herfst winter lente zomer

Cijfermuur • Extra activiteiten

herfst

winter

lente

zomer

Auteursteam

Redactie

Anita Lek, Marlies van der Burg en Magda van der Wulp

Redactiebureau Boekwerk, Maasbommel

Projectgroep Zwijsen

Illustraties

Huub Lucas en Annemieke Smits (uitgevers), Liesbeth Delgijer

Marjolein Krijger en Mark Janssen (vingerbeelden)

(fondseditor), Jacqueline List (vormgeving), Nancy van Gestelvan Galen (opmaak), Niek Rooijakkers (productiebegeleiding)

© Uitgeverij Zwijsen B.V., Tilburg


2

Schatkist • Cijfermuur • Extra activiteiten

Inhoud Tellen en getalbegrip in groep 1 en 2

4

• Aanvullende activiteiten binnen het domein getalbegrip

6

Leren tellen

6

Een doosje met rozijnen

7

Piet Piraat

8

Bingo!

9

Buurgetallen

10

Hoeveel zijn het er?

11

Kopieerbladen Bingokaarten Vingerbeelden 1 t/m 10 Dobbelsteenstructuren 1 t/m 12 Cijferkaartjes 13 t/m 20 Cijferkaartjes 1 t/m 20 met turfbeelden


3


Tellen en getalbegrip in groep 1 en 2 Schatkist

• Realiseren dat getallen verschillende betekenissen kunnen hebben.

In Schatkist zijn activiteiten opgenomen die kleuters voorbereiden op het rekenen in groep 3 en verder. De

Er is veel te doen in de wereld van getallen voordat de ‘echte

activiteiten en suggesties uit Schatkist worden binnen de

sommen’ gemaakt kunnen worden. Hoe meer aandacht er

diverse ankers vormgegeven en richten zich op vastgestel-

is voor getalbegrip, des te sneller zullen kinderen inzicht

de ontwikkelingsdoelen op het gebied van taal, lezen en

krijgen in de bewerkingen. Het automatiseren van de plus- en

rekenen. Wanneer Schatkist structureel wordt ingezet in de

minsommen zal daardoor in groep 3 veel beter gaan.

groep, komen gedurende het schooljaar alle tussendoelen

In groep 1 en 2 wordt een fundamentele basis gelegd voor

beginnende gecijferdheid aan de orde.

het rekenen. Daarom is het belangrijk om dagelijks 15 tot

Bij Schatkist kan het katern ‘Werken met de cijfermuur’

20 minuten expliciet aandacht te besteden aan activiteiten

worden gebruikt om spelletjes en routines in te zetten,

die de ontwikkeling van getalbegrip ondersteunen.

waarmee getalbegrip ontwikkeld kan worden. Door een geïntegreerd aanbod en het gebruik van de routines van

Doelen

de cijfermuur ontstaat goed onderwijs waardoor kinderen

Met de invoering van de referentieniveaus (Meijerink,

voorbereid worden op het latere rekenen.

2009) vanaf schooljaar 2010-2011 zijn de tussendoelen voor het rekenen eind groep 2 aangescherpt. De SLO heeft de ontwikkeling van jonge kinderen van 2 tot en met 7 jaar

Ontwikkelen van tellen en getalbegrip

in kaart gebracht door het beschrijven van de beheersingsdoelen getallen, meten en meetkunde. De beschrijvingen

Tellen en getalbegrip zijn nodig om de wereld van de getal-

zijn te vinden op www.SLO.nl.

len te leren kennen. Hiermee wordt een basis gelegd voor

De PO-raad (raad voor Primair Onderwijs) heeft de tussen-

het rekenen, zoals we dat bedoelen met het maken van

doelen voor beginnende gecijferdheid op een ‘kwaliteits-

sommen. In de praktijk van het onderwijs wordt soms te

kaart’ in het kort samengevat. Aan het einde van groep 2:

snel aangestuurd op het kennen en reproduceren van de

• kennen kinderen de cijfersymbolen;

cijfersymbolen en het maken van ‘echte’ sommen. Om dit

• kunnen kinderen tot 20 tellen;

te kunnen, is echter veel kennis van getallen nodig en ook

• kunnen kinderen vanaf een gegeven getal verder tellen;

vaardigheden om met de getallen om te gaan. Het gaat om

• kunnen kinderen terugtellen vanaf 10;

de volgende vaardigheden:

• kunnen kinderen de buurgetallen noemen van getallen

• Kennen en opnoemen van de getallen van de telrij

tot 20;

(akoestisch tellen).

