Infobrochure voor studenten
Heelkunde 1 Orthopedie Straat 68
str 68 heelkunde 1 130912.doc
2
INHOUDSOPGAVE
INHOUDSOPGAVE
2
ALGEMENE GEGEVENS
5
Globale omschrijving van de afdeling:
5
Functies:
5
GRONDPLAN
6
PROFIEL VAN DE AFDELING
7
Medische pathologieën, behandeling, onderzoeken
7
Kenmerken van de patiëntengroep/patiëntenprofiel
8
De meest voorkomende verpleegactiviteiten:
8
ORGANISATIE EN WERKING VAN DE AFDELING
14
Dagschema
14
Diensturen verpleegkundigen
15
Diensturen studenten
15
Afdelingsgebonden tips
15
Orbis
16
BIJLAGE
17
Werkpostfiche – risicoanalyse van de afdeling
17
MEDISCHE TERMINOLOGIE
18
str 68 heelkunde 1 130912.doc
3
Etymologie
18
Woordenschat
23
str 68 heelkunde 1 130912.doc
4
WELKOMSTWOORD Beste student, Welkom in AZ St-Lucas Gent! Je komt binnenkort bij ons op stage en wij zijn daar heel blij om. We investeren graag wat tijd in jou als student. Jij bent immers onze toekomst! AZ St-Lucas kan jou heel wat mogelijkheden bieden. Met 825 bedden, meer dan 2300 medewerkers en zo’n 70.000 opnames per jaar behoren we tot één van de grootste ziekenhuizen van Vlaanderen. Het hele gamma van specialiteiten staat voor onze patiënten ter beschikking. We kunnen je dus heel wat leermomenten aanbieden. Grijp deze kansen dan ook met beide handen , vraag gerust om eens een onderzoek bij te mogen wonen, een techniek uit te voeren,… Jouw interesse speelt alleen maar in je voordeel. Een organisatie zoals AZ St-Lucas, brengt heel wat met zich mee. Daarom geven we je graag wat extra informatie, die je op de volgende bladzijden kan terugvinden. Neem deze bundel zeker door als je voor de eerste maal op stage komt in ons ziekenhuis. Je kan er belangrijke informatie in terugvinden! We wensen je alvast een fijne en zeer leerrijke stage toe,
Christine Van der Hoogerstraete Directeur personeel en organisatie Wim Moerman Kurt Bourguillioen Begeleidingsverpleegkundigen
Els Vanblaere Verpleegkundig en paramedisch directeur
str 68 heelkunde 1 130912.doc
5
ALGEMENE GEGEVENS Globale omschrijving van de afdeling:
Afdeling I2, dienst orthopedie is een plaats waar 26 patiënten kunnen gehospitaliseerd worden. Al deze patiënten ondergaan een chirurgische ingreep op orthopedisch vlak. Zowel jong als oud, zowel een geplande ingreep als een trauma worden op I2 door een 20-tal verpleegkundigen zorgzaam verzorgd. Verpleegafdeling I2 bevindt zich in straat 68; dit is op de tweede verdieping van de I-blok. 09/224.51.68 E-mail:
[email protected]
Functies: Artsen: orthopedisten zie ook op website www.azstlucas.be zorgaanbod medisch aanbod
Hoofdverpleegkundige: Inge Criel
Stagementor: Griet Van Ruysevelt, Natacha Oers, Martine Lemmerling Team van verpleegkundigen Logistieke assistenten: zij voeren ondersteunende taken uit zoals: zorgen voor het voedingsgebeuren zorgen voor het patiëntenvervoer voeren allerlei boodschappen uit Onderhoudspersoneel Kinesisten: Sociale dienst: Vrijwilligers
str 68 heelkunde 1 130912.doc
6
GRONDPLAN Trap
Kamer 12
Kamer
Kamer
11
13
Kamer
Kamer
10
14
Kamer
Kamer
9
15
Kamer
Kamer
8
16
Kamer
Kamer
7
17
Medicatieruimte
Spreekplaats
Keuken
Utility Kantoor
Bureel
Berging
Kamer
Kamer
5
18
Kamer
Kamer
4
19
Kamer
Kamer
3
20
Kamer
Kamer
2
21
Kamer
Kamer
1
22
str 68 heelkunde 1 130912.doc
7
PROFIEL VAN DE AFDELING Medische pathologieën, behandeling, onderzoeken Pathologie Chirurgische ingrepen Orthopedie totale heupprothese (THP totale knieprothese (TKP) revisie totale heup (rev.THP) totale schouderprothese (TSP) Moore prothese Heupnageling, IMHS nageling Kuntschner femur(= K.femur) Rugoperaties arthroscopie van de knie elleboog, voorarm, pols, voet enkel carpel tunnel syndroom (CTS) polytrauma patiënten Kruisbandoperaties (VKB) schouderoperaties: acromioplastie, rotatorcuff, arthroscopie GPC = groeps prothese chirurgie - arthroscopie - carpel tunnel syndroom - dupuytren verwijderen/plaatsen Kirschner - rotatorcuff - voortste kruisbandplastie Reumatologie en Fysische geneeskunde Epidurale Arediakuur
Behandeling
- anesthesiefiche, vragenlijst, verbintenisblad invullen - Medicamenteuze behandeling/ pijn- en ontstekingswerende middelen wondzorg - noteren wie de patiënt komt afhalen (bij eendagsopname) - parameter controle (RR, P en temperatuur)
Onderzoeken consult cardiologie bloedafname RX thorax (zo nodig) RX knie (lange foto’s bij T.K.P.) Consult pneumoloog bij patiënten met COPD (zo nodig) controleren en noteren van vitale en fysieke parameters - drinken geven cfr anesthesist - voeding cfr anesthesist - eerste opstaan cfr anesthesist, steeds onder begeleiding - controle mictie - ontslag cfr. anesthesist en na consult behandelende artsafspraak? - overlopen behandeling thuis (medicatie, zorg voor verband) - positionering cfr. de chirurg - postop verzorging cfr. de chirurg
str 68 heelkunde 1 130912.doc
Kenmerken van de patiëntengroep/patiëntenprofiel
Bejaarden Polytrauma’s Verkeersongevallen Sportongevallen Jongeren
