India Studie verwezenlijkt ter gelegenheid van de gezamenlijke economische zending onder het voorzitterschap van Z.K.H. Prins Filip
van 20 tot 27 maart 2010
1
Voorwoord De Belgische economische zending naar India in maart 2010, vindt plaats in een economische context die nog steeds gebukt gaat onder de financiële wereldcrisis. India, dat wordt voortgestuwd door een sterke binnenlandse vraag, biedt in vergelijking met heel wat Westerse economieën goed weerstand tegen de wereldwijde financiële crisis. Het land slaagt er zelfs in om relatief ongeschonden uit deze moeilijke periode te komen. Voor 2009 kan het zelfs een groeipercentage van meer dan 6 % voorleggen. Niemand twijfelt er dan ook aan dat deze uitzonderlijke prestatie mooie zakelijke opportuniteiten biedt. Een economisch partnerschap tussen beide landen kan niet anders dan gunstig uitvallen. India is immers een sterk groeiende markt die nood heeft aan spitstechnologie en producten die aan de steeds groter wordende vraag op de binnenlandse markt kunnen beantwoorden. In België zorgt de verzadigde markt ervoor dat de economische actoren hun expertise en kennis voor de export gaan aanbieden. De afgelopen jaren is de toestand veeleer ongunstig uitgevallen voor België, een land dat zich altijd al op de naaste buurlanden heeft gefocust. De sterke weerstand van de Indiase economie tegen de huidige crisis biedt heel wat mogelijkheden voor de buitenlandse handel. De uitbouw van bilaterale handelsbetrekkingen heeft door de jaren heen geleid tot een solide relatie tussen beide naties. Toch blijft dit alles beperkt tot slechts enkele sectoren. Er blijven talloze synergieën die nog verder kunnen worden geëxploiteerd, met name op het vlak van infrastructuur, energie, spitstechnologie, de voedingsmiddelenindustrie, farmaceutica … India en België delen bovendien een aantal gemeenschappelijke waarden: democratische ingesteldheid, durf, ondernemingszin en de zin voor initiatief vormen basiselementen voor een duurzaam partnerschap. Dit rapport vormt de eerste stap van onze zending naar India. Het doel is om onze Belgische ondernemingen een actueel beeld te geven van de Indiase economie en de sectoren die mogelijkheden bieden. Samen met zijn gewestelijke partners, Brussels Export, Flanders Investment and Trade en het Agence Wallonne à l’Exportation, hoopt het Agentschap voor Buitenlandse Handel dat de verwachtingen van zowel de private als openbare klanten in India een concrete invulling zullen krijgen in de vorm van commerciële contracten. Met de steun van de regionale teams, de economische attachés en handelsattachés zullen we alles in het werk stellen om van deze zending een succes te maken. We hopen dat deze studie u reeds een veelbelovend voorsmaakje geeft van onze volgende zending.
Fabienne L'Hoost Adjunct-Directeur-generaal
Marc Bogaerts Directeur-generaal
2
Executive summary Vanaf zijn onafhankelijkheid in 1947 tot aan het begin van de jaren 1990 hanteerde India een socialistisch en planmatig getint model. In de jaren ‘90 kwamen de hervormingen echter in een stroomversnelling terecht. De sleutelwoorden tijdens deze periode waren “privatisering”, “deregulering” en “liberalisering”. De hervormingen die werden doorgevoerd, verliepen stapsgewijs. Zo verzekerde het land zich van een gestage groei die echter heel wat beperkter was dan in China. India, dat wordt voortgestuwd door een jonge en dynamische bevolking, heeft echter het imago van een rijk land met een overwegend arme bevolking. De demografische opbouw vormt zowel een troef als een uitdaging. Het land beschikt immers over een groot potentieel aan bekwame mensen, wat gunstig is voor de economische groei. De bevolkingsaanwas leidt er echter ook toe dat de beschikbare infrastructuur en het huidige energieaanbod niet meer kunnen beantwoorden aan de binnenlandse vraag, dat één van de kernelementen voor de ontwikkeling van het land is. Sinds midden jaren 1980 zijn de diensten in steeds grotere mate beginnen bij te dragen tot de groei. India is wereldwijd dan ook een van de leiders geworden op het vlak van outsourcing, met name in de informaticasector. De Indiase economie is nog relatief weinig gericht op de wereldeconomie. Buitenlandse handel vertegenwoordigt slechts 24% van het B.N.P. (t.o.v. meer dan 40 % voor China). De mogelijkheden zijn er dus navenant, ook al neemt de diamantsector tot vandaag het grootste deel van de bilaterale handelsbetrekkingen tussen India en België voor zijn rekening.
3
De sectorale analyse in deze studie richt zich tot de sectoren waarin de handelsmogelijkheden talrijk zijn. Hoewel de infrastructuur en de energiebevoorrading het zwaktepunt van het land vormen, liggen net daar de kiemen voor succesvolle partnerschappen. De internationale investeerders tonen immers meer dan gewone belangstelling voor de uitbouw van communicatienetwerken en een toereikende energiebevoorrading, onder meer op het vlak van alternatieve energiebronnen. De bedragen die hiermee gemoeid gaan, lopen in de honderden miljarden USD. Bijna alle bedrijven in deze sector waren voorheen onder controle van de overheid, maar de Indiase regering koos ervoor om de privésector toegang te verschaffen tot de financiering en het beheer ervan. Op die manier werd er bijvoorbeeld aanzienlijke vooruitgang geboekt op de markt van de mobiele telefonie, een van de meest dynamische sectoren ter wereld. De Belgische expertise en kennis zullen zeer welkom zijn in de informaticasector, de automobielsector, de voedingsmiddelenindustrie, de audiovisuele sector en de farmaceutische sector. De omvang van de Indiase markt en de opkomst van een steeds rijkere middenklasse zouden de buitenlandse partners moeten aantrekken. De huidige economische crisis biedt voor veel domeinen kansen om de complementariteit tussen beide landen verder uit te diepen.
4
Inhoud Voorwoord Executive Summary 1
Algemene gegevens
2
Economische gegevens
6 s8
2.1. Kernindicatoren
9
2.1.1. B.N.P. 2008, in miljard USD
9
2.1.2. Groei van het B.N.P.
9
2.1.3. Sectorale samenstelling van het B.N.P.
12
2.1.4. Koopkracht
14
2.1.5. Inflatie
15
2.2. Buitenlandse handel
16
2.2.1. Handelsbetrekkingen op wereldvlak
16
2.2.2. Bilaterale handelsbetrekkingen
20
2.2.3. Risicobeoordeling door Delcredere
23
2.3. Directe buitenlandse investeringen
24
2.3.1. Algemeen
24
2.3.2. Grootste investeringslanden in India, 1991-2008
25
2.3.3. Voorkeursectoren, 2004-2008
25
2.3.4. Voornaamste begunstigde regio’s
25
2.3.5. Multinationale ondernemingen
25
5
3
Sectorale benadering1
26
4
Recente 'succesverhalen'
50
3.1. Infrastructuur
27
5
Etiquette
56
6
Nuttige adressen
60
3.1.1. Wegen
28
3.1.2. Spoor
29
3.1.3. Havens
30
3.1.4. Luchthavens
31
3.2. Energie en hernieuwbare energiebronnen
33
3.2.1. Elektriciteit
35
3.2.2. Steenkool, aardolie, gas
36
3.2.3. Kernenergie
37
3.2.4. Waterkracht
37
3.2.5. Windenergie
38
3.2.6. Zonne-energie
38
3.3. I.C.T.
39
3.3.1. Hardware, software en diensten
39
3.3.2. Telecommunicatie
42
3.4. Automobielsector
44
3.5. Voedingsmiddelenindustrie
47
3.6. Audiovisuele sector en filmindustrie
49
7
6.1.
België
61
6.2.
India
61
6.3.
Interessante websites
62
6.3.1. Officiële instanties
62
6.3.2. Offerteaanvragen
63
6.3.3. Kamers van Koophandel
63
Bronnen
64
6
1
Algemene gegevens
7
1. Algemene gegevens
India is de grootste democratie ter wereld
Bevolking: 1,13 miljard (midden 2007), bijna 18 % van de wereldbevolking
Levensverwachting: 69 jaar - België: 80 jaar
Kindersterfte: 32/1000 - China: 21/1000 - Frankrijk: 4/1000
Analfabetiseringsgraad in 2007: 39 % op volwassen leeftijd - in China: 9 %
Oppervlakte: 3,2 miljoen km2, d.w.z. meer dan 100 maal België en een 7e plaats op de wereldranglijst
57% landbouwoppervlakte, 26% bosoppervlakte en 27 agglomeraties met meer dan 1 miljoen inwoners, waaronder als belangrijkste: - Mumbai: 20 miljoen inwoners, tweemaal de bevolking van België en de 5e grootste stad ter wereld wat het aantal inwoners betreft; - New Delhi: 18 miljoen en 8e stad ter wereld; - Kolkata: 15 miljoen en de 14e stad ter wereld; - Chennai: 7 miljoen; - Bangalore: 6,25 miljoen; - Hyderabad: 6,1 miljoen.
Hoofdstad: New Delhi
De Indiase Unie bestaat uit 28 deelstaten en 7 unieterritoria
Talen: het Hindi is de nationale taal en de voornaamste taal voor 30 % van de bevolking. Er zijn 17 andere officieel erkende talen. Het Engels is gangbaar in zakenkringen en wordt ook gebruikt als tweede landstaal.
Religies: - Hindoeïsme: 80,5 % van de bevolking; - Islam: 13,4 %; - Christendom: 2,3 %.
Klimaat: - Moesson; - Zeer warm in de zomer en droog in de winter.
Reliëf: - Gangesvlakte: het dichtstbevolkt en het meest vruchtbaar; - Noorden: de bergketens van de Himalaya ; - Noordwesten: woestijngebieden; - Deccan-plateau.
Natuurlijke hulpbronnen: steenkool, ijzer, aardolie, gas, mangaan, diamant en andere mineralen
Munt: de Indiase roepie (ISO-code: INR) - Gemiddelde koers EUR/INR, sinds 07/12/2009: 69,30,
Belastingjaar: 01/04 g 31/03,
Internationaal landennummer: + 91,
Tijdzone: GMT + 5:30.
8
2
Economische gegevens
9
2. Economische gegevens 2.1. Kernindicatoren 2.1.1. B.N.P. 2008, in miljard USD In 2008 was India op wereldschaal de 12e economie, in termen van B.N.P. uitgedrukt in koersen op de wisselmarkt en de 4e op basis van het B.N.P. uitgedrukt in koopkrachtpariteit.
2.1.2. Groei van het B.N.P. Tussen 2003 en 2008 groeide het B.N.P. van India met gemiddeld 8,8 %, een cijfer dat heel wat hoger ligt dan het gemiddelde op wereldvlak.
Reële en geraamde groeipercentages B.N.P, in %,
9.7
10
9,2
9.1 8.1
7.8
8 6.1
6 3,6
4
4
8
8
6.5
5.8
3.8 2.3
1.7
2
2.3
3
2.8
3
0 2005
2006
2007
2008
2009
2010
2011
2012
2013
2014
-2 -2.5
-4
Bron: Economist Intelligence Unit – http://www.eiu.com
India
Wereld
Die groei kan worden verklaard door de volgende factoren: 1400toenemende De
consumptie bij gezinnen die wordt ondersteund door: 1184
1202
1220
1166Elk jaar groeit de Indiase bevolking met 18 miljoen mensen, 1148 -1200 Een aanzienlijke bevolkingsaangroei. 1111 1129 d.w.z. zoveel als de Australische bevolking. In een eeuw tijd verviervoudigde het bevolkings1000 aantal. Op wereldschaal is India het land met de meeste inwoners, na China. Het herbergt meer dan 20% van de wereldbevolking. India is ook de enige grote wereldeconomie waarin 800 de arbeidsgeschikte bevolking zal stijgen. Een dergelijke demografische structuur vormt een krachtige factor voor een dynamische economie. 600
400 200 0
10.6
2006
350
10.6
2007
10.6
2008
10.6
2009
10.6
2010
10.6
2011
10.7
2012
9.7
10
9,2
9.1
6.1
6 4
3,6
4
10
8.1
7.8
8
8
8
6.5
5.8
3.8 2.3
1.7
2
3
2.8
2.3
3
0 2005
2006
2007
2008
2009
2010
2011
2012
2013
2014
-2 -2.5
-4
Bevolkingsaantal, in miljoenen inwoners Reëel en geraamd 1400 1200
1111
1148
1129
1220
1202
1184
1166
1000 800 600 400 200 10.6
0
2006
10.6
2007
10.6
2008
10.6
10.6
2009
2010
10.6
10.7
2011
2012
België
Bron: Economist Intelligence Unit – http://www.eiu.com
India
- De toenemende koopkracht van de middenklasse, d.w.z. meer dan 300 miljoen mensen. - Een lage gemiddelde leeftijd: 25 jaar. 70 % van de bevolking is jonger dan 36 jaar. 350 300
Toename van de koopkrachtpariteit van de middenklasse (d.w.z. meer dan 300 miljoen personen)
250 200
Bevolkingsgroei
150
Gemiddelde leeftijd van de bevolking
100 50 0 2005
2006
2007
2008
Consumptie door de gezinnen 2009
2010
2011
2012
2013
De consumptie door de gezinnen neemt een groot deel van het Indiase B.N.P. voor haar rekening: meer dan 56 % in 2008. Vermits de Indiase economie sterk afhankelijk is van de binnenlandse vraag, had die economie, in vergelijking met andere landen, minder te lijden onder de economische en financiële crisis. De consumptie door de gezinnen speelde een bepalende rol voor de economische stabiliteit van het land.
De tweede verklaring voor de groei van het B.N.P. is de omvang van de overheidsuitgaven. De Indiase regering is er zich terdege van bewust dat het land zich verder zal ontwikkelen via de renovatie en uitbreiding van de bestaande infrastructuurelementen. In de overheidsuitgaven wordt dan ook niet gesnoeid. Aangezien het land geconfronteerd wordt met een aanzienlijk energiedeficit maakt de overheid aanzienlijke budgetten vrij om iets aan die toestand te doen (zie sectie 3.2 Energie en hernieuwbare energiebronnen).
1400 1200
1111
1148
1129
1166
1220
1202
1184
1000 800 600
11
400 200 0
10.6
2006
10.6
2007
10.6
2008
10.6
2009
10.6
2010
10.6
2011
10.7
2012
Reële en geraamde overheidsuitgaven, in milijarden USD
350 300 250 200 150 100 50 0 2005
2006
2007
2008
2009
2010
2011
2012
2013
Bron: Economist Intelligence Unit – http://www.eiu.com
De investeringen vanuit de privésector worden ondersteund door zowel het liberale beleid van de regering (deregulering en een gunstig fiscaal regime) als door een sterke traditie van ondernemerschap. Voor de begrotingsjaren 2007/2008 en 2008/2009 was er een stijging van respectievelijk 8,2% en 6,0%. meer de Wereldbank, de Aziatische Ontwikkelingsbank, de Japanse Ontwikkelingsbank en de Europese Unie verlenen hun steun aan projecten voor de optimalisering van de infrastructuur en het aanbieden van voldoende energiecapaciteit … De bijdragen van deze instellingen lopen in de tientallen miljarden USD. Het gaat hier om een fundamentele en onontbeerlijke stuwende kracht achter de verdere economische groei.
