HOW TO MAKE VISUALIZATIONS IN DIGIMAP

Technical Paper #8 HOW TO MAKE VISUALIZATIONS IN DIGIMAP L. olde Scholtenhuis

COPYRIGHT © 2009 VISICO Center, University of Twente [email protected]

1

Scenario’s simuleren Handleiding voor het creëren en modelleren van scenario’s in Digimap

In opdracht van Axis media-ontwerpers B.V. Rob Dieleman, directeur/ontwerper Netty Driessen, programmeur Bertwin Bonenberg, simulaties en procesmanagement (Bonenberg Simulaties) Auteur: Léon olde Scholtenhuis, bachelorstudent Civiele Techniek (Universiteit Twente) Versie: 31 augustus 2009

2

Voorwoord Deze handleiding is geschreven nadat ik Digimap gebruikt heb voor mijn bachelor eindopdracht. Tijdens deze opdracht heb ik gekeken naar een aantal grote projecten die de Gemeente Enschede in de jaren tot en met 2015 in de planning heeft staan. Het Digimap heb ik enkele knelpunten in mogelijke toekomstscenario’s inzichtelijk gemaakt. Het MST wil in de komende periode van vijf jaar een nieuw ziekenhuis realiseren aan de Koningstraat in het centrum van Enschede. Hieraan zijn nog vier andere projecten gerelateerd. Ten eerste wordt de Van Heekgarage aangepast: er zal namelijk een derde inrit aan Mooienhof (naast van Heekplein) worden gerealiseerd. Verder zal tussen de Van Heekgarage en het nieuwe ziekenhuis een ondergronds rollend tapijt (tapis roulant) worden aangelegd. Tegenover het nieuwe ziekenhuis zal een nieuwe woontoren met hotelfaciliteiten worden gebouwd. Tot slot zal op het kruispunt Beltstraat Koningstraat een verkeersplein worden aangelegd, waar taxi’s en andere automobilisten mensen kunnen afzetten bij het ziekenhuis. In Digimap heb ik deze projecten gemodelleerd en aan de hand daarvan verkeersberekeningen gesimuleerd. Dit heeft de vergaderingen van de gemeente en het ziekenhuis in een tweetal gevallen ondersteund. Tijdens mijn onderzoek heb ik gekeken naar de manier waarop de beste indicatoren voor het project gevonden kunnen worden. Deze werkwijze heb ik in een procesmodel omschreven. Het procesmodel, dat geschreven is in de vorm van een wetenschappelijke publicatie zal door mijn begeleider van de universiteit worden beoordeeld. Ik zou graag Bertwin en Rob willen bedanken voor hun bijdrage aan de ontwikkeling van dit model en het opstellen van goede scenario’s in Digimap. Tevens wil ik Netty bedanken voor haar hulp bij het tekenen van de scenario’s en het programmeren van de indicatoren. Veel succes met het verdere gebruik van Digimap, Léon olde Scholtenhuis

3

4

Inhoudsopgave Inleiding ................................................................................................................................................... 6 1.

Inputdata van Digimap .................................................................................................................... 6

2.

Het creëren van scenario’s .............................................................................................................. 8

3.

Scenario’s modelleren .................................................................................................................... 9

4.

Obstakels, bugs en opgespoorde problemen ................................................................................ 15

5.

Nieuwe functies in Digimap........................................................................................................... 17

Bijlage: toelichting verkeersberekening ................................................................................................ 19

5

Inleiding Deze handleiding is tot stand gekomen na het creëren van verschillende scenario’s in Digimap tijdens het uitvoeren van mijn stage (bachelor eindopdracht) bij het Medisch Spectrum Twente. Het document geeft verslag van hoe scenario’s het beste kunnen worden gemodelleerd. Hierbij is het belangrijk om de goede volgorde van datavergaring aan te houden en de data op een gestructureerde manier te modelleren. Op deze manier wordt tijd bespaard en wordt het overzicht over het model behouden. Verder wordt in het rapport ook beschreven welke problemen zijn tegen gekomen. Voor sommige problemen bestaat een oplossing, voor andere dienen in de toekomst nog oplossingen te worden gevonden. Ook zijn er wijzigingen doorgevoerd zijn ten aanzien van de oudere Digimap versies (Kennispark en Twentekanaal). Tot slot staat er in de bijlage een korte kwalitatieve uitleg van de verkeersberekening die in Digimap is geprogrammeerd.