De meest voorkomende verpleegactiviteiten: Basiszorgen: Medicamenteuse toedieningen de student kan S.C een inspuiting geven met betrekking tot anticoagulantietherapie (bv. Clexane) de student kan een I.M. inspuiting toedienen kan insuline toedienen met spuit en naald – huidplooitechniek kan insuline toedienen met insulinepen – huidplooitechniek (2) kan medicatie S.C. toedienen – inspuittechniek (2) kan medicatie I.M. / I.V. toedienen (2) en kent de indicatie en nevenwerkingen en kan dit aan de patiënt toelichten kan een infuus klaarmaken, medicatie optrekken, leiding purgeren en medicatie toedienen via zijleiding of in bolus (via hoofdleiding), kan infuusleidingen vernieuwen en kan werken met driewegkraan - debietregelaar kan bij een patiënt met een centraal veneuze catheter leidingen en verbandwisseling uitvoeren (3) de student kan medicatie per os toedienen de student kan medicatie klaarzetten onder begeleiding kan patiënten observeren met een PCA-pomp Goede lichaamshygiëne geven aangepast aan de noden van de patiënt, vb. bedbad, bad of douche geven, hulp aan lavabo, zelfzorg stimuleren evenals aandacht voor de haren, gebit, nagels en conditie van de huid. Omschrijven van verpleegkundige problemen, actie plannen en evalueren. Observeren op psychisch, fysisch en sociaal vlak. Specifieke behandelingen:
Ademhalingsstelsel kent normale en afwijkende AH-types en kan afwijkingen hierop bij de patiënt vaststellen zorgt voor de ademhaling van de patiënt o door aangepaste houding o hulp bij ophoesten observeert en rapporteert sputum en kan dit verzamelen voor labo-onderzoek kan zuurstof toedienen kan inhalatietherapie toedienen
Bloedsomloop stimuleren om zowel passieve als actieve oefeningen te doen afhankelijk van de pathologie, toedienen medicatie Controle van bloeddruk en pols
8
str 68 heelkunde 1 130912.doc
Toedienen van bepaalde bloedverdunnende medicatie - per os, SC. - I.V vb. via spuitpomp (Heparine) Bloedtransfusies Preventie van thromboflebitis door toedienen van anticoagulantia, aanbrengen van anti-flebitis kousen Meten van glycemie met glucometer Observatie van bloedingen en boedarmoede post-operatief Huid en zintuigen kan toezicht houden op en het verband wisselen bij een gesloten chirurgische wonde (2) o kan naadloze wondhechting aanbrengen (2) o kan de soorten wondnaden herkennen en hechtingsmateriaal verwijderen: haakjes en draadjes (2) o toezicht houden op en een verbandwisseling uitvoeren bij een vacuumdrainage en het opvangrecipiënt verwisselen (2) o pre-opratieve huidvoorbereidingen; het scheren en wassen van de operatiewonde met hibitane o gebruik maken van verschillende ontsmettingsstoffen en wondzorgmaterialen o kan toezicht houden op en verbandwisseling uitvoeren bij: zuivere open wonden: oppervlakkig / diepexsudaat: weinig / veel maceratie insteekplaatsen van externe fixater decubituswonden geïnfecteerde wonden op advies van de arts verzorgen een staal wondvocht opnemen een wonde peilen en spoelen oude wieken verwijderen en nieuwe wieken inbrengen wondinstillatie toepassen de wonden onderkennen in de granulatiefase, biologische ontstekingsfase en necrotische fase (2) passieve en interactieve wondverbanden aanbrengen: (2) o kan een passief drainagemiddel verwijderen (2) o kan de stomazorg uitvoeren en aangepast materiaal gebruiken bij een patiënt met anus praeter (3)
Spijsverteringsstelsel stimuleren om op te zitten, eventueel rond te lopen, aangepaste voeding aangenaam maken, zorgen voor een rustige omgeving, ongemakken voorkomen, voldoende laten drinken Toedienen van medicatie per os of IV. Vb. Logastric Eventueel plaatsen van een maagsonde gastrostomiecatheter: blijvende catheter door de huid rechtstreeks in de maag geplaatst via gastroscopie. Eerste dag enkel water toedienen. Soort sondevoeding wordt door de arts doorgegeven. Steeds spoelen na voedseltoediening. Opletten bij diabetespatiënten. Verband 3x/week vernieuwen. Toezien op de voeding pre en post-operatief (van nuchter houden tot water, lichtverteerbaar en gewone voeding) Toezicht op diëten Bijhouden van vocht en/of voedingsbalans
Uitscheidingsstelsel (Zorg voor mictie en defaecatie van de patiënt) Observatie van de diurese, urineretentie, bijhouden vochtbalans
9
str 68 heelkunde 1 130912.doc
Hulp bieden aan de patiënt die niet zelfstandig kan urineren of defaeceren: met gebruikmaking van toilet of toiletstoel in bed met behulp van bedpan, urinaal bij incontinentie (met aangepast materiaal) Lavementen: klein lavement : zoals fleet, norgalax,… Anaal verwijderen van faecalomen wanneer andere laxativa niet helpen draagt er zorg voor dat de zelfstandigheid en de privacy hierbij zo weinig mogelijk geschaad worden observeert en rapporteert, zo nodig, de frequentie en de toiletgewoonten van de patiënt, herkent macroscopische afwijkingen maakt zo nodig observatie mogelijk door opvang en verzameling van urine en faeces voor labo-onderzoek bevordert de defaecatie en neemt maatregelen om obstipatie te voorkomen door: o te stimuleren tot meer beweging o gebruiken van een aangepaste voeding en vochtinname o toedienen van orale of rectale laxantia kan een eenmalige blaascatheterisatie uitvoeren bij een mannelijke en vrouwelijke patiënt voor: staalname, urineretentie en residu (2) kan alleen / met hulp een verblijfcatheter plaatsen bij een mannelijke en vrouwelijke patiënt en kan het vereiste toezicht hierop uitoefenen (2) kan een urinestaal afnemen bij een verblijfscatheter (2) kan blaasspoeling uitvoeren: open systeem bij patiënt met verblijfscatheter (2) gebruik van incontinentiemateriaal
