Infobrochure voor studenten
Heelkunde 2 Short -Stay Straat 72
Infobrochure heelkunde 2 straat 72
2
INHOUDSOPGAVE INHOUDSOPGAVE
2
ALGEMENE GEGEVENS
4
Globale omschrijving van de afdeling
4
Functies
4
GRONDPLAN STRAAT 72
5
PROFIEL VAN DE AFDELING
6
Medische pathologieën, behandeling, onderzoeken
6
Kenmerken van de patiëntengroep/patiëntenprofiel
8
De meest voorkomende verpleegactiviteiten
8
Woordverklaring & gebruikte afkortingen
12
5. ORGANISATIE EN WERKING VAN DE AFDELING
13
Dagschema
13
Diensturen verpleegkundigen
14
Diensturen studenten
14
Afdelingsgebonden tips
15
BIJLAGE
16
Werkpostfiche – risicoanalyse van de afdeling
16
BIJLAGE : MEDISCHE TERMINOLOGIE
17
Infobrochure heelkunde 2 straat 72
3
WELKOMSTWOORD Beste student, Welkom in AZ St-Lucas Gent! Je komt binnenkort bij ons op stage en wij zijn daar heel blij om. We investeren graag wat tijd in jou als student. Jij bent immers onze toekomst! AZ St-Lucas kan jou heel wat mogelijkheden bieden. Met 825 bedden, meer dan 2300 medewerkers en zo’n 70.000 opnames per jaar behoren we tot één van de grootste ziekenhuizen van Vlaanderen. Het hele gamma van specialiteiten staat voor onze patiënten ter beschikking. We kunnen je dus heel wat leermomenten aanbieden. Grijp deze kansen dan ook met beide handen , vraag gerust om eens een onderzoek bij te mogen wonen, een techniek uit te voeren,… Jouw interesse speelt alleen maar in je voordeel. Een organisatie zoals AZ St-Lucas, brengt heel wat met zich mee. Daarom geven we je graag wat extra informatie, die je op de volgende bladzijden kan terugvinden. Neem deze bundel zeker door als je voor de eerste maal op stage komt in ons ziekenhuis. Je kan er belangrijke informatie in terugvinden! We wensen je alvast een fijne en zeer leerrijke stage toe,
Christine Van der Hoogerstraete Directeur personeel en organisatie Wim Moerman Kurt Bourguillioen Begeleidingsverpleegkundigen
Els Vanblaere Verpleegkundig en paramedisch directeur
Infobrochure heelkunde 2 straat 72
ALGEMENE GEGEVENS Globale omschrijving van de afdeling Afdeling Short Stay, dienst met 30 bedden, is een afdeling kort verblijf met vooral volgende veel voorkomende ingrepen: algemene chirurgie, ORL, gynaecologie, vaatchirurgie, plastische chirurgie en slaapstudie maar ook colo- en gastrocopie, …. De afdeling is open van maandag tot zaterdagmiddag 14u. Verpleegafdeling op straat 72: 09/224.51.72 E-mail:
[email protected]
Functies Artsen: algemene- en ORL chirurgen, gynaecologen, orthopedisten, internisten zie ook op website www.azstlucas.be zorgaanbod medisch aanbod Hoofdverpleegkundige: Mona Gabriël
Stagementoren: Anneleen Van De Rostijne, Kathleen, Claeys, Marleen Sierens, Sharon Van Lierde, Suzy Van Ryssel, Dorien Buyse, Isabelle Breyer Team van verpleegkundigen Logistieke assistenten: zij voeren ondersteunende taken uit zoals: o zorgen voor het voedingsgebeuren o zorgen voor het patiëntenvervoer o voeren allerlei boodschappen uit Administratief medewerker Onderhoudspersoneel Kinesist Sociale dienst Ergotherapeuten
4
Infobrochure heelkunde 2 straat 72
GRONDPLAN STRAAT 72
5
Infobrochure heelkunde 2 straat 72
6
PROFIEL VAN DE AFDELING Medische pathologieën, behandeling, onderzoeken Pathologie Algemeen - Appendectomie (lap./open) - Cholecystectomie (lap./open) - Liesbreuk - Navelbreuk - Hemoroïden/anaal fisuur - Lap. maagband Gynaecologie - Abdominale of vaginale hysterectomie - Laparotomie - Curettage - Laparoscopie - IVF - Borstoperaties en evt okseluitruiming - borstbioptie - Blaas- en baarmoederopnaaiin gen ORL - F.E.S.S. (sinusoperatie) - Septoplastie - Rhino/septhorhinoplastie - Tonsillectomie - Ingrepen van het middenoor: - Tympanoplastie, masto-operatie, reconstructie van gehoorbeentjesketen -
epitarrcis(neusbloeding) acute doofheid
Behandeling -
-
anesthesiefiche, vragenlijst verbintenisblad invullen attesten nodig? Medicamenteuze behandeling/pijn- en ontstekingswerende middelen Wondzorg noteren wie de patiënt komt afhalen (bij eendagsopname) scheren operatiestreek
Onderzoeken -
-
-
-
-
controleren en noteren van vitale en fysieke parameters drinken geven cfr anesthesist voeding cfr anesthesist eerste opstaan cfr anesthesist, steeds onder begeleiding controle mictie ontslag cfr. anesthesist en na consult behandelende artsafspraak? overlopen behandeling thuis (medicatie, zorg voor verband) positionering cfr. de chirurg postop verzorging cfr. de chirurg
Infobrochure heelkunde 2 straat 72
-
7
acute vertigo angina peri-tonsillair abces
Orthopedie - Arthroscopie : knie, schouder - Tenniselleboog - Ingrepen t.h.v. enkel – voet - Rotatorcuff - Dupuytren Plastische - Facelift/aangezichtscorrectie - Rhinoplastie - Abdominale reductie - Borstreconstructie - Borstreductie/ augmentatie - Plaatsen van huidenten - Liposuctie - Blepharoplastie
-
debiet aspect urine
-
Rx labo.
