veel veranderingen Voorwoord een turbulent jaar met veel veranderingen 3

JAARVERSLAG 2011

Inhoudsopgave

2011 een turbulent jaar met veel veranderingen

Voorwoord - 2011 een turbulent jaar met veel veranderingen

3

1.

2011 in vogelvlucht - Bakens flink verzet

4

2.

Jack de Leeuw: ‘Van product- naar procescertificering blijkt de juiste strategie’

8

3.

Bestuurslid Wim Reedijk ziet kansen door terugtreden overheid

10

4.

Frits Scheublin blij met nieuwe collegestructuur

12

5.

Nieuwe Colleges presenteren zich in Delft

13

6.

Enerverend jaar voor productcertificatie

15

7.

Upgrade voor vrijwel alle KOMO-regelingen

17

8.

IKOB-laboratorium investeert in toekomst

19

9.

Meer keuringen bij Keurhuis Nederland

21

10.

SKW zet forse stap naar volledige integratie

22

11.

ROWIQ Advies debuteert in IKOB-groep

24

12.

Facts & Figures

25

13.

Medewerkers IKOB-BKB, SKW Certificatie & ROWIQ Advies

28

14.

Wie doet wat?

34

15.

Bijlagen

35

In onzekere tijden is houvast het allergrootste goed. Verdergaande kwaliteitsverbetering en -borging is dan ook de enige (uit)weg naar een gezonde toekomst voor de bouwen vastgoedsector. Of zoals onze voorzitter Jack de Leeuw het in dit jaarverslag nuchter uitdrukt: “Zolang men producten en diensten levert, heeft men certificering nodig.” Zou dát ook het voorspoedige verloop van 2011 voor de IKOB-groep mede kunnen verklaren? De behoefte aan onze kwaliteitsborgende diensten was en is in elk geval onverminderd groot. Geheel tegen de marktrend in sloten we het jaar af met zwarte cijfers. En ook voor dit jaar zijn de verwachtingen ronduit positief.

In dit jaarverslag blikken we terug op een turbulent jaar met de nodige veranderingen in de organisatie. De structuur van onze Colleges van Deskundigen en Technische Commissies ging op de schop en ook de organisatiestructuur werd aangepast aan de eisen van de toekomst. Het IKOB-laboratorium werd ondergebracht in een aparte BV en investeerde in innovaties en arbeidsomstandigheden. SKW Certificatie verhuisde naar het hoofdkantoor in Houten en certificeert nu volledig geïntegreerd met IKOB-BKB. Helaas was er ook droevig nieuws. In 2011 ontviel ons de zeer gewaardeerde collega Frank Terwindt, attesterings- en certificeringspecialist bij IKOB-BKB. Graag gedenk ik hierbij zijn enorme verdienste voor de certificeringswereld als geheel en de IKOB-organisatie in het bijzonder. Toch wil ik het voorwoord afsluiten met een positieve vooruitblik. Want met de ingrijpende veranderingen in 2011 hebben we een stevige basis gelegd voor een kerngezonde organisatie die de huidige en nieuwe uitdagingen in de bouwen vastgoedwereld met veel vertrouwen tegemoet kan treden. Alle seinen voor een gezonde toekomst voor de IKOB-groep staan op groen! Ik wens u goede zaken toe. Bastiaan Benz Algemeen directeur IKOB-Groep

IKOB-BKB Jaarverslag 2011

3

1

2011 in vogelvlucht:

Bakens flink verzet

beproefde materialen uitvoerig in het IKOB -laboratorium. Ook sloten we, samen met de Bond voor Aannemers in Tegelwerken (BOVATIN), aan bij de tender voor een Innovatie Prestatie Contract (IPC) voor het aanbrengen van tegelwerk op gevels.

Met het oog op de toekomstige markteisen heeft IKOB-BKB in 2011 de bakens flink verzet. Zo ging de structuur van de Colleges van Deskundigen en Technische Commissies (TC) op de schop en werd er flink geïnvesteerd in innovaties, nieuwe producten, ICT en integratie van systemen. Ook de organisatiestructuur werd aangepast.

Nieuwe producten

Nieuwe opzet colleges en commissies De Colleges van Deskundigen (CvD) en Technische Commissies (TC) kregen een nieuwe opzet. Voor veel relaties bleef deze verandering onopgemerkt. Maar

voor IKOB-BKB, de college- en commissieleden en de direct betrokken relaties was de overgang ingrijpend. Gelukkig kunnen wij terugkijken op een goede afloop, inclusief een zeer nuttige presentatie en ‘collegedag’ in Delft. In 2011 vonden ook de eerste bijeenkomsten van de nieuwe CvD’s plaats.

Investeringen in innovaties De IKOB-groep investeerde fors in innovaties. Zo steun(d)en wij het promotieonderzoek aan de Technische Universiteit Eindhoven voor nagespannen wanden van kalkzandsteen en onderzochten wij de daarbij

Alle business units hebben een gezonde portfolio en voegden in 2011 nieuwe producten aan het assortiment toe. SKW Certificatie voerde het keurmerk VvE Onderhoud Safe in, waarmee een VvE kan aantonen dat het voldoende middelen reserveert voor goed onderhoud. Keurhuis Nederland introduceerde de doehet-zelf MJOP. IKOB-BKB startte o.a. met het opstellen van de certificatieregeling voor het meten van trillingen aan gebouwen.

Nieuwe collega’s In 2011 begroetten wij de volgende nieuwe collega’s: Ton van Beek, Ard van de Meeberg, Rachel Kok en Ellis Roos-van Middelaar. Ton van Beek is de nieuwe manager voor de certificatieunit ‘Producenten’. Ard van de Meeberg geeft als projectleider leiding aan de procescertificatieregeling van de EPBD (energielabels). Rachel Kok vervult de rol van kwaliteitsfunctionaris. En Ellis Roos-van Middelaar stuurt als business-unitmanager IKOB-laboratorium aan.

Opleiding en teambuilding

Drukpers kalkzandsteen met uitleesapparaat.

4


Om onze werkzaamheden nog beter te kunnen uitvoeren, volgden 16 auditoren een vierdaagse leadauditorsopleiding. Alle deelnemers behaalden hun diploma met klinkende cijfers. De personeelsdag vond dit jaar plaats in Diergaarde Blijdorp in Rotterdam. Het weekenduitje van de personeelsvereniging voerde naar de Belgische Ardennen.


5

Zwarte cijfers door efficiëntie en inzet IKOB-BKB kijkt tevreden terug op 2011. Ondanks de aanhoudend slechte marktomstandigheden sloten we het jaar af met zwarte cijfers. Het positieve resultaat was te danken aan efficiëntieverbeteringen en de positieve inzet van onze medewerkers. Door de overname van SKW Certificatie steeg ook de omzet van de IKOBgroep. Dit jaar hopen wij de continuïteit van de groep voor de toekomst verder te borgen.

