ACTIEFICHE - SECUNDAIR
DUURZAAM ONDERNEMEN, HOE BEGIN JE ERAAN?
duurzame school straffe school
Uitdaging Met de klas of werkgroep gaan jullie op zoek naar het ‘juiste product of dienst’ en via een marktonderzoek gaan jullie na of er potentiële klanten zijn. Aan jullie om de behoeften te detecteren en in te vullen met een goed product of dienst. Een hele uitdaging op zich, maar je kan met de leerlingen een stapje verder gaan. Duurzame innovatie is in het bedrijfsleven het toverwoord voor de komende jaren. Bedrijven die creatief nadenken over het produceren en in de markt zetten van vernieuwende producten en het leveren van vernieuwende dienstverlening, zullen altijd een streepje voor hebben op hun concurrenten. Vernieuw, innoveer en denk goed na over de meerwaarde die jouw mini-onderneming zal brengen. Heel wat ondernemers en bedrijven hebben het begrepen: duurzaamheid is niet enkel een kwestie van milieubescherming. Het betekent ook: je bedrijfje efficiënter maken, bewust omgaan met middelen en materialen en hiervoor een lange termijnplanning opstellen. Motiveren en zorg dragen voor het welzijn van het personeel horen daar ook bij. Ook passie en plezier, maken deel uit van duurzaamheid en zijn belangrijk om je potentiëklanten te motiveren, te sensibiliseren en te overtuigen. Duurzaamheid is geen containerbegrip, maar kan heel concreet ingevuld worden. Denk maar eens aan initiatieven zoals: • •
de WASBAR, waar je rustig je was kan laten draaien terwijl je geniet van een lekkere koffie, cocktail of lunch en ondertussen met vrienden afspreekt, verder werkt aan hun bureaus met gratis Wi-Fi of geniet van een concert; repaircafés, waar mensen elkaar helpen om producten te herstellen. Mini-ondernemingen met een duurzame eco-efficiënte bedrijfsvoering maken kans op de Eco-efficiëntie Award, die uitgereikt wordt tijdens de regionale ‘Vlajo Mini Star Awards’
Aanpak Ga niet over één nacht ijs bij de keuze van wat jouw mini-onderneming zal doen. Brainstorm uitvoerig en stel hierbij de juiste vragen! Tracht ‘out of the box’ te denken, ga voor vernieuwing.
Neem volgende vragen mee in het marktonderzoek: • • • • • • • • • • •
Waaraan is er behoefte op onze school? Waaraan is er behoefte bij de leerlingen? Waaraan is er behoefte bij de leerkrachten? Waaraan is er behoefte bij onze vrienden, ouders, misschien zelfs bij jullie grootouders! Wat willen we met onze mini-onderneming bereiken? Draagt ons product bij aan de samenleving of aan een beter milieu? Zijn we op zoek naar een product? Aan welke producten is er behoefte op onze school? Kunnen we een dienst aanbieden? Welke diensten zouden van pas komen op onze school? Jullie willen voedingsproducten verkopen? Wat is duurzame voeding?
duurzame school straffe school
Voorbeeld 1. Kunnen we een online platform opstarten voor het aanbieden van onze diensten? Misschien is er op jullie school wel vraag naar bijlessen wiskunde, Frans, Engels, chemie, … Kunnen we hiervoor iets aanbieden? Op welke manier kunnen we de juiste mensen bij elkaar brengen? 2. Kunnen we materiaal waar jullie zelf wat ‘uitgegroeid’ zijn niet op de één of andere manier verhandelen of aanbieden?
Bespreek na de keuze van jullie product of dienst alle stappen van de levenscyclus: • Van welk materiaal werden onze producten gemaakt? Welke materialen gaan we gebruiken? • Van waar komen deze grondstoffen? Zijn er nog voldoende van deze grondstoffen? • Kunnen we gerecycleerd materiaal gebruiken of producten of onderdelen hergebruiken? • Is er verpakking nodig? Kunnen we op een milieuvriendelijke manier verpakken? • Hoe zal het transport gebeuren? • Hoe kunnen we ervoor zorgen dat ons product lang mee gaat? Kunnen we een hersteldienst aanbieden? • Wat gebeurt er met ons product als het afgedankt wordt? • Wat gaat er gebeuren met ons product of onze dienst na het afronden van onze mini-onderneming?
Op zoek naar informatie over alle stappen in de levenscyclus van een product met concrete voorbeelden? Neem een kijkje op http://www.ecodesignlink.be/nl/ecodesign.
Bekijk ook hoe jullie mini-onderneming gerund zal worden. Bespreek volgende vragen:
duurzame school straffe school
• Hoe nemen we duurzaamheid op in de missie en visie van onze mini-onderneming? Hoe kunnen we met ons bedrijfje laten zien waar we voor staan? • Hoe kunnen jullie de mini-onderneming duurzaam runnen? Jullie kunnen kiezen voor een papier-arme administratie en zoveel mogelijk digitaal aanbieden, communiceren, enz, … • Jullie kunnen kiezen voor milieuvriendelijke en lokale producten en niet voor de klassieke goederen die aan de andere kant van de wereld geproduceerd worden. • Wordt ons product in goede arbeidsomstandigheden gemaakt? • Misschien kunnen de producten gemaakt worden door een andere afdeling op school, een andere school, een andere mini-onderneming. • Tracht de mini-onderneming te versterken door samen te werken met anderen. (ASO/TSO/BSO/BUSO) • Kunnen we met de mini-onderneming arbeidsplaatsen creëren? Misschien voor mensen die moeilijk tewerkstelling vinden? • Licht je mini-onderneming door met de MVO-scan op www.mvoscan.be.
