Jaarverslag 2012
0
Voorwoord
Geachte lezer, In het jaarverslag 2012 wordt nog eens teruggeblikt op een jaar met veranderingen en verbondenheid met elkaar. De organisatiestructuur, zoals die door de vier provincies in 2008 gevormd is, geeft een nauwere betrokkenheid met de afdelingen en anderzijds kunnen de afdelingen de provinciale besturen van onderaf voeden en er zo gezamenlijk een succes van maken. Voor de provincie Overijssel is het in 2012 anders verlopen dan het provinciale bestuur wenste. Er is duidelijk gekozen voor kortere lijnen via de provincies, maar het principe wat al meer dan 55 jaar geldt: ontmoeting, ontspanning, ontplooiing en gezelligheid blijft het hoofddoel van ons ZijActief. 2012 was ook het Europese jaar van “actief ouder worden” en “solidariteit tussen de generaties”: niet minder maar meer van het leven genieten op het werk, thuis of in de gemeenschap. Steeds meer wordt duidelijk hoe belangrijk het is actief te blijven in de samenleving. Vele ZijActief dames zijn heel nauw betrokken bij de maatschappelijke ontwikkelingen door in hun eigen omgeving een steentje bij te dragen als vrijwilligster. Dat doet je zeker goed als individu en de hele samenleving heeft er baat bij. We vinden het nog steeds belangrijk dat ZijActief Nederland in de komende jaren blijft voortzetten wat er in de voorbije jaren is opgebouwd, te weten de afvaardigingen naar de ACWW, Unie NKV, Andante en de samenwerking en contacten met andere vrouwenorganisaties, zowel landelijk als provinciaal. Wij hopen dat ZijActief een begrip blijft voor de eigen leden, maar ook in veel breder verband een rol van betekenis blijft spelen. Namens het bestuur van ZijActief Nederland, wens ik u allemaal inspiratie en creativiteit toe om onze ZijActief alle kans te blijven geven.
Nellie van Paassen- Verstappen
1
Organisatie Doelstelling De Federatie is een koepel van vrijwilligersorganisaties en vrijwilligersnetwerken voor en van vrouwen, (hoofdzakelijk) woonachtig in en/of werkzaam op het (verstedelijkte) platteland, o die op basis van een katholieke levensbeschouwing of deze levensbeschouwing respecteert en onderschrijft, o een ontmoetingspunt voor vrouwen creëert en onderhoudt; o zorgt voor belangenbehartiging voor haar leden ondermeer via aansluiting en vertegenwoordiging bij nationale en internationale netwerken en organisaties; o samenwerking zowel tussen de eigen leden als met andere verwante organisaties en netwerken op relevante terreinen stimuleert en benut; o en inspeelt op de actualiteit met behoud van het goede, o alles in de ruimste zin des woords en met behoud van eigen karakter en zelfstandigheid van de lidorganisaties. Samenstelling Bestuur per 1 januari 2012 Dagelijks bestuur Lidorganisaties: ZijActief Utrecht ZijActief Overijssel ZijActief Gelderland ZijActief Brabant zuid-oost
Corrie Hagoort Bestuurslid Marja Temmink Bestuurslid Marietje Stegers Penningmeester Nellie van Paassen Secretaris
Samen met onderstaande dames wordt het Algemeen bestuur gevormd Lidorganisaties: ZijActief Utrecht ZijActief Overijssel ZijActief Gelderland ZijActief Brabant zuid-oost
Joke van Wijngaarden vacant Anny Bekker Tonny Michels
De lidorganisaties (provincies) dragen samen de verantwoordelijkheid voor de landelijke organisatie. Daarnaast wordt ZijActief door de onderstaande leden vertegenwoordigd in nationale en internationale organisaties: Marjon Verkleij, Leny Boere, Marleen Peters, Thea Huijberts en Marie-Thérèse Pijls.
2
Leden De Federatie ZijActief Nederland bestaat per 1 januari 2012 uit 4 lidorganisaties, verdeeld over 62 afdelingen, met samen meer dan 4800 leden. Wegens de stopzetting van de provinciale subsidie en te weinig enthousiaste vrijwilligers is ZijActief Overijssel genoodzaakt per 1 juli 2012 te stoppen. Na 1 juli gaat de federatie verder met ongeveer 3350. Individuele leden zijn ingeschreven bij de lidorganisatie waar zij woonachtig zijn.
De organisatiestructuur is per 1 juli 2012 gewijzigd.
ZijActief Nederland Het federatiebestuur is samengesteld uit vertegenwoordigers van de lidorganisaties
ZijActief Gelderland Provinciale organisatie
Regio’s Clusters van afdelingen
ZijActief Utrecht Provinciale organisatie
Regio’s Clusters van afdelingen
ZijActief Brabant zuid-oost Regionale organisatie
Rayons Clusters van afdelingen
Afdelingen
Afdelingen
Afdelingen
Leden
Leden
Leden
3
De Geschiedenis van ZijActief
De naam ZijActief bestaat 12 jaar. Begonnen als een Boerinnenbond, later vallend onder de gewestelijke organisaties KPO, KVO, LTV of LVB. Die 4 organisaties vielen allen onder de Katholieke Plattelandsvrouwenorganisatie Nederland ( KPN)
De 4 genoemde organisaties gingen in 2000 verder als lidorganisaties/provincies van één landelijke organisatie onder de naam “ZijActief Katholiek Vrouwen Netwerk op het verstedelijkte platteland”. Vanaf december 2008 wordt nog gewerkt met vrijwilligers uit 4 lidorganisaties / provincies.