voeding en vochttoediening Zorg voor voldoende voedsel en vochtopname kan de voedingstoestand van de patiënt beoordelen kan vocht en voedingsbalans bijhouden dient de maaltijd op met zorg voor de omgeving en de sfeer stimuleert de zelfstandigheid van de patiënt bij de maaltijd, zo nodig de patiënten stimuleren tot drinken biedt hulp aan bij patiënten die niet zelfstandig kunnen eten en drinken dient voedsel en vocht toe met gebruik van hulpmiddelen zoals tuitkannetje, aangepast bestek Er steeds attent op zij of de patiënt nuchter moet zijn: voor operatie voor het onderzoek door zijn diagnose/pathologie (bijv. pancreatitis) na een onderzoek (vb na zijn gastroscopie mag de pt. tot 60’ na het onderzoek niets nuttigen omdat de keel verdoofd werd met xylocaïne spray) -> verstikkingsgevaar Er zijn verschillende diëten, de meest voorkomende zijn : Diabetesdieet, Na-arm, Na-2000, Na-3000, C.A.V. (cholesterolarme voeding), L.V. (lichtverteerbare voeding), Glutenvrij-dieet, Vetarme voeding, Eiw 80 – vochtbeperking, islamitisch, vegetarisch
10
str 68 heelkunde 1 130912.doc
mobiliteit Zorgt voor de juiste houding in bed en afwisseling hierin rugligging, zijligging, , wisselligging, half zittend, rechtop zittend, Trendlenburg, antiTrendlenburg, Fowler, met hoogliggende arm of been. maakt goed gebruik van de hulpmiddelen: ruggesteun, voetensteun, dekenboog, bedgalg, zandzakken, veiligheidshekkens, andere hulpmiddelen die de druk onder de drukplaatsen herverdelen mobiliseert de zieke: o zittend op de rand van het bed o zittend in zetel of rolstoel o lopend aan de arm/of met andere hulpmiddelen o kan de patiënt vervoeren met bed, brancard rolstoel o kan de tillift gebruiken en kan de patiënt in en uit bed tillen Patiënten die een rugoperatie ondergingen, mogen enkel tegen een verhoogde stoel leunen . Best niet te lang blijven zitten. Patiënten die een THP kregen, leg je bij ruglig steegs een kussen onderbenen, bij zijlig tussen de benen hygiëne: De student zorgt bij de dagelijkse lichaamshygiëne van de patiënt of voor de hulp hierbij bestaande uit: de volledige of gedeeltelijke verzorging van de patiënt, op bed, aan de lavabo onder de douche of in bad schenkt bij de verzorging van de huid telkens aparte aandacht aan de verschillende drukplaatsen, met de bedoeling decubitus te voorkomen, voorkomt en behandelt intertrigo verzorgen van de uitwendige geslachtsorganen, na mictie of defaecatie, bij incontinentie, tijdens de menstruatie het voorkomen van verwikkelingen van bedlegerigheid en immobiliteit: decubitus, contractuur, trombose, atrofieën, luchtwegeninfectie, incontinentie, urineretentie, afname van eetlust, darmtraagheid, constipatie en psychische gevolgen helpt de patiënt die in zijn beweging gestoord is door informatie te geven over de gevaren van langdurige immobiliteit dagelijkse mondverzorging: tanden poetsen, mond spoelen, prothese verzorgen, voorkomen en/ of eventueel behandelen van mondaandoeningen, mondverzorging bij de patiënt die daar zelf niet toe in staat is, stimuleren van speekselsecretie, lippen verzorgen dagelijkse haarverzorging: haar borstelen of kammen, baard scheren, haar wassen in bed of aan de lavabo nagelverzorging van handen en voeten biedt hulp bij aan - en uitkleden en laat het kiezen van de kleding zoveel mogelijk over aan de patiënt ontsmetten van de operatiestreek met ontsmettingszeep Zorgt voor een goed opgemaakt bed kan bed opmaken en afhalen: o de patiënt mag uit het bed o de patiënt mag in bed draaien maar niet opstaan Nemen van voorzorgmaatregelen omtrent MRSA Aandacht voor handhygiëne
11
str 68 heelkunde 1 130912.doc
Fysieke beveiliging: Gebruik maken van bedsponden en bindmateriaal. Steeds zorgen voor beveiliging, vb. onrusthekkens omhoog, bij onrustige patiënten fixatiemateriaal aanwenden zoals een voorzettafel, fixatiegordel, polsbinden, verpleeglaken… Bed in de laagste stand zetten bij het verlaten van de kamer Er voor zorgen dat het belsignaal altijd in het bereik van de patiënt ligt. Verpleegactiviteiten die verband houden met het stellen van diagnose: Observeert de lichaamstemperatuur: rectaal, oraal of axillair; voelt en telt de pols, maar ook vb. kleur, pijnprikkels, alertheid, sufheid, ademhalingsritme Assisteren bij verpleegkundige handelingen Gebruik van spuitpompen en druppeltellers Manueel blaasspoeling: meestal 2 maal per dag of meer indien nodig met fysiologische oplossing. Plaatsen wieken Verblijfsonde plaatsen en éénmalige sondage bij man en vrouw: sonderen bij de man gebeurt met een sonde Ch 16. Bij de vrouw met Ch 14. Plaatsen infuus: is voor 2 de en 3 de jaars. Sonderen via urostoma: met fijne female sonde Ch 12. Aanprikken porth-à-cath: voor het toedienen van infuus of chemo. Verwijderen hechtingen: meestal in 2 maal onder toezicht van een verpleegkundige. Verwijderen redon: onder toezicht van een verpleegkundige. Specifieke aandachtspunten voor de afdeling Zorgt voor de patiënt en zijn omgeving draagt zorg voor de materiële inrichting en de rustige omgeving in de ziekenkamer zorgt voor de leefsfeer van de patiënt: bezoek, bloemen, fruit, post, kleding, telefoon zorgt voor het recreatief bezig zijn van de patiënt, onderkent door observatie en gesprek waarin de patiënt belang stelt in verband met ontspanning en bezigheid reinigt en onderhoudt het gebruikte verplegingsmateriaal, past regels voor persoonlijke en algemene hygiëne zodanig toe dat infecties voorkomen worden functioneert als goed teamlid en medestudent op de afdeling met een verantwoordelijkheid die beperkt is tot wat van een beginnende student kan verwacht worden en zoals hierboven beschreven Cognitieve en sociale vaardigheden: De student: kan een opnamegesprek voeren bij een patiënt (2) kan algemene préoperatieve zorgen plannen en uitvoeren (2) kan informatie geven aan de patiënt met betrekking tot onderzoeken en ingreep (2) heeft inzicht in de gehanteerde verpleegprotocols op een heelkundige verpleegeenheid heeft inzicht in de wijze waarop patiënten het operatiegebeuren beleven(2)
