JAARPLAN 2015
INHOUDSOPGAVE
Pagina
Voorwoord
3
1.
Algemeen beleid / visie Stek Jeugdhulp
4
2.
Relatie met opdrachtgevers Regio Midden-Holland Regio Rijnmond Regio Holland Rijnland Zorgkantoor Contracten met scholen
3.
4.
5 5 5 5 6 6
Kwaliteit en effectiviteit van het zorgaanbod Kwaliteitszorg Prestatie-indicatoren
7 7 8
Cliëntenbeleid Klachtencommissie Vertrouwenspersoon Clienttevredenheid
9 9 9
9
5.
Facilitaire zaken, huisvesting, ICT en administratieve organisatie Huisvesting 10 ICT 10 Administratieve organisatie 10
10
6.
Medewerkers Transitie jeugdzorg Opleiding en trainingen Aantal medewerkers
11 11 11 12
Profiel en beschikbare zorg Samenwerking Wijkteams/basishulp Consultatie en diagnose ter ondersteuning van wijkteams Speciale ambulante expertise Ambulante hulp in het onderwijs Expertise jonge kinderen Inzet 24 uurs zorg Versterking samenhang Trajectzorg
13 14 14 14 14 15 15 17 17
7.
8.
Samenwerking met vrijwilligers en fondsen
Bijlage: Producten in het kader van de transformatie voor de regio Rijnmond
13
18 21
2
Voorwoord In dit plan beschrijven wij de resultaten die we in 2015 willen bereiken bij de uitvoering van de zorg en de vernieuwingen. Met onze opdrachtgevers zijn concrete afspraken gemaakt over de te leveren prestaties. 2015 wordt een jaar met grote veranderingen, waarbij de kernwaarde van Stek blijft:
Hulp die Helpt De kinderen, jongeren en ouders waarmee wij werken zijn allemaal anders, evenals de context waarin zij leven. Echter, voor alle kinderen, jongeren en gezinnen is een veilig gezin, samen spelen, school, opleiding/werk en een toekomstperspectief belangrijk. Uitgangspunt is dat we hun mogelijkheden en die van het netwerk benutten. Een oplossingsgerichte manier van werken versterkt het gevoel van eigenwaarde en laat verantwoordelijkheden waar ze horen. Stek biedt hulp aan kinderen en gezinnen waar een maatregel van voogdij, ondertoezichtstelling of jeugdreclassering aan de orde is en aan gezinnen die vrijwillig een ondersteuningsvraag stellen. De gemeenten zijn vanaf 2015 verantwoordelijk voor de jeugdhulp en gaan met minder budget deze hulp regelen. Zij dagen ons uit om anders te werken. Stek ondersteunt de transformatie van de zorg waarbij mogelijkheden van familie, netwerk en buurt optimaal benut worden en zorg daar wordt geboden waar kinderen opgroeien; thuis, in de wijk, in de kinderopvang en op school. Slimmer samenwerken, minder verwijzen en vaste gezichten voor kind en gezin.
De doelstelling is dat hulp indien nodig snel en adequaat wordt geboden om erger te voorkomen, zonder vertraging door indicaties of schotten tussen voorzieningen. Stek onderschrijft deze doelstelling ten zeerste. De decentralisatie brengt voor gemeenten en instellingen een enorme taakstelling met zich mee. Vanuit de gedeelde maatschappelijke verantwoordelijkheid voor effectieve en doelmatige ondersteuning aan kinderen, jongeren en gezinnen werken we met gemeenten en collega-zorgorganisaties intensief samen. Gezamenlijk investeren we in de ontwikkeling van wijkteams (Jeugd & Gezinsteams en de sociale teams) en aanvullende zorgmogelijkheden die efficiënt en flexibel kunnen worden ingezet. De beleidskeuzes van de regionaal samenwerkende gemeenten in de regio’s Rijnmond, Midden-Holland en Holland Rijnland en de andere opdrachtgevers, scholen en zorgkantoor zijn uiteraard bepalend voor dit jaarplan. De Stekmedewerkers leveren hun bijdrage aan de wijk/buurtteams die in onze regio’s zijn en worden ontwikkeld. Daarnaast biedt Stek specifieke programma’s die in overleg met gezinnen en verwijzers zoals wijkteams en de gecertificeerde organisaties, worden ingezet. De Stekmedewerkers zijn deskundig en werken op basis van bewezen inzichten omtrent effectieve jeugdhulp. Zij zijn geregistreerd in het beroepsregister en er is structureel aandacht voor deskundigheidsbevordering en reflectie op het professioneel handelen.
3
1.
Algemeen beleid
Algemeen / visie Stek Jeugdhulp Stek is een organisatie voor Jeugd & Opvoedhulp. Onze opdrachtgevers zijn de gemeenten, wij werken in en voor ongeveer 35 gemeenten in Zuid-Holland. Ook biedt Stek jeugdhulp op verzoek van een aantal scholen. Daarnaast biedt Stek in het kader van de Zorgverzekeringswet hulp aan ernstig zieke kinderen en hun ouders. Onze cliënten zijn kinderen, jongeren en hun ouders die om welke reden dan ook te maken hebben met problemen bij opgroeien of met de opvoeding. De meerwaarde van tijdige inzet van jeugdhulp is groot. Het voorkomt dat kinderen en ouders langer dan nodig tobben met opvoedvragen en in een negatieve spiraal terechtkomen. Er ontstaat weer ruimte voor positief opvoeden en kinderen en jongeren kunnen beter meedoen en een positieve bijdrage leveren aan de maatschappij. De naam Stek staat voor het hebben van een eigen plaats, geborgenheid en ontwikkeling van jeugdigen en dat blijft voor de komende jaren onze inzet. Samen met kinderen, jongeren en ouders die het (tijdelijk) niet alleen redden, zoeken we naar oplossingen en creëren we nieuwe kansen. In het bijzonder voor kinderen en jongeren waarbij de ontwikkeling niet optimaal verloopt of waarbij de opvoeding thuis veel problemen geeft. Stekhulp is ook beschikbaar om onveilige opvoedsituaties te veranderen, zodat kinderen veilig kunnen opgroeien. De kerncompetenties van Stek zijn: • Ambulante opvoedversterking te combineren met diagnostiek, observatie en training van kind en gezin; • Versterking pedagogisch klimaat in kinderopvang en onderwijs; • Crisisinterventie en spoedeisende zorg; • Perspectiefverheldering vanuit kortdurende 24 uurs zorg; • Deeltijdbehandeling, observatie en diagnostiek op locatie en indien mogelijk op locaties van de kinderopvang, gericht
•
• •
op perspectief op school of reguliere kinderopvang; Behandeling en opvoeding als tussenstap naar samen verder in het eigen of een vervangend gezin; Zelfstandigheidstraining; Trainingen aan ouders en/of kinderen.
Met jongeren en ouders wordt bij de start van een ondersteuningstraject het perspectief met concrete doelen die de gezinsleden willen bereiken vastgesteld in een toekomstplan. Om die doelen te bereiken, werken we met vaste hulpverleners voor kind en gezin die oplossingsgerichte werkwijzen hanteren, onder andere Signs of Safety en Sociale Netwerk Strategie. De visie op zorg is ingrijpend veranderd: • We doen een sterker appel op eigen verantwoordelijkheid en verantwoordelijkheid voor familie, vrienden en buren; • Het recht op zorg is omgevormd naar ondersteuning op maat als het nodig is; • Minder capaciteit in speciale voorzieningen en versterking van mogelijkheden in de buurt, thuis, in kinderopvang en op school; • Van indiceren naar snel schakelen. De vernieuwing van de zorg kan alleen slagen als jeugdzorgwerkers beschikken over de juiste vaardigheden, visie en instelling. Alle medewerkers van Stek hebben in teamverband en individueel gewerkt aan de ontwikkeling van de visie en vaardigheden. Belangrijke thema’s daarbij zijn; flexibiliteit, samenwerking met netwerk en maatschappelijke organisaties, professionaliteit, zelforganisatie en kostenbewustzijn. Daarnaast is het aanbod aangepast, is geëxperimenteerd in proeftuinen en zijn nieuwe samenwerkingsverbanden aangegaan. Naast inhoudelijke ontwikkelingen gericht op een vernieuwde jeugdzorg, hebben we te maken met krimp van het budget dat beschikbaar is voor zorg voor jeugd. 4
2.