Onder
Consumptie door de gezinnen
Internationale investeerders
Groei van het B.N.P.
Overheidsuitgaven
Privéinvesteringen
12
2.1.3. Sectorale samenstelling van het B.N.P. Sectorale samenstelling van het Indiase B.N.P., in %
17.6
Evolutie van de sectorale componenten van het B.N.P., in %
17.6
0.8
0.8
0.6
0.6
0.4
0.4
0.2
29 53.4
10.6
Diensten
4500
4000
4000
Diensten 3500
0.7 0.7
0.7 0.6
0.6
00
00
0.1 0
0.1 0.1
0.1
-0.6
-0.6 -0.7
-0.7 -0.8
-0.7 -0.8
0 2010c 2010c 2011c 2011c 2012c 2012c 2013c 2013c 2014c 2014c -0.2 -0.2
29
53.4
-0.4
-0.4
-0.6
-0.6
-0.8
-0.8
-1.0
-1.0
Industrie
-0.9
-0.7
-0.9
Diensten
Landbouw
Industrie
Bron: Economist Intelligence Unit http://www.eiu.com
Bron: Economist Intelligence Unit 5000 5000 http://www.eiu.com
4500
0.7 0.7
0.2 0
0
10.6
Landbouw
0.7
3500
De dienstensector vertegenwoordigt meer dan de helft van het Indiase B.N.P. Het is ook de sector 3000 3000 waarin de komende jaren de sterkste groei zal plaatsvinden. Bijgevolg zal het belang ervan in de 2500 2500 sectorale componenten in de toekomst nog groter worden. 2000
2000
1500
1500
1000
1000
De voornaamste factoren die bijdragen tot het succes van deze sector zijn:
de hooggekwalificeerde arbeidskrachten;
de lage arbeidskosten;
het concurrentievermogen; 0 0
het dynamische 2005ondernemerschap; 2006 2006 2007 2007 2008 2005
de managementtalenten.
500
500
2009 2008
2010 2009
2011 2010
2012 2011
2013 2012
2014 2013
2014
Om die redenen is India wereldwijd één van de voornaamste centra voor outsourcing geworden, met name op het vlak van I.C.T. 12 Er dreigt evenwel12 oververhitting op te treden, vooral in de informaticasector waar het personeelsver10.2 10.2 loop schommelt tussen 30 en 50% (gewoonlijk is 8% de drempel die niet mag worden overschreden). 10op de Dit zorgt voor druk 10lonen die jaarlijks met 15 tot 20% kunnen 9stijgen.9 Deze loonstijgingen gaan ten koste van de competitiviteit (met name t.o.v.8.3 van de 8.3andere Aziatische landen en de landen in Oost-Europa). De sector wordt dan ook geconfronteerd met een steeds groter wordend gebrek aan 8 8 bekwaam personeel. 6.4 6.4 6
6
4
4 4.2
2
2
6.2
4.2
6.2
5.7
5.7
5.2
5.2
13
Industrie De komende jaren zou de industrie moeten blijven groeien. De elementen die daartoe moeten bijdragen zijn:
de voortzetting van de deregulering;
een betere infrastructuur voor transport en energie;
een stijging van de productiviteit, ondersteund door een beleid van lage rentevoeten en gematigde loonkosten;
het voldoen aan een aanhoudende binnenlandse vraag;
de stijgende privé- en overheidsinvesteringen.
Landbouw De landbouwsector vertegenwoordigt slechts 17,6% van het B.N.P., maar stelt bijna 60% van de Indiase bevolking tewerk. In de loop der jaren is de bijdrage van de landbouw aan het B.N.P. afgenomen, ten voordele van de dienstensector maar niet van de industrie. De ongeschoolde arbeidskrachten afkomstig uit de landbouwsector komen meer terecht in de industrie dan in de dienstensector. Hinderpalen voor een snellere ontwikkeling zijn:
Zeer ontoereikende irrigatiecapaciteiten (minder dan een derde van de gronden wordt geïrrigeerd), waardoor de teelten te afhankelijk zijn van externe oncontroleerbare factoren zoals de moesson. Die moesson zorgt voor ongeveer 80 % van de jaarlijkse neerslag. In 2009 viel er historisch weinig regen (juni 2009 was de droogste sinds 80 jaar). Zowel de zomer- als de winteroogst ondervindt hiervan de gevolgen. De prijzen stijgen, de inflatoire spanningen zijn voelbaar en de dreiging van een restrictief monetair beleid doemt dus op.
De geringe mechaniseringsgraad van de exploitaties, met een middelmatige productiviteit tot gevolg.
Een verouderde transportinfrastructuur die nadelig is voor de ontwikkeling van de voedingsmiddelenindustrie, die gebruik maakt van de grondstoffen uit de landbouw. Slechts 2% van de totale landbouwproductie wordt door private of coöperatieve bedrijven verwerkt.
De versnippering van de gronden.
Analisten zijn van mening dat India beschikt over een landbouwpotentieel dat nog in grote mate onontgonnen blijft. India is de grootste producent ter wereld van melk, jute en thee en de tweede leverancier van rijst, graan, fruit, groenten, koffie, suiker en tabak (zie sectie 3.5 Voedingsmiddelenindustrie).
0.8
0.7
0.7
0
0
0
2010c
2011c
0.7
0.6
0.6
17.6
14
0.4 0.2 0
29
-0.2
53.4
10.6
2012c
0.1
0.1
2013c
2014c
-0.4 -0.6
-0.6
-0.7
-0.8
2.1.4. Koopkracht
-0.8
-0.7
-0.9
-1.0 B.N.P. per capita, in koopkrachtpariteit (USD), Reëel en geraamd
5000 4500 4000 3500 3000 2500 2000 1500 1000 500 0 2005
2006
2007
2008
2009
2010
2011
2012
2013
2014
B.N.P. per capita
Bron: Economist Intelligence Unit – http://www.eiu.com
12
Op dit gebied hinkt India sterk achterop en staat het10.2 ver achter China (USD 6.150) en Brazilië (USD 10.340/per capita). Volgens dit criterium staat India net boven subsaharisch Afrika. 10 9
8.3 een rijk land met een overwegend arme bevolking. India heeft dan ook het paradoxale imago van
8
Ongeveer 25% van de bevolking leeft onder de armoedegrens en beschikt over minder dan 6.4 USD 1 per dag om te overleven. 6
6.2
40 % van de kinderen is ondervoed. De sterke bevolkingstoename 5.7 in combinatie met de gebrek5.2 kige infrastructuur verklaart ten dele de armoede waarmee een groot deel van de bevolking wordt 4 4.2 geconfronteerd. De opeenvolgende pogingen vanwege de overheid om het aantal geboortes te beperken zijn tot nog toe mislukt. Momenteel loopt er een sterilisatieprogramma dat omgerekend EUR 80 biedt 2aan ieder koppel dat zich laat steriliseren. Het succes van dit programma is echter zeer matig. Redenen hiervoor zijn de traditionele opvatting waarbij een kind als een goddelijk geschenk wordt beschouwd, maar ook de economische realiteit waarin een kind gezien wordt als een bijko0 mende bron van inkomsten. Aangezien een democratie het, in 2012 tegenstelling tot China, 2005 2006 2007 India 2008 2009 2010is, kan 2011 geen geboortebeperking opleggen. Het tracht de koppels er dan ook toe aan te zetten om de omvang van hun gezin op vrijwillige basis te beperken. Wat het beschikbare inkomen betreft, is er een groot verschil tussen de steden en het platteland. Het gevolg hiervan is een massale plattelandsvlucht. De steden zijn niet in staat om deze toestroom op te vangen. In de sloppenwijken zou dan ook meer dan een derde van de stedelijke bevolking wonen. Eén van de grootste uitdagingen van het land zal er dan ook in bestaan om de economische groei, met name geografisch, te verspreiden. Dat zal enkel kunnen via het ontsluiten van het platteland en een beheerste verstedelijking.
0.8
0.7
0.7
0.7
0.6
0.6
17.6
0.4 0.2 0
0
2010c
2011c
0
29
-0.2
53.4
10.6
0.1
0.1
0
2012c
2013c
2014c
-0.4 -0.6
-0.6
-0.7
-0.8
-0.7
De verschillen tussen de verschillende bevolkingsgroepen onderling zijn groot in India. -0.8 De volgende voorbeelden tonen dit aan: -0.9 -1.0
e rijkste 10% draagt bij tot meer dan een derde van de totale consumptie-uitgaven van de d gezinnen;
bijna 40 % van de inwoners is analfabeet en het aantal universiteitsstudenten ligt zesmaal hoger
5000 dan in China. De politieke oppositie verwijt de regering daarom de voorkeur te geven aan “een 4500
elitaire opvoeding ten koste van een basisopvoeding” (Smita Gupta).
De herverkiezing van de centrumlinkse Congrespartij staat garant voor een voortzetting van het beleid tegen armoede waarmee in 2004 van start werd gegaan. De volgende maatregelen 3500 kunnen hierbij aangestipt worden: het recht op informatie met het oog op meer transparantie en een programma voor het creëren van jobs op het platteland, waarbij 100 dagen lang een inkomen 3000 gewaarborgd wordt. Het vertrek van Sonia Gandhi uit het nationale adviesorgaan en het verdwijnen 2500 van de communisten uit de heersende coalitie wakkeren echter de vrees aan dat dit beleid inzake armoedebestrijding mogelijk op een zijspoor zou raken. 2000 4000
1500 Het groeipercentage van het B.N.P. per inwoner ligt heel wat hoger dan dat van de bevolking. Het
evolueerde van nauwelijks iets meer dan 1% tijdens de eerste drie decennia na de onafhankelijkheid 1000
tot ongeveer 6% vandaag. Het geeft aan dat de toenemende economische groei in absolute termen 500minder armoede heeft geleid. Toch moet er nog een lange weg worden afgelegd. tot 0
2.1.5. Inflatie 2005
2006
2007
2008
2009
2010
2011
2012
2013
2014
Inflatie, Reëel en geraamd, in % 12 10.2
10
9
8.3
8 6.4
6 4
6.2
5.7
5.2
4.2
2 0 2005
2006
2007
2008
2009
Bron: Economist Intelligence Unit – http://www.eiu.com
2010
2011
2012
Evolutie van de consumptieprijzen
15
16
De inflatie kent een een sterke opmars. Ze is het resultaat van een slechte moesson (zie sectie 2.1.3. Sectorale samenstelling van het B.N.P.) en de hoge grondstofprijzen op wereldvlak. Grondstoffen, energie en voeding vertegenwoordigen 40 tot 70% van de totale inflatie. Dit zijn dus componenten waaraan de Indiase centrale bank de nodige aandacht moet besteden. Door de druk van de inflatie zal de “Reserve Bank of India” dan ook een strenger monetair beleid moeten voeren. Voor het begin van 2010 worden stijgende cijfers verwacht. Het zullen echter de privé-investeringen zijn die als eerste zullen lijden onder deze maatregel in combinatie met een groeivertraging in de kredieten aan de privésector. Voor de andere 3 BRIC-landen is de geraamde inflatiegraad voor 2009: - Brazilië: 4.9 %, - Rusland: 11.7 %, - China: - 0.8 %.
2.2. Buitenlandse handel 2.2.1. Handelsbetrekkingen op wereldvlak Reële en geraamde handelsbetrekkingen van India, in miljarden USD
700 600 500 400 300 200 100 0 -100 -200
2005
2006
2007
2008
Uitvoer van goederen en diensten
2009
2010
2011
2012
2013
Invoer van goederen en diensten
2014
Handelsbalans
Bron: Economist Intelligence Unit – http://www.eiu.com
102.2
123.0
149.3
187.9
71.2
87.8
103.0
158.3
170.6
188.2
216.7
252.1
294.0
95.6
112.4
127.9
149.6
180.2
216.8
De stijgende invoer- en uitvoervolumes geven aan dat India sinds 1991 openstaat voor externe 100% handelsbetrekkingen (met uitzondering van de daling in 2008-2009 als gevolg van de crisis). 90% De gestegen verkoop- en aankoopcijfers, liggen boven het gemiddelde op wereldvlak. De achterstand blijft echter aanzienlijk: de uitvoer van goederen en diensten vertegenwoordigt immers slechts80% 24% van het B.N.P., ongeveer de helft minder dan in de andere Aziatische groeilanden. 70% 60% 50% 40% 30%
52.5
700
17
600 500 400 300 200 100 0 de diensten een belangrijk aandeel in het B.N.P. voor hun rekening nemen (meer dan Aangezien 53 %-100 - zie sectie 2.1.3. Sectorale samenstelling van het B.N.P.) is het belangrijk een onderscheid te maken tussen die sector en de goederensector om zo een representatief beeld te krijgen van de -200 internationale handelsbetrekkingen. 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014
Uitvoer Aandeel van goederen en diensten in de uitvoer
100%
102.2
123.0
149.3
187.9
71.2
87.8
103.0
2006
2007
2008
158.3
170.6
188.2
216.7
252.1
294.0
95.6
112.4
127.9
149.6
180.2
216.8
2009
2010
2011
2012
2013
2014
90% 80% 70% 60% 50% 40% 30%
52.5
20% 10% 0% 2005
Uitvoer van goederen
Uitvoer van diensten
Bron: Economist Intelligence Unit – http://www.eiu.com
100%
149.4
185.0
231.5
315.1
240.7
264.7
303.6
359.3
424.0
519.3
De uitvoer stijgt gestager dan het geval is op wereldvlak. 90%
In de loop der jaren is de dienstensector, wat de uitvoer betreft, een steeds belangrijkere plaats 80% gaan innemen, zowel op het vlak van volume als in groeicijfers. 70%
Diensten 60%
In 2006 vertegenwoordigden de diensten 36% van de totale uitvoer, terwijl ze 10 jaar eerder voor slechts 16% instonden. 50% India is een belangrijk centrum voor outsourcing geworden: 40%
De “backoffice”-activiteiten ontwikkelen zich razendsnel, met name voor de volgende 30% domeinen: banken, verzekeringen, kredietkaarten, juridisch advies, onkostennota’s, callcenters, digitalisering, … 20% 56.9 van 63.9software 40.2 71.0 zijn 49.2 48.0 De informaticadienstverlening en de ontwikkeling in volle expansie. De VS zijn de 77.7 84.9 32.5 53.4 10% voornaamste klant van deze sector. Ook de Europese Unie zou haar invoer van diensten moeten zien0% toenemen (zie sectie 3.3 I.C.T.).
2005
2006
2007
2008
2009
2010
2011
2012
2013
2014
700 600 500 400 300 200 100
18
0 -100 -200
2005
2006
2007
2008
2009
2010
2011
2012
2013
2014
Goederen 102.2 123.0 149.3 187.9 158.3 170.6 In 2008 waren de voornaamste klanten van India:
100%
188.2
216.7
de Verenigde Staten, d.i. 12,2 % van de Indiase export;
China, met 10,4 % van de totale verkoopcijfers;
de Verenigde Arabische Emiraten, met 8,4 % van de uitvoer;
70% Singapore, dat 4,1% vertegenwoordigde.
