HOGESCHOOL VAN ARNHEM EN NIJMEGEN
Externe analyse Schouwburg Venray Adviesbureau De Koperen Kees
In dit document zal er een analyse worden weergegeven van de externe situatie van Schouwburg Venray. Hierin wordt de concurrentie bekeken, de actuele trends geanalyseerd en een DESTEP analyse opgesteld.
Inhoud Concurrentie .......................................................................................................................................... 2 Parktheater ........................................................................................................................................ 2 Muziekgebouw ................................................................................................................................... 3 De Weijer ........................................................................................................................................... 3 Maaspoort .......................................................................................................................................... 4 DESTEP analyse ...................................................................................................................................... 5 Trends .................................................................................................................................................... 9
Concurrentie Parktheater1 Parktheater Eindhoven is op 26 januari 2015 verkozen tot Theater van het Jaar 2014. De prijs is een initiatief van de VVTP, de Vereniging van Vrije Theaterproducenten; een groep die vaak en lang samenwerkt met het Parktheater. Het Parktheater wil een theater voor iedereen zijn. Voor álle inwoners van Eindhoven en omgeving. Dat kan alleen als ze midden in de stad, midden in de samenleving staan. Daarom proberen ze zichzelf keer op keer opnieuw uit te vinden en naar nieuwe wegen te zoeken. De steeds veranderende tijdgeest vráágt daarom. Alleen zo kunnen ze blijven bestaan in deze alsmaar veranderende samenleving. Uit onderzoek blijkt dat cultuurbeleving impact heeft op de gezondheid en het geluksgevoel. Daarom onderzoekt het parktheater met onder anderen de ambassadeur van Geluk, Leo Bormans, het boeiende thema geluk en de vraag: hoe kunnen wij onze bezoekers wat gelukkiger maken? Parktheater Eindhoven heeft een publieke taak: ons verhouden tot onze tijd. Het theaterprogramma draagt daar voor een groot deel aan bij. Het programma van het Parktheater heeft het doel de bezoekers te raken. Dat kan met amusement. Maar ook door commentaar te leveren, door alle denkbare menselijke gedachten, fantasieën, dromen en meningen een plek te geven. Zo draagt het Parktheater bij aan emotionele en intellectuele ontmoetingen van theatermakers en het publiek. Al een aantal jaren heeft het Parktheater een programma dat schommelt tussen de 450 en 500 voorstellingen per jaar. De Parktheaterbezoekers hebben het volle programma gewaardeerd en beloond met trouw bezoek aan onder andere toneel, dans, opera, cabaret, show, muziek en familievoorstellingen. Toekomstvisie van het Parktheater “De toekomst is er voor je het in de gaten hebt. Het Parktheater doet er alles aan om vooruit te kijken en toekomstgericht te werken. Om voorbereid te zijn op de toekomst. Een doorlopend thema binnen het Parktheater is: ‘hoe ziet het theater er in 2020 en daarna uit?’ We vroegen een groot aantal inspirerende mensen hoe ze erover denken. Allemaal lieten ze hun licht schijnen over het jaar 2020. In filmpjes schetsen zij de toekomst in hun eigen branche/sector/omgeving, gevolgd door hun beeld op het theater van de toekomst.” Uit al die filmpjes zal het Parktheater een Manifesto opmaken met een steeds helderder blik op 2020 en de rol van het Parktheater in de toekomst. Ze zijn voor iedereen te bewonderen in de tentoonstelling rondom het jubileum. Het Parktheater heeft dus een duidelijke toekomst visie en is bereid zich constant te innoveren. Dit is één van de redenen dat het als beste theater is benoemd.
1
http://www.parktheater.nl/overparktheater/
Muziekgebouw2 Als een van de grootste culturele instellingen van Nederland heeft Muziekgebouw Eindhoven een missie en een grote verantwoordelijkheid. Op diverse terreinen legt het Muziekgebouw een stevig fundament voor de toekomst. Private financiering is daarbij van groot belang, nu meer dan ooit. Daarom zoeken we verbinding met particulieren die de cultuur en in het bijzonder de muziek een warm hart toedragen. Mensen die samen met ons de toekomst van een bloeiende muziekcultuur veilig willen stellen. ‘Het Muziekgebouw Eindhoven Fonds is er om de waardevolle concertpraktijk door te geven aan toekomstige generaties. Dat is ons uitgangspunt. Het is tegelijkertijd een bijzondere kans om cultuurliefhebbers samen te brengen, te verbinden en te inspireren.’ Muziekgebouw Frits Philips Eindhoven heeft een missie: een onvergetelijke muzikale ervaring bieden aan een groot publiek. Deze missie kan alleen mogelijk gemaakt worden door de betrokkenheid en generositeit van mensen die Muziekgebouw Eindhoven een warm hart toedragen.