Archief In 2008 is door het federatiebestuur het besluit genomen om een groot gedeelte van het archief onder te brengen bij het Katholiek Documentatie Centrum (KDC) van de Radboud Universiteit (RU) te Nijmegen. “Onderzoekers” worden de gelegenheid geboden om de archiefstukken te raadplegen. Het Katholiek Documentatie Centrum (KDC) bewaart, ordent en ontsluit archieven, boeken, brochures, tijdschriften, beeld- en geluidsmateriaal dat afkomstig is van katholieke personen en instellingen in Nederland sinds het begin van de 19e eeuw. Al deze documentatie is voor onderzoek beschikbaar. De gedichtenbundel -“Vrouwenlevens in beweging” gedichten 2006- samengesteld ter gelegenheid van het 45 jarig bestaan ZijActief Noord- en Zuid-Holland is beschikbaar gesteld aan de Koninklijke Bibliotheek in Den Haag. De Koninklijke Bibliotheek (afgekort: KB) is Nederlands nationale bibliotheek in Den Haag. De instelling is sinds 1993 een zelfstandig bestuursorgaan, gefinancierd door het ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap. De Koninklijke Bibliotheek heeft als doelstelling iedereen toegang te geven tot kennis en cultuur van het heden en verleden van Nederland. De Koninklijke Bibliotheek levert hoogwaardige diensten voor onderzoek, studie en cultuurbeleving.
4
Algemene taken Federatiebestuur Bestuursvergaderingen Het DB vergaderde 4 keer, deze vergaderingen vonden plaats in Utrecht. De vergaderingen van het Algemene Bestuur werd gehouden op 5 maart te Heino in Overijssel en op 11 september te Zeddam in Gelderland. De ontwikkelingen in ZijActief Overijssel kwamen uitgebreid aan de orde en de website werd besproken. De voorbereidingen voor de Landelijke Ledendag op 30 oktober was eveneens een veelbesproken agendapunt. De Algemene Jaarvergadering werd op 24 april gehouden in Arnhem De dagvoorzitter Marja Temmink opende de vergadering met: Zie je die boom met zijn takken en bladeren, en een stuk van de stam? Maar dat wat de boom tot boom maakt; wat het meest essentieel aan hem is en hem in leven houdt, dat zie je niet. Maar het is er wel. Dat zorgt voor de boom en draagt bij aan zijn bestaan. Het is ook zijn geschiedenis; dat wat de boom maakt tot wat-ie is. Dat wat hem voedt en op zijn plaats houdt. Het zijn wortels. Er is overal zoveel meer dan het oog ziet. Een vergelijking tussen de boom en ZijActief wordt gemaakt met de wortels die ons staande houdt, maar ook de vele takken die een boom kan hebben. De voorzitter noemt de vele veranderingen, zoals de samenwerking met 4VO die eind 2011 is beëindigd, en daardoor is er ook verandering ontstaan bij de vertegenwoordiging van ZA vrouwen in 4VO verband. Maar niet elke verandering is een verslechtering, soms moet je dus snoeien om je boom gezond te houden. Maar om goed gezond te blijven ben je wel afhankelijk van leden, en leden die zich in willen zetten als bestuurslid bij de afdelingen en provincies. Spijtig genoeg moeten we constateren dan dit bij de provincie Overijssel niet meer gelukt is. Ondanks diverse vergaderingen, oproepen en workshops is het hen niet gelukt om nieuwe provinciale bestuursleden te vinden. Op hun ledenvergadering is besloten om de organisatie per 30 juni 2012 op te heffen. Dit besluit roept vragen op over de toekomst van de federatie. Andere belangrijke gespreksonderwerpen waren de algemene taken van de organisatie: a. De aftredende bestuursleden werden weer herkozen. b. Het financiële verslag werd goedgekeurd en er werd door de vergadering decharge verleend aan het bestuur; c. het opstellen van een begroting en het vaststellen van de contributie 2013; d. de bestuurszaken in overleg met de lidorganisaties; e. informatie uitwisseling met de lidorganisaties en de leden; f. De voorbereidingen op de Ledendag 30 oktober g. de website; h. Aandacht was er ook voor de organisaties waar we als ZijActief in vertegenwoordigd zijn, zoals de UNIE NKV, Andante, ACWW projectencommissie, Agriterra en WfWP.
5
Samenwerking en Contacten
Contact met de lidorganisaties Lidorganisaties zijn aangesloten bij ZijActief Nederland omdat zij dezelfde missie ondersteunen. Dit komt niet alleen tot uiting door het hebben van een zelfde logo, maar ook door het gevoel van saamhorigheid en solidariteit met elkaar. Het bestuur wil voor haar lidorganisaties en leden staan en probeert zoveel mogelijk tegemoet te komen aan hun wensen. De lidorganisaties organiseren ieder hun eigen activiteiten voor de besturen en de leden. De leden worden geïnformeerd over de wetenswaardigheden van de landelijke organisatie ZijActief Nederland via de nieuwsbrieven van de lidorganisaties. Per provincie/lidorganisatie zijn de volgende activiteiten georganiseerd
ZijActief Brabant zuid-oost: Organiseerde met succes bijeenkomsten voor de Alleengaanden. De Culturele Avond met optredens door leden uit 3 afdelingen. Voor de eerste keer werd er een besturenoverleg gehouden met de bedoeling de afdelingsbestuurders en de commissieleden van de regio ZijActief Brabant zuid-oost extra in het zonnetje te zetten voor al het werk dat zij verrichten voor de leden van de 14 afdelingen. De bijeenkomst was een groot succes, ongeveer 60 personen genoten van deze avond. Van de 1121 leden konden tijdens de Ledenavond meer dan 250 leden genieten van de optredens van Mind You en de Briljantjes. Tijdens de Contactmiddag was Mw. Riek van Stratum-Joosten te gast met het thema ‘Gelukkig zijn, daar kun je zelf iets aan doen’; met het uitgangspunt: ‘Leef het leven zoals het is’.