Relatie met opdrachtgevers
In onze regio’s zijn contracten afgesloten met de regio gemeenten waarin afspraken zijn vastgelegd over continuïteit van zorg, innovatie, samenwerking en budget. Stek heeft in dit jaarplan en de bijbehorende begrotingen de beschikbare jeugdhulpactiviteiten opgenomen, deze zijn aangepast in werkwijzen en volume om optimaal aan te sluiten bij de beoogde transformatie en de taakstelling. Regio Midden-Holland De 5 gemeenten in Midden-Holland hebben in de notitie ‘Gebundelde krachten’ hun visie op de decentralisatie gegeven. Op dit moment wordt door de gemeenten en zorgorganisaties gewerkt aan de uitwerking daarvan. De gemeenten hebben laat zicht gekregen op het beschikbare budget, mede daardoor staat er nu grote druk op de processen van zorgcontractering. Voor de vormgeving van de transformatie is het belangrijk nieuwe integrale zorg te ontwikkelen. Dit doen we met samenwerkingspartners die in de regio werkzaam zijn, zoals Curium, Rivierduinen, De Banjaard, ASVZ, Kwadraad en Gemiva. Daarnaast is de organisatie van de toegang in de jeugd/sociale teams per gemeente nog in ontwikkeling. Gouda gaat werken met 3 aparte Jeugd & Gezinsteams, de overige gemeenten kiezen voor brede sociale teams. Bij de samenstelling van deze teams zijn de regionale partners vanuit GGZ, LVB, Jeugd & Opvoedhulp, maatschappelijk werk en preventie betrokken. Bureau Jeugdzorg, Stek en de GGD vervullen een voortrekkersrol, de teams zijn voor 1 januari 2015 operationeel. Regio Rijnmond De 16 gemeenten in de regio Rijnmond hebben deels gezamenlijk en deels separaat hun beleid vastgesteld. De doelen zijn onder andere verwoord in het Nieuw Rotterdams Jeugdstelsel (NRJ) en de notitie ‘Acht is meer dan duizend’ van de samenwerkende gemeenten in de regio Rijnmond. De specialistische Jeugd & Opvoedhulp is regionaal gecontracteerd. Het doel is om
passende en flexibele zorg te organiseren aansluitend op de mogelijkheden van de jeugd/sociale teams in de eigen buurt. In de regio heeft de inrichting van de wijkteams vanuit de gemeenten inmiddels vorm gekregen. Onder wijkteams wordt verstaan de Jeugd & Gezinsteams en de sociale teams die in een wijk of buurt functioneren. Er zijn 42 teams in opdracht van de stad Rotterdam en ongeveer 20 teams in opdracht van overige 15 gemeenten actief. Stek levert in totaal bijna 36 formatieplaatsen voor deze teams, 24 in Rotterdam en 12 in de regiogemeenten. Regio Holland Rijnland Stek begeleidt cliënten uit de regio Holland Rijnland, met name uit Boskoop. Door de gemeentelijke herindeling is Boskoop samengegaan met Alphen aan den Rijn en van de regio Midden-Holland naar de regio Holland Rijnland overgegaan. Met de regio Holland Rijnland zijn afspraken gemaakt omtrent de continuïteit van zorg en het in 2015 te leveren zorgvolume en bijhorend budget. Cardea (Jeugd & Opvoedhulp) speelt een belangrijke rol in de organisatie en ontwikkeling van de Jeugd & Gezinsteams in de regio Rijnland. Cardea en Stek hebben overeenstemming dat Stek ambulante hulpverleners aan Cardea overdraagt voor de vorming van deze teams. Stek waarborgt de aansluitende zorg voor cliënten met name uit Boskoop en geeft op flexibele wijze inhoud aan de zorg die cliënten nodig hebben in nauw overleg met de wijkteams. Voor de vormgeving van de transformatie is het belangrijk nieuwe integrale zorg te ontwikkelen. Dit doen we deels met dezelfde samenwerkingspartners die zowel in de regio Rijnland als in MiddenHolland werkzaam zijn.
5
Zorgkantoor Met Achmea zijn voor 2015 afspraken gemaakt over de inkoop van de specialistische kindzorg; per 2015 wordt deze zorg overgeheveld van de AWBZ naar de Zorgverzekeringswet. Het betreft een relatief kleine doelgroep van ernstig zieke jonge kinderen die vanwege hun ziekte niet kunnen deelnemen aan reguliere kinderopvang omdat permanent specialistische verpleegkundige zorg beschikbaar moet zijn. Contracten met scholen Met de Rotterdamse ROC’s is een meerjarenafspraak gemaakt, over de inzet van ambulant hulpverleners voor Time-4-You. Naast begeleiding van jongeren op de ROC’s zal in 2015 ook ingezet worden op ondersteuning van docenten. Met de gemeenten in de regio Rijnmond en scholen die aangesloten zijn bij Koers VO zijn afspraken gemaakt over de inzet van ambulant begeleiders bij de OOVR. In de regio Midden-Holland is er een samenwerkingsovereenkomst gesloten met het samenwerkingsverband Midden-Holland omtrent de ambulante hulpverlening in de Plusschool.
6
3.
Kwaliteit en effectiviteit van het zorgaanbod
Het belang van effectiviteit wordt bij Stek benadrukt met het motto ‘Hulp die helpt’. Het kwaliteitsbeleid is ingericht om de effectiviteit voortdurend in beeld te brengen en de actuele kennis en inzichten direct te benutten. Stek hulpverleners zijn geregistreerde jeugdzorgwerkers. Kwaliteitszorg Stek is HKZ gecertificeerd en werkt met toetsbare doelen op alle niveaus in de organisatie en we brengen de effecten van ons werk in beeld. De ervaringen van cliënten en medewerkers spelen een centrale rol bij de kwaliteitszorg. Kwaliteit betekent bij Stek goede hulp voor een reële prijs. Medewerkers beschikken over informatie over afgesproken indicatoren en zijn zo in staat om bij te sturen. Indicatoren waarover feedback wordt gegeven zijn: • Doelrealisatie; • Redenen van beëindiging; • Cliënttevredenheid; • Afname van de problematiek; • Trajectduur; • Specifieke afwijkingen. De afwijkingen van het beleid en incidenten worden vastgelegd en op basis van deze meldingen kan het werk verbeterd worden. De professionalisering van de jeugdzorg heeft de afgelopen jaren een goede ontwikkeling doorgemaakt. Inmiddels is een beroepsregister voor jeugdzorgwerkers beschikbaar. Stek werkt met geregistreerde jeugdzorgwerkers en verantwoorde werktoedeling. Er wordt op landelijk niveau nog gewerkt aan een vorm van tuchtrecht. De Governance Code voor de zorg is doorgevoerd in het bestuur en toezicht van de organisatie.
