Hoe begin je een eigen bedrijf ofzo?

ONDERZOEKSVERSLAG

“Hoe begin je een eigen bedrijf ofzo?”

Alice Smorenburg

1624613

Seminar

Docent: Madris Duric

Juni 2015

Format: Hoorcollege

INHOUD Inleiding 2 Motivatie 3 Onderzoeksopzet 4 Mijn Bevindingen 5 Resultaten 9 Conclusie

12

Reflectie 13 Bronnen 14

inleiding De eerste bijeenkomst van seminar kan ik mij nog goed herinneren. “Eigenlijk een soort voorbereiding op je afstuderen” klonk er in mijn oren. Huh, afstuderen? Hoor ik dat nou goed? Ja ik hoorde het goed. Het eerste dilemma waar ik tegenaan liep, was het bedenken van een onderwerp. Altijd lastig natuurlijk. Na een heftige brainstormsessie waarbij er talloze onderwerpen aanbod waren gekomen, werd mij de vraag gesteld: “Wat vind je zelf interessant, wat drijft jou, waar denk je over na in het leven?” Toen ik daar over na ging denken kwam al snel het onderwerp ’ondernemen’ in mij op. “Wat vind je daar interessant aan?” “Ja, hoe begin je een eigen bedrijf ofzo?” zei ik uit het niets. Die laatste zin is blijven hangen en daar ben ik op door gegaan.

Om mijn onderzoek te presenteren heb ik gekozen voor een mini-hoorcollege. Via deze manier kon ik het beste mijn onderzoek mentaal presenteren en toelichten. Tijdens de mini-hoorcollege vroeg ik de studenten wat zij van het onderwerp vonden. De studenten zijn ook onderdeel van mijn bronnen.

Een aantal dagen later bleef ik erover nadenken en realiseerde ik mij dat ik super veel zin had in dit onderzoek. Eindelijk een onderwerp dat ik zelf echt oprecht interessant vind, iets dat mij drijft en iets waar ik regelmatig over na denk. Maar hoe begin je met dit onderzoek? Na wat brainstorm uurtjes, gesprekken met de docent en medestudenten kon ik beginnen.

“wat drijft jou?” 2

motivatie Hoe het begon Al voordat ik begon met CMD heb ik ‘ondernemen’ altijd een interessant onderwerp gevonden. Verder nooit wat mee gedaan maar het bleef mij toch altijd interesseren. Ondernemerschap kwam veel voor in mijn omgeving. Mijn vader, een aantal ooms, een neef en een nicht zijn allemaal ondernemers. Vorig jaar heeft vriendin van mij haar eigen bedrijf gestart. Ik ging er meer over nadenken en vroeg mij af: Hoe doe je dat nou eigenlijk, een bedrijf starten? Op social media keek ik veel naar (toen nog kleine) mode en sieraden bedrijfjes. Omdat deze ondernemingen nog in de startfase zaten, kreeg je ook vaak het persoonlijke gezicht achter die onderneming te zien, en vooral wat zij dagelijks deden. Voorbeelden van die bedrijfjes zijn: Modemusthaves, Ilovefashinnews, followFitgirls, JoshV en Beautylab. Dit maakt een bedrijf heel transparant, wat in deze tijd een trend is geworden met alle mogelijkheden via social media (real life soaps, Facebook, Twitter, maar vooral Instagram en Snapchat) Al een tijdje wilde ik een boek gaan lezen dat heet ‘Masterclass Ondernemen’, dat hier goed op aansluit. Een perfect moment om dit te gaan onderzoeken tijdens seminar.

3

ONDERzoeksopzet Caroline Maessen is werkzaam op de Hogeschool Utrecht en voornamelijk actief als onderwijsverbinder vanuit het lectoraat Crossmedia Business. Voor de opleiding CMD is zij betrokken bij de Body of Knowledge and Skills en geeft zij mede vorm aan de visie op de 4 pijlers: design, humanities, technology en business.