Gelderland De lidorganisatie telde op 1 jan 2012 894 leden. Tijdens de jaarvergadering was Marieke Henselman te gast. Zij is besparingsdeskundige, en bekend van het tv programma “geen cent te makken”. De Cursus Besturen werd georganiseerd. Voor het bestuur was het een uitdaging om een wandeldag te organiseren en er werd een bezoek gebracht aan het provinciehuis.
6
Overijssel Heeft deelgenomen aan BoerBurger dialoog in het Landbouwmuseum te Luttenberg. Voor de Culturele dag in Kampen was veel belangstelling. In verband met de subsidieafbouw zijn er verschillende vergaderingen geweest met de afdelingsbestuursleden en de laatste Jaarvergadering werd gehouden op 19 april. Ria Blenke werd gekozen als ZijActiefste vrijwilligster 2012. Besloten werd om de lidorganisatie met 1404 leden op te heffen per 1 juli. Ter afsluiting werd de winterwandeling gehouden.
Utrecht begon op 1 januari 2012 met 1382 leden. In samenwerking met de andere provinciale Vrouwenorganisaties is er een bijeenkomst georganiseerd over “Huiselijk geweld”. Op de jaarvergadering in maart was Anke Vervoord van Vrouwen van Nu gastspreker. In het avondprogramma werd men verrast door “De Bietelettes” uit Soest met Nederlandse teksten op de bekende beatlesongs. In juni hebben we de Floriade in Venlo bezocht. Met 120 dames werd een dagreisje georganiseerd met ter afsluiting een heerlijk diner. Tijdens de ledenavond op 1 oktober werd na een interessante presentatie een modeshow getoond door Sari Fair Fashion, een organisatie die zich inzet voor “eerlijke kleding”. Daarnaast was de plaatselijke Wereldwinkel aanwezig met allerlei andere eerlijke producten. Op de jaarlijkse activiteit van de gezamenlijke provinciale vrouwenorganisaties werd uitleg gegeven over “Social Media” en hoe kun je hier veilig mee kunt omgaan. Website De website: www.zijactief.nl wordt gebruikt om nieuws te melden, algemene uitnodigingen te plaatsen en om stand van zaken betreffende projecten kenbaar te maken. Ook zijn diverse artikelen te downloaden. Alle lidorganisaties kunnen zich op de website profileren. Zij hebben een eigen webbeheerder, die de pagina’s van de betreffende lidorganisatie kan aanpassen. Ook de afdelingen maken hier gebruik van.
7
ZijActief Ledendag 2012
Thema
“Bij de Tijd”
Deze dag werd gehouden op 30 oktober in de Schakel te Nijkerk Een groot aantal leden uit de vier provincies, Utrecht, Overijssel, Gelderland en Brabant zuid-oost waren naar Nijkerk gereisd om te genieten van de Ledendag. Deze dag stond in het teken van “Bij de Tijd” met de ”Kracht van zeven” en “de kracht van de vrouw”, maar ook van ontmoeting, ontspanning en gezelligheid. Na de opening door de dagvoorzitter Corrie Hagoort werd het meditatief moment “De grote dingen van je leven” “Tijd maken voor belangrijke dingen” gelezen door Marja Temmink. Als gastspreker presenteerde Anke Vervoord, directeur van Vrouwen van Nu en Vrouwenvertegenwoordiger naar de Algemene Vergadering van de Verenigde Naties in New York haar pleidooi: “De Kracht van Zeven”, waarin zij de regeringsleiders opriep om het leven van de vrouwen wereldwijd te verbeteren. Welvaart is niet zo belangrijk, Het is beter om de wereldbevolking in welzijn te laten opgroeien. Helaas is er geen gelijke verdeling van voedsel, massa’s zijn overvoed en massa’s ondervoed. Tussen de ploeg en het bord wordt ruim een/derde voedsel verloren. In Nederland wordt 50kg per persoon per jaar weggegooid. Na een korte pauze trad de ZijActiefgroep “Plankenkoorts” uit het Brabantse Bakel op met een variatie aan liedjes en amusement, dat met een warm applaus en een staande ovatie werd afgesloten.
8
Tot slot van het ochtendprogramma gaf Leny Boere, vertegenwoordigster bij de Unie NKV, korte uitleg waar de Unie voor staat. Zij sloot af met een gebed en wenste iedereen een smakelijke lunch.
In het middagprogramma was Marie-Thérèse Olaerts uit Zutendaal (Be) te gast. Met haar verhaal “De Kracht van de vrouw” in het smeuïge Belgische taaltje bracht zij de lachspieren volop in beweging. Soms moest haar tekst vertaald worden in het Nederlands.
Het eerste gedeelte sloot zij af met tekst van Antoon Korteweg “Duikelaar”. Het tweede gedeelte van haar optreden werd afgesloten met “Ontdek het juweel in jezelf”. Het optreden van Marie Christien had de titel “In de voetsporen van het leven”. De spreuk “De dag van morgen wordt bepaald door de les van gisteren” was vertaald in haar repertoire en iedereen genoot van haar zangtalent. Ook het middagprogramma werd met een staande ovatie afgesloten. De dagvoorzitter dankte de gasten en tot slot wenst zij allen weer een goede thuisreis. Alle aanwezigen kregen een klokje met de tekst “ZijActief” bij de tijd” overhandigd.
