Reumatologie, orthopedie, algemene heelkunde Studentenbrochure
01. Inleiding We hebben je deze brochure gegeven, omdat je binnenkort stage komt lopen op onze verpleegafdeling. We willen je dankzij de informatie in deze brochure graag al laten kennismaken met de organisatie en werking van de afdeling en misschien al enkele van je vragen beantwoorden. Zo kan je allicht ook je doelstellingen beter formuleren. We wensen je in elk geval een leerrijke stageperiode!
02. Voorstelling dienst Architectonische voorstelling De hospitalisatieafdeling reumatologie/orthopedie/algemene heelkunde bevindt zich in kliniekgebouw K12A, op de negende verdieping. De afdeling beschikt over 31 bedden, waaronder: 13 bedden reumatologie 11 bedden maag-darm-leverheelkunde (gastro-intestinale en hepatobiliaire heelkunde) 7 bedden orthopedie De 31 bedden zijn verdeeld over 18 kamers.
Organisatorische voorstelling 1. Het medisch team Het dagelijks toezicht op de patiënten berust bij de dokter-specialisten (assistenten in opleiding), eventueel aangevuld met de hulp van dokter-stagairs. Zij staan, elk binnen hun eigen discipline, o.a. in voor: -
de dagelijkse zaalronde
-
voorschrijven, instellen en wijzigen van de behandelingen
-
van nabij opvolgen van de patiënten, zowel in pre- als post-operatieve fase
-
voorschrijven van onderzoeken
-
begeleiding van patiënten en hun familie
-
regelen van de ontslagdocumenten
2. Het verpleegkundig team Dit team is samengesteld uit: -
hoofdverpleegkundige: Sophie Franck
-
gegradueerde verpleegkundigen (bachelor in de verpleegkunde)
-
gebreveteerde verpleegkundigen (nu: gegradueerde verpleegkundigen)
-
verpleegassistenten
Taken van de hoofdverpleegkundige: -
de algemene, dagelijkse leiding van de afdeling en het verpleegkundig team
-
de verdeling en het toezicht op de verschillende verpleegkundige taken
-
opstellen van de dagelijkse werkverdeling
-
regelen van het personeelsbestand, dagelijkse bezetting en verlofregeling
-
leiden van de dienstgebonden vergaderingen
-
zaalronde met de professoren en artsen
-
evaluatie van de medewerkers
-
supervisie op studententoewijzing
-
nakijken van de dienstvoorraden en materiaal bestellen
Taken van de verpleegkundigen: We werken met het model van patiëntentoewijzing. Dat wil zeggen dat de verpleegkundigen, elk tijdens hun eigen diensttijd, integraal verantwoordelijk zijn voor de hen toegewezen patiënten: -
patiënt naar de kamer begeleiden
-
toedienen van de hygiënische zorgen en detailzorgen
-
pre-operatieve zorgen toepassen
-
zorgen voor medicatie, infuustherapie, wondzorg
-
correct werken met het verpleegkundig dossier
-
planning, uitvoering en evaluatie van de zorg
-
zaalronde met de arts
3. Het administratief personeel De afdelingssecretaresses staan in voor de administratieve taken van de afdeling: -
vervullen van alle formaliteiten bij opname en ontslag van de patiënten
-
in- en uitschrijven van patiënten via OAZIS (computerprogramma)
-
afspraken voor onderzoeken en vervoer regelen naar de afgesproken onderzoeken
-
doorgeven van defecten (bv materiaal) aan de betrokken diensten
-
beantwoorden van de telefoonoproepen
-
zorgen voor een correcte bedtoewijzing
4. De logistieke assistenten Zij staan in voor de logistieke ondersteuning op de afdeling. We werken hiervoor samen met 2 andere verdiepingen, 4IA en 4IB, zodat er voldoende continuïteit is.