Om mijn onderzoek vorm te geven heb ik een hoofdvraag opgesteld die sturing geeft tijdens het onderzoek.



“Wat mist de opleiding met betrekking tot ‘ondernemen’ wat relevant kan zijn voor een CMD’er die een eigen onderneming wil starten?”

Marvin Fernandes is docent binnen CMD. Specialist in Cross Media, Social Media, UXD en Concept. Marvin is één van de docenten die ook bezig is met het stukje ondernemerschap binnen CMD.

Zoals je ziet heb ik niet gewerkt met voor geformuleerde deelvragen. Omdat dit een onderzoek is waarvoor ik zelf het onderwerp heb bedacht, heb ik expres niet gekozen om gebruik te maken van voor geformuleerde deelvragen. Dit heb ik gedaan omdat ik het onderzoek op een andere manier wilde aanpakken. Namelijk middels de bevindingen die ik opdeed tijdens de gesprekken/interviews, terugkoppelend naar de hoofdvraag en mij afvragen of de content relevant is voor het onderzoek. Wel had ik natuurlijk voor het interview verschillende vragen geformuleerd waar ik antwoord op wilde. Deze vragen kan ik niet benoemen als daadwerkelijke deelvragen.

Stefan Achterberg en Matthijs Heijmink zijn ondernemers en tevens oprichters van het bedrijf “The Brandstones”. Stefan en Matthijs waren van de eerste lichting CMD. Omdat zij nu een eigen onderneming hebben, vond ik hen de meest geschikte personen om een interview mee te houden.

Het onderzoek is 100% gericht op de opleiding dus zeer relevant voor de CMD’er. Om antwoord te krijgen op de hoofdvraag heb ik een aantal mensen gesproken: - Caroline Maessen - Marvin Fernandes - Stefan Achterberg en Matthijs Heijmink

4

Mijn bevindingen In het begin van het onderzoek maakte ik kennis met BOKS. BOKS staat voor:



“BODY OF KNOWLEDGE AND SKILSS”

Hierin legt een opleiding vast welke kennis en vaardig een afgestudeerde aan het eind van vier jaar heeft vergaard. Dat CMD iets met een business component zou moeten, komt ook uit een landelijke afspraak over de Body of Knowledge and Skills. Hierin staan niet de competenties (onderzoeken & begrijpen, conceptualiseren, verbeelden & realiseren, evalueren), maar de expliciete kennis en vaardigheden daar binnen. Dat wil zeggen dat wij CMD’ers hebben geleerd om met InDesign te werken (vaardigheid) zoals het vormgeven van een magazine of het opmaken van een poster of dat wij de kennis hebben van marketingcommunicatie theorieën en de psychologie en sociology (kennis). (Maessen, Ondernemen binnen CMD, 2015)

DESIGN HUMANITIES TECHNOLOGY

De BOKS kent vier kennispijlers: design, humanities, technology en business. Binnen CMD Utrecht wordt veel aandacht besteed aan design en humanities maar minder aan technology en business. Aan business daarentegen wordt nauwelijks aandacht aan besteed. Onbewust ben je er wel mee bezig maar wordt het niet nadrukkelijk door de docent benoemd.

BUSINESS

5

Mijn bevindingen Er is een minor ‘ondernerschap’. Nu zul je denken: Dit onderzoek slaat nergens op maar bij de minor heb je zelf de keuze om je verder in het onderwerp te verdiepen. Als je in het eerste of tweede jaar al de basiskennis van het ondernemen heb, wordt je daar niks slechter van. Een groot deel van de CMD’ers gaat freelance werk doen. Hierbij is het ook nuttig om over de basis skills van het ondernemen te beschikken.