• kunnen kinderen bovenstaande vaardigheden toepassen

• Kunnen aanwijzen van objecten en tegelijkertijd

in functionele situaties.

uitspreken van het getal (synchroon tellen). • Begrijpen dat het laatste getal bij tellen van een aantal

In het overzicht van de SLO zijn in het domein getalbegrip

objecten de hoeveelheid aanduidt (resultatief tellen).

tevens de onderdelen ‘omgaan met hoeveelheden’ en ‘om-

• Begrijpen dat je een hoeveelheid kunt representeren met

gaan met getallen’ opgenomen.

cijfersymbolen, vingers, streepjes. • Flexibel kunnen ordenen en tellen van hoeveelheden. • In één keer herkennen van patronen (bijv. vier op de

* Het herkennen van getalbeelden zoals de dobbelsteenpatronen of de vingerbeelden is belangrijk voor het leren rekenen (Nes, F. van, 2009). De getalbeelden gaan met de vingers tot en met 10 en bij de dobbelsteenpatronen tot en met 12 (omdat er nu eenmaal twee zessen zijn). Het is niet nodig om de patronen voort te zetten naar 20, omdat de beelden – en dus ook de getallen – zich vanaf 10 herhalen. Het is de bedoeling dat kinderen zich de beelden in ieder geval tot en met 10 eigen maken.

dobbelsteen).* • Kunnen samenvoegen van hoeveelheden (of wegnemen, afhalen). • Kunnen redeneren over hoe een getal is samengesteld (6 is 4 en 2, maar ook 5 en 1).


4


Extra activiteiten voor tellen en getalbegrip

Naast de verschillende aangepaste routine-activiteiten die gebruikmaken van de cijfermuur is het belangrijk om kinderen te stimuleren tot wiskundig en logisch denken.

Omdat de tussendoelen zijn aangescherpt en iets ver-

Dit gebeurt veelal binnen de verschillende thema’s en in de

der reiken dan voorheen, kunt u op deze site een aantal

hoeken waar kinderen kunnen spelen en leren. De leer-

activiteiten vinden om het basisaanbod van Schatkist en

kracht speelt hierbij een belangrijke rol. Met name door

de activiteiten van het werken met de cijfermuur aan te

het stellen van goede open vragen zullen kinderen meer

vullen. In de basisdoelen wordt er nu van uitgegaan dat de

en op een hoger niveau gaan redeneren. Bij elke nieuwe

kinderen de telrij kunnen opzeggen tot ten minste 20. Ook

activiteit krijgt u hiervoor suggesties. Ook de richtvragen

moeten zij hoeveelheden kunnen schatten en tellen tot ten

helpen u bij het stimuleren van het wiskundig redeneren.

minste 12. De doelen bij de zes extra activiteiten zijn gebaseerd op

Tip

de beheersingsdoelen van SLO en sluiten aan bij Schatkist

Gebruik Schatkist DigiRegie om rekenactiviteiten handig

Tussendoelen beginnende gecijferdheid en Schatkist

te plannen. Het is ook belangrijk om te overleggen met de

Tussendoelen woordenschat (zie Schatkist Gebruikswijzer,

leerkrachten van groep 3 om er zo voor te zorgen dat de

p. 58 en p. 51). In onderstaand schema is te zien, hoe deze

kinderen zich in een doorgaande lijn ontwikkelen.

doelen aansluiten bij de Tussendoelen beginnende gecijferdheid en woordenschat van Schatkist.

Pagina

Activiteit

SLO Beheersingsdoelen rekenontwikkeling: Getallen

Schatkist Tussendoelen Schatkist Tussendoelen beginnende gecijferdheid woordenschat

6

Leren tellen

Omgaan met de telrij Omgaan met getallen

5.2, 5.3, 5.5, 5.7

3.2

7

Een doosje met rozijnen

Omgaan met hoeveelheden Omgaan met getallen

5.1, 5.3, 5.4, 5.7

3.2

8

Piet Piraat

Omgaan met hoeveelheden

5.1, 5.3, 5.4

3.2

9

Bingo!