12
str 68 heelkunde 1 130912.doc
kan informatie geven aan heelkundige patiënten i.v.m. verpleegkundige interventies. (2) kan observaties op somatisch en niet-somatisch vlak rapporteren en bespreekbaar stellen in team(2) kan een verpleegplan hanteren (2) kan postoperatieve verwikkelingen bij patiënten observeren en signaleren i.v.m. o ademhalingsstelsel o gastro-intestinaal stelsel o cardio-vasculair stelsel o urinestelsel o huid o zenuwstelsel (2en 3) Technische vaardigheden De student: kan de basisprincipes toepassen: hygiëne en steriliteit, veiligheid, beleving van de patiënt, comfort, zelfzorg en inspraak, ergonomie, economie en ecologie (2)
13
str 68 heelkunde 1 130912.doc
14
ORGANISATIE EN WERKING VAN DE AFDELING Dagschema Er wordt gewerkt met unitverantwoordelijken : V1 en V2; L1 en L2 Vroegdienst: 06.30 u 06.45 u – 07.45 u 07.45 u – 08.00 u 08.00 u 08.30 u Tussendoor 11.00 u 11.30 u 12.00 u 12.30 u 13.30 u 14.15 u
Overdracht nachtdienst naar vroegdienst Enkele patiënten worden verzorgd die naar kine gaan Medicatie uitdelen Overdracht vroegdienst naar dagdienst Ochtendverzorging 15 min. Pauze Uitdelen medicatie – vervoer van en naar OP, opname patiënten Opdienen middagmaal Middagtoer + ev. afdienen Vervoer van en naar OP, dossiers invullen, …. V1 overdracht aan L1 V2 overdracht aan L2 Einde dienst
Laatdienst: 13.30 u 14.15 u 15.00 u 16.30 u 16.45 u 17.00 u 17.30 u Tussendoor 18.30 u 20.45 u 21.14 u
Overdracht tussen V1 en L1 en tussen V2 en L2 Soms L3 aanwezig (fungeert tussen de 2 units en staat hen bij) Controle avondmedicatie, patiënten worden uit bed gehaald Namiddagverzorging 15 min. Pauze Uitdelen medicatie 17 u Opdienen avondmaal + evt. eten geven Afdienen avondmaal Vervoer OP, opnames, … Avondtoer Overdracht L1 en L2 naar nachtdienst Einde dienst
Dagdienst: 08.00 u – 07.44 u 08.00 u 08.45 u Tussendoor 11.00 u
Helpen ontbijt opdienen Overdracht V1 naar D1 en V2 naar D2 Ochtendverzorging tot … 15 min. Pauze Klaarzetten medicatie
str 68 heelkunde 1 130912.doc
12.00 u 12.30 u
15
Middagtoer D1 : middagpauze tot 13.30 u D2 : middagpauze tot 14.44 u D1 helpt patiënten uit bed, evt. koffie opdienen Namiddagverzorging Einde D1 D2 : avondmaal klaarmaken Avondmaal opdienen Avondmaal afdienen Einde D3
13.30 u 15.00 u 16.30 u 16.30 u 17.00 u 17.30 u 18.00 u Nachtdienst: 20.44 u 21.15 u 22.00 u
Overdracht laatdienst naar nachtdienst Controle medicatie 1ste toer (medicatie uitdelen, patiënten klaarleggen voor nacht, …) 2de toer (medicatie !) 3de toer Patiënten klaarmaken voor OP + T° Postoperatieve controles (RR, T°, verband, …) Overdracht nachtdienst naar vroegdienst Einde nachtdienst
24.00 u 04.00 u 06.00 u Tussendoor 06.30 u 06.45 u
Overdracht gebeurt steeds volgens de units, nooit gemeenschappelijk, elke unit apart.
Diensturen verpleegkundigen Dagdienst Vroegdienst Late dienst Nachtdienst
8u tot 16u42(1u pauze) 06u30 tot 14u12 (geen pauze) 13u30 tot 21u12 (geen pauze) 20u45 tot 06u45 (geen pauze)
Diensturen studenten De diensturen voor studenten zijn dikwijls verschillend per school. Toch volgen de studenten de uren van de medewerkers = 7.42u Als je 7.30u stage per dag moet lopen doe je elke dag 7.42u en schrijf je 7.30u in. Loop je 8uur stage per dag volg je de uren van het ziekenhuis (=7.42u) en schrijf je 8uur in Laat dagelijks je urenlijst aftekenen door de verantwoordelijke. Als je naar de introductie komt de eerste stagedag, breng ook je urenlijst mee en laat je deze door de begeleidingsverpleegkundige aftekenen.
Afdelingsgebonden tips Draag zorg voor het materiaal, wees kostbewust Er is altijd werk op een afdeling (aanvoelen, zien, …)
str 68 heelkunde 1 130912.doc
Draag je steentje bij tijdens overdrachtsmomenten (observaties, vragen stellen, rapportering) Kom goed voorbereid naar de stage ( infobrochures, cursussen, doelstellingen) o Lees de infobrochure o Herzie de algemene anatomie en fysiologie o Herzie de technieken die je reeds zag o Formuleer heel duidelijk je doelstellingen voor deze stage Goede en gepaste omgangsvorm; hoffelijkheid, verzorgd voorkomen, verzorgde taal. Van de student verwachten we : o Nakomen van afspraken o Vermogen van degelijk oberveren en rapporteren o Aanpassingsvermogen o Doorzettingsvermogen o Verantwoordelijkheid o Engagement: begaan zijn met de zorg om patiënten en met eigen leerproces o Leergierigheid: vragen stellen o Positief kritische ingesteldheid o Geen handelingen stellen waartoe men nog niet bevoegd is! o Geen handelingen stellen waarvan je niet zeker bent, of waarbij je je niet zeker voelt. o Open en eerlijke communicatie met verpleegkundigen. o Respect voor patiënten, aandacht voor privacy, respecteren beroepsgeheim.
