!
JAARVERSLAG 2012 !
VOORWOORD Voor het RHCL was 2012 een jaar met een aantal belangrijke veranderingen en gebeurtenissen. Op grond van de ondertekening in februari 2012 van de bestuurlijke afspraken tussen Rijk, VNG, IPO en UvW is een nieuwe bestuurlijke en financiële constructie doorgevoerd waarbij de Provincie Limburg een overeenkomst heeft gesloten met het RHCL op de overgedragen provinciale archieven en benoeming van een provinciaal archivaris. Ook de gemeente Eijsden-Margraten heeft met het RHCL een dienstverleningsovereenkomst gesloten waarbij het RHCL is aangewezen als archiefbewaarplaats. De voorgestane bestuurlijke constructie inzake de fusie tussen RHCL en SHCL bleek niet realiseerbaar en daarmee is de fusie per 1 januari 2013 (vooralsnog) niet gerealiseerd. Er is in 2012 veel energie gestoken in een goed doordacht organisatiemodel HCL en de financiële gevolgen van de fusie zijn in kaart gebracht. Voor het RHCL blijft verdergaande integratie naar HCL de lijn van werken naar de toekomst. Inhoudelijk hoogtepunt van 2012 was ongetwijfeld het “Famillement” op 26 september: dag van de familiegeschiedenis (zie hoofdstuk 9). Dit werd georganiseerd in het kader van het Wereldcongres Genealogie & Heraldiek dat die week in Maastricht plaatsvond. In samenwerking met het Centraal Bureau voor Genealogie, LGOG en anderen hebben naar schatting zo’n 1.000 bezoekers het HCL bezocht en informatie verkregen over de moderne toepassingen in de wereld van de genealogie en familiegeschiedenis. In combinatie met de opening van onze tentoonstelling “ De Tongerse Poort Oet” in het licht van 200 jaar Algemene Begraafplaats Maastricht was deze dag een absoluut succes. Een fantastisch evenement dat aantoont dat lokale / regionale geschiedenis en de belangstelling voor (archief-)bronnen leeft.
Lita Wiggers, Directeur Regionaal Historisch Centrum Limburg
i
1
VERWORVEN ARCHIEVEN OVERHEID
VERWORVEN ARCHIEVEN RIJKSOVERHEID
Aanwinsten overheidsarchieven rijk
Code
Archief
Periode
07.A02
College van regenten en van
1876-1909
de directeur der gevangenissen te Maastricht, aanvulling 07.A17
Huis van Bewaring en
1940-1954
Gevangenis te Maastricht (Inschrijvingsregisters), aanvulling 07.D09
Inspectie der domeinen te
1840-1969
Venlo en Maastricht 07.J30
Algemeen register
1842-1928
(kadasterkantoor Maastricht) 07.J31
Algemeen register
1842-1928
(kadasterkantoor Roermond) 07.J32
Register no. 69
1842-1928
(kadasterkantoor Maastricht) 07.J33
Register no. 69
1842-1928
(kadasterkantoor Roermond) 07.J34
Alfabetische naamwijzer op
1841-1928
het Algemeen Register (kadasterkantoren Maastricht en Roermond)
3
VERWORVEN ARCHIEVEN GEMEENTE
Aanwinsten overheidsarchieven gemeente
Code
Archief
Periode
30.010
Gemeentebestuur Cadier en
1943-1981
Keer* 30.011
Gemeentebestuur Sint
1937-1981
Geertruid* 30.012
Gemeentebestuur Noorbeek* 1941-1981
30.013
Gemeentebestuur Mheer*
1940-1981
30.014
Gemeentebestuur
1931-1981
Margraten* 30.015
Kanton Eijsden
1795-1800
30.016
Gemeentebestuur Breust
1800-1828
30.017
gemeentebestuur Eijsden
1800-1828
30.018
Gemeentebestuur Oost
1800-1828
30.019
Gemeentebestuur Mesch
1772-1942
30.020
Gemeentebestuur Eijsden
1828-1933
30.021
Gemeentebestuur Gronsveld
1797-1942
30.022
Gemeentebestuur Rijckholt
1797-1942
30.023
Gemeente-ontvanger van
1801-1828
Breust, Eijsden en Oost
*exclusief bouwvergunningen
4
2
VERWORVEN ARCHIEVEN PARTICULIER
VERWORVEN PARTICULIERE ARCHIEVEN EN COLLECTIES Aanwinsten particuliere archieven en collecties
Code
Archief
Periode
Omvang
Overeenkomst
14.D039
