De toepassing van de multidisciplinaire richtlijn voor depressie in de 2e lijn Frans Poolen, Altrecht A. van Schaik, B. Penninx & T. van Balkom VGCt, najaarscongres 2012
Vraagstelling
In hoeverre worden depressie- behandelingen conform de multidisciplinaire richtlijn uitgevoerd? Is behandeling volgens de richtlijn effectiever?
Opzet Dossieronderzoek van deelnemers aan de NESDA studie die bij inclusie volgens de eerste meting een depressieve stoornis hadden en behandeld werden in de tweede lijn, regio Amsterdam Retrospectief beschrijvend
Netherlands Study of Depression and Anxiety www.nesda.nl funded through the mental health program of the Netherlands Organization for Health Research (ZonMW) and matching funds from participating institutes
Stappen in het onderzoek 1 Ontwikkeling van procesindicatoren op basis van de multidisciplinaire richtlijn depressie 2005
Procesindicatoren psychotherapie
PST in de 1e lijn? Psychotherapie aangeboden? Psychotherapie conform de richtlijn uitgevoerd (Gt, CGt of IPT)? Toevoeging antidepressivum? Groepstherapie?
Procesindicatoren antidepressiva
Antidepressiva aangeboden? Antidepressiva bij dysthymie? Antidepressiva bij ernstige depressie? Farmacotherapie conform de richtlijn uitgevoerd (TCA, SSRI, venlafaxine of mirtazapine)? Antidepressiva 6 mnd na remissie gecontinueerd? (eerste episode) Antidepressiva 1 jaar na remissie gecontinueerd? (recidief)
Procesindicatoren overige
Monotherapie benzodiazepinen korter dan 6 wkn? Toevoeging benzodiazepine voor angst (bij begin)? Lithiumadditie bij TCA? Goede dosering lithium?
Vervolgbehandeling?
Stappen in het onderzoek 2
Patiëntenselectie Dataverzameling uit patiëntendossiers Klinische gegevens (o.a. DSM, verbetering) Adherentie scoren mbv procesindicatoren
Patientenselectie
Inclusieperiode juli 2004 t/m juli 2007 231 patienten uit 9 lokaties van huidige GGZ inGeest en Arkin
Kenmerken deelnemers
63,5% vrouw Gemiddelde leeftijd 38 jaar (s.d. 10) Diagnoses: 46,8% angststoornis 42,9% depressie 10,3% andere diagnose (18 v/d 249 missing)
Is er comorbide een depressie vastgesteld? Is de depressie gezien?
Frequen cy
Valid
Percent
Valid Percent
Cumulative Percent
Geen comorbide depressie
67
50,8
50,8
50,8
Comorbide depressie inclusief dysthymie
40
30,3
30,3
81,1
Depressie geheel of gedeeltelijk in remissie
25
18,9
18,9
100,0
132
100,0
100,0
Total
Procesindicatoren psychotherapie Indicator
N
Van toepassing
Niet uitvoerb.
Onjuist uitgevoerd
Richtlijn uitgevoerd
Farmacotherapie en/of psychotherapie aangeboden
231
217
17
7
Psychotherapie volgens richtlijn
225
179
39
56
47% (84/179)
Toevoeging Antidepressivum
230
13
2
3
61% (8/13)
Groepstherapie
225
54
24
10
89% (193/217)
37% (20/54)
Procesindicatoren antidepressiva Indicator
N
Van toepassing
Niet uitvoerb.
Onjuist uitgevoerd
Farmacotherapie en/of psychotherapie aangeboden
231
217
17
7
Farmacotherapie dysthymie
227
34
6
19
26% (9/34)
Farmacotherapie ernstige depressie
231
21
5
3
62% (13/21)
Farmacotherapie volgens richtlijn
224
145
31
16
68% (98/145)
Voortzetting farm. na remissie > 6 mnd
226
25
4
1
80% (20/25)
Voortzetting farm. na remissie > 12 mnd
222
24
5
2
71% (17/24)
Richtlijn uitgevoerd 89% (193/217)
Procesindicatoren overige Indicator
N
Van toepassing
Niet uitvoerb.
Onjuist uitgevoerd
Richtlijn uitgevoerd
Toevoeging benzo begin behandeling
228
39
0
1
97% (38/39)
Monotherapie benzo Niet > 6 wkn
225
7
0
2
71% (5/7)
Lithium additie
230
4
1
3
0% (0)
Lithium additie dosering
230
2
1
0
50% (1/2)
Vervolgbehandeling
230
63
11
20
51% (32/63)
Hoe verliep de psychotherapie? Niet uitvoerbaar (22%)
• No show (39%) en patiënt wil niet (18%)
Onjuist uitgevoerd (31%)
• 52%: andere psychotherapie
Correct uitgevoerd (47%)
• Dan:
Inhoud psychotherapie
Hoe verliep de farmacotherapie? Niet uitvoerbaar (21%)
• Patiënt wil niet (40%) en no show (32%)
Onjuist uitgevoerd (11%)
• Het vaakst: te lage dosering
Correct uitgevoerd (68%)
• Dan:
Top 3 farmacotherapie
Venlafaxine (26%) Paroxetine (24%) Citalopram en fluvoxamine (ieder 14%)
Zesde plaats TCA, (3 x)
Verbetering volgens dossier Chi-kwadraat p=0,000 (N=141) PSYCHOTHERAPIE
Niet volgens richtlijn Richtlijn (correct) behandeld uitgevoerd
Geen verbetering of verslechtering volgens dossier
23
6
Verbeterd volgens dossier
45
67
Verbetering volgens dossier Chi-kwadraat p=0,021 (N=107) FARMACOTHERAPIE
Niet volgens richtlijn Richtlijn (correct) behandeld uitgevoerd
Geen verbetering of verslechtering volgens dossier
12
10
Verbeterd volgens dossier
24
61
Verbetering volgens de GAF
Alleen significant voor psychotherapie p=0,012!!!
Samenvattend: behandeling volgens richtlijn?
89% start met psychotherapie of farmacotherapie Psychotherapie 47% vlgs richtlijn Groepstherapie vaak niet uitvoerbaar Antidepressiva 68% vlgs richtlijn, >70% voldoende lang Dysthymie slechts in 26% met AD behandeld Vervolgstap wordt vaak niet gedaan --> 80% andere dan richtlijnbehandelingen
Samenvattend effect van richtlijnbehandeling Significant meer verbetering als behandeling conform de richtlijn is verlopen
