Jaarverslag 2015
Inhoudsopgave Hoofdstuk
1
Inleiding 1.1 – Uitgangspunten van de verslaglegging
3 3
Hoofdstuk
2
Algemene informatie 2.1 – Werkwijze en doelgroep 2.2 – Kernactiviteiten 2.3 – Werkgebieden 2.4 – Structuur van het concern 2.5 – Samenwerkingsrelaties
4 4 5 9 9 10
Hoofdstuk
3
Beleid, inspanningen en prestaties 3.1 – Kwaliteitsbeleid 3.2 – Personeelsbeleid 3.3 – Kwantitatieve gegevens personeel 3.4 – Onderzoek en ontwikkeling 3.5 – Ontwikkelingen en samenwerkingsrelaties in de regio’s 3.6 – Financieel beleid 3.7 – Toekomstige ontwikkelingen in relatie tot financieel beleid
12 12 15 16 17 17 20 21
Hoofdstuk
4
Participatie cliënten en medewerkers 4.1 – Cliëntenraad 4.2 – Ondernemingsraad
23 23 26
Hoofdstuk
5
Bestuur, toezicht en bedrijfsvoering 5.1 – Bestuursstructuur 5.2 – Bedrijfsvoering
27 27 29
Hoofdstuk
6
Jaarrekening 2015
Bijlage 1: Bijlage 2:
Jaarverslag 2015
Algemene identificatiegegevens Organogram
Pagina 2 van 29
Hoofdstuk 1 – Inleiding Voor u ligt het jaarverslag 2015. Met tevredenheid kunnen we vaststellen dat het gelukt is om 2015 met een positief resultaat af te sluiten. LIMOR is een organisatie met een gezonde balanspositie maar door de veranderende wet- en regelgeving en het krimpen van de binnenkomende budgetten staat het operationeel werken onder druk. Dit gegeven maakt het noodzakelijk om een ondernemende organisatie te zijn. Ondernemen vereist durf en lef om niet bang te zijn om (gecalculeerde) risico’s te nemen. We hebben dat proces van veranderen de afgelopen jaren – weliswaar met wat strubbelingen maar hoofdzakelijk met succes - ingezet. De kanteling naar een vraaggestuurde organisatie is in 2015 afgerond. Met dit jaarverslag blikken we terug op de belangrijkste ontwikkelingen, activiteiten en resultaten van LIMOR in 2015. Ook de komende jaren zijn we strijdvaardig om de beste zorg aan onze cliënten te blijven leveren. Onze ambities voor de komende jaren kunt u lezen in het Strategisch Koersdocument 2016-2020. Wilt u meer weten over de ambities van LIMOR? Kijk op de website van LIMOR: www.limor.nl.
1.1 – Uitgangspunten van de verslaglegging In het verslagjaar 2015 is er sprake van een geconsolideerde jaarrekening van Stichting LIMOR, ROTS Ondersteuning B.V., Stichting Beheer LIMOR, Stichting Beheer LIMOR gebouw De Wending en Stichting LIMORfonds. Gezien het feit dat de laatste stichtingen louter ter ondersteuning van de hoofdstichting zijn, beperkt de verslaglegging zich inhoudelijk tot de stichting LIMOR en de consolidatie van de jaarrekeningen. Over de inhoudelijke activiteiten van ROTS Ondersteuning B.V. wordt afzonderlijk verslag gedaan. De Stichting Beheer Cliëntengelden LIMOR valt buiten de consolidatie vanwege de noodzaak van scheiding van belangen tussen organisatie en cliënten en een juist inzicht in middelen. Voor het voeren van haar activiteiten heeft de Stichting Beheer Cliëntengelden LIMOR een ontheffing van De Nederlandsche Bank ontvangen. Het jaardocument bestaat uit de volgende onderdelen: 1. Inleiding 2. Algemene informatie 3. Beleid, inspanningen en prestaties 4. Participatie cliënten en medewerkers 5. Bestuur, toezicht en bedrijfsvoering 6. Jaarrekening 2015
Jaarverslag 2015
Pagina 3 van 29
Hoofdstuk 2 – Algemene informatie LIMOR is een instelling voor maatschappelijke opvang en beweegt zich op het snijvlak van MO en OGGz. LIMOR is er voor mensen die om welke reden dan ook diep in de problemen zijn geraakt en daardoor moeilijkheden ervaren met zelfredzaamheid, maatschappelijke participatie, dakloos zijn of dat dreigen te worden en nergens anders terecht kunnen. Tegelijkertijd wil LIMOR ervoor zorgen dat die mensen daar terecht komen waar ze het best op hun plek zijn. LIMOR is een professionele en cliënt-/klantgerichte organisatie die met haar samenwerkingspartners vele vormen van opvang en ondersteuning biedt. Wij dragen bij aan de daadwerkelijke rehabilitatie van de cliënt in de samenleving én de positionering en participatie van onze cliënten in de maatschappij. In al het doen en laten van LIMOR komt de cliënt op de eerste plaats. Er wordt naar gestreefd de cliënt in zo kort mogelijke tijd te begeleiden om (deels) weer te kunnen functioneren in de maatschappij.
2.1 – Werkwijze en doelgroep Cliënten van LIMOR worden, met inzet van de eigen competenties, ondersteunt op alle relevante levensterreinen. Bij het verbeteren en stabiliseren van de situatie van de cliënt kijken we vooral naar de volgende vier resultaatgebieden: 1. Stabiele huisvesting 2. Financiële stabiliteit 3. Actieve deelname aan de samenleving 4. Steun- en leunstructuren Doel hierbij is een zo groot mogelijke kwaliteit van leven en zelfredzaamheid. Ieder mens moet naar eigen tevredenheid - zowel persoonlijk als maatschappelijk - kunnen functioneren in een omgeving van zijn of haar keuze. Doelgroep LIMOR verleent ondersteuning aan mensen met complexe problemen die meerdere leefgebieden raken. Wij zien onze doelgroep als een afspiegeling van de samenleving. De afspiegeling heeft een aantal kenmerken waarop we onze begeleiding van cliënten afstemmen. We zijn er voor iemand die: Een probleem heeft dat hij / zij zelf niet (alleen) kan oplossen of een vraag waar hij / zij zelf niet uitkomt. Hij / zij heeft onvoldoende zicht op zijn / haar eigen krachten en mogelijkheden of is het zicht hierop verloren. De mate van motivatie en beschikbare competenties zijn niet afdoende om de situatie te kunnen overzien en ernaar te handelen. Niet (meer) over een sociaal netwerk beschikt of het zicht hierop is kwijtgeraakt. Hierdoor ontbreekt het hem / haar aan steun die kan helpen zijn situatie succesvol te veranderen. Door zijn / haar complexe problematiek tussen wal en schip dreigt te vallen. Onvoldoende aansluiting vindt bij het voorliggende hulpverleningsaanbod. Aanmeldingen Cliënten melden zich centraal aan bij LIMOR en worden vervolgens doorverwezen naar de desbetreffende regio. De intake vindt plaats bij de cliënt thuis of op de plek waar de cliënt verblijft. Vervolgens wordt samen met de toekomstige trajectregisseur en trajectondersteuner de eerste begeleiding opgestart. Hiermee kan LIMOR adequaat reageren op hulpvragen, worden cliënten zo snel als mogelijk geholpen en worden wachtlijsten beperkt. Snel reageren op hulpvragen is van belang voor cliënten en is altijd het streven van LIMOR.
Jaarverslag 2015
Pagina 4 van 29
2.2 – Kernactiviteiten De kernactiviteiten van LIMOR worden gevormd door opvang, ondersteuning en begeleiding als primair proces. Dit komt tot uiting in het bieden van diverse vormen van individuele begeleiding, crisisopvang, woonvoorzieningen, doorstroomvoorzieningen, vangnetwerk, intensieve maatschappelijke ondersteuning (IMO) en Housing First. LIMOR heeft de volgende AWBZ-toelatingen: begeleiding; verblijf; behandeling. In het jaar 2015 maakten in totaal 1.877 verschillende cliënten (2014: 1.910) gebruik van de opvang en begeleiding van LIMOR. Het aantal is gecorrigeerd met diegenen die gebruik hebben gemaakt van twee of meer voorzieningen. Begeleiding 2015 LIMOR biedt verschillende vormen van begeleiding. Onder begeleiding verstaan we de ondersteuning die in de eigen omgeving van de cliënt plaatsvindt. Dit kan zowel preventief zijn (bijvoorbeeld ter voorkoming van een huisuitzetting) of als vorm van nazorg aan cliënten die eerder in de opvang verbleven. Naast de reguliere thuisbegeleiding bieden we specifieke vormen van begeleiding. Zoals Intensieve Maatschappelijke Ondersteuning (IMO) in Friesland, waarbij de ondersteuning en begeleiding snel, flexibel en intensief kan worden ingezet en Vangnetwerk in Groningen waarbij het gaat om het herstellen en / of activeren van het sociale netwerk van de cliënt om verergering van de problematiek en dakloosheid te voorkomen. Hieronder worden de verschillende vormen van begeleiding per financieringsstroom uiteengezet. De verschuiving tussen de verschillende financieringsstromen wordt veroorzaakt door de transitie van AWBZ naar WMO. Gerealiseerde uren per financieringsstroom
2015
AWBZ - Begeleiding op psychiatrische grondslag WMO - Ondersteunende Begeleiding op psychosociale grondslag Justitie Overig* Totaal
2014
706 103.026 12.056 1.148
76.764 28.635 8.772 2.874
116.936
117.045
* De overige begeleiding heeft betrekking op de dienstverlening aan woningcorporaties en op individuele trajecten in opdracht van gemeenten. Thuisbegeleiding LIMOR biedt individuele begeleiding die kan bestaan uit: woonondersteuning, die de ergste problemen oplost; woonbegeleiding, die inzicht biedt in wat er komt kijken bij zelfstandig wonen. De begeleiding wordt gefinancierd uit OGGz-middelen, WMO-middelen, AWBZ-middelen en justitiële middelen. Een klein deel van de individuele begeleiding, ook bekend als thuisbegeleiding, wordt gefinancierd op basis van overeenkomsten met diverse woningcorporaties.
Jaarverslag 2015
Pagina 5 van 29
Aantal personen geholpen Regio Friesland AWBZ WMO Justitie Overig Totaal
2015 2 288 16 8 314
2014 126 151 16 6 299
Regio Groningen AWBZ WMO Justitie Overig Totaal
2015 0 222 22 2 246
2014 142 61 16 8 227
Regio Oost AWBZ WMO Justitie Overig Totaal
2015 0 271 48 0 319
2014 168 96 33 0 297
Regio West AWBZ WMO Justitie Overig Totaal
2015 1 972 49 49 1.071
2014 676 258 43 68 1.045
LIMOR AWBZ WMO Justitie Overig
2015 3 1.753 135 59
2014 1.112 566 108 82
Totaal LIMOR
1.950
1.868
Opvang 2015 Met diverse vormen van opvang biedt LIMOR een (tijdelijk) onderkomen aan cliënten die door allerlei problemen niet langer thuis kunnen wonen of die door een noodsituatie geen onderdak meer hebben. LIMOR kent verschillende vormen van opvang zoals crisisopvang, verblijfsvoorzieningen, Volledig Pakket Thuis (VPT), doorstroomvoorzieningen en Housing First. De opvang is gericht op een zo groot mogelijke uitstroom en doorstroom van cliënten zodat zij zo snel mogelijk weer zelfstandig kunnen functioneren. Hieronder worden de verschillende vormen van opvang per financieringsstroom uiteengezet.