Munsterabdij te Roermond, aanvulling
1292
1 charter
Opneming en bewaring
16.1186
Familie van Aefferden
1694-1857
0,25 m
Schenking
16.1187
Familie Hoogmartens
1372-1775
5 charters, 6 transfixen, 1
Opneming en bewaring
perkamenten deel 16.1189
Familie Nève
1542-1953
2m
Schenking
18BC
Kaarten en tekeningen: ontwerpen
Ca. 1900-1950
1 map
Schenking
1921
1 stuk
Schenking
grafmomunenten Lucien en Gerard Pieters te Maastricht, aanvulling 21.176
Stedelijke muziekschool en (vanaf 1925) Stedelijk Muzieklyceum Maastricht, sinds 1956: Stedelijke Muziekschool en Maastrichts Conservatorium, sinds 1968: Conservatorium voor Muziek en Dramatische Kunst en Stedelijke Muziekschool: sinds 1970: Conservatorium voor Muziek en Toneelacademie Maastricht en Stedelijke Muziekschool, aanvulling
21.194B
Vrijmetselaarsloge 'La Persévérance'
1866-1997
Opneming en bewaring
Maastricht, aanvulling 21.215
Parochie te Maastricht: Heilige Hubertus
1941-1974
2 delen
Schenking
(Bosscherveld), aanvulling 21.405
Marie Hertzdahl-Bloemgarten
1943-1945
0,12 m
Schenking
21.406
Families Meijers-Gadet en Fouquet
Ca. 1870-1960
0,5 m
Schenking
21.408
Stichting Productiehuis Limburg “Het Huis 1990-2013
2,4 m
Schenking
1960-1971
0,12 m
Schenking
1969-1999
0,12 m
Schenking
van Bourgondië” 21.409
Humanistisch Verbond, afdeling Maastricht
21.410
Humanistisch Verbond, gemeenschap/ afdeling Zuid-Limburg
21.411
Humanistisch Verbond, gewest Limburg
1984-1996
0,12 m
Schenking
21.412
Goffin, Jerôme, kunstschilder, graficus en
1958-1962
1 map
Schenking
glaskunstenaar te Maastricht, schetsen en ontwerpen vervaardigd ten behoeve van de Heiligdomsvaart te Maastricht in 1962
6
VERWORVEN
Aanwinsten historischtopografische atlas
HISTORISCHTOPOGRAFISCHE ATLAS
Beschrijving/onderwerp
Datering
Omvang/
exemplaren (totaal)
Tekeningen
Ontwerptekeningen van
20e eeuw
1 deel
grafmonumenten
4 tekeningen
(Steenhouwerij Pieters, Maastricht)
Prenten
-Litho’s met Maastrichtse
20e eeuw
monumenten
3 ex.
-“oorkonde” sigarenfabriek Philips
Foto’s
-Grafmonumenten
20e eeuw
(Steenhouwerij Pieters,
Maastricht)
163 ex.
-Diverse Maastrichtse thema’s
Foto-albums
-Heiligdomsvaart (archief Olterdissen)
1909
e
20 eeuw
2 ex.
-Maastrichtse familie
7
3
RESTAURATIE ATELIER
Restauratie-programma 2012
Het restauratie- en conservering programma Metamorfoze werd aangevraagd voor de archieven van Mathias Kemp en zijn echtgenote 1900 – 1968 en voor het archief van Pierre Kemp (1891, 1896-1899, 1909-1967.
46 charters van het familiearchief Schaepkens van Riemst, 1365-1945 (21.305A) werden door ons volledig gerestaureerd en ingeseald.
9
4
ONTSLUITEN VAN ARCHIEVEN
ONTSLUITEN INVENTARISATIE 2012: IN PROGRESSIE
Schepenbank Breust (01.176) Periode: 1421-1796 Officialaat van het bisdom Roermond (14.A002C) Periode: 1559-1797 Archief vrije rijksheerlijkheid (kapittel) Thorn (01.187A-B) Periode 950-1800 Familie Sijben (de Maroije) te Roermond Periode 18e-19e eeuw Secretarie Gemeente Maastricht Blok 1-5 (20.007C, -E, -F, -M) Periode: ca. 1849-2004 Luiks Hooggerecht (LHG) te Maastricht (20.087B) Periode: 1341-1786 Brabantse Commissarissen-Deciseurs (20.091B) Periode: 16e eeuw-1794 Vrijmetselaarsloge ‘La Persévérance No. 11’ Maastricht (21.194B) Periode: 1856-1997 Stichting Productiehuis Limburg ‘Het Huis van Bourgondië’ (21.408) Periode: 1990-2013. Inventarisatie LGOG-handschriftencollectie (Op vraag van het LGOG vond in 2012 een controle plaats op de handschriftencollectie van het voormalig Gemeentearchief Maastricht op items met zichtbaar LGOGeigendomskenmerk.)