Indien u zelf een scenario wilt opstellen of wilt bekijken in het project “Nieuwbouw MST” kan dat door het volgende te doen: Bezoek: www.digimap.nl/ventura/digimap_mst Log in het inlogscherm in met uw inlognaam en wachtwoord1 In het tabblad scenario ‘s kunt u nu op het scenario klikken dat u wilt bekijken of bewerken. Veel simulatie- en leesplezier!

1. Inputdata van Digimap Digimap is een simulatie- en visualisatietool. De tool biedt ondersteuning in stakeholdervergaderingen van bouwprojecten. Door toepassing ervan kan geografische informatie op een gemakkelijke manier worden gedeeld. Verder is het in staat om kennis ter ondersteuning van discussies te genereren. Het is toepasbaar op verschillende momenten in de bouwcyclus. Zo zijn de projecten “Kennispark” en “Twentekanaal” vooral toegepast om toekomstscenario’s te ontwikkelen. In het project “Nieuwbouw omgeving MST” is Digimap gebruikt om de uitvoeringsplanning van de geplande binnenstedelijke projecten te bespreken. Voor elke fase in de bouwcyclus zal andere data in Digimap noodzakelijk zijn, over het algemeen zijn er vier soorten inputdata te onderscheiden: 1. Indicatoren. Deze dienen ervoor om verschillende scenario’s te kunnen evalueren op een objectieve manier. In project “Nieuwbouw omgeving MST” waren dit: gemiddelde (auto)reistijd, gemiddelde snelheid van een auto, aantal geblokkeerde wegen, verzadigingsgraad v/d wegen, omrijdafstand t.o.v. huidige situatie, gemiddelde snelheid en bezettingsgraad van de parkeergarages.

1

Logingegevens kunt u opvragen via Netty Driessen ([email protected])

6

2. Objectieve statische data. Dit zijn geografische gegevens die niet veranderen in de tijd (capaciteit van wegen, dimensies van gebouwen, percelen enz. ) 3. Objectieve dynamische data. Dit zijn bijvoorbeeld bestemmingsplannen, bouwplannen of andere projecten waarvan gegevens verschillen per scenario. 4. Simulatiealgoritmen. Bij elk soort project andere berekeningen. Een visualisatie van de berekening maakt het mogelijk om expertkennis te communiceren met een leek. Het is belangrijk dat de simulatiealgoritmen aangepast zijn aan de wensen van de gebruikers.

Verder is het belangrijk om de gebruikersinterface van Digimap af te stellen op de wensen van de klant. Dit betekent vooral dat iedere gebruiker van Digimap overweg moet kunnen met de gebruikersinterface. In deze handleiding wordt besproken hoe de datatypen twee en drie worden geprogrammeerd in Digimap. Het is voor een gemiddelde computergebruiker goed mogelijk om deze typen data te modelleren in de sofware. Om datatype 1 in Digimap te verwerken is echter programmeerkennis nodig, hiervoor moet dus een expert worden ingeschakeld. Het vinden van datatype één wordt in mijn paper uitvoeriger behandeld.

7

2. Het creëren van scenario’s Scenario’s zijn ontwerpalternatieven of mogelijke verschillende toekomstsituaties. Ze kunnen op twee manieren kunnen ontstaan:  

“Spontaan”; tijdens vergaderingen kan een scenario plotseling ontstaan, doordat er vragen of onderwerpen worden besproken die met behulp van een simulatie verhelderd kunnen worden. Tijdlijn; door de verschillende projecten in de tijd uit te zetten ontstaan door het maken van doorsneden in de tijd verschillende scenario’s.

Voor het opstellen van een tijdlijn is het noodzakelijk om de starttijden en doorlooptijden van de verschillende projecten in het onderzoeksgebied te achterhalen. Vervolgens kan een tijdlijn worden getekend. Doorsneden in de tijdlijn markeren mogelijke scenario’s. Bij het project “Nieuwbouw omgeving MST” is de volgende tijdlijn opgesteld:

Figuur 1 - Tijdlijn waarin met behulp van beoogde projectstart, -doorlooptijd en -volgorde een overzicht in de tijd is gemaakt. In deze tijd zijn vervolgens doorsneden zodat verschillende scenario’s ontstaan. Binnen de tijdlijn zijn enkele sequentiële gebeurtenissen weergegeven. Projecten met dezelfde kleur kunnen wel in de tijd, maar niet in volgorde worden verschoven. Door met deze projecten te schuiven kunnen dus nieuwe scenario’s ontstaan. De scenario’s waarnaar gekeken is tijdens het beantwoorden van de praktische probleemstelling zijn de volgende: 1) 2) 3) 4)

