Het profiel van de kandidaat - leerlingen van de topsportscholen: multidisciplinaire toepassing van talentidentificatie in voetbal

FACULTEIT GENEESKUNDE EN GEZONDHEIDSWETENSCHAPPEN Opleiding Lichamelijke Opvoeding en Bewegingswetenschappen Academiejaar 2009-2010

Het profiel van de kandidaat leerlingen van de topsportscholen: multidisciplinaire toepassing van talentidentificatie in voetbal

Scriptie voorgelegd tot het behalen van de graad van Master in de Lichamelijke Opvoeding en de Bewegingswetenschappen Door:

István BLANCKAERT Michiel DE ZUTTER

Promotor:

Prof. Dr. R. Philippaerts

Co-promotor: Prof. Dr. M. Lenoir Begeleider: Lic. J. Vandendriessche

Gent 2010

Het hierna volgende werkstuk mag in het kader van wetenschappelijk onderzoek geraadpleegd worden na goedkeuring van de promotor.

!""#$""#%& “Glory days, passing by…”. Eén van onze favoriete artiesten, Bruce Springsteen, zong het ons reeds voor, maar met dit finale werkstuk zetten we een punt achter onze studententijd. Alvorens ons de titel Master in Lichamelijke Opvoeding en Bewegingswetenschappen te kunnen toe-eigenen, werd nog een laatste inspanning gevraagd, de masterproef. Geduld, doorzettingsvermogen en vriendschap waren de belangrijkste factoren om deze moeilijke opdracht tot een goed einde te brengen. Het voltooien van deze scriptie kwam er door de hulp en steun van verschillende andere mensen. Bij deze wensen wij hen oprecht te bedanken. Vooreerst willen we elkaar bedanken voor de vruchtbare samenwerking en de onvoorwaardelijke steun. Onze vriendschap startte in het kleuteronderwijs, werd voortgezet in het lager en middelbaar onderwijs, en kende zijn hoogtepunt in het laatste jaar van deze opleiding. Ondanks het feit dat we elk een ander levenspad bewandelden, hebben we elkaar altijd fair en respectvol behandeld. Deze mooie vriendschap droeg bij tot het eindresultaat van deze thesis. Vervolgens wensen we ook Prof. Dr. R. Philippaerts te bedanken voor zijn deskundige begeleiding en aanvullende informatie die ervoor zorgde dat onze thesis de juiste academische vorm aannam. Ook onze begeleider, de heer Lic. J. Vandendriessche, hielp ons op weg in de beginfase en bleef ons met zijn kritische blik en nuttig advies in de juiste richting sturen. Niets was hem te veel en we konden ten alle tijde bij hem terecht, waarvoor onze oprechte dank. De heren D. Deprez, S. Matthys en J. Pion willen we eveneens bedanken. Zij stonden klaar om onze vragen te beantwoorden en oplossingen te formuleren indien nodig. Ook onze familie en vrienden, in het bijzonder G. Blanckaert, A. De Glas, B. Schelstraete en M. Tack, verdienen een eervolle vermelding. Zij zijn namelijk altijd paraat geweest toen we nood hadden aan ontspanning en waren ook steeds bereid om enkele stukken van deze scriptie na te lezen. En, last but not least, willen we onze ouders oprecht bedanken. Zonder hun morele, emotionele en financiële steun tijdens onze studententijd was het immers nooit mogelijk geweest de titel Master in de Lichamelijke Opvoeding en Bewegingswetenschappen te behalen. Gent, 17 mei 2010

! "!

!"#$%&'$()*+,!

!""#$""#% &&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&& '( ')*"+%,"-./01 &&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&& ''( 2/31)0/445).&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&!'( 6&(7541#/4++#,4+%51 &&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&& 6( #$#!"%&'()(%*$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$ #! #$+!,-&'%. $$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$ /! #$+$#!0-.!(1!.-&'%.2 $$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$ /! #$+$#$#!,-&'%.)'.'3.(' $$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$ 4! #$+$#$+!,-&'%.()'%.(5(3-.(' $$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$ 4! #$+$#$/!,-&'%.6%.7(88'&(%*$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$ 9! #$+$#$4!,-&'%.1'&'3.(' $$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$ 9! #$+$#$9!,-&'%.36%5(:;-.('$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$ [email protected]$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$
!"#"#"#"#$;<=$7>;+1&'*8+$<2+$=??+@': $$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$ #/! #$/!J'1@&.--.!C':1@1!6%.7(88'&(%*!(%!=H'@*)AC6'.G-& $$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$ #&(%-(:'!.6'>-11(%*'% $$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$ #K! #$4$#!L%.:6>6;'.:(' $$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$ #K! #$4$+!M:-3N.!'%!&'%(*N'() $$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$ #O! #$4$/!P%'&N'()$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$ +I! #$4$4!E(.N6@)(%*1C':;6*'%$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$ +#! #$4$9!Q6'.G-&1>'3(5('8'!'(*'%13N->>'%$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$ ++! #$4$1R3N6&6*(' $$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$ +/! #$4$D!Q:6'*.(H)(*'!1>'3(-&(1-.('!C':1@1!C:6'*.(H)(*'!)(C':1(5(3-.('!(%!C6'.G-& $$$$$$$$$$$$$$$$$$ +/! #$4$D$#!F:6!'%!36%.:-!C:6'*.(H)(*'!1>'3(-&(1-.(' $$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$ +/! #$4$D$+!F:6!'%!36%.:-!C:6'*.(H)(*'!)(C':1(5(3-.(' $$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$ +4! #$9!S'1&@(. $$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$ +9!

! ""!

#$%!&'()*+,)-./*01)' $$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$ 2%!

!"#$%&'()% """""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""" !*# 2$#!3456)*4'1 $$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$ 27! 2$2!&'()*+,895)!:,:6;054) $$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$ 27! 2$! 2$<$#!?'5*,:,@)5*4) $$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$ 2>! 2$<$2!A,5,*4)-!)'!8,B*(4'054) $$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$ 2>! 2$<$2$#!CD'[email protected]!)/)'E4895 $$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$ 2>! 2$<$2$2!F4GE00*5.!.:*4'1)'!,/)*!))'!H0;-G) $$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$ 2I! 2$<$2$
+"#,%-./&0&%1"""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""" +2# <$#!\))*.:4)1);5!()!XD.4)-)!)'!@,5,*4.89)!5).5H055)*4G!/0'!()!]^)'5!+489!4'!()! .);)854)-)6+)!/0'!()!5,:.:,*5.89,;)'_ $$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$
! """!

$%&%'%(!&()*+,-./0 %%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%% $1! $%&%$!20/34/-56!7/058++,4/-5!/0!92: %%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%% $;! $%&%$%&!&&)*+,-./0 %%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%% $;! $%&%$%'!&')*+,-./0 %%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%% $;! $%&%$%$!&$)*+,-./0 %%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%% $;! $%&%$%,+?4@ %%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%% $=! $%&%<%&!&&)*+,-./0 %%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%% $=! $%&%<%'!&')*+,-./0 %%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%
!&$)*+,-./0 %%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%
!"#$%&'(&&%) """""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""" !*# <%&!J//,EF-/./3@!5/!GQE-/H/!/0!LD@D,-E?4/!@/E@8+@@/,-*!M+0!5/!RS/0@!K-?4!-0!5/! E/3/?@-/H/IK/!M+0!5/!@DFEFD,@E?4D3/0N %%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%% <=! <%'!J+@!K-*0!5/!5/@/,L-0/,/05/!F,/E@+@-/8/F+3/05/!G+?@D,/0!F/,!3//G@-*5!MDD,!5/!./@/E@/! FDFI3+@-/N %%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%% ($! <%$!O//G@!5/!./8DD,@/L++05!M+0!5/!F,D/GF/,EDD0!-0M3D/5!DF!5/!E/3/?@-/H/IK/!M+0!5/! @DFEFD,@E?4DD3N %%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%% ((!

! "#!

#$#!%&'()*+ $$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$ ,-!

!"#$%&%'%()*%+*,-)./*0+*12'3&*% """"""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""" !4# 5"#/*,+32%( """""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""" 56# .$/!//0123*4&5 $$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$ .6! .$!6!/60123*4&5 $$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$ .7! .$7!/70123*4&5 $$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$ .#! .$#!/#0123*4&5 $$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$ .,! .$,!/,0123*4&5 $$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$ ..! .$.!829&((&5!+&:'+!;*4)&*3&<=$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$ .-!

7"#8*,-)#9%)#)30%++%(#%(#&*2:'%(""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""" 5;# -$/!829&((&5$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$ .>! 7.2 Figuren $$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$ -7! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! !

! "!

!"#$%&'#(()&*! Inleiding: Deze scriptie is een cross-sectioneel onderzoek naar het profiel van de kandidaat– leerlingen van de topsportscholen in Vlaanderen. Het onderzoek heeft als doel de multidisciplinaire toepassing van talentidentificatie in voetbal bij topsporters te analyseren. Door analyse van een objectieve fysieke en motorische testbatterij werd nagegaan of deze testbatterij een goede aanvullende indicator zou kunnen zijn voor het profiel van de kandidaat–leerlingen in de topsportscholen. Verder werd onderzocht of er determinerende prestatiebepalende factoren in de verschillende leeftijdscategorieën bestaan. Ook werd onderzocht of de geboortemaand van de proefpersonen een invloed heeft op de selectiekeuze van de topsportscholen. Bij deze laatste analyse werd het relatief leeftijdseffect besproken. Methode: In totaal namen 277 proefpersonen deel aan dit onderzoek. De leeftijd van de geteste populatie varieerde tussen 11 en 18 jaar. De kandidaat-leerlingen werden opgedeeld in 7 leeftijdscategorieën (11- , 12- , 13- ,14- ,15- ,16- en 17-jarigen) en werden getest aan de hand van een objectieve fysieke en motorische testbatterij die in samenwerking met de Universiteit Gent werd opgesteld. De statistische data-analyses zijn uitgevoerd door middel van een Manova, een discriminantanalyse en een crosstab. Resultaten: Uit de resultaten van ons onderzoek blijkt dat voor de variabelen kracht, snelheid en motoriek - in mindere mate voor antropometrie en lenigheid - de objectieve fysieke en motorische testbatterij over voldoende relevantie beschikt om de huidige selectieprocedure te optimaliseren. Bij 12- en 13-jarigen kwamen twee krachttesten (respectievelijk reactiviteit beste hoogte met p < 0,05 en CMJ 3xarmen met p < 0,05) als prestatiebepalend naar voor. Bij 14- en 15-jarigen is een motorische en coördinatieve vaardigheid determinerend (JS SUM zowel voor 11- als 12-jarigen: p < 0,05). Uit de laatste onderzoeksvraag blijkt dat 62,5% van de totale onderzochte populatie in de eerste 6 maanden werd geboren. Er werd een opvallend verschil gerapporteerd tussen de geselecteerden (76,5%) en de niet-geselecteerden (23,5%) die geboren zijn in het derde kwartaal. Conclusie: Dit onderzoek toont aan dat een resultaatgerichte werking bij de selectiekeuze van de topsportscholen evolueert naar een meer ontwikkelingsgerichte visie. Verder is het aanbevolen

dat

andere

factoren

-

maturiteit,

talentretentie,

trainingshistoriek

en

psychologische achtergrond van de geteste proefpersonen - in de toekomst worden opgenomen in de selectieprocedure.

! "#!

!"#$%&#''%(#')"$*

+,*!"#$%&#''%(#')"$* +,+*"-./010-2* De eerste Vlaamse topsportscholen openden hun deuren op 1 september 1998. Het doel van de topsportscholen was om jonge talenten de kans te geven hun sportcarrière zo optimaal mogelijk te ontwikkelen, waarnaast ze hun studies secundair onderwijs op een volwaardige manier konden doorlopen. Het eerste topsportconvenant werd toen ondertekend door de Vlaamse sport- en onderwijssector. Dit convenant was de start van een structurele samenwerking tussen beide sectoren. Aanvankelijk participeerden twaalf sportfederaties in de topsportscholen, vandaag zijn dat er reeds zeventien. Vanaf het schooljaar 2004-2005 besliste de Vlaamse Regering voor gymnastiek, tennis en zwemmen ook in het basisonderwijs zes uur topsportvoorbereidende training per week te organiseren. Vandaag mogen zes topsportscholen in Vlaanderen een studierichting topsport (ASO of TSO) aanbieden. Deze topsportscholen zijn gelegen in Antwerpen, Brugge, Gent, Hasselt (voetbal in Genk), Leuven en Vilvoorde. In elk van deze scholen zorgt een topsportschoolcoördinator voor de link tussen de school, de federatie, leerkrachten, trainers en de leerlingentopsporters. Leerlingen die de studierichting topsport volgen krijgen afhankelijk van sport tot sport wekelijks gemiddeld 10u sportspecifieke topsporttraining, aangevuld met 2 uur lichamelijke opvoeding. Voor voetbal specifiek wordt er wekelijks 4 x 2u getraind (maandag, dinsdag, donderdag en vrijdag van 8u30 tot 10u30). Om een volwaardige studie te kunnen volgen, worden de leerlingen specifiek begeleid en opgevolgd. De leerlingen hebben het recht om, tijdens de lesuren, deel te nemen aan stages en wedstrijden die onder de leiding staan van de sportfederatie. De huidige sportdisciplines in de topsportscholen zijn: atletiek, badminton, basketbal, golf, gymnastiek, handbal, judo, schermen, ski en snowboard, taekwondo, tafeltennis, tennis, triatlon, voetbal, volleybal, wielrennen, zwemmen. Specifiek voor voetbal werd het project topsport voetbal in het schooljaar 1998-1999 opgestart op initiatief van de Vlaamse Overheid en de sportfederaties. Met dit project wil de Voetbalfederatie Vlaanderen (VFV) talentvolle voetballers vanaf de eerste graad middelbaar onderwijs, in sommige topsportscholen vanaf de tweede graad, een kwaliteitsvolle "voetbal"opleiding geven. Hierdoor krijgt de topsportleerling, naast de opleiding in zijn club, een unieke kans om zich zodanig te vervolmaken dat hij/zij later als profvoetballer aan de slag !

"!

!"#$%&#''%(#')"$*

zou kunnen zonder zijn studieloopbaan te hypothekeren. In het schooljaar 2009-2010 werden in Vlaanderen 270 leerlingen ingeschreven als topsportleerling voetbal. Om aan een topsportschool te kunnen studeren, moet de leerling aan de selectiecommissie voorgedragen worden door de federatie. De selectiecommissie bestaat uit vertegenwoordigers van de betrokken sportfederatie, het BOIC en het BLOSO. De commissie beslist op basis van vastgelegde selectiecriteria of de leerling al dan niet een topsportstatuut toegekend krijgt. De selectiecriteria kunnen opgevraagd worden bij de topsportcoördinator per sportfederatie. Specifiek voor voetbal betekent dit dat op basis van twee wedstrijden beslist wordt of een speler al dan niet toegelaten wordt in de topsportschool. Hiervoor gebruikt de federatie een zeker scoutingprotocol dat door een aantal experts (onder andere lesgevers topsportscholen) gehanteerd wordt. Een wetenschappelijke fundering voor het gebruik van dit scoutingprotocol ontbreekt weliswaar. Dit protocol houdt echter wel alle eigenschappen in die door experts als algemeen aanvaard worden beschouwd als zijnde "talentkenmerken". De laatste jaren werd er in samenwerking met de Universiteit Gent bij twijfelgevallen gekeken naar een fysieke en motorische testbatterij om een speler al dan niet op te nemen in de topsportschool. Een leerling die het topsportstatuut krijgt, kan kiezen uit twee mogelijkheden: 1. hij of zij volgt een niet-topsport studierichting en combineert sport en studie binnen de mogelijkheden van het toegekende statuut 2. hij of zij schrijft zich in aan een topsportschool

!

!

"!

!"#$%&#''%(#')"$*

+,-*#./012* !"#"!$%&'$()$'&*+,'-$ Volgens een studie van Vaeyens en Philippaerts (2008) is talent een zeer complex begrip, zonder een algemeen aanvaarde definitie. Desalniettemin verstaan ze onder talent het aanwezige potentieel in een individu, om een topper te worden. Williams en Franks (1998) definiëren talent als vaardigheden binnen een bepaald domein die de gemiddelde norm overschrijden, maar nog niet optimaal ontwikkeld zijn. Het is een combinatie van genetisch materiaal (nature) en omgevingsfactoren (nurture), waarbij het zoeken naar talent gepaard gaat met het streven naar de perfectie. Talent identificeren is moeilijker in teamsporten, zoals voetbal, dan in individuele sporten (Reilly et al., 2000). Dit heeft ondermeer te maken met het complexe karakter van de sport. Het is moeilijker een individuele prestatie te beoordelen in een teamsport, aangezien deze prestatie afhankelijk is van verschillende externe factoren. Een naslagwerk van Van Den Bosch en de Cocq (2006) wees uit dat talent geen alles-of-niets gegeven is. Bovendien kan een sporter zijn talenten benutten tot op het optimale niveau of ze onbenut laten. Hieruit kan afgeleid worden dat het resultaat veel meer zal afhangen van het benutte potentieel dan van het aanwezige talentpotentieel bij het individu. Verschillende modellen en begrippen worden in verband gebracht met de term ‘talent’. Volgens Russel (1989), Borms (1996), Williams en Franks (1998) kan het streven naar perfectie opgesplitst worden in vier verschillende delen. Deze vier stadia zijn talentdetectie, talentselectie, talentidentificatie en talentontwikkeling. Volgens Vaeyens et al. (2008) zijn de belangrijkste stadia in het talentidentificatie- en het ontwikkelingsproces dezelfde vier als bij eerder genoemde onderzoeken, maar deze zijn aangevuld met een nieuw aspect namelijk talentconfirmatie (zie figuur 1).

Als zesde belangrijk deel in dit proces wordt er ook

verwezen naar talentretentie (drop-out), want dit wordt in verschillende studies vaak verwaarloosd (Vaeyens et al., 2008).

!

"!

!"#$%&#''%(#')"$*

Figuur 1: Sleutelfasen van het talentidentificatie en ontwikkelingsproces (Vaeyens et al., 2008).

+,-,+,+*#./01230204250* Volgens Malina (2009) verwijst talentdetectie naar de ontdekking van potentiële toppers die nu nog niet in die specifieke sport actief zijn. Tussen het ontdekken van talent en het latere succes als topsporter is er een groot onderscheid. Goede talentdetectie kan een beeld geven van het toekomstige potentieel als sporter, maar is dus geen echte garantie op succes. Niettegenstaande kan een goede talentdetectie wel bijdragen tot het herkennen van potentiële toppers. Een goede en juiste detectie biedt vele voordelen (juiste sportkeuze, meer atleten van een hoog niveau, tijdwinst, financiële winst, efficiëntere training- en carrièreplanning, meer zelfvertrouwen, tekorten anticiperen en gestructureerde talentdetectiesystemen) voor alle betrokken partijen (sporter, ouders, club en federatie) en hun omgeving. Er kan dus gestreefd worden naar meer atleten van een hoger niveau door het gericht zoeken naar talent. Hierdoor kan er heel wat tijd ingehaald worden omdat de talenten vroeger ontdekt worden (Van Den Bosch en de Cocq, 2006).

