hedendaagse dans

SECUNDAIR ONDERWIJS

Onderwijsvorm:

A-stroom

Graad:

1e graad

Jaar:

Eerste leerjaar KEUZEGEDEELTE

Vak(ken):

PV Praktische oefeningen klassieke dans/hedendaagse dans

Leerplannummer:

2006/166

4 lt/w

1e graad – A-stroom – Keuzegedeelte PV Praktische oefeningen klassieke dans/hedendaagse dans (1e leerjaar: 4 lt/w)

INHOUD Visie ..........................................................................................................................................................2 Beginsituatie .............................................................................................................................................3 Algemene doelstellingen ..........................................................................................................................4 Leerplandoelstellingen / leerinhouden......................................................................................................5 Subvak praktische oefeningen klassieke dans: 1 lt – 2 lt – 3 lt – 4 lt........................................8 Subvak praktische oefeningen hedendaagse dans: 1 lt – 2 lt – 3 lt – 4 lt...............................10 Algemene pedagogisch-didactische wenken en timing .........................................................................12 Minimale materiële vereisten..................................................................................................................13 Evaluatie .................................................................................................................................................14 Bibliografie ..............................................................................................................................................17

1


VISIE Dit keuzegedeelte wordt aangeboden om getalenteerde leerlingen een stevige basis te bieden voor verdere studies in een studierichting Dans in het kunstsecundair onderwijs Training van de eigen dansvaardigheid is voor de leerlingen een essentieel gegeven. Deze leeftijdsgroep is in volle lichamelijke groei. Met deze danstrainingen beogen we een optimale ontwikkeling van elementaire basisvaardigheden om aldus een goede doorstroming te garanderen naar een verdere dansopleiding.

2


BEGINSITUATIE In de eerste graad wordt verwacht dat de leerlingen lichamelijk geschikt zijn en voldoende basisvaardigheden kunnen beheersen, zoals: -

algemene motoriek;

-

natuurlijke bewegingscoördinatie;

-

gevoel voor ritme, ruimte en vorm;

-

gevoel voor de muzikaliteit in de beweging;

-

gevoel voor presentatie en expressie;

-

creativiteit;

-

motivatie en doorzetting.

Een minimum aan basiselementen van klassieke dans moet gekend zijn.

3


ALGEMENE DOELSTELLINGEN 1. Lichaamsscholing en -ontplooiing Ontwikkelen van: -

houdingsbesef;

-

bewuste ademhaling;

-

het besef van spanning en ontspanning in de spieren: bewustzijn van de spiertonus;

-

bewegingsbesef;

-

ruimtebesef: richtingen en oriëntatie;

-

tijdsbesef: ervaring en besef van tempo, ritme, accentuatie, duur;

-

muzikaliteit;

-

een adequaat begrippenkader (terminologie);

-

coördinatie tussen beweging en uitdrukking.

Bijbrengen van: -

de basisposities en -elementen van de klassieke dans;

-

de basisprincipes van de verschillende hedendaagse danstechnieken.

2. Oriëntatie op en inleiding in de cultuur

-

ontwikkelen van culturele belangstelling

-

aandacht richten naar de dans als cultuurvorm

-

observeren en appreciëren van dansproducties

3. Persoonlijke, maatschappelijke en sociale ontwikkeling

Ontwikkelen van: -

concentratie op correcte uitvoering;

-

expressiviteit en beleving;

-

inlevingsvermogen;

-

actieve en bewuste deelname in het leerproces.

Daarnaast: -

bijbrengen van discipline;

-

aandacht richten op integratie in de groep: het als individu deel uitmaken van een groep tijdens het dansen;

-

verwerven van inzicht en onderkennen van het belang van een verantwoorde zelfstandige lenigheidtraining.

4


5

LEERPLANDOELSTELLINGEN / LEERINHOUDEN De leerplandoelstellingen en de leerinhouden staan in onderlinge relatie. Leerinhouden zijn middelen om doelstellingen te bereiken. Attitudegebonden en vakoverschrijdende doelstellingen kunnen niet steeds door specifieke leerinhouden bereikt worden maar eerder door een gepaste methodisch-didactische aanpak. Daarenboven zijn er een aantal attitudegebonden doelstellingen die als een rode draad doorheen het leerproces van alle disciplines lopen.