De Weijer3 Sinds oktober 2012 zetten zij hun tijd, ervaring en financiële middelen in om De Weijer te behouden, nadat de gemeente het besluit nam om de volledige exploitatiesubsidie stop te zetten. Ze draaien De Weijer zonder enig winstoogmerk, het uiteindelijke doel is dat de onderneming op zichzelf kan staan. Peter-Paul en Stella vinden het belangrijk dat er een theater is in Boxmeer, dat cultuur breed gestimuleerd wordt en dat verenigingen en stichtingen een plek hebben om zich te vestigen en zich te presenteren. Niet minder belangrijk: zij zien De Weijer als broedplaats en springplank voor jong talent op allerlei gebied, want daar barst het van. Om dit te verwezenlijken is er een stichting opgericht, zodat iedereen achter die aanstekelijk droom van De Weijer kan gaan staan. Dat kan door hier rechts vriend te worden - graag! - maar dat hoeft niet. Al onze gasten zijn namelijk vrienden van De Weijer, of je nu komt voor een theatervoorstelling, een bruiloft of een kopje koffie. In 2012 besluit de gemeente om de exploitatiesubsidie voor het cultureel centrum stop te zetten. Het theater dreigt verloren te gaan. Ondernemersechtpaar Peter-Paul Kissels en Stella Linders denken daar anders over. Met het plan Een geschiedenis met toekomst weten zij de gemeenteraad te overtuigen van hun ambities voor De Weijer als hét visitekaartje van Boxmeer. Onder het motto: “word wie je bent”, investeren zij dagelijks hun tijd en vermogen en in dat prachtige, veelzijdige karakter van De Weijer. Resultaat? Het pand is volledig gerenoveerd en opnieuw ingericht. In 2013 opent kwaliteitsrestaurant De Heerlijkheid en speelt cabarettalent Dara Faizi de eerste voorstelling in het heropende theater. In 2014 betrekken de topchefs in spé van de Cas Spijkers Academie hun professionele kookstudio en is er een evenzo gloednieuwe tribune voor het buitentheater uit de grond gestampt. De Weijer biedt een breed aanbod aan films, toneel en cabaret aan. Alles met het motto: Word wie je bent.
2 3
https://www.muziekgebouweindhoven.nl/ http://www.deweijer.nl/de-weijer
Maaspoort4 De visie van Theater de Maaspoort is dat de (sociaal) culturele functie van het theater verder uitgebouwd moet worden door stimulering van vernieuwing in de markt. Dit kan het theater alleen maar doen door kwaliteit te leveren op alle niveaus. Theater de Maaspoort wil een kameleon zijn in al haar activiteiten, met behoud van een hoogwaardige uitstraling. Verder wil Theater de Maaspoort dat van haar faciliteiten intensiever gebruik wordt gemaakt (optimale traffic). Waarom is het opgericht? (doel) De doelstelling van Theater de Maaspoort is het bieden van een kwalitatief hoogwaardig programma op het gebied van professioneel theater voor een breed publiek. Verder wil Theater de Maaspoort het huis zijn voor plaatselijke amateurvoorstellingen en andere culturele evenementen. Theater de Maaspoort wil een bijdrage leveren aan de culturele infrastructuur van de stad, het woon-, ondernemers- en vestigingsklimaat en het verlevendigt het stadscentrum. Theater de Maaspoort profileert zich bovendien als dé ontmoetingsplek voor bedrijven, overheid en instellingen. Met haar producten voor de zakelijke markt, haar unieke locatie, goede bereikbaarheid en parkeervoorzieningen, haar capaciteit én theatrale uitstraling is Theater de Maaspoort eveneens hét podium voor de zakelijke gast. Wat wil het bereiken? (missie) De missie van Theater de Maaspoort is mensen inspireren, prikkelen en vermaken. Waarden: Kwaliteit Diversiteit Toegankelijkheid Vernieuwing Publieksbereik Verankering in de samenleving Profilering Financiële haalbaarheid Wat zijn de sterktes en zwaktes van de organisatie in de contacten met de stakeholders? Sterktes: Gastvrijheid Gezamenlijke profilering door de culturele instellingen, gericht op de inwoners van de stad en omgeving. Toegankelijkheid Zwaktes Personeelsbeleid - Professionalisering van personeel moet tegenover stakeholders nog verder uitgebouwd worden. Dit door middel van het samenstellen van een enthousiast team.