11
ONTSLUITEN INVENTARISATIE 2012: AFGEROND
Kantoor van de Waarborg van Zilveren en Gouden Werken te Maastricht (07.I01) Periode: 1814-1927. De inventarisatiewerkzaamheden zijn voltooid. Collectie A.H. Simonis (18.D05) Periode: 20e eeuw. De inventarisatiewerkzaamheden zijn voltooid. Meer informatie: Collectie A.H. Simonis RHCL
12
5
PROJECTEN
TRANSCRIPTIE EN STENEN ARCHIEF
Project ‘transcriptie en vertaling van de visitatieverslagen’ van het eerste bisdom Roermond (1559-1801) Archief van de bisschop van Roermond (14.A002A) Inventarisnrs. (periode): 71-78 (1666-1779). In 2012 werden reeksen visitatieverslagen van de landdekenaten Gelder, Kessel, Erkelenz en Krieckenbeck (1703-1744) en van het gehele bisdom (1671-1674) getranscribeerd. Het betreft de tweede transcriptie-versie en de eindversie. Deze zijn digitaal toegankelijk via de website van het Bisdom Roermond. Project ‘Stenen Archief’ Fotocollectie Joodse grafzerken Limburg. In het kader van een gemeenschappelijk digitaliseringsproject van het Nederlands-Israëlitisch Kerkgenootschap en Akevoth (Dutch Jewish Genealogical Data Base) wordt de fotocollectie Joodse grafzerken toegankelijk gemaakt en beschreven.
14
Project Genlias naar Wie Was Wie Indicering registers van de Burgerlijke Stand Limburg 1796-1953. (12.001 – 12.128). 20 vrijwilligers werkten in 2012 aan de invoer van de akten van de burgerlijke stand. De ingevoerde akten zijn te raadplegen op de website wiewaswie. In 2012 werd deze website gelanceerd, en heeft de oude website genlias.nl vervangen. De gegevens in de tabel over online te raadplegen Invoer akten Burgerlijke Stand Limburg 2012
2011
2010 Totaal, online op 01-01-2012
Geboorteakten
44.851
48.483
96.040
678.393
Huwelijksakten
22.100
6.409
1.491
196.309
Overlijdensakten
12.676
42.029
87.524
783.760
Totaal
79.627
96.921
185.055
1.658.462
akten zijn nog gebaseerd op de genlias-site. De teller van het totale aantal ingevoerde Limburgse akten in de databank (is niet online) kwam einde 2012 te staan op: 1.918.461 miljoen.
15
- Fotocollectie GAM: digitalisering van negatieven van de fotograaf Frans Lahaye (is gestart november 2012); - Collectie Kaarten en Plattegronden RAL: digitalisering door Picturae BV (voorbereiding en start scanproces van naar verwachting 2.200 images); - Zie hoofdstuk 11 voor een uitgebreide toelichting van het DSM fotoproject.
16
6
AUDIO-VISUEEL
AUDIO-VISUELE COLLECTIE
LIFVA (Limburgs Film- en Videoarchief): In het kader van de campagne ‘Blikje Geluk’ werden 12 films ingeleverd, die aan het LIFVA – bij het Limburgs Museum - zijn overgedragen.
Onze eigen filmcollectie RHCL werd uitgebreid met 24 films als aanvulling op de hier reeds aanwezige collectie van de amateurfilmer Jan Geusgens. Meer informatie: LIFVA - Limburgs Museum
18
7
BIBLIOTHEEK
BIBLIOTHEEK
De opname van de handbibliotheek van het voormalige Gemeentarchief Maastricht in de RHCL-bibliotheek is voltooid. Het betreft 2.710 titels. In oktober is begonnen met de opname in het digitale systeem van het restant aan monografieën van het voormalige Rijksarchief, die uitsluitend toegankelijk waren via een traditionele kaartcatalogus. De uitvoering op het bibliotheekbeheer is neergelegd bij het SHCL in het kader van samenvoeging tot HCL-bibliotheek. Via www.rhcl.nl is de catalogus van de HCL-bibliotheek raadpleegbaar.
20
8
E-DEPOT
E-DEPOT
Het consortium van de Regionale Historische Centra en het Nationaal Archief heeft in zijn visiedocument eArchief in ontwikkeling een strategische doorkijk gegeven naar de periode 2009-2014.