+,-,+,-*#./012530125654.250* De interesse naar het identificeren van talent is altijd een primair doel geweest van verscheidene sportclubs (Regnier et al., 1993). Deze stelling is zeker van toepassing in de professionele omgeving van het hedendaagse voetbal. Als verklaring hiervoor zijn er verschillende redenen. Ten eerste is er het belang van de voorspelling in functie van het latere succes in de volwassen elitesport. Het ontwikkelen en op gepaste wijze gebruiken van een herkenning- en ontwikkelingsproces voor dit talent zou kunnen leiden tot een snellere identificatie van talent, wat op zijn beurt zou helpen om de juiste structuur te vinden waarmee het talent ontwikkeld kan worden. De juiste en volledige omkadering van het talentidentificatieproces zou de doorstroming tot elitespeler (eerste elftal) verhogen !

"!

!"#$%&#''%(#')"$*

(Cooper and Payne, 1972; Kane, 1996). Wetenschappelijke ondersteuning zou een goede aanvulling zijn om de clubs te helpen, zodat ze hun financiële middelen gericht kunnen aanwerven op een kleinere groep van talentvolle spelers. Meer en meer clubs tonen hun interesse in een wetenschappelijk onderbouwde aanpak (Morres, 2000). Volgens Malina (2009) is talentidentificatie de zoektocht naar talentvolle jonge sporters die na een jeugdopleiding kunnen doorgroeien tot topsporters binnen hun discipline. Talentidentificatie refereert naar het herkennen van diegenen die potentieel hebben door te stromen. Het identificeren van talent is echter een complexe materie, hierbij is het niet duidelijk op hoeveel tijd men talent kan screenen (op twee of drie trainingen of op verschillende wedstrijden). Hierdoor kan de talentidentificatie beschouwd worden als een deel van de talentontwikkeling, waarbij

identificatie op verschillende tijdstippen in de jeugdopleiding kan gebeuren.

Sommige spelers worden ook enkel op hun fysieke kwaliteiten beoordeeld, terwijl er nog verschillende factoren meespelen onder andere de socio-affectieve factor, de technische bagage en de mentale sterkte (psychologisch aspect). Onderzoek naar deze prestatiebepalende factoren zijn van primordiaal belang in het talentontwikkelingsproces.

+,-,+,.*#/0123423567710628* Een studie van Malina (2009) definieert talentontwikkeling als het aanbieden van een ideale leeromgeving om het potentieel van de sporter te realiseren. Het is een proces van lange termijn met het doel het aanwezige talent te perfectioneren. Clubs detecteren/identificeren talentvolle spelers vaak zo vroeg mogelijk zodat ze via gespecialiseerde training dit leerproces kunnen versnellen. Zo verhogen ze de kans dat ze uitgroeien tot toppers en zijn ze de concurrerende clubs ook een stapje voor. Een goed werkend talentidentificatie- of scoutingprogramma is ook een voorwaarde om de beperkte financiële middelen op een zo efficiënt mogelijke manier te investeren in een gering aantal talentvolle voetballers (Vaeyens en Philippaerts, 2008).

+,-,+,9*#/0123:101;361* Onder talentselectie wordt het kiezen van de meest geschikte (groep van) sporters om een specifieke taak in een team te vervullen verstaan (Borms, 1996). Bij talentselectie in voetbal wordt de prestatie van de potentiële sporters dus bekeken in teamverband. Voor het selecteren van talent in voetbal wordt in een studie van Williams en Reilly (2000) teruggevallen op een aantal potentiële voorspellers. Volgens deze studie worden de prestaties in het voetbal voorspeld door fysieke, fysiologische, sociologische en psychologische parameters. In voetbal zijn de prestaties afhankelijk van de interactie tussen deze predictoren. Voetbal is en blijft een !

"!

!"#$%&#''%(#')"$*

teamsport, daarom is het moeilijk om opvallende spelers als potentiële talenten te selecteren wanneer deze niet functioneren in teamverband. Het is dus duidelijk dat de sportieve weg naar successen lang is en onderhevig aan veel factoren (Vaeyens en Philippaerts, 2008).

+,-,+,.*#/01234526789/371* De prioriteit van clubteams en nationale federaties is volgens Vaeyens et al. (2008) de sporter succesvol te laten presteren op het hoogste niveau in een volwassenen competitie. Hierbij is het van cruciaal belang dat de verschillende talentmodellen de mogelijkheid bieden om te differentiëren tussen de sporter zijn prestatie als adolescent en zijn potentieel om door te groeien. Evaluatie van de talentmodellen toonde aan dat dit onderscheid nauwelijks wordt herkend en dat talent bijna altijd wordt geëvalueerd aan de hand van prestatievariabelen. Het is dus belangrijk dat er een opvolging komt van de ontwikkeling van talent. Deze strategie vraagt een longitudinale aanpak en biedt een meerwaarde aan het identificeren van talent. Een longitudinale opvolging biedt immers de kans om ook aandacht te hebben voor talentconfirmatie, met name het bevestigen van het potentiële talent (Vaeyens et al., 2008). Het is dus van groot belang dat talentconfirmatie ook wordt opgenomen in de sleutelfasen van het talentidentificatie en ontwikkelingsproces (zie figuur 1).

+,-,+,:*#/012381312371*;<85=>5?3@* Volgens Malina (2009) is het vasthouden van de potentiële talenten in het talentidentificatie en ontwikkelingsproces een complex en onvoorspelbaar proces. Vaak wordt dit proces geassocieerd met een hoge graad van uitsluitingen, beter gekend als de drop-out. Talentretentie of drop-out wordt niet vaak beschreven in discussies over het ontwikkelen van talentprogramma’s. Het refereert naar de actieve inspanningen die trainers en ouders doen om hun potentieel begaafd kind in de sport te willen houden, omdat ze bang zijn hun kind te verliezen aan een andere sport. Uit een studie van De Knop et al. (1991) bleek ook dat een groot deel van de drop out te wijten was aan een teleurstellende ervaring van de jongere in sportclubs.

!

"!

!"#$%&#''%(#')"$*

!"#"#$%&'())(*$+&&,$-.)(*-/'(*-/0/1.-/($$ +,-,-,+*'./0/12.3/4.556*728393*196:/0/12.3/4.226* Om een talentvolle voetballer zijn potentieel ten volle te benutten zijn de begeleiding en training essentiële factoren in het ontwikkelen van talent. Wanneer een talentvol individu gedetecteerd is, zijn er enkele cruciale maar beperkte middelen om dat talent optimaal te kunnen

ontwikkelen.

Daarom

is

er

ook

nood

aan

een

goed

en

efficiënt

talentidentificatiemodel als precursor voor talentontwikkeling. De sleutelvraag in het ontwerpen en ontwikkelen van talentidentificatiemodellen is: Welke karakteristieken tonen aan dat een individu het potentieel heeft om te ontwikkelen binnen een sport en als dusdanig een succesvolle sporter te worden (Abbott et al., 2002)? Reeds vroeger werden fysieke en prestatievariabelen gebruikt in talentidentificatiemodellen als verklaring van succes binnen een bepaalde sport. Een typisch voorbeeld van zo’n traditioneel model is het ‘Australian Talent Search Program’ (Abbott en Collins, 2002). Hierin werden kinderen op vier fysiekgerichte taken en zes prestatiegerichte taken geëvalueerd om zo jongeren te kunnen identificeren die de karakteristieken bevatten om succesvol te worden in hun sport. Belangrijk hierbij is het onderscheid tussen prestatieniveaus op de testdatum zelf en de mogelijkheid om te ontwikkelen te begrijpen. Volgens Abbott et al. (2002)

wordt

er

nochtans

beweerd

dat

dit

onderscheid

bij

enkele

typische

talentidentificatiemodellen nog onduidelijk blijft. Om talent te kunnen identificeren moet het volledige plaatje dus kloppen, vandaar dat er een groot verschil is tussen het gebruiken van een unidimensionaal model en een multidimensioneel model. In een studie van Bourgois et al. (2000) werden de antropometrische karakteristieken van jonge eliteroeiers onderzocht en vergeleken met de karakteristieken van toproeiers (Wereldkampioenschoep Junioren te Hazewinkel, 1997). In dit onderzoek worden enkel de fysieke parameters - kracht en uithouding - onderzocht. Voor roeien bleek dan ook dat het testen van de fysieke parameters voldoende was om verschillen te kunnen constateren. Dat maakt een enkelvoudig model voor roeien, hier in deze situatie, de juiste keuze. Ook in een studie van Sánchez-Muñoz et al. (2007), met vrouwelijke tennisspeelsters, werden de eerste twaalf geklasseerde elite juniors vergeleken met de laatste twaalf geklasseerde elite juniors. Hierbij werden enkele fysieke parameters gemeten; namelijk antropometrische karakteristieken, lichaamssamenstelling en somatotype. Wanneer enkel de fysieke parameters worden gemeten, wordt er dus gebruik gemaakt van een enkelvoudig model. Het resultaat was !

"!

!"#$%&#''%(#')"$*

duidelijk, er werden geen significante verschillen gevonden voor deze fysieke parameters. Wel werd er gevonden dat de hoogst geklasseerde speelsters groter waren en bredere humerale en femorale botten hadden dan de laagst geklasseerde speelsters. Voor het identificeren van talent bij tennis is het dus nodig om meer parameters, zoals kracht, techniek en tactiek in kaart te brengen. Beter zou zijn om hier een multidimensioneel model te gebruiken in plaats van een unidimensionaal model. Voor voetbal, ook ploegsporten in het algemeen, wordt een enkelvoudig model niet aanbevolen aangezien ze slechts een deel van de parameters van het potentiële talent omvatten. Beter zou dus zijn meerdere parameters te combineren. Wanneer er bij een onderzoek naar talentidentificatie een combinatie van componenten en hun specifieke parameters wordt gebruikt, dan spreken we van een multidisciplinair model (Williams en Frank, 1998). Een voorbeeld van een multidimensioneel model voor voetbal is het model van Williams and Frank (1998) waar de potentiële predictoren voor talentidentificatie in voetbal worden aangehaald (zie figuur 2). Zowel de fysieke, fysiologische, psychologische en sociologische parameters worden hierin opgenomen. Ten eerste worden onder de fysieke parameters de antropometrische karakteristieken verstaan, deze zijn lichaamslengte, gewicht, lichaamscompositie en vetpercentage. Onder de fysiologische parameters worden VO2-max, anaërobe power, hartvolume, anaërobe uithouding, enz. verstaan. De psychologische parameters worden opgesplitst in het psychologisch profiel, cognitieve factoren en spelintelligentie. Tenslotte worden de sociologische parameters onderverdeeld in sociale omgeving, contact tussen speler en coach en blessures. Wel moet gezegd zijn dat het voorkomen van blessures eerder een fysieke oorzaak heeft dus is het op zich wel raar dat deze wordt ondergebracht bij de sociologische parameters. Verschillende studies gebruikten verscheidene parameters van dit model en steeds werd uitgegaan van dit multidisciplinair model als startmodel.

!

"!

!"#$%&#''%(#')"$*

Figuur 2: Potentiële voorspellers van talent in voetbal vanuit elke sportwetenschappelijke discipline (Williams and Franks, 1998).

In 2000 werd in een studie van Reilly et al. gebruik gemaakt van dit multidimensioneel model, waarbij 31 voetballers (16 elite en 15 sub-elitespelers) met een gemiddelde leeftijd van 16,4 jaar werden getest. De metingen werden opgedeeld in vier categorieën: antropometrische, fysiologische en psychologische parameters en als laatste categorie voetbalspecifieke vaardigheden. Voor de antropometrie maakten ze gebruik van 15 metingen (gewicht, lichaamslengte, 7 huidplooien, 4 omtrek- en 2 diametermetingen). Bij de fysiologische parameters gebruikten ze 8 metingen (VO2-max en 7 vormen van aërobe prestatie). De psychologische parameters werden onderverdeeld in 3 metingen (2 vragenlijsten en een anticipatietest). Tenslotte werd er van de proefpersonen verwacht 2 voetbalspecifieke vaardigheden uit te voeren (een test met afwerken op doel en een dribbel test). De elitespelers scoorden significant beter op alle 4 categorieën dan de sub-elitespelers. Zo werd afgeleid dat de elitespelers gespierder waren dan de sub-elitespelers. Uit de sprinttests vooral bij de 15m sprint - bleek ook dat de elitespelers sneller waren dan de sub-elitespelers. Uit de psychologische vragenlijst werd afgeleid dat de elitespelers minder egogericht en meer taakgericht zijn. Vervolgens scoorden de elitespelers ook significant beter op de

!

"!

!"#$%&#''%(#')"$*

anticipatietest dan de sub-elitespelers. Deze anticipatietest is een indicator voor het nemen van beslissingen in het spel, spelintelligentie en creatief denken (Reilly et al., 2000).

+,-,-,-*./0123435*167*89235840:32235* In een onderzoek van Vaeyens et al. (2008) worden enkele problemen van de huidige modellen van talentidentificatie op een rijtje gezet en besproken. Cross-sectionele onderzoeken van talentidentificatie die succes voorspellen bij volwassenen, door gebruik te maken van de hedendaagse prestatie van de adolescenten op fysiologisch, fysiek, antropometrisch of technische variabelen in leeftijdspecifieke groepen, hebben verschillende problemen veroorzaakt door verschillende redenen. Vooraleerst is er het probleem dat de onderzoekers van cross-sectionele onderzoeken uitgaan van de veronderstelling dat goede prestaties bij talentvolle adolescenten gegeneraliseerd worden naar buitengewone prestaties als volwassene. Men vergeet hierbij een aantal factoren, zoals maturatie en trainingseffecten, die een grote impact hebben op het ontwikkelingsproces van de adolescent. Het is echter niet vanzelfsprekend dat een adolescent die de vereiste karakteristieken bezit zijn capaciteiten ook zal behouden (Vaeyens et al., 2008).

+,-,-,-,+*;98
"#!

!"#$%&#''%(#')"$*

worden dat elk individu een verschillend startmoment heeft. Ontwikkeling wordt algemeen gebruikt in associatie met groei en maturatie. Ontwikkeling verwijst naar een breder concept dat zowel het sociaalpsychologisch als het biologisch aspect omvat. Wanneer jeugdspelertjes getraind worden, mag er niet over het hoofd gezien worden dat jeugdspelers geen kleine volwassenen zijn, en dat men de jeugdtrainingen dus niet zomaar mag geven als vereenvoudigde versies van een training voor volwassenen. De trainingen moeten dus aangepast worden aan de leeftijd (Vrijens, 2007). De algemene modellen die de jeugd onderzoeken hebben enkel een ondersteunende functie, ze werken te veel alleen als richtlijn. De basismodellen houden dus rekening met de algemene kenmerken van een leeftijdsgroep, terwijl de individuele verschillen even, zoniet veel belangrijker zijn. Het gaat hier over de somatische groeispurt (PHV) en maturiteit. Uit een studie van Beunen et al. (1998) bleek dat er tussen adolescenten verschillende maturiteitsverschillen optraden, bijvoorbeeld voor de fysieke parameters lengte en gewicht. De vroeg mature adolescenten waren groter en wogen meer dan de laat mature adolescenten. Wanneer deze adolescenten volwassen waren werd duidelijk dat er geen verschillen meer waren bij de parameters lengte en gewicht. Philippaerts et al. (2006) onderzocht 33 Vlaamse mannelijke jonge voetballers (leeftijd 10,4 tot 13,7 jaar bij de start) op longitudinale veranderingen in lengte, gewicht en fysieke prestaties. Hieruit bleek dat de piekgroeisnelheid en de gewichtstoenamepiek gemiddeld op dezelfde leeftijd voorkwamen (zie figuur 3). Verschillende fysieke parameters zoals explosieve kracht, snelheid en anaërobe capaciteit ontwikkelen zich het meest tijdens de piek van de groeifase van de voetballer. Hiervoor is het dan ook van groot belang dat de trainingen op dit tijdstip individueel worden aangepast (Philippaerts et al., 2006). Data voor de gemiddelde populatie van mannelijke adolescenten suggereerden dat explosieve kracht zijn maximale toename bereikte na de piekgroeisnelheid, snelheid zou zijn maximale toename bereiken voor de piekgroeisnelheid en uithouding zou zijn maximale toename bereiken samen met de piekgroeisnelheid (Malina et al., 2004).

!

""!

!"#$%&#''%(#')"$*

Figuur 3: De gemiddelde constante snelheidscurve voor lengte (PHV) en gewicht (PWV) bij voetballers (PHV = 9,7cm/jaar en PWV = 8,4kg/jaar) (R. Philippaerts, 2006). !

Als er specifiek naar groei en ontwikkeling wordt gekeken, dan zegt Vrijens (2007) dat lichamelijke ontwikkeling of rijping één van de bepalende factoren is in het sportmotorische prestatievermogen. Hierin heerst ook nog eens de factor erfelijkheid, dus het genetische aspect. Om de lichamelijke ontwikkeling te beschrijven zal de skeletleeftijd vaak gebruikt worden. Deze geeft een vergelijking van de botleeftijd ten opzichte van de chronologische leeftijd: ook wel de Tanner-Whitehouse techniek genaamd of de Greulich-Pyle methode. !"#"#"#"!"#$%&'()*+'&,-'./'&0$12*+')$'-$.334$53466*7$ Bij de groeievolutie zal men steeds als uitgangspunt verwijzen naar de gemiddelde leeftijdswaarden en de spreiding hiervan voor meisjes en jongens. Het verloop van de groeievolutie verloopt dynamisch en is dus niet gelijkmatig. Eén van de belangrijkste fasen, die samenvalt met de puberteit, is de groeispurt. De groeispurt wordt beschreven als een periode van sterke groeitoename, bij de jongens situeert deze zich gemiddeld rond 14- 15 jaar, bij de meisjes valt deze periode vroeger namelijk rond 12- 13 jaar (Vrijens, 2007). Voor Vlaamse voetballers specifiek situeert deze groeispurt zich volgens Philippaerts et al. (2006) op de leeftijd van 13,8 ± 0,8 jaar. Voorts mag ook niet vergeten worden dat er steeds individuele verschillen zijn in het tijdstip waarop de groeispurt aantreedt. Deze individuele verschillen zijn het gevolg van de biologische rijping, aan de hand van deze verschillen kan men drie verschillende stadia onderscheiden: versnelde, normale en vertraagde groeifase. Globaal !

"#!