Betere dienstverlening door digitalisering In 2011 werd gestart met de volledige digitalisering van de rapportages, de afhandeling daarvan en de bewaking van productcertificatie. Deze digitalisering verkort de rapportagetijd en maakt het monitoren van alle bewakingsmomenten eenvoudiger. De kwaliteit van onze dienstverlening neemt hiermee toe, zodat wij onze klanten nog beter van dienst kunnen zijn.

Kwaliteitssystemen geïntegreerd Met de komst van SKW Certificatie naar Houten zijn de kwaliteitssystemen van IKOB-BKB en SKW Certificatie geïntegreerd. Na deze intensieve operatie is het systeem positief beoordeeld door de Raad voor Accreditatie.

Eén projectleider stuurt totale regeling De overname van SKW Certificatie en ROWIQ Advies maakte een aanpassing van de organisatiestructuur noodzakelijk. De belangrijkste wijziging betrof de overgang van een intern gerichte organisatiestructuur naar een meer klant(groep)gerichte aanpak. Waar in het verleden meerdere functionarissen verantwoorde-

6


lijk waren voor verschillende stappen in het proces, is er voor onze klant nu één projectleider die als eerste aanspreekpunt fungeert en verantwoordelijk is voor alle aspecten binnen een regeling.

Organisatieschema Stichting IKOB

Klanten vinden IKOB-BKB ‘zeer goed’

Directie

Opdrachtgevers stellen de toegevoegde waarde van IKOB-BKB zeer op prijs. Bij een klanttevredenheidsonderzoek onder certificaat- en attesthouders voor de na-isolatie van bestaande woningen scoorden wij een ruime voldoende: 7,6. Onze kwaliteitsbewaking en toegevoegde waarde bestempelde men over de hele linie als ‘zeer goed’.

Businessunit Certificatie

Wat kunt u dit jaar van ons verwachten? Wat kunt u dit jaar van ons verwachten en volgend jaar teruglezen in het jaarverslag? Hieronder lichten wij alvast een tipje van de sluier op: • Focus op duurzaamheid. Zo komen we bijvoorbeeld met nieuwe, breed gedragen regelingen voor milieuprestaties van materialen en maatschappelijk verantwoord ondernemen. • Veel aandacht voor de privatisering van het toetsen van bouwplannen en toezicht op de bouw en de ontwikkelingen rond het energielabel voor woningen. • De certificatie van bouwtechnische diensten breiden we verder uit, onder meer met het meten van trillingen, bouwkundige opnamen en het onderzoeken van spouwmuren. • De diverse scopes van procescertificatie worden verbreed, zoals het aanbrengen van renovatieankers in- en het hydrofoberen van gevels en het aanbrengen van lood op daken.

Kwaliteitszorg Arbo/BHV

Secretariaat

Businessunit IKOB-laboratorium

Businessunit Keurhuis NL

Businessunit ROWIQ

Laboranten

New Business

Certificatie Producenten

Planning

Certificatie Uitvoerende bouw

Certificatie Wonen en beheren (SKW)

Projectleiders

Auditoren, attesteerders, inspecteurs, keurmeesters


7

2

IKOB-BKB-voorzitter Jack de Leeuw:

‘Van product- naar procescertificering blijkt de juiste strategie’ Tegen de malaise in de bouwen vastgoedsector in zag IKOB-BKB in 2011 zowel de omzet als de winst groeien. Jack de Leeuw, voorzitter van Stichting IKOB, heeft daar wel een verklaring voor: “Je ziet dat als je jaar in jaar uit hard werkt aan interne kwaliteitsverbetering, aan efficiënter werken, aan goede planningen en systemen, dan betaalt zich dat gewoon uit.” In dit interview blikt De Leeuw terug op een bewogen jaar. IKOB-BKB onderscheidde zich positief in een sector waarboven de wolken zich steeds dreigender samenpakken. “Het zijn barre tijden in de bouwsector”, aldus De Leeuw. “Bedrijven vragen toch of er niet eens een inspectie minder kan. Maar het is natuurlijk niet voor niets dat wij komen kijken. Wij bewaken de

kwaliteit. Het gaat slecht in de bouw, maar zolang men producten en diensten levert, heeft men certificering nodig.”

‘Potentieel Keurhuis enorm’ Nog niet alle onderdelen van de IKOB Groep zijn volledig ‘op sterkte’. De Leeuw: “Maar het potentieel van bijvoorbeeld Keurhuis is enorm. We moeten alleen nog het knopje vinden waarmee dat potentieel helemaal los komt. De roep om inspectie en keuring neemt toe. Dus dat biedt perspectief.” SKW Certificatie heeft het omslagpunt bereikt in het jaar na aansluiting bij de IKOB Groep. “We hebben orde op zaken gesteld en we kunnen nu echt gaan bouwen.” En ook ROWIQ Advies gaat een gezonde toekomst tegemoet. “We gaan steeds meer naar procescertificering toe. Bedrijven hebben daar advies en ondersteuning bij nodig. Met ROWIQ Advies hebben we daarvoor prima diensten in huis.”

Tevreden kijkt Jack de Leeuw terug op de overgang naar de nieuwe collegestructuur vorig jaar. “Het veranderingstraject heeft een jaar geduurd. En de resultaten zijn ernaar. De nieuwe Colleges functioneren goed”, aldus De Leeuw, die ook zeer ingenomen is met de komst van een onafhankelijke commissie. Onder leiding van Frits Scheublin bewaakt die commissie de onpartijdigheid en integriteit.

‘Goede organisatie die ook zeer alert is’ Conclusie van de voorzitter: “We zijn de weg ingeslagen van product- naar procescertificering. Dat is de juiste strategie gebleken. In de IKOB-organisatie is veel strategisch inzicht aanwezig met oog voor de problemen van alledag. Kortom, we hebben een goede organisatie die ook zeer alert is. En daar is behoefte aan, zo blijkt.”

Nieuwe activiteiten ontwikkelen

‘Het gaat slecht in de bouw, maar zolang men producten en diensten levert, heeft men certificering nodig.’

8


De positieve resultaten ten spijt: om de toekomstige uitdagingen tegemoet te kunnen treden, moet ook IKOB-BKB de bakens verzetten, het dienstenpalet verbreden en nieuwe activiteiten ontwikkelen. Het verzelfstandigde IKOB-laboratorium is daar een goed voorbeeld van. “Steeds meer bedrijven overwegen om hun eigen lab op te doeken en het onderzoekswerk uit te besteden, bijvoorbeeld bij ons. Dat kan zomaar nieuwe klanten opleveren.”


9

3

Bestuurslid Wim Reedijk ziet kansen door terugtreden overheid

‘Samenwerking kan IKOB-BKB en SKW veel profijt brengen’ “Bij het toezicht op bouwen en wonen is er nog zó veel te doen. Zeker nu de overheid het toezicht op bouwvoorschriften steeds meer overlaat aan private partijen, groeien de kansen voor marktpartijen die daar een rol in spelen. Certificering is dan heel erg belangrijk om het kaf van het koren te kunnen scheiden.” En niet alleen de overheid hecht veel belang aan een goed privaat toezichtstelsel. “Ook marktpartijen willen meer dan ooit vóóraf precies weten dat de producten en diensten die ze afnemen, aan de normen voldoen, goed werken en dat dit ook voldoende wordt gecontroleerd. Dat geldt voor woningcorporaties, maar ook voor andere partijen in de markt voor bouwen en wonen”, aldus Wim Reedijk, sinds kort bestuurslid van Stichting IKOB .