252.1
294.0
90% 80%
60% De Aziatische markten (met name China) vertegenwoordigen een steeds groter aandeel in de Indiase export. 50%
De volgende sectoren staan bovenaan de lijst van naar India uitgevoerde producten: 40%
engineeringsgoederen:87.8 23 %; 30%
52.5
71.2
103.0
aardolieproducten: 15.6 %;
edelstenen en juwelen: 12.4 %;
10% en werken: 11.9 %. textiel
95.6
112.4
127.9
149.6
180.2
216.8
2009
2010
2011
2012
2013
2014
20%
0%
Invoer
2005
2006
2007
2008
Aandeel van goederen en diensten in de invoer
100%
149.4
185.0
231.5
32.5
40.2
48.0
2005
2006
2007
315.1
240.7
264.7
303.6
359.3
424.0
519.3
49.2
56.9
63.9
71.0
77.7
84.9
2009
2010
2011
2012
2013
2014
90% 80% 70% 60% 50% 40% 30% 20% 10%
53.4
0% 2008
Invoer van diensten
Invoer van goederen
Bron: Economist Intelligence Unit – http://www.eiu.com
19
Van 2005 tot 2008 verdubbelde het volume van de Indiase invoer. Deze import moet inspelen op de snel groeiende privéconsumptie enerzijds en de bloeiende industrie anderzijds. In de toekomst zouden de diensten proportioneel gezien een minder belangrijke plaats moeten gaan bekleden voor wat betreft de aankopen in het buitenland.
Diensten Er zijn heel wat mogelijkheden in de financiële sector en de transportsector. Deze laatste neemt de grootste hap uit de ingevoerde diensten voor zijn rekening. 48% van de Indiërs heeft vandaag toegang tot de financiële diensten (in Sri Lanka is dat 59%, in Duitsland 97%). De Indiase spaarquote is hoog: 35 %. Onder meer ING en KBC hebben vertrouwen in deze markt en zijn er reeds aanwezig, ofwel in een partnerschap, ofwel in eigen naam.
Goederen In 2008 waren China (10,9%), de VS (6,3%), Singapore (4,2%) en Duitsland de voornaamste leveranciers van goederen aan India. In de lijst van buitenlandse aankopen staan de volgende producten bovenaan: aardolie
en aardolieproducten: 33,4%. Dat hoge percentage is veeleer te wijten aan de hoge olieprijzen per vat op de wereldmarkt dan aan een sterk toenemende vraag.
Elektronica: 8,5 %;
Niet-elektrische machines: 8,2 %;
Goud en zilver: 7,5%.
Balans van goederen en diensten Handelsbalans en dienstenbalans, in % en in waarde (miljarden USD)
40%
20.0
29.4
39.4
46.4
46.4
55.6
64.0
78.6
102.5
131.9
-81.7
-94.1
-115.4
-142.6
-225.2
-127.2
-82.4
-171.9
-61.2
2006
2007
2008
2009
2010
2011
2012
2013
2014
20% 0% -20% -40% -60% -47.3
-80% 2005
Handelsbalans
Dienstenbalans
Bron: Economist Intelligence Unit – http://www.eiu.com
20
40%
20.0
29.4
39.4
46.4
46.4
55.6
64.0
78.6
102.5
131.9
Het gecumuleerde totaal van de balansen vertoont reeds jaren een duidelijk deficit, dat nog steeds 20% toeneemt. Het openstellen van de Indiase markt en de nationale en internationale maatregelen hebben voor een sterke toename gezorgd in zowel de aan- als verkoop van goederen en diensten 0% in het buitenland. De dienstenbalans vertoont een positief saldo en bevestigt zo de plaats van India onder de voor-20% naamste centra voor outsourcing van informaticadiensten en spitstechnologische dienstverlening. Deze sector zal één van de stuwende krachten achter de economische groei blijven (zie sectie -40% 2.1.3. Sectorale samenstelling van het B.N.P.). -171.9 -225.2 van de aan- en De stijging in de in- en uitvoer van diensten zou groter moeten de evolutie -142.6dan -115.4blijven -94.1 -82.4 -81.7 verkoop -60% van goederen.-61.2 Dat blijkt uit -127.2 hun relatief grotere aandeel in de totale Indiase buitenlandse -47.3 handel.
-80%
De goederenbalans tekort2010 dat de2011 komende nog 2014 in waarde zal toe2005vertoont 2006 een 2007structureel 2008 2009 2012 jaren 2013 nemen. Die indicator wijst, indien dat nog nodig zou zijn, op het enorme potentieel van de Indiase markt.
2.2.2. Bilaterale handelsbetrekkingen Bilaterale handel België-India, in miljoenen EUR 6000 5000 4000 3000 2000 1000 0 2004
2005
Uitvoer van goederen
2006
2007
Invoer van goederen
2008
Handelsbalans
Bron: Economist Intelligence Unit – http://www.eiu.com
Op lange termijn wijst de tendens op nauwere handelsbetrekkingen tussen India en België. In 2008 was er echter zowel voor de uitvoer als voor de handelsbalans een achteruitgang in volume. Tijdens diezelfde periode steeg de invoer dan weer (met meer dan 13%). In december 2009 telden we 1.147 Belgische bedrijven die naar India uitvoerden, terwijl 1.797 ondernemingen belangstelling toonden Machines et appareils : 6.9% voor deze markt. Métaux communs : 6.2% Produits chimiques : 4.1% Plastiques : 2.2% Instruments d’optique : 1.0% Marchandises non-classées : 1.0% Autres : 2.9% Pierres précieuses et métaux précieux :
-20% -40% -60%
-81.7
-94.1
-115.4
-142.6
-225.2
-127.2
-82.4
-171.9
-61.2
2006
2007
2008
2009
2010
2011
2012
2013
2014
-47.3
-80% 2005
21
6000 5000 4000 3000 2000
Uitvoer De diamantsector vertegenwoordigt bijna 80% van de Belgische export naar India. Deze export is dus bijzonder gevoelig voor schommelingen in deze sector (zie onderstaande grafiek). In 2008 kende de diamantmarkt echter de volgende ups en downs:
India werd geconfronteerd met een inkrimping van de markt van kortetermijnkredieten die instaat voor de financiering van de Indiase invoer van diamanten. Het gevolg was een gebrek aan liquide middelen en dus een daling van de vraag. Onlangs nam de Indiase regering een aantal maatregelen om de toegang tot het krediet te vergemakkelijken en te versoepelen. Dit zou de sector op termijn opnieuw dynamischer moeten maken.
Er werden wereldwijd minder juwelen gekocht. De afname van de globale vraag naar het
Om druk uit te oefenen op de diamantproducenten en overproductie tegen te gaan, verbood de “Gems and Jewellery Export Promotion Council” in december de invoer van ruwe diamanten. Ook dit had een negatieve invloed op de uitvoer naar India.
1000 0
2004 eindproduct 2005werd weerspiegeld 2006 in een2007 daling van het2008 totale verhandelde volume.
Sectorale spreiding van de Belgische export naar India
Machines en toestellen: 6.9% Onedele metalen: 6.2% Chemische producten: 4.1% Kunststoffen: 2.2% Optische instrumenten: 1.0% Goederen niet elders gerangschikt: 1.0% Andere: 2.9% Edelstenen en edelmetalen: 75.7%
Bron: Institut des Comptes nationaux – http://www.nbb.be
In 2008 bekleedde India de 10e plaats op de lijst van grootste klanten van België, na Polen, maar voor Zweden. De Belgische leveringen aan India daalden met 7,8% (van EUR 5,4 miljard tot EUR 5,0 miljard). In 2008 nam India 1,5% van de totale Belgische export voor zijn rekening.
22
Invoer Op de lijst van de belangrijkste leveranciers van België bekleedde India in 2008 de 14e plaats, net na Noorwegen, maar voor het Groothertogdom Luxemburg. De Belgische invoer ging er met 13,3 % op vooruit: van EUR 3,3 miljard in 2007 naar EUR 3,8 miljard in 2008. India eigende zich 1,2% van de totale Belgische invoer toe.
Sectorale spreiding van de Belgische invoer uit India
Minerale producten: 7.4% Chemische producten: 7.0%
Textiel: 9.7%
Machines en toestellen: 4.1% Transportmaterieel: 3.4% Dierlijke producten: 1.9% Plantaardige producten: 1.7%
Onedele metalen: 18.2%
Andere: 8.3% Edelstenen en edelmetalen: 38.4%
Bron: Institut des Comptes nationaux – http://www.nbb.be
160
De diamantsector neemt ook het grootste deel van de invoer voor zijn rekening. Dit is representa140 tief voor een handelsschema met invoer en wederuitvoer dat de Indiase overheid willen stimuleren. De sector van de edelstenen en edelmetalen blijft voor India in grote mate verlieslatend. Dit blijkt uit 120 de bilaterale handelsbetrekkingen met ons land. We zagen reeds100 dat de invoer globaal genomen met meer dan 13% was gestegen. Uit een sectoranalyse blijkt dat die stijging betrekking heeft op bijna alle domeinen, met uitzondering 80 van de “dierlijke producten” waar een daling van meer dan 11% kon worden vastgesteld. Dit cijfer weerspiegelt: 60
het verlies in de voedingsmiddelenindustrie als gevolg van de gebrekkige en ontoereikende 40 transportmogelijkheden voor de producten. De verouderde en gebrekkige infrastructuur is hiervoor een verklaring (zie sectie 3.1. Infrastructuur).
het verdwijnen van de traditionele voedselonafhankelijkheid van het land dat niet meer in staat is 0 aan de binnenlandse vraag te voldoen (zie sectie 3.5. Voedingsmiddelenindustrie).
20
2005
2006
2007
2008
2009
2010
2011
2012
Handelsbalans De handelsbalans vertoont een groot overschot. In 2008 was er wel een daling in het volume, een gevolg van de dalende export en de stijgende import. 2009 was geen goed jaar: in de diamantsector, die zwaar door de crisis werd getroffen, stortte de vraag op wereldvlak in elkaar. Aangezien de bilaterale handel het voornamelijk van deze sector moet hebben, waren de prestaties mager. Gas : 9% Aardolie:
Waterkracht: 2%
Particuliere voertuigen: 16% Bedrijfsvoertuigen: 4%
23
2.2.3. Risicobeoordeling door de Delcredere Uitvoerverrichtingen:
Politieke risico's
Klein
1
2 3 4 5
Commerciële risico's
6 7
Groot
Klein
Groot A
B
C
Met “politieke risico’s” bedoelt men op alle gebeurtenissen in het buitenland die voor de verzekerde of debiteur de aard van overmacht hebben, zoals: oorlogen, revoluties, natuurrampen, deviezentekorten, willekeurige handelingen van de overheid ("beschikkingen van hogerhand"). Met “commerciële risico’s” doelt men op het risico dat voortkomt uit de verslechtering van de financiële toestand van de debiteur die leidt tot diens onvermogen om te betalen. India vertoont dezelfde politieke en commerciële risico’s als België, Duitsland en Nederland. Deze laatste twee laatste landen zijn respectievelijk de 1e en 3e klant van België. Het commerciële risico is dus beter dan dat van Frankrijk, onze tweede exportpartner. MOGELIJKHEDEN EN VOORWAARDEN AANGAANDE DE DEKKING Die dekking kan worden geboden in “open account”, d.w.z. zonder dat een bankgarantie vereist is en dit zonder andere bijzondere voorwaarden.
Produits minéraux : 7.4%
24
Produits chimiques : 7.0%
Textiles : 9.7%
Machines et appareils : 4.1% Matériel de transport : 3.4% Produits du règne animal : 1.9% Produits du règne végétal : 1.7%
Métaux communs : 18.2%
Autres : 8.3% Pierres précieuses investeringen 2.3. Directe buitenlandse et métaux précieux : 38.4%
2.3.1. Algemeen
Directe buitenlandse investeringen in India, in miljarden USD 160 140 120 100 80 60 40 20 0 2005
2006
2007
2008
2009
Bron: Economist Intelligence Unit – http://www.eiu.com
2010
2011
2012
China
India
Na een lichte achteruitgang in 2009 zouden de D.B.I. vanaf 2010 opnieuw in stijgende lijn moeten gaan. Hoewel ze algemeen gezien blijven toenemen, blijven ze ver beneden het niveau van de D.B.I. in China.
Gaz : 9% Reglementair kader
Véhicules particuliers : 16%
Hydro : Bureaucratie 2%
Pétrole : 35%
Véhicules commerciaux : 4%
Infrastructuur Nucléaire : 2% Éolien : 1%
Trois roues : 4%
Solaire : 1% Charbon : 50%
Reglementair kader BinnenlandseDeux vraag roues : Zeer goedkoop 76% geschoold personeel Speciale Economische Zones
Het reglementaire kader werkt zowel remmend als stimulerend voor de D.B.I. in India. Enerzijds werden de volgende maatregelen doorgevoerd:
automatische goedkeuring van de investeringen voor de meeste sectoren. Enkel een melding blijft vereist.
verhoging
van de maximumplafonds voor buitenlandse participaties voor tal van activiteiten.
25
Anderzijds zorgt de bureaucratie voor omslachtigere administratieve procedures (oprichten van een onderneming, afsluiten van contracten, registeren van licenties, ….). In India duren deze procedures gemiddeld tweemaal zo lang als in China. De complexiteit en onduidelijkheid van de reglementeringen aangaande de D.B.I. in India weerspiegelen de druk op het industriële beleid. Het gebrek aan mobiliteit en het energiedeficit vormen helaas grote hinderpalen voor buitenlandse investeringen. De gestaag stijgende binnenlandse vraag zorgt echter voor uitstekende commerciële vooruitzichten en de beschikbaarheid van goedkope geschoolde arbeidskrachten stimuleert de productiviteit. Beide criteria zijn cruciaal bij de keuze van een land. Naast deze twee sleutelfactoren zijn er nog de overheidsmaatregelen die werden genomen om de D.B.I. te stimuleren. Zo werden in 2005 “Speciale Economische Zones”, of “SEZ”, in het leven geroepen om buitenlandse investeerders een kwaliteitsvolle infrastructuur en een aantrekkelijke omgeving aan te kunnen bieden (met name door de administratieve reglementeringen en douaneverplichtingen in te perken en D.B.I. voor alle sectoren voor 100% toe te staan via automatische weg). De ondernemingen genieten ook aanzienlijke fiscale voordelen die aanleiding geven tot besparingen van 15 tot 30% van de productiekosten. Toch zijn er enkele nadelen: duurdere arbeidskrachten dan in de rest van het land en geen mogelijkheid om gebouwen in de zone te herverkopen. Er zijn 3 types: de
geïntegreerde SEZ: allerlei diensten en producten;
sectorale SEZ: de toegestane operaties zijn eigen aan de sector;
SEZ voor opslag en havens, voornamelijk opslagactiviteiten en handelsverrichtingen.