Urologie - besnijdenis - blaasbioptie - varicocèle - vasectomie - prostaatbiopsie - cystofix plaatsen - wisselen cystostomiesonde + blaassonde - urethroscopie (URS) - cystoscopie - condylomata Volwassenen : - hydrocoele, spermatocoele en varicocoele - blaasbioptie - vasectomie - cystofix plaatsen - wisselen cystostomiesonde kinderen : - circumcisie
Infobrochure heelkunde 2 straat 72
-
8
phimosis
Vaataandoeningen - diepe veneuze thrombose - stenose van arterie - varices - plaatsen pacemaker - liesendarterectomie - plaatsen port-a-cath - amputatie teen (middenvoet) Slaapstudies - Neurologie (1bed) - Pneumologie (3 bedden)
-
angiografie veneuze duplex OL duplex carotiden mediastinoscopie
Patiënten komen vanaf 16 á 17 uur binnen. Elektroden worden aangebracht. De test duurt tot 7 u ’s morgens.
Kenmerken van de patiëntengroep/patiëntenprofiel
Zijn tussen de 20 en 70 jaar, weinig of niet hulpbehoevend bij opname, nemen eerder weinig thuismedicatie en hebben een bepaald gynaecologisch probleem waarvoor reeds een operatie gepland is. Weinigen nemen een bepaald dieet. De algemene toestand van de patiënten is goed. Patiënten worden opgenomen voor een kleine chirurgische ingreep. De gemiddelde opnameduur varieert van 1 tot 5 nachten. Slaapstudies => slaapapnoe, slapeloosheid,… Pre- opnamebalie: patiënten worden pre- operatief op voorhand gezien.
De meest voorkomende verpleegactiviteiten 4.3.1: Basiszorgen: Goede lichaamshygiëne geven aangepast aan de noden van de patiënt, vb. bedbad, bad of douche geven, hulp aan lavabo, zelfzorg stimuleren evenals aandacht voor de haren, gebit, nagels en conditie van de huid Algemene hygiënische zorgen Controle van parameters: T° - Polsslag – Bloeddruk – bijhouden van diurese Toedienen van medicatie: per os – SC. – I.M. – I.V Infuusbeleid: plaatsen van infuus – vervangen van infuus – verwijderen van infuus Omschrijven van verpleegkundige problemen, actie plannen en evalueren Assisteren bij bepaalde onderzoeken Observeren op psychisch, fysisch en sociaal vlak Verpleegkundige problemen omschrijven Patiënten met B.S. die zichzelf al wassen steeds I.T. geven en peha-haft rond B.S. (enkel bij de man). Nakijken wonden of ze al dan niet moeten ververst worden. Observatie urine, redons, inf. continue spoeling, ronde drains, algemene toestand horen bij de basiszorg. Pré- operatief scheren en lavement geven.
Infobrochure heelkunde 2 straat 72
Bij verzorging zorg ervoor dat de patiënt goed geïnstalleerd is: bel en glas water bij de patiënt. Administratieve taken; opnames, anamnese, dossier in orde maken Vervoer en begeleiden van patiënten naar operatieafdeling Regelen van ontslag 4.3.2 specifieke behandelingen: Ademhalingsstelsel o O2 –therapie, aerosoltherapie, stimulatie tot opzitten, toedienen medicatie ademhalingskine door kinesist evenals tapotage o Toedienen van zuurstof via centrale leiding met O2-bril met O2-masker o Toedienen van aërosol + klaarmaken van aërosolmedicatie. Aërosolmasker Aërosolpijpje Steeds met perslucht (stand tussen 6 à 10 liter) Kant en klaar medicatie monodosis of spuiten met Klaargemaakte oplossing Verstuiven moet je zien (rook) en horen (sissen). o verstuivers: gasvormige puff of poedervormig (discus, aeroliser, turbohaler) Aanleren aan patiënt. Belangrijk! Hoeveel maal te gebruiken. Eventueel wordt een volumatic aangewend.
Bloedsomloopstelsel o Stimuleren om zowel passieve als actieve oefeningen te doen afhankelijk van de pathologie, toedienen medicatie o Controle van bloeddruk en pols (opgelet bij borstamputaties o Toedienen van bepaalde bloedverdunnende medicatie - per os, SC. - I.V o Bloedtransfusies o Aandacht voor insteekplaats o Angiografie: angiografische patiënten worden op onze afdeling dikwijls opgevolgd. Steeds is er een radiologische begeleidingsfiche. Aandacht voor bloeding punctieplaats. Aandacht voor drukverband + zandzak Dikwijls bedrust gedurende enkele uren of 24 uur.
