Informatiebrochure. LIPS Studie. (Glycemische Index van Palmsuiker) November - December 2010

Informatiebrochure LIPS Studie (Glycemische Index van Palmsuiker)

November - December 2010

Afdeling Humane Voeding, Wageningen University -1-

Contactinformatie: Afdeling Humane Voeding, Wageningen Universiteit Sarah Mount Tel: 31 317 483033 E-mail: [email protected]

Onderzoekers: Sarah Mount BSc., Wageningen Universiteit Ir. Anne Wanders, onderzoeker, Wageningen Universiteit Dr. Ir. Lydia Afman, projectleider, Wageningen Universiteit

-2-

Voorwoord Deze brochure is bedoeld om u te informeren over de LIPS studie. Hierin beschrijven we wat u kunt verwachten van het onderzoek en de onderzoekers wanneer u besluit om deel te nemen.

Dit onderzoek wordt uitgevoerd door de afdeling Humane Voeding van Wageningen Universiteit en zal plaatsvinden in oktober en november 2010. Wanneer u overweegt deel te nemen aan dit onderzoek, lees dan deze brochure zorgvuldig door. Wanneer u geïnteresseerd bent in deelname neem dan contact met ons op, dan maken wij een afspraak voor een screening.

Dank u wel voor uw interesse in onze studie. Wanneer u nog vragen heeft na het lezen van de brochure, neem dan gerust contact met ons op.

Met vriendelijke groeten, Namens het onderzoeksteam,

Sarah Mount & Anne Wanders

-3-

Doel van de LIPS studie Het doel van deze studie is het bepalen van het effect dat palmsuiker heeft op bloedsuiker concentraties (de glycemische index van de suiker) in vergelijking met glucose en tafelsuiker. Palmsuiker Palmsuiker is een suiker die wordt geproduceerd in tropische landen door het verzamelen van het sap van verschillende soorten palmbomen. Het sap wordt verzameld door te tikken op, en te snijden in de bloeiende toppen van dit bomen. Wanneer er genoeg sap verzameld is, wordt deze ingekookt om de suikers te concentreren. Het resulterende product is palmsuiker.

Tot voor kort was palmsuiker vrij onbekend buiten de tropen. Toch heeft het recentelijk aan populariteit gewonnen in de voeding en gezondheid industrie als een mogelijk gezond alternatief voor gewone witte suiker, of 'tafelsuiker'. Deze opkomst in populariteit is toe te wijzen aan de lage glycemische index die palmsuiker zou hebben. De glycemische index van een voedingsmiddel wordt bepaald door het effect dat het eten van een voedingsmiddel heeft op de bloedsuiker concentraties. Regelmatige scherpe stijgingen van de bloedsuikerspiegel zouden op de lange termijn kunnen leiden tot de ontwikkeling van chronische ziekten zoals diabetes en hart- en vaatziekten. Deze relatie moet echter nog beter

-4-

worden onderzocht. Producten met een lage glycemische index kunnen dus mogelijk helpen het risico op deze ziekten terug te dringen. Deelnemers Voor deze studie zijn wij op zoek naar 20 gezonde vrijwilligers tussen de 18 en 35 jaar. In dit geval betekent 'gezond': een body mass index BMI = gewicht (kg)/ lengte (m)2

(BMI) tussen 18,5 en 24,9 kg/m2, geen chronische ziekten, geen diabetes of glucose-intolerantie en in de afgelopen twee maanden niet meer dan 5kg afgevallen of aangekomen. Verder

roken de deelnemers niet en zijn ze niet allergisch of overgevoelig voor palmbomen, palm olie en producten gemaakt van palmbomen of kokosnoot. Financiële vergoeding Wanneer u deelneemt, ontvangt u aan einde van de studie €60,-. De financiële vergoeding wordt door Wageningen Universiteit opgegeven bij de belastingdienst. Dit is ook de reden waarom u wordt gevraagd uw burgerservice (BSN) nummer op te geven. Deelname Wanneer u wilt deelnemen aan dit onderzoek, kunt u contact opnemen met ons op via e-mail of telefoon om een afspraak voor de screening te maken. Waar en wanneer Het onderzoek zal plaatsvinden in oktober en november van 2010. De sessies zijn 2,5 uur lang, zullen gehouden worden tussen 7:00 en 12:00 uur met een intensiteit van één tot twee keer per week. De sessies vinden plaats in het Agrotechnion (Bomenweg 4, Wageningen).