Huisvesting voor arbeidsmigranten Na een carrière als leidinggevende bij Aedes, de brancheorganisatie van woningcorporaties, is Reedijk sinds kort directeur van Expertisecentrum Flexwonen voor Arbeidsmigranten. Dit kenniscentrum begeleidt de overheid bij huisvesting van 300.000 arbeidsmigranten. “Wij leggen bestuurlijk nieuwe verbindingen tussen gemeenten, corporaties, fatsoenlijke huisvesters en werkgevers. Voor de oplossing van dit nijpende huisvestingsvraagstuk brengen wij de partijen met elkaar in contact.”

10


Hoge verwachtingen van samenwerking Van de samenwerking tussen IKOB-BKB en SKW heeft Wim Reedijk hoge verwachtingen. “De partijen moeten nog wennen aan elkaar. Maar gelukkig staan er mensen aan het roer die de kansen in de markt zien, de mogelijkheden van samenwerking goed inschatten en voldoende stevigheid in organisatie kunnen brengen om die samenwerking te laten werken. Met name op het gebied van marketing en het aan de man brengen van de producten, brengt de samenwerking zowel IKOB-BKB als SKW veel profijt, verwacht ik.”

‘Bij het toezicht op bouwen en wonen is er nog zó veel te doen.’

Volgens Reedijk sluit de gecombineerde dienstverlening van IKOB-BKB (bouwcertificering) en SKW (bouwen en wonen) naadloos aan op die nieuwe ontwikkelingen. “Werkgevers en vakbonden stellen momenteel bijvoorbeeld nieuwe normen vast waaraan de huisvesting van arbeidsmigranten moet voldoen. En die moeten straks weer worden getoetst via certificering.”

Woningmarkt wordt vragersmarkt Vooral op het terrein van bouwen en wonen is er veel te doen, aldus de IKOB-bestuurder. “In het verleden heeft SKW heel mooie producten ontwikkeld, zoals Woonkeur. Maar in de woningmarkt zijn de aanbieders nog steeds de baas en heeft de consument veel te weinig te kiezen. Dus gaat hij ook niet op een keurmerk af. Naarmate de woningmarkt meer een vragersmarkt wordt, en dat gebeurt gegarandeerd, wordt zo’n keurmerk steeds belangrijker.”


11

4

... ‘branches sneller en beter bedienen, dat is waarvoor wij dit doen’…

Frits Scheublin blij met nieuwe collegestructuur:

‘Voldoet het gebouw écht, dat is de toekomst van certificatie’

‘Meer organisatie, maar ook meer betrokkenheid’

Nieuwe Colleges presenteren zich in Delft

Sinds oktober 2011 werkt IKOB-BKB met een nieuwe collegestructuur. De veranderingen zijn al zichtbaar. Prof. ir. Frits Scheublin: “De colleges zijn kleiner en staan dus dichter bij de materie. En de leden zijn meer betrokken bij de zaken die op tafel komen. Dan moet je accepteren dat je meer mensen nodig hebt en meer vergadert. Met andere woorden: meer organisatie, maar ook meer betrokkenheid.”

IKOB-BKB heeft de collegestructuur in 2011 drastisch vernieuwd. Het Algemeen College van Deskundigen en de vier Technische Commissies maakten plaats voor zes gespecialiseerde Colleges van Deskundigen en het reeds bestaande College Vulstoffen voor Asfalt. Inmiddels is daar nog een College Bouwtechnische Diensten aan toegevoegd. Op 20 oktober werden de oude colleges uitgeluid en de nieuwe geïnstalleerd. Dit gebeurde tijdens een speciale bijeenkomst in het historische faculteitsgebouw Bouwkunde van de TU Delft.

‘Betere opkomst dan voorheen’ Vanouds werkte IKOB-BKB met één Algemeen College van Deskundigen en 5 Technische Commissies, waarin de nieuwe richtlijnen werden voorbereid. In het ACvD ontbrak het soms aan specifieke deskundigheid en was er af en toe afstand tot de onderwerpen. Toevoeging van expertise kon dat probleem oplossen, maar daarmee zou het College onwerkbaar groot worden. Daarom werd besloten om het Algemeen College en de TC’s te vervangen door 8 gespecialiseerde CvD’s. “De beslissingen in de Colleges worden nu genomen door een kleinere groep met de juiste deskundigheid”, aldus Scheublin, die zelf 2 Colleges leidt: die voor Stapelbouw en die voor Bouwsystemen. Ook is hij voorzitter van het coördinatieoverleg van de collegevoorzitters, en van een overleg dat toeziet op de onpartijdigheid: de ‘Committee for Safeguarding Impartiality’ (CSI).

Commissie rechtstreeks bereikbaar Deze CSI heeft het initiatief genomen om rechtstreeks

12


benaderbaar te zijn voor medewerkers en externe partijen. Scheublin: “De directie rapporteert jaarlijks hoeveel klachten of situaties er zijn geweest waarbij de onpartijdigheid in gevaar is gekomen en hoe men daarmee is omgegaan. En als men vindt dat de directie de klacht of bedreiging niet serieus heeft genomen, kan men deze voorleggen aan onze commissie.”

’Strijdbijlen begraven’ Over de toekomst is Scheublin voorzichtig optimistisch: “Het is een moeilijke tijd, maar de financiële crisis is volgens mij geen ernstige bedreiging. Je ziet dat IKOBgroep tegen de stroom in groeit. Wel denk ik dat we nog steeds te klein zijn. Dat er nog wel efficiencywinst te halen is.” Van grote invloed op de CvD’s, is bijvoorbeeld de veranderende regelgeving. Zoals de invoering van het Bouwbesluit 2012 en de Construction Products Regulation (CPR). Nagenoeg alle Beoordelingsrichtlijnen moeten in 2012 worden aangepast. “Dit soort operaties vergen een uiterste inspanning van het bureau en de Colleges. De omvang van de organisatie gaat je dan parten spelen. Dat geldt niet alleen voor IKOB-groep maar voor meerdere spelers in de markt. Je ziet dan ook dat de oude strijdbijlen begraven worden en dat de certificerende instellingen steeds meer de krachten bundelen. Een strategische richting die ook de voorkeur geniet van directie en bestuur. De belangrijkste winst hiervan is dat de branches sneller en beter bediend kunnen worden. En dat is uiteindelijk waarvoor wij dit doen.”