2.3.2. Belangrijkste investeringslanden in India, 1991-2008
Mauritius, voor 46% van het totaal, wat de omvang van de Indiase diaspora aantoont;
De Europese Unie (15 landen): 23%;
De Verenigde Staten: 10%.
2.3.3. Uitverkoren sectoren, 2004-2008 De D.B.I. gaan vooral naar de volgende sectoren:
diensten, voor 25,1% van het totaal;
elektrische uitrustingen, met inbegrip van soft- en hardware: 13,9%;
telecommunicatie: 7,7 %;
huisvesting en vastgoed: 7%.
2.3.4. Voornaamste begunstigde regio’s, 1991-2004
Maharastra: 23.63 %,
Delhi:
13.29 %,
Tamil Nadu: 11.59 %,
Karnataka: 11.16 %.
2.3.5. Multinationale ondernemingen Zijn ook ronkende namen in India: Philips, Alstom, MacDonalds, Sanofi Aventis, Veolia, Lafarge, Suzuki, Volvo, Nokia, Siemens, Ericsson, GDF Suez, Volkswagen, ABB, Pfizer, Novartis, Whirlpool, … Dit is geen volledige lijst.
26
3
Sectorale benadering
27
De meeste economische sectoren kennen een groeipercentage van meer dan 10%. Enkel de landbouw lijkt achterop te hinken. Maar zelfs in die sector was er in 2009 een stijging van 2% op jaarbasis. Sommige sectoren worden in aanzienlijke mate ondersteund via zowel nationale als internationale overheidsuitgaven (Wereldbank, Aziatische Ontwikkelingsbank, Japanse Ontwikkelingsbank, Europese Unie, …). We zullen hier met name de volgende sectoren van naderbij bekijken:
Infrastructuur;
De energiesector in het algemeen en de sector van de hernieuwbare energiebronnen in het bijzonder;
De telecomsector;
ICT;
De automobielsector;
De voedingsmiddelenindustrie;
De audiovisuele sector en de filmindustrie.
3.1. Infrastructuur Met “infrastructuur” bedoelen we het wegennet, de spoorwegen, de haveninfrastructuur en de luchthavens. Deze netwerken zijn in grote mate ontoereikend om aan de huidige vraag te beantwoorden. “Verzadigd” en “verouderd” zijn hier de kernwoorden. De situatie verschilt zeer sterk naargelang de geografische ligging. Zo kunnen ook de bepaalde activiteiten ervoor zorgen dat de specifieke toestand in een welbepaalde regio verbetert. Men verwacht bijvoorbeeld dat de “Commonwealth games” in Delhi eind 2010 de ontwikkeling van de hoofdstedelijke infrastructuur zullen versnellen. De risico’s die voortkomen uit deze kritieke toestand zijn dan ook navenant: een vertraging van de groei en het isolement van de landelijke gebieden. De bevolkingstoename, de stijging van het B.N.P. en van de industriële activiteiten zijn allemaal argumenten voor een modernere, uitgebreidere en veiligere infrastructuur op korte termijn. De ontwikkeling van het land hangt ervan af. Omdat men zich ervan bewust is dat een optimalisering van het communicatienetwerk een voorwaarde is voor de economische groei van het land, hebben de regering en de internationale investeerders uitgebreide ontwikkelingsprogramma’s opgezet. Men verwacht dat de bestede bedragen voor de periode 2007-2012 zullen oplopen tot meer dan USD 500 miljard (XIe vijfjarenplan voor ontwikkeling). De overheid doet ook een beroep op de privésector om iets aan de huidige tekortkomingen te doen. Er kwam onder meer een administratieve vereenvoudiging voor participaties in firma’s met Indisch kapitaal. Die maatregel zorgt er, in combinatie met bijzondere fiscale voordelen, voor dat de toegang tot de markt makkelijker wordt. Deze feitelijke toestand biedt mooie commerciële vooruitzichten die hieronder zullen worden geanalyseerd.
28
3.1.1. Wegen ENKELE CIjFERS:
Meer dan 3,3 miljoen kilometer aan wegen, d.w.z. het tweede grootste wegennet ter wereld
55% van het wegennet is verhard
90% van de wegen is in slechte staat
Jaarlijks verlies aan bederfbare verbruiksgoederen als gevolg van de gebrekkige infrastructuur: EUR 160 tot 420 miljoen
70% van de totale vracht gebeurt via de weg
Een
vervijfvoudiging van de vracht tegen 2019
40% van het verkeer gaat over de nationale wegen terwijl die slechts 2% van het wegennet vertegenwoordigen
De Aziatische Ontwikkelingsbank heeft de aanleg van 10.000 kilometer aan wegen tegen 2015 aanbevolen
De Wereldbank schat dat 20 jaar lang jaarlijks USD 3 miljard zou moeten worden uitgegeven om over een behoorlijk wegennet te beschikken.
29
KENMERKEN: Op het platteland komen de gevolgen van het ontoereikende wegennet tot uiting in een isolement van de rurale gebieden en dus een zeer lage productiviteit, zowel in de landbouw als in andere sectoren, alsook een hoge werkloosheidsgraad. In de steden is dan weer een dichtslibbing van de verkeersaders merkbaar. Tussen 1981 en 2001 was er immers bijna een verdubbeling van het aantal inwoners van de 6 dichtstbevolkte steden, terwijl het aantal auto’s in diezelfde periode 7,75 maal toenam. De regering kent de budgetten toe via vijfjarenplannen. Ondertussen loopt het XIe plan. Dit heeft betrekking op de periode 2007-2012. Het omvat investeringen voor meer dan EUR 57 miljard om het wegennet in de stad en op het platteland uit te breiden en te moderniseren. Ook de Wereldinvesteringsbank en de Aziatische Ontwikkelingsbank leveren een financiële bijdrage. Naast de enorme financiële investeringen vanwege de overheid heeft de regering gezorgd voor minder fiscale druk en een wettelijk kader dat gunstig is voor privé-investeringen in het algemeen en buitenlandse investeringen in het bijzonder. OPPORTUNITEITEN:
In de volgende sectoren zijn er heel wat kansen en mogelijkheden voor buitenlandse investeerders en uitvoerders: engineering, bouw, civiele bouwkunde (bruggen, …), onderhoud, beheer van het wegennet, veiligheidsuitrustingen, tolsystemen, systemen voor verkeerscontrole, beveiliging en bewaking, parkeerterreinen. 3.1.2. Spoor ENKELE CIjFERS:
Meer dan 63.000 km aan spoorwegen, d.w.z. het tweede langste spoornet ter wereld,
Tussen 2003-2008 vertoonde het spoorverkeer een jaarlijkse groei van 12,5 % voor wat betreft het aantal passagiers en van 10,5 % in termen van vracht.
KENMERKEN: Om het huidige spoornet te vernieuwen en uit te breiden doet de regering een beroep op zowel de privésector als op internationale financiële investeerders. OPPORTUNITEITEN:
We vestigen in het bijzonder de aandacht op het veiligheidsplan 2003-2013 dat mooie perspectieven biedt voor ondernemingen die actief zijn op het vlak van onder meer signalisatiesystemen, remsystemen, …
30
3.1.3. Havens ENKELE CIjFERS:
Jaarlijkse groei van de havenactiviteiten voor de periode 2003-2008: 13 %;
Een noodzakelijke verdubbeling van de havencapaciteit binnen 5 jaar;
12 hoofdhavens, 185 secundaire havens;
75% van het verkeer wordt verwerkt door de 12 hoofdhavens;
95% van de handel in volume en 70% in waarde gebeurt via zee;
De productiviteit ligt laag: de gemiddelde duur voor het lossen van een containerschip: - in India: 3.5 dagen
- in Singapore: 8 uur,
Gemiddelde ouderdom van de havens: tussen 70 en 130 jaar.
KENMERKEN: De haveninfrastructuur is verouderd en de productiviteit is laag. De huidige structuren volstaan niet om te beantwoorden aan de stijgende binnenlandse vraag en om de transit van internationale goederen te verwerken. Dit vormt een echte rem op de ontwikkeling van de buitenlandse handel. De regering tracht iets aan de situatie te doen via aanzienlijke overheidsuitgaven in de sector en door een beroep te doen op investeringen vanuit zowel de nationale als internationale privésector. Zo zijn participaties van 100% toegestaan en geldt er een vrijstelling van belastingen gedurende 10 jaar. In functie van het soort uitrusting of de aard van de geleverde diensten kunnen de contracten de vorm aannemen van diensten, management of een concessie. Van de 12 grote havens worden er 11 beheerd door trusts. De laatste, Ennore, is het eerste havenbedrijf. We vermelden de volgende grote projecten:
Transformatie tot containerterminal van de bulkterminal JNPT, de belangrijkste Indiase haven, gelegen in Mumbai;
Uitbaggeren van de JNPT-haven om grote containerschepen te kunnen verwerken;
Een tweede terminal in Chennai;
De bouw van een offshoreterminal voor containerschepen in Mumbai;
De bouw van een overslagterminal in Cochin.
OPPORTUNITEITEN:
Met name de volgende activiteiten bieden heel wat mogelijkheden: containerverwerking, bouw van gespecialiseerde terminals, leasing van havenuitrustingen, verkoop van kranen, baggeractiviteiten, bouw en beheer van opslaginfrastructuur en oliepijpleidingen.
31
3.1.4. Luchthavens ENKELE CIjFERS:
454 luchthavens waaronder 13 internationale luchthavens;
In 2008 waren er iets meer dan 100 miljoen vliegtuigpassagiers. Tegen 2020 zou dat cijfer worden verviervoudigd;
In de luchthavens van Delhi en Mumbai is 50% van het nationale verkeer geconcentreerd;
In 2008 waren er 25 miljoen transitpassagiers in Mumbai. Tegen 2014 verwacht men er 40 miljoen en tegen 2020 85 miljoen. Ter vergelijking: in 2008 waren er iets meer dan 18 miljoen passagiers in Zaventem;
75% van de passagiers is van binnenlandse oorsprong, 25% is buitenlands;
Een verzadigde en verouderde infrastructuur: 35 % van de vluchten heeft vertraging;
De kerosinekosten als gevolg van de lange wachttijden op de grond worden geraamd op USD 125 miljoen.
32
KERNMERKEN: Aanvankelijk was de luchtvaartsector uitsluitend een zaak van de overheid, maar vanaf 2003 verschenen ook privémaatschappijen in de sector. Jet Airways (de grootste Indiase luchtvaartmaatschappij met 22% marktaandeel), Kingfisher, Air Deccan, Spice Jet, … en andere lagekostenmaatschappijen doen nu mee met Air India, de staatsmaatschappij die in 2006 met Indian Airlines fuseerde. Jet Airways verzorgt tal van vluchten tussen Brussel en India. Zowel de toegenomen koopkracht van de middenklasse als het opduiken van de lagekostenmaatschappijen zorgden voor een boost in het luchtverkeer. De vrachtsector blijft evenmin achter: in 2004 werd 891.000 ton vervoerd, in 2020 zou dat meer dan 3,4 miljoen ton zijn. Ook de sector van de luchthaveninfrastructuur kende een privatiseringsgolf. Mumbai, Delhi, Bangalore en Hyderabad zijn vandaag in privéhanden. Voor de modernisering van die 4 luchthavens wordt, in de periode 2006-2016, 4 miljard USD uitgetrokken. Analisten denken dat de “boom” in deze sector nog moet komen. De regering promoot ook privé-investeringen via een vlottere toegang tot participaties en een aangepaste fiscaliteit. OPPORTUNITEITEN:
Met name in de volgende sectoren liggen dus heel wat mogelijkheden: ontwerpen (engineerings- en consultancybureaus) en uitrusten van luchthavens, signalisatie, radaruitrustingen, ondersteunende diensten op de grond, onderhoud (de komende twee jaar wordt een jaarlijkse groei van 10% verwacht), maar ook de exploitatie van “duty free”-zones die aan privébedrijven worden toevertrouwd. “Energie, wegen, havens, luchthavens, telecommunicatie, irrigatie en stedelijke infrastructuur: voor al deze domeinen heeft de bewindsploeg ambitieuze investeringsprogramma’s.” Manmohan Singh, Eerste minister van India, World Economic Summit, november 2009
33
3.2. Energie en hernieuwbare energiebronnen
Toename van de binnenlandse vraag
Huidig deficit van 10%
Externe afhankelijkheid
Afname van natuurlijke hulpbronnen
Minerale producten: 7.4%
34 Chemische producten: 7.0%
Textiel: 9.7%
Machines en toestellen: 4.1% Transportmaterieel: 3.4% Dierlijke producten: 1.9% Plantaardige producten: 1.7%
Onedele metalen: 18.2%
Andere: 8.3%
India, dat geconfronteerd wordt met een deficit van 10%, ziet zich verplicht om op proactieve Edelstenen en deze infrastructuur de komende jaren wijze zijn energie-infrastructuur te beheren als het wil dat edelmetalen: de ontwikkeling van het land niet zal afremmen. 38.4%
De constante groei van de binnenlandse vraag, het huidige structurele deficit en het schaarser worden van de natuurlijke rijkdommen versterken de onafhankelijkheid van het buitenland. De regering heeft, met de steun van internationale instanties, beslist om op 10 jaar tijd de huidige productiecapaciteit van 150 GW tot 250 GW te verhogen, d.w.z. een stijging van meer dan 2/3. De nodige investeringen zouden kunnen oplopen tot meer dan USD 170 miljard. 160
Tegen 2012 zou iedereen toegang tot elektriciteit moeten hebben. De Indiase autoriteiten 140 hebben hiervoor een plan met verschillende krachtlijnen uitgewerkt:
Diversifiëring van 120 de energiemix door het aandeel van de hernieuwbare energiebronnen (met een streefcijfer van 20% in 2020 tegenover de huidige 4%) en de kernenergie in de productie te verhogen. Het100 promoten van de hernieuwbare energiebronnen gebeurt op twee niveaus: - Een eis: de “Electricity Act” uit 2003 verplicht de Staten een minimumpercentage voor her80 nieuwbare energiebronnen in de totale elektriciteitsproductie vast te leggen, beter bekend als 60 de “Renewable Purchase Obligation”. Als dat percentage niet wordt gehaald, wordt er echter geen enkele boete opgelegd. 40
- Stimuli: er worden voor het gebruik van hernieuwbare energiebronnen zowel subsidies als 20 lokale en internationale financieringen tegen voorkeurtarieven toegekend. Het gebruik van alternatieve energiebronnen biedt bovendien de volgende voordelen: 0 2005
2006
2007
2008
2009
2010
2011
- De prijsschommelingen zijn er heel wat minder dan bij de klassieke energiebronnen;
2012
- Ze passen in de strijd tegen de opwarming van de aarde.
Spreiding van de energiebronnen voor de elektriciteitsproductie, 2008
Particuliere voertuigen: 16%
Gas : 9% Waterkracht: 2%
Aardolie: 35%
Bedrijfsvoertuigen: 4%
Kernenergie: 2% Windenergie: 1%
Driewielers: 4%
Zonne-energie: 1% Steenkool: 50%
Bron: KPMG, 2009
Tweewielers: 76%
35
Decentralisering van de productie door gebruik te maken van hernieuwbare energiebronnen (hoofdzakelijk windenergie en biomassa) voor de dorpen die niet zouden kunnen worden aangesloten op het nationale stroomnet.