!"#$%&#''%(#')"$*

bekeken kan men elke jongeling dus thuisbrengen in één van die drie categorieën: vroegrijp of vroeg matuur (versnelde groei), gemiddeld rijp of gemiddeld matuur (normale groei) en laatrijp of laat matuur (vertraagde groei). Het verschil bedraagt respectievelijk één jaar of meer voorsprong of achterstand ten opzichte van de normale evolutie (Vrijens et al., 2007). Jongens die voorsprong hebben in biologische maturiteit zijn over het algemeen betere presteerders in vergelijking met hun laat mature leeftijdsgenoten (Philippaerts et al., 2006). In een studie van Malina et al. (2004) wordt een groep van adolescenten met dezelfde chronologische leeftijd getest. Hieruit bleek dat jongeren met voorsprong in seksuele en skeletale maturiteit gemiddeld beter presteren bij de fysieke parameters uithouding, kracht en snelheid in vergelijking met hun leeftijdsgenoten met een tragere seksuele en skeletale maturiteit. Een andere studie van Malina et al. (2000), waarin Portugese elitevoetballers werden getest tussen 11 en 16 jaar, wees uit dat in het voetbal systematisch de laat-mature spelers uitgesloten werden en dus de vroeg- en normaal mature spelers werden bevoordeeld naarmate de chronologische leeftijd toenam.

+,-,-,-,-*%&$*./%0123450*&60*$770839* Een tweede probleem bij cross-sectionele onderzoeken stelt zich door het dynamische aspect van talent en de ontwikkeling ervan, waardoor een lange termijn voorspelling onbetrouwbaar wordt. Er zijn de inter-individuele verschillen in groei, ontwikkeling en training die ertoe leiden dat de prestaties op een niet-lineaire manier zullen evolueren zeker in de prepuberale fasen van de ontwikkeling. Bovendien zijn deze modellen ook niet gebaseerd op het ontwikkelingsproces op lange termijn. In de jaren zeventig wezen wetenschappers (Helsen et al., 1998) op het feit dat jongeren die geboren werden in het begin van het jaar (januari, februari, maart) betere resultaten behaalden op intellectueel vlak dan kinderen geboren op het einde van het jaar en dus bijna één jaar jonger zijn. Vergelijkend met de probleemsituatie op school, werd dit fenomeen ook gevonden in het voetbal. Dit fenomeen heeft onmiddellijke gevolgen voor detectie, selectie, identificatie en doorstroming van talentvolle jongeren. Het verschil in fysieke sterkte tussen jongeren in jeugdcategorieën is nog steeds één van de bepalende factoren bij de detectie van talent (Helsen et al., 1998). Als je in januari geboren bent, ben je fysiek vaker sterker ontwikkeld dan je tegenstrevers, met als gevolg dat je vlugger opgemerkt zal worden door de selectieheren. Specifiek kan hieruit besloten worden dat jongeren die op het einde van het jaar geboren worden doorgaans een achterstand hebben, en dus minder vlug geselecteerd zijn ook al scoren ze even goed of zelfs beter op de technische vaardigheden. Hierdoor ontstaat er een !

"#!

!"#$%&#''%(#')"$*

relatief leeftijdseffect tussen spelers die in hetzelfde jaar geboren werden en dit kan dus leiden tot een verschil in prestatie (Barnsley et al., 1992 ; Helsen et al., 1998). De onderzoeksresultaten tot 1997, met andere woorden voor de cut-off bepaling van 1 januari 1997, bij topvoetbal en nationale jeugdselecties van het onderzoek van Helsen et al. (1998) bekeken de spreiding van geboortedata bij topvoetballers en of deze verschilt van de doorsnee bevolkingsgroep. Hij vond dat bij volwassen eerste klassespelers in de seizoenen 1994-1995 en 1995-1996 (in totaal 588 subjecten) een duidelijk onevenwicht van de geboortedata in vergelijking met de Belgische bevolking. Volgens Helsen et al. (1998) bleek dat er een grotere vertegenwoordiging is van spelers geboren in de maanden augustus, september en oktober: 31 % van de onderzochte profspelers komt uit de eerste drie maanden van het selectiejaar, terwijl slechts 19 % uit de laatste drie maanden. Dezelfde bevindingen kwamen nog meer tot uiting wanneer we de geboortedata bekeken van spelers die deel uitmaakten van de nationale jeugdselecties. Van de spelers die in de periode 1989-1995 deel uitmaakten van een nationale selectie (in totaal 369 jeugdspelers), werd 46% geboren in de maanden augustus, september en oktober. Dit is een opmerkelijk verschil in vergelijking met de 11 % van de geselecteerde spelers uit de laatste drie maanden van het selectiejaar (Helsen et al., 1998). Duidelijk is dus dat het relatieve leeftijdseffect zichtbaar is op het nationale, hoogste jeugdniveau (Barnsley et al., 1992). Volgens het onderzoek van Helsen et al. (1998) hadden de meeste jeugdtrainers weet van het belang van de fysieke eigenschappen zoals gewicht en gestalte. Deze fysieke eigenschappen zijn vaak bepalend voor de prestaties van jeugdploegen. Op het moment dat jeugdspelertjes starten met voetballen spelen deze nog geen rol. Wanneer er voor het eerst detectie en selectie plaatsvindt, meestal vanaf miniemen (U13), duikt het relatief leeftijdseffect op. De fysiek sterkere spelers zullen meer opvallen en dus doorstromen naar topploegen via jeugdselecties. De jongere, later geboren spelertjes zullen minder vaak geselecteerd worden en deze potentiële talentjes zullen gedemotiveerd raken zodanig zelf dat de drop-out in deze groep veel groter zal worden. Het relatief leeftijdseffect zal minder opvallen bij volwassen eersteklassers aangezien het fysieke voordeel verdwijnt naarmate de leeftijd vordert. Helsen verwees ook naar het feit dat een aantal laatgeboren spelers toch nog doorstoten naar het hoogste niveau, het feit dat deze toch nog door de mazen van het net glippen is niet toevallig maar eerder systematisch (talent drijft boven).

!

"#!

!"#$%&#''%(#')"$*

Vaeyens et al. (2005) vergeleek de geboortemaandverdeling bij verschillende leeftijdsgroepen met het aantal wedstrijdselecties en het aantal speelminuten. Het relatief leeftijdseffect werd in deze studie zowel voor als na de nieuwe invoerdatum, 1 januari 1997, bekeken. Ook hier werd duidelijk dat zowel voor als na de nieuwe invoerdatum meer voetballers werden geboren in de eerste drie maanden van het selectiejaar. De minderheid van deze voetballers werd geboren in de laatste drie maanden van het selectiejaar (zie tabel 1) Uit dit onderzoek bleek ook dat meer spelers die geboren werden in de eerste drie maanden van het jaar opvallend meer wedstrijdselecties en meer speelminuten hadden in vergelijking met de spelers uit de andere kwartalen. Ook hier werd dus een relatief leeftijdseffect gevonden bij de onderzochte populatie. Door de nieuwe cut-off bepaling kwam er een verschuiving van het relatieve leeftijdseffect, maar dit effect was nog steeds zichtbaar voor de eerste drie maanden van het selectiejaar (Vaeyens et al., 2005). Tabel 1: Verdeling van geboortedata aan de hand van leeftijdsgroepen (Vaeyens et al., 2004).

Als laatste probleem wordt er door de onderzoekers teveel gefocust op een aantal afzonderlijke variabelen, terwijl een combinatie van verschillende vaardigheden meer aangewezen is. Talent kan worden bereikt op een unieke en individuele manier door een combinatie van verschillende vaardigheden, attributen en capaciteiten. Dit effect wordt ook wel eens het 'compensatie fenomeen' genoemd en veronderstelt dat tekorten in één factor van prestatie gecompenseerd worden door de sterkte van de andere factoren. Sommige spelers hebben bijvoorbeeld een tekort aan technische bagage, maar combineren dit met een overvloed aan kracht en discipline. Het is dus zéér moeilijk om een valide en betrouwbaar multidisciplinair model te ontwikkelen dat met alle factoren rekening kan houden op longitudinaal vlak (Vaeyens et al.,2008).

!

"#!

!"#$%&#''%(#')"$*

+,-*%./012332*4.5/0/*67289::.197;*97*<=.0;>?46.2@31* Al te vaak wordt tegenwoordig ook in de jeugdreeksen gespeeld enkel met als doel te winnen. Dit vaak ten nadele van de ontwikkeling van het gehele team, alsook de individuele ontwikkeling. Terwijl jeugdsport vaak toch als sleutel dient om kinderen de verwachtingen en de waarden van te maatschappij te leren kennen (Watson, 1977; McCormack & Chalip, 1988). In vele instanties speelt de jeugd vaak onder dezelfde regels en in dezelfde context als de volwassenen. Jeugd rekruteren om deel te nemen aan een sport in een volwassen context, limiteert hun mogelijkheden om hun doelstellingen te behalen door de sport in kwestie te beoefenen. Het aantal keer raken van de bal, en het blootgesteld worden aan wedstrijden zijn noodzakelijk voor het bereiken van de nodige doelen die de jeugdspeler zichzelf voorop stelt. Brown et al. (2000) toonden aan dat grotere ontwikkelingsmogelijkheden voor leren en vaardigheidsontwikkeling in voetbal werden bekomen als men op een kleinere ruimte speelde en met minder spelers dan normaal. In Australië herkenden belangrijke sportorganisaties dat het verhogen van kinderen hun speelsheid en mogelijkheid tot verbeteren van hun vaardigheden belangrijk waren voor hun sport te promoten. Als gevolg hiervan zag men dat heel wat sportorganisaties een vereenvoudigde versie van hun sport introduceerden, wat het makkelijker maakte voor deelnemende kinderen om het te verstaan en te spelen, zo was er bijvoorbeeld de vereenvoudigde vorm voor voetbal "Roo Ball". Roo Ball is een vorm die de basisvaardigheden van voetbal tracht aan te leren, zijnde passen, trappen, koppen, aannemen van een pass,... Een veel terugkomende vereenvoudiging is het verminderen van spelers of verkleinen van het veld. Ook in voetbal is dit onderzocht geweest, Green en Hill (2008) bespraken in hun onderzoek de 'manning theorie' van Barker & Gump (1964). In de manning theorie werd onderzocht of het aantal beschikbare spelers een invloed had op het resultaat (uitslag van de wedstrijd), en het benaderen of het interpreteren van dit resultaat. Er werd uitgegaan van drie verschillende mogelijkheden: de overbevolkte club, de normaal bevolkte club en de onderbemande club. Telkens werd door Green en Hill (2008) gevonden dat de teams uit de overbevolkte club altijd hun beste spelers lieten spelen, en dus telkens voor de winst speelden. Hun mindere spelers zaten op de bank en hadden geen spelvreugde, en boekten geen vooruitgang. Volgens Green en Hill (2008) gingen heel wat spelertjes die vaak op de bank zaten stoppen met voetbal, dit met gevolg dat heel wat potentiële laatboeiers op deze wijze

!

"#!

!"#$%&#''%(#')"$*

verloren gingen. Er moet dus bij jeugdvoetbal gewerkt worden op ontwikkeling zowel individueel als in teamverband en niet zozeer resultaatgericht.

!

"#!

!"#$%&#''%(#')"$*

+,-*./012324526027829:*1;:684427<:7* !"#"!$%&'()*)+,'(-,$ Antropometrie is een meting naar de afmetingen en verhoudingen van het lichaam. Deze lichaamsafmetingen worden bepaald om een beter inzicht te krijgen in de groei, de gezondheid, de lichaamssamenstelling, het somatotype en de sportprestatie (Vrijens et al., 2007). In een studie van Vaeyens et al. (2006) (GYSP Ghent Youth Soccer Project) werden jeugdspelertjes voetbal tussen 12- en 16 jaar onderzocht. Het was een vijfjaar durend gemengd longitudinaal onderzoek naar groei, maturiteit en prestatie van jonge spelers. Gedurende het onderzoek werden zij onderworpen aan verschillende testen en metingen. De verschillende testen en metingen zijn terug te vinden in onderstaande tabellen. Zij werden onderverdeeld in vier leeftijdscategorieën; U13 (n= 117), U14 (n= 136), U15 (n=138) en U16 (n= 99). Met uitzondering van SSK (sum of skinfolds, som van de huidplooien) in U15 zijn er geen significante verschillen in hoogte, gewicht en vetweefsel binnen de verschillende leeftijdsgroepen. Elite en subelite U15 hebben significant minder vetweefsel dan nietelitespelers (zie tabel 2). Tabel 2: Antropometrische karakteristieken (gem ± SD) van elite, subelite en non-elitespelers a.d.h.v. leeftijdsgroepen (Vaeyens et al., 2006).

Gemiddelden in dezelfde rij, van dezelfde leeftijdscategorie met hetzelfde subscript zijn niet significant verschillend op het niveau p<0,05. SSK: sum of skinfolds, som van de huidplooien.

Figueiredo vergeleek in een studie (2009) de groei, maturiteitsstatus, functionele capaciteit, sportspecifieke vaardigheden en doelgerichtheid bij 159 mannelijke voetbalspelers tussen 11en 14 jaar. Deze werden verdeeld in twee groepen (11-12 jarigen en 13-14 jarigen). Ook maakte hij een onderscheid tussen drop-out, blijven bij hetzelfde niveau (= club) en stijgen naar een hoger niveau (= elite). !

"#!

!"#$%&#''%(#')"$*

Voor de antropometrische parameters vond Figueiredo bij de groep van 11-12 jarigen een significant verschil wat betrof lichaamslengte. De elitespelers waren significant (p < 0,01) groter dan de gewone clubspelers (respectievelijk 150,8cm ± 8,3; 143,7cm ± 5,9). Voor de tweede groep, 13-14 jarigen, vond hij voor de lichaamslengte eveneens een significant verschil. De elitespelers waren significant groter (p < 0,01) dan de clubspelers (respectievelijk 169,2cm ± 5,1; 162,7cm ± 9,8). (Figueiredo zie tabellen 36 en 37). In een studie van Arroyo et al. (2008) werd vetmassa bij volwassenen vergeleken tussen elitevoetballers en een controlegroep ook hierbij werd er bij de elitevoetballers een significant lagere vetmassa waargenomen dan bij de controlegroep.

!"#"$%&'()*+%,-%.,-/0*,/1% Kracht is de eigenschap van een spier om door het ontwikkelen van spanning tegen een uitwendige weerstand samen te trekken. Het is een fysieke basiseigenschap die het sportmotorisch prestatieniveau zal bepalen en die door training beïnvloedbaar is. Men spreekt over explosieve kracht wanneer de snelheid waarmee de kracht wordt geproduceerd en het niveau van de krachtproductie maximaal zijn (Vrijens et al., 2007). Lenigheid definieert men als de eigenschap om bewegingen met een zo groot mogelijke “range of motion” uit te voeren. Lenigheid is nodig voor het uitvoeren van kwalitatief en kwantitatief optimale bewegingen. Een tekort aan lenigheid in de gewrichten maakt het uitvoeren van bepaalde bewegingstechnieken zeer moeilijk, het zal bovendien de kans op blessures opmerkelijk vergroten en belet de optimale ontwikkeling van de fysieke basiseigenschappen en technische vaardigheden (Vrijens et al., 2007). Onderstaande resultaten werden gehaald uit het hierboven besproken GYSP onderzoek van Vaeyens et al. (2006). Uit dit onderzoek bleek dat sterkte en kracht sterk verschillen naargelang competitieniveau binnen elke leeftijdsgroep. Deze sterkte en kracht werden zowel gemeten functioneel, statisch als snelkracht aan de hand van BAH, VTJ, SAR, SUP en SBJ. Bij de U13 en U14 komen verschillen vooral voor tussen elite en non-elitespelers. Ook is te zien dat elite en subelite U14, 15 en 16 significant beter presteren op de BAH (Bent Arm Hang) en VTJ (Vertical Jump) in vergelijking met niet-elitespelers. Uit onderstaande tabel wordt afgeleid dat er geen verschillen tussen de U13 en U14 zijn qua flexibiliteit (SAR, Sit And Reach), maar de flexibiliteit is wel significant groter bij elite U15 en U16 (zie tabel 3). Ook een studie van Volbekiené (2007) toonde aan dat zestien jarigen leniger zijn dan twaalf jarigen. In dit onderzoek werd de lenigheid tussen jongeren van het jaar 1992 en jongeren van het jaar 2002 !

"#!

!"#$%&#''%(#')"$*

vergeleken. Hierbij was er tussen de verschillende leeftijdsgroepen een verschil merkbaar in de flexibiliteit gemeten bij SAR. Bij de twaalf jarigen was dit 15,5cm ± 5,8, bij de veertien jarigen 19,8cm ± 6,8 en bij de zestien jarigen 23,8cm ± 7,3. Tabel 3: Sterkte, kracht en flexibiliteit (gem ± SD) van elite, subelite en non-elitespelers a.d.h.v. leeftijdsgroepen (Vaeyens et al., 2006).

Gemiddelden in dezelfde rij, van dezelfde leeftijdscategorie met hetzelfde subscript zijn niet significant verschillend op het niveau p<0,05. SAR: sit and reach, SBJ: standing broad jump, SUP: sit-ups , BAH: bent arm hang , VTJ: vertical jump .

Figueiredo vond in zijn onderzoek (2009) voor de parameter kracht significante verschillen bij de squat jump. De elite 11- 12 jarigen sprongen significant (p < 0,05) hoger dan de clubspelers (resp. elite 27,0cm ± 3,9cm; club 23,4cm ± 4,0cm). (Figueiredo zie tabel 36) Uit een studie van Gil et al. (2007) werd een significante stijging van de hoogte bij de counter mouvement jump geconstateerd in functie van de leeftijd. In dit onderzoek werden 194 voetballers getest tussen veertien en zeventien jaar. Veertien jarigen sprongen gemiddeld 37,3 cm, dit stijgt bij zeventien jarigen tot gemiddeld 44,6cm. Hier is dus een opmerkelijke stijging merkbaar (Gil et al., 2007).

!"#"$%&'()*(+,% Snelheid is de resultante van de inwerking van een kracht op een massa. Het is de eigenschap die toelaat motorische acties in een onder bepaalde omstandigheden minimale tijd uit te voeren (Vrijens et al., 2007). Bekijken we opnieuw de resultaten gevonden in het GYSP van Vaeyens et al. (2006). De snelheid gemeten bij de sprinttesten, 30 meter sprint; SHR, shuttle run; shuttle sprint; verschillen significant naargelang het competitieniveau bij elke leeftijdsgroep (zie tabel 4). Algemeen scoren de elitespelers beter qua sprintcapaciteiten, maar groepsverschillen komen het meest voor bij de U13 en de U14.

!

"#!

!"#$%&#''%(#')"$* Tabel 4: Sprinttesten (gem ± SD) van elite, subelite en non-elitespelers a.d.h.v. leeftijdsgroepen (Vaeyens et al., 2006).

Gemiddelden in dezelfde rij, van dezelfde leeftijdscategorie met hetzelfde subscript zijn niet significant verschillend op het niveau p<0,05. SHR: shuttle run.