4
Verslag Maaspoort(2015)
DESTEP analyse DESTEP is een afkorting voor demografische-, economische-, sociaal/culturele-, technologische-, ecologische- en politieke/juridische ontwikkelingen. Door middel van deze analyse wordt er een duidelijk beeld gegeven van het landschap waarin de organisatie opereert en kan er effectief op ingespeeld worden met het strategiebeleid. Nederland is de laatste decennia steeds meer aan het veranderen. Het is van belang om te weten in welke omgeving ‘Schouwburg Venray’ zich bevindt. Demografische ontwikkelingen Bevolkingsdichtheid Op 1 januari 2013 telde Nederland 16,8 miljoen inwoners. In 2012 groeide de bevolking met 49.227 mensen. Volgens de CBS bevolkingsprognose uit 2013 groeit de bevolking tot 2060 tot een omvang van bijna 17,9 miljoen inwoners. Tot 2040 zal de bevolking tot 17,8 miljoen mensen stijgen5.
Leeftijdsopbouw De gemiddelde leeftijd ligt hoog in Nederland. Deze zal ook alleen maar sterk blijven stijgen. Dit is het gevolg van de vergrijzing. De vergrijzing die we de afgelopen jaren hebben ervaren, is slechts het begin geweest. Vanaf 2013 neemt het aantal ouderen versneld toe. Volgens de CBS Bevolkingsprognose zal het aantal 65-plussers toenemen van 2,7 miljoen in 2012 tot een hoogtepunt van 4,7 miljoen in 2041. Tot 2060 zal dit rond het aantal van 4,7 miljoen blijven schommelen. Voor de sector Kunst en Cultuur biedt de vergrijzing vooral mogelijkheden. De generatie ouderen heeft namelijk relatief veel tijd en geld6.
Economische ontwikkelingen Crowdfunding Crowdfunding is een vorm van financiering waarbij ondernemers en stichtingen, maar ook particulieren een beroep doen op het publiek om iets te kunnen financieren. Met crowdfunding wordt er geprobeerd om, door middel van vele kleine geldgevers, een doelkapitaal bij elkaar te brengen. Crowdfunding is sterk in opkomst. Zo werd er in Nederland in 2013 circa €32.000.000,gefinancierd via crowdfunding7.