5

Volop kansen voor kwaliteitsbewuste bedrijven IKOB-BKB directeur Bastiaan Benz zag de nieuwe collegestructuur niet als een breuk met het verleden. Integendeel: “Veel leden van het Algemeen College en de Technische Commissies zitten nu ook in de nieuwe Colleges. Daarmee is de continuïteit gewaarborgd.” Vervolgens ging hij samen met IKOB-voorzitter Jack de Leeuw en Lodewijk Niemöller, directeur van Stichting KOMO, in discussie over de toekomst van certificering. Conclusie: De komende jaren liggen er volop kansen voor bedrijven die hun bouwproducten, processen en systemen laten toetsen volgens hoge, objectieve maatstaven.

Voorzitter Frits Scheublin (l) en secretaris Matthijs Daatselaar (r) ondertekenen de installatiedocumenten College van Deskundigen Bouwsystemen


13

6

Bouwen aan BRL-en en internationale samenwerking

Enerverend jaar voor productcertificatie ‘Voorop lopen bij nieuwe ontwikkelingen’ “Certificeren is het meest efficiënte middel om alles goed te regelen”, aldus Niemöller. “Als de overheid erop kan vertrouwen dat marktpartijen hun kwaliteitstoetsing in de keten goed voor elkaar hebben, kan ze steeds meer toezichttaken overlaten aan de markt.” Bastiaan Benz meende: “Als we ons als certificerende instelling willen onderscheiden in de markt, moeten we voorop lopen bij nieuwe ontwikkelingen, en waar nodig onze structuur daarop aanpassen.” Volgens Bastiaan Benz heeft IKOB-BKB die ontwikkeling jaren geleden al gesignaleerd. En loopt het nu inderdaad voorop met de ontwikkeling van nieuwe diensten, waarbij het accent verschuift naar certificatie van processen en gebouwbeheer.

Accent op inspecties en garanties Toch is certificatie alleen niet zaligmakend, aldus Benz: “Uiteindelijk wil de eindgebruiker gewoon een gebouw dat aan alle wensen voldoet. En weten wie aansprakelijk is als dat niet het geval is. Het accent komt meer op inspectie te liggen, eventueel gecombineerd met verzekerde garanties. Voldoet het gebouw écht, dat is de toekomst van certificatie.”

14


Voor productcertificatie was 2011 een enerverend jaar. Enkele belangrijke BRL-en werden afgerond of gingen de laatste aanvaardingsfase in. Ondertussen werkte de normsubcommissie thermische eigenschappen hard aan een nieuwe versie van de NEN 1068 Thermische isolatie van gebouwen - Rekenmethoden en intensiveerde IKOB-BKB de internationale samenwerking. Door afstemming met buitenlandse collega-instituten verminderen we de belasting bij onze klanten en vergroten we de toegevoegde waarde van certificatie.

Kennis inzetten voor verbeteren isolatieproducten IKOB-BKB beschikt over veel kennis van isolatie, op basis van praktijkervaring en eigen onderzoek in het IKOB-laboratorium. Deze kennis zetten we actief in voor het verbeteren van isolatieproducten en de daarbij behorende normeringen, zodat we maximale aansluiting kunnen creëren voor met name na-isolatie (‘in situ’-)materialen. Hiertoe waren we in 2011 bijvoorbeeld actief in de normcommissie NEN 1068 voor de rekenmethoden van de thermische isolatie van gebouwen.

Efficiënter werken door Internationale samenwerking Dat de bouw steeds internationaler wordt, zien we niet alleen bij de verdere invoering van de CE-markering (vanaf 1 juli 2013 maakt dit formeel deel uit van Europese wetgeving), maar bijvoorbeeld ook in onze samenwerking met collega-instituten in het buitenland. Zo intensiveerde IKOB-BKB de samenwerking met Probeton in België voor de confirmatie van de werkzaamheden voor kalkzandsteen en cellenbeton. IKOB-BKB voert voortaan in Nederland de controles uit voor het Belgische BENOR en Probeton voor het KOMO-certificaat. Ook met CRIC werd de samenwerking voor de confirmatie van onze diensten voor cement geïntensiveerd. Hiermee voorkomen we dubbele controles en werken we beide efficiënter. Bovendien gaat het aantal reiskilometers per audit fors omlaag en daarmee ook de CO2-uitstoot.

BRL-en sluiten beter aan op wensen afnemers Met het oog op een goede aansluiting op de regelgeving en de bouwpraktijk werden diverse beoordelingsrichtlijnen aangepast en afgerond. Voor een maximaal draagvlak stemde IKOB-BKB de ‘BRL-en’ niet alleen af met de producenten, maar ook met andere stakeholders. De richtlijnen bieden daarmee een belangrijke meerwaarde ten opzichte van de regelgeving en sluiten ook beter aan op de wensen van de afnemers. De richtlijn voor de keramische dakpannen is hiervan


15

7

IKOB-BKB verheft innovaties tot norm

Upgrade voor vrijwel alle KOMO-regelingen een goed voorbeeld. In nauwe samenwerking met de afnemers werd gekozen voor een maximaal kwaliteitsniveau. Ook de BRL voor metselbaksteen werd aangepast aan marktwensen. Verwacht wordt dat de richtlijnen in 2012 worden opgeleverd. De nieuwe, opgefriste richtlijn voor kalkzandsteen werd in 2011 opgeleverd.

Voor de uitvoerende bouw werkte IKOB-BKB in 2011 hard aan de ontwikkeling van nieuwe en het verbreden van bestaande regelingen voor de KOMO-procescertificaten. Bij vrijwel alle regelingen werden de scopes verbreed en groeide het aantal certificaathouders.

Na-isolatie Innovaties zijn pas succesvol als ze na grondig onderzoek worden omgezet in adequate normering. Een goed voorbeeld hiervan was het omvangrijke onderzoek van IKOB-laboratorium naar het verkleinen van de boorgaten van 22 naar 17 millimeter, zodat de schade aan het metselwerk kan worden beperkt, vooral bij oudere woningen. Het onderzoek werd uitgevoerd in opdracht van de verwerkers van minerale wol voor het na-isoleren van bestaande spouwmuren. In 2011 werkte IKOB-BKB ook hard aan de afronding van de richtlijn voor het na-isoleren van de onderzijde van daken (voor hallen) en deden we onderzoek naar de mogelijkheden voor het certificeren van het aanbrengen van herstelisolatie. Onze inspanningen bleven niet onopgemerkt. IKOB-BKB scoorde een ruime voldoende in een klanttevredenheidsonderzoek onder de leden van de Vereniging van Erkende Na-isolatiebedrijven in Nederland (VENIN) die gecertificeerd zijn of geattesteerde producten voor de na-isolatiebranche leveren.

16


Hellende daken Voor de regelingen voor hellende daken werkte IKOB-BKB aan de richtlijn voor het aanbrengen van PV-cellen (zonnecellen) onder KOMO-procescertificaat, de verwerkingsrichtlijnen voor leipannen en de mogelijkheden voor het certificeren van het aanbrengen van lood.