9
Netwerkoverzicht
ZijActief Gelderland
ZijActief Brabant z-o
PVR Provinciale Vrouwenraad
GPVO Gelderse Plattelandsvrouwen organisatie
ZijActief Utrecht
PVO Provinciaal Vrouwenoverleg
ZijActief Nederland
Netwerk-
Agriterra Ontwikkelingssamenwerking
Lid van en vertegenwoordigers in
Lid van
contactpersoon in
WfWP Partners in Vrouwen voor Water
WECF
Unie NKV Unie Nederlandse Katholieke Vrouwenbeweging
Europese Vrouwen voor een gemeenschappelijke duurzame toekomst
NVR Nederlandse Vrouwenraad
10
Andante Europese Alliantie Katholieke Vrouwenorganisaties
WUCWO Wereldunie voor Katholieke Vrouwenorganisaties
ACWW Agrarische Katholieke Vrouwen Wereldwijd
Unie NKV ZijActief Katholiek Vrouwennetwerk is lid van de Unie NKV. Leny Boere-Nederend vertegenwoordigt ZijActief Nederland het algemeen bestuur van de Unie.
in
De Unie NKV is een samenwerkingsverband van een aantal landelijke (vrouwen) organisaties, met een gezamenlijk ledenaantal van ongeveer zeven en twintigduizend vrouwen en mannen. Het lidmaatschap van de Unie staat open voor zowel landelijke als regionale Katholieke (vrouwen) organisaties, evenals voor andere christelijke organisaties in Nederland die het actief ondersteunen van vrouwennetwerken als een van hun prioriteiten hebben. Tien jaar heeft de Unie NKV medeverantwoordelijkheid gedragen voor de Catharine Halkes Leerstoel Religie en Gender. Prof. Dr. Maaike de Haardt heeft in deze tien jaar theologisch wetenschappelijk onderzoek verricht naar de gelovige inspiratie van vrouwen met haar studenten. Zij is hierover een boek aan het schrijven onder het thema: Religie en Spiritualiteit van het alledaagse. In 2012 zijn er voor het dertiende jaar o.l.v. Maaike de Haardt drie Studiedagen georganiseerd onder het thema: Schepping en Verbeelding. Deze dagen zijn gehouden in de Radboud Universiteit in Nijmegen en zijn toegankelijk voor belangstellenden. De Unie is lid van de Nederlandse Vrouwen Raad (NVR). Dit past ook goed in de werkwijze en strategie van de Unie NKV. We blijven op de hoogte van zaken die in de Nederlandse Vrouwenbeweging spelen en kunnen ons voordeel doen naar de landelijke overheid. Dit is voor ons een duidelijke manier om ons niet alleen in de Katholieke wereld te profileren, maar ook in de Maatschappij waar wij deel vanuit maken. Via ons lidmaatschap, zijn de bij ons aangesloten organisaties lid van de NVR. Meer informatie: www.nederlandsevrouwenraad.nl De Unie is ook aangesloten bij de VKMO: het Verband van Katholieke Maatschappelijke Organisaties. Het VKMO is een actief knooppunt van katholieke organisaties zoals de KRO, de KBO etc. Deze Stichting stelt zich ten doel de katholieke identiteit te verbinden met de eigentijdse samenleving. Het Evangelie, de traditie en de wijze waarop die in de praktijk worden gebracht, zijn inspiratiebronnen. In het jaar 2012 zijn veel activiteiten uitgevoerd: de jaarlijkse Studiedag met het thema: “De tekenen der tijd herkennen” met een tafelgesprek aan “De tafel van twaalf”. Manuela Kalsky, theologe, leidde deze Studiedag. Deze zelfde dag: 11 april was aansluitend de Jaarvergadering. Wij zijn als Unie naast de twee maandelijkse vergaderingen bij meerdere kerkelijke en maatschappelijke zaken vertegenwoordigd, zoals bij de vergaderingen van de NVR. We waren bij het Themasymposium van E-Quality in Den Haag, tevens werd er afscheid genomen van haar directeur Joan Ferrier. We waren vertegenwoordigd bij de Summerschool in Augsburg van Andante: de Europese alliantie van Kath. Vrouwenbewegingen, zij verdiepten zich die dagen in het thema: “De vier elementen”.