Het streven naar een nationale infrastructuur voor de nieuwe lichting van archieven: de digitale archieven.
Met 3 concrete thema’s: 1. Techniek: een technische infrastructuur (hardware en software, met name e-Depot); 2. Protocollen: een informatie-architectuur (eisen van duurzaamheid, continuïteit, interoperabiliteit en vindbaarheid, mede gebaseerd op internationale inzichten); 3. Shared services: een model van gemeenschappelijke services.
Op 25 april 2012 werd door het RHCL een Roadshow Digitale Duurzaamheid georganiseerd in Roermond voor alle gemeenten in Limburg. Uitgenodigd waren wethouders, secretarissen van de Limburgse gemeenten en de leidinggevenden en medewerkers die rechtstreeks betrokken zijn bij het archiveringsproces. Door middel van twee presentaties en discussie werd inzicht gegeven over de ontwikkeling van e-Depots in Nederland. Meer informatie: WVI e-Depot
22
9
FAMILLEMENT 2012
FAMILLEMENT 2012
Van 24 tot en met 28 september 2012 werd in de Bonbonnière in Maastricht het tweejaarlijkse wereldcongres genealogie gehouden (International Congress of Genealogical and Heraldic Sciences). Tijdens deze grootse happening kwamen alle genealogische expertise bij elkaar. Wetenschappers van over de hele wereld kwamen er naar toe. Maar er was meer: het was ook een ontmoetingsplaats voor de vele amateurgenealogen, uitgevers en andere commerciële partijen (antiquariaten, beroepsgenealogen, etc.).
Flankerend hieraan organiseerde het RHCL, samen met het Limburgs Geschied- en Oudheidkundig Genootschap (LGOG), de Nederlandse Genealogische Vereniging (NVG) en het Centraal Bureau voor Genealogie (CBG) op woensdag 26 september het zgn. “Famillement”, een grootschalige genealogische manifestatiedag op verschillende locaties in de stad. Het gebouw van het HCL speelde hierin een centrale rol. Lezingen, een antiquarenbeurs, “inloopspreekuren”, een tentoonstelling en diverse andere activiteiten zorgden voor een zeer geslaagde dag met maar liefst 1000 bezoekers.
Meer informatie over het volgende Famillement: Famillement 2014 in Leiden
24
10
STICHTING VRIENDEN VAN HET RHCL
Wij hebben gelukkig veel Vrienden, met een Hoofdletter. De stichting ‘Vrienden van het Regionaal Historisch Centrum Limburg’
Limburg;
• korting van 20% op de door het RHC Limburg
is opgericht met het doel ons werk te ondersteunen en stimuleren. De Vrienden dragen bij aan de bevordering van archiefonderzoek en de publicatie van de resultaten daarvan. Zij geven financiële ondersteuning bij aankopen voor onze collectie en de uitgave van publicaties.
georganiseerde cursussen;
• korting op de publicaties van de Stichting Vrienden van het RHC Limburg.
Nieuwe leden kunnen als welkomstcadeau een keuze maken uit de drie volgende publicaties:
Wilt u ook onze Vriend worden? Het lidmaatschap staat open voor
iedereen die het werk van de Vrienden van het Regionaal Historisch
• P.A.W. Dingemans, Aken-Maastrichtse Spoorweg. Het rollend materiaal.
• Overeenstemmingsalmanak van de Gregoriaanse en republikeinse tijdrekeningen.
• Landmatentolk voor de provincie Limburg.
Centrum Limburg wil ondersteunen. Het kost slechts twaalf euro
per jaar. Aan het lidmaatschap zijn aanzienlijke voordelen
verbonden, zoals:
• jaarlijks een boeiende en gezellige voorlichtings- en contactdag;
Meer informatie: Lid worden Facebookpagina Vrienden RHCL
• korting van 20 % op de publicaties van het RHC
26
11
PROJECT DSM FOTOCOLLECTIE
DSM fotocollectie
Vanaf de oprichting van de Staatsmijnen en met name tijdens de bouw van de eerste staatsmijn Wilhelmina in Terwinselen Limburg zijn er foto’s gemaakt. De oudst bekende foto in de collectie dateert van 20 mei 1904. De maker hiervan is niet bekend. Niet lang hierna komt fotograaf P. Stutz in beeld. Deze fotograaf was gevestigd in de Helmstraat te Maastricht. Ook in Breda had hij een vestiging. Met name de voortgang van de aanleg staatsmijn Wilhelmina legde hij vast. In de loop der tijd maakten verschillende fotografen uit de streek foto’s van de vooruitgang van de bouw van de verschillende staatsmijnen in Hoensbroek, Rumpen-Brunssum en Geleen. Gust Rheingans uit Heerlen maakte in de jaren twintig veel foto’s van het boven- en ondergrondse bedrijf van de staatsmijnen Wilhelmina en Hendrik. Later, in de jaren dertig, komt fotograaf Werner Mantz uit Maastricht in beeld. Hij maakte in 1938 op bijna alle locaties van de Staatsmijnen in Limburg bijzonder mooie foto’s. Ook de bekende fotograaf Hub Leufkens heeft foto’s gemaakt van de verschillende mijnbedrijven. De voortgang van de bouw van het Stikstofbindingsbedrijf te Geleen werd op de voet gevolgd door fotograaf J. Maesen uit Elsloo.