Orbis Op deze afdeling in AZ Sint-Lucas werkt men met het nieuwe elektronisch verpleegkundig dossier Orbis. Om al eens een zicht te krijgen hoe dit systeem werkt en in elkaar zit, stellen we online een e-learning module ter beschikking. Deze e-learningmodule is opgedeeld in verschillende lestopics waarin aan de hand van schermfilmpjes en geanimeerde presentaties wordt getoond hoe het elektronisch verpleegdossier binnen AZ Sint Lucas werkt. Deze e-learningmodule kun je bereiken via http://www.lereninazstlucas.be
16
str 68 heelkunde 1 130912.doc
17
BIJLAGE Werkpostfiche – risicoanalyse van de afdeling vzw AZ Sint-Lucas & Volkskliniek Campus Sint-Lucas Groenebriel 1 9000 Gent Tel. 09/224 61 11 Fax 09/224 61 10
[email protected]
Campus Volkskliniek Tichelrei 1 9000 Gent Tel. 09/224 56 11 Fax 09/224 56 10
[email protected]
WERKPOSTFICHE STAGIAIRS
in uitvoering van het KB van 21/09/04 betreffende de bescherming van stagiairs Onderneming : AZ Sint-Lucas Werkposten : Verpleegafdeling AB3 straat 16 Typefunctie : Verpleegkundige Opleiding : Bachelor in verpleegkunde / 4e graadsopleiding verpleegkunde
LUIK A Beschrijving van de werkzaamheden : - Waar : Verpleegafdeling AB3 straat 16 - Welke machine, transportmiddel, producten : …………………………………………………………………………………………………………………….. - Taken : Verpleegkundige taken Resultaat risico-evaluatie(1) : - Risico’s : Risico biologische agentia groep 2 : TBC + bloedoverdraagbare infectieziekten, dragen van lasten, contact met voeding - Genomen preventiemaatregelen : Vaccinaties, standaardvoorzorgsmaatregelen - Specifieke instructies, opleiding : standaardvoorzorgsmaatregelen beheersen, hef- en tiltechnieken
Risico’s en hinder(2) val op de begane grond van hoger gelegen vlak
LUIK B
Verplicht medisch toezicht(3) risico beroepsziekten : fysisch…………………………….. chemisch………………………….. biologisch…………………………. prikwonden/snijwonden lawaai longaandoening………………… verbrijzelingen trillingen huidaandoening……………….. rondvliegende scherven warmte veiligheidsfunctie? : ……………………………………………………….. brandwonden koude contact met voedingswaren elektrische risico’s vochtigheid gebruik van beeldschermen(4) manueel hanteren van lasten (met gevaar voor rugletsel) val van voorwerpen chemische hinder inentingen/test : tetanus tuberculoses geïsoleerd werk spatten hepatitis B andere :…………… andere …………………. stof ioniserende stralingen ……………………………………………. gassen, dampen noodzakelijke maatregelen bij zwangerschap en borstvoeding. Conform risicolijst AZSL aard v/h gericht onderzoek…………………………………………………. Periodiciteit 1 x geldig voor de volledige opleiding Welke werkkledij/persoonlijke beschermingsmiddelen worden gedragen ? (verantwoordelijkheid gebruiker) broekpak/schort/andere : broekpak of schort ademhalingsbescherming (type) :………………………………….. veiligheidsschoenen (type) :…………………………………………….. oorkap/oorpropjes (type) :…………………………………………….. handschoenen (type) : PVC of Latex helm/kapje (type) : …………………………………………………………. bril/scherm (type) : bij risico op bloedspatten andere :……………………………………………………………………………….. Voor de onderneming : naam en handtekening
Datum :
Ondergetekende werd geïnformeerd over de in te nemen werkpost.
Datum :
(1)
indien het een arbeidspost zonder specifieke gezondheids-en veiligheidsrisico’s betreft, dient de tabel “Risico’s en kinder” niet aangevuld te worden
(2)
geeft de specifieke kenmerken van de arbeidspostanalyse
(3)
aard van de blootstelling zoals voorzien in de inventaris opgemaakt in uitvoering van ARAB art.124 & 1b en meegedeeld aan de arbeidsgeneesheer
(4)
gebruik van beeldschermen gedurende een aanzienlijke deel van de normale werktijd (bv.meer dan 4 uur) in functie van wat bij de gebruiker geldt
(5)
algemene opmerking : de werkpostfiche is vooraf ter advies voorgelegd aan de diensten van preventie en bescherming op het werk en het comité
str 68 heelkunde 1 130912.doc
18
MEDISCHE TERMINOLOGIE Etymologie ALGEMEEN a-
zonder
dys-
wijst op een stoornis
-ectomie
wegname
intra-
in
-itis
ontsteking
logos ( -logie, -loog)
leer
pathos ( -pathie)
lijden
poly-
veel
CARDIOVASCULAIR STELSEL card-, cardi- (afgeleid van het Grieks)
hart
cardiologie leer of studie van de hartziekten cardiopathie het lijden aan een hartziekte vas- (afgeleid van het Latijn)
(bloed)vat BLOED- EN LYMFESTELSEL
hem-, hemat- (afgeleid van het Grieks)
bloed
RESPIRATOIR STELSEL trache- (afgeleid van het Latijn)
houdt verband met de luchtpijp tracheitis ontsteking van de luchtpijp
bronch- (afgeleid van het Latijn)
wijst op een luchtpijpvertakking bronchitis ontsteking van de luchtpijpvertakking
pneum-, pneumon- ( van het Grieks)
houdt verband met de long
pneumectomie wegnemen van de long pneu (van het Grieks)