Metselen, lijmen en voegen Op het gebied van metselen, lijmen en voegen werkte IKOB-BKB intensief mee bij de oprichting van een projectgroep die uniforme richtlijnen gaat opstellen voor het doorwerken met innovatieve materialen en bescherming van de materialen en het metselwerk in winterse omstandigheden. Dit naar aanleiding van de ervaringen met het verlet tijdens (onder meer) strenge winters en de ontwikkelingen in de branchevereniging AVM (Aannemers Vereniging Metselwerken). Voorts onderzocht IKOB-BKB de mogelijkheden voor het certificeren van het aanbrengen van renovatieankers in bestaande spouwmuren.


17

8

Onderzoek vanuit verzelfstandigd laboratorium

IKOB-laboratorium investeert in toekomst Bouwtechnische diensten Nieuw in het dienstverleningspakket van IKOB-BKB zijn de regelingen voor de bouwtechnische diensten. In 2011 werd hard gewerkt aan de nieuwe Beoordelingsrichtlijn (BRL) 5023 voor het meten van trillingen in en aan gebouwen. Met het oog op een breed draagvlak werd de BRL ontwikkeld in samenwerking met een begeleidingscommissie waarin de branche zelf goed vertegenwoordigd was.

In 2011 werd een aparte BV opgericht voor laboratoriumwerkzaamheden: IKOB-laboratorium. Onder leiding van business-unitmanager Ellis van Middelaar onderzoekt het laboratorium bouwmaterialen en bouwsystemen en verzorgt chemische, fysische en mechanische beproevingen. Het laboratorium investeerde vorig jaar in apparatuur en ARBO-maatregelen en voerde interessante onderzoeken uit voor diverse opdrachtgevers.

Nieuwe beproeving tegellijm Het laboratorium maakte een nieuwe beproevingsopstelling voor het bepalen van de vervorming van tegellijm. De opstelling is aangesloten op de drukpers en verplaatsingsmeter, die beide digitaal worden uitgelezen. Hiermee wordt een diagram verkregen waarin zowel de kracht als de vervorming is opgenomen.

Investeren in de toekomst IKOB-laboratorium investeerde onder meer in de aanschaf van een heat-flow-meter voor het vaststellen van de warmtegeleidingcoëfficiënt van isolatiematerialen bij de vele onderzoeken van isolatiematerialen, een droogstoof voor het drogen van steenachtig materiaal, een nieuwe chemicaliënkast en een luchtbehandelingsinstallatie.

Samenwerking TU-Eindhoven Voor de Technische Universiteit Eindhoven onderzocht IKOB-laboratorium de hygrische lengteverandering van kalkzandsteen. Dit materiaalspecifieke onderzoek maakt deel uit van een promotieonderzoek naar nagespannen kalkzandsteenwanden, met als doel: wandconstructies extra stabiliteit geven, opdat slanker kan worden ontworpen.

18



19

9

Introductie ‘doe-het-zelf’-MJOP

Meer keuringen bij Keurhuis Nederland Innovatieve oplossingen voor isolatiesystemen

Atomaire absorptiespectrometer in gebruik

Inspelend op nieuwe systemen en verwerkingstechnieken werkte IKOB-laboratorium aan innovatieve oplossingen voor isolatiesystemen. Zo ontwikkelde het laboratorium een levensgroot schaalmodel van een spouwmuur voor het vaststellen van de prestaties van inblaaswol met een kleinere boordiameter, 17 mm in plaats van 22 mm. Met dit model kunnen de prestaties bij verschillende spouwbreedtes worden vastgesteld. Op basis van dit onderzoek kan in de praktijk onder certificaat de kleinere boordiameter worden gebruikt.

Vanaf de zomer van 2012 kan IKOB-laboratorium met behulp van de Atomaire absorptiespectrometer (AAS) gehaltes van metalen in grondstoffen en (half)fabricaten analyseren. Het gaat om de metalen magnesium, calcium, barium, chroom, koper, ijzer, lood, nikkel, cadmium, kobalt en zink. In 2011 werd besloten om de AAS weer in gebruik te nemen. Met de hernieuwde ingebruikname hoeft IKOB-laboratorium deze analyses niet meer uit te besteden en houdt IKOB-laboratorium kennis en techniek in eigen huis.

Keurhuis Nederland zag in 2011 een groei van - met name - de behandeling van geschillen en aan- en verkoopkeuringen. Ook introduceerde Keurhuis Nederland een ‘doe-het-zelf’-Meerjarenonderhoudsplan (MJOP) voor VvE’s en nam het deel aan de regiobijeenkomsten van VvEbelang.

Geschillen In 2011 behandelde Keurhuis Nederland meer geschillen dan in 2010. Die groei was toe te schrijven aan het werk voor de Geschillencommissie in Den Haag, waarbij veel brancheverenigingen zijn aangesloten, waaronder de HIBIN, NOA en Bouwgarant. Ook de uitvoering van de SGOT-geschillen (tegelwerk) is nog steeds een belangrijke dienstverlening van Keurhuis Nederland.

Inspelen op behoefte van VvE’s Met de introductie van het doe-het-zelf-Meerjarenonderhoudsplan speelde Keurhuis Nederland in op de behoefte van de kleinere VvE’s aan een ‘snel’ en voordelig MJOP. De vereniging zorgt zelf voor de input van de afmetingen van de gebouwdelen, waarna een ervaren Keurhuis-inspecteur een inspectie uitvoert. Op basis daarvan wordt het onderhoudsplan opgesteld. Het nieuwe product sluit naadloos aan op het Keurmerk VvE Onderhoud Safe van SKW Certificatie.

Aan- en verkoopkeuringen In opdracht van Taxatiepunt voerde Keurhuis Nederland tal van aan- en verkoopkeuringen uit. Taxatiepunt legt zich toe op woningtaxaties voor financiële dienstverleners. Een bouwkundige keuring waarborgt dat de taxatie voldoende rekening houdt met de bouwkundige staat van de woning. Ook voor VoVwoon werden diverse keuringen uitgevoerd. VoVwoon verzorgt en begeleidt verkooptrajecten voor woningcorporaties. De Keurhuis-keuringen geven een koper maximale zekerheid over de bouwkundige staat van een woning bij uitpondingsprojecten van woningcorporaties.

20



21

10

Totale bouwproces onder certificatie:

SKW zet forse stap naar volledige integratie Voor SKW Certificatie was 2011 van cruciaal belang. In het eerste jaar als onderdeel van de IKOB Groep verhuisde SKW Certificatie van Almere naar Houten en stapte het over naar een nieuw gezamenlijk kwaliteitssysteem.

Geïntegreerd kwaliteitssysteem Na de verhuizing naar de kantoorlocatie van IKOB-BKB in Houten werden de processen voor de gezamenlijke schema’s voor de EPBD en systeemcertificatie (ISO 9001 en VCA) verder geïntegreerd. Samen ontwikkelden én implementeerden IKOB-BKB en SKW Certificatie in zeer korte tijd een geïntegreerd kwaliteitssysteem. Uiteindelijk werken beide organisaties straks met één gezamenlijke backoffice voor onder meer het stroomlijnen van de planning, het wederzijds inzetten van auditoren en het beschikbaar hebben van minimaal twee auditoren voor elke regeling, opdat de dienstverlening nog beter wordt gewaarborgd.