28
DSM fotocollectie
het bovengenoemde fotomateriaal bestaat alleen op een papieren drager. Het betreft hier bijna 3000 foto’s op een papieren drager, dus zonder (glas)negatief. Deze historische collectie fotokaarten, de zogenaamde HI-collectie, bestaat uit in totaal 21 archiefdozen. De foto’s hierin zijn in een apart project bij het RHCL in hun geheel in een hoge resolutie gescand, beschreven en geplaatst in Atlantis-5. De beschrijvingen plus foto’s zijn en worden geleidelijk op de website van het RHCL geplaatst. Dit deel is nagenoeg afgerond. Na de overdracht is het totale fotobestand bij het RHCL geconverteerd naar Atlantis-5; op dit moment bevat Atlantis-5 in totaal ruim 55.000 beschrijvingen. Bij ongeveer tien procent van deze beschrijvingen is naar schatting de daarbij horende foto toegevoegd. Het DSM fotocollectieproject is mogelijk gemaakt door het Fonds voor Sociale instellingen (FSI) te Geleen. De fotocollectie DSM is digitaal toegankelijk via: Beeldbank RHCL website Limburgs erfgoed
29
12
FINANCIEEL
Financieel
2012
2011
2010
BALANS
Activa
Passiva
Vaste activa
649.233
682.495
738.675
Vlottende activa
928.368
925.464
889.955
1.577.601
1.607.959
1.628.630
Eigen vermogen
142.768
93.064
43.248
Voorzieningen
863.959
880.464
917.814
Schulden op lange termijn
0
75.000
150.000
Schulden op korte termijn
570.874
559.421
517.568
1.577.601
1.607.949
1.628.630
Rijks-, provinciale- en gemeentelijke bijdragen
2.309.237
2.345.215
2.345.007
Huurbijdragen
2.159.375
2.110.812
2.085.049
133.428
133.150
130.166
Publieksinkomsten/reguliere inkomsten Subsidies en sponsorbijdragen
26.256 5.000
29.836 5.150
44.797 5.150
Zakelijke dienstverlening en leveringen Depotverhuur en detachering personeel
929 39.150
17.178 17.836
1.099 12.743
Overige baten
64.504
66.226
66.303
4.737.879
4.725.403
4.690.314
1.796.193
1.768.510
1.817.036
95.952
94.543
77.585
2.372.274
2.395.141
2.362.460
258.223
242.792
236.418
- kapitaalslasten
92.839
115.766
142.263
Voorzieningen en overige lasten
78.460
50.000
14.500
4.693.941
4.666.752
4.650.262
43.938
58.651
40.052
0
0
0
43.938
58.651
40.052
0
0
0
EXPLOITATIE
Baten
Overige bijdragen
Lasten
Personele lasten Directe materiële lasten Indirecte materiële lasten: - huisvestingslasten - organisatie en overheadkosten
Exploitatiesaldo vóór bijzondere resultaten Bij: bijzondere resultaten Exploitatiesaldo vóór bestemming
Exploitatiesaldo ná bestemming
Beloningsbeleid Voor wat betreft het beloningsbeleid van het in dienst zijnde personeel is de CAO Gemeenten i.c. de gemeente Maastricht van toepassing.
31
COLOFON
Redactie en vormgeving:
Boy Gerrits
Fotoredactie:
Noel Notermans en Boy Gerrits
© Regionaal Historisch Centrum Limburg Sint Pieterstraat 7 6211 JM MAASTRICHT
[email protected] www.rhcl.nl Tel:
+31(0)43 328 55 00
RSIN / Fiscaal nummer:
814029450
KVK:
58272445
xxxii