5 6 7
Nationaal kompas, 2013 2014 Nationaal kompas. 2014 Crowdfunding.nl, 2014
Sociaal-culturele ontwikkelingen Crowdsourcing Met crowdsourcing betrek je de doelgroep bij de ontwikkeling of verbetering van, in dit geval, een theaterstuk, door ze mee te laten werken. Hierdoor krijg je inzicht in de behoefte van de doelgroep. Denk hierbij aan het genereren van nieuwe ideeën, een tevredenheidonderzoek of andere zaken die van toepassing zijn op een evenement. Je vraagt de doelgroep hierbij puur om input 8. Belevingseconomie Tegenwoordig gaat het niet meer zozeer om het product of dienst, maar om het toevoegen van een beleving aan een product of dienst. Mensen zijn namelijk bereid om meer te betalen voor een beleving. Door de belevingseconomie die er nu is, verandert het theater. Ook het theater moet een beleving zijn. Er even helemaal uit en in een andere wereld terecht komen. Daarom is het van belang dat er een focus ligt op de doelgroep die je wilt bereiken en dat er een beleving wordt gecreëerd voor deze doelgroep. De belevingseconomie wordt steeds belangrijker, omdat mensen iets unieks willen beleven. Het gevolg is thematisering en imagineering 9. Storytelling is een krachtig en effectief communicatiemiddel om een visie en strategie uit te dragen naar de doelgroep. Het brengt namelijk het verhaal van een merk, organisatie of bedrijf tot leven. Door middel van het verhaal verbind je de doelgroep aan je merk, organisatie of bedrijf. De nieuwste trend op het gebied van storytelling is op het moment Visual storytelling. Hierbij wordt een verhaal verteld/overgebracht in de vorm van beelden. Belangrijk hierbij is om vooral je eigen verhaal, inzichten en ervaringen te vertellen en hierbij content te maken 10. Intimiteit Ook in de theaterwereld wordt er steeds meer in een intiemere setting een theaterstuk gespeeld. Dit wordt veel gedaan door beperkt aantal kaarten beschikbaar te stellen en een kleiner concept te bedenken, zoals specifieke ontmoetingsplekkern creëren of een privé optreden organiseren. Aankleding en de sfeer van de omgeving zijn hierbij een essentieel onderdeel 11. Interactie Interactie met het publiek is momenteel een van de grootste trends in het theater. Door interactie toe te passen, worden de zintuigen van de bezoeker geprikkeld. Het doel hiervan is dat de bezoeker de boodschap gaat beleven. De ontvanger bepaalt zelf wat hij/zij met de boodschap doet. Het gebruik van technische hulpmiddelen zoals apps kunnen hiervoor ingezet worden. 12 Co-creatie Er is sprake van co-creatie wanneer de doelgroep een actieve rol speelt en wanneer er sprake is van een continu proces. Door middel van co-creatie kunnen er veel creatieve ideeën ontstaan. Dat houdt in dat mensen gaan samenwerken om iets nieuws te bedenken. Vaak is het een bedrijf wat aan de consument vraagt een idee of verbetering te bedenken, zodat het bedrijf dit waar kan maken. Het is dus niet alleen om input te vragen zoals bij crowdsourcing, maar je laat de mensen meewerken. De consument heeft hierdoor een actievere houding en voelt zich sneller betrokken bij het bedrijf 13.
8 9
Dynamic Concepts Consultancy, 2014 Retail, 2013
10 11 12 13
Veth. B, 2013 Weikamp. S, 2013 (EventBranche.nl, 2014) Jansen. S, Pieters, M. 2013
Technologische ontwikkelingen Digitalisering De manier van communiceren is veranderd door de technologische ontwikkelingen. Zo worden boeken vervangen door digitale e-books, de landkaart wordt vervangen door digitale navigatiesystemen en treinkaartjes zijn vervangen door de OV-chipkaart. Ook social media is nog steeds een belangrijk begrip in Nederland. Het gebruik van social media is nog steeds groeiende. Face-to-face contact verschuift veel meer naar contact via een digitaal medium. Hierdoor kunnen mensen elkaar sneller bereiken. Organisaties zetten steeds vaker social media in om sneller informatie te verspreiden. Ook wordt social media gebruikt om kennis en ervaring uit te wisselen en meningen te geven.
E-mail marketing Deze trend is vooral voor bedrijven interessant. Bedrijven die iets willen promoten via e-mail kunnen gebruik maken van email marketing. E-mail marketing is het personaliseren van e-mails die je stuurt aan (potentiële) klanten14. Ecologische ontwikkelingen Maatschappelijk verantwoord ondernemen Het milieu/de aarde (Planet), de mens (People) en de opbrengst/winst (Profit) worden voor veel mensen steeds belangrijker. Hierdoor raken bedrijven, maar zeker ook de kunst en cultuursector, automatisch bij betrokken. Het is het slim om als bedrijf/organisatie Maatschappelijk Verantwoord te gaan ondernemen(MVO). Dit betekent dat bedrijven werken aan zowel financiële, als milieu- en sociale doelen15.