Inspiratie Nood aan inspiratie? Deze vier mini-ondernemingen wonnen de OVAM Eco-efficiëntie Award.
Ride ’n Shine opleiding Marketing & Management, viio handel en humaniora te Borgloon Ride ‘n Shine wast auto’s op een ecologische manier. Deze mini-onderneming biedt dus een dienst of service aan in de plaats van een product. Voor de carwash maken zij gebruik van regenwater, afgedankte emmers van een bedrijf en ecologische kuisproducten. De nodige elektriciteit wordt geleverd door de zonnepanelen van de school. Een deel van de winst wordt aan het goede doel ‘Water for Everyone’ geschonken.
ReCYCLEing
duurzame school straffe school
opleiding Marketing en Ondernemen, Sint-Godelieve-instituut te Kapelle-op-den-Bos ReCYCLEing geeft een nieuw en hip leven aan oude afgeschreven fietsen. Versleten en kapotte onderdelen worden vervangen door goede tweedehands stukken én de fietsen krijgen ook een nieuwe uitstraling doordat zeeen laagje verf krijgen. Naast de professionele aanpak van deze ploeg valt ook het sociale aspect van het project op: tweedehandsverkoop maakt fietsen voor iedereen laagdrempelig, er was ook een project ‘fietsen voor kansarmen’ in samenwerking met het plaatselijk OCMW, en de actie ‘veilig in het donker’ op de school. Kortom, ReCYCLEing heeft aandacht voor de 3P’s: people, planet, profit!
OLDSKOOL OLDSKOOL is een zeer mooi voorbeeld van upcycling. De mini-onderneming maakt zelf ontworpen ‘Mapbags’ van gerecupereerde stoffen. De producten zijn elk uniek, wat maakt dat de gebruiker langer zorg voor zal dragen voor zijn eigen en gepersonaliseerde Mapbag. Upcyling betekent dat een materiaal na het aanbrengen van een wijziging of ingreep opgewaardeerd werd. Niet elke wijziging van een materiaal of product valt daarom onder upcycling of is daarom ook ecologisch en/of nuttig. De aangepaste wijziging moet een meerwaarde betekenen. In het algemeen is het niet zo makkelijk om gerecycleerde materiaal in trendy en tijdsgevoelige modeaccessoires te gebruiken, maar daar slagen ze bij OLDSKOOL met glans in.
duurzame school straffe school
Z’lamp opleiding handel van het OLVI – PIUS X te Zele
Z’lamp gaat volledig voor duurzaamheid! Deze mini-onderneming ontwikkelde zelf een zaklamp die werkt op de restspanning die ‘lege’ 9-volt batterijen nog bevatten. De mini-onderneming zorgde hierbij ook voor een voldoende groot aanbod van ‘lege’ batterijen door contact op te nemen met een naburig bedrijf. Iedereen die een zaklamp aankoopt, krijgt twee reservebatterijen. De Z’lamp wordt vervaardigd uit gerecycleerd en hergebruikt materiaal. De lichtsterkte is regelbaar waardoor de zaklamp ook weer scoort op efficiëntie. De studenten van de richting handel ging een samenwerking aan met leerlingen van een technische opleiding binnen de school voor de productie van Z’lamp.
Informatie over circulaire economie Bekijk de animatie van de Ellen MacArthur Foundation over de circulaire economie. Circulaire economie is een economisch systeem dat bedoeld is om herbruikbaarheid van producten en grondstoffen te maximaliseren en waardevernietiging te minimaliseren. https://www.youtube.com/watch?v=2_orGl_s7UY
duurzame school straffe school
Informatie over het sluiten van materiaalkringlopen In de presentatie ‘Sluiten van materialenkringlopen’ vind je informatie terug over hoe je materialenkringlopen kan gaan sluiten in de sectoren kunststoffen, metalen, voeding, textiel en kleding en bouw. https://prezi.com/kyithheus8q1/ovam/
Resultaat Pak uit met jullie duurzame en vernieuwende mini-onderneming! Laat zien waar jullie voor staan. Communiceer dit zowel binnen als buiten de school. Bovendien kan ook de school dit uitdragen. De leerlingen thema’s als duurzaamheid en eco-efficiëntie bijbrengen, is het kenmerk van een geëngageerde school die aan de startblokken wil staan van het duurzaam ondernemerschap van haar leerlingen.
Meer informatie kan je ook vinden op volgende websites: www.ecodesignlink.be http://www.vlaamsmaterialenprogramma.be/aanbod/educatiemateriaal www.mvovlaanderen.be www.mvoscan.be