Volgens de studie van Figueiredo (2009) waren de elite 11- 12 jarigen wat betrof de gemiddelde sprint (s) significant sneller dan de clubspelers (p < 0,01). De elitespelers liepen gemiddeld 8,32s ± 0,31 waar de clubspelers een gemiddelde tijd behaalden van 8,80s ± 0,54. Eveneens bij de 13- 14 jarigen liepen de elitespelers bij de gemiddelde sprint (s) vlugger dan de clubspelers.

De elitespelers waren significant sneller dan de clubspelers (p < 0,01)

(respectievelijk 7,80s ± 0,37; 8,11s ± 0,39). (zie tabellen 36 en 37 Figueiredo)

!"#"#$%&'()*+&,-./012)-0,$ Het uithoudingsvermogen kan algemeen gedefinieerd worden als het vermogen om dynamische of statische arbeid zo lang mogelijk vol te houden (Vrijens et al., 2007). Volgens Gil et al. (2007) is een goede aerobe capaciteit vereist om lange trainingssessies en wedstrijden te vervolledigen. Opnieuw bekijken we de resultaten uit het GYSP van Vaeyens et al. (2006) dat hierboven reeds besproken is. De endurance shuttle run verschilt significant per competitieniveau en in elke leeftijdscategorie, hierbij presteren de elite en subelitespelers wel beter dan hun niet-elite leeftijdsgenoten (zie tabel 5).

!

"#!

!"#$%&#''%(#')"$* Tabel 5: Cardiorespiratorische uithouding en aerobe capaciteit (gem ± SD) van elite, subelite en non-elitespelers a.d.h.v. leeftijdsgroepen (Vaeyens et al., 2006).

Gemiddelden in dezelfde rij, van dezelfde leeftijdscategorie met hetzelfde subscript zijn niet significant verschillend op het niveau p<0,05. ESHR: endurance shuttle run.

!"#"$%&'()*+,-.(/010(2(%(03(4-/5+..(4% Uit het onderzoek van Vaeyens et al. (2006) GYSP bleek dat de elite U13 een significante betere dribbelvaardigheid, lange bal en jongleervaardigheid hebben in vergelijking met de niet-elitespelers. Bij de U14 en U15 scoren de elite en subelitespelers beter dan de nietelitespelers qua dribbling, lange bal(een pass over een afstand van 20 meter in een zone verdeelt in drie cirkels met drie, zes en 9,15meter diameter), en jongleervaardigheden. Onderstaande tabel toont aan dat elite U16 beter presteren op lange ballen in vergelijking met subelite, op jongleren in vergelijking met niet-elite, en op dribbelen in vergelijking met sub en niet-elitespelers van dezelfde leeftijd (zie tabel 6). Over het algemeen scoren de elitespelers beter dan sub- en niet-elitespelers op voetbalspecifieke eigenschappen, dit wordt mede veroorzaakt door een hoger aantal uren training. Tabel 6: Voetbalspecifieke eigenschappen (gem ± SD) van elite, subelite en non-elitespelers a.d.h.v. leeftijdsgroepen (Vaeyens et al., 2006).

Gemiddelden in dezelfde rij, van dezelfde leeftijdscategorie met hetzelfde subscript zijn niet significant verschillend op het niveau p<0,05.

!

""!

!"#$%&#''%(#')"$*

Bij Figueiredo (2009) scoorden de elite 11- 12 jarigen significant (p < 0,01) beter op de dribbelsnelheid dan de clubspelers. De elitespelers deden over de dribbeltest gemiddeld 14,21s ± 0,76 waar de clubspelers er gemiddeld 15,79s ± 1,68 over deden. (zie tabel 36 Figueiredo).

!"#"$%&'()*+,%(-%./012','34(% Talentidentificatie in voetbal staat nog in zijn kinderschoenen, zeker het psychologische aspect (Morris, 2000). Beschrijvende onderzoeken zeggen dat ondanks dat coaches en begeleiders weet hebben van het belang van de psychologische factor zij geen objectieve maatstaf gebruiken om deze factor te benoemen of te meten. Toch werd er een aanzet gegeven in Granryd's (1990) onderzoek van de voetbalvaardigheden, hier werd een basis gegeven voor verder onderzoek aan de hand van systematische observatie-instrumenten als alternatief voor psychologische testen. Als psychologische factoren in de toekomst deel moeten uitmaken van het talentidentificatieproces dan zal het belangrijk zijn niet alleen welke psychologische variabelen er moeten deel van uitmaken, maar ook wie er zal beoordelen of deze variabelen effectief een belang hebben (Morris, 2000).

!"#"5%&6'(3)47843(%/.(14+,4/+)4(%9(6/:/%96'(3)47843(%849(6/4;41+)4(%4-% 9'()*+,% De rol van vroegtijdige specialisatie in de ontwikkeling van de sportexpertise is een punt van discussie onder onderzoekers. Hoewel er overeenkomstig bewijs is dat de hoeveelheid aan training en het prestatieniveau samenhangen, is de focus op gespecialiseerde training vaak gekoppeld aan negatieve gevolgen (Baker, 2003). Het complexe interactiesysteem tussen biologische, psychologische en sociologische factoren kan bij succesvolle interactie leiden tot prestatie van topniveau, maar het verkeerd interageren van deze factoren kan leiden tot een burnout en of drop-out (Wiersma, 2000). Er heerst een discussie tussen wetenschappers (Baker, Côté & Abernethy, 2003; Ericsson, Krampe & Tesch-Römer, 1993) over het vroegtijdige specialiseren of het sporten op jonge leeftijd te diversifiëren.

+,-,.,+*/01*23*413506*7012859:;982*<=2496>9<6592* In een studie over musici, begonnen experts te trainen/oefenen vanaf hun vijfde levensjaar. Ericsson et al. (1993) stelden dat als training niet vroeg genoeg aanvangt, latere beginners niet meer in de mogelijkheid zouden zijn om de kloof met de andere te dichten. In verband met de tien-jaar regel waren inter-individuele verschillen in prestatie volgens Simon en Chase (1973) te verklaren door de kwantiteit en kwaliteit van de gevolgde training. De hierboven vermelde !

"#!

!"#$%&#''%(#')"$*

10-jaar regel of 10.000 uren regel bepaalt dat een trainingskwantiteit van hoog niveau gedurende tien jaar een minimum vereiste is om een topniveau te bereiken. Deze regel is reeds succesvol toegepast in verschillende disciplines zijnde: muziek (Ericsson et al., 1993; Sosniak, 1985), wiskunde (Custin, 1985), zwemmen (Kalinowski, 1985), atletiek (Wallingford, 1975) en tennis (Monsaar, 1985). Eenvoudig gezegd komt het neer op hoe meer tijd iemand in training steekt, hoe hoger zijn prestatieniveau zal zijn, maar des te moeilijker het wordt om steeds beter te worden (Baker, 2003). Ericsson et al. (1993) besloten hieruit dat hoe vroeger je begint te focussen op training, hoe groter de kans is dat je een uitzonderlijk niveau haalt in je gekozen discipline.

+,-,.,/*012*34*524617*812396:;<:93*<:831=:>:576:3* Onderzoekers onderzochten de vroegtijdige ontwikkeling in elite atleten (e.g. Côté, 1999; Hill, 1993) en vonden dat vroegtijdige sportspecialisatie als kind geen essentiële must is om later als volwassene exceptioneel te presteren. Hill (1993) toonde aan dat een ruime waaier van verschillende activiteiten gedurende de eerste sportjaren de norm was voor professionele baseballspelers, terwijl ook Ward, Hodges, Starkes en Williams (2002) vonden dat elite voetbalspelers niet specialiseerden voor hun zestien jaar. Volgens Baker et al. (2003) leidde deelname aan andere relevante activiteiten (andere sporten waar dynamische beslissingen voorkomen) tijdens de beginfasen van de ontwikkeling tot het verhogen van de fysieke en cognitieve vaardigheden die nodig zijn in hun primaire sport. Deze bevindingen duiden dus op een probleem dat het best opgelost wordt door beide systemen in combinatie te gebruiken (Baker, 2003).

!

"#!

!"#$%&#''%(#')"$*

+,-*./01234* Om toegelaten te worden op de topsportscholen voetbal moet er voldaan worden aan verschillende voorwaarden. Naast goed kunnen voetballen moet je ook beschikken over verschillende andere vaardigheden zoals fysieke, fysiologische, psychologische parameters en voetbalspecifieke vaardigheden. Het is daarom dat er in deze studie een overzicht wordt gegeven van de verschillende modellen van talentidentificatie en de multidisciplinaire toepassingen die van groot belang kunnen zijn in het screenen van jonge topsporters voetbal. Een multidisciplinair identificatiemodel schetst het best de karakteristieken om een topsporter voetbal zijn potentieel binnen een sport te laten ontwikkelen. Het is dan ook aan de hand van dit model dat een fysieke en motorische testbatterij ontwikkeld werd die talentvolle jonge topsporters

kunnen

selecteren

om

deel

te

nemen

aan

gespecificeerde

ontwikkelingsprogramma’s. In het GYSP onderzoek toonde onze literatuur aan dat onder jonge spelertjes, de variatie in discriminerende factoren geassocieerd kan worden met het verschil in timing van de groeispurt en maturiteitsstatus, alsook met de timing van de trainbaarheid van de fysieke componenten. Talentidentificatie is dus een dynamisch proces en zou een proces moeten zijn die ontwikkeling op lange termijn stimuleert. Deze stelling werd benadrukt door Martindale et al. (2005). Hij lichtte vier belangrijke zaken toe: talentidentificatie moet afgesteld worden op basis van lange termijn doelen en lange termijn methoden, het moet opgebouwd worden uit een ruime waaier van samenhangende ondersteuning en begeleiding. De focus moet liggen op de juiste ontwikkeling, het selecteren en identificeren moet zo vlug mogelijk gebeuren, verder moet er volgens Martindale genoeg individueel gewerkt worden. Dit resultaat is suggestief maar toont wel de nood voor een longitudinale analyse. Nu is er vaak het probleem dat bij talentidentificatie, de scouting vaak door trainers en scouts gebeuren die te veel gaan beslissen op basis van hun eigen ervaring als voormalig speler, trainer of toeschouwer (Morris, 2000).

!

!

"#!

!"#$%&#''%(#')"$*

+,-*./0123415672891/* In deze scriptie worden drie hoofdonderzoeksvragen geformuleerd. Ten eerste zal er worden nagegaan of de hedendaagse selectieprocedure van de topsportscholen zich weerspiegelt in de fysieke en motorische testbatterij van de Universiteit Gent. Hiervoor zullen zowel de data van de geselecteerde topsporters als van de niet-geselecteerde topsporters bekeken en vergeleken worden met de selectiekeuze van de trainers. Als tweede onderzoeksvraag wordt in deze studie ook gekeken naar de prestatiebepalende factoren per leeftijdscategorie bij de topsporters voetbal. Hier wordt elke leeftijdscategorie afzonderlijk bekeken, namelijk 11jarigen, 12-jarigen, 13-jarigen, 14-jarigen, 15-jarigen. Bij de derde en laatste onderzoeksvraag wordt gekeken of de geboortemaand van de proefpersonen een invloed uitoefent op de selectiekeuze van de topsportscholen. Ook dat wordt eveneens per leeftijdscategorie onderzocht.

* ! !

!

"#!

!"#$%&"'

()'!"#$%&"' ()*'+,-./0,12'' Dit onderzoek situeert zich binnen het kader van een project opgestart binnen de Vakgroep Bewegings- en Sportwetenschappen aan de Universiteit Gent in samenwerking met de topsportscholen in Vlaanderen. In het onderzoeksdesign werd een fysiek en motorische testbatterij afgenomen van de kandidaat-leerlingen van de topsportschool voetbal. De fysieke en motorische parameters die werden geanalyseerd tijdens dit onderzoek waren: antropometrie, motoriek en coördinatie, snelheid, kracht, lenigheid en uithouding. Op basis van de geanalyseerde gegevens kan er tot wetenschappelijk onderbouwde conclusies gekomen worden, om zo te kunnen bijdragen aan de selectiekeuze van de topsportscholen en aan de ontwikkeling van de jonge voetballers. Hiervoor wordt nagegaan of de objectieve fysieke en motorische testbatterij van de Universiteit Gent een goede aanvullende indicator is voor het profiel van de kandidaat-leerlingen in de topsportscholen. Alsook worden in dit onderzoek de discriminerende prestatievariabelen onderzocht per leeftijdscategorie. Tenslotte werd ook gekeken of de geboortemaand van de proefpersoon een invloed uitoefende op de selectiekeuze van de topsportscholen.

()('%13/04567-/'858.9:-,/'' In het onderzoek namen in totaal 277 kandidaat-leerlingen voor de topsportschool voetbal deel. De testen vonden plaats op maandag 6 en dinsdag 7 april 2009, de ontbrekende spelers werden getest op woensdag 20 mei 2009. Deze instroomtesten werden afgenomen in functie van het schooljaar 2009-2010, alle deelnemers aan de selectietesten dienden de fysieke en motorische testen af te leggen. De spelers werden opgedeeld per al dan niet selectie en per leeftijdscategorie (zie tabel 7). De leeftijd van de geteste populatie varieerde tussen 11- en 18 jaar. De besproken resultaten van de elfjarigen, twaalfjarigen en vijftienjarigen moeten met enige voorzichtigheid behandelt worden aangezien deze drie leeftijdscategorieën zich niet evenredig gedragen in aantal qua selectie/niet-selectie. (resp. 26/7; 22/9; 18/9). Tabel 7: Aantallen selectie vs. niet-selectie per leeftijdscategorie.

!! 5)+3!6+4+73)+!859:! 9+4+73)+!89:! 123''4!

$$% &'()*+,! #! "0! --!

$"% &'()*+,! ;! ""! -$!

$-% &'()*+,! -
$.% &'()*+,! -.! -/! 0;!

$/% &'()*+,! ;! $=! "#!

$0% &'()*+,! "!
$#% &'()*+,! $!
123''4! ;"! $..! "-0!

! !

"#!

!"#$%&"'

()*'+,-.-/-0'' Deze scriptie betreft een beschrijvend onderzoek naar de kandidaat-leerlingen van de topsportscholen voetbal in Vlaanderen. Hierbij wordt het prestatieprofiel gemeten van zowel de geselecteerden als de niet-geselecteerden en wordt gekeken of de fysieke en motorische testbatterij zich weerspiegelt in de selecties van de topsportscholen zelf. Alle testen werden afgenomen in de indoorhal van het Nationaal opleidingscomplex te Tubeke. De testen werden uitgevoerd op kunstgras, dan wel op harde ondergrond. De antropometrische metingen werden voorafgaandelijk aan de opwarming en prestatietesten afgenomen. Ook doorliepen de spelers de testen in een vaste volgorde om de standaardisatie van het testprotocol te waarborgen. Elke test werd afgenomen door dezelfde testleider, de resultaten werden genoteerd op een scoreformulier, inclusief vermelding van naam en data. De Eurofit-testen werden uitgevoerd en opgevolgd volgens de bepalingen en richtlijnen zoals weergegeven in het Handboek voor de Eurofit Testbatterij (Lefevre, 1993). De testen van KTK werden uitgevoerd en opgevolgd volgens de bepalingen en richtlijnen zoals weergegeven in het Handboek voor Körperkoordinationtest für Kinder (Kiphard, E.J. en Schilling, F., 1974).

!"#"$%&'()*+*,-().-%% In het onderzoek werden zes antropometrische variabelen opgenomen: lichaamsgewicht, lichaamslengte, vetpercentage, lengte van het bovenlichaam (zithoogte) en APHV. De totale lichaamslengte en de lengte van het bovenlichaam werden gemeten aan de hand van een stadiometer (Holtain Ltd.). Deze metingen werden tot op 1/10 cm nauwkeurig uitgevoerd en er werd van de proefpersonen tijdens de metingen verwacht enkel ondergoed te dragen. Het gewicht en het vetpercentage werden berekend aan de hand van een digitale weegschaal (Tanita BC-420). Deze metingen werd uitgevoerd in kg tot op 1/10 kg nauwkeurig. De piekgroeisnelheid werd gemeten aan de hand van formule van Mirwald et al. (2002).

!"#"!%/*(*).-0%-'%1*2)3.'4(.-% ()*)()1'&234567/8'9:93;6/8.' Het dynamisch evenwicht werd beoordeeld door zich rugwaarts te verplaatsen op een evenwichtsbalk. De test werd uitgevoerd op blote voeten en vooraf werden ook twee korte proefpogingen toegestaan. Om te starten ging de proefpersoon in evenwicht staan met beide voeten op de evenwichtsbalk. De proefpersoon liep negen maal acht kleine pasjes rugwaarts !

"#!

!"#$%&"'

op een evenwichtsbalk. De eerste balk was 6cm breed en hierop werden drie keer na elkaar acht kleine pasjes rugwaarts uitgevoerd. Na deze drie uitvoeringen werd deze procedure herhaald op een balk van 4,5cm breed en tenslotte ook nog drie keer op een balk met een breedte van 3cm. De testleider begon te tellen wanneer de proefpersoon met twee voeten in evenwicht op de balk stond. Telkens de grond werd geraakt startte een nieuwe poging. De score werd bepaald door de som te maken van het aantal pasjes dat tijdens de drie pogingen werd uitgevoerd op elke balk (vb. 6cm: 8 + 8 + 8 = 24; 4,5cm: 6 + 8 + 5 = 19; 3cm: 3 + 3 + 5 = 11). In totaal scoorde de uitvoerder hier dus 24 + 19 + 11 punten voor deze test. Het maximum dat kan worden bereikt is dus 72.

()*)()('+,-.//012'230,4564'7860'664'9/:;-6' Voor het bepalen van de grootmotorische coördinatie werden er twee testen afgenomen. De eerste test betrof het zijwaarts springen over een balkje. Deze test werd twee keer uitgevoerd en de proefpersoon kreeg één oefenbeurt met 5 oefensprongen. De uitvoerder sprong blootsvoets gedurende 15 seconden zo vaak mogelijk met de beiden benen over een balkje (lengte: 60cm, breedte: 3cm en hoogte: 3cm) dat bevestigd was aan een matje van 60cm op 100cm. Er waren steeds twee voetcontacten vereist bij het neerkomen. Het maakte echter niet uit of de voeten samen of met een klein tijdsinterval werden bewogen. Wanneer de uitvoerder naast de mat sprong of tegen het balkje, vroeg de testleider uitdrukkelijk om verder te springen op de mat. De score werd bepaald door het optellen van het aantal herhalingen in 15 seconden van beide pogingen. Telkens de uitvoerder over het balkje sprong werd één punt toegekend.

()*)()*'+,-<6:,452'8603://1264'3:/4;-62' De tweede test voor het bepalen van het grootmotorisch coördinatievermogen was het zijdelings verplaatsen van plankjes. De proefpersoon stond met blote voeten op een plankje van 25cm op 25cm en 4cm hoog. Hij/zij verplaatste zich zo vaak mogelijk zijdelings gedurende 20 seconden van het ene plankje op het andere. De proefpersoon moet het plankje met de beide handen vastgrijpen, er worden geen foute uitvoeringen bestraft, maar de testleider gaf de foute uitvoeringen aan en stuurde de kleine foutjes bij tijdens de uitvoering. De scorebepaling betrof de som van het aantal herhalingen in die 20 seconden van beide pogingen. Ze kregen één punt bij het neerplaatsen van het plankje op de grond en een tweede punt bij het betreden van het neerliggende plankje (dus twee punten per cyclus). !