houdt verband met het ademen apnoe toestand waarbij tijdelijk het ademen ophoudt dyspnoe een moeilijke ademhaling
str 68 heelkunde 1 130912.doc
19
polypnoe snel en veelvuldig ademen SPIJSVERTERINGSSTELSEL stomat- (afgeleid van het Grieks)
mond stomatologie studie van de mondaandoeningen stomatitis mondslijmvliesontsteking
gastr- (afgeleid van het grieks)
wijst op maag gastrectomie wegnemen van de maag gastritis maagontsteking
enter- (afgeleid van het Grieks)
darm enteritis darmontsteking
gastro-enteritis ontsteking van maag en darm hepat- (afgeleid van het Grieks)
lever hepatitis infectie aan de lever
UROGENITAAL STELSEL nefr- (afgeleid van het Grieks)
houdt verband met de nier
ur- (Grieks)
wat verbandt houdt met de urine ureter (Latijn) urineleider
cyst- (afgeleid van het Grieks)
houdt verband met de blaas cystitis blaasontsteking
uterus (Latijn)
baarmoeder
hyster- (afgeleid van het Grieks)
houdt verband met de baarmoeder
hysterectomie wegnemen van de baarmoeder gynaec- (afgeleid van het grieks)
wat verband houdt met de vrouw
gynaecologie vrouwenziekten ZENUWSTELSEL neur- (afgeleid van het Grieks)
zenuw neurologie studie van de zenuwen, zenuwziekten
encefal- (afgeleid van het Grieks)
hersenen
cerebr- (afgeleid van het Latijn)
hersenen
psych- (afgeleid van het Grieks)
ziel psychiatrie tak van de geneeskunde die zich bezighoudt met het behandelen en genezen van
str 68 heelkunde 1 130912.doc
20
geestesaandoeningen OSTEOMUSCULAIR STELSEL oste- (afgeleid van het Grieks)
houdt verband met het been
muscul- (afgeleid van het Latijn)
spier
intramusculair inspuiting in de spier artr- (afgeleid van het Grieks
gewricht artritis gewrichtsaandoening
pod- (afgeleid van het Grieks)
voet podologie studie van de voet
thorac (afgeleid van het Latijn)
borstkas
OTORINOLARYNGOLOGIE, OFTALMOLOGIE, DERMATOLOGIE ot- (afgeleid van het grieks)
oor otitis oorontsteking
rin- (afgeleid van het Grieks)
neus
oftalm- (afgeleid van het Grieks)
oog
dermat- (afgeleid van het grieks )
heeft betrekking op de huid dermatoloog dokter in de huidziekten
cut- (afgeleid van het Latijn)
huid
subcutane injectie
inspuiting onder de huid PREFIX
Aantal / hoeveelheid hemi-, semi-
helft hemiplegie verlamming van een lichaamshelft
uni-, mono-
één
bi-, di-
twee
tri-
drie
oligo-
weinig oligofrenie weinig verstand, een verstandelijke handicap
poly-, multi-
veel polypnoe veel en snel ademen
Afmeting
str 68 heelkunde 1 130912.doc
21
micro-
klein micro-organisme klein organisme, bijv. een bacterie
macro-
groot macroscopisch wat te zien is met het blote oog
mega-, megalo-
groot
Gelijkenis / verschil / tegenstelling auto-
zelf
homo-, iso-
gelijk homoseksueel Zich aangetrokken voelen tot hetzelfde geslacht isomorf dezelfde vorm
hetero-
ander hetero-anamnese bevraging van een familielid
anti-
tegen antibioticum tegen de ziekte
Graad / hoedanigheid hypo-
onder, te weinig, onvoldoende hypotensie te lage bloeddruk
hyper-
boven, te veel, overdreven hypertensie te hoge bloeddruk
dys-
moeilijkheid, stoornis dyspnoe moeilijke ademhaling
Ontkenning a-, an-
zonder, gebrek aan anemie bloedarmoede
in-, im-
niet incontinentie niet kunnen ophouden van urine
Plaats in-, intra-, en-, endo-, ento-
in, binnen intramusculair in de spier
e- ec-, ex- exo-
uit, buiten
inter-, meso-
tussen, in het midden
str 68 heelkunde 1 130912.doc
22
Snelheid brady-
traag bradycardie trage hartslag
tachy-
snel tachycardie snelle hartslag
Tijd ante-, pre-, pro-
voor prematuur vroeggeboorte
post-
na posttraumatische stress stress na een trauma SUFFIX
-algie
pijn gastralgie maagpijn
-ectomie
wegnemen
-emie
houdt verband met bloed glycemie suikergehalte van het bloed
-fobie
vrees claustrofobie vrees voor kleine ruimten
-geen, -genese
ontwikkeling, vorming pathogeen ontwikkelen van een ziekte
-itis
ontsteking cystitis blaasontsteking
-manie
drang kleptomanie neiging tot stelen
-pathie, -paat
aandoening cardiopathie hartlijden
-scopie
onderzoek gastroscopie maagonderzoek
-therapie
behandeling farmacotherapie behandeling met medicatie
str 68 heelkunde 1 130912.doc
23
Woordenschat
A Abces
etterbuil, ophoping van pus in het lichaam
Abnormaal
afwijkend van de norm
Abortus
miskraam
Abrasie
schaafwond
Abrupt
plotseling
Absence
kortstondig bewustzijnsverlies
Absorptie
opname
Abstinentie
onthouding van medicijnen, alcohol, drugs
Accidenteel
toevallig, of als gevolg van een ongeluk
Acne
puistjes
Activeren
werkzaam maken
Acuut
plotseling en hevig
Adolescent
puber, jeugdig persoon
Adult
volwassene
Afasie
spraakstoornis
Agitatie
opwinding
Alert
oplettend
Allergie
overgevoeligheid
Amnesie
geheugenverlies
Analyse
ontleding
Anamnese
vraaggesprek naar de ziektegeschiedenis
Anesthesie
verdoving of narcose
Anorexia
magerzucht, eetstoornis
Antibioticum
geneesmiddel dat bacterien doodt
Antidepressivum