Bescherming van kinderen is een belangrijke taak. Stekmedewerkers zijn getraind in het werken met risicotaxaties en veiligheidsplannen. Afhankelijk van de aard van de hulp en de verwijzing kunnen Stekmedewerkers bij de start van de hulp een risicotaxatie uitvoeren. Daarnaast inventariseren Stekmedewerkers de risico’s bij ingrijpende veranderingen binnen de gezinssituatie tijdens de hulpverlening. Stek benut hiervoor onder andere het instrument Veilig Thuis van het NIZW en Signs of Safety, een werkwijze waarbij de Stekmedewerkers de veiligheid van kinderen bespreken in gezinnen. De uitgangspunten omtrent netwerkbenadering, perspectiefplanning en doelmatigheid zijn ook verwerkt in de basisopleiding en de methodische werkbegeleiding. De Stekmedewerkers melden bij vermoeden van geweld of misbruik conform de Meldcode huiselijk geweld en kindermishandeling. Ouders worden hierover geïnformeerd. Stek voldoet daarnaast aan de eisen van het landelijk ‘Kwaliteitskader voorkomen van seksueel misbruik’. Het blijft een belangrijk aandachtspunt om seksualiteit en veiligheid te bespreken in de hulpverlening, zowel in groepen als in individuele begeleiding. Hierbij moet niet onderschat worden dat het soms moeilijk is om zorgvuldig met jongeren en gezinnen over seksualiteit te praten. Stek is aangesloten bij SiSa (Signalerings instrument Sluitende aanpak) en JeugdMatch. Met andere organisaties die zorg leveren, kan via een melding in deze systemen de hulp beter op elkaar worden afgestemd. Evaluatie is nodig om meer inzicht te verkrijgen op het gebruik, het effect in relatie tot de kosten en de effectiviteit van deze signaleringsinstrumenten.
7
Prestatie-indicatoren Prestaties worden vastgelegd en geanalyseerd. Op basis van vergelijking is te constateren dat de inhoudelijke en financiële prestaties van de organisatie in relatie met andere aanbieders zeer goed zijn.
Stek investeert in het aantoonbaar maken van uitkomsten van de hulpverlening en heeft daarvoor landelijke prestatie-indicatoren ingevoerd.
Kerndoelen
Prestatie-indicator
Hoe
Wie
De hulpvraag van de cliënt is beantwoord
1. Doelrealisatie*
Doelrealisatie door cliënt/ (gezins)voogd Stek
Stek: mening cliënt/ (gezins)voogd - einde hulptraject
2. Cliënttevredenheid over het resultaat
Exit vragenlijst
Stek: mening cliënt - einde hulptraject
3. Reden beëindiging hulp
Reden beëindiging hulp
Stek: vaststelling bij einde hulptraject
4. Mate waarin de ernst van de problematiek is verminderd
Verschil in de score van voor- en nameting
Stek: keuze instrument per hulpsoort bepaald
De autonomie van de cliënt is versterkt
* Eén van de indicatoren betreft de mate van doelrealisatie: Op individueel niveau worden met de cliënt tot vijf einddoelen geformuleerd en bij beëindiging van de hulp geëvalueerd. Hierdoor wordt een genuanceerde onderlinge vergelijking van de effectiviteit van hulpvormen mogelijk, uiteraard met als doel de kwaliteit te versterken.
8
4.
Cliëntenbeleid
Cliëntenbeleid Jeugdigen en ouders zijn leidend in het proces van de hulpverlening. Vooraf of bij de start van de hulp wordt een toekomstplan met kind, jongere en gezin gemaakt. Daarin zijn de afspraken, het perspectief/de doelen van kinderen, jongeren en gezin, de veiligheid en het tijdspad vastgelegd. Met de introductie van de wijkteams zal op een efficiënte wijze aansluiting gezocht worden op het aldaar geformuleerde gezinsplan, zodat er sprake is van een doorlopende lijn. Deze werkwijze wordt ook toegepast bij de gecertificeerde instellingen. Wijkteams of gecertificeerde instellingen vervullen veelal een regierol bij de inzet van specifieke zorg. Er is bij Stek een cliëntenraad en er zijn jongerenraden op regioniveau actief. De jongerenraden en de cliëntenraad spelen een belangrijke rol. Zij zijn een klankbord voor de directie en onze opdrachtgevers. De cliëntenraad heeft in 2015 als belangrijk speerpunt het volgen van de transitie en transformatie en de continuïteit van de hulpverlening. Zij adviseren de organisatie en de gemeenten hierbij. Klachtencommissie en vertrouwenspersoon Zorgaanbieders in de provincie Zuid-Holland hebben gezamenlijk een klachtencommissie geïnstalleerd. De klachtenregeling, de samenstelling van de commissie en de contactgegevens zijn beschikbaar via de website stekjeugdhulp.nl.
Het aantal klachten van Stekcliënten bij de klachtencommissie is al jaren zeer beperkt. Dit betekent niet dat we achterover leunen. Alert zijn en zorgvuldig reageren op signalen van cliënten is een belangrijke kwaliteit van medewerkers. De onafhankelijke vertrouwenspersoon is ook ondersteunend bij het signaleren van klachten en verbetermogelijkheden. Binnen Stek zijn vertrouwenspersonen van het Advies- en Klachtenbureau Jeugdzorg (AKJ) voor jeugdigen en ouders beschikbaar. Dankzij bemiddeling van de vertrouwenspersoon worden situaties waarover jongeren of ouders niet tevreden zijn, opgelost. De vertrouwenspersonen bezoeken de groepen waar jongeren wonen. Cliënttevredenheid Bij het afsluiten van de hulp wordt deze geëvalueerd, vaste onderdelen zijn: de tevredenheid van kind, jongere en ouders en het bereikte resultaat. Bij de cliënten van Pallieterburght wordt tweejaarlijks een cliënttevredenheidsonderzoek uitgevoerd. Bij de OOVR wordt vanwege de combinatie van onderwijs en jeugdzorg een aangepast tevredenheid-onderzoek uitgevoerd onder jongeren, ouders en leerkrachten. De resultaten van alle metingen worden benut voor verbeteringen.
9
5.
Facilitaire zaken, huisvesting, ICT en administratieve organisatie
Huisvesting Stek hecht aan een goede huisvesting voor cliënten en medewerkers. De facilitair managers plannen welke investeringen nodig zijn om de accommodaties op niveau te houden. De huidige accommodaties zijn van een goede kwaliteit en passend bij de activiteiten. Met het oog op de transitie zijn scenario’s ontwikkeld om het nieuwe beleid en de bezuinigingen vorm te geven. De panden zijn op functionaliteit en rendement beoordeeld en een aantal (huur)panden wordt in de komende jaren afgestoten. De verantwoordelijkheid voor cliënten en medewerkers wordt zeer serieus genomen. Alle medewerkers leveren een bijdrage aan de kwaliteit van de huisvesting en de veiligheid door alert en zorgvuldig te zijn. Het BHV team speelt een speciale rol in de veiligheid op de locaties. Dit team bestaat uit 35 gecertificeerde BHV'ers. In 2015 wordt daarnaast wederom de E-learning module aangeboden aan de pedagogische medewerkers om extra kennis op te doen over eerste hulp bij ongelukken en brandveiligheid.
beschikken daarmee over actuele informatie rond bezetting en prestaties. Voor de wijkteams zijn registratie, dossierbeheer en managementinformatie belangrijke aandachtspunten, het is de wens dat de clienten zelf kunnen beslissen en beschikken over informatie en dat medewerkers niet dubbel hoeven te registreren in diverse systemen. Administratieve organisatie De financiële planning en controle zijn gebaseerd op een systeem van bekostigingseenheden, welke zijn gerelateerd aan specifieke producten en de betreffende opdrachtgevers. De inzet van medewerkers in het primaire proces is altijd gerelateerd aan unieke cliënten. Voor de registratie wordt het BurgerServiceNummer benut. Daarnaast zijn en worden met de opdrachtgevers op het terrein van de gewenste prestaties (outcome) specifieke afspraken gemaakt.