Sloop en begin nieuwbouw MST (gedurende 2010) Nieuwbouw toren Dish-hotel en MST (2011,2012) Verbouwing van Heek en nieuwbouw toren Dish-hotel en MST (begin tot herfst 2013) Aanleg tapis roulant en roulant en plein en afbouw MST (herfst 2013 tot eind 2014)

Nu bekend is welke scenario's onderzocht moeten worden kunnen deze worden gemodelleerd in Digimap. Dit wordt in het volgende hoofdstuk besproken.

8

3. Scenario’s modelleren Wanneer de scenario’s bekend zijn kan begonnen worden met het verzamelen en modelleren van data. De handelingen die hiervoor moeten worden uitgevoerd worden in dit hoofdstuk behandeld. Voordat verschillende toekomstscenario’s in Digimap worden gemodelleerd is het verstandig eerst een nulscenario te creëren. Deze functioneert als referentie voor de toekomstscenario’s. Door vergelijk met deze referentie kan worden nagegaan of een scenario beter of juist slechter scoort op basis van de indicatoren. Een toekomstscenario eenvoudig worden gemodelleerd door het nulscenario te dupliceren (in het “tabblad scenario”) en deze vervolgens te wijzigen.

Figuur 2 – Beginscherm van Digimap. In de verschillende tabbladen is procesinformatie te vinden. In het tabblad scenario’s kunnen verschillende scenario’s worden gedupliceerd en gewijzigd, zo kunnen gemakkelijk nieuwe scenario’s worden gecreëerd. TIP: bedenk van tevoren goed op welk detailniveau de simulaties moeten draaien. Meer detail modelleren kost logischerwijs meer tijd. Let dus op dat je je niet verliest in het programmeren van overbodige details! De tekenvolgorde voor scenario’s ziet er als volgt uit:

1. Achtergrond

Om een goede nulsituatie te creëren moeten eerst de kaarten van de omgeving worden ingevoerd. Het is mogelijk meerdere kaarttypen in te voegen. Deze handeling kan worden uitgevoerd in de BackOffice van Axis. Het type kaart dat nodig is verschilt per project. In mijn geval heb ik hier gekozen voor de volgende drie soorten kaarten: 1. Satellietfoto (van bijvoorbeeld van Google Maps) 2. Kadastrale kaart (verkrijgbaar bij de Gemeente) 3. Wegenkaart (van bijvoorbeeld de ANWB wegenkaart of via Google Maps)

9

De afbeeldingen moeten allemaal ongeveer van gelijk formaat zijn. Met behulp van photoshop kunnen de foto’s exact over elkaar heen worden gelegd, waardoor deze later in Digimap allemaal als laag kunnen worden weergegeven. Het formaat dat een afbeelding moet hebben is te vinden in de BackOffice (ACE inloggen, kies bestanden>INFEEZ>background). Wanneer de achtergrond is geplaatst ziet de beginpagina er als volgt uit:

Figuur 3 – De beginsituatie, de achtergrond gemodelleerd in Digimap. In het EDIT menu (links) kan via tabblad lagen worden gewisseld van achtergrond (picture, map of kad). 2. Percelen

Als de achtergrond is geplaatst kan het tekenwerk beginnen. Dit gebeurt allemaal in het menu EDIT. TIP: Let op, save en dupliceer het scenario regelmatig, zo weet je zeker dat je bestand veilig blijft als er een fout optreedt! Met de knop “save”slaat men het scenario op in het beginscherm, “save viewerversie slaat het scenario op zodat de “comparemodule (rechtsonder figuur 2) kan worden gebruikt. Onderschat de tijd die het kost om een nulscenario te tekenen niet. Dit kan al snel een week tijd vergen. Als eerste kan het beste begonnen worden met het tekenen van de percelen. Door in de tab lagen de laag percelen aan te zetten wordt zichtbaar welke percelen al getekend zijn. Door in het tabblad gereedschap percelen aan te klikken kunnen de percelen worden getekend. Het is ook mogelijk percelen te splitsen en samen te voegen. Wanneer een perceel is getekend kan worden aangegeven welk soort bestemming deze heeft. Andere kenmerken kunnen in het tabblad objecten worden ingevoerd. Door hier “fase” op nul te stellen wordt het perceel doorzichtig. Dit is in beginsel handig, omdat zo overzicht wordt gehouden op het te tekenen gebied. In dit geval wordt het perceel niet in de 3D-berekening meegenomen. 10