11
Op het Christelijk Sociaal Congres in Driebergen waren we ook aanwezig, het thema: “Van wie is de samenleving?” stond op de uitnodiging, met sprekers als oud-minister dr. E.M.H. (Ernst) Hirsch Ballin, columnist Frank van den Heuvel, Liesbeth Spies minister van Binnenlandse Zaken, Annet Bertram, gemeentesecretaris van Den Haag, Arjan Lock voorzitter van de raad van bestuur van de EO. In het kader van de Verkiezingen organiseerde de NVR ’n Flitscongres in Den Haag, samen met vrouwelijke leden van de 2e Kamer gingen we in gesprek. Bij het Allerheiligenberaad zijn we ook vertegenwoordigd. Begin november zijn bestuurleden van de aangesloten organisaties uitgenodigd voor ’n Besturenoverleg in de Mariënburg te Den Bosch. Mariëlle Beusmans stafmedewerker bij de Dienst Kerk en Samenleving van bisdom Roermond voor ZijActief-Limburg en KVG Limburg, hield ’n inleiding over: “Wat is onze boodschap?” Daarna gingen we in gesprek over: “Wat is ons heilig, wat zetten ons in beweging, wat kunnen we samen doen?” Na evaluatie van de inhoud van dit Besturenoverleg zijn de antwoorden: Goede relatie met organisaties, relaties met landelijke verbanden en verdieping in een inhoudelijk onderwerp. Wat het eerste betreft is het goed om vaker een dag met de aangesloten besturen te organiseren. Het blijft belangrijk om de concrete commissies onder de aandacht te brengen, zij zijn de speerpunten van de Unie. Wat kunnen wij vrouwen betekenen in en voor ons land: Waartoe is de Unie NKV op aarde? De Commissie Overleg Bisschoppen (COB) heeft in 2012 tweemaal overleg gevoerd met Mgr. de Korte de referent. De Internationale Commissie (IC) geeft advies aan de Unie en is namens haar vertegenwoordigd in ANDANTE en de WUCWO: World Union of Catholic Women’s Organization. Het was een actief jaar, samen met bestuur en commissieleden zijn we zinvol bezig geweest. Leny Boere-Nederend, ABlid Unie NKV.
Commissie Overleg Bisschoppen van de Unie NKV De Commissie Overleg Bisschoppen heeft als taak het voeren en continueren van geformaliseerd overleg met een vertegenwoordiging van de Nederlandse Bisschoppenconferentie, waarbij onderwerpen aan de orde komen die betrekking hebben op vrouw en kerk. De Commissie pakt signalen op aangaande ontwikkelingen in de kerk en zet deze om in concrete voorstellen en actiepunten voor beleid. Mgr. De Korte, bisschop van Groningen, is bisschopreferent voor de contacten met de landelijke organisaties voor Vrouw en Kerk.
12
De COB bestaat uit afgevaardigden van organisaties die tot de Unie behoren. Onze samenstelling is als volgt: Alice Frijns ZijActief Limburg Zr. Esther Geertsma KNR Maria van Schaijik KVD Nelly Ketels KVG Limburg Marie-Thérèse Pijls ZijActief Nederland Secretariële ondersteuning wordt gegeven door mevrouw C.M.M. van Straaten, werkzaam op het secretariaat van de Bisschoppenconferentie. Het overleg met Mgr. De Korte vindt twee keer per jaar plaats. Het biedt de Unie de mogelijkheid in gesprek te blijven met de bisschoppen over zaken die de Unie ter harte gaan. Mgr. De Korte zit de vergadering voor. De COB en Mgr. de Korte dragen gezamenlijk agendapunten aan. De onderwerpen die ter tafel komen worden met het Uniebestuur besproken. Op de agenda staan onderwerpen die verband houden met: Volledige en volwaardige participatie van vrouwen in de kerkgemeenschap. Opnemen en zichtbaar maken van de levenservaring, het godsgeloof en de theologische deskundigheid van vrouwen in leer, geloof en handelwijze in de kerk. De maatschappelijke positie van vrouwen, vooral binnen de kerk, in het bijzonder indien zij als tweederangsburgers worden beschouwd of slachtoffers zijn van onrecht. Op 30 mei en 28 november had de Commissie Overleg Bisschoppen haar tweejaarlijkse vergaderingen met Mgr. De Korte. Tijdens deze vergaderingen kwamen o.a. de volgende onderwerpen ter sprake: - De problematiek van de kerk in verband met het seksueel misbruik en het onderzoek van de Commissie Deetman. - Het aantrekken van vrouwen voor leidinggevende functies in de kerk: Hoe krijg je meer vrouwen op bestuurlijk niveau. (Een blijvend aandachtspunt op de agenda). - Onze studiedag van 11 april 2012 geleid door Mw. Manuela Kalsky, die inspirerend sprak over: “Het goede leven voor allen”, over compassie en het nieuwe “wij”gevoel. - Het belang van de lokale geloofsgemeenschap. Bij alle fusies in de Bisdommen bestaat een groot gevaar dat de identiteit, de gemeenschapsgedachte en het saamhorigheidsgevoel van de kleine geloofsgemeenschap in het gedrang komt en dat de nadruk komt te liggen op organisatie en structuur. - Maatschappelijke thema’s o.a. over feminisering van de samenleving en over familie en gezin. - De gedeelde zorg en verantwoordelijkheid wat betreft de geloofsoverdracht, de voortgang van het katholicisme, de vergrijzing van de kerk en het zondagsbezoek aan de kerk. - Het plannen van een nieuwe ontmoeting met de Bisschoppenconferentie in 2013. - Bij de ontmoetingen met zowel Mgr. De Korte als met de Bisschoppenconferentie (in 2009 en 2010) staat het belang van het open houden van de dialoog voorop. Namens de Commissie Overleg Bisschoppen Marie-Thérèse Pijls
13