6

LEERPLANDOELSTELLINGEN / LEERINHOUDEN De leerinhouden van de verschillende subvakken zijn middelen om de leerplandoelstellingen te realiseren.

Decr. nr.

LEERPLANDOELSTELLINGEN

LEERINHOUDEN

De leerlingen kunnen Motorische competenties 1.

bewegingsbesef ontwikkelen en aangeven waarom een bewegingsopdracht wel of niet lukt

2.

hun houdingsbesef verder ontwikkelen

3.

hun ruimtebesef ontwikkelen: richtingen en oriëntatie

4.

tijdsbesef ontwikkelen: ervaring en besef van tempo, ritme, accentuatie, duur

5.

muzikaliteit ontwikkelen

6.

basisbewegingspatronen van de klassieke dans uitvoeren

7.

de basisprincipes van de verschillende hedendaagse danstechnieken toepassen

Zie ook specifieke leerinhouden van de verschillende subvakken dans

Gezonde en veilige levensstijl 8.

het belang onderkennen van een verantwoorde zelfstandige lenigheidtraining

-

een aantal oefeningen voor het versoepelen en/of verstevigen van de voornaamste spiergroepen wordt aangeleerd.

9.

een aanloop tot het bijbrengen van zichzelf te corrigeren (via het gebruik van spiegels)

-

de leerlingen worden ertoe aangezet deze oefeningen regelmatig en zelfstandig uit te voeren

10.

welbepaalde basisregels van houding- en rugscholing aanleren

11.

de relatie bespreken tussen inspanning, rust, voeding en verzorging

1e graad – A-stroom – Keuzegedeelte PV Praktische oefeningen klassieke dans/hedendaagse dans (1e leerjaar: 4 lt/w) Decr. nr.

7


LEERINHOUDEN

De leerlingen kunnen Zelfconcept en sociaal functioneren 12.

een actieve en bewuste deelname in het leerproces ontwikkelen

-

13.

hun aandacht richten op integratie in de groep: het als individu deel uitmaken van een groep tijdens het dansen hun aandacht richten naar de dans als cultuurvorm

-

14.

-

er wordt gewerkt aan een pril stadium van ensembledans waarbij men leert rekening te houden met het gebruik van de ruimte en met de medeleerling(en) de leerlingen nemen deel aan demonstraties, kleine presentaties … de leerlingen leren zich voorbereiden op en worden geconfronteerd met publiek

Oriëntatie op en inleiding in de cultuur 15.

16.

hun kennis van de specifieke terminologie uitbreiden

K De aandacht gaat naar het kennen van de benamingen, de analyse van de bewegingen (lokalisatie, bewegingsverloop) het verschil tussen klassieke en hedendaagse dans leren herkennen Specifieke kenmerken van de bewegingspatronen: de specifieke kenmerken van de bewegingspatronen herkennen in Klassieke dans: periferische, lichtheid, gratie, elegantie, de dansvormen die ze onderwezen krijgen esthetische aard van de armbewegingen aard van het beenwerk (en dehors …) Hedendaagse dans: bodemtechniek, dansen op blote voeten, nadruk op de romp, en dehors, parallel, expressiviteit, vloeiend, grounded, dynamiek, ruimtegebruik …

17.

dansproducties observeren en appreciëren

18.

het verband leren leggen tussen bewegingsvorm en het uitdrukken van emotie


8

SUBVAK PRAKTISCHE OEFENINGEN KLASSIEKE DANS: 1 LT – 2 LT – 3 LT – 4 LT Het aantal uren dat voor dit subvak wordt voorzien is afhankelijk van het eigen schoolprofiel en een keuze van de vakgroep dans. Binnen elke oefening worden verschillende basisbewegingpatronen gecombineerd tot een muzikaal geheel waarbij rekening wordt gehouden met de dynamische eigenheid en het karakter van elk onderdeel. Decr. nr.