Om er achter te komen tijdens welke cursussen al enigszins enkele vaardigheden van het ondernemerschap aanbod komen, heb ik gekeken naar het profiel van CMD verspreid over vier jaar. (HU Diensten, 2014) - Om te beginnen wordt er in het eerste jaar niet specifiek aandacht gegeven aan ‘ondernemen’. Wel ben je onbewust bezig met je ondernemende houding zoals bij projecten waarbij je onderzoek moet doen, een concept bedenkt, van een concept naar een product en van een product naar een pitch bij de opdrachtgever. Ook bij de creatieve vakken ben je onbewust bezig met een ondernemende houding: hoe onderbouw je je eigen visuele product of wat is de gedachte achter bepaalde keuzes die je hebt gemaakt. Toch eindigt het bij de CMD’ers vaak bij een prototype of een mooi vormgegeven visual. - In het tweede jaar tijdens magazine ben je ook bezig met je ondernemende houding. Hierbij werk je in een team maar toch ben je bezig met je eigen product waar je zelf verantwoordelijk voor bent. - In het derde jaar tijdens je stage ben je sowieso bezig om je ondernemende houding verder te ontwikkelen. Vaak is dit een punt waarbij je nadenkt over wat je verder wil gaan doen tijdens de opleiding. Het kiezen voor je specialisatie is een persoonlijke keuze. Bij de specialisatie Creative Industrie bijvoorbeeld kun je je ondernemer skills verder ontwikkelen. Deze keuze is aan jou.

6

Mijn bevindingen Dit boek spookte al lange tijd rond in mijn hoofd om te gaan lezen. Het is geschreven door Annic van Wonderen, oprichtster van ilovefashinnews.com. In het boek vertelt ze haar ervaringen over het opzetten van haar eigen bedrijf. Welke stappen ze heeft doorlopen en vooral op welke manier ze dat gedaan heeft. Ook staan er in het boek talloze tips en tricks. Van het gaan naar de kamer van koophandel, tot het omgaan van social media, branding van je bedrijf en de financiële kant van het ondernemen. Het boek is niet alleen voor beginnende ondernemers maar ook voor mensen die al een bedrijf runnen. (Wonderen, 2015) In het boek staan verschillende inspirerende quotes.



“CREATE A VISION THAT MAKES YOU WANNA JUMP OUT OF BED IN THE MORING.” “WORRYING IS STUPID. IT’S LIKE WALKING AROUND WITH AN UMBRELLA WAITING FOR IT TO RAIN.” “BEING POSITIVE IN A NEGATIVE SITUATION IS NOT NAIVE. IT’S LEADERSHIP” 7

Mijn bevindingen De founders van The Brandstones zijn Stefan Achterberg en Matthijs Heimink. Zij waren van de eerste lichting CMD en hebben aan het eind van de opleiding samen een onderneming gestart. Ik werd geadviseerd om contact op te nemen met hen omdat zij eigenlijk precies binnen de doelgroep vallen. Zij zijn nu ondernemer, en hebben CMD gedaan. Ik stelde de volgende vragen: - Miste jullie tijdens de opleiding al iets van ondernemerschap? - Hoe zijn jullie begonnen? - Hebben jullie missie/visie? - Hebben jullie tips voor beginnende ondernemers van CMD? De belangrijkste vraag die ik had, was: -

Wat heb je bij CMD gemist, waarvan je nu denkt: dat had wel handig geweest als we daarover al enige kennis zouden hebben?

Wat ik opvallend vind aan dit bedrijf is dat ze alle werkzaamheden bieden, dat aangeboden wordt bij CMD. Van het bedenken van een concept inclusief een huisstijl tot het maken van een animatie of het bedenken van een geschikte video tot het uitwerken van een volledig nieuwe site. Volledig overzicht is te zien op www.thebrandstones.nl. (The Brandstones reclamebureau, 2015)

Het was een gezellig, interessant en bruikbaar interview waar ik veel uit heb kunnen halen. Later in dit verslag hierover meer bij de resultaten.