Na het tekenen van percelen ziet de omgeving er als volgt uit:

Figuur 4 – Achtergrond met getekende percelen in Digimap 3. Gebouwen

Vervolgens kunnen de gebouwen worden getekend in het tabblad gereedschap. Gebouwen dienen te worden geplaatst op een perceel. In het tabblad lagen is het wederom mogelijk om percelen en gebouwen te verbergen. Het gebouw kan ook doorzichtig worden gemaakt door de “fase” in het tabblad objecten te veranderen in 0. Denk in deze stap aan het detailniveau waarmee wordt getekend: soms is het verstandiger om kleine percelen samen te voegen, omdat het apart tekenen extra werk kost, maar geen toegevoegde waarde heeft. 4. Straten tekenen

Als de gebouwen zijn getekend, kunnen de straten worden gecreëerd. Hiervoor dient de laag percelen uitgezet te worden, anders is het tekenen van wegen onmogelijk. Straten tekenen kan wederom via het tabblad gereedschap worden uitgevoerd. Wanneer een weg is getekend kunnen allerlei detailgegevens (type weg e.d.) worden ingevoerd in het tabblad objecten. TIP: Teken eerst alle wegen, voordat de objectgegevens in worden gevuld. Hierdoor houdt je overzicht van wat wel en niet is geprogrammeerd. In het tabblad objecten kunnen ook wegsecties (delen van de weg) omgeschakeld worden tot eenrichtingsverkeer, waarbij ook de richting van de verkeersstroom kan worden aangegeven. Ook is het hier mogelijk om wegsecties te blokkeren. Door straten “prioriteit te geven” herkent Digimap deze als belangrijke stroomwegen. In dat geval zal in de berekening deze weg voorrang krijgen op andere (niet-geprioriteerde wegen). Nu ziet het scenario in Digimap er als volgt uit:

11

Figuur 5 - Straten en gebouwen getekend 5. Gegeven in tabblad objecten invullen

Wegen: In deze stap moeten alle gegevens van de wegen worden ingevuld. Het is hier belangrijk om in ieder geval de capaciteiten (type weg) en postcode(s) in te vullen. De postcodes worden namelijk gekoppeld aan gebouwen, zodat op dat punt verkeer (in de verkeerscalculatie) aan de aanliggende weg wordt onttrokken. Gebouwen: Als de wegen zijn gemodelleerd kunnen detailgegevens van de gebouwen (afmetingen, postcodes, werknemers etc.) worden ingevoerd. Hiervoor wordt ook het tabblad “objecten”gebruikt. Om de 3D-functie goed te kunnen laten functioneren is het mogelijk om de hoogte of het aantal verdiepingen van het gebouw aan te geven. Gebouwhoogten zijn op te vragen via de gemeente (vraag dan naar WOZ gegevens of de hoogtescan). Verder kan de afstand van het gebouw tot aan het station automatisch worden berekend, maar deze functionaliteit is tot op heden uitgeschakeld. Het is vervolgens belangrijk dat er een postcode aan het gebouw wordt toegekend, zodat deze later aan de bedrijven kan worden gekoppeld. Verder moeten de inwonende bedrijven worden toegevoegd aan de gebouwen. Hiervoor moet een lijst met aantallen werknemers (zgn. biro lijst of SBI-93 verdeling) worden opgevraagd. Deze zijn te verkrijgen via de gemeente (in Enschede bij bureau I&O research). Netty Driessen kan deze lijst als XML in de BackOffice plaatsen. Hierna is deze ook op te vragen in de Digimap. Door het gebouw aan te klikken in tabblad “objecten” is het mogelijk om bedrijven aan te gebouwen toe te wijzen. Er kunnen meer bedrijven in één gebouw worden geplaatst. In de dropdown-list kunnen verschillende bedrijven worden geselecteerd. Onderaan in de dropdown-list kan gekozen worden voor “geef naam”, hierdoor kan zelf een bedrijf worden samengesteld. Door het bedrijf aan te klikken kunnen ook hier gegevens worden ingevuld (aantal werknemers, percentage autogebruikers etc.). Ook het aansluitpunt op de weg kan worden geselecteerd, maar dit kan alleen als de postcode van het gebouw ook al is ingevuld. Op het ingestelde aansluitpunt wordt in de berekening verkeer onttrokken aan de weg. De onderstaande afbeelding laat zien welke menu’s ingevuld moeten worden. 12

