Verslag Slotbijeenkomst Vitaliteit en inzetbaarheid (senioren)
In alle levensfasen sterk in je werk! Donderdagmiddag 6 juni 2013 presenteren de projectleiders van vier deelprojecten van ‘Vitaliteit en inzetbaarheid (senioren)’ hun resultaten aan een twintigtal bij het onderwerp betrokken vertegenwoordigers van diverse departementen en rijksdiensten. Het project is afgerond, maar de duurzame inzetbaarheid van alle generaties rijksambtenaren blijft op de agenda. De binnenkort verschijnende rapportage ‘Inzetbaarheid bij het Rijk in kaart’ bundelt lopende en nieuwe initiatieven gericht op gezonde, competente, betrokken en mobiele medewerkers.
In de ruime, lichte Huygenszaal van het Ministerie van Financiën opent projectleider Marja van der Werf van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties (BZK) de bijeenkomst. “Het A+O fonds Rijk project ‘Vitaliteit en inzetbaarheid (senioren)’ startte in 2011. Aanvankelijk ging het vooral over ouderen, maar we hebben vrij snel een verbreding gemaakt. Ons doel is dat medewerkers van alle leeftijden en levensfasen gezond en met plezier aan het werk zijn. We startten vier pilots die aansloten op concrete behoeften, praktisch toepasbaar waren en verbreed konden worden. Nog niet alle pilots zijn afgerond, maar vandaag sluiten we het project officieel af.”
Helpdesk Financiële Rechtspositie “Vooral over deeltijdpensioen is veel onbekendheid” Per 1 mei 2013 is een telefonische helpdesk in de lucht waar rijksambtenaren met hun financiële en rechtspositionele vragen gratis terecht kunnen. Deze helpdesk is onderdeel van het Kennispunt Financiële Rechtspositie bij het Expertisecentrum Organisatie en Personeel (EC O&P). Rob Houtman van EC O&P: “Er bestaat veel onbekendheid en angst over de financiële en rechtspositionele gevolgen van mobiliteit. Als je concreet kunt zien wat een bepaalde loopbaanstap betekent voor je inkomen nu en straks, is het gemakkelijker keuzes te maken. Onze meerwaarde is dat we in samenhang kijken. Een eye-opener is bijvoorbeeld het vervroegd inzetten van je pensioen terwijl je doorwerkt in deeltijd. Dat kan iemand in de laatste arbeidsjaren heel veel lucht geven. We maken overigens geen individuele berekeningen, daarvoor verwijzen we naar het ABP, UWV, of naar de HR-afdeling.”
De helpdesk wordt vermeld op de sites van P-Direkt, EC O&P en het A+O fonds Rijk. Bekeken wordt of ook via het intranet van alle departementen en diensten een verwijzing kan komen.
Programma ‘Sterk in je werk’ “Medewerkers zien nieuwe mogelijkheden om hun werk met plezier te doen” Doel van het ontwikkelprogramma ‘Sterk in je werk’ is medewerkers en leidinggevenden bewust te maken van wat inzetbaarheid betekent in elke levensfase: voor de starter (tot 30 jaar), in de spitsuurfase (30-40), de stabilisatieperiode (40-45) en voor de senior (55+). Het programma, oorspronkelijk ontwikkeld voor Rijkswaterstaat, is met behulp van trainings- en adviesbureau Qidos als pilot uitgevoerd bij de Raad voor de Kinderbescherming, de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed, het Nationaal Archief en PDirekt. Elisabeth Bontenbal van Qidos: “Als je je bewust bent dat sterke kanten en behoeften per
levensfase verschillen, kun je daar je voordeel mee doen: medewerkers om gemotiveerd en in balans te blijven, managers om het beste uit hun medewerkers te halen.” ‘Sterk in je werk’ omvat een workshop voor leidinggevenden, workshops voor medewerkers en overdracht via ‘train-de-trainers’ zodat men voortaan het programma ook zelf kan uitvoeren. “Deelnemers verkennen hun drijfveren en talenten en ontdekken hoe zij regie kunnen houden op hun ontwikkeling, hun privé–werkbalans en hun loopbaan. Als afsluiting formuleren zij acties om duurzaam inzetbaar te blijven.”
De aanwezigen worden door Helma van Rossum van EC O&P meegenomen in een korte oefening om per levensfase tips te formuleren. “Geef zelf signalen” is een advies aan spitsuurmedewerkers, “Blijf je mensen uitdagen” aan leidinggevenden van medewerkers in de stabilisatiefase.
‘Sterk in je werk’ bij de Raad voor de Kinderbescherming Marijke Spronk, adviseur P&O-beleid bij de Raad voor de Kinderbescherming: “We hebben in onze organisatie het programma ‘Sterk in je werk’ vijf keer uitgevoerd. Driemaal in een gemengde groep met open inschrijving, eenmaal als teamtraining en eenmaal in een groep met alleen 55-plussers. De trainingen leverden veel op. Levensfasen hebben betekenis gekregen, vitaliteit is bespreekbaar geworden. Medewerkers geven aan zich meer bewust te zijn van wat hen drijft en zien nieuwe mogelijkheden om hun werk met plezier te doen.” ‘Sterk in je werk’ wordt inmiddels Raadsbreed aangeboden, via open inschrijving en ook voor teams. “Een administratief team volgde de training mede als vorm van teambuilding. Dat leidde tot meer openheid en waardering voor verschillen.” P&Omedewerker Sita Rus evalueerde de trainingen. “Ruim veertig procent heeft na afloop concrete acties ondernomen, zoals uitdagende taken naar je toe trekken. En maar liefst negentig procent zou de training aanbevelen bij collega’s.”