Jaarverslag 2015
Pagina 6 van 29
Gerealiseerde dagen per financieringsstroom
2015
AWBZ – ZZP C pakketten WMO pakketten AWBZ – Volledig pakket thuis Justitie – ZZP C pakketten Crisisopvang/vangnetvoorziening* Doorstroomvoorzieningen TBS (in onderaanneming van TBS kliniek) Scheiden wonen/zorg
0 47.612 16.368 4.866 22.120 17.975 246 1.714
47.776 0 16.160 3.087 27.672 15.926 1.019 693
110.901
112.333
Totaal
2014
*inclusief de opvang van kinderen Crisisopvang / vangnetvoorziening In de provincie Friesland heeft LIMOR een crisisopvang in Leeuwarden met 15 appartementen en in Sneek met 11 appartementen, beide ten behoeve van cliëntsystemen bestaande uit één of meerdere personen. De crisisopvang wordt gesubsidieerd door de gemeente Leeuwarden vanuit de doeluitkering voor Maatschappelijke Opvang / Vrouwenopvang. In 2015 leverde LIMOR tevens Intensieve Maatschappelijke Ondersteuning (IMO) voor multiproblem zorgmijders in een vangnetvoorziening in Appingedam. Aantal personen geholpen Regio Noord (Leeuwarden en Sneek) Volwassen Kinderen
Regio Noord (Appingedam) Volwassen Kinderen
2015
2014
105 67 172
109 68 177
2015
2014
20 11 31
16 10 26
Verblijf LIMOR heeft in 2015 zeven opvangcentra met de functie Verblijf. De totale beschikbare capaciteit is 158 plaatsen, als volgt verdeeld: Feitelijke capaciteit
Woonvoorziening De Kei te Leeuwarden Woonvoorziening Burgemeester Bosscherstraat te Veendam Woonvoorziening Hiddemaheerd te Groningen Woonvoorziening De Mulderij te Hardenberg Woonvoorziening Laan van Meerdervoort te Den Haag Woonvoorziening Elviraland te Den Haag Woonvoorziening Vinkensteynstraat te Den Haag
Jaarverslag 2015
16 24 27 25 26 13 27 158 Pagina 7 van 29
Aantal personen geholpen Regio Noord (De Kei) AWBZ WMO Justitie
2015 0 21 4 25
2014 23 0 1 24
Regio Noord (Burgemeester Bosscherstraat en Hiddemaheerd) AWBZ WMO Justitie TBS Scheiden wonen / zorg
2015
2014
0 59 10 0 2 71
58 0 7 1 1 67
Regio Oost (De Mulderij) AWBZ WMO Justitie TBS Scheiden wonen / zorg
2015 0 22 8 3 3 36
2014 17 0 5 2 2 26
Regio West (Laan van Meerdervoort, Elviraland, Vinkensteynstraat) AWBZ WMO Justitie Scheiden wonen / zorg
2015
2014
0 80 2 5 87
75 0 4 0 79
LIMOR AWBZ WMO Justitie TBS Scheiden wonen / zorg
2015 0 182 28 3 10 223
2014 180 0 17 3 3 203
Volledig Pakket Thuis (VPT) LIMOR heeft afspraken met diverse zorgkantoren voor de uitvoering van de prestatie Volledig Pakket Thuis (VPT). Cliënten met een indicatie voor verblijf kunnen deze verzilveren in een VPT waarbij de zorg en begeleiding wordt geboden in de thuissituatie. Een deel van de afspraak met zorgkantoor Haaglanden wordt ingezet in het project Housing First in Den Haag. Er is een samenwerkingsverband tussen LIMOR, de gemeente Den Haag, zorgkantoor Haaglanden en het Leger des Heils waarbij LIMOR verantwoordelijk is voor de coördinatie.
Jaarverslag 2015
Pagina 8 van 29
Aantal personen geholpen LIMOR Regio West - regulier Regio West - Housing First Regio Noord - Groningen Regio Oost
2015 20 37 1 2 60
2014 26 28 1 2 57
Doorstroomvoorzieningen In Den Haag beschikt LIMOR over de doorstroomvoorziening Leyweg met een capaciteit van 28 plaatsen. In Zoetermeer beschikt LIMOR over de doorstroomvoorziening Semsschans met 18 plaatsen reguliere opvang en één plaats noodopvang. Naast de eigen bijdrage van cliënten ontvangt LIMOR voor deze doorstroomvoorzieningen subsidie van de gemeente Den Haag. De subsidiëring van de noodplaats komt voor rekening van de gemeente Zoetermeer. Aantal personen geholpen Regio West Doorstroomvoorziening Leyweg Doorstroomvoorziening Semsschans
2015 54 35 89
2014 53 37 90
Logeerhuis In samenwerking met de gemeente Zwolle en De Herberg biedt het Logeerhuis in Zwolle vanaf november 2013 onderdak aan jongeren uit de stad Zwolle. Op deze manier wordt zoveel mogelijk voorkomen dat jongeren opgevangen worden in de nachtopvang van De Herberg. Aantal personen geholpen Regio Oost Dakloze jongeren
2015 13 13
2014 13 13
2.3 – Werkgebieden LIMOR is werkzaam in de onderstaande werkgebieden: regio Noord: Groningen, Friesland en Drenthe; regio Oost: Overijssel en Gelderland; regio West: Zuid-Holland.
2.4 – Structuur van het concern De huidige organisatorische structuur is af te lezen in het organogram in de bijlage. LIMOR is een vraaggestuurde organisatie. Verantwoordelijkheden en bevoegdheden zijn daarbij zo dicht mogelijk bij de plek gelegd waar het werk wordt gedaan. Binnen die gedachte is LIMOR verdeeld in vraaggestuurde eenheden (VGE’s). Iedere VGE heeft een eigen taakstelling binnen het primaire proces. Op tactisch niveau is er sprake van een clustering van VGE’s in de regio’s Noord, Oost en West . De stafdiensten bestaan uit drie eenheden, te weten (1) Administratie en Control, (2) Facilitair en ICT en (3) Personeel, Beleid en Communicatie.
Jaarverslag 2015
Pagina 9 van 29
2.5 – Samenwerkingsrelaties Voor het uitvoeren van onze kernactiviteiten heeft LIMOR productie- en financieringsovereenkomsten afgesloten met zorgkantoren, (centrum)gemeenten, woningcorporaties en het ministerie van Veiligheid en Justitie. Inzake de AWBZ-productie en AWBZ-financiering heeft LIMOR overeenkomsten met de volgende zorgkantoren: zorgkantoor Friesland (uitgevoerd door zorgverzekeraar De Friesland); zorgkantoor Haaglanden (uitgevoerd door zorgverzekeraar CZ). Inzake de financiering vanuit de WMO heeft LIMOR overeenkomsten met de volgende centrumgemeenten: Groningen; Leeuwarden; Zwolle; Delft; Den Haag. In 2015 zijn cliënten begeleid en opgevangen in 90 gemeenten. Hieronder een opsomming van de grotere gemeenten per regio: Regio West: Rijswijk; Westland; Zoetermeer; Leidschendam; Wassenaar; Pijnacker-Nootdorp; Lansingerland; Voorschoten. Regio Oost: Ommen; Hardenberg; Almelo; Enschede; Haaksbergen; Hellendoorn; Hengelo; Twenterand; Dalfsen; Kampen; Olst-Wijhe; Staphorst; Steenwijkerland; Zwartewaterland; Zwartsluis; Meppel; Oldebroek.
Jaarverslag 2015
Pagina 10 van 29
Regio Noord: Dantumadeel; Dongeradeel; Franekeradeel; Harlingen; Het Bildt; Kollumerland en Nieuwkruisland; Leeuwarderadeel; Menaldumadeel; Weststellingwerf; Heerenveen; Súdwest-Fryslân. Daarnaast zijn er subsidierelaties in de werkgebieden, namelijk: Regio West Van de gemeente Zoetermeer heeft LIMOR in 2015 subsidie verkregen voor de beschikbaarstelling en zorg van één noodbed. In 2015 ontving LIMOR subsidie van de gemeente Leidschendam - Voorburg voor de noodopvang van dakloze gezinnen. In 2015 is de overeenkomst met de gemeente Leidschendam-Voorburg opnieuw verlengd v.w.b. de begeleiding van cliënten voorafgaand aan een re-integratietraject. Vrij Inzetbare Voorzieningen (VIV) is een unieke financiering die als (aanvullende) begeleiding vrij in te zetten is bij cliënten in de gemeente Zoetermeer. Voor beschermd wonen / VPT / Housing First is in 2015 subsidie ontvangen vanuit de gemeente Den Haag. Aanvullende subsidie vanuit centrumgemeente Den Haag ten behoeve van intenstieve ondersteuning aan cliënten in de Maatschappelijke Opvang. Subsidie ‘WMO 42’ vanuit de centrumgemeente Den Haag, om cliënten toe te leiden naar de WMO in de regiogemeenten. Regio Noord Voor de uitvoering van ondersteunende begeleiding op psychosociale grondslag ontving LIMOR in 2015 subsidie van de gemeente Stadskanaal / Vlagtwedde. Van de gemeente Oldambt / Bellingwedde heeft LIMOR samen met Zienn subsidie ontvangen voor het uitvoeren van een ondersteuningstraject. Voor de uitvoering van Vangnetwerk heeft LIMOR een subsidierelatie met de gemeente Groningen. De gemeente Súdwest-Fryslân heeft LIMOR subsidie verleend voor een in 2015 te starten project Housing First in Sneek. Regio Oost Housing First: een samenwerking in de centrumgemeente Zwolle tussen RIBW GO, Leger des Heils, LIMOR, woningcorporaties als Beter Wonen Vechtdal, De Vechthorst, Beter Wonen IJsselmuiden en SWZ, Delta Wonen en Openbaar Belang. Financiering uit reguliere middelen (via sociale wijkteams of middels subsidie MO). Zwolle Actief: dagactivering voor dak- en thuislozen in Zwolle . Financiering door de gemeente Zwolle. Het betreft een consortium van zes partijen: Travers, Leger des Heils, Tactus, RIBW GO, Dimence en LIMOR. Mate for Me: een maatjesproject voor dak- en thuisloze jongeren in Zwolle. Dit betreft een
Jaarverslag 2015
Pagina 11 van 29
samenwerking tussen LIMOR, Hart voor Zwolle en De Herberg in het kader van de versneller Zwerfjongeren ‘Geloof in eigen kunnen’, gefinancierd door het Kansfonds. Trajectum: een samenwerking met Stichting Trajectum in het kader van de rehabilatie van TBS-gestelden in woonvoorziening De Mulderij te Hardenberg. Detachering in De Herberg om duurzame uitstroom te bevorderen, gefinancierd door de gemeente Zwolle.