Figuur 6 - Gebouw- en bedrijfsgegevens 6. Parkingangen

Het programma genereert nu verkeer omdat er werknemers in het gebied zijn gemodelleerd. Er rijdt vaak ook doorgaand verkeer in het gebied. Dit is aan te geven met behulp van parkingangen. Hier kan een transittabel worden ingevuld en er kan worden aangegeven vanuit welk punt de meeste werknemers komen. Klik hierdoor op een punt waar verkeer het gebied binnen komt. Selecteer de objecten tab “parkgingangen nee”. Klik daarna op “maak parkingang”. Vervolgens kan de “transittabel” worden ingevuld om doorgaand verkeer te genereren. Een parkingang op dezelfde manier worden verwijderd. Verkeersgegevens kunnen op worden gevraagd bij de gemeente (kruispunttellingen, kentekenregistraties e.d.).

13

Figuur 7 – Parkingangen toevoegen en transitgegevens invullen

7. Calibratie/validatie

Door calculaties uit te voeren kan gekeken worden of de calculatie-uitkomst in grote lijnen in overeenstemming is met de werkelijkheid. Is dit niet het geval dan dienen intensiteiten gegevens te worden gepast. Voor het verkeer is het mogelijk om meer of minder transitverkeer te laten rijden of gebouwen met medewerkers toe te voegen/verwijderen en dit zodoende aan te passen aan de werkelijkheid. 8. Scenario’s

Wanneer het scenario (nulscenario) gereed is kan het worden gedupliceerd. Zo kunnen toekomstscenario’s worden gecreëerd. Deze kunnen uiteindelijk in de comparemodule worden vergeleken met het nulscenario. Deze is in het beginscherm (zie figuur 2) aan te klikken. Dan worden alle indicatoren van alle scenario’s vergeleken.

14

4. Obstakels, bugs en opgespoorde problemen Digimap bevat enkele bugs. Gelukkig hinderen deze de functionaliteit van het programma niet volledig. Hoewel er voor sommigen een oplossing bestaan, blijven ze toch storend, daarom verdienen ze de aandacht voor verdere ontwikkeling van het programma. De problemen die ik ben tegengekomen zijn: 

Uitschieten wegen

Wanneer er een weg wordt getekend of wordt verlengd is het mogelijk dat deze als het ware “doorschiet” naar de linker bovenhoek. Hiervoor is een beste oplossing: op tijd (preventief) saven en voldoende dupliceren. Het is ook mogelijk om deze “uitgeschoten weg” later handmatig in de XML-file te verwijderen. Bij het verlengen van de weg is de kans op een dergelijke uitschieter is het kleinst als eerst een punt op de bestaande weg wordt geklikt en vervolgens het nieuwe punt wordt aangemaakt. 

“Window” valt buiten scherm

Wanneer aan een gebouw teveel bedrijven worden toegevoegd kan het zijn dat het scherm buiten de marges van het beeldscherm valt. Hieronder is links is de zien hoe dit eruit ziet. Door het scherm “smal en hoog te maken” slepen is het toch zichtbaar (zie rechts)

Het “gebouwscherm” valt buiten het beeldscherm Door het beeldscherm smal en hoog te slepen is het nu wel leesbaar 

Meerdere scenario’s tegelijk openen Het is in Digimap momenteel niet mogelijk om meerdere scenario’s tegelijk met dezelfde browser te openen. Bij het geven van een presentatie is dit vervelend, omdat het laden van de verschillende scenario’s ook de nodige tijd vraagt. Dit kan worden omzeild door verschillende browsers te gebruiken (Internet Explorer, Mozilla Firefox, Safari enz.)