Andante & Wucwo Internationale Vertegenwoordiging De Internationale Commissie (IC) van de Unie Nederlandse Katholieke Vrouwenbeweging (Unie NKV) bestaat uit vertegenwoordigsters van de aangesloten organisaties. Voor ZijActief neemt Marleen Peters Van der Heyden zitting in deze commissie. De internationale contacten verlopen op Europees vlak via Andante (Europese Alliantie van Katholieke vrouwenorganisaties) en op wereldvlak via WUCWO (World Union of Catholic Women’s Organisations). Naar aanleiding van de Summer School 2011 van ANDANTE in Reute met als thema “De tekenen der tijd herkennen” (Joh. XXIII); Spiritualiteit in het handelen van vrouwen in Europa – vroeger, nu en in de toekomst organiseerde de IC in 2012 een studiedag rondom dit onderwerp. Deze vond plaats op 11 april 2012 onder de titel ‘De tafel van twaalf’. De titel verwees naar het delen van voedsel (tastbaar en geestelijk), dat leidt tot grotere rijkdom: vermenigvuldiging (de tafel van 12). Naar tafelgesprekken waar ieder het woord krijgt en naar elkaar wordt geluisterd. Het getal twaalf verwijst naar het volmaakte. Tastbaar stond in de studiezaal een gedekte tafel met 12 borden, 12 glazen, 12 lege stoelen. Dr. Manuela Kalsky van het Dominicaans Studiecentrum verzorgde de inleiding en gaf richting aan het gesprek tussen de twaalf tafelgenodigden, een gemêleerd gezelschap: vertegenwoordigsters van verschillende organisaties, verschillende nationaliteiten, godsdiensten etc. Rondom vier waarden: compassie – thuisvoelen – zorgen – ruimte, hadden de vrouwen een symbool meegebracht. De zeer bijzondere getuigenissen raakten de aanwezige studiedagdeelnemers diep. In juli 2012 organiseerde ANDANTE wederom een ‘Summer School’. Thema: Wij zijn de erfgenamen van de aarde – wat kunnen we doen om verantwoord te leven? De bijeenkomst werd gehouden in het Exerzitienhaus (=bezinningsoord/retraitehuis) in Leitershofen bij Augsburg. 65 vrouwen uit 14 verschillende Europese landen namen deel, onder wie de leden van de IC van de Unie NKV. Het was een in alle opzichten geslaagde en informatieve bijeenkomst. Er werd, zoals gebruikelijk, door de IC een uitvoerig verslag gemaakt. Wie geïnteresseerd is in dit gedetailleerde verslag van de Andante Summer School kan dit opvragen bij Marleen Peters Van der Heyden, e-mail:
[email protected]. De IC heeft ter voorbereiding van de studiedag en de Summer School een zevental keer vergaderd in Den Bosch. Marleen Peters- van der Heyden
14
Nederlandse Vrouwenvertegenwoordigers voor de Verenigde Naties Anke Vervoord maakte deel uit van de jaarlijkse algemene vergadering van de Verenigde Naties in New York, waar zij de regeringsleiders opriep om het leven van de vrouwen wereldwijd te verbeteren. Haar toespraak duurde 7 minuten, het betreft 7 miljard mensen (de wereldbevolking), 7 vrouwen die haar missie ondersteunen, De inhoudelijke rode draad wordt gevormd door 7 thema’s, 7 vragen aan vrouwen van het platteland, 7 verhalen van vrouwen als inspirerend voorbeeld en 7 aanbevelingen werden gepresenteerd op de AVVN. Uiteindelijk staat ‘de kracht van 7’ voor de potentie van een wereldbevolking van 7 miljard mensen in het uitbannen van honger en armoede wereldwijd. Het statement van de vrouwenvertegenwoordiger dit jaar gaat dus niet over vrouwen. Maar over de kracht van 7 miljard mensen en hoe die de positie van vrouwen kunnen versterken zodat honger en armoede wereldwijd teruggedrongen worden
ACWW (The Associated Country Women of the World) Het jaar voorafgaand aan een ACWW Wereldconferentie is meestal een rustig jaar voor een vertegenwoordigster. Voorstellen voor Resoluties zijn dan ingediend en het wachten is op goedkeuring. Het voorbereiden daarvan vraagt veel studie en overleg. Zoals we in het jaarverslag van 2011 hebben kunnen lezen is onze (4VO) resolutie om “ de toepassing van schadelijke stoffen (bisphonolenA) in bepaalde plastic artikelen te verbieden “ op de Europese Conferentie in Dublin met grote meerderheid van stemmen aangenomen. Deze zal nu namens Europa ter stemming worden ingebracht op de Wereldconferentie in Chennai 2013 en daar door een Nederlandse vertegenwoordigster worden toegelicht en verdedigd. Elke organisatie bepaalt verder haar eigen stemgedrag. Door het beëindigen van het lidmaatschap van 4VO door ZijActief Nederland zijn we automatisch ook geen lid meer van de ACWW werkgroep. Dit maakt het werken wat eenzaam, te meer omdat de Unie van Katholieke Vrouwenverenigingen niet actief meer participeert in WUCWO en op Wereldniveau geen gezamenlijk beleid meer wordt gemaakt zoals voorheen. Als lid van de Projectencommissie van ACWW wordt tweemaal per jaar de commissievergadering op het hoofdkantoor in Londen bijgewoond. Daarbij zijn altijd enkele leden van het Dagelijks Bestuur aanwezig. Zodoende blijven we toch op de hoogte van het reilen en zeilen van de organisatie. Er is dit jaar, na de reorganisatie, een bijna volledig nieuwe personeelsbezetting: goed opgeleide jonge mensen met adequate ervaring. Een internationaal geheel, nieuwe initiatieven! Het ledenblad -The Countrywoman- is vernieuwd.
15
Op 29 april 2012, de verjaardag van ACWW, ook voor het eerst de “Women walk the World “ tocht gehouden. Het bijzondere is, dat er op deze dag ACWW leden wereldwijd, al dan niet met familie en/of vrienden, wandelen voor het goede (ACWW)doel! Door het grote succes is dit blijvend op de ACWW-agenda gezet. Hoe mooi zou het zijn als onze organisatie voortaan dit initiatief volgt!