LIMOR heeft een overeenkomst met het ministerie van Veiligheid en Justitie voor het bieden van opvang en (ambulante) begeleiding van forensische zorg aan ex-gedetineerden. Ook wordt er door LIMOR begeleiding uitgevoerd voor woningcorporaties. In dit kader heeft LIMOR afspraken met een aantal woningcorporaties. In paragraaf 3.5 worden een aantal samenwerkingsrelaties in de regio’s uitgelicht. Toezichthouders De Inspectie voor de Gezondheidszorg (IGZ), de Nederlandse Zorgautoriteit (NZa) en de gemeentelijke toezichthouders in het kader van de WMO. Kapitaalverschaffers LIMOR heeft geen vreemd kapitaalverschaffers. Met betrekking tot kredietfaciliteiten heeft LIMOR een relatie met de ABN AMRO Bank. Kennispartners LIMOR heeft een samenwerkingsovereenkomst met de Academische Werkplaats OxO UMC St. Radboud.
Jaarverslag 2015
Pagina 12 van 29
Hoofdstuk 3 - Beleid, inspanningen en prestaties In dit hoofdstuk komen de inspanningen en prestaties van LIMOR op verschillende beleidsterreinen aan de orde. De inspanningen en prestaties worden op de volgende terreinen achtereenvolgend beschreven: (3.1) kwaliteitsbeleid, (3.2) personeelsbeleid, (3.3) onderzoek & ontwikkeling en (3.4) financieel beleid.
3.1 – Kwaliteitsbeleid Sinds 2007 is LIMOR een HKZ-erkende zorgaanbieder. Jaarlijks voert de certificerende instantie DNV een periodieke audit uit. In 2013 heeft de initiële audit plaatsgevonden. LIMOR heeft deze goed doorstaan waardoor het certificaat verlengd is tot 2016. In 2016 vindt opnieuw een initiële audit plaats. Naast de jaarlijkse HKZ-audit organiseert LIMOR interne audits. Deze audits worden uitgevoerd op basis van waarderend auditeren. In 2015 zijn op basis van een sollicitatieprocedure zes nieuwe interne auditoren toegevoegd aan het auditteam. Conform de meerjarenplanning had in het najaar van 2015 een auditronde moeten plaatsvinden. Echter ten opzichte van eerdere jaren is een nieuwe situatie ontstaan. LIMOR is gekanteld en vanaf 2016 geldt een nieuw strategisch beleidsplan. De audits komen met dit nieuwe strategische beleidsplan in een ander licht te staan. Auditonderwerpen worden vanaf 2016 gekoppeld aan strategische doelstellingen om zo een sluitende PDCA-cyclus te realiseren. Al met al heeft deze situatie tot het besluit geleid in 2015 geen interne auditronde te laten plaats vinden. Situationeel Begeleiden 2.0 Onze methodiek Situationeel Begeleiden is in 2015 geactualiseerd naar Situationeel Begeleiden 2.0 waardoor we aan blijven sluiten op onze doelgroep en de maatschappelijke ontwikkelingen. Voor belangstellenden is er een boekje over de begeleidingsmethodiek beschikbaar. Cliënttevredenheidsonderzoek Eind 2014 heeft LIMOR een cliënttevredenheidsonderzoek (CQ-index) laten uitvoeren naar de kwaliteit en dienstverlening van de organisatie. Hierin wordt LIMOR door cliënten beloond met gemiddeld een 8,34 (benchmark = 8,18). Een mooi resultaat waar we trots op zijn! Om de kwaliteit van onze hulp- en dienstverlening te (blijven) verbeteren zijn in 2015, naar aanleiding van de uitkomsten van de CQ-index, verbeteracties ondernomen op VG- niveau. In 2016 wordt opnieuw een CQ-index uitgevoerd om te kijken in hoeverre de verbeteracties het gewenste effect hebben gehad. De zelfredzaamheid-matrix en Menselijke Maat De zelfredzaamheid-matrix (ZRM) is een methode om eenvoudig en gestandaardiseerd de zelfredzaamheid te meten en de voortgang daarop te monitoren. In 2012 is er een begin gemaakt met het invoeren van de ZRM. Deze wordt onder andere ingezet als risico-inventarisatie-instrument. In 2014 is de ZRM verder geïncorporeerd in de situationele begeleidingsmethodiek zodat dit standaard deel uit maakt van alle begeleidingstrajecten met cliënten, met uitzondering van de VGE Hardenberg. VGE Hardenberg maakt gebruik van de Menselijke Maat. Dit instrument maakt inzichtelijk in hoeverre cliënten zich ‘wel bevinden’ en in welke mate dienstverlening is gericht op het welbevinden van de cliënten. Veiligheid Op diverse locaties binnen LIMOR (waaronder het bestuur- en bedrijfsbureau aan de Oostergoweg te Leeuwarden én het nieuwe regiobureau aan het Papyruspad in Rijswijk) is een elektrotechnisch
Jaarverslag 2015
Pagina 13 van 29
sluitsysteem (NEMEF Radaris Evolution) geïnstalleerd. Door uitgifte van vooraf geprogrammeerde tags (toegangsmiddel) is de toegang beter geborgd. Ten aanzien van doormeldingen bij brandalarm is besloten over te gaan naar een particuliere alarmcentrale (PAC) in plaats van doormelding naar een regionale alarmcentrale (RAC). Dit biedt als voordeel dat snellere opvolging bij calamiteiten mogelijk is en dat de hulpdiensten worden ontlast vanwege mogelijk onnodige meldingen. Naar aanleiding van de herhuisvesting van medewerkers op verschillende locaties is het BHV-beleid onder de loep genomen. Het herorganiseren van de BH- beleid zal in 2016 zijn beslag krijgen. Veiligheid in relatie tot ICT Alle medewerkers zijn voorzien van een zogenoemde thin laptop en een smartphone. De laptops zijn zodanig geconfigureerd dat binnen de LIMOR-locaties automatisch contact wordt gemaakt met de Wi-Fi-omgeving. Vervolgens kan – na het ingeven van een inlognaam en wachtwoord - een verbinding naar de remote desktop omgeving worden opgezet. Buiten de LIMOR-locaties is de werkomgeving alleen benaderbaar via het opzetten van een zogenaamde vpn-verbinding. Richtlijnen voor het gebruik van mobile devices is in 2015 kenbaar gemaakt aan alle medewerkers. Klachten en incidenten Wanneer het niet lukt om - samen met een cliënt - een klacht op te lossen, kunnen cliënten met klachten terecht bij de klachtencommissie. In 2015 zijn er twee klachten binnengekomen bij de klachtencommissie. De klachtenprocedure inzake beide klachten is in 2015 nog niet afgerond. Daarnaast kan de cliënt gebruik maken van een zogenaamde onafhankelijke cliëntvertrouwenspersoon. De cliëntvertrouwenspersoon is werkzaam vanuit Rots Ondersteuning B.V. en doet halfjaarlijks (geanonimiseerd) verslag van zijn bevindingen. Deze worden gebruikt om de kwaliteit van de zorg te verbeteren. Gedurende het jaar 2015 zijn er 203 (in 2014: 168) incidenten geregistreerd en behandeld door de commissie Melding Incidenten. De analyse van de meldingen en de preventieve en corrigerende maatregelen worden middels de lijnstructuur uitgevoerd. Overige regelingen Verder heeft LIMOR, om de veiligheid te waarborgen en te verbeteren, naast bovenstaande regelingen nog een aantal regelingen, zoals: een gedragscode; richtlijn ‘Wet op de Identificatieplicht’; procedure bij seksuele en andere vormen van intimidatie; een meldcode huiselijk geweld en kindermishandeling. Project ‘Minder is Meer’ In 2015 is LIMOR gestart met het project ‘Minder is Meer’. Het verminderen van de administratieve lasten stond al enige tijd hoog op het wensenlijstje binnen LIMOR. Minder administratieve lasten betekent namelijk meer tijd voor de cliënt. Desondanks leek de lastendruk in de praktijk alleen maar hoger te worden, bijvoorbeeld vanwege de verschillende verantwoordingseisen die gemeenten stellen. Het project bestaat uit een stuurgroep en een projectgroep. De projectgroep is multidisciplinair samengesteld door de stuurgroep. Beide groepen worden geadviseerd door twee externe adviseurs. De doelstelling van het project is: “Het reduceren van overbodige administratieve lasten in het
Jaarverslag 2015
Pagina 14 van 29
cliëntbegeleidingsproces zodat er meer tijd is voor de cliënt en zijn / haar zorgvraag optimaal kan worden beantwoord”. De projectgroep is in 2015 twee keer samen gekomen en heeft al vele administratieve lasten kunnen elimineren. Dit project wordt in 2016 doorgezet.
3.2 – Personeelsbeleid Het personeels- en organisatiebeleid zijn erop gericht voorwaarden te creëren waarbinnen medewerkers hun werk zo goed mogelijk kunnen doen. Nieuwe medewerkers dienen - na een uitgebreide introductiedag - een aantal basistrainingen te volgen, namelijk: de-escalerend werken; methodiek ‘Situationeel Begeleiden’. Naast de basistrainingen heeft elke regio een scholingsbudget waarmee deskundigheidsbevordering kan worden afgestemd op de lokale behoefte. Coaching on the Job Coaching on the Job is sinds 2012 ingezet ter ondersteuning aan het primaire proces met als doel de kwaliteit van zorg te behouden en waar nodig te verbeteren. Er zijn vier ervaren medewerkers als coaches werkzaam. Deze coaches worden ingezet voor consultatie en coaching ter ondersteuning aan het primaire proces. Dit op verzoek en in overleg met de trajectregisseur en/of trajectondersteuner en de manager VGE. De behoefte aan coaching wordt per regio geïnventariseerd en aan de hand daarvan wordt - in samenspraak met de managers VGE - een prioritering en planning gemaakt. De inzet van de coaches wordt telkens aangepast aan de wensen en eisen van de organisatie. Vertrouwenspersonen Sinds maart 2013 zijn er twee externe vertrouwenspersonen voor het personeel beschikbaar: één voor de regio West en één voor de regio’s Noord en Oost. Arbodienst In 2015 is het ziekteverzuim (exclusief zwangerschap) t.o.v. 2014 gedaald naar 3,4% (2014: 4.4%) Analyse van het ziekteverzuim toont aan dat privé-gerelateerde problemen in combinatie met een groeiende werkdruk voornamelijk aanleiding geven tot dit verzuim. Vanwege het aantrekken van twee nieuwe P&O-adviseurs is het casemanagement meer naar de afdeling P&O gedelegeerd. De samenwerking met de arbodienst SV support is in 2015 gecontinueerd. Vrijwilligers LIMOR vult haar professionele aanbod aan met vrijwillige zorg waardoor de mogelijkheden van herstel (rehabilitatie) worden uitgebreid. Vrijwilligers kunnen veel voor de cliënten van LIMOR betekenen. Zo vormen ze een belangrijke sociale schakel in hun netwerk. In 2015 waren in de regio West drie vrijwilligers actief. Verder is in de regio Noord een vrijwilliger betaald werk gaan verrichten bij LIMOR via detachering. Ervaringswerkers In 2015 is de inzet van betaalde ervaringswerkers in het primaire proces gecontinueerd. In de regio Oost zijn twee betaalde ervaringswerkers in dienst. Zij worden ingezet binnen bestaande trajecten. De ervaringswerkers staan naast de cliënt en bieden naast een luisterend oor desgewenst tips vanuit hun eigen ervaring aan. Cliënten geven aan de inzet van ervaringswerkers als waardevol te ervaren. In de regio West is in het verslagjaar gestart met de werving van ervaringswerkers.