14 15
Marketingfacts, 2015 MVO Nederland, 2015
Politiek-juridische ontwikkelingen Cultuursubsidie Omdat de Rijksoverheid een begrotingstekort heeft, moet er bezuinigd worden. Hierdoor komt er minder subsidie vrij voor het kunst en cultuuraanbod in Nederland. Dit geldt voor een periode van 2013 - 2016. Het kabinet wil dat organisaties minder afhankelijk worden van subsidies en meer binding krijgen met het publiek. Vanaf 2013 is er €700 miljoen beschikbaar voor de kunst en cultuur sector, ten opzicht van voorgaande jaren is er €200 miljoen bezuinigd16. BTW verlaging op Kunst en Cultuur Sinds 1 juli 2012 is het Btw-tarief op podiumkunsten en kunstvoorwerpen verlaagd van 19% naar 6%. Dit heeft staatssecretaris van Financiën besloten. Hierdoor is de ticketprijs in Nederland een stuk lager geworden17. Cultuureducatie De afgelopen jaren zijn er steeds meer scholen gaan samenwerken met culturele instellingen. Zo zijn en komen er steeds meer scholen met cultuurcoördinatoren die kunst en cultuur een vaste plek geven in het onderwijs. Hier zet de Rijksoverheid zich voor in en wil dat cultuureducatie een vast onderdeel wordt van het lesprogramma. Het Rijk stelt hier ongeveer €20 miljoen voor beschikbaar. Dit in samenwerking met andere overheden18.
16 17 18
Rijksoverheid, 2013 Weekers, F.H.H. 2012 Rijksoverheid, 2013
Trends Het theater van de toekomst verruimt zijn definitie van theater Natuurlijk, dat is al in volle gang, maar het theater van de toekomst verruimt zijn definitie van theater, valt in FMT Workforce te beluisteren. Het verlegt zijn grenzen. Want is een theater een plek voor voorstellingen? Of is een theater (ook) een (ontmoetings) plaats voor verdieping? FMT Workforce kiest voor het laatste. Een theater brengt mensen bij elkaar rondom thema’s. Dat uitgangspunt biedt natuurlijk plaats voor theatervoorstellingen, die blijven heel belangrijk, maar opent mogelijkheden voor een brede levendige plek voor informatie, inspiratie, communicatie en vermaak. Het theater van de toekomst is open In de regel staan in theaters voorstellingen centraal. Net zoals in popzalen concerten centraal staan. En is het theater of de zaal instrumenteel, ondersteunend. Maar daarmee doet een zaal zichzelf tekort. Want binnen een theater werken deskundige mensen, mensen met passie voor hun vak. Die deskundigheid en passie mag (moet?) meer zichtbaar zijn. Op de website, via nieuwsbrieven, via social media. Geef een theater daar meer karakter en zichtbaarheid mee, dat helpt bij het aanhalen van de band met het publiek en kan een belangrijke rol bij de marketing spelen. Maak daarnaast de passie van het publiek zichtbaar. Zorg dat een theater online even veel leeft als offline het geval is. Maak het verhaal van het theater groter en breder. En wees ook open in de letterlijke zin. Bied het theater tijdens daluren of op avonden zonder programmering aan voor Meetups en andere activiteiten die in ‘een huis van de verdieping’ thuishoren en helpen bij het verbreden van het publiek. Het theater van de toekomst is speciaal Misschien wel de belangrijkste conclusie die door vrijwel alle antwoorden van de Workforce loopt: betrek het publiek door rekening te houden met hun beleving, wensen, profiel als theaterliefhebber, leefsituatie en mening en kom hen daarin tegemoet, onder andere door slim gebruik te maken van nieuwe media. Mening en verslaglegging Bied het publiek een platform om zowel vooraf als achteraf hun mening te geven over een bepaalde voorstelling en laat een aantal van hen op sociale media verslaglegging doen in ruil voor kans op vrijkaartjes. Je biedt het publiek op deze manier niet alleen een mogelijkheid om hun mening te geven maar gebruikt deze mening ook om nieuwe bezoekers uit hun vriendenkring te interesseren. Stimuleer daarbij het publiek om materiaal over bepaalde voorstellingen te delen in hun vriendenkring. Dit kan door zelf foto’s en video’s van goede kwaliteit tijdens voorstellingen te maken en beschikbaar te stellen voor het publiek op een online pagina waar met één klik gedeeld kan worden. Als er namelijk al foto’s en video’s door bezoekers van bepaalde voorstellingen gemaakt mogen worden dan zijn deze opnamen door de donkere zaal en de plek waar de bezoeker zit of staat vaak van slechte kwaliteit. Door zelf audiovisuele fragmenten beschikbaar te stellen maak je het delen makkelijker.