Via de diverse nieuwsbrieven kunnen we de actualiteit en initiatieven in Nederland, Europa en Wereldwijd volgen. In het afgelopen jaar zijn bijeenkomsten/symposia van o.a. de Nederlandse Vrouwenraad (NVR), Unie Katholieke Vrouwenverenigingen (UKV)de Stichting Religieuzen tegen Vrouwenhandel(SRTV) en het Katholiek Vrouwendispuut(KVD), bijgewoond. Ondanks de vele mogelijkheden van de sociale media blijft het belangrijk aanwezig te zijn om te netwerken en de doelstelling van je organisatie uit te dragen. Bijzonder was het Internationaal Symposium met als titel “ De nalatenschap van Marga Klompé ”, georganiseerd door de Universiteit Tilburg t.g.v. het 100e geboortejaar van deze bijzondere vrouw, ex Minister van Sociale Zaken en de eerste vrouwelijke Minister van ons land. Eminente sprekers uit binnen- en buitenland schetsten de ethische aspecten van de toekomstige zorg in een globaliserende wereld. Naar aanleiding van dit symposium schreef Prof. Dr. Mirjam van Reisen, die de Marga Klompé leerstoel in Tilburg bekleedt, in Trouw dat we ons moeten voorbereiden op een onherroepelijke toename van het aantal buitenlandse verpleegkundigen/verzorgenden in onze ziekenhuizen en verzorgingshuizen. De wereldwijde( criminele) handel in organen, vaak het gevolg van armoede en gebrekkige wetgeving in betreffende landen, was het onderwerp van een van de workshops. Een buitengewone dag, zeker door het zeer gemêleerde gezelschap, waaronder veel studenten. Thea Huijberts-van Oers
Leefbaarheid op het Platteland Gelijke kansen voor mannen en vrouwen is de enige voorwaarde voor een succesvol plattelandsbeleid en voor het tot stand brengen van duurzame groei op het platteland. Steeds weer blijkt dat vrouwen op het platteland bindmiddel en drager van de samenleving zijn. Zij zijn mede-eigenaars van bedrijven, zijn opvoeders van (klein)kinderen, bieden mantelzorg, zijn vaak actief in de politiek. ZijActief betekent dan ook Wij actief.
16
Ontwikkelingssamenwerking ZijActief Nederland heeft in haar doelstellingen staan: algemene belangenbehartiging voor vrouwen via vertegenwoordiging in nationale en internationale organisaties en samenwerken met andere vrouwenorganisaties. ZijActief is sinds jaren betrokken met het platteland over de grenzen heen in de ACWW en in Women for Water Partnerschap (WfWP). Agriterra Is een Nederlandse ontwikkelingsorganisatie, in 1997 opgericht door de Nederlandse plattelandsledenorganisaties: LTO Noord, ZLTO en LLTB (verenigd in LTO Nederland), de Centrale van Plattelandsvrouwenorganisaties(4VO), de Nationale Cooperatieve Raad en het Nederlands Agrarisch Jongeren Kontakt. Zij vormen het bestuur van Agriterra. Namens de vrouwenorganisatie heeft Ira Stam (Passage) en Martine Benschop (Vrouwen van Nu) zitting in het bestuur. Tegenwoordig gaat het bij Ontwikkelingssamenwerking meer om marktwerking. Er gaat veel meer geld in de vorm van leningen en investeringen naar derde wereldlanden dan hulpgelden. Ook kennisoverdracht is erg belangrijk. Opkomende economieën hebben behoefte aan de kennis van het Nederlandse agrarisch bedrijfsleven en de landbouwsector en Agriterra verbindt vraag en aanbod aan elkaar. Na de reorganisatie in 2010/2011 zijn drie themagroepen van start gegaan: het team boergenoteerde bedrijven, het team lokaal en het team belangenbehartiging en innovatie. Experts uit de partnerorganisaties hebben zitting in de Adviesgroepen en leveren hun bijdrage aan de ontwikkeling van de themagroepen. ZijActief is niet betrokken in één van de Adviesgroepen. Na de reorganisatie is het aantal samenwerkingsverbanden gereduceerd, helaas trof dit ook samenwerkingen die waren aangegaan met onze vrouwenorganisaties in de ontwikkelingslanden. De samenwerking tussen ZijActief Overijssel en Agriterra met Moldavië is gestopt. De samenwerking die Agriterra met ZijActief Utrecht had met de vrouwenfederatie WOPD op de Filippijnen is in 2011 afgesloten met een missie. Van de hele samenwerking die van 2004 tot 2011 heeft geduurd, is een rapport uitgewerkt met een aantal aanbevelingen. Dit project heeft bijgedragen om onze leden bewust te maken van het leven in een ontwikkelingsland, en specifiek op de Filippijnen en van de millenniumdoelstellingen en de dames op de Filippijnen hebben een flinke sprong in hun ontwikkeling als organisatie kunnen maken dankzij Agriterra en de kennis van ZijActief. ZijActief Utrecht zal nog een paar jaar het contact onderbouwen en nog kleinschalige projecten ondersteunen. 2012 was het Internationale VN Jaar van de Coöperaties, en dat liep als een rode draad door de programma’s van Agriterra, met van 1 t/m 5 oktober de Toer de Boer; een studiereis voor afgevaardigden van landbouworganisaties en -coöperaties uit ontwikkelingslanden. De laatste dag van de Toer, 5 oktober,