Jaarverslag 2015
Pagina 15 van 29
Locatiegebonden functies Vanuit optimalisatie-oogpunt is in 2015 verder vorm gegeven aan het invullen van zogenaamde locatiegebonden functies. Derhalve zijn in de regio West twee conciërges gestart die allerlei facilitaire taken en activiteiten uitvoeren op de verblijfsvoorzieningen in deze regio. Waardering kwaliteit werk Eind 2015 heeft er een HPO-onderzoek plaatsgevonden welke doorloopt in 2016. HPO staat voor High Performance Organisatie. Het HPO-onderzoek is gebaseerd op een vijfjarige, internationale wetenschappelijke studie van dr. André de Waal. Uit deze studie komen de 35 belangrijkste aspecten naar voren die samen de basis vormen voor beter presterende organisaties. In 2012 is er al eens een HPO-onderzoek binnen LIMOR uitgevoerd. Ondertussen heeft LIMOR veel gedaan om de organisatie te (blijven) verbeteren. Door de nieuwe meting kan worden bekeken of dit resultaat heeft gehad. Naast de 35 HPO-aspecten zijn er in overleg met de Ondernemingsraad aanvullende vragen aan het onderzoek toegevoegd. Deze vragen gaan in op de werkdrukbeleving van medewerkers. Van al deze informatie wordt een eindrapportage gemaakt. De rapportage wordt gebruikt om de strategische koers voor de komende jaren op het gebied van organisatie en arbeid uit te zetten. De eindrapportage zal begin 2016 beschikbaar zijn.
3.3 - Kwantitatieve gegevens personeel Omvang Personeel (inclusief PNIL) Regio Noord Regio Oost Regio West Bestuur- en bedrijfsbureau
Gemiddelde bezetting FTE 2015 2014 87,64 77,77 35,83 32,17 122,69 110,16 34,36 36,98
Totaal LIMOR
280,52
Stagiaires
7,3
Verloop personeel 2015 (inclusief PNIL)
Aantal medewerkers 31-12-2015 31-12-2014 109 93 42 33 140 115 38 39
257,08
329
280
12,16
11
18
Aantal personeelsleden
Aantal fte
Instroom personeel in loondienst Stagiaires Uitstroom personeel in loondienst Stagiaires
93 21 44 10
Ziekteverzuim 2015
2015
2014
Inclusief zwangerschap Exclusief zwangerschap
6,1% 3,4%
6,2% 4,4%
Vacatures 2015
Totaal aantal vacatures 2015
Totaal personeel Personeel met cliëntgebonden functies Personeel met locatiegebonden functies
Jaarverslag 2015
38 26 12
76,43 14,25 33,52 8,24
Aantal moeilijk vervulbare vacatures 2015 1 1
Pagina 16 van 29
3.4 – Onderzoek en ontwikkelingen Door de samenwerking met andere partijen heeft LIMOR ook in 2015 een actieve bijdrage geleverd om de zorg en dienstverlening aan de doelgroep te blijven verbeteren. Participatie Academische Werkplaats Opvang & Herstel Academische Werkplaats: LIMOR neemt vanaf 2009 deel aan de Academische Werkplaats Opvang & Herstel. De Academische Werkplaats bestaat uit 20 organisaties voor maatschappelijke- en vrouwenopvang. Gezamenlijk wordt gewerkt aan kennisontwikkeling en kwaliteitsverhoging van onze sector. Deelname aan de werkplaats stimuleert, verbindt en geeft de mogelijkheid om – ook tussen de instellingen – kennis en ervaringen uit te wisselen. Naast deelname aan de stuurgroep en de projectgroep heeft LIMOR in 2015 ook in de werkgroep MONTRA en Housing First geparticipeerd. MONTRA staat voor monitoring trajectuitkomsten. MONTRA draagt enerzijds bij aan het leren en verbeteren van het methodisch werken en anderzijds geeft het wetenschappelijk onderbouwde informatie ter verantwoording aan financiers. Ontwikkeling e-health LIMOR zal e-health gaan inzetten als extra mogelijkheid in haar bestaande hulpverleningsaanbod en kan daarmee één van de koplopers binnen de maatschappelijke opvang worden. Concreet betekent dit dat wij de kwaliteit van ons zorgaanbod verbeteren, de zelfredzaamheid van de cliënten vergroten en het contact met de cliënt versterken in een voor hem / haar veilige omgeving. Daarnaast kunnen wij door middel van e-health effectieve zorg leveren tegen gelijkblijvende of lagere budgetten door onder andere het directe cliëntcontact en de reistijden te reduceren. Hierbij blijft het face to face contact overigens wel gehandhaafd. In september 2015 is een projectgroep gestart met de landelijke implementatie van e-health. De projectgroep is vertegenwoordigd door alle regio’s, diverse functies en de CCR. Zij hebben zich goed laten informeren over de mogelijkheden van e-health en nagedacht over hoe dit kan worden ingezet binnen de organisatie. In oktober 2015 is een overeenkomst getekend met Minddistrict (een van de aanbieders van een platform e-health) en vanaf dat moment is de verdere implementatie in gang gezet. Landelijk hebben 20 medewerkers de training e-health gevolgd. Deze medewerkers vormen de zogenaamde ‘proeftuin’ en gaan per 15 januari 2016 van start met het aanbieden van e-health aan 50 cliënten. Afhankelijk van de ervaringen uit de proeftuin zullen er meer medewerkers worden getraind zodat 600 cliënten eind 2016 gebruik kunnen maken van e-health in hun begeleidingstraject.
3.5 – Ontwikkelingen en samenwerkingsrelaties in de regio’s Hieronder worden enkele succesvolle projecten en samenwerkingsrelaties in 2015 uitgelicht per regio: Regio West In mei 2015 is, tezamen met RIBW Fonteynenburg, het nieuwe regiokantoor West in Rijswijk geopend. In 2015 zijn gesprekken gevoerd over het gezamenlijk verzorgen van de voorlichtingsavonden GGZ Zoetermeer, in samenwerking met RIBW Fonteynenburg, LIMOR en GGZ. In het kader van Social Return zijn medewerkers aangenomen met een grote afstand tot de arbeidsmarkt. Dit kwam tot stand in samenwerking met de gemeente Delft en de UWV-kantoren Den Haag en Delft. In 2015 zijn trainingen ‘Financiën’ verzorgt door de VGE Zoetermeer aan nieuwe en bestaande cliënten.
Jaarverslag 2015
Pagina 17 van 29
In 2015 was er een nauwe samenwerking tussen Staedion, CCP, OCW, SZW, Parnassia en het Leger des heils ten behoeve van Housing First Den Haag. In 2015 is een pilot IPS (Individual Placement and Support) voor cliënten Housing First gestart vanuit de gemeente Den Haag. Dit in samenwerking met REAKT en PARNASSIA. In het kader van zorgtoeleiding en consultatie houdt LIMOR sinds 2015 spreekuren bij het JIT (Jeugd Interventie Team) Den Haag. In 2015 heeft LIMOR deelgenomen aan de werkgroep ‘Beschermd Wonen’ vanuit de gemeente Den Haag. In 2015 is via ROTS Ondersteuning B.V. financiële dienstverlening geboden aan cliënten Housing First. In 2015 was er een samenwerking met Servicepunt XL Lindenkwadrant in Segbroek, Den Haag. In 2015 was er een samenwerking met Middin voor het gezamenlijk aanbieden van wonen en begeleiding op de locatie Elviraland in Den Haag. Er is in 2015 een huurovereenkomst met HWW afgesloten ten behoeve van tijdelijke huisvesting van cliënten Beschermd Wonen in Den Haag. In 2015 zijn tezamen met RIBW Fonteynenburg raamovereenkomsten afgesloten met Schroeder REAKT ten behoeve van onderaannemerschap voor dagbesteding. Er is sprake van een samenwerkingsrelatie met het FACT-team in Delft. Met de gemeente Delft is er in 2015 een samenwerkingsovereenkomst afgesloten inzake omklaptrajecten voor jongeren en volwassen. Er is in 2015 een samenwerkingsconvenant afgesloten met het Veiligheidshuis in Delft. In Delft heeft LIMOR in verschillende stuur- en werkgroepen geparticipeerd; onder andere deelname aan het OGGz-overleg, deelname aan de stuurgroep ‘scheiden wonen en zorg’, deelname aan innovatiewerkgroepen in Rijswijk en Delft, deelname aan bijeenkomsten ‘sociale herberg’ en deelname aan de werkgroep ‘krachtpartners’. In 2015 is een samenwerking gestart met het ACT-team vanuit de gemeenten LeidschendamVoorburg, Wassenaar en Voorschoten. In 2015 heeft LIMOR met diverse woningbouwcorporaties samengewerkt. Zo is er een overeenkomst met Vidomes inzake trajecten intake en advies en een samenwerkingsrelatie met Vidomes, Staedion en WoonInvest inzake omklapwoningen. In het kader van begeleiding aan justitiële cliënten heeft LIMOR in 2015 samengewerkt met Palier . Voor de verzorging van cliënten heeft LIMOR in 2015 samengewerkt met RS Thuiszorg. In 2015 zijn er in samenwerking met Stichting Anton Constandse en Parnassia sporttoernooien voor cliënten georganiseerd. In het kader van de bouw van een woonvoorziening in Den Haag zijn er contacten met WOS bewonersvereniging Scheveningen. In het kader van zorgtoeleiding en consultatie is er in 2015 een samenwerking opgestart met het CJG.