Spijsverteringsstelsel o Stimuleren om op te zitten, eventueel rond te lopen, aangepaste voeding aangenaam maken, zorgen voor een rustige omgeving, ongemakken voorkomen, voldoende laten drinken o Toedienen van medicatie ter preventie van post- operatief braken o Eventueel plaatsen van een maagsonde o Toedienen van een lavement of andere laxativa o Lavementen: klein lavement : zoals fleet o Bij een aantal ingrepen, patiënt laten eten (opklimmend) na flatus/darmwerking
Urogenitaal stelstel o Plaatsen van een eenmalige- of verblijfkatheter bij mictieproblemen postoperatief vb na liesbreuk, TOT,…
9
Infobrochure heelkunde 2 straat 72
Volgen van diurese en bijhouden van urinedebiet Gebruik maken van de blaasscanner Supra-pubische sonde verzorging Globus nagaan! Huid en zintuigen o Zorgen voor een intacte huid, is deze reeds beschadigd (wonden) erop toezien dat herstel bekomen wordt, gebruik maken van alle zintuigen (horen, zien, voelen, smaken, spraak, reuk) o Bij verminderde werking de tekorten proberen op te vangen, zoeken naar oplossingen samen met de patiënt, evt. herstel betrachten (gehoorapparaat – bril) o Decubituspreventie en/of verzorging, verbandwissel zo nodig o Aanbrengen van voorgeschreven lotion of crème’s o Inbrengen van bepaalde medicatie vb. oogdruppels, neusspray, Oordruppels,… o Decubituspreventie o Pre-operatief scheren met tondeuse
o o o o
4.3.3 Voeding en vochttoediening: Nagaan of de patiënt al dan geen slikproblemen heeft (evt. logo vragen) Zorgen voor een goede rechtzittende houding en positionering van het hoofd Zorgen voor een aangepaste voeding (vooral bij ORL-patiënten) Eten geven volgens patiënt zijn ritme Voorkomen van slikpneumonie Patiënt voldoende vocht geven SOS aanvullende voeding starten (vooral bij ORL-patiënten) Bij infuustherapie o plaatsen in minst mobiele arm (belangrijk! Niet bij CVA) o risico van overvulling voorkomen (gebruik van infuuspomp) o voorkom onnodig herprikken van het infuus (goede fixatie) o opgelet bij patiënten met borstamputatie, infuus niet in arm van de geopereerde kant Bijhouden voedings – en vochtbalans Nagaan of pat. nuchter moet blijven ja of neen Zonodig de maaltijd voorbereiden bij de pat., eventueel pat. eten geven Nagaan of pat. voldoende eet en drinkt Zorgen voor een comfortabele houding tijdens de maaltijd. Controle juist dieet De logistieke assistentes en verplegenden zorgen voor de voedselbediening. De leerlingen kunnen hier hulp bieden. Er steeds attent op zij of de patiënt nuchter moet zijn voor het onderzoek of operatie De pt. steeds een goede houding geven -> voorkomen van een slikpneumonie Het patiëntenvolgblad in de keuken wordt constant aangepast (logistieke hulp samen met de hoofdverpleegkundige); dit dient goed opgevolgd te worden, doch kunnen er nog wijzigingen optreden, m.a.w; goed opletten en extra navragen
Er zijn verschillende diëten, de meest voorkomende zijn : o diabetesdieet o L.V. (lichtverteerbare voeding) o Vloeibaar (vooral bij ORL-patiënten)
4.3.4 Mobiliteit
10
Infobrochure heelkunde 2 straat 72
Kine inschakelen voor passieve mobilisatie Ergo inschakelen (transfers oefenen, hulpstukken) Patiënten stimuleren om op te zitten in de zetel en comfort geven Bij vaatoperatie wachten op advies van de chirurg Patiënt zo vlug mogelijk mobiliseren na ingreep
4.3.5 Hygiëne Stimuleren tot zelfzorg, patiënt laten doen wat hij nog kan Geven van een bedbad of douche (wondjes afdekken) Aandacht voor detailzorgen (oog-, oor-, neus-, hand- en mondhygiëne) Scheren, nagelverzorging, naveltoilet Gebruik een verzorgende lotion of huidbeschermende zalf (Inotyol) Regelmatig kledij en incontinentiemateriaal wisselen Respecteer privacy Preventie van infectie en contaminatie (vb. mrsa ) 4.3.6 Fysieke beveiliging Steeds zorgen voor beveiliging, (post-operatieve verwardheid) vb. onrusthekkens omhoog, bij onrustige patiënten fixatiemateriaal aanwenden zoals een voorzettafel, fixatiegordel, polsbinden, verpleeglaken… Bed in de laagste stand zetten bij het verlaten van de kamer Nagaan of de pat. voldoende veilig ligt in bed. Is dit niet het geval dan brengt men bedsponden aan. Is dit nog niet voldoende, moet men overleggen om eventueel fixatiemateriaal aan te brengen. Er voor zorgen dat het belsignaal altijd in het bereik van de patiënt ligt. 4.3.7 Assistentie bij medische handelingen Gebruik van spuitpompen en druppeltellers Manueel blaasspoeling: o meestal 2 maal per dag of meer indien nodig met fysiologische oplossing. Inkorten ronde drain: o wordt in 2 maal gedaan, en loopt steeds af in een urinezakje. o Een ronde–drainzakje wordt geledigd om 6 uur door de nachtdienst. Plaatsen wieken Verblijfsonde plaatsen en éénmalige sondage bij man en vrouw: o sonderen bij de man met een tienmannsonde Ch 16. Bij de vrouw met Ch 14. Plaatsen infuus: ( 2 de en 3 de jaars) o Perifeer o Via poortkatheter Verwijderen redon: o onder toezicht van een verpleegkundige. Aanleren aan de patiënt: o neusspoeling na FESS-operatie Verzorgen van DAV
11
Infobrochure heelkunde 2 straat 72
12
Woordverklaring & gebruikte afkortingen Anale fissuur Appendectomie Borstbiopsie Carotisoperatie Cholecystectomie Circumcisie Colporafie Conisatie
Dilatatie Divertikels Dupuytren ERCP ESWL Eventratie Exudaat Hemicolectomie Hemorroïden Hysterectomie Liesbreukoperatie Maceratie Mediastinum Mediastinoscopie Partiële borstresectie met okseluitruiming Peri-anale fistel Rhinoplastie / septo- rhinoplastie Rotatorcuff Septoplastie Stenose
TESE Thoracoscopie Thrombose TUR blaas – prostaat Tonsillectomie TVT / TOT URS Varices VPPP