ICT Registratie, rapportage en dossierbeheer zijn belangrijke onderdelen in het werk van Stek. Er wordt gewerkt met digitale cliëntdossiers en de beveiliging van de cliëntinformatie is een noodzakelijk gegeven. Ambulante hulpverleners werken flexibel en beschikken over laptops met een externe inlogmogelijkheid op de data- en registratiesystemen van Stek. Voor cliënten worden ICT toepassingen ontwikkeld voor digitale communicatie. Stek wil cliënten meer verantwoordelijkheid geven over de inhoud en het gebruik van hun dossier. Met het oog op de transitie en de wijknetwerkontwikkeling stemmen we daarover af met de collega-zorgaanbieders in de regio’s. Voor de personeelsadministratie wordt eveneens gewerkt met een geautomatiseerd systeem, daarmee wordt ook de ziekteverzuimbegeleiding gemonitord. Stek hanteert een webbased informatiesysteem. Afdelingen en het management 10
6.
Medewerkers
Transitie jeugdzorg Een belangrijk thema in de transformatie van de jeugdzorg is het optimaal benutten van eigen mogelijkheden. Wat voor cliënten geldt, geldt ook voor medewerkers. Een grotere eigen verantwoordelijkheid voor de hulp en ondersteuning doet recht aan de kwaliteit en de professionaliteit van de medewerkers. Het professionaliseringstraject ondersteunt de verantwoordelijkheid en de autonomie. Er worden nieuwe eisen gesteld aan de organisatie, aan het management en de professionals. De organisatie gaat zich ook ontwikkelen op het gebied van marketing. Beoogd wordt marketing-vaardigheden niet alleen bij het management te versterken, maar organisatiebreed hierin te investeren. Professionaliteit, resultaatverantwoordelijkheid, ondernemerschap en zelforganisatie zijn noodzakelijke competenties voor de Stekmedewerkers. In verband met bezuinigingen en de transitie in 2015 heeft het bestuur met de ondernemingsraad en de vakbonden de maatregelen in het kader van werkgelegenheid een sociaal plan vastgesteld. In 2014 zijn maatregelen genomen om te anticiperen op de veranderingen, onder andere is het aantal managers teruggebracht. Per 2015 zal opnieuw een reorganisatie plaatsvinden, waarbij capaciteit wordt omgebouwd en afgebouwd. Er is sprake van verschuiving en afname van werkgelegenheid en daarom is en wordt met medewerkers geïnvesteerd in alternatieven voor hun loopbaan om het aantal onvrijwillige ontslagen te beperken. In de jaren 2015-2018 verwachten we een teruggang van de werkgelegenheid bij Stek van 15% tot 20%. Er is een reorganisatieplan vastgesteld. Met collega-organisaties in de regio heeft Stek naar aanleiding van de te verwachten reorganisaties afspraken gemaakt over de instroom en uitstroom van medewerkers.
Opleiding en trainingen De kwaliteit in de jeugdzorg wordt bepaald door de kwaliteit van de medewerkers, zij worden gestimuleerd zich te scholen en op de hoogte te blijven van ontwikkelingen in hun vakgebied. Alle hulpverleners zijn getraind en worden ondersteund. De interne Rode Draden-training krijgt vorm vanuit de Stekvisie en is gebaseerd op 3 methodieken: • Competentiegericht werken; • Netwerkgericht werken; • Oplossingsgericht werken. Een groot aantal medewerkers is tevens opgeleid in de methodiek Familie Netwerk Beraad. Middels deze methodiek behoudt het netwerk en het gezin regie en verantwoordelijkheid. Ambulante medewerkers die werkzaam zijn in de wijkteams doorlopen een scholingsprogramma dat mede door Stek uitgevoerd gaat worden. Het scholingsprogramma bestaat uit een vast onderdeel en modules die facultatief ingezet kunnen worden. Voor reflectie op het eigen handelen is methodische werkbegeleiding beschikbaar. Rond de wijkteams zullen in samenwerking van de betrokken organisaties scholingstrajecten worden georganiseerd voor de medewerkers, in Rijnmond is daarvoor een “Leerhuis” in ontwikkeling. Stek trainingen worden daarin opgenomen. Stekmedewerkers zijn geregistreerd in het beroepsregister en om die registratie te behouden is het noodzakelijk dat zij permanent investeren in hun beroepsontwikkeling. Het werken met geregistreerde beroepskrachten biedt de garantie dat medewerkers professioneel voldoende zijn toegerust en zich blijven ontwikkelen. De interne Rode Dradenopleiding is gecertificeerd en Stekmedewerkers ontvangen ook registratiepunten voor de methodische werkbegeleiding die bij Stek wordt geboden. De beroepsregistratie is verankerd in de nieuwe Jeugdwet en de CAO Jhv.
11
Stek stelt 35 stageplaatsen ter beschikking voor aankomende professionals. De stagiaires krijgen de gelegenheid ervaring op te doen en hun competenties als professional verder te ontwikkelen. Aantal medewerkers De formatie bestaat uit 385 fte ingevuld door ongeveer 500 medewerkers, waarvan 85% jeugdzorgprofessional. Stekmedewerkers zijn gekwalificeerd voor hun functie. In de competentieprofielen is het gewenste gedrag van junior, medior en senior medewerkers beschreven. Eigen kracht, verantwoordelijkheid en regie zijn belangrijke kenmerken van de jeugdhulpverlener anno nu. Stekmedewerkers organiseren het eigen werk en nemen zelfstandige beslissingen. Zij dragen resultaatverantwoordelijkheid en worden daarop aangesproken. De leidinggevenden stimuleren en bieden ruimte om te leren. De organisatie ondersteunt de zelfstandigheid door methodische en individuele werkbegeleiding als reflectie.
12
7.
Profiel en beschikbare zorg
De hulpverleners van Stek werken daar waar kinderen, jongeren en hun ouders komen; in wijken, op scholen, op Steklocaties en vooral thuis in het gezin. Stek biedt hulp op verwijzing van het wijkteam of de gecertificeerde organisatie en kan in crisissituaties snel zorg leveren. Veelal doen de problemen zich voor in diverse leefgebieden, zowel thuis, als op school, als in de vrije tijd. De hulp wordt op maat/flexibel ingezet voor: - Kinderen en jongeren met psychiatrische-, psychosociale- en gedragsproblemen. Veelal in combinatie met problemen in het gezin in de opvoeding en/of op school. Het betreft hulp aan kinderen in alle leeftijdtijden. - Gezinnen waar ouders steun nodig hebben bij de opvoeding van een kind met moeilijk te begrijpen complex gedrag vanwege een stoornis of vanwege gedragsproblemen; - Gezinnen met problemen op het gebied van opvoeding en communicatie in het gezin. Bij een groot deel van de doelgroep van Stek is de veiligheid van de jeugdige in het geding. Er is vaak sprake van problemen bij de ouders: psychische/psychiatrische problemen, licht verstandelijke beperking, zwak sociaal netwerk en verslavingsproblemen; - Ouders in echtscheiding of die de scheiding hebben afgerond en die voortdurend met elkaar in conflict zijn, waardoor kinderen en jongeren ernstig in de knel zitten. Veelal met emotionele of gedragsproblemen bij de kinderen tot gevolg; - Voor jeugdigen met ernstige problemen waarbij onderwijs en jeugdhulp geïntegreerd binnen de onderwijsvoorziening (VO scholen en de Plusschool) beschikbaar is. Stek biedt naast de outreachende ambulante hulp, diagnostiek en behandeling op locatie ook verschillende trainingen voor kinderen, ouders en gezinnen op Steklocaties. In de gezinstrainingsprogramma’s in Rotterdam en Midden-Holland worden gezinnen die hulp
