabolisme (“botscan”), visualisatie van tumoren en opvolgen van therapierespons, visualisatie neuroreceptoren en –transporters voor diagnose en bij geneesmidellen ontwikkeling
– Therapeutisch: vernietigen van kankercellen mbv radioactieve straling
Mijn onderzoek • Ontwikkeling van PET tracer voor in vivo visualisatie van PDE10 • Technieken: – – – –
Organische Synthese Labeling precursor met 11C, 18F, 99mTc Opzuivering en analyse (HPLC) Biologische evaluatie tracer • Biodistributie • Metabolieten • PET scan
– Testen tracer op muismodellen – Klinische studies??
Mijn Onderzoek • Literatuur kritisch opvolgen • Schrijven wetenschappelijke publicaties • Resultaten voorstellen – Labmeetings – Seminaries: tussentijdse evaluatie doctoraat – Internationale Congressen: Mondelinge presentatie of Poster
Extra taken • Practica – Receptuurkunde
• • • •
Begeleiding masterthesis studenten Ombuds 1e Master Congressen Bijscholing – Extra Lessen of Seminaries
• Journal Club – Kritische bespreking van publicaties binnen het werkveld
Waarom kiezen voor een doctoraat? • Onderzoek is: – Uitdagend – Onvoorspelbaar – Gevarieerd
• Zelfstandig werken • Jezelf ontwikkelen op verschillende vlakken
Vragen?
ONDERZOEK IN DE PATIËNTENZORG!
ONDERZOEK IN DE PATIËNTENZORG!
De impact van geneesmiddeleninformatie voor psychiatrische patiënten bij ontslag uit het ziekenhuis
Beter opvolgen van antibioticarichtlijnen in het ziekenhuis: onderzoek van een implementatiemodel en de rol van de ziekenhuisapotheker
Impact van klinische farmacie in een universitair ziekenhuis
Farmaceutische zorg bij het opstarten van een behandeling met antidepressiva
http://pharm.kuleuven.be/pharma_care/research.html
Specifieke Lerarenopleiding gezondheidswetenschappen
[email protected] 016/32.34.53
http://www.kuleuven.be/slo/
Klinische biologie
[email protected]
Receptie