Anaal scheurtje Verwijderen van de blinde darm Nemen van een stukje van het borstweefsel voor onderzoek Verwijderen van kalkaanslag in de halsvaten Verwijderen van de galblaas Besnijdenis, verwijdering van de voorhuid van de penis of van de clitoris; bij fimose is circumcisie soms noodzakelijk Opnaaiing Kegelvormige excisie van het onderste deel van de cervix; zowel diagnostisch als therapeutisch toegepast; ook wel exconisatie genoemd. Verwijding van een bloedvat Uitstulpingen in de darmwand Schrompeling van het peesblad van de handpalm, waardoor de vingers in buigstand worden gedwongen Endoscopische retrograde cholangio- pancreaticografie Niersteenverbrijzelaar Het uitpuilen van de buikingewanden door een breukpoort Wondvocht Verwijderen van een deel van de dunne of dikke darm Aambeien, (verwijderen van) uitstulpingen anaal Verwijderen van de baarmoeder Een breuk door het lieskanaal Verweking Weefsel en organen tussen de twee longen Bekijken van het mediastinum Verwijderen van een tumor uit de borst, samen met de okselklieren. Dit om metastasen of uitzaaiingen te voorkomen of weg te nemen (verwijderen van) een anale fistel (gang) Chirurgisch bijwerken van neus en neustussenschot Ingreep aan schouder Chirurgisch bijwerken van het neustussenschot Vernauwing van een opening of kanaal, kan veroorzaakt worden door verstopping door vreemde lichamen of afscheidingsproducten, door afknikking, littekenvorming, gezwellen Scrotaal afname van spermacellen Bekijken van de pleuraholte met een thoracoscoop Vorming van een thrombus in een ader, slagader of in het hart verwijderen van de prostaat of blaaspoliepen via de ureter Verwijderen van de amandelen Opnaaiing (optrekken) van de blaas Uretroscopie (Verwijderen van) spataders
Infobrochure heelkunde 2 straat 72
5. ORGANISATIE EN WERKING VAN DE AFDELING Dagschema Vroegdienst: 6u30 - 6u45 6u45 7u – 8u
8u 8u30
11u 12u30
13u30-14u12
Tussendoor:
Overdracht N - V Uitvoeren van controles van parameters Straat 72 : afkoppelen van de slaapstudies Uitdelen medicatie per unit Opnames en vervoer naar operatiezaal Uitdelen van ontbijt Overdracht naar dienst – of dagverantwoordelijke Vroegdienst: ochtendverzorging per unit Dagdienst: opnames en vervoer met logistieke medewerker naar operatieafdeling Regelen van ontslagen, toeren met artsen vervoer met logistieke medewerker naar operatieafdeling en afhalen, instaleren op de kamer Opnames regelen Opdienen middagmaal samen met log. medewerker Overdracht L Vervoer met logistieke medewerker naar operatieafdeling en afhalen, Instaleren op de kamer Nemen van parameters Uitdelen van medicatie en regelen ontslagen Beloproepen beantwoorden Studenten begeleiden
Laatdienst : 13u30 14u
15u
16u45
Overdracht V- L Vervoer met logistieke medewerker naar operatieafdeling en afhalen, Instaleren op de kamer Nemen van parameters Uitdelen van medicatie en regelen ontslagen Namiddagtoer Vervoer met logistieke medewerker naar operatieafdeling en afhalen, Instaleren op de kamer Nemen van parameters Toeren met de artsen Uitdelen van medicatie en regelen ontslagen en dossier afwerken
13
Infobrochure heelkunde 2 straat 72
18u
tussendoor
20.45 u
Avondtoer Vervoer met logistieke medewerker naar operatieafdeling en afhalen, instaleren op de kamer Nemen van parameters Uitdelen van medicatie en regelen ontslagen Verslaggeving in patiëntendossiers (de gehele dag door!) Opmaak van bedden, in orde brengen van kamers Beloproepen beantwoorden Familie te woord staan Studenten begeleiden Overdracht naar ND
Nachtdienst : 20.45 u
Overdracht L – N Medicatie patiënten installeren voor de nacht Aanpassen medicatiefiches Infusen vervangen en controleren Controle parameters Medicatie geven Beloproepen beantwoorden Doorschrijven van volgbladen en algemeen overzichtsblad Opmaken van bedden Dossiers klaarmaken voor volgende opnames Patiëntendossiers invullen Controle slaapstudiepatiënten, curven,… Patiënteninfo uitprinten volgens aantal vroegdiensten Overdracht N - V
22u – 06u
06u30
Diensturen verpleegkundigen Dagdienst Vroegdienst Late dienst Nachtdienst
8u tot 16u42 (1u pauze). 06u30 tot 14u12 (geen pauze) 13u30 tot 21u12 (geen pauze) 20u45 tot 06u45 (geen pauze)
Diensturen studenten De diensturen voor studenten zijn dikwijls verschillend per school. Toch volgen de studenten de uren van de medewerkers = 7.42u Laat dagelijks je urenlijst aftekenen door de verantwoordelijke. Als je naar de introductie komt de eerste stagedag, breng ook je urenlijst mee en laat je deze door de begeleidingsverpleegkundige aftekenen.
14
Infobrochure heelkunde 2 straat 72
Afdelingsgebonden tips Draag zorg voor het materiaal, wees kostbewust Er is altijd werk op een afdeling (aanvoelen, zien, …) Draag je steentje bij tijdens overdrachtsmomenten (observaties, vragen stellen, rapportering) Kom goed voorbereid naar de stage ( infobrochures, cursussen, doelstellingen) o Lees de infobrochure o Herzie de algemene anatomie en fysiologie o Herzie de technieken die je reeds zag o Formuleer heel duidelijk je doelstellingen voor deze stage o Probeer zoveel mogelijk te oefenen! Goede en gepaste omgangsvorm; hoffelijkheid, verzorgd voorkomen, verzorgde taal. Van de student verwachten we : o Nakomen van afspraken o Vermogen van degelijk oberveren en rapporteren o Aanpassingsvermogen o Doorzettingsvermogen o Verantwoordelijkheid o Engagement: begaan zijn met de zorg om patiënten en met eigen leerproces o Leergierigheid: vragen stellen o Positief kritische ingesteldheid o Geen handelingen stellen waartoe men nog niet bevoegd is! o Geen handelingen stellen waarvan je niet zeker bent, of waarbij je je niet zeker voelt. o Open en eerlijke communicatie met verpleegkundigen. o Respect voor patiënten, aandacht voor privacy, respecteren beroepsgeheim.