Omgaan met hoeveelheden Omgaan met getallen

5.1, 5.5, 5.6, 5.7

3.2

10

Buurgetallen

Omgaan met de telrij Omgaan met getallen

5.2, 5.5, 5.7

3.2

11

Hoeveel zijn het er?

Omgaan met hoeveelheden Omgaan getallen

5.1, 5.3, 5.5, 5.7

3.2


5


T ellen en getalbegrip • akoest i s c h telle n tot e n m et 2 0

Leren tellen Doel Kinderen kennen de telrij tot en met 20. Ze leren de telwoorden tot en met 20. Ze kunnen terugtellen van Materiaal

kaartjes met cijfersymbolen 1 t/m 20, plaatjeskaartjes bij de cijfermuur 1 t/m 12, kaartjes met vingerbeel

Voorbereiding Duur

10 naar 0.

den 1 t/m 10, kaartjes met dobbelsteenstructuren 1 t/m 12, kaartjes 1 t/m 20 met cijfer en turfbeeld geen 5-10 minuten

Verloop

• Kinderen maken hun eigen telboekje. Aan de ene kant

• Zeg samen met de kinderen telversjes op en probeer

staat het getal en aan de andere kant wordt de hoe-

hiermee te variëren, zodat veel en vaak wordt geoefend.

veelheid getekend of een plaatje met de hoeveelheid

Bijvoorbeeld: Ik kan tellen, ik kan tellen. Wil je het zien?

voorwerpen geplakt.

Wil je het zien?Ik tel tot 10. Variaties: Ik tel tot 10: 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7 …, ik tel tot 20 …, ik tel terug van 5 naar …, ik tel

Tips

vanaf 13 naar 18, enzovoort. Alle kinderen tellen tegelij-

• Het is niet erg als kinderen de telrij nog niet helemaal

kertijd tot 10. Daarna worden de variaties uitgevoerd. Bij

goed kunnen opzeggen. Doordat zoveel mogelijk samen

elk telversje zijn variaties te bedenken. Het is leuk om

wordt gezongen en geteld, valt dit niet op en kinderen

dat samen met de kinderen te doen: Wie heeft een idee

leren door het vaak te doen en te horen. • Koop een cd met telliedjes en speel die regelmatig af.

voor terugtellen? of: Tot hoe ver zullen we vandaag tellen?

Kinderen gaan vanzelf meezingen en dus tellen.

• Tel met de kinderen tot en met 10, 11, 12 of 20 met een beweging van beide handen vanaf de grond totdat de

Richtvragen

handen boven het hoofd uitkomen.

• Kun je hardop meetellen?

• Kinderen herhalen dit spel: 1, 2 … 10. Bij het eindigen hoog boven het hoofd wordt ook een leuke spreuk

• Hoe ver zullen we vandaag tellen?

geroepen, bijvoorbeeld: 10, en nu heb ik het wel gezien.

• Kun je zelf een getal bedenken vanwaar je terug kunt tellen?

Of na 11: En de rest gaat vanzelf. • Als iedereen de handen ver boven het hoofd heeft uitgestrekt, telt u samen met de kinderen weer terug: 10, 9 … 0:

(Reken)taal

Wat zijn we gul.

telwoorden 1 t/m 20, achteruit, vooruit, tellen, doortellen, terugtellen

• Herhaal dit enkele malen.

Extra • Kinderen tellen met sprongen van twee of zelfs drie (ook achteruit). • Kinderen maken samen een getallenlijn met stempels met daarop de cijfersymbolen en zoeken plaatjes uit tijdschriften met de hoeveelheid erbij. Bijvoorbeeld stempel 7 en een plaatje met zeven kussens erop.