Dit houdt o.a. in: -
opdienen en afruimen van de maaltijden
-
helpen van hulpbehoevende patiënten bij de maaltijd (voorbereiden van de voeding)
-
bestellen van de voedingswaren
-
orde en netheid in de spoelruimte
-
dringende boodschappen (afhalen van medicatie, materiaal)
-
aanvullen van de linnenkamer
-
bijhouden van de voedings- en vochtlijsten
-
helpen bij verhuis van patiënt naar een andere kamer
5. De sociale dienst Zij staan onder andere in voor: -
de opvang en de begeleiding van patiënten met sociale problemen; zij zoeken samen met hen en eventueel de familie naar de beste oplossing
-
aanvragen van een hersteloord na ontslag uit het ziekenhuis
-
regelen van de thuisverpleging
-
regelen van ziekenvervoer
-
onderzoeken van financiële tegemoetkomingen waarop patiënten aanspraak kunnen maken (bv. invaliditeitsuitkeringen, aanvraag voor de Vlaamse Kankerliga,…)
-
contacten leggen en afspraken maken met het OCMW, met het oog op een betere integratie van de patiënt na ontslag (bv. dienst warme maaltijden, poetsdienst,…)
-
wegwijs maken van patiënten in het administratieve doolhof (ziekteaangifte, afbetalingen, verzekering,…)
6. Het onderhoudspersoneel Zij staan in voor: -
het dagelijks onderhoud van de kamers, gangen en dienstruimtes
-
ontsmetting van de kamers na isolatie van besmette patiënten
7. Kinesitherapie Chantal staat in voor de patiënten van orthopedie en abdominale heelkunde op onze verpleegeenheid, ze begeleidt ook de studenten kiné. Hilde, Aimé en Bart staan in voor de patiënten van reumatologie.
8. Ergotherapie Het aanleren van technieken bij patiënten om zichzelf opnieuw te kunnen behelpen, bezigheidstherapie en/of vaardigheidstherapie (voornamelijk bij patiënten met een heuppprothese).
9. Psycholoog Voor begeleiding en ondersteuning kunnen verpleegkundigen, patiënten en hun familie terecht bij de psycholoog. Er zijn verschillende psychologen beschikbaar, afhankelijk van de medische discipline.
03. Afdelingsgebonden informatie Medisch patiëntenprofiel Voor de discipline orthopedie komen in aanmerking: -
alle ingrepen aan de rug (pliff operatie, valif operatie, scoliose,..)
-
alle ingrepen aan de heupen (gedeeltelijke of volledige heupprothese)
-
ingrepen aan de halswervels
-
allerhande tumoren, hoofdzakelijk sarcomen
Voor de discipline van abdominale heelkunde komen in aanmerking: -
allerhande darmoperaties met al dan niet aanleggen van een stoma
-
ingrepen aan de maag (gastric bypass, maagresecties)
-
ingrepen aan de slokdarm
-
ingrepen aan de pancreas, lever
-
ingrepen ten gevolge van kanker
Onder de reumatologische aandoeningen verstaan we o.a.: reumatoïde artritis, systeemsclerose, lupus,…
De chirurgische patiënten vallen onder acute zorg, de patiënten van reumatologie kunnen we voornamelijk onderbrengen onder chronische zorg.
Verpleegkundige zorg en observatie Basiszorg en observatie Een goede verzorging van de patiënt en een zeer nauwkeurige observatie zijn essentieel voor een optimale patiëntenzorg en een goed algemeen welbevinden van de patiënt.
De meest voorkomende basistechnieken op onze afdeling zijn: bedbad je droogt de patiënt altijd goed af en observeert de huidplooien. hulp bij toilet in bed of aan de wasbak je stimuleert de patiënten zoveel mogelijk tot zelfzorg. scheren dient dagelijks te gebeuren, liefst met eigen scheerapparaat of met scheermesje en -schuim. nagelverzorging je gebruikt hierbij de juiste techniek (verschillend voor vinger- en teennagels). Als het probleemnagels zijn, kan je de hulp inroepen van een pedicure en/of podologe. haarverzorging kan uitgevoerd worden bij patiënten die hun haar niet zelf kunnen wassen. Het kan ook gebeuren in het kapsalon of door de kapster aan bed.
decubituspreventie het is heel belangrijk dat je hier voldoende aandacht aan besteedt. Het hoogste risico van decubitus bij onze patiënten situeert zich ter hoogte van de hielen en de stuit, voornamelijk bij verzwakte en weinig mobiele patiënten. In ons ziekenhuis is er een waaier van hulpmiddelen ter beschikking. Het is aan de verpleegkundigen om het juiste middel te gebruiken.
Andere verzorging en controles wondverzorging Het betreft hoofdzakelijk operatiewonden: - droge steriele wonden - besmette wonden - plaatsen van wieken - allerlei zorg bij drains - verwijderen van hechtingen - wondspoelingen - stomazorg (colostoma, ileostoma) toezicht op de infusen We besteden elke dag veel aandacht aan de insteekplaats van de infusen. Je signaleert de geringste problemen onmiddellijk (lekkage, roodheid, pijn,…).
Specifieke zorgen centraal infuus Bij patiënten die een langdurige behandeling moeten ondergaan met antibiotica, of patiënten die een zware ingreep hebben ondergaan, verkiezen we om een centrale katheter te plaatsen, om de volgende redenen: -
door de aard en de lokalisatie van de katheter bestaat er weinig kans op extravasatie (naast lopen) of irritaties van de venen (want diepe venen zoals de subclavia en de jugularis hebben een groter lumen en debiet waardoor de medicatie vlugger in het bloed wordt verdund).