LEERPLANDOELSTELLINGEN De leerlingen kunnen

LEERINHOUDEN BARRE -

1e, 2e, 3e,4e en 5e voetposities Demi Demi en grand plié Relevé Cou de pied voor, zij en achter 1e, 2e en 3e armpositie Battement tendu in de petites poses Battement tendu jeté Eerste, tweede en derde port de bras Battement retiré passé 90° Battement soutenu Rond de jambe en dehors en en dedans à plat Ballonné voor Assemblé soutenu met halve draai en dedans Battements frappés en croix; pointe à terre en op 22,5° Battement relevé lent op 90° Battement développé op 90° Grand battement jeté Préparation pirouette Halve draai op 1 been Battement retiré Passé voor zij en achter Battement double frappé Ramassé Cambré zij en achter Battement fondu Petits battements sur le cou-du-pied


LEERPLANDOELSTELLINGEN De leerlingen kunnen

9

LEERINHOUDEN MILIEU - 1e en 2e port de bras - Temps lié par terre en avant en en arrière - 2e en 3e arabesque à terre in combinatie met de port de bras - Battement relevé lent op 45° - Battement développé op 45° in alle richtingen - Demi rond de jambe - Battement tendu - Battement tendu jeté - Préparation voor pirouette en dehors vanuit 5e - Pas de bourrée - Assemblé soutenu - Tour Piqué - Pas couru - Pas glissade - Pas échappé naar 2e positie - Wals SPRONGEN -

Temps levé in de 5 posities Assemblé zij Petit changement de pieds Pas chassé voor en zij Changement de pieds Sissonne fermée in de poses 3e arabesque Voorbereiding op grand jeté Polka Temps levé in verschillende poses


10

SUBVAK PRAKTISCHE OEFENINGEN HEDENDAAGSE DANS: 1 LT – 2 LT – 3 LT – 4 LT Het aantal uren dat voor dit subvak wordt voorzien is afhankelijk van het eigen schoolprofiel en een keuze van de vakgroep dans. Het accent ligt op het toepassen van de danstechnische training binnen de compositie. Binnen elk lesonderdeel, naargelang de techniek, worden verschillende basisbewegingspatronen gecombineerd tot een dansant geheel, waarbij rekening wordt gehouden met de dynamische eigenheid en het karakter ervan. De basis van de verschillende hedendaagse danstechnieken worden aangeleerd. Decr. nr.


LEERINHOUDEN

De leerlingen kunnen WARMING-UP - ademhalingsoefeningen - oefeningen met de romp en benen - stretching van de romp en van de benen - flatback - roll up en roll down FLOOR Op een efficiënte manier gebruik maken van spieren en kracht, een goede houding, stretching, een vloeiend contact met de grond door het aanleren van springen, rollen en vallen. Val en roltechnieken - feet training - flex en point in parallel en en dehors - rompbewegingen aanleren zoals curve, tilt, spiral vanuit verschillende posities op de grond - steuntechnieken op 1 en 2 handen bij eenvoudig floorwork - fall and recovery CENTER -

plié, bounces, relevé, balans zwaaibewegingen romp, armen, benen / impuls tendu parallel voetposities 1-2-4 parallel isolaties – hoofd, schouders, bekken … coördinatie krachttraining van de bovenromp en armen



11

LEERINHOUDEN

De leerlingen kunnen -

-

small jumps - eenvoudige temps sautés in 1e en 2e positie - met 1/4 draai - heen en weer pas de chat parallel voor en zij

- sissonne parallel zij DIAGONAL - eenvoudige triplets voorwaarts - triplets met turn - walks voor en achterwaarts - temps levés - chassés (parallel & turned-out) voor en zij - voorbereiding op chassés met grand jeté COMBINATIES -

eenvoudige combinaties van bewegingen uit floor, center en diagonaal


12

ALGEMENE PEDAGOGISCH-DIDACTISCHE WENKEN EN TIMING De aangeboden leerinhouden en de samenstelling van het lestijdenpakket zijn een eigen schoolinvulling, afhankelijk van het eigen schoolprofiel en de specialiteit van de leerkrachten. Het aangeboden lestijdenpakket vormt een harmonisch geheel over de graden heen. Dit wil zeggen dat de reeds verworven leerstof steeds als basis dient voor de verdere opleiding en dat hij in de volgende jaren steeds verder uitgediept wordt, ook wanneer dit in de leerinhoud niet expliciet vermeld staat. Voor de samenstelling van het lestijdenpakket maakt de school in samenspraak met de vakgroep dans een keuze uit:

KLASSIEKE DANS

1 lt of 2 lt of 3 lt of 4 lt

HEDENDAAGSE DANS 1 lt of 2lt of 3 lt of 4 lt Pedagogisch-didactische wenken:

1. 2.