15
Infobrochure heelkunde 2 straat 72
16
BIJLAGE Werkpostfiche – risicoanalyse van de afdeling vzw AZ Sint-Lucas & Volkskliniek Campus Sint-Lucas Groenebriel 1 9000 Gent Tel. 09/224 61 11 Fax 09/224 61 10
[email protected]
Campus Volkskliniek Tichelrei 1 9000 Gent Tel. 09/224 56 11 Fax 09/224 56 10
[email protected]
WERKPOSTFICHE STAGIAIRS in uitvoering van het KB van 21/09/04 betreffende de bescherming van stagiairs Onderneming : AZ Sint-Lucas Werkposten : Verpleegafdeling C2 straat 26 - I3 straat 72 Typefunctie : Verpleegkundige Opleiding : Bachelor in verpleegkunde / 4e graadsopleiding verpleegkunde
LUIK A Beschrijving van de werkzaamheden : - Waar : Verpleegafdeling I3 straat 72 - Welke machine, transportmiddel, producten : …………………………………………………………………………………………………………………….. - Taken : Verpleegkundige taken Resultaat risico-evaluatie(1) : - Risico’s : Risico biologische agentia groep 2 : TBC + bloedoverdraagbare infectieziekten, dragen van lasten, contact met voeding - Genomen preventiemaatregelen : Vaccinaties, standaardvoorzorgsmaatregelen - Specifieke instructies, opleiding : standaardvoorzorgsmaatregelen beheersen, hef- en tiltechnieken
Risico’s en hinder(2) val op de begane grond van hoger gelegen vlak
LUIK B
Verplicht medisch toezicht(3) risico beroepsziekten : fysisch…………………………….. chemisch………………………….. biologisch…………………………. prikwonden/snijwonden lawaai longaandoening………………… verbrijzelingen trillingen huidaandoening……………….. rondvliegende scherven warmte veiligheidsfunctie? : ……………………………………………………….. brandwonden koude contact met voedingswaren elektrische risico’s vochtigheid gebruik van beeldschermen(4) manueel hanteren van lasten (met gevaar voor rugletsel) val van voorwerpen chemische hinder inentingen/test : tetanus tuberculoses geïsoleerd werk spatten hepatitis B andere :…………… andere …………………. stof ioniserende stralingen ……………………………………………. gassen, dampen noodzakelijke maatregelen bij zwangerschap en borstvoeding. Conform risicolijst AZSL aard v/h gericht onderzoek…………………………………………………. Periodiciteit 1 x geldig voor de volledige opleiding Welke werkkledij/persoonlijke beschermingsmiddelen worden gedragen ? (verantwoordelijkheid gebruiker) broekpak/schort/andere : broekpak of schort ademhalingsbescherming (type) :………………………………….. veiligheidsschoenen (type) :…………………………………………….. oorkap/oorpropjes (type) :…………………………………………….. handschoenen (type) : PVC of Latex helm/kapje (type) : …………………………………………………………. bril/scherm (type) : bij risico op bloedspatten andere :……………………………………………………………………………….. Voor de onderneming : naam en handtekening
Ondergetekende werd geïnformeerd over de in te nemen werkpost.
Datum : Datum : (1)
indien het een arbeidspost zonder specifieke gezondheids-en veiligheidsrisico’s betreft, dient de tabel “Risico’s en kinder” niet aangevuld te worden
(2)
geeft de specifieke kenmerken van de arbeidspostanalyse
(3)
aard van de blootstelling zoals voorzien in de inventaris opgemaakt in uitvoering van ARAB art.124 & 1b en meegedeeld aan de arbeidsgeneesheer
(4) (5)
gebruik van beeldschermen gedurende een aanzienlijke deel van de normale werktijd (bv.meer dan 4 uur) in functie van wat bij de gebruiker geldt algemene opmerking : de werkpostfiche is vooraf ter advies voorgelegd aan de diensten van preventie en bescherming op het werk en het comité
Infobrochure heelkunde 2 straat 72
17
BIJLAGE : MEDISCHE TERMINOLOGIE MEDISCHE TERMINOLOGIE 1 Etymologie ALGEMEEN a-
zonder
dys-
wijst op een stoornis
-ectomie
wegname
intra-
in
-itis
ontsteking
logos ( -logie, -loog)
leer
pathos ( -pathie)
lijden
poly-
veel
CARDIOVASCULAIR STELSEL card-, cardi- (afgeleid van het Grieks)
hart
cardiologie leer of studie van de hartziekten cardiopathie het lijden aan een hartziekte vas- (afgeleid van het Latijn)
(bloed)vat BLOED- EN LYMFESTELSEL
hem-, hemat- (afgeleid van het Grieks)
bloed
RESPIRATOIR STELSEL trache- (afgeleid van het Latijn)
houdt verband met de luchtpijp tracheitis ontsteking van de luchtpijp
bronch- (afgeleid van het Latijn)
wijst op een luchtpijpvertakking bronchitis ontsteking van de luchtpijpvertakking
pneum-, pneumon- ( van het Grieks)
houdt verband met de long
pneumectomie wegnemen van de long pneu (van het Grieks)
houdt verband met het ademen apnoe toestand waarbij tijdelijk het ademen
Infobrochure heelkunde 2 straat 72
18
ophoudt dyspnoe een moeilijke ademhaling polypnoe snel en veelvuldig ademen SPIJSVERTERINGSSTELSEL stomat- (afgeleid van het Grieks)
mond stomatologie studie van de mondaandoeningen stomatitis mondslijmvliesontsteking
gastr- (afgeleid van het grieks)
wijst op maag gastrectomie wegnemen van de maag gastritis maagontsteking