-
een CI biedt de patiënt een beter comfort: hij kan handen en armen vrij bewegen en heeft dus meer vrijheid en onafhankelijkheid.
-
een CI wordt altijd geplaatst op de bedhold door de anesthesist; daarna wordt er een controlefoto gemaakt en als die in orde is (m.a.w. op de goede plaats ingebracht en geen pneumothorax), wordt de patiënt naar de kamer gebracht.
-
bij elke shift: controle van de (insteekplaats van de) CI
perifeer infuus Dit infuus wordt geplaatst door de verpleegkundige. Als dat niet lukt, wordt de dokter-stagiair gevraagd, dan de arts-assistent en in laatste instantie pas de anesthesist. Als het infuus ter plaatse zit, wordt het zeer goed bevestigd. Een perifeer infuus mag maar 72 uren ter plaatse blijven om flebitis te voorkomen (zie laatste richtlijnen i.v.m. ziekenhuishygiëne). De datum waarop het infuus werd aangebracht, staat op een vaste plaats in het zorgplan genoteerd.
bloedtransfusie Postoperatief kan het nodig zijn om de patiënt wat bloed bij te geven. Het is de dokter die dat bepaalt aan de hand van het hematocriet- en/of hemoglobinegehalte. Als student moet je op de hoogte zijn hoe je de bloedbonnen correct invult, identificatiecontroles uitvoert en observaties doet tijdens en na de transfusie. Je dient nooit alleen bloed toe, je doet dit enkel onder toezicht van een verpleegkundige. staalafname De meest frequent af te nemen stalen op onze afdeling zijn: -
urinesediment en -kweek
-
sputumstalen
-
wondvochtstalen
-
staalvocht van puncties
-
stalen voor controle op MRSA of CPE
Dienstgebonden verpleegkundige aandachtspunten Onderzoeken De onderzoeken die op de afdeling aangevraagd worden zijn: Rx thorax Dit gebeurt doorgaans op de radiologieafdeling. Alleen als de patiënt een thoraxdrain heeft of te ziek is om vervoerd te worden, wordt een foto aan bed genomen. Rx van de operatiestreek Vooral bij orthopedische ingrepen gebeurt er postoperatief een controle van het operatiegebied om te evalueren of het materiaal goed zit en om te bepalen hoe het zit met steunname en gangre-educatie. EKG Een EKG wordt meestal afgenomen door de mensen van de afdeling cardiologie. De secretaresse maakt de aanvraagformulieren klaar en bewaart ze in de receptie op de daartoe voorziene plaats. Na afname kan je de EKG terugvinden in het verpleegkundig dossier, onder het mapje EKG. Bloedafname Pre-operatief wordt er een grote complet geprikt (d.w.z. PBO, sedimentatie, lever- en nierfunctie, CRP, stollingstesten) en een staal voor kruisproef. In de loop van de hospitalisatie kunnen op regelmatige tijdstippen bijkomende bloedafnames noodzakelijk blijken, op advies van de arts. Zo wordt bijvoorbeeld bij alle heupoperaties op de tweede dag postoperatief de hematocrietwaarde gecontroleerd, omdat operaties aan de heup nogal bloederig zijn.
* Specifieke onderzoeken voor reumatologische patiënten Gastroscopie en coloscopie Pet-scan
CT-scan Botscan NMR Spierbiopsie, huidbiopsie
2.5.7. Geneesmiddelen Voor onze afdeling gelden geen specifieke medicamenten. De medicijnen die aan de patiënt worden toegediend zijn een verderzetting van de thuismedicatie of ze zijn hier gestart omwille van symptomatische, preventieve (flebitis) of curatieve redenen. Clexane wordt toegediend bij alle tumoren, heup- en rugoperaties en voor abdominale ingrepen ter preventie van flebitis.
Pijnmedicatie Paracetamol, Dafalgan forte, Dafalgan Codeïne, Dipidolor, Tradonal Odis, pijnpomp Ontstekingsremmers Diclofenac, Ibuprofen Middelen tegen kalkvorming Indocid, Ibuprofen Maagbeschermers Omeprazole, Zantac, Pantomed Verder wordt ook specifieke medicatie toegediend aan patiënten van abdominale heelkunde.