De leerinhouden zijn niet beperkend en laten voldoende ruimte voor een muzikaal en esthetisch lesverloop. Aandacht voor de muziek ondersteunt het verwerven, fixeren en conserveren van de leerstof en is noodzakelijk voor de artistieke ontwikkeling.

3.

Occasionele optredens stimuleren de leerling om zich in te zetten voor de afwerking van zijn of haar dansante vorming en is een uiterst leerzame ervaring.

4.

De artistieke vorming schuilt in de dansante uitwerking van de leerstof. Deze laatste is afhankelijk van de creatieve, muzikale en artistieke capaciteiten van de leerkracht, die deze componenten op een persoonlijke wijze in de lessen dient te integreren.

5.

Een doelmatige dansopleiding vereist een systematische opbouw waarbij alle onderdelen van het vak voortdurend op elkaar afgestemd worden. Belangrijk is de juiste dosering van de fysieke belasting, omdat overbelasting leidt tot een verzwakking van spieren en ligamenten met mogelijke kwetsuren als gevolg.

6.

In het klassieke systeem verwijst het begrip techniek in eerste instantie naar de perfectionering van de uitvoeringswijze. Virtueel kan de techniek pas als verworven beschouwd worden wanneer de dansbewegingen tegelijk de uitdrukking van betekenis en emotie zijn.

7.

Tijdens de praktijklessen richt men de aandacht op de dans als cultuurvorm en leert men de leerlingen inzicht te krijgen in de specifieke kenmerken van een dansvorm. Aandacht wordt gericht op de vorm van de beweging als middel tot het uitdrukken van bijvoorbeeld lichtheid en elegantie of expressie.

8.

In de hedendaagse dans komt het gebruik van de vloer als een levend element op de voorgrond. Het werken op de vloer geeft de mogelijkheid om plaatsing van en controle over het lichaam te ontdekken, alsook de relatie met de zwaartekracht.

9.

Om contrasten te ervaren kan men leerlingen een bewegingszin klassieke dans laten omzetten in een beweging hedendaagse dans. Opdrachten zoals het uitvoeren van een bewegingszin met een bepaald gevoel versterken het inzicht in de dans als cultuurvorm.

10.

Het bekijken en bespreken van fotomateriaal of een video-opname kan een interessant hulpmiddel zijn om de aandacht van de leerlingen te richten op de specifieke kenmerken van klassieke of hedendaagse dans.

11.

In de vakgroep overleggen de leerkrachten met elkaar. Vakgroepwerking is onmisbaar voor een constructieve, efficiënte en motiverende werking.


13

MINIMALE MATERIËLE VEREISTEN Algemene richtlijnen Inzake veiligheid is de volgende wetgeving van toepassing: Codex ARAB AREI Vlarem.

-

Deze wetgeving bevat de technische voorschriften die in acht moeten genomen worden m.b.t.: de uitrusting en inrichting van de lokalen; de aankoop en het gebruik van toestellen, materiaal en materieel.

-

Zij schrijven voor dat: duidelijke Nederlandstalige handleidingen en een technisch dossier aanwezig moeten zijn; alle gebruikers de werkinstructies en onderhoudsvoorschriften dienen te kennen en correct kunnen toepassen; de collectieve veiligheidsvoorschriften nooit mogen gemanipuleerd worden; de persoonlijke beschermingsmiddelen aanwezig moeten zijn en gedragen worden, daar waar de wetgeving het vereist.

-

Specifieke richtlijnen De accommodatievoorwaarden die de school te bieden heeft zijn zeer belangrijk voor deze studierichting Om de lessen op een verantwoorde wijze te kunnen organiseren dient aan volgende voorwaarden voldaan te worden:

-

een minimumoppervlakte vereist van 12m op 10m

-

kleedruimte met douche

-

aanwezigheid van een spiegelwand en barren

-

een zwevende vloer met dansvloerbekleding (niet rechtstreeks op beton)

-

een minimumtemperatuur van 18°C bij aanvang van de les

-

een vaste geluidsinstallatie voorzien van CD en Mini-disc

-

video en toekomstige audioapparatuur

-

EHBO koffer

Pianobegeleiding is onmisbaar om een les klassieke dans op een behoorlijk niveau te laten verlopen.

Een PC (bij voorkeur laptop) met Cd-rom is wenselijk.