Regio Noord Groningen Het project ‘Mien Aigen Hoes’ wordt steeds groter en krijgt meer body in de provincie als zijnde een toegevoegde waarde op het bestaande zorgpallet. Onder ‘Mien Aigen Hoes’ vallen onder andere ‘Het Buddyhuis’ (opening oktober 2015) en de trajecten ‘Housing First’. Een hoogtepunt is de realisatie en opening van het Buddyhuis door wethouder Ton Schroor. Met recht kan dit een succesvol en innovatief concept worden genoemd. Iedere week organiseert LIMOR een spreekuur in De Open Hof, een dagopvang die wordt gerund door vrijwilligers.
Jaarverslag 2015
Pagina 18 van 29
In september 2015 heeft LIMOR een medewerker ‘uitgeleend’ aan het wijkteam Groningen Centrum met als doel bij te dragen aan de ontwikkeling van de sociale wijkstructuur. Vanaf 2016 wordt de uitleen omgezet in een formele detachering. LIMOR heeft een actieve bijdrage geleverd aan de ontwikkeling van beleid rondom Beschermd Wonen. De centrumgemeente Groningen zal de uitwerking van het nieuwe beleid vanaf 2016 uitrollen. In 2015 is een uitstroom uit de voorzieningen van 30% gerealiseerd, mede dankzij toereikende herhuisvesting en de mogelijkheden om ambulante begeleiding te blijven bieden.
Leeuwarden Het project UIT (ex-gedetineerden) dat in 2014 is gestart, heeft in 2015 een vervolg gekregen. Meer en meer start de begeleiding al tijdens detentie. Begin 2016 wordt dit project geëvalueerd met de centrumgemeente Leeuwarden. In 2015 is Housing First van start gegaan in Leeuwarden. De cliënten die in dit kader zijn begeleid, zijn te classificeren als zeer zwaar en complex. De resultaten zijn toch heel positief. Dit zal resulteren in een uitbreidende continuïteit in 2016. Hoewel dit eerder niet bekend was, is begin maart 2015 gebleken dat er nog wel een centrumgemeentelijke subsidie bestaat t.b.v. extramurale MO-begeleiding. LIMOR anticipeert hierop door gebruik te maken van deze subsidie in die gevallen waar de lokale inkoop niet toereikend is. In de tweede helft van 2015 heeft een grootschalige verbouwing van de crisisopvang in Sneek plaatsgevonden. Dit met als doel het gebouw te updaten naar een modern niveau op het gebied van veiligheid, energie en leefbaarheid. De verbouwing is succesvol afgerond in december 2015. In het tweede kwartaal 2016 zal een heropening worden georganiseerd. In het kader van de verbouwing van de crisisopvang in Sneek is contact gelegd met stichting Het Vergeten Kind, voorheen de Guusje Nederhorst Foundation. Deze stichting zet zich in voor kinderen in benarde posities; kinderen die niet in een veilige thuisomgeving verblijven. Ingezet wordt op het kindvriendelijk maken van enkele slaapkamers in de crisisopvang en de inrichting van een kindvriendelijke tuin. Medio 2015 is een project gestart met de gemeente Achtkarspelen met als doel de realisatie van een vangnetvoorziening in deze gemeente. Regio Oost In Zwolle is in 2015 het maatjesproject ‘Mate for Me’ gestart. Het project is een gezamenlijk initiatief van LIMOR, De Herberg en Hart voor Zwolle; drie organisaties die zich inzetten voor daken thuislozen. Het maatjesproject is bedoeld voor dakloze jongeren die behoefte hebben aan een maatje. Medewerkers van LIMOR en De Herberg zorgen voor de begeleiding van de dakloze jongeren. De leiding van het project is in handen van Stichting Hart voor Zwolle. Zij gaan op zoek naar maatjes die bij de dakloze jongeren passen. Met het maatjesproject ‘Mate for Me’ hopen de organisaties het netwerk van dakloze jongeren te vergroten zodat ze hun leven beter kunnen oppakken. In Zwolle is LIMOR een samenwerkingsrelatie gestart met Voor Elkaar Zwolle. Met het project ‘SchuldHulpMaatje Jong’ van Voor Elkaar Zwolle worden jonge cliënten van LIMOR geholpen bij het oplossen van financiële problemen. Jongeren met schulden die in de logeerhuizen van LIMOR wonen, worden gekoppeld aan een maatje. Samen gaan zij aan de slag met de schulden en werken toe naar financiële stabiliteit en zelfstandigheid. Door de jongeren te leren omgaan met financiën, zijn zij goed voorbereid op de toekomst. Zwolle Actief is een uniek concept in de dagactivering van dak- en thuisloze mensen. Niet langer wordt dagopvang geboden maar krijgt iedere dak- of thuisloze persoonlijke coaching. Vanuit de verschillende samenwerkingspartijen (LIMOR, Dimence, Leger des Heils, RIBW Groep Overijssel, Tactus en Travers Welzijn) werken zes medewerkers als activeringscoach in een zelf organiserend
Jaarverslag 2015
Pagina 19 van 29
team waarbij een stuurgroep enkel toezicht houdt op de koersvastheid van het team. Doel van de activeringscoaches is om samen met de deelnemers een maatwerktraject te ontwerpen voor een passende daginvulling met daarin heldere stappen naar de toekomst. Zwolle Actief maakt hierbij gebruik van bestaande werkplekken en activeringsplekken en betrekt hierbij lokale ondernemers. De resultaten van Zwolle Actief zijn in 2015 zeer positief gebleken; sinds de start in 2014 hebben 121 deelnemers een persoonlijk plan gemaakt en zijn 83 deelnemers echt actief (geweest) op een werkplek. Meer dan de helft van de deelnemers heeft gedurende het traject één of meer stappen gezet op de zelfredzaamheidsmatrix. Door de tussenkomst van Zwolle Actief heeft een aantal deelnemers inmiddels een betaalde baan.
3.6 - Financieel beleid Omzet en resultaten De exploitatie van LIMOR over 2015 (in enkelvoudige jaarrekening) kan als volgt worden samengevat: * € 1000,-
2015
2014
Opbrengsten zorgprestaties en maatschappelijke ondersteuning
14.285
15.119
Subsidie (exlusief WMO) Overige bedrijfsopbrengsten
5.486 236
5.374 360
Totaal baten
20.007
20.853
Personeelskosten Afschrijvingen Bijzondere waardeverminderingen van vaste activa Overige bedrijfskosten
13.866 491 0
14.138 447 42
5.331
5.656
Totaal lasten
19.688
20.283
Bedrijfsresultaat
319
570
Financiële baten en lasten
-88
-59
Netto resultaat
231
511
Jaarverslag 2015
Pagina 20 van 29
Financiële positie Onderstaand wordt de financiële positie weergegeven volgens de enkelvoudige1 jaarrekening . Kengetallen
2015
2014
1%
2%
Schulden
2,02
2,44
Solvabiliteit
eigen vermogen / totaal vermogen
0,55
0,59
Weerstandsvermogen
eigen vermogen / totale baten
25%
23%
Rentabiliteit
resultaat / totale baten
Liquiditeit
vlottende activa / kortlopende
Gebeurtenissen na balansdatum Er zijn na de balansdatum geen gebeurtenissen geweest die van wezenlijke invloed zijn op het resultaat 2015 en de balanspositie per 31 december 2015.
3.7 – Toekomstige ontwikkelingen in relatie tot financieel beleid Ontwikkelingen opbrengsten Het jaar 2015 stond in het teken van het stabiliseren van de marktpositie van LIMOR. Dit wordt ook zichtbaar in de gerealiseerde uren 2015: 116.936 (2014: 117.045) en de gerealiseerde dagen 2015: 110.577 (2014: 112.333). Met betrekking tot de voorheen gefinancierde AWBZ-zorg (intramuraal en extramuraal) werd in de begroting 2015 het volume in uren en dagen gebaseerd op het aantal en het type cliënten in zorg op 31 december 2014. Voor cliënten met een doorlopende AWBZ-indicatie was sprake van een overgangsrecht. In de begroting was de taakstelling opgenomen dat voor elke cliënt die uitstroomt met een AWBZ- indicatie er een nieuwe cliënt met een WMO-beschikking instroomt. Als de zorg aan een cliënt met een (aflopende) AWBZ-indicatie werd gecontinueerd met een WMO-beschikking dan gold dit ook als nieuwe instroom. Toekomstige ontwikkelingen en risico’s Het jaar 2016 staat in het teken van stabilisatie naar groei; voor 2016 is een taakstellende groeiambitie van 11% opgenomen waarbij het grootste deel van de omzet uit de begroting 2016 kan worden aangeduid als ‘hard’. Dit betreft op het intramurale deel de subsidiëring van Beschermd Wonen (door centrumgemeenten en Justitie) en de subsidiëring van crisisopvang en doorstroomvoorzieningen (door centrumgemeenten). Een wat kleiner deel van de omzet (21%)- in met name de omzet extramuraal - kan worden aangeduid als ‘zacht’ omdat deze is gebaseerd op verwachtingen van instroom van nieuwe cliënten. Deze verwachtingen verschillen beduidend per gemeente.
1
De cijfers in deze tabel v.w.b. 2014 wijken af van de cijfers uit het jaarverslag 2014 omdat de huidige tabel de enkelvoudige jaarrekening weergeeft. De geconsolideerde jaarrekening is opgenomen in de bijlage.
Jaarverslag 2015
Pagina 21 van 29
Inkoop WMO De wijze van financiering door gemeenten kan globaal worden onderscheiden in twee varianten. In de ene variant is sprake van subsidie (bijvoorbeeld bij de centrumgemeenten Zwolle en Groningen). In de andere variant is er sprake van zorgverlening / begeleiding onder de nieuwe inkoopvoorwaarden WMO, ook voor cliënten met overgangsrecht. Bij de financiering onder inkoopvoorwaarden worden raamovereenkomsten afgesloten waarin de levering van de dienst en de leveringsvoorwaarden worden vastgelegd tegen vooraf overeengekomen (feitelijk opgelegde) tarieven. Er worden vooraf geen volumes (aantal cliënten / trajecten dan wel uren en dagen) overeengekomen. Kortom, de te realiseren omzet is geheel afhankelijk van de instroom van cliënten. Daar waar nog sprake is van subsidie zal in de komende jaren meer en meer zorg worden ingekocht via aanbestedingsprocedures. Dit is al aangekondigd door de centrumgemeente Zwolle. Vanaf 2017 kopen zij de zorg voor extramurale begeleiding in en is er niet langer sprake van een subsidierelatie. De centrumgemeente geeft bovendien voorkeur aan zelfstandige inkoop van de zorg door alle gemeenten in haar regio. In 2015 zijn cliënten begeleid en opgevangen in 90 gemeenten. Hier zijn gemeenten bij waar de begeleiding wordt gesubsidieerd door de centrumgemeenten en waarmee nog geen inkooprelatie is overeengekomen. Door de hoeveelheid en diversiteit aan voorwaarden van de inkooprelaties is het administratieve proces veel complexer geworden. Hierdoor zijn de risico’s toegenomen. Door de toename van inkooprelaties zal de complexiteit in 2016 verder toenemen. Indien er sprake is van inkoop WMO is de omvang in uren vastgesteld op basis van het aantal cliënten met een naar 2016 doorlopende beschikking (hard volume) en de te verwachte nieuwe instroom van cliënten in 2016 (zacht volume). Overgangsrecht Cliënten met een in 2015 doorlopende (AWBZ-)indicatie Individuele Begeleiding hadden recht op zorg tot uiterlijk 1 januari 2016 of voor zover hun indicatie eerder was verlopen. Cliënten met een in 2015 doorlopende (AWBZ-)indicatie Verblijf (GGZ-C pakket) hebben recht op zorg (Beschermd Wonen) tot uiterlijk 1 januari 2020 of voor zover hun indicatie eerder is verlopen. De meeste gemeenten gaan zelf met cliënten met overgangsrecht in gesprek over de mate van zorgverlening na afloop van hun oude (AWBZ-)indicatie.