Inspraak Een krachtige manier om het publiek te betrekken is uiteraard om het inspraak te geven; mensen kijken graag naar hun eigen smaak en waarderen het om te zien dat een theater iets met hun suggesties doet. Laat mensen stemmen welke artiest/gezelschap zij graag willen zien. Er zijn genoeg internetplatformen die kunnen helpen met de implementatie hiervan, zoals het Nederlandse liveondemand.com. Experimenteer daarnaast met het bieden van een mogelijkheid om het publiek een voorstelling te laten samenstellen. Je maakt dan slim gebruik van de kennis en kunde die bezoekers hebben over het theater en geeft hen de mogelijkheid creatief met hun passie om te gaan. De mate van inspraak kan je zelf bepalen. Ook kan er geëxperimenteerd worden met het bieden van interactie tijdens voorstellingen, zoals de smartphone met app als platform voor bezoekers om tijdens een voorstelling het verloop te kunnen beïnvloeden. Echter moet hier wel voorzichtig mee worden omgesprongen; mensen zijn niet gewend aan ‘non-lineair’ theater en dus zal dit voor veel mensen wat onwennig aanvoelen. Informeer ze daarom vooraf duidelijk dat dit een hele andere vorm van theater is. Het theater van de toekomst is een brede culturele gids Natuurlijk is het betrekken van het publiek belangrijk voor het theater van de toekomst. Maar een theater moet ook karakter hebben, moet ook uitstraling hebben. Dat komt van de deskundigheid van programmeurs e.d. Die deskundigheid wordt zichtbaar door de selectie op het podium, maar kan een veel bredere rol hebben. Maak de zichtbaarheid van programmeurs e.d. groter. Laat ze in brede zin een culturele gids zijn. Die gidsfunctie wordt beter als een theater goed met profielen gaat werken. Registreer de smaak van je theaterbezoeker en geef tips en aanbiedingen op maat. Zorg ervoor dat alle informatie van de bezoeker die een kaartje koopt wordt opgeslagen, als hij dat wil. Maar maak duidelijk wat de toegevoegde waarde is. Betere informatie, eerder op de hoogte, mogelijkheid tot kortingen, tips over theaterbezoek e.d. Het theater van de toekomst is flexibel Het theater van de toekomst is het theater maar dat zich aanpast aan de voorstelling of activiteit wat betreft look en feel. Dankzij schuivende panelen, dankzij digitale projecties, dankzij augmented reality. En zoals gezegd qua programmering. Low cost experimenteren met vormen en publiek. Het theater van de toekomst onderzoekt Een theater van de toekomst onderzoekt en experimenteert. Heeft naast een nodige lange termijnprogrammering ruimte voor korte termijn plannen. Om actueel te kunnen zijn, om dynamisch te zijn. En is permanent bezig met het vinden en betrekken van nieuwe en andere doelgroepen. Zoek gericht naar performances en uitvoeringen die dicht bij doelgroepen staan die anders (wellicht) je theater links laten liggen, maar wel tot je mogelijke bezoekers behoren. Een lezing van André Kuipers bijvoorbeeld. Speel met formats die erom bekend staan dat ze een breed publiek trekken. En maak daarmee de vertaling naar het karakter van het theater. Kom doelgroepen die normaal niet in je theater komen tegemoet door programmeertijden en andere zaken op hun leefsituatie aan te passen. Andere tijden, met kinderopvang, et cetera.