vragen bij elkaar gebracht, zo wordt het leren van elkaar gecombineerd met professionele begeleiding. Samenwerking Stekprofessionals zijn vakmensen, orthopedagogische (opvoedkundige) experts. Ze kunnen goed luisteren en zien wat er nodig is voor het kind, de jongere, het gezin. Ze werken bij gezinnen thuis, in wijkteams, in de kinderopvang, op school en in kleinschalige voorzieningen in samenwerking met collegaprofessionals. Ze zien wat nodig is voor het kind en gezin en maken verbindingen met anderen die bij kunnen dragen aan verbetering. In 2015 krijgt de versterking van het maatschappelijk voorveld en de verdere ontwikkeling van expertisecentra voor jonge kinderen met GGZ, LVB en orthopedagogische kennis vorm. De organisatie stimuleert het instellingoverstijgend werken. De decentralisatie van de voorheen gescheiden jeugdzorgdomeinen biedt een extra impuls aan samenwerking, dit vanuit het belang van samenhang, flexibele zorg en ondersteuning. Vooral bij chronische en ernstige problematiek heeft een volhardende, intensieve en samenhangende aanpak kans van slagen. Een trajectmatige aanpak met een vaste begeleider maakt het mogelijk dat met inzet van meerdere expertises een stabiele situatie ontstaat. Doel is dat de juiste hulp zo snel mogelijk en op de juiste plaats beschikbaar is. Zorgprogramma’s worden deels gezamenlijk met Jeugd-GGZ, Jeugd-LVB kinderopvang en scholen, Jeugdzorgplus en maatschappelijk werk uitgevoerd. Er wordt gewerkt met integrale zorg in de FACT teams met de GGZ (Lucertis) en met ketenpartners aan een betere doorstroom 18 min-18 plus. Stek en Lucertis hebben nieuw gezamenlijk 24 uurs aanbod ontwikkeld waarbij jongeren begeleiding krijgen bij de ontwikkeling naar zelfstandigheid en behandeling voor hun psychiatrisch probleem. 13
De crisishulpverlening wordt in de regio’s vanaf 2015 efficiënter georganiseerd. Stek heeft nauwe banden met het regulier en speciaal onderwijs. Deze samenwerking is effectief, het lukt om de uitval in het onderwijs terug te dringen. De onderlinge afstemming komt zowel het onderwijs als de hulpverlening, en dus de cliënt ten goede. Vindplaats is werkplaats. Wijkteams/ basishulp Onder wijkteams wordt verstaan de Jeugd & Gezinsteams en de sociale teams die in een wijk of buurt functioneren. Stekmedewerkers werken in deze teams samen met collega’s van andere kernpartners, zij vormen het vaste gezicht in de wijk/buurt. Het wijkteam onderhoudt de contacten met onder andere huisartsen, kinderopvang en scholen. De medewerkers van een wijkteam zijn in staat om leefdomein overstijgend te bekijken en lossen adequaat met gezinnen de meeste vragen op. De wijkteams verschillen op basis van gemeentelijke keuzes qua samenstelling en wijze van aansturing. In de regio Rijnmond zijn de jeugdwijkteams in 2014 opgezet, in 2015 wordt in veel gemeenten in Rijnmond een integratie met de sociale teams beoogd. In de regio Midden-Holland wordt jeugdhulp in brede sociale teams vorm gegeven en in de gemeente Gouda in specifieke jeugdteams. Stek levert binnen de regio Rijnmond en de regio Midden-Holland formatie van jeugdzorgwerkers en gedragswetenschappers voor de wijkteams. In de regio Rijnland gaan voormalig Stekmedewerkers die bekend zijn met de regio, vanuit Cardea in de Jeugd & Gezinsteams aan de slag. Consultatie en diagnose ter ondersteuning van de wijkteams Stek levert expertise aan de consultatie- en diagnoseteams in Rijnmond en MiddenHolland. Deze teams zijn flexibel en worden ingezet door de wijkteams wanneer hun expertise nodig is. Daarbij geldt als leidraad dat hulp aan kinderen en jongeren in en vanuit de eigen familie en de wijk plaatsvindt, tenzij hulp op locatie van een instelling beter passend is.
In Rijnland zal ondersteuning aan de wijkteams geboden worden indien nodig. Onze medewerkers met specifieke kennis sluiten aan bij de vraag van cliënt en medewerkers in het wijkteam, wij zijn er voorstander van om de consultatie- en diagnose functie flexibel vorm te geven en niet statisch onder te brengen in aparte organisatorische eenheden. Speciale ambulante expertise Naast positionering in het wijkteam zijn medewerkers vanuit de netwerkfilosofie gepositioneerd rond de wijkteams. Zij worden ingeschaald als dat nodig is, bijvoorbeeld bij een ernstige crisis of als een wijkteam of gecertificeerde instelling extra hulp nodig vindt om de veiligheid binnen het gezin te herstellen. Stekmedewerkers hebben kennis en ervaring omtrent ernstige gedragsproblemen en complexe gezinssituaties, ook waar de veiligheid van kinderen en andere gezinsleden ernstig in het gedrang is. Voorbeelden van specifieke ambulante hulp die aantoonbaar effectief zijn, zijn Beter Beschermd Plus, Ambulante Spoedhulp, Families First, FACT, Eigenwijs, Omgangsbegeleiding en Gezinsdagbehandeling/Gezinstraining. Ambulante hulp in het onderwijs Voor het primair onderwijs en de kinderopvang ligt de verbinding tussen school en thuis vanuit de wijkteams voor de hand. Bij de scholen voor het voortgezet onderwijs en de ROC’s gaat dit principe niet op. Deze scholen bieden onderwijs aan jongeren vanuit een grote regio. Scholen en gemeenten vinden het ook belangrijk om de school te benutten als ‘werkplaats van jeugdhulp’ om met jongeren, ouders en leerkrachten te werken aan het oplossen van problemen die op school worden gesignaleerd en daarmee voortijdige uitval te voorkomen. Er zijn meerdere samenwerkingsprogramma’s van Stek met MBO, zoals Time4-You met het Albeda en Zadkine en de VOsamenwerkingsverbanden rond de Plusschool in Midden-Holland en de OOVR in Rotterdam. De capaciteit van de OOVR wordt medio 2015 aangepast en de gemeente Rotterdam onderzoekt in het eerste kwartaal 2015 op welke wijze de jeugdhulp in de OOVR vorm kan krijgen in relatie tot de wijkteams.
14
Expertise jonge kinderen Stek heeft kennis en ervaring bij opvoedingsen ontwikkelingsvragen bij jonge kinderen. In een vroeg stadium herkennen wat achterliggende redenen zijn van gedrag en met ouders en andere betrokkenen werken aan verbeteringen. Door goede samenwerking met opvoedprofessionals wordt ondersteuning beter afgestemd en effectiever en efficiënter ingezet. Bij complexere opvoed- en opgroeiproblemen van jonge kinderen kan hulp en ondersteuning in ambulante vorm of door observatie op locatie geboden worden. De ervaringen in de proeftuinen Bijzonder Gewoon en Alert4You zijn positief en de programma’s worden doorontwikkeld. De Coaching on the job die door Stekmedewerkers wordt geboden aan medewerkers van de kinderopvang wordt gewaardeerd en er is veel vraag naar vanuit de regio’s. Ook de diagnostiek en behandeling van kinderen op locatie van de kinderopvang is effectief en wordt gecontinueerd. Stek biedt ook een combinatie van hulp thuis en op locatie. Er wordt dan tijdelijk intensief aan vaardigheden en gedragsverandering gewerkt. Als de veiligheid van kinderen in het geding is, biedt plaatsing van de kinderen op een groep voor dagbehandeling in combinatie met hulp thuis een alternatief om uithuisplaatsing te voorkomen. Deze vorm van hulp wordt bijvoorbeeld ingezet voor kinderen van 0 - 7 jaar en hun ouders bij wie sprake is van een veelheid aan problemen (taal/spraak problematiek, psychiatrische problematiek, autisme, hechtingsproblematiek, onveilige gezinssituatie) waardoor deelname aan reguliere kinderopvang of onderwijs tijdelijk niet mogelijk is. Hierdoor dreigt hun ontwikkeling te stagneren. Daghulp biedt: - Diagnostiek middels uitgebreide observatie op locatie en thuis; - Gedragstraining van kinderen; - Het versterken van opvoedvaardigheden van de ouders; - Voor kinderen vanaf drie jaar betreft het een geïntegreerd programma van onderwijs en Daghulp. Het onderwijs wordt verzorgd door de Pilootschool.