Jaarverslag 2015
Pagina 22 van 29
Hoofdstuk 4 – Participatie cliënten en medewerkers Participatie is voor LIMOR meer dan een kreet. LIMOR hecht een grote waarde aan de mening van zowel cliënten als medewerkers. Hierbij gaat het om meedenken, meepraten en meedoen. Met het doel cliënten invloed te geven op het beleid van de organisatie heeft LIMOR een Centrale Cliëntenraad (CCR) met afgevaardigden vanuit alle werkgebieden van LIMOR. De medezeggenschap van medewerkers is geformaliseerd in een centraal opererende Ondernemingsraad. Beide medezeggenschapsorganen doen in dit hoofdstuk verslag.
4.1 – Centrale Cliëntenraad (CCR) Wat is het beste voor alle cliënten van LIMOR? Deze vraag is leidend voor alles wat de Centrale Cliëntenraad (CCR) doet. Ook in 2015 heeft de CCR deze vraag continu gesteld bij ontwikkelingen in de begeleiding. Want of deze ontwikkelingen nu lokaal, regionaal of landelijk spelen, cliënten zijn toch de experts als het gaat om hoe begeleiding wordt ervaren. Denk bijvoorbeeld aan privacy, veiligheid en begeleiding. Hieronder doet de CCR zelf verslag over hun hoogtepunten in 2015. Hoogtepunten 2015 Mede dankzij nauw contact met cliënten, tot in de huiskamers aan toe, hebben we ons het afgelopen jaar met veel zaken kunnen ‘bemoeien’. Welke dat zijn? Lees hier alvast enkele hoogtepunten. Alle onderwerpen van 2015 lees je op www.limor.nl/cliëntenraad. Betere begeleidingsovereenkomsten De huidige begeleidingsovereenkomsten zijn ondertussen op veel punten behoorlijk verouderd. Ook zijn sommige teksten op meerdere manieren uit te leggen. Hoog tijd voor vernieuwing, vinden wij. De CCR en directie hebben afgesproken dat de overeenkomsten worden geactualiseerd. Een speciale werkgroep gaat zich hier mee bezig houden. Natuurlijk gaat hier enige tijd overheen omdat alles ook juridisch moet worden getoetst. Het doel is de vernieuwde versies in 2016 klaar te hebben. Invloed op werving en selectie Dit is een mooi voorbeeld dat cliëntparticipatie niet alleen een hippe kreet is maar ook wordt geborgd: het idee ontstond om cliënten te laten deelnemen bij het aannemen van nieuwe medewerkers. In een gesprek tussen de CCR en de afdeling Personeel, Beleid en Communicatie is hierop het beleid bepaald: deze vorm van participatie in sollicitatieprocedures is inmiddels afgesproken en wordt ook opgenomen in de vernieuwde werving- en selectieprocedure. Inmiddels gebeurt dit al bij functies op managementniveau. Verder zien we dat participatie in sollicitatieprocedures binnen de VGE’s ook steeds meer wordt opgepakt. Invloed op gedwongen beëindiging en uitplaatsing Gelukkig zien we dat cliënten steeds meer betrokken worden bij zaken die direct en indirect met hun begeleiding te maken hebben. Als het gaat om gedwongen beëindiging of gedwongen uitzetting maakten we ons vorig jaar wel zorgen: er wordt nog vaak over de cliënt gesproken en beslissingen genomen waar deze zelf niet bij zit. Met name wanneer een cliënt zijn of haar kamer of woning van LIMOR moet verlaten. In een vergadering met de directie hebben we het hierover gehad. De directie heeft het voornemen uitgesproken dat hier meer aandacht voor zal zijn: gedwongen beëindiging van de begeleiding en uitzetting zijn uiterste maatregelen. Deze dienen zoveel als mogelijk te worden voorkomen. Onze wens is dat dergelijke situaties eerder worden besproken met de coach voor begeleiders en dat de betreffende cliënt hierin vanaf het begin actief wordt betrokken.
Jaarverslag 2015
Pagina 23 van 29
Blijf b(l)ij met onze nieuwsbrief In 2014 zijn we gestart met onze eigen nieuwsbrief. Ook in 2015 hebben we deze vier keer de deur uit gedaan richting cliënten van LIMOR. Zo blijf je als cliënt op de hoogte en weet je welke onderwerpen onze aandacht hebben. We zijn blij met onze nieuwsbrief en zijn er trots op. Wel vinden we dat trajectregisseurs en trajectondersteuners actiever moeten zijn in de verspreiding van de nieuwsbrief. Printen en uitdelen: kleine moeite en van groot belang voor de cliënt. Werkplaatsen werken echt! Je zou er bij moeten zijn: de werkplaatsen waarbij de CCR wordt uitgenodigd. Tijdens deze inspirerende bijeenkomsten voor LIMOR-personeel wordt gebrainstormd over belangrijke of actuele onderwerpen, zoals: wat betekent vraaggericht werken en de inzet van ervaringswerkers in de VGE’s. Onze deelname aan de werkplaatsen zorgt dat de onderwerpen nog beter vanuit de cliënt worden benaderd. Nuttig dus. We kijken uit naar de werkplaatsen van 2016. Huiskameroverleg (HKO) houdt de lijntjes kort In 2015 heeft de CCR bijna alle voorzieningen van LIMOR ten minste drie keer bezocht tijdens een huiskameroverleg (HKO). Een HKO is een waardevolle manier voor ons om feeling te houden met hetgeen er op locaties leeft. Hier kan medezeggenschap meteen effect hebben op VGE-niveau. We hebben het afgelopen jaar ook diverse gesprekken gevoerd met medewerkers op locatie en tips gegeven over hoe betrokkenheid en cliëntparticipatie nog meer kan worden bevorderd, bijvoorbeeld als het gaat om besluitvorming en agendapunten die voor cliënten herkenbaar zijn. Knopen doorhakken in Sneek De crisisopvang in Sneek kon wel een opknapbeurt gebruiken. Het pand en de stoffering waren erg verouderd, zo vertelden cliënten ons. De regiomanager en VGE-manager waren hier al wel van op de hoogte maar actie was nog niet ondernomen. Mede op aandringen van de CCR zijn versneld knopen doorgehakt. Inmiddels is de renovatie van het gebouw afgerond en zijn de kamers voorzien van nieuwe stoffering. Weer een mooi voorbeeld van hoe we er ook in 2015 samen het beste van hebben gemaakt! Alle vertrouwen in CVP De CCR heeft het jaarverslag 2015 met als titel ‘Uitspreken. Doorspreken. Afspreken ’ van de cliëntvertrouwenspersoon (CVP) gelezen en uitgebreid besproken met Frans Smeltekop, CVP binnen LIMOR. Wij delen de conclusie van Frans Smeltekop dat sommige cliënten zich niet vrij voelen om melding te maken van hun klacht of onvrede. Hoewel we begrijpen dat deze cliënten zich te afhankelijk voelen van hun begeleider om hardop te klagen, is deze angst niet nodig: we hebben alle vertrouwen in de CVP en lazen in het jaarverslag mooie resultaten. Angst heeft te maken met het gevoel van veiligheid en dat gevoel nemen we serieus. Daarom heeft de CCR de directie geadviseerd om hier in 2016 extra aandacht aan te besteden. Meer taken innovatie- en accountmanager In 2015 hebben we minder adviesaanvragen ontvangen en worden we eerder betrokken bij onderwerpen. In de enige officiële aanvraag is ons door LIMOR advies gevraagd over het voorgenomen besluit om de functie van ‘Regiomanager’ per 1 januari 2016 op te heffen en om de formatieomvang van het accountmanagement uit te breiden van één naar drie fte. Ons advies is positief geweest en in het licht van de transitie van AWBZ naar WMO vinden we dit een logische ontwikkeling. Tevens hebben we geadviseerd de verandering na een jaar te evalueren. Dan weten we of het opheffen van de functie van regiomanager en het uitbreiden van de functie van innovatie- en accountmanager is bevallen en of het heeft opgeleverd wat LIMOR ervan verwacht.
Jaarverslag 2015
Pagina 24 van 29
Commissies en werkgroepen Doordat we als CCR eerder in gesprek komen over actuele onderwerpen kunnen we eerder zaken vanuit cliëntperspectief benadrukken. Dat doen we ook door zitting te nemen in commissies en deel te nemen aan werkgroepen. Werkgroep cliëntparticipatie Ons ongevraagd advies over cliëntparticipatie heeft geleid tot het vormen van een werkgroep die zich bezig houdt met het borgen van medezeggenschap en cliëntparticipatie. De CCR denkt actief mee in deze werkgroep. Dat doen we vanuit de overtuiging dat participatie binnen alle lagen van de organisatie moet worden ontwikkeld. Begeleidingsplannen SB 2.0: kort en duidelijk De herschreven versie van het handboek Situationeel Begeleiden is gedrukt en ziet er strak uit. De CCR is gevraagd dit handboek SB 2.0 te bekijken vanuit de beleving van de cliënt. Wij vinden dat de nieuwe versie mooi aansluit bij deze tijd en bij de visie van LIMOR. Na overleg is besloten om in een werkgroep een format voor begeleidingsplannen op te stellen. Wij zitten in deze werkgroep met als doel dat de plannen korter en duidelijker worden voor cliënten. Gezond appje! LIMOR heeft in 2015 besloten e-health in te zetten als toevoeging op de begeleiding voor cliënten. De CCR is vertegenwoordigd in de werkgroep e-health en heeft meegedacht over de inhoud en over het in gebruik nemen van de maatwerkmodules via internet en de app. Ons uitgangspunt: techniek is mooi zolang het een uitbreiding op de zorg is en niet een vervanging wordt van persoonlijk contact. We willen niet dat de huisbezoeken en mentorgesprekken worden verdrongen door e-health. Dit punt is opgenomen in het beleidsdocument. Meer kennis en kunde Als CCR willen we op de hoogte blijven van ontwikkelingen in de zorg. Ook willen we graag zoveel en zo snel mogelijk signalen oppikken vanuit onze cliënten en LIMOR. Om goed op de hoogte te blijven, nemen we deel aan verschillende regionale bijeenkomsten en overleggen. We berichten hier niet uitgebreid over deze activiteiten maar geven een opsomming van de activiteiten waarmee we in 2015 onze kennis en kunde hebben vergroot: GGZ-beraad Overijssel; Cliënten Klankbordgroep Beschermd Wonen gemeente Den Haag; Tweedaagse CCR; Inspraakbijeenkomsten WMO in diverse gemeenten; Brainstorm bijeenkomst schuldhulpverlening; Meedenken regeling chronisch zieken. CCR; samenstelling en ondersteuning In het verslagjaar was de samenstelling van de CCR als volgt: Leden CCR Ramona Bongers, voorzitter Karel Faber, vice-voorzitter Lora Eernstman, lid Berry Pfennigwerth, lid John Runderkamp, lid Veranderingen Per 15 februari 2015 en 8 december 2015 zijn respectievelijk Jeisson Perea Gomez en Marianne den Harder lid geworden van de CCR. Zij vertegenwoordigen de regio West. De CCR werd in 2015 ondersteund door Rieneke ter Horst.