"#!

!"#$%&"'

()*)()+'&,-../01/21' Een door de Universiteit Gent (Vakgroep Sport- en bewegingswetenschappen) opgestelde dribbeltest test de voetbalspecifieke motoriek en coördinatie. De proefpersoon voerde eerst het parcours uit zonder bal, vervolgens hetzelfde parcours met een bal door middel van een handdribbel en tenslotte met een voetdribbel. De test gebeurde telkens met voetbalschoenen op kunstgras. De testleider nam de tijd op (aan de hand van een handchronometer en tot op 1/100 seconde nauwkeurig) voor de eerste uitvoering en liet minstens 3 minuten recuperatie toe tussen de drie verschillende uitvoeringen (ondertussen werden de andere deelnemers getest). De uitvoerder slalomde tussen kegeltjes die op een gestandaardiseerde afstand van elkaar stonden (hiervoor werd een testmat ontworpen). Het verschil tussen de uitvoeringen zonder bal en met bal gaven het beeld over de balvaardigheid en coördinatie van de uitvoerder.

!"#"#$%&'()'*+,$-'&+.//0)'*+$'&$1%2$$ ()*)*)3'*45'26,-711/21'' Om de maximale loopsnelheid en het herhaald kort sprintvermogen te bepalen werd gebruik gemaakt van de 30m sprinttest. Deze test meet de snelheid over een afstand van 5m, 10m, 20m en 30m. Op deze afstanden werden infrarood poorten geplaatst. Telkens de speler een infrarood poort passeerde, werd het infraroodsignaal onderbroken en geregistreerd op de PC (Microgate). Over een afstand van 30m werden 4 zaken onderzocht. De tijd geregistreerd na 5m gaf een zicht over de startsnelheid; de tijden geregistreerd na 10m en 20m bepalen de versnelling doorheen de volledige sprint en de eindtijd na 30m zegt iets over de maximale snelheid. De eindtijden van de 4 x 30m bepaalden het herhaald kort sprintvermogen. De speler koos zelf wanneer hij de volledige sprinttest startte. Hij begon onmiddellijk zo snel mogelijk te lopen en hield zijn maximale snelheid aan tot hij voorbij het eindpunt was. Elke speler voerde deze test 4 maal uit met voetbalschoenen. Tussen iedere test zat 25 seconden rust.

()*)*)('#'8'1/21' Om loopsnelheid te koppelen aan wendbaarheid werd de T-test gebruikt. Deze test werd afgelegd met loopschoenen of voetbalschoenen (afhankelijk van de ondergrond). De speler kreeg hiervoor 2 pogingen, zowel rechts als links. Indien de proefpersoon tijdens het !

"#!

!"#$%&"'

uitvoeren van de T-test een kegel omver liep, diende deze speler het parcours opnieuw te lopen (na wat rusttijd). De speler mocht de kegel wel raken, maar deze mocht dus niet omvallen. De proefpersoon startte op het signaal van de testleider. Bij de eerste poging koos de speler zelf langs welke zijde hij wou lopen (rechts of links). Bij de tweede poging is verplicht de andere zijde aan de beurt. De proefpersoon diende onmiddellijk voluit te gaan en zich niet in te houden tot hij de finish had bereikt. De twee tijden, zowel rechts als links, werden gerapporteerd en uitgedrukt tot op 1/1000 seconde nauwkeurig.

Figuur 4: Opstelling T-test.

!"#"$%&'()*+% ()*)+),'-./01203'456/1'789:' Om de explosieve kracht en de coördinatie te meten werd gebruik gemaakt van de standing broad jump test. De proefpersoon plaatste zich blootsvoets achter een lijn, met de voeten licht uit elkaar en de voetpunten juist achter de lijn. Hij boog de knieën en bracht de armen rugwaarts om vervolgens zo ver mogelijk voorwaarts te springen terwijl de armen voorwaarts werden gezwaaid. De proefpersoon kreeg twee pogingen, bij rugwaarts vallen kreeg de proefpersoon een extra poging. De testleider stelde zich op ter hoogte van de vermoedelijke landingsplaats, de afstand werd gemeten vanaf de plaats van de afstoot tot de landingsplaat van de hielen. Indien de beide hielen niet op dezelfde hoogte neerkwamen, telde de afstand tussen de lijn en de dichtste indruk. De beste score van de twee pogingen werd gerapporteerd en er werd tot op één cm nauwkeurig gemeten.

!

"#!

!"#$%&"'

()*)+)(',-./012'!-3141/0'5.46' De explosieve sprongkracht werd ook bepaald door de counter movement jump. De counter movement jump is een verticale hoogtesprong met tegenbeweging in de benen en meet de excentrisch-concentrische kracht van de benen. Er werden vier verschillende sprongen afgenomen: CMJ 3x zonder armzwaai, CMJ 3x met armzwaai, CMJ 15x zonder armzwaai en CMJ 6x reactiviteit. Algemeen startte de proefpersoon, die loopschoenen aanhad, met de knieën gestrekt tussen de twee baren van de OptoJump. De proefpersoon ging vervolgens van gestrekte positie naar 90° knieflexie alvorens hij de sprong explosief inzette. Naar gelang de soort sprong werden de armen ter hoogte van de lenden geplaatst (CMJ 3x zonder armzwaai, CMJ 15x zonder armzwaai), de armen als ondersteuning van de beweging (CMJ 3x met armzwaai). Er worden 3 maximale sprongen uitgevoerd, van elkaar gescheiden door een drietal seconden. De score die genoteerd werd was de vluchthoogte in cm (CMJ 3x met en zonder armzwaai), de vluchthoogte in cm; contacttijd in sec; het vermogen(power) in Watt/kg, hiervan telkens gemiddelde, beste en SD (CMJ 6x reactiviteit), gemiddelde vluchthoogte en SD (CMJ 15x zonder armzwaai).

()*)+)*'$7/8'92:6' De handknijpkracht werd gemeten met een gekalibreerde handdynamometer. De opdracht was zo hard mogelijk te knijpen op de handdynamometer. De test werd tweemaal uitgevoerd met de dynamometer in de dominante hand. De proefpersoon kreeg een proefpoging om te controleren of de dynamometer juist was afgesteld in functie van zijn handgrootte. Bijkomende bewegingen zoals schudden of de dynamometer tegen het been klemmen waren niet toegelaten. De naald en de schaalverdeling waren naar buiten gericht, zodat ze niet geblokkeerd raakten en de testleider het resultaat onmiddellijk kon aflezen. Tijdens de test bleef de arm gestrekt. De proefpersoon kreeg de opdracht stevig en geleidelijk harder op de dynamometer te knijpen, zodoende snel een maximale kracht te ontwikkelen. Het beste resultaat van de twee pogingen was de score en werd gemeten tot op 1kg nauwkeurig.

!"#"$%&'()*+'),% Om de lenigheid te bepalen werd gebruik gemaakt van de sit and reach test. De proefpersoon diende bij deze test blootsvoets op de grond te zitten met gestrekte benen en reikte zo ver mogelijk voorwaarts. Een gestandaardiseerde opwarming was noodzakelijk voor het precies

!

"#!

!"#$%&"'

en veilig afnemen van deze test. Om deze reden was het aangewezen de oefening eerst “eens te proberen” door het uitvoeren van de beweging, zonder tot het uiterste te gaan. De test werd afgelegd zonder schoenen en de proefpersoon voerde twee maximale pogingen uit. Hij reikte langzaam zo ver mogelijk naar voren, terwijl hij het liniaal boven op de testkist zachtjes en zonder schokken wegduwde met gestrekte vingers. Hij kreeg de opdracht 2-3 seconden in de verst mogelijke positie te blijven zonder schokken. De twee maximale pogingen werden gemeten tot op 1cm nauwkeurig. De meetplaat stak 15cm uit boven het vlak waartegen de voeten steunden. Dit wil zeggen dat een proefpersoon die tot aan zijn tenen kan reiken, een score heeft van 15cm. De schaalverdeling op de bovenplaat ging van 0cm tot 65cm.

!"#"$%&'()*+,-.(/010(2(%30)4'35067%89'9'%:6)(;<0))(6)%=(/'>(;?%)(-)@%% Het evalueren van het herstelvermogen na intense inspanning (acyclisch aeroob uithoudingsvermogen) gebeurt door middel van de YoYo Intermittent Recovery test. Deze test is voetbalspecifiek, aangezien intensieve inspanningen na korte herstelmomenten beslissend kunnen zijn voor het wedstrijdresultaat. De proefpersoon diende voluit te gaan en zo lang mogelijk vol te houden. Hij wachtte steeds op het signaal alvorens te vertrekken. De test bestond uit herhaaldelijke inspanningen aan progressief oplopende snelheden afgewisseld met actieve rustperiodes van 10 seconden. De spelers liepen eerst 2 x 20m tussen de start, het keerpunt en de eindlijn. Daarna volgde een rustperiode die werd ingevuld door 2 x 5m wandelen/joggen om vervolgens opnieuw te lopen. Het looptempo werd bepaald door een geluidssignaal. Wanneer een speler tweemaal na elkaar niet op tijd de eindlijn met beide voeten passeerde, werd de afgelegde afstand genoteerd als eindresultaat. De afgelegde afstand komt overeen met een score op schaal. Wegens tijdsbeperking en aansluitende wedstrijden werd de YoYo Intermittent Recovery test niet afgenomen.

Figuur 5: Opstelling YoYo Intermittent Recovery test.

!

""!

!"#$%&"'

()*'&+,+'+-+./01'' Door een statistische data-analyse met behulp van SPSS 17.0 werden de gemiddelden en standaarddeviaties van het meetmoment bepaald voor alle variabelen van het motorische en fysieke prestatieprofiel van de topsporters. Om de verschillende onderzoeksvragen te beantwoorden werd er eerst een nieuwe variabele aangemaakt om de grote groep proefpersonen te kunnen verdelen in leeftijdscategorieën. Deze werden verdeeld in 7 categorieën namelijk: 11-jarigen, 12-jarigen, 13-jarigen, 14-jarigen, 15-jarigen, 16-jarigen, 17-jarigen en 18-jarigen; de twee laatste werden niet in de analyse opgenomen wegens te weinig proefpersonen. Er wordt in dit onderzoek gewerkt per kalenderjaar, omdat er op de topsportschool ook per kalenderjaar worden getraind. Vooraleer te starten met de analyse werd de dataset volledig gecontroleerd op uitbijters, missing values en/of foutieve ingaven. Voor de eerste onderzoeksvraag werden de variabelen van de fysieke en motorische testbatterij elk afzonderlijk (antropometrie, motoriek en coördinatie, snelheid, kracht en lenigheid) geanalyseerd aan de hand van een Manova. Deze gaven de al dan niet significante verschillen voor elke variabele per leeftijdscategorie voor de geselecteerden en de nietgeselecteerden. In elke tabel werden de F- en p- waarden opgenomen. Voor de tweede onderzoeksvraag werd er gebruik gemaakt van een discriminantanalyse om de prestatiebepalende factoren per leeftijdscategorie te onderzoeken. Eerst werden de discriminerende factoren voor respectievelijk de morfologische, motorische en fysieke variabelen gezocht. Vervolgens werd voor deze discriminerende factoren een full discriminantanalyse uitgevoerd. In de tabellen wordt de significantie weergegeven per leeftijd , alsook de verklarende variantie en de verschillende coëfficiënten. Bij de derde onderzoeksvraag werd gebruik gemaakt van een crosstab, aangezien er hier twee kwalitatieve werden onderzocht. Eerst werd wel een nieuwe variabele aangemaakt aangezien we de geboortemaanden opsplitsen in 4 kwartalen. Er waren dus 4 categorieën in de nieuwe variabele (1 = jan-maart, 2 = april-juni, 3 = juli-sept, 4 = okt-dec). De crosstab werd gerapporteerd aan de hand van de frequenties en percentages.

!

"#!

!"#$%&'&"()

*+)!"#$%&'&"() *+,)-../012.3.45)6.)7802.9.).:);<5.)5.05?@55./2A)B@:)6.) $C.:5)D2=>)2:)6.)0.4.=52.9.ED.)B@:)6.)5<101<4.:F) !"#"#$%&'()*)+,'(-,$ Voor de antropometrische testen werden telkens vijf variabelen opgenomen in dit onderzoek (gewicht, lichaamslengte, vetpercentage, zithoogte en APHV). Elke leeftijdscategorie werd apart besproken.

*+,+,+,),,GA@/23.:) Bij de 11-jarigen zijn er 3 significante (p < 0,05) variabelen voor antropometrie: lichaamslengte, zithoogte en APHV. De variabele zithoogte is het meest significant met een p-waarde van 0,003 (zie tabel 8). Aan de hand van de gemiddelden is er voor lichaamslengte een significant grotere waarde in de richting van de niet-geselecteerden (resp. S: 145,3 cm ± 4,9 en NS: 151,3cm ± 6,0). Voor de zithoogte zijn de niet-geselecteerden significant groter in vergelijking met de geselecteerden (resp. S: 74,9cm ± 2,8 en NS: 78,7cm ± 2,7). Voor de leeftijd waarop de piekgroeisnelheid plaatsvindt valt er een significant verschil op in de omgekeerde richting, namelijk een significant hogere waarde voor de geselecteerden (resp. S: 14,0cm ± 0,3 en NS: 13,7cm ± 0,4). Voor de resultaten zie onderstaande tabel. Tabel 8: beschrijvende statistiek van de significante antropometrische parameters bij 11-jarigen.

Antropometrie

Niet–selectie (NS) n=7 151,3 ± 6,0

F-waarde

p-waarde

Lichaamslengte (cm)

Selectie (S) n=26 145,3 ± 4,9

7,561

0,010

Zithoogte (cm)

74,9 ± 2,8

78,7 ± 2,7

10,295

0,003

APHV (jaar)

14,0 ± 0,3

13,7 ± 0,4

5,238

0,029

*+,+,+H),HGA@/23.:) Voor de 12-jarigen werden er geen significante resultaten gevonden tussen de geselecteerden en de niet-geselecteerden. De waarden zijn terug te vinden in tabel 32 in de bijlage.

!

"#!

!"#$%&'&"()

*+,+,+*),*-./01234) Voor de 13-jarigen werden er geen significante resultaten gevonden tussen de geselecteerden en de niet-geselecteerden. De waarden zijn terug te vinden in tabel 33 in de bijlage.

*+,+,+5),5-./01234) Voor de 14-jarigen werden er geen significante resultaten gevonden tussen de geselecteerden en de niet-geselecteerden. De waarden zijn terug te vinden in tabel 34 in de bijlage.

*+,+,+6),6-./01234) Bij de 15-jarigen werden er geen significante resultaten gevonden tussen de geselecteerden en de niet-geselecteerden. De waarden zijn terug te vinden in tabel 35 in de bijlage.

!"#"$%&'(')*+,%+-%.'/)0*-1(*+% Voor de motorische en coördinatieve testen werden telkens vier variabelen opgenomen ( rugwaarts verplaatsen op een evenwichtsbalk, zijwaarts springen over een balkje, zijdelings verplaatsen plankjes en de dribbeltest). De leeftijdscategorieën werden elk afzonderlijk besproken.

*+,+7+,),,-./01234) Voor de 11-jarigen werd er één significante variabele gevonden bij de testen voor motoriek en coördinatie. Bij het zijwaarts verplaatsen van de plankjes scoren de geselecteerden significant beter dan de niet geselecteerden (F-waarde = 5,622 en p-waarde = 0,024 (p < 0,05)). Ze hebben respectievelijk een gemiddelde van 45,2 ± 4,7 en 49,7 ± 2,7. De resultaten zijn te vinden tabel 9. Tabel 9: beschrijvende statistiek van de significante motorische en coördinatieve parameters bij 11-jarigen.

Motoriek en

Selectie (S)

Niet-selectie (NS)

coördinatie

n = 25

n=7

MS SUM (aantal/20s)

45,2 ± 4,7

49,7 ± 2,7

F-waarde

p-waarde

5,622

0,024

*+,+7+7),7-./01234) Bij de 12-jarigen werden er geen significante verschillen gevonden voor motoriek en coördinatie. De waarden zijn terug te vinden in tabel 32 in bijlage.

!

"#!

!"#$%&'&"()

*+,+-+*),*./012345) Bij de 13-jarigen werden er geen significante verschillen gevonden voor motoriek en coördinatie. De waarden zijn terug te vinden in tabel 33 in bijlage.

*+,+-+6),6./012345) Bij de 14-jarigen werden er 2 significante variabelen gevonden. Voor het dynamisch evenwicht werd er significantie gevonden in de richting van de geselecteerden (F-waarde = 4,529 en p-waarde = 0,037). De gemiddelden zijn terug te vinden in onderstaande tabel. Voor de grootmotorische coördinatie werd er significantie gevonden bij zijwaarts springen over een balkje (F-waarde = 6,683 en p-waarde = 0,012). Ook hier waren de resultaten van de geselecteerden significant beter dan voor de niet-geselecteerden. Tabel 10: beschrijvende statistiek van de significante motorische en coördinatieve parameters bij 14-jarigen.

Motoriek en coördinatie

Selectie (S)

Niet-selectie (NS)

F-waarde

p-waarde

n = 35

n = 34

BalanceBeamSUM (aantal)

56,7 ± 9,5

51,2 ± 11,8

4,529

0,037

JS SUM (aantal/15s)

95,1 ± 7,7

90,4 ± 7,3

6,683

0,012

*+,+-+7),7./012345) Voor de 15-jarigen werd één significante variabele gevonden bij motoriek en coördinatie, met name zijwaarts springen over een balkje (F-waarde = 4,355 en p-waarde = 0,047). De geselecteerden sprongen significant beter dan de niet-geselecteerden. Ze hebben respectievelijk een gemiddelde van 98,8 ± 9,2 en 90,3 ± 11,5 (zie tabel 11). Tabel 11: beschrijvende statistiek van de significante motorische en coördinatieve parameters bij 15-jarigen.

!

Motoriek en

Selectie (S)

Niet-selectie (NS)

coördinatie

n = 18

n=9

JS SUM (aantal/15s)

98,8 ± 9,2

90,3 ± 11,5

F-waarde

p-waarde

4,355

0,047

"#!

!"#$%&'&"()

!"#"!$%&'()'*+,$-'&+.//0)'*+$'&$1%2$ Voor het testen van snelheid, wendbaarheid en RSA werden steeds tien variabelen opgenomen (beste sprint op 5, 10, 20 en 30m; het verval op 5, 10, 20 en 30m en de T-test zowel links als rechts). Elke leeftijdscategorie werd apart besproken.