Levensfasegericht werken bij het Rijkstalentencentrum “Oefeningen en tips voor alle levensfasen” Het Rijkstalentencentrum biedt een aantal digitale oefeningen en tests aan rond vitaliteit en inzetbaarheid waarmee medewerkers zelfstandig aan de gang kunnen. Tonny van den Broek: “We hebben op de site www.rijkstalentencentrum.nl onder het tabblad ‘Loopbaan’ een button ‘Inzetbaar in elke levensfase’ aangemaakt. Daar vind je oefeningen en tests die door mensen in elke levensfase gemaakt kunnen worden. Zoals ‘Wat doe jij met 168 uur’ over prioriteiten stellen. Of: ‘Vind ik voldoende uitdaging in mijn werk?’ Je kunt je resultaten opslaan en bewaren om ze later te vergelijken als je de test nog eens doet.” Je komt de levensfasegerichte oefeningen ook tegen als je op andere wijze door de site navigeert. “Het Rijkstalentencentrum faciliteert medewerkers rond de vragen ‘Wie ben ik?”, ‘Wat kan ik?’ en ‘Wat wil ik?’. Onze site biedt informatie, oefeningen, tips om in actie te komen, en enthousiasmerende ervaringsverhalen.”
Om de vindbaarheid van de ‘Sterk in je werk’-button te vergroten is een link op het intranet van alle departementen en diensten ook hier raadzaam.
Programma ‘Ervaren Talenten’ “Geïnspireerd aan de slag met eigen kracht, kwaliteiten en inzetbaarheid” “In 2010 is het programma duurzame inzetbaarheid gestart waarbij enkele coaches van InterCoach zich op dat thema hebben gespecialiseerd”, vertelt Daniëlle Boonman van InterCoach. “Vorig jaar hebben we een doorstart gemaakt. In het programma ‘Ervaren Talenten’ gaan medewerkers aan de slag met hun eigen kracht, kwaliteiten en inzetbaarheid. Het programma bestaat uit drie workshops, respectievelijk gewijd aan ‘Waar sta ik?’ (persoonlijke balans opmaken), ‘Wat wil ik?’ (drijfveren, motivatie en energie) en ‘Wat doe ik?’ (persoonlijke koers en actieplan). Daarnaast nemen de
deelnemers deel aan drie begeleide intervisie-sessies waarin vragen uit de werksituatie aan de orde komen en hebben ze de mogelijkheid om gebruik te maken van vier individuele coachgesprekken.”
De eerste groep is op dit moment halverwege. “We krijgen nu al veel enthousiaste reacties. ‘Ik ben niet de enige met vragen over hoe ik verder moet met mijn werk’, en ‘Ik krijg er energie van’ zijn enkele opmerkingen van deelnemers.”
In september start de tweede pilotgroep. Daarna komt het programma in het vaste aanbod van InterCoach. Deelname staat rijksbreed open.
Vitaliteit en inzetbaarheid: hoe verder? Het project ‘Vitaliteit en inzetbaarheid’ is afgerond, maar het thema blijft actueel. Vanuit het ministerie van BZK is een conceptrapportage opgesteld met als titel ‘Inzetbaarheid bij het Rijk in kaart. Van boeien en binden naar groeien en gaan?’ De rapportage biedt een samenhangend kader voor de vele lopende en nieuwe initiatieven. Opsteller Betty Feenstra: “Ons vertrekpunt is de voorlopige werkdefinitie ‘Inzetbare medewerkers zijn gezond, competent, betrokken en mobiel’. Het is meer dan ooit zaak dat de rijksoverheid een dergelijke duurzame inzetbaarheid nastreeft voor alle generaties. In 2020 zal maar liefst eenderde van de rijksambtenaren 55 jaar of ouder zijn!”
De deelnemers aan de bijeenkomst geven Betty als aandachtspunt mee, dat veranderingen binnen iemands functie niet meetellen als mobiliteit, terwijl ze wel getuigen van flexibiliteit. Ook interdisciplinair werken kan een bredere inzetbaarheid bevorderen. En er zou een
link gelegd kunnen worden naar ‘het nieuwe werken’; vanwege de grotere eigen verantwoordelijkheid en regelmogelijkheden kan dit van betekenis zijn voor balans en duurzaamheid. De rapportage zal input geven voor de Beleidsagenda 2014-2016 en voor de sectorplannen.
Marja van der Werf: “Het project is afgerond, maar vitaliteit en inzetbaarheid blijven op de agenda!”
Meer informatie over het project ‘Vitaliteit en inzetbaarheid (senioren)’ is te vinden op de website van het A+O fonds Rijk:
http://www.aofondsrijk.nl/kwaliteitsagenda-2012/gezond-werkenvitaliteit/project-vitaliteit-en-inzetbaarheid-senioren/
http://www.aofondsrijk.nl/fileadmin/ao_data/Downloads/ Kwaliteitsagenda/AOR_Factsheet_GezondWerken.pdf
http://www.aofondsrijk.nl/fileadmin/ao_data/Downloads/ Kwaliteitsagenda/AOR_Factsheet_Helpdesk.pdf