8

Resultaten Tijdens het interview met The Brandstones vroeg ik aan die jongens: “Wat hebben jullie gemist tijdens de opleiding als je het vergelijkt met wat je nu bereikt hebt?” Hun antwoord daarop was dat ze eigenlijk de basisbehoefte van het ondernemerschap hebben gemist. Zij gingen na CMD samen een eigen onderneming starten, iets was een hoop andere CMD’ers gedaan hebben of gaan doen. Maar, hoe start je een eigen bedrijf? Welke stappen onderneem je? Wat moet je als eerste doen? Simpele stappen als het gaan naar de Kamer van Koophandel zijn hier al een voorbeeld van. Aan The Brandstones vroeg ik hoe zij dit hebben opgelost. Ze vertelde mij dat ze de eerste vier maanden alleen maar onderzoek hebben gedaan. Onderzoek naar welke stappen je moet ondernemen om überhaupt te beginnen met je onderneming. Voorbeelden hiervan zijn een bedrijfsplan opzetten, uitzoeken hoe een offerte eruit ziet, samenwerkingscontract opstellen, uitzoeken hoe het zit met het doen van de boekhouding en het bedenken van een geschikte naam. Er zijn ook studenten die er tijdens hun studie helemaal niet over nadenken. Dat kan natuurlijk. Maar wie weet dat je pas tien jaar na je studie begint met ondernemen, dan is het toch handig geweest om dat je er al enige kennis over hebt. (Achterberg, 2015)

9

RESULTATEN In het onderzoek “Talent voor de creatieve economie” wordt onderzocht of wij creatievelingen wel ondernemend genoeg zijn om in de creatieve sector aan de bak te gaan. Ondernemerschap is een belangrijk thema in het hoger beroepsonderwijs in de kunsten en creative technologies in Nederland. Meer dan ooit te voren zoeken de onderwijsinstellingen die binnen deze domeinen actief zijn, aansluiting bij ontwikkelingen in samenleving, cultuur en economie. De ontwikkeling van ondernemerschap is een centraal element binnen deze opleidingen, die studenten voorbereiden op een rol in de creatieve netwerkeconomie. (Center of Expertise Creative Industries Utrecht, 2015)

Waarde creatie is belangrijk voor organisaties (opdrachtgever, klant of andere stakeholders), omdat het een onderscheidend vermogen van een organisatie vergroot. Utrechtse CMD’ers kunnen een business case opstellen waarbij ze duidelijk maken op wat voor manier en voor wie er waarde wordt gecreëerd. Ook kunnen ze beoordelen of hun ontwerp past bij een organisatie of met een organisatie mee te denken om tot een nieuw business model te komen. (Maessen, 2015)

Een enkele resultaat uit het onderzoek: “Maak het ondernemerschapsonderwijs nadrukkelijk onderdeel van de ontwikkeling van de creatieve opleidingen. Wees niet bang om daar bij niet innovatieve keuzes te maken die verder gaan dan de huidige profilering”

Bij de CMD’ers eindigt een project of een cursus vaak bij een prototype van een fantastisch concept of een prachtig vormgegeven visual. Bij ondernemen begint het juist bij het prototype. Vanuit daar werk je verder om jouw idee/product te verkopen. Wat daarbij ook belangrijk is, is om een overtuigende onderbouwing te hebben bij je idee/product. Het is dus belangrijk om te weten in welke branche je onderneming zit.

Caroline Meassen heeft begin dit jaar een conceptstuk geschreven over het stukje ‘Businnes’ binnen CMD Utecht. Het is bedoeld als de Utrechte uitwerking van de Body of Knowledge and Skills over de businesscomponent in de opleiding CMD Hierin vertelt ze dat CMD Utecht het belangrijk vindt dat alle Utrechtse CMD’ers leren hun ontwerpen in een business context te plaatsen. Een ontwerp wordt pas interessant voor een klant als dit waarde creëert.

Wat ik ook een opvallend resultaat vind is dat de motor al draait binnen CMD. Ik wist niet dat verschillende mensen er al mee bezig waren dat het stukje ‘business’ meer aandacht moet krijgen binnen de opleiding. Het is natuurlijk niet zo dat je binnen een paar maanden een nieuwe cursus in een opleiding hebt, hier gaat een lange tijd overheen. Maar ze zijn er in ieder geval mee bezig. Een goed vooruitzicht voor alle aanstormende CMD’ers.