middel tegen ziekelijke neerslachtigheid
Apathie
lusteloosheid
Artrose
gewrichtsaandoening
Autonoom
zelfstandig
str 68 heelkunde 1 130912.doc
24
B Biopsie
een stukje weefsel uit een orgaan verwijderen voor onderzoek
Bronchitis
ontsteking van de luchtpijptak
C Carcinoom
kankergezwel
Cardiaal
met betrekking tot het hart
Caries
tandbederf
Causaal
oorzakelijk verband (oorzaak – gevolg)
Cellulitis
ontsteking van het onderhuidse bindweefsel
Celmembraan
wand, omhulsel van de cel
Cerebraal
met betrekking tot de grote hersenen
Cerebrovasculair
met betrekking tot de bloedvaten in de hersenen
Chemotherapie
behandeling van kanker met medicijnen
Chirurgisch
operatief
Cholesterol
lichaamsvet
Chronisch
van lange duur
Circulatie
(bloeds)omloop
Classificatie
indeling, rangschikking
Cognitief
met betrekking tot het denkproces
Coitus
geslachtsgemeenschap
Combinatie
verbinding
Complex
ingewikkeld
Complicatie
bijkomende ziekte
Conceptie
bevruchting
Conditie
toestand waarin iemand verkeert
Contraceptivum
voorbehoedsmiddel
Convulsie
stuip, toeval
Coronair
m.b.t. de kransslagaders van het hart
Correlatie
samenhang
Crisis
ernstige ziekteaanval
str 68 heelkunde 1 130912.doc
25
Criterium
toets, een reden
Curatief
genezend
Curve
kromme lijn
Cyclus
terugkerende regelmatige reeks
Cytoplasma
celvloeistof
Cyste
holte gevuld met vocht
D Decubitus
doorligwond
Deficit
gebrek
Delirium
acuut psychische stoornis t.g.v. een lichamelijke aandoening, vergiftiging of onthouding van middelen
Dementie
geestelijke achteruitgang
Dermatologisch
met betrekking tot de huisziekten
Detectie
opsporing, ontdekking
Diabetes
suikerziekte
Diagnose
vaststelling van een ziekte
Distilleren
zuiveren
Donor
degene die zijn orgaan afstaat
Dosis
hoeveelheid van een geneesmiddel
Drainage
vochtafvoering
E Echografie
beeld van organen
Eczeem
oppervlakkige huidaandoening
Effectief
doeltreffend
Efficiënt
doelmatig
Ejaculatie
zaadlozing
Elastisch
rekbaar
Elektro-Encefalo-Grafie
beeld van de elektrische hersenstroom
Elektrocardiografie
onderzoek van de elektrische activiteit van het hart
Eliminatie
verwijdering
Embolie
bloedvatverstopping
Embryo
vrucht in het moederlichaam
str 68 heelkunde 1 130912.doc
26
Emesis
braken
Emfyseem
longaandoening
Emotioneel
gevoelsmatig
Epidemie
besmettelijke ziekte die zich verspreid onder een bevolkingsgroep
Epilepsie
vallende ziekte, toevallen
Equivalent
gelijkwaardig
Etiologie
leer van de ziekteoorzaken
Euforie
verhoogd gevoel van welzijn
Evaluatie
beoordeling
Evolutie
ontwikkeling
Excessief
overdreven
Excitatie
opgewondenheid
Extern
uitwendig
F Faeces
ontlasting
Fataal
noodlottig
Fenomeen
verschijnsel
Fertiliteit
vruchtbaarheid
Fixatie
vasthechting
Fobie
ziekelijke vrees
Fractuur
been(bot)breuk
Fysisch
lichamelijk
G Genetisch
met betrekking tot de erfelijkheid
Genitaal
met betrekking tot de geslachtsorganen
Geriatrisch
medische zorg voor de oudere mens
Gradueel
trapsgewijs
Gynaecologisch
met betrekking tot de vrouwenziekten
H Hallucinatie
zinsbedrog, waanvoorstelling
Hemopathie
bloedziekte
str 68 heelkunde 1 130912.doc
27
Hepatitis
leverontsteking
Homogeen
gelijksoortig
Hygiënisch
met betrekking tot de lichaamszorg
Hyperkinesie
overmatige bewegingsdrang
Hypersecretie
verhoogde afscheiding
Hypersensitiviteit
verhoogde gevoeligheid
Hypertensie
verhoogde bloeddruk
Hyperventilatie
angstige ademhaling
Hypotensie
te lage bloeddruk
Hysterectomie
verwijdering van de baarmoeder
I Identificatie
vereenzelviging
Immaturiteit
onrijpheid
Immobilisatie
onbeweeglijk maken
Immuniteit
onvatbaarheid voor een ziekte
Implantatie
inplanting
Implicatie
verwikkeling
Impotentie
onvermogen tot geslachtsgemeenschap
Impregnatie
binnendringen van de zaadcel in de eicel
In vitro
in een reageerbuis
In vivo
in het levende organisme
Inactief
onwerkzaam
Incidenteel
bijkomend
Incisie
insnijding
Inclusief
met inbegrip van
Incompatibel
onverenigbaar
Incontinentie
onvermogen om urine of ontlasting op te houden
Incubatie
sluimeren van een ziektekiem
Indicatie
aanwijzing
Indicatief
aanduidend
Indirect
niet rechtstreeks
Individueel
afzonderlijk
str 68 heelkunde 1 130912.doc
28
Inductie
gevolgtrekking
Infantiel
kinderlijk
Influenza
griep
Infuus
vochttoediening in de bloedvaten
Inhalatie
inademen van dampen
Injectie
inspuiting
Insomnia
slapeloosheid
Intensiteit
sterkte
Interactie
onderlinge beïnvloeding
Interval
tussenperiode
Interventie
ingreep
Intoxicatie
vergiftiging
Intramusculair
in de spier
Intraveneus
in de ader
Irreversibel
onomkeerbaar
Irritatie
prikkeling
Isoleren
afsluiten
K Katheter
buisje
Kinetisch
wat beweging veroorzaakt
Klinisch
direct voor de arts zichtbaar
L Lactatie
borstvoeding
Latent
sluimerend
Lateraal
aan de zijkant
Leukemie
bloedkanker
Libido
geslachtsdrift
Lipide