Leer van festivals. Een evenement als Lowlands ziet kans om grote groepen jongeren voor theater, ballet e.d. te interesseren door de sandwichformule. Pas die ook toe. Zoek je publiek op. Waar komt je mogelijke publiek wel? Wees daar actief. Pop up theater. De belevenis maatschappij Er wordt steeds vaker gezegd dat we momenteel in een belevenismaatschappij leven. Men zoekt naar nieuwe en piekervaringen en hechte veel waarden aan “quality time”. Iedereen gaat op zijn eigen manier op zoek naar nieuwe prikkels en belevenissen. De oude verbanden en plaatsen verliezen hun aantrekkingskracht. Wij worden beïnvloed door beelden die wij zien van de hele wereld, deze informatiemaatschappij zorgt ervoor dat de keuze zich enorm uitbreid in onze zoektocht naar authenticiteit en nieuwe ervaringen. De toegenomen mobiliteit van de mens zorgt ervoor dat er meer mogelijkheden zijn om nieuwe belevenissen er ervaringen op te doen. Recreatie neemt tegenwoordig overal plaats en is niet meer verbonden aan bepaalde plaatsen of tijden. (www.vista.nl 15-11-2010) Vaak vergelijken wij een ervaring of belevenis is ons eigen leven als een “film”. Dit als er iets aparts of bijzonders gebeurt. Films waren vroeger meestal grote bedoelingen met grote verhaallijnen die juist niet leken op het “echte” leven. Tegenwoordig is het een trend om juist het echt leven te laten zien via tv of film, reality shows zijn dan ook vaak een succes. Omdat mensen zoveel willen ervaren en beleven is zon korte tijd mogelijk proberen allerlei soorten sectoren goed te scoren door iets een belevenis te maken. In winkels, pretparken, musea, bibliotheken, theater, restaurant, is er sprake van een belevenisexpansie. Al deze sectoren willen mensen in een korte tijd iets laten beleven. (www.fdcw.org 15-11-2010) Trends in het theater Veel theater trends zijn zowel economisch en belevenis verbonden. Economisch gezien worden er minder risico’s genomen in theater producties. Door goede films om te toveren naar theater voorstellingen garandeert bijna het succes van een voorstelling. Oude voorstellingen worden herschreven en in een modern jasje gestoken. Ook zijn producties kleiner dan vroeger, minder kosten aan een set, kostuums, en acteurs. (www.blogspot.org15-11-2010) Door de belevenis cultuur die er nu is, veranderd theater. Ook theater moet een belevenis zijn, even er helemaal uit en in een andere wereld terecht komen. Nederlanders gaan gemiddeld 1 keer per jaar naar een grote productie. Niet allen de voorstelling moet doen aan de verwachtingen maar ook het gebouw, parkeren, personeel, een eerste keer naar een groot theater is al een belevenis op zich. Voeger bleef een voorstelling op het podium, nu lopen, dansen en zingen de acteurs door het publiek heen. Er worden rookmachines gebruikt, water, kleur en geur om een avond theater een belevenis te maken. In de tijd van theater, door de Grieken, werden alle voorstellingen buiten gegeven. In Nederland hangt veel af van het weer, maar toch wordt er steeds vaker gekozen om een voorstelling buiten te geven, dit om de belevenis te verhogen. Op het water is ook een mogelijkheid, zoals op het ijs, eigenlijk overal.
Interactie met het publiek is een van de grootste trends. Dit is vooral te zien bij jeugd en kindertheater, de poppenkast wordt nog steeds gebruikt, maar nu mogen de kinderen zelf meedoen. Kindertheater is ook vaak buiten om het realistischer te maken of enger. Theater voorstellingen voor kinderen komen ook vaker hun voorstelling laten zien op een school, dit om kinderen de ervaring van het theater vroeg bij te brengen. Veel kindertheater is klein, een schouwburg of theater van een gemeente heeft vaak meerdere zalen waarvan de kleinere vaak voor kindertheater gebruikt wordt. De prijs om naar een kindervoorstelling te gaan is altijd aanzienlijk goedkoper dan een voorstelling voor volwassenen, dit zorgt ervoor dat kindertheater toegankelijk is voor elk kind. Een andere trend is om thema-avonden te organiseren in het theater. Deze avonden zorgen voor een bepaalde doelgroep om deze te binden aan het theater. Een paar voorbeelden hiervan zijn; Ladies night, hier worden voor de dames speciale voorstellingen gegeven, champagne en bonbons tijdens de pauzes. Avontuur Night, een avond waar de voorstelling