Daarnaast biedt Stek in Midden-Holland een trainingsprogramma voor kinderen van 6-12 jaar en hun ouders bij wie sprake is van een veelheid aan problemen (psychosociale- en psychiatrische problematiek, autisme, hechtingsproblematiek, onveilige gezinssituatie). Er is veelal sprake van grote problemen op school die bedreigend zijn voor de deelname aan onderwijs. Hierdoor dreigt hun ontwikkeling te stagneren. De hulpverlening betreft: - Diagnostiek middels observatie op locatie en thuis; - Gedragstraining van kinderen; - Het versterken van opvoedvaardigheden van de ouders; - Versterken van het netwerk rond kind en gezin bijv. in vrije tijdsbesteding. Stek en Lucertis werken in Rotterdam in de hulp voor jonge kinderen en hun gezinnen al jaren samen. Deze samenwerking zal op het gebied van diagnostiek en specifieke vormen van behandeling worden geïntensiveerd. In Midden-Holland wordt een vergelijkbaar aanbod voor jonge kinderen ontwikkeld met Curium, de Banjaard en Rivierduinen. Binnen Pallieterburght biedt Stek gespecialiseerde verpleegkundige hulp en begeleiding aan ernstig zieke kinderen en hun ouders. Een team gespecialiseerde verpleegkundigen, pedagogisch medewerkers, zorgassistenten en speciaal geschoolde vrijwilligers zorgt dat een kind zich kan ontwikkelen en gewoon kind kan zijn, ondanks de medische problemen en beperkingen. Deze zorg valt vanaf 2015 onder de Zorgverzekeringswet. (Kijk voor meer informatie op pallieterbught.nl) Inzet 24 uurs zorg Er is een maximale inzet op het thuis kunnen blijven wonen van kinderen. Als kinderen of jongeren vanwege mishandeling, misbruik, verwaarlozing of ernstige gedragsproblemen echter niet bij de eigen ouders kunnen wonen, wordt altijd eerst gekeken of in de familie, het netwerk of in een pleeggezin een goed alternatief te vinden is. Voor een aantal kinderen is tijdelijke opvang, opvoeding en behandeling in een gezinshuis, behandelgroep of trainingscentrum nodig.
15
Het tijdelijk overdragen en soms overnemen van de opvoeding is een ingrijpend besluit voor kinderen en ouders. Soms is het onvermijdelijk en biedt een tijdelijke residentiële opname kinderen en gezinnen weer een perspectief. Bij de meeste van deze kinderen en jongeren leidt een tijdelijke plaatsing tot een goed vervolg. Zij krijgen vertrouwen in zichzelf en anderen, bouwen een beter contact met familie op en doen mee op school. Bij de 24 uurs zorg wordt altijd gewerkt met het kind, de jongere en diens ouders, opvoeders, familie waarbij ambulante hulp en verblijf op locatie worden gecombineerd. Outreachende hulp gekoppeld aan verblijf blijkt nuttig en noodzakelijk voor snelle terugleiding naar een meer gewone situatie (thuis, vervangend thuis, kinderopvang, school) waarbij het wijkteam/wijknetwerk een belangrijke partner is. Het betreft maatwerk per kind en gezin. Soms is het mogelijk het wonen thuis te combineren met deeltijdverblijf van een aantal dagen in een groep om zo de spanningen en conflicten te verminderen en te werken aan een stabielere situatie in het gezin. Vormen van 24 uurs zorg: - Kortdurende crisisopvang (zo kort mogelijk, zo lang als noodzakelijk; 1-2 maanden) in een crisisgroep en professionele gezinshuizen. De focus ligt op verblijf en verzorging en het met inzet van ambulante hulp zo snel mogelijk realiseren van het perspectief terug naar huis. Wanneer tijdens de plaatsing blijkt dat het perspectief moet worden bijgesteld (het kind kan niet terug naar huis), dan kan het kind overstappen naar een langer verblijf. Bij voorkeur zal dit indien er sprake is van een gezinshuis plaatsing hetzelfde gezinshuis betreffen, zodat het kind kan blijven tot een meer definitieve plaatsing bij familie, een pleeggezin of zelfstandigheidtraining kan worden gerealiseerd. -
Kortverblijf, zorg, opvoeding en behandeling (zo kort mogelijk tot maximaal 1 jaar) in gezinshuizen, behandelgroepen en trainingscentra. Ook hier is het perspectief zo snel mogelijk terug naar huis, maar behandeling van kind en ouders is noodzakelijk voordat het
kind weer terug kan. Deze huizen hebben een kleinschalig karakter; professionele gezinshuizen en behandelgroepen in een gewoon huis in een woonwijk. Ook hier geldt: zo kort mogelijk, zo lang als noodzakelijk. Soms is het perspectief terug naar thuis er niet, dan wordt geïnvesteerd in een vervangend persoonlijk thuis of zelfstandig met een eigen netwerk. -
Langer verblijf, zorg, opvoeding en behandeling (1-2 jaar). Voor kinderen, jongeren met ernstige gedragsproblemen, waarvoor opvoeding, zorg en behandeling wordt ingezet. Voor kinderen van alle leeftijden met forse kindproblematiek waarvan de verwachting is dat ze langere tijd niet thuis kunnen opgroeien en/of waarbij voor het toewerken naar zelfstandigheid gezien de ernst van de problematiek een langer trajectduur noodzakelijk is. Wonen en behandeling van het kind in een kleinschalige, maximaal genormaliseerde woonomgeving zo lang als nodig is. Voor kinderen tot ongeveer 11 jaar wordt bij Stek alleen gewerkt met gezinshuizen, voor oudere kinderen zijn naast gezinshuizen ook behandelgroepen en trainingsgroepen beschikbaar. Het betreft jongeren met problemen op meerdere gebieden zoals psychisch en/of gedragsproblemen, financiële problemen, geen vaste woonplek, dreigende thuisloosheid, geen werk en/of opleiding, middelengebruik, laag zelfbeeld die hun zelfstandigheid moeten vergroten. Deze jongeren zijn op een aantal domeinen vastgelopen en worden vaak als ongemotiveerd beschouwd. In Krimpen aan den IJssel wordt de 24 uurs zorg deels uitgevoerd in samenwerking met Lucertis. In MiddenHolland wordt met Rivierduinen en Curium integrale zorg ontwikkeld.
In onze regio’s is het de intentie het aantal opnames nog verder te beperken, mede omdat 24 uurs zorg ingrijpend is in het leven van jeugdigen en gezinnen en omdat het veel kost. Om de doelstelling van minder opnames te realiseren wordt en is er geïnvesteerd in nieuwe vormen van hulp.
16
Er is geïnvesteerd in de ontwikkeling van trajectzorg met Jeugdzorg Plus, deeltijdopname, aansluiting 18 min-18 plus en zorgprogrammering met de Jeugd-GGZ. Er wordt verwacht dat door inzet van het netwerk en middels trajectzorg tussen wijkteams en specialistische voorzieningen de doorlooptijd in de specialistische voorzieningen kan worden bekort. Versterking samenhang Stek werkt samen met organisaties in de kinderopvang. Het doel is de deskundigheid te vergroten. Met ondersteuning vanuit Stek kunnen overplaatsingen vanuit de reguliere kinderopvang naar een specialistisch dagverblijf beperkt worden. Tevens kunnen kinderen, na dagbehandeling bij Stek, eerder terug naar de kinderopvang in de eigen buurt. Stek heeft in diverse gemeenten samenwerkingsverbanden met kinderopvangorganisaties. Daar wordt coaching en behandeling op locaties van de kinderopvang geboden. Samenwerking met maatschappelijke organisaties zal vooral vanuit de wijkteams vorm gaan krijgen. Een goed functionerend netwerk in de wijk biedt optimale kansen voor kinderen en zal het appel op zorg verminderen.