Vrijmaking: de “Electricty Act” uit 2003 streeft ernaar de energiesector te liberaliseren en de hervormingen die sinds 1991 worden doorgevoerd, te versnellen. Deze wet verschaft privé-investeerders de toegang tot de markt van het transport en de distributie van elektriciteit. Die privé-investeerders kunnen op die manier toegang krijgen tot de bestaande infrastructuur of hun eigen net uitbouwen. De toeleveringsactiviteiten worden stapsgewijs vrijgemaakt, maar de overheid blijft er nog een dominante positie in bekleden.
3.2.1. Elektriciteit ENKELE CIjFERS: Een
tekort van 8% tot 12,5% al naargelang van het moment van de dag;
Het elektriciteitsverbruik per hoofd van de bevolking is laag;
De gehanteerde prijzen zijn hoog;
Sinds 1990 is er een verdubbeling van de opwekking en het verbruik van elektriciteit;
6e
producent ter wereld;
5 verbruiker ter wereld; e
8.000
dorpen hebben geen toegang tot het elektriciteitsnet.
KENMERKEN: En dient een onderscheid te worden gemaakt tussen de productie enerzijds en de transmissie en distributie anderzijds.
De productie wordt verzekerd: - voor 56% door de “State Electricity Boards”, de nutsbedrijven van de deelstaten; - voor 33% door de federale overheid; - voor 11% door de privésector.
De “S.E.B.” vormen de basis van het elektriciteitsysteem in India. Ze leiden zware financiële verliezen, sommige zijn zelfs bijna failliet en wel om de volgende redenen: - de tarieven worden opgelegd; - het investeringspercentage is laag; - het onderhoud is ontoereikend en onaangepast; - diefstal en onbetaalde facturen zijn schering en inslag. De geleverde diensten zijn bovendien zeer ontoereikend. Analisten voorspellen dat de privésector een steeds groter aandeel in de productie voor zich zal nemen, maar ze zijn van mening dat de markt daar niet rijp voor is door een gebrek aan reglementeringen en veiligheid.
Voor de transmissie van elektriciteit richtte de Staat de “Powergrid India Corporation Ltd.” Op. Die is belast met het koppelen en uniformiseren van de dienstverlening, met name via de ondertekening door de deelstaten van een “Memorandum Of Understanding”.
De Deelstaten, de PGCIL en een steeds groter aantal privéondernemingen staan in voor de distributie.
36
Er is een geleidelijke privatisering van de firma’s die in de deelstaten belast zijn met de distributie. Dat is onder meer het geval in Orissa, New Delhi, Andra Pradesh en West-Bengalen. De sector wordt momenteel grondig hervormd. OPPORTUNITEITEN:
De kansen voor de privésector schuilen enkel in de bouw, het onderhoud en het beheer van de transmissielijnen onder het toezicht van de overheidsinstanties. Wat de distributie betreft, schuilen de belangrijkste kansen in het leveren van transformatoren, hoogspanningskabels, relais, geleiders, condensatoren en hoofdschakelaars. 3.2.2. Steenkool, aardolie en gas ENKELE CIjFERS:
India staat 3e op de wereldranglijst van steenkoolproducenten, na China en de VS.
Wereldwijd staat het land op de 4e plaats wat de steenkoolreserves aangaat, met 10 % van de wereldreserves.
Coal India Ltd. produceert 88% van de ontgonnen steenkool.
Voor 75% van zijn behoeften aan aardolie en 20% aan gas doet India een beroep op invoer. Deze cijfers zouden in de toekomst in stijgende lijn gaan.
Tegen 2016 zou de vraag naar gas moeten verdubbelen.
India is 100 maal groter dan België, maar bezit minder dan het dubbele aan pijpleidingen.
De aardolie- en gassector vertegenwoordigen 15% van B.N.P.
De Indiase steenkoolindustrie is de 2e grootste werkgever ter wereld.
KENMERKEN: De kloof tussen vraag en aanbod wordt steeds groter. Aangezien de natuurlijke rijkdommen op lange termijn schaarser worden en India zijn afhankelijkheid van het buitenland wilt beperken, voert het een liberaliseringsbeleid dat gestoeld is op:
De ontwikkeling van infrastructuur voor de invoer van aardgas (met onder meer de bouw van hervergassingsterminals);
Het herlanceren van de exploratie- en productieactiviteiten die zowel voor de nationale als buitenlandse privésector toegankelijk zijn. De Indiase sedimentatiebassins bezitten immers nog een groot potentieel dat tot nog toe onontgonnen is gebleven;
Het raffineren van aardolie waardoor een overschot kan worden geboekt: 10% van de producten wordt uitgevoerd. Om de milieunormen in acht te nemen, worden de raffinageactiviteiten steeds meer toegespitst op schone brandstoffen.
In de realiteit blijft de overheid een dominante plaats bekleden.
37
OPPORTUNITEITEN:
De volgende activiteiten bieden heel wat mogelijkheden: booruitrustingen en -diensten, uitrustingen voor en raffinage van schone brandstoffen, pijpleidingen en gasinstallaties, engineering, verkoop van technologie, overdracht van knowhow (met name voor de gas- en steenkoolsector), in het bijzonder voor wat betreft steenkoolmethaan. 3.2.3. Kernenergie ENKELE CIjFERS:
Slechts 2% van de geproduceerde elektriciteit is afkomstig van kernenergie
Streefcijfers voor: - 2020: 20 GW, - 2030: 63 GW, - 2050: 25 % van de energiemix is afkomstig van kernenergie.
KENMERKEN: Hoewel kernenergie momenteel nog een bescheiden plek in de totale productie bekleedt, zal het op lange termijn een groter aandeel voor zich nemen, aangezien de Indiase overheid er voor de opwekking van elektriciteit een van de prioritaire sectoren van maakt. Op 5 september 2008 werd het embargo op de invoer van nucleair materiaal en nucleaire technologieën opgeheven. OPPORTUNITEITEN:
Voor bedrijven die werken rond nucleaire engineering is er dus zeker potentieel. 3.2.4. Waterkracht Hier wordt de nadruk gelegd op kleinschalige projecten. Die beantwoorden immers aan het streven naar decentralisering van de productie en maken het mogelijk verder afgelegen gebieden te bedienen. De installatie duurt overigens minder lang, is goedkoper en houdt globaal genomen minder risico’s in. Het milieu ondervindt minder schade en ze leiden niet tot problemen betreffende de rehabilitatie van bevolkingsgroepen die moesten verhuizen. Deze sector staat open voor privé-initiatieven.
38
3.2.5. Windenergie ENKELE CIjFERS:
4e producent ter wereld, vóór China;
De productie zou tussen 2008 en 2012 moeten stijgen met meer dan 60 %;
Het geraamde potentieel bedraagt 45 GW, d.w.z. een derde van het totale stroomverbruik;
De duizenden kilometers kustlijn verschaffen een “eersteklasbrandstof”.
KENMERKEN: Een vijftiental plaatselijke ondernemingen staat, in partnerschap met buitenlandse groepen, in voor de productie. Die projecten bieden een mooie rendabiliteit die onder meer aan de volgende elementen te danken is:
Fiscale stimuli (fiscale vrijstelling gedurende de eerste 5 jaar, een afschrijvingspercentage van 100% het 1e jaar, …)
Leningen aan voorkeurtarieven door de “Indian Renewable Energy Development Agency”.
De leefbaarheid van deze projecten zal opnieuw moeten worden bekeken als deze bijzonder aantrekkelijke maatregelen zouden verdwijnen of worden afgezwakt.
3.2.6. Zonne-energie ENKELE CIjFERS:
250 tot 300 dagen zon per jaar;
8.000 dorpen maken gebruik van uitrustingen die op zonne-energie werken.
KENMERKEN: De productie blijft, ten aanzien van het potentieel, zeer laag. De hoge productiekosten en de administratieve knelpunten staan in schril contrast met de aanzienlijke subsidies die de regering toekent en zetten sommige Indiase actoren er zelfs toe aan hun uitrustingen uit te voeren.
39
3.3. I.C.T. Met “I.C.T.” bedoelen we:
hardware, software en informaticadienstverlening;
telecommunicatie.
Elke subsector wordt apart geanalyseerd.
3.3.1. Hardware, software en diensten ENKELE CIjFERS:
Voor de periode 2003-2008 bedroeg het gemiddelde jaarlijkse groeipercentage voor de softwareactiviteiten meer dan 50%
Uitvoer in 2008: 41 miljard USD
Meer dan 2/3 van de inkomsten zijn afkomstig uit de uitvoer
Aandeel van 5,5 % in het B.N.P. in 2008
Ongeveer 2 miljoen jobs
40
Geconcentreerd in enkele grote steden: - Bangalore: 36 % van de totale activiteiten - New Delhi, Noida, Gurgaon: 17% - Mumbai, Pune: 15% - Chennai: 15% - Hyderabad: 14%
62% van de Speciale Economische Zones is volledig gewijd aan informatica-activiteiten
De I.T.-sector bekleedde in 2008 met een bedrag van meer dan USD 10 miljard, de 2e plaats in de lijst van de D.B.I.
Export
Binnenlandse vraag
DBI
Groei KENMERKEN: Zowel de binnenlandse markt als de uitvoeractiviteiten kennen een sterke groei. Er zijn commerciële mogelijkheden om te beantwoorden aan de binnenlandse vraag naar materiaal. Wat dienstverlening betreft, is India een van de belangrijkste centra voor onderaanneming ter wereld en de activiteiten evolueren in de richting van diensten met een steeds grotere meerwaarde. Multinationale ondernemingen versterken hun aanwezigheid in India en de meeste ervan vestigden er hun R&D-centrum: HP, Microsoft (13 kantoren), Cisco, Oracle (23 filialen), Motorola, Qualcom, SAP, Dell (meer dan 13.000 werknemers, d.w.z. het grootste team buiten de VS),… In 2001 telden we 4 Europese R&D-centra, in 2008 waren er dat reeds 18.
41
Hardware In deze sector zijn 150 firma’s actief. Die kunnen als volgt worden onderverdeeld:
Multinationale ondernemingen als HP, Dell, Toshiba, Sony en ACE
Indiase ondernemingen: Infosys, Wipro, Fiserv, Tata Consulting, TCS, …
Verkopers van “witte producten”
De multinationale ondernemingen kennen de sterkste groei, terwijl het marktaandeel van de “witte producten” stagneert. De overheidssector en de kmo’s zijn de stuwende kracht achter deze activiteit. De sprong voorwaarts die bij de outsourcing wordt vastgesteld, ondersteunt in grote mate de verkoop van hardware. Ook het toenemende gebruik van het internet zou de omzetcijfers positief moeten beïnvloeden. De vraag vanuit particuliere hoek blijft vooralsnog klein: slechts 9 inwoners op 1.000 hebben thuis een pc, met een concentratie in de grote steden. In termen van producten gaat de markt van de draagbare computers er snel op vooruit en dat ten koste van de vaste pc. De volgende factoren spelen dan ook in het voordeel van de draagbare computers: prestaties die vergelijkbaar zijn met die van pc’s, een uitgebreid gamma en nauwelijks of geen prijsverschillen. Software en dienstverlening India is een van de belangrijkste centra voor onderaanneming ter wereld geworden. Dit kan worden verklaard door de aanwezigheid van Engelstalige, hooggeschoolde en goedkope arbeidskrachten: jaarlijks behalen 675.000 Indiërs een technisch graduaat, 400.000 studeren er af als ingenieur en 50.000 behalen een MBA-diploma. India positioneerde zich op deze markt naar aanleiding van de “Bug van het jaar 2000”. Sindsdien blijft het Indiase marktaandeel stijgen en de plaatselijke expertise wordt wereldwijd erkend. Aanvankelijk werden activiteiten met een geringe meerwaarde (coderen, …) uitbesteed. Dit noemen we “Business Process Outsourcing”. Met name de volgende sectoren liggen aan de basis van de groei in deze activiteit: telecommunicatie, industrie, detailverkoop, financiële instellingen en diensten. Door de hoge scholingsgraad van de werknemers en de economische wereldcrisis worden er nu diensten met een hoge meerwaarde uitbesteed (“Knowledge Process Outsourcing”): de juridische aspecten, engineering, … We ramen dat 30% van de Europese ondernemingen van plan is zijn operaties uit te besteden. De waarde van de “KPO”-wereldmarkt wordt geschat op USD 54 miljard. Daarvan zou India zich tegen 2010 15% eigen moeten maken.
EVOLUTIE NAAR DIENSTVERLENING MET EEN HOGE TOEGEVOEGDE WAARDE
De VS staan in voor meer dan 60 % van de uitvoer van diensten. Door het tijdverschil van 12 uur leveren ze de klok rond diensten. Enkele van de Indiase grootverdieners zijn afkomstig uit de informaticasector: Azim Prenji, directeur en hoofdaandeelhouder van Wipro, Shiv Nadar, directeur van HCL, …
42
Ondanks dit mooie plaatje blijven er echter enkele knelpunten:
Het tekort aan arbeidskrachten is duidelijk merkbaar. De gevolgen zijn een groot personeelsverloop in de computerbedrijven en een stijgende druk op de lonen;
Tegelijk is er de toenemende concurrentie vanuit andere Aziatische landen (waaronder Vietnam), die minstens even kostenefficiënt zijn, en de groeilanden in Oost-Europa die geografisch en cultureel gezien dichterbij liggen (Polen, Hongarije en Roemenië).
OPPORTUNITEITEN:
De productie kan de binnenlandse vraag niet volgen. Er zijn dus uitvoerkansen, met name voor servers, hoogkwalitatieve pc’s, randapparatuur en “remote infrastructure management”. 3.3.2. Telecommunicatie ENKELE CIjFERS:
4e markt ter wereld voor wat betreft het aantal verbindingen
2e
markt ter wereld in termen van groei, na China
Voor de volgende 3 jaar worden de infrastructuurnoden op USD 57 miljard geraamd
Het vaste net telt 41 miljoen lijnen en bekleedde, eind december 2008, daarmee de 7e plaats op de wereldranglijst
Eind 2008 telde het mobiele netwerk 391 miljoen abonnees. In 2001 waren er dat slechts 3,6 miljoen, d.w.z. 100 maal minder
Het mobiele netwerk krijgt er maandelijks meer dan 8 miljoen verbindingen bij
Voor 2010 rekent men op 500 miljoen verbindingen langs het mobiele netwerk
Tegen 2010 zou de dekkingsgraad van het mobiele netwerk 90% moeten bedragen
In 2008 waren er 13 miljoen internetverbindingen en 42 miljoen gebruikers (waaronder de meeste in “cybercafés”).
KENMERKEN: Het mobiele en het vaste netwerk hebben een verschillende voorgeschiedenis en de tegenstellingen zijn dan ook legio. Het mobiele netwerk was van meet af aan geprivatiseerd. De concurrentie tussen de operatoren is bijgevolg groot en de tarieven horen bij de laagste ter wereld. De winstmarges zijn er beperkt, te meer daar de kosten voor het uitbouwen van een netwerk hoog zijn. De privéoperatoren hebben 80 % van de markt in handen.