04. Stage-informatie Dienstgebonden stage-informatie De eerste stagedag Je meldt je op de eerste stagedag van 8 tot 16 uur aan bij de hoofdverpleegkundige of vervangende verantwoordelijke en neemt in afwachting plaats in het staflokaal. Je brengt de nodige documenten mee: -
doelstellingen aangepast aan de verpleegeenheid zijn bij de start van je stageperiode opgesteld. Je overloopt en bespreekt ze samen met de hoofdverpleegkundige of je mentoren
-
feedbackfiche: we verwachten van jou dat je zelf de feedbackfiche bewaakt, je biedt ze aan je mentor aan en ziet er zelf op toe dat je gedurende de stageperiode voldoende feedback verzameld hebt.
Na de kennismaking geeft de hoofdverpleegkundige uitleg over de werking van de dienst, de verschillende medische disciplines en de wijze waarop de studentenbegeleiding gebeurt. Daarna volgt er een rondleiding op de afdeling, om je wegwijs te maken in de verschillende lokalen. Tussen 8 uur en 9 uur ga je naar het studentensecretariaat, waar je een badge en een sleutel voor een kleedkastje ontvangt. Je krijgt daar ook een code om in het elektronisch patiëntendossier te kunnen werken. Je ontvangt op de verpleegafdeling zelf nog een sleutel voor een kastje, je tekent voor ontvangst en geeft de sleutel terug op het einde van de stage.
Je ontvangt een persoonlijke bundel met 3 documenten: je uurrooster, technische handelingen en verwachtingen voor de student
Dagelijks -
je raadpleegt de werkverdeling
-
je neemt contact op met je mentor
-
tijdens de patiëntenoverdracht luister je aandachtig, nadien kan je met je vragen terecht bij je mentor
-
hou rekening met de feedback die je krijgt: die is constructief bedoeld, niet afbrekend
-
kijk het verpleegplan na van de toegewezen patiënten en raadpleeg bij elke twijfel een verpleegkundige
-
bij besmette patiënten volg je de richtlijnen van ziekenhuishygiëne, die je aan de deur van de patiëntenkamer vindt
-
je beantwoordt de beloproepen van patiënten altijd en zo vlug mogelijk
-
als je klaar bent met de verzorging werk je aan je stageverslag en ga je in het staflokaal zitten, je hangt niet rond in de gangen
Enkele algemene richtlijnen -
De stage-uren zijn: 06.45 – 14.45u (vroege dienst) en 14.15 – 22.15u (late dienst) en 22.00 – 07.00u (nachtdienst). Deze uren kunnen alleen in uitzonderlijke omstandigheden worden gewijzigd.
-
Je schenkt aandacht aan je persoonlijke hygiëne. Je besteedt aandacht aan een nette en verzorgde haartooi. Propere nagels en een algemeen verzorgd voorkomen zijn van groot belang. Je draagt een propere schort en respecteert alle voorgeschreven richtlijnen.
-
Je uurrooster is op voorhand met jou overeengekomen, wij rekenen op je aanwezigheid. Ben je onverwacht afwezig of ziek, verwittig dan zo snel mogelijk de afdeling via tel. 09 332 60 44.
-
In de voormiddag is een koffiepauze van 15 min voorzien. Wens je iets anders te drinken dan water, dan mag je dit zelf meebrengen. Het gebruik van koffie uit de automaat voor de patiënten is strikt verboden (hieruit mag enkel warm water genomen worden voor eigen gebruik, bv. voor thee op oplossoep). De verpleegkundigen gebruiken een Senseoapparaat, je mag je eigen koffiepads gerust meebrengen.
-
Ben je klaar met alle verzorgingstaken, dan zal je samen met een verpleegkundige het materiaal en de spoelruimte opruimen.
-
Tijdens vrije momenten kan je dossiers inkijken of aan je stageverslag werken; het is niet toegestaan om kopies te nemen of (patiënten)resultaten te gebruiken in je stageverslag.
-
Het staat je vrij om tijdens de middagpauze de afdeling te verlaten; respecteer wel altijd de beschikbare tijd. Je kan een maaltijd nuttigen in de cafetaria op 0K12 of het restaurant dat zich bevindt links van het kliniekgebouw K12.
-
Tijdens je stageperiode draag je geen uurwerk of juwelen aan de handen of voorarmen.
-
Als je verkouden bent, draag je een mondmasker als je een risicopatiënt verzorgt.
-
Je mag actief deelnemen aan de patiëntenoverdracht.
Specifieke leerpunten van de afdeling De verpleegafdeling leent zich ertoe om heel wat technieken in te oefenen: zie voorgaande pagina’s
05. Contactgegevens Telefoonnummer van de verpleegafdeling: 09 332 60 44
We heten je van harte welkom op onze afdeling en wensen we jou een hele leerrijke en aangename stage. Probeer tijdens je stage je kennis en vaardigheden zoveel mogelijk te verrijken.