Trajectzorg Stek biedt vaak hulp in complexe situaties. Trajectzorg bestaat uit een combinatie van specifieke hulpvormen op basis van een helder perspectief en kan worden uitgevoerd door meerdere zorgorganisaties, gelijktijdig of in tijd op elkaar volgend. De cliënt heeft gedurende het gehele traject een vaste ambulant hulpverlener. De trajecten worden samen met de cliënt en collega-organisaties uitgezet en uitgevoerd. Trajectzorg kan bestaan uit combinaties van (deeltijd)verblijf en intensieve ambulante hulp. Trajectzorg is georganiseerd voor jeugdigen waarbij opname in een 3-milieus voorziening of gesloten jeugdzorg aan de orde is. Met inzet van een ambulant Stekmedewerker wordt, al dan niet gekoppeld aan een wijkteam, toegewerkt naar lichtere vormen van begeleiding. In Midden-Holland wordt samengewerkt in het project ‘Participeren kun je leren’ en in Rotterdam werken we samen met Horizon in het 14+ project.
17
8.
Samenwerking met vrijwilligers en fondsen
Bij Stek zijn ongeveer 60 vrijwilligers met een vrijwilligerscontract actief voor de cliënten van Stek. Het Maatjesproject Samen Ste(r)k waarbij vrijwilligers als maatjes cliënten ondersteunen is een succes. Maatjes zijn geen hulpverleners, zij bieden persoonlijke steun en juist die persoonlijke inzet is heel waardevol. Stek zorgt voor begeleiding en advies. In 2014 is de werving van vrijwilligers uitgebouwd om aan de groeiende vraag naar vrijwilligers te voldoen. Stek is aangesloten bij projecten voor werving en ondersteuning van vrijwilligers zoals die van het Rotterdams Centrum voor Dienstverlening. In 2015 gaat Stek door met fondsenwerving voor cliënten. Wij bemiddelen bij vragen van gezinnen en kinderen en vragen geld of materiële steun aan voor bijvoorbeeld schoolreisjes, kamerinrichting, kleding en zwemles. De fondsen hebben te kennen gegeven dat ook zij kampen met financiële krimp,
desondanks worden de aanvragen van onze cliënten overwegend gehonoreerd. Met individuele sportverenigingen worden arrangementen gemaakt voor jongeren. De aanvragen lopen via de regionale jeugdsportfondsen. Het fonds Pallieterburght stelt de accommodatie beschikbaar voor onze dagbehandeling voor ernstig zieke kinderen. In Pallieterburght werken veel speciaal geschoolde vrijwilligers mee met de pedagogische medewerkers en de gespecialiseerde verpleegkundigen. Zo kunnen in deze voorziening veel extra activiteiten worden georganiseerd voor kinderen en ouders.
18
Bijlage
19
Bijlage: Producten in het kader van de transformatie voor de regio Rijnmond Stek onderschrijft de transitie- en transformatiedoelen zoals die geformuleerd zijn in het Programma van Eisen voor Gespecialiseerde Jeugd en Opvoedhulp en Jeugdzorg Plus. In deze notitie geven we kort de producten weer die worden ingezet in Rijnmond in het kader van de transformatiedoelstellingen. Stek zet nadrukkelijk in op: “Zo licht en gewoon als mogelijk, zo specifiek als nodig”. Jeugd & Gezincoaches Vanuit Stek zijn 36 formatieplaatsen Jeugd & Gezinscoaches en een aantal coördinatoren ingezet in de wijkteams; 24 fte in Rotterdam en 12 fte in regiogemeenten. Medewerkers zijn gecertificeerd en geschoold in oplossinggericht werken zoals Signs of Safety en Familie Netwerk Beraad. Het uitgangspunt: ambulante hulpverlening geschiedt door medewerkers van de wijkteams, tenzij…. Gezien de brede beschikbaarheid van goed opgeleide jeugd- & opvoedwerkers zullen alle wijkteams over ‘Opvoedingsgerichte expertise’ kunnen beschikken. Expertteams Stek heeft expertise beschikbaar voor het regionale expertteam. Met name systeemtherapeuten en orthopedagogen. Voor Rotterdam levert Stek in totaal 1.5 fte. Bovenwijks ambulant - Ambulante Crisishulp (Ambulante Spoedhulp, Families First) Het betreft methodes waarbij in een korte periode van vier weken, ouders, opvoeders, jeugdigen en het gezin als geheel worden geholpen bij het hanteren van spoedeisende problemen en crisissituaties die zich voordoen bij het opvoeden en het opgroeien van jeugdigen. Vaak betreft het situaties waarin uithuisplaatsing wordt overwogen en waar direct intensief moet worden samengewerkt met alle betrokken. De veiligheid en de basisroutines van jeugdigen en hun ouders worden hersteld en met de jeugdige, de ouders en verwijzer van wijkteam of gecertificeerde organisatie wordt vastgesteld wat er verder moet en de overdracht naar vervolghulp wordt geregeld. Het betreft zeer intensieve zorg die direct ingezet kan worden.
- FACT-Jeugd Het betreft hier een integraal aanbod van Jeugd-GGZ en Jeugd & Opvoedhulp voor jongeren die zowel psychiatrische als opgroeiproblemen hebben. Ervaring leert dat het hier een doelgroep betreft die vaak zorgmijdend is en waar in een latere fase ernstiger problemen kunnen ontstaan. Deze jongeren leiden vaak ook een zwervend bestaan, maar een aantal woont zelfstandig of nog bij ouders. De problematiek van deze jongeren vraagt om een intensieve betrokkenheid van het gezin en/of het netwerk om ze te helpen uit het isolement te komen waarin ze vaak terecht zijn gekomen. Vanuit de Jeugd-GGZ wordt met name het psychiatrische ziektebeeld aangepakt en de ambulant hulpverlener vanuit een Jeugd & Opvoedhulp organisatie begeleidt jongeren en gezinnen/netwerk in het samen aanpakken van de problemen. - Beter Beschermd Plus (BBplus) In Rotterdam is vanaf 2009 de werkwijze BBplus ontwikkeld. Dit is een gezamenlijke werkwijze van Bureau Jeugdzorg, Raad voor de Kinderbescherming en de zorgaanbieders. BBplus speelt zich af in de periode voorafgaand aan een eventuele kinderbeschermingsmaatregel. Het doel van BBplus is om gedurende het onderzoek te werken aan de veiligheid, aan een betere situatie voor de jeugdigen, daarnaast om een ondertoezichtstelling (OTS) te voorkomen als deze niets toevoegt of om een OTS goed voor te bereiden als deze wel nodig is. Gebleken is dat met deze aanpak het aantal maatregelen is gedaald en bekort en dat ouders en kinderen meer vertrouwen hebben in en samenwerken met de hulpverlening. In de ontwikkeling van het Jeugdbeschermingplein zijn de ervaringen met de werkwijze meegenomen. De wijkteams zullen soms in een aantal casussen de hulpverlening gedurende het onderzoek kunnen vormgeven, maar dat zal niet altijd het geval zijn. Dit omdat bijvoorbeeld is geconstateerd dat het wijkteam geen samenwerking met het gezin kan bereiken, dan is capaciteit vanuit specialistisch ambulant inzetbaar. De programma’s zijn Evidence/Practice Based en zullen conform de gebiedsindeling van de gecertificeerde organisatie worden ingezet 20