enter- (afgeleid van het Grieks)
darm enteritis darmontsteking
gastro-enteritis ontsteking van maag en darm hepat- (afgeleid van het Grieks)
lever hepatitis infectie aan de lever
UROGENITAAL STELSEL nefr- (afgeleid van het Grieks)
houdt verband met de nier
ur- (Grieks)
wat verbandt houdt met de urine ureter (Latijn) urineleider
cyst- (afgeleid van het Grieks)
houdt verband met de blaas cystitis blaasontsteking
uterus (Latijn)
baarmoeder
hyster- (afgeleid van het Grieks)
houdt verband met de baarmoeder
hysterectomie wegnemen van de baarmoeder gynaec- (afgeleid van het grieks)
wat verband houdt met de vrouw
gynaecologie vrouwenziekten ZENUWSTELSEL neur- (afgeleid van het Grieks)
zenuw neurologie studie van de zenuwen, zenuwziekten
encefal- (afgeleid van het Grieks)
hersenen
cerebr- (afgeleid van het Latijn)
hersenen
psych- (afgeleid van het Grieks)
ziel
Infobrochure heelkunde 2 straat 72
19
psychiatrie tak van de geneeskunde die zich bezighoudt met het behandelen en genezen van geestesaandoeningen OSTEOMUSCULAIR STELSEL oste- (afgeleid van het Grieks)
houdt verband met het been
muscul- (afgeleid van het Latijn)
spier
intramusculair inspuiting in de spier artr- (afgeleid van het Grieks
gewricht artritis gewrichtsaandoening
pod- (afgeleid van het Grieks)
voet podologie studie van de voet
thorac (afgeleid van het Latijn)
borstkas
OTORINOLARYNGOLOGIE, OFTALMOLOGIE, DERMATOLOGIE ot- (afgeleid van het grieks)
oor otitis oorontsteking
rin- (afgeleid van het Grieks)
neus
oftalm- (afgeleid van het Grieks)
oog
dermat- (afgeleid van het grieks )
heeft betrekking op de huid dermatoloog dokter in de huidziekten
cut- (afgeleid van het Latijn)
huid
subcutane injectie
inspuiting onder de huid PREFIX
Aantal / hoeveelheid hemi-, semi-
helft hemiplegie verlamming van een lichaamshelft
uni-, mono-
één
bi-, di-
twee
tri-
drie
oligo-
weinig oligofrenie weinig verstand, een verstandelijke handicap
poly-, multi-
veel polypnoe veel en snel ademen
Infobrochure heelkunde 2 straat 72
20
Afmeting micro-
klein micro-organisme klein organisme, bijv. een bacterie
macro-
groot macroscopisch wat te zien is met het blote oog
mega-, megalo-
groot
Gelijkenis / verschil / tegenstelling auto-
zelf
homo-, iso-
gelijk homoseksueel Zich aangetrokken voelen tot hetzelfde geslacht isomorf dezelfde vorm
hetero-
ander hetero-anamnese bevraging van een familielid
anti-
tegen antibioticum tegen de ziekte
Graad / hoedanigheid hypo-
onder, te weinig, onvoldoende hypotensie te lage bloeddruk
hyper-
boven, te veel, overdreven hypertensie te hoge bloeddruk
dys-
moeilijkheid, stoornis dyspnoe moeilijke ademhaling
Ontkenning a-, an-
zonder, gebrek aan anemie bloedarmoede
in-, im-
niet incontinentie niet kunnen ophouden van urine
Plaats in-, intra-, en-, endo-, ento-
in, binnen intramusculair in de spier
e- ec-, ex- exo-
uit, buiten
Infobrochure heelkunde 2 straat 72
inter-, meso-
21
tussen, in het midden
Snelheid brady-
traag bradycardie trage hartslag
tachy-
snel tachycardie snelle hartslag
Tijd ante-, pre-, pro-
voor prematuur vroeggeboorte
post-
na posttraumatische stress stress na een trauma SUFFIX
-algie
pijn gastralgie maagpijn
-ectomie
wegnemen
-emie
houdt verband met bloed glycemie suikergehalte van het bloed
-fobie
vrees claustrofobie vrees voor kleine ruimten
-geen, -genese
ontwikkeling, vorming pathogeen ontwikkelen van een ziekte
-itis
ontsteking cystitis blaasontsteking
-manie
drang kleptomanie neiging tot stelen
-pathie, -paat
aandoening cardiopathie hartlijden
-scopie
onderzoek gastroscopie maagonderzoek
-therapie
behandeling farmacotherapie behandeling met medicatie
Infobrochure heelkunde 2 straat 72
22
2 Woordenschat A Abces
etterbuil, ophoping van pus in het lichaam
Abnormaal
afwijkend van de norm
Abortus
miskraam
Abrasie
schaafwond
Abrupt
plotseling
Absence
kortstondig bewustzijnsverlies
Absorptie
opname
Abstinentie
onthouding van medicijnen, alcohol, drugs
Accidenteel
toevallig, of als gevolg van een ongeluk
Acne
puistjes
Activeren
werkzaam maken
Acuut
plotseling en hevig
Adolescent
puber, jeugdig persoon
Adult
volwassene
Afasie
spraakstoornis
Agitatie
opwinding
Alert
oplettend
Allergie
overgevoeligheid
Amnesie
geheugenverlies
Analyse
ontleding
Anamnese
vraaggesprek naar de ziektegeschiedenis
Anesthesie
verdoving of narcose
Anorexia
magerzucht, eetstoornis
Antibioticum
geneesmiddel dat bacterien doodt
Antidepressivum
middel tegen ziekelijke neerslachtigheid
Apathie
lusteloosheid
Artrose
gewrichtsaandoening
Autonoom
zelfstandig
Infobrochure heelkunde 2 straat 72
23
B Biopsie
een stukje weefsel uit een orgaan verwijderen voor onderzoek
Bronchitis