17
was de coöperatieve uitwisselingsdag, waar alle betrokkenen van de partnerorganisaties waren uitgenodigd en uw vertegenwoordiger, Marjon Verkleij, ook aanwezig was. In totaal ongeveer 120 gasten. De dag draaide om ontmoeting, kennis- en ervaring uitwisseling en inspiratie, special met een extra internationaal tintje door de gasten uit alle windstreken. Meer lezen over het werk van Agriterra: In september is er een special uitgegeven: Agrimondiaal. Hierin is geschreven over ondernemerschap in ontwikkeling(slanden) en bevat bijzondere resultaten over 2011 en interviews met agripoolers, klanten en één van de bekendste ondernemers van Agriterra. Deze special is te downloaden via de website www.agriterra.org bij publicaties. Met financiering van de EU is de site www.farmersfightingpoverty.org opgericht. Op dit webplatform kan iedereen zijn/haar verhalen en ervaringen delen met anderen, meedoen aan een foto- en schrijfwedstrijd en interviews lezen met boeren(leiders) uit ontwikkelingslanden. Ook vindt u er filmpjes die een beeld geven van het leven van de boeren aan de andere kant van de wereld. Verslag Marjon Verkleij Women for Water Partnerschap (WfWP) Vertegenwoordiger namens 3VO: Marjon Verkleij Women for Water Partnership is een internationaal netwerk van 25 vrouwenorganisatie met dochterorganisaties in ongeveer 100 landen in Zuid-Amerika, het Caribische gebied, Afrika, Azië en Oost- en West-Europa. Het samenwerkingsverband is opgebouwd uit meer dan één miljoen vrouwen, met verschillende sociaal-culturele en professionele achtergrond. Met hun kennis en ervaring leveren zij een bijdrage aan vermindering van armoede. Women in Europe for a Common Future (WECF) Doelstellingen o Het bevorderen van een gezonde leefomgeving voor iedereen. o Bevorderen dat het potentieel van vrouwen op gelijkwaardige wijze wordt ontwikkeld en ingezet voor bovengenoemd doel. o Samenwerking tussen vrouwen in maatschappelijke organisaties, op het gebied van milieu, gezondheid en duurzame ontwikkeling en armoedebestrijding, benaderd vanuit een gender perspectief. o Het uitvoeren van gezamenlijke projecten en andere activiteiten op dit gebied, zoals beleidsbeïnvloeding. o Het vormen van een netwerk van nationale en regionale (branche) organisaties die bovengenoemde doelstelling onderschrijven. Activiteiten o Ondersteuning van waterzuiveringprojecten, terugdringen van schadelijke stoffen in cosmetica, terugbrengen van milieuverontreiniging, opkomen voor de belangen van vrouwen.
18
Afkortingen en verduidelijkingen ACWW Associated Country Women of the World AgriCord
Een samenwerkingsverband van agri-agencies wereldwijd
AgriProFocus Andante
Partnerschap en kennisplatform van ontwikkelingsorganisaties, kredietinstellingen, fair trade-organisaties, trainingsinstituten en kennisinstellingen in Nederland Europese Katholieke Vrouwenorganisatie
AV
Algemene Vergadering
AJV
Algemene Jaarvergadering
COB
Commissie Overleg Bisschoppen
EU
Europese Unie
FAO
Food and Agriculture Organisation
FB-DB-AB
Federatiebestuur – Dagelijks Bestuur – Algemeen Bestuur
IC
Internationale Commissie (van de Unie NKV)
ICCO
Interkerkelijke Organisatie voor ontwikkelingssamenwerking
IFAP
International Federation of Agricultural Producers
KVD
Katholiek Vrouwen Dispuut
KNR
Konferentie Nederlandse Religieuzen
NBvP NVR
Nederlandse Bond van Plattelandsvrouwen, vanaf 2012 Vrouwen van Nu Nederlandse Vrouwen Raad
NVvH
Nederlandse Vereniging van Huisvrouwen vrouwennetwerk
PSC
Werkgroep Politieke Scholingscursussen
REACH
Europese Wet op de Chemische stoffen
SMOM
Subsidie Maatschappelijke Organisatie Milieu
SPD
Sociaal Cultureel Planbureau
SSVO
Stichting Samenwerkende Vrouwen Organisaties
Unie NKV
Unie van Nederlandse Katholieke Vrouwenorganisaties
VN
Verenigde Naties
WECF
Women in Europe for a Common Future
WfWP
Women for Water Partnership
WMO
Wet Maatschappelijke Ondersteuning
WOPD
Women’s Organization for Progress and Development of Guindulman, Inc. een niet-materieel, non-profit en vrijwillige Federatie van vrouwen in Guindulman, Bohol.
WUCWO
World Union of Catholic Women’s Organisations
19
INHOUD
BLZ
Voorwoord
1
Organisatie
2
Samenstelling Bestuur
2
Leden
3
Organisatie structuur
3
Geschiedenis ZijActief
4
Archief
4
Algemene taken federatiebestuur
5
Samenwerking en contacten
6
Website
7
Ledendag
8
Netwerkoverzicht
10
Unie NKV
11
Commissie Overleg Bisschoppen
12
Andante & Wucwo
14
Nederlandse Vrouwenvertegenwoordigers voor de Verenigde Naties
15
ACWW
15
Leefbaarheid op het Platteland
16
Ontwikkelingssamenwerking
17
Agriterra
17
WfWP
18
WECF
18
Afkortingen en verduidelijkingen
19
20
ZijActief Nederland, katholiek vrouwennetwerk op het (verstedelijkte) platteland e-mail:
[email protected] website: www.zijactief.nl
21