43
Eerst werden de stedelijke gebieden bediend. Er is dus geen evenwicht tussen de telefoniedichtheid in de rurale gebieden (minder dan 3%) en die in de steden (meer dan 30%). Deze kloof is des te groter daar 70% van de bevolking op het platteland leeft. De overheid kent subsidies toe om het isolement van de plattelandszones te doorbreken. Die steun, in combinatie met een enorm groeipotentieel, maken van het platteland de uitverkoren sector voor investeringen in telecommunicatie. Het vaste netwerk blijft voor 96% in handen van de overheid, evolueerde trager en de penetratiegraad blijft laag. De groei voor 2007-2008 was lichtjes negatief. Net als het vaste netwerk heeft ook de internetmarkt te kampen met een gebrekkige infrastructuur. Slechts 42% van de pc-bezitters beschikt over een internetverbinding en de penetratiegraad voor pc’s (9 op 1.000) ligt ook uitzonderlijk laag. De telecommunicatiesector, met name de mobiele telefonie, kan de beste groeicijfers voorleggen. Het commerciële potentieel is er dan ook naar verhouding. Deze sector moet volgens de regering bovendien een voortrekkersrol spelen: de participatiegraad werd opgekrikt van 49 tot 74% om zo buitenlandse investeringen te stimuleren. OPPORTUNITEITEN:
Deze sector biedt dan ook mooie kansen in termen van infrastructuur, uitrustingen en toepassingen, meer in het bijzonder voor draadloze toepassingen (waaronder Wimax).
44
3.4. Automobielsector ENKELE CIjFERS:
De automobielproductie vertegenwoordigde 3,5% van het B.N.P. in 2007. Het streefcijfer is 10% tegen 2016
2e grootste producent en 2e consument ter wereld van tweewielers
2e grootste producent van tractoren ter wereld
5e grootste producent van bedrijfsvoertuigen ter wereld
4e grootste markt van particuliere voertuigen met het hoogste groeipercentage ter wereld
5%
van de gezinnen in de stad en 1% van de gezinnen op het platteland bezit 1 auto
Automobielproductie in 2007: 2 miljoen eenheden
Jaarlijkse productiviteitstijging van 20%
Gemiddeld groeipercentage van de uitvoer: meer dan 31% sinds 2002
Gemiddeld groeipercentage van de binnenlandse verkoop: meer dan 8,85% sinds 2002
De beroemde Nano
die door de Tata-groep wordt geproduceerd.
0
0
0
0
0
0
45
0
0
0 2005
2006
2007
2008
2009
2010
2011
2012
KENMERKEN:
Binnenlandse aandelen in %, in 2008
Particuliere voertuigen: 16%
Gas : 9% Waterkracht: 2%
Bedrijfsvoertuigen: 4%
Kernenergie: 2% Windenergie: 1%
Driewielers: 4%
Zonne-energie: 1% Tweewielers: 76%
Bron: Society of Indian Automobiles Manufacturers http://www.siamindia.com/
De markt wordt gedomineerd door de verkoop van tweewielers, voornamelijk moto’s, waarbij het aandeel van de scooters in dalende lijn is. De meeste particuliere voertuigen die worden verkocht, zijn auto’s die minder dan EUR 6.000 kosten. Het groeipotentieel is enorm, aangezien de middenklasse over steeds meer middelen beschikt. In vergelijking met de verzadigde markt in het Westen maakt die grotere koopkracht, in combinatie met de zeer lage penetratiegraad (slecht 7 tot 8 inwoners op de 1.000 hebben een voertuig), van India een “high potential”-sector voor de verkoop van relatief goedkope wagens.
46
Aantal verkochte voertuigen
12000000 10123988
10000000
9654435
9723391
8906428 7897629
8000000 6810537
6000000
5941535
4000000 1530660
2000000 307308
0
2002-03
479919
2003-04
806222
629544
2004-05
2005-06
Bron: Society of Indian Automobiles Manufacturers http://www.siamindia.com/
1011529
2006-07
1238333
2007-08
Thuismarkt
2008-09
Export
De invoer van auto’s is onbetekenend. De invoerheffingen (die meer dan 100% bedragen) werken daarvoor te ontmoedigend. De uitvoer wordt daarentegen steeds belangrijker. Ook voor deze sector wordt India een belangrijk “outsourcing”-centrum. De grote wereldspelers zijn er aanwezig: GM, Ford, Volvo, Mercedes, Fiat, VW, Daewoo, BMW, Hyundai, Honda, Toyota, ... De voordelen die het land op het vlak van “outsourcing” van informatica biedt, zijn identiek voor de automobielproductie: lage kosten, geschoold personeel en hoge kwaliteitseisen. De Indiase expertise op het vlak van engineering, design en fabricage worden internationaal erkend. OPPORTUNITEITEN:
Kansen schuilen er in partnerships met buitenlandse ondernemingen, met name voor een betere kwaliteitsbeheersing, voor de inachtname van milieucriteria alsook voor de bevoorrading aan alternatieve energiebronnen (gas).
47
3.5. Voedingsmiddelenindustrie ENKELE CIjFERS
Grootste producent ter wereld van melk, thee, cashewnoten, kokosnoten, gember, kruiden
2e grootste producent ter wereld van rijst, graan, suiker, bloemen, fruit, groenten
3e grootste leverancier ter wereld van tabak,
7e
op de wereldranglijst voor visvangst
2e grootste landbouwareaal ter wereld (10% van het landbouwareaal op wereldschaal)
Bijna 30% van de productie van groenten en fruit gaat verloren door een gebrekkige koudeketen
Slechts 2% van de groenten en fruit en 15% van de melk worden verwerkt
40% van de bevolking is vegetarisch
De landbouw- en voedingsmiddelenproductie vertegenwoordigde in 2007 18% van het B.N.P.
De landbouw stelt 600 miljoen mensen te werk, d.w.z. 1 landbouwer op 5 op wereldschaal.
48
KENMERKEN:
Grote volumes
Lage productiviteit
Binnenlandse vraag niet voldaan Binnenlandse vraag die voortdurend stijgt
Vrijmaking Privésector Buitenland: export en joint ventures
Door de aanzienlijke bevolkingstoename en de steeds toenemende koopkracht bevindt India zich vandaag in een situatie waarbij het zijn historische voedselonafhankelijkheid verloren heeft, ook al produceert het land enorme hoeveelheden levensmiddelen. Sinds de liberalisering in de jaren 1990 werden de landbouw en de voedingsmiddelenindustrie stiefmoederlijk behandeld. Er moet dringend iets worden gedaan aan de oorzaken die ten gronde liggen aan de te lage productiviteit: gedecentraliseerde exploitaties, een verouderde en ontoereikende infrastructuur, een gebrekkige irrigatie en, globaal gezien, het ontbreken van technologische middelen waardoor naar schatting 40 % van de totale productie verloren gaat. De toestand verschilt echter van staat tot staat: Maharashtra produceert bijvoorbeeld 1.393 kg graan per hectare terwijl Punjab 4.179 kg produceert. Thee komt voor 75% uit het noordelijke deel van het land. Om de opbrengsten zo goed mogelijk te exploiteren heeft de Indiase regering beslist de binnenlandse en buitenlandse privésector mee in te schakelen. Met de creatie van ZES (zie sectie 2.3 Directe Buitenlandse Investeringen) en “megavoedselparken” wil men op die manier buitenlands kapitaal aantrekken. Dat gebeurt via fiscale stimuli, een vereenvoudigde reglementering en een performante infrastructuur. Deze maatregelen hebben als bedoeling tegen 2015 een omzet van USD 300 miljard te realiseren. Daarvan zou de voedingsmiddelensector 50% voor zijn rekening moeten nemen. In 2007 ging het hier om USD 200 miljard. OPPORTUNITEITEN:
Met name in de volgende subsectoren schuilen heel wat mogelijkheden: - uitrustingen voor het verwerken en verpakken van vlees, vis en zeevruchten, fruit, groenten, graan, olie, … In het algemeen wekt alle materiaal dat betrekking heeft op het vers houden van goederen en het aspect “gezondheid” belangstelling op. - Koudeketen: met name voor zuivelproducten, vis en zeevruchten, vlees. Het wegwerken van de verspilling van vers voedsel is prioritair. Alles wat betrekking heeft op het bewaren van, al dan niet verwerkte, voedingswaren is van groot belang. De waarde van die markt wordt momenteel op USD 212 miljoen geschat. - De opslag en bewaring van onbewerkte en (half)afgewerkte producten. - Meststoffen
49
3.6. Audiovisuele sector en filmindustrie ENKELE CIjFERS:
Omvang van de markt in 2008: USD 11,7 miljard; tegen 2013 zal dat USD 21 miljard zijn
Bollywood
produceert meer dan 1.000 films per jaar, meer dan Hollywood.
KENMERKEN: De Indiase media en filmindustrie waren tot voor kort onbekend terrein voor het grote publiek, maar konden ondertussen toch de aandacht trekken, onder meer door films te produceren zoals “Slumdog millionnaire”, die 8 Oscars en 4 Golden Globes won. Deze sector was aanvankelijk weinig georganiseerd. De jongste tijd hebben een aantal kleine firma’s echter de handen in elkaar geslagen. De voornaamste plaatselijke actoren zijn UTV, AdLabs en Moser Baes. Ook internationale spelers als de Walt Disney Company, NBC, BBC, … kregen aandacht voor de Indiase filmindustrie. Vooral de animatiefilm is een zeer veelbelovende nichemarkt in termen van inkomsten. De productiekosten voor een film van 22-24 minuten bedragen in India USD 60.000, terwijl dat in Europa USD 300.000 is. Net als in vele andere sectoren voorziet India hier in geschoold personeel tegen een onklopbare kostprijs. Veel films die door Hollywood worden geproduceerd, worden aan Bollywood in onderaanneming gegeven voor de visuele effecten (waaronder “The Golden Compass” dat een Oscar won voor … “beste visuele effecten”). De bevolkingstoename en de toenemende koopkracht van de middenklasse (ongeveer 300 miljoen mensen) doen de binnenlandse vraag stijgen. Op de interne markt vallen twee tendensen waar te nemen: de regionalisering van de inhoud (met name wat de gebruikte taal betreft) en “narrowcasting”, d.w.z. de ontwikkeling van themakanalen (nichezenders). Het mooie plaatje wordt wel enigszins bezoedeld door piraterij, het tekort aan geschoold personeel en de stijgende concurrentie vanuit andere Aziatische landen (Zuid-Korea, China, de Filippijnen en Taiwan). OPPORTUNITEITEN:
India is op zoek naar technische knowhow en productiestandaarden.
50
4
Recente ‘succesverhalen’
51
De Belgische ondernemingen die in dit hoofdstuk worden voorgesteld, hebben met elkaar gemeen dat hun intrede op de Indiase markt uitermate geslaagd is en dat ze er een aanzienlijk deel van hun omzetcijfer via uitvoer hebben gerealiseerd. De zes voorgestelde casestudy’s werden geselecteerd in functie van de representativiteit van de sector, de regio en de grootte van de onderneming. De onderstaande lijst is geenszins exhaustief.
D.E.M.E. SECTOR Baggerwerken LIGGING Dhamra in de deelstaat Orissa
Bedrijf: D.E.M.E. kan bogen op bijna 150 jaar internationale ervaring. In de loop der jaren zijn een aantal specifieke activiteiten in steun gekomen van de kernactiviteiten “baggeren” en “recupereren van de aarde”. Die specifieke activiteiten hebben allemaal betrekking op hydraulische engineering, projecten op zee en projecten die verwant zijn aan het milieu.
Casestudy: Dhamra was een kleine vissershaven in de deelstaat Orissa, aan de Golf van Bengalen. Op 1 maart 2010 zal er een nieuwe haven worden ingehuldigd dankzij een onderneming als Dredging International, van de groep Deme (Dredging, Environmental and Marine Engineering, van de groep Dredging International) die gevestigd is in Zwijndrecht (provincie Antwerpen). Baggerschepen diepen de 19 km lange aanloopgeul in Dhamra uit. De uitgebaggerde klei wordt vervolgens in zee gestort. 30 kilometer verder wordt via baggerinstallaties zuiver zand opgehaald om het 130 ha grote terrein voor de haventerminal op te hogen. Ondertussen wordt de infrastructuur van de terminal op poten gezet: los- en laadsteigers, overslagplaatsen, spoorlijnen, kranen, transportbanden ... Als de terminal eenmaal klaar is, kan jaarlijks 21,4 miljoen ton staal en mineralen worden verwerkt. En dit is nog maar de eerste fase.
Website: www.deme.be
Picanol SECTOR Textielindustrie LIGGING New Delhi, Mumbai en Coimbatore
Bedrijf: Picanol ontwikkelt, produceert en commercialiseert hoogtechnologische weefgetouwen. De weefgetouwen van Picanol zijn het resultaat van technologische knowhow en ervaring. Vandaag zijn meer dan 2.600 fabrieken in de wereld uitgerust met Picanol-weefgetouwen, dit zijn meer dan 110.000 eenheden.
Casestudy: Picanol opende een eigen Indisch filiaal, “Picanol India Private”, dat sinds 01/01/2008 operationeel is. Picanol heeft in India sinds 1956 zijn producten en diensten aangeboden via zijn vertegenwoordiger “Engineering & Agencies”. Gelet op de recente positieve ontwikkelingen en de groei die op deze markt verwacht wordt, heeft Picanol beslist zijn eigen firma in India te vestigen en in gemeen overleg een einde te stellen aan zijn samenwerking met “Engineering & Agencies”. Het enige doel van Picanol India Private Ltd. is om zo goed mogelijk in te spelen op de behoeften van de markt. Dat moet gebeuren via directe commerciële contacten en de geschikte dienstverlening. Picanol India Private Ltd. vertegenwoordigt Picanol op de Indiase markt.
52
Het oefent de volgende activiteiten uit:
De commercialisering van de volgende Picanol-weefgetouwen: OMNIplus 800 & OMNIjet airjet machines, Optimax, GTX-plus en de GT-Max, TERRYplus 800 airjets voor sponzen handdoeken en OMNIplus 800 TC,
Verkoop van originele Picanol-wisselstukken op de Indiase markt,
Verkoop van alle GTP-accessoires,
Onderhoudscentrum PCB in New Delhi om de stroomborden van de weefgetouwen te herstellen,
Volledig dienstengamma voor de Picanol-weefgetouwen, met in begrip van de installatie, de inwerkingstelling en het onderhoud.
De hoofdzetel van de nieuwe onderneming is gevestigd in New Delhi, met lokale vestigingen in Mumbai en Coimbatore. Hiermee wil men zo snel mogelijk kunnen reageren op commerciële noden en diensten omtrent de Picanol-weefgetouwen.