ontsteking van de luchtpijptak
C Carcinoom
kankergezwel
Cardiaal
met betrekking tot het hart
Caries
tandbederf
Causaal
oorzakelijk verband (oorzaak – gevolg)
Cellulitis
ontsteking van het onderhuidse bindweefsel
Celmembraan
wand, omhulsel van de cel
Cerebraal
met betrekking tot de grote hersenen
Cerebrovasculair
met betrekking tot de bloedvaten in de hersenen
Chemotherapie
behandeling van kanker met medicijnen
Chirurgisch
operatief
Cholesterol
lichaamsvet
Chronisch
van lange duur
Circulatie
(bloeds)omloop
Classificatie
indeling, rangschikking
Cognitief
met betrekking tot het denkproces
Coitus
geslachtsgemeenschap
Combinatie
verbinding
Complex
ingewikkeld
Complicatie
bijkomende ziekte
Conceptie
bevruchting
Conditie
toestand waarin iemand verkeert
Contraceptivum
voorbehoedsmiddel
Convulsie
stuip, toeval
Coronair
m.b.t. de kransslagaders van het hart
Correlatie
samenhang
Crisis
ernstige ziekteaanval
Infobrochure heelkunde 2 straat 72
24
Criterium
toets, een reden
Curatief
genezend
Curve
kromme lijn
Cyclus
terugkerende regelmatige reeks
Cytoplasma
celvloeistof
Cyste
holte gevuld met vocht
D Decubitus
doorligwond
Deficit
gebrek
Delirium
acuut psychische stoornis t.g.v. een lichamelijke aandoening, vergiftiging of onthouding van middelen
Dementie
geestelijke achteruitgang
Dermatologisch
met betrekking tot de huisziekten
Detectie
opsporing, ontdekking
Diabetes
suikerziekte
Diagnose
vaststelling van een ziekte
Distilleren
zuiveren
Donor
degene die zijn orgaan afstaat
Dosis
hoeveelheid van een geneesmiddel
Drainage
vochtafvoering
E Echografie
beeld van organen
Eczeem
oppervlakkige huidaandoening
Effectief
doeltreffend
Efficiënt
doelmatig
Ejaculatie
zaadlozing
Elastisch
rekbaar
Elektro-Encefalo-Grafie
beeld van de elektrische hersenstroom
Elektrocardiografie
onderzoek van de elektrische activiteit van het hart
Eliminatie
verwijdering
Embolie
bloedvatverstopping
Embryo
vrucht in het moederlichaam
Infobrochure heelkunde 2 straat 72
25
Emesis
braken
Emfyseem
longaandoening
Emotioneel
gevoelsmatig
Epidemie
besmettelijke ziekte die zich verspreid onder een bevolkingsgroep
Epilepsie
vallende ziekte, toevallen
Equivalent
gelijkwaardig
Etiologie
leer van de ziekteoorzaken
Euforie
verhoogd gevoel van welzijn
Evaluatie
beoordeling
Evolutie
ontwikkeling
Excessief
overdreven
Excitatie
opgewondenheid
Extern
uitwendig
F Faeces
ontlasting
Fataal
noodlottig
Fenomeen
verschijnsel
Fertiliteit
vruchtbaarheid
Fixatie
vasthechting
Fobie
ziekelijke vrees
Fractuur
been(bot)breuk
Fysisch
lichamelijk
G Genetisch
met betrekking tot de erfelijkheid
Genitaal
met betrekking tot de geslachtsorganen
Geriatrisch
medische zorg voor de oudere mens
Gradueel
trapsgewijs
Gynaecologisch
met betrekking tot de vrouwenziekten
H Hallucinatie
zinsbedrog, waanvoorstelling
Hemopathie
bloedziekte
Infobrochure heelkunde 2 straat 72
26
Hepatitis
leverontsteking
Homogeen
gelijksoortig
Hygiënisch
met betrekking tot de lichaamszorg
Hyperkinesie
overmatige bewegingsdrang
Hypersecretie
verhoogde afscheiding
Hypersensitiviteit
verhoogde gevoeligheid
Hypertensie
verhoogde bloeddruk
Hyperventilatie
angstige ademhaling
Hypotensie
te lage bloeddruk
Hysterectomie
verwijdering van de baarmoeder
I Identificatie
vereenzelviging
Immaturiteit
onrijpheid
Immobilisatie
onbeweeglijk maken
Immuniteit
onvatbaarheid voor een ziekte
Implantatie
inplanting
Implicatie
verwikkeling
Impotentie
onvermogen tot geslachtsgemeenschap
Impregnatie
binnendringen van de zaadcel in de eicel
In vitro
in een reageerbuis
In vivo
in het levende organisme
Inactief
onwerkzaam
Incidenteel
bijkomend
Incisie
insnijding
Inclusief
met inbegrip van
Incompatibel
onverenigbaar
Incontinentie
onvermogen om urine of ontlasting op te houden
Incubatie
sluimeren van een ziektekiem
Indicatie
aanwijzing
Indicatief
aanduidend
Indirect
niet rechtstreeks
Individueel
afzonderlijk
Infobrochure heelkunde 2 straat 72
27
Inductie
gevolgtrekking
Infantiel
kinderlijk
Influenza
griep
Infuus
vochttoediening in de bloedvaten
Inhalatie
inademen van dampen
Injectie
inspuiting
Insomnia
slapeloosheid
Intensiteit
sterkte
Interactie
onderlinge beïnvloeding
Interval
tussenperiode
Interventie
ingreep
Intoxicatie
vergiftiging
Intramusculair
in de spier
Intraveneus
in de ader
Irreversibel
onomkeerbaar
Irritatie
prikkeling
Isoleren
afsluiten
K Katheter
buisje
Kinetisch
wat beweging veroorzaakt
Klinisch
direct voor de arts zichtbaar
L Lactatie
borstvoeding
Latent
sluimerend
Lateraal
aan de zijkant
Leukemie
bloedkanker
Libido
geslachtsdrift
Lipide
vetachtige stof
Lokaal
plaatselijk, van beperkte omvang
Lumbago
lendenpijn
M Malaise
gevoel van onwelzijn
Infobrochure heelkunde 2 straat 72