6


getallen • w erke n m et telbare h oeveel h ede n , verdele n

Een doosje met rozijnen Doel Kinderen kunnen hoeveelheden tot ten minste 12 globaal schatten. Ze kunnen hoeveelheden tot ten minste 12 tellen met als bedoeling het aantal te bepalen (resultatief tellen). Ze kunnen eenvoudige verdeelsituaties tot en met 12 handelend oplossen. Ze kunnen vertellen wat het resultaat van de verdeelsituatie is. Ze kunnen hoeveelheden tot ten minste 12 representeren met een getalsymbool en omgekeerd: bij een

Materiaal Voorbereiding Duur

getalsymbool tot en met ten minste 12 de hoeveelheid weergeven.

krentenbol, doosjes met een aantal rozijnen, cijferkaartjes 1 t/m 12 Leg de materialen in de kleine kring. 20 minuten

Verloop

Tip

• L aat de kinderen een krentenbol zien. Vraag de kinderen

• Deze activiteit kan in de herfst gemakkelijk uitgevoerd

of ze weten hoeveel krenten/rozijnen er in de krentenbol

worden met eikels of kastanjes. In de sinterklaastijd zijn

zitten. Is dat gemakkelijk te tellen? Concludeer samen

pepernoten of kruidnoten geschikt om de opdracht mee

met de kinderen dat het lastig is om de krenten/rozijnen

uit te voeren.

in een krentenbol te tellen. Wanneer kun je krenten/rozij-

Richtvragen

nen wel tellen? Als ze in een doosje zitten.

• Wie weet hoeveel rozijnen er in het doosje zitten, zonder

• L aat de kinderen een doosje met rozijnen zien. Hoeveel

de rozijnen te tellen?

rozijnen zouden er in dit doosje zitten? Meer dan 10? Minder dan 10? Hoe kun je daar achterkomen? Zitten er in

• Hoeveel rozijnen zitten in het doosje?

een krentenbol meer of minder rozijnen/krenten dan in

• Hoeveel rozijnen hebben jullie bij elkaar?

een doosje met rozijnen? Zitten er in het doosje genoeg

• Kunnen jullie de rozijnen eerlijk verdelen?

rozijnen voor de hele klas?

• Wie heeft meer? Hoeveel meer? • Wie heeft minder? Hoeveel minder?

Extra

• Hoeveel rozijnen houden jullie over?

• Geef de kinderen per drietal een doosje met rozijnen en

• Wat kun je doen met de rozijnen die over zijn?

vraag deze rozijnen eerlijk te verdelen. Laat de kinderen met elkaar overleggen op welke manier ze dat gaan

(Reken)taal

doen.

hoeveel, evenveel, hetzelfde, meer, minder

• L aat de kinderen de cijferkaartjes passend bij de hoeveelheid rozijnen opzoeken en erbij leggen. • Noem een getal. De kinderen maken met hun rozijnen zo veel mogelijk groepjes die gelijk zijn aan het genoemde getal. Hoeveel groepjes heb je kunnen maken? Hoeveel rozijnen heb je nu nog over? • Noem de getallen niet, maar laat cijferkaartjes zien.


7


getallen • o m gaa n m et h oeveel h ede n , rede n ere n

Piet Piraat Doel Kinderen kunnen hoeveelheden tot ten minste 12 tellen. Ze kunnen redeneren over kleine hoeveelheden in eenvoudige probleemsituaties. Ze kunnen hoeveelheden tot ten minste 12 vergelijken en ordenen op

Materiaal

goudstukken (fiches of andere kleine voorwerpen die makkelijk te tellen zijn), piratenkleding

Voorbereiding Duur

meer, minder, evenveel, en kunnen deze begrippen actief gebruiken.

(muts, hoed, ooglapje), schatkist Leg een aantal fiches op tafel of in de kring (maximaal 12). 20 minuten

Verloop

Tip

• Deze activiteit kan in de kring gedaan worden, met een

In plaats van fiches kunnen ook andere materialen ge-

groepje kinderen of in tweetallen. Vertel de kinderen

bruikt worden, die aansluiten bij het thema waarmee u op

dat de zeerover Piet Piraat in de klas is. Piet Piraat is

dat moment bezig bent.

gekomen om de schat in de kring te stelen. Wie weet uit hoeveel fiches onze schat bestaat? Hoeveel fiches tel je?

Richtvragen

Laat dit getal een aantal keren herhalen zodat alle kinde-

• Hoeveel fiches liggen er nog?

ren goed weten om hoeveel fiches het gaat.

• Hoeveel fiches zijn er gestolen? • Liggen er meer of minder fiches dan daarnet?