*+,+*+,),,-./01234) Bij de 11-jarigen zijn het verval op 20m en het verval op 30m de significante variabelen voor snelheid. De F-waarden voor de bedragen hier respectievelijk 4,644 en 6,288, de p-waarden respectievelijk 0,039 en 0,018. De geselecteerde spelers hebben een significant kleiner verval op deze 2 afstanden en presteren dus beter op deze 2 afstanden. Voor het interpreteren van de gemiddelden zie tabel 12. Tabel 12: beschrijvende statistiek van de significante snelheid, wendbaarheid en RSA parameters bij 11-jarigen.

Snelheid

Selectie (S)

Niet-selectie (NS)

F-waarde

p-waarde

n= 26

n= 7

Verval 20m (%)

2,2 ± 1,2

3,3 ± 1,5

4,644

0,039

Verval 30m (%)

2,2 ± 1,3

3,5 ± 1,2

6,288

0,018

*+,+*+5),5-./01234) Voor de 12-jarigen werd er één significantie gevonden bij de T-test links (F-waarde = 4,504 en p-waarde = 0,042). De geselecteerden scoorden hier significant beter dan de nietgeselecteerden (resp. S: 8,6s ± 0,4 en NS: 8,9s ± 0,2). Er werd ook nog één trend tot significantie gevonden bij de beste sprint op 30m. Hier liepen de geselecteerden beter dan de niet-geselecteerden (zie tabel 13). Tabel 13: beschrijvende statistiek van de significante snelheid, wendbaarheid en RSA parameters bij 12-jarigen.

Snelheid

Selectie (S)

Niet-selectie (NS)

F-waarde

p-waarde

n = 22

n=9

T - test links (s)

8,6 ± 0,4

8,9 ± 0,2

4,504

0,042

Beste sprint 30m (s)

5,0 ± 0,2

5,1 ± 0,2

3,116

0,088

*+,+*+*),*-./01234) Hier werden geen significante resultaten gevonden voor snelheid. Er was wel opnieuw een trend tot significantie voor de beste sprint op 30m. Voor de waarden zie tabel 14. !

"#!

!"#$%&'&"() Tabel 14: beschrijvende statistiek van de significante snelheid, wendbaarheid en RSA parameters bij 13-jarigen.

Snelheid Beste sprint 30m (s)

Selectie (S)

Niet-selectie (NS)

n = 43

n = 30

4,7 ± 0,2

4,8 ± 0,2

F-waarde

p-waarde

3,540

0,064

*+,+*+-),-./012345) Er werden voor de 14-jarigen geen significante resultaten gevonden. Enkele een trend tot significantie bij het verval op 5m. Voor de waarden zie tabel 15. Tabel 15: beschrijvende statistiek van de significante snelheid, wendbaarheid en RSA parameters bij 14-jarigen.

Snelheid Verval 5m (%)

Selectie (S)

Niet-selectie (NS)

n = 35

n = 34

3,6 ± 2,1

4,9 ± 3,7

F-waarde

p-waarde

3,597

0,062

*+,+*+6),6./012345) Voor de 15-jarigen werden er geen significante resultaten gevonden voor snelheid. De verschillende waarden zijn terug te vinden in de tabel 35 in bijlage.

!"#"$%&'()*+% Voor de krachttesten werden steeds zeven variabelen opgenomen in dit onderzoek (staande vertesprong, beste hoogte en beste contact bij de reactiviteittest, counter movement jump (15x, 3x met armen, 3x met armen in de heup) en handknijpkracht). De leeftijdscategorieën werden elk afzonderlijk besproken.

*+,+-+,),,./012345) Voor kracht werd er bij de 11-jarigen één trend tot significantie gevonden bij de variabele handknijpkracht. De F-waarde bedraagt 3,248 en de p-waarde = 0,081. De niet geselecteerden knijpen 4kg harder dan de geselecteerden (zie tabel 16).

!

"#!

!"#$%&'&"() Tabel 16: beschrijvende statistiek van de significante krachtparameters bij 11-jarigen.

Kracht HGR (kg)

Selectie (S)

Niet-selectie (NS)

n = 26

n=7

20,8 ± 3,5

24,6 ± 8,6

F-waarde

p-waarde

3,248

0,081

*+,+-+.),./0123456) Bij de 12-jarigen was de hoogte bij de reactiviteit test significant (F-waarde = 5,415 en pwaarde = 0,028). De geselecteerden sprongen significant hoger dan de niet-geselecteerden. De gemiddelden bedragen respectievelijk 29,6 cm ± 3,6 en 26,5cm ± 2,3 (zie tabel 17). Tabel 17: beschrijvende statistiek van de significante krachtparameters bij 12-jarigen.

Kracht Reactiviteit beste

Selectie (S)

Niet-selectie (NS)

n = 20

n=9

29,6 ± 3,6

26,5 ± 2,3

F-waarde

p-waarde

5,415

0,028

hoogte (cm)

*+,+7+*),*/0123456) Voor de 13-jarigen werden er 2 significante variabelen gevonden en één trend tot significantie. De significante variabelen waren de CMJ 15x en de CMJ 3x met de armen. Telkens scoorden de geselecteerden significant (p < 0,05) beter dan de niet-geselecteerden. Bij de CMJ 3x met de handen in de heup scoorden de geselecteerden ook beter dan de nietgeselecteerden, maar hier was p < 0,1 en is er dus enkel sprake van een trend tot significantie (zie tabel 18). Tabel 18: beschrijvende statistiek van de significante krachtparameters bij 13-jarigen.

Kracht

!

Selectie (S)

Niet-selectie (NS)

F-waarde

p-waarde

n = 43

n = 30

CMJ 15xX (cm)

26,4 ± 4,0

24,1 ± 3,5

6,725

0,012

CMJ 3x arms (cm)

35,1 ± 5,5

32,0 ± 4,1

6,696

0,012

CMJ 3x hips (cm)

29,7 ± 4,3

27,9 ± 3,8

3,697

0,059

"#!

!"#$%&'&"()

*+,+-+.),./0123456) Voor de 14-jarigen werden er geen significante verschillen gevonden voor de variabelen van kracht. De waarden zijn terug te vinden in tabel 34 in bijlage.

*+,+-+-),-/0123456) Voor de 15-jarigen werden er ook geen significante variabelen gevonden voor de variabelen van kracht. De waarden zijn terug te vinden in tabel 35 in bijlage.

!"#"$%&'()*+'),% Voor lenigheid werd de variabele sit and reach opgenomen in het onderzoek. Hier werd enkel voor de 14-jarigen een trend tot significantie gevonden. De andere leeftijdscategorieën (11,12- ,13- en 15-jarigen) vertonen geen significante waarden voor lenigheid. Bij de 14- jarigen scoren de geselecteerden beter op de sit en reach test dan de niet geselecteerden. Voor de waarden van de 14-jarigen zie tabel 19, voor de waarden van de andere leeftijdscategorieën zie tabellen in bijlage. Tabel 19: beschrijvende statistiek van de significante krachtparameters bij 14-jarigen.

Lenigheid SAR (cm)

Selectie (S)

Niet-selectie (NS)

n = 35

n = 34

23,6 ± 6,3

21,0 ± 6,4

F-waarde

p-waarde

2,827

,097

% !"#"-%./'012345'6)7)'8'%9)0+/9,)(*% Deze testen konden niet worden uitgevoerd wegens tijdsgebrek op de testdagen.

) ! ! !

!

"#!

!"#$%&'&"()

*+,)-./)0123)45)45/56713565345)8659/./15:58.;5345)<.=/>653) 856);55>6)45)@5/59/5)8>8A;./15B) !"#"$%$$&'()*+,-% Bij de 11-jarigen werden er drie determinerende prestatiebepalende factoren gevonden met name zithoogte, zijdelings verplaatsen van de plankjes en het verval op de 30m sprint. Deze factoren werden gevonden in de discriminantanalyse respectievelijk voor de morfologische, motorische en fysieke variabelen. Voor de beschrijvende statistiek zie tabellen 8, 9 en 12 in onderzoeksvraag 1. In tabel 20 zijn de waarden voor de discriminantanalyse terug te vinden. Zithoogte heeft de grootste significantie (p = 0,003), dan verval op 30m (p = 0,018) en vervolgens zijdelings verplaatsen plankjes (p = 0,028). Aan de hand van de verschillende canonische discriminant coëfficiënten werd een regressievergelijking opgemaakt. Voor de 11jarigen is dit y = -13,912 + 0,237*zithoogte – 0,096*MS Sum + 0,437*verval 30m. Vervolgens werd gekeken naar de canonische correlatie, hier valt op dat 84,6% (= positieven) van de 11-jarigen aan de hand van deze 3 parameters in de juiste groep kon worden geplaatst. Ook werd 15,4% niet in de juiste groep geplaatst. Hier wordt dan gesproken van de vals positieven. Tabel 20: beschrijvende statistiek discriminantanalyse 11-jarigen.

n = 33

Wilks’Lambda

F-waarde

Df1

Df2

p-waarde

Zithoogte (cm)

0,751

10,295

1

31

0,003

MS Sum (aantal/20s)

0,854

5,292

1

31

0,028

Verval 30m (%)

0,831

6,288

1

31

0,018

!"#"#%$#&'()*+,-% Voor de 12-jarigen werd enkel de reactiviteit beste hoogte als significant determinerende prestatiebepalende

factor

gevonden.

In

tabel

21

zijn

de

waarden

voor

deze

discriminantanalyse terug te vinden. Voor de beschrijvende statistiek zie tabel 17. Ook hier hoort een regressievergelijking bij namelijk y = -8,753 + 0,306*reactiviteitbestehoogte. De canonische correlatie toont aan dat 63,6% van de 12-jarigen in de juiste groep worden geplaatst aan de hand van de scores op de beste hoogte in de reactiviteit, zij worden de positieven genoemd. De vals positieven zijn diegenen die niet in de juiste groep worden geplaatst en deze bedragen hier 36,4%. De canonische correlatie voor de 12-jarigen is dus niet sterk. !

"#!

!"#$%&'&"() Tabel 21: beschrijvende statistiek discriminantanalyse 12-jarigen.

n = 31

Wilks’Lambda

F-waarde

Df1

Df2

p-waarde

Reactiviteit beste hoogte (cm)

0,833

5,415

1

27

0,028

!"#"!$%!&'()*+,-$ Er werd slechts één determinerende prestatiebepalende factor gevonden bij de 13-jarigen, met name de counter movement jump met de armbeweging. De Wilks’Lambda bedraagt 0,914; de overige statistische waarden zijn terug te vinden in tabel 22. De beschrijvende statistiek is terug te vinden in tabel 18. De regressievergelijking van de 13-jarigen in deze discriminantanalyse is gelijk aan y = -6,847 + 0,202*CMJ 3x arms. Aan de hand van de canonische correlatie wordt 60,5% van de 13-jarigen in de juiste groep opgedeeld. De vals positieven bedragen 39,5% en worden dus op basis van de counter movement jump in de verkeerde groep geplaatst. Tabel 22: beschrijvende statistiek discriminantanalyse 13-jarigen.

n = 73

Wilks’Lambda

F-waarde

Df1

Df2

p-waarde

CMJ 3x arms (cm)

0,914

6,696

1

71

0,012

!"#".$%.&'()*+,-$ De 14-jarigen werden aan een discriminantanalyse onderworpen en er kwam slecht één determinerende prestatiebepalende factor uit. Enkel de motorische parameter zijwaarts springen over een balkje werd als discriminerende factor gevonden. Hij heeft een Wilks’ Lambda van 0,909 en een significantiewaarde van p = 0,012 (zie tabel 23). Voor de beschrijvende statistiek zie tabel 10. De canonische correlatie verdeelt 57,1% (positieven) van de geselecteerden op basis van deze test in de juiste groep, de vals positieven bestaan uit 42,9%. Voor de 14 -jarigen geldt een regressievergelijking van y = -12,358 + 0,133*JSSum. Tabel 23: beschrijvende statistiek discriminantanalyse 14-jarigen.

!

n = 69

Wilks’Lambda

F-waarde

Df1

Df2

p-waarde

JS Sum (aantal/15s)

0,909

6,683

1

67

0,012

"#!

!"#$%&'&"()

!"#"$%&$'()*+,-.% Ook voor de 15-jarigen werd het zijwaarts springen over een balkje als determinerende prestatiebepalende factor gevonden. Deze test heeft een p-waarde van 0,047 en een Wilks’Lambda van 0,852 (zie tabel 24). Volgens de canonische correlatie werden 66,7% positieven gevonden en 33,3% vals positieven op basis van het zijwaarts springen over een balkje. De canonische regressievergelijking bedraagt y = -9,622 + 0,1*JSSum. De beschrijvende statistiek van de 15-jarigen voor het zijwaarts springen over een balkje zijn terug te vinden in tabel 11. Tabel 24: beschrijvende statistiek discriminantanalyse 15-jarigen.

n = 27

Wilks’Lambda

F-waarde

Df1

Df2

p-waarde

JS Sum (aantal/15s)

0,852

4,355

1

25

0,047

) ) ) ! !

!

""!

!"#$%&'&"()

*+*),--./)0-)1-2334/-56670)867)0-)943-.9-4:337);78<3-0)39) 0-):-<-=/;->-?@-)867)0-)/39:934/:=A33
Jan-Maart

April-Juni

Juli-Sept

Okt-Dec

Totaal

0 (0,0%) (0,0%) 2 (7,7%) (100,0%) 2 (6,1%) (100,0%)

5 (71,4%) (31,3%) 11 (42,3%) (68,8%) 16 (48,5%) (100,0%)

2 (28,6%) (28,6%) 5 (19,2%) (71,4%) 7 (21,2%) (100,0%)

0 (0,0%) (0,0%) 8 (30,8%) (100,0%) 8 (24,2%) (100,0%)

7 (100,0%) (21,2%) 26 (100,0%) (78,8%) 33 (100,0%) (100,0%)

Niet – selectie Selectiegroep Geboortemaand Selectie Selectiegroep Geboortemaand Totaal Selectiegroep Geboortemaand

Uit tabel 25 blijkt dat het grootste deel van de 11-jarigen (48,5%) geboren is in de maanden april, mei en juni. Op basis van de gemiddelden zijn zowel de geselecteerden als de nietgeselecteerden vooral in de maanden april, mei en juni geboren zijn.

!"!"-$#-%&'()*+,$ Tabel 26: frequenties in percentages van de geboortemaand bij 12-jarigen.

! Niet-selectie Selectiegroep Geboortemaand Selectie Selectiegroep Geboortemaand Totaal Selectiegroep Geboortemaand !

Jan-Maart 5 (55,6%) (31,3%) 11 (50,0%) (68,8%) 16 (51,6%) (100,0%)

April-Juni 2 (22,2%) (33,3%) 4 (18,2%) (66,7%) 6 (19,4%) (100,0%)

Juli-Sept 1 (11,1%) (14,3%) 6 (27,3%) (85,7%) 7 (22,6%) (100,0%)

Okt-Dec 1 (11,1%) (50,0%) 1 (4,5%) (50,0%) 2 (6,5%) (100,0%)

Totaal 9 (100,0%) (29,0%) 22 (100,0%) (71,0%) 31 (100,0%) (100,0%)

Voor de 12-jarigen valt op dat er bij de geselecteerde spelers 15 proefpersonen (68,2%) in de eerste helt van het jaar geboren zijn (januari-juni) (zie tabel 26). Maar ook bij de nietgeselecteerde spelers zijn er 7 van de 9 spelers (77,8%) geboren in de eerste zes maanden.

!

"#!

!"#$%&'&"()

!"!"!#$!%&'()*+,# Tabel 27: frequenties in percentages van de geboortemaand bij 13-jarigen.

! Niet-selectie Selectiegroep Geboortemaand Selectie Selectiegroep Geboortemaand Totaal Selectiegroep Geboortemaand

Jan-Maart 3 (10,0%) (42,9%) 4 (9,3%) (57,1%) 7 (9,6%) (100,0%)

April-Juni 15 (50,0%) (45,5%) 18 (41,9%) (54,5%) 33 (45,2%) (100,0%)

Juli-Sept 7 (23,3%) (29,2%) 17 (39,5%) (70,8%) 24 (32,9%) (100,0%)

Okt-Dec 5 (16,7%) (55,6%) 4 (9,3%) (44,4%) 9 (12,3%) (100,0%)

Totaal 30 (100,0%) (41,1%) 43 (100,0%) (58,9%) 73 (100,0%) (100,0%)

De 13-jarigen zijn vooral geboren in de maanden april, mei en juni (45,2%). Het is wel opvallend dat spelers die geboren zijn in de maanden juli, augustus en september vlugger worden geselecteerd (70,8% ten opzichte van 29,2%) (zie tabel 27).

!"!"-#$-%&'()*+,# Tabel 28: frequenties in percentages van de geboortemaand bij 14-jarigen.

! Niet-selectie Selectiegroep Geboortemaand Selectie Selectiegroep Geboortemaand Totaal Selectiegroep Geboortemaand

Jan-Maart 16 (47,1%) (44,4%) 20 (57,1) (55,6%) 36 (52,2%) (100,0%)

April-Juni 12 (35,3%) (70,6%) 5 (14,3%) (29,4%) 17 (24,6%) (100,0%)

Juli-Sept 1 (2,9%) (9,1%) 10 (28,6%) (90,9%) 11 (15,9%) (100,0%)

Okt-Dec 5 (14,7%) (100,0%) 0 (0,0%) (0,0%) 5 (7,2%) (100,0%)

Totaal 34 (100,0%) (49,3%) 35 (100,0%) (50,7%) 69 (100,0%) (100,0%)

In bovenstaande tabel ziet u dat 76,8 % van de 14-jarigen zijn geboren in de eerste zes maanden van het jaar. Wel is het opvallend, zelfde tendens als bij de 13-jarigen, dat er meer geselecteerde spelers zijn in de maanden juli, augustus en september (90,9% ten opzichte van 9,1%). Van de in totaal 35 geselecteerde spelers bij de 14-jarigen zijn er 10 in het 3e kwartaal geboren (zie tabel 28).

!

!

"#!

!"#$%&'&"()

!"!"#$%#&'()*+,-$ Tabel 29: frequenties in percentages van de geboortemaand bij 15-jarigen.

! Niet-selectie Selectiegroep Geboortemaand Selectie Selectiegroep Geboortemaand Totaal Selectiegroep Geboortemaand

Jan-Maart 6 (66,7%) (40,0%) 9 (50,0%) (60,0%) 15 (55,6%) (100,0%)

April-Juni 2 (22,2%) (25,0%) 6 (33,3%) (75,0%) 8 (29,6%) (100,0%)

Juli-Sept 0 (0,0%) (0,0%) 1 (5,6%) (100,0%) 1 (3,7%) (100,0%)

Okt-Dec 1 (11,1%) (33,3%) 2 (11,1%) (66,7%) 3 (11,1%) (100,0%)

Totaal 9 (100,0%) (33,3%) 18 (100,0%) (66,7%) 27 (100,0%) (100,0%)

Ook bij de 15-jarigen is het overgrote deel geboren in de eerste 6 maanden van het jaar, zo’n 85,2 % om precies te zijn. Opvallend hierbij is dat slechts 4 (14,8%) van de in totaal 27 geteste 15-jarigen geboren zijn in de laatste 6 maanden van het jaar ( zie tabel 29).