EVALUATIE De evaluatie bestaat steeds uit een samenstelling van volgende drie componenten:

- ATTITUDE:

inzet - motivatie - vorderingen discipline en regelmaat concentratie zelfwerkzaamheid vervullen van taken en opdrachten samenwerking - medewerking - respect ontvankelijkheid voor remediëren flexibiliteit in volgen en leiden

- TECHNIEK:

technische uitvoering (zie leerinhoud) plaatsing van het lichaam coördinatie gevoel voor tempo, ritme, accentuering

- ARTISTICITEIT:

inleving expressie muzikaliteit gevoel voor het karakter van de beweging

De evaluatie van de doelstellingen onder de noemer van ‘Zelfconcept en sociaal functioneren’ en ‘Gezonde en veilige levensstijl’ gebeurt via de criteria voor attitude en artisticiteit.

De evaluatie van de doelstelling ‘Oriëntatie op en inleiding in de cultuur’ gebeurt via het peilen naar de kennis over en het kunnen situeren van de klassieke en hedendaagse dans in een artistiek tijdkader.

Dagelijks werk

In het cijfer dagelijks werk wordt rekening gehouden met de drie componenten. De documentatiemap wordt ook geëvalueerd.

Examen

Examen is een productevaluatie en moet een zo volledig mogelijk beeld geven van de prestatie van de leerling. Techniek, artisticiteit en attitudes worden in een globaal cijfer weergegeven. De leerlingen krijgen een individuele evaluatiefiche. Het examen bestaat uit een samengesteld pakket van voorbereide en/of onvoorbereide oefeningen.

14


15

Voorbeeld van een evaluatiefiche:  MODERNE DANS  HEDENDAAGSE DANS NAAM : ……………………………………………………….…KLas ……….… KLASSIEKE DANS: Kwalitatieve beoordeling ( een woordelijke uitleg ) leerbevorderende feedback – IS ESSENTIEEL ONDERDEEL VAN FORMATIEVE EVALUATIE. ( leerlingen portretteren ) STERKERE PUNTEN (DESCRIPTIEVE ZWAKKERE PUNTEN - MOET NOG EXTRA maand: AAN GEWERKT WORDEN; MINDER GOEDE FEEDBACK – WAT IS BEREIKT - VOORUITGANG) ELEMENTEN

1. Techniek - Specifieke vaardigheden TECHNISCHE UITVOERING PLACEMENT GEVOEL VOOR RUIMTE

/ 60

COÖRDINATIE LENIGHEID KRACHT UITHOUDINGSVERMOGEN

2.Artisticiteit FRASERING - BINNEN EEN STUK DANS - BINNEN DE BEWEGINGEN VAN ÉÉN LICHAAMSDEEL PRESENCE

– EXPRESSIE - INLEVING

/30

MUZIKALITEIT - TEMPO, RITME, ACCENTUERING CREATIVITEIT DYNAMISCHE KWALITEITEN – EXTREEM, SNEL, VLOEIEND, KRACHTIG - ENERGIEVERDELING

3. Attitudes CONCENTRATIE DOORZETTINGSVERMOGEN - INZET - MOTIVATIE- DISCIPLINE ZELFSTANDIGHEID - ZELFWERKZAAMHEID

/10

SOCIALE OMGANG SAMEN-, MEDEWERKING, RESPECT GEHEUGEN - OPNAMEVERMOGEN ZIN - GEVOEL VOOR PERFECTIE VAN VORM - BLIJVEND VERWERKEN VAN CORRECTIES ONTVANKELIJKHEID VOOR REMEDIËRING - ZELFEVALUATIE

Totaal: Numerieke beoordelingsschaal: 4: zwak

5: voldoende

6: matig -redelijk

/100

7: goed

Punten op het rapport: 8: zeer goed

/ 10

Uitzonderingen 3: zeerzwak

9: uitmuntend


16

VERDUIDELIJKING VAN DE VESCHILLENDE EVALUATIEONDERDELEN 1.Techniek TECHNISCHE UITVOERING

Elke danssoort kent zij eigen specifieke technische vaardigheden. Hoever heeft de leerling die onder controle.

PLACEMENT

Plaatsing van het lichaam. Een danser heeft een goed placement als kracht en lenigheid in evenwicht zijn, als hij/zij de nodige coördinatie, lichaamsbesef en controle heeft.

GEVOEL VOOR RUIMTE

De ruimte (drie dimensies) zichtbaar maken door beweging.

COÖRDINATIE

Het vermogen om gelijktijdig verschillende lichaamsdelen te bewegen.