zodat er een herkenbaar en persoonlijk netwerk voor de wijkteams is. Deze programma’s worden deels op verzoek van de wijk, deels in overleg met cliënten, maar ook door de gecertificeerde organisatie ingezet. Op basis van de ervaringen met wijkteams wordt getoetst en bepaald welke vormen van het aanbod wel en welke niet geïntegreerd kunnen worden in de wijkteams. Aan de hand van de uitkomsten van evaluatie wordt in de loop van 2015 met de projectgroep “Bovenwijks ambulant” en de gemeenten een plan gemaakt. Jeugdhulp in OOVR (OnderwijsOpvang voorziening Rotterdam) De OOVR is een integraal programma waarin school ook een tijdelijke werkplaats is voor hulp. De wijkteams worden ingeschakeld en zullen de hulp waar wenselijk voortzetten. Een Onderwijs- opvangvoorziening biedt tijdelijke opvang aan leerlingen die door hun gedrag niet meer te handhaven zijn op school. In de Onderwijsopvangvoorziening volgen leerlingen een programma, bestaande uit onderwijs, gedragstraining en jeugdhulpverlening. Medio 2015 wordt het aantal lesplaatsen opnieuw vastgesteld. De gemeente Rotterdam onderzoekt met betrokkenen op welke wijze de jeugdhulp in de OOVR het best vorm kan krijgen. Daarbij is de relatie met de wijkteams een belangrijk thema. -
Inzet in consultatie- en diagnoseteams (CD teams) Er is een proefopstelling gemaakt voor de CD teams. Het betreft een netwerkmodel waarbij diverse organisaties expertise beschikbaar stellen voor de ondersteuning van de wijkteams. De betreffende medewerkers zijn voor het overige werkzaam binnen programma’s Stek en kunnen op maat ingezet worden. Op basis van de ervaringen zullen keuzes gemaakt worden over verdere vormgeving, werkwijze en inzet in de CD teams. Stek participeert in de proefopstelling middels personele inzet van een systeemtherapeut in de kernfunctie van het CD team en een gedragsdeskundige in de flexibele schil van dit eerste CD team. Het aantal uren dat wordt ingezet in de proefopstelling is afhankelijk van de vragen die het CD team krijgt. De formatie wordt geleverd uit het voor de regio
beschikbare budget voor Daghulp en Specialistisch ambulant. Project Lansingh (integrale behandeling met Jeugd-GGZ) In de residentiële jeugdzorg komen jongeren die naast opvoed- en opgroeiproblemen ook (ernstige) psychiatrische problemen hebben. Deze groep jongeren is vaak zowel voor de jeugdzorg als voor de Jeugd-GGZ moeilijk te behandelen. In samenwerking met Lucertis is een zorgprogramma ontwikkeld en gestart waarbij jongeren in een behandelgroep wonen en daar tegelijkertijd psychiatrische behandeling krijgen. De behandelaar van Lucertis werkt op locatie van de behandelgroep van Stek in Krimpen aan de IJssel. De behandelaar van Lucertis wordt tevens ingezet in de begeleiding van de Stekmedewerkers in advisering over aanpak van jongeren met deze gecombineerde problematiek. De begeleiding van het gezin wordt vanuit Stek vormgegeven. De behandeling en begeleiding zijn gericht op de ontwikkeling naar zelfstandigheid en behandeling van het psychiatrisch probleem. Veelal is thuisplaatsing of plaatsing in een pleeggezin niet meer mogelijk. Vanwege de duur van de behandeling en de intensiteit en de combinatie van jeugdhulp en Jeugd-GGZ is dit aanbod ondergebracht bij Long Stay en Care. Er zijn 16 capaciteitsplaatsen beschikbaar, verdeeld over 2 behandelgroepen. De gemiddelde behandelduur is 18 maanden Samenwerking met Jeugd-GGZ voor 0-6 jarigen In de Dagbehandeling voor jonge kinderen worden kinderen behandeld die naast ontwikkelingsproblematiek een psychiatrische stoornis hebben of deze wordt vermoed. De kinderen zijn veelal nog te jong om een psychiatrisch beeld te kunnen diagnosticeren. Deze kinderen worden momenteel na een traject via Bureau Jeugdzorg en de Jeugd-GGZ doorverwezen voor uitgebreide observatiediagnostiek en behandeling. Op dit moment zijn gesprekken gaande met Lucertis over het realiseren van een expertisecentrum, waarbij het de bedoeling is dat gezamenlijk gestart wordt met de observatie en dat zoveel als nodig de behandeling in nauwe samenhang wordt vormgegeven waardoor met minder overdracht adequater kan worden gewerkt 21
met kind en gezin. We gaan er van uit dat in 2015 de integrale samenwerking is gerealiseerd. Samenwerking met kinderopvang en Jeugd-GGZ In 2013 heeft Stek samengewerkt in een van de stadsregionale proeftuinen met Lucertis en kinderopvangorganisaties om aan kinderen in de kinderopvang observatiediagnostiek, behandeling en gezinsbegeleiding te bieden. Tevens wordt door Stekmedewerkers aan medewerkers van de kinderopvang ‘Coaching on the job’ geboden. De proeftuin is succesvol afgesloten en de samenwerking is ook met anderen opgepakt. Coaching on the job blijkt vanuit de kinderopvang zeer gewild. Door coaching te bieden aan medewerkers van de kinderopvang worden daar betere voorwaarden gecreëerd zodat kinderen na behandeling in de dagbehandeling, eerder kunnen terugkeren naar het reguliere kinderdagverblijf. Er wordt ook voorkomen dat kinderen naar een gespecialiseerde behandelsetting moeten doorstromen, omdat er meer kennis beschikbaar is. Daarnaast is Stek in Rotterdam in gesprek met kinderopvangorganisaties die ook Plusopvang en SMI-opvang bieden om dit aanbod uit te zetten. Onder aansturing van de GGD wordt de Plusopvang en SMI-opvang opnieuw beschreven. Residentiële deeltijdopname In de behandelgroepen wordt vaker gewerkt met deeltijdplaatsing van jongeren. Het is voor jongeren niet altijd nodig dat zij volledig (7x24uur) gebruik maken van een plek in de groep. In een aantal situaties kan volstaan worden met een plaatsing voor enkele dagen per week. Daardoor kan rust in het gezin gecreëerd worden, blijft de relatie tussen het gezin en de jongere toch in behoorlijke mate in stand en wordt intensief gewerkt aan gedragsverandering. In 2015 zal ook ingezet worden op deeltijdplaatsing.
voordat ze naar huis of zelfstandig gaan wonen, eerst nog naar een open residentiële voorziening of kamertrainingscentrum. Deze jongeren en het gezin worden gedurende het totale traject vanaf het begin van de gesloten plaatsing tot aan de terugkeer in de eigen omgeving ambulant begeleid door een trajectbegeleider. Deze draagt zorg voor de regie op het totale traject en ondersteuning van jongere en gezin gedurende het traject. De trajectbegeleider doet dit in nauwe samenwerking met de opnemende voorzieningen. Het doel van de trajectbegeleiding is zodanig verandering te bewerkstelligen bij jongere en gezin dat de draagkracht vergroot en de draaglast verminderd wordt waardoor trajecten korter duren en succesvol afgesloten kunnen worden. Bezuinigingstaakstelling Op basis van de RTA afspraken heeft Stek per 2015 maatregelen getroffen; een reorganisatie- en sociaal plan zijn vastgesteld en de formatie van leidinggevenden en gedragswetenschappers is teruggebracht. Stek heeft een zeer lage overhead en minder budget voor 2015 moest ook vertaald worden naar minder beschikbare capaciteit. Er is sprake van krimp van de Dagbehandeling. Frictiekosten worden zoveel mogelijk vermeden, evenals het doorvoeren van gedwongen ontslagen. Op basis van de RTA afspraken zullen later in 2015 opnieuw maatregelen worden genomen om de bezuinigingen per 2016 op te vangen, dan zal de residentiële capaciteit worden teruggebracht.
14+ Samenwerking Horizon In 2014 zijn Horizon en Stek een samenwerking gestart om aan jongeren die vanuit een gesloten setting of vanuit JeugdzorgPlus komen en nog niet naar huis of een eigen woning kunnen, hulp te bieden middels trajectzorg. Deze jongeren gaan vaak 22