28
Manie
ziekelijke neiging
Manifest
onmiddellijk herkenbaar
Melanoom
kwaadaardig gezwel van de huid
Membraan
dun vlies
Menarche
eerste maandstonden
Meningitis
hersenvliesontsteking
Menopauze
overgangsjaren
Menstruatie
maandstonden
Mentaal
verstandelijk
Metabolisme
stofwisseling
Microbiologisch
met betrekking tot de kleinste levende wezens
Microniseren
verpulveren
Mimiek
gezichtsuitdrukking
Mobilisatie
beweeglijk maken
Modificeren
wijzigen
Monotherapie
behandeling met één geneesmiddel
Morbiditeit
ziektecijfer
Mortaliteit
sterftecijfer
Motorisch
met betrekking tot beweging
Mucus
slijm
Musculair
met betrekking tot de spieren
Mutisme
onvermogen om te spreken
N Narcoticum
verdovend middel
Nasaal
met betrekking tot de neus
Neonataal
m.b.t. de eerste weken na de geboorte
Nervositeit
zenuwachtigheid
Neveneffect
bijwerking
Nihil
niets
O Obesitas
overgewicht, vetzucht
Obsessie
dwangvoorstelling
Infobrochure heelkunde 2 straat 72
29
Obstipatie
moeilijke stoelgang
Obstructie
verstopping
Occasioneel
nu en dan voorkomend
Odor
reukzin
Oedeem
waterzucht
Oestrogeen
vrouwelijk hormoon
Oraal
met betrekking tot de mond
Osteoporose
botontkalking
Otitis
oorontsteking
Ovulatie
eisprong
P Palliatief
verzachtend
Parallel
evenwijdig
Paralyse
verlamming
Paranoia
achtervolgingswaanzin
Parese
gedeeltelijke verlamming
Partikel
klein deeltje
Pathologisch
ziekte
Pediatrisch
m.b.t. de kindergeneeskunde
Penetratie
binnendringing door de huid heen
Perceptie
waarneming
Periodiek
regelmatig terugkerend
Peristaltiek
darmbeweging
Permanent
blijvend
Permeabiliteit
doordringbaarheid
Pigmentatie
verkleuring
Placebo
geneesmiddel zonder werking
Placenta
moederkoek
Pneumonie
longontsteking
Populatie
bevolking
Post Partum
na de bevalling
Postnataal
na de geboorte
Infobrochure heelkunde 2 straat 72
30
Postoperatief
na een heelkundige ingreep
Posttraumatisch
na een letsel
Potentie
kracht
Potentieel
mogelijk
Predispositie
vatbaarheid
Prematuur
voortijdig
Prenataal
voor de geboorte
Preoperatief
voor de operatie
Preventie
voorkoming (van ziekte)
Prognose
voorspelling van het verloop en de afloop van een ziekte
Progressief
voortschrijdend
Proteïne
eiwit
Prothese
kunstmatig lichaamsdeel
Pseudotumor
schijngezwel
Psychisch
geestelijk
Psychologisch
m.b.t. het gevoelsleven
Psychomotorisch
m.b.t. bewegingen door de geest veroorzaakt
Psychose
geestelijke stoornis
Psychosomatisch
m.b.t. het verband tussen geest en lichaam
Punctie
prik
Purgatief
middel tegen verstopping
R Radiografie
fotograferen d.m.v. röntgenstralen
Radiotherapie
bestraling
Recuperatie
herstel van krachten
Referentie
verwijzing
Regressie
achteruitgang
Reïnfectie
hernieuwde besmetting
Renaal
m.b.t. de nier
Repetitief
zich herhalend
Reproductie
vermenigvuldiging
Infobrochure heelkunde 2 straat 72
31
Research
wetenschappelijk onderzoek
Resistent
bestand tegen
Respons
antwoord
Retardatie
vertraging, achterstand
Reversibel
omkeerbaar, veranderbaar
Rhinitis
(neus)verkoudheid
Routinematig
zoals gewoonlijk
S Salivatie
speekselvloed
Sarcoom
kwaadaardig gezwel
Secretie
afscheiding
Sedativum
kalmerend middel
Segment
onderdeel
Seniliteit
geestelijke en lichamelijke ouderdomsverschijnselen
Sensorieel
zintuiglijk
Simultaan
gelijktijdig
Solutio
oplossing
Somatisch
m.b.t. het lichaam
Spasme
kramp
Sporadisch
zeldzaam
Sputum
fluim, speeksel
Stase
stilstand
Steriliteit
onvruchtbaarheid
Substitutie
vervanging
Supervisie
toezicht
Suppositorium
zetpil, pil die via de anus wordt ingebracht
Symptoom
ziekteverschijnsel
Syncope
plotseling bewustzijnsverlies
Syndroom
ziektebeeld
Systematisch
stelselmatig
Systemisch
over het hele lichaam verspreid
T
Infobrochure heelkunde 2 straat 72
32
Tendens
neiging, richting van een ontwikkeling
Terminaal
in het eindstadium
Tetanus
infectieziekte die door gifstof leidt tot spierspasmen
Therapie
geneeswijze, behandeling
Thermisch
met betrekking tot warmte
Thoracaal
m.b.t. de borstkas
Thrombus
bloedprop
Tic
zenuwtrek
Tolerantie
verdraagzaamheid
Tonus
spierspanning
Toxicomanie
verslaving aan gifstof
Toxisch
giftig
Tranquillizer
middel dat opwindingstoestanden bedaart
Transfer
overdracht
Transformatie
verandering
Transplantatie
overplanting
Traumatisch
door een letsel ontstaan
Tremor
beving
Trombose
vorming van bloedprop in bloedvat of hart
Tumor
gezwel
U Ulcus
zweer
Uniform
éénvormig
Urgentie
dringende noodzaak
Uterus
baarmoeder
V Vaccinatie
inenting
Variabiliteit
veranderlijkheid
Vasculair
m.b.t. de bloedvaten
Vegetatief
buiten het bewustzijn om
Veneus
m.b.t. de aders
Vertigo
duizeligheid
Infobrochure heelkunde 2 straat 72
33
Viraal
door een virus veroorzaakt
Visioen
droombeeld
Visueel
m.b.t. het zicht