Totale bouwproces onder certificatie De combinatie van de systeemcertificaten Bouwplantoetsing en Toezicht op de Bouw kan het hele bouwproces van ontwerpen tot en met realiseren voortaan onder certificatie plaatsvinden. Hiertoe werd de beoordelingsrichtlijn van de Bouwplantoetsing, BRL 5019 in 2011 omgezet in een richtlijn voor systeemcertificatie. Het Gezamenlijk College van Deskundigen stelde de BRL 5019 in september 2011 vast, waarna de beoordelingsrichtlijn werd geharmoniseerd door

22


Stichting Bouw Kwaliteit en aanvaard door de Stichting KOMO. Met de stichting ontwikkelde SKW Certificatie zelfs een apart reglement voor KOMO-systeemcertificaten. Na afronding van de eerste onderzoeken wordt de accreditatieaanvraag ingediend. SKW Certificatie is hiermee klaar voor de gevolgen van de verdere privatiseringen van toetsing- en toezichttaken van de gemeentelijke diensten Bouw- en Woningtoezicht. Naar verwachting maken de gecertificeerde bouwplantoetsing en het Toezicht op de Bouw (BRL 5006) de komende tijd een forse groei door.

EPA/EPBD stabiel ondanks onrust Het certificaat EPA /EPBD, één van de belangrijkste regelingen van SKW, bleef in 2011 stabiel. Dit ondanks de onrust in de markt over het al dan niet toepassen van sancties en de handhaving daarvan. Door de onduidelijkheid rond de regeling verzocht een aantal (vooral kleine) certificaathouders om hun certificaat op te schorten in afwachting van besluiten van de rijksoverheid over de sancties en de handhaving.

Nieuwe editie handboek Woonkeur Ondanks het inzakken van de nieuwbouwproductie bleef de belangstelling voor WoonKeur intact. In 2011 herzag SKW Certificatie het handboek van het inspectiecertificaat voor WoonKeur Nieuwbouw. Het handboek kreeg een nieuwe indeling, met een duidelijk onderscheid tussen de ontwerpeisen en de eisen tijdens de bouw plus een duidelijke toelichting bij

de eisen. Door het handboek niet meer losbladig uit te geven, maar in boekvorm daalden de kosten sterk. Het vernieuwde handboek kwam eind december uit. Dezelfde maand nog werden er liefst 300 exemplaren verkocht!

Inspelen op vraag naar Groenkeur Sinds 2011 certificeert SKW Certificatie ook voor het Groenkeur-certificaat, het kwaliteitskeurmerk voor erkende bedrijven in de groenbranche. Met deze nieuwe dienstverlening voorziet SKW Certificatie in de groeiende vraag naar dit keurmerk. Ook steeds meer gemeenten schrijven Groenkeur voor bij hun aanbestedingen. Met de Groenkeur-certificering hebben wij onze one-stop-shopping in de bouw en bouwgerelateerde sectoren weer verder uitgebreid.

VvE Onderhoud Safe Veel slapende verenigingen reserveren geen geld voor onderhoud. Hierdoor neemt de kwaliteit van de woningen en de woonomgeving af en daalt de waarde van de appartementen. In samenwerking met belangenorganisaties Aedes, VvE Belang en Vastgoed Management Nederland ontwikkelde SKW Certificatie een keurmerk voor het onderhoud van appartementengebouwen dat ook voor kleine VvE’s haalbaar en betaalbaar is. Het nieuwe keurmerk is een lichtere (en goedkopere) variant van het reeds bestaande Certificaat voor Verenigingen van Eigenaars (VvE).


23

11

12

Eigen vestiging onderstreept onafhankelijkheid

ROWIQ Advies debuteert in IKOB-groep ROWIQ Advies maakte in 2011 zijn debuut binnen de IKOB-groep. Vanuit IKOB’s ‘one stopshop’-gedachte bediende het onafhankelijke adviesbureau zijn opdrachtgevers vorig jaar met een breed adviserings- en begeleidingspakket, zoals advisering over Energieprestatie, audittrainingen en VCA-begeleiding.

Volledig onafhankelijk Ter waarborging van de onafhankelijkheid adviseert ROWIQ Advies volledig los van IKOB-BKB en SKW Certificatie. De fysieke scheiding (ROWIQ Advies in Almere en de certificatie-instellingen in Houten) onderstreept die onafhankelijkheid.

Advies en trainingen voor BRL 9500 In 2011 begeleidde ROWIQ Advies organisaties bij het opstellen en implementeren van handboeken voor certificatie volgens BRL 9500 (energielabel en maatwerkadvies). Voor de bijbehorende opleidingen werd een samenwerking aangegaan met EBD-trainingen in Zeewolde. Bij diverse organisaties gaf ROWIQ Advies ook maatwerktrainingen op het gebied van de BRL 9500.

24


Audittrainingen ROWIQ Advies verzorgt (interne) audittrainingen voor kwaliteitsmanagers, interne auditoren en andere medewerkers die auditwerkzaamheden uitvoeren. In samenwerking met CROW trainde ROWIQ Advies vorig jaar bijvoorbeeld leden van het Auditteam Kwaliteitstoets (verder ATK) voor de erkenningsregeling Technical Inspection Services (TIS). In de sessies kwamen onderwerpen als objectiviteit, onafhankelijkheid en auditvaardigheid uitgebreid aan bod.

Facts & Figures De vier grootste regelingen voor procescertificatie BRL 2110 Thermisch isoleren van bestaande spouwmuren met in situ materialen

BRL 1513 Dakdekken Hellende Daken

Aantal certificaathouders:

Op 01-01-2011 Op 31-12-2011

Op 01-01-2011 Op 31-12-2011

Aantal certificaathouders: 37 43

Aantal mutaties: Aanvragen in behandeling Goedgekeurde aanvragen

6 6

Uitgevoerde inspecties/ bezoeken:


Bouwplaatsinspecties 418 Bedrijfsbezoeken 51

Bouwplaatsinspecties Bedrijfsbezoeken

In 2011 introduceerde ROWIQ Advies een nieuwe dienstverlening: aannemers begeleiden en ondersteunen bij het opzetten en/of onderhouden van het VCA-systeem. Hierbij worden geregistreerde hogere veiligheidskundigen ingezet als adviseur.