Website: www.picanol.be
Tractebel Engineering SECTOR Haveninfrastructuur LIGGING Manada
Bedrijf: Tractebel Engineering, een van de grootste Europese consultancybedrijven voor engineering, biedt een uitgebreid gamma aan engineeringsdiensten voor de energiesector, de industrie, de dienstensector en dit zowel voor overheidsinstanties als voor nationale en internationale organisaties. Tractebel Engineering is zeer nadrukkelijk aanwezig op de Indiase markt met grootschalige projecten in de energiesector, de industrie, infrastructuurwerken en de gassector.
Casestudy: Tractebel Engineering ondertekende een belangrijk contract in India. Indian Gas Ltd. heeft de studie rond de totaalstrategie voor de ontwikkeling van de haven van Manada in het uiterste zuiden van het land toevertrouwd aan een consortium met daarin Tractebel Engineering en andere Belgische firma’s als G-Tec, FITA en de pool “Logistics in Wallonia”. Dit project omvat het vergaren van basisinformatie, het vastleggen van het verkeer en de capaciteitsvooruitzichten, de planning van de taken en projectfases en tot slot de uitwerking van infrastructuurplannen voor de haven en de terminal. De nieuwe haven zou operationeel moeten zijn tegen 2012.
Websites: http://in-en.tractebel-engineering-gdfsuez.com/welcome http://www.logisticsinwallonia.be/
Umicore SECTOR Materialentechnologie LIGGING Pune
Bedrijf: De Groep Umicore is gespecialiseerd in materialentechnologie. Zijn activiteiten zijn opgebouwd rond vier activiteitensectoren: geavanceerde materialen, edelmetalen-producten en katalysators, edelmetalen-diensten en zink-speciale producten. Elke activiteitensector is opgedeeld in verschillende business units, elk gericht op hun eigen markt. Umicore spitst zich toe op toepassingsdomeinen waarvoor het weet dat zijn knowhow aangaande metallurgie, chemie en materialenkunde het verschil kan maken, of het nu gaat om dagdagelijkse producten of om nieuwe spitstechnologische ontwikkelingen. Umicore wil in de eerste plaats een duurzame meerwaarde creëren, gebaseerd op het ontwerp, de productie en de recyclage van materialen overeenkomstig zijn opdracht, perfect samengevat in de leuze: "materials for a better life".
53
De Groep Umicore ontplooit industriële activiteiten op alle continenten en heeft overal ter wereld klanten. De Groep realiseerde in 2007 een omzet van EUR 8,3 miljard (inkomsten EUR 1,9 miljard, exclusief metalen) en stelt momenteel zo’n 15.000 mensen te werk.
Casestudy: In juli 2008 kondigde de groep voor materialentechnologie Umicore zijn voornemen aan om zijn aanwezigheid op de Indiase markt te versterken, in het bijzonder op het vlak van de beperking van de vervuilende uitstoot door voertuigen. Daarvoor moet een productie-eenheid voor autokatalysatoren worden opgericht. Die investering vereist de ontwikkeling van een heel nieuwe productiesite waarvan de capaciteit het mogelijk maakt ongeveer 1,5 miljoen auto’s per jaar uit te rusten. De bouw ervan zou in 2010 moeten zijn voltooid en de productie zou kort daarna van start moeten gaan. Umicore wil ook werken aan de uitbreiding van de commerciële diensten en de technieken die het in de regio aanbiedt. De Indiase markt wordt gekenmerkt door een toenemende vraag op het vlak van de individuele mobiliteit, de uitbreiding van het wegennet en de strengere wetgeving op de uitstoot door autovoertuigen. Dankzij de investering zal Umicore zowel de lokale als internationale autoconstructeurs op deze groeimarkt kunnen bevoorraden. Het zal bovendien zijn klanten gebruik laten maken van zijn brede knowhow op het vlak van katalysatoren, chemie van edelmetalen en toegepaste technologieën. De investering past in de strategie van Umicore om in de voornaamste groeimarkten te investeren in het domein van de controle van de uitstoot door voertuigen. Op die manier wil men inspelen op de veelzijdige noden van de markt, maar ook op de toekomstige groei. De productieeenheid zal in staat zijn om tot een derde van de geschatte Indiase automobielmarkt te bevoorraden. Momenteel is Umicore op de Indiase markt met zijn automobielkatalysatoren aanwezig via zijn verkoop- en engineeringskantoor in Pune en maakt het gebruik van zijn wereldwijde industriële verankering om aan de lokale vraag van de autoconstructeurs te beantwoorden.
Website: www.umicore.com
Cockerill Maintenance et Ingénierie SECTOR Staalindustrie LIGGING Mumbai
Bedrijf: CMI Industry is de afdeling van de Groep CMI die gespecialiseerd is in industriële uitrustingen. Wat de siderurgie aangaat, biedt CMI Industry oplossingen aan voor koudwalsen. Het ontwikkelde een brede waaier aan technologieën in de proceslijnen, koudwalserijen en de chemische en thermische procédés. CMI Industry levert eveneens rangeerlocomotieven. Daarnaast biedt het een uitgebreid gamma aan van preventieve en corrigerende industriële onderhoudsdiensten, net als moderniseringsdiensten en diensten voor de revamping van uitrustingen. CMI Industry maakt deel uit van de Groep CMI, een internationale fabrikant van technische elektrische en elektronische apparatuur, gevestigd in België. Men is er gespecialiseerd in onderhoud en engineering en is actief op de markten voor energie, defensie en industrie. CMI verschaft wereldwijd werk aan ongeveer 3.500 personen (Frankrijk, Luxemburg, België, Duitsland, Brazilië, China, VS, India en Rusland). In 2007 realiseerde de Groep CMI een omzet van meer dan EUR 531 miljoen en de geregistreerde bestellingen waren goed voor EUR 868 miljoen.
Casestudy: Via zijn nieuwe Indiase filiaal CMI FPE Ltd. heeft de Belgische Groep CMI een contract afgesloten met Tata Steel voor de levering van een reversibele 6-High koudwalserij en een elektrolytontvettingslijn. Het contract werd, in aanwezigheid van Zijne Majesteit Koning Albert II, officieel ondertekend tijdens het bezoek van de Belgische Staat aan India in november 2008. De 6-High walserij en de elektrolytontvettingslijn zullen in Jamshedpur (India) worden gevestigd. Beide uitrustingen zullen een jaarlijkse productiecapaciteit hebben van 220.000 ton. De elektrolytontvettingslijn zal worden opgestart binnen dertien maanden en de walserij binnen twintig maanden.
54
Jean-Marc Kohlgruber, voorzitter van CMI Industry en voorzitter van CMI FPE Ltd. zegt daarover: "Voor ons bevestigt dit contract het vertrouwen van de Tata-groep in onze recente alliantie CMIFPE. De groep CMI en Tata Steel hebben een bevoorrechte relatie sinds de levering van een galvaneringslijn in het begin van dit decennium. Tata Steel heeft de jongste jaren overigens ook verschillende uitrustingen aangekocht bij FPE (I) Ltd., zowel voor de walserij- als voor de galvaniseringsactiviteiten". Rob Johnson, directeur-generaal van CMI FPE Ltd. benadrukt: "Wij zijn zeer trots op het feit dat we binnen een tijdsbestek van 12 maanden deze tweede walserij aan Tata Steel mogen leveren en dit tegen een achtergrond van grote internationale concurrentie. Het is onze ambitie een bevoorrechte leverancier van uitrustingen te blijven voor een prestigieuze onderneming als Tata Steel". Jean-Marc Kohlgruber besluit: "De combinatie van de technologieën van FPE en CMI is een natuurlijk bondgenootschap. We ontwikkelen een breed gamma aan oplossingen voor koudwalserijen. We zijn ervan overtuigd dat Tata Steel en andere staalfabrikanten hun voordeel zullen halen uit de technologische vernieuwingen en de uitstekende dienstverlening waarvoor de Groep CMI algemeen bekend staat".
Website: http://www.cmigroupe.com/vpage.php?id=469
IBA SECTOR Spitstechnologie voor de farmaceutische sector LIGGING New Delhi
Bedrijf: IBA ontwikkelt en commercialiseert voor de gezondheidszorg farmaceutische spitstechnologie op maat, waarbij de nadruk ligt op het diagnosticeren en behandelen van kanker. Steunend op zijn wetenschappelijke knowhow is IBA ook actief in het domein van de sterilisatie en de industriële ionisatie. IBA is genoteerd op de pan-Europese beurs EURONEXT en zit in de BelMid-index (IBA: Reuters IBAB.BR en Bloomberg IBAB.BB).
Casestudy: IBA LEVERT ZIJN CYCLONE® 30 AAN HET VECC IN INDIA EN ZIET TOEKOMSTMOGELIJKHEDEN VOOR ZIJN ACCELERATOREN IN HET DOMEIN VAN DE DIAGNOSE EN DE THERAPIE IN INDIA.
4 november 2008 Louvain-la-Neuve, België en New Delhi, India, 4 november 2008 – IBA (Ion Beam Applications S.A.) heeft aangekondigd op een beslissend punt te zijn gekomen in het raam van het voorheen ondertekende contract omtrent de levering van een Cyclone® 30 – een cyclotron van 30 MeV (megaelektronvolt) – aan het Indiase Department for Atomic Energy (DAE), aan het Variable Energy Cyclotron Centre (VECC), in Kolkata. Het contract voor de levering van de Cyclone® 30 , dat begin 2007 werd ondertekend, heeft betrekking op een niet-vrijgegeven bedrag dat ergens tussen EUR 5 en 10 miljoen schommelt. Vandaag heeft IBA aan het VECC een voortgangsrapport overgezonden met daarin de technische gegevens van de cyclotron C30, ontworpen om te beantwoorden aan de vereisten van het VECC. De Cyclone® 30 heeft de opleveringstest in de fabriek met glans doorstaan en de uitrusting werd ondertussen naar India verstuurd om met de installatie op de site te starten. Het project zou eind 2009 operationeel moeten zijn. De plechtigheid vandaag vond plaats in New Delhi, in aanwezigheid van Zijne Majesteit Koning Albert II van België, de Belgische Minister van Buitenlandse Zaken, dhr. Karel De Gucht, en de Ambassadeur van België in New Delhi, dhr. Jean-Marie Deboutte.
55
IBA is reeds een aantal jaar aanwezig in India met een productiecentrum voor PET-radiofarmaceutica (Positron Emissie Tomografie) in Noida, een voorstad van Delhi. Het werkt ook mee aan de installatie van een Cyclone® 30 in het VECC, een spitstechnologische R&D-eenheid van het Department for Atomic Energy (DAE) in Kolkata. Het project met de cyclotron van 30 MeV met het VECC is het eerste (en momenteel enige) project in zijn soort in India. Het zal het mogelijk maken SPECT- isotopen (Single Photon Emission Computed Tomography) zoals de Thallium-201 te maken. Hierdoor zal India niet meer afhankelijk zijn van de dure import van medische radio-isotopen en die zelf ter plaatse kunnen produceren zodat een groter deel van de Indiase bevolking kan worden geholpen. IBA speelde ook een pioniersrol door het eerste centrum voor PET-radiofarmaceutica van India te openen. Zo krijgen duizenden kankerpatiënten toegang tot de nieuwste technieken voor diagnose en behandeling in India. "Wij zijn verheugd over het feit dat we dit beslissende punt van het project met de het VECC bereikt hebben", verklaart Pierre Mottet, Chief Executive Officer van IBA. "Het bedrijf IBA is de nummer 1 wat de technologieën van de deeltjesversnellers betreft en dit project consolideert onze leiderspositie nog meer. We kijken met ongeduld uit naar de samenwerking met het VECC om zo onze knowhow aan te dragen in het domein van de protontherapie, de nucleaire geneeskunde en de industrie", gaat dhr. Mottet verder. "Wij zijn uiterst tevreden over de professionele ondersteuning die IBA ons biedt bij het beheer van dit complexe project dat duizenden patiënten in India ten goede zal komen", gaf Dr. Rakesh Bhandari, Uitvoerend directeur van het VECC te kennen. Over het VECC Het Variable Energy Cyclotron Centre is een spitstechnologische R&D-eenheid van het Department for Atomic Energy. Het centrum zet R&D-projecten op in het domein van de wetenschappen en de technologie van de deeltjesversnellers, de nucleaire wetenschappen (theoretisch en experimenteel), de materiaalwetenschappen, de informaticawetenschappen en technologie en andere relevante domeinen.
Websites: http://www.iba-worldwide.com http://www.veccal.ernet.in/
56
5
Etiquette
57
Taal De officiële landstaal is het Hindi. De verschillende deelstaten kunnen andere officiële talen erkennen. In totaal zijn er in India 18. Het Engels, dat wijd verspreid is, vormt de voertaal voor de internationale handel.
Begroetingen In de zakenwereld schrijft de etiquette een handdruk voor. De Indiërs onderling brengen beide handpalmen samen ter hoogte van de borst en buigen lichtjes het hoofd. Die houding noemt men de “namasté”. Door deze houding aan te nemen, geeft u aan dat u zich de Indiase etiquette eigen heeft gemaakt.
Titels De Indiërs zijn verzot op titels als “Professor”, “Dokter” en “Ingenieur”. Gebruik steeds de gepaste titel als u zich tot een Indiër richt. Als u die niet kent, volstaat “Mijnheer” of “Mevrouw”. Gebruik niet uitsluitend de naam van de persoon zonder zijn/haar titel zonder hiertoe eerst te zijn uitgenodigd.
Naamkaartjes Denk eraan om uw naamkaartjes mee te nemen. Deze moeten enkel in het Engels opgesteld worden. Het is niet nodig het Hindi te gebruiken. Aangezien (academische, adellijke, …) eretitels zeer op prijs worden gesteld (zie hoger), is het belangrijk die ook op de naamkaartjes te vermelden. De kaartjes worden aan de gesprekspartner overhandigd na de eerste handdruk en de begroeting. Geef het kaartje steeds met de rechterhand aan en op een dergelijke wijze dat uw gesprekspartner het kaartje kan lezen als u het hem overhandigt. Neem naamkaartjes met de rechterhand aan en stop ze zorgvuldig en op respectvolle wijze weg.
Vergaderingen Het tijdsbesef van Indiërs verschilt van dat van Belgen.
Maak één of twee maanden op voorhand een afspraak, schriftelijk indien mogelijk.
Vergaderingen worden best aan het eind van de voormiddag of het begin van de namiddag gehouden.
Het is aangeraden om uw afspraak te bevestigen aangezien die op het laatste ogenblik kan worden geannuleerd. Idealiter belt u op de dag van de afspraak zelf. Tijd vrijhouden in uw agenda kan nuttig zijn met het oog op het laattijdig verschuiven van een afspraak.
Gelet op de toestand van de infrastructuur (zie hoger) wordt aanbevolen een marge te voorzien in uw reistijd.
58
Stiptheid wordt zeer op prijs gesteld, zelfs al is die niet altijd wederzijds.
Om ervoor te zorgen dat alle deelnemers goed op de hoogte zijn, is het nuttig een gedetailleerde agenda te geven, net als alle relevante informatie: gegevens, tabellen, wie betrokken partij is, wie geïmplementeerd heeft, … Op die manier bevinden uw partners zich in een meer comfortabele positie.