• Wijs een kind aan dat Piet Piraat mag zijn. De andere kinderen doen de ogen dicht. Piet Piraat haalt nu een

• Hoeveel meer?

aantal fiches weg. Hij houdt de fiches zo in zijn hand

• Hoeveel minder?

dat de andere kinderen ze niet kunnen zien. De andere kinderen doen hun ogen weer open. Hoeveel fiches heeft

(Reken)taal

Piet Piraat gestolen? Hoe weten jullie dat?

hoeveel, meer, minder, erbij, eraf

• Piet Piraat laat zien hoeveel fiches hij in zijn handen heeft. Klopt het antwoord? • Herhaal deze opdracht een aantal keren.

Extra • Piet Piraat kan ook een aantal fiches terugleggen. De kinderen moeten dan kijken of er fiches bijgekomen zijn of dat er fiches afgegaan zijn. • Varieer het aantal fiches zodat de activiteit moeilijker/ makkelijker wordt.


8


getallen • o m gaa n m et getalle n , p atro n e n h erke n n e n

Bingo! Doel Kinderen kunnen getalpatronen tot en met 12 herkennen. Ze kunnen getalpatronen tot en met 12 benoemen. Ze kunnen dobbelsteenpatronen tot en met ten minste 12 herkennen. Ze kunnen getalpatronen,

Materiaal

Bingokaartjes met getallen of dobbelsteenpatronen, dobbelstenen met stippen en dobbelstenen met

Voorbereiding

getallen

Maak bingokaarten met behulp van het kopieerblad Bingokaarten. Vul in de negen vakjes willekeurige

Duur

telwoorden, hoeveelheden en patronen tot en met 12 koppelen.

getallen in van 1 tot en met 12. De getallen mogen meerdere keren voorkomen. 20 minuten

Verloop

• Varieer met vingerbeelden of turfstreepjes.

• Deze activiteit is geschikt voor een kleine groep kinderen en wordt uitgevoerd aan een groepstafel. Geef ieder

Richtvragen

kind een bingokaart.

• Wie heeft hetzelfde getal op zijn bingokaart staan? • Welk getal hoort bij het aantal stippen op de dobbel-

• Wijs een ‘dobbelstenengooier’ aan. Dit kind mag gooien

stenen?

met twee dobbelstenen en bepaalt of telt het aantal stippen. Vervolgens noemt het kind het getal dat correspon-

• Welk getal heb je gegooid met de dobbelstenen?

deert met het gegooide aantal stippen.

• Waar zie je op je bingokaart evenveel? • Welk getal komt ervoor?

• L aat de andere kinderen ook naar het dobbelsteen-

• Welk getal komt erna?

patroon kijken en laat hen het getal herhalen. Als zij dat getal op hun bingokaart hebben staan, strepen ze dat getal af. Wie het eerste de bingokaart vol heeft, roept

(Reken)taal

‘Bingo!’ en heeft het spel gewonnen.

getal, aantal, evenveel, hetzelfde

• Wijs een andere dobbelstenengooier aan en speel het spel opnieuw.

Extra • L aat kinderen zelf getallen kiezen van 1 tot en met 12 om op de bingokaart te zetten. • Als de kinderen de cijfersymbolen nog niet kennen, noteer dan geen getallen maar dobbelsteenpatronen op de bingokaart (zie voorbeeld). Kinderen kunnen dan op hun bingokaart op zoek gaan naar hetzelfde patroon als op de dobbelstenen te zien is. • Noteer geen getallen maar dobbelsteenpatronen op de bingokaart en laat met twee cijferdobbelstenen gooien.

Tips • Gebruik kant-en-klare geplastificeerde bingokaarten en laat afstrepen met whiteboard markers of laat er fiches Voorbeeld van bingokaart met dobbelsteenpatronen.

op leggen.


9


getallen • f le x i bel o m gaa n m et de telr i j tot e n m et 2 0

Buurgetallen Doel Kinderen kunnen de telrij tot en met 20 opzeggen. Ze kunnen de cijferkaartjes tot en met 20 in de goede volgorde leggen. Ze kunnen doortellen en terugtellen vanaf een gegeven getal tot en met 20. Ze kunnen aangeven welk getal in de rij ontbreekt van 0 tot en met 20. Ze kunnen aangeven wat de buurgetallen van

Materiaal

kaartjes met cijfersymbolen 1 t/m 20, plaatjeskaartjes bij de cijfermuur 1 t/m 12, kaartjes met vingerbeel

Voorbereiding Duur

een gegeven getal zijn tot en met 20.

den 1 t/m 10, kaartjes met dobbelsteenstructuren 1 t/m 12, kaartjes 1 t/m 20 met cijfer en turfbeeld geen 20 minuten

Verloop

Extra

• Deze activiteit is geschikt voor de kleine kring. De kinde-

• De kinderen zeggen de telrij achterstevoren op en leggen

ren zitten in een halve kring.

deze neer van 20 naar 0.