Jaarverslag 2015
Pagina 25 van 29
4.2 – Ondernemingsraad Voor het eerst in de geschiedenis van LIMOR zijn er in 2015 verkiezingen geweest voor de Ondernemingsraad (OR). Er waren zeven zetels beschikbaar en acht kandidaten. Tijdens de verkiezingen was er een respons van 66%, een percentage waar we trots op mogen zijn. De volgende leden zijn op 28 mei 2015 geïnstalleerd door de bestuurder: Leden OR Marjolein Schwebke, voorzitter Pauline van den Doel, secretaris Ineke Swama, werkplaatsvoorbereidingsgroep Jelmer Sieriksma, contactpersoon regio Noord Johan Lageweg, PR en Communicatie Sabine Muste, contactpersoon regio Oost Barbara van Duijne, contactpersoon regio West Jantina van der Ven was in 2015 de extern ambtelijk ondersteuner van de (P)OR. Veranderingen: Vanaf september 2015 is Johan Lageweg opgevolgd door Rein Kaufmann. Met de installatie van de OR per 28 mei 2015 is de Project Ondernemingsraad (POR) komen te vervallen. De POR heeft zich van in deze eerste maanden van 2015 voornamelijk bezig gehouden met het voorbereiden van de verkiezingen. Op hoofdlijnen heeft de OR de volgende activiteiten in 2015 verricht: Trainingsdagen Hoenderloo: op 16 en 17 juni 2015 is een training gevolgd over de nieuwe vorm van medezeggenschap. Contactpersonen: binnen de nieuwe vorm van medezeggenschap heeft de OR contactpersonen aangesteld binnen elke VGE om nauwer in contact te staan met de werkvloer. Op 3 november 2015 heeft er een eerste contactpersonendag plaats gevonden. Tour d’OR: in de maand november 2015 heeft de OR een ronde door de organisatie gedaan om de OR en de nieuwe vorm van medezeggenschap landelijk in beeld te krijgen. Werkplaatsen: in oktober en november 2015 zijn er voor het eerst werkplaatsen gepland in het kader van werkplaatsmedezeggenschap. Deze werkplaatsen zijn in alle regio’s gehouden. De veranderingen binnen de cao stonden hierin centraal. Ontmoeting Raad van Toezicht: op woensdag 11 november 2015 heeft een afvaardiging van de OR kennis gemaakt en gesproken met de leden van de Raad van Toezicht (RvT). PR: de OR vindt het belangrijk om de medewerkers te informeren. Voor een adequate informatievoorziening is gekozen voor een aanspreekpunt Public Relations (PR) binnen de OR. WOR-gerelateerde activiteiten: De OR heeft een adviesaanvraag en informatiebrief ontvangen over de onderwerpen; opheffen functie regiomanager , verdeling van bevoegdheden en aanstellen van een bestuurssecretaris. De adviesaanvraag is naar ieders tevredenheid afgehandeld.
Jaarverslag 2015
Pagina 26 van 29
Hoofdstuk 5 – Bestuur, toezicht en bedrijfsvoering De principes van de Zorgbrede Governance Code en de Wet Toezicht Zorginstellingen zijn binnen LIMOR de uitgangspunten voor het handelen inzake het bestuur, het toezicht en het afleggen van verantwoording. De Raad van Bestuur en de Raad van Toezicht werken ieder met een reglement.
5.1 – Bestuursstructuur Governance LIMOR heeft een eenhoofdige eindverantwoordelijke Raad van Bestuur met Raad van Toezicht. Deze Raad van Bestuur wordt gevormd door de heer D. Huisman, tevens algemeen directeur. De Raad van Bestuur wordt bijgestaan door twee directeuren met portefeuilleverdeling: de heer H.J. Wijma (Financiën en Control) en de heer R. Speksnijder (Zorg). Gezamenlijk vormen zij de directie waarbij de verhoudingen zijn geregeld op basis van het directiereglement en het reglement directieoverleg. In 2015 is er een bestuurssecretaris aangesteld: mevrouw M. Flim. De bestuurder is tevens statutair bestuurder van de Stichting Beheer Cliëntengelden LIMOR, de Stichting Beheer LIMOR, de Stichting Beheer LIMOR gebouw De Wending, de Stichting LIMORfonds en ROTS Ondersteuning B.V. Daarnaast is de heer Huisman, met toestemming van de Raad van Toezicht, bestuurslid van de Federatie Opvang. Er is geen sprake van conflicterende nevenfuncties of belangenverstrengeling. Het bestuurslidmaatschap van de Federatie Opvang is onbezoldigd. De beoordeling van de Raad van Bestuur heeft ook in 2015 plaats gevonden op basis van een jaarlijkse evaluatie. De bezoldiging van de Raad van Bestuur valt binnen de uitgangspunten van de Beloningscode Bestuurders in de Zorg (BBZ) en het kader van de Wet Normering Topinkomens. Toezichthoudend orgaan Inzake de Raad van Toezicht is er naast het reglement een informatieprotocol van toepassing. De leden van de Raad van Toezicht zijn deskundig op verschillende terreinen en ontwikkelen deze deskundigheden onder andere door scholing en themadagen. De leden van de Raad van Toezicht zijn lid van de NVTZ. Binnen de Raad van Toezicht is er sprake van voor de zorginstelling relevante kennis en ervaring. De leden hebben geen persoonlijke of werkgerelateerde binding met LIMOR en de aanpalende stichtingen / B.V. Leden hebben, naast het recht op honorering, recht op onkostenvergoeding. De honorering is conform de in 2010 vastgestelde honoreringsregeling welke is gerelateerd aan de richtlijnen van de NVTZ. Naast de algehele en integrale toezichthoudende verantwoordelijkheid is er sprake van een verdeling op aandachtspunten. Dit vindt zijn weerslag in het werken met commissies; de Commissie Financiën en de Commissie Zorg. Ook in 2015 geeft de Raad van Toezicht overleg gevoerd met de medezeggenschapsorganen (Centrale Cliëntenraad en Ondernemingsraad). Naast de structurele deelname van de bestuurder aan de vergaderingen van de Raad van Toezicht heeft de bestuurder in 2015 zeven keer overleg met de voorzitter van de Raad van Toezicht gehad. De Raad van Toezicht heeft haar eigen functioneren in 2015 structureel geëvalueerd.
Jaarverslag 2015
Pagina 27 van 29
In het verslagjaar 2015 was de samenstelling van de Raad van Toezicht als volgt: Naam De heer L.R. Kool
Hoofdfunctie HRM-manager AkzoNobel Coatings (gepensioneerd)
Mevrouw I.E. Nieuwenhuis, secretaris
Adviseur zorg en welzijn bij Ouderen Kiezen OK! (gepensioneerd)
De heer H.P.G. van Alphen
Plv. Gemeentelijke Ombudsman / Jeugdombudsman Gemeente Den Haag (per 1 april 2015)
Lid Raad van Toezicht Koorenhuis (tot 1 april 2015) Voorzitter bestuur Gezondheidscentrum de Rubenshoek (tot 1 april 2015) Lid bestuur Haags Straatnieuws Lid Haags comité 200 jaar Koninkrijk (tot 21 oktober 2015) Lid bestuur FADA (Foundation Aide Dentaire) Lid Stichting Nationale Herdenking ’sGravenhage Lid Raad van Toezicht Stichting Lijn 1 (tot 1 april 2015) Lid bestuur Stichting Tijdelijke Ondersteuning Jeugdzorg AMHK Haaglanden (tot 1 april 2015)
Mevrouw F. Joldersma
● Coördinerend adviseur strategie bij de afdeling Analyse, Strategie en kennis van het hoofdkantoor van DJI Den Haag ● Senior adviseur
Lid Raad van Toezicht van Stichting Biezonderwijs
Jaarverslag 2015
Nevenfuncties Voorzitter Raad van Toezicht Stichting Allegoeds te Lunteren Lid en penningmeester Raad van Toezicht BWN te Nijmegen Lid Raad van Toezicht Bibliotheek Arnhem / Gelderland Lid Raad van Toezicht Beheersstichting Rozet te Arnhem Bestuurslid VGAN (Vereniging gepensioneerden Akzo Nobel) Lid Commissie Zorg en Wonen KNOV (koepel gepensioneerden verenigingen)
Pagina 28 van 29
bedrijfsvoering / beleidsmedewerker FPC Veldzicht (tot half november 2015) ● Onderzoekscoördinator zorg CAOP (vanaf half november 2015) De heer A.P.L. de Rond
Manager Bedrijfsvoering bij Kober Kinderopvang
Lid Raad van Toezicht van Stichting GZC De Rubenshoek Penningmeester Stichting Shoot Me Lid Gemeenschappelijke Medezeggenschapraad Librijn Openbaar Onderwijs
De heer De Rond is op 22 januari 2015 toegetreden tot de Raad van Toezicht van LIMOR. Het samenspel tussen de Raad van Toezicht en de Raad van Bestuur verloopt binnen de vastgestelde verantwoordelijkheden en bevoegdheden naar wederzijdse tevredenheid. De Raad van Toezicht heeft in het verslagjaar in totaal zes keer met het bestuur tezamen vergaderd, waarvan één keer tezamen met de externe accountant BDO. In 2015 heeft de Raad van Toezicht aan de volgende besluiten goedkeuring verleend: Vaststelling van de begroting 2015. Vaststelling van het geconsolideerde financieel verslag 2014 van de Stichting LIMOR. Vaststelling van het financieel verslag 2014 van de Stichting Beheer Cliëntengelden LIMOR. Instemming met de concept-akte van oprichting Stichting Findien (nieuwe stichting voor inkomensbeheer).