10

RESULTATEN Aan de hand van het interview met The Brandstones kwam ik uit op een conclusie dat de CMD’er meerdere vaardigheden moet leren, of in ieder geval er enigszins kennis over hebben, om over de basis skills van een ondernemer te beschikken. -

Ondernemersvormen. Begin je een eenmanszaak, een BV, NV, Coöperatieve vereniging, stichting of een VOF.

-

Prijsbepaling Hoe beslis je een goede, realistische prijs voor je product. En hoe onderbouw je dit op de juiste manier.

-

Algemene kennis van administratie en boekhouding. Houdt het bij en ga niet zelf ingewikkeld zitten doen met de cijfertjes, tip van The Brandstones. De administratie en boekhouding van je bedrijf is een vak apart. Weet hier al het een en ander over voordat je je onderneming gaat starten.

-

Opstellen van facturen. Aan het opstellen van facturen zitten regels aan verbonden. Niet iedereen weet dit, tenzij je dit zelf tot in de puntjes gaat uitzoeken, wat natuurlijk veel tijd kost. Hoe handig zou het zijn als je er tijdens je opleiding al enige kennis over hebt?

-

11

Verdienmodellen (in welke branche zit je). Kijk goed in welke branche je zit. Wie zijn je concurrenten? Wat doen zij en op wat voor manier werken zij? Vergelijk het met jouw bedrijf en zoek uit of je er sterker door kan worden.

CONCLUSIE Dat CMD iets miste in de opleiding, was mij al lang duidelijk. Tijdens het onderzoek ben ik er achter gekomen dat business onderdeel is van de Body of Knowledge and Skills. Ik vond het dus best vreemd dat het wel onderdeel van de opleiding is, maar er niet letterlijk aandacht aan wordt besteed. Wel vond ik het goed om te horen dat er verschillende mensen het met mij eens zijn en dat ze bezig zijn hoe ze dit in de opleiding kunnen plaatsen. De motor is aan het draaien maar er moet nog wat olie toegevoegd worden om daadwerkelijk van start te gaan.

doen. Hierbij is het ook handig om enigszins kennis te hebben over boekhouding en belasting of het opstellen van een factuur. Hierbij de hoofdvraag:



Toen ik tijdens mijn presentatie aan de studenten vroeg wie, net als ik, hier al eerder over na heeft gedacht, gingen er een aantal handen de lucht in. Ik was dus niet de enige. Hierbij vroeg ik wat ze dan precies miste. Antwoord daarop was dat het handig was geweest als ze al enige kennis zouden hebben over verschillende vaardigheden zoals het maken van een offerte.

“Wat mist de opleiding met betrekking tot ‘ondernemen’ wat relevant kan zijn voor een CMD’er die een eigen onderneming wil starten?”

De opleiding mist een cursus in het eerste of tweede jaar waarbij er dieper moet worden ingegaan op het ondernemerschap. De basis kennis als informatie over ondernemingsvormen, Kamer van Koophandel, prijsbepaling voor je product, opstellen van facturen etc. Niet iedere CMD’er zal het eens zijn met deze cursus. CMD is een brede opleiding met een uiteenlopend aanbod aan cursussen en ondernemerschap zou hier ook onderdeel van moeten zijn.