• Zeg ter introductie de telrij tot en met 20 op met de kin-

• De kinderen tellen terug vanaf een gegeven getal.

deren of zing een telliedje.

• De oefening met de omgedraaide cijferkaartjes is moei-

• Verdeel de cijferkaartjes van 2 tot en met 20. Elk kind

lijker wanneer het cijferkaartje écht wordt weggehaald

kan meerdere kaartjes krijgen. Leg de cijferkaartjes van

en de getalrij weer aaneengesloten wordt.

0 en 1 naast elkaar neer op de grond goed zichtbaar voor

• Om het moeilijker te maken, haalt u, in plaats van één

de kinderen. Vraag de kinderen de getalrij verder op te

kaartje, twee of meer kaartjes weg.

bouwen: Welk getal komt na de 1? Wie heeft dat kaartje? Leg maar neer. Leg twee rijen neer, 0 tot en met 10 en 11

Tips

tot en met 20 (de 11 recht onder de 1, de 12 onder de 2

• Maak op het schoolplein of in de speelzaal een aantal hinkelbanen: bijvoorbeeld met cijfers tot en met 5, 10, 15

enzovoort). Bespreek de overeenkomst tussen de getallen. • Laat kinderen vanaf verschillende getallen doortellen.

en 20. Laat de kinderen hardop tellen terwijl ze hinkelen,

• Vraag de kinderen hun ogen te sluiten en draai een cijfer-

en laat ze ook terug hinkelen én te tellen! • Kinderen die nog niet toe zijn aan de telrij tot 20 kunnen

kaartje om zodat het getal niet zichtbaar is. Vraag welk

dezelfde activiteiten doen met de telrij tot 10 of 15.

getal omgedraaid ligt. Herhaal dit met andere kaartjes. • L aat de kinderen (in een groepje van vier) tot slot zelfstandig een spel spelen. Leg de kaartjes 1 tot en met 20

Richtvragen

met cijfer en turfbeeld omgekeerd op een stapel in het

• Hoe maken we een rij met getallen in de goede volgorde?

midden van de tafel. Verdeel de cijferkaartjes 1 tot en

• Welk getal komt hierna? Wie heeft dat cijferkaartje?

met 20 onder de kinderen. Laat de kinderen de kaart-

• Wat valt je op bij deze twee getallen (1-11, 2-12 enzovoort) Hoe komt dat?

jes vasthouden zonder dat de andere kinderen ze zien. Draai een kaartje met cijfer en turfbeeld van de stapel

• Welk getal is weg? Hoe weet je dat?

om en bekijk het getal. De kinderen kijken bij hun eigen

• Wie heeft het getal dat hiervoor of hierna komt?

kaartjes: wie heeft het buurgetal? Dat is het getal ervoor of erna. Degene die als eerste een buurgetal heeft aan-

(Reken)taal

gelegd, mag beide kaartjes pakken. Daarna wordt het

erna, ervoor, (goede) volgorde, cijferkaartje, buurgetal,

volgende kaartje omgedraaid. Het spel is afgelopen als

achterstevoren, terugtellen, alle telwoorden (met speciale

bij alle kinderen de cijferkaartjes op zijn. Wie de meeste

aandacht voor 11 en 12)

kaartjes verzameld heeft, is de winnaar.


10


getallen • h oeveel h ede n verkort telle n d . m . v . p atro n e n e n str u c t u re n

Hoeveel zijn het er? Doel Kinderen kunnen verkort hoeveelheden tellen door gebruik te maken van dobbelsteenpatronen en van de Materiaal Voorbereiding Duur

vijfstructuur van de handen. twee dobbelstenen, cijferkaartjes 0 t/m 20, kaartjes met vingerbeelden 1 t/m 10 geen 20 minuten

Verloop

degene die als eerste het bijpassende cijferkaartje van

Laat de kinderen in de kring of in kleine groepjes spelletjes

tafel pakt, mag het houden.

doen.