BRL 9600 KOMO-Afbouw

BRL 2826 Metselen/lijmen/voegen


Aantal certificaathouders: 56 56

Op 01-01-2011 Op 31-12-2011

18 20

Aantal mutaties:


6 6


VCA-begeleiding

Op 01-01-2011 Op 31-12-2011

1.806 43

49 51

9 2

Aanvragen in behandeling Goedgekeurde aanvragen



Bouwplaatsinspecties 415 (263 voor certificatie en 152 voor projectmatige controle) Bedrijfsbezoeken 63

Bouwplaatsinspecties Bedrijfsbezoeken


6 6 125 19

25

De vier grootste regelingen voor productcertificatie

De twee grootste regelingen voor Wonen en beheren (SKW)

BRL 1007 Metselbaksteen

BRL 1004 Kalkzandsteen

BRL 9500 NL EPBD

BRL 5016 VvE-beheerders





Op 01-01-2011 Op 31-12-2011

53 49


2 2


183 63

Bedrijfsbezoeken Verificaties

BRL 2601 Cement


Aantal certificaathouders: 8 8 0 0




Bedrijfsbezoeken Controles op kantoor IKOB-BKB Verificaties

Bedrijfsbezoeken Verificaties

26


139 125

0 0

Aanvragen in behandeling Goedgekeurde aanvragen Inspecties Bedrijfsbezoeken

17 20

Aantal mutaties: 0 0

Uitgevoerde inspecties/ bezoeken: 54 124

Op 01-01-2011 Op 31-12-2011 Aanvragen in behandeling Goedgekeurde aanvragen

3 3

Uitgevoerde inspecties/ bezoeken: 752 125

Bedrijfsbezoeken

20

4 4

Aantal mutaties:


Op 01-01-2011 Op 31-12-2011

Op 01-01-2011 Op 31-12-2011 Aantal mutaties:


BRL 9041 Vulstoffen voor asfalt Op 01-01-2011 Op 31-12-2011

9 9

Aantal mutaties:

Uitgevoerde inspecties/ bezoeken: Bedrijfsbezoeken Verificaties

Op 01-01-2011 Op 31-12-2011

8 371 144

0 0 12 79

Cijfers in 2011 Aantal inspecties Aantal audits Actuele certificaten Afgegeven certificaten

4.259 1.174 1.023 155


27

13 Medewerkers IKOB-BKB

Jeroen van der Eeze

Ellis Roos-van Middelaar

Gerard van der Weide

Leen Iseger

Stef Weenink

Vincent van der Donk

Ferdinand Luigjes

Adnan Bektesevic´

Matthijs Daatselaar

Business developer

Projectleider

Bastiaan Benz

Algemeen directeur

André Stam

Certificatiemanager Uitvoerende bouw

Ton van Beek

Certificatiemanager Producenten

Projectleider

Unitmanager IKOB-laboratorium

Projectleider

v

Projectleider

Projectleider

Projectleider

Projectleider

Erik Kampman Projectleider

Gerard van Ravenhorst Auditor

Chris de Koning Inspecteur

Ard van de Meeberg

Gijs Donkersteeg

Dominique Ewald

Rachel Kok

Ingrid Endenburg

Albert Kruider

Bas Arends

Gerda Dusschooten

Eva van der Linden

Christel van Emmerik

Ruud de Vreeze

Eelco Warmerdam

Projectleider

Inspecteur

Laborant

Auditor

Inspecteur

Planner

Medewerker financiële administratie

Officemanager

Corrie Jonkvorst

Secretarieel medewerker

Kwaliteitsfunctionaris

Officemanager KHNL

Susanne Reitsema


Staffunctionaris


Medewerkers SKW Certificatie & ROWIQ Advies Jeffrey Bogaard Projectleider

Peter Assink Auditor

Willem Bakker Inspecteur

Willem Englebert Directeur

Raymond von den Benken Directeur ROWIQ

Marjolijn Orsel - Weiffenbach Secretaresse

Sandra de Hoogen-van Straaten Secretaresse

14 Wie doet wat? Algemene Woning Keuring Baanvormige dakbedekkingen Beheerders van Vereniging van Eigenaars Betonreparatie Bouwgarant Bouwplantoetsingen aan het Bouwbesluit Bouwsystemen Buitengevelisolatiesystemen Cellenbeton en kalkzandsteen Cement Cementgebonden houtspaanplaat Dakdekken EDR-Software Gipskartonplaat Keramische producten Klimaatcorporatie KOMO-Afbouw Korrelvormige materialen Lijmen voor tegels Metselen, lijmen en voegen Metselwerkwapening Mortels voor metselwerk Na-isolatie (attesten) Na-isolatie (procescertificaat)

34


Peter Assink Matthijs Daatselaar Jeffrey Bogaard Erik Kampman Jeffrey Bogaard Raymond von den Benken Matthijs Daatselaar Adnan Bektesevic´ Stef Weenink Gerard van der Weide Stef Weenink Leen Iseger Peter Assink Stef Weenink Stef Weenink Willem Englebert Ferdinand Luigjes Gerard van der Weide Stef Weenink André Stam Matthijs Daatselaar Stef Weenink Adnan Bektesevic´ Vincent van der Donk v

NL-EPBD Onderzoek PolitieKeurmerk Veilig Wonen PPI-erkenning Recyclinggranulaten SGAT-ekenning Steenmeel Systeemcertificatie (ISO en VCA) Thermische isolatieplaten TIS-erkenning Toezicht op de Bouw Vereniging van Eigenaars Verhuren van Onzelfstandige Woonruimte Vulstoffen voor asfalt Wandconstructies en binnenspouwbladen Woonkeur Woonwagens en stacaravans Zink Zonnewoning

Ard van de Meeberg Erik Kampman Willem Bakker Erik Kampman Stef Weenink Mattijs Daatselaar Gerard van der Weide Jeffrey Bogaard Mattijs Daatselaar Mattijs Daatselaar Willem Englebert Jeffrey Bogaard Willem Englebert Gerard van der Weide Matthijs Daatselaar Willem Bakker Matthijs Daatselaar Leen Iseger Willem Englebert

v


35

15 Bijlagen Bestuur IKOB-BKB J. de Leeuw, voorzitter A. van Hengel F.J.M. Jans G.P.M. Kirkels R. Korver M.P.D. Peerdeman W. Reedijk C.E.C. de Reus J.J.F. van de Kant A.H.J. Wagener T. Zanen

SBR Afgetreden per januari 2011 NCV NEVUL Ongebonden lid VNK Ongebonden lid Ongebonden lid NOA VKO AFNL

F. Luigjes R. Mulder M.H.M. Nieuwenhuys G.M.J. Nieuwenhuijzen M. Noordberger G.J.B. Takkenkamp G.A. Westenbroek J.H. van Wijck

IKOB-BKB KNB VNK GeNie Consult en Partners AVA VNV VKO TCKI

College van Deskundigen Tegelwerken TCKI IKOB-BKB VLK Woningborg Groep IKOB-BKB BOVATIN AVA SGAT

M.H.M. Coppens W.J. Renger F.J.M. Scheublin J.H. van Wijck

J.H. van Wijck, voorzitter M.W. Daatselaar, secretaris F. de Bever B. van Buuren V. van der Donk G. Reus G.A. Westenbroek T. Zanen

College van Deskundigen Stapelbouw

College van Deskundigen Dak- en Gevelbekleding

F.J.M. Scheublin, voorzitter S. Weenink, secretaris F. de Bever G. Bouwman R. van Boxtel H.A.J.G. van den Heuvel B.J.G. Jansen H. Klein Poelhuis

J.H. van Wijck, voorzitter L. Iseger, secretaris J. Goorhuis G. Holtmaat N. Kamp J.L.H. Kouwenberg J.C. van Leeuwen A.A. van Moorsel