LENIGHEID

Buigzaam, soepel van lichaam, zich gemakkelijk bewegend. Benen, schouders, rug . Niet alleen spieren maar ook gewrichten moeten over de nodige soepelheid beschikken.

KRACHT

Spierkracht – lichaamskracht – Vooral naar buikspieren (powerhouse) arm – been - en rugspieren

UITHOUDINGSVERMOGEN

Het vermogen om zich gedurende lange tijd in te spannen. Kan iemand lang dansen zonder dat het al te snel invloed heeft op de kwaliteit van zijn of haar bewegingen.

2.Artisticiteit FRASERING - binnen een stuk dans - binnen de bewegingen van één lichaamsdeel

De dansante zinsbouw verfraaien d.m.v. articulatie / danszinnen / begin – verloop- eind

PRESENCE - EXPRESSIE - INLEVING

Uitstraling en fysiek aanwezig zijn, uitdrukking van het gelaat, gevoelsuitdrukking, veelzeggend

MUZIKALITEIT – tempo, ritme, accentuering, dynamiek, timbre

Het veelzijdige genuanceerde vermogen om ritmen, tempo, dynamiek en timbre (klankkleuren) op te nemen en te onderscheiden Scheppingsvermogen

CREATIVITEIT DYNAMISCHE KWALITEITEN – extreem, snel, vloeiend, krachtig, energieverdeling

De kwaliteit van een beweging heeft te maken met de hoeveelheid spierspanning die nodig is om die beweging uit te voeren en met de emotionele spanning waarmee een beweging uitgevoerd kan worden.

3. Attitudes CONCENTRATIE

De aandacht op één punt of één zaak richten => zijn gedachten houden bij,

DOORZETTINGSVERMOGEN - INZET - MOTIVATIE - DISCIPLINE

Volhardendheid, kracht om door te zetten, vasthoudendheid, volharding/ inspanning enthousiasme /

ZELFSTANDIGHEID - ZELFWERKZAAMHEID

Onafhankelijkheid, autonomie/ werkzaamheid uit eigen, innerlijke oorzaak of motivatie

SOCIALE OMGANG samen - medewerking, respect

Neemt de leerling actief deel aan de les. Is hij aanwezig.

GEHEUGEN - OPNAMEVERMOGEN

Het vermogen om iets te onthouden en zich te herinneren.- Hoe snel kan men iets opnemen?

ZIN - GEVOEL VOOR PERFECTIE VAN VORM - blijvend verwerken van correcties

Wil de leerling en is hij geïnteresseerd om tot het uiterste gaan. Wil hij de vormen tot in de perfectie te beheersen.

ONTVANKELIJKHEID VOOR REMEDIËRING -ZELFEVALUATIE

Laat de leerling toe dat hij voortdurend wordt gecorrigeerd. Kan hij daar mee om.


17

BIBLIOGRAFIE BOEKEN

ALLCOCK, R. : BLAND, W.

Dance in Education, Dance Books LTD, 1980

BARILL, J.:

Le dictionnaire de la danse moderne Depuis Ruth St Denis, Fuller ou Graham jusqu'à Jeniffer Muller, Falco Waoner et bien d'autres, l'historique de la danse contemporaine. Paris - Vigor 1977

BERGMAN, V.:

De functie van dans bij de ontwikkeling van het kind. Kunst en Educatie,88/3, 22-32

BRANDT, R.M.:

An application of Rudolf Laban's principels to human movement to the generating principles of classical ballet, in Laban Center Working Papers, Vol III, 1991, Ed. Laban Center for Movement and Dance, London, pp 20-27

CAYOU, D.K.:

Modern jazz Dance, Palo alto,California, 1984

FELIXDAL, B.:

Modern Jazzballet, Zuid Boek produkties, Best, 1984

FURST Cl.: ROCKEFELLER M.

The Effective Dance Program in Physical Education, Parker Publishing Company, New York, 1981

GRAHAM, M.:

Marha Graham Notebooks, 1973

HUMPHREY, D.:

The Art of making Dances Grove Press Inc. New York, 1959

JOYCE, M.:

Dance Technique for Children, Mayfield Publishing Company, 1984

KOSTROVITSKAYA, PISAREV, A.