15





Verder zijn er nog twee problemen waar nog geen oplossing voor is: Verkeersberekeningen De verkeersberekeningen kennen tot op heden alleen alles of niets verdelingen. Al het verkeer kiest de kortste route. Wanneer de kortste weg echter verzadigd is, wordt deze nog steeds gekozen. Dit komt niet overeen met de realiteit. Wanneer een weg namelijk meer verzadigd raakt zullen automobilisten een andere route kiezen. Het probleem kan worden verholpen door een evenwichtsverdeling (zoals het Wardrop evenwicht) te gebruiken in de verkeersberekening. Verwijderen van gebouwen, percelen, wegen en punten De verwijderfunctie van Digimap werkt niet goed. Vaak kan alleen via de XML-file nog een en ander worden verwijderd. Deze kan echter alleen via de BackOffice worden bereikt. Hiervoor moet nog een oplossing worden gevonden.

16

5. Nieuwe functies in Digimap Er zijn tijdens mijn project ook enkele nieuwe functionaliteiten toegevoegd aan Digimap. Deze worden hier kort besproken. 

Eenrichtingsverkeer en wegblokkades

In het tabblad objecten zijn nu in de dropdown-list wegsecties te selecteren. Per wegsectie kan worden ingesteld of dit: tweerichtingsverkeer, eenrichtingsverkeer A-B, eenrichtingsverkeer B-A of een complete blokkade worden ingesteld. Op de achtergrondlaag wordt nu zichtbaar voor welke richting de weg is geblokkeerd. Zie onderstaande figuur.

Figuur 8 – Nieuwe functionaliteit: eenrichtingsverkeer creëren 

Terugbouw van het laden CAD-files naar normale tekenfiles. Bij het project Twentekanaal was het mogelijk om *.CAD-files van het kadaster in te lezen, waardoor automatisch percelen e.d. werden getekend. Dit is hier teruggeschakeld naar een handmatige tekenfunctie.



Handmatig bedrijven toevoegen Het is mogelijk om handmatig bedrijven toe te voegen aan een gebouw. Selecteer hiervoor een gebouw en kies onderin de drop-downlist “geef naam”. Hier kunnen alle eigenschappen voor een gebouw worden toegevoegd. Bij mijn project was dit vooral handig omdat er ook een “woonfunctie” aan gebouwen moest worden toegekend. Op deze manier was het mogelijk om burgers in het gebied te situeren.



Nieuwe indicatoren In mijn onderzoek zijn er een zestal nieuwe indicatoren toegevoegd aan Digimap: gemiddelde (auto)reistijd, gemiddelde snelheid van een auto, aantal geblokkeerde wegen, verzadigingsgraad v/d wegen, omrijdafstand t.o.v. huidige situatie, gemiddelde snelheid en bezettingsgraad van de parkeergarages. Veel van deze indicatoren zijn procentueel weergegeven. Uit de vergaderingen van mijn case studie bleek dat het verstandiger is deze simpeler (dus in directere grootheden als

17

seconde, meters e.d.) te omschrijven. Hierdoor zullen meer mensen zich een directer beeld kunnen vormen van de indicatoren.

Figuur 9 - nieuwe functie: handmatig bedrijven toevoegen 

Kleuren van verkeerscalculaties Verschillende intensiteiten in de verkeerscalculatie hebben nu verschillende kleuren gekregen. Eerst waren er verschillende gradaties rood, nu is zijn deze kleuren gemakkelijker te onderscheiden door “groen, oranje en rood”

Figuur 10 - kleuren bij verschillende intensiteiten 

On mouse over intensiteiten; capaciteiten Wanneer men na het aanklikken van de verkeerscalculatie met de muis op een weg gaat staan is de intensiteit en de capaciteit van een betreffende wegsectie te bekijken.

18

Bijlage: toelichting verkeersberekening De verkeerscalculatie is gebaseerd op een alles of niets toedeling. Hierbij wordt al het verkeer toegedeeld aan de kortste route. De berekening is op te delen in de volgende onderdelen:   

Tussen de parkingangen wordt het doorgaand (transit)verkeer gesimuleerd. Het doorgaand verkeer is aan te passen door de transittabel te veranderen (zie figuur 7). Hieraan worden werknemers van de gebouwen toegevoegd. In de transithal is in te stellen uit welke richting welk percentage van het totaal aantal werknemers komt. De functie prioriteit (objecteigenschap van een weg) kan een weg fictief korter maken, hierdoor wordt deze aantrekkelijk voor het verkeer dan wegen zonder prioriteit.

Op basis van deze drie deelberekeningen wordt het totale verkeer over het wegennet berekend. Het aantal auto’s op het wegennet wordt vervolgens gedeeld door de capaciteit om de verzadigingsgraad van de weg te kunnen bepalen.

19