Ondernemerschap kan je heel breed pakken. Daarom is er ook een minor ‘ondernemerschap’ waarbij je zelf de keuze hebt om dieper op het onderwerp in te gaan. Mijn bedoeling van dit onderzoek was om te kijken of CMD het niet eerder moet aanbieden aan de studenten (omdat er ook vraag naar is). Als je de basis skills van het ondernemen bezit, word je daar nooit slechter van. Veel CMD’ers gaan freelance werk

12

REFLECTIE Als je aan mij zou vragen wat ik een volgende keer anders zou doen, zal er niet veel anders zijn gegaan. Wat ik wel beter had willen doen, is meer mensen interviewen die hier een mening over hebben. Omdat daar helaas niet voldoende tijd voor was, heb ik bewust de keuze gemaakt om het onderwerp in een klein kader te houden. Ik had het onderzoek zo breed kunnen aanpakken als ik wilde. Ik wilde juist dicht bij het onderwerp, de opleiding en de CMD’er blijven, daarom dus mijn bewuste keuze om het onderwerp niet breder te pakken en het te analyseren vanuit verschillende invalshoeken.

Als ik terug kijk naar de afgelopen weken van Seminar, heb ik een persoonlijke ontwikkeling doorgemaakt. Dit was de eerste keer dat ikzelf een onderwerp kon kiezen dat ik oprecht interessant vind en ik heb gemerkt dat dat lekker werkt. Elke keer als ik aan het onderzoek moest beginnen, had ik zin om er mee aan de slag te gaan. Waarom? Omdat het een onderwerp is waar ik persoonlijk meer over wil weten. In het begin twijfelde ik om een hoorcollege te geven. Nu achteraf ben ik juist blij dat ik een hoorcollege heb gegeven omdat ik mentaal beter mijn verhaal kwijt kan. De presentatie stond gepland op donderdag 28 mei om 10:00u. Om iets voor 10e sloot ik mijn laptop aan op de beamer. Op dat moment liep mijn laptop helemaal vast en duurde het te lang om hem weer aan de praat te krijgen.

Dit verslag is het laatste loodje van de cursus. Terugkijkend op mijn Seminar periode ben ik best een beetje trots op mijzelf omdat ik vind dat het eindresultaat er zeker mag wezen, iets wat ik in eerste instantie niet had verwacht. Ook heeft het mij persoonlijk verder ontwikkeld omdat ik geïnteresseerd ben in het ondernemen. Tijdens het onderzoek heb ik een hoop kennis opgedaan. Ik hoop dat ik deze kennis heb over kunnen brengen aan mijn medestudenten waardoor zij ook hun eigen wijsheid kunnen creëren.

Er werd besloten om mijn presentatie te verplaatsen naar de volgende dag. Hier baalde ik echt ontzettend van. Ik had mij zo goed voorbereid en zin om de presentatie te geven aan mijn medestudenten. Achteraf gezien is het een leermoment geweest dat ik ook kan koppelen aan ondernemerschap. Je kan een idee zo goed in je hoofd hebben dat je alles perfect hebt uitgedacht maar opeens kan een kleine verandering zomaar roet in het eten gooien. Zelfs mijn moeder was speciaal gekomen om de presentatie bij te wonen. Vrijdag 29 mei om 10:00u nam ik revanche en mijn presentatie ging nog beter dan ik van te voren had gehoopt.

13

bronnen -

Achterberg, S. (2015, mei). Ondernemen binnen CMD. (A. Smorenburg, Interviewer, & A. Smorenburg, Redacteur)

-

Center of Expertise Creative Industries Utrecht. (2015, maart).

-

CMD - INCMD. (2015). Opgehaald van http://incmd.nl/cmd/

-

CMD, S. (2015, mei 29). (A. Smorenburg, Redacteur)

- -

HU Diensten. (2014). Studiegids Bacheloropleiding . Hogeschool Utrecht, Communication and Multimedia Design , Utrecht.

- -

Maessen, C. (2015, mei). Ondernemen binnen CMD. (A. Smorenburg, Redacteur)

Maessen, C. (2015).

The Brandstones reclamebureau. (2015). Opgehaald van http://www.thebrandstones.nl/

- Wonderen, A. v. (2015). Masterclass Ondernemen. In Masterclass Ondernemen. Amsterdam.

14

“Dus zo begin je een eigen bedrijf, ofzo!”

Alice Smorenburg

1624613

Seminar

Docent: Madris Duric

Juni 2015

Format: Hoorcollege