Extra • Licht de strategieën waar kinderen verkort tellen eruit.

Verkort tellen van stippen op de dobbelsteen

Laat de kinderen hardop tellen met sprongen van 2. Lukt

• De kinderen gooien in de kring of in groepjes met twee dobbelstenen en benoemen het totale aantal stippen.

dat tot 20? Misschien kan ook al iemand met sprongen

Hoe weten ze hoeveel ze gegooid hebben? Vraag meer-

van 5 of 10 tellen? • Breid het vingerbeeldenspel uit naar getallen boven de 10.

dere kinderen naar hun aanpak, bijvoorbeeld doortellen

Laat een kind naast u komen zitten en vraag hem 10 vin-

vanaf een van de dobbelstenen.

gers op te steken. Vraag de kinderen hoeveel vingers het

• Benadruk dat niet alle stippen op de dobbelsteen een voor een geteld hoeven te worden. Kijk of kinderen al

zijn. Steek dan nog een aantal vingers op, naast de 10 van

patronen in één keer herkennen: 2-4 als er 4 is gegooid,

het kind naast u. Hoeveel zijn het er nu? Laat de kinderen

of 2-4-6 als er 6 is gegooid.

in tweetallen voor elkaar vingerbeelden ‘opzetten’.

Flits, hoeveel zijn het er?

Tip

• Speel dit spel in de kring. Laat aan de kinderen kort (in

• Wanneer de cijferkaartjes op volgorde liggen, hebben

een flits) een vingerbeeld zien door vingers op te steken.

de kinderen houvast aan de structuur van de telrij. Als

Of ‘flits’ een kaartje met een vingerbeeld. Wie weet snel

ze door elkaar liggen, is het moeilijker voor de kinderen

hoeveel vingers het zijn? Bespreek de aanpak.

om het juiste cijfersymbool te herkennen dat past bij de hoeveelheid.

• Herhaal dit met verschillende vingerbeelden. Pak snel!

Richtvragen

• Speel dit spel in kleine groepjes. Leg de cijferkaartjes

• Hoeveel zijn het er? Hoe weet je dat?

van 1 tot en met 12 (gestructureerd of door elkaar) op

• Is het nodig alle stippen/vingers een voor een te tellen?

tafel. Laat een van de kinderen met twee dobbelstenen

• Hoe kan het sneller?

gooien. Hoeveel is er gegooid? Degene die als eerste

• Hoeveel vingers zitten aan deze hand?

het bijpassende cijferkaartje van tafel pakt, mag het

• Hoeveel vingers steekt … op als hij/zij twee handen met

houden. Is het cijferkaartje al weg, dan mag opnieuw

alle vingers opsteekt? Blijft dat hetzelfde? Moeten we die

gegooid worden. Degene die aan het eind de meeste

dan nog tellen?

cijferkaartjes heeft, is de winnaar.

(Reken)taal

• L aat een variant spelen met de turfkaartjes of de vinger-

stippen, dobbelsteen, flitsen, cijferkaartje, opsteken

beeldenkaartjes. Die liggen omgekeerd op een stapel en worden een voor een omgedraaid. Ook hier geldt:


11


© Uitgeverij Zwijsen B.V., Tilburg • Schatkist • Cijfermuur • Extra activiteiten

Bingokaarten

© Uitgeverij Zwijsen B.V., Tilburg • Schatkist • Cijfermuur • Mark Janssen




Vingerbeelden 1 t/m 10











© Uitgeverij Zwijsen B.V., Tilburg • Schatkist • Cijfermuur




Dobbelsteenstructuren 1 t/m 12












I5


I3

Cijferkaartjes 13 t/m 20


I6


I4


I9


I7

Cijferkaartjes 13 t/m 20


20


I8

2 © Uitgeverij Zwijsen B.V., Tilburg • Schatkist • Cijfermuur


I


3


Cijferkaartjes 1 t/m 20 met turfbeelden



5


7



I0 © Uitgeverij Zwijsen B.V., Tilburg • Schatkist • Cijfermuur


9


II





I3


I5





I7


I9



herfst winter lente zomer

Recommend Documents