Het is niet ongebruikelijk dat vergaderingen worden onderbroken en dat uitweidingen veel tijd in beslag nemen.
Om de volgende fases van een project te structureren en te plannen, verstuurt u best een verslag van de vorige vergadering en de toekomstige initiatieven die moeten worden genomen.
Onderhandelingen Zakendoen in het Westen betekent een resultaat bereiken. In India is het een voltooiing van persoonlijke interacties en menselijke relaties. De Indiërs hechten enorm veel belang aan de geloofwaardigheid en het vertrouwen ten aanzien van hun handelspartners. Het zijn de basisvoorwaarden voor een samenwerking die voor beide partijen vertrouwenwekkend is. Wederzijds vertrouwen bouwt men op en wordt sterker doorheen de tijd. Eén van de meest voorkomende fouten is zich uitsluitend op cijfers, resultaten en feiten toe te spitsen en geen aandacht te besteden aan het vertrouwen, de basis van de handelsrelatie. Het is belangrijk het wederzijds respect, het gezond verstand en het eergevoel niet uit het oog te verliezen. Hoewel de situatie van deelstaat tot deelstaat kan verschillen, kunnen de volgende gemeenschappelijke kenmerken worden gegeven:
Indiërs zijn slimme en hardnekkige onderhandelaars.
Ze zullen hun verzet zelden openlijk tonen.
Het afronden van onderhandelingen is een traag proces, zeker in de overheidssector.
Uw kalmte verliezen, betekent gezichtsverlies lijden en tonen dat u geen respect en vertrouwen verdient.
Het is belangrijk toegevingen te kunnen doen, zowel op het vlak van de prijs als de inhoud van het contract. U kan hetzelfde van uw gesprekspartners verwachten. Offertes met een vaste en definitieve prijs kunnen worden geïnterpreteerd als niet-flexibel en onaangepast ten aanzien van hun noden.
Toon niet publiekelijk dat u het niet eens bent met iemand van uw team.
Vaak wordt het afsluiten van een contract gevierd met een restaurantbezoek.
Kleding De klassieke regel is een donker maatpak voor de heren en een mantelpak of jurk voor de dames.
Zakengeschenken Na vergaderingen kunnen geschenken worden uitgewisseld. Te grote of te dure geschenken kunnen echter als gênant worden ervaren. Als u een geschenk krijgt, zet het dan weg en open het niet in aanwezigheid van de schenker. Als u er zelf een geeft, overhandig het dan met beide handen.
59
Werkuren De werkdag begint traditioneel om 10u00 en eindigt om 17u00. In grote steden is er een tendens om de werkdagen langer te maken en vroeger te beginnen om zo de spitsuren te vermijden. De werkdag kan dan beginnen omstreeks 7u30 en eindigen rond 20u00.
Te vermijden gespreksonderwerpen Zowel Pakistan, de verhoudingen tussen de religies en kasten, alsook armoede zijn gevoelige onderwerpen. U kaart ze het best niet aan.
60
6
Nuttige adressen
61
6.1. In België
6.2. In India
Flanders investment & trade (F.I.T.)
Belgische ambassade in India
Gaucheretstraat 90 1030 Brussel Fax: + 32 2 504 87 11 Tel: + 32 2 504 88 99 Email:
[email protected] www.flandersinvestmentandtrade.be
Agence wallonne à l’exportation et aux investissements étrangers (A.W.E.X.) Saincteletteplein 2 1080 Brussel Fax: + 32 2 421 82 11 Tel: + 32 2 421 87 87 Email:
[email protected] www.awex.be
Brussels Export Louizalaan 500, bus 4 1050 Brussel Fax: + 32 2 800 40 00 Tel: + 32 2 800 40 01 Email:
[email protected] www.brussels-export.be
Ambassadeur in India, Bhutan, Nepal, Sri Lanka alsook op de Malediven en Consulgeneraal in de staten Assam, Bihar, Haryana, Himachal Pradesh, jammu en Kasjmir, Lakshanee (Laccadiven, Minicoy, Amindiven), Madhya Pradesh, Meghalaya, Nagaland, Orissa, Punjab, Rajasthan, Uttar Pradesh en West-Bengalen, alsook voor de regio’s Andaman en Nicobar, Chandighar, Delhi, Manipur en Tripura 50-N Shantipath, Chanakyapuri New Delhi 110021 Fax: + 91 (11) 42.42.80.00 Tel: + 91 (11) 42.42.80.02 Email:
[email protected] www.diplomatie.be/newdelhi.fr
Consulaat-generaal van België in Mumbai
Ambassade van India
Consul-generaal jean-Paul Schittecatte voor de staten Andhra Pradesh, Goa, Gujarat, Kerala, Maharashtra, Karnataka, Tamil Nadu en voor de regio’s Daman en Diu, Dadra, Nagar Haveli en Pondicherry.
S.E.Dr. Jaimini Bhagwati, Ambassadeur Vleurgatsesteenweg 217 1050 Brussel Fax: + 32 2 640 91 40 Tel: + 32 2 648 96 38 Email:
[email protected] www.indembassy.be
Avantha House, 5th floor Dr. Annie Besant Road, Worli Mumbai 400 030 Tel: + (91) (22) 2421 2115 Fax: + (91) (22) 2436 1420 Email:
[email protected] www.diplomatie.be/mumbai
Commercieel en economisch departement
Ereconsul Chennai
Tel: 32 2 640 91 40 Fax: 32 2 648 96 38 Email:
[email protected] Email:
[email protected]
Belgisch-Indiase Kamer van Koophandel Voorzitter: de heer Philippe Vlerick ING-gebouw Marnixlaan 24 1000 Brussel Tel: + 32 479 75 88 92 Fax:+ 32 52 45 38 60 Email:
[email protected] www.bic-belgium.com
C/o Spic Centre, 97, Mount Road Guindy - Chennai 600 032 Tel: + (91) 44 22 35 08 77 Fax: + (91) 44 2235 03 08
Ereconsulaat Kolkata 10, Camac Street - Industry House 15th floor - Kolkata 700017 Tel: + (91) (33) 228 27 534 Fax: + (91) (33) 228 27 535 Email:
[email protected]
62
Flanders Investment & Trade India
Marc Schiltz,
Agence Wallonne à l’EXportation Inde jean-Guy
Schattens,
Handelsattaché - Vlaamse economische vertegenwoordiging via de Belgische ambassade in India
Economisch en handelsattaché voor de rechtsgebieden Dadra en Nagar Haveli, Daman en Diu, Goa, Gujarat en Maharashtra
50 - N, Shantipath, Chanakyapuri New Delhi 110021 Tel: +91 11 42 42 81 00 Fax: +91 11 42 42 81 10 Email:
[email protected] www.flandersinvestmentandtrade.com
Consulaat-generaal van België Thapar House, 5th floor Dr. Annie Besant Road, Worli Mumbai 400 030 Tel: + 91 (22) 24 32 18 29 Fax: + 91 (22) 24 32 26 09 Email:
[email protected]
Ralph
Moreau,
Handelsattaché ICT - Vlaamse economische vertegenwoordiging via de Belgische ambassade in India 50 - N, Shantipath, Chanakyapuri New Delhi 110021 Tel: +91 11 42 42 81 00 Fax: +91 11 42 42 81 10 Email:
[email protected] www.flandersinvestmentandtrade.com Tom
Vermeulen,
Handelsattaché ICT - Vlaamse economische vertegenwoordiging via het Consulaatgeneraal van België Thapar House, 5th Floor Dr. Annie Besant Road Mumbai 400 030 Tel: +91 22 66.10.02.88 Fax: +91 22 24.30.06.96 Email:
[email protected] www.flandersinvestmentandtrade.com Skype: FIT Mumbai - Tom Vermeulen jayant
Nadiger,
Handelssecretaris in Bangalore voor de rechtsgebieden Andaman & de Nicobaren, Andhra Pradesh, Karnataka, Kerala, Laccadiven, Tamil Nadu en Pondicherry Trade Commission of Flanders - Belgium 102, First Floor, Prestige Poseidon 139, Residency Road Bangalore 560 025 Tel: +91(80) 22 22 99 21 / 22 22 99 22 Fax:+91 (80) 22 22 99 20 Email:
[email protected] www.flandersinvestmentandtrade.com
jean-Pierre
Muller,
Economisch en handelsattaché voor de rechtsgebieden Arunachal Pradesh, Assam, Bihar, Chhatisgarh, Haryana, Himachal Pradesh, jammu en Kasjmir, jharkhand, Madhya, Pradesh, Meghalaya, Mizoram, Nagaland, Orissa, Punjab, Rajasthan, Sikkim en Tripura. Hij is ook bevoegd voor de volgende landen: Bangladesh, Nepal en Sri Lanka. Ambassade van België 50-N Shantipath, Chanakyapuri 110021 New Delhi Tel: + 91(11)42 42 82 00 Fax: + 91 (11) 42 42 82 10 Email:
[email protected]
Brussels Export jean-Pierre Muller, Vermeulen, jayant Nadiger,
Tom
zie hoger
6.3. Interessante websites 6.3.1 Officiële instanties Nationale portaalsite www.india.gov.in Lijst van de websites van de Indiase regering http://goidirectory.nic.in/ Website die doorverwijst naar websites van overheidsdiensten, privédiensten en organisaties http://indiaimage.nic.in
63
Ministerie van Landbouw – departement Landbouw en Ontwikkelingssamenwerking http://agricoop.nic.in Ministerie van Chemie www.chemicals.nic.in Ministerie van de Burgerluchtvaart http://civilaviation.nic.in Indiase luchthavenautoriteiten http://www.airportsindia.org.in Directoraat-generaal Burgerluchtvaart http://dgca.nic.in/sitemap.htm Aëronautische informatie http://www.aviationinfo.co.in/ Ministerie van Handel en Industrie Directoraat-generaal Buitenlandse handel http://dgft.delhi.nic.in/ Ministerie van Defensie http://mod.nic.in Ministerie van Leefmilieu en Bossen http://envfor.nic.in Ministerie van Buitenlandse zaken http://meaindia.nic.in Ministerie van Financiën http://www.finmin.nic.in Ministerie van de Voedingsmiddelenindustrie http://mofpi.nic.in Ministerie van Binnenlandse Zaken http://mha.nic.in
Ministerie van Aardolie en Aardgas http://petroleum.nic.in Ministerie van Energie http://powermin.nic.in Ministerie van Spoorwegen http://www.indianrailways.gov.in/ Ministerie van Wegtransport en Autowegen http://morth.nic.in Ministerie van Wetenschap en Technologie http://mst.nic.in Ministerie van kmo’s en kleine landbouwbedrijven op het platteland http://ssi.nic.in Ministerie van de Staalnijverheid http://steel.nic.in Departement Maritiem Transport http://shipping.nic.in Ministerie van Telecommunicatie http://www.dot.gov.in Ministerie van de Textielindustrie http://texmin.nic.in Ministerie van Stadsontwikkeling en Armoedebestrijding http://urbanindia.nic.in Speciale Economische Zones http://sezindia.nic.in/
6.3.2. Offerteaanvragen http://all-tenders.com/
Ministerie van Volksgezondheid en Gezin http://mohfw.nic.in
http://www.tendercircle.com/
Departement Industrie http://www.dipp.nic.in
http://www.tendersinfo.com/
Ministerie van Informatie en Audiovisuele communicatie http://www.mib.nic.in/
http://tenders.gov.in/
http://tendercity.indiatimes.com/ http://www.tenderhome.com/ http://tenders.indiamart.com/ http://www.tendertimes.com/
Ministerie van Informatietechnologieën http://www.mit.gov.in
6.3.3. Kamers van Koophandel
Ministerie van Werkgelegenheid http://labour.nic.in
Federatie van de Indiase Kamers van Koophandel en Nijverheid http://www.ficci.com/
Ministerie van juridische aangelegenheden http://lawmin.nic.in Ministerie van Mijnen http://www.mines.nic.in Ministerie van Alternatieve energiebronnen http://mnes.nic.in
Federatie van de Indiase industrie http://www.ciionline.org/ Vereniging van de Indische Kamers van Koophandel en Nijverheid http://www.assocham.org
7
Bronnen
65
7. Bronnen
SEMINAIRES “Catching the Indian tiger” 12th November 2009 Export Seminar on India
KBC - Belgo-Indian Chamber of Commerce and Industry Brussels Export – Brussels Enterprises Commerce and Industry - I.N.G
INTERNET Flanders Investment and Trade Agence Wallonne à l’Exportation et aux Investissements Étrangers Brussels Export F.O.D. Buitenlandse Zaken Central Intelligence Agency Viewswire Internationaal Monetair Fonds Wereldbank Organisatie voor Economische Samenwerking en Ontwikkeling Indiase ambassade in België Eurostat Delcredere - Ducroire Amerikaanse diensten voor handel UK India Business Council KPMG India UbiFrance Economische diensten van Frankrijk Franse website over de Indiase actualiteit International Trade Center Ambassade van Luxemburg in New Delhi Market Access Database Kwintessential Business knowledge resources Belgisch-Indiase Kamer van Koophandel en Nijverheid
http://www.flanderstrade.be http://www.awex.be http://www.brussel-export.be http://www.diplomatie.be http://www.cia.gov/ http://viewswire.com http://imf.org http://siteresources.worldbank.org/ http://www.doingbusiness.org/ http://www.oecd.org http://www.indembassy.be/ http://epp.eurostat.ec.europa.eu/portal/page/portal/ eurostat/home/ http://www.ducroire.be http://www.buyusa.gov/india/en/ http://www.ukibc.com http://www.in.kpmg.com http://www.ubifrance.fr http://www.dgtpe.fr/se/ http://www.aujourdhuilinde.com http://www.intracen.org http://newdelhi.mae.lu http://www.doingbusiness.org/ http://www.kwintessential.co.uk http://business.gov.in/ http://www.bic-belgium.com
Agentschap voor Buitenlandse Handel Montoyerstraat 3
Agence Wallonne à l’Exportation et aux Investissements Etrangers
1000 Brussel
Saincteletteplein 2
Tel: + 32 2 206 35 11
1000 Brussel Tel: + 32 2 421 82 11
Flanders Investment and Trade Gaucheretstraat 90
Brussels Export
1030 Brussel
Louizalaan 500, bus 4
Tel: + 32 2 504 87 11
1050 Brussel Tel: + 32 2 800 40 00
Afgedrukt op milieuvriendelijk FSC papier Uitgever: Christelle Charlier Grafische vormgeving en uitvoering: Image Plus - corporate communicatie
Hoewel alles in het werk werd gesteld om nauwkeurige en actuele informatie te geven, kunnen noch het Agent Agentschap voor Buitenlandse Handel noch zijn partners (Flanders Investment and Trade, Agence Wallonne à l’Exportation en Brussels Export) verantwoordelijk worden gesteld voor fouten, weglatingen en leugenachtige verklaringen. Ze kunnen evenmin verantwoordelijk worden gesteld voor het gebruik of de interpretatie van de informatie in deze studie. Deze studie heeft niet de bedoeling advies te verstrekken. Datum van publicatie: Februari 2010