$ $ $ $ $ $ ! ! !

$ $ $ !

!

"#!

!"#$%&'&"()

!"!"#$%&'()*+$ Bij het bekijken van alle leeftijdscategorieën samen valt op dat het grootste deel van de geselecteerden en de niet-geselecteerden geboren zijn in het begin van het jaar (zie figuur 6). Van de totale geselecteerden zijn er 62,5% geboren in de eerste zes maanden (46 in de maanden januari, februari en maart; 44 in de maanden april, mei en juni). Verder valt er een opvallende verschil te bespeuren tussen de selectiegroepen in het 3e kwartaal. Er zijn opvallend meer geselecteerden (76,5 %) geboren in de maanden juli, augustus en september in vergelijking met de niet-geselecteerden (23,5 %). Dit verschil is zichtbaar in figuur 6. In de maanden oktober, november en december (4e kwartaal) werden er beduidend weinig geselecteerden en niet-geselecteerden geboren (11,4%; S: 15; NS: 12). Voor de frequenties en percentages zie tabel30. Tabel 30: frequenties en percentages per kwartaal, voor alle leeftijden samen.

! Niet-selectie Selectiegroep Geboortemaand Selectie Selectiegroep geboortemaand Totaal Selectiegroep Geboortemaand

Jan-Maart 31 (33,7%) (40,3%) 46 (31,9%) (59,7%) 77 (32,6%) (100,0%)

April-Juni 37 (40,2%) (45,7%) 44 (30,6%) (54,3%) 81 (34,3%) (100,0%)

Juli-Sept 12 (13,0%) (23,5%) 39 (27,1%) (76,5%) 51 (21,6%) (100,0%)

Okt-Dec 12 (13,0%) (44,4%) 15 (10,4%) (55,6%) 27 (11,4%) (100,0%)

Totaal 92 (100,0%) (39,0%) 144 (100,0%) (61,0%) 236 (100,0%) (100,0%)

Figuur 6: Geboorteverdeling van de S en NS per kwartaal.

! !

"#!

!"#$%##"&'

()'!"#$%##"&' !

()*'+,,-./0,1,23'4,'56.0,7,',8'9:3:-0.;<,'3,.3=>33,-0?'@>8'4,' %A,83'B0;<'08'4,'.,2,;30,7,CB,'@>8'4,'3:/./:-3.;<:2,8D' ! Uit onze resultaten blijkt dat de geselecteerde voetballers over het algemeen beter presteerden op de fysieke en motorische testbatterij dan de niet-geselecteerde voetballers. Dat was ook wat er werd verwacht en komt tevens overeen met de bevindingen uit onze literatuurstudie. In de verschillende besproken onderzoeken hieromtrent (Vaeyens, 2006 en Figueiredo, 2009) presteren de elitespelers gemiddeld beter dan de subelitespelers of non-elitespelers. Voor de variabele snelheid werd in de resultaten van deze studie enkel bij de 15-jarigen geen significant resultaat teruggevonden. Dat zou erop kunnen wijzen dat de snelheid, zoals in de literatuurstudie reeds vermeld, zich inderdaad het meest ontwikkelt tijdens de piek van de groeifase (voor jongens is dit ± 13,8 jaar) van de voetballer (Philippaerts et al., 2006). De 11jarige geselecteerde topsporters vertonen significant minder verval bij de spurt over een afstand van 20m en 30m in vergelijking met hun niet-geselecteerde leeftijdsgenoten. Zowel voor de 12-jarigen als voor de 13-jarigen valt op dat de geselecteerden beter presteerden op de 30m sprint. De geselecteerde 12-jarigen voerden op hun beurt de T-test langs links sneller uit. Dat bevestigt wat er reeds in de literatuur werd teruggevonden. In de studie van Vaeyens et al. (2006) presteerden de elitespelers van de U13 en U14 significant beter op de 30m sprint dan de niet-elitespelers. Dat werd eveneens in het onderzoek van Figueiredo (2009) geconfirmeerd. De gemiddelde sprint voor de 11- , 12- , 13- en 14-jarigen werd beter uitgevoerd door de elitespelers dan de clubspelers. Het GYSP (Vaeyens et al., 2006) toonde duidelijk aan dat de elitespelers behorende tot de leeftijdscategorieën U13, U14 en U15 beduidend beter presteerden dan de niet-elitespelers betreffende de parameters voor kracht (BAH en VTJ). Op basis van de geraadpleegde literatuur werd voor deze variabele verwacht dat de geselecteerde voetballers beter zouden presteren dan hun niet-geselecteerde leeftijdsgenoten (12- ,13- en 14-jarigen). Dat komt ook tot uiting in de resultaten van deze studie. Voor de 12- en 13-jarigen werden er significante verschillen gevonden in het voordeel van de geselecteerde topsporters. De geselecteerde 12jarigen sprongen significant hoger dan de niet-geselecteerden op de reactiviteittest en de geselecteerde 13 - jarigen sprongen significant beter op de verschillende counter movement !

"#!

!"#$%##"&'

jumps. Ook de studie van Figueiredo (2009) bevestigde dat de elitespelers significant beter scoorden op de squat jump in vergelijking met de clubspelers. De geselecteerde 11- ,14- en 15-jarigen scoorden op de motorische vaardigheden (MS Sum, JS Sum en rugwaarts balanceren op de evenwichtsbalk) significant beter dan de nietgeselecteerden. Daarentegen werd bij de voetbalspecifieke vaardigheden (dribbeltest) geen significant verschil gevonden tussen de geselecteerden en de niet-geselecteerden. Dat is in tegenstelling tot hetgeen teruggevonden werd binnen de literatuur. Vaeyens et al. (2006) bewees dat de elitespelers significant beter presteerden voor de dribbeltest, lange bal en de jongleertest. Hieruit kan afgeleid worden dat de dribbeltest onvoldoende discriminerend werkt met betrekking tot het selecteren van de instroomleerlingen bij de topsportscholen. Wanneer de antropometrische variabelen uit de resultaten van dit onderzoek onder de loep genomen werden, bleek dat er enkel bij de 11-jarigen een significant verschil optrad. Hierin waren de lengte van het bovenlichaam (zithoogte) en de lichaamslengte tussen de geselecteerde en de niet-geselecteerde voetballers significant verschillend. Opvallend hierin was dat de richting, in tegenstelling tot de literatuurstudie, een ander verloop kende. De nietgeselecteerde leerlingen die deelnamen aan de instroomtesten voor de topsportschool waren significant groter dan de geselecteerde leerlingen. Dat is een zeer belangrijk gegeven voor de topsportscholen, want nog meer dan voor clubs, is het van groot belang dat de potentiële toptalenten de mogelijkheid krijgen om hun potentie maximaal te ontwikkelen. Het pleit immers in het voordeel van de topsportscholen dat ze niet wekelijks een wedstrijd hoeven te spelen. Tevens dienen er geen wedstrijdselecties gemaakt te worden. Hierdoor hoeven ze minder resultaatgericht te werk te gaan en kan er meer aandacht besteed worden aan de individuele ontwikkeling van de topsporters. Het is dus duidelijk dat zowel voor de domeinen kracht, snelheid en motoriek (in mindere mate voor lenigheid en antropometrie) de objectieve fysieke en motorische testbatterij over voldoende relevantie beschikt om het huidige proces van de selectiekeuze, die de topsportscholen voetbal momenteel hanteren, te optimaliseren. Momenteel werd dat reeds toegepast om bij twijfelgevallen een definitief oordeel te vellen. Dat onderzoek duidt echter aan dat het eventueel een goede aanvulling kan zijn op de huidige scoutingprocedure. Wanneer er dieper wordt ingegaan op de antropometrische testen, speelt de factor maturiteit in deze analyse een belangrijke rol. Enkel de 11-jarigen scoorden op de variabele APHV significant. De data van de 11-jarigen moeten echter wel met enige voorzichtigheid !

"#!

!"#$%##"&'

behandeld worden, doch blijkt dat de leeftijd waarop de piekgroeisnelheid bereikt wordt voor de geselecteerden significant (p < 0,05) later valt dan voor de niet geselecteerden (respectievelijk S: 14,0jaar ± 0,3; NS: 13,7jaar ± 0,4). Hieruit valt dus af te leiden dat de topsportschool, wat betreft de 11-jarigen, eerder de laat mature spelers selecteren in plaats van de vroeg mature spelers. Tevens is het opmerkelijk dat in de andere leeftijdscategorieën niet steeds de vroeg maturen worden geselecteerd. Dat is in strijd met wat er besproken en gevonden werd in de literatuurstudie. Volgens Malina et al. (2000) werden bij de Portugese elitevoetballers systematisch de laat mature spelers uitgesloten. De vroeg mature spelers en de normaal mature spelers werden hier dus bevoordeeld. Jongens die voorsprong hebben in biologische maturiteit zijn over het algemeen betere presteerders dan hun laat mature leeftijdsgenoten (Malina et al., 2004 en Philippaerts et al., 2006). Desalniettemin wordt er door de topsportschool toch gekozen voor het selecteren van de kleinere en laat mature voetballers. Deze tendens is positief en wordt hopelijk in de toekomst verder gezet. De geselecteerde laat mature spelertjes bij de 11-jarigen hebben hun piekgroeisnelheid op 14jarige leeftijd. Dat zal er op zijn beurt voor zorgen dat de progressiemarge van deze 11-jarigen groter is en ze dus zo optimaal de kans krijgen hun talent te ontwikkelen. Nog een positief gevolg van het tegengaan van de deselectie van laat mature voetballers is het verminderen van de drop-out binnen deze groep. Door het selecteren van de laat mature voetballers wordt het probleem van talentretentie beter uitgezuiverd. Hierover toonde de studie van Malina et al. (2000) reeds aan dat in het voetbal systematisch de laat mature spelers uitgesloten werden en bijgevolg de vroeg en normaal mature spelers werden bevoordeeld naarmate de chronologische leeftijd toenam. Door de vroege specialisatie (vanaf 11 jaar) en het selecteren van de laat mature voetballers zal deze drop-out worden voorkomen. De conclusies betreffende drop-out moeten echter met enige voorzichtigheid worden behandeld, aangezien het hier over een cross-sectioneel onderzoek gaat. Talentretentie is een gegeven dat sterker sluitend kan bediscussieerd worden wanneer er longitudinale data voor handen is. Verder longitudinaal onderzoek naar het drop-out fenomeen binnen de topsportscholen kan mogelijk aantonen in hoeverre topsportscholen worden gekarakteriseerd door een retentie van laat mature spelers. Het is dus van groot belang dat een storende variabele als maturiteit bij de selectiekeuze van de topsportscholen wordt opgenomen. Bij de huidige selectieprocedure (het scoutingprotocol) is het onmogelijk om een variabele als maturiteit op te nemen. Hiervoor zou de objectieve

!

"#!

!"#$%##"&'

fysieke en motorische testbatterij, die in samenwerking met de Universiteit Gent werd afgenomen, een goede aanvulling en meerwaarde bij de huidige selectieprocedure vormen. ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! !

!

"#!

!"#$%##"&'

()*'+,-'./01'23'23-345/1343123'6437-,-/3836,93123':,;-<431' 634'933:-/02'=<<4'23'>3-37-3'6<6?9,-/3@' ! In de literatuur duidde het GYSP van Vaeyens et al. (2006) bij de morfologische factoren aan dat er geen determinerende verschillen zijn tussen de leeftijdsgroepen. Daarentegen toonde Figueiredo in 2009 aan dat 11- , 12- , 13- en 14-jarige elitespelers significant groter waren dan de niet-elitespelers. Bij de 11-jarigen kwam voor de fysieke testen het verval op 30m als determinerende factor naar boven. De selectiegroep werd gekenmerkt door een minder groot verval ten opzichte van de niet-selectiegroep. Een mogelijke oorzaak hiervoor zou een betere trainingstoestand kunnen zijn. Bij de 12-jarigen scoorde de selectiegroep significant beter op de reactiviteitsprongen (beste hoogte) in vergelijking met de niet-selectiegroep. Deze test kwam dan ook als determinerende prestatiebepalende factor uit de discriminantanalyse. Dat gegeven werd in de literatuur bevestigd door Figueiredo (2009) weliswaar bij een andere sprongtest, namelijk de squat jump (deze meet ook de hoogte). Ook hier scoorden 12-jarige elitespelers beter dan niet-elitespelers. Uit de discriminantanalyse bij de 13-jarigen kwam de CMJ (3x met armen) als prestatiebepalende factor naar voor.

Opnieuw scoorden de

geselecteerde spelers beter dan de niet-geselecteerden. Ook in de literatuur wezen de onderzoeken van Vaeyens et al. (2006) en Figueiredo (2009) uit dat de elitespelers beter presteerden op verschillende krachttesten (BAH, VTJ en squat jump) dan niet-elitespelers. Twee determinerende krachttesten werden gevonden bij de 12- en 13-jarigen. Hieruit kan afgeleid worden dat de geselecteerden krachtiger zijn hetgeen echter geen voordeel betekent in de maturiteit. Een mogelijke verklaring hiervoor kan te wijten zijn aan kwantitatief en kwalitatief betere trainingen in het verleden. Deze studie heeft echter zijn beperkingen waardoor het niet mogelijk is om allesomvattende uitspraken te doen in zake het profiel van de geselecteerde topsportleerlingen. Hiervoor zou onder meer de trainingshistoriek in het onderzoek moeten opgenomen worden. Een bijkomende beperking van deze studie vormt het niet in rekenschap brengen van de genetische achtergrond van de topsportleerlingen. De determinerende prestatiebepalende factor bij de 14- en 15-jarigen was het zijwaarts springen over een balkje. Deze motorische en coördinatieve test werd beter afgelegd door de geselecteerden in vergelijking met de niet-geselecteerden. Het feit dat er op latere leeftijd enkel nog motorische en coördinatieve factoren als echt prestatiebepalend naar voor komen leidt tot het probleem van vroeg- of laattijdige specialisatie. In de literatuur werd duidelijk dat zowel vroeg- als laattijdige specialisatie voor- en nadelen heeft. Het probleem volgens de !

"#!

!"#$%##"&'

literatuur stelt zich wanneer sporters te laat beginnen. Zij kunnen de hierdoor opgelopen achterstand niet meer goedmaken, maar is het daarom nodig de specialisatie zo vroeg te starten? Wanneer er vroegtijdig wordt gespecialiseerd kunnen er overbelastingsblessures en zelf sportmoeheid optreden. Zoals zonet vermeld komen op latere leeftijd de motorische en coördinatieve vaardigheden naar boven als prestatiebepalend. Om deze optimaal te ontwikkelen, lijkt het veeleer aangewezen om als beginnende sporter voor een algemene sportontwikkeling te kiezen en pas op latere leeftijd over te gaan tot specialisatie. Volgens Baker (2003) zou het ideale scenario bestaan uit de combinatie van beide systemen. Een prestatiedeterminerende factor die niet opgenomen werd in de testbatterij is het domein van de psychologie. De reden hiervoor hoeft niet ver gezocht te worden, dit domein staat nog in zijn kinderschoenen en beschikt nog niet over een objectieve maatstaf. De huidige objectieve psychologische vragenlijsten dienen dus verder uitgewerkt en aangepast te worden. Wel moet dit naar de toekomst toe zeker en vast opgenomen worden. Vaak zal de psyche van een speler bijdragen tot het al dan niet ten volle ontwikkelen van de aanwezige potentie van de voetballer, of het al dan niet aanwezig zijn van problemen (Morris, 2000). De mentale toestand, weerbaarheid van een speler wordt vaak onderschat en zou zeker in de toekomst geobjectiveerd moeten worden. ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! !

!

"#!

!"#$%##"&'

()*'+,,-.'/,'0,1223.,4556/'756'/,'832,-8,39226':67;2,/'28' /,'9,;,<.:,=,>?,'756'/,'.289823.9<@22;A' ! Vroeger behaalden volgens Helsen et al. (1998) jongeren geboren in het begin van het kalenderjaar (januari, februari, maart) betere schoolresultaten. Het verschil in fysieke sterkte bij jongeren in de jeugdcategorieën is nog steeds een prestatiebepalende factor bij detectie en selectie. Jongeren die op het einde van het jaar geboren zijn zullen een jaar achter zitten op jongeren die vroeg geboren zijn op het jaar qua algemene ontwikkeling. Dit zorgt vaak voor het probleem dat de jongeren die laat op het jaar zijn geboren minder vaak geselecteerd worden terwijl zij even goed of zelf nog beter zouden kunnen zijn/worden. Volgens Helsen maakt het merendeel van de spelers die in eerste nationale spelen deel uit van de geboortegroep van de eerste drie maanden van het selectiejaar. Deze studie werd onderzocht vóór de cut-off bepaling van 1 januari 1997, we spreken hier dus over de maanden augustus, september en oktober. In dit onderzoek werd een relatief leeftijdseffect gevonden. De resultaten van deze studie geven weer dat de meeste spelers geboren zijn in de eerste drie maanden van het jaar, dit in overeenstemming met de verschillende studies die werden behandeld binnen de literatuurstudie (Barnsley et al., 1992 ; Helsen et al., 1998 ; Vaeyens et al., 2004). Bij een grondige analyse van alle leeftijdscategorieën samen valt op dat het grootste deel van de geselecteerden en de niet-geselecteerden geboren zijn in het begin van het jaar. Er treedt dus een duidelijk relatief leeftijdseffect op voor de totaal geteste populatie. Wanneer het totaal aantal geselecteerde topsporters onder de loep genomen wordt, zijn er 62,5% geboren in de eerste zes maanden van het jaar. Verder is er een opvallend verschil merkbaar tussen de selectiegroepen in het 3e kwartaal. Zoals verwacht, treedt er dus zowel bij de 12- , 14- en 15-jarigen een relatief leeftijdseffect op voor de eerste drie maanden van het jaar. Bij de 11- en 13-jarigen is dit relatief leeftijdseffect minder uitgesproken. Aan de hand van de geanalyseerde data kon gekeken worden de geselecteerden vroeg of laat geboren werden. Hieruit werd geconstateerd dat er voor de volledige geteste populatie in de eerste helft van het jaar weinig verschil zat tussen de wel- en niet-geselecteerden. Het relatief leeftijdseffect voor de totale geteste populatie is nog steeds aanwezig en bevestigt wat we reeds vonden in onze literatuurstudie, namelijk dat het grootste deel van de geteste potentiële voetballers geboren werden in de eerste drie maanden van het jaar (zie figuur 6). Wel is er een verminderd relatief leeftijdseffect wanneer de selectiegroep afzonderlijk bekeken wordt voor !