Beleidsadviescommissie/CSI

36


IKOB-BKB VLK NEMO VKL BFBN NCV AVM

TCKI IKOB-BKB Folieproducenten NEDACO Eternit HHD BFBN Prodak


37

D. Roozing A.R. Rutgers M. Schreuder S. Weenink G.J.M. Westgeest

HHD SKD NedZink IKOB-BKB Zinkmeesters

College van Deskundigen Na-isolatie W.J. Renger, voorzitter A. Bektesevic, ´ secretaris P. Andela R. van Boxtel V. van der Donk F.H.R. Koster M. Lamers R. Loenen R.M.G. Peeters A. Rouwenhorst G.A. Westenbroek v

IKOB-BKB NVPU VENIN IKOB-BKB VENIN Stybenex VENIN MWA VENIN KNB

College van Deskundigen Bouwsystemen F.J.M. Scheublin, voorzitter M. Daatselaar, secretaris B. van Buuren J.R. van der Eeze B.J.G. Jansen G.M.J. Nieuwenhuijzen M.H.M. Nieuwenhuys W. Toonder G.A. Westenbroek

IKOB-BKB Woningborg Groep IKOB-BKB NCV Tata Steel VNK NBVG KNB

College van Deskundigen Vulstoffen voor Asfalt M.H.M. Coppens, voorzitter G. van der Weide, secretaris J.P.C.M. van der Aa J.B.M. Hudales C. van der Plas H.R. Roos

IKOB-BKB Rijkswaterstaat Noord-Brabant CementBouw Mineralen BV Ankerpoort NV VBW Asfalt

College van Deskundigen Buitengevelisolatie en Gepleisterde gevels

College van Deskundigen Bouwtechnische Diensten

W.J. Renger, voorzitter A. Bektesevic, ´ secretaris R. van Boxtel H. Brocken E. Groendijk H.E. Las F. Luigjes

(per 20 april 2012)

v

38


IKOB-BKB NOA Deskundige PGB NII IKOB-BKB

C.M.I. Richter, voorzitter P.H.J. Ligthart, secretaris H. de Bruin S. van Monsjou H. Netzel C. Ostendorf F. Schipper

BTFund Van Monsjou & Partners Crux BV Cauberg-Huygen Allianz


39

Colleges van Deskundigen SKW Certificatie College van Deskundigen Toezicht op bouw L.R.G. van Doornum, voorzitter C.R.M. von den Benken J.J. van den Engel W.C.M. Englebert A.J.J. Giesen B.D. Gieskens J.W.J. Hoorn E. Jansen E.P. Jung J.C. van Leeuwen A. Pastoors F. Schipper

SKW Certificatie BV Adviesburo Nieman BV SKW Certificatie BV Giesen Architectuur Bouwend Nederland BTB-organisatie bv Oculus bv Alphaplan BV Lafarge Dakproducten BV BNA Allianz Global Risks Nederland

College van Deskundigen Zonnewoningen C.M.I. Richter, voorzitter A.L. Bijkerk R. van den Boom A. van de Bree L. Brouwer M. Dingenouts W.C.M. Englebert P. Hameetman A. Harting B. van der Ree Mw. L. Sherps H. Valk

40


Tablis Wonen Ecofys Novem New Energy Works SKW Certificatie BV BAM Vastgoed Gemeente Utrecht DSO/M&D Ecofys Klimaatverbond Nederlandse Gemeenten Adviesburo Nieman

College van Deskundigen 7 AWK (Algemeen Woningkeur) C.M.I. Richter, voorzitter W.C.M. Englebert, secretaris P.J. Assink W. Burgler H.C.M. van Egmond P.J. Fraanje E. Jung A. Pierik R. de Reuver

SKW Certificatie BV SKW Certificatie BV Expex bv Geregeld NVTB COMOG USHI, Kenniscentrum Bouwen Nova College, Unit Techniek

College van Deskundigen VvE Branche H. Adriani, voorzitter W.C.M. Englebert, secretaris J. Bogaard, plv. secretaris B.M.H. Bos R. Brinkhuijsen C.A.P. Domenie Mw. H. Haagsma E.J. Kleijngeld H. Nieuwenhoven Mw. C.M. Philippa F.M.G. Schuurs S.L. Wayenberg

SKW Certificatie BV SKW Certificatie BV Vastgoed Belang VvE Beheer BV FICIM BV VNG, Gemeente Rotterdam Gemeente Rotterdam dS+V Corpo Mission Triant/Aedes VvE Belang Vereniging Eigen Huis


41

College van Deskundigen 4 Woonkeur H.J. Visscher, voorzitter W.C.M. Englebert, secretaris W. Bakker J.M. Hofman W. Jagersma C. Luuring B. Mulder A. Pastoors B.C.M. van Rooij E. Schellekens H.T.J. Tuithof Mw. A.M. Waterborg Mw. Van Waveren- van Voorst L. Weismann M. Wijk Mw. Wijnties

TU Delft SKW Certificatie BV SKW Certificatie BV Neprom CG-Raad Aedes Stichting VACpunt Wonen BNA Bouwend Nederland Laagland Advies Stichting Kenniscentrum Opplussen ANBO CSO VNG, gemeente Utrecht Aedes-Actiz Kenniscentrum Wonen-Zorg

College van Deskundigen 3 ISO C. de Wit, voorzitter A.M.J. Braakhuis L.R.G. van Doornum W.C.M. Englebert H.R.W.M. van Essen Mw. N. Nelis W. Reedijk

42


College van Deskundigen Verhuur onzelfstandige woningen Mw. W. Bolsman, voorzitter W.M. van Beuzekom B.H.M. Bos V. Buitenhuis W.C.M. Englebert C.L. Lindeboom R. de Maaijer Mw. I. Smidt H. Roseboom J. Wetzels

Huurbeleid & Meer VNG Vastgoed Belang Kences SKW Certificatie BV Landelijke Vereniging van Thuislozen Kences Federatie Opvang Nederlandse Woonbond LSVB

College van Belanghebbenden/CSI H. Adriani J. Bogaard L.R.G. van Doornum W.C.M. Englebert C.M.I. Richter D.K.J. Tommel H.J. Visscher

SKW Certificatie BV SKW Certificatie BV

TU Delft

Woningstichting St. Joseph SKW Certificatie BV Bouwkostenadviesburo Kerkebosch VACpunt Wonen


43

Colofon Dit is een uitgave van IKOB-BKB, Houten Eindredactie: Teksten: Fotografie: Vormgeving: Drukwerk:

Ligthart Communicatie, Capelle aan den IJssel IKOB-BKB, Houten Overeijnder van de Dool communicatie, Krimpen aan den Lek Ligthart Communicatie, Capelle aan den IJssel JVF Josine Voogt Fotografie, Amsterdam Van Lint in Vorm, Zierikzee Graficiënt, Almere

Houten, juni 2012

44


veel veranderingen Voorwoord een turbulent jaar met veel veranderingen 3

Recommend Documents