-5-

Studie Procedure: Screening Om te bepalen of u voldoet aan de criteria voor deze studie wordt u gescreend. Dit zal gebeuren door het invullen van een vragenlijst met algemene vragen en medische vragen. Hierbij vragen wij ook naar etniciteit omdat er mogelijk verschillen zijn in de glycemische index bij mensen van verschillende afkomst. Verder meten wij uw lengte, gewicht, taille omtrek, en bloedglucose gehalte met een vingerprikje. Voor dit bezoek vragen wij u lichte kleding te dragen en nuchter te zijn, dat wil zeggen dat u op de avonden voorafgaand aan de test vanaf 21:00 uur niets meer eet. Water,

Vasten betekent dat u vanaf 21:00u niets eet of drinkt behalve water

suikervrije koffie of thee zijn toegestaan tot 23:00 uur. Het onderzoek zal worden gedaan tijdens een geplande afspraak in het Agrotechnion; de bijeenkomst zal ongeveer 20 minuten in beslag nemen. Studieprocedure: Dag voorafgaand aan een testsessie De deelnemers aan deze studie ondergaan meerdere bloedglucose tests achter elkaar. Aangezien veel factoren kunnen bijdragen tot onnauwkeurigheden bij de test vragen wij u de maaltijd die u nuttigt op de avond voorafgaand aan de eerste sessie steeds te herhalen op de avonden voorafgaande aan de andere sessies. Verder vragen wij u op de avonden voorafgaand aan een test te vasten vanaf 21:00 uur. Water, suikervrije koffie of thee zijn toegestaan tot 23:00 uur. Verder vragen wij u geen alcohol te consumeren of ongebruikelijke, intensieve lichaamsbeweging te hebben op de avonden voorafgaand aan de testsessies. Studieprocedure: Testsessies Voor alle deelnemers zullen er vijf verschillende sessies zijn tijdens deze studie. Deze zullen steeds beginnen tussen 7:00 en 09:30 uur. Na aankomst wordt u gevraagd rustig te gaan zitten. Ongeveer 15 minuten na aankomst zullen wij u een vingerprikje geven om twee druppels

-6-

bloed af te nemen om uw nuchtere glucosegehalte te meten. Hierna krijgt u een suikeroplossing te drinken en een vaste hoeveelheid water. Met tussenpozen van precies 15, 30, 45, 60, 90, en 120 minuten wordt opnieuw twee druppels bloed afgenomen. Na de sessie, krijgt u een ontbijt. Daarna bent u vrij bent om te vertrekken. Tijdens de test vragen wij u te blijven zitten, wij raden u aan muziek, uw laptop, boeken, enzovoort mee te brengen om de tijd te doden tijdens de test. Bloedafname met vingerprikjes Gedurende het onderzoek wordt per ochtend 7 keer twee druppels bloed uit een vinger afgenomen met behulp van een prikpen. Een bloedafname met behulp van een prikpen is een veelgebruikte methode, maar kan voor mensen die dit niet gewend zijn wel vervelend zijn. Om irritatie aan een specifieke vinger te voorkomen prikken we daarom gedurende de ochtend in de verschillende vingers van beide handen. Als gevolg van vingerprikjes kan het zijn dat u kleine wondjes krijgt en misschien last krijgt van duizeligheid. Deelname aan andere onderzoeken Wij vragen u gedurende dit onderzoek niet deel te nemen aan andere studies. Terugtrekken uit de studie Tijdens de studie kunt u op elk moment kiezen zich terug te trekken, om welke reden dan ook. U heeft geen verplichting de reden aan de onderzoekers bekend te maken. Wanneer u besluit uzelf voortijdig terug te trekken uit de studie, wordt u vergoedt op basis van het aantal dagen dat u hebt deelgenomen. Alle gegevens die u bijdraagt aan de studie tot op het moment van uw terugtrekking kunnen voor de resultaten worden gebruikt.

-7-

Privacy Over de LIPS studie is een positief oordeel uitgesproken door de medisch ethische toetsingscommissie van Wageningen Universiteit. Persoonlijke gegevens die worden verzameld in de loop van de studie zullen vertrouwelijk worden behandeld en in publicaties nooit bekend worden gemaakt. Alle onderzoekers die betrokken zijn in deze studie hebben een privacy-overeenkomst voor de te verzamelen gegevens in deze studie ondertekend. Deze studie is geregistreerd bij het College van Bescherming van Persoonsgegevens onder nummer m1379931. Onderzoeksresultaten De resultaten van deze studie ter publicatie aangeboden worden aan een internationaal wetenschappelijk tijdschrift. Daarnaast zullen alle deelnemers een samenvatting van de resultaten ontvangen. Wilt u de resultaten van uw bloedtesten ontvangen, dan kunt u dit aangeven op uw toestemmingsverklaring. Wanneer tijdens de screening blijkt dat u een te hoge bloedsuiker concentratie heeft, wordt u hiervan door ons op de hoogte gesteld. Wij zullen u adviseren een huisarts te raadplegen. Onafhankelijke arts Mocht u vragen hebben over de medische achtergrond van het onderzoek, dan kunt u hiervoor terecht bij Dr. Van Binsbergen, een onafhankelijk arts, die niet betrokken is bij het onderzoek. Dr. Van Binsbergen is te bereiken via de volgende contactinformatie:

Prof. Dr. Van Binsbergen UMC St Radboud Nijmegen,117 HAG Postbus 9101 6500 HB Nijmegen Telefoon: 0181 – 412155 Email: [email protected]

-8-

Verzekering Het huidige onderzoek is een voedingsonderzoek waarbij u voedingsmiddelen krijgt die in de winkel te koop zijn. Daarom is er geen reden om aan te nemen dat er negatieve bijwerkingen zouden kunnen optreden als gevolg van het consumeren van deze producten. Mocht u echter toch schade ondervinden als gevolg van deelname aan dit onderzoek, dan bent u hiervoor verzekerd via een verzekering die Wageningen Universiteit heeft afgesloten conform de Wet Medischwetenschappelijk Onderzoek met Mensen. U kunt bij de verzekeraar rechtstreeks een claim indienen, indien u meent schade te hebben geleden door een aantasting van de gezondheid waarvan op grond van medische kennis kan worden aangetoond dat deze redelijkerwijs het gevolg is van het onderzoek. Het gaat om schade die zich openbaart tijdens of binnen vier jaar na deelname aan het onderzoek.

Meer informatie over de voorwaarden en dekking van de verzekering vindt u in de bijlage van deze brochure. Indien u de volledige polisvoorwaarden in wilt zien, kunt u deze bij het onderzoeksteam opvragen.

Als u nog vragen heeft over de studie of deelname, neem dan contact met ons op. U kunt bellen tijdens normale kantooruren of e-mailen op elk gewenst moment. Contactinformatie Sarah Mount Wageningen Universiteit Tel: +31 317 483033 Email: [email protected]

-9-

Bijlage: Informatie betreffende verzekering voor proefpersonen De opdrachtgever van dit onderzoek (Wageningen Universiteit) heeft conform wat is vereist in de Wet Medisch-wetenschappelijk Onderzoek met Mensen, voor de uitvoering ervan een verzekering voor u afgesloten. Deze verzekering dekt de schade die u zou kunnen lijden door een aantasting van de gezondheid welke is veroorzaakt door het onderzoek. Het gaat om schade die zich openbaart tijdens of binnen vier jaar na deelname aan het onderzoek. Uitsluitingen De verzekering dekt niet: • De schade die is ontstaan door aantasting van de gezondheid die vooraf het zeker of nagenoeg zeker te verwachten gevolg is van de in het kader van het onderzoek toegediende middelen en/of stoffen, dan wel de handelingen die in het kader van het onderzoek met het lichaam van de verzekerde plaatsvinden. • De schade die zich bij nakomelingen openbaart als gevolg van een nadelige inwerking van het onderzoek op het genetisch materiaal van de proefpersoon. • De schade die zich ook zou hebben geopenbaard als de verzekerde niet aan het onderzoek zou hebben deelgenomen. • De schade van een proefpersoon die zich niet houdt aan de verplichtingen van de proefpersoon (zie onder). Dekking De verzekering biedt dekking voor een schade tot een maximum bedrag van €450.000,- per proefpersoon, met een maximum € 3.500.000,- per onderzoek. Hierbij geldt een maximum van €5.000.000,- voor al het onderzoek van het Wageningen Universiteit per verzekeringsjaar. Verplichtingen van de proefpersoon De proefpersoon dient: • zich te houden aan de instructies en/of voorschriften van de met de uitvoering van het onderzoek belaste personen; • zich, zodra hij vermoedt dat een aantasting van zijn gezondheid het gevolg is van het onderzoek, direct onder behandeling van een arts te stellen en al het mogelijke te doen om herstel te bevorderen en de verzekeringnemer hiervan onmiddellijk in kennis te stellen; • alle door verzekeraar nodig geoordeelde gegevens aan hem te verstrekken die voor de vaststelling van de mate van de aantasting van de gezondheid van belang kunnen zijn. Als u van mening bent dat u door het onderzoek schade door aantasting van uw gezondheid hebt opgelopen, adviseren wij u zo snel mogelijk contact op te nemen met de hieronder genoemde verzekeraar. Gerling Konzern Allgemeine Versicherungs AG, direktie voor Nederland Herengracht 520 1017 CC Amsterdam Tel: 020-52 49 212 Verzekeringnemer: Wageningen Universiteit.