School of Classical Dance The textbook of the Vaganova Choreografic School, Leningrad, Progress Publishers, Moscow 1978

KOSTROVITSKAYA,

100 lessons in Classical Ballet Doubleday & Company Inc. Garden City,New York 1981

LABAN, R.:

Modern Educational Dance Mac Donald and Evans Plymouth, 1976 Mastery of Movement - Mac Donald and Evans Plymout, 1974

de LEEUWE, H.:

Swingend lesgeven Rotterdamse Dansacademie, Rotterdam,1988


18

LEESE, S.: PACKER, M.

Dance in schools, Heineman Educational Books, London, 1980-

MORGAN, B.:

"Martha Graham" The history of the pioneer of the modern dance Morgan 1 Morgan editions 1941-1980

PASTORI, J.P.:

"L'homme et la danse" Ballet is women, is dance man? Le rôle du danseur du XVIième au XXième siècle Office du livre - Editions VILO Paris

REYNA, F.:

Histoire du ballet, des primitifs aux romantiques Ed. Aimery Somogy 1964

SPILTHOORN, D.:

Muziek in de bewegingsopvoeding, onderzoek naar de betekenis van ritmische begeleidingsvormen tijdens het motorisch leerproces. Niet gepubliceerde doctoraatsverhandeling, Vrije Universiteit Brussel, 1983 Jazzdans als onderzoek van de Bewegingsopvoeding, uitbouw van de didactische werkvormen (1 en 2), Tijdschrift voor Lich. Opv. nr 1 en 2, 1989, 19-24 en 20-23

SPILTHOORN, D.

The art approach to dance education (ter perse), lezing gehouden op het congres "Dance and Research" te Brussel(VUB), juli 1989

VAGANOVA, A.:

Basic principles of Classic Ballet Russian Ballet Technique Dover publications, Inc., New York 1961

WYDRO, Kenneth:

The Luigi-Jazz Dance Technique, Dolphin Book, New York, 1981

JULIA BUCKROYD

The student dancer – Emotional aspects of the teaching and learning of dance London 2000

WILLIAM FORSYTHE Choreografy and dance –Duitsland 2000 ISABELLA LANZ KATIE VERSTOCKT

Hedendaags dans in Nederland en Vlaanderen – België 2003

SUSAN COOPER

Staging dance – London 1998

SUSAN McGREEVY HELENE SCHEFF

Building dances - USA 1995

JOSEPH S. HUWYLER,M.D.

The dancer’s body –Hampshire – 2002

HANNAH DE LEEUWE Swingend lesgeven werkboek – Codarts Nederland - vernieuwde uitgave 2002 GUY PAUWELS

Evolueren door evalueren – België 2002 Een scriptie voorgelegd voor het verkrijgen van het diploma lerarenopleiding dans

RENE VINCENT

klassieke ballettechniek – Nederland 1992

ERIC FRANKLIN

Conditioning for dance – USA 2004

ERIC FRANKLIN

Dynamic alignment through imagery – USA 1996

1e graad – A-stroom – Keuzegedeelte PV Praktische oefeningen klassieke dans/hedendaagse dans (1e leerjaar: 4 lt/w) THERESA M. PURCELL

Teaching children dance – USA - 1994

VIDEO – DVD – CDROM

VTI :

I think the body likes to move. Vlaams Theater Instituut, Brussel (video + boek)

PETER MARTINS

NY City ballet Work Out 1 en 2 – 2001/ DVD – www.nycballet.com

LYNNE ROBINSON

Pilates weekly workout – 2000 / DVD – www.bodycontrol.co.uk

WILLIAM FORSYTHE Improvisation technologies – Duistland 1999 - cdrom SCAPINO BALLET ROTTERDAM

Een blik op dans – Video 2000 – www.scapinoballet.nl

INTERNETSITES VTI

http://www.vti.be

HUMAN KINETICS

https://www.humankinetics.com

BALLETCOMPAGNIES

http://www.balletcompanies.com

BALLET EN DANS

http://www.digischool.nl/ckv1/dans/intro.htm

KRISZTINA DE CHÂTE L

http://www.dechatel.nl/interactief.php#

MPT DANCE

http://www.mptdance.com

NOTATION

http://notation.free.fr

The ballet instructor website

http://www.balletinstructor.com/pages/328138/index.htm

DANS MAAR

http://proto4.thinkquest.nl/~kld011/dansmaar/index.php

19

hedendaagse dans

Recommend Documents