nog niet bekend is van te voren. Deze avonden sluiten goed aan bij de wensen en beleving van een gast. Theaters bieden tegenwoordig ook een ‘meet en greet’ aan, waarbij de bezoeker van het theater na de voorstelling de acteurs kunnen ontmoeten, dit geeft een persoonlijk en verbonden gevoel bij de voorstelling. Om een theater een echte avond vullende uitgaansgelegenheid te maken bieden bijna alle theaters de mogelijkheid tot dineren aan. Veel theaters hebben een eigen restaurant waar er voor een voorstelling gegeten kan worden, het restaurant zorgt er dan ook voor dat de gasten op tijd met het eten klaar zijn voor de voorstelling. Politieke trends Aangezien subsidies letterlijk van levensbelang zijn voor vele cultuurproducerende instellingen heeft de Nederlandse overheid een grote invloed. Volgens het regeerakkoord van premier Rutte zal er structureel een bedrag oplopend tot 200 miljoen Euro in 2015, bespaard moeten worden op de culturele sector. In 2011 zal reeds 30 miljoen Euro bezuinigd worden. Vermoedelijk geldt deze besparing voor een groot deel van de podiumkunsten omdat de deelsectoren cultureel erfgoed, bibliotheken en het Nationaal archief zullen worden ontzien volgens datzelfde regeerakkoord. Ook hoopt deze regering meer inkomsten te genereren door het verhogen van het btw-tarief op entreekaarten voor theater- en concertkaartjes van 6 naar 19%. Al met al een weinig rooskleurige ontwikkeling voor de Kunst en Cultuur sector. Na een daling in het aantal bezoeken in 2009, als het gevolg van de recessie, zullen deze kabinetsplannen leiden tot een nieuwe daling van het aantal bezoekers. Ten eerste wordt een entreekaart duurder door de verhoging van het btw-tarief. En ten tweede zullen bijvoorbeeld theaters minder subsidie ontvangen waardoor ook zij genoodzaakt zullen zijn de entreekaarten verder te verhogen.
Economische trends Zoals reeds in de vorige paragraaf te lezen was, leidde de wereldwijde economische recessie tot een verlaging van het aantal bezoeken aan de sector. En hoewel veel consumenten geloven dat de economie bezig is aan een voorzichtig herstel heeft men nog niet veel vertrouwen. Als de consument kiest om geld te sparen in plaats van te spenderen dan heeft dit uiteraard negatieve gevolgen voor de gehele economie. Aangezien Kunst en Cultuur behoort tot de luxe consumptieartikelen zal een opleving van de economie pas laat te merken zijn in de cijfers van deze sector. Het lijkt dan ook waarschijnlijk dat cultuurproducerende instellingen de komende jaren onevenredig weinig invloed hoeven te verwachten van deze trend. Overigens blijkt uit diverse onderzoeken dat de invloed van Kunst en Cultuur zeer groot is op het vestigingsklimaat van ondernemingen. Digitalisering Door de toegenomen mogelijkheden is het onder andere mogelijk om thuis voorstellingen te bekijken van ongekende beeld- en geluidskwaliteit. Als de gemiste beleving er niet toe zou doen dan was deze vorm van digitalisering funest geweest voor de sector. Deze beleving echter, is juist datgene wat het live bezoek zo leuk maakt. In de huidige belevingseconomie maakt de toegevoegde beleving een product of dienst tot een succes. Voor Kunst en Cultuur geldt dat deze beleving niet “kunstmatig” hoeft te worden toegevoegd maar dat deze juist de essentie is van het bezoek. Het lijkt dan ook onwaarschijnlijk dat de digitalisering een negatieve invloed zal hebben op de kaartverkoop. Het zou echter wel mogelijk kunnen zijn dat digitalisering juist extra vraag genereert door de kwaliteit van datgene wat bekeken wordt. De enige stap die nog te zetten is na het bekijken van bijvoorbeeld de oudejaar conference op televisie is een echt bezoek te brengen aan betreffende cabaretier. Vergrijzing De vergrijzing van Nederland is een actueel onderwerp. Pensioenverzekeraars hebben mede door de toegenomen levensverwachting (en de recessie) een lage dekkingsgraad. Dit zou betekenen dat deze verzekeraars in de toekomst niet aan hun verplichtingen kunnen voldoen. Voor de sector Kunst en Cultuur biedt de vergrijzing vooral mogelijkheden. De generatie ouderen heeft namelijk relatief veel tijd en geld. Bovendien worden zij gezonder oud, wat ook betekent dat men tot op hogere leeftijd in staat is actief deel te nemen aan de maatschappij.