""!

!"#$%##"&'

de eerste zes maanden van het jaar. Het verschil in percentage tussen de niet-selectiegroep en selectiegroep is het opvallendst bij de proefpersonen die geboren werden in het derde kwartaal (juli, augustus, september). Dit is een positieve tendens, want het toont ook aan wat er in de literatuurstudie reeds werd gevonden. Er is een evolutie bezig waarbij er een verschuiving van resultaatgericht selecteren naar ontwikkelingsgericht selecteren plaatsvindt. Dat positief gegeven kan enkel en alleen maar worden toegejuicht. De progressiemarge van de laatgeboren geselecteerde topsportleerlingen is in de meeste gevallen groter dan bij de vroeggeboren topsportleerlingen, dit wijst op een beter en langer ontwikkelingsproces voor deze jonge potentiële talentvolle voetballers. Al moet hier natuurlijk ook worden vermeld dat een vroeggeboren, laat mature topsporter zijn wezenlijke progressiemarge niet erg verschillend zal zijn in vergelijking met zijn laatgeboren, vroeg mature leeftijdsgenoot.

!

' ' ' ' ' ' ! ! ! ! ! ! ! !

!

"#!

!"#$%##"&'

()('*+,-./0' ! Uit de eerste onderzoeksvraag blijkt dat de objectieve fysieke en motorische testbatterij over voldoende relevantie beschikt om een goede aanvulling te zijn op de huidige scoutingprocedure die de topsportscholen momenteel hanteren. Wel is het hierbij aanbevolen verschillende factoren zoals maturiteit en talentretentie in de toekomst in de selectieprocedure op te nemen. Bij 12- en 13-jarigen kwamen in dit onderzoek vooral krachtgerelateerde testen (beste hoogte op de reactiviteittest en counter movement jump met de armen) als prestatiebepalende factoren naar voor. Bij de 14- en 15-jarigen was er een motorische en coördinatieve test - met name het zijwaarts springen over een balkje - determinerend. Verschillende potentiële prestatiebepalende factoren werden niet opgenomen in dit crosssectioneel onderzoek. Zo werd de trainingshistoriek en de psychologische achtergrond van de geteste proefpersonen niet in kaart gebracht. Tenslotte werd ook het relatief leeftijdseffect voor deze populatie bekeken. Van de geselecteerde topsporters werd 62,5% geboren in de eerste zes maanden van het selectiejaar. Hieruit kan worden geconcludeerd dat dit fenomeen ook bij de instroomtesten van de topsportscholen voorkomt. De algemene conclusie van deze studie wijst op een evolutie van een resultaatgerichte werking naar een ontwikkelingsgerichte visie. Deze verschuiving is een positieve tendens en pleit in het voordeel van de topsportscholen. Hopelijk slagen de topsportscholen erin deze evolutie in de toekomst te bestendigen.

' ' ' ' ! ! ! ! ! !

"#!

!"#"!"$%&"'&()%*+&+'&,-!.#&"/

01/!"#"!"$%&"'&()%*+&+'&,-!.#&"/ Abbott, A., Collins, D. (2002). A theoretical and empirical analysis of a state of the art talent identification model. High ability studies, 13, 157-178. Arroyo, M., Gonzalez-de-Suso, JM., Sanchez, C., Ansotegui, L., Rocandio, AM. (2008). Body image and body composition: comparisons of young male elite soccer players and controls. International journal of sport nutrition and exercise metabolism, 18, 628-638. Baker, J. (2003). Early specialization in youth sport: a requirement for adult expertise? High ability studies, 14, 85-94. Barnsley, RH., Thompson, AH., & Legault, P. (1992). Family planning: Football style. The relative age effect in football. International Review of sport sociology, 27, 78-87. Beunen, GP., Malina, MR., Van ’t Hof, MA., Simons, J., Ostyn, M., Renson, R. en Van Gerven, D. (1998). Adolescent growth and motor performance : A longitudinal study of Belgian boys, Champaign, Illinois : HKP Sport science monograph series. Bourgois, J., Claessens, AL., Janssens M., Van Renterghem, B., Loos R., Thomis, M., Philippaerts, RM., Lefevre, J., Vrijens, J. (2000). Anthropometric characteristics of elite male junior rowers. British journal of Sports Medicine, 34, 213-217. Brown, EW., Wisner, DM. & Kontos, A. (2000). Comparison of the incidences of selected events performed by youth players in regulation and modified soccer games. International Journal of Applied Sport Sciences, 12, 2-21. Ericsson, KA., Krampe, RT. & Tesch-Römer, C. (1993). The role of deliberate practice in the acquisition of expert performance. Psychological Review, 100, 363-406. Figueiredo, J., Gonçalves, C., Malina, RM., Silva, M. (2009). Youth soccer players, 11-14 years: Maturity, size, function, skill and goal orientation. Annals of Human Biology, 36, 6073. Figueiredo, J., Conçalves, C., Alves, Silva, M., Malina MR. July (2009). Characteristics of youth soccer players who drop out, persist or move up. Journal of Sports Sciences, 27(9), 883–891.

!

"#!

!"#"!"$%&"'&()%*+&+'&,-!.#&"/

Gil, S., Gil, J., Ruiz, F., Irazusta, F., Irazusta, J. (2007). Physiological and anthropometric characteristics of young soccer players according to their playing position: relevance for the selection process. Journal of strength and conditioning research, 21 (2), 438-445. Gil, S., Ruiz, F., Irazusta, A., Gil, J., Irazusta, J. (2007). Selection of young soccer players in terms anthropometric and physiological factors. Journal of sports medicine and physical fitness, 47, 25-32. Helsen, WF., Hodges, NJ., Van Winckel, J. and Starkes, JL. (2000). The roles of talent, physical precocity and practice in the development of soccer expertise. Journal of Sports Sciences, 18, 727-736. Hill, B., Green, BC (2008). Give the Bench the Boot! Using Manning Theory to Design Youth-Sport Programs, Journal of Sport Management. 22, 184-204. Malina, MR., Pena Reyes, ME., EIsenmann, JC., Horta, L., Rodrigues, J., Miller, R. (2000). Height, mass and skeletal maturity of elite Portuguese soccer players aged 11-16 years. Journal of sport sciences, 18, 685-693. Malina, MR., Eisenmann, J., Cumming, S., Ribeiro, B., Aroso, J. (2004). Maturity-associated variation in the growth and functional capacities of youth (soccer) players 13-15 years. European journal of applied physiology, 91, 555-562. Malina, MR., Morano, P., Barron, M. (2005). Growth status and estimated growth rate of youth football players: A community based study. Clinical journal of sports medicine, 15, 125-132. Malina, MR., Ribeiro, B., Aroso, J., Cumming, S. (2007). Characteristics of youth soccer players aged 13-15 years classified by skill level. Journal of Sports Medicine, 41, 290-295. Malina, MR. (2009). Talent Development in Sport - Part 1: Basic Concepts. Malina, MR. (2009). Talent Development in Sport – Part 2: Effectiveness of Talent Selection Programs. Malina, MR. (2009). Talent Development in Sport – Part 3: The Rush to Specialization. Martindale RJJ, Collins D, Daubney J. Talent Development: a guide for practice and research within sport. Quest 2005, 57: 353-57. !

"#!

!"#"!"$%&"'&()%*+&+'&,-!.#&"/

McCormack, JB. & Chalip, L. (1988). Sport as socialization: A critique of methodological premises. The Social Science Journal, 25, 83-92. Mirwald, RL., Adam DG. Baxter -Jones, Bailey DA. and Beunen GP. (2002). An assessment of maturity from anthropometric measurements. Official journal of the American College of Sports Medicine, 4, 689-694. Morris, T. (2000). Psychological characteristics and talent identification in soccer. Journal of Sports Sciences, 18, 715-726. Pearson, DT., Naughton, GA., Torode, M. (2006). Predictability of physiological testing and the role of maturation in talent identification for adolescent team sports. Journal of science and medicine in sport, 9, 277-287. Philippaerts, RM., Vaeyens, R., Janssens, M., Van Renterghem, B., Mattys D., Craen, R., Bourgois, J. and Vrijens, J., Beunen, G. and Malina, MR. (2006). The relationship between peak height velocity and physical performance in youth soccer players. Journal of Sports Sciences, 24 (3), 221-30. Reilly, T., Bangsbo, J. and Franks, J. (2000). Anthropometric and physiological predispositions for elite soccer. Journal of Sports Sciences, 18, 669-683. Reilly, T., Williams, AM., Nevill, A., et al. (2000). A multidisciplinary approach to talent identification in soccer. Journal of sport sciences, 18, 695-702. Rowe, P. (1997). Talentdetectie in basketbal. Worden de lelijke eendjes nog steeds niet herkend? Tijdschrift voor lichamelijke opvoeding, 3, 15-16. Simon, HA. & Chase, WG. (1973). Skill in chess. American Scientist, 61, 394-403. Vaeyens, R., Malina, M., Janssens, M., Van Renterghem, B., Bourgois, J., Vrijens, J., Philippaerts, RM. (2006). A multidisciplinary selection model for youth soccer: the Ghent Youth Soccer Project. Journal of Sports Medicine, 40, 928–934. Vaeyens, R., Philippaerts, RM., Malina, MR. (2005). The relative age effect in soccer: A match related perspective. Journal of sport sciences, 23, 747-756.

!

"#!

!"#"!"$%&"'&()%*+&+'&,-!.#&"/

Vaeyens, R., Lenoir, M., Williams, A., Philippaerts, RM. (2008). Talent identification and development programmes in sport. Journal of sports medicine, 38, 703-714. Vaeyens, R., Philippaerts RM. (2008). Talentidentificatie, ontwikkeling en selectie in voetbal. Voetbalspecial, 2, 46-63. Van Den Bosch, J., de Cocq, C. (2006). Sportief talent ontdekken: scouten, meten en testen van jonge kinderen voor diverse sportdisciplines, 8-15. Volbekiené, V., Griciuté, A. (2007). Health related physical fitness among schoolchildren in Lithuania: A comparison from 1992 to 2002. Scandinavian journal of public health, 35, 235242. Vrijens, J., Bourgois, J. and Lenoir, M. (2007). Basis voor verantwoord trainen. Ward, P., Hodges, NJ., Starkes, JL. & Williams, AM. (2002). The road to excellence in soccer: A quasi - longitudinal approach to deliberate practice. Manuscript submitted for publication. Watson, GG. (1977). Games, socialization and parental values: Social class differences in parental evaluation of Little League baseball. International Review for the Sociology of Sport, 12 (1), 17-48. Wiersma, LD. (2000). Risks and benefits of youth sport specialization: Perspectives and recommendations. Pediatric Exercise Science, 12, 13-22. Williams, AM., Franks, A. (1998). Talent identification in soccer. Sport exercises and Injuries, 4, 159-165. Williams, AM., Reilly, T. (2000). Talent identification and development in soccer. Journal of sport sciences, 18, 657-667. www.bloso.be (inleiding) www.vlaamsesportfederatie.be (inleiding)

!

"#!

!"#$%&'()

*+)!"#$%&'() *+,),,-./01234) Tabel 31: beschrijvende statistiek en gemiddelden van alle variabelen bij 11-jarigen.

!

"#!

!"#$%&'()

*+,)-,./012345) Tabel 32: beschrijvende statistiek en gemiddelden van alle variabelen bij 12-jarigen.

!

"#!

!"#$%&'()

*+,)-,./012345) Tabel 33: beschrijvende statistiek en gemiddelden van alle variabelen bij 13-jarigen.

!

"#!

!"#$%&'()

*+,)-,./012345) Tabel 34: beschrijvende statistiek en gemiddelden van alle variabelen bij 14-jarigen.

!

"#!

!"#$%&'()

*+,)-,./012345) Tabel 35: beschrijvende statistiek en gemiddelden van alle variabelen bij 15-jarigen.

!

""!

!"#$%&'()

*+*),-./00/1)2/342)5678/69/:;)) Tabel 36: chronologische en skeletale leeftijd, lichaamsgroote, funcionele capaciteiten, sportspecifieke vaardigheden en doelgerichtheid bij 11- tot 12-jarige spelers gecategoriseerd als drop-out, clubniveau en elite bij follow-up en resultaten van multivariate analyses van variantie.

*Variabelen die tijd benoemen, lagere scores duiden op betere prestaties.

!

"#!

!"#$%&'()

Tabel 37: chronologische en skeletale leeftijd, lichaamsgroote, funcionele capaciteiten, sportspecifieke vaardigheden en doelgerichtheid bij 13- tot 14-jarige spelers gecategoriseerd als drop-out, clubniveau en elite bij follow-up en resultaten van multivariate analyses van variantie.

*Variabelen die tijd benoemen, lagere scores duiden op betere prestaties.!

!

! ! ! ! ! !

"#!

!"#$%%$&'()*+,$&-

Tabel 37: chronologische en skeletale leeftijd, lichaamsgroote, funcionele capaciteiten, sportspecifieke vaardigheden en doelgerichtheid bij 13- tot 14-jarige spelers gecategoriseerd als drop-out, clubniveau en elite bij follow-up en resultaten van multivariate analyses van variantie.

*Variabelen die tijd benoemen, lagere scores duiden op betere prestaties.!

!

! ! ! ! ! !

"#!

!"#$%%$&'()*+,$&-

./-%)01!-2$!-!"#$%%$&-$&-()*+,$&./3-!4567768Tabel 1: Verdeling van geboortedata aan de hand van leeftijdsgroepen (Vaeyens et al., 2004). 15 Tabel 2: Antropometrische karakteristieken (gem ± SD) van elite, subelite en non-elitespelers a.d.h.v. leeftijdsgroepen (Vaeyens et al., 2006). 18 Tabel 3: Sterkte, kracht en flexibiliteit (gem ± SD) van elite, subelite en non-elitespelers a.d.h.v. leeftijdsgroepen (Vaeyens et al., 2006). 20 Tabel 4: Sprinttesten (gem ± SD) van elite, subelite en non-elitespelers a.d.h.v. leeftijdsgroepen (Vaeyens et al., 2006). 21 Tabel 5: Cardiorespiratorische uithouding en aerobe capaciteit (gem ± SD) van elite, subelite en non-elitespelers a.d.h.v. leeftijdsgroepen (Vaeyens et al., 2006). 22 Tabel 6: Voetbalspecifieke eigenschappen (gem ± SD) van elite, subelite en non-elitespelers a.d.h.v. leeftijdsgroepen (Vaeyens et al., 2006). 22 Tabel 7: Aantallen selectie vs. niet-selectie per leeftijdscategorie. 27 Tabel 8: beschrijvende statistiek van de significante antropometrische parameters bij 11jarigen. 35 Tabel 9: beschrijvende statistiek van de significante motorische en coördinatieve parameters bij 11-jarigen. 36 !

"#!

!"#$%%$&'()*+,$&-

Tabel 10: beschrijvende statistiek van de significante motorische en coördinatieve parameters bij 14-jarigen. 37 Tabel 11: beschrijvende statistiek van de significante motorische en coördinatieve parameters bij 15-jarigen. 37 Tabel 12: beschrijvende statistiek van de significante snelheid, wendbaarheid en RSA parameters bij 11-jarigen. 38 Tabel 13: beschrijvende statistiek van de significante snelheid, wendbaarheid en RSA parameters bij 12-jarigen. 38 Tabel 14: beschrijvende statistiek van de significante snelheid, wendbaarheid en RSA parameters bij 13-jarigen. 39 Tabel 15: beschrijvende statistiek van de significante snelheid, wendbaarheid en RSA parameters bij 14-jarigen. 39 Tabel 16: beschrijvende statistiek van de significante krachtparameters bij 11-jarigen. 40 Tabel 17: beschrijvende statistiek van de significante krachtparameters bij 12-jarigen. 40 Tabel 18: beschrijvende statistiek van de significante krachtparameters bij 13-jarigen. 40

!

"#!

!"#$%%$&'()*+,$&-

Tabel 19: beschrijvende statistiek van de significante krachtparameters bij 14-jarigen. 41 Tabel 20: beschrijvende statistiek discriminantanalyse 11-jarigen. 42 Tabel 21: beschrijvende statistiek discriminantanalyse 12-jarigen. 43 Tabel 22: beschrijvende statistiek discriminantanalyse 13-jarigen. 43 Tabel 23: beschrijvende statistiek discriminantanalyse 14-jarigen. 43 Tabel 24: beschrijvende statistiek discriminantanalyse 15-jarigen. 44 Tabel 25: frequenties in percentages van de geboortemaand bij 11-jarigen. 45 Tabel 26: frequenties in percentages van de geboortemaand bij 12-jarigen. 45 Tabel 27: frequenties in percentages van de geboortemaand bij 13-jarigen. 46 Tabel 28: frequenties in percentages van de geboortemaand bij 14-jarigen. 46 Tabel 29: frequenties in percentages van de geboortemaand bij 15-jarigen. 47

!

"#!

!"#$%%$&'()*+,$&-

Tabel 30: frequenties en percentages per kwartaal, voor alle leeftijden samen. 48 Tabel 31: beschrijvende statistiek en gemiddelden van alle variabelen bij 11-jarigen. 62 Tabel 32: beschrijvende statistiek en gemiddelden van alle variabelen bij 12-jarigen. 63 Tabel 33: beschrijvende statistiek en gemiddelden van alle variabelen bij 13-jarigen. 64 Tabel 34: beschrijvende statistiek en gemiddelden van alle variabelen bij 14-jarigen. 65 Tabel 35: beschrijvende statistiek en gemiddelden van alle variabelen bij 15-jarigen. 66 Tabel 36: chronologische en skeletale leeftijd, lichaamsgroote, funcionele capaciteiten, sportspecifieke vaardigheden en doelgerichtheid bij 11- tot 12-jarige spelers gecategoriseerd als drop-out, clubniveau en elite bij follow-up en resultaten van multivariate analyses van variantie. 67 Tabel 37: chronologische en skeletale leeftijd, lichaamsgroote, funcionele capaciteiten, sportspecifieke vaardigheden en doelgerichtheid bij 13- tot 14-jarige spelers gecategoriseerd als drop-out, clubniveau en elite bij follow-up en resultaten van multivariate analyses van variantie. 68

!

"#!

!"#$%%$&'()*+,$&-

7.2 Figuren Figuur 1: Sleutelfasen van het talentidentificatie en ontwikkelingsproces (Vaeyens et al., 2008). 4 Figuur 2: Potentiële voorspellers van talent in voetbal vanuit elke sportwetenschappelijke discipline (Williams and Franks, 1998). 9 Figuur 3: De gemiddelde constante snelheidscurve voor lengte (PHV) en gewicht (PWV) bij voetballers (PHV = 9,7 cm/jaar en PWV = 8,4 kg/jaar) (R. Philippaerts, 2006). 12 Figuur 4: Opstelling T-test. 31 Figuur 5: Opstelling YoYo Intermittent Recovery test. 33 Figuur 6: Geboorteverdeling van de S en NS per kwartaal. 48 !

!

"#!