vetachtige stof
Lokaal
plaatselijk, van beperkte omvang
Lumbago
lendenpijn
M Malaise
gevoel van onwelzijn
str 68 heelkunde 1 130912.doc
29
Manie
ziekelijke neiging
Manifest
onmiddellijk herkenbaar
Melanoom
kwaadaardig gezwel van de huid
Membraan
dun vlies
Menarche
eerste maandstonden
Meningitis
hersenvliesontsteking
Menopauze
overgangsjaren
Menstruatie
maandstonden
Mentaal
verstandelijk
Metabolisme
stofwisseling
Microbiologisch
met betrekking tot de kleinste levende wezens
Microniseren
verpulveren
Mimiek
gezichtsuitdrukking
Mobilisatie
beweeglijk maken
Modificeren
wijzigen
Monotherapie
behandeling met één geneesmiddel
Morbiditeit
ziektecijfer
Mortaliteit
sterftecijfer
Motorisch
met betrekking tot beweging
Mucus
slijm
Musculair
met betrekking tot de spieren
Mutisme
onvermogen om te spreken
N Narcoticum
verdovend middel
Nasaal
met betrekking tot de neus
Neonataal
m.b.t. de eerste weken na de geboorte
Nervositeit
zenuwachtigheid
Neveneffect
bijwerking
Nihil
niets
O Obesitas
overgewicht, vetzucht
Obsessie
dwangvoorstelling
str 68 heelkunde 1 130912.doc
30
Obstipatie
moeilijke stoelgang
Obstructie
verstopping
Occasioneel
nu en dan voorkomend
Odor
reukzin
Oedeem
waterzucht
Oestrogeen
vrouwelijk hormoon
Oraal
met betrekking tot de mond
Osteoporose
botontkalking
Otitis
oorontsteking
Ovulatie
eisprong
P Palliatief
verzachtend
Parallel
evenwijdig
Paralyse
verlamming
Paranoia
achtervolgingswaanzin
Parese
gedeeltelijke verlamming
Partikel
klein deeltje
Pathologisch
ziekte
Pediatrisch
m.b.t. de kindergeneeskunde
Penetratie
binnendringing door de huid heen
Perceptie
waarneming
Periodiek
regelmatig terugkerend
Peristaltiek
darmbeweging
Permanent
blijvend
Permeabiliteit
doordringbaarheid
Pigmentatie
verkleuring
Placebo
geneesmiddel zonder werking
Placenta
moederkoek
Pneumonie
longontsteking
Populatie
bevolking
Post Partum
na de bevalling
Postnataal
na de geboorte
str 68 heelkunde 1 130912.doc
31
Postoperatief
na een heelkundige ingreep
Posttraumatisch
na een letsel
Potentie
kracht
Potentieel
mogelijk
Predispositie
vatbaarheid
Prematuur
voortijdig
Prenataal
voor de geboorte
Preoperatief
voor de operatie
Preventie
voorkoming (van ziekte)
Prognose
voorspelling van het verloop en de afloop van een ziekte
Progressief
voortschrijdend
Proteïne
eiwit
Prothese
kunstmatig lichaamsdeel
Pseudotumor
schijngezwel
Psychisch
geestelijk
Psychologisch
m.b.t. het gevoelsleven
Psychomotorisch
m.b.t. bewegingen door de geest veroorzaakt
Psychose
geestelijke stoornis
Psychosomatisch
m.b.t. het verband tussen geest en lichaam
Punctie
prik
Purgatief
middel tegen verstopping
R Radiografie
fotograferen d.m.v. röntgenstralen
Radiotherapie
bestraling
Recuperatie
herstel van krachten
Referentie
verwijzing
Regressie
achteruitgang
Reïnfectie
hernieuwde besmetting
Renaal
m.b.t. de nier
Repetitief
zich herhalend
Reproductie
vermenigvuldiging
str 68 heelkunde 1 130912.doc
32
Research
wetenschappelijk onderzoek
Resistent
bestand tegen
Respons
antwoord
Retardatie
vertraging, achterstand
Reversibel
omkeerbaar, veranderbaar
Rhinitis
(neus)verkoudheid
Routinematig
zoals gewoonlijk
S Salivatie
speekselvloed
Sarcoom
kwaadaardig gezwel
Secretie
afscheiding
Sedativum
kalmerend middel
Segment
onderdeel
Seniliteit
geestelijke en lichamelijke ouderdomsverschijnselen
Sensorieel
zintuiglijk
Simultaan
gelijktijdig
Solutio
oplossing
Somatisch
m.b.t. het lichaam
Spasme
kramp
Sporadisch
zeldzaam
Sputum
fluim, speeksel
Stase
stilstand
Steriliteit
onvruchtbaarheid
Substitutie
vervanging
Supervisie
toezicht
Suppositorium
zetpil, pil die via de anus wordt ingebracht
Symptoom
ziekteverschijnsel
Syncope
plotseling bewustzijnsverlies
Syndroom
ziektebeeld
Systematisch
stelselmatig
Systemisch
over het hele lichaam verspreid
T
str 68 heelkunde 1 130912.doc
33
Tendens
neiging, richting van een ontwikkeling
Terminaal
in het eindstadium
Tetanus
infectieziekte die door gifstof leidt tot spierspasmen
Therapie
geneeswijze, behandeling
Thermisch
met betrekking tot warmte
Thoracaal
m.b.t. de borstkas
Thrombus
bloedprop
Tic
zenuwtrek
Tolerantie
verdraagzaamheid
Tonus
spierspanning
Toxicomanie
verslaving aan gifstof
Toxisch
giftig
Tranquillizer
middel dat opwindingstoestanden bedaart
Transfer
overdracht
Transformatie
verandering
Transplantatie
overplanting
Traumatisch
door een letsel ontstaan
Tremor
beving
Trombose
vorming van bloedprop in bloedvat of hart
Tumor
gezwel
U Ulcus
zweer
Uniform
éénvormig
Urgentie
dringende noodzaak
Uterus
baarmoeder
V Vaccinatie
inenting
Variabiliteit
veranderlijkheid
Vasculair
m.b.t. de bloedvaten
Vegetatief
buiten het bewustzijn om
Veneus
m.b.t. de aders
Vertigo
duizeligheid
str 68 heelkunde 1 130912.doc
34
Viraal
door een virus veroorzaakt
Visioen
droombeeld
Visueel
m.b.t. het zicht