5.2 – Bedrijfsvoering De bedrijfsvoering van LIMOR is gebaseerd op het principe van integraal management. Hierbij is er sprake van functionele en hiërarchische procesverantwoordelijkheid binnen de vastgestelde beleidskaders. Door middel van het zogenoemde stoplichtmodel legt de Raad van Bestuur verantwoording af aan de Raad van Toezicht. Hiermee wordt inzichtelijk gemaakt hoe LIMOR er op alle relevante beleidsterreinen voor staat. Het stoplichtmodel wordt tevens toegepast bij het management van LIMOR. Deze interne verantwoording vormt de basis voor de verantwoording aan de Raad van Bestuur. Er is dan ook een goede samenhang en logische verbinding tussen het interne verantwoordingsmodel en de verantwoording naar de Raad van Toezicht.
Jaarverslag 2015
Pagina 29 van 29
Tel: +31 (0)55 312 76 00 Fax: +31 (0)55 312 77 99
[email protected] www.bdo.nl
BDO Audit & Assurance B.V. Postbus 10147, 7301 GC Apeldoorn Boogschutterstraat 35, 7324 AE Apeldoorn Nederland
Controleverklaring van de onafhankelijke accountant Aan: de raad van bestuur en de raad van toezicht van Stichting Limor Verklaring over de jaarrekening 2015 Ons oordeel Wij hebben de jaarrekening 2015 van Stichting Limor (‘de instelling’) te Leeuwarden gecontroleerd. Naar ons oordeel geeft de jaarrekening een getrouw beeld van de grootte en de samenstelling van het vermogen van Stichting Limor op 31 december 2015 en van het resultaat over 2015 in overeenstemming met de Regeling verslaggeving WTZi. De 1. 2. 3.
jaarrekening bestaat uit: de geconsolideerde en enkelvoudige balans per 31 december 2015; de geconsolideerde en enkelvoudige resultatenrekening over 2015; en de toelichting met een overzicht van de gehanteerde grondslagen voor financiële verslaggeving en overige toelichtingen.
De basis voor ons oordeel Wij hebben onze controle uitgevoerd volgens het Nederlands recht, waaronder ook de Nederlandse controlestandaarden vallen en het Controleprotocol WNT. Onze verantwoordelijkheden op grond hiervan zijn beschreven in de sectie ‘Onze verantwoordelijkheden voor de controle van de jaarrekening’. Wij zijn onafhankelijk van Stichting Limor zoals vereist in de Verordening inzake de onafhankelijkheid van accountants bij assurance-opdrachten (ViO) en andere voor de opdracht relevante onafhankelijkheidsregels in Nederland. Verder hebben wij voldaan aan de Verordening gedrags- en beroepsregels accountants (VGBA). Wij vinden dat de door ons verkregen controle-informatie voldoende en geschikt is als basis voor ons oordeel. Geen controlewerkzaamheden verricht ten aanzien van klassenindeling bezoldigingsmaximum In overeenstemming met het Controleprotocol WNT en de brief ter zake van het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS) d.d. 20 februari 2015 hebben wij het bezoldigingsmaximum WNT, zoals bepaald en verantwoord door de instelling, als uitgangspunt gehanteerd voor onze controle en hebben wij geen werkzaamheden verricht op de totstandkoming van dit bezoldigingsmaximum. Verantwoordelijkheden van het bestuur en de raad van toezicht voor de jaarrekening Het bestuur is verantwoordelijk voor het opmaken en het getrouw weergeven van de jaarrekening in overeenstemming met de Regeling verslaggeving WTZi. In dit kader is het bestuur verantwoordelijk voor een zodanige interne beheersing die het bestuur noodzakelijk acht om het opmaken van de jaarrekening mogelijk te maken zonder afwijkingen van materieel belang als gevolg van fouten of fraude. Bij het opmaken van de jaarrekening moet het bestuur afwegen of de instelling in staat is om haar werkzaamheden in continuïteit voort te zetten. Op grond van genoemd verslaggevingsstelsel moet het bestuur de jaarrekening opmaken op basis van de continuïteitsveronderstelling, tenzij het bestuur het voornemen heeft om de instelling te
Statutair gevestigd te Eindhoven en ingeschreven in het handelsregister onder nummer 17171186. BDO Audit & Assurance B.V. is lid van BDO International Ltd, een rechtspersoon naar Engels recht met beperkte aansprakelijkheid, en maakt deel uit van het wereldwijde netwerk van juridisch zelfstandige organisaties die onder de naam “BDO” optreden.
liquideren of de bedrijfsactiviteiten te beëindigen of als beëindiging het enige realistische alternatief is. Het bestuur moet gebeurtenissen en omstandigheden waardoor gerede twijfel zou kunnen bestaan of de instelling haar bedrijfsactiviteiten in continuïteit kan voortzetten, toelichten in de jaarrekening. De raad van toezicht is verantwoordelijk voor het uitoefenen van toezicht op het proces van financiële verslaggeving van de instelling. Onze verantwoordelijkheden voor de controle van de jaarrekening Onze verantwoordelijkheid is het zodanig plannen en uitvoeren van een controleopdracht dat wij daarmee voldoende en geschikte controle-informatie verkrijgen voor het door ons af te geven oordeel. Onze controle is uitgevoerd met een hoge mate maar geen absolute mate van zekerheid waardoor het mogelijk is dat wij tijdens onze controle niet alle fouten en fraude ontdekken. Afwijkingen kunnen ontstaan als gevolg van fraude of fouten en zijn materieel indien redelijkerwijs kan worden verwacht dat deze, afzonderlijk of gezamenlijk, van invloed kunnen zijn op de economische beslissingen die gebruikers op basis van deze jaarrekening nemen. De materialiteit beïnvloedt de aard, timing en omvang van onze controlewerkzaamheden en de evaluatie van het effect van onderkende afwijkingen op ons oordeel. Wij hebben deze accountantscontrole professioneel kritisch uitgevoerd en hebben waar relevant professionele oordeelsvorming toegepast in overeenstemming met de Nederlandse controlestandaarden, ethische voorschriften en de onafhankelijkheidseisen. Onze controle bestond onder andere uit: het identificeren en inschatten van de risico’s dat de jaarrekening afwijkingen van materieel belang bevat als gevolg van fouten of fraude, het in reactie op deze risico’s bepalen en uitvoeren van controlewerkzaamheden en het verkrijgen van controleinformatie die voldoende en geschikt is als basis voor ons oordeel. Bij fraude is het risico dat een afwijking van materieel belang niet ontdekt wordt groter dan bij fouten. Bij fraude kan sprake zijn van samenspanning, valsheid in geschrifte, het opzettelijk nalaten transacties vast te leggen, het opzettelijk verkeerd voorstellen van zaken of het doorbreken van de interne beheersing; het verkrijgen van inzicht in de interne beheersing die relevant is voor de controle met als doel controlewerkzaamheden te selecteren die passend zijn in de omstandigheden. Deze werkzaamheden hebben niet als doel om een oordeel uit te spreken over de effectiviteit van de interne beheersing van de instelling; het evalueren van de geschiktheid van de gebruikte grondslagen voor financiële verslaggeving, en het evalueren van de redelijkheid van schattingen door het bestuur en de toelichtingen die daarover in de jaarrekening staan; het vaststellen dat de door het bestuur gehanteerde continuïteitsveronderstelling aanvaardbaar is. Tevens het op basis van de verkregen controle-informatie vaststellen of er gebeurtenissen en omstandigheden zijn waardoor gerede twijfel zou kunnen bestaan of de instelling haar bedrijfsactiviteiten in continuïteit kan voortzetten. Als wij concluderen dat er een onzekerheid van materieel belang bestaat, zijn wij verplicht om aandacht in onze controleverklaring te vestigen op de relevante gerelateerde toelichtingen in de jaarrekening. Als de toelichtingen inadequaat zijn, moeten wij onze verklaring aanpassen. Onze conclusies zijn gebaseerd op de controle-informatie die verkregen is tot de datum van onze controleverklaring. Toekomstige gebeurtenissen of omstandigheden
2
kunnen er echter toe leiden dat een instelling haar continuïteit niet langer kan handhaven; het evalueren van de presentatie, structuur en inhoud van de jaarrekening en de daarin opgenomen toelichtingen; en het evalueren of de jaarrekening een getrouw beeld geeft van de onderliggende transacties en gebeurtenissen.
Wij communiceren met de raad van toezicht onder andere over de geplande reikwijdte en timing van de controle en over de significante bevindingen die uit onze controle naar voren zijn gekomen, waaronder eventuele significante tekortkomingen in de interne beheersing. Verklaring betreffende overige door wet- of regelgeving gestelde vereisten Andere informatie Dit rapport omvat, naast de jaarrekening en onze controleverklaring daarbij, andere informatie. De andere informatie bestaat uit: het jaarverslag; de overige gegevens. Wij vermelden op basis van de verplichtingen onder de Regeling verslaggeving WTZi en de controlestandaarden dat: wij geen tekortkomingen hebben geconstateerd naar aanleiding van het onderzoek of het jaarverslag, voor zover wij dat kunnen beoordelen, overeenkomstig de Richtlijn voor de Jaarverslaggeving 655 ‘Zorginstellingen’ is opgesteld, en of de door de Regeling verslaggeving WTZi vereiste overige gegevens zijn toegevoegd; het jaarverslag, voor zover wij dat kunnen beoordelen, verenigbaar is met de jaarrekening. Ons oordeel over de jaarrekening omvat niet de andere informatie en we brengen over de andere informatie geen controleoordeel of andere vorm van assurance conclusie tot uitdrukking. In het kader van onze controle van de jaarrekening is het, op basis van de controlestandaarden, onze verantwoordelijkheid om de andere informatie te lezen. Hierbij overwegen wij of een inconsistentie van materieel belang bestaat tussen de andere informatie en de jaarrekening. Hiertoe gebruiken wij de verkregen controle-informatie van de jaarrekeningcontrole en de tijdens de controle getrokken conclusies. Daarnaast gaan wij na of de andere informatie anderszins afwijkingen van materieel belang lijkt te bevatten. Als wij concluderen, gebaseerd op werkzaamheden die wij hebben uitgevoerd, dat deze andere informatie een afwijking van materieel belang bevat, zijn wij verplicht dit feit te rapporteren. Het bestuur is verantwoordelijk voor het opstellen van de andere informatie waaronder het opstellen van het jaarverslag en de overige gegevens in overeenstemming met de Regeling verslaggeving WTZi. Apeldoorn, 13 april 2016 BDO Audit & Assurance B.V. namens deze,
w.g. drs. C.F. van den Haak RA 3
Bijlage 1 Algemene identificatiegegevens Naam verslagleggende rechtspersoon:
Adres: Postcode: Plaats: Telefoonnummer: Nummer Kamer van Koophandel: E-mailadres: Internetpagina:
Stichting LIMOR (Landelijke Instelling voor Maatschappelijke Ondersteuning en Rehabilitatie) Oostergoweg 1e en 1g 8911 MA Leeuwarden 085-4856000 02071053
[email protected] www.limor.